WWWOOOJJJEEEWWWÓÓÓDDDZZZKKKIII IIINNNSSSPPPEEEKKKTTTOOORRRAAATTT OOOCCCHHHRRROOONNNYYY RRROOODDDOOOWWWIIISSSKKKAAA WWW RRRZZZEEESSSZZZOOOWWWIIIEEE DDDEEELLLEEEGGGAAATTTUUURRRAAA WWW PPPRRRZZZEEEMMMYYY LLLUUU

STAN ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO

NA TERENIE MIASTA PRZEMY L W 2008 ROKU

Opracowano w Dziale Monitoringu rodowiska mgr in . Joanna Stołowska mgr in . Marta Cwynar

Przemy l 2009

2

SPIS TRE CI 1.Wst p

.......................................................................................................................................... 32.Emisja zanieczyszcze do powietrza

.......................................................................................... 33.Uregulowania prawne dotycz ce dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu

.............. 74. Stacje monitoringu powietrza

.................................................................................................... 85.Wpływ warunków meteorologicznych na jako powietrza w mie cie Przemy l

...................116.Omówienie wyników pomiarów

..............................................................................................177.Ocena jako ci powietrza

...........................................................................................................238.Podsumowanie

..........................................................................................................................249.Spis literatury, aktów prawnych, wykresów, tabel i rysunków

................................................26

3

1.Wst p

Celem pracy jest przedstawienie stanu jako ci powietrza atmosferycznego dla miasta

Przemy la w 2008 roku, na podstawie wyników pomiarów poziomów st e zanieczyszcze .

Pomiary prowadzono na dwóch stałych stacjach monitoringu powietrza, funkcjonuj cych w

ramach Pa stwowego Monitoringu rodowiska (PM ).

Omawiaj c zanieczyszczenie powietrza przedstawiono wyst puj ce w nim st enia

odpowiadaj ce parametrom normowanym, oraz przekroczenia poziomów dopuszczalnych.

W opracowaniu wskazano przyczyny wyst powania ponadnormatywnych st e

zanieczyszcze , oraz przedstawiono wpływ warunków meteorologicznych na jako powietrza

atmosferycznego w mie cie Przemy l.

Przedstawiono równie obserwowane zmiany st e zanieczyszcze w sezonie letnim

i zimowym.

Struktura opracowania jest nast puj ca. Rozdział 2 zawiera informacje dotycz ce emisji

zanieczyszcze gazowych i pyłowych do powietrza na terenie Przemy la. W rozdziale 3

przedstawiono uregulowania prawne stosowane przy okre laniu dopuszczalnych poziomów

substancji w powietrzu. Rozdział 4 po wi cono opisowi stacji monitoringu powietrza

zlokalizowanych na terenie Przemy la. W rozdziale 5 opisano warunki meteorologiczne

wyst puj ce w Przemy lu. W rozdziale 6 omówiono wyniki pomiarów poziomów st e

zanieczyszcze powietrza w 2008 roku. Rozdział 7 po wi cono ocenie jako ci powietrza w

strefie „miasto Przemy l”. Rozdział 8 stanowi podsumowanie pracy oraz zawiera wnioski

ko cowe. Rozdział 9 zawiera spis literatury.

2.Emisja zanieczyszcze do powietrza

Podstawowymi ródłami emisji zanieczyszcze do powietrza w Przemy lu s : spalanie

paliw dla celów energetycznych i technologicznych oraz rodki transportu – głównie

drogowego.

Mieszkania i budynki wielorodzinne, w szczególno ci poło one w obr bie ródmie cia,

ogrzewane s głównie ciepłem pochodz cym z małych kotłowni w glowych i indywidualnych

palenisk domowych. Tutaj najcz ciej jako paliwo stosowany jest w giel kamienny o niskich

parametrach jako ciowych tj. o niskiej kaloryczno ci oraz du ej zawarto ci siarki i popiołu, a

niejednokrotnie spalane s równie ró nego rodzaju odpady. ródła te s bardzo uci liwe dla

najbli szego otoczenia, szczególnie w sezonie grzewczym.

4

Znacz cym ródłem wpływaj cym na jako powietrza na terenie miasta jest równie emisja

liniowa (komunikacja). Przez teren miasta przebiegaj drogi: krajowa nr 28 w kierunku Zator –

Wadowice – Medyka (granica pa stwa), krajowa nr 77 w kierunku Lipnik – Sandomierz –

Przemy l, wojewódzka nr 884 w kierunku Przemy l – Dubiecko – Domaradz, wojewódzka nr

885 w kierunku Przemy l – Malhowice (granica pa stwa). Ogólna długo dróg w obr bie

granic administracyjnych Przemy la wynosi 200,9 km, z czego; 15,1 km to drogi krajowe; 7,1

km to drogi wojewódzkie; 60,6 km to drogi powiatowe a 118,1 km stanowi drogi gminne.

Oddziaływanie komunikacji ma tendencj rosn c , co wi e si z szybkim wzrostem liczby

pojazdów poruszaj cych si po drogach, przy jednoczesnym nie nad aniu z rozbudow i

modernizacj układów komunikacyjnych.

Do przemysłowych ródeł zanieczyszcze emitowanych do powietrza w Przemy lu

nale : produkcja płyt pil niowych, produkcja materiałów skóropodobnych (m.in. PCW, PU),

produkcja wyrobów szkolnych i biurowych (m.in. farby, plasteliny, kleje), produkcja

prefabrykatów elbetowych dla budownictwa ogólnego i drogownictwa oraz wyroby produktów

do automatyki przemysłowej i ciepłowniczej.

Z procesów technologicznych, stosowanych w zakładach wprowadzane s do powietrza

głównie: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek w gla, a tak e, w znacznie mniejszych

ilo ciach, zanieczyszczenia specyficzne takie jak: w glowodory aromatyczne, w glowodory

alifatyczne, formaldehyd i inne.

Na podstawie danych przekazanych przez podmioty gospodarcze korzystaj ce ze

rodowiska, ł czna emisja w 2008 roku, z 447 podmiotów, wyniosła 129 029,09 Mg; w tym

gazów 128 853,85 Mg, pyłów 175,24 Mg.

Najwi ksze ilo ci zanieczyszcze do powietrza, z obszaru miasta Przemy la, wprowadziły:

- FIBRIS S.A. 44,06 %

- Miejskie Przedsi biorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. 42,20%

- SANWIL HOLDING S.A. 3,38%

- PKP „CARGO” S.A. Zakład Przewozów Towarowych i Przeładunku 2,76%

- Wojewódzki Szpital 2,18%

- SANWIL POLSKA Sp. z o.o. 1,86%

- Zakłady Automatyki „POLNA” S.A. 0,86%

- „APKON” Sp. z o.o. 0,83%

5

Najwi kszy udział w ł cznej emisji zanieczyszcze gazowych w Przemy lu maj

FIBRIS S.A. i Miejskie Przedsi biorstwo Energetyki Cieplnej w Przemy lu Sp. z o.o.

(Ciepłownia ZASANIE). Z tych ródeł pochodzi 95,5 % ogólnej emisji dwutlenku siarki i 80,7

% emisji dwutlenku azotu.

Najwi ksze ilo ci zanieczyszcze pyłowych wprowadzaj zakłady z terenu Przemy la: FIBRIS

S.A i PKP "Cargo" S.A. Zakład Przewozów Towarowych i Przeładunku w Przemy lu.

Sumaryczna wielko emisji pyłów z tych zakładów stanowi 77,9 % ogólnej emisji pyłów

w mie cie.

Wyk. 2.1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza w Przemyślu w latach 2007-2008 (bez dwutlenku węgla).

Ł czna emisja zanieczyszcze do powietrza w 2008 roku była ni sza ni w roku 2007. Do

powietrza wprowadzono o 8194,52 Mg zanieczyszcze mniej. Zakłady FIBRIS S.A. w 2008

roku wprowadziły do powietrza ok.14% zanieczyszcze mniej ni w roku poprzednim.

Zmiany wielko ci rocznej emisji zanieczyszcze do powietrza z głównych ródeł

punktowych na terenie Przemy la obejmuj : zmniejszenie emisji dwutlenku siarki, dwutlenku

azotu i tlenku w gla oraz wzrost emisji pyłów. Ł czna emisja zanieczyszcze pyłowych w 2008

roku była wy sza ni w roku 2007. Do powietrza wprowadzono o 20,50 Mg pyłów wi cej.

Emisja zanieczyszcze pochodz cych z energetycznego spalania paliw w ci gu roku nie

jest wielko ci stał , lecz ulega ona zmianom w ci gu roku, w zale no ci od czasu pracy

emitora oraz warunków meteorologicznych.

6

Działania proekologiczne w MPEC Przemyśl

W trosce o otaczaj ce nas rodowisko naturalne na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat

w Miejskim Przedsi biorstwie Energetyki Cieplnej w Przemy lu Sp. z o.o. (Ciepłownia

ZASANIE) prowadzone s działania proekologiczne polegaj ce na realizacji przedsi wzi

ograniczaj cych skal jego oddziaływania na rodowisko.

Efektem tych działa jest :

- zmniejszenie emisji zanieczyszcze do powietrza,

- zmniejszenie ilo ci powstaj cych odpadów.

Do najwa niejszych zrealizowanych zada zaliczy mo na:

- zainstalowanie nowoczesnych kotłów WR-10-M/8 i WR-12-N wyposa onych w

wysokosprawne dwustopniowe układy odpylania, co spowodowało obni enie wielko ci

emitowanych zanieczyszcze i zu ycie paliwa oraz ilo wytwarzanych odpadów

paleniskowych,

- spalanie w kotłach w gla o wy szych parametrach jako ciowych tj. o wy szej kaloryczno ci

oraz mniejszej zawarto ci siarki i popiołu, co umo liwia zmniejszenie ilo ci spalanego w gla na

jednostk wyprodukowanej energii oraz powoduje mniejsz emisj zanieczyszcze do

powietrza i mniejsz ilo wytwarzanych odpadów,

- zastosowanie układu automatycznej pracy kotłów (ci nienia, temperatury no nika ciepła,

pr dko ci przesuwu rusztu itd.) pozwalaj cy na optymalizacj i wła ciwy dobór parametrów

pracy urz dze ciepłowni jak i ich bie c kontrol ,

- zmodernizowanie cz ci hydraulicznej pompowni i układu odpylania spalin.

Powy sze działania skutecznie wpływaj na systematyczne ograniczanie emisji zanieczyszcze

do powietrza, co potwierdza zał czone zestawienie wielko ci emisji w latach 2003 i 2008:

Emisja

[Mg/rok]

2003 2008

Pył 64,60 28,47

SO2 84,80 85,70

NO2 21,70 21,67

CO 36,20 9,18

CO2 61 327,00 54 307,28

7

W okresie 5 lat roczna wielko emisji z kotłów uległa zmniejszeniu. Stwierdza si

spadek emisji pyłu, tlenku w gla i dwutlenku w gla. Wielko emisji dwutlenku siarki i

dwutlenku azotu utrzymuje si na podobnym poziomie.

3.Uregulowania prawne dotycz ce dopuszczalnych poziomów

substancji w powietrzu

Zmierzone na stacjach monitoringu st enia zanieczyszcze powietrza zinterpretowano

w oparciu o warto ci dopuszczalne okre lone w zał czniku do Rozporz dzenia Ministra

rodowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu

(tab. 3.1 i 3.2).

Tab. 3. 1.

Poziomy dopuszczalne, okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów, dopuszczalne częstości przekraczania tych poziomów, oraz marginesy tolerancji określone dla 2008 roku

Nazwa substancji

Okres uśredniania wyników pomiarów

Poziom dopuszczalny substancji w powietrzu [µg/m3]

Wartość marginesu tolerancji w roku 2008 [µg/m3]

Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji za rok 2008 [µg/m3]

Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym

Benzen rok kalendarzowy

5 2 7 -

Dwutlenek azotu

jedna godzina 200 20 220 18 razy rok kalendarzowy

40 4 44 -

Tlenki azotu rok kalendarzowy

30 0 30 -

Dwutlenek siarki

jedna godzina 350 0 350 24 razy 24 godziny 125 0 125 3 razy rok kalendarzowy

20 0 20 -

Ołów rok kalendarzowy

0,5 0 0,5 -

Pył zawieszony PM10

24 godziny 50 0 50 35 razy rok kalendarzowy

40 0 40 -

Tlenek węgla 8 godzin 10000 0 10000 -

8

Tab. 3. 2.

Poziomy docelowe dla niektórych substancji w powietrzu, oraz okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów

Nazwa substancji Okres uśredniania

wyników pomiarów Poziom docelowy

substancji w powietrzu Arsen rok kalendarzowy 6 ng/ m3 Benzo(a)piren rok kalendarzowy 1 ng/ m3 Kadm rok kalendarzowy 5 ng/ m3 Nikiel rok kalendarzowy 20 ng/ m3

Ozon 8 godzin 120 µg/m3 okres wegetacyjny (1 V – 31 VII)

18000 µg/m3 h

4. Stacje monitoringu powietrza

Stan jako ci powietrza atmosferycznego na terenie miasta Przemy la badany jest na

stałych stacjach monitoringu powietrza, zlokalizowanych:

- przy Pl.Dominika skim 3,

- przy ul.Mickiewicza 30.

Na stacji zlokalizowanej przy Placu Dominika skim prowadzone s : automatyczne

pomiary dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenku azotu (NO), tlenków azotu

(NOx), benzenu oraz manualne pomiary pyłu zawieszonego PM10, pomiary st e kadmu,

arsenu, niklu, ołowiu i benzo(a)pirenu w pyle PM10.

Na stacji monitoringu powietrza przy ul. Mickiewicza prowadzone s : automatyczne

pomiary w zakresie zanieczyszcze pyłowych PM10, PM2,5, PM1,0, manualne pomiary pyłu

zawieszonego PM10, oraz pomiary st e arsenu, kadmu, niklu, ołowiu i benzo(a)pirenu w pyle

PM10.

Stacja: Przemy l - Plac Dominika ski 3

Nazwa stacji: Przemy l - Pl. Dominika ski -WIO

Krajowy kod stacji: PkPrzemWIOSPDom

Kod mi dzynarodowy: PL0162A

Strefa: miasto Przemy l

Adres: Przemy l, Plac Dominika ski

Cel pomiarowy: ocena nara enia populacji

Rodzaj stacji: stacjonarna w budynku

Typ stacji: tło miejskie

Opis celu bada ocena poziomu zanieczyszczenia powietrza w Przemy lu

9

Informacje o otoczeniu stacji

Typ obszaru: miejski

Charakter obszaru: mieszkaniowy, handlowo - usługowy

Współrz dne geograficzne: długo 22o45'60", szeroko 49o46'58"

Wysoko nad poziom morza: 210 m

Typ ochrony obszaru: zwykły

Typ obszaru wg Eol: miejski

Charakterystyka stacji:

Stacja zlokalizowana została w centrum miasta przy budynku WIO w Rzeszowie Delegatura w

Przemy lu, w otoczeniu zwartej zabudowy mieszkaniowej, oraz lokalnych ulic miasta. Główne

ródło zanieczyszcze powietrza w otoczeniu stacji stanowi spalanie paliw w obiektach

komunalnych, oraz ruch pojazdów na drogach.

Korzystna lokalizacja stacji (zarówno pod wzgl dem zabudowy, jak i układu ulic) oraz

prawidłowa orientacja czerpni powietrza umo liwia uzyskiwanie miarodajnych wyników

prowadzonych pomiarów, a tym samym zapewnia reprezentatywny punkt do oszacowania

poziomu tła miejskiego.

10

Stacja: Przemy l ul. Mickiewicza 30 Nazwa stacji: Przemy l – Mickiewicza - WIOS

Krajowy kod stacji: PkPrzemyslWIOSMick

Kod mi dzynarodowy: -

Strefa: miasto Przemy l

Adres: Przemy l, ul. Mickiewicza

Cel pomiarowy: ocena nara enia populacji

Rodzaj stacji: kontenerowa

Typ stacji: tło miejskie

Opis celu bada : ocena poziomu zanieczyszczenia powietrza w Przemy lu

Informacje o otoczeniu stacji

Typ obszaru: miejski

Charakter obszaru: mieszkaniowy, przemysłowy

Współrz dne geograficzne: długo 22o46'56", szeroko 49o46'56"

Typ ochrony obszaru: zwykły

Typ obszaru wg Eol: miejski

11

Charakterystyka stacji:

Stacja zlokalizowana została w otoczeniu zwartej zabudowy mieszkaniowej i usługowo-

handlowej, oraz drodze krajowej nr 28. Główne ródło zanieczyszcze powietrza w otoczeniu

stacji stanowi spalanie paliw w obiektach komunalnych, oraz ruch pojazdów na drogach.

Stacj uruchomiono w 2007 roku, celem monitorowania w kolejnych latach efektu

ekologicznego uzyskiwanego w wyniku wdra ania naprawczego Programu Ochrony Powietrza,

opracowanego dla strefy „miasto Przemy l”.

5.Wpływ warunków meteorologicznych na jako powietrza w

mie cie Przemy l

Istotny wpływ na ilo emitowanych do atmosfery zanieczyszcze , oraz

rozprzestrzenianie si zanieczyszcze maj warunki meteorologiczne. Nale do nich:

temperatura, wilgotno wzgl dna, opad, pr dko i kierunek wiatru.

Parametry meteorologiczne mog wpływa na wielko emisji w ró norodny sposób.

Temperatura powietrza wpływa na wysoko emisji zanieczyszcze zwi zanych z systemami

grzewczymi, pr dko wiatru na rozprzestrzenianie si zanieczyszcze , natomiast opad na

wymywanie zanieczyszcze [IO 2000].

1 2

0 10 20 30 40 50 60 70

2008-01-01

2008-01-12

2008-01-23

2008-02-03

2008-02-14

2008-02-25

2008-03-07

2008-03-18

2008-03-29

2008-04-09

2008-04-20

2008-05-01

2008-05-12

2008-05-23

2008-06-03

2008-06-14

2008-06-25

2008-07-06

2008-07-17

2008-07-28

2008-08-08

2008-08-19

2008-08-30

2008-09-10

2008-09-21

2008-10-02

2008-10-13

2008-10-24

2008-11-04

2008-11-15

2008-11-26

2008-12-07

2008-12-18

2008-12-29

st ę Ŝenie SO2 (µg/m3)

-15

-10

-5 0 5 10 15 20 25 30

temperatura (ºC)

dwutlenek siarki

temperatura

Ry

s.5.1

. Zm

iennoś ć dobowych stę Ŝeń S

O2 z uw

zglę dnieniem tem

peratury w 2008 roku

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

2008-01-01

2008-01-12

2008-01-23

2008-02-03

2008-02-14

2008-02-25

2008-03-07

2008-03-18

2008-03-29

2008-04-09

2008-04-20

2008-05-01

2008-05-12

2008-05-23

2008-06-03

2008-06-14

2008-06-25

2008-07-06

2008-07-17

2008-07-28

2008-08-08

2008-08-19

2008-08-30

2008-09-10

2008-09-21

2008-10-02

2008-10-13

2008-10-24

2008-11-04

2008-11-15

2008-11-26

2008-12-07

2008-12-18

2008-12-29

st ę Ŝenie NO2 (µg/m3)

-15

-10

-5 0 5 10 15 20 25 30

temperatura (ºC)

dwutlenek azotu

temperatura

Ry

s. 5.2

. Zm

iennoś ć dobowych stę Ŝeń N

O2 z uw

zglę dnieniem tem

peratury w 2008 roku

13

0

50

100

150

200

250

2008

-01-

01

2008

-01-

12

2008

-01-

23

2008

-02-

03

2008

-02-

14

2008

-02-

25

2008

-03-

07

2008

-03-

18

2008

-03-

29

2008

-04-

09

2008

-04-

20

2008

-05-

01

2008

-05-

12

2008

-05-

23

2008

-06-

03

2008

-06-

14

2008

-06-

25

2008

-07-

06

2008

-07-

17

2008

-07-

28

2008

-08-

08

2008

-08-

19

2008

-08-

30

2008

-09-

10

2008

-09-

21

2008

-10-

02

2008

-10-

13

2008

-10-

24

2008

-11-

04

2008

-11-

15

2008

-11-

26

2008

-12-

07

2008

-12-

18

2008

-12-

29

st

ęŜ enie

PM

10 ( µ

g/m

3 )

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

tem

pera

tura

(ºC

)

pył PM10

temperatura

Rys. 5.3. Zmienność dobowych stęŜeń pyłu zawieszonego PM10 z uwzględnieniem temperatury

w 2008 roku – stacja Plac Dominikański

Niska temperatura powietrza atmosferycznego wymusza wi ksze zapotrzebowanie na

energi ciepln , uzyskiwan z procesów spalania paliw. Na rysunkach: 5.1, 5.2, 5.3

przedstawiono wpływ temperatury na wysoko notowanych st e SO2, NO2 i pyłu

zawieszonego PM10.

Najwy sze redniodobowe st enia SO2 i pyłu zawieszonego PM10 wyst piły w miesi cu

grudniu przy notowanych niskich temperaturach powietrza.

W Przemy lu najni sz redniodobow temperatur powietrza wynosz c

-10,5 °C zanotowano w miesi cu styczniu, natomiast najwy sz redniodobow

temperatur wynosz c 25,8 °C zanotowano w miesi cu wrze niu.

1 4

0 10 20 30 40 50 60 70

2008-01-01

2008-01-12

2008-01-23

2008-02-03

2008-02-14

2008-02-25

2008-03-07

2008-03-18

2008-03-29

2008-04-09

2008-04-20

2008-05-01

2008-05-12

2008-05-23

2008-06-03

2008-06-14

2008-06-25

2008-07-06

2008-07-17

2008-07-28

2008-08-08

2008-08-19

2008-08-30

2008-09-10

2008-09-21

2008-10-02

2008-10-13

2008-10-24

2008-11-04

2008-11-15

2008-11-26

2008-12-07

2008-12-18

2008-12-29

st ę Ŝenie SO2 (µg/m3)

0 0,5

1 1,5

2 2,5

3 3,5

4 4,5

pr ędko

ść

wiatru (m/s)

dwutlenek siarki

pr ędko ś ć wiatru

Ry

s. 5.4

. Zm

ienno ś ć dobowych st ę Ŝe ń S

O2 z uw

zgl ędnieniem pr ędko ści w

iatru w 2008 roku

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

2008-01-01

2008-01-12

2008-01-23

2008-02-03

2008-02-14

2008-02-25

2008-03-07

2008-03-18

2008-03-29

2008-04-09

2008-04-20

2008-05-01

2008-05-12

2008-05-23

2008-06-03

2008-06-14

2008-06-25

2008-07-06

2008-07-17

2008-07-28

2008-08-08

2008-08-19

2008-08-30

2008-09-10

2008-09-21

2008-10-02

2008-10-13

2008-10-24

2008-11-04

2008-11-15

2008-11-26

2008-12-07

2008-12-18

2008-12-29

st ę Ŝenie NO2 (µg/m3)

0 0,5

1 1,5

2 2,5

3 3,5

4 4,5

pr ędko

ść wiatru (m/s)

dwutlenek azotu

prę dkość wiatru

Ry

s. 5.5

. Zm

iennoś ć dobowych stę Ŝeń N

O2 z uw

zglę dnieniem prę dkoś ci w

iatru w 2008 roku

15

0

50

100

150

200

250

2008

-01-

01

2008

-01-

12

2008

-01-

23

2008

-02-

03

2008

-02-

14

2008

-02-

25

2008

-03-

07

2008

-03-

18

2008

-03-

29

2008

-04-

09

2008

-04-

20

2008

-05-

01

2008

-05-

12

2008

-05-

23

2008

-06-

03

2008

-06-

14

2008

-06-

25

2008

-07-

06

2008

-07-

17

2008

-07-

28

2008

-08-

08

2008

-08-

19

2008

-08-

30

2008

-09-

10

2008

-09-

21

2008

-10-

02

2008

-10-

13

2008

-10-

24

2008

-11-

04

2008

-11-

15

2008

-11-

26

2008

-12-

07

2008

-12-

18

2008

-12-

29

st

ęŜ enie

PM

10 ( µ

g/m

3 )

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

pr

ę dko

ść wia

tru

(m/s

)

pył PM10

prędkość wiatru

Rys. 5.6. Zmienność dobowych stęŜeń pyłu zawieszonego PM10 z uwzględnieniem prędkości wiatru w 2008 roku – stacja Plac Dominikański

Wykresy zale no ci dobowych st e SO2, NO2 i pyłu zawieszonego PM10 od pr dko ci

wiatru w 2008 roku przedstawiono na rysunkach: 5.4, 5.5, 5.6. Wyra nie zaznacza si wpływ

pr dko ci wiatru na wysoko st e zanieczyszcze . Najwy sze st enia w wi kszo ci

przypadków obserwuje si przy najni szych pr dko ciach wiatru. Wraz ze wzrostem pr dko ci

wiatru obserwuje si spadek wysoko ci st e . Najwy sz redniodobow pr dko wiatru

zanotowano w styczniu (3,8 m/s).

16

Rys. 5.7. RóŜe wiatrów w 2008 roku – stacja Plac Dominikański

Znajomo kierunku wiatru pozwala oceni sk d i w jakim kierunku transportowane s

zanieczyszczenia. Na terenie miasta w 2008 roku dominowały wiatry z kierunku

zachodniego (rys. 5.7).

Z analizy przedstawionych powy ej rysunków wynika, e warunki atmosferyczne

wpływały na wielko emitowanych do atmosfery zanieczyszcze . W okresach bezwietrznych

i przy niskich temperaturach powietrza notowane były wy sze st enia zanieczyszcze

w szczególno ci dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego PM10.

Poło enie miasta Przemy l w kotlinie jak równie niekorzystne warunki atmosferyczne

mog by przyczyn wyst powania tzw. smogu, które charakteryzuje si du ym st eniem

substancji szkodliwych dla zdrowia.

17

6.Omówienie wyników pomiarów

Dwutlenek siarki

W 2008 roku st enie rednioroczne dwutlenku siarki wyniosło 12,6 µg/m3 i nie

przekroczyło warto ci dopuszczalnej okre lonej dla roku na poziomie 20 µg/m3.

Nie stwierdzono przekrocze dopuszczalnej normy 24-godzinnej. Najwy sze dobowe

st enie SO2 zanotowane w grudniu wyniosło 60,7 µg/m3 (49 %normy). Najni sze st enie

24-godzinne SO2 zanotowano w sierpniu i wyniosło 0,41 µg/m3.

Najwy sze st enie jednogodzinne SO2 wyniosło 176,1 µg/m3 (50% normy). St enia

SO2 notowane w 2008 roku w sezonie grzewczym były znacznie wy sze ni w sezonie letnim

W 2007 roku st enie rednioroczne dwutlenku siarki wyniosło 11,9 µg/m3.

Dwutlenek azotu

W 2008 roku st enie rednioroczne NO2 wyniosło 19,7 µg/m3, stanowi c 49% poziomu

dopuszczalnego. W porównaniu z rokiem poprzednim st enie rednioroczne NO2 wzrosło

o 129 %. Najwy sze st enie jednogodzinne NO2 zanotowano w marcu i wyniosło 127,4 µg/m3,

co stanowi 64 % normy ustanowionej na poziomie 200 µg/m3.

W 2007 roku st enie rednioroczne dwutlenku azotu wyniosło 18,6 µg/m3.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1:0

0

2:0

0

3:0

0

4:0

0

5:0

0

6:0

0

7:0

0

8:0

0

9:0

0

10:0

0

11:0

0

12:0

0

13:0

0

14:0

0

15:0

0

16:0

0

17:0

0

18:0

0

19:0

0

20:0

0

21:0

0

22:0

0

23:0

0

23:5

9

st

ęŜ enia

NO

2, NO

, NO

x ( µg/

m3 )

dwutlenek azotu-styczeń

t lenek azotu-styczeń

t lenki azotu-styczeń

dwutlenek azotu-czerwiec tlenek azotu-czerwiec tlenki azotu-czerwiec

Rys. 6.1. Dobowy przebieg stęŜeń NO2, NO, NOx w miesiącach styczeń i czerwiec 2008 roku

18

Na rys. 6.1 przedstawiono dobowy przebieg st e jednogodzinnych dwutlenku azotu,

tlenku azotu i tlenków azotu w miesi cach stycze i czerwiec 2008 roku. Warto ci st e

tlenków azotu wzrastaj w ci gu doby, najwy sze st enia notowane s w godzinach porannych

i wieczornych. Za zmienno wysoko ci st e tlenków azotu odpowiedzialne jest nat enie

ruchu komunikacyjnego. Wysokie st enia tlenków azotu wiadcz o du ym nasileniu ruchu.

Pył zawieszony PM10

Pomiary st e pyłu zawieszonego PM10 w 2008 roku prowadzono na dwóch

stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych przy Placu Dominika skim i ul. Mickiewicza.

St enie rednioroczne pyłu zawieszonego PM10 uzyskane z pomiarów na stacji przy

Placu Dominika skim wyniosło 38,2 µg/m3 i nie przekroczyło warto ci dopuszczalnej

okre lonej na poziomie 40 µg/m3.

St enie rednioroczne pyłu PM10 na stacji przy ul. Mickiewicza wyniosło 43,6 µg/m3

i przekroczyło dopuszczaln norm o 9 %.

2

11 11

3

0 0 0 0

2 2

5

8

9

6 6

0 0 0

1 1

11

8

1313

0

2

4

6

8

10

12

14

styc

ze

ń

luty

mar

zec

kwie

cie

ń

maj

czer

wie

c

lipi

ec

sier

pie

ń

wrz

esie

ń

pa

ź dzie

rnik

list

opad

grud

zie

ńIicz

ba d

ni z

prz

ekro

czen

iam

i poz

iom

u do

pusz

czal

nego rok 2007

rok 2008

Rys. 6.2. Rozkład przekroczeń poziomu dopuszczalnego stęŜeń 24-godzinnych dla pyłu PM10 (stacja Plac Dominikański) w latach 2007-2008

Dla st e 24-godzinnych dopuszczalna jest mo liwo przekraczania poziomu 50µg/m3

z cz sto ci nie wi ksz ni 35 razy w roku. W porównaniu z rokiem poprzednim w 2008 roku

nast pił wzrost liczby przekrocze normy redniodobowej. W 2007 roku zanotowano

44 przekroczenia normy, natomiast w 2008 roku 68 przekrocze . Przekroczenia warto ci

dopuszczalnej notowane były w miesi cach: stycze – kwiecie i wrzesie -grudzie .

1 9

Na stacji przy ul. M

ickiewicza w

2008 roku zanotowano 63 przekroczenia w

artoci

dopuszczalnej. P

rzekroczenia norm

y redniodobow

ej notow

ane były

głównie

w

sezonie

zimow

ym.

0 20 40 60 80

100

120

140

160

180

2002007-01-012007-01-052007-01-092007-01-132007-01-172007-01-212007-01-252007-01-292007-02-022007-02-062007-02-102007-02-142007-02-182007-02-222007-02-262007-03-022007-03-062007-03-102007-03-142007-03-182007-03-222007-03-262007-03-302007-04-032007-04-072007-04-112007-04-152007-10-192007-10-232007-10-272007-10-312007-11-042007-11-082007-11-122007-11-162007-11-202007-11-242007-11-282007-12-022007-12-062007-12-10

st ę Ŝ

enie PM10 (µg/m3)

sezon zimow

y 2007

sezon zimow

y 2008

0 20 40 60 80

100

120

140

160

180

200

220

2008-01-012008-01-052008-01-092008-01-132008-01-172008-01-212008-01-252008-01-292008-02-022008-02-062008-02-102008-02-142008-02-182008-02-222008-02-262008-03-012008-03-052008-03-092008-03-132008-03-172008-03-212008-03-252008-03-292008-04-022008-04-062008-04-102008-04-142008-10-182008-10-222008-10-262008-10-302008-11-032008-11-072008-11-112008-11-152008-11-192008-11-232008-11-272008-12-012008-12-052008-12-092008-12-132008-12-172008-12-212008-12-252008-12-29

st ę Ŝenie PM10 (µg/m3)

-15

-10

-5 0 5 10 15 20

temperatura (ºC)

Ry

s. 6.3

. Porów

nanie zale Ŝno ści dobowych st ę Ŝe ń pyłu zaw

ieszonego PM

10 od temperatury, ze stacji

przy Placu D

ominika ńskim

, z sezonów zim

owych 2007 i 2008

Na

rys. 6.3

porównano

zaleno

w

ysokoci

ste

pyłu

zawieszonego

PM

10

od temperatury z sezonów

zimow

ych 2007 i 2008. W sezonie zim

owym

2007 najwy

sze

stenie 24-godzinne pyłu P

M10 w

ynoszce 172

µg/m

3 (344 % norm

y) zanotowano w

dniu

22 grudnia przy redniej dobow

ej temperaturze pow

ietrza -7,4 °C, m

ałej prdko

ci wiatru

i braku opadu atmosferycznego.

20

Najwy sze 24-godzinne st enie pyłu PM10 z okresu zimowego 2008 zanotowano w dniu

31 grudnia i wyniosło 199 µg/m3 (398 % normy), przy redniej dobowej temperaturze powietrza

-7,5 °C, małej pr dko ci wiatru i braku opadu atmosferycznego.

0

20

40

60

80

100

1201:

00

2:00

3:00

4:00

5:00

6:00

7:00

8:00

9:00

10:0

0

11:0

0

12:0

0

13:0

0

14:0

0

15:0

0

16:0

0

17:0

0

18:0

0

19:0

0

20:0

0

21:0

0

22:0

0

23:0

0

23:5

9

st

ęŜ enie

PM

10 ( µ

g/m

3 )

sezon letnisezon zimowy

Rys. 6.4. Dobowy przebieg stęŜeń pyłu PM10 z automatycznej stacji przy ul. Mickiewicza w rozbiciu na sezony

St enia pyłu PM10 ró ni si od siebie w zale no ci od tego czy pomiary prowadzone

były w sezonie letnim czy zimowym (rys. 6.4). rednie st enia jednogodzinne pyłu PM10

z sezonu zimowego przyjmowały warto ci z przedziału 51,2 – 112,0 µg/m3. rednie st enia

jednogodzinne pyłu PM10 z sezonu letniego wahały si od 27,1 µg/m3 do 43,6 µg/m3. St enia

pyłu PM10 wykazuj wyra n zmienno w ci gu doby. Najwy sze rednie jednogodzinne

st enia pyłu PM10 zarówno z okresu zimowego, jak i letniego zanotowano w godzinach

wieczornych.

Wyra nie zaznacza si wpływ pr dko ci wiatru na wysoko st e zanieczyszcze . W 2008

roku 32 przekroczenia poziomu 50 g/m3 (z 68 przypadków) zanotowano przy bardzo

niekorzystnych pr dko ciach wiatru (poni ej 1 m/s). Dwadzie cia przekrocze

redniodobowego poziomu dopuszczalnego miało miejsce przy pr dko ciach wiatru w

przedziale 1-1,5 m/s. Takie warunki atmosferyczne przy poło eniu miasta w kotlinie nie

sprzyjaj rozprzestrzenianiu i wywiewaniu zanieczyszcze .

21

Benzen

W roku 2008 nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego, wynosz cego dla

st enia redniorocznego 5 µg/m3. Obliczone z wyników pomiarów st enie rednioroczne

wyniosło 2,9 µg/m3 (58 % normy).

Ołów

Pomiary st e ołowiu (w pyle) w 2008 roku prowadzone były na 2 stanowiskach

pomiarowych przy Placu Dominika skim i ul. Mickiewicza. Na adnym ze stanowisk

pomiarowych nie odnotowano przekroczenia warto ci dopuszczalnej, okre lonej dla roku na

poziomie 0,5 µg/m3.

Odnotowane st enia rednioroczne na obydwu stanowiskach pomiarowych wyniosły

0,02 µg/m3.

W 2007 roku st enie rednioroczne ołowiu wynosiło 0,02 µg/m3.

Arsen

Pomiary st e arsenu (w pyle)prowadzono w 2008 roku na dwóch stanowiskach

pomiarowych zlokalizowanych przy Placu Dominika skim i ul. Mickiewicza. Poziom

zanieczyszczenia powietrza arsenem zawartym w pyle zawieszonym PM10 ocenia si w

odniesieniu do poziomu docelowego ustalonego dla roku na poziomie 6 ng/m3. Na adnym

stanowisku pomiarowym nie stwierdzono przekrocze poziomu docelowego. St enie

rednioroczne arsenu wyniosło 0,95 ng/m3 na stacji przy Placu Dominika skim, oraz 0,9 ng/m3

na stacji przy ul. Mickiewicza.

W 2007 roku st enie rednioroczne arsenu wynosiło 0,7 ng/m3.

Kadm

W 2008 roku pomiary st e kadmu (w pyle)prowadzono na dwóch stanowiskach

pomiarowych zlokalizowanych przy Placu Dominika skim i ul. Mickiewicza. Poziom

zanieczyszczenia powietrza kadmem zawartym w pyle zawieszonym PM10 ocenia si w

odniesieniu do poziomu docelowego ustalonego dla roku na poziomie 5 ng/m3. St enie

rednioroczne kadmu wyniosło 1,4 ng/m3 na stacji przy Placu Dominika skim, oraz 0,9 ng/m3

na stacji przy ul. Mickiewicza.

W 2007 roku st enie rednioroczne kadmu wynosiło 1,5 ng/m3.

22

Nikiel

Pomiary st e niklu (w pyle) prowadzono w 2008 roku na dwóch stanowiskach

pomiarowych zlokalizowanych przy Placu Dominika skim i ul. Mickiewicza. Poziom

zanieczyszczenia powietrza niklem zawartym w pyle zawieszonym PM10 ocenia si w

odniesieniu do poziomu docelowego ustalonego dla roku na poziomie 20 ng/m3. St enie

rednioroczne niklu wyniosło 1,5 ng/m3 na stacji przy Placu Dominika skim, oraz 1,8 ng/m3 na

stacji przy ul. Mickiewicza.

W 2007 roku st enie rednioroczne niklu wynosiło 1,7 ng/m3.

Benzo(a)piren

W 2008 roku pomiary st e benzo(a)pirenu prowadzono na dwóch stanowiskach

pomiarowych zlokalizowanych przy Placu Dominika skim i ul. Mickiewicza.

Poziom zanieczyszczenia powietrza benzo(a)pirenem zawartym w pyle zawieszonym

PM10 ocenia si w odniesieniu do poziomu docelowego ustalonego dla roku na poziomie

1 ng/m3. St enie rednioroczne benzo(a)pirenu wyniosło 6,5 ng/m3 na stacji przy Placu

Dominika skim, oraz 4,2 ng/m3 na stacji przy ul. Mickiewicza. Podwy szone roczne st enia

benzo(a)pirenu odnotowane na obydwu stanowiskach pomiarowych przekraczały poziom

docelowy.

W 2007 roku st enie rednioroczne benzo(a)pirenu wynosiło 9,1 ng/m3.

Benzo(a)piren wprowadzany jest w znacznych ilo ciach do powietrza w wyniku spalania paliw

stałych. Na obu stanowiskach pomiarowych bardzo wysokie warto ci st e benzo(a)pirenu

zanotowano w sezonie grzewczym. W sezonie letnim st enia benzo(a)pirenu kształtowały si

blisko warto ci docelowej. Wzrost st e mo na wi za z emisj WWA na skutek ogrzewania

opartego na spalaniu w gla kamiennego.

Na tablicy wietlnej, zainstalowanej przy budynku Urz du Miejskiego w Przemy lu, na

bie co prezentowane s st enia: pyłu PM10, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu oraz warunki

meteorologiczne.

Wyniki st e zanieczyszcze mierzonych automatycznie, dost pne s on-line na stronie WIO

Rzeszów www.wios.rzeszow.pl .

23

7.Ocena jako ci powietrza

W strefie „miasto Przemy l” dokonano oceny jako ci powietrza jedynie według kryterium

ochrony zdrowia, z uwagi na to i miasta na prawach powiatu wył czone s z oceny jako ci

powietrza w kryterium ochrony ro lin.

Stref „miasto Przemy l” ze wzgl du na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego

dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem azotu, tlenkiem w gla i benzenem zaklasyfikowano do klasy

A co oznacza i na terenie strefy nie wyst piło w 2008 roku zagro enie przekroczenia

dopuszczalnych st e ustalonych dla wymienionych substancji w powietrzu.

Po przeanalizowaniu wyników pomiarów metali w pyle zawieszonym PM10 (arsenu, kadmu,

niklu, ołowiu) ze stacji monitoringu powietrza dokonano klasyfikacji strefy ze wzgl du na

zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego tymi substancjami. Strefa „miasto Przemy l”

zaliczona została do klasy A.

St enia rednioroczne benzo(a)pirenu w pyle zwieszonym PM10 przekroczyły warto

docelow , co było podstaw do zaliczenia strefy „miasto Przemy l” do klasy C.

Wykorzystuj c wyniki pomiarów jak równie dane o wielko ci emisji pyłów ze

znacz cych ródeł zanieczyszcze w Przemy lu, dokonano klasyfikacji strefy ze wzgl du na

zanieczyszczenie powietrza pyłem PM10. Strefa „miasto Przemy l” zaliczona została do

klasy C.

Tab.7.1

Wyniki klasyfikacji strefy „miasto Przemyśl” pod kątem ochrony zdrowia

Strefa „miasto

Przemyśl”

Symbol klasy wynikowej

dla poszczególnych

zanieczyszczeń

SO2 A

NO2 A

CO A

Benzen A

PM10 C

Arsen A

Kadm A

Nikiel A

Ołów A

Benzo(a)piren C

24

Przekroczenia standardów imisyjnych, ustalonych dla pyłu PM10, notowane s w strefie

miasto Przemy l od kilku lat. W ocenie rocznej za 2004 rok strefa „miasto Przemy l” zaliczona

została do klasy C, co było podstaw do opracowania naprawczego Programu Ochrony

Powietrza dla tej strefy. Rozporz dzeniem Wojewody Podkarpackiego Nr 49 z dnia 22 sierpnia

2006r. „Program…” został zatwierdzony do realizacji. Wskazano w nim inwestycje i działania,

których realizacja pozwoli na popraw jako ci powietrza w rejonach miasta, w których ma

miejsce przekraczanie wyznaczonych standardów imisyjnych.

Celem programu było opracowanie harmonogramu rzeczowo – finansowo – czasowego,

którego wdro enie pozwoli na realizacj ustalonych zada prowadz cych do zmniejszenia

poziomów rozpatrywanych st e substancji do poziomu zapisanego w art. 85 ustawy Prawo

ochrony rodowiska, czyli zmniejszeniu go, co najmniej do poziomu dopuszczalnego i

utrzymania go na takim poziomie.

Prezydent Miasta Przemy la, zarz dzeniem nr 287/08 z dnia 20 pa dziernika 2008 roku,

dokonał wyboru Scenariusza II do realizacji w ramach Programu Ochrony Powietrza dla strefy

„miasto Przemy l”. Scenariusz ten zakłada ograniczenie emisji pyłu poprzez zmian sposobu

pokrycia zapotrzebowania na ciepło w 223 budynkach o zró nicowanym charakterze (budynki

nie tylko zabytkowe).

W ramach priorytetowych działa naprawczych przewidziano równie prowadzenie

edukacji ekologicznej w zakresie ochrony powietrza poprzez propagowanie stosowania

nowoczesnych kotłów w glowych, kotłów gazowych i na biomas , oraz u wiadomienie

konieczno ci i opłacalno ci stosowania brykietów drzewnych.

Wszystkie działania przedstawione w programie maj za zadanie doprowadzi do

ograniczenia emisji pyłu, co w rezultacie powinno przynie odpowiedni poziom st enia pyłu

PM10 w powietrzu.

8.Podsumowanie

Z analizy wyników pomiarów wykonanych w 2008 roku wynika, e st enia dwutlenku

siarki, dwutlenku azotu, ołowiu i benzenu, nie przekraczały ustanowionych dla tych

zanieczyszcze warto ci dopuszczalnych. Nadal najwi kszy problem stanowi pył zawieszony

PM10, ze wzgl du na przekroczenia dopuszczalnych st e tego zanieczyszczenia.

St enia pyłu PM10 wykazywały wyra n zmienno sezonow . Głównie w sezonie

zimowym notowano przekroczenia redniodobowe pyłu PM10. Wyst powanie w sezonie

grzewczym podwy szonych st e pyłu zawieszonego PM10 powodowane było zwykle

25

nało eniem si zwi kszonej niskiej emisji z sektora komunalno-bytowego, oraz niekorzystnych

warunków meteorologicznych. Niskie temperatury powietrza, z mał pr dko ci wiatru

i brakiem opadu powodowały, e standardy jako ci powietrza w zakresie pyłu PM10 nie były

dotrzymywane.

Pod wzgl dem zanieczyszczenia powietrza arsenem, kadmem i niklem na adnym

ze stanowisk pomiarowych nie stwierdzono przekroczenia ustanowionych poziomów

docelowych.

Podwy szone st enia benzo(a)pirenu odnotowano na stanowiskach pomiarowych

zlokalizowanych przy Placu Dominika skim, oraz ul. Mickiewicza, i przekraczały one poziom

docelowy.

Reasumuj c mo na powiedzie i udział szkodliwych substancji emitowanych przez

„zakładowe” kominy systematycznie maleje. Powa niejszy problem stanowi truj ce spaliny i

pyły pochodz ce ze ródeł niskiej emisji.

Problem niskiej emisji szczególnie wida w Przemy lu, zwłaszcza w sezonie grzewczym,

gdzie głównym ródłem emisji zanieczyszcze s skoncentrowane w ródmie ciu piece

w glowe. Dodatkowo Przemy l - ze wzgl du na poło enie geograficzne - charakteryzuje si

niekorzystnymi warunkami przewietrzania, co przy niskiej emisji pot guje efekt

zanieczyszczenia rodowiska.

Drugim wa nym niskim ródłem emisji zanieczyszcze jest wzrastaj cy ruch pojazdów

samochodowych. Pomimo obserwowanej poprawy jako ci powietrza na terenie miasta na

skutek redukcji emisji ze ródeł przemysłowych, rzeczywiste nara enie na pył PM10 nie tylko

nie zmniejszyło si , ale nawet wzrosło.

Problemu niskiej emisji nie da si rozpatrywa w oderwaniu od kwestii ekonomicznych.

Warto pomy le nad dofinansowaniem kosztów likwidacji indywidualnych ródeł niskiej

emisji. W pierwszej kolejno ci wsparciem finansowym nale y obj zadania inwestycyjne

zwi zane z likwidacj niskosprawnych pieców, palenisk domowych opalanych w glem,

poprzez zast powanie ich czynnikiem grzewczym z miejskiej sieci ciepłowniczej, gazem

ziemnym, olejem opałowym, energi elektryczn .

Poza rozbudow systemowej miejskiej sieci ciepłowniczej mo na ograniczy straty ciepła

poprzez termomodernizacj budynków, zainstalowanie nowoczesnej stolarki okiennej.

26

9.Spis literatury, aktów prawnych, wykresów, tabel i

rysunków

Wykresy:

Wyk. 2.1. Emisja zanieczyszcze do powietrza w Przemy lu w latach 2007-2008 (bez dwutlenku w gla

Tabele:

Tab. 3.1. Poziomy dopuszczalne, okresy, dla których u rednia si wyniki pomiarów, dopuszczalne cz sto ci przekraczania tych poziomów, oraz marginesy tolerancji okre lone dla 2008 roku

Tab. 3.2. Poziomy docelowe dla niektórych substancji w powietrzu, oraz okresy, dla których u rednia si wyniki pomiarów

Tab. 7.1. Wyniki klasyfikacji strefy „miasto Przemy l” pod k tem ochrony zdrowia

Rysunki:

Rys. 5.1. Zmienno dobowych st e SO2 z uwzgl dnieniem temperatury w 2008 roku

Rys. 5.2. Zmienno dobowych st e NO2 z uwzgl dnieniem temperatury w 2008 roku

Rys. 5.3. Zmienno dobowych st e pyłu zawieszonego PM10 z uwzgl dnieniem temperatury w 2008 roku – stacja Plac Dominika ski

Rys. 5.4. Zmienno dobowych st e SO2 z uwzgl dnieniem pr dko ci wiatru w 2008 roku

Rys. 5.5. Zmienno dobowych st e NO2 z uwzgl dnieniem pr dko ci wiatru w 2008 roku

Rys. 5.6. Zmienno dobowych st e pyłu zawieszonego PM10 z uwzgl dnieniem pr dko ci wiatru w 2008 roku – stacja Plac Dominika ski

Rys. 5.7. Ró e wiatrów w 2008 roku – stacja Plac Dominika ski

Rys. 6.1. Dobowy przebieg st e NO2, NO, NOx w miesi cach stycze i czerwiec 2008 roku

Rys. 6.2. Rozkład przekrocze poziomu dopuszczalnego st e 24-godzinnych dla pyłu PM10 (stacja Plac Dominika ski) w latach 2007-2008

Rys. 6.3. Porównanie zale no ci dobowych st e pyłu zawieszonego PM10 od temperatury, ze stacji przy Placu Dominika skim, z sezonów zimowych 2007 i 2008

Rys. 6.4. Dobowy przebieg st e pyłu PM10 z automatycznej stacji przy ul. Mickiewicza w rozbiciu na sezony

Literatura

[IO 2000] Inspekcja Ochrony rodowiska, Wykorzystanie danych meteorologicznych w monitoringu jako ci powietrza (podstawy fizyczne i wskazówki metodyczne), Biblioteka Monitoringu rodowiska Warszawa 2000, s. 104.

[IO 2007] Inspekcja Ochrony rodowiska, Zanieczyszczenie powietrza w Polsce w latach 2005-2006, Biblioteka Monitoringu rodowiska Warszawa 2007, s. 9, 12, 18.

[MARK 1998] Markin Joanna, Przemy l – przewodnik turystyczny, Bydgoszcz 1998, s. 164, 166.

27

Akty prawne

§ Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony rodowiska, Dz.u.2001.62.627 z pó n. zm.

§ Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 3 marca 2008r. w sprawie poziomów niektórych

substancji w powietrzu, Dz.U.2008.47.281.

§ Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 17 grudnia 2008r. w sprawie dokonywania oceny

poziomów substancji w powietrzu, Dz.U.2009.5.16.