o f f i c i e e l o r g a a n va n d e afdeling parachutespringen ko n i n k l i j k e n e d e r l a n d s e vereniging voor luchtvaart

d e c e m b e r 2 0 0 9j a a r g a n g 3 8

n u m m e r

4

www.cypres.ccPhoto: Jojo Priedemann

Sommigen probeerden hem te kopiren, maar faalden. er iS maar n originele CypreS.

Alleen de originele CYPRES 2 biedt:- 12.5 jaar garantie, inclusief gratis repa-raties

- de enige waterdichte AAD op de markt- een batterij die niet vervangen hoeft te worden

- een vaste prijs voor een regelmatig up-grade en check-up systeem

-absoluut betrouwbaar sinds 1991

GEBRUIK DE ORIGINELE CYPRES

Wees niet tevreden met minder als het erop aan komt.

33

NR.04/2009BESTUUR/SPORT 04MATERIAAL 05SPRINGNIEUWS 06KALENDER 08SPRINGSTOF 10CLUBNIEUWS 12CC & C 34

EN VERDERWEERZIEN MET EEN OUDE BEKENDE 15DE TOEKOMST VAN DE MENSELIJKE VLUCHT 16 JUMP FOR THE CAUSE 17SWOOP VAN SPEED TOT ACCURACY LANDINGEN 20LAKE BUSSLOO SUCKS! 22NRG 8STE VAN EUROPA!! 24EUROPEAN SKYDIVING LEAGUE EN DUTCH LEAGUE` 26PA SPRINGEND NEDERLAND 28SPRINGEN IN AFRIKA 30TEAM IGNITION 32AIRBORNE HERDENKING 2009 33

Bericht van de Voorzitter,Dit Bericht van de Voorzitter gebruik ik allereerst om alle vrijwilligers oprecht te bedanken voor hun inzet van het afgelopen jaar. Mede dankzij hun (meestal belangeloze) inzet is het mogelijk om u in de lucht te houden en onze sport voet aan de (politieke) grond te laten krijgen. Zonder namen te noemen en daardoor iemand tekort te doen, volsta ik namens het Afdelingsbestuur om tegen al die vrijwilligers oprecht te zeggen: BEDANKT!

De dagen blijven langer donker. Dat betekent dat de winter voor ons staat en het springseizoen 2009 weer achter ons ligt. De decem-bermaand wordt meestal gebruikt voor een overpeinzing van het afgelopen jaar. Dat zou ik in dit Bericht van de Voorzitter ook kunnen doen, maar ik denk dat het weinig zin heeft. Het zou een herhaling van zetten zijn. Het meest belangrijke heeft u al kunnen lezen, dus de oplettende lezer weet dat het afgelopen jaar de bestuurlijke aandachtspunten voornamelijk hebben gelegen bij het onderwerp van de luchtruimproblematiek en de bijbehorende beperkingen.

Het afgelopen jaar stond mede in het teken van de nancile crisis. Hoewel de media momenteel melding maken van de eerste voorzich-tige tekenen van economisch herstel zal de beleving en beoefening van onze sport met enige vertraging naar verwachting toch wel een e ect gaan voelen van de economische crisis. Voor de (club)besturen een uitdaging om na te denken over hoe de bedreigingen zijn om te buigen naar kansen en mogelijkheden. Wellicht dat samenwerking (in de meest brede betekenis) nog belangrijker wordt om vertrouwen te houden in de toekomst. Niet alleen samenwerking zal volstaan, ook de aanwas van nieuwe leden en nieuw kader is belangrijk om de continuteit te waarborgen.

Het jaar 2010 zal wat onze sport (bestuurlijk) betreft in het teken staan van verandering, vernieuwing en verjonging. Nieuwe uitdagingen vragen om nieuwe ideen en nieuwe aanpak.

Het hoofdbestuur KNVvL heeft inmiddels een andere voorzitter en een andere directeur. Beide mannen hebben nieuwe en frisse ideen over hoe zij hun nieuwe klus gaan aanpakken. Zij zijn bij hun aantreden immers geconfronteerd met een veranderde maatschap-pij, een ander politiek klimaat en een andere dreiging dan wij ooit voor mogelijk hadden kunnen houden. Zij zetten hun beleid mede in op een breder draagvlak en een verder gaande samenwerking. Het geeft vooralsnog het vertrouwen, dat zij de wil en de inzet heb-ben om de beoefening van luchtsporten in Nederland mogelijk te (blijven) houden. Voor onze afdeling blijven er ook meer dan genoeg uitdagingen over om kansen en mogelijkheden voor de toekomst te creren. Jullie constructieve inbreng en bijdrage is en blijft meer dan welkom en nodig om vernieuwing in de sport(beoefening) te blijven houden. En verandering is nodig om verder te komen.

Tot slot wens ik jullie (en jullie familie) zowel priv als zakelijk een gezond en uitdagend 2010 toe. De toekomst ligt voor u! Benut uw kansen en mogelijkheden!

Hastalapasta,Adwin Beerendonk(afdelingsvoorzitter)

D

COVERFOTO: EXIT VAN 181 WERELDRECORD DOOR HENNY WIGGERS

De Sportparachutist is altijd op zoek naar meer

en nieuwe kopij. Klim dus op een regenachtige

dag voor de verandering eens in de pen in plaats

van in de kist. Deadline voor de volgende SP is

15 februari 2010. Aanleveren kan via het

e-mail adres van de afdeling parachutespringen:

PARA@KNVVL.NL!

SP-03.indd 3 03-12-09 16:14

selectiewedst

Het b

estuu

r

Waar een verhuizing allemaal niet goed voor is: in een lang vergeten kast stond een lang vergeten trofee: de Drijfveer Wisseltrofee. Deze trofee wordt, of zal ik zeggen werd, jaarlijks toegekend aan die bestuurder binnen de KNVvL die de luchtvaart bijzondere diensten bewees. In plaatje op de trofee staat ook de naam van de heer J.J. van Male, secretaris TC afd. parachutespringen. Voor de intimi, dit is Jan van Male, nog immer secretaris van de TC (Technische Commissie). De reden van de toekenning is mij niet bekend maar gezien het feit dat Jan nog immer lid TC is zal dat er iets mee te ma-ken hebben. Jan is ook de bedenker van het software pakket voor het adresboek para. Op basis hiervan worden alle brevetten en bevoegdheden uitgegeven. Jan, alsnog hulde. Van deze oude en trouwe vrijwil-liger is het maar een kleine stap naar de nieuwe vrijwilliger. Of liever, naar het ontbreken van de nieuwe vrijwilliger. In de vorige SP stond al hoe groot het verloop is bij de diverse commissies. Ook het AB para heeft dringend behoefte aan nieuwe bestuursleden. Er zitten nog maar 3 mensen in het AB (ja, waarvan

Wedstrijdkalender internationaal 2010 n KNVvL afdeling parachutespringen

wedstrijd discipline(s) aanvang einde locatie land info selectiewedstrijd 1 selectiewedstrijd 2 bijdrage SC 50% norm 75% norm

WC / EK Paraski 10-03-10 14-03-10 Predazzo Itali www.fai.org n.v.t. n.v.t. wordt achteraf bepaald

WK FS4 01-08-10 05-08-10 Menzelinsk Rusland www.2010.skyjump.ru Tomscat 2010 in overleg NOC*NSF subsidie 15,95 13,45

WK FS4 vrouw 01-08-10 05-08-10 Menzelinsk Rusland www.2010.skyjump.ru Tomscat 2010 in overleg 14,35 12,67

WK FS8 01-08-10 05-08-10 Menzelinsk Rusland www.2010.skyjump.ru in overleg in overleg 6,945 4,585

WK Artistics (FF) 01-08-10 05-08-10 Menzelinsk Rusland www.2010.skyjump.ru in overleg in overleg 6,24 5,12

WK CF2 01-08-10 05-08-10 Menzelinsk Rusland www.2010.skyjump.ru in overleg in overleg 10,15 6,83

WK PA 28-08-10 04-09-10 Niki Montenegro vscg@t-com.me NKP PA * in overleg 1,65 3,23

WK CP 10-08-10 15-08-10 Kolumna Rusland fasru@bk.ru n.v.t. n.v.t. wordt achteraf bepaald

* indien NKP PA separaat in voorjaar plaatsvindt

seleCtieWedstrijden 2010In 2010 vinden weer diverse internationale wedstrijden 2010 (EK en WK) plaats zoals die door de IPC zijn vastgesteld. De Sportcommissie (SC) heeft hiervoor, volgens de selectiecriteria selectiewedstrijden opgesteld. Voor Formatiespringen FS4 mag het geen verrassing zijn dat dit de Tomscat 2010 is. Voor andere disciplines zal een wedstrijd in overleg worden vastgesteld omdat op dit moment niet duidelijk is of er zich sporters aan zullen melden. Uiterste aanmelddatum voor selectie is 1 maart 2010. Aanmeldingsformulieren zijn per discipline te vinden op www.parachute.nl/topsport. Voor verdere informatie wordt verwezen naar het schema onderaan de pagina. Dit schema is alleen ingevuld waar de SC deelname verwacht. De percentages in de laatste twee kolommen verwijzen naar een nader vast te stellen bijdrage van de SC aan de geselecteerde teams/sporters. 50% wil zeggen eindigen bij de eerste 50% van het totale deelnemersveld, deze geeft in principe recht op een 100% van de SC bijdrage. 75% geeft recht op 50% van de SC bijdrage. Voor Canopy Piloting is de wedstrijd in Rusland nog in het offertestadium, een besluit zal worden genomen op de IPC vergadering 2010 te Lausanne.

n Sportcommissie

Als u dit leest is op 3 december jl. de eerste tentoonstelling gewijd aan do-ping geopend. Dit is een initiatief van Museum Gouda met het daarbij behorende Nationaal Farmaceutisch Museum de Moriaan, in samenwerking met de Nationale Doping-autoriteit (NDA). De tentoonstelling is in het

Museum, achter de kerk nr. 14 en loopt tot 28 februari 2010. Gedurende de tentoonstel-lingsperiode zal ook een reeks lezingen worden verzorgd. Meer informatie is te vinden op www.museumgouda.nl

n HBP

tentoonstellinG doPinG

sPortnieuWs

VrijWilliGers, oud en nieuW

2 van Teuge). De afdeling heeft dringend sturing nodig, om de bedreigingen van buitenaf tegemoet te kunnen treden, en om de zaken intern op orde te houden. Met steeds minder mensen in commissies wordt dit natuurlijk ook steeds lastiger. Daarom, heb je interesse en wil je bijdragen aan springen in het algemeen en de afdeling in het bijzonder, laat dit weten. Waarbij een gesprek of telefoontje met een lid AB of commissie natuurlijk beter is dan een mailtje. We rekenen op jullie leden!

n HBP

Het bestuur wenst u

prettige feestdagen en een goed

2010

selectiewedst materiaal

veili

gheid

sbul

leti

n

VB 2009-03 Datum: 18 november 2009

Vervangt: n.v.t.

Betreft: Vigil AAD, alle cutters geproduceerd op 7 december 2007 met part nummer: 9582006. Fabricage datum: 12-07-2 (mm-jj-batch).

Probleem: Op 19 september is in Cerfontaine (Belgi) na de activering van de cutter het cuttergedeelte van de kabel losgeraakt.

Oplossing: Alle cutters van de betreffende batch dienen te worden teruggestuurd naar de fabrikant Advanced Aerospace Designs (AAD) en wor-den kosteloos vervangen.

Uitvoering: Door riggers, bij de eerstvolgende repack.

Noot: Zie de bijlagen voor het originele bulletin.

(Advertentie)

sportNieuwstopsportcordiNatorSinds 1 oktober jl. heeft de KNVvL een topsportcordinator, Frouwke Kuijpers. Met het streven van de KNVvL om meer als sportbond te functioneren is het aanstellen van een topsportco-ordinator een logische stap. Ze is geen onbekende binnen de KNVvL, samen met hoofdbestuurslid Sportzaken Bert Wijnands en Peter Keim van de afdeling Modelvliegen vormt ze al een paar jaar het dagelijks bestuur van het Sportberaad, het overlegorgaan van alle afdelingen binnen de KNVvL voor topsport. Afgelopen jaar heeft ze de succesvolle KNVvL-dag Sport op Papendal georganiseerd en voor alle topsport selecties een drietal avonden met Rico Schuijers. Frouwke Kuijpers is afkomstig uit het zweefvliegen en is vanaf 2002 algemeen coach van de kernploeg en de juniorenselectie. Mede dankzij deze functie heeft ze veel ervaring opgedaan in hoe iemand zijn prestatieniveau kan verbeteren. In deze periode zijn er in totaal zeven podiumplaatsen behaald, waarvan drie Europese titels. Daarnaast is Nederland in de wereldranglijst opgeklommen naar een 5e plaats. De opdracht die Frouwke mee krijgt voor de komende drie jaar zal zijn, de verschillende afdelingen van de KNVvL meer te laten samenwerken op het gebied van de wedstrijdsport. Er zullen gezamenlijke bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij kennisoverdracht tussen de verschillende tak-ken van sport centraal zullen staan. Tevens zal ze zich bezig houden met het opzetten van een basisopleiding topsport voor (aankomende) selectieleden. Haar opgedane ervaring bij het zweefvliegen en het opgebouwde netwerk in de sport, met name binnen NOC*NSF, zal hierbij goed van pas komen. n tsc@knvvl.nl

NatioNale recordsEr zijn in de afgelopen zomer weer twee nationale records verbeterd. Het eerste record op het onderdeel koepelforma-tiespringen CF2. Hierbij moet een team van 2 springers onder hun geopende parachute zoveel mogelijk gelote formaties maken binnen een tijd van 60 seconden. Het record is verbeterd van 12 naar 13 punten, door het team CaTo. Dit team bestaat uit Tom Kan en Caren Alink en videoman Danny Vink. De prestatie werd gele-verd op 7 augustus tijdens de NKP 2009. Het tweede record is op het onderdeel Canopy Piloting (swoop) op het onderdeel afstand. Dit is op 24 juli verbeterd van 107,25 naar 111,18 meter door Erwin Baatenburg de Jong tijdens de Engelse NK. Het oude record stond ook al op naam van Erwin. De Sportcommissie feliciteert de sporters met deze prestaties. SC. n Sportcommissie

Frouwke Kuijpers

H

Nieuws

Sinds 2003 wordt er op Europees niveau gewerkt aan een universeel opleiding en examen programma voor valschermtechnisch personeel alsmede aan een eigen veiligheidsstandaard voor valschermuitrustingen.

welkom RiggeR!!!Dag Vouwbevoegdheid

Sprin

gNieu

ws

Bij het lidmaatschap KNVvL parachutespringen hoort een (secundaire) WA verzekering. Deze polis dekt schade specifiek ten gevolge van parachutespringen. In het verleden ontvingen leden bij inschrijving als lid, dan wel bij een wijziging van de polis een apart gedrukt verzekeringskaartje. Andere afdelingen binnen de KNVvL verstuurden soms geen kaartje, of maakten zelf een kaartje. In ieder geval waren er grote verschillen kwaliteit, zichtbaarheid en herkenbaarheid tussen de luchtsportverzekerin-

gen. Dat is niet meer van deze tijd. Daarom is met ingang van 2010 gekozen voor een uniform KNVvL verzekeringssysteem. Alle huidige en nieuwe leden ontvangen per volgend jaar een lidmaatschapskaart met daaronder een WA verzekeringsbewijs. Per lucht-sportafdeling staat hierop de geldigheid, de polis, de verzekeraar, het maximaal verzekerde bedrag, de contactgegevens bij een schade en de URL waar de polis te downloaden is. Zeker, op de kaart staat dus niet meer beschreven waar welke polis wel of

niet geldt. Maar dat is natuurlijk te downloaden, en ook op internet te vinden. Voor de paras loopt de WA verzekering via Assurantiehuis Vanderveen, de polisbeheerder is de Nederlandse Luchtvaartpool. De voorwaarden zijn trouwens niet gewijzigd, ge-woon maximaal 1.500.000 binnen Europa (met wat uitzonderingen), en ook USA, Canada, Cari-bean en Australi (gratis, na contact met Vander-veen). Complete verzekeringsinfo is te vinden op www.parachute.nl/verzekeringen. n HBP

WA VerzekeriNg pArAchuteSpriNgeN 2010

S

Het initiatief hiertoe werd genomen door het DGAC (Franse ministerie van civiele luchtvaart). Vanuit Nederland waren en zijn de V.v.V. (Pim en Jo) alsmede de KNVvL (Ronald) vanaf het begin bij het geheel betrokken; Ronald en Jo bekleden beide een positie in het bestuur van EASP. In september 2007 ontstond vanuit de werkgroep EASP (European Association of Safety Parachutes), een Europese vereniging voor valschermtechniek zeg maar, waarin vertegenwoordigers en fabrikanten uit Nederland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, Spanje,

Belgi en Itali met zetel in Brussel. Er is en wordt intensief samengewerkt met EASA en de PIA om zoveel mogelijk uniformiteit in de opleiding en regelgeving te creren. Net als in Amerika werd

besloten, om alleen maar te werken met (Senior) Riggers en Master Riggers. Het in september 2007 tot stand gekomen basis opleiding en examen programma (voor 90% gebaseerd op ons OPEX Vouwbevoegdheid en Rigger) heeft inmiddels in Nederland het oude OPEX Vouwbevoegdheid en Rigger vervangen en ook de opleidingen en examens zijn sindsdien conform dit programma gelopen. In grote lijnen verandert er m.b.t. het materiaal niets, alleen vindt er een verschuiving van bevoegdheden plaats. De samenstelling van de uitrusting (harnas/container systeem, reserve en automatische opener) kan alleen luchtwaardig verklaard worden door een Master Rigger. Indien de samenstelling gewijzigd wordt, vervalt de luchtwaardigheid en moet er opnieuw een Master Rigger aan te pas komen. Dit geldt ook voor alle reparaties aan de delen van de uitrusting, voorzien van een TSO, waarbij machines of speciale gereedschappen aan te pas komen. Riggers mogen de luchtwaardigheid telkens met een jaar verlengen (Jaarkeuring) zolang de samenstelling niet gewijzigd is/wordt en kleine reparaties uitvoeren, zolang hiervoor geen machines gebruikt hoeven te worden.Het werd dan ook tijd en noodzakelijk, om de houders van een vouwbevoegdheid bij te scholen naar Rigger. Hiervoor werd het weekend van 19 en 20 september j.l. gebruikt met als lokatie

Teuge. Zaterdag werden lezingen gegeven door Helmut Cloth (Airtec), Ulli Sehrbrock (Messwerk GmBH) en Jo Oosterveer. Tevens werden de logboeken van de aanwezige Vouwbevoegdheid houders gecontroleerd om vast te stellen wie op welk gebied up-to-date was en wie waarop bijgeschoold moest worden. Teun Buis had de eer om als laatste een gelijkstelling examen FAA Senior Rigger - Vouwbevoegdheid af te leggen en slaagde. De zondag werd doorgebracht met intake gesprekken, technische presentaties en werkzaamheden zoals het keuren van een speciaal voor dit doel gebouwd valscherm (hoe bedoel je : verstopte fouten...) samenstellen van uitrustingen en wat dies meer zij. Verschillende deelnemers voldeden op het eind van het weekend aan de eisen, enkele anderen moeten nog een of meer opdrachten bij een Valschermtechnicus naar keuze (Master Rigger) uitvoeren.Het blijkt, dat het technisch niveau in ons land op een hoog peil staat en dat willen we ook in de toekomst zo houden. Er wordt naar gestreefd om regelmatig (minimaal 1 keer per jaar) een technische dag te organiseren waarbij de laatste tips en trucs uitgewisseld kunnen worden. Per 1 maart 2010 vervalt de huidige Vouwbevoegdheid: alleen de houders hiervan, welke deelgenomen hebben aan de bijscholing komen in aanmerking voor de upgrade naar Rigger. n HBP

Sinds kort wordt het Handboek Sportparachutist in een nieuwe vorm uitgegeven. De inhoud is hetzelfde gebleven, maar waar eerst gebruik gemaakt werd van een losse klapper met losse inhoud is het secretariaat overgestapt op een netjes ingebonden en gedrukt handboek. Ook ziet de voorkant er nu mooier uit met een viermansformatie (foto Alex van Heel). Behalve de nieuwe vormgeving hebben we nog meer goed nieuws: we hebben de prijs met 5 naar beneden kunnen brengen. De nieuwe prijs voor het Handboek Sportparachutist komt daarmee op 31, inclusief verzendkosten. Om het handboek te bestellen maakt u dit bedrag over op ING rekeningnummer 179618 ten name van de KNVvL in Woerden, onder vermelding van Handboek Sportparachutist en uw KNVvL lidnummer. Na ontvangst van dit bedrag wordt het handboek opgestuurd. n HBP

NieuWe VormgeViNg hANDboek SportpArAchutiSt

SKYDIVE

elsinore

Texel in the Mountains

Klaar met je AFF en onderweg naar je A brevet? Dan is een One on One Pakket de ideale start!Pakket 1: 1on1 opleiding, 5 1on1 sprongen, 10 solo sprongen, incl. packjobs en materiaal, 1975,00

Pakket 2: 1on1 opleiding, 10 1on1 sprongen, incl. packjobs en materiaal, 2125,00Pakket 3: 1on1 opleiding, 5 1on1 sprongen, Canopy school training, 5 canopy school sprongen incl. 2 air to air sprongen, packjobs en materiaal, 2100,00

Pakket 4: Gewoon gezellig springen? Het Boogie Pakket met RW and Fun is er ideaal voor! 20 sprongen 13000 ft. incl. huurmateriaal, 1775,00

AFF cursus of AFF afmakenHeb je Total Jump Experience gevolgd en de smaak te pakken gekregen na je eerste vrije val of moet je je AFF nog

afmaken? Neem dan even contact op met Iwan: iwan@paracentrumtexel.nl of Jo: skydivetrips@mac.com

Volledige AFF opleiding aantal beschikbare plaatsen beperkt!!! Eigen materiaal? 100,00 korting op pakket!!

Pakketten kunnen op maat gemaakt worden. Extra sprongen via PCTEr kan getunneld worden en tevens kan er voor de meer ervaren mensen een ballon sprong in Perris georganiseerd

worden (beide niet in het pakket).

Ground Launch CampBij voldoende animo wordt er een Ground Launch Camp georganiseerd van 20 t/m 25 februari, prijzen op aanvraag.

De pakketten zijn inclusief: Retourvlucht Amsterdam - San Diego - Gedeelde huurauto - 13 overnachtingen (2 personenper kamer) - Eigen teamroom met video - eigen instructie groep (Staff Texel) - Goed weer en veel plezier!!!! Meer info: skydivetrips@mac.com

(advertenties)

DATUM WIE WAT

11-12 PCEH Nachtspringen x

18-12 PCEH Uitwijk nachtspringen x

19-12 ENPC Kerstborrel x

24/25-12 Airboss Airboss in Lille, Frankrijk x

27-12/6-1 Airboss Airboss Skydive Vacation in Beni-Mellal, Marokko (periode 1) x

2-1/10-1 Airboss Airboss Skydive Vacation in Beni-Mellal, Marokko (periode 2) x x x

6-1/17/1 DPC Dubai Parachuting Championship and Gulf Cup x

5-2 Airboss Airboss Indoor Skydive Skills & Adventure @ Roosendaal x

10-2/18/2 Saudi 7th Jeddah Int. Skydiving Championship x x

5-3 Airboss Airboss Indoor Skydive Skills & Adventure @ Roosendaal x

11-3/13-3 FAI 8th World Cup Paraski, Predazzo, Itali x

5-4 Airboss Airboss Indoor Skydive Skills & Adventure @ Roosendaal x

17-4/25-4 Airboss Airboss Skydive Vacation te Sevilla, Spanje. Voor beginnende en gevorderde springers. Info via spring@airboss.nl x x x

7-5 Airboss Airboss Indoor Skydive Skills & Adventure @ Roosendaal x

4-6 Airboss Airboss Indoor Skydive Skills & Adventure @ Roosendaal x

4-6/12-6 POPS 10th World POPS meet, Reggio Emilia, Itali x x x

8-6/21-6 Tomscat trophy 1 x

3-7/11-7 Artistic Flight Meet x

15-7/21-7 CISM 35ste Militaire WK parachutespringen x x

17-7/25-7 Airboss Airboss 4Fun Summer Boogie Soulac Part VI x

31-7/6-8 FAI WK FS, CF, AE, Menzelinsk, Rusland x x x

5-8/15-8 FAI WK Canopy Piloting, Kolumna, Rusland (voorbehoud IPC) x

28-8/4-9 FAI WK PA/Stijl Niki, Montenegro x

9-9/12-9 ESL ESL Finale, Texel x

x

x

x

x

x x

x

CANOPY

FORM

ATION

SWOOP

ING

FORMA

TION S

KYDIVIN

G

ARTIST

ICS

PA/PAR

ASKI

WINGSU

IT

PARTY,

BOOGIE

EN OV

ERIGE

TUNNEL

08

KalenderKalenderKalenderDATUM WIE

SP-08.indd 8 03-12-09 16:37

Herman

door: sportparachutistfotos: herman Goudzwaard

DDeze prachtige foto van een swooper in de landing op de swoopwedstrijd te Bussloo (zie pag 22) wilden we u niet onthouden. Herman Goudzwaard (www.obscurafotografie.nl) willen we op deze manier bedanken voor zijn vele fotos die hij regelmatig aan de afdeling para stuurt.bedankt!

10

Springers in de bloemenTijdens het laatst gehouden bloemencorso in Zundert op 6 en 7 september 2009 was een bijzondere exit van springers te zien. En van de wagens van het corso bestond namelijk uit de uitbeelding van 13 skydivers die zojuist een exit hadden gemaakt. De praalwagens van het bloemencorso worden jaarlijks gemaakt door 20 buurtschappen uit Zundert. Buurtschap t Stuk had in 1985 al een corsowagen gemaakt met parachutes. Dit jaar was de vrije val het thema waar ruim een half jaar aan gewerkt is. En die bouw begint bij het ontwerp welke al in maart gepresenteerd wordt met een maquette. Daarna volgt de teelt van de dahlias en de opbouw van de corsotent waarin de wagen wordt opgebouwd.Met tientallen vrijwilligers werd dit jaar met ijzer, staal, plakband, papier-mach en tempex het frame van de springers in elkaar gezet. Pas in de laatste 2 dagen voor het corso werden de ca. 240.000 dahlias op het frame bevestigd. Terwijl de meeste bloemen met spijkers in het frame zijn gedrukt waren de details zoals de hoogtemeters met bloemblaadjes op de springers geplakt.De vaste ontwerpers van buurtschap t Stuk: Jol Sprenkels en Johan Raats, hadden hun inspiratie voor de skydivers opgedaan via het internet maar ook door een bezoek aan Indoor Skydive Roosendaal.Als je vanuit de voorkant van de wagen naar achteren omhoog keek leek het alsof de springers zo naar je toe kwamen. Want bovenin was ook nog eens een (klein) vliegtuig te zien. Met dit prachtige ontwerp behaalde de vrije val de 7e plaats (van in totaal 20 deelnemers).

Als je de fotos ziet is het niet duidelijk of we moeten spreken van freestyle, free ying of free- owers? Het ziet er in ieder geval erg fraai uit.

Meer info en fotos zijn te vinden op www.tstuk.nl en op www.bloemencorsozundert.nlKEES DE GOEIJER

Sprin

gstof Wist je dat?Binnen de KNVvL heeft de

afdeling parachutespringen relatief en absoluut gezien de meeste vrouwelijke leden. Naast 1906 mannen springen er ook geregeld 325 vrou-wen uit vliegtuigen boven Nederland. Daar komt alleen de afdeling zweefvliegen bij in de buurt, maar die moet zich met 313 vrouwelijke leden toch tevreden stellen met een tweede plaats. In dit nummer is dan ook een mooie plaat opgenomen van het wereldrecord grootste vrije val formatie door vrou-wen. HBP

BrevettenDe afdeling para wil de volgende sprin-gers feliciteren met het behalen van hun brevet in de periode augustus november:

A Paulien de Vries A Carmen Mahadew A Maurice Spiegels A Michiel Meesters A Evi van den Heuvel A Angelo Postma A Hugo Krijnberg A Renate Ligthart A Gisela van Rooijen A Marcel Verkaart A Lisa Hochstenbach A Fanny Hopmans A Detlef van der Hoeven A Cees van Weperen A Pieter van Hilten A Emiel Noorlander A Inge Schotten A Jessica Visser A Kjell Bastiaansen A Yvette Niele A Irma de Bruin A Wouter Steijvers A Yan Wol

B Bert Jan Nijman B Danny Drfel B Edwin Kuijer B Cees van der Loos B Kim van der Vries B Ellen Verheij B Luuk Meeuwisse B Henk van der Meijde B Gerben Geltink B Andrew Phillips B Ren Pouw

D Hans van Veldhuijzen D Yvonne Lodewijks Hi Rens Willink Hi Robert-Marc Nieuweg Hi Ren Veul I Fabian de Jong I Martine van den Berg T Michiel Mijer AFF Rens Willink

Foto: Kirsten Snepvangers

Foto: Peter Snepvangers

SP-10-11.indd 10 03-12-09 16:44

Paramedia

Ingestuurd door Cas Gerritsen.

INSTRUCTIEWEEKEND C-BREVET TEUGEOp 12 en 13 september jl. vond een instructieweekend plaats voor potentile C-brevetters. De cursus werd genitieerd door Jolanda van den Brink op paracentrum Teuge. Naast theorie werd ook gelegenheid geboden voor het behalen van praktijkeisen, waaronder natuurlijk ook koe-pelformatiespringen. Wilco Peppelman stuurde hiervan wat fotos op. Blijft natuurlijk een mooi gezicht. En ook mooi dat springers op die manier gefaciliteerd worden. HBP

(advertentie)

De meeste missers werden ontdekt door...In de laatste SP van vorig jaar (nr. 4 2008) loofden we een prijs uit voor degene die over het volgende kalenderjaar de meeste missers in ons aller bondsorgaan kon ontdekken. Aan deze oproep werd gehoor gegeven en er kwam zelfs een vaste proef-lezer uit voort. We zijn dan ook blij dat we een jaar later de prijs weg kunnen geven aan Arjan Smit. Arjan, namens de afdeling bieden we je bij deze twee sprongen aan, te maken op een centrum van jouw keuze. Veel springplezier!

12

ETN

ClubN

ieuws

Clubnieuws12

Thorsten Mser haalde in augustus zijn bevoegdheid als hulpinstructeur.

Begin september waren zoals elk jaar de POPS te gast op Hoogeveen. Meestal hebben ze prachtig weer, maar ditmaal viel het wat tegen en na wat weinig sprongen keerde de grijze brigade zondag vroeg in de middag huiswaarts. Volgend jaar beter! Op 3 oktober ging te Hoogeveen de

DVD van de gezamenlijke springweek met de ENPC in premire. Een flink aantal leden van de ENPC was afge-reisd naar het noorden, alwaar na de film onder het genot van een hapje en een drankje werd vastgesteld dat beide clubs ook in 2010 graag weer samen op springweek willen!

Vrijdag 11 en zaterdag 12 september vloog de PH-ZZF op vliegveld Drachten. Het 40-jarig bestaan van de plaatselijke vliegclub werd luister bijgezet met een groot aantal tandems. Daarnaast was er ook ruimte voor gewone sprongen, een mogelijkheid waar aardig wat clubleden dankbaar gebruik van hebben ge-maakt. PCEH heeft er goede reclame kunnen maken voor parachutespringen en zal in de nabije toekomst nog wel eens boven Drachten te vinden zijn.

Op 17 en 18 oktober werd op Hoogveen de jaarlijkse vijfmans speedstarwedstrijd gehou-den. Er deden drie teams mee, dus iedereen ging met een prijs naar huis. Het winnende team maakte het verschil in de tweede ronde (5-ster, 4-ster, 3-ster, 2-ster, alles los en weer terug naar 5-ster), een echte puntenpakker die

door de beide andere teams veel minder goed werd aangepakt.

Op 7 november deed Paracentrum Eelde-Hoogeveen mee aan de bedrijvendag van Hoogeveen. De clubbus reed s ochtends mee in de stoet bedrijfsbusjes en in de loop van de dag bezochten zon veertig belangstellenden het clubhuis op vliegveld Hoogeveen. Jam-mer dat het te slecht weer was om te kunnen springen!

De komende winter wordt, net als voor-gaande jaren, doorgebracht op vliegveld Eelde. Zoals altijd staan er weer diverse leuke springactiviteiten op het programma, zoals nachtspringen en een jump-in op Ameland. Raadpleeg de website voor meer details. Op Tweede Kerstdag en Oudejaarsdag is de club gewoon open!

TeksT: Jarig sTeringaFoTos: PCeHPARACENTRUM EELDE HOOGEVEEN

NIEUWS PCEH...

TeksT: Jo oosTerveerFoTos: PC TPARACENTRUM TEXEL

PARACENTRUM TEXEL IN THE PICTURE.Na een druk en mooi seizoen is de rust weer gekeerd op het Paracentrum. De Vibeke bokaal, welke tra-ditioneel de dag na Dons Killing Cocktails uitgereikt wordt aan degene met de beste kater bleef dit jaar in de kast... De laatste evenementen werden vaker gehinderd door de weersomstandigheden: het Two-Plane evenement moest zelfs afgezegd worden. Petra en Erwin organiseerden een Mini Swoop Meet en toen kwam het Paranachtfeest in zicht.

Een op Ameland georganiseerd springweekje door de voormalige Flevo-ers kon om organisato-rische redenen niet door gaan en werd verplaatst naar Texel. Er werden leuke Wing Suit sprongen gemaakt onder leiding van Jarno en een groepje Ukrainers en het werd een geweldig weekje. Het Paranachtfeest was druk bezocht, er was een leuke band en het liet bij verschillende mensen een diepe indruk na... Gelukkig was het geen spring-weer, teveel wind, zodat ze uiteindelijk toch niets misten. Het centrum ging na het feest nog even open: 25 Denen moesten nog even hun Wing halen hetgeen na anderhalve springdag een feit was. Daarna werd de zaak winterklaar gemaakt en begonnen met de voorbereidingen voor het volgende seizoen. We hebben een goed seizoen gedraaid, de sfeer en het weer waren geweldig, er is gigantisch veel gesprongen dus tevreden-heid alom. Ook Paracentrum Zeeland onder de gevleugelde leiding van Leander liep als vanouds alhoewel daar alleen tandems gesprongen werden. Paracentrum Texel is overigens gedurende de winter niet geheel gesloten: op zaterdagen wordt er bij goed weer gesprongen; je kunt dus altijd even informeren. De Kievit is echter alleen voor groepen vanaf een man/vrouw of tien geopend. De staf is voor een groot deel uitgevlogen: Teun en Yvon zitten in Nieuw Zeeland, Hans gaat met zijn vriendin overwinteren op de Antillen, Tjalle gaat een wintertje chillen in Groningen en Martine in Rotterdam. Anja, Iwan, Jo en Boyen bewaken het fort.... We verheugen ons nu al op 2010! De boekingen voor leerlingen lopen en het belooft opnieuw een interessant jaar te worden. De kist

van Zeeland wordt compleet overhauled, de PH-PCT wordt op dit moment opnieuw opgebouwd en gaat weer vliegen! Er komt een nieuwe turbine (meer PKs!) in de PH-JAS en ook de hot-section van de PH-LBR wordt vervangen, zodat de vloot volgend seizoen weer up-to-date is. We gaan het weekend voor Pasen (27 maart) weer open. Tot nu toe staan in elk geval twee evenementen vast; de Koninginnedag Boogie en de ESL (jaja, we hebben m weer...) en zijn er nog een paar andere in de planning. Gary is opnieuw de man van de teams en ook in de staf zullen weinig veranderingen zijn. De voorbereidingen voor de Elsinore trip liggen op schema; datums en prijzen staan vast. De trip is voornamelijk bedoeld voor de beginnende springer en de verschillende pakketten, samengesteld op basis van de wensen en ervaringen van de afgelopen jaren zijn daarop afgestemd. We focussen dit jaar meer op gevarieerde 1on1 pakketten, om op deze manier het gat na de AFF te dichten en deelnemers de kans te bieden, aan hun A of B Brevet eisen te werken. Ook worden beperkte AFF mogelijkhe-den aangeboden met de nadruk op het afmaken van een reeds begonnen AFF cursus. Uiteraard is er voor de gevorderde springer ook genoeg te beleven en kan je makkelijk een sprongetje of tien (RW of Free Fly) per dag maken. Voor zover noodzakelijk wordt eigen leerlingen materiaal meegenomen en uiteraard eigen staf. Het weblog is inmiddels opgestart en te vinden via onze website www.paracentrumtexel.nl bij Elsinore 2010, alwaar de laatste infos en nieuwtjes te vinden zijn. Het eerste weekend van februari gaan we op pad en het belooft weer een leuke trip te worden.

EWI

Clubnieuws13

superleukWinter is weer begonnen en druk met de voorberei-dingen voor de trip naar Marokko eind van de maand, wil je nog mee last-minute, dat kan! Info; spring@airboss.nl. In september & oktober elk weekend op onze voor/najaarslocatie te Lille gesprongen. On-danks dat het weer niet altijd meewerkte toch weer een aantal cursisten opgeleid tot enthousiast sprin-gers. Ook weer mooie tandemsprongen gemaakt. Tevens kwamen de gevorderden springers langs om gave sprongetjes te maken en de Franse ambiance weer even te ervaren. Over La Douce gesproken; Soulacers, 4Fun Summer Boogie part VI is van 17 juli t/m 25 juli 2010, dus noteer in je agenda, wordt weer superleuk. Info volgt hierover.

1000 Tandems 1991, ik begon met springen bij The Flying Dutchmen. Een gezellig clubje met Zestienhoven als thuisbasis. We sprongen uit een C206, de PH-SFD. Die goeie oude tijd halen we nog regelmatig op. We vergeten daarbij niet dat het deze maand alweer 12 jaar geleden is, november 1997, dat we door een noodlottig ongeval onze piloot Johan Kost en ons vliegtuig verloren. Daar zijn verder geen woorden voor. Maar... hoe ging het verder?

Na wikken en wegen koos het bestuur voor de aanschaf van een Pilatus Porter, de PH-JFD. Dit vliegtuig werd ondergebracht bij een stichting. Nu konden we maar liefst met 10 man tegelijk omhoog en op 12.000ft eruit. Geweldig, want nu konden we veel makkelijker onze formatiesprongen maken. Natuurlijk moest dit geweldige vliegtuig wel betaald worden. Hiervoor moesten er meer tandems worden gesprongen. Door de groei van onze vereniging gingen we naar 750 tandems, een record! De Pilatus Porter bleek echter een relatief duur vliegtuig. Daarom werd dit vliegtuig in 2007 vervangen door een relatief goedkopere Grand Caravan Cessna C 208B, de PH-BSU. En met dit vliegtuig, hebben we nog meer liftcapaciteit in huis gehaald! Nog meer en grotere formatiesprongen! Echter tegelijk worden er ook meer tandemsprongen gemaakt en is er vaak meer tandempubliek op de dropzone. Het levert weleens wrijving op als er een load met tandems voorrang krijgt om de dagplanning goed te laten verlopen. Sommige mensen spreken dan over tandemterreur!? Zo wil ik het niet noemen, al die enthousiaste mensen, waarvan er velen leuke reacties achterlaten in ons gastenboek en sommigen terugkomen voor een aff-opleiding!

Op het moment dat ik dit stukje schrijf, staat de teller op 998 tandems. Als de weergoden ons goed-gezind zijn, wordt in het weekend van 21/22 november de 1000e tandem van dit jaar gesprongen. Een nieuw record voor onze vereniging, waar we terecht trots op mogen zijn.

Tenslotte zijn we nog steeds een vrijwilligersvereniging! Zonder al de vrijwilligers, die allen hun steentje bijdragen, was dit niet mogelijk geweest.

TeksT: Irma van de venneFoTos: leon hIjweegeskYdIVe rOTTerdam

succesVOl zOmerseIzOenENPC kan nu het volop herfst is en de winter in aantocht, terugkijken op een succesvol zomer-seizoen. Hoewel er nog veel details te regelen en te verbeteren zijn, kunnen we concluderen dat de operationele gang van zaken rondom het springen met onze nieuwe 206 tot heden naar wens verloopt. In het bijzonder de tandems en de gehele gang van zaken er omheen zijn goed gaan lopen. We hebben er inmiddels meer dan 200 gedraaid in minder dan een half jaar. De doelstelling die we als bestuur voor ogen hadden, lijkt hiermee gehaald.

Er is met name veel energie gestoken in het op-leiden van het vliegerscorps. Turbine vliegen is toch wel iets heel anders dan een Cessna 182. Er is inmiddels al behoorlijk wat ervaring opgedaan maar en we moeten nu de puntjes op de i gaan zetten. Dit concentreert zich vooral op het mani-festen en heeft ervoor gezorgd dat we met een ander manifest programma gaan werken. Een strakker manifestbeleid komt immers het cycle management ten goede en daarmee de exploita-tie. CPV helpt ons hierbij met het ons bijbrengen van militaire dicipline. De samenwerking met CPV verloopt overigens naar wens en ENPC ziet er vaak legergroen uit.

We gaan de komende winter ook kijken naar een uitbreiding van het clubgebouw met een Portakabin, waar we het manifest en het materiaal gaan huisvesten om zo meer ruimte te creren in ons clubgebouw.

Een heugelijk feit is, dat het na 3 jaar proberen (steeds uitermate slecht weer) toch gelukt is om een geldige scramble te organiseren, ondanks maar 1 ronde springen en lang wachten. We hebben dit opgevangen door een alternatieve wedstrijd in de windtunnel in Roosendaal. Verder waren de PA wedstrijden een succes.

De samenwerking met PCEH op sociaal gebied verloopt na de succesvolle gezamelijke springweek van dit jaar voorspoedig. ENPC is naar Hoogeveen geweest voor de presentatie van de gezamelijke springweek DVD. En PCEH weer met een forse delegatie bij ons Halloween feest. De organisatie voor de springweek van 2010 zijn ook al in volle gang in samenwerking met PCEH en CPV.

TeksT: erIc Ten FeldFoTo: dylan FoTograFIeenpc TeksT: your aIrboss Team, ron, sjon & mar jon Teambeeld: ron krameraIrBOss

14

Bekende

Club14

TeksT: simon woerleeFoTo: henny wiggersNATIONAAL PARACENTRUM TEUGE

ClubN

ieuws

safely fly with usinto 2010!

Eonderscheiding van de avond: De Sjaak Gielen Aanmoedigingsprijs. Deze wordt toegekend door een comit van wijze paras aan iemand die veel betekent voor de club. Dit jaar was dat Marco Boom, die net hersteld is van een blessure en op korte termijn zijn eerste sprong na zijn revalidatie hoopt te maken. Marty van Nigtevegt krijgt een eervolle vermelding. Het was echt een fotofinish tussen deze twee, maar uiteindelijk was het dus Marco die in de prijzen viel. Heren, Chapeau en ga vooral zo door! Uiteraard is er nog veel meer te vertellen, maar de plaats die ons door de redactie was toebedeeld is helaas op. Daarom laten we wat het feest zelf betreft de fotos maar voor zich spreken...

AOIN dE LIfTOok Teuge heeft geprofiteerd van het prachtige weer van 2009. Er werden meer sprongen gemaakt dan ooit. Niet alleen het tandemspringen maar ook zit het static line springen weer in de lift. En niet te vergeten de vele teams en losse vrije-val springers. In het voorjaar werd een modern betalingssysteem in De Wolk met succes in gebruik genomen en daarmee een verdere stap in de groei gerealiseerd. Deze winter zal verder worden gewerkt aan de renovatie van De Wolk en de bijbehorende slaapgelegen-heid. In december zal een tweede hangar op Teuge Oost in gebruik zijn

genomen. In eerste instantie voor de stalling van de tweede Caravan maar wie weet in de toekomst ook voor bepaalde springactiviteiten. Het Nationaal Paracentrum blijft de hele winter in de weekenden open. Vanouds zien we dan springers die in het seizoen elders hun bakermat hebben, naar Teuge komen om de lange winterperiode te doorbre-ken en op een zonnige winterse dag een paar sprongetjes te maken. Ofschoon de dagen kort zijn is er met de twee lange Caravans een enorme capaciteit waarmee we iedereen snel kunnen bedienen. Begin 2010 zal het paracentrum de kalender voor 2010 presenteren via de kortgeleden hernieuwde website.

Allereerst een woord van dank aan de evenemen-tencommissie en aan Eva Koster en Caroline vd Graaf, zonder wie het eindfeest geen Eindfeest zou zijn geweest. Het thema dit jaar was 1001 nacht en daarom mochten we de meest bijzondere en exotische creaties aanschouwen. We waren speciaal onder de indruk van Morala Bin Laden en van Paul van de Woude in zijn vertolking van ver-vaarlijk bebaarde kalief. Levensecht, niet normaal gewoon! Maar buiten bier en mooie kostuums zijn er ook een aantal serieuze onderdelen aan het Eindfeest. Zo was er traditiegetrouw weer een jaarvideo, dit jaar gemonteerd door Mario Steen-stra die zoals we van hem gewend zijn zelfs de meest hooggespannen verwachtingen waar wist te maken. Vervolgens de uitreiking van de Albert-set. Deze set, belangeloos beschikbaar gesteld door Albert Meilof, wordt ieder jaar toegekend aan een leerling die het verdiend heeft om in de schijnwerpers te staan. Dit jaar was dat Sietse Snel. De beruchte Gouden Eikel mag dit jaar met gepaste trots in ontvangst genomen worden door Andr Masurel, die teveel uitgespookt heeft om hier te noemen. Maar het feit dat hij niet merkte dat Arno en Maarten een opblaaspop achter zijn auto bonden en dat Andr daar vervolgens helemaal mee naar huis is gereden spant toch wel de kroon.Overigens vertelt het verhaal niet waarom Arno en Maarten in het bezit van zon pop waren en of ze de pop na gebruik wel schoongemaakt hadden. Eigenlijk wil ik dat ook helemaal niet weten en ga ik liever door naar de belangrijkste

TeksT: Dennis van Der coelenFoTos: Dennis van Der coelenPARACENTRUM MIddEN NEdERLANd

dAvERENd sUCCEs

Bekende

Clubsafely fly with usinto 2010!

(advertentie)

door: Igor van aperenfotos: Igor van aperen

Weerzien met een oude bekende.

EEn jawel hoor zelfs op dit eiland bestond een paracentrum. Skydive Crete ge-naamd. Het setje meenemen was wel erg optimistisch, maar toch voor alle zekerheid de rest van de springbenodigdheden in de koffer gestopt. (moest mijn vrouw maar eens wat minder meenemen). Direct de eerste dag stuurden we ons huurautootje over de prachtige bergen naar de zuidkant van het eiland waar, bij de stad Tympaki , het paracentrum zou moeten zijn. Het bleek zich te bevinden op een verlaten militair oefenterrein. Bij de ingang moesten we aan de wacht onze paspoorten afgeven, maar dat waren ook de enige militairen die we gezien hebben. Over een uitgestrekte, verlaten luchtmachtbasis reden we naar het onderkomen

van de paras. Daar aangekomen waanden we ons een ogenblik op Seppe, want wat stond er in volle glorie te blinken in de zon: de PH PAC , die via Hongarije een weg naar Kreta had gevonden, maar nog op Hollandse registratie stond. We werden er hartelijk ontvangen door Kyriakos Damanakis en Eleni Michelioudaki , die daar samen een para centrum proberen op te zetten, aan het randje van de zee. Hij beschikt er over een prachtig onderkomen. Een hangaar die zo groot is, dat we onze auto er zelfs in konden parkeren en alle verdere benodigde faciliteiten... Het centrum zal nog wat meer bekendheid moeten krijgen en een probleem is , dat de meeste toeristen nog aan de noordkust van het eiland verblijven.

Het lijkt er wel op dat hier verandering in zal komen en aan het enthousiasme van Kyria-kos zal het niet liggen om een succes van de onderneming te maken. Een setje huren was geen enkel probleem en zo kon ik , samen met o.a. nog een aanwezige Limburger, een paar keer genieten van het uitzicht over Kreta van onder mijn koepel. Thuisgekomen bleken ook Willem en Monique de Boo de weg naar Sky-dive Crete al gevonden te hebben. We kunnen jullie allemaal van harte aanraden om het ook eens te proberen. Je sport uitoefenen, in een heerlijk klimaat op een prachtig eiland waar nog veel meer te beleven is. Ook alleen al het bezoeken van de website is de moeite waard; www.skydivecrete.gr.

Omdat we een vakantie wilden houden, die niet alleen para gerelateerd was, boekten we een reisje naar Kreta. Maar ja, het bloed kruipt waar het niet gaan kan en voor vertrek toch nog even gegoogled: Skydive Kreta.

16

door: Jasper van der Meerfoto: MartiJn van daMToekomstDe toekomst van De menselijke vlucht

I16Meets

OVrije Val181Dames WeRelDRecoRD GRootste vRije val foRmatie

Dames

In het parachutespringen, tijdens het ontstaan en de ontwikkeling van artistieke disciplines, zijn deze steeds begrensd door regels, daar-mee de vrijheid van expressie beperkend tijdens wedstrijden. Terwijl juist deze wedstrijden een enorme motor zijn voor de groei van de sport. Met de ontwikkeling van Vertical Relative Work aan het front, wat fantastische mogelijkheden creert voor hen die hun technische skills willen meten, is het tijd voor verandering aan de andere kant van de speeltuin. Want tegenwoordig, als wij naar buiten gaan om te doen wat we het leukst vinden, alleen of met vrienden, dan hebben de meesten van ons de neiging om te denken in mogelijkheden en niet in beperkingen.

Het ontstaan van een evenement waar vliegers worden gemotiveerd om te innoveren zonder te worden terug gehouden door uitvoerige reglemen-ten, zou een enorme impuls kunnen betekenen voor de ontwikkeling van deze kunstvorm.Om dit idee te laten werken hebben we een vak-kundige jury nodig. Maar deze vakkundigheid zouden we, veel meer dan in jury ervaring of kennis van regels, moeten zoeken in het begrijpen van het vliegend menselijk lichaam. Als we willen dat de wedstrijd puur artistiek is, dan is de jury sa-menstelling van groot belang, omdat ieder jurylid

oordeelt naar persoonlijk inzicht. Daarom zullen we ook moeten accepteren dat verschillende jury samenstellingen verschillende wedstrijd uitsla-gen tot gevolg zouden kunnen hebben. Maar we kunnen daarbij ook denken aan het feit dat het doel van de wedstrijd niet de glorie van n team is, maar de ontwikkeling van het vliegen in het algemeen.In juli 2010 organiseren we deze Artistic Flight Meet in Belgi, een centrale locatie in Europa. De eerste editie wordt een competitie voor teams die bestaan uit een camera vlieger en twee performers. Zoals bij een gebruikelijke freefly wedstrijd wordt het team beoordeeld aan de hand van een video die ze inleveren, waarvan de jury 45 seconden ziet, vanaf de exit gemeten. De verdere invulling van die 45 seconden staat helemaal vrij. Ieder team vliegt tien rondes, waarvan ze alleen de drie beste videos inleveren.Het eerste jaar werken we alleen met 3way teams, om het toegankelijk te houden. Als het een suc-

ces blijkt te zijn, dan verruimen we de competitie het jaar erna door de omvang van het team ook

vrij te laten. Een solo voorstelling of een 10way? You name it. Dit artikel is een oproep aan alle freeflyers in

Nederland. Kijk je buurman of buurvrouw aan en begin een team. Stel doelen, verleg je grenzen. Wees creatief en artistiek. Leer vliegen zonder

restricties. Wij dagen je uit om aan de rest te laten zien wat vliegen voor jou betekent.De focus zal niet alleen liggen op de wedstrijd zelf maar ook op het samen verleggen van grenzen en het bevorderen van het betere boogie gevoel tijdens het proces en de dagen erna. Recente ge-sprekken met grote namen in de sport zoals Martin Christensen, Fred Fugen, Fabian Raidel, Mike Kleist en Daniel Saeuberli, hebben het plan doen ontwik-kelen en hebben tevens gezorgd voor het idee om een tour te ontwikkelen, waarbij verschillende vliegers soortgelijke evenementen organiseren op diverse dropzones ter wereld. Voorlopig richten wij ons op deze eerste editie komende zomer, maar na-tuurlijk hopen we dat anderen het idee overnemen waardoor het uit kan groeien tot een terugkerend en grensoverschrijdend evenement.

Laten we freefly weer vrij maken!

The Artistic Flight Meet3 t/m 11 juli 2010, BelgiLocatie nader bekend te makenwww.toratora.nl

Kunnen vliegen is als een droom. Voor velen is het een gepassioneerd verlangen. Het is een vlucht uit de alledaagse natuurkundige wetten naar een gebied van eindeloze mogelijkheden. Het is een vorm van expressie en, daarom, een vorm van kunst.

The ArTisTic FlighT MeeTs

17Meets >>Conny van Setten Marloes Swarthoff Kate Cooper (organisator)

OVrije Val181DAMES WERELDRECORD GROOTSTE VRIJE VAL fORMATIE

door: hbpfotos: henny wiggers & willy boe ykens

Op 26 September werd het wereldrecord grootste vrije val formatie door dames verbeterd. Het record werd verhoogd naar maar liefst 181. Bij de deelneemsters zitten twee Nederlandse springster, Marloes Swarthoff en Conny van Setten. Verder zat Henny Wiggers bij de cameraploeg. Het record werd gehouden in het kader van Jump for the cause, een goede doel organisatie die sinds 1999 door middel van springevenementen geld wil inzamelen voor de strijd tegen borstkanker. De Afdeling Parachutespringen feliciteert bij deze de recordhoudsters. Omdat fotos meer zeggen dan 1000 woorden hierbij enkele prachtige opnamen.

Dames17

18

Door: AfDeling PArAchutesPringenfoto: Willy boe ykens

Wereldrecord18

GefeliciteerdVan harteDe AfDeling PArAchutesPringen feliciteert De recorDhouDsters

19Wereldrecord 19

GefeliciteerdDe AfDeling PArAchutesPringen feliciteert De recorDhouDsters

TEKST: SWOOPCHICK FREEQ

20

VNu hadden we ook gewoon een link kunnen plaatsen naar de FAI site, maar om nu 11 paginas droge kost in de SP te zetten is niet helemaal de bedoeling. Vaak wordt er door het publiek (also known as Whu os), maar ook door springers gevraagd wat nu de bedoeling is. De piepers (gates) gingen toch af? Waarom heeft hij/zij dan wel een 0? Of als iemand in het water is geland, dan hij/zij toch wel punten heeft gekregen. Het klinkt allemaal onlogisch. Maar zoals bij iedere discipline, zitten de swoopers ook aan vele regeltjes vast.

Wedstrijd onderdelen:Tijdens een swoopwedstrijd zijn er 3 verschillende onderdelen. Ieder on-derdeel heeft weer zijn eigen parcours. Afhankelijk van de locatie spring je downwind (landen met de wind mee), upwind (landen zoals het je geleerd is, tegen de wind in) of crosswind (landen met de wind in je zij). De richting is niet relevant, zolang de windsnelheid niet hoger is dan 7 m/s. De gemiddelde swooper heeft een voorkeur voor downwind. Uiteraard worden de afstanden dan verder en de snelheden hoger met een klein duwtje in je rug. Vaste gegevens zijn dat de gates 1,5 meter hoog zijn en 12 meter uit elkaar staan. De drie onderdelen binnen een wedstrijd zijn 1: Speed carve, 2: Distance en 3: Accuracy. Voor ieder apart onderdeel wordt het parcours omgebouwd.

VVVVVVVVVVVVVVAN SPEED TOT ACCURACY LANDINGENCanopy Piloting, oftewel Swoopen van A tot Z.Swoopen ziet er spectaculair uit en is zeker ook niet ongevaarlijk, maar swoopen is niet alleen een lage draai(en) boven de grond, je achterste risers leeg pompen en op je kont landen.

Ewin Baatenburg de Jong Foto: Hans Schoeber

20-21.indd 20 03-12-09 17:13

21

1. Speed Carve:De snelheid van de springers wordt over 70 meter gemeten. Het parcours begint boven het water en ligt bijna in een haakse bocht van 75 graden. De deelnemers moeten zowel door de begin poortjes (entry gate) als door de eindpoortjes (exit gate) heen komen. Het aangesloten computer systeem tussen de gates meet dan de gemiddelde snelheid over de 70 meter van de deelnemer. Het water of de grond mag na de entry gate worden aangeraakt, maar dat heeft alleen maar nadelige e ect op je snelheid, dus ook op de score. Het moge duidelijk zijn dat het gaat om wie het snelst vliegt. Dit kan dus ook betekenen dat je de laatste meters rennend a egt. Dit mag, zolang de parachute de grond niet raakt.

En als je er volledig vliegend doorheen gaat, moet je er wel bij denken dat je met je lichaam tussen de poortjes niet boven de 1.5 m uitkomt en dat je lichaam binnen het parcours blijft. Komt je lichaam dus buiten het parcours (zowel in hoogte als in de breedte) dan krijg je een Vertical Extension penalty. Wat direct betekent dat je een 0 hebt.

De snelheden liggen tegenwoordig zo tussen de 70 tot ruim 100 km/h. Gemiddeld, want die snelheden liggen vele malen hoger bij de entry gate, dan bij de exit gate. Nederlands record speed staat op naam van Erwin Baatenburg de Jong met een snelheid van 89.74 km/h (dat is 2.808 sec over 70 meter). Het wereld record ligt op 108 km/h (dat is 2.333 sec over 70 meter) en is gevlogen door Greg Windmiller (USA). Daar kan voor beide records verandering in komen, omdat in de eeste week van december de World Cup in Johannesburg wordt gehouden.

2. Distance:Distance is eigenlijk een van de makkelijkste onderdelen qua regels. Je moet door de entry gates heen vliegen en vanaf daar proberen zover mogelijk

door te vliegen. Het eerste contact op het water of op het land is je score. Dus ook als je je benen zou optrekken en je kont schrampt het wateroppervlak. Daar waar je het water of de grond raakt is dan je score. Wil je geen nat pak halen bij dit onderdeel, dan moet je minimaal 45 meter na de entry gates kunnen vliegen. Wat dat deel ligt in dit parcours boven water!

Erwin Baatenburg de Jong heeft het Nederlandse record distance in 2008 in Tsjechi vlogen over 107,25 meter. Het wereldrecord is gevlogen in 2008 door Nick Batsch (USA) over 169.61 meter in Pretoria (Zuid Afrika). Ook deze records kunnen weer verbroken worden op de World Cup in Johannesburg.

3. AccuracyAccuracy is dan weer een van de moeilijkste onderdelen qua regels. Het opbouwen is al een heel karwei, laat staan het rekenwerk. De bedoeling van Accuracy is door het slepen van water punten te scoren en bij het landen de minste strafpunten te ontvangen. Als je alle 100 waterpunten met je voet sleept heb je de maximale start score. Bij ieder vak op de grond dat je landt krijg je strafpunten (minpunten). Op ongeveer 70 meter van de entry gates ligt het vak met de minste minpunten. In dat vak krijg je maar 9 minpunten. En als je in dat vak ook nog speci ek in het extra neergelegde vierkant land, dan krijg je geen strafpunten. Tenzij je niet staand land. Als je omvalt, dan krijg je 10 minpunten. Kortom, je kunt hier maar maximaal 100 punten scoren. Dat betekent dat er voor dit onderdeel geen recordhouders zijn.Ook al heb je alle punten naar binnen gesleept over het water, land je binnen de eerste 6 meter op het land, dan heb je als nog een dikke 0!

Accuracy is wel een van de meest leuke om naar te kijken. Het slepen van water is een mooi gezicht en de landingen zijn vooral stofwolken van zand. Voor dit onderdeel zijn er ook vaak veel vrijwillige mensen nodig. Bij ieder vak staat minimaal 1 persoon om te conroleren waar en hoe degene is geland

In de volgende SP een artikel over RDS (Removable Deployment system), lange jumpruns en kleding van de swoopers.Wil je nu echt alles van de entrygates tot de Vertical extensions weten, dan kun je kijken op: http://www.fai.org/parachuting/system/ les/cpiloting_2009.pdf

TOT ACCURACY LANDINGEN

1. 2. 3.

Freeq trekt hier sleeppun-ten op het accuracy par-cours.Foto: Katja Calluy

Mark Thierry vliegt door de entry gates voor zijn distance parcours. Foto: Katja Calluy

Roel Roelo zen rent hier de laatste meters voor de exit gates voor het speed carve par-cours. Foto: Hans Schoeber

20-21.indd 21 03-12-09 17:04

v

22

TEKST: SWOOPCHICK FREEQFOTOS: HERMAN GOUDZWAARD, SASKIA ZEGWAARD

LAKE BUSSLOO SUCKS!

22-23.indd 22 03-12-09 17:28

De donderdag voor de wedstrijd is altijd een trainingsdag boven het officiele wedstrijdparcours. Deze is dan door de wedstrijdleiding en veel vrijwilliers al uitgelegd op de avond ervoor. Doordat het meer van Bus-sloo groot en zwart van bovenaf is, willen de meeste swoopers er toch enkele keren gesprongen hebben, voordat ze 100% gaan fo-cussen op de poortjes en de scores. Bussloo wordt interna-tionaal gezien als een grote uitdaging en een spannende wedstrijd. Its a big black hole that sucks you in zoals een Engelse swooper vorig jaar zo typerend zei.

Waarom is Bussloo dan zo moeilijk? Door het grote wa-teroppervlakte heb je weinig hoogtereferentie om tijdens je swoop je draai te kunnen corrigeren. Als je kijkt naar het water zie je de diepte van de lucht erin weerspiegelen. Het enige wat het makkelijker zou maken is een stevige wind die het wateroppervlakte breekt (gol es). Echter met veel wind wordt het weer moeilijker door de bomenrijen die om het meer heen staan. Als je met een stevige downwind (rugwind) op het parcours afgaat, dan dendert de wind tegen de bomen en rolt deze terug. Als je tegen een stevige upwind (tegenwind) op het parcours afgaat, dan valt de wind halverwege je draai weg, wat toch wat extra techniek vereist met de gemiddelde wat kleinere parachutes. Haast onmogelijk zou je hierna denken, maar Bussloo is een stevige uitdaging en niet een wedstrijd om ongetraind aan deel te nemen.

De 5 voorgaande jaren hebben we diverse soor-ten weersomstandigheden gehad. En dit jaar hadden we te kampen met harde wind. Bij een swoopwedstrijd ligt het limiet op 7 m/s ( 25 km/u). Op de trainingsdag werd daar nog wel mee gesprongen. Dit vooral om de omgeving te leren kennen en te herkennen voor de wedstrijd van de dagen erna. Met sneltreinvaart komen de verschilllende heren en dames langs. De eerste

trainingsprongen nog voorzichtig dicht op de kustlijn, maar naarmate de aantal sprongen vor-deren durven er steeds meer verder op het water te zitten. Swoopers houden van waterspelen, maar zwemmend is toch liever niet hoe we onze landing voorstellen. Aan het einde van de dag

gingen de swoops van een ieder beter en de wind ging even liggen...

De wedstrijd zelf werd vooral gedomineerd door de wind, heel veel wind. De dag begint direct met een standdown en daarna volgen nog vele standbys. We hebben gewacht tot het bittere eind, maar het mocht niet baten. De dag werd afgesloten met een overheerlijk bu et en veel regen en prachtig onweer.

De tweede (en laatste) wedstrijddag bracht ons iets beter weer. De wind nog zeer stevig, maar onder de 7 m/s. De eerste wedstrijdronde (straight distance) scoren er slechts enkele deelnemers. De wind is niet alleen stevig, het is ook al vroeg op de ochtend redelijk turbelent. En het lijkt of iedereen nog een beetje wakker moet worden en nog onder de indruk is van Lake Bussloo. De

tweede wedstrijdronde (straight distance) scoren er aanzienlijk meer deelnemers. De wind blijft het zelfde: stevig, maar het wordt met het uur turbu-lenter. Het eerste deel van de deelnemers doen een poging voor de 3e wedstrijdronde (straight accuracy). De eerste 10 worden zodanig verrast

door de turbulentie dat de safety-manager het parcours sluit voor de laatste 5 springers. Die moeten dan buiten het parcours landen en krijgen nog een poging om de wed-strijdronde over te doen. He-laas is deze poging niet meer gekomen. De tubulentie is wel verminderd door enkele kleine regenbuien, maar de wind was weer harder gaan waaien.

Om 18:00 uur is de wedstrijd afgerond. Ondanks de mini-male aantal rondes is er wel een prijsuitreiking geweest. De deelnemers die beide keren hebben gescoord stonden in de top 10. Op de eerste plaats PD teamlid Pablo Hernandez uit Spanje, tweede Stefan Burstrm uit Zweden en derde werd Peter Kallehave uit Denemarken.

De wedstrijd werd afgesloten met een goed feest in De Wolk. Met de band Spinrock(.nl) werd er ink gedanst en gedronken.

Bussloo was de derde en laatste European Swoo-ping Tour wedstrijd van 2009. Volgende jaar zal er bekeken worden hoe deze wedstrijden weer aan elkaar kunnen sluiten en bekeken wordt of er meer deelnemers naar toe gelokt kunnen worden. Het internationale deelnemers veld blijft Bussloo een uitdaging vinden en velen komen dan ook graag terug in 2010.

Alle vrijwilligers, vliegers, barmensen, manifes-ters, en wedstrijd gerelateerde vrijwillers wil ik (en ik denk ook namens de overige deelnemers) enorm bedanken voor de inzet en het geduld. En voor de mensen die er niet waren: kom volgend jaar eens langs om te kijken naar dit wereldklasse event!

In het laatste weekend van augustus werd voor de 6e keer op rij de fi nale van de Open European Swooping Tour gehouden. De recreatie plas in Bussloo heeft een grote aantrekkingskracht op veel internationale swoopers. Ook dit jaar waren er swoopers uit Amerika, Spanje, Chili, Canada, Duitsland, Zweden, Rusland, Denemarken en ja er waren ook dit jaar enkele deelnemers uit Nederland. Van de 22 deelnemers waren er twee vrouwelijke deelneemsters n uit Duitsland en n uit Nederland.

2322-23.indd 23 03-12-09 17:31

Vanaf dat moment zijn we met NRG (Jaap Keuter, Rogier Carper, Marco Coenradi, Milo Pieters en ondergetekende) een twee-jarig traject aangegaan op weg naar Prostejov (Tsjechi) waar in september 2009 de World Cup en Europese Kampioenschappen Formatiesprin-gen zouden worden gehouden. Zoals elke weg, was ook de onze niet vrij van drempels, maar uiteindelijk stonden vier van ons afgelopen Sep-tember in een Tsjechisch weiland, dat zichzelf een vliegveld noemt. Onderweg hebben we Gerhard Schut (outside center) en Alex van Heel (video) opgepikt. Zij vervingen respectievelijk Milo Pieters en Marco Coenradi. Milo was uiteindelijk wel aanwezig en vervulde in Tsjechi de functie van teammanager. Initieel zou hij naast NRG ook de belangen van Whooops behartigen, echter van-wege een blessure vlak voor de NKP zag Whooops zich genoodzaakt zich uit het deelnemersveld terug te trekken. Maandagochtend 24 augustus, heel vroeg, ver-trokken we met 2 autos vanuit Nederland om via de Duitse Autobahn koers te zetten naar dat kleine plaatsje in het Zuidoosten van Tsjechi. De volgende ochtend tro en we een kleine tandem dropzone aan. Activiteit was er niet, er werd niet gevlogen en er was geen springer te zien, niets wees erop dat deze dropzone over een week het toneel zou zijn voor een heuse World Cup. Wan-neer we het clubgebouw binnenlopen, tre en we Sinapsi (Itali) en het Finse Freestyle team

aan. We waren het derde team ter plaatse. Die dag maakten we welgeteld 4 sprongen en heb-ben we, zonder een load te missen, coach Gary Smith opgehaald van het treinstation. Een echt lekker door-spring-tempo zat er dus niet in, heel iets anders dus dan we gewend waren.

Gedurende de dagen die volgden zagen we de dropzone transformeren. Van het clubgebouw verhuisden we naar een kleine hangaar, tribunes werden opgebouwd, vlaggenmasten en reclame-borden rezen uit de grond en drie extra Turbolets arriveerden. Het werd steeds drukker. Steeds meer delegaties arriveerden in Prostejov: de Fransen, de Engelsen, de Russen en al die andere klei-nere delegaties. Uiteindelijk kwamen bijna 300 deelnemers aan, welke 20 verschillende landen vertegenwoordigden en wij mochten daar met zn zesjes deel van uitmaken. Drie dagen voor de wedstrijd verhuisden we voor de tweede keer, dit keer naar onze eigen teamroom in een heel erg grote hangaar. Ja, nu was Prostejov een World Cup toneel geworden.

Terwijl de dropzone zijn transformatie onderging maakten vele teams gebruik van de mogelijkheid om te trainen. Zo ook wij, we waren natuurlijk niet voor niets een week eerder gekomen. Ons doel was 30 trainingssprongen uit de Turbolet te maken, zodat we in elk geval een heel klein beetje gewend konden raken aan die toch wel heel erg andere kist, met een grote hoge deur en hogere exit snelheid.

Het weer zat ons gedurende de trainingen mee, de zon scheen en wind was er nauwelijks, heerlijk. Op zondag 30 augustus maakten we, wederom als n van de eerste teams, onze o cile trainingsprong, waarmee we het totaal aan trainingsprongen ter plekke op 31 brachten.

Maandagmiddag om 15.00 werden de sprongen bekend gemaakt. We hoopten op een snelle lo-ting. Niets was echter minder waar, de loting was echt heel erg langzaam. Acht van de tien exits waren blocks, drie 3-blockers en een echte puntenpakker zat er ook al niet tussen. Een van de twee ietsje snellere rondes was ook nog eens ronde 10, welke alleen voorbehouden zou zijn voor de beste 6 landenteams van Europa. Maar goed, een loting is een loting en die geld voor iedereen. Daarnaast zijn de verschillen tussen teams bij een langzamere loting minder groot, wat de wedstrijd weer spannender kan maken.Nadat we samen met Gary de eerste ronden doorgelopen hadden en de sprongen op onze creepers (nou ja onze creepers, de oude creepers van Fusion) hadden gelegd, was het tijd om naar het hotel te gaan en ons om te kleden voor de openingsceremonie, welke plaats zou vinden op het grote plein midden in Prostejov. De stad en de organisatie hadden hun best gedaan: volksdans-groepen, demo springers, een yby van de drie Turbolets, de letterlijke honderden toeschouwers en natuurlijk de parade van deelnemers maakte het een heuse happening.

TEKST: LEANDER VAN SCHRIEKFOTOS: ALEX VAN HEEL

24

Het was augustus 2007 op het terras van restaurant de Rog op Texel. NRG bestond 1 jaar. Terwijl we met zn vijven in de zon genieten van een welverdiende Skuumkoppe zeg ik: Zullen we naar de World Cup gaan?. Even is het stil. Ja, waarom niet was het verlossende antwoord.

Het was augustus 2007 op het terras van restaurant de Rog op Texel. NRG bestond 1 jaar. Terwijl we met zn vijven in de zon genieten van een welverdiende Skuumkoppe zeg ik: Zullen we naar

NRG 8STE VAN EUROPA!!

24-25.indd 24 03-12-09 17:37

Dinsdagochtend 1 september was het zover. 650 trainingssprongen, 20 uur windtunnel, 3 NKPs, 3 Tomscats, 2 ESL Finales en 1 Shamrock Show-down, allemaal in nagenoeg dezelfde opstelling stonden aan de basis van hetgeen weldra zou gaan beginnen. Rond een uur of negen werd onze load omgeroepen voor de eerste ronde van het negende Europese Kampioenschappen Parachutespringen en de zestiende World Cup Formation Skydiving. Omhangen, naar de mock up, de opstelplaats, high ve met Gary en Milo, naar de kist, omhoog, stilte. Twee minuten, diep adem halen, de laatste checks, de shake, helm op, de deur gaat open, 8-19-A, 8-19-A, 8-19-A. Het zal kloppen en het klopte. De kop was eraf. Die eerste dag werden uiteindelijk 3 ronden vierman versprongen. Na deze drie ronden stonden we op een zevende plaats. Ronde n en twee waren goed verlopen, op ronde drie zorgde een misser op de exit voor een bust en tijdverlies. De mid-dag en avond stonden in het teken van Free y en Freestyle.

De volgende ochtend was vierman vrij en za-ten wij in het middag en avond programma. Ronden vier, vijf en zes stonden voor vandaag op het programma. Voor ons was het zaak om onze zevende positie achter Litouwen vast te houden of de zesde plek weer terug te pakken. Meer dan zesde zat er overigens niet in, want de eerste 5 landenteams waren allemaal 20+ teams. Dag twee begon met een goede ronde

4, al kregen we nog wel een bust om de oren. Ronde 5 verliep minder goed, door een brainlock en een bust bleef de teller voor deze sprong staan op 13 punten. Dit betekende dat Finland ons kwam inhalen en dat de Noren nu ook op onze hielen zaten. Ronde zes was vooral heel solide en heel erg clean, toch pakten de Finnen wederom veel punten op ons. Na dag twee waren we een plekje gezakt.

Donderdag stond voor ons in het teken van consolideren, de Noren van ons afhouden en terug kruipen naar Litouwen. Ronde zeven en acht waren beide 3-blockers, geen hoge scores dus, toch wisten we op beide ronden een punt te pakken op de Litouwers, de Noren bleven echter in onze schaduw. Na ronde 8 viel het gordijn voor de laatste 6 landen in het klassement, slechts de beste 10 landenteams zouden doorgaan naar de halve nale van het Europees Kampioenschap. Voor alle andere disciplines zal de EK en de World Cup er overigens op en s avonds werd er door de free yers, de freestylers, de 8-mannen en de vrouwen 4-man al aardig op los gefeest.

Vrijdagochtend, Gerhard en ik kijken naar buiten, waar is de zon gebleven? Het mooie weer van de afgelopen twee weken had plaatst gemaakt voor grauwe wolken. De andere disciplines feesten nog een dagje door en voor tien vier-mansteams stond een dagje wolkenstaren op het programma. Zaterdagochtend om 07.45

kregen we uiteindelijk wel een call voor de halve nale. 1-H-17 was de sprong. Terwijl wij samen met het Engelse team in de ijzige koude stonden te wachten voor load n van de dag waren de Noren nergens te bekennen. Pas toen de eerste motor van de Turbolet opstartte kwamen de drie Noorse dames en twee Noorse heren aangerend, net op tijd. De halve nale verliep goed. NRG liet zijn kracht zien door als enige amateur team Block n uit de deur te gooien. Helaas zorgde een bust voor een punt aftrek, maar de 15 resterende punten waren voldoende om onze concurrenten van ons af te houden en de achtste plek zeker te stellen.

Na de halve nale zat het er voor ons op. De zes beste teams van Europa versprongen de nale en s avond vond de huldiging van de winnaars plaats. Na de huldiging volgde een voortre elijk banquet en rond 21.00 knalde de vuurpijlen te lucht in. Vlak na het vuurwerk vingen wij aan met onze terugreis naar Nederland.

NRG kan terug kijken op een succesvolle EK en World Cup. Het was een fantastische beleving in een zeer inspirerende omgeving met de beste springers van Europa om je heen. De organisatie verdient een dikke pluim. Alles was voor ons tot in de puntjes geregeld. Daarnaast was voor het eerst sinds vele jaren weer eens een World Cup, EK, WK in zijn geheel versprongen. Nog een keer? Wat mij betreft wel.

2524-25.indd 25 03-12-09 17:38

EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE26ESLESL 2009Na hun overwinning vorig jaar bij de ESL nale in Texel mochten de Engelsen dit jaar de nale organiseren. Deze vond plaats bij Targetsport in Hibaldstow. Inmiddels hadden we al de berichten gehoord over het snelle tempo van Hibaldstow hun Nationals met meer dan 40 teams was op 1 dag versprongen en we waren erg benieuwd.Hibaldstow ligt dicht bij de kust in het midden van Engeland, vlakbij Hull. Diverse teams waren dan ook met de boot gekomen. Anderen kwamen per vliegtuig en uit Nederland deden er 6 teams mee: team Meo (Rookie), team Creeps (Single A), teams Ignition, Empat Laki Laki en Serges Angels (Double A) en team 4tunate. Met de teams in Rookie, Single A en Double A dachten we goede kansen te hebben op medailles en misschien zou het haalbaar zijn om de Spirit de trofee in het landenklassement - weer mee naar huis te nemen.Nieuwe regelsVolgens de nieuwe regels gaat het om posities van de 4 bestgeplaatste teams ongeacht de klasse, en niet zoals in het verleden de scores van de 2 bestgeplaatste teams per klasse. Dit hield in dat in het verleden in totaal 8 teams per land meetelden.

Andere landenDit keer waren er teams uit 7 verschillende landen: Belgie, Engeland, Griekenland, Noorwegen, Italie, Zuid-Afrika en dus Nederland. Wel was het meteen duidelijk dat alleen Engeland en Nederland zouden meedingen naar de Spirit, aangezien zij de enige landen waren met meerdere teams.

De wedstrijdDonderdagavond was de loting en die zag er in Triple A goed uit: veel randoms en weinig blocks uit de deur. De loting voor de andere klassen zag er niet al te snel uit. Met name in Single A en Double A zaten er veel blocks in en weinig pure randomsprongen.

Vrijdagochtend begon met bewolking en het duurde even voor het open trok. Maar daarna maakten we kennis met de snelheid van Hibalds-tow en de twee Dornier G92s. Deze snelle kisten brachten per keer 3 teams naar hoogte in minder dan 10 minuten. Dat betekende ink doorwerken voor de packers en op een gegeven moment moest er even gepauzeerd worden omdat er nog setjes van diverse teams niet gevouwen waren. A jn, aan het eind van de dag bleek dat ronde 7 nagenoeg afgewerkt was. Het scoresysteem werd verzorgd door Camscore en dat bleek een heel prettig systeem te zijn, ook wat het dubben van de sprongen betreft.

Zaterdagochtend moest de mist nog even ver-dwijnen voordat we weer verder konden met de wedstrijd. De overige 3 wedstrijdrondes waren om 14:00 voorbij en toen was het wachten op de prijsuitreiking.

De uitslagDe Nederlandse teams hadden het uiteindelijk heel goed gedaan. Er waren gouden medailles voor Meo, Creeps en Ignition en daarnaast nog een zilveren medaille voor Empat Laki Laki na een spannende race tussen hen en Random Vengeance dat na 9 rondes op precies dezelfde score stond. Ronde 10 van deze twee teams werd tegelijkertijd getoond op een gedeeld beeld en hierdoor was het goed te zien dat Empat Laki Laki net iets sneller was en daarmee het zilver veilig stelde.

Tijdens de prijsuitreiking werd bekend gemaakt dat de Engelsen de Spirit hadden gewonnen, dit tot verwondering van menig deelnemer. On-dergetekende heeft bij de jury gevraagd hoe de berekening was gedaan en daaruit bleek dat die niet volgens de nieuwe regels was. Ze zouden er nog naar kijken.

s Avonds was er een uitgebreid bu et en daar kregen we al de hint te horen dat er die avond nog een announcement zou komen. Na het bu et was er een live band, maar die werd even gevraagd stil te zijn voor de aankondiging. En inderdaad, er was een fout met de berekening van scores voor het landenklassement gemaakt en uiteindelijk was het toch Nederland dat de Spirit gewonnen had! Dit werd uiteraard in luid gejuich ontvangen en de organisatie bood de Nederlanders een gratis drankje aan voor de ver-gissing. Het feestje duurde tot in de kleine uurtjes en in de loop van de zondag vertrok iedereen weer richting huis. Het was een fraaie wedstrijd met voor Nederland een schitterend resultaat: 3 eerste plekken en de Spirit!

De uitslag van de ESL nale is terug te vinden op http://www.euro-skyleague.com

Team Ignition op ESL podiumTeam Creeps op ESL podium Team MEO op ESL podium

Nederlandse delegatie Nederlandse delegatie met Spirit ESL Triple A podium

ESL Double A podium ESL Single A podium ESL Rookie podium

TEKST: GERHARD SCHUTFOTOS: ESL

28-29.indd 26 03-12-09 17:57

EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE 27(advertentie)ESL Finals 09 In een windtunnel vlakbij Roosendaal sloten de huidige leden van team Meo een hele tijd geleden een mooie eerste individuele tunnelsessie af. Aan de bar stonden we daar met Paul Hofstee en vanuit het niets stelde hij voor dat wij samen een team vormde. Dit was het begin van team Meo, en anderhalf jaar later stonden wij, na een briljant eerste seizoen in de Nederlandse Rookie klasse, in Engeland klaar voor onze eerste sprong van de ESL Finals, om daar de eer van Nederland te verdedigen.En we mochten blij zijn dat we daar stonden. De avond voor de start van de wedstijd zouden we vanuit Dusseldorf (goedkoop) richting Engeland vliegen. Echter een avond spits van honderden kilometers zorgden ervoor dat we niet de uiterste deadline haalden en na de sluiting van de gates aan kwamen rijden. Maar... het vliegtuig had 2 uur vertraging, we waren gered. Althans, dat dachten we, gezien Ryanair ons niet op het vliegtuig wou laten met parachutes met AADs er in... Na een heel lang verhaal, en veel gelul als brugman, kwamen we toch in het vliegtuig (met rig).Maar we waren er, en gezien het ons toch gelukt was over te komen, hadden we al een mentale goede start. En gelukkig ging het met de exits leggen en de puntjes draaien ook niet gek. Na twee rondes stonden we op een keurige tweede plek, achter het Engelse team Gravity. Dit ging goed, tweede op de ESL Finals. Maar dit mocht niet lang duren.. De derde ronde sprong onze tegenstander 11 punten, en wij... 18! We kwa-men op vijf punten voorsprong en gaven deze voorsprong niet meer weg. Na een fantastische wedstrijd (met als hoogtepunt een sprong met 25 punten, waarvan er helaas maar 21 werden geteld door de jury) eindigden we op de eerste plek met 144 punten en een voorsprong van 19 punten op het tweede team. Zaterdag middag kregen wij in de stralende zon de goude plakken voor onze overwinning op de ESL Finals uitgereikt. Apetrots en nog steeds wel een beetje in ongeloof accepteerde we deze prijs. Alhoewel de Spirit (prijs voor beste land overall) even aan ons voorbij was gegaan, kregen we hem toch s avonds in onze dronken handen geschoven.Voor ons voelde deze overwinning als een uitbeta-ling van de grote investering die we allemaal in het team hadden gestopt afgelopen jaar. We hadden nooit verwacht zon eerste seizoen te draaien (we waren zelfs uitgeroepen tot meest veelbelovende team van 2009!) en er is natuurlijk geen twijfel dat we doorgaan. In 2010 zal team Meo in dezelfde samenstelling blocks gaan draaien in de single A klasse, well see you there! JasperMet de prijsuitreiking op het NKP in Teuge kwam ook een einde aan het seizoen van de Dutch League. In totaal telden er weer drie wedstrijden mee in het Dutch League klassement: de Tomscat Trophy, de DL wedstrijd in juli en het NKP. De Dutch League wedstrijd in juli op Texel kende dit jaar 8 deelnemende teams. Vanwege de weers- verwachting werd besloten om de trainingsronde over te slaan en te proberen de hele wedstrijd op zaterdag te verspringen. Met hulp van de packers en de havenmeester lukte dit op het nippertje toen een team onverhoopt een rejump kreeg. De wedstrijd werd afgesloten met een toffe barbeque aangeboden door Paracentrum Texel en mede dankzij steun vanuit de Sportcommissie voor de coaching kunnen we terug zien op een zeer geslaagde wedstrijd.Door het seizoen heen bleek al snel welke teams voor de titel van overall winnaar van hun klasse in aanmerking kwamen. Ook dit jaar werd trouwe deelname aan alle wedstrijden beloond; zowel in Double A en Rookie was dit doorslaggevend voor het aanwijzen van de overall winnaars.

De winnaars van de Dutch League 2009 zijn uiteindelijk geworden:Double A: Serges AngelsSingle A: CreepsRookie: Air Elementals

Rookie team Meo werd door de coaches uitgeroepen tot het meest veelbelovende team van 2009 en dat ze die benoeming waard zijn, hebben ze ook weer laten zien op de ESL nale.

Team MEO

BBQ en prijsuitreiking

Verslag Dutch League

28-29.indd 27 03-12-09 17:58

In het verslag van de NKP 2009 was de volgende passage in het artikel van Simon Woerlee te lezen:Precisie-springend Nederland was afwezig op de NKP. Aan wedstrijden in het buitenland werd de voorkeur gegeven. Slechts zes Nederlanders deden daarom mee aan de wedstrijd in Teuge waarbij Henny Wiggers, Hennie Burgers en Edu Mertz de eerste drie plaatsen innamen.

Op zich is hetgeen Simon stelt correct, maar het behoeft toch enige nuancering. Al enkele decenia loopt de belangstelling voor het precisiespringen in Nederland terug. Over de oorzaken zijn al vele bomen opgezet, maar dat verandert niets aan het feit dat er in Nederland nog maar 2 PA wedstrijden van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) zijn: De wedstrijd van POPS-NL in Hoogeveen en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom

trekken veel Nederlandse PA-springers naar wed-strijden in het buitenland, waar PA wedstrijden gehouden worden die tussen de 30 en de 200 deelnemers trekken. Helaas had de Sportcommissie dit jaar de NKP-PA gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk is om je te meten met professionele PA-springers en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-

TEKST: TON DE KUIJER

28

NAAM SPRINGERBad Abbach Ost-Deutsche Meisterschaft. WCS Altenstadt POPS-Austria WCS Belluno

Aantal sprongen

Totaal-score Gem.

Aantal sprongen

Totaal-score Gem.

Aantal sprongen

Totaal-score Gem.

Aantal sprongen

Totaal-score Gem.

Aantal sprongen

Totaal-score Gem.

JO MAESSEN 8 66 8,3 4 27 6,8 5 79 15,8 8 55 6,9KOOS VERHAAR 8 93 11,6VICTOR SPAAN 8 91 11,4 5 59 11,8HENK VAN DER MEIJDE 3 41 13,7 5 32 6,4 8 52 6,5TON DE KUIJER 4 22 5,5 3 23 7,7 5 31 6,2 8 27 3,4JO RUBEN 3 12 4,0 5 16 3,2 8 43 5,4HARRY TORSING 4 34 8,5 3 33 11,0FRENK SMIT 3 21 7,0 8 36 4,5BRAM LASSCHUIJT JR. 4 22 5,5 3 28 9,3 5 23 4,6PAUL GOMMERS 3 9 3,0 8 30 3,8RENE GRIT 3 19 6,3 8 55 6,9HANS VOS 3 5 1,7 8 26 3,3RAOUL NORTE 3 27 9,0 8 26 3,3DURK DE VRIES 3 48 16,0 8 111 13,9HENNY WIGGERSEDU MERTZHENNIE BURGERSRICHARD MEIJERMARK SANGLERPETRA ENGWERDARONALD VAN RIJNJARNO GOOSSENSMARK THIJSSEN

Gemiddelde 10,4 Gemiddelde 6,6 Gemiddelde 8,1 Gemiddelde 8,0 Gemiddelde 5,8

PA SPRINGEND NEDERLAND: UIT HET OOG -

en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-is om je te meten met professionele PA-springers en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers zijn: De wedstrijd van POPS-NL in Hoogeveen zijn: De wedstrijd van POPS-NL in Hoogeveen is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers

van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd

is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers is om je te meten met professionele PA-springers

van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd gelijktijdig gepland met de World Cup Wedstrijd

en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-en teams en bovendien is er bij de WCS wedstrij-

van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk in Belluno (Itali). Een wedstrijd waar het mogelijk daarom mee aan de wedstrijd in Teuge waarbij daarom mee aan de wedstrijd in Teuge waarbij Henny Wiggers, Hennie Burgers en Edu Mertz de Henny Wiggers, Hennie Burgers en Edu Mertz de

van enige omvang (ongeveer 25-30 deelnemers) zijn: De wedstrijd van POPS-NL in Hoogeveen zijn: De wedstrijd van POPS-NL in Hoogeveen zijn: De wedstrijd van POPS-NL in Hoogeveen en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom en de Open PA wedsrijd van de ENPC. Daarom

HENNY WIGGERSHENNY WIGGERSEDU MERTZEDU MERTZEDU MERTZEDU MERTZEDU MERTZEDU MERTZEDU MERTZEDU MERTZHENNIE BURGERSHENNIE BURGERSHENNIE BURGERSHENNIE BURGERSHENNIE BURGERSHENNIE BURGERSRICHARD MEIJERRICHARD MEIJERRICHARD MEIJERRICHARD MEIJER

Gemiddelde 6,6

voorkeur gegeven. Slechts zes Nederlanders deden voorkeur gegeven. Slechts zes Nederlanders deden voorkeur gegeven. Slechts zes Nederlanders deden daarom mee aan de wedstrijd in Teuge waarbij daarom mee aan de wedstrijd in Teuge waarbij daarom mee aan de wedstrijd in Teuge waarbij Henny Wiggers, Hennie Burgers en Edu Mertz de Henny Wiggers, Hennie Burgers en Edu Mertz de Henny Wiggers, Hennie Burgers en Edu Mertz de eerste drie plaatsen innamen.eerste drie plaatsen innamen.eerste drie plaatsen innamen.

RONALD VAN RIJNRONALD VAN RIJNJARNO GOOSSENSJARNO GOOSSENSMARK THIJSSENMARK THIJSSENMARK THIJSSENMARK THIJSSEN

RONALD VAN RIJNRONALD VAN RIJN

Op zich is hetgeen Simon stelt correct, maar het behoeft toch enige nuancering. Al enkele decenia behoeft toch enige nuancering. Al enkele decenia loopt de belangstelling voor het precisiespringen in Nederland terug. Over de oorzaken zijn al vele in Nederland terug. Over de oorzaken zijn al vele bomen opgezet, maar dat verandert niets aan het bomen opgezet, maar dat ver