22
Souterrain van het wonen in Nederland Frank Wassenberg Platform31 Wooncongres 4 december 2018, Den Haag

Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

  • Upload
    vothuan

  • View
    219

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 2: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Project ‘Souterrain van het wonen in Nederland’

- Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden- Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen, Rotterdam, Schiedam en Ministerie BZK

Doel: - Beter zicht op onzichtbare onderkant van het wonen- Agendering en bewustwording- Oplossingsrichtingen

Vragen:- Wie en wat is het souterrain? (= Vraag en aanbod)- Wat is nodig? (=Oplossingen)

Page 3: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Wat is het Souterrain van het wonen?

- Dak- en thuislozen?

- “Woonvormen die van een gewone zelfstandige woning verschillen in

kwaliteit, locatie of contractvorm”?

- “Het deel van de woningmarkt waar betaalbaarheid en kwaliteit van wonen

het meest onder druk staan. In dit deel van de markt vinden we de meest

kwetsbare groepen”?

- “Personen met smalle portemonnee die niet wonen of onzeker, informeel of

illegaal wonen zonder vooruitzicht op verbetering van hun woonsituatie”?

- BAR’s?

Page 4: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Wat is het Souterrain van het wonen?

Page 5: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Verwant

Page 6: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Historie souterrain – het aanbod

- Sterke verstedelijking

- Revolutiebouw en krotten

- Woningwet 1901

- Geboorte sociale huursector

- Alleen voor de ‘nette arbeider’

Page 7: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Historie aanbod souterrain - Eind 20e eeuw

- Sterke verkleining souterrain in 100 jaar

- 2,3 miljoen sociale huurwoningen

- Nog steeds souterrain in de stad

- Sociale sector niet voor de echte onderkant

Page 8: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Souterrain en de woningmarkt - Nu

Woningmarkt steeds krapper:

- Lange wachtlijsten

- Weinig doorstroming

- Voor minst gewilde woningen ook wachtlijst

- Particuliere huur is schaars en duur

- Koop is duur

- Aanbod souterrain steeds kleiner

Page 9: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Souterrain anno nu

Page 10: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Souterrain verplaatst

Verschuiving naar randen of buiten stad?

Souterrain van het wonenDak-

loos

Bankslaper

bij vrienden

en familie

‘Onder de radar’

blijven op

vakantiepark

Shift-slapen op het

erf van de

werkgever

Starter illegaal

in lege

bedrijfsloods

15 Somaliërs

in een

particuliere

huurwoning

Zelfredzame

dakloze in tentje

aan de rand van

de stad

Pechvader op

volkstuintje

Page 11: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Souterrain anno nu - aanbod

Souterrain verschoven naar randen of buiten stad

Page 12: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Souterrain anno nu - vraag

Aandacht ligt bij urgente spoedzoekers absolute onderkant:

- Mensen met een flinke zorgvraag: (ex-)verslaafden,

‘schrijnende gevallen’, huiselijk geweld, zware ex-delinquenten

- Vraag groeit

- Grote zorgvraag: zorg, opvang en woonruimte

Page 13: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Aandacht niet voor:

- Bankslapers / thuislozen

- Lichte ex-delinquenten

> Ondersteuning vaak wel – Een woning niet

- Economisch daklozen

- (nog) Niet-verslaafden

- Illegalen (‘ongedocumenteerden’)

- Arbeidsmigranten

- Mensen in scheiding

> Weinig ondersteuning en geen (legale) woning

Page 14: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,
Page 15: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Conclusies huidige souterrain:

- Aanbod souterrain is effectief aangepakt + verschuift

- Weinig woningen beschikbaar door krapte

- Regelingen gericht op absolute onderkant vraag

- ”Eigen-kracht-criterium” staat centraal in recht op opvang

- We toetsen urgentie op ‘het in staat moeten zijn om een eigen tijdelijke

woonplek te vinden’, maar bieden geen alternatieven als dit niet lukt.

En: wiens probleem is het eigenlijk?

Page 16: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Wiens probleem is het souterrain?

- Er is niet één probleem.

- Afhankelijk van de partijen die het naar voren brengen. De burgemeester

(onveiligheid, overlast)? De zorginstelling (verslaving)? Het Leger des Heils

(daklozen)? De politie (criminaliteit)? Het COA (asielzoekers)? De

werkgever (werkkrachten)? De kerk (illegalen)? De wethouder/minister

Zorg? Of Economie? Of Wonen? Of Financiën?

- Voor oplossingen geldt dat eigenlijk hetzelfde.

- Maar wat bindt alle opgaven?: het woondomein!

Page 18: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Oplossingen - 1

- Aandacht: voor de mensen waarom het gaat

- Aandacht: in de media

- Urgentiecriteria woonruimteverdeling aanpassen?

- In particuliere huur?

- Aparte woningen? (Skaeve Huese; Paradijsvogelwoningen)

Page 19: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Oplossingen - 2

- Tijdelijke woonruimte (of tijdelijk gebruik)

- Woonhotels (short stay)

- Magic Mix

- Housing First, Op Weg Naar Huis

- Tijdelijk / omklapcontract (‘bij goed gedrag….’)

Page 20: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Oplossingen - 3

- Souterrain als oplossing zien

- Op vakantieparken

- Illegalenopvang

- Inwonen en woningdelen faciliteren (hospita’s, Onder de Pannen,

kostendelersnorm / voordeursdelerskorting)

- Woonruimte geven

Page 21: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Souterrain in de toekomst?

1) De Vraag zal er altijd zijn

2) Het Aanbod kunnen en moeten we voor zorgen.

Wonen gaat namelijk niet bij iedereen vanzelf.

Page 22: Souterrain van het wonen in Nederland ‘Souterrain van het wonen in Nederland’ - Samen met Anne Kunst en Jeroen van der Velden - Samen met Breda, Den Haag, Enschede, Groningen,

Stellingen

- Stelling 1: Dakloosheid is tegenwoordig meer een woonprobleem dan een

zorgprobleem

- Stelling 2: In de lokale urgentieregeling moeten er dubbel zo veel woningen

naar dak- en thuislozen

- Stelling 3: Vorm 10% van alle verouderde vakantieparken om tot tijdelijke

woonplekken en woonhotels