62
Sözel kavramlar YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları Sözel kavramlar İşletme Bölümü GÜZ 2012-2013

Sözel kavramlar

Embed Size (px)

DESCRIPTION

İşletme Bölümü. Sözel kavramlar. GÜZ 20 12 - 2013. Çizelge: Anahtar Kavramlar. Stok tanımı ve yönetimi Stok problemleri Stok noktaları Stokun önemi Niçin stok bulundurulur? Stok problemlerini sınıflandırma Stok maliyetleri ABC analizi Bağımsız talep için stok kontrol sistemleri - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Sözel kavramlar

İşletme Bölümü

GÜZ 2012-2013

Page 2: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

2

Çizelge: Anahtar Kavramlar

Stok tanımı ve yönetimi Stok problemleri Stok noktaları Stokun önemi Niçin stok bulundurulur? Stok problemlerini sınıflandırma Stok maliyetleri ABC analizi Bağımsız talep için stok kontrol sistemleri Stok modelleri

Page 3: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

3

Neden Stok bulunduruyoruz?

Satışlar ve üretim zamanındaki değişimlerin dalgalanmaların etkisini yok etmek için (güven stoğu)

Mevsimlik talebe sahip ürünlerin, sınırlı üretim kapasitesinden ötürü ölü sezonda üretilip bekletilmesi.

Üretim ve satın almada ölçek ekonomisinin avantajından yararlanmak için (fiyat indirimi).

Üretimde çeşitli aşamalarda beklenmeyen durumlar ve darboğazlar için stok bulundurulur.

Page 4: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

4

Stok veya Envanter tanımı

Firmanın gelecekte kullanmak üzere elinde bulundurduğu hammadde, yarı mamul, mamul ya da varlıklardır.

Envanteri elde etme ve elde tutmaya ilişkin harcamalar büyük bir maliyet oluşturur.

Envanter yöneticileri hem talebi karşılayacak kadar stok bulundurmak hem de en düşük stok maliyetlerini sağlamaya çalışırlar.

Page 5: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

5

Envanter yönetimi işletim ve üretim yönetimlerinin temel unsurudur.

İyi bir stok yönetimi bir işletmenin ve onun tedarik zincirinin başarısını göstermentedir.

Kötü bir stok yönetimi işletim sistemini engeller, müşteri memnuniyetini azaltır ve işletim maliyetini artırır.

İyi bir stok yönetiminde işletim sistemi, pazarlama ve finans her zaman önemli rol oynayan birimlerdir.

(Stok) Envanter Tanımı

Page 6: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

6

Stok kalemlerinin nasıl sınıflandırılacağı.

Stok kayıtlarının doğru olarak nasıl tutulacağı.

(Stok) Envanter Yönetiminin Anlamı

Page 7: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

7

İstenilen (en uygun) yani optimal düzeyde tutulması ve talep’e uygun fiyat çercevesinde karşılık vermesi.

Bu amacı gerçekleştirirken iki noktayı düzeltmeye çalışıyor;

Yetersiz üretimden dolayı stok seviyesinden yaşanan azalma ve satışlardaki kaybın artmasını.

Stok seviyesinin artmasından dolayı, ticari malların kullanım sürelerinin geçme riski ve fiyatlardaki dengesizliği.

Envanterin Önemi

Page 8: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

8

Finansal açıdan: Stoklar finansal yatırım gerektirir. Stokların maliyeti: tedarik etme, ulaştırma, depolama, elde tutma süresi nedeniyle maliyetler yüksek olabilir. Stokların az olması yönünde baskı yapar.

Üretim açısından: Üretimin aksamaması ve darboğazların önlenmesi için stok istenir.

Envanterin Önemi

Page 9: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

9

Bir eşyanın stoklanması veya uygun bir depoda tutulması.

Üretilen veya depolanan eşyanın talepe karşılık vermesi.

Katma-değere işlenmemiş atılı kaynak. Küçük parçalardan büyük (para değeri yüksek)

parçalara kadar herşey sayılabilinir. Örneğin Kalem, araba uçak gibi...

Envanter

Page 10: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

10

Envanter

Bağımsız Talep – Bitmiş mamuller (ürünler).Örnek, Bilgisayar

Bağımlı Talep – Bitmiş ürünün parçalarıÖrnek, Yonga ve sistem ünitesi gibi

Page 11: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

11

Bağımsız Talep

A

B(4) C(2)

D(2) E(1) D(3) F(2)

Bağımlı Talep

Bağımsız Talep belirsizdir. Bağımlı talep belirli ve tahmin edilebilir.

Envanter

Page 12: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

12

Stok TürleriHammadde ve satın alınan parçalarBileşenler (montaj için bekleyen parçalar)Yarı işlenmiş parçalar (üretim aşamaları

arasında) İşlenmiş parçalar-mamulTamamlayıcı mallar (üretim ve diğer fonk.

tamamlayan direk üründe olmayan parçalar) aletler-ofis malzemesi vs.

Sevkiyat sırasındaki mallar

Page 13: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

13

Envanterin Fonksiyonları(İşlevleri)

Üretim sürecinin değişik kısımlarının birbirinden ayrıştırılmasını sağlar.

Talepteki dalgalanmalardan firmayı korur ve müşteriler için bir seçme imkanı sağlar.

Miktar iskontolarından yararlanmayı sağlar.

Enflasyona karşı koruyucu rol oynar.

Page 14: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

14

Mal çeşidi (kalem sayısı):

Stok kontrol modelleri genellikle tek ürün içindir. Firmaların çok çeşitli kalemler için ayrı ayrı stok politikası uygulamaları güçtür.

Ürünler gruplandırılabilir (ABC). Çok çeşitli mal olduğunda stok politikasını etkileyen çeşitli kısıtlar olabilir. Para, depo vs.. Sorunu gibi. Optimum stok düzeyini belirlemek güçleşir.

Stok Problemlerini Sınıflandırma

Page 15: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

15

Talebin yapısı: (bağımsız, bağımlı-dengeli, değişken- statik, dinamik)

talep bağımsız olduğunda, üretimden değil pazardan etkilenir. Tamamlanmış malların stoğu bağımsız talep özelliği taşır. Çoğu durumda talep dengelidir, doğru tahminlenebilir. Deterministik taleptir. Talep yıl içinde dalgalanabilir veya dengelidir. (ekmek dengeli-statik; tatil malları değişken –dinamik)

Stok Problemlerini Sınıflandırma

Page 16: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

16

Dönem sayısı: (Tek ya da çok) Bazı durumlarda satış mevsimi kısadır, saklamak uygun değildir. Bunlar tek dönemlik stok problemi gerektirir.

Bekleme süresi: Sipariş verme ile teslim alma arasındaki süredir. Bekleme süresi sabit ya da değişken olabilir. Ulaştırma şeklinden etkilenebilir. Bu süreye mal hazır değilse beklenen süre de eklenir.

Stok Problemlerini Sınıflandırma

Page 17: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

17

Stoksuzluk: Talebi karşılayacak bir stok elde olmadığı zaman;

siparişlerin geç karşılanması ya da satış kaybı söz konusudur.

Siparişlerin zamanında karşılanamaması ya da satış kaybı ek maliyet doğurur.Müşteriye hizmet açısından stoksuzluk istenmez.

Ancak yüksek değerli mallarda planlı bir stoksuzluk politikası izlenir (Uçak...).

Planlanmamış stoksuzluğa, yanlış öngörü, teslimin zamanında yapılamaması, personel hatası, kalite problemi, yetersiz güven stoğu, kazalar vs.Neden olabilir.

Stok Problemlerini Sınıflandırma

Page 18: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

18

Malın kendi maliyeti (genelde sabit-fiyat indirimi olursa önemli)

Sipariş verme (üretime hazırlık) maliyeti Stok bulundurma (elde tutma) maliyeti Stoksuzluk maliyeti

Stok Maliyetleri

Page 19: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

19

Satın alınan her kalem için; ısmarlama işlemi, formlar, tedarikçiyi seçme, bilgiyi gönderme, dökümanları alma ve alınan malı muayene etme gibi işemlere harcanan masraflar..

Sipariş verme maliyeti satın alınan kalem sayısına bağlı değil, sipariş verme sayısına bağlıdır.

Sipariş verme maliyeti

Page 20: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

20

Stok bulundurmadan ötürü olan tüm maliyetler. Kira , elektrik, ısıtma, soğutma, sigorta, vergi, hasarlı ve eskimiş, bozulmuş mallar, sermaye maliyeti...

Sermaye maliyeti; birim stoğun değeri, bekleme süresi, stoğa bağlanan paranın faizinden oluşur.

Stok tutma maliyeti

Page 21: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

21

Stoksuzluk ya siparişin zamanında karşılanamaması ile sonuçlanır, bu durumda müşteri malı bekler., ya da satış kaybı ile sonuçlanır, müşteri malı başka yerden alır.

Her iki durum da gelir kaybına neden olur. Ek maliyet gerekir veya fırsat kaybı olur. Belirlenmesi güçtür. Genellikle birim başına stoksuzluk maliyeti olarak hesaplanır.

Stoksuzluk maliyeti

Page 22: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

22

ABC Analizi Vilfredo Pareto (1906) ilk kez bu tekniği kullanarak nufusun küçük bölümünün büyük miktarda paralara sahip olduğunu ve küçük miktardaki paralara sahip olan büyük çoğunluğu idare ettiğini ortaya koymuştur- (%20-%80)Analiz birçok farklı envanter kaleminin olması durumunda envanterleri incelemede yardımcı olur.Bu analiz önemli stok kalemlerini belirleme ve kontrol etmek amacıyla çok sayıdaki stok kalemini 3 gruba ayırır-ABC.ABC envanter sınıflandırma sistemi, yakın kontrol gerektiren kalemleri yakın izleme ve kontrol gerektirmeyen kalemlerden ayırmaya yarayan etkin basit bir tekniktir.

Page 23: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

23

ABC AnaliziAnalizA gurubu: Pahalı değerde az sayıda kalem A sınıfı olarak gruplanır. (toplam değerin %70-80, toplam çeşidin % 15-20 sini oluşturan kalemler) B grubu: orta değerde ve sayıdaki kalemler B sınıfı olarak gruplanır.(değer olarak %15- 20,çeşit olarak %40-50) C grubu: çok sayıda fakat ucuz olan kalemler C sınıfı olarak gruplanır.(toplam değerin %5-10, toplam kalemlerin miktarolarak %40-50 sini oluşturan kalemler)ABC analizi envanter kalemlerinin toplam envanter içindeki kümülatif % lerine göre sınıflandırılmasından ibarettir.

Page 24: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

24

ABC AnaliziAnalizA gurubu: Pahalı değerde az sayıda kalem A sınıfı olarak gruplanır. (toplam değerin %70-80, toplam çeşidin % 15-20 sini oluşturan kalemler) B grubu: orta değerde ve sayıdaki kalemler B sınıfı olarak gruplanır.(değer olarak %15- 20,çeşit olarak %40-50) C grubu: çok sayıda fakat ucuz olan kalemler C sınıfı olarak gruplanır.(toplam değerin %5-10, toplam kalemlerin miktarolarak %40-50 sini oluşturan kalemler)ABC analizi envanter kalemlerinin toplam envanter içindeki kümülatif % lerine göre sınıflandırılmasından ibarettir.

Page 25: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

25

ABC AnaliziYüksek değerli A kalemlerinden az miktarda bulundurmak ancak kontrolunu sıklaştırmak gerekli, doğru ve ayrıntılı kayıtlar gerekli.Düşük değerli C kalemlerinden bol miktarda bulundurulmalı, kontrol, sipariş ve kayıt işlemleri basit tutulmalıdır.ABC analizi ile yıllık büyük harcama gerektiren mallara dikkati çekmek, böylece A grubunun stok düzeylerini düşürerek stok yatırımında bariz bir düşüş sağlamak amaçlanır.

Page 26: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

26

ABC Analizinde Mukayese

Page 27: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

ABC ABC AnaliziAnalizi

Stok Stok NumaraNumara

sısı

Stoklanan Stoklanan Kalemlerin Kalemlerin Sayısının Sayısının YüzdesiYüzdesi

Yıllık Yıllık MiktarMiktar

((ÜniteÜnite)) xxBirim Birim

MaliyetMaliyet ==

Yıllık Yıllık Parasal Parasal DeğerDeğer

Yıllık Yıllık Parasal Parasal Değerin Değerin YüzdesiYüzdesi ClassClass

#10286#10286 20%20% 1,0001,000 $ 90.00$ 90.00 $ 90,000$ 90,000 38.8%38.8% 72%72% AA

#11526#11526 500500 154.00154.00 77,00077,000 33.2%33.2% AA

#12760#12760 1,5501,550 17.0017.00 26,35026,350 11.3%11.3% BB

#10867#10867 30%30% 350350 42.8642.86 15,00115,001 6.4%6.4% 23%23% BB

#10500#10500 1,0001,000 12.5012.50 12,50012,500 5.4%5.4% BB

Page 28: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

ABC ABC AnaliziAnalizi

Stok Stok NumaraNumara

sısı

Stoklanan Stoklanan Kalemlerin Kalemlerin Sayısının Sayısının YüzdesiYüzdesi

Yıllık Yıllık MiktarMiktar

((ÜniteÜnite)) xxBirim Birim

MaliyetMaliyet ==

Yıllık Yıllık Parasal Parasal DeğerDeğer

Yıllık Yıllık Parasal Parasal Değerin Değerin YüzdesiYüzdesi ClassClass

#12572#12572 600600 $ 14.17$ 14.17 $ 8,502$ 8,502 3.7%3.7% CC

#14075#14075 2,0002,000 .60.60 1,2001,200 .5%.5% CC

#01036#01036 50%50% 100100 8.508.50 850850 .4%.4% 5%5% CC

#01307#01307 1,2001,200 .42.42 504504 .2%.2% CC

#10572#10572 250250 .60.60 150150 .1%.1% CC

Page 29: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

ABC ABC AnaliziAnalizi

A A SınıfıSınıfı

B B SınıfıSınıfıC C SınıfıSınıfı

Yıll

ık P

ara

sal D

er Y

üzd

esi

Yıll

ık P

ara

sal D

er Y

üzd

esi

80 80 –

70 70 –

60 60 –

50 50 –

40 40 –

30 30 –

20 20 –

10 10 –

0 0 – | | | | | | | | | |

1010 2020 3030 4040 5050 6060 7070 8080 9090 100100

Stoklanan kalemlerin sayısal yüzdesiStoklanan kalemlerin sayısal yüzdesi

Page 30: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

ABC ABC AnaliziAnalizi

Kullanılan politikalar şunları içerebilir.Kullanılan politikalar şunları içerebilir. A kalemleri için tedarikçinin A kalemleri için tedarikçinin

geliştirilmesine önem vermekgeliştirilmesine önem vermek

A kalemleri için fiziksel stok kontrolunun A kalemleri için fiziksel stok kontrolunun çok sıkı takibi.çok sıkı takibi.

A kalemlerinin tahmininde daha fazla A kalemlerinin tahmininde daha fazla dikkat.dikkat.

Page 31: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

31

Proje

Kompleks, rutin olmayan, bir defaya mahsus, zaman, bütçe, kaynak, ve performans spesifikasyonları ile sınırlı, belirli müşteri ihtiyaçlarını karşılayacak çaba.

Kendine özgü bir ürün veya hizmet yaratmak için girişilen geçici işler bütünü.

Özgün ürün ya da hizmet yaratmak üzere ortaya konan geçici bir çabadır.

Page 32: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

32

Proje Yönetimi Nedir?

•Görevleri organize etmek•Bir grubun birlikte verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak.•Görevlerin sırası, ilişkisi, kaynak kullanımı ve zamanlanmasını ayarlamak.•Plana bağlı olarak ilerlemeyi sağlamak ve kontrol etmek.•Benzersiz bir amacı gerçekleştirmek.

“Belli bir zaman içinde ve belli bir amacı karşılamak için yerine getirilmesi gereken bir dizi aktivitedir.”

Page 33: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetimi ile ilgili bazı istatistikler

A.B.D. projelere her yıl $2.3 trilyon harcamaktadır.

Tüm dünyada ise yaklaşık $10 trilyon harcanmakta.

Ortalama bir proje yöneticisi yılda $82,000 kazanıyor.

Proje İşletmeciliği Enstitüsü (PMI) 1969 yılında kurulmuştur.1990 yılına kadar 7,500 üyesi varken 5 yıl sonra 17,000’in üzerinde üyesi olmuştur. 2001 yılına kadar 86,000 üyeye sahip olup günümüzde bu rakam 100,000 üyeyi geçmiştir.

Page 34: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetiminin Temel Amaçları

1.Belirlenen performansı sağlamak

2.Belirlenen maliyet ile tamamlamak

3.Öngörülen zamanda bitirmek

Page 35: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Projenin Önemli Özellikleri

Belirlenmiş bir amacın varlığıBelirlenmiş bir başlangıç ve bitiş noktasıGenellikle pekçok departman ve mesleğin birlikte

çalışmasıDaha önce (tipik olarak) yapılmamış birşeyin

yapılmasıBelirlenmiş zaman, maliyet ve performans kısıtlarıÇatışmalar kaçınılmazdır

Page 36: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetiminin Gerekliliği

Daha iyi kontrolDaha iyi müşteri ilişkileriDaha kısa ürün geliştirme zamanlarıDaha düşük maliyetlerDaha yüksek kalite ve güvenirlilikDaha yüksek karlılık oranlarıSonuçlara daha keskin odaklanmaDaha iyi bölümlerarası koordinasyonPersonelde daha yüksek moral ve motivasyon

Page 37: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetiminde Gerekli Adımlar

•Projenin formel bir tanımı yapılır.•Projenin başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilir.•Kısıtlamalar listelenir.•Yapılacak görevler belirlenir. •Her bir görev için süre, diğer görevlerle ilişkisi ve kaynaklar belirlenir.

Page 38: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetiminde Karşılaşılan Zorluklar

Büyük ve karmaşık projeler

Sıkı bir zamanlama

Düşük bütçe

Farklı takımlar

Ortaklıklar

Page 39: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetiminin Sıkça Kullanıldığı Sektörler

Proje Yönetim Çözümünü Kullanan Geleneksel Sektörler İnşaatHavacılık ve SavunmaAr-Ge

Proje Yönetimi Kullanan Yeni Sektörler IT (Bilgi Teknolojileri)TelekomunikasyonFinansal Servisler

Page 40: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetiminin Sunduğu Çözümler

PlanlamaKaynak YönetimiMaliyetKaliteİzlemeİletişimAr-GeYatırım

Page 41: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yönetimi ve Proje Yöneticisi

Fonksiyonel birim yöneticileri analitik düşünen uzmanlardır; sorumlu oldukları her işin tüm detaylarını bilirler.

Proje yöneticileri birçok fonksiyonel alanı görebilen,

parçaları birleştirerek bütünü oluşturabilme yeteneğine

sahiptirler.

Page 42: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

42

Proje Yöneticisi

Sorumluluklar:

İş Kalite

İnsan Kaynakları Zaman

İletişim Maliyet

Page 43: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

İyi Bir Proje Yöneticisinin Özellikleri

EsnekOrganizeİyi dinleyiciZamanını iyi kullanan KarizmatikProjesini işletme gibi görenDeğer ve Marka yaratanGirişimci

Page 44: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Organizasyonunun Avantajları

Proje yöneticisinin proje üzerinde tam otoritesi mevcuttur

Proje fonksiyonel bölünmeden ayrıldığı için, iletişim hattı kısalmıştır

Proje takımı birbirine sıkı bir şekilde bağlı ayrı bir birim oluşturur

Komuta birliği sağlanır

Yapısal olarak daha basit ve esnektirler

Page 45: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Organizasyonunun Dezavantajları

Birçok proje aynı anda çalıştığında, değişik alanlarda kaynak ve emek tekrarına gereksinim doğar

Fonksiyonel birimlerinden ayrılmış personel konularında geri kalabilirler

Proje personeli ile ana firma personeli arasında çekişmeler

doğabilir

Proje personeli arasında projeden sonra ne olacak endişesi

baş gösterebilir

Page 46: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

46

Maliyeti eksik gösterme niyeti Bilgiyi paylaşmama Aldatıcı rapor yazmaRapor sahteleme işci güvenliğine önem verme Standart dışı olan işlere onay verme

Etik/Ahlaki Değerler

Page 47: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Proje Yaşam Döngüsü-1

İş Geliştirme Başlatma-Planlama Uygulama-İzleme-Kontrol Kapanış

Page 48: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

48

Proje Yaşam Döngüsü-2

Proje kavramı

FizibiliteFizibilite

PlanlamaPlanlama

UygulamaUygulama

SonlandırmaSonlandırma

netim

Fizibilite: Maliyet, kazanç ve risk analiziPlanlama: İnsan kaynakları, maliyet ve zamanUygulama: Zamanı, maliyeti ve kaynakları iyi yönetmeSonlandırma: Projeyi tekrar değerlendirme

fizibilite

Page 49: Sözel kavramlar

Günümüzde uluslar arası rekabet hızla büyümektedir. Bu rekabet şartlarında var olabilmenin ön koşulu daima en önde koşabilmektir. Bunun için de çağın dinamik yapısına ayak uydurmak, değişiklik ve yeniliklere açık olmak gereklidir.

Globalleşmeye de bağlı olarak artan rekabet ortamında firmalar güçlü olabilmek için değişik stratejiler geliştirmektedir.

Tüketicinin her geçen gün bilinçlenmesi ve rekabet şartları firmaları daha kaliteli ürünler üretmeye zorlamaktadır. Bunun bilinci ile firmalar düşük maliyetle yüksek kaliteli ürünler üretmek için her an teknolojik değişimlere ve yeni üretim sistemlerine yönelmektedir.

JIT/yalın üretim sistemi

Page 50: Sözel kavramlar

1920 yılına kadar emek yoğun üretim (craft production) I.Dünya Savaşından sonra Henry Ford ve General

Motors’dan Alfred Sloan dünya otomotiv sanayiini yüzlerce yıldır Avrupalı firmaların öncülüğünde seri üretim çağı

1920 yılından sonra ise Henry Ford ve Alfred Sloan yığın (kitle) üretim (Mass Productıon)

II.Dünya Savaşından sonra, Japonya ‘da Toyota Motor İşletmesinden Eiji Toyoda ve Taiiclıi Ohno yalın üretim

1980 lerde ABD ‘de yaygınlık kazandı

Page 51: Sözel kavramlar

JIT TANIMI

Üretim için gerekli olan malzemenin gerektiği anda ihtiyaç noktasında bulunmasını temin eden ve sıfır envanteri hedef alan bir malzeme yönetim sistemi.

En az kaynak kullanımıyla, en kısa zamanda, en ucuz ve hatasız üretimi, müşteri taleplerine cevap verecek şekilde en az israfla ve tüm üretim faktörlerini en esnek şekilde kullanıp potansiyellerin tümünden yararlanmak

Page 52: Sözel kavramlar

JIT KULLANAN ABD ŞİRKETLERİ Harley-Davidson firmasında MAN (Materials As

Needed)

Ford Motor fabrikasında da MAN (Manufacturing As Needed)

Omark Endüstrilerinde ZIPS (Zero Inventroy Production Systems).

Westinghouse’de MIPS (Minumum Inventory Production Systems)

Hewlett-Packard, SP (Stockless Production)

Page 53: Sözel kavramlar

JIT AMAÇLARI Tam zamanında üretimin ana stratejisi

üretim hızını artırıp, akış süresini azaltarak, kalite, maliyet, teslimat performansını aynı anda iyileştirmektir.

JIT şu israfları azaltmayı amaçlar: 1.Hurdalar 2.Fazla üretim 3.Gereksiz malzeme taşımaları 4. Yarı mamul ve bitmiş ürün stokları 5. Gereksiz, katma değer yaratmayan

operasyonlar 6. İşçinin makine zamanı içinde beklemeleri 7.Gereksiz işçi hareketleri

Page 54: Sözel kavramlar

YALIN ÜRETİM Yalın üretim ; yapısında hiçbir gereksiz

unsur tasımayan ve hata , maliyet, stok isçilik, gelistirme süreci , üretim alanı, fire , müsteri memnuniyetsizliği gibi unsurların, en aza indirgendiği üretim sistemi olarak tanımlanmaktadır.

Yalın üretimi karakterize eden altı basarı faktörü vardır. Bunlar; proje yöneticisi

ekip çalısması, bilgi kültürü, tedarikçilerle entegrasyon, eszamanlı mühendislik tüketici oryantasyonudur.

Page 55: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

JIT/yalın üretim sistemi

Toyota tarafından geliştirilen bir sistem. MRP ye alternatif bir üretim planlama ve kontrol metodolojisi. JIT (just-in-time); Sıkı bir şekilde koordine halinde olan,

ürünlerin (veya servisin) sistemde tam ihtiyaç olduğu anda ilerlediği bir üretim kontrol ve yönetim filozofisi. JIT/Yalın üretim (hataların, gereksiz kaynak kullanımının ve israfın

minimize edildiği sistem) Çekme tipi, talebe göre üretimin tetiklendiği bir sistem. The machine that changed the world (J. Womack ve diğerleri)

Page 56: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Toyotanın yalın filozifisiyle ilgili terimler

Muda;israf ve etkinsizlik Kanban; İhtiyaca göre parçaların sistemde hareket

etmesini ve üretilmesini sağlayan elle kartlar yardımıyla idare edilen sistem

Çekme sistemi; Talebe göre ihtiyaç duyulan parçaların çekilmesi.

Heijunka; Üretim hacmi ve çeşitliliğindeki dalgalanma etkinsizlik getirir. Düzgün akış için bir “ortalama” yapılmalıdır.

Kaizen; Sistemd devamlı iyileştimeler.

Page 57: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Toyotanın yalın filozifisiyle ilgili terimler

Jidoka; Kaynakta kalitenin sağlanması. Her işçinin yaptığının kalitesinden sorumlu olması ve bozuk ürünü bir sonraki aşamaya geçirmemesi

Poka-Yoke; Süreçlere hataları önleyici koruyucu sistemlerin eklenmesi.

Takım kavramı; Süreç iyileştirmeleri için küçük takımların kullanılması.

Page 58: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

JIT in amaçları ve yapı taşları

Figure 15.1

Product Design

ProcessDesign

PersonnelElements

Manufactur-ing Planning

Eliminate disruptions

Make the system flexible Eliminate waste

Abalancedrapid flow

UltimateGoal

SupportingGoals

BuildingBlocks

Süreç zamanlarının kaynaklarıen iyi şekilde kullanarak en azlanması

Page 59: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

Destekleyici amaçlar

Aksama/kesilmelerin eliminasyonu Düşük kalite, ekipman bozulmaları, plan değişiklikleri, geç teslimat

v.b. Sistemin esnek hale getirilmesi

Ürün çeşitliliğinde ve hacmindeki değişikliklere karşı esnek bir sistem. Süreç zamanları ve hazırlama zamanlarının azaltılması gerekir.

İsrafın ve etkin olmayan kaynak kullanımının minimizasyonu Fazla üretim, stok, beklemeler, gereksiz taşımalar, gereksiz süreç

adımları, ıskarta, etkin olmayan çalışma metotları, ürün hataları

Page 60: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

İsrafın önlenmesi için Kaizen filozifisinin özellikleri

İsraf düşmandır ve elimine edilmesi için “ellerin kirletilmesi” şarttır

İyileştirmeler devamlı ve azar azar olurHerkes iyileştirmelere katılmalıdırKaizen yüksek yatırımlar ve teknoloji gerektirmezHer yerde uygulanabilirGörsel araçlarla desteklenir; prosedür ve süreçlerin

herkesçe bilinmesi, problemlerin herkesçe görülebilir hale getirilmesi

Page 61: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

İsrafın önlenmesi için Kaizen filozifisinin özellikleri

Değerin üretildiği yere odaklanılırSüreç temelli bir yaklaşımdır İyileştirmelerin yeni düşünceler ve yeni çalışma

stillerinden geleceğine vurgu yapar. (icat çıkarmak)Organizasyonel öğrenmenin esası yaparak

öğrenmedir

Page 62: Sözel kavramlar

Sözel kavramlar

YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13 © 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları

62

Teşekkürler