Soalan Dan Jawapan

SEJARAH TINGKATAN 4

SOALAN DAN JAWAPAN

BAB 1 : KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA

Tajuk : Tamadun Mesopotamia

Soalan Struktur

Petempatan awal di Lembah Mesopotamia telah berkembang secara evolusi kepada bandar dan negara kota sehingga membentuk tamadun terawal di dunia yang memberikan sumbangan besar kepada peradaban manusia sejagat.

(a) Apakah ciri-ciri sesebuah negara kota di Mesopotamia.

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 11 – 12)

F1 Terbahagi kepada pusat kota, tembok kota, luar kota dan pelabuhan

F2 Di dalam kota terdapat istana, rumah kediaman, rumah ibadat, rumah kedai dan pasar

F3 Terdapat jalan raya yang lurus

F4 Tembok kota mempunyai kubu pertahanan dan pintu gerbang

F5 Terdapat sungai

F6 Terdapat kawasan tanah pamah

[F6 x 1m = Mak. 2 markah]

(b) Nyatakan kedudukan raja dalam sistem pemerintahan teokrasi di Mesopotamia.

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 12 - 13)

F1 Raja sebagai ketua pentadbir

F2 Berkuasa dalam soal tanah, cukai serta hasil pertanian dan perniagaan

F3 Raja dianggap tuhan atau wakil tuhan

F4 Sebagai ketua tentera

F5 Sebagai ketua pendeta

F6 Sebagai ketua agama

F7 Menentukan pentadbiran ziggurat

F8 Berkuasa melantik ahli keluarga diraja memegang jawatan di ziggurat


(c) Sebutkan ciri-ciri Kod Undang-Undang Hammurabi

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 14)

F1 Berteraskan hak rakyat terhadap keadilan

F2 Hukuman setimpal dengan kesalahan

F3 Hukuman berbeza mengikut susun lapis masyarakat

F4 Mengandungi 282 undang-undang

F5 Dipahat pada tembok dan tiang besar

F6 Dijadikan dasar perundangan Mesopotamia


(d) Senaraikan faedah-faedah penggunaan sistem tulisan terhadap perkembangan tamadun Mesopotamia.


F1 Mewujudkan sistem pendidikan

F2 Lahirnya jurutulis

F3 Membolehkan urusan pentadbiran dan soal keagamaan dicatat

F4 Penggunaan resit, nota dan surat kredit dalam urusan perniagaan

F5 Melahirkan tradisi kesusasteraan

F6 Terhasilnya epik Gilgamesh

F7 Membawa kepada perkembangan ilmu astronomi, matematik dan geometri

F8 Perkembangan dalam ilmu perubatan

F9 Ubat-ubatan dapat dikatalogkan

F10 Cara mengubati penyakit dan cara menggunakan ubatan dapat dicatat

[10 x 1m = Mak. 3 markah]

Tajuk : Tamadun Mesopotamia

Soalan Esei

(a) Galurkan proses sejarah pembentukan dan pertumbuhan tamadun Mesopotamia.


Kod Tema HuraianF1 Sumer Orang Sumeria berhijrah ke wilayah selatan iaitu di SumerF2 Kekal Membina petempatan kekalF3 Pertanian Mereka menjalankan aktiviti pertanian dengan menebus guna

tanah F4 Pengairan Membina sistem pengairanF5 Lebihan Membawa kepada lebihan penghasilan makananF6 Penduduk Mampu menampung keperluan penduduk yang ramaiF7 Bandar Perkampungan berkembang menjadi bandar

F8 Kota Membentuk negara kota


(b) Huraikan sumbangan tamadun Mesopotamia terhadap peradaban manusia sejagat.


Kod Tema

F1 Undang-Undang

Melahirkan Kod Undang-Undang Hammurabi yang berteraskan hak rakyat terhadap keadilan

F2 Pendidikan Mewujudkan sistem pendidikan

F3 Tulisan Kewujudan sistem tulisan membolehkan urusan pentadbiran dan perniagaan dicatat

F4 Perniagaan Mempelopori urusan perniagaan yang disertakan resit, nota dan surat kredit

F5 Kesusasteraan Melahirkan tradisi kesusasteraan

F6 Gilgamesh Penghasilan epik Gilgamesh yang menjadi rujukan F7 Astronom Menyumbang kepada perkembangan ilmu astronomi, matematik

dan geometri F8 Perubatan Perkembangan dalam ilmu perubatan. F9 Katalog Ubat-ubatan dikatalogkan / cara mengubati penyakit dan

penggunaan ubat-ubatan dicatat F10 Roda Sumbangan dalam penciptaan roda F11 Kereta kuda Menghasilkan kereta kuda untuk tujuan peperangan dan

pengangkutan F12 Kincir Penciptaan kincir air untuk pertanian F13 Layar Penciptaan kapal layarF14 Batu-bata Memperkenalkan cara membuat batu-bata daripada tanah liatF15 Arca Mencipta arca dan tiang batuF16 Empayar Merintis pembentukan empayarF17


Tajuk : Tamadun Mesir Purba

Soalan Struktur

Tamadun Mesir yang dianggap sebagai “anugerah daripada Sungai Nil” berkembang dengan ciri-ciri tersendiri dan tanda kewujudan tamadun yang agung itu dapat dihayati melalui tinggalan warisan serta khazanah bangsanya.

(a) Apakah sebab Tamadun Mesir Purba dianggap sebagai “anugerah daripada Sungai Nil” ?


Tamadun Mesir lahir di lembah ini

- Limpahan air sungai Nil menukar bentuk bumi yang tandus kepada kawasan yang subur

Lanar yang dibawa membentuk delta yang subur Delta sesuai untuk kegiatan pertanian Delta sesuai untuk petempatan kekal


(b) Sebutkan amalan kepercayaan masyarakat Mesir Purba ?

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms.20)

Percaya kepada konsep politeisme Tuhan orang Mesir dikaitkan dengan unsur alam Mempercayai kehidupan selepas mati Mayat disimpan dan dijaga dengan baik Keperluan selepas mati ditanam bersama mayat Mayat disolek dan dipakaikan alat kebesaran


(c) Nyatakan sistem pendidikan dalam tamadun Mesir Purba


Pendidikan dikhususkan kepada anak golongan atasan Kanak-kanak diberi pendidikan sejak kecil Pendidikan diletakkan di bawah pentadbiran kerajaan Pendidikan dijalankan oleh rumah ibadat Pendidikan bertujuan untuk melahirkan pegawai terlatih Ilmu yang diajar ialah geometri, matematik dan sains


(d) Berikan kejayaan-kejayaan yang dicapai oleh masyarakat Mesir Purba hasil penguasaan mereka dalam bidang matematik dan astronomi ?


Dapat mengawal banjir sungai Nil Mencipta sistem pengairan Menukar kawasan padang pasir menjadi kawasan pertanian Memperkenalkan kalendar 365 hari berdasarkan 12 bulan setahun


Tajuk : Tamadun Mesir Purba

Soalan Esei

(a) Huraikan struktur pemerintahan dan pentadbiran kerajaan Mesir Purba.

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms.19 - 20)

Firaun - Sistem pemerintahan diterajui oleh Firaun.

Pemerintah - Firaun menjadi ketua pemerintah

Ketua - Firaun menjadi ketua pendeta, ketua hakim dan ketua pahlawan

Bantu - Firaun dibantu oleh golongan bangsawan, rahib dan jurutulis.

Pentadbiran - Golongan bangsawan menjalankan pentadbiran, menjaga keamanan dan menguruskan pengagihan bekalan makanan

Bangsawan - Golongan bangsawan terdiri daripada pegawai, penasihat dan gabenor wilayah

Rahib - Rahib menguruskan hal keagamaan

Jurutulis - Jurutulis membantu pentadbiran dengan menulis rekod kerajaan


(b) Nyatakan sumbangan utama tamadun Mesir Purba kepada ketamadunan manusia.


Piramid - Dalam senibina piramid

Batu-bata - Teknik pembinaan bangunan menggunakan batu-bata

Kertas - Penciptaan kertas daripada pokok papyrus untuk menulis

Rekod - Penyimpanan rekod menggunakan kertas

Tulisan - Menggunakan tulisan yang cantik sebagai suatu hasil seni

Rendah - Memulakan pendidikan di peringkat umur yang rendah

Urus - Sistem pendidikan diuruskan oleh rumah ibadat

Kerajaan - Sistem pendidikan diletakkan di bawah pentadbiran kerajaan

Pegawai - Sistem pendidikan bertujuan melahirkan pegawai kerajaan terlatih

Ajar - Pengajaran ilmu geometri, matematik dan sains dalam pendidikan

Mumia - Memumiakan mayat

Banjir - Pengawalan banjir menggunakan ilmu matematik

Pengairan - Penciptaan sistem pengairan

Tebus guna - Menebus guna kawasan padang pasir menjadi kawasan pertanian

Kalendar - Memperkenalkan kalendar 365 hari dalam setahun


BAB 2 : PENINGKATAN TAMADUN

Tajuk : Pemerintahan dan Pentadbiran

Soalan Struktur

Peningkatan tamadun manusia dalam bidang politik dapat dikesan melalui idea-idea baru yang diperkenalkan dalam sistem pemerintahan dan pentadbiran yang bertujuan menambahbaikkan lagi sistem yang sedia ada.

(a) Apakah ciri-ciri sistem demokrasi yang diperkenalkan di Athens, Yunani.


Terdapat Dewan Perhimpunan dan Majlis Warganegara lelaki dewasa berpeluang menjadi ahli Dewan Perhimpunan Tempoh menjadi ahli Dewan Perhimpunan antara enam bulan hingga setahun Dewan Perhimpunan bersidang sebanyak tiga kali sebulan Ahli Dewan Perhimpunan mencadangkan dasar kerajaan Keputusan Dewan Perhimpunan dikendalikan oleh Majlis Dewan Perhimpunan bertanggungjawab melantik ahli Majlis, Majistret dan Juri. Dewan Perhimpunan mempunyai kuasa terhadap Majlis, majistret dan Juri.


(b) Sebutkan perubahan-perubahan yang dilakukan oleh Julius Caesar terhadap sistem pemerintahan Rom


Menjalankan pemerintahan bercorak empayar Membentuk pemerintahan berpusat Menyatukan wilayah kecil yang ditaklukinya Menamatkan pemerintahan republik Menguasai angkatan tentera dan Senat Mengisytiharkan dirinya sebagai diktator Menggunakan gelaran maharaja


(c) Berikan usaha-usaha yang dilaksanakan oleh Asoka untuk memantapkan kerajaan Maurya di India.


Menamatkan perang saudara selepas keamtian ayahnya Menakluki negeri Kalinga Menekankan kedamaian dan kemajuan sosial Meninggalkan dasar penaklukan melalui ketenteraan Menjalankan penaklukan melalui penyebaran agama Buddha Menjalankan pentadbiran secara birokrasi


(d) Senaraikan ciri-ciri sistem birokrasi awam pada zaman Dinasti Chin di China.


Pegawai pentadbiran awam dilantik oleh maharaja Perlantikan dijalankan oleh sebuah jawatankuasa dalam perkhidmatan awam Perlantikan pegawai berasaskan pencapaian dalam peperiksaan awam


Tajuk : Pemerintahan dan Pentadbiran

Soalan Esei

(a) Huraikan perubahan yang berlaku kepada bentuk pemerintahan di negara kota Athens, Yunani sehingga munculnya sistem pemerintahan bercorak demokrasi.


Beraja - Pada mulanya Athens mengamalkan pemerintahan beraja.

Ketua - Raja berperanan sebagai ketua hakim, ketua tentera dan ketua agama.

Bantu - Raja dibantu oleh konsul dalam menjalankan pentadbiran.

Konsul - Apabila konsul semakin kuat, kuasa raja menjadi lemah.

Oligarki - Pemerintahan oleh konsul melahirkan pemerintahan oligarki.

Bolot - Dari kalangan konsul lahirnya golongan aristokrat yang membolot kuasa.

Aristokrasi - Pemerintahan ini dikenali sebagai aristokrasi.

Rampas - Rakyat yang tidak berpuas hati dengan pemerintahan aristokrasi dipimpin oleh golongan kaya / tentera merampas kuasa .

Tirani - Pemimpin yang menggelarkan dirinya sebagai diktator melahirkan pemerintahan tirani.

Demokrasi - Pemerintahan demokrasi muncul apabila golongan aristokrat menentang pemerintahan diktator


(b) Bagaimanakah amalan sistem republik dalam sistem pemerintahan dan pentadbiran Rom.


Mutlak - Tiada pemerintah berkuasa mutlak

Konsul - Kuasa tertinggi terletak di tangan dua orang konsul.

Imbang - Perlantikan dua orang konsul bertujuan mengimbangkan kuasa

Lantik - Konsul dilantik oleh Dewan Senat.

Senat - Dewan Senat membantu konsul dalam pentadbiran.

Bangsawan - Dewan Senat dianggotai oleh golongan bangsawan.

Undang-undang - Dewan Senat membincangkan hal pentadbiran dan merangka undang-undang.

Praeotor - Ahli Dewan Senat boleh dilantik menjadi konsul dengan syarat menjadi praeotor / pemeriontah tentera terlebih dahulu.

Perhimpunan - Dewan Senat dibantu oleh Dewan Perhimpunan.

Rakyat - Dewan Perhimpunan diwakili oleh semua rakyat Rom.

Lulus - Dewan Perhimpunan bertanggungjawab meluluskan keputusan yang dibuat oleh Dewan Senat.


Tajuk : Perundangan

Soalan Esei

(a) Terangkan tentang undang-undang bertulis yang terdapat dalam tamadun Rom.


Dua belas - Undang-undang Rom pertama ialah Hukum Kanun Dua Belas.

Papan - Undang-undang ini dipahat pada kayu dan dikenali sebagai Papan Dua Belas.

Awam - Diletakkan di tempat awam untuk tatapan rakyat.

Cabang - Undang-undang Rom terdiri daripada tiga cabang iaitu Undang-Undang Sivil, Undang- Undang Jenayah dan Undang-Undang Natural.

Prinsip - Prinsip undang-undang Rom ialah semua manusia sama di sisi undang-undang.

Bersalah - Seseorang tidak bersalah sehingga terbukti bersalah.

Keadilan - Setiap individu berhak mendapat keadilan.

Bukti - Hukuman berasaskan bukti yang cukup.

Kumpul - Maharaja Justinian mengumpul dan membukukan undang-undang Rom.

Justinian - Kod undang-undang Rom ini dikenali sebagai Undang-Undang Justinian.


(b) Huraikan perkembangan sistem perundangan yang terdapat di India pada zaman peningkatan tamadun.


Dharma - Kitab Dharma Sastra menjadi kitab undang-undang Hindu yang tertua dalam tamadun India

Raja - Raja dipertanggungjawabkan memelihara kesucian dan kedaulatan undang-undang.

Kesalahan - Segala kesalahan dikenakan tindakan.

Denda - Denda bergantung kepada keseriusan kesalahan.

Brahmin - Golongan Brahmin dominan dalam bidang undang-undang kerana mereka mahir tentang hukum agama.

Titah - Pada zaman Dinasti Maurya, titah raja adalah undang-undang.

Tiang - Segala titah raja diukir dan dipahat pada tiang.

Diri - Tiang didirikan di tepi jalan supaya dapat dibaca oleh rakyat.

Asoka - Tiang ini dikenali sebagai Tiang Asoka.


Tajuk : Perluasan Kuasa

Soalan Struktur

Setelah seseorang pemerintah itu berjaya menubuhkan kerajaan yang kuat dan stabil, beliau akan berusaha untuk meluaskan kawasan pemerintahannya melalui penaklukan dan pembukaan kawasan baru.

(a) Apakah sumbangan Alexander The Great terhadap perluasan pengaruh empayar Yunani.


Meneruskan usaha penyatuan kerajaan Macedonia dan Yunani Meluaskan lagi jajahan takluk Yunani. Menakluki empayar Parsi Menguasai seluruh kawasan Laut Mediterranean Menyebarkan kebudayaan Hellenistik


(b) Nyatakan peranan Chandragupta Maurya dalam pembentukan empayar Maurya.


Menyatukan kerajaan-kerajaan kecil di India Mengubah status raja kepada maharaja Meluaskan empayar meliputi Teluk Benggala hingga ke Pergunungan Hindu Kush Menjadikan Pataliputra sebagai ibu negara


(c) Sebutkan usaha-usaha yang dilakukan oleh Asoka dalam mengukuhkan empayar Maurya pada zaman pemerintahannya.


Menamatkan perang saudara selepas kematian ayahnya Menakluki negeri Kalinga Menekankan kedamaian dan kemajuan sosial Meninggalkan dasar penaklukan melalui ketenteraan Menjalankan penaklukan melalui penyebaran agama Buddha Membentuk pentadbiran bercorak birokrasi untuk menjalankan pemerintahannya


(d) Senaraikan langkah-langkah yang dilaksanakan oleh Shih Huang Ti dalam pembentukan empayar Dinasti Chin.


Menyatukan kerajaan kecil di China Memerintah secara autokratik Menghapuskan kuasa golongan bangsawan Melantik gabenor dan panglima tentera untuk mentadbir Membina Tembok Besar China


Tajuk : Peningkatan Sosial (Pendidikan)

Soalan Struktur

Pendidikan merupakan asas pembinaan dan peningkatan tamadun manusia kerana pendidikan membantu meningkatkan tahap intelektual yang membawa kepada peningkatan dalam bidang-bidang lain.

(a) Apakah falsafah pendidikan Athens ?


Bertujuan menghasilkan manusia seimbang dari segi rohani dan jasmani Manusia yang cemerlang dapat memberikan sumbangan kepada kesejahteraan

masyarakat Menitikberatkan kemahiran semua aspek


(b) Berikan dua kesan daripada perkembangan pendidikan pada zaman peningkatan tamadun Yunani.


Berkembangnya sekolah-sekolah falsafah Athens menjadi pusat cendekiawan Lahirnya ramai sejarawan Lahirnya pemikir-pemikir dalam bidang sains dan teknologi


(c) Senaraikan ciri-ciri pendidikan dalam tamadun India pada Zaman Vedik.


Mementingkan ilmu keagamaan Pendidikan berteraskan agama Hindu Pendidikan didominasikan oleh kaum lelaki Tidak memberi ruang kepada kaum wanita Menumpukan kepada kitab-kitab Veda Bahasa Sanskrit menjadi medium pengajaran Kaedah pembelajaran ialah kaedah hafalan


(d) Nyatakan kemahiran yang ditekankan dalam sistem pendidikan pada zaman peningkatan tamadun di China.


(i). Peringkat rendah

Mengenal tulisan ideogram Menghafal tulisan ideogram Menghafal sembilan buah buku suci


ii. Peringkat menengah

Menulis karangan Mempelajari sastera


iii. Peringkat tinggi

Menterjemah buku suci

[1 markah]

Tajuk : Peningkatan Sosial (Pendidikan)

Soalan Esei

(a) Huraikan perkembangan bidang pendidikan pada zaman peningkatan tamadun di India.


Vedik - Peningkatan bidang pendidikan bermula pada zaman Vedik

Hindu - Agama Hindu menjadi teras pendidikan

Lelaki - Pendidikan didominasikan oleh kaum lelaki sahaja.

Wanita - Golongan wanita tidak berpeluang mendapat pendidikan.

Veda - Perhatian diberikan kepada pembelajaran kitab Veda.

Sanskrit - Bahasa Sanskrit menjadi medium pengajaran.

Hafalan - Kaedah hafalan digunakan dalam pembelajaran.

Buddha - Pendidikan kemudiannya berkembang kepada pembelajaran yang berteraskan agama Hindu dan Buddha.

Sempurna - Bertujuan supaya mereka dapat hidup sempurna dan bersedia menghadapi hari selepas mati.

Rumah - Pendidikan dijalankan di rumah dan di istana.

Kolej - Pendidikan tinggi diberikan di Kolej Brahman.

Universiti - Pada abad ke-4 Masehi lahirnya Universiti Nalanda untuk mendalami agama Buddha.

Brahmin - Pendidikan tinggi bertujuan melahirkan Brahmin yang berpendidikan.

Sains - Disamping menghafal buku-buku agama, mereka mempelajari karya sains dan falsafah.


(b) Bagaimanakah peperiksaan awam pada zaman peningkatan tamadun China dilaksanakan ?


Tahap - Dilaksanakan dalam tiga tahap iaitu tahap pertama / Hsiu Tai, tahap kedua / Chun-Jen dan tahap ketiga / Chin Shih.

Taraf - Tahap pertama setaraf dengan ijazah pertama, tahap kedua setaraf ijazah sarjana dan tahap ketiga setaraf ijazah doktor falsafah.

Pertama - Peperiksaan tahap pertama dijalankan di daerah.

Kedua - Peperiksaan tahap kedua dijalankan di ibu kota daerah.

Ketiga - Peperiksaan tahap ketiga dijalankan di istana di hadapan maharaja.

Ketat - Peperiksaan dikendalikan dengan ketat.

Meniru - Mereka yang didapati meniru dikenakan hukuman mati.

Pemeriksa - Pemeriksa dikurung sebelum tiba hari peperiksaan.

Calon - Calon peperiksaan ditempatkan di dalam bilik selama tiga hari untuk menjawab peperiksaan.

Peperiksaan - Peperiksaan tahap pertama diadakan dua kali dalam tempoh tiga tahun manakala peperiksaan tahap kedua dan ketiga diadakan tiga tahun sekali.

Pegawai - Lulusan peperiksaan tahap pertama layak menjadi pegawai kerajaan.

Pendidik - Lulusan peperiksaan tahap ketiga layak menjadi pendidik.


BAB 3 : TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA

Tajuk : Kerajaan Agraria

Soalan Struktur

Salah satu bentuk kerajaan yang muncul dalam tamadun awal di Asia Tenggara dikategorikan sebagai kerajaan agraria berdasarkan kedudukan geografi dan sosioekonomi masyarakatnya.

(a) Apakah maksud kerajaan agraria ?


Kerajaan yang menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan pertanian, penternakan dan memungut hasil hutan dan sungai.

- Terbentuk di kawasan pertanian yang subur seperti di lembah sungai dan di lereng gunung berapi

[2 markah]

(b) Senaraikan kegiatan ekonomi yang dijalankan oleh masyarakat tersebut.


Menanam padi sawah atau padi huma Menanam tanaman sampingan Menghasilkan pelbagai jenis rempah Mengumpulkan hasil hutan Mengambil sarang burung dari gua Menangkap ikan di sawah, paya dan sungai. Mendapatkan kulit kura-kura Menternak binatang Memasarkan hasil lebihan ternakan dan tanaman kepada masyarakat maritim


(c) Berikan tiga faktor yang meyumbang kepada kemajuan pertanian kerajaan agraria


Pembinaan sistem pengairan yang baik Sistem pengairan yang bersumberkan sungai dan tasik Pembinaan sistem pengairan dilaksanakan oleh raja Sistem pengairan diuruskan oleh kerajaan Terletak di lembah sungai yang subur Iklim panas dan lembap sepanjang tahun [6 x 1m = Mak. 3 markah]

(d) Nyatakan kepentingan Tasik Tonle Sap kepada kehidupan masyarakat Angkor.


Membekalkan sumber air minuman Membekalkan sumber ikan air tawar Punca untuk mengairi sawah Mendapan Lumpur menyuburkan kawasan sekitar [4 x 1m = Mak. 2 markah]

Tajuk : Kerajaan Agraria & Kerajaan Maritim

Soalan Esei

(a) Huraikan faktor-faktor yang menyebabkan Srivijaya muncul sebagai sebuah kerajaan maritim yang terulung di Asia Tenggara. (Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 80 – 81)

Tentera - Memiliki bala tentera yang besar.

Kawal - Tentera mengawal perdagangan dan keselamatan kerajaan

Pelabuhan - Memiliki pelabuhan yang baik.

Strategik - Kedudukan pelabuhannya strategik iaitu di Selat Melaka.

Persinggahan - Menjadi persinggahan pedagang dari China dan India.

Wilayah - Wilayah taklukannya membekalkan hasil dan barangan perdagangan.

Kapal - Mampu menghasilkan kapal besar.

Hubungan - Mempunyai hubungan dengan pelabuhan Kedah Tua. [8 x 1m = Mak. 8 markah]

(b) Mengapakah kerajaan maritim dan kerajaan agraria di Asia Tenggara saling bergantung antara satu sama lain ? (Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 83)

Beras - Kerajaan agraria membekalkan beras kepada kerajaan maritim.

Dagangan - Beras menjadi barang dagangan utama antara kedua-dua kerajaan.

Mewah - Kerajaan agraria bergantung kepada kerajaan maritim untuk mendapatkan barangan mewah dari luar.

Hutan - Kerajaan agraria membekalkan hasil hutan kepada kerajaan agraria sebagai tukaran dalam perdagangan.

Gajah - Gajah untuk kenderaan raja diperolehi daripada kerajaan agraria.

Tukang - Tukang kayu dan tukang batu yang mahir dibekalkan oleh kerajaan agraria.


Tajuk : Kerajaan Maritim

Soalan Struktur

(a) Nyatakan ciri-ciri utama kerajaan maritim.


Terletak di lembah sungai di kawasan pesisir pantai dan kepulauan Masyarakatnya menjalankan kegiatan menangkap ikan dan memungut hasil laut. Mempunyai pelabuhan sebagai tempat berdagang. Berperanan sebagai pelabuhan entreport.


(b) Apakah yang dimaksudkan dengan pelabuhan entreport ?


Pelabuhan yang berperanan membekalkan hasil tempatan dan hasil kawasan taklukannya kepada pedagang antarabangsa yang berdagang di pelabuhannya.

Pelabuhan nini juga berperanan membeli barangngan daripada pedagang antarabangsa dan mengedarkannya pedagang yang datang dari pelabuhan sekitarnya.

[ 2 markah]

(c) Senaraikan faktor-faktor yang mendorong perkembangan Kedah Tua sebagai pelabuhan entreport.


Berperanan sebagai pelabuhan pembekal Terletak di Selat Melaka Kedudukannya di laluan perdagangan di antara China dengan India Menjalin hubungan perdagangan dengan kerajaan besar seperti China dan India Mempunyai hasil buminya sendiri seperti logam, hasil hutan dan hasil laut. Mempunyai hasil yang dibekalkan oleh kerajaan lain. Mempunyai pelabuhan yang lengkap dengan kemudahan.


(d) Berikan sebab-sebab orang Melayu merupakan pelaut, pedagang dan peneroka yang terulung di Asia Tenggara.


Bahasa Melayu dijadikan lingua franca Mempunyai pelabuhan yang lengkap dengan kemudahan. Semangat masyarakat untuk meneroka dan berdagang dengan masyarakat di

luar. Memiliki kemahiran membuat perahu dan kapal layar.

Mengetahui kaedah pelayaran.


Tajuk : Pengaruh Agama Hindu dan Buddha dalam Kerajaan Awal

Soalan Esei

(a) Bagaimanakah pengaruh agama Hindu dan Buddha tersebar di Asia Tenggara pada zaman kerajaan awal ? (Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 84 - 85)

Ksyatria - Dibawa oleh golongan ksyatria / tentera.

Penakluk - Disebarkan oleh golongan penakluk dari India yang membentuk tanah jajahan.

Vaisya - Dibawa oleh golongan pedagang / vaisya

Brahmin - Dibawa oleh golongan Brahmin / pendeta

Budaya - Pengambilan aspek kebudayaan India yang menarik dan disesuaikan dengan budaya tempatan.


(b) Jelaskan pengaruh Hindu dan Buddha terhadap sistem pemerintahan dan pentadbiran kerajaan awal di Asia Tenggara. (Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 85 - 86)

Gelaran - Penggunaan gelaran raja

Beraja - Strukur pemerintahan di pengaruhi oleh sistem beraja di India.

Puncak - Raja berada di puncak pemerintahan dan dibantu oleh golongan bangsawan dan pembesar.

Mutlak - Raja berkuasa mutlak.

Perintah - Perintah raja adalah undang-undang.

Derhaka - Melanggar titah raja adalah derhaka.

Dewaraja - Raja dianggap bayangan tuhan / dewaraja.

Sakti - Raja mempunyai kesaktian.

Adat - Adat istiadat diwujudkan untuk mengukuhkan kedudukan raja seperti adatistiadatpertabalan.

Brahmin - Brahmin memimpin upacara pertabalan.

Orde - Pembinaan kota yang melambang orde kosmos.


Tajuk :

Pengaruh Hindu dan Buddha dalam Kesenian dan Kesusasteraan

Soalan Struktur

Antara warisan kesenian tinggalan kerajaan awal di Asia gara mempunyai pengaruh Hindu dan Buddha ialah monumen dan batu bersurat.

(a) Apakah maksud monumen ?


Monumen ialah binaan atau bangunan yang dibuat daripada batu dengan tujuan memperingati orang ternama, atau peristiwa penting.

Monumen boleh berupa candi / kuil / wat / stupa, arca dan patung.

[2 markah]

(b) Senaraikan fungsi candi sebagai monumen keagamaan.


Berperanan sebagai rumah ibadat Sebagai tempat menyimpan abu jenazah raja dan keluarganya. Tempat menyimpan patung dewa utama Menjadi lambang keagungan pemerintah Melambangkan orde kosmos


(c) Nyatakan ciri-ciri binaan Angkor Wat.


Tingginya 213 meter

Keluasan kawasannya ialah 208 hektar Mempunyai tempat pemujaan di bahagian tengahnya Tempat pemujaan berbentuk teres bertingkat empat setinggi 39 meter. Setiap sudut mempunyai menara. Di bahagian luarnya terdapat tembok. Tembok dibuat daripada batu dengan ukuran 850 meter lebar dan 1 000 meter

panjang. Terdapat ukiran epik Ramayana dan Mahabharata di dinding tembok.


(d) Berikan tiga kegunaan batu bersurat dalam kerajaan awal di Asia Tenggara.


Mencatat keturunan raja Menulis maklumat berkaitan agama Buddha Mencatat perkara yang berkaitan dengan pemerintahan Mencatat amaran raja kepada rakyat


BAB 4 : KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA

DI MAKKAH

Tajuk : Masyarakat Arab Jahiliah

Soalan Struktur

Jangka masa 300 M – 610 M merupakan Zaman Jahiliah dan zaman ini dianggap sebagai zaman kegelapan di Semenanjung Tanah Arab.

(a) Apakah maksud jahiliah ?


Jahiliah bermaksud jahil dan tidak mengetahui

- Masyarakatnya tidak mempunyai ilmu pengetahuan.

[2 markah]

(b) Berikan sesbab-sebab zaman ini dianggap sebagai zaman kegelapan.


Tidak menyembah Allah Menyembah berhala Mempercayai animisme Kehidupan masyarakatnya kucar-kacir Tiada nabi dan kitab suci sebagai petunjuk. Akhlak yang rendah.


(c) Nyatakan kegiatan yang menjadi sumber ekonomi masyarakat Arab Jahiliah.


Perniagaan yang berasaskan riba dan penindasan Sikap mementingkan keuntungan dan kekayaan semata-mata Merompak dan merampas barangan Mengeksploitasi golongan miskin.


(d) Senaraikan kesan-kesan negatif daripada amalan Sistem Kabilah dalam masyarakat Arab Jahiliah.


Hidup berasaskan puak Taksub dan fanatik kepada kabilah Semangat kesukuan yang melampau Peperangan dan persengketaan dalam masyarakat Struktur system yang berasaskan keturunan Terlalu terikat kepada peraturan yang ditetapkan oleh kabilah Sanggup menuntut bela untuk mempertahankan maruah kabilah


Tajuk : Keperibadian Nabi Muhammad S.A.W

Soalan Esei

(a) Huraikan pengalaman Nabi Muhammad s.a.w dalam bidang perdagangan.


Pengalaman - Pengalaman diperoleh semasa baginda berusia 12 tahun

Rombongan - Mengikuti rombongan bapa saudara baginda ke Syam.

Giat - Giat berdagang semasa berusia 20 tahun.

Berseorangan - Berniaga secara berseorangan.

Kongsi - Baginda Berkongsi berniaga dengan temannya.

Urus - Menguruskan perniagaan Khadijah bersama Maisarah.

Modal - Memperoleh modal yang besar daripada Khadijah untuk diuruskan oleh baginda.

Untung - Memperolehi keuntungan berlipat-ganda. [8 x 2m = Mak. 8 markah]

(b) Jelaskan keperibadian yang dimiliki oleh Nabi Muhammad s.a.w. sehingga baginda layak mendapat gelaran al-Amin. (Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 105 - 107)

Terpuji - Memiliki empat sifat terpuji iaitu siddiq, amanah, tabligh, fatanah.

Percaya - Perbuatan baginda dipercayai.

Benar - Sentiasa bercakap benar dan tidak berbohong.

Amanah - Amanah dalam menguruskan pernbiagaan Khadijah.

Bersungguh - Bersungguh-sungguh menyampaikan ajaran Islam walaupun menghadapi pelbagai rintangan.

Bijaksana - Bijaksana dalam menyelesaikan isu perletakan Hajarul Aswad.

Pengasih - Pengasih dalam melayan / memberi pendidikan anak-anak.

Bertimbang rasa - Bertimbang rasa membantu isteri dalam urusan rumah tangga.

Merendah - Merendah diri dalam pergaulan.

Bergaul - Bergaul dengan semua lapisan masyarakat.

Jauh - Bjaksana dan berpandangan jauh semasa menandatangani Perjanjian Hudaibiyah.

Masyarakat - Selalu memikirkan tentang kehidupan masyarakat.


Tajuk : Penyebaran Islam

Soalan Struktur

Walaupun penyebaran Islam di Makkah pada mulanya dijalankan secara rahsia, namun pendekatan yang digunakan oleh Rasulullah s.a.w. telah disambut baik oleh sebahagian masyarakat Arab.

(a) Apakah maksud dakwah secara rahsia ?


Dakwah secara rahsia bermaksud penyebaran Islam secara sulit / sembunyi

- Dakwah ini ditujukan kepada ahli keluarga dan sahabat yang rapat.

[ 2 markah]

(b) Senaraikan tokoh-tokoh yang memeluk Islam melalui dakwah tersebut.


Khadijah binti Khuwailid Ali bin Abu Talib Zaid bin Harithah Abu Bakar As-Siddiq Uthman bin Affan Zubair bin Awwam Arqam bin Abi Al-Arqam


(c) Nyatakan sebab-sebab Rasulullah s.a.w. memilih dakwah secara rahsia pada peringkat awal penyebaran Islam.


Islam baru dikenali Bilangan penganut Islam masih sedikit Mengelakkan penentangan orang Qurqisy Menjaga asas Islam daripada dihancurkan

Kebanyakan penganut Islam adalah golongan bawahan [5 x 1m = Mak. 3 markah]

(d) Berikan tiga pendekatan yang digunakan oleh Rasulullah s.a.w dalam menyampaikan dakwah Islamiyah.


Secara lemah lembut dan berhikmah Tidak memaksa/ Memujuk dengan menggunakan akal Membandingkan akhlak Jahiliah dengan akhlak yang dianjurkan oleh Islam Membacakan ayat-ayat suci al-Quran untuk menjawab pertanyaan. Memberi penerangan Menunjukkan teladan yang baik. [6 x 1m = Mak. 3 markah]

Tajuk : Reaksi Masyarakat Arab

Soalan Esei

(a) Jelaskan faktor-faktor yang menyebabkan penyebaran Islam disambut baik oleh masyarakat Arab.


Murni - Kemurnian ajaran Islam

Bijaksana - Kebijaksanaan Rasulullah dalam berdakwah.

Lembut - Berdakwah secara lemah lembut.

Banding - Membandingkan akhlak pada zaman Jahiliah dengan akhlak yang dianjurkan oleh Islam.

Ayat - Menyampaikan ayat-ayat al-Quran untuk menjawab pertanyaan.

Terang - Memberi penerangan.

Teladan - Menunjukkan teladan yang baik.

Iman - Menanam keimanan yang kuat kepada pengikut,

Peribadi - Keperibadian Rasulullah yang bersifat mulia.

Kesungguhan - Kesungguhan Rasulullah menyampaikan dakwah. [10 x 2m = Mak. 10 markah]

(b) Mengapakah orang Arab Quraisy Makkah menentang ajaran Islam ?


Kepercayaan - Perbezaan kepercayaan.

Berhala - Ajaran Islam menolak amalan menyembah berhala dan mempercayai animisme.

Taraf - Prinsip persamaan taraf bertentangan dengan amalan mereka yang mementingkan darjat.

Persaudaraan - Konsep persaudaraan bertentangan dengan amalan sistem kabilah.

Moral - Amalan tidak bermoral dilarang oleh Islam.

Tanggapan - Mempunyai tanggapan yang salah terhadap tugas Nabi.

Tunduk - Menganggap jika menerima Islam mereka terpaksa tunduk kepada kepimpinan Nabi.

Kedudukan - Penyebaran Islam boleh menggugat kedudukan dan pengaruh orang tertentu.

Pemimpin - Menggugat peluang orang tertentu untuk menjadi pemimpin.

Ukir - Menjejaskan perusahaan mengukir patubg berhala [10 x 2m = Mak. 10 markah]

BAB 5 : KERAJAAN ISLAM DI MADINAH

Tajuk : Hijrah

Soalan Struktur

Oleh sebab penyebaran dakwah Islamiyah di Makkah menghadapi pelbagai rintangan dan mendapat tentangan daripada orang Arab Quraisy, Perjanjian Aqabah telah memberi ruang kepada Nabi Muhammad s.a.w membuat keputusan untuk berhijrah ke Madinah.

(a) Nyatakan bentuk penentangan yang dilakukan oleh orang Arab Quraisy terhadap dakwah Islamiyah di Makkah.


Mencemuh Nabi Muhammad s.a.w Mengganggu Nabi Muhammad s.aw semasa beribadat Mengejek ajaran Islam melalui puisi

http://s.aw/

Memujuk Nabi Muhammad s.a.w meninggalkan dakwah Islamiyah dengan pelbagai tawaran

Memulau Nabi Muhammad s.a.w dan keluarga baginda Merancang membunuh Nabi Muhammad s.a.w


(b) Berikan sebab-sebab Nabi Muhammad s.a.w dan orang-orang Islam berhijrah ke Madinah.

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 113 dan ms 121)

Mengatasi ancaman orang Quraisy terhadap orang Islam Meneruskan dakwah Islamiyah Menerima perintah Allah Memenuhi jemputan suku Aus dan Khazraj Mahu mendirikan sebuah kerajaan Islam Bertujuan mendamaikan masyarakat Madinah yang bermusuhan

[6 x 1m = Mak. 3 Markah]

(c) Sebutkan dua isi Perjanjian Aqabah Kedua.


Suku Aus dan Khazraj memeluk Islam dan mengukuhkan taat setia kepada Nabi Muhammad s.a.w

Suku Aus dan Khazraj menjemput Nabi Muhammad s.a.w dan orang Islam berhijrah ke Madinah.

Mereka menyediakan tempat tinggal dan menjanjikan keselamatan orang Islam serta bersedia mempertahankan Islam


(d) Apakah hujah bagi menyangkal tuduhan orientalis Barat yang mengatakan bahawa hijrah adalah pelarian ?


Penghijrahan orang Islam adalah kerana jemputan orang Arab Madinah Ketibaan orang Islam disambut dengan rela dan meriah Orang Islam diberikan tempat tinggal Mereka dijamin keselamatannya Nabi Muhammad s.a.w dilantik sebagai pemimpin Madinah

Baginda diterima oleh semua golongan masyarakat Madinah.


Tajuk : Hijrah / Piagam Madinah

Soalan Esei

(a) Hijrah mempunyai nilai yang sangat penting kepada peningkatan tamadun masyarakat Arab pada masa itu dan masyarakat Islam pada masa ini. Jelaskan.


Dakwah - Selepas Hijrah, dakwah Islamiyah dilaksanakan secara terbuka.

Damai - Nabi Muhammad s.a.w berjaya mendamaikan suku Aus dan Khazraj melalui semangat persaudaraan Islam.

Persaudaraan - Hijrah telah menjalinkan hubungan persaudaraan antara orang Islam Makkah dengan orang Islam Madinah.

Perpaduan - Hijrah mewujudkan perpaduan penduduk Madinah yang terdiri daripada pelbagai suku, budaya dan agama.

Harmoni - Hijrah melahirkan kehidupan yang harmoni di Madinah.

Masjid - Nabi Muhammad telah membina Masjid al-Nabawi.

Fungsi - Masjid berfungsi sebagai tempat beribadat, belajar, membincangkan masalah serta mengadakan aktiviti harian.

Takwim - Sempena Hijrah, wujud kiraan tahun Hijrah dalam takwim Islam.

Madinah - Nama Yathrib ditukar kepada Madinah al-Munawwarah.

Tamadun - Madinah menjadi pusat tamadun Islam.

Budaya - Agama Islam menjadi budaya hidup dalam semua bidang.

Pengorbanan - Hijrah memperlihatkan pengorbanan sahabat-sahabat Nabi dan golongan wanita .

Bijaksana - Hijrah menampakkan kebijaksanaan Nabi Muhammad s.a.w mengatur strategi perjuangan.

Negara - Hijrah membolehkan penubuhan sebuah negara Islam.

Piagam - Lahirnya sebuah perlembagaan Islam iaitu Piagam Madinah.


(b) Buat satu rumusan tentang kandungan Piagam Madinah.


Fasal - Mengandungi 47 fasal iaitu 23 fasal berkaitan orang Islam dan 24 fasal tentang tanggungjawab orang bukan Islam.

Pemimpin - Nabi Muhammad sebagai pemimpin bagi kerajaan Madinah.

Hakim - Baginda berperanan sebagai ketua hakim.

Agama - Masyarakat Madinah bebas memilih agama masing-masing.

Hormat - Setiap individu mestilah menghormati agama yang dianuti oleh individu lain.

Ummah - Masyarakat Madinah merupakan satu ummah dan mempunyai tanggungjawab yang sama terhadap negara.

Bermusuhan - Masyarakat Madinah tidak boleh bermusuhan sesama sendiri.

Undang-Undang - Undang-undang Islam diguna pakai secara menyeluruh tetapi peraturan kabilah boleh diamalkan selagi tidak bertentangan dengan Islam.

Ekonomi - Kerjasama antara masyarakat Madinah dituntut demi memajukan ekonomi negara

Riba - Unsur riba dan penipuan dihapuskan dalam perniagaan.

Pertahanan - Semua anggota masyarakat dikehendaki mempertahankan Madinah daripada ancaman luar.

Yahudi - Keselamatan orang Yahudi terjamin selagi mereka mematuhi perlembagaan Madinah.


Tajuk : Perjanjian Hudaibiyah

Soalan Struktur

Kunjungan orang Islam Madinah ke kota Makkah pada tahun 628 M telah disekat oleh orang Arab Quraisy dan menimbulkan konflik hingga membawa kepada termeterainya Perjanjian Hudaibiyah.

(a) Nyatakan tujuan orang-orang Islam Madinah mengunjungi kota Makkah.

Bercadang menziarahi Makkah Mengunjungi Kaabah yang menjadi pusat ibadat bagi orang Islam Mengerjakan umrah

[3x 1m = Mak. 2 markah]

(b) Berikan sebab-sebab Usman bin Affan dipilih sebagai wakil untuk menerangkan kepada orang Arab Quraisy tentang tujuan kunjungan orang Islam.

Usman mempunyai ramai saudara mara di Makkah. Merupakan sahabat yang matang berbanding sahabat lain. Sifatnya yang lembut / bertolak ansur


(c) Sebutkan kandungan Perjanjian Hudaibiyah.

Bersetuju mengadakan gencatan sebjata selama 10 tahun Kabilah Arab bebas memihak sama ada kepada orang Islam Madinah atau orang Qurqisy

Makkah. Orang Islam Madinah yang memihak ke Makkah tanpa kebenaran penjaganya tidak perlu

dipulangkan. Orang Quraisy Makkah yang memihak ke Madinah tanpa kebenaran penjaganya perlu

dipulangkan semula. Umat Islam hanya boleh mengerjakan umrah pada tahun berikutnya (7H)


(d) Apakah pengajaran yang dapat diambil daripada perjanjian tersebut ?

Orang Islam berpeluang menunaikan haji pada tahun berikutnya. Orang Islam bebas memasuki kota Makkah / beribadat di Kaabah

Orang Arab bebas menganut sebarang agama Islam berkembang meluas Bilangan penganut Islam meningkat Pengislaman tokoh panglima Arab Quraisy Melambangkan ketokohan Nabi Muhammad s.a.w Orang Quraisy Makkah mengiktiraf kerajaan Islam Madinah Perintis pembukaan semula kota Makkah


Tajuk : Pembukaan Semula Kota Makkah

Soalan Esei

(a) Mengapakah Nabi Muhammad bertindak menguasai semula kota Makkah pada tahun 630 M bersamaan tahun 8 Hijrah ?

Langgar - Pihak Arab Quraisy melanggar syarat Perjanjian Hudaibiyah.

Bunuh - Mereka membunuh beberapa orang Bani Khuza’ah yang berpihak kepada Islam.

Strategi - Sebagai strategi untuk meneruskan penyebaran Islam.

Mantap - Dengan menguasai Makkah, kedudukan kerajaan Islam Madinah menjadi lebih mantap.

[4 x 1m = Mak. 5 markah}

(b) Apakah strategi yang dilaksanakan oleh Nabi Muhammad s.a.w untuk menguasai semula kota Makkah?

Aman - Berpegang kepada prinsip aman tanpa kekerasan.

Tentera - Menyediakan empat pasukan tentera yang terdiri daripada 10, 000 orang yang dipimpin oleh Khalid bin al-Walid, Abu Ubaidah al-Jarrah, Saad bin Ubadah dan Zubair al-Awwam.

Arah - Memasuki kota Makkah menerusi empat arah yang berlainan.

Kepung - Orang Quraisy dikepung dengan rapi.


(c) Huraikan kepentingan pembukaan semula kota Makkah terhadap perkembangan Islam.

Tokoh - Pengislaman tokoh Quraisy Abu Sufian dan Ababs menyebabkan orang Quraisy turut memeluk Islam.

Perpaduan - Menekankan kepentingan perpaduan dalam sesebuah masyarakat yang terdiri daripada pelbagai bangsa dan agama.

Sebar - Sifat nabi Muhammad s.a.w yang memaafkan orang Quraisy menyebabkan Islam tersebar dengan meluas.

Kaabah - Kaabah terpelihara daripada unsur-unsur jahiliah.

Agama - Agama menyembah berhala masyarakat Arab Quraisy telah digantikan dengan Islam.

Ilmu - Masyarakat Islam mula mendalami ilmu pengetahuan Islam.

Kota - Kota Makkah menjadi kota suci umat Islam.

Kukuh - Pembukaan semula kota Makkah membuktikan bahawa negara Islam Madinah begitu kukuh.

Perintis - Pembukaan kota Makkah menjadi perintis ke arah penyebaran Islam ke seluruh Tanah Arab.

Pusat - Penguasaan terhadap Makkah telah mewujudkan sebuah pusat pemerintahan Islam yang kuat.


BAB 6 : PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

Tajuk : Khalifah

Soalan Struktur

Selepas Nabi Muhammad s.a.w wafat pada tahun 632 M, sistem pemerintahan kerajaan Islam telah diteruskan melalui sistem pentadbiran yang diketuai oleh khalifah.

(a) Apakah maksud khalifah ?


Khalifah bermaksud pengganti yang melaksanakan pemerintahan dan pentadbiran kerajaan yang sebelumnya dilakukan oleh Nabi Muhammad s.a.w

Dalam konteks agama Khalifah bermaksud tanggungjawab memelihara kemurnian agama Islam dan mengekalkan keharmonian umat Islam.

[2 markah]

(b) Senaraikan syarat-syarat yang perlu dipenuhi untuk seseorang itu dicalonkan sebagai Khalifah.


Lelaki yang merdeka Beragama Islam Memilki pengetahuan tentang Islam Mematuhi perintah Allah Sanggup melaksanakan hukum Allah Bersifat adil Mempunyai akhlak yang baik Tubuh yang sihat dan sempurna Berfikiran cerdas Warak Pandai mentadbir kerajaan


c) Berikan dua kaedah pemilihan Khalifah yang diamalkan dalam Islam.


Melalui musyawarah / syura Cadangan satu nama sahaja daripada khalifah terdahulu Pemilihan daripada beberapa orang calon Pencalonan oleh sekelompok masyarakat


(d) Nyatakan tugas-tugas Khalifah.


Memelihara kedudukan agama Islam Mentadbir negara mengikut hukum syariah berpandukan al-Quran dan Sunnah Menitikberatkan keseimbangan antara keperluan rohaniah dan jasmaniah Memastikan kelicinan pentadbiran negara Mempertahankan negara Islam daripada ancaman musuh Melantik / melucutkan jawatan pegawai pentadbiran negara Menjaga kebajikan rakyat Menjaga dan meneruskan najaran Allah Mengekalkan perpaduan ummah

Memantapkan sistem perundangan Islam Menguruskan kewangan negara Mengatur pungutan kharaj, jizyah dan zakat.


Tajuk : Sumbangan Khulafa al-Rasyidin

Soalan Esei

(a) Bagaimanakah Khalifah Abu Bakar as-Siddiq menyelesaikan cabaran yang dihadapi oleh umat Islam semasa beliau menjadi Khalifah ?


Murtad - Mengambil tindakan tegas terhadap orang Islam yang murtad.

Ar-Riddah - Memerangi golongan ar-Riddah yang menyalahtafsirkan ayat-ayat al-Quran hingga enggan membayar zakat.

Ancaman - Mempertahankan Madinah daripada ancaman Parsi dan Rom.

Tentera - Menghantar Khalid bin al-Walid menghadapi tentera Parsi dan Usamah bin Zaid ke Ghassan.

Wilayah - Membahagikan tanah Arab kepada 10 wilayah untuk melicinkan pentadbiran.

Amir - Melantik amir untuk mentadbir setiap wilayah.

Gaji - Memperkenalkan bayaran gaji untuk tentera.

Mawali - Menjaga hak rakyat golongan mawali

Al-Quran - Mengumpulkan dan menyalin semula tulisan al-Quran.


(b) Apakah pembaharuan dan perubahan yang dilaksanakan oleh Khalifah Umar al-Khattab sehingga zaman pemerintahannya dikenali sebagai “zaman keemasan kerajaan Islam” di Madinah ?

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 146 147)

Dasar - Memperkenalkan dasar pentadbiran dan perlantikan pegawai.

Syura - Menubuhkan Majlis Syura yang dianggotai oleh golongan Ansar dan Muhajirin.

Gabenor - Melantik Gabenor sebagai ketua pentadbir awam.

Panglima - Melantik panglima tentera.

Jabatan - Menubuhkan beberapa jabatan seperti Jabatan Tentera, Jabatan Polis, Jabatan Percukaian dan Jabatan Perbendaharaan Negara.

Setiausaha - Jawatan Setiausaha diwujudkan untuk mengetuai jabatan.

Kehakiman - Jabatan Kehakiman dipisahkan daripada jabatan-jabatan lain.

Gaji - Hakim dibayar gaji lumayan.

Pengajaran - Mengembangkan pengajaran al-Quran dengan menyediakan tempat pembelajaran di masjid.

Guru - Menghantar guru agama ke pelbagai wilayah untuk mengembangkan pendidikan.

Kalendar - Memperkenalkan kalendar Hijrah.

Susun - Menyusun sistem angkatan tentera dengan membentuk tentera tetap dan tentera sukarela.

Markas - Membina markas tentera dan kubu pertahanan.

Seragam - Tentera diberi pakaian seragam

Terusan - Membina terusan untuk tujuan pertanian

Teroka - Meneroka tanah baru dan mengusahakan tanah terbiar.

Cukai - Memperkenalkan pelbagai jenis cukai.

Baitulmal - Mendirikan Baitulmal.


Tajuk : Kerajaan Turki Uthmaniyah /

Pertembungan Tamadun Islam dengan Tamadun Lain di Dunia

Soalan Esei

(a) Huraikan faktor-faktor yang menyebabkan empayar Turki Uthmaniyah berjaya menyebarkan Islam ke Eropah Timur.


Constantinople - Penaklukan Constantinople oleh tentera-tentera Islam.

Akidah - Pegangan akidah yang kukuih dan akhlak yang tinggi di kalangan orang Islam.

Ghazi - Tentera Islam mempunyai semangat ghazi.

Tentera - Sistem ketenteraan yang tersusun dan peralatan senjata moden.

Janissari - Kerajaan Turki Uthmaniyah mempunyai tentera elit Janissari.

Armada - Memilki armada tentera laut yang kuat.

Politik - Keadaan politik yang tidak stabil di Eropah akibat peperangan di kalangan kerajaan kecil.

Byzantine - Kejatuhan empayar Byzantine memberi laluan kepada penyebaran Islam.

Gereja - Gereja Greek Ortodoks tidak lagi berfungsi sebagai pelindung masyarakat Kristian.

Terbuka - Dasar keagamaan kerajaan Turki Uthmaniyah yang bersifat terbuka.

Sosial - Dasar sosial Islam yang berasaskan kecemerlangan individu menarik minat orang Kristian memeluk Islam.

Hijrah - Penghijrahan orang Turki ke kawasan Balkan.

Sufi - Ahli sufi memainkan peranan menyebarkan Islam.


(b) Bagaimanakah berlakunya pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia ?


Perdagangan - Perdagangan dan perniagaan menjadi alat pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain.

China - Orang Islam menetap dan berdagang di Canton membolehkan tamadun Islam bertembung dengan tamadun China.

Diplomatik - Peneroka Islam membuat hubungan diplomatik dengan petempatan orang bukan Islam di Cordova, Valencia dan Rhonda.

Cara hidup - Hubungan diplomatik membolehkan pemahaman tentang cara hidup dan pentadbiran.

Penaklukan - Tamadun Islam tersebar melaui penaklukan dan ketenteraan.

Parsi - Apabila tentera Islam menakluki Iraq dan Iran, tamadun Islam bertembung dengan tamadun Parsi.

Eropah - Apabila tentera Islam menguasai Mesir dan Afrika Utara tamadun Islam bertembung dengan tamadun Eropah / Rom.

Kebudayaan - Pertembungan tamadun berlaku kerana wujudnya pertembungan kebudayaan Islam dengan kebudayaan lain.

Mozarab - Kemasukan Islam ke Sepanyol membawa kepada kemunculan golongan Mozarab / orang tempatan Kristian yang mengamalkan kebudayaan Islam dan berbahasa Arab.

Intelektual - Pertembungan tamadun berlaku dengan cara pertembungan intelektual.

Ilmu - Ilmuan Islam mendalami ilmu tamadun Eropah dan memperkembangkan menurut pandangan intelektual Islam.


BAB 7 : ISLAM DI ASIA TENGGARA

Tajuk : Kedatangan Islam ke Asia Tenggara.

Soalan Esei

Nyatakan teori-teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara dan huraikan bukti-bukti yang dikemukakan oleh sejarawan bagi menyokong teori mereka itu.


(i) Teori Islam datang dari Semenanjung Tanah Arab

Arab - Islam berkembang di Asia Tenggara dari Semenanjung Arab.

Crawford - Dikemukakan oleh John Crawford dan disokong oleh Profesor Syed Muhammad Naquib al- Attas.

Canton - Catatan China mengatakan orang Arab dan Parsi mempunyai petempatan di Canton.

Perdagangan - Sejak awal lagi pedagang Arab menguasai perdagangan dari Mesir hingga ke China.

Singgah - Pedagang Arab yang berdagang ke China singgah di pelabuhan Asia Tenggara.

Kampung - Wujud sebuah perkampunga Islam di Utara Sumatera pada 650 M.

Kesusasteraan - Wujud persamaan bahan kesusasteraan di Asia Tenggara dengan yang terdapat di Semenanjung Tanah Arab.

Syeikh - Karya tempatan menceritakan pengislaman raja di Asia Tenggara dilakukan oleh syeikh dari Semenanjung Tanah Arab.

(ii) Teori Islam datang dari China

China - Islam tersebar di Asia Tenggara menerusi China.

Eredia - Dikemukakan oleh Emanuel Gadinho Eredia dan S.Q. Fatimi.

Peniaga - Bukti yang dikemukakan ialah Peniaga Arab mengembangkan Islam di kalangan peniaga China di Canton.

Sebar - Apabila peniaga China Islam berdagang ke Asia Tenggara, mereka menyebarkan Islam kepada masyarakat Asia Tenggara.

Pindah - Berlakunya perpindahan beramai-ramai pedagang Islam yang tinggal di Canton ke Asia Tenggara sekitar tahun 876 M.

Batu - Penemuan Batu Bersurat Terengganu yang ditemui di Sungai Tersat, Keala Berang mencatatkan wujudnya hubungan perdagangan antara Terengganu dengan China.

Seni bina - Unsur-unsur seni bina masjid di nusantara mempunyai persamaan dengan unsur seni bina China.

(ii) Teori Islam datang dari India

India - Islam berkembang di Asia Tenggara menerusi India.

Hungronje - Dikemukakan oleh Snouck Hungronje.

Hubungan - Hubungan perdagangan telah lama wujud antara India dengan Asia Tenggara.

Nisan - Batu nisan Malik Ibrahim di Gerisik, Jawa dan Malik al-Salih di Pasai mempunyai ciri buatan India.

Kebudayaan - Wujudnya unsur kebudayaan India di Asia Tenggara


Tajuk : Penyebaran Islam di Asia Tenggara.

Soalan Struktur

Sejarawan bersetuju bahawa kedatangan Islam ke rantau Asia Tenggara telah dibawa oleh pedagang Islam dan penyebarannya telah dikembangkan oleh para ulama hingga wujudnya kerajaan-kerajaan Islam yang menjadi pusat keilmuan dan pusat penyebaran Islam di rantau ini.

(a) Nyatakan cara-cara yang digunakan oleh para pedagang untuk menyebarkan Islam di Asia Tenggara.


Menjadikan kepercayaan dan amalan Islam sebagai tajuk perbualan. Mengamalkan sikap dan tingkah laku Islam untuk dijadikan ikutan penduduk setempat Perkampungan pedagang Islam menjadi pusat perbincangan tentang agama Islam. Pedagang-pedagang berdakwah menyebarkan Islam. Sambil berdagang, pedagang membawa ulama untuk menyebarkan Islam. Pedagang mengadakan hubungan baik dengan pemerintah tempatan. Keistimewaan yang diberikan oleh pemerintah digunakan untuk berdakwah. Pedagang yang dianugerahkan jawatan Syahbandar menggunakan peranan tersebut untuk

menyebarkan Islam.


(b) Apakah langkah-langkah yang dilakukan oleh kerajaan Islam untuk menyekat perkembangan agama Kristian di Asia Tenggara ?


Johor-Riau berusaha menawan kembali Melaka daripada Portugis.

- Acheh menaungi beberapa negeri kecil di Sumatera Utara

Acheh menakluki negeri-negeri di Tanah Melayu.


(c) Sebutkan peranan pusat kebudayaan di Asia Tenggara sebagai pusat keilmuan dan pusat penyebaran Islam.


Menjadi pusat penterjemahan Ulama-ulamanya menjadi pakar rujuk kepada para ulama dari luar Sebagai pusat penulisan kesusasteraan saduran Arab Tempat penghasilan puisi Islam Menghasilkan karya Islam


(d) Berikan usaha yang dilakukan oleh mubaligh dalam menjalankan dakwah Islamiyah.


Mengajar asas Islam secara tidak formal. Mengajar Islam secara formal Menjadikan masjid, istana dan rumah mereka sebagai pusat mempelajari ilmu Islam Mendirikan pondok / pesantren sebagai pusat pendidikan. Menasihati raja dalam pentadbiran Mempraktikkan Islam dalam politik dan pentadbiran. Menjadikan masjid sebagai markas dakwah Islamiyah.


Tajuk : Pengaruh Islam di Asia Tenggara.

SoalanEsei

(a) Apakah unsur-unsur baru yang diperkenalkan oleh Islam dalam bidang pemerintahan dan pentadbiran kerajaan di Asia Tenggara ?


Institusi - Institusi kesultanan yang diwarisi daripada kerajaan Abbasiyah dan kerajaan Turki Uthmaniyah diperkenalkan.

Ketua - Sultan diletakkan sebagai ketua negara.

Mufti - Mufti dilantik sebagai penasihat sultan.

Pegawai - Pegawai dan petugas seperti kadi, khatib, bilal, pemungut zakat, penyelia baitulmal dan penjaga harta wakaf diwujudkan.

Sultan - Pemerintah menggunakan gelaran Sultan.

Gelaran - Raja-raja diberi gelaran Khaliful Mukminin dan Zilullah fil Alam.

Agama - Islam dijadikan agama rasmi oleh kerajaan Islam.

Khalifah - Sultan dianggap khalifah Allah dan harus memerintah dengan adil.

Pentadbiran - Sultan menerapkan unsur-unsur Islam dalam pentadbiran.

Nama - Nama raja juga menggunakan nama Islam.

Syariah - Kerajaan Islam memperkenalkan undang-undang syariah.

Praktik - Undang-undang Islam dipraktikkan dengan tegas.

Jihad - Islam menggerakkan semangat jihad menentang penjajah.


(b) Bagaimanakah pengaruh Islam memberi kesan terhadap perkembangan sistem pendidikan di Asia Tenggara?


Peluang - Peluang mendapat pendidikan terbuka kepada golongan awam.

Sikap - Sikap mementingkan ilmu pengetahuan dapat ditanam ke dalam jiwa masyarakat.

Formal - Wujudnya istitusi pendidikan formal seperti istana, pondok, pesantren, madrasah dan surau.

Terjemah - Munculnya pusat penterjemahan karya agama.

Pondok - Pendidikan pondok meluas di negara-negara Asia Tenggara.

Sistematik - Wujudnya sistem pendidikan yang lebih sistematik yang berasaskan peringkat pendidikan.

Luar - Institusi pendidikan di Asia Tenggara menerima pelajar dari luar.

Wanita - Wanita mendapat peluang belajar dan memegang jawatan.


BAB 8 : PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA SEBELUM KEDATANGAN BARAT

Tajuk : Pengaruh Islam Terhadap Sosiobudaya Masyarakat Tanah Melayu

Soalan Struktur

Kedatangan Islam ke Tanah Melayu telah membawa kesan terhadap aspek pendidikan hingga wujudnya dua jenis pendidikan yang diamalkan oleh masyarakat Melayu, iaitu pendidikan formal dan pendidikan tidak formal.

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan pendidikan tidak formal ?


Pendidikan tidak formal adalah asuhan dalam keluarga yang menekankan pengajaran nilai-nilai moral melalui pendengaran, penglihatan dan pemerhatian.

[2 markah]

(b) Sebutkan kaedah yang digunakan oleh masyarakat Melayu untuk menyampaikan nilai-nilai murni dan pengajaran.


Menerapkan melalui cerita. Melalui pergaulan sosial Menerapkan melalui pantun, peribahasa, teka-teki, pepatah dan lain-lain.


(c) Senaraikan peranan istana sebagai pusat pendidikan formal.


Sebagai pusat pengajian agama Tempat ulama mengajar Tempat perbincangan ulama daripada pelbagai bangsa Tempat mengembangkan ilmu tasawuf Tempat menyimpan buku-buku hikayat Pusat pendidikan ilmu politik dan pentadbiran


(d) Berikan ciri-ciri sistem pendidikan pondok.


Memberi penekanan kepada ilmu agama Menyediakan pelajar untuk bertugas sebagai guru agama

Menyediakan pelajar yang dapat bertugas untuk masyarakat

Tiada batasan waktu

Mengambil masa yang lama untuk menamatkan pengajian


Tajuk : Pengaruh Islam Terhadap Sosiobudaya Masyarakat Tanah Melayu (Pendidikan)

Soalan Esei

(a) Bandingkan bentuk pendidikan formal dalam masyarakat Melayu sebelum kedatangan Islam dengan selepas kedatangan Islam.


Hindu - Sebelum kedatangan Islam, pendidikan masyarakat Melayu berasaskan tradisi agama Hindu dan Buddha.

Islam - Selepas kedatangan Islam pendidikan memberi penekanan terhadap agama Islam.

Bangsawan - Sebelum kedatangan Islam, pendidikan didominasikan oleh golongan istana dan bangsawan.

Semua - Selepas kedatangan Islam, pendidikan melibatkan semua golongan.

Istana - Sebelum kedatangan Islam, istana adalah satu-satunya institusi pendidikan.

Institusi - Selepas kedatangan Islam, pendidikan formal dijalankan bukan sahaja di istana tetapi juga di institusi pendidikan seperti masjid, rumah, surau, madrasah dan pondok.

Pendeta - Sebelum kedatangan Islam, pendidikan diajar oleh pendeta dan guru khas.

Ulama - Selepas Islam, pendidikan disampaikan oleh ulama dan guru agama.


(b) Bagaimanakah pendidikan formal dilaksanakan di madrasah ?


Sukatan - Berdasarkan sukatan pelajaran

Kelas - Dilaksanakan secara kelas

Tahap - Pendidikannya mengikut tahap iaitu tahap permulaan, tahap pertengahan dan tahap khusus.

Mudir - Diawasi oleh Mudir.

Lembaga - Perjalanan madrasah diselia oleh lembaga, jawatankuasa dan sebagainya.


Tajuk : Pengaruh Islam Terhadap Sosiobudaya Masyarakat Tanah Melayu

(Kesenian & Gaya Hidup)

Soalan Esei

(a) Huraikan pengaruh Islam terhadap seni persembahan muzik, nyanyian dan tarian dalam masyarakat Melayu tradisional.


Sesuai - Seni persembahan disesuaikan dengan ajaran Islam.

Arab - Pengaruh Arab berkembang dalam kesenian ini.

Dabus - Tarian dabus mengandungi unsur keagamaan yang dikaitkan dengan kepahlawanan Saidina Ali.

Inang - Tarian Inang ditarikan dalam majlis tertentu di istana.

Nazam - Lahirnya nyanyian nazam yang mengisahkan riwayat hidup Nabi Muhammad s.a.w , para nabi dan para sahabat.

Upacara - Nyanyian nazam dipersembahkan dalam upacara bersifat keagamaan.

Dikir - Seni dikir dinyanyikan dengan iringan pukulan rebana dan kompang.

Seni kata - Seni kata dikir bercampur baur antara bahasa Melayu dengan bahasa Arab.

Ghazal - Berkembangnya kesenian ghazal yang memuji kebesaran Allah.


(b) Apakah kesan-kesan pengaruh Islam terhadap kehidupan sosial masyarakat Melayu.


Keluarga - Hubungan kekeluargaan sangat rapat.

Hormat - Ibu bapa dan orang yang lebih tua dihormati.

Panggilan - Menggunakan panggilan tertentu untuk orang yang lebih tua.

Jiran - Jiran dianggap seperti keluarga sendiri.

Suara - Orang muda menggunakan suara yang rendah bila bercakap dengan orang lebih tua.

Ziarah - Orang yang datang berziarah hendaklah memberi salam.

Bersalam - Tuan rumah bersalaman dengan tetamu.

Cium - Kanak-kanak mencium tangan orang tua apabila bersalaman.

Hidang - Tetamu dihidangkan makanan dan minuman.

Bismillah - Ungkapan bismillah dibaca semasa hendak makan.

Majlis - Majlis-majlis dijalankan secara Islam.

Gotong-royong - Majlis dijalankan dengan semangat gotong-royong.

Perpaduan - Nilai-nilai perpaduan sangat diutamakan.


BAB 9 : PERKEMBANGAN DI EROPAH

Tajuk : Zaman Gelap

Soalan Struktur

(a) Apakah ciri-ciri utama Zaman Gelap di Eropah ?


Pentadbiran pusat yang lemah Kelembapan dalam ilmu pengetahuan Kegiatan ekonomi yang terhad. Sifat gereja yang mengongkong


(b) Nyatakan ciri-ciri persamaan antara feudalisme di Eropah dengan ciri-ciri yang terdapat dalam masyarakat Melayu tradsional.


Raja menjadi penaung utama dalam negara Raja memiliki tanah secara mutlak Raja menaungi pembesar Pembesar memberi khidmat kepada raja Rakyat memberi khidmat kepada tuan tanah / pembesar Terdapat golongan hamba


(c) Nyatakan sebab-sebab kegiatan perdagangan di Eropah tidak begitu meluas pada Zaman Gelap.


Gangguan orang-orang gasar Kawasan Mediterranean dikuasai oleh pedagang Islam Masyarakat Eropah menumpukan kepada kegiatan pertanian Perdagangan terhad kepada perniagaan barangan pertanian Penggunaan mata wang yang terhad Masih menggunakan sistem barter


(d) Sebutkan perubahan-perubahan yang berlaku pada Zaman Peralihan dari Zaman Gelap ke Zaman Renaissance.


Gereja berperanan sebagai institusi yang universal Gereja menjadi agen penyatuan Berlaku peningkatan aktiviti pertanian Berlaku pertambahan penduduk Wujudnya kegiatan perdagangan Kemunculan bandar-bandar Munculnya golongan pertengahan Rakyat terlibat dalam urusan politik


Tajuk : Zaman Renaissance

Soalan Struktur

Kesungguhan manusia mencari penyelesaian kepada permasalahan hidup dan kesediaan mereka untuk meneroka bidang baru telah menyebabkan Zaman Renaissance bermula di Itali dan telah meninggalkan kesannya dalam pelbagai bidang.

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan Zaman Renaissance ?


Renaissance bermaksud kelahiran semula yang merujuk kepada penghargaan semula ilmu yang telah dihasilkan oleh cendekiawan dalam tamadun Yunani dan Rom.

[2 markah]

(b) Senaraikan ciri-ciri yang terdapat di negara Itali sehingga menyebabkan tercetusnya Renaissance di situ ?


Kemunculan bandar-bandar yang menjadi pusat perdagangan antarabangsa Berlakunya pertembungan budaya, agama dan bahasa di bandar-bandar utamanya Itali menjadi pusat perkembangan idea baru. Kemunculan pedagang yang menggunakan kekayaan untuk mengindahkan bandar

Pedagang kaya menjadi penaung (patron) kepada cendekiawan Persaingan antara bandar-bandar untuk mendapatkan tokoh cendekiawan Cendekiawan yang sering berkunjung dari bandar ke bandar membantu menyebarkan

idea Renaissance Penguasa Gereja di Rom turut menjadi penaung kepada seniman dan cendekiawan


(c) Sebutkan dua orang tokoh cendekiawan Itali yang muncul pada Zaman Renaissance.

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms.217- 219)

Francesco Petrarch Niccolo Machiavelli Giovanni Bocaccio Galileo Galilei Leonardo da Vinci Raphael Michelangelo


(d) Nyatakan kesan-kesan yang wujud hasil daripada Zaman Renaissance.


Kemunculan monarki baru Kegiatan ekonomi sara diri kian pupus Sistem perdagangan semakin berkembang Berlakunya kegiatan penjelajahan dan penerokaan Berkembangnya ilmu pengetahuan Lahirnya seniman dalam masyarakat Berlaku perubahan sikap masyarakat terhadap pendidikan yang menekankan pemikiran

logik dan saintifik.


Tajuk : Gerakan Reformation

Soalan Esei

(a) Apakah kepincangan institusi gereja yang mendorong berlakunya gerakan Reformation di Eropah Barat pada kurun ke-16.


Keduniaan - Pihak Gereja lebih mementingkan usaha pembangunan keduniaan.

Rasuah - Rasuah dan penyelewengan berlaku di kalangan pihak Gereja.

Cara Hidup - Cara hidup penguasa Gereja tidak selari dengan kitab Bible.

Gaya - Penguasa Gereja lebih cenderung mengamalkan gaya hidup pemerintah dan golongan bangsawan.

Agama - Gaya hidup mereka tidak mencerminkan kehidupan keagamaan.

Indulgences - Penjualan sijil indulgences.

[6 x 2m =10 markah]

(b) Zaman Reformation telah menimbulkan beberapa kesan yang mendalam terhadap Eropah. Jelaskan.


Mazhab - Negara Eropah berpecah mengikut mazhab masing-masing

Peperangan - Perbalahan agama mengakibatkan peperangan dan kemusnahan.

Banyak - Masyarakat Eropah dikuasai oleh banyak mazhab.

Pendidikan - Timbulnya sikap toleransi antara pelbagai mazhab untuk mempergiatkan pendidikan.

Sebar - Setiap mazhab berusaha menyebarkan fahaman masing-masing.

Cabar - Kuasa Gereja telah dicabar secara terbuka.

Kuasa - Kuasa Gereja terhadap kerajaan semakin berkurang.

Monarki - Monarki Baru membebaskan diri daripada penguasaan Paus di Rom.

[8 x 2m = 10 markah]

Tajuk : Penjelajahan dan Penerokaan

Soalan Esei

(a) Huraikan faktor-faktor yang mendorong kegiatan penerokaan dan penjelajahan orang Erop[ah ke Timur.


Istanbul - Penguasaan Istanbul oleh orang Islam menyebabkan orang Eropah sukar mendapat barang dagangan .

Barangan - Orang Eropah ingin mendapatkan sendiri barangan dari Timur.

Sebar - Gereja Katolik memberi galakan supaya menyebarkan Kristian.

Raja - Raja Sepanyol dan Portugal memberi galakan kepada usaha penerokaan.

Persaingan - Persaingan negara-negara Eropah untuk mendapatkan tanah jajahan.

Tordisellas - Perjanjian Tordisellas 1494 telah menetapkan pembahagian pengaruh antara Portugal dan Sepanyol.

Pelaut - Kemunculan pelaut yang berkebolehan.

Semangat - Semangat yang berani dan optimistik.

Slogan - Dorongan slogan “Gold, Gospel and Glory”

[9 x 2m = 8 markah]

(b) Nyatakan kesan-kesan penjelajahan dan penerokaan terhadap masyarakat di luar Eropah.


Perjanjian - Penguasa tempatan terpaksa membuat perjanjian dengan wakil kuasa Eropah.

Syarikat - Pemerintah tempatan mengiktiraf kekuatan kuasa Eropah melalui syarikat berpiagam.

Pembekal - Negara luar Eropah menjadi pembekal barang keperluan masyarakat Eropah.

Emporium - Pusat emporium dunia telah dikuasai oleh kuasa Eropah.

Bolot - Kekayaan negeri jajahan dibolot oleh kuasa Eropah.

Jalan - Jalan perdagangan yang dahulunya dikuasai oleh orang Islam telah dikuasai pula oleh kuasa Eropah.

Gaya hidup - Masyarakat tempatan terpengaruh dengan gaya hidup Eropah.

Agama - Masyarakat peribumi menerima agama Kristian.

Masyarakat - Penghijrahan beramai-ramai orang Eropah mewujudkan sebuah masyarakat baru di wilayah yang ditakluki.

Tamadun - Tamadun tempatan telah dihapuskan oleh kuasa Eropah.

Buruh - Buruh tempatan dieksploitasi untuk kepentingan ekonomi kuasa Eropah.

Petempatan - Munculnya petempatan orang Eropah di negara-negara yang ditakluki.


BAB 10 : DASAR BRITISH DAN KESANNYA

TERHADAP EKONOMI NEGARA

Tajuk : Ekonomi Tradisional

Soalan Struktur

Kedatangan British ke Tanah Melayu pada abad ke-19 telah mengubah ekonomi Tanah Melayu dari kegiatan ekonomi tradisional yang dijalankan oleh masyarakat Melayu kepada bentuk dwiekonomi.

(a) Apakah maksud dwiekonomi ?


Dwiekonomi bermaksud wujudnya dua bentuk ekonomi secara serentak iaitu ekonomi bercorak sara diri dan ekonomi dagangan.

[2 markah]

(b) Berikan tiga ciri ekonomi tradisional di Tanah Melayu.


Bersifat sara diri Dalam skala kecil Menggunakan teknologi mudah / rendah Penggunaan buruh yang sedikit Pasaran yang kecil Lebihan pengeluaran digunakan semula Lebihan pengeluaran disimpan Menggunakan modal yang sedikit Tiada pengkhususan pekerjaan


(c) Sebutkan kegiatan ekonomi tradisional yang dijalankan oleh masyarakat Melayu.


Menanam padi Menanam tanaman sampingan Menternak binatang Menangkap ikan Mendulang / mencari bijih Mengumpul hasil hutan


(d) Nyatakan kesan-kesan daripada wujudnya dwiekonomi di Tanah Melayu.


Industri perlombongan meningkat Penekanan terhadap pertanian komersil Ekonomi dikuasai oleh pemodal Eropah. Orang Melayu kekal dalam ekonomi sara diri. Pembangunan tidak seimbang antara negeri di pantai barat dengan negeri pantai timur

Tanah Melayu Taraf hidup tidak seimbang antara penduduk luar bandar dengan bandar. Kemasukan buruh asing.


Tajuk : Perusahaan Getah

Soalan Esei

Pihak British telah memperkenalkan tanaman getah di Tanah Melayu pada awal abad ke-20 tetapi penglibatan orang Melayu dalam penanaman getah akhirnya menimbulkan kebimbangan kepada kerajaan penjajah British.

(a) Huraikan faktor-faktor yang mendorong perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu ?

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Lima ms. 247 – 250)

Revolusi - Revolusi Perindustrian di Eropah membawa permintaan yang tinggi terhadap getah

Pameran - H.N.Ridley mengadakan pameran untuk meyakinkan peladang menanam getah.

Agih - Beliau mengagihkan benih getah secara percuma.

Ibidem - Berjaya menemui teknik torehan ibidem (tulang ikan kering).

Modal - Kemasukan modal asing milik pelabur Eropah.

Syarikat - Syarikat Eropah menubuhkan syarikat perwakilannya di Tanah Melayu untuk membuka ladang getah.

Galakan - Dasar British memberi galakan kepada pemodal asing untuk memperluaskan penanaman getah.

Sewa - Menyediakan kadar sewa tanah dan tarif yang rendah kepada peladang yang ingin menanam getah.

Dividen - Memberi dividen yang tinggi dan pengecualian cukai eksport kepada syarikat pengusaha getah.

Infrastruktur - Pembinaan infrastruktur untuk menghubungkan kawasan ladang dengan pelabuhan dan pusat pentadbiran.

Buruh - Membawa masuk buruh dari India untuk mengatasi masalah kekurangan buruh.


(b) Terangkan usaha-usaha yang dilakukan oleh kerajaan British di Tanah Melayu untuk menyekat penyertaan orang Melayu dalam penanaman getah.


Akta - Meluluskan Akta Tanah Simpanan Melayu yang melarang penanaman getah dalam kawasan Tanah Simpanan Melayu

Enakmen - Meluluskan Enakmen Tanah Padi melarang penanaman getah di atas tanah padi

Premium - Premium permohonan tanah baru untuk tujuan penanaman getah dinaikkan

Buka - Pembukaan tanah baru untuk penanaman getah dilarang

Stevenson - Rancangan Sekatan Stevenson menghadkan pengeluaran getah oleh pekebun kecil

RPGA - Rancangan Peraturan Getah Antarabangsa menetapkan kuota yang lebih rendah kepada pekebun kecil

Bantuan - Bantuan teknikal dan insentif kewangan tidak ditawarkan kepada pekebun kecil


Tajuk : Penggunaan Tenaga Buruh Luar

Soalan Struktur

Bagi mengatasi masalah kekurangan tenaga buruh tempatan akibat kepesatan pembangunan sektor pertanian dan perlombongan, pihak British telah membawa masuk tenaga buruh dari luar untuk memenuhi keperluan aktiviti ekonomi di Tanah Melayu.

(a) Apakah faktor-faktor yang mendorong buruh dari Cina dan India datang ke Tanah Melayu ?


Galakan kerajaan British Penghijrahan mereka tidak ditentang oleh orang Melayu Wujud hubungan tradisi antara India dengan Tanah Melayu

Kepesatan ekonomi Tanah Melayu Kestabilan politik


(b) Sebutkan cara kemasukan buruh-buruh tersebut ke Tanah Melayu.

(Ruj : Buku Teks Sejarah Tingkatan Empat ms. 253-255)

Buruh dari Cina

Sistem tiket kredit Sistem pengambilan kakitangan Sistem pengambilan rumah kongsi


Buruh dari India

Sistem buruh bebas Sistem kontrak Sistem kangani


(c) Nyatakan kesan-kesan daripada peningkatan jumlah kemasukan imigran tersebut.


- Pembentukan masyarakat berbilang kaum di Tanah Melayu

Wujud petempatan yang berbeza-beza mengikut kaum Jenis pekerjaan yang berbeza mengikut kaum Penggunaan bahasa yang berbeza dalam pertuturan Tidak terdapat interaksi antara kaum Tidak ada perpaduan antara kaum


Tajuk : Penggunaan Tenaga Buruh Luar

Soalan Esei

(a) Huraikan cara kemasukan buruh dari Cina dan India ke Tanah Melayu pada abad ke-19.


(i) Kemasukan buruh Cina

Kredit - Melalui sistem tiket kredit, bakal imigran dikumpulkan oleh kheh-tau (ketua).

Nakhoda - Imigran (sin kheh) ini diletakkan di bawah pengawasan nakhoda kapal atau agensi buruh yang dibayar oleh majikan.

Perjanjian - Golongan sin kheh perlu membuat perjanjian untuk menjelaskan hutang mereka secara bekerja dengan majikan untuk tempoh tertentu.

Tiket - Mereka dibekalkan dengan tiket ke pelabuhan yang dituju.

Pemborong - Tiba di pelabuhan, mereka diambil oleh pemborong buruh yang akan mendapatkan majikan untuk mereka.

Kakitangan - Melalui sistem pengambilan kakitangan, majikan yang memerlukan buruh akan menghantar pegawainya ke China untuk mendapatkan buruh.

Perbelanjaan - Segala perbelanjaan dan tambang dibiayai oleh majikan.

Iring - Pegawai yang dihantar mengiringi buruh tersebut hingga mereka sampai ke tempat majikan.

Kongsi - Di bawah sistem pengambilan rumah kongsi, pengambilan buruh dilakukan oleh pegawai di negara China yang dilantik oleh sesebuah rumah kongsi.

Biayai - Pegawai tersebut membiayai perbelanjaan buruh sehingga mereka sampai di rumah kongsi.

(ii) Kemasukan buruh India

Bebas - Buruh India memasuki Tanah Melayu melalui sistem buruh bebas iaitu datang sendiri dengan biayaan masing-masing.

Kontrak - Melalui sistem kontrak, majikan akan membiayai tambang mereka ke Tanah Melayu.

Bekerja - Buruh akan bekerja dengan majikan untuk jangka masa tertentu dengan bayaran minimum.

Kangani - Melalui sistem kangani, seseorang kangani / tandil / ketua / mandur diberi lesen dan dihantar pulang ke India untuk mencari tenaga buruh.

Wang - Kangani diberi wang untuk perbelanjaan buruh ke Tanah Melayu.


(b) Nyatakan usaha-usaha yang dilaksanakan untuk mengawal wabak penyakit di Tanah Melayu pada penghujumg abad ke-19 hingga awal abad ke-20.


Hospital - Menubuhkan hospital kerajaan di Kuala Lumpur dan Taiping.

Pusat - Membina pusat kesihatan kecil

Perseorangan - Membina hospital atas sumbangan orang perseorangan seperti Hospital Tung Shin di Kuala Lumpur.

Institut - Mendirikan Institut Penyelidikan Perubatan pada tahun 1900.

Kaji - Institut ini membuat kajian punca penyakit dan langkah mencegah.

Kebersihan - Menitikberatkan kebersihan dan kesihatan di bandar-bandar.

Sanitary - Menubuhkan Sanitary Board untuk menjaga kebersihan bandar Kuala Lumpur dan bandar- bandar di Perak.

Jabatan - Menubuhkan Jabatan Kesihatan untuk mengambil alih tugas Sanitary Board menjaga kesihatan.


Tajuk : Pembandaran

Soalan Esei

(a) Huraikan proses perkembangan bandar-bandar baru di Tanah Melayu pada abad ke-19.


Sumber - Perkembangan pesat ekonomi di kawasan yang kaya dengan sumber semula jadi menyebabkan berlakunya proses pembandaran.

Perlombongan - Pekan berhampiran kawasan perlombongan menjadi pusat mengumpul hasil lombong.

Penduduk - Pekan ini mengalami pertambahan penduduk.

Keperluan - Pekan ini berfungsi menyediakan keperluan harian kepada pelombong-pelombong.

Pentadbiran - Pekan ini berkembang menjadi bandar yang berfungsi sebagai pusat pentadbiran.

Infrastruktur - Bandar-bandar baru yang muncul dilengkapi dengan pelbagai kemudahan infrastruktur.

Pengangkutan - Perkembangan sistem pengangkutan turut mempengaruhi kewujudan bandar-bandar baru.

Kedudukan - Kedudukan bandar yang strategik membolehkannya menjadi penghubung kepada beberapa buah bandar dan kawasan lain.

Pertanian - Pertanian komersil mempengaruhi perkembangan bandar baru.

Pelabuhan - Produk getah dan bijih timah menjadikan bandar muncul sebagai bandar pelabuhan.

Pembangunan - Pembangunan oleh kerajaan British di kawasan tertentu menyebabkan banyak bandar muncul di pantai Barat Tanah Melayu.


(b) Huraikan perkembangan sistem perhubungan jalan raya dan jalan kereta api di Tanah Melayu

sehingga awal abad ke-20.


i. Jalan Kereta Api

Pertama - Jalan kereta api yang pertama dibina menghubungkan Taiping dengan Port Weld pada 1885.

Lain - Jalan kereta api yang lain turut dibina untuk menghubungkan kawasan perlombongan dengan pelabuhan. Contohnya Kuala Lumpur – Port Swettenham (1889), Seremban – Port Dickson (1891) dan Ipoh – Telok Anson (1895)

Semua - Menjelang 1904, semua kawasan perlombongan mempunyai perkhidmatan kereta api.

Siam - Jalan kereta api menghubungkan Seberang Perai dengan sempadan Siam siap pada 1918.

Gemas - 1931 jalan kereta api menghubungkan Gemas, Pahang dan Kelantan ke Siam siap dibina.

Singapura - Menjelang tahun 1923, jalan kereta api di Tanah Melayu disambung hingga ke Singapura.

ii. Jalan Raya

Denai - Jalan denai dan jalan kereta lembu digantikan dengan jalan raya.

Selangor - Menjelang 1895, Selangor dan Perak mempunyai rangkaian jalan raya sepanjang 2 400 km.

Perai - Pada tahun 1911 jalan raya dari Seberang Perai ke Melaka disiapkan.

Perlis - Antara 1911 hingga 1928 jalan raya menghubungkan Perlis dengan Singapura disiapkan.

Hubung - Jalan raya antara Kuala Lumpur dengan Kuantan dibuka untuk memudahkan perhubungan negeri-negeri di pantai Barat dengan pantai Timur Tanah Melayu.

[11 x 2m = Mak. 10 markah

Documents

Soalan Dan Jawapan