SMMM STAJ BAŞLATMA SINAVI - Fuat Hoca Online Staj ... · PDF fileSMMM STAJ BAŞLATMA SINAVI MALİYET MUHASEBES İ 1 ... raporu Stok kart

SMMM STAJ BAŞLATMA SINAVI

SMMM STAJ BAŞLATMA SINAVI MALİYET MUHASEBESİ

1 [email protected]

Maliyet Muhasebesi Finansal Muhasebe

Mamul Kavramı

152 Mamuller Hs. 620 Satılan Mamul Maliyeti

Ticari Mal Kavramı

153 Ticari Mallar Hs. 621 Satılan Ticari Malların Maliyeti

İç Bilgi Kullanıcılarına yönelik veri üretir

Yöneticiler, Ortaklar, Personel

Dış bilgi kullanıcılarının ihtiyacı olan verileri sağlar

Devlet, Yatırımcılar, Ortak olm. isteyenler, Kredi verenler Olanaklar ölçüsünde maliyetlerin düşürülmesini sağlayacak

yöntemler geliştirir. Üretim maliyetlerinin hesaplanmasına olanak sağlar. Bütçelerin hazırlanmasına yardımcı olur. Yöneticilere alacakları kararlarda yardımcı olmak için güvenilir bilgiler üretir. Mamul ve hizmetlerin toplam ve birim maliyetlerini hesaplamak Kalite standartlarını korumak koşulu ile gider kontrolü ve maliyet azaltışına olanak sağlamak

Tablo 1 Maliyet ve Finansal Muhasebe Arasındaki Farklar

MALİYET MUHASEBESİNİN TEMEL KAVRAMLARI Harcama: Bir mamul, fayda ve hizmet sağlanması veya

herhangi bir edim karşılığı olmaksızın ortaya çıkan bir yükümlülük nedeniyle yapılan ödeme ve borçlanmalardır. ________________ / / ________________ 150. İlk Madde Mlz. Hs. XXX 191. İnd. KDV Hs. XXX

100. Kasa Hs. XXX _________________fuathoca.net_________________ Maliyet: Bir mal ve hizmet edinilmesi için, o dönem

içinde yapılan harcamalarla, daha önceki dönemde yapılan harcamalardan o mal ve hizmetin edinilmesinde katlanılan fedakârlıkların parasal tutarıdır. Kısaca ifade etmek gerekirse iktisadi kıymetlere sahip olmak için yapılan harcamalar toplamıdır. ________________ / / ________________ 710. D.İlk Madde Mlz. Hs. XXX

150. İlk Md. Mlz. Hs. XXX _________________fuathoca.net_________________ Gider: İşletmenin mevcudiyetini sürdürebilmesi, bir gelir

elde edebilmesi için normal ölçüler içerisinde yapılması gereken ve bir muhasebe döneminde tüketilen varlık ve hizmetlerin parasal tutarıdır. Gelir Yaklaşımında Gider: İşletmenin faaliyetini ve

varlığını sürdürebilmesi ve bir ekonomik yarar sağlaması için belir bir dönemde kullandığı ve tükettiği girdilerin, faydası tükenmiş maliyetlerin hâsılattan düşülen kısmıdır.

Bilanço Yaklaşımında Gider: Bir işletmenin belirli bir

dönemdeki mamul teslimi ve üretimi, hizmet kullanımı ve sürekli ana iş konusuyla ilgili diğer işlemleri sonucunda işletmenin varlıklarında meydana gelen azalış veya yükümlülüklerinde meydana gelen artışlardır. ________________ / / ________________ 620. SMM Hs. XXX

152. Mamuller Hs. XXX _________________fuathoca.net_________________

Zarar: İşletme faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli

olmayan veya normal ölçüleri aşan harcama ve tüketimlerdir. Yapılan tüketim faydaya dönüşmüyorsa buna zarar adı verilir. Gelir Yaklaşımında Zarar: Belirli bir dönemde işletme

faaliyetlerinin sürdürülmesi ve bir gelir elde edilmesi dışında, arızi iş ve olaylardan dolayı kullanılan veya tüketilen varlıkların hasılattan düşülen, yararı tükenmiş maliyetleridir. Bilanço Yaklaşımında Zarar: Belirli bir dönemde bir

işletmenin öz sermayesinde, giderler ve işletmeden çekilen değerler hariç, olağandışı faaliyetler veya arızi yapılan işlemler ve olaylar sonucunda meydana gelen azalışlardır ________________ / / ________________ 689. Diğ. Olğdışı Gid./Zarar XXX

150. Mamuller Hs. XXX _________________fuathoca.net_________________

mailto:[email protected]


2 [email protected]

Bilanço Yaklaşımı

Varlıklardaki Azalış Yükümlülüklerde Artış

Gelir Tablosu Yaklaşımı

Hasılattan düşülen

Zarar

Arızi iş ve Olaylar Gider

Tüketilen Maliyet

Bilanço Yaklaşımı

Özkaynaklarda meydana gelen

azalış

Gelir Tablosu Yaklaşımı

Hasılattan düşülen

İlk Madde Malzeme

Yarı Mamul

Mamul

Ödeme

Harcama Maliyet

Harcamalar Toplamı

710. D.İ.M.M. GİD. 720. D.İ.G. GİD.

730. G.Ü.G.

Gider

620.

Satılan Mamul

Maliyeti

Ödeme

Harcama

Ödeme

Harcama

Tükenmiş Maliyet : Peşin ödenmiş giderlerin cari döneme ait kısmıdır.

Tükenmemiş Maliyet : Cari dönem içerisinde tüketimi gerçekleşmemiş Stoklar, özel maliyetler, peşin ödenmiş

giderler aktifleştirilmiş gider yada tükenmemiş maliyet olarak kabul edilir.

Batık Maliyet :Bir karar işlemi sırasında o karardan etkilenmeyen maliyetlere batık maliyetler denir.



3 [email protected]



4 [email protected]



5 [email protected]

GİDERLERİN SINIFLANDIRILMASI

Ürünlere Yüklenmelerine Göre

Direkt Giderler Endirekt Giderler

1- Direkt Giderler

Belirli bir mal veya hizmetin üretime doğrudan doğruya herhangi bir dağıtım anahtarı kullanmadan yüklenebilen giderlerdir.

2- Endirekt giderler

Belirli bir mal veya hizmetin üretim maliyetine doğrudan doğruya yüklenmeyip birtakım dağıtım ölçüleri ile yüklenebilen giderlerdir.

Faaliyet Hacmi ile İlişkisine Göre

Sabit Giderler Değişken Giderler Yarı Değişken-Sabit Giderler

a. Sabit giderler

Belirli bir zaman dilimi ve hacmi içinde faaliyet hacmindeki atış ve azalışlardan etkilemeden aynı kalan giderlerdir.

Yapısal Giderler: İşletmenin yapısına bağlı olarak ortaya çıkan ve zorunlu olan

maliyetlerdir. (Amortisman Giderleri)

Programlanmış Giderler: Yöneticilerin alacakları kararlardan etkilenen ve

vazgeçilebilir nitelikte olan maliyetlerdir. (Reklam, AR-GE giderleri)

b. Değişken giderler

Faaliyet hacmine bağlı olarak artan veya azalan giderlerdir.

c. Yarı değişken - Yarı sabit giderler -Yarı değişken giderler; Faaliyet hacmi durduğunda tamamen ortadan

kalkmayan ancak faaliyet hacmine bağlı olarak artan veya azalan giderlerdir. Bakım onarım giderleri -Yarı sabit giderler; Belirli bir faaliyet aralığında sabit olan bu hacım aşıldığında

sıçramalar gösteren giderlerdir.

Birim Sabit Maliyetler

Üretim Miktarı

Giderler

Toplam Değişken Maliyetler

Giderler

Üretim Miktarı

Giderler

Üretim Miktarı

Birim Değişken Maliyetler

Giderler

Üretim Miktarı

Toplam Sabit Maliyet

Giderler

Üretim Miktarı

Yarı Sabit Maliyet

Giderler

Üretim Miktarı

Yarı Değişken Maliyetler



6 [email protected]

Fonksiyonlarına Göre

7/A Seçeneği

Stok maliyet giderleri

Alış giderleri

Üretim giderleri a) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri b) Direkt işçilik giderleri c) Genel üretim giderleri

Dönem giderleri

Araştırma geliştirme giderleri

Pazarlama satış ve dağıtım giderleri

Genel yönetim giderleri

Finansman giderleri

Çeşitliliğine Göre

7/B Seçeneği

0. İlk madde ve malzeme giderleri 1. İşçi ücret ve giderleri 2. Memur ücret ve giderleri 3. Dışardan sağlanan fayda ve hizmetler 4. Çeşitli giderler 5. Vergi resim ve harçlar 6. Amortismanlar 7. Finansman giderleri



7 [email protected]



8 [email protected]

SATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU

GELİR TABLOSU 60. Brüt Satışlar

600. Yurtiçi Satışlar 601. Yurtdışı Satışlar 602. Diğer Gelirler

61. Satış İndirimleri(-)

610. Satıştan İadeler (-) 611. Satış İskontoları (-) 612. Diğer İndirimler (-)

NET SATIŞLAR 62. Satışların Maliyeti(-)

620. Satılan Mamuller Maliyeti (-) 621. Satılan Ticari Mallar Maliyeti (-) 622. Satılan Hizmet Maliyeti (-) 623. Diğer Satışların Maliyeti (-)

BRÜT SATIŞ KARI/ZARARI 63. Faaliyet Giderleri (-)

630. Araştırma ve Geliştirme Gider (-) 631. Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gider (-) 632. Genel Yönetim Giderleri(-)

ESAS FAALİYET KARI/ZARARI

DB Direkt İlk Madde Malzeme Stoğu

Dönem içi Direkt İlk Madde Malzeme alımı (+)

Kullanılabilir Direkt ilk Madde Malzeme

DS Direkt İlk Madde Malzeme Stoğu(-)

Kullanılan Direkt İlk Madde Malzeme

Kullanılan Direkt İşçilik Gideri

Kullanılan Genel Üretim Gideri

Toplam üretim maliyeti (TÜM)

Dönem başı yarı mamul stoğu (+)

Dönem sonu yarı mamul maliyetleri (-)

Üretilen mamullerin maliyeti (ÜMM)

Dönem başı mamul stoğu (+)

Dönem sonu mamul stoğu (-)

SATIL AN MAMULLERİN MALİYETİ

Mamul

Yarı

Mamul

İlk Madde

Malzeme



9 [email protected]



10 [email protected]










İLK MADDE VE MALZEME MALİYETLERİNİN SAPTANMASI

İlk Madde ve Malzeme Hareketlerinde Kullanılan Belgeler

İLK MADDE VE MALZEME DEĞERLEME YÖNTEMLERİ

Direkt ilk madde ve malzeme giderleri

- Mamulün esas yapısını oluşturan ve hangi mamul için

ne kadar kullanıldığı kolayca saptanabilen ilk madde ve

malzemenin maliyetidir

- Direkt ilk madde ve malzeme giderleri “doğrudan

doğruya” mamulün maliyetine yüklenirler.

- Üretimde kullanılmaları durumunda 710. Direkt İlk

Md. Mlz. Gid. Hs.’nın borcuna kaydedilirler.

- Elbise üretiminde kumaşın maliyeti

- Ayakkabı üretiminde derinin maliyeti

- Yoğurt üretiminde sütün maliyeti

- Halı üretiminde ipin maliyeti

- Ekmek üretiminde unun maliyeti

Endirekt ilk madde ve malzeme giderleri

- Mamullerin esas yapısını oluşturmayan ancak

tamamlanabilmesi için gerekli olan, yardımcı malzeme

maliyeti ile işletme malzemesinin maliyetinden oluşur.

- Hangi mamul ya da mamul grubu için ne kadar

kullanıldığı kolaylıkla tespit edilemeyen malzeme

maliyetleridir.

- Mamul maliyetlerine yüklenirken doğrudan

yüklenemeyen, dolaylı olarak dağıtım ölçüleri

aracılığıyla yüklenebilen maliyetlerdir.

- Üretimde kullanılmaları durumunda 730. Genel Üretim

Gid. Hs.’nın borcuna kaydedilirler.

Yardımcı Malzeme

- Üretilen ürünün bünyesine girmekle beraber

değer ve miktar olarak ne kadar kullanıldığı tespit

edilemeyen ya da ekonomik olarak hesaplanması

anlamlı olmayan malzeme maliyetleridir.

- Üretimde kullanılmaları durumunda 730. Genel

Üretim Gid. Hs.’nın borcuna kaydedilirler.

- Elbise üretiminde astar ve ipin maliyeti

- Ekmek üretiminde tuzun maliyeti

İşletme Malzemesi

- Üretilen ürünün bünyesine girmeyen

ancak işletmenin faaliyetlerinde kullanılan

malzemelerdir.

- Kullanılmaları durumunda 730. Genel

Üretim Gid. Hs.’nın borcuna kaydedilirler.

- Temizlik Malzemeleri

- Kırtasiye Malzemeleri

- Makine Yağı

İlk madde ve

malzeme satın

alma istek fişi

Sipariş

fişi

Teslim alma

raporu

Stok

kartı

ÜRETİM

BÖLÜMÜ SATINALMA

BÖLÜMÜ

TEDARİKÇİ

FİRMA

TESLİM ALMA

BÖLÜMÜ DEPO

İlk madde ve malzeme istek fişi




Bu yöntemlerin dışında,

Gerçek Parti Maliyet Yöntemi (Has Maliyet)

İlk Gelecek olan İlk Çıkar Yöntemi (NİFO)

En yüksek Fiyatlı İlk Çıkar Yöntemi (HİFO)

Yenileme Maliyeti Yöntemi (Piyasa Fiyatı)

Standart Maliyet Yöntemi

Güvenlik Stoklarını Dikkate Alan Değerleme Yöntemi

Piyasa Fiyatı ve Alış Maliyetinden Düşük Olanı ile Değerleme Yöntemi

İlk alınan ilk madde ve

malzeme, öncelikle

üretime gönderilir.

- Dolayısıyla bu yöntemde

düşük maliyetli ilk madde

ve malzeme üretimde

kullanılırken, maliyeti

yüksek olan ilk madde ve

malzeme “stokta”

kalmaktadır.

- En yüksek Brüt Satış

Karını veren yöntemdir.

İşletmenin vergi yükü

artar.

Son giren “ilk madde ve

malzemeden” başlamak

üzere üretime gönderilir.

- Dolayısıyla, maliyeti

yüksek olan ilk madde

ve malzeme üretimde

kullanılmakta, maliyeti

düşük olan stokta

kalmaktadır.

- Bu yöntemde kar düşük

hesaplanır ve işletmenin

vergi yükü azalır.

İşletme aldığı her “ilk

madde ve malzeme”den

sonra “ortalama maliyet”

bulur. Üretime ilk madde

ve malzeme bu “ortalama

maliyete” göre gönderilir.

- Ortalama birim

maliyetleri bulmak için;

her defasında kalan

tutarı, kalan miktara

bölmek yeterlidir.

Böylece dönem içindeki

çıkışların maliyetindeki

farklılıklar önemli ölçüde

giderilmiş olmaktadır.

Bu yöntemde “ortalama

birim maliyet” dönem

sonunda bulunur.

Dönemin ilk madde ve

malzeme giriş maliyetleri

toplamı; dönem içindeki

giren toplam miktara

bölünmek suretiyle “birim

ortalama maliyet” saptanır.

- Dönem içinde ilk madde

ve malzemelerin tamamı

bu maliyet üzerinden

üretime gönderilir.




1. Bir üretim işletmesinin Mart 2004 dönemi “M” cinsi malzemeye ilişkin stok hareketleri aşağıdaki gibidir:

Tarih Açıklama Miktar Brm.Fiy. Tutar 01 Mart Başlangıç 400 kg 250 100 000

06 Mart Satın alınan 2000 kg 300 600 000

14 Mart Ü. Gönderilen 800 kg - -

23 Mart Ü. Gönderilen 400 kg - -

30 Mart Satın alınan 1000 kg 400 400 000

Bu bilgilere ve tartılı ortalama maliyet yöntemine göre, üretime gönderilen “M” turu ilk madde ve malzemenin maliyeti kaç TL’dir?

A) 350 000 B) 388 235 C) 556 300 D) 600 000 E) 646 772

2. Emir üretim işletmesinin Mayıs 2005 dönemi “A” türü

malzemeye ilişkin stok hareketleri aşağıdaki gibidir:

Tarih Açıklama Miktar Brm.Fiy. Tutar

01 Mayıs Dönembaşı 500 200 100 000

06 Mayıs Satın Alınan 1500 250 375 000

12 Mayıs Üretime Sevk 1000 - -

22 Mayıs Üretime Sevk 600 - -

31 Mayıs Satın Alınan 1000 300 300 000

Bu bilgilere ve ilk giren ilk çıkar stok değerleme yöntemine göre üretime gönderilen “A” türü ilk madde ve malzemenin maliyeti kaç TL dir?

A) 155 000 B) 227 000 C) 321 000 D) 375 000 E) 455 000

3. Üretilen ürünün bünyesine giren, ürünün temel

yapısını oluşturan, hangi ürün ya da ürün grubu için ne kadar kullanıldığı izlenebilen, iktisadi nitelikteki hammadde ve malzemelere ne ad verilir?

A) Şekillendirme maliyetleri B) Endirekt hammadde maliyetleri C) Yardımcı malzeme maliyetleri D) İşletme maliyetleri E) Direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri

4. “Y” Üretim İşletmesi’nin Haziran 2006 dönemi “T” cinsi ilk madde ve malzemeye ait stok hareketleri aşağıdaki gibidir:

Tarih Açıklama Miktar Brm. Fiy.

Tutar

01.06 Başlangıç Kalan 100 ad. 20 TL 2000 TL

10.06 Satın alınan 200 ad. 25 TL 5000 TL

16.06 Üret. Gönderilen 250 ad. - -

25.06 Satın alınan 350 ad. 30 TL 10 500 TL

30.06 Üret. Gönderilen 300 ad. - -

Bu bilgilere ve Son Giren İlk Çıkar (LİFO) yöntemine göre, üretime gönderilen “T” türü ilk madde ve malzemenin maliyeti kaç TL dir?

A) 7 000 B) 10 500 C) 12 500 D) 15 000 E) 17 500

5. (E) üretim işletmesinin Ocak 2006 dönemi (DM1) cinsi malzemeye ait stok hareketleri aşağıdaki gibidir:

Tarih Açıklama Miktar Brm.Fiy.

01.01 Önc. Dön. Devir 1500 40 TL

06.01 Satın alınan 3500 20 TL

11.01 Üretime Gönderilen 3500 -

19.01 Satın alınan 5000 30 TL

30.01 Üretime Gönderilen 6500 -

Bu bilgilere ve “son giren ilk çıkar yöntemi”ne göre, dönem sonu (DM1) ilk madde ve malzemesinin maliyeti kaç TL dir?

A) Dönem sonu ilk madde ve malzeme kalmamıştır. B) 60.000 C) 150.000 D) 450.000 E) 900.000

6. Aşağıdakilerden hangisi yardımcı malzemedir?

A) Mobilya üretimde kullanılan sunta B) Toz şeker üretimde kullanılan pancar C) Elektronik sanayinde kullanılan temizlik

malzemeleri D) Ayakkabı üretiminde kullanılan makine yağları E) Makine üretiminde kullanılan somun ve

cıvatalar

7. “A” üretim işletmesine ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir:

Tarih Açıklama Miktar Brm Maly

01.07.08 Donem başı stokları 600 brm 50 TL/Br

08.07.08 Üretime Gönderilen 400 brm -

14.07.08 Satın alınan 250 brm 60 TL/Br

22.07.08 Satın alınan 300 brm 70 TL/Br

26.07.08 Üretime Gönderilen 400 brm -

Bu bilgilere ve ilk giren ilk çıkar stok değerleme yöntemine göre donem sonu ilk madde ve malzeme stokları kaç TL dir?

A) 25.000 B) 24.000 C) 20.000 D) 19.000 E) 17.000

8. “ABC” üretim işletmesinin üretmekte olduğu kumaş için gerekli olan ipliğe ait Ocak ayı stok hareketleri aşağıdaki gibidir:

Satın Alınan Kullanılan

DB Stoku 3.000 m x 180 TL/m

3 Ocak 3.500 m x 200 TL/m

10 Ocak --- 3.600 m

16 Ocak --- 1.100 m

18 Ocak 2.300 m x 210 TL/m

İşletme stok hareketlerini ilk giren ilk çıkar (FİFO) yöntemine göre değerlemektedir. Bu bilgilere göre, işletmenin üretimde kullandığı ipliğin maliyeti kaç TL’dir?

A) 880.000 B) 708.000 C) 580.000 D) 540.000 E) 360.000




9. Aşağıdakilerden hangisi işletme malzemesine

bir örnektir?

A) Tutkal B) Somun C) Temizlik malzemeleri D) Çivi E) Düğme

10. “AB” Üretim İşletmesinin üretmekte olduğu mobilyalar için gerekli olan hammaddeye ait Haziran ayı stok hareketleri aşağıdaki gibidir:


DB Stoku 2.000 m3 x 95 TL/ m3

3 Haziran 1.500 m3 x 100 TL/ m3

11 Haziran 2.200 m3

18 Haziran 1.000 m3

26 Haziran 2.500 m3 x 116 TL/ m3

İşletme stok hareketlerini tartılı ortalama maliyet yöntemine göre değerlemektedir. Bu bilgilere göre, işletmenin sırasıyla üretimde kullandığı ve stokta kalan hammadde maliyeti kaç TL dir?

A) 336.000 - 294.000 B) 342.000 - 340.000 C) 345.000 - 364.000 D) 352.000 - 302.000 E) 360.000 - 340.000

11. “M” Üretim İşletmesi nin üretmekte olduğu kamyon için gerekli olan lastiklerle ilgili Nisan ayı stok hareketleri aşağıdaki gibidir:


DB Stoku 800 adet x 60 TL/adet

6 Nisan 200 adet x 65 TL/adet

11 Nisan 900 adet

22 Nisan 900 adet x 69 TL/adet

24 Nisan 500 adet

Bu bilgilere ve hareketli ortalama maliyet yöntemine göre işletmenin üretimde kullandığı lastiklerin maliyeti kaç TL dir?

A) 80.000 B) 89.000 C) 90.000 D) 93.000 E) 97.000

12. En az stokla üretimin kesintisiz olarak

yürütülmesine olanak tanıyan yönteme ne ad verilir?

A) Piyasa fiyatı B) Tam zamanlı envanter C) Devamlı envanter D) Ortalama maliyet E) Aralıklı envanter

13. AD Üretim İşletmesi'nin, üretmekte olduğu makine

için gerekli olan hammaddeye ilişkin Şubat ayı stok hareketleri aşağıdaki gibidir:


DB Stoku 4.000 kg x 90 TL/kg

2 Şubat 1.500 kg

19 Şubat 1.500 kg x 100 TL/kg

27 Şubat 2.500 kg

İşletme, stok hareketlerini ilk giren ilk çıkar (FİFO) yöntemine göre değerlemektedir. Bu bilgilere göre, işletmenin Şubat ayı sonundaki hammadde stoklarının maliyeti kaç TL dir?

A) 135.000 B) 150.000 C) 175.000 D) 235.000 E) 250.000

14. Aşağıdakilerden hangisi, stoklara her yeni

girişten sonra birim maliyetlerin yeniden hesaplanmasına imkan veren stok değerleme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlk giren ilk çıkar yöntemi B) Basit ortalama maliyet yöntemi C) Hareketli ortalama maliyet yöntemi D) Tartılı ortalama maliyet yöntemi E) Son giren ilk çıkar yöntemi

15. Fiyatların sürekli olarak yükseldiği piyasa

şartlarında dönem sonu stoklarının maliyetinin yüksek, üretime verilen malzeme maliyetlerinin ise düşük belirlenmesi istenmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu amaçla kullanılacak değerleme ölçüsüdür?

A) Tartılı Ortalama Maliyet Yöntemi B) Gerçek Maliyet Yöntemi C) Son Giren İlk Çıkar Yöntemi D) İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi E) Hareketli Ortalama Maliyet Yöntemi

16. Aşağıdaki ifadelerden hangisi ilk madde ve malzeme değerlemesinde kullanılan hareketli ortalama maliyet yöntemi için doğrudur?

A) Bu yöntemin kullanılması üretim işletmeleri için uygun değildir

B) Birim maliyet dönem sonunda bir kez hesaplanır

C) Üretime verilen ilk madde ve malzemenin maliyeti dönem sonunda hesaplanan birim maliyet dikkate alınarak belirlenir

D) Dönem sonu stoklarının maliyeti en son satın alınan ilk madde ve malzemenin maliyetinden oluşur

E) Her yeni ilk madde ve malzeme satın alma işleminden sonra birim maliyet yeniden hesaplanır




17. Üretim için gereksinim duyulan ilk madde ve

malzemelerin stoklardan üretim hatlarına çekilmesi ile ilgili olarak düzenlenmesi gereken belge aşağıdakilerden hangisidir?

A) Stok Kartı B) Fatura C) Sevk İrsaliyesi D) İlk Madde ve Malzeme Satın Alma İstek Fişi E) İlk Madde ve Malzeme İstek Fişi

18. İlk madde ve malzeme hesabının borç kalanı için

aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Satıcıya olan senetsiz borç toplamıdır. B) Üretimde kullanılan ilk madde ve malzemelerin

maliyetidir. C) İlk madde ve malzeme ambarına iade edilen

malzemenin maliyetidir. D) Dönem içindeki ilk madde ve malzeme

alışlarının toplam maliyetidir. E) Dönem sonu ilk madde ve malzeme stoklarının

maliyetidir. 19. Pencere üretiminde kullanılan camın maliyeti

aşağıdakilerden hangisinin kapsamında ele alınır?

A) İşletme malzemesi maliyeti B) Endirekt madde ve malzeme maliyeti C) Direkt ilk madde ve malzeme maliyeti D) Mamul maliyeti E) Yardımcı madde ve malzeme maliyeti

20. Aşağıdaki stok değerleme yöntemlerinden

hangisi fiyatların yükseldiği donemde üretim maliyetlerinin düşük hesaplanmasına ve fiktif karların doğmasına neden olmaktadır?

A) Tartılı ortalama maliyet yöntemi B) Basit ortalama maliyet yöntemi C) Hareketli ortalama maliyet yöntemi D) İlk giren ilk çıkar yöntemi E) Son giren ilk çıkar yöntemi

1 2 3 4 5 6 7 8

B D E D A E B A

9 10 11 12 13 14 15 16

C A B B B C D E

17 18 19 20

E E C D




İŞÇİ ÜCRET VE GİDERLERİ

İŞÇİLİK MİKTARININ BELİRLENMESİNDE KULLANILAN BELGELER

Direkt işçilik giderleri

- Mamulün temel yapısını oluşturan ürün ya da

hizmetlerin üretimini gerçekleştiren,

- Ürün ya da hizmete doğrudan yüklenebilen

işçiliklerdir. Bu giderler 720. Direkt İşçilik

Giderleri Hs.’nda muhasebeleştirilirler.

1. Esas Üretim Gider Yeri İşçilikleri

2. Fazla mesai ücretinin normal kısmı

3. Sipariş yetişmesi için yapılan fazla mesai

ücreti ve zamları

- Konfeksiyon üretiminde dikiş işçisi - Kaynak departmanında kaynak işçisi - Torna tezgahında çalışan işçi

Endirekt işçilik giderleri

Direkt işçilik dışında kalan ve mamule doğrudan

doğruya yüklenilmeyen işçilik giderleridir.

Endirekt işçilik maliyetleri

1. Ustabaşı Ücretleri

2. Hafta tatili, bayram tatili, yıllık izin ücretleri,

ikramiyeler, fazla mesai, çocuk zamları vb.

3. Makine başında çalışan işçinin makine bakımı,

onarımı vb. konularda eğitim verirken esas işin

yerine başka işlerde geçirdiği süreye isabet

eden ücretleri

4. Üretimle doğrudan ilgili olmayan işçilikler,

tamir, bakım, temizlik işini yapan işçi ücretleri

730. Genel Üretim Giderleri Hs.’na kaydedilirler.

İŞYERİNDE GEÇEN TOPLAM ZAMANI

GÖSTEREN BELGELER

a) İşçi saat kartı

Çok işçi çalıştıran işletmelerde iş yerinde geçirilen

zamanı göstermek için işçi zaman kartı kullanılır.

İşçinin işe giriş ve çıkışında bu kartlar otomatik bir

makineye okutulur. Ücret bordoları hazırlanırken

temel bilgi kaynağı ise işçi saat kartıdır.

b)Puantaj kartı (Devam çizelgesi)

Az işçi çalıştıran işletmelerde görevli kişi servisleri

dolaşarak işe gelen işçilerin devam çizelgesinde

gösterir.

ZAMANIN HANGİ İŞLER ÜZERİNDE GEÇİRİLDİĞİNİ

GÖSTEREN BELGELER

a) İşçi Çalışma Kartı

Her bir işçinin işyerinde geçirdiği süreyi hangi

gider merkezinde, hangi işler üzerinde

geçirdiğini, boşa geçen zamanın yada fazla

çalışmalarının olup olmadığını gösteren

karttır. Bu karta direkt ve endirekt işçilikler

niteliklerine göre işlendiği için maliyet

kontrolünde ve dağıtımında etkin bir araçtır.

b) İşçi Çalışma Kartı Özeti

Ustabaşı veya atölye şefi tarafından

hazırlanan ve onaylanan bu belgede her işçi

için düzenlenen işçi zaman kartlarında yer

alan bilgiler daha ayrıntılı olarak yer alır. Bu

karta dayanılarak muhasebe yevmiye

kayıtları yapılır.




ÜCRET SİSTEMLERİ

Bu sistemde ücret belirlenirken işçinin işbaşına geçirdiği belli bir zaman esas alınır. Zaman ölçüsü saat, gün, hafta, ay yada yıl olabilir.

Avantajları

1) Çalıştığı sürece işçilere sabit ücreti garanti etmesi

2) Kolay anlaşılabilir ve uygulanabilir olması

3) Çalışanlar için zaman baskısı yaratmadığından dikkat isteyen kaliteli üretim için uygun olması

Dezavantajları

1) Çalışanları teşvik edici bir sistem değildir

2) Kontrole daha çok gereksinim duyulur

3) Verim düştüğünde birim

Bu sistemde, zaman göre değil, fiilen yapılan üretim miktarına bağlı olarak ücret hesaplanır.

Avantajları 1) Yapılan iş ile ücret arasında

doğrudan doğruya bir ilişki vardır 2) Verimi artıran ve üretimi teşvik

edici bir niteliğe sahiptir 3) Kontrole fazla ihtiyaç duymaz

Dezavantajları 1) İşçilerin yıpranması, kalitenin

düşmesi, iş kazalarının artması ve işçiler arası rekabetin çoğalmasına neden olur

2) Üretim kaynaklarında aksama

olduğunda üretim miktarı ve ücret düzeyi düşer.

Akord Ücret Sistemi kendi içinde a) Para Akordu b) Zaman akordu c) Grup Akordu olmak

üzere üçe ayılır.

Bu sistemde işçiler her zaman

temeline dayalı ücret

sisteminin sağladığı

güvenceye sahipken hem de

normal üretim düzeyini aşarsa

yarattığı kazançtan belli bir

oranda pay almaktadır.

a) Para Akordu

Asgari ücretler ve normal olarak bir saatte üretilebilecek ürün miktarı dikkate alınarak hesaplanan ortalama saat ücretine birim başına akord değeri denir.

Örnek: Evlerinde takı yapan bir

kişinin yaptığı her takı için akord değerinin 5 TL. olarak belirlendiğini ve bu kişinin günde 15 tane takı yapabildiğini varsaydığımızda kişinin hak ettiği ücreti hesaplayınız?

b) Zaman Akordu

Zaman akordunda önemli olan

faktör bir birimin üretilmesi için

geçen zamandır. Hak edilen ücret

hesaplanırken bir birim için dakika

olarak belirlenen akord zamanı,

üretim miktarı ve akord faktörü ile

çarpılarak bulunur.

Örnek: 2 TL. saat ücretiyle

çalışan bir işçi % 20 akord zammı

almaktadır. Akord zamanı ise 1

birim üretmek için 30 dakikadır.

İşçi normal çalışma gününde 15

birim üretmiştir. Bu işçinin zaman

akorduna göre günlük kazancı kaç

TL’dir?

c) Grup Akordu

Bu sistem üretimin grup olarak yapılması

zorunlu olduğunda uygulanır. Akord

kazancının grup üyeleri arasında

dağıtılabilmesi için işçilerin normal saat

ücretleri dağıtım anahtarı olarak dikkate

alınır.

Örnek: Üretimi grup olarak yapılan bir

ürün için verilen akord ücreti 120 YTL’dir.

Akord kazancı grup üyeleri üç kişinin

aldıkları normal çalışma ücretleri

sırasıyla 45 YTL, 27 YTL ve 18 YTL’dir.

Akord kazancı grup üyeleri arasında

normal çalışma ücretleri dağıtım anahtarı

alınmak suretiyle dağıtılacaktır. Buna

göre 1. işçinin alacağı akord ücreti kaç

YTL’dir?




Boşa Geçen Zaman Karşılığı İşçi Ücretleri

Fazla Çalışma Karşılığı İşçi Ücretleri

İşçilerin normal çalışma süreleri dışında yaptıkları çalışmalar için hakkettikleri tutardır. Fazla çalışma ücretleri

genellikle normal çalışma ücretinin %50 si kadardır.Fazla çalışma belli bir siparişin yetiştirilmesi için yapılmış ve bu

maliyet artışı müşteri tarafından kabul edilmişse; fazla tutar direkt işçilik kabul edilir. Fazla çalışma kapasitesi

eksikliğinin giderilmesi için yapılmışsa, fazla tutar endirekt işçilik sayılıp Genel Üretim Maliyetine dahil edilir.

(Engellenebilir bir sebep)

-Hammadde Gecikmesi

-Normal kapasitenin altında üretim yapılması

-İş tanımı ve talimatındaki eksiklikler

-Üretim araçlarının bozulması

-Malzeme ya da yarı mamullerin üretime sevkinde çıkan

aksamalar

-Enerji sıkıntısından kaynaklanan aksamalar

Engellenemez – Öngörülemez bir sebep

Doğal Afet

Yangın Genel Enerji Kesintisi

Grev

730. Genel Üretim Giderleri 680. Çalışmayan Kısım

Gider ve Zararları

Kapasite Yetersizliğini gidermek

(Engellenebilir bir sebep)

Siparişi Yetiştirmek

730. Genel Üretim Giderleri 720. Direkt İşçilik Giderleri

Örnek: Saat ücreti 10 TL. olan bir işçinin normal çalışma süresinin 8 saat, bu sürenin 1 saatlik kısmı,

a) Hammadde gecikmesi sebebiyle çalışılamamıştır. Gerekli kaydı yapınız.

b) Genel enerji kesintisi sebebiyle çalışılamamıştır. Gerekli kaydı yapınız.




Örnek : Saat ücreti 10 TL. olan bir işçinin normal çalışma süresinin 8 saattir. İşçi bir çalışma gününde 11 saat olarak

fazla çalışmıştır. İşletmenin fazla çalışmalarda % 50 zamlı ödeme yapmaktadır. Buna göre;

a) Fazla çalışma belli bir siparişin yetişmesi için yapılmıştır. Gerekli kaydı yapınız.

b) Fazla çalışmanın kapasite eksikliği nedeniyle yapılmıştır. Gerekli kaydı yapınız.

Yıllık Ücretli İzin ve İkramiyeler

Bu ödemeler bir genel üretim maliyeti unsurudur. Ancak bu tür maliyetler yıl içinde belirli dönemlerde

ödendiklerinden ödemelerin yapıldığı aylarda genel üretim maliyetleri artar. Bu sakıncayı ortadan kaldırmak için

yıl içinde ödenecek ücretli izin ve ikramiyeler önceden tahmini olarak belirlenir. Bu tutar 12 aya bölünerek her aya

eşit dağıtılır.

- Her ay yapılacak kayıt şöyledir.

- Ücretli izin ve ikramiye ödendiğinde;

730. Genel Üretim Gid.

373. Maliyet Gider Karşılığı

xx

xx

373. Maliyet Gider Karşılığı

100. Kasa

xx

xx




1. Aşağıdakilerden hangisi "direkt işçilik giderleri" kapsamında değildir?

A) Esas işçilikler B) Ustabaşı ücretleri C) Üretim primleri D) Fazla çalışma ücretinin normal kısmı E) SSK işveren payı

2. Aşağıdakilerden hangisi "direkt işçilik giderleri"

kapsamında değildir?

A) Esas işçilikler B) SSK işveren payı C) Fazla çalışma ücretinin normal kısmı D) Üretim primleri E) Ustabaşı ücretleri

3. Direkt işçilik niteliğinde iş yapan bir işçinin yıllık

izin ücretleri ve ikramiyeleri aşağıdakilerden hangisi içinde izlenmektedir?

A) Yönetici işçilik B) Endirekt işçilik C) Boş işçilik D) Genel yönetim gideri E) Direkt işçilik

4. Saat ücreti 20 TL olan işçinin, normal çalışma suresi 8 saattir. İşçinin, bir çalışma gününde 10 saat çalıştığı ve işletmenin fazla çalışmalarda % 50 zamlı ödeme yaptığı varsayılırsa, işçinin toplam hak ettiği ücret kaç TL dir?

A) 220 B) 200 C) 180 D) 150 E) 100

5. Belirli bir siparişin yetiştirilmesi için yapılan

fazla çalışma ödemesi aşağıdakilerden hangisinde yer alır?

A) Genel üretim giderinde B) Endirekt işçilik giderinde C) Genel yönetim giderinde D) Direkt işçilik giderinde E) Çalışmayan kısım gider ve zararlarda

İşçi Kıdem Tazminatı Ödemeleri

İş kanununda belirtilen durumlarda iş akdi sona eren işçiye veya kanuni mirasçılarına işverence ödenen

paradır. Mamul maliyetlerinin sağlıklı ve doğru hesaplanabilmesi için kıdem tazminatlarının aylar itibariyle üretim

maliyetleriyle ilişkilendirilerek maliyet dağıtımlarının yapılması gerekir.

- Tahakkuk edeceği tahmin edilen kıdem tazminatlarının 1/12 si şu şekilde muhasebeleştirilir:

- Uzun vadeli kıdem tazminatı borcunun kısa vadeli borçlara aktarılması:

-Kıdem tazminatının ödenmesi durumunda ise şu kayıt yapılır.

730. Genel Üretim Gid.

472. Kıdem Tazminatı

Karşılığı

472. Kıdem Tazminatı Karş.

372. Kıdem Tazminatı

Karşılığı

372. Kıdem Tazminatı Karş.

100. Kasa

xx

xx

xx

xx

xx

xx




6. Aşağıdakilerden hangisi endirekt işçilik

kapsamında ele alınmaz?

A) Ustabaşına ödenen ücretler B) Kaynak departmanında çalışan işçiye ödenen

ikramiyeler C) Kaynak departmanında çalışan işçiye yaptığı

kaynak işi karşılığında ödenen ücretler D) Kaynak departmanında çalışan işçiye makine

başında geçirdiği boş zamanlar için ödenen ücretler

E) Bakım - onarım işçilerinin ücretleri

7. Saat ücreti 2 TL olan işçinin normal çalışma süresi 8 saattir. İşçi belli bir siparişin yetiştirilmesi amacıyla 10 saat çalışmıştır. İşletmede fazla çalışma karşılığında % 50 zamlı ödeme yapılmaktadır. İşçi ye 10 saatlik çalışması karşılığında ödenecek ücret kaç TL’ dir?

A) 17 B) 19 C) 22 D) 24 E) 28

8. Saat ücreti 3 TL olan bir işçinin normal çalışma süresi 8 saat olup, bu işçi bir günde 10 saat çalışmıştır. İşletmede fazla çalışma için % 50 zamlı ödeme yapılmaktadır. Bu bilgilere göre işçiye ödenecek ücret kaç TL’dir?

A) 24 B) 27 C) 30 D) 33 E) 40

9. İşletmede kapasite eksikliği nedeniyle üretim

darboğazını aşmak üzere fazla çalışma yapılmaktadır. Bu nedenle yapılacak fazla çalışma zammı ödemeleri aşağıdaki hesaplardan hangisinde izlenir?

A) Direkt İşçilik Giderleri B) Kasa C) Genel Üretim Giderleri D) Çalışmayan Gider ve Zararları E) Personel Borçlar

10. Aşağıdakilerden hangisi endirekt olarak

değerlendirilemez?

A) Kesme departmanı ustabaşına ödenen ücretler B) Üretim makineleri bakım işinde çalışanlara

ödenen ücretler C) Üretim bölümünde çalışan işçilere ödenen yıllık

ikramiyeler D) İdari binalar temizlik işinde çalışan işçilere

ödenen ücretler E) Konfeksiyon atölyesinde kesim makinesinde

çalışan işçilere dönen ücretler

11. Mamul veya hizmet üretiminde kullanılan, mamulün temel öğesini oluşturan ve mamullere doğrudan yüklenebilen işçilikler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Direkt işçilik B) Endirekt işçilik C) Yardımcı işçilik D) Yönetici işçilik E) Üretken olmayan işçilik

12. Direkt işçilik maliyetlerini endirekt işçilik

maliyetlerinden ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) İşçilerin sürekli olarak çalışması veya çalışmaması

B) İşçilerin zaman esasına göre çalışması C) Ücretlerin hesaplanmasında kullanılan ücret

sisteminin farklı olması D) İşçinin sahip olduğu sosyal haklar E) Mamullere doğrudan doğruya yüklenebilme

olanağının olması 13. Bir üretim işletmesinde (D) siparişiyle ile ilgili olarak

toplam 40 saat çalışılmıştır. Bu sürenin 15 saati fazla mesai çalışmasıdır. Fazla mesai çalışması siparişinin tamamlanması için yapılmıştır. İşletmede saat ücreti 1 TL ve fazla mesai zammı ise %50 dir. Bu bilgilere göre siparişin maliyetine yüklenecek işçilik maliyeti kaç TL dir?

A) 40 B) 41,5 C) 47,5 D) 53,5 E) 60

14. Üretim için gerekli olan malzemenin işletmeye

zamanında ulaşmaması nedeniyle, iki saatlik boşa geçen zaman oluşmuştur. Bu süre için işçilere ödenen ücretler aşağıdaki hesaplardan hangisinin borç tarafına kaydedilir?

A) Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları B) Genel Üretim Giderleri C) Direkt İşçilik Giderleri D) Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri E) Personele Borçlar

15. Sel baskını nedeniyle işletmede, altı saatlik boşa geçen zaman oluşmuştur. Bu süre için işçilere ödenen ücretler aşağıdaki hesaplardan hangisinin borç tarafına kaydedilir?

A) Personele Borçlar B) Çalışılmayan Kısım Gider ve Zararları C) Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri D) Direkt İşçilik Giderleri E) Genel Üretim Giderleri

1 2 3 4 5 6 7 8

B E B A E C C D

9 10 11 12 13 14 15

C E A E C B B




GENEL ÜRETİM GİDERLERİ

Mamul maliyetlerini oluşturan direkt ilk madde ve malzeme giderleriyle, direkt işçilik giderleri dışında kalan,

üretimle ilgili diğer giderlere; “genel üretim giderleri” diyoruz. Bu giderler; endirekt ilk madde ve malzeme

giderleri, endirekt işçilik giderleri ve üretime “doğrudan doğruya” yüklenilemeyen diğer üretim giderlerini kapsar.

Ortak üretim giderleri de denilen bu giderler her üretim işletmesinin “üretim ilişkisine” göre çeşitli farklılıklar

gösterebilir. Çokça karşılaşabileceğimiz genel üretim giderlerinden bazılarını şöylece sıralayabiliriz:

- Endirekt ilk madde ve malzeme giderleri

- Endirekt işçilik giderleri

- Üretimde kullanılan sabit değer amortisman giderleri

- Üretimde kullanılan sabit değerlerin, vergileri, kiraları, harçları

- Enerji ve yakıt giderleri

- Aydınlatma, ısıtma ve havalandırma giderleri

- Tamir, bakım ve onarım giderleri

- Sosyal, sağlık, spor tesisleri yemekhane giderleri dinlenme yerleri vb.

-

Görüldüğü gibi, genel üretim giderleri değişik özellikteki çeşitli üretim giderlerinden oluşmaktadır. Bu giderlerin

mamullere dağıtımında seçilecek “dağıtım ölçüsü” oldukça önemlidir. Bu ölçünün, mamulle gider arasındaki

ilişkiyi en iyi şekilde temsil etmesi gerekir.

(Örneğin; ısıtma giderinin “alan genişliği” ölçüsüne göre dağıtılması olumlu bir ilişkidir.)

ÖZELLİKLERİ

1. Mamulle arasında direkt bir ilişki yoktur 2. Birbirinden çok farklı nitelikte çok farklı maliyet unsurlarından oluşur

A) Sabit B) Değişken

3. Bir kısmı zaman içinde düzensiz dağılım gösterir A) İkramiyeler B) İzin ve tatil ücretleri C) Isınma giderleri

4. Bir kısmının kesin tutarları ancak yılsonlarında belirlenebilir. A) Bakım onarım giderleri B) Amortisman giderleri

5. Yıllık tutarı belli olan bazı GÜG’lerin imalata yüklenmesi isteğe bağlıdır.

GİDER YERLERİ: Gider yerleri, giderleri ayrı olarak izlenen örgüt veya hesap birimleridir.

GİDER YERLERİNİN BÖLÜMLENMESİ: Gider yerleri, giderlerin fonksiyonel bölümlenmesine ve Tekdüzen

Hesap Planına uygun şekilde, şu şekilde gruplandırılabilir.

A- ÜRETİM GİDER YERLERİ

1. Esas Üretim Yerleri 2. Yardımcı Üretim Yerleri 3. Hizmet Yerleri 4. Üretim Yerleri Yönetim Gider Yerleri

B- DÖNEM GİDER YERLERİ

5. Araştırma ve Geliştirme Gider Yerleri

6. Pazarlama Satış ve Dağıtım Gider Yerleri

7. Genel Yönetim Gider Yerleri

8. Finansman Gider Yerleri




ESAS

ÜRETİM YERLERİ

İşletmenin ana faaliyet konusunu

oluşturan mamullerin üretimini

yapan bölümlerdir. Bazı yapıtlarda

işlem merkezleri adıyla da anılan

bu gider yerlerine örnek olarak, bir

iplik fabrikasında “iplik”, “bobin”, ve

“büküm” bölümleri; kumaş

fabrikasında “dokuma”,

“beyazlatma”, “boyama” ve

“apreleme” bölümleri; bir ağaç işleri

( mobilya ) fabrikasında “ kesim”. “

makine”, “montaj”, “ boya-cila” ve “

döşeme” bölümleri sayılabilir.

YARDIMCI

ÜRETİM YERLERİ

Esas üretim yerlerinin ve diğer

birimlerin faaliyetlerini sürdürmeleri

için gerekli yan girdileri üreten “

elektrik santrali” , “buhar “ ( kazan

dairesi), “basınçlı hava (kompresör)

dairesi”, vb. birimleri kapsar.

HİZMET

YERLERİ

Diğer gider yerlerine hizmet vermek

üzere kurulmuş “bakım ve onarım

servisi”, “ nakliye servisi “, “ personel

taşıma servisi”, “ laboratuar”, “

yemekhane” ve “ malzeme ambarı”

gibi birimlerdir.

ÜRETİM YERLERİ

YÖNETİM GİDER YERLERİ

Fabrikadaki çalışmaları yöneten

veya yönlendiren “ fabrika

müdürlüğü” , “ üretim planlama

bölümü” , vb. birimleri kapsar.

ÜRETİM GİDER

YERLERİ

ARAŞTIRMA VE

GELİŞTİRME

GİDER YERLERİ

Araştırma ve geliştirme giderlerinin

biriktirildiği gider yerleridir. Genelde

hesap birimi olarak tek bir gider yeri

şeklinde karşımıza çıkar. Ancak,

araştırma ve geliştirmeye büyük

önem vererek, örgüt yapısını buna

göre oluşturmuş işletmelerde, örgüt

birimleri halinde birkaç gider yerini

kapsayabilir.

PAZARLAMA, SATIŞ

DAĞITIM

GİDER YERLERİ

Üretim sonrası depolama, dağıtım

vb, faaliyetleri yürüten “ pazarlama

bölümü” , “ satış mağazaları” ,

“mamul ambarı”, nakliye servisi (

mamul)” ve “ satış sonrası hizmet (

bakım) servisi” gibi birimleri kapsar.

FİNANSMAN

GİDER YERLERİ

Finansman giderlerinin biriktirildiği,

genelde tek hesap biriminden oluşur.

GENEL YÖNETİM

GİDER YERLERİ

Genel yönetim giderlerinin yapıldığı

yerlerdir. Örnek olarak “ genel

müdürlük”, “ muhasebe bölümü”, “

hukuk müşavirliği” vb birimler

sayılabilir.

DÖNEM GİDER

YERLERİ




GİDER DAĞITIMLARI

G.Ü.G.

GİDER DAĞITIMLARI

1) Birinci Dağıtım : Giderlerin gider yerlerine dağıtımıdır 2) İkinci Dağıtım : Yardımcı üretim ve yardımcı hizmet gider yerleri giderlerinin esas üretim gider yerlerine

dağıtılmasıdır. 3) Üçüncü Dağıtım: Esas üretim gider yerlerinde toplanan giderlerin (maliyetlerin) üretilen mamullere dağıtılmasıdır.

II. DAĞITIM

-Basit (Doğrudan) Dağıtım

- Kademeli Dağıtım

- Matematiksel Dağıtım

- Standart (Planlı) Dağıtım

- Karşılıklı (Turlamalı) Dağıtım

Yard.Hiz.

Gid. Yeri

Yard.Üret

Gid. Yeri

Esas.Üret

Gid. Yeri

I. DAĞITIM

MAMULLER

III. DAĞITIM

KADEMELİ DAĞITIM

Yardımcı Gider yerlerinin birbirlerine sunmuş oldukları hizmet

alışverişlerini kısmen dikkate alan, giderleri aynı zamanda esas

üretim gider yerleri ile dönem gider yerleri ve varsa yatırım gider

yerleri arasında dağıtan gider dağıtım yöntemidir.

Gider Dağıtımında,

- En fazla gider yerine hizmet sunmuş gider yerinden dağıtıma

başlanır.

- Hizmet sunma dereceleri eşitse, gideri en fazla olan gider yeri

öncelikli dağıtılır.

- Yardımcı gider yeri giderini dağıtırken kendisine pay vermez.

- Kendisinden önce gideri dağıtılmış bir gider yerine, gider

dağıtımından pay verilmez.

BASİT DAĞITIM

Yardımcı Gider yerlerinin birbirlerine

sunmuş oldukları hizmet alışverişlerini

dikkate almayan, giderleri sadece esas

üretim gider yerleri ile dönem gider yerleri

ve varsa yatırım gider yerleri arasında

dağıtan gider dağıtım yöntemidir.

MATEMATİKSEL DAĞITIM

Her bir yardımcı gider yerinin birbirine sunduğu hizmet alışverişini tam olarak dikkate alan ve dağıtım yaparken

denklemler yoluyla dağıtımın gerçekleştirildiği yöntemdir.

Y: Kendi Gideri x Diğer Yardımcı Gider yerinden alınan %’lik pay




STANDART (PLANLI) DAĞITIM

Bu yöntem dağıtıma tabi yardımcı üretim ve hizmet gider yeri giderlerinin,

Tahmin yoluyla veya bütçeler aracılığı ile belirlenerek, saptanan dağıtım oranlarına göre ilgili gider

yerlerine dağıtılması esasına dayanır.

Fiili giderler ile standart giderler arasındaki dağıtım farkları önceden belirlenen oranlardan yararlanılarak

esas üretim gider yerlerine dağıtılır.

Yardımcı üretim ve hizmet gider yerleri karşılıklı olarak birbirlerine pay verirler.

Dağıtım fiili giderlere göre değil, önceden tahmin edilen veya bütçelenmiş gider tutarına göre belirlenen

dağıtım anahtarı yardımıyla yapılır.

Eksik yükleme olması durumunda, aradaki farklar üretim maliyetlerine ilave edilir.

Fazla yükleme olması durumunda esas üretim gider yerleri maliyetinden düşülür.

NOT : Sorunun içerisinde tahmin, plan/bütçe gibi ifadelere yer verilmişse Standart dağıtım yöntemidir.

KARŞILIKLI (TURLAMALI) DAĞITIM

Bu yöndemde, dağıtıma tabi gider yerleri arasındaki hizmet alışverişi dikkate alınmakta ve giderler yardımcı

üretim ve hizmet gider yerlerine karşılıklı olarak dağıtılmaktadır. Karşılıklı dağıtım yöntemi, denklem esasına dayanan

matematik dağıtım yönteminin, denklem kurulmadan yapılacak hesaplarla uygulanması yöntemidir.

SORU : Dağıtıma tabi yardımcı üretim ve hizmet gider yeri giderlerinin, tahmin yoluyla veya bütçeler aracılığıyla

belirlenerek, saptanan dağıtım oranlarına göre ilgili gider yerlerine dağıtılması esasına dayanan dağıtım yöntemi

hangisidir?

- Standart Dağıtım Yöntemi

SORU : “Kademeli Dağıtım Yöntemi”nin başlıca sakıncası hangisidir?

- Dağıtım tek yönlüdür, dağıtımı yapılan gider yerine pay verilmez.

SORU : Gider çeşitlerinin gider yerleri itibariyle dağıtımını topluca gösteren tabloya ne ad verilir?

- Gider Dağıtım Tablosu

SORU : Giderlerin oluştukları anda hangi gider yerlerine ve hangi maliyet hesabı aracılığı ile verileceğinin

belirlenmesi işlemine ne ad verilir?

- I. Dağıtım

SORU : Yardımcı Üretim gider yerleri ile hizmet gider yerleri giderlerinin, bu gider yerlerinin üretiminden ve

hizmetinden yararlanan gider yerleri arasında dağıtılmasına ne ad verilir?

- II. Dağıtım

SORU : Esas üretim gider yerinde toplanan giderlerin o gider yerinde üretilen ana mamul grupları, ortak ürünler ve

yan ürünler arasında dağıtılmasına ne ad verilir?

- III. Dağıtım




1. İşletmenin ilgili döneminde 30 000 TL’lik fabrika binası sigortası, 20 000 TL’lik ısıtma gideri

gerçekleşmiştir. Bu işletmeye ait dağıtım ölçüleri aşağıdaki gibidir:

Dağıtım Anahtarı

E.Ü. Gider Yerler

Y.H.Ü. Gider Yerleri

Dönem Gider Yeri

Döküm Montaj Bakım Enerji Genel

Yönetim

m2 50 20 5 15 10

Petek Sayısı

0 15 10 5 10

Fabrika binası sigortası m2, ısıtma gideri ise petek

sayısına göre dağıtılacaktır. Bu bilgilere göre;

dokum bölümünün “I. gider dağıtım toplamı” ne

kadardır?

A) 15 000 B) 24 000 C) 30 000 D) 45 000 E) 50 000

2. III. Genel üretim maliyetleri dağıtımı ile ilgili

olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Esas maliyet yerlerinde toplanan maliyetler yardımcı maliyet yerlerine çeşitli ölçüler kullanılarak dağıtılır.

B) Yardımcı maliyet yerlerinde toplanan maliyetler mamullere dağıtılır.

C) Esas maliyet yerlerinde toplanan maliyetler çeşitli ölçüler kullanılarak mamullere dağıtılır.

D) Yardımcı maliyet yerlerinde toplanan maliyetler esas maliyet yerlerine çeşitli ölçüler kullanılarak dağıtılır.

E) Yardımcı maliyet yerlerinde toplanan maliyetler giderlere dağıtılır.

3. Esas uretim gider yerlerinde toplanan giderlerin, o gider yerinde üretilen mamul ve hizmet maliyetlerine yüklenmesine ne ad verilir?

A) Matematiksel dağıtım B) Üçüncü dağıtım C) Doğrusal dağıtım D) Birinci dağıtım E) İkinci dağıtım

4. İşletmeye ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir:

Yardımcı

Hizmet Gider

Yerleri

Esas

Üretim Gider

Yerleri

Bakım Enerji Döküm Montaj

I.Gider Dağıtımı

Toplamı 31 500 28 000 xxx xxx

Dağıtım

Anahtarı

İşçi

Sayısı 10 30 40 20

m2 5 5 50 20

İşletme II. gider dağıtım’ında “kademeli dağıtım

Yöntemi”ni uygulamakta ve bakım bolumu dağıtım

anahtarı olarak “işçi sayısını” kullanmaktadır. Bu

bilgilere göre, bakım bölümünün montaj

bölümüne yüklediği gider payı ne kadardır?

A) 14 000 000 B) 10 500 000 C) 9 000 000 D) 7 000 000 E) 6 300 000

5. Aşağıdaki yöntemlerden hangisi, dağıtıma tabi

gider yerlerine ait giderlerin dağıtılmasında kullanılan yöntemlerden biri değildir?

A) Matematiksel dağıtım yöntemi B) Karşılıklı dağıtım yöntemi C) Ağırlıklı ortalama yöntemi D) Kademeli dağıtım yöntemi E) Planlı (standart) dağıtım yöntemi

6. Esas üretim gider yerlerinin ve diğer gider

yerlerinin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli yan girdileri üreten gider yeri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Üretim Yerleri Yönetimi Gider Yeri B) Esas Üretim Gider Yeri C) Genel Yönetim Gider Yeri D) Yardımcı Hizmet Gider Yeri E) Yardımcı Üretim Gider Yeri

7.

Yard.

Hizmet

Maliyet

Yeri

(I)

Yard.

Hizmet

Maliyet

Yeri

(II)

Esas

Üretim

Maliyet

Yeri

(A)

Esas

Üretim

Maliyet

Yeri

(B)

Esas

Üretim

Maliyet

Yeri

(C)

I.Dağıtım

Toplamı TL 600 000 800 000 1200 000 1300 000 1200 000

Yar.Hiz.

Maliyet

Yeri (I)

%5 %50 %20 %15 %15

Yar.Hiz.

Maliyet

Yeri (II)

- - %40 %20 %20

I. Dağıtım sonucunda oluşan bu bilgilere ve

“kademeli dağıtım yöntemine göre ikinci dağıtım

sonucunda esas üretim maliyet yeri “A”daki

toplam gider payı kaç TL dir?

A) 650 000 B) 1 300 000 C) 1 850 000 D) 1 870 000 E) 2 000 000




8. Standart (planlı) dağıtım yöntemi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Fiili giderler ile standart giderler arasındaki dağıtım farkları önceden belirlenen oranlardan yararlanılarak esas üretim gider yerlerine dağıtılır.

B) Yardımcı üretim ve hizmet gider yerleri, seçilmiş bulunan faaliyet ölçüsüne göre yararlandıkları hizmet ölçüsünde giderlerden pay alırlar.

C) Dağıtım fiili giderlere göre değil, önceden tahmin edilen veya bütçelenmiş gider tutarlarına göre, belirlenen dağıtım anahtarları yardımıyla yapılır.

D) Eksik yükleme olması durumunda, aradaki farklar üretim maliyetlerine ilave edilir.

E) Fazla yükleme olması durumunda, aradaki farklar yardımcı üretim gider yeri maliyetinden düşülür.

9. “B” Uretim İşletmesi'nin birinci dağıtım sonrası gider yerlerinde toplanan gider tutarları ile yemekhane ve personel taşıma yardımcı gider yerlerinin diğer gider yerlerine sağladıkları hizmetlerin oranları aşağıdaki gibidir:

Biçki,

Dikiş Y.hane

Personel

Taşıma

Finansman

Gider Yeri

I.Dağıtım

Toplamı 400.000 300.000 100.000 150.000

Yemekhane % 75 - %15 %10

Personel

Taşıma %70 %25 - %5

İşletme, II. dağıtımda matematiksel dağıtım

yöntemini kullanmaktadır. Yemekhane “X” ve

personel taşıma “Y” ile ifade edilirse,

matematiksel dağıtım yönteminde karşılıklı

dağıtıma girecek gider yerlerinin matematiksel

denklemleri aşağıdakilerden hangisidir?

A) X = 300.000 + 0,25Y Y = 100.000 + 0,15X

B) X = 100.000 + 0,15Y + 150.000 Y = 300.000 + 0,25X + 150.000

C) X = 400.000 + 0,25Y Y = 400.000 + 0,15X

D) X = 300.000 + 0,25Y + 400.000 Y = 100.000 + 0,15X + 400.000

E) X = 100.000 + 0,15Y Y = 300.000 + 0,25X

10. Birinci dağıtım sonunda gider yerinde toplanan giderleri, sadece esas üretim gider yerleri ile dönem gider yerleri ve varsa yatırım gider yerleri arasında dağıtan gider dağıtım yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kademeli dağıtım B) Basit dağıtım C) Karşılıklı dağıtım D) Matematiksel dağıtım E) Planlı (standart) dağıtım

11. Aşağıdaki gider yerlerinden hangisi bir kumaş fabrikasında yardımcı hizmet gider yerine örnek olarak verilebilir?

A) Yatırım planlama bölümü B) Üretim planlama bölümü C) Yemekhane D) Dokuma E) Boyama

12. “A” İşletmesinin birinci gider dağıtım sonunda gider yerlerinde toplanan giderleri ve dağıtım anahtarlarına ait bilgiler aşağıdaki gibidir:

EÜGY 1 EÜGY 2 YGY(A) YGY(B)

I.Gid.

Dağıtım

Toplamı

500.000 400.000 100.000 70.000

Dağıtım Anahtarları

İşçi Sayısı 60 30 8 10

İstek Fişi

Sayısı 250 150 40 75

“YGY (A)” nın giderleri işçi sayısı, “YGY (B)” nin

giderleri istek fişi sayısı dikkate alınarak

dağıtılacaktır. Bu bilgilere ve basit dağıtım

yöntemine göre “YGY (B)” den “EUGY 1” e

yüklenecek gider tutarı kaç TL dir?

A) 110.000 B) 50.000 C) 43.750 D) 40.000 E) 30.000

13. “A” üretim işletmesinin, birinci dağıtım sonrası gider yerlerinde toplanan gider tutarları ile elektrik santrali ve spor tesisi yardımcı gider yerlerinin diğer gider yerlerine sağladıkları hizmetlerin oranları aşağıdaki gibidir:

Montaj Elektrik

Santrali

Spor

Tesisi

Genel

Yönetim

1. Dağıtım

Toplamı 500.000 145.500 48.500 100.000

Elektrik

Santrali %85 - %10 %5

Spor

Tesisi %60 %30 - %10

İşletme, II. dağıtımda matematiksel dağıtım

yöntemini kullanmaktadır. Bu bilgilere göre,

matematiksel dağıtım sonrası elektrik

santralinin spor tesisinden alacağı gider payı

kaç TL’dir?

A) 6.500 B) 14.500 C) 16.500 D) 19.500 E) 23.000




14. İşletmede katlanılan endirekt giderlerin ilgili tüm gider yerlerine dağıtım ölçüsü yardımıyla dağıtılması kaçıncı dağıtımdır?

A) Birinci dağıtım B) İkinci dağıtım C) Üçüncü dağıtım D) Dördüncü dağıtım E) Beşinci dağıtım

15. Bir işletmeye ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir: Gider Yeri YHGY 1 YHGY 2

Dağıtılacak Gider 2.000 3.000

Yardımcı Hizmet Gider Yeri I %15 %5

Yardımcı Hizmet Gider Yeri II %10 %15

Esas Üretim Gider Yeri I %45 %30

Esas Üretim Gider Yeri II %30 %50

Dağıtılacak gider toplamı yüksek olan YHGY

öncelikle dağıtılacaktır. Bu bilgilere ve kademeli

dağıtım yöntemine göre “esas üretim gider yeri

II”de toplanacak toplam gider kaç TL dir?

A) 2.870 B) 2.635 C) 2.505 D) 2.478 E) 2.350

16.

Bu kayıt aşağıdaki işlemlerden hangisine aittir?

A) Esas üretim gider yerlerinde toplanan giderlerinin üretilen mamullerin maliyetine dağıtılmasına

B) Yardımcı gider yerlerinde toplanan giderlerin üretilen mamullerin maliyetine dağıtılmasına

C) Esas üretim gider yerlerinde toplanan giderlerin yardımcı gider yerlerine dağıtılmasına

D) Dönem içinde katlanılan giderlerin ilgili gider yerlerine dağıtılmasına

E) Yardımcı gider yerlerinde toplanan giderlerin esas üretim gider yerlerine dağıtılmasına

17. Yardımcı hizmet gider yerlerinin birbirleriyle

olan hizmet alış verişlerinin dikkate alınmadığı; yardımcı gider yerlerinde toplanan giderlerin sadece esas üretim gider yerlerine dağıtımın yapıldığı dağıtım yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Örnek dağıtım yöntemi B) Matematiksel dağıtım yöntemi C) Kademeli dağıtım yöntemi D) Doğrudan dağıtım yöntemi E) Planlı dağıtım yöntemi

18.

730. Gen.Üretim Gid. - Esas Üretim Gid. Yeri A - Esas Üretim Gid. Yeri B

730. Gen.Üretim Gid.

- Yard. Üretim Gid. Yeri X - Yard. Üretim Gid. Yeri Y

xx

xx




19.

20.

1 2 3 4 5 6 7 8

A C B D C E D B

9 10 11 12 13 14 15 16

A B C C D A B E

17 18 19 20

D B E E




MALİYETLENDİRME YÖNMETLERİ

X üretim işletmesinin aylık üretim kapasitesi 8.000 adettir. İşletme Şubat ayında 4.000 adet mamul üretmiştir.

İşletmenin şubat ayı mamul üretimine ait giderleri aşağıdaki gibidir.

Direkt İlk madde ve malzeme giderleri 4.000.000

Diret işçilik giderleri 7.000.000

Genel Üretim Giderleri 9.000.000

Değişken 3.000.000

Sabit 6.000.000

İstenen: Maliyetin Kapsamını belirleyen yöntemlerden;

a) Asal Maliyet Yöntemi

b) Değişken Maliyet Yöntemi

c) Tam Maliyet Yöntemi

d) Normal Maliyet Yöntemi göre mamul maliyetlerini hesaplayınız.

a. Asal Maliyet Yöntemi b. Değişken Maliyet Yöntemi c. Normal Maliyet Yöntemi

a.Fiili Maliyet Yöntemi

a. Sipariş maliyet yöntemi b. Evre maliyet yöntemi

-İşletmenin büyüklüğü

- Örgüt Yapısı

- Mamullerin cinsi

- Kullanılan üretim tekniği

- Üreticilerin gereksinim duyduğu bilginin niteliği

Asal Maliyet

Yöntemi

710. Direkt İlk Md. Mlz. Gid. 720. Direkt İşçilik Giderleri

Değişken Maliyet

Yöntemi

710. Direkt İlk Md. Mlz. Gid. 720. Direkt İşçilik Giderleri 730. Genel Üretim Giderleri

- Değişken

Normal Maliyet

Yöntemi


- Değişken - Sabit x Kapasite Kull. Oranı

Tam Maliyet

Yöntemi





1. Üretim maliyetlerinin,

Maliyet Direkt ilk Md. Malz. Maliyeti

+ Direkt İşcilik

Maliyeti +

Genel Üretim Gideri (Sabit+

Değişken)

Yaklaşımına göre hesaplanmasını esas alan “maliyet sistemi” aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tam maliyet yöntemi B) Değişken maliyet yöntemi C) Normal maliyet yöntemi D) Asal maliyet yöntemi E) Direkt maliyet yöntemi

2. Üretim maliyetlerinin,

Maliyet Direkt ilk Md. Malz. Maliyeti

+ Direkt İşcilik

Maliyeti +

Genel Üretim Gideri

(Değişken+ Kullanılan

Kapasitedeki Sabit)

yaklaşımına göre hesaplanmasını esas alan “maliyet sistemi” aşağıdakilerden hangisidir?

A) Değişken maliyet yöntemi B) Normal maliyet yöntemi C) Direkt maliyet yöntemi D) Tam maliyet yöntemi E) Asal maliyet yöntemi

3. Maliyetlerin saptanma zamanına göre

sınıflandırılmasında aşağıdakilerden hangisi yer alır?

A) Fiili maliyet-tahmini maliyet-standart maliyet B) Karma maliyet-bileşik maliyet C) Değişken maliyet –tam maliyet D) Sabit maliyet-değişken maliyet E) Sipariş maliyet-safha maliyet

4. Sabit giderlerin tamamını dönem gideri içerisinde

yer veren ve değişken üretim giderini üretim maliyetine yükleyen sistem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ortalama maliyet B) Tam maliyet C) Asal maliyet D) Değişken maliyet E) Direkt maliyet

5. Aşağıdaki maliyet sistemlerinden hangisinde,

birim mamul maliyetinin hesaplanmasında, genel üretim giderleri dikkate alınmaz?

A) Tam maliyet sistemi B) Normal maliyet sistemi C) Değişken maliyet sistemi D) Standart maliyet sistemi E) Asal maliyet sistemi

6. Değişken giderlerin tamamının, sabit giderlerin ise kapasite kullanım oranına göre maliyetlere yüklenmesi esasına dayanan maliyet yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tam maliyet yöntemi

B) Değişken maliyet yöntemi C) Sabit maliyet yöntemi D) Yarı değişken maliyet yöntemi E) Normal maliyet yöntemi

7. "A" mamulünün dönüştürme maliyeti 2.500 TL,

asal maliyeti 3.500 TL, direkt ilk madde ve malzeme gideri 2.000 TL ise, direkt işçilik giderleri ile genel üretim giderleri tutarları kaç TL dir?

A) Direkt İşçilik Giderleri: 1.250 TL, Genel Üretim Giderleri: 1.250 TL

B) Direkt İşçilik Giderleri: 500 TL, Genel Üretim Giderleri: 2.000 TL

C) Direkt İşçilik Giderleri: 2.000 TL, Genel Üretim Giderleri: 500 TL

D) Direkt İşçilik Giderleri: 1.500 TL , Genel Üretim Giderleri: 1.000 TL

E) Direkt İşçilik Giderleri: 1.000 TL, Genel Üretim Giderleri: 1.500 TL

8. “ABC” üretim işletmesinin 2009 Temmuz ayı toplam

üretim giderleri aşağıdaki gibidir.

Direkt ilk madde ve malzeme giderleri :500.000 TL Direkt işçilik giderleri (tamamı değişken) :100.000 TL Genel üretim giderleri : 160.000 TL Sabit GÜG : 90.000 TL Değişken GÜG : 70.000 TL

İşletmenin aylık kapasitesi 500 adet “X” mamulüdür ve Temmuz 2009 döneminde 500 adet “X” mamulü üretilmiştir. Asal maliyet (direkt maliyet) yöntemine göre işletmenin üretim maliyeti kaç TL’dir?

A) 740.000 B) 690.000 C) 670.000 D) 600.000 E) 500.000

9. Üretim kapasitesi 12.000 birim olan bir işletme

dönemde 4.800 birim üretim yapmış ve çeşitli maliyet sistemlerine göre maliyetler aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:

Tam maliyet sistemine göre 60.000 TL Değişken maliyet sistemine göre 52.000 TL Normal maliyet sistemine göre 55.200 TL Asal maliyet sistemine göre 43.000 TL

Bu bilgilere göre işletmede sabit genel üretim maliyeti kaç TL dir?

A) 3.200 B) 4.800 C) 8.000 D) 9.000 E) 9.600




10. “X” Üretim işletmesinin 2012 Temmuz ayı üretim giderleri aşağıdaki gibidir:

Direkt ilk madde malzeme Gid. 450.000.TL Direkt işçilik Gid. 600.000.TL Sabit Genel Üretim Gid. 900.000.TL Değişken Genel Üretim Gid. 950.000.TL

İşletmenin maliyetlerini belirlerken “değişken maliyet yöntemi”ni kullandığı ve Temmuz ayı içinde 500 adet mamul ürettiği bilinmektedir. Bu bilgilere göre işletmenin ürettiği mamulün birim maliyeti kaç TL’dir?

A) 4.000 B) 5.000 C) 3.700 D) 3.000 E) 2.100

11. “Y” üretim işletmesinin dönem içinde gerçekleşen üretim maliyeti aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır:

Direkt ilk madde malzeme Gid. 20.000.TL Direkt işçilik Gid. 5.000.TL Sabit Genel Üretim Gid. 4.000.TL Değişken Genel Üretim Gid. 2.000.TL Toplam Üretim Maliyeti 31.000.TL

İşletmenin yıllık üretim kapasitesi 10.000 adet, yıllık kapasite kullanım oranı ise %75’dir. Bu bilgilere ve normal maliyet yöntemine göre işletmenin birim üretim maliyeti kaç TL’dir. A) 4,13 B) 4,00 C) 3,60 D) 3,10 E) 3,00

1 2 3 4 5 6 7 8

A B A D E E D D

9 10 11

C A B




ÜRETİM TEKNİGİNE GÖRE MALİYET SİSTEMLERİ

SİPARİŞ MALİYET KARTI

Üretime Başlama Tarihi : …../…./201.. İş Parti No : … Üretime Bitiş Tarihi : …../…./201.. Mamulün Adı: … Üretime Alınan Miktar : Üretimi Tamamlanan Miktar :

TUTARLAR

AÇIKLAMALAR

ESAS ÜRETİM YERLERİ TOPLAM

10 11 12

Direkt İlk Madde ve Malzeme Gid.

XX XX

XX XX

XX XX

XX XX

Tarih İstek Fiş No Mal.Kod. Mal.Mik

10.3.13 16.3.13

22 28

06 06

200 360

Direkt İlk Mad. Ve Mlz. Gid. Toplamı XX XX XX XX

Direkt İşçilik Gideri

Tarih

Çalışma Kart No.

Yapılan İş Kodu

İşlem Süresi

Direkt İşçilik Giderleri Toplamı XX XX XX XX

Genel Üretim Giderleri

Tarih İş Ölçümü Yükleme Oranı

İş Birim Sayısı

Genel Üretim Giderleri Toplamı XX XX XX XX

Bu partide yapılan üretimin toplam maliyeti XX

Bu partide yapılan üretimin birim maliyeti XX

A. SİPARİŞ MALİYETİ

Çeşitli türde ve genellikle müşterilerinin özel siparişlerini

üzerine üretim yapan işletmelerde, her mamul partisinin

maliyetlerinin ayrı ayrı izlendiği sistemdir.

Sipariş, müşteriden gelebileceği gibi stok amacı ile yönetimin

verdiği üretim emri de olabilir.

İnşaat, gemi, mobilya, uçak, mücevher gibi ürünler için

sipariş maliyet sistemi kullanılır.

TEMEL İLKELERİ

1. Üretimine başlanan her bir sipariş için ayrı sipariş kartı

açılır ve bu kartlar numaralandırılır

2. Her bir sipariş emriyle ilgili direkt ilk madde ve malzeme

ve direkt işçilik maliyetleri fiili tutarları ile genel üretim

maliyetleri ise tahmini tutarları ile sipariş maliyet kartına

işlenir.

3. Üretim maliyetlerinin muhasebeleştirilmesinde her bir

maliyet yeri için üretim hesabı açılır

4. Üretimi tamamlanan ürünlerin toplam maliyeti için Mamul

Stokları Hesabına borç, Yarı Mamul Üretim Hesabına alacak

kaydı yapılır.

SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİNDE KULLANILAN BELGELER

A) SİPARİŞ MALİYET KARTI: Üç ana bölümden oluşur.

1.Başlık Bölümü: Üretim işletmesinin adı, sipariş numarası, stok için mi, sipariş için mi üretim yapıldığı, başlama ve bitiş

tarihleri, mamul tipi ve adedi gibi bilgiler yer alır.

2.Maliyet Unsurları Bölümü: Siparişe ait direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim maliyetleri, esas

üretim maliyet yerleri itibariyle ayrı ayrı gösterilir.

3.Maliyet Özeti Bölümü: Bu bölümde maliyet analizlerine ve birim mamul maliyetlerinin hesaplanmasına yönelik bilgiler

yer alır.

İLK MD. VE MALZ İLE İLGİLİ BELGELER:

İlk madde ve malzeme giderlerinin sipariş maliyet kartına işlenebilmesi için “ilk madde ve malzeme istek fişi” nden

yararlanılır. Sipariş için ambardan çekilen ilk madde ve malzemeler ayrıca stok kartlarına da işlenmelidir.

İlk madde ve malzeme istek fişi kullanılarak yapılan işlemler şu şekilde sıralanabilir.

1) Sipariş maliyet kartına direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri işlenir 2) Stok kartlarında, üretime sevk edilen ilk madde ve malzeme kadar azalış gösterilir 3) İlk madde ve malzeme istek fişi özetleri düzenlenerek, haftalık, aylık ya da on günlük yevmiye kayıtları yapılabilir.

İŞÇİLİK İLE İLGİLİ BELGELER

İşçilik maliyetlerinin sipariş bazında izlenebilmesi için işçi saat kartı, işçi çalışma kartı ve işçi çalışma kartı özetleri

kullanılır.

1)İşçi Saat Kartı:İşçinin işyerinde kaç saat çalıştığını gösterir. Ücret bordrosu ve işçi çalışma kartlarının hazırlanması

için temel belge niteliğindedir.

2)İşçi Çalışma Kartı: Bir işçinin işletmede bulunduğu süre içinde hangi maliyet yerinde, hangi işler için çalıştığını, boşa

geçen zamanlarını ve fazla mesaisini gösterir. Sipariş maliyet kartına direkt işçilik maliyetlerinin kayıtlanabilmesi ve işçi

çalışma kartı özetinin hazırlanması için kullanılır.

3)İşçi Çalışma Kartı Özeti: Haftalık, on günlük yada bir aylık gibi belirli dönemlerde yevmiye kayıtlarının yapılması

amacıyla kullanılır.




GENEL ÜRETİM MALİYETLERİNİN SİPARİŞLERE TAHMİNİ OLARAK YÜKLENMESİ

İşletmeler ürettikleri mamullerin maliyetini dönem sonu gelmeden belirlemek için direkt ilk madde ve

malzeme, direkt işçilik giderleri dışında genel üretim maliyetlerini de hesaplamak zorundadır.

Ancak;

Genel üretim maliyetleri ile mamuller arasında doğrudan doğruya ilişki kurulamaması

Genel üretim maliyetlerinin birbirinden farklı bir çok giderden oluşması

Bazı genel üretim maliyetlerinin mevsimsel değişikliklerden etkilenerek düzensiz gelişme göstermesi gibi

nedenlerle mamul maliyetleri belirlenirken genel üretim maliyetleri tahmini tutarlar üzerinden hesaplanır.

Genel Üretim Maliyetlerinin Mamullere Tahmini Tutarlar İle Yüklenmesinin Yararları Şu Şekilde Sıralanabilir:

Yıl içinde üretilen tüm mamullere aynı düzeyde genel üretim maliyeti yüklenebilir.

İşletme sipariş teklifi aldığında, bu siparişin maliyetlerini belirleyerek siparişe ilişkin fiyat verebilir.

Kısaca siparişin maliyetinin istenilen zamanda ve doğru olarak belirlenebilmesi için genel üretim maliyetlerinin

bütçelenen (tahmini) tutarlar üzerinden yüklenmesi gerekir. Bu yüklemeyi yapmak için yükleme oranı (haddi)

belirlenir.

Yükleme Oranı: Dağıtımı yapılacak genel üretim maliyeti tutarının faaliyet hacmine bölünmesi sonucunda elde

edilen orandır.

Yükleme Oranının Belirlenebilmesi İçin:

1) İşletmede genel üretim maliyetlerinin neler olduğunu tek tek belirlenmesi gerekir. 2) Genel üretim maliyetlerinin gelecek yıl gerçekleşeceği tahmin edilen tutarları bulunmalıdır 3) Genel üretim maliyetlerini mamullere yüklemede mantıklı, pratik ve ölçülebilir dağıtım anahtarı tespit edilmelidir.

G.Ü. G. Yükleme

Oranı

Bütçelenen Genel Üretim Maliyeti

Bütçelenen Faaliyet Hacmi

Küçük işletmelerde genel üretim maliyetlerinin üretime yüklenmesinde tek bir yükleme oranı genellikle yeterli

olabilir.

Orta büyüklükteki işletmelerde bazı bölümler emek yoğun iken bazı bölümler sermaye yoğun olabilir. Bu takdirde

emek yoğun bölümlerde direkt işçilik saati, sermaye yoğun bölümlerde ise makine saati ölçüsü temel alınarak

genel üretim maliyetlerini dağıtımı yapılır.

Belli büyüklüğe ulaşan işletmelerde tek yükleme ölçüsü kullanmak, mamul maliyetlerinin sağlıklı hesaplanmasına

engel olur. Bu nedenle yapılan işlerle ilgili olarak birden fazla yükleme ölçüsü kullanılmalıdır.




1. Aşağıdakilerden hangisi sipariş maliyet sisteminin ilkelerinden biri değildir?

A) Genel üretim giderlerinin siparişlere yüklenmesi

genel üretim giderleri yükleme oranına göre yapılır.

B) Üretimi tamamlanan siparişler, mamul stokları hesaplarına borç, yarı mamuller - üretim hesabına alacak kaydedilir.

C) Direkt ilk madde ve malzeme giderleri ile direkt işçilik giderleri her bir sipariş için ayrı ayrı izlenir.

D) Genel üretim giderlerinin tamamı üretimi en son tamamlanan siparişin maliyetine yüklenir.

E) Her bir sipariş emri için, ayrı bir sipariş maliyet kartı açılır.

2. "D" Mamulü siparişi ile ilgili bazı bilgiler aşağıdaki

gibidir. Direkt İlk Madde ve Malzeme Gideri: 500.000 Direkt İşçilik Gideri: 150.000 Sipariş Miktarı: 50.000 br

Genel üretim giderleri, siparişin maliyetine direkt işçilik giderlerinin % 200'ü oranında yüklenecektir. Bu bilgilere göre "D" mamulünün birim maliyeti kaç TL'dir?

A) 19 B) 10 C) 20 D) 18 E) 37,5

3. Aşağıdakilerden hangisi sipariş maliyeti siste-

minde belirli dönemlerle yevmiye kayıtlarının yapılması amacıyla kullanılan belgedir?

A) İstek fişi B) İşçi tahakkuk kartı C) İşçi saat kartı D) İşçi çalışma kartı E) İşçi çalışma kartı özeti

4. Maliyetlerin üretim tekniğine göre sınıflan-

dırmasında aşağıdakilerden hangisi yer alır?

A) Fiili maliyet - tahmini maliyet B) Karma maliyet - bileşik maliyet C) Sipariş maliyet - safha maliyet D) Değişken maliyet - tam maliyet E) Sabit maliyet - değişken maliyet

5. Sipariş maliyet sistemini uygulayan işletmede "X"

siparişi ile ilgili katlanılan direkt ilk madde ve

malzeme giderleri 210.000 TL, direkt işçilik giderleri

ise 40.000 TL'dir. İşletmede döneme ilişkin

bütçelenen direkt işçilik süresi 20.000 saat;

bütçelenen genel üretim giderleri ise 300.000 TL'dir.

"X" siparişi ile ilgili olarak çalışılan süre 5.000 saattir.

Bu bilgilere göre "X" siparişinin maliyeti kaç

TL'dir?

A) 250.000 B) 310.000

C) 550.000

D) 325.000

E) 435.000

6. Sipariş maliyet sisteminde kullanılan "sipariş

maliyet kartı" nın temel fonksiyonu aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Mamullerin üretilmesinde izlenen adımları belirlemek

B) Giderleri mamul partileri itibariye izlemek C) Üst yönetimini bilgilendirmek D) Mamul miktarını belirlemek E) Sorumluluk merkezlerini belirlemek

7. Belirli partiler halinde üretim yapan ve her partide

diğer partilerden farklı tür ve nitelikte mamuller

üreten işletmelerde, her bir mamul veya mamul

grubunun maliyetlerini ayrı olarak

belirleyebilmek için kullanılan yöntem

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fiili maliyet sistemi B) Tahmini maliyet sistemi C) Standart maliyet sistemi D) Sipariş maliyet sistemi E) Safha maliyet sistemi

8. Siparişle ilgili tahmini yükleme oranı 50 TL/DİS

olan bir işletmede söz konusu ürünle ilgili fiili DİS

600 DİS ve tahmini DİS ise 650 DİS olduğuna göre

bu ürüne yansıtma hesabı aracılığıyla yüklenmesi

gereken genel üretim maliyeti kaç TL dir?

A) 38.000 B) 36.750 C) 35.000 D) 32.500 E) 30.000




9. "S" Üretim İşletmesi'nde üretilen siparişlere ait

bilgiler aşağıdaki gibidir:

Sipariş DİMMG DİG GÜG GÜG

No (Fiili) Tahmini

101 1.500 5.000 1.000 1.200

102 2.000 7.000 1.200 1.100

103 1.000 3.000 800 700

Bu bilgilere göre 103 nolu siparişe eksik veya fazla yükleme tutarı kaç TL’dir?

A) 100 TL eksik yükleme vardır. B) 100 TL fazla yükleme vardır. C) 200 TL eksik yükleme vardır. D) 200 TL fazla yükleme vardır. E) 1.200 TL fazla yükleme vardır

10. "E" Üretim İşletmesi’nin ürettiği mamullere ilişkin

verileri aşağıdaki gibidir.

G Mamulü D Mamulü

DİMMG 200.000 TL 230.000 TL

DİG 100.000 TL 120.000 TL

DİS 1.000 DİS 1.200 DİS

Üretim Miktarı 500 birim 1.250 birim

İşletmenin genel üretim giderleri 275.000 TL olup

mamullere direkt işçilik saatine (DİS) göre

dağıtılacaktır. Bu bilgilere göre G mamulünün

birim üretim maliyeti kaç TL'dir?

A) 400

B) 200

C) 850

D) 800

E) 950 11. Esas üretim gider yerinde birden fazla çeşitte

mamul üreten işletmede; üretim tekniği ile

uyumlu olarak maliyetlerin hesaplanmasında

kullanılması uygun olan maliyet sistemi

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Standart maliyet sistemi B) Safha maliyet sistemi C) Sipariş maliyet sistemi D) Tam maliyet sistemi E) Değişken maliyet sistemi

1 2 3 4 5 6 7 8

D A E C D B D E

9 10 11

A C C




ÜRETİM TEKNİĞİNE GÖRE MALİYET SİSTEMLERİ

SAFHA MALİYETİ

SİSTEMİ

SİPARİŞ MALİYETİ SİSTEMİ

Üretilen mamullerde

farklılık

Aynı cins Mamuller (tek tip)

Çok sayıda farklı mamul

Maliyetlerin İzlenmesinde

farklılık

Üretim maliyeti safhalar halinde toplanır

ve her safhada, tüm

üretim birimlerine eşit yüklenir.

Her mamul grubu için maliyetler

ayrı ayrı izlenir.

Kullanılan belgelerde

farklılık

Her safhaya ait üretim maliyeti tabloları vardır.

Bu tablolar, üretim maliyeti raporlarına dönüşür.

Her sipariş için ayrı sipariş

maliyet kartı açılır.

Birim üretim maliyetlerinin

hesaplanmasında farklılık

Bölüm üretim maliyeti tablosu üzerinde,

bölümlerce ortalama olarak

hesaplanır.

Sipariş maliyet kartı üzerinden,

siparişler itibariyle hesaplanır.

B. SAFHA (EVRE) MALİYETİ SİSTEMİ

Safha maliyeti sistemi, genellikle aynı cins mamullerin sürekli ve yığın halde üretildiği işletmelerde kullanılan bir maliyet hesaplama sistemidir. Un, şeker, çimento, cam vs. üreten işletmelerde kullanılır. Üretim, safhalara (işlem merkezlerine) ayrılmıştır.

Üretim maliyeti raporu: Belli bir üretim merkezinde, belli bir dönemde gerçekleşen tüm maliyetleri özetleyen bir rapordur. Üç temel bölümü vardır:

I. Üretimin miktar hareketleri II. Birim maliyet hesaplamaları

III. Sağlama Safha maliyet sisteminde, maliyet akışı açısından dört önemli nokta vardır:

1.Her bir esas üretim gider yerinin üretim maliyeti, ayrı hesaplarda izlenir. (örneğin, 151.yarı mamuller üretim hesabı I.safha ve 151.yarı mamuller üretim hesabı II.safha gibi)

2.Üretimin I.safhasındaki toplam üretim maliyetleri, II.safhaya devreden ürünle birlikte II.safhanın 151 yarı mamuller üretim hesabına aktarılır. (ikiden fazla üretim safhası varsa, her safha için aynı işlem tekrarlanır.)

3.Direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim maliyetleri, ilgili oldukları tüm safhalara, her üretim

aşamasında ayrı ayrı yüklenir. 4.II.safhadan, tamamlanan ve mamul stoklarına devredilen maliyetler, 152 mamuller hesabının alacağına geçirilir.

Satılacak mamuller için, bu hesaptan, 620 satılan mamullerin maliyeti hesabının alacağına, satılacak mamul kadar maliyet devredilir.

Not: Direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim gideri hesapları, her üretim safhasında, o safhaya

ait 151 yarı mamuller üretim hesabına, yansıtma hesaplarıyla aktarılır. I.safha tamamlanıp II. safhaya geçildiğinde, iki safha arasında oluşan direkt işçilik ve genel üretim giderleri de I.safha maliyetinin yanında II. Safhaya aktarılır.

Eşdeğer Birim Sayısı

Yarı mamullerin, tamamlanmış mamul cinsinden ifadesidir. Her safhadaki yarı mamul stok miktarı ile tamamlanma derecesinin çarpımından oluşur. Böylece, belli bir safhadaki yarı mamul, tam mamul cinsinden ifade edilebilir.

Eşdeğer birim sayısı=

Yarı mamul miktarı x Yarı mamul tamamlama derecesi

(yüzdesi)




Safha (Evre) maliyet yönteminin aşamaları şunlardır:

1) Miktar hareketlerinin belirlenmesi

2) Eşdeğer ürün miktarlarının hesaplanması

3) Birim maliyetlerin hesaplanması

4) Evrenin toplam maliyetinin tamamlanmış, tamamlanmamış ve kayıp birimler(fireler) arasında dağılımı

5) Sağlamanın yapılması

Hesaplamalarda 2 yöntem kullanılır

a. Ortalama Maliyet Yöntemi

b. FİFO (İlk Giren ilk Çıkar) Yöntemi (Dönem Başı yarı mamul stokları ayrıca alınır.

FİFO YÖNTEMİ I. AŞAMA – MİKTAR HAREKETLERİ ÜRETİME GİREN = ÜRETİMDEN ÇIKAN DBYM + Üretime DSYM + Tamamlanan Başlanan II. AŞAMA – EŞDEĞER BİRİM SAYISI

DİMM Gid. =

Dönemin DİMM Maliyeti (TL)

DİMM XX EBS

D. İşçilik Gid.=

Dönemin İşçilik Maliyeti (TL)

İşçilik XX EBS

G.Ü.G. =

Dönemin GÜG Maliyeti (TL)

GÜG XX EBS

ORTALAMA MALİYET YÖNTEMİ

I. AŞAMA - MİKTAR HAREKETLERİ

ÜRETİME GİREN = ÜRETİMDEN ÇIKAN DBYM + Üretime DSYM + Tamamlanan Başlanan

II. AŞAMA – EŞDEĞER BİRİM SAYISI

DİMM Gid. =

Dönembaşı DİMM Maliyeti

(TL) +

Dönemin DİMM

Maliyeti (TL)

DİMM XX EBS

D. İşç. Gid. =

Dönembaşı DİG Maliyeti

(TL) +

Dönemin DİG

Maliyeti(TL)

D.İşç.Gid. XX EBS

G.Ü.G. =

Dönembaşı GÜG Maliyeti

(TL) +

Dönemin GÜG Maliyeti

(TL)

GÜG XX EBS

III. AŞAMA EŞDEĞER

BİRİM

MALİYET

III. AŞAMA EŞDEĞER

BİRİM MALİYET

XX

XX

(XX)

XX

XX

(XX)

D.İ.M.M

İŞÇİLİK G.Ü.G.

D.B.Y.M. (XXX)

XX EBS XX EBS XX EBS

İlk Md. %xx İşçilik %xx G.Ü.G. %xx

Tamamlanan (XXX)

D.S.Y.M. (XXX)


Şekillendirme

XX

XX

XX

XX

XX

XX

D.İ.M.M

İŞÇİLİK G.Ü.G.

XX EBS XX EBS XX EBS

Tamamlanan (XXX)

D.S.Y.M. (XXX)


Şekillendirme

XX

XX

(XX)




1. Birbirini izleyen aşamalarda sürekli ve seri olarak

kitle halinde ürün elde edilen işletmelerde, bu teknikle uyumlu olarak kullanılması uygun olan maliyet sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Değişken maliyet sistemi B) Standart maliyet sistemi C) Safha maliyet sistemi D) Sipariş maliyet sistemi E) Normal maliyet sistemi

2. Aşağıdakilerden hangisi safha maliyet sis-

teminde her bir safhada yapılan işlemlerden biri değildir?

A) Birim eşdeğer ürün maliyetlerinin belirlenmesi B) Bozuk mamullerin maliyetinin belirlenmesi C) Dönem sonu yarı mamul maliyelerinin be-

lirlenmesi D) Hammadde açısından tamamlanan mamullerin

mamul ambarına alınması E) Eşdeğer ürün miktarlarının belirlenmesi

3. Safha maliyet sisteminde eşdeğer birimler

kullanılmasının amacı nedir?

A) Birim maliyetlerde safhalar arasında dalga-lanmayı önleyebilmek

B) Mamul çeşitliliğini tekdüzen içersinde ta-nımlamak

C) Üretim maliyetlerindeki değişkenliği birim maliyet hesabında göz önüne alabilmek

D) Firenin etkisini birim maliyetlere yansıtabilmek E) Tamamlanmış ve tamamlanmamış birimleri aynı

ölçekle ifade edebilmek 4. Aşağıdakilerden hangisi safha maliyet sis-

teminde bir safhadaki toplam eşdeğer ürün miktarını gösterir?

A) Yarı mamul miktarı X Tamamlanma derecesi B) Mamul miktarı + ( Yarı mamul miktarı X

Tamamlanma derecesi) C) Dönem sonu yarı mamul miktarı - ( Yarı mamul

miktarı X Tamamlanma derecesi) D) Yarı mamul miktarı + Mamul miktarı E) Mamul miktarı X Tamamlanma derecesi

5. Safha maliyet sistemini uygulayan bir işletmede, hammadde açısından tamamlanma derecesi %100 olan yarı mamullerin mamul haline gelmesi için %60 daha işlem görmesi gerekmektedir. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Yarı mamullerin direkt işçilik açısından ta-

mamlanma derecesi %40 ve genel üretim gideri açısından tamamlanma derecesi %60'dır.

B) Yarı mamullerin direkt işçilik ve genel üretim giderleri açısından tamamlanma derecesi %40'dır.

C) Yarı mamullerin tamamlanma derecesi %60'dır. D) Yarı mamullerin direkt işçilik açısından ta-

mamlanma derecesi %60 ve genel üretim giderleri açısından tamamlanma derecesi %40'dır.

E) Yarı mamullerin direkt işçilik ve genel üretim giderleri açısından tamamlanma derecesi %60'dır.

6. Safha maliyet sistemini kullanan bir üretim işletmesinde Ekim ayında gerçekleşen miktar hareketlerine ve yarı mamullerin tamamlanma derecelerine ait bilgiler aşağıdaki gibidir:

Miktar hareketleri

Tamamlanma Derecesi

DİMMG DİG GÜG

Üretime Başlanan 60.000 birim

Tamamlanan 40.000 Birim

DSYM 20.000 birim %100 %50 %60

Bu bilgilere göre, işletmenin sırasıyla direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleri açısından eşdeğer ürün miktarlarının sayısı nedir?

A) 60.000 - 40.000 - 40.000 B) 60.000 - 50.000 - 52.000 C) 60.000- 10.000-12.000 D) 60.000 - 50.000 - 40.000 E) 0 - 50.000-48.000

7. Safha maliyet sisteminde, ortalama maliyet

yöntemi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Eşdeğer mamul miktarı hesaplanırken, dönem başı yarı mamul stokları üzerinde bir önceki dönemde yapılan işlemler cari dönemde yapılmış gibi kabul edilir.

B) Dönem başı yarı mamul stoklarının üretimine bir önceki dönemde başlandığı kabul edilmez.

C) Dönem başı yarı mamul stoklarına ilişkin bir önceki dönemde yapılmış giderler cari döneme eklenir.

D) Dönem başı yarı mamul stokları mamul haline getirilmeden yeni birimlerin üretimine başlanmaz.

E) Dönem başı yarı mamul stoklarına ait önceki dönemde yapılmış maliyetler, cari dönemin maliyetlerine eklenerek birim eşdeğer mamul maliyeti hesaplanır.




8. Safha maliyet sistemini ağırlıklı ortalama maliyet

yöntemiyle birlikte uygulayan üretim işletmesinde, miktar hareketlerine ve yarı mamullerin tamamlanma derecelerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

Miktar

hareketleri

Tamamlanma Dereceleri

DİMMG

İşlem

DBYM 4.000 br %100 %60

İlk safha-dan devir alınan

36.000 br

DSYM 6.000 br %0 %90

Fire 0 br

Bu bilgilere göre, işletmenin hammadde gi-derleri açısından eşdeğer ürün miktarı ne kadardır?

A) 28.200

B) 26.600

C) 24.000

D) 34.000

E) 29.400 9. Safha maliyet sisteminde, dönem başı yarı mamul

stoklarının, içinde bulunulan dönemde üretimine başlanıp bitirildiğini varsayan yöntem aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlk giren ilk çıkar yöntemi B) Son giren ilk çıkar yöntemi C) Ortalama maliyet yöntemi D) Standart maliyet yöntemi E) Fiili maliyet yöntemi

10. Ortalama maliyet varsayımı altında, birim eşdeğer maliyetler hammadde açısından 2,80 TL ve şekillendirme açısından 2,00 TL olan bir işletmede tamamlanan ürün sayısı 20.000 olup, dönem sonu yarı mamullerin eş değer birimleri ise hammadde açısından 5.000 eşdeğer birim ve şekillendirme açısından 1.250 eşdeğer birimdir. Bu veriler kullanıldığında dönem sonu yarı mamul maliyeti kaç TL dir?

A) 15.300 B) 16.500 C) 17.000 D) 18.700 E) 19.200

11. Safha maliyet sistemini ortalama maliyet yön-

temiyle birlikte uygulayan bir üretim işletmesinde, üretim safhasının eşdeğer ürün maliyetlerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:

DİMMG DİG GÜG

Birim eşdeğer ürün maliyetleri

0.6 0.1 0.2

Üretimi Tamamlanıp devredilen

20.000br 20.000 br 20.000 br

Dönem başı Yarı mamul stokları

6.000 br 6.000 br 6.000 br

Dönem sonu Yarı mamul stokları

4.000 br 2.000 br 2.000 br

Bu bilgilere göre; üretime yüklenen toplam

maliyet kaç TL’dir.

A) 21.000 TL B) 26.400 TL C) 24.200 TL D) 18.000 TL E) 23.000 TL

12. “S” üretim işletmesi üretim maliyetlerini safha maliyet sistemine göre hesaplamaktadır. İşletmenin Ekim 2005 dönemine ait bilgileri aşağıdaki gibidir:

Üretimine başlanan : 25 000

Tamamlanıp devredilen : 17 000

Dönem sonu yarı mamul stokları : 8 000

Ekim 2005

dönemi

Maliyetleri

Dönem sonu

yarı mamul

stokları

Tamamlanma

dereceleri

Direkt ilk madde

ve malzeme 1 210 000 TL %90

Direkt İşçilik 436 000 TL %60

Genel Üretim

Giderleri 872 000 TL %60

Bu bilgilere göre döneme ait eşdeğer birim

başına toplam maliyet kaç TL dir?

A) 90 B) 100 C) 110 D) 115 E) 120




13. Üretimini tek safhada gerçekleştiren “ESÇELİK” üretim işletmesinin Temmuz 2008 dönemi üretim ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Donem başı yarı mamul stokları: 6.000 birim

Tamamlanma dereceleri:

Direkt İlk Madde ve Malzeme %60

Şekillendirme %50

Donem başı yarı mamul stoklarının maliyeti:

Direkt İlk Madde ve Malzeme: 180.000 TL

Şekillendirme: 240.000 TL

Donem içinde üretimine başlanan 24.000 brm

Donem içinde uretimi tamamlanan 22.000 brm

Donem sonu yarı mamul stokları ? brm

Tamamlanma dereceleri:

Direkt İlk Madde ve Malzeme %70

Şekillendirme: %60

Donem gideri:

Direkt İlk Madde ve Malzeme 600.000 TL

Şekillendirme: 900.000 TL

Bu bilgilere göre işletmenin donem sonu yarı

mamul stokları kaç birimdir?

A) 8.000 B) 6.000 C) 5.000 D) 4.000 E) 1.440

14. Safha (evre) maliyet sistemini kullanan “X” Uretim İşletmesinin Ekim ayındaki miktar hareketleri ve doneme ait maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Tamamlanma

Derecesi

Miktar

Hareketleri (Birim)

Direkt İlk Madde

ve Malz.

Direkt İşçilik

Genel Üretim

Giderleri

Üretimine

Başlanan 20.000 - - -

Üretimi

Tamamlanan 15.000 - - -

DS

Yarı Mamul

Stokları

5.000 %100 %40 %80

Maliyetler 800.000

TL

510.000

TL

190.000

TL

Bu bilgilere göre, direkt işçilik için birim eşdeğer

urun maliyeti kaç TL dir?

A) 10 B) 30 C) 40 D) 80 E) 100

15. Üretimini tek safhada gerçekleştiren “PRS” Üretim İşletmesinin Nisan 2009 dönemine ait üretim ve stok verileri aşağıdaki gibidir:

Donem başı yarı mamul stokları 60.000 birim

Donem sonu yarı mamul stokları 20.000 birim

Donem içinde üretimine başlanan 90.000 birim

Donem Sonu Yarı Mamul Stokları

Tamamlanma Dereceleri

Direkt ilk madde ve Malz. Acısından% 90

Şekillendirme acısından % 60

Bu bilgilere göre üretimi tamamlanıp bir sonraki

safhaya devreden mamul miktarı kaç birimdir?

A) 80.000 B) 81.000 C) 90.000 D) 120.000 E) 130.000

16. Safha (evre) maliyet sistemini İlk Giren İlk Çıkar (FİFO) yöntemiyle birlikte uygulayan bir üretim işletmesinde, miktar hareketlerine ve yarı mamul stoklarının tamamlanma derecelerine ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir:

Miktar

Hareketleri Tamamlanma Derecesi

Hammadde Şekillendirme

Dönem başı yarı mamul

stokları 15.000 br %100 %60

Üretimine yeni

başlanan 50.000 br

Üretimi tamamlanan

60.000 br

Dönem sonu yarı mamul

stokları 5.000 br %100 %40

Bu bilgilere göre, işletmenin şekillendirme

acısından toplam eşdeğer urun miktarı kaç

birimdir?

A) 48.000 B) 51.000 C) 53.000 D) 54.000 E) 56.000




17. FİFO yöntemine göre, birim eşdeğer maliyetler hammadde acısından 3,19 TL ve şekillendirme acısından 2,12 TL olan bir işletmede, donem başı ve donem içi olmak üzere toplam üretim maliyetleri 122.125 TL dir. Bu işletmede donem sonu yarı mamullerinin eşdeğer birimleri hammadde acısından 5.000 eşdeğer birim ve şekillendirme acısından 1.250 eşdeğer ise içinde bulunulan donemde tamamlanan mamullerin maliyeti kaç TL dir?

A) 106.435 B) 105.700 C) 103.525 D) 102.282 E) 101.527

18. Ortalama maliyet varsayımı altında, birim eşdeğer maliyetler hammadde acısından 2,80 TL ve şekillendirme acısından 2,00 TL olan bir işletmede tamamlanan urun sayısı 20.000 olup, donem sonu yarı mamullerin eş değer birimleri ise hammadde acısından 5.000 eşdeğer birim ve şekillendirme acısından 1.250 eşdeğer birimdir. Bu veriler kullanıldığında donem sonu yarı mamul maliyeti kaç TL’dir?

A) 15.300 B) 16.500 C) 17.000 D) 18.700 E) 19.200

19.

20.

21.




22.

23.

24.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

C D E B E B D D C

10 11 12 13 14 15 16 17 18

B A C A B E C C B

19 20 21 22 23 24 25 26 27




BAŞABAŞ NOKTASI

BBN miktar: Toplam Sabit Maliyet / Katkı payı

BBN tutar: Toplam Sabit Maliyet / Katkı oranı

Güvenlik Payı : Fiili Satışlar – BBN Satışları Güvenlik Marjı : Güvenlik Payı / Fiili Satışlar

Faaliyet Kaldıracı Oranı :

Toplam Katkı Payı / Toplam Kar

1.

2.

3.

4.




5.

6.

7.

8.

9.

10.




11. “NZ” Uretim İşletmesi'nin yıllık 5.000 birim

satış hacmindeki satış ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Toplam satışlar 200.000 TL Toplam değişken maliyetler 120.000 TL Toplam sabit maliyetler 44.000 TL Bu bilgilere göre, işletmenin satış miktarı aynı kalmak koşuluyla satış fiyatının %10 artırılması durumunda başabaş noktası satış miktarında ne kadarlık bir değişim meydana gelir?

A) 250 birim artış B) 250 birim azalış C) 500 birim azalış D) 550 birim azalış E) 550 birim artış

12. “C” Üretim İşletmesine ait bazı bilgiler aşağıdaki gibidir:

Toplam satış miktarı : 10.000 birim Birim satış fiyatı : 70 TL Birim katkı payı : 40 TL Kâr : 300.000 TL İşletmenin %100 kapasite kullanım oranındaki satış miktarı, üretim miktarına eşittir. Bu bilgilere gore, işletmenin başabaş noktasındaki kapasite kullanım oranı yüzde kaçtır?

A) 25 B) 45 C) 55 D) 65 E) 75

13. “D” üretim işletmesinin yıllık 60.000 birim satış

hacmindeki satış ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Birim satış fiyatı: 35 TL Birim değişken maliyet: 20 TL Toplam sabit maliyetler: 600.000 TL Bu bilgilere gore, birim değişken maliyetin %15 artırılması durumunda başabaş noktası satış miktarında ne kadarlık değişim meydana gelir?

A) 20.000 birim artış B) 10.000 birim artış C) 5.000 birim artış D) 15.000 birim azalış E) 25.000 birim azalış

14. Katkı oranı % 65 olan bir mamulün üretildiği işletmede toplam sabit maliyetler 91.000 TL ve toplam değişken maliyetler 120.000 TL dir. Bu bilgilere göre işletmenin başabaş noktası satış tutarı kaç TL dir?

A) 140.000

B) 184.615

C) 190.000

D) 211.000

E) 324.615




15. “R” Üretim İşletmesinin yıllık satış tutarı ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Satışlar 450.000 TL Toplam Sabit Maliyetler 150.000 TL Birim Satış Fiyatı 15 TL Birim Değişken Maliyet 6 TL Bu bilgilere göre, işletmenin güvenlik marjı tutarı kaç TL dir?

A) 100.000 B) 150.000 C) 200.000 D) 250.000 E) 300.000

16. “L” Üretim İşletmesinin yıllık 10.000 birim satış hacmindeki satış ve maliyet bilgileri aşağıdaki gibidir:

Birim satış fiyatı 25 TL Birim değişken maliyet 17,5 TL Toplam sabit maliyetler 50.000 TL Bu bilgilere göre, satış fiyatının %10 azaltılması durumunda, işletmenin mevcut fiyatta sağladığı toplam karı elde etmesi için satış miktarı kaç birim olmalıdır?

A) 12.500 B) 15.000 C) 17.500 D) 20.000 E) 30.000

17. İşletmede diğer faktörlerin değişmediği, sadece birim satış fiyatının arttığı varsayımı altında aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Katkı oranı azalır B) Katkı payı azalır C) Başabaş satış miktarı artar D) Başabaş satış tutarı artar E) Katkı payı artar

18. İşletmede diğer faktörlerin değişmediği,

sadece sabit maliyetlerin arttığı varsayımı altında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Katkı payı değişmez B) Başabaş satış miktarı artar C) Başabaş satış tutarı artar D) İşletmenin net karı değişir E) Katkı oranı artar




BÜTÇELEME SÜRECİ

SATIŞ BÜTÇESİ (xxxx adet)

ÜRETİM BÜTÇESİ

DB DS

Dönem içi

(xxxx adet satış hedefi)

DİMM BÜTÇESİ DİG BÜTÇESİ GÜG BÜTÇESİ

- Miktar - süre - Bütçe - Fiyat - ücret - Verimlilik - Kapasite

SAPMALAR

Standart Rakamlar Fiili Rakamlar (Tahmini) (Gerçekleşmiş)

DİMM BÜTÇESİ DİG BÜTÇESİ GÜG BÜTÇESİ

- Miktar - Süre - Bütçe - Fiyat - Ücret - Verimlilik - Kapasite

DİMM SAPMASI

Miktar Sapması : (Fiili Miktar – Standart Miktar) x Standart Fiyat Fiyat Sapması : (Fiili Fiyat – Standart Fiyat) x Fiili Miktar DİG SAPMASI

Süre Sapması : (Fiili Süre – Standart Süre) x Standart Ücret Ücret Sapması :(Fiili Ücret – Standart Ücret) x Fiili Süre GÜG SAPMASI

Bütçe Sapması : Fiili GÜG – Fiili Çalışma hacmine göre bütçelenmiş GÜG Verimlilik Sapması :(Fiili Çalışma Hacmi – Standart Çalışma Hacmi) x Standart Değ GÜG Yük. Oranı Kapasite Sapması : (Bütçelenen Kapasite – Fiili Kapasite ) x Standart Sabit GÜG Yükleme Oranı

Bütçenin Hazırlanması:

1) Kabul Ettirilen Bütçe:

Yukarıdan aşağıya doğru bütçeleme olarak da ifade edilebilir.

2) Katılımlı Bütçe:

Aşağıdan yukarıya doğru bütçeleme olarak da ifade edilir.

Bütçeleme Süreci

1) İlkelerin belirlenmesi 2) İlk teklif 3) Birleştirme ve gözden

geçirme 4) Görüşmeler ve

düzeltmeler 5) Ayrıntılı plan teklifi 6) Onay




1. İşletme faaliyetlerini belirli finansal sınırlar içinde yönlendirmeye, koordine ve kontrol etmeye yarayan araçlara ne ad verilir?

A) Maliyet sistemi B) Maliyet merkezi C) Bütçe D) Standart maliyet E) Maliyet taşıyıcısı

2. Esdemir Üretim İşletmesi Mart 2008 döneminde 400 birim “Z” mamulü üretmiş olup donemin uretim giderleri aşağıdaki gibidir:

DİMM GİD. : 80.000 TL DİG : 12.000 TL GÜG : 8.000 TL

100.000 TL İşletmede donem başı ve donem sonu yarı mamul stokları bulunmamaktadır. İşletmenin 100 birim “Z” mamulü satarak 20.000 TL kar elde edebilmesi için “Z” mamulünün birim satış fiyatının kaç TL olması gerekir?

A) 500 B) 450 C) 400 D) 250 E) 200

3. Aşağıda bir üretim işletmesinin üçer aylık dönemler itibariyle bir yıllık bütçelenmiş direkt işçilik saatleri yer almaktadır:

1. dönem

2. dönem

3. dönem

4. dönem

Bütçelenmiş Direkt İşçilik Saatleri

1.060 1.130 1.050 1.150

İşletmede direkt işçilik saati başına 2 TL değişken genel üretim gideri oluşmakta ve 1.600 TL tutan sabit genel üretim giderleri ise dönemlere eşit olarak dağıtılmaktadır. Bu bilgilere göre, işletmenin üçüncü donem bütçelenmiş toplam genel uretim giderleri tutarı kaç TL dir?

A) 2.100 B) 2.500 C) 2.520 D) 2.660 E) 2.700

4. (Fiili Çalışma Hacmi - Olması Gereken Standart Çalışma Hacmi) x (Standart Genel Üretim Giderleri Değişken Oranı) formülü aşağıdaki "standart maliyet farkları" ndan hangisine aittir?

A) Genel üretim giderleri kapasite farkına B) Direkt işçilik sure farkına C) Genel üretim giderleri verimlilik farkına D) Genel üretim giderleri bütçe farkına E) Genel üretim giderleri toplam farkına

5. “Z” mamulü siparişi ile ilgili bazı bilgiler aşağıdaki gibidir:

DİMM Giderleri :500.000 TL Direkt İşçilik Giderleri :150.000 TL Sipariş Miktarı :20.000 adet Genel üretim giderleri, siparişin maliyetine direkt ilk madde ve malzeme giderlerinin %50 si oranında yüklenecektir. Bu bilgilere göre “Z” mamulünün birim maliyeti kaç TL/ Br dir?

A) 37,5 B) 45 C) 50 D) 60 E) 90

6. Aşağıda tek tip gömlek üreten bir tekstil işletmesinin üç aylık dönem için bütçelenmiş üretim miktarları yer almaktadır.

Bütçelenmiş üretim miktarları Ocak 200 birim Şubat 400 birim Mart 500 birim Her gömlek için 1 m kumaş kullanılmaktadır. İşletme her ay sonunda, bir sonraki ay için bütçelenen üretimde kullanılacak kumaş miktarının % 20 si kadar stok bulundurmaktadır. Bu bilgilere göre, işletmenin Şubat ayı için satın alması gereken kumaş miktarı kaç metredir?

A) 580 B) 500 C) 420 D) 400 E) 230

7. İşletmenin 01 Ocak- 31 Aralık bütçe dönemine ait tahmin edilen satışları aşağıdaki gibidir:

I. Üç Ay : 5.000 birim II. Üç Ay : 6.000 birim III. Üç Ay : 4.000 birim IV. Üç Ay : 1.000 birim Döneme ilişkin satış miktarının % 20 si kadar da dönem sonu mamul stoklarının olacağı öngörülmektedir. Bu bilgilere göre II. Üç Aylık dönem için bütçelenmesi gereken üretim miktarı kaç birimdir?

A) 12.000 B) 11.500 C) 7.800 D) 7.200 E) 6.200




8. İşletmenin bütçe dönemine ilişkin “F” Mamulü ile ilgili satış bilgileri aşağıdaki gibidir:

Dönemler Miktar

Birinci üç ay 500 İkinci üç ay 600 Üçüncü üç ay 700 Dördüncü üç ay 400

Birinci üç aylık dönemin başında işletmenin elinde 100 adet “F” cinsi mamul bulunmakta ve işletme her dönem sonunda bir sonraki dönem için bütçelediği satışların % 20’si kadar stok bulundurmak istemektedir. Bu bilgilere göre Üçüncü üç aylık dönem için bütçelenmesi gereken üretim miktarı kaç adettir?

A) 660 B) 640 C) 620 D) 570 E) 520

9. Gömlek üreten bir işletmenin satış gelirlerinin en

yüksek olduğu ay, aşağıdaki 2004 bütçe döneminin birinci çeyreğine ilişkin satış bütçesinde de görüleceği gibi Şubat ayıdır. Ocak Şubat Mart Nisan

Bütçelenen Satış Geliri

60 000 90 000 50 000 200 000

İşletmenin geçmişteki edindiği deneyimlere göre, bir ayda yapılan satışların gelirlerinin sadece %20’si aynı ayada tahsil edilebilmektedir. Geriye kalan tutarın %70 ‘i satışın yapıldığı ayı izleyen ayda %10’u ise satışın yapıldığı aydan iki ay sonra tahsil edilebilmektedir. İşletmenin Mart ayında yapacağı satış gelirleri tahsilâtından doğan nakit girişleri tutarı kaç TL dir? A) 8 000 B) 10 000 C) 42 000 D) 50 000 E) 79 000

10. "Direkt İşçilik Verim Farkı"nın olumsuz olması durumunda aşağıdakilerden hangisi doğru olur? (SMMM 2006/1)

A) Hem harcanan saatler, hem de katlanılan toplam direkt işçilik maliyeti standartları aşmıştır.

B) Saat başına direkt işçilik maliyeti standardı, saat başına direkt işçilik maliyeti standardını aşmıştır.

C) Standart saatler fiili saatlerden fazladır. D) Saat başına fiili direkt işçilik maliyeti saat

başına direkt işçilik maliyeti standardını aşmıştır.

E) Fiilen harcanan direkt işçilik saatleri standart saatleri aşmıştır.

11. (Tüketilen Fiili Miktar- Standart Miktar) x Standart Fiyat Standart maliyet sistemini uygulayan bir işletmede hammadde ve malzemeye ilişkin farkların hesaplanmasında kullanılan bu formül aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

A) Miktar farkını B) Bütçe farkını C) Fiyat farkını D) Verim farkını E) Kapasite farkını

12. Önceden saptanmış maliyet hesaplama yönteminin uygulandığı işletmelerde, fiili genel yönetim giderleri ile önceden saptanmış ve buna göre maliyetlere yüklenmiş genel yönetim giderleri arasındaki farklar hangi hesapta izlenir?

A) Genel Yönetim Giderleri Kapasite Farklarında B) Genel Yönetim Giderleri Verimlilik Farklarında C) Genel Yönetim Giderleri Bütçe Farklarında D) Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabında E) Genel Yönetim Giderleri Farklarında

13. “T” Uretim İşletmesi' nde Mart ayında üretilen ve toplam 100.000 TL olumlu direkt işçilik sapması oluşan C mamulünün üretimine ilişkin standart ve fiili verileri aşağıdaki gibidir:

Standart Fiili

Sure (saat/birim) ? 5 Saat ücreti (TL/saat) 200 210 Uretim miktarı 2.000 Bu bilgilere göre, işletmenin birim başına standart sure (saat/ birim) ne kadardır?

A) 4,5 B) 5 C) 5,5 D) 6 E) 6,5

14. Direkt işçilik giderleri farkına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Standart sürenin fiili süreden az olması durumunda fark olumsuz, fazla olması durumunda fark olumludur.

B) Direkt işçilik için ödenen fiili saat ücretinin, standart saat ücretinden küçük olması durumunda olumlu ücret farkı söz konusudur.

C) Fiili ücretle standart ücret arasındaki farkın çalışılan fiili süre ile çarpımı, ücret farkına eşittir.

D) Gerçekleşen üretim için fiili direkt işçilik süresiyle, standart direkt işçilik süresi arasındaki fark, süre farkıdır.

E) Fiili süreyle standart süre arasındaki farkın fiili ücretle çarpımı, süre farkına ilişkin toplam parasal tutara eşittir.




15. “Y” Uretim İşletmesi' nin Nisan ayında üretilen A ve B mamullerinin üretimine ilişkin standart ve fiili verileri aşağıdaki gibidir:

Standart Fiili

A B A B

Sure (Saat / adet) 2 3 1.8 3.5

Uretim Miktarı (Adet) 1.500 1.000

Saat Ücreti (TL /Saat) 200 200

Bu bilgilere göre, B mamulünün direkt işçilik giderleri süre farkı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 500 TL olumsuz B) 500 TL olumlu C) 300 TL olumsuz D) 300 TL olumlu E) 200 TL olumsuz

16. “AYCAN” üretim işletmesinin “A” mamulünün üretiminde kullandığı “X” ilk madde ve malzemesine ait fiili ve standart verileri aşağıdaki gibidir:

Standart fiyat : 200 TL Standart miktar : 10 birim Fiili fiyat : 210 TL Fiili miktar : 9 birim

Bu bilgilere göre ilk madde ve malzemenin sırasıyla fiyat farkı ve miktar farkı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 90 TL olumsuz fiyat farkı - 200 TL olumlu miktar

farkı B) 90 TL olumsuz fiyat farkı - 200 TL olumsuz

miktar farkı C) 90 TL olumlu fiyat farkı - 210 TL olumlu miktar

farkı D) 200 TL olumsuz fiyat farkı - 210 TL olumlu

miktar farkı E) 210 TL olumsuz fiyat farkı - 200 TL olumlu

miktar farkı

17. "A" işletmesinde, bir birim "X" mamulü için 4 birim "Y" hammaddesi kullanılacağı ve bu hammaddenin standart birim fiyatının 50 TL olacağı belirlenmiştir. Dönem içinde 30.000 birim "X" mamulü üretilmiş ve 100.000 birim "Y" hammaddesi kullanılmıştır. "Y" hammaddesinin fiili ortalama birim maliyeti 55 TL dir. Bu bilgilere göre "A" işletmesinin direkt ilk madde ve malzeme fiyat farkı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 150.000 TL olumlu B) 500.000 TL olumsuz C) 500.000 TL olumlu D) 600.000 TL olumsuz E) 600.000 TL olumlu

18. Standart maliyet sisteminde, maliyet unsurları itibariyle hesaplanacak farklarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Oluşan farkların tamamı, sadece satılan mamul

maliyetine devredilerek kapatılabilir. B) Olumsuz farklar fark hesaplarının borcuna,

olumlu farklar ise fark hesaplarının alacağına kaydedilir.

C) Oluşan farklar, dönem sonunda sadece dönem kârı veya zararı hesabına devredilerek kapatılabilir.

D) Oluşan olumsuz farkların az olması durumunda, farklar dönem sonunda kapatılmayarak Maliyet Giderleri Karşılığı hesabının alacağına kaydedilebilir.

E) Olumsuz farklar oluşan maliyetlerden çıkartılırken, olumlu farklar maliyetlere eklenir.

19. “B” üretim işletmesinde Kasım ayında üretilen ve toplam 50.000 TL olumsuz direkt işçilik farkı oluşan “A” mamulünün üretimine ilişkin standart ve fiili verileri aşağıdaki gibidir:

Standart Fiili

Süre (saat/birim) 6 5 Saat Ücreti (TL/saat) 100 ? Üretim Miktarı 1.000

Bu bilgilere göre, işletmenin birim başına gerçekleşen fiili saat ücreti kaç TL’dir?

A) 100 B) 120 C) 130 D) 140 E) 200

20. "A" işletmesinde, bir birim "X" mamulü için 4 birim "Y" hammaddesi kullanılacağı ve bu hammaddenin standart birim fiyatının 50 TL olacağı belirlenmiştir. Dönem içinde 30.000 birim "X" mamulü üretilmiş ve 100.000 birim "Y" hammaddesi kullanılmıştır. "Y" hammaddesinin fiili ortalama birim maliyeti 55 TL dir. Bu bilgilere göre "A" işletmesinin direkt ilk madde ve malzeme fiyat farkı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 150.000 TL olumlu B) 500.000 TL olumsuz C) 500.000 TL olumlu D) 600.000 TL olumsuz E) 600.000 TL olumlu


Documents

SMMM STAJ BAŞLATMA SINAVI - Fuat Hoca Online Staj ... · PDF fileSMMM STAJ BAŞLATMA SINAVI MALİYET MUHASEBES İ 1 ... raporu Stok kart