9
PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXIV GRUDZIEŃ 1980 SKŁAD CHEMICZNY "SYROPÓW PSZCZELICH" WYPRODUKOWANYCH PRZEMYSŁOWO I W PASIECE Jerzy Klemarewski Oddział Pszczelnictwa ISiK WSTĘP I PRZEGLĄD LITERATURY Spadek produkcji rolniczej, lata wojen, nieurodzaju i klęsk żywiołowych, względy ekonomiczne, prewencja tzw. chorób cywilizacyjnych są powodem uruchamiania pro- dukcji namiastek niektórych artykułów żywnościowych jak np. cukier, masło, kawa, czekolada. Stosunkowo wysoka cena i duża atrakcyjność miodu pszczelego spowodowały, że stał się on przedmiotem wielu prób otrzymywania produktu zastępczego. Pierwszy, zgłoszony w 1919 r. patent przewidywał inwersję sacharozy kwasem mle- kowym (Hasterlik 1924). Otrzymany w ten sposób sztuczny miód posiadał wpraw- dzie zbliżony do miodu naturalnego skład cukrowców, różnił się jednak cechami organo- leptycznymi oraz aktywnością enzymatyczną. W ciągu kilkudziesięciu lat na całym świecie opatentowano również wiele receptur na rozmaite produkty odżywcze lub lecznicze otrzymywane na bazie miodu pszczelego. Najczęściej były to mieszaniny miodu z surowcami owocowymi np. pulpą bananową (Pa te nt USA 1917), z masłem orzechowym (Pat ent USA 1936), z produktami mleczarskimi (patent BRD 1957) lub z ekstraktami ziołowymi (Patent USA 1937). Inną grupę namiastek stanowią produkty otrzymywane na drodze pasiecznej. W la- tach pięćdziesiątych w Związku Radzieckim Jojrisz (1951) próbował popularyzować tzw. miody lecznicze, otrzymywane od pszczół karmionych syropem cukrowym z do- datkiem krwi, mleka ,soków owocowych lub warzywnych, wyciągów ziołowych względ- nie substancji chemicznych o działaniu farmakologicznym. W RFN w 1957 r. opaten- towano metodę produkcji miodu leczniczego na drodze podkarmiania pszczół w czasie pożytku syropem cukrowym z dodatkiem choliny (Patent BRD 1957). Podobne prace prowadzili w ostatnich latach badacze rumuńscy, wykazując lecznicze wartości "miodów ziołowych" otrzymywanych metodą pasieczną (Ciobanu, Mun- teanu 1976). Niedostateczna podaż miodu, szczególnie ostro cdczuwana w latach skąpych zbio- rów jak również pomysłowość producentów sprawiły, że w naszym kraju od kilku lat w sprzedaży znajduje się nowy produkt pod nazwą "Miodowit". Technologia jego otrzymywania jest bardzo prosta. Polega na mieszaniu miodu wielokwiatowego w ilości 60°10 z koncentratem owocowym w ilości. 40%. Ten ostatni nadaje smak charakte- 115

SKŁAD CHEMICZNY SYROPÓW PSZCZELICH … · Stosunkowo wysoka cena i duża atrakcyjność miodu pszczelego spowodowały, ... i syropów ziołowych zagęszczanych przez pszczoły metodą

  • Upload
    ngodien

  • View
    218

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWEROK XXIV GRUDZIEŃ 1980

SKŁAD CHEMICZNY "SYROPÓW PSZCZELICH" WYPRODUKOWANYCHPRZEMYSŁOWO I W PASIECE

Jerzy KlemarewskiOddział Pszczelnictwa ISiK

WSTĘP I PRZEGLĄD LITERATURY

Spadek produkcji rolniczej, lata wojen, nieurodzaju i klęsk żywiołowych, względyekonomiczne, prewencja tzw. chorób cywilizacyjnych są powodem uruchamiania pro-dukcji namiastek niektórych artykułów żywnościowych jak np. cukier, masło, kawa,czekolada. Stosunkowo wysoka cena i duża atrakcyjność miodu pszczelego spowodowały,że stał się on przedmiotem wielu prób otrzymywania produktu zastępczego.

Pierwszy, zgłoszony w 1919 r. patent przewidywał inwersję sacharozy kwasem mle-kowym (Hasterlik 1924). Otrzymany w ten sposób sztuczny miód posiadał wpraw-dzie zbliżony do miodu naturalnego skład cukrowców, różnił się jednak cechami organo-leptycznymi oraz aktywnością enzymatyczną. W ciągu kilkudziesięciu lat na całymświecie opatentowano również wiele receptur na rozmaite produkty odżywcze lublecznicze otrzymywane na bazie miodu pszczelego. Najczęściej były to mieszaninymiodu z surowcami owocowymi np. pulpą bananową (Pa te nt USA 1917), z masłemorzechowym (Pat ent USA 1936), z produktami mleczarskimi (patent BRD 1957)lub z ekstraktami ziołowymi (Patent USA 1937).

Inną grupę namiastek stanowią produkty otrzymywane na drodze pasiecznej. W la-tach pięćdziesiątych w Związku Radzieckim Jojrisz (1951) próbował popularyzowaćtzw. miody lecznicze, otrzymywane od pszczół karmionych syropem cukrowym z do-datkiem krwi, mleka ,soków owocowych lub warzywnych, wyciągów ziołowych względ-nie substancji chemicznych o działaniu farmakologicznym. W RFN w 1957 r. opaten-towano metodę produkcji miodu leczniczego na drodze podkarmiania pszczół w czasiepożytku syropem cukrowym z dodatkiem choliny (Patent BRD 1957).

Podobne prace prowadzili w ostatnich latach badacze rumuńscy, wykazując leczniczewartości "miodów ziołowych" otrzymywanych metodą pasieczną (Ciobanu, Mun-teanu 1976).

Niedostateczna podaż miodu, szczególnie ostro cdczuwana w latach skąpych zbio-rów jak również pomysłowość producentów sprawiły, że w naszym kraju od kilku latw sprzedaży znajduje się nowy produkt pod nazwą "Miodowit". Technologia jegootrzymywania jest bardzo prosta. Polega na mieszaniu miodu wielokwiatowego w ilości60°10 z koncentratem owocowym w ilości. 40%. Ten ostatni nadaje smak charakte-

115

ryst yczny dla użytegu surowca owocowego. Produkt jest dodatkowo wzbogaconyw witaminę C - znajduje to odbicie w jego nazwie.

Ponadto podjęto próby wprowadzenia do obrotu handlowego syropów owocowychi syropów ziołowych zagęszczanych przez pszczoły metodą pasieczną. Mając na uwadzezarówno dobro konsumenta jak i ochronę pszczelarstwa podjęto przed kilku laty kom-pleksowe badania nad nowymi produktami o roboczej nazwie "fruktomiody" i "her-bamiody". Zwrócono uwagę nie tylko na technologiczną stronę ale także na fizjo-logiczne skutki odżywiania pszczół syropem owocowym.

Niniejsza praca przedstawia jedynie wąski wycinek wymienionych badań. Jej głów-nym celem było porównanie składu chemicznego produktów otrzymanych metodąpasieczną z produktami otrzymanymi przez mechaniczne wymieszanie wysoko sło-dzonego soku owocowego z miodem.

MATERIAŁ I METODYKA BADAŃ SYROPÓW PSZCZELICH, NAZYWA-NYCH DALEJ "FRUKTO - I HERBAMIODAMI"

Próbki do badań uzyskano następującymi metodami:l) Około 50% roztwory sacharozy w różnych sokach z dodatkiem 10% i 20%

miodu, zagęszczano w wyparce próżniowej w temperaturze 38~C w ciągu 10 godz.Próbki zostały wyprodukowane w OSP Poznań (tab. 1).

2) Około 60% roztwory sacharozy w różnych sokach mieszano mechanicznie z 1O~;,i 20% dodatkiem miodu. Następnie mieszaniny te inkubowano w temp. 20°C i 3YCprzez okres 6 tygodni (tab. 2). Próbki wyprodukowano w Oddziale Pszczelnictwaw Puławach.

3) Rodziny pszczele w okresie od lipca do połowy września podkarmiano słodzo-nymi sokami, przy czym soki porzeczkowe podawano w dwóch stężeniach a mianowiciez dodatkiem 40% i 50% sacharozy. Gotowe produkty w tabeli 3 oznakowano umowniejako I i II miodobranie. Próbki te uzyskano w pasiece ART w Olsztynie i AR we Wro-cławiu.

Wszystkie próbki do chwili wykonania analiz przechowywano w zamkniętychsłoikach szklanych typu Twist-Off w lodówce. Oznaczenia chemiczne wykonano wedługnastępujących metod: zawartość wody, cukrów redukujących, sacharozy i RMF wgPN-75/A-77626 "Miód pszczeli" (1976), pR, kwasowość całkowitą 'i zawartość lakto-nów wg. Hadorna i Ziirchera (1963), liczbę diastazową i aktywność inwertazy wgHa dor na i Ziirchera (1973), zawartość popiołu metodą zalecaną w normie FAO;/WHO (1970), kwas askorbinowy i dehydroaskorbinowy metodą kolorymetrycznąTilImansa (Iwińska 1974).

WYNIKI BADAŃ I DYSKUSJA

Woda. Porównując otrzymane produkty z miodem naturalnym stwierdzono, żeblisko połowa analizowanych próbek nie spełnia wymagań normatywnych ustalonychdla miodu w zakresie tego podstawowego wskaźnika. W przypadku "fruktomiodów"otrzymywanych w wyparce próżniowej (tab, 1) lub przez mieszanie miodu ze słodzo-

116

Tabela 1Skład chemiczny "fruktomiodów" i "herbamiodów" wyprodukowanych w wyparce próżniowej

Chemische Zusammensetzung der Bienensirupe im Vakuurnverdampfer hersgestellten

iloŚĆ kwaso-dodatekSurowiec do produkcji syropu

pró-miodu popiół cukry sacha- wość laktonybek H,O Asche wit. C HMF Saure- x-arny inwer-

Rohstoff fur HersteJlung des Pro- Honig- o' reduk. roza mg % mg/kg pH mval/ lazalo Ol grad tazaSirupes zusatz /0 o; Ol kgben- 10 10

ol kw-tszahl 10

Gryka 2 10 18,0 0,17 52,3 23,6 1,4 ° 4,5 1,1 ° 7,9 °Buchweizen 2 20 23,9 0,15 64,3 9,6 1,3 ° 4,0 1,6 ° 4,5 °Jarzębina 2 10 17,4 0,09 58,3 13,8 4,5 0,8 4,2 1,5 0,2 6,3 °Ebereschenbeere 2 20 16,8 0,14 59,4 10,3 4,8 0,5 4,1 3,7 0,2 14,6 °Malina 2 10 21,4 0,23 32,9 41,2 1,7 ° 3,3 14,5 0,3 ° °Himbeere 2 20 21,8 0,16 31,2 44,6 1,6 ° 3,3 10,8 0,3 ° °Wymagania wg PN "Miód pszczeli" max min max max max minAnforderungen gernass 20 70 5 4 4 8,3PN "Bienenhonig"

I-"I-"-l

•.....•.....CXl

Tabela 2Skład chemiczny "fruktomiodów" otrzymywanych przez wymieszanie miodu z syropem owocowym

Chemische Zusammensetzung der Bienensirupe durch Mischen Fruchtsirupe mit Honig hergesteIlten

Przechowy-Ilość wanie kwa-pró- dodatek Aufbewah- sowość lak-

cukry sacha- wit. C HMFSurowiec do produkcji syropu bek miodu % rung H.O popiół Saure- tony ee-amy- inwer-Rohstoff fur HersteIlung des Sirupes Pro- Honig- 0/ Asche red. roza mg mg! pH mval! łaza taza/0 O( 0/ Oi !kg grad

ben- zusatz tygod- temp. Ol , o /0 /0 kg/0 °kwas.zahl nie

Woche Temp

2 10 - - 22,6 0,27 44,1 23,8 10,6 4,8 4,1 9,8 0,2 4,0 2,410 6 35 22,6 52,2 14,3 8,5 9,6 3,6 9,8 0,4 O O

Jarzębina 10 6 20 22,5 52,8 17,3 9,6 5,5 3,6 9,9 0,5 0,6 O-Ebereschcnbcere 2 20 - - 22,3 0,29 44,9 24,0 10,3 4,8 4,0 10,1 0,2 4,9 6,6

20 6 35 22,3 55,1 11,7 8,4 8,8 3,8 9,4 0,4 O °20 6 20 22,2 53,9 15,3 10,1 5,1 3,6 9,6 0,4 0,9 O

2 10 - - 27,5 0,30 25,2 43,5 17,6 0,2 4,0 7,9 0,3 3,1 2,310 6 35 27,5 31,4 32,5 9,7 1,4 3,7 8,1 0,2 O O

Malina.

0,710 6 20 27,5 29,2 37,3 10,0 0,4 3,7 7,9 0,4 O

Himbeere 2 20 - - 27,0 0,37 29,7 32,7 15,6 0,3 4,1 7,5 0,3 4,5 4,720 6 35 27,0 42,5 23,7 9,1 1,8 4,0 7,6 0,2 O O20 6 20 37,3 37,4 31,4 10,2 0,3 3,7 7,5 0,3 2,2 O

2 10 - - 19,0 0,42 65,7 10,3 9,6 30,7 4,0 6,1 0,1 2,6 2,210 6 35 19,0 69,9 6,8 6,6 40,0 3,7 5,9 0,1 O O

Wiśnia 10 6 20 18,9 70,5 7,7 7,4 40,0 3,7 6,2 0,1 0,5 OSauerkirsche 2 20 - - 18,6 0,49 65,9 9,9 8,0 38,4 4,1 6,0 0,1 3,7 4,2

20 6 35 18,6 70,8 6,3 6,2 40,0 3,6 5,9 0,2 O O20 6 20 18,5 71,7 6,8 7,4 40,0 3,7 6,1 0,2 0,9 O

nyrni sokami (tab. 2) należy to w głównej mierze przypisać wadliwemu zaprogramowaniudoświadczenia. Dokładniejszego wyjaśnienia wymaga znaczne zróżnicowanie procento-wej zawartości wody, występujące we "fruktomiodach" porzeczkowych z I i II wariantudoświadczenia pasiecznego. W bezpośrednich obserwacjach stwierdzono, że słodzonesoki były dość niechętnie pobierane przez pszczoły.

W drugim wariancie doświadczenia zanotowano, że syrop w podkarmiaczkach szybkoulegał zafermentowaniu, plastry pozostały nieposzyte do momentu wirowania. Możnazałożyć, że produkty fermentacji zniechęciły pszczoły do dalszego zatężania syropu,do stanu warunkującego trwałość produktu.~

Popiół. Zawartość składników mineralnych w poszczególnych gatunkach owocówjest dość stała, dlatego też wskaźnik ten mógłby stanowić w pewnym stopniu sprawdzianprzestrzegania receptury i technologii przez producenta. Dowodem tego mogą byćpotwierdzone statystycznie istotne różnice w zawartości popiołu między próbkami I i IImiodobrania. Syrop użyty do podkarmiania pszczół w I wariancie posiadał niższązawartość cukrów. Dla osiągnięcia tej samej zawartości suchej masy w gotowym pro-dukcie, pszczoły musiały pobrać więcej syropu, a tym samym bardziej niż w II warian-cie "zatężyły" ilość popiołu.

Cukry redukujące i sacharoza. Prawie wszystkie próbki w zakresie tych skład-ników wykazują znaczne odstępstwo od normy na miód, co w dużej mierze pokrywa sięz uprzednimi badaniami Curyły (1973). Wyjątkiem o niskiej zawartości sacharozyjest "herbamiód" owsiany (tab. 3), uzyskany w okresie pożytku lipowego. Na podstawiecech organoleptycznych można sądzić, że otrzymany produkt jest raczej normalnymmiodem lipowym, a nie "herbamiodem owsianym"."Fruktomiody wiśniowe" charakteryzowała stosunkowo niska zawartość sacharozy9,90 ;,. W trakcie otrzymywania ogrzano je do zbyt wysokiej temperatury - w rezul-tacie nastąpiła kwasowa hydroliza sacharozy, potwierdzona wytworzeniem się znacz-nych ilości hydroksymetylofurfuralu (HM F) (tab. 2).

HMF. Poza omówionymi próbkami "fruktomiodów" wiśniowych, wszystkiepozostałe cechuje niska zawartość HMF, w granicach wymagań normy dla miodównaturalnych.

Witamina C. Najwięcej witaminy C stwierdzono we "fruktomiodach" z czarnejporzeczki (tab. 3). Należy liczyć się jednak ze stratami tej witaminy w związku z niszczą-cym działaniem askorbinazy - enzymu wydzielanego przez gruczoły gardzielowepszczół.

Kwasowość, pH i zawartość laktonów. Wartość pH badanych próbek mieściłasię w granicach 3,3-4,6. Ta cecha upodabnia "fruktomiody" do miodów pszczelich.Kwasowość całkowita, determinowana zawartością kwasów w użytym do produkcjisurowcu, w większości przypadków znacznie przekraczała ustalony dla miodu górnypoziom 4° kwasowości. W skrajnych przypadkach "fruktomiody" porzeczkowe po-siadały kwasowość 20°. W czasie fermentacji, stwierdzonej w czasie przebiegu II wariantudoświadczenia mogły, jak podaje Meloy (1967), wytworzyć się dodatkowo kwasy, któreobniżały pH i spowodowały dalsze przemiany fermentacyjne. Niska kwasowość (I - 1,6°)stwierdzona w "herbamiodach" gryczanych (tab. 1) znalazła również odbicie organo-leptyczne - próbki te odznaczały się zdecydowanie mdłym smakiem.

Ilość laktonów, będąca w pewnej mierze wskaźnikiem aktywności enzymu gluko-

119

•....•~o

Tabela 3Skład chemiczny "fruktomiodów" i "herbamiodów" wyprodukowanych w pasiece

Chemische Zusammensetzung der Bienensirupe am Bienenstand hergestellten

Ilośćpró- Miodo- kwas0-

Surowiec do produkcji syropu bek branie H20 popiół cukry sacha- wit. C HMF pHwość laktony inwer-ec-amy-

Rohstoff fur Heerstellung des Pro- Honig- o,' Asche red. roza o' mg/kg Saure- mval laza10 mg lo tazao' n' grad kgBinensirupes ben- ernte 0' lo , o

lo °kwas.zahl

Czarna porzeczka 6 I 16,2** 0,55** 48,6* 20,8* 31,6 0,74 3,7* 11,8* 0,5 30,7** 10,5**Schwarze Johannisbeere 6 II 22,1** 0,41** 35,8* 32,3* 29,8 0,44 4,2* 17,6* 0,5 0** 0**

Czerwona porzeczka 6 I 18,0** 0,53** 47,7** 20,1** 17,4 0,34 4,1 12,9 0,5 21,3** 6,6*Johannisbeere 6 II 22,0** 0,36** 31,0** 37,9** 14,2 0,26 3,8 14,4 0,3 5,4** 1,2*

Gryka 6 16,1 0,39 65,7 11,1 5,5 0,09 3,6 3,7 0,4 39,4 16,5Buchweizen

Jarzębina + sosna l 16,7 0,14 ó5,3 9,7 3,9 1,65 3,8 2,5' 0,3 17,0 7,5Kiefer + Ebereschenbeere

Malina 6 17,5 0,17 53,9 21,5 6,0 0,41 3,8 6,8 0,3 21,9 11,8Himbeere---

Owies l 15,8 0,26 74,9 2,1 4,5 0,58 4,0 3,7 0,5 42,8 18,.1Hafer--Średnie z I i II miodobrania różniące się: istotnie oznaczono symbolami * - p = 0,05 •• - p = 0,01Mittlere Werte aus I II Honigernte, diewesentliche Differenzen aufwciscn, bezeichnet wurden * - p = 0,05 ** - p = 0,01

zooksydazy, we wszystkich próbkach była zdecydowanie niższa od stwierdzanej zaz-wyczaj w miodach pszczelich (H a d o r n, Z li r c h e r 1963).

Aktywność enzymatyczną "fruktomiodów" i "herbamiodów" oceniono ozna-czając a-amylazę oraz inwertazę. a -amylazę badano głównie ze względu na jej trady-cyjne uwzględnianie w normach na miód pszczeli w wielu krajach. Natomiast inwer-tazę, wydzielaną przez gruczoły gardzielowe pszczół, oznaczario ponieważ spełnia onaistotną rolę w procesie rozpadu sacharozy na cukry proste.

W próbkach otrzymanych na drodze mechanicznego mieszania surowców użytomiodu spadziowego o niskiej aktywności enzymatycznej. Dlatego też w inkubowanymmateriale działalność enzymów bardzo szybko zanikała. Zgodnie z badaniami innychautorów (Renner, Duisberg 1968), w wyższej temperaturze inkubacji (+35°) nastę-pował szybszy spadek aktywności enzymatycznej niż w temperaturze 20°C. (tab. 2).Na przykładzie próbek otrzymanych w wyparce próżniowej (tab. l) potwierdzono,wykazaną przez wymienionych badaczy, większą termolabilność inwertazy w porów-naniu z a-amylazą.

W produktach otrzymanych w pasiece stwierdzono znaczną dyspersję aktywnościa-amylazy, bo od O do 50 jednostek, przy czym uwidoczniła się wysoce istotna różnicamiędzy fruktomiodami z I i II miodobrania. Różnice takie wystąpiły również dla aktyw-ności inwerrazy, Oczekiwano raczej niskiej aktywności enzymów (stwierdzonej zresztąw II miodobraniu). Zastanawia przeto wysoka aktywność enzymatyczna "fruktomiodów"porzeczkowych z I miodobrania. Być może wiąże się to ze zróżnicowanym przerobemsyropu w rodzinie pszczelej. W okresie I miodobrania (lipiec) na jednostkę surowcaprzypadało stosunkowo dużo pszczół, które w trakcie przerobu wzbogaciły produktw enzymy. Natomiast w okresie II miodobrania pogorszyła się zarówno siła biologicznarodzin pszczelich jak i warunki pogodow~ (koniec sierpnia, wrzesień). Ponadto procesfermentacji, zwiększona kwasowość, podwyższona zawartość wody, zgodnie z badaniamiGontarskiego (1960) i Mcloya (1967) przyspieszają tempo inaktywacji enzymów.

UWAGI KOŃCOWE I WNIOSKI

Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że otrzymane produktyróżnią się od miodów naturalnych pod względem właściwości organoleptycznych,fizykochemicznych oraz biochemicznych, natomiast zacierają się różnice między pro-duktami otrzymywanymi metodami pasiecznymi i przemysłowymi. Przedstawionewyniki nie wyczerpują całości zagadnienia. Nie wypowiedziano się np. na temat właści-wości bakteriostatycznych czy leczniczych przypisywanych niektórym ,,herbamiodom"ziołowym (Ciobanu i Munteanu 1976). Pominięto również aspekt ekonomiczny,ważny zarówno dla producenta jak i konsumenta nowych produktów spożywczych.Wnioski wynikające z pracy można ująć następująco:

l. "Fruktomiody" i "herbamiody" wyprodukowane bez udziału pszczół oraz uzys-kane w pasiece zarówno pod względem składu chemicznego jak i cech organoleptycz-nych nie różnią się istotnie.

2. W produktach uzyskanych bez udziału pszczół szybkość odbudowy sacharozyzależy niewątpliwie od temperatury i czasu inkubacji, kwasowości soku oraz aktywnościenzymów miodu.

121

3. Skład fizykochemiczny i aktywność enzymatyczna "syropów pszczelich" otrzy-manych w pasiece może być bardzo zróżnicowana w zależności od zastosowanej tech-nologii i terminu otrzymywania.

LITERATURA

Ciobanu R., Munteanu P. (1976) - Honigsorten mit Heilwert. Neues in der Aphitherapie.Apimondia-Verlag. Bukarest 1976.

Curylo J. (1973) - Charakterystyka polskich miodów pszczelich i ich namiastek "syropówpszczelich sokowych". Pszczelno Zesz. Nauk, (XVII) 159-175.

Gontarski H. (1960) - Fermentbiologische Studien an Honigen. Zeitschr. f. Bienenforsch.(5) 30-39.

Hadorn H., Ziircher K. (1973) - Forrnolzahl von Honig. Mitt, Geb. Lebensmitteluntersuch.Hyg. 54 (4), 304-321.

Hadorn H., Ziircher K. (1973) - Methode zur Bestimmung der Diastasezahl. Apidologie 4(1), 65-80.

Ha s t er l ik A. (1924) - Der Bienenhonig und seine Ersatzmittel. Kartlebens Verlag 1924.Iwińska l. i inni (1974) - Badanie i ocena jakości produktów spożywczych. PWE Warszawa.Jojrisz J. P. (1951) - Produkty pczelowodstwa w miedicinic. Izdanije Wserosijskogo Obszcze-

stwa Prirody. Moskwa.Meloy R. (1967) - Das Produkt Honig. XXI Inter. Bienenziichterkongres (niem). 339-344.Patent BRD (1957) nr 1.008.871Patent USA (1917) nr 1.243.964Patent USA (1936) nr 2.079.288Patent USA (1937) nr 2.100.081PN "Miód pszczeli" 75/A-77626Recommended european regional standard for honey. (1970).' Bee World 51 (2), 79-91.Renner E., Duisberg H. (1968) - Uber den Zusammenhang zwischen einigen Qualitatsmerk-

malen des Honigs und dessen Naturbelassenheit. Zeitschr, Lebensmittel-Untersuch, li. Forsch.(136), 3, 137-145.

XIo1MIo14ECKIo1V1COCTAB "n4EIIHHbIX CI1POnOB" BbIPA&OTAHHbIX npOMblWJlEHHOH HA nACEKE

E. K n e M a p e B c K H

Pe310Me

CpaBHHBaHO xHMH4ecKHM COCTaB MeAoBblX cypporeroa Bblpa60TaHHblx lla60paTopHblM

cnoc060M (cMewHBaHHe cppyKToBoro cxpcne c 10 HnH 20% y4acTHeM MeAa) co 3aMe-

HHTellJłMH· nony4eHHblMH Ha necexe, nyTeM nOAKopMKH n4ellHHblX ceMeM cppyKTOBblMH

cHponaMH. KpOMe 0603Ha4eHH cornaCHblX c nH "MeA n4enHHblM" HccneAoBaHo aKTHB-

HOCTb HHBepTa3bl H COAep>KaHHe BHTaMHHbl U, naKTOHOB H aonsr.

He 06Hapy>KeHO cyU\ecTBeHHblx pa3HH4 B XHMH4eCKOM COCTaBe cpaBHHBaHHblX cyp-

poretos. OAHaKO 4eTKO 0603Ha4Hll0Cb BnHIIHHe Hcn01130BaHHoro cppyKToBoro CHpona Ha

COCTaB nony4eHHoro npoAyKTa. Oxono nonoaaae HCClleAOBaHHblX CHponOB ofinerene 4pe3-

MepHblM COAep>KaHHeM BOAbl (casuue 20%) H yKa3blBana CKnOHHOCTb K 6pO>KeHHIO.

Pe3yllbTaTbl noaeanmor npeAnOnO>KHTb, 4TO Hel.\enecoo6pa3HO aHra>KHpOBaTb n4enbl

K npoAyKl.\HH MeAOBoro cvppore r e. MO>KHO ero nony4HTb 60nee npoCTblM H 3KOHOMH4ec-

KHM MeTOAoM nyTeM MeXdHH4eCKoro CMeW"1BaHHiI cppyKTOBblX CHponOB c MeAOM o BbICO-

KOM dKTHBHOCTH HHBepTa3~.

122

CHEMISCHE ZUSAMMENSETZUNG DER "BIENENSIRUPE" INDUSTRIELL UNDAM BIENENSTAND HERGESTELLTEN

Jerzy Klemarewski

Zusammenfassung

Es wurde chemische Zusammensetzung der Honigersatzen, die im Labor (durch rnischenFruchtsirupe mit 10% und 20~o Honiganteil) und am Bienenstand (durch Futterung der Bienenmit gezuckerten Saften) hergestelIt waren, vergleicht. Aussen Analysen gernass Polnischer Normfur Honig, wurden noch Vitamin C, Laktone, Asche und Inwertaseaktivitat bestimmt. Keinewesentliche Differenzen in den phisikalisch-chemischen Eiggenschaften vergleichenden Honiger-satzen festgestelIt wurden, dagegen deutlich bemerkt sich Einfluss der gebrauchten Obstrohstoffeauf Zusammensetzung der Endprodukte. Fast Halfte untersuchten Proben zeigten erhohte Wasser-gehalt (uber 20%) und Neigung zur Garung,

Ergebnisse lassen vermuten, dass Bienensirupeproduktion im Bienenstock unzweckmassigscheint. VieI leichter und sparsamer kann man Honigersatze durch mechanische Mischung verdic-erten Obstsafte mit enzymreichem Honig herstellen .