SKKN Hóa học - Một số phương pháp giải nhanh bài tập hóa học cho bồi dưỡng học sinh giỏi

8/10/2019 SKKN Ha hc - Mt s phng php gii nhanh bi tp ha hc cho bi dng hc sinh gii

1/39

Mt s phng php gii nhanh bi tp ha hc-P DNG CHO BI DNG HC SINH GII -

Trn ng Hng THCS Nht Tn

1

Mt sphng php gii nhanh bi tp ha hc

p dng cho bi dng hc sinh gii

WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON


2/39



2

PHN A: T VN

I. L DO CHN TI:

Bc H ni: V li ch mi nm phi trng cy, v li ch trm nm phi trngngi. Cu ni ca Bc tht c ngha.

Chng ta ang sng trong thi i cch mng khoa hc k thut pht trin khng ngng

trong mi lnh vc i sng. ng ta lnh o ton dn theo con ng cng nghip ho -

hin i ho, a nc ta tr thnh mt nc cng nng nghip pht trin. p ng nhu cu

pht trin ca t nc, chng ta cn phi c nhiu nhng nhn ti, nhng nh khoa hc gii,

nhng gio s, k s, bc s gii trong mi lnh vc khoa hc cng nh i sng. V vy, vic

o to mt th h tr c y phm cht v nng lc p ng nhu cu pht trin ca t

nc l mt vn cn thit nhm o to ng lc gp phn a t nc pht trin nhanh.

Trong nhng nm gn y, s hc sinh gii, s hc sinh t gii quc t ngy cng tng.

B gio dc t chc trin khai nhng cuc thi hc sinh gii cc cp, trong c cuc thi hc

sinh gii mn Ho hc THCS l c s v nn tng cho cc cuc thi quc gia, quc t sau ny.

c nhng hc sinh gii mn Ho, nhng nhn ti trong ngnh Ho hc th vic pht hin v bi

dng hc sinh gii Ho hc l mt vic lm ht sc quan trng v cn thit. Cng vic bi

dng hc sinh gii rt vt v, hc sinh c th pht trin c ti a kh nng t duy, sc

sng to ca mnh, th ngi gio vin cn c nhng phngphp ging dy ph hp, a rac nhng cch gii c bn, c o.

Chnh v cc l do trn ti chn ti: Hng dn hc sinh mt s phng php gip

gii nhanh bi tp Ho hc Bi dng hc sinh gii . Vi mong mun ng gp mt cht

cng scnh b ca mnh vo vic nng cao cht lng dy hc, trong qu trnh ging dy.

II. MC CH V NHIM V

1. Mc ch

ti c nghin cu vi mc ch:

- Pht trin phng php suy ngh trnh cao ph hp vi kh nng tr tu ca HS.

- Bi dng s lao ng, lm vic sng to

- Pht trin cc k nng, phng php v thi t hc sut i




3/39



3

- Trn c s nhng kin thc c bn gio vin cung cp cho hc sinh mt s phng

php gip hc sinh gii nhanh c bi tpHo hc. Qua gp phn nng cao cht lng i

tuyn hc sinh gii.

2. Nhim v

- Nghin cu l lun v thc tin v i mi phng php dy hc Ho hc.

- Nghin cu c s l thuyt v cc phng php gii bi tp ho hc

- Bin son v su tm mt s bi tp p dng cho mi phng php.

III. KHCH TH NGHIN CU V I TNG NGHIN CU

1. Khch th nghin cu

Gio vin v cc hc sinh gii THCS

2. i tng nghin cu

Mt s phng php gii bi tp Ho hc.

IV. GI THUYT KHOA HC

Vic ging dy, cung cp cho hc sinh mt s phng php gii bi tp ho hc s t

hiu qu cao khi ngi GV bit lm mi kin thc, bit s dng hp l cc phng php gii bi

ton Ho hc.

V. PHNG PHP NGHIN CU

1. Nghin cu l lun.

- Nghin cu cc vn l lun c lin quan n ti.- Nghin cu cc ti liu v phng php gii bi tp ha hc.

- Nghin cu phng php dy mt s cch gii bi ton ha hc.

- Nghin cu ni dung, cu trc ca chng trnh ho hc THCS.

2. iu tra c bn

- Tham kho kin ca gio vin: Trao i vi gio vin c kinh nghim v dy i

tuyn hc sinh gii, c kinh nghim v cch dy cc phng php gii nhanh bi tp ho hc.

- Thm d kin ca hc sinh




4/39



4

PHN B: NI DUNG

CHNG ITNG QUAN V C S L LUN C S THC TIN CA TI

I. C s l lun ca ti:

1. S lc v bi dng HSG:

Cc hnh thc gio dc HSG

Nhiu ti liu khng nh: HSG c th hc bng nhiu cch khc nhauv tc nhanhhn so vi cc bn cng lp v th cn c mt Chng trnh HSG pht trin v p ng c

ti nng ca h.

T in bch khoa Wikipedia trong mc Gio dc HSG (gifted education) nu ln cc

hnh thc sau y:

- Lp ring bit (Separate classes): HSG c rn luyn trong mt lp hoc mt trng hc

ring, thng gi l lp chuyn, lp nng khiu. Nhng lp hoc trng chuyn (c lp) ny c

nhim v hng u l p ng cc i hi cho nhng HSG v l thuyt (academically). Hnh thc

ny i hi nh trng rt nhiu iu kin t vic bo v HS, gip v o to pht trin

chuyn mn cho gio vin n vic bin son chng trnh, bi hc...

-Phng php Mng-te-x-ri (Montessori method): Trong mt lp HS chia thnh ba nhm tui,

nh trng mang li cho HS nhng c hi vt ln so vi cc bn cng nhm tui. Phng php




5/39



5

ny i hi phi xy dng c cc mc kh t do, n ht sc c li cho nhng HSG trong

hnh thc hc tp vi tc cao.

- Tng gia tc (Acceleration):Nhng HS xut sc xp vo mt lp c trnh cao vi nhiu ti

liu tng ng vi kh nng ca mi HS. Mt s trng i hc, Cao ng ngh hon thnh

chng trnh nhanh hn HS c th hc bc hc trn sm hn. Nhng hng tip cn gii

thiu HSG vi nhng ti liu l thuyt tng ng vi kh nng ca chng cng d lm cho HS xa

ri x hi.

- Hc tch ri (Pull-out)mt phn thi gian theo lp HSG, phn cn li hc lp thng.

- Lm giu tri thc (Enrichment) ton b thi gian HS hc theo lp bnh thng, nhng nhn ti

liu m rng th sc, t hc nh.

- Dy nh (Homeschooling) mt na thi gian hc ti nh hc lp, nhm, hc c c vn

(mentor) hoc mt thy mt tr (tutor) v khng cn dy.- Trng ma h (Summer school)bao gm nhiu course hc c t chc vo ma h.

- S thch ring (Hobby) mt s mn th thao nh c vua c t chc dnh cho HS th tr

tu sau gi hc trng.

Phn ln cc nc u ch bi dng HSG t Tiu hc. Cch t chc dy hc cng rt

a dng: c nc t chc thnh lp, trng ring... mt s nc t chc di hnh thc t chn

hoc course hc ma h, mt s nc do cc trung tm t nhn hoc cc trng i hc m

nhn...

Tuy vy, cng c mt s nc khng c trng lp chuyn cho HSG nh Nht Bn v

mt s bang ca Hoa k. Chng hn: T 2001, vi o lut Khng mt a tr no b b ri

(No Child Left Behind) gio dc HSG Georgia v c bn b ph b. Nhiu trng khng cn l

trng ring, lp ring cho HSG, vi t tng cc HSG cn c trong cc lp b nh thng nhm

gip cc trng lp l hng v cht lng v nh trng c th p ng nhu cu gio dc HSG

thng qua cc nhm vi trnh cao.

Chnh v th vn bi dng HSG tr thnh vn thi s gy nhiu tranh lun:

Nhiu nh GD ngh a HSG vo cc lp bnh thng vi nhiu HS c trnh v kh nng

khc nhau, vi mt phng php gio dc nh nhau.

Tuy nhin nhiu du hiu chng t rng gio vin cc lp bnh thng khng c o

to v gip tng xng vi chng trnh dy cho HSG. Nhiu nh GD cng cho rng nhng

HS dn tc t ngi v khng c iu kin kinh t cng khng tip nhn c chng trnh gio




6/39



6

dc dnh cho HSG. Trong khi qu dnh cho GD chung l c hn nn s nh hng nhiu ti

hiu qu o to ti nng v HS gii.

2. Phng php dy hc tch cc

Vi cng tc bi dng hc sinh gii th ngi thy cn tm ra phng php dy hc tchcc hn tng hiu qu dy v hc. Dy cho hc sinh cch hc ch ng, cch hc sut i,

cch hc nhng iu m thc t i hi. Dy tt ngy nay khng th ch c thy ging, tr ghi,

o to theo nhng g lc hu, khng cn ph hp thc tin. Dy tt theo quan im mi

t ra nhng i hi mi cho ngi thy phi c nhng iu chnh ph hp v ni dung, cch

thc, phng php truyn th.

3. Nng cao tnh tch cc trong dy v hc

Dy tt l nng cao tnh tch cc trong dy v hc (dy hc tch cc). Khi cng lao

ca thy khng tnh bng dy c bao nhiu, m l dy th no, nhng tt nht l xem hc

sinh hc c bao nhiu.

Phng php da - hc tch cc t ngi hc v tr trung tm, cn ngi thy t v

tr cao hn v kh khn hn: v tr to ra cc iu kin vic hc c thun li. Thy tr thnh

ngi hng dn. Trong ging dy, d nht l ni, bi vy t ngi dy tr thnh ngi

hng dn l iu khng d dng. N i hi cng sc, tr c, tm huyt t pha thy. Khng

c dy tch cc th khng th c hc tch cc. Do vy, khng thy my lm nn cng l

mt chn l.

4. Vai tr ca cc phng php gii bi tp Ho hc:

- Gip cho HS c th pht trin tt kh nng t duy, c sng to Ha hc.

- To cho HS c nim say m khoa hc.

- Gip HS c th gii nhanh cc bi tp Ho hc, c ngha ln vi hnh thc thi trc nghim

sau ny khi hc sinh ln cp 3.

II. C s thc tin:

B mn Ha hc trung hc c s HS ch mi tip xc t lp 8, nhng ni dung a n

cho hc sinh tng i nhiu. Phn ln cc kin thc HS ch hc mc s khai, nhng hc

sinh xut sc mn Ha hc khng nhiu, nhng hc sinh hc tt ho cng ch dng li mt




7/39



7

mc nht nh. Trong khi ni dung thi nh cho HS i khi qu su, qu kh nu hc sinh

khng c trang b cc phng php gii bi tp. V vy, trong qu trnh ging dy gio vin

phi cung cpnhng phng php ph hp hc sinh nhanh chng nm bt c cch gii ca

mi loi bi tp v vn dng linh hot, sng to mi phng php .

CHNG IINI DUNG THC HIN

I. S b v cc phng php gip gii nhanh bi tp ho hc:- Trc s pht trin mnh m ca khoa hc, s bng n ca cng ngh thng tin, s i mi

phng php dy hc ni chung, i mi phng php dy hc b mn ho ni ring, p

ng c xu th i mi i hi ngi thy phi khng ngng i mi phng php ging dy,

khng ngng lm mi kin thc ca mnh. c bit l i vi cng tc bi dng hc sinh gii,

pht huy c ti a kh nng ca HS th ngi thy ng vai tr l ngi hng dn, dn dt




8/39



8

cc em ch ng tm ra kin thc, khuyn khch cc em tm ra nhng cch gii nhanh v c o

trn c s cung cp, hng dn cho cc em mt s phng php c bn.

- Trong ti ny ti xin a ra mt s phng php gip gii nhanh bi tp ho hc ph hp

vi la tui hc sinh THCS nh sau:

+ Phng php da vo nhng du hiu c bit

+ Phng php s ng cho.

+ Phng php tng - gim khi lng.

+ Phng php p dng cc nh lut bo ton nguyn t bo ton khi lng.

+ Phng php trung bnh.

II. Cc phng php gip gii nhanh bi tpho hc:

1. Phng php da vo cc du hiu c bit:

a. Da vo im c bit v nguyn t khi (NTK) hoc phn t khi (PTK).

V d 1: Cho cc cht sau FeS; FeS2; FeO; Fe2O3; Fe3O4; FeSO3; FeSO4; Fe2(SO4)3. Cc cht c

% v khi lng ca Fe gim dn l:

A. FeO; FeS2; Fe2O3; FeS; Fe3O4; FeSO4; Fe2(SO4)3

B. FeS2; FeO; Fe2O3; Fe3O4; FeSO4; FeSO3; Fe2(SO4)3; FeS; FeSO4.

C. FeO; Fe3O4; Fe2O3; FeS; FeS2; FeSO3; FeSO4; Fe2(SO4)3.

D. Fe3O4; Fe2O3; FeO; FeS; FeS2; FeSO3; FeSO4; Fe2(SO4)3.Ta thy cc cht trong bi l nhng hp cht cha 2 hoc 3 nguyn t l Fe; S; O.V

NTK ca S = 2 ln NTK ca O, do c th quy cc hp cht trn thnh hp cht ch cha

nguyn t Fe v nguyn t O. Kt qu thu c nh sau:

Trong FeS gm 1Fe; 2O;

FeS2gm 1 Fe; 4O;

FeO gm 1Fe; 1O;

Fe2O3gm 1 Fe ; 1,5 O ;

FeSO3gm 1Fe; 5O;

FeSO4 gm 1Fe; 6O.

Sau so snh t l gia s nguyn t Fe vi s nguyn t O s c kt qu: p n C.

Vi cch lm nu trn, hc sinh c th gii quyt mt s bi tp tng t:




9/39



9

V d 2. Cho cc cht Cu2S; CuS; CuO; Cu2O. Hai cht c % khi lng Cu nh nhau l:

A. CuO v CuS C. CuS v Cu2O

B. Cu2S v CuO D. Cu2S v Cu2O

Vi trng hp cc hp cht cng cha mt nguyn t th c th nhn xt lm nhanhnh bi tp sau:

V d 3: Oxit no di y giu oxi nht (hm lng % ca oxi ln nht):

Al2O3; P2O5; Fe2O3; Cl2O7; N2O3; MgO; MnO2.

Li gii:

Nu mt nguyn t oxi kt hp vi mt s n v khi lng cng nh ca nguyn t kia

th hm lng % ca oxi cng ln.

V d:Trong MgO mt nguyn t oxi kt hp vi 24 n v ca Mg s c hm lng %

ln hn CaO, v trong CaO mt nguyn t O kt hp vi 40 n v ca Ca.

Nh vy trong cu hi trn b qua cc oxit Al2O3; Fe2O3; MgO v MnO2, ch cn tnh

mt nguyn t oxi kt hp vi my n v nguyn t kia:

Trong N2O31 nguyn t O ng vi 3.9314.2

n v khi lng nguyn t N

P2O5: 10

5

31.2

Cl2O7: 107

5,35.2

Vy N2O3giu oxi nht: %O = %16,63%10016.314.2

16.3

V d 4: Cho m gam hn hp A gm CuO v Fe2O3 tc dng ht vi dung dch HCl thu c 2

mui c s mol bng nhau. % khi lng ca CuO v Fe2O3ln lt l:

A. 20% - 80% C. 40% - 60%B. 30% - 70% D. 50% - 50%

Li gii

(Da vo nhn xt PTK ca cc hp cht khc nhau nhng hn km nhau 1 s ln . Nu

c cng 1 khi lng ca hai cht s suy ra s mol ca chng s hn km nhau tng y ln)




10/39



10

Nhn xt: PTK ca Fe2O3= 2.PTK ca CuO

CuO + 2HCl CuCl2+ H2O (1)

a mol a mol

Fe2O3+ 6HCl2FeCl3 + 3 H2O (2)b mol 2b mol

Do theo PT(1) v (2) ta c: a = 2b.

Khi lng ca CuO = 80a.

Fe2O3= 0,5a.160 = 80a

p n D.

Qua cc v d trn cho thy: r rng vic hc sinh vn dng nhng im c bit v

nguyn t khi hoc phn t khi gip vic t m ra p n rt d dng, nhanh chng v hn ch

c sai st .

b. Tm nhanh p n bi tp trc nghim bng cch da vo NTK hoc PTK bng nhau ca cc

cht.

V d 1: ho tan hon ton a gam hn hp gm bt CaO v Fe cn va 250ml dung dch

HCl 2M. Gi tr ca a l:

A. 11g B. 12g C. 13g D. 14g

Fe + 2 HClFeCl2+ H2 (1)

CaO + 2HCl CaCl2+ H2O (2)

Nhn xt: Ta thy NTK ca Fe = PTK ca CaO = 56, v t l s mol ca 2 phn ng nh

nhau. Nn:

nhh =21

nHCl= 0,5:2 = 0,25 (mol).

Do vymhh= 0,25.56 = 14 (g)

p n D.

V d 2: ho tan hon ton 12,345g Cu(OH)2cn va dung dch cha a(g) H2SO4gi tr

ca a l:

A. 11,345 g B. 12,345 g C. 13,456 g D. 14,345 g




11/39



11

p n B.

Cu(OH)2+ H2SO4CuSO4 + 2H2O

Do PTK ca hai cht bng nhau t l s mol phn ng l 1: 1

n

Cu(OH)2=n

H2SO4 m

Cu(OH)2=m

H2SO4 = a = 12,345V d 3: tc dng va ht 5,6g Fe cn va V(ml) dung dch HCl. Nu cng d ng V(ml)

HCl trn ho tan ht CaO th khi lng CaO cn dng l:

A. 5,4 g B. 5,5 g C. 5.6 g D. 5,7 g.

p n C

Hai cht c Kl mol bng nhau, PT (1), (2) t l s mol nh nhauKL bng nhau = 5,6g

V d 4:Cho a gam hn hp KHCO3v CaCO3tc dng ht vi dung dch HCl. Kh thot ra dn

vo dung dch Ba(OH)2 c 1,97g kt ta. G tr ca a l:

A. 1g B. 2g C.3g D. 4g

KHCO3+ HClKCl + H2O + CO2 (1)

CaCO3+ 2HClCaCl2+ H2O + CO2(2)

Ba(OH)2+ CO2BaCO3 + H2O (3)

KHCO3v CaCO3c KL mol bng nhaubng 100

(1), (2), (3)

n

hh =

n

CO2=

n

BaCO3= 1,97/197 = 0,01a = 0,01. 100 = 1g

p n A

2. Phng php s ng cho:

Bi ton trn ln cc cht vi nhau l mt dng bi hay gp trong chng trnh ha hc. Ta

c th gii bi tp dng ny theo nhiu cch khc nhau, song cch gii nhanh nht l phng

php s ng cho.

a. Quy tc ng cho p dng cho dung dch:C th p dng quy tc ng cho tnh ton nhanh. Quy tc ng cho ch c p dng

khi:

- Hoc trn ln 2 dung dch cha cng mt cht tan duy nht. Hai dung dch cng loi

nng v ch khc nhau v ch s nng .




12/39



12

- Hoc khi pha long dung dch (gi nguyn lng cht tan, thm dung mi). Dung mi

c coi l dung dch c nng bng 0.

- Hoc thm cht tan khan, nguyn cht(xem nh nng 100%) vo dung dch c sn.

- Hoc thm tinh th ngm nc vo nc, thm tinh th ngm nc vo dung dch.

Nguyn tc:Trn ln 2 dung dch:

Dung dch 1: c khi lng m1, th tch V1, nng C1(C% hoc CM), khi lng ring d1.

Dung dch 2: c khi lng m2, th tch V2, nng C2(C2> C1), khi lng ring d2.

Dung dch thu c c m = m1+ m2, V = V1+ V2, nng C (C1< C < C2), khi lng ring d.

S ng cho v cng thc tng ng vi mi trng hp l:

*) i vi nng %v khi lng:

m1 C1 |C2- C| Cm2 C2 |C1- C|

(1)|CC|

|CC|

m

m

1

2

2

1

*) i vi nng mol/lt:

V1 C1 |C2- C| CV2 C2 |C1- C|

(2)|CC||CC|

VV

1

2

2

1

*)i vi khi lng ring:

(1)|CC|

|CC|

m

m

1

2

2

1

(1)

|CC|

|CC|

m

m

1

2

2

1

(1)

|CC|

|CC|

m

m

1

2

2

1

Khi s dng s ng cho ta cn ch : *) Cht rn coi nh dung dch c C = 100%

*) Dung mi coi nh dung dch c C = 0%

*) Khi lng ring ca H2O l d = 1 g/ml

b. Quy tc ng cho p dng cho hn hp kh:

Hn hp kh cng c xem nh l mt dung dch-dung dch kh. Nu bit

M ca 2 kh

c th, c th tm t l mol hoc t l th tch gia chng bng quy tc ng cho m rng sau

y:Kh 1 n1, V 1 M 1

K h 2 n2, V 2 M 2

M

M2- M

MM1-




13/39



13

1

2

2

1

2

1

MM

MM

V

V

n

n

(Chn M2> M1)

Sau y l mt s v d s dng phng php ng cho trong tnh ton pha ch dung dch

Dng 1: Tnh ton pha ch dung dch

V d 1: thu c dung dch HCl 25% cn ly m1gam dung dch HCl 45% pha vi m2gam

dung dch HCl 15%. Tnh t l m1/m2?

Hng dn gii:

p dng cng thc (1): 1

2

m | 15 25 | 10 1

m |45 25| 20 2

V d 2: pha c 500 ml dung dch nc mui sinh l (C = 0,9%) cn ly Vml dung dch

NaCl 3%. Tnh gi tr ca V?

Hng dn gii:

Ta c s : V1(NaCl) 3 |0 - 0,9| 0,9V2(H2O) 0 |3 - 0,9|

(ml)1505000,92,1

0,9V1

Phng php ny khng nhng hu ch trong vic pha ch cc dung dch m cn c th p

dng cho cc trng hp c bit hn, nh pha mt cht rn vo dung dch. Khi phi chuynnng ca cht rn nguyn cht thnh nng tng ng vi lng cht tan trong dung dch.

V d 3: : Ha tan 200 gam SO3vo mgam dung dch H2SO449% ta c dung dch H2SO4

78,4%. Tnh gi tr ca m?

Hng dn gii:

Phng trnh phn ng: SO3+ H2O H2SO4

100 gam SO3 5,12280

10098

gam H2SO4

Nng dung dch H2SO4tng ng: 122,5%

Gi m1, m2ln lt l khi lng SO3v dung dch H2SO449% cn ly. Theo (1) ta c:

44,129,4

|4,87122,5||4,7849|

m

m

2

1




14/39



14

(gam)30020029,444,1

m 2

V d 4: Cn ly bao nhiu gam tinh th CuSO4.5H2O v bao nhiu gam dung dch CuSO48%

pha thnh 280 gam dung dch CuSO416%?

A. 180 gam v 100gam B. 200gam v 80 gam

C. 60 gam v 220 gam D. 40 gam v 240 gam

Hng dn gii:

Coi CuSO4.5H2O l dung dch CuSO4c nng :

%64%100.250160

% C

p dng cng thc (1) ta c:

240

40

48

8

m

m

2

1 => p n D

im l th ca s ng cho l ch phng php ny cn c th dng tnh nhanh

kt qu ca nhiu dng bi tp ha hc khc. Sau y ta ln lt xt cc dng bi tp ny.

Dng 2:Tnh t l th tch hn hp 2 kh

V d 1: Mt hn hp gm O2, O3 iu kin tiu chun c t khi i vi hiro l 18. Thnh

phn % v th tch ca O3trong hn hp l bao nhiu?

Hng dn gii:p dng s ng cho:

V M1= 48 |32 - 36| M = 18.2 =36V M2= 32 |48 - 36|O2

O3

%25%10013

1%V

31

124

V

V3

2

3

OO

O

V d 2:Cn trn 2 th tch metan vi mt th tch ng ng X ca metan thu c hn hp

kh c t khi hi so vi hiro bng 15. X l:

A. C3H8 B. C4H10 C. C5H12 D. C6H14

Hng dn gii:

Ta c s ng cho:




15/39



15

V M1= 16 |M2- 30| M = 15.2 =30V M2= M2 |16 - 30|M2

CH4

28|30-M|12

14

|30-M|V

V2

2

M

CH

2

4

M2= 58 14n + 2 = 58 n = 4

X l: C4H10p n B.

Dng 3:Bi ton hn hp 2 cht v c ca 2 kim loi c cng tnh cht ha hc

V d 1: Ha tan 3,164 gam hn hp 2 mui CaCO3v BaCO3bng dung dch HCl d, thu c

448 ml kh CO2(ktc). Thnh phn % s mol ca BaCO3trong hn hp l bao nhiu?

Hng dn gii:

(mol)0,0222,40,448

n2CO

2,1580,02

3,164M

p dng s ng cho:

BaCO3(M1= 197) |100 - 158,2| = 58,2 M=158,2CaCO3(M2= 100) |197 - 158,2| = 38,8

60%100%38,858,2

58,2%n3BaCO

p dng:

Dng 4:Bi ton trn 2 qung ca cng mt kim loi

y l mt dng bi m nu gii theo cch thng thng l kh di dng, phc tp. Tuy

nhin nu s dng s ng cho th vic tm ra kt qu tr nn n gin v nhanh chng

hn nhiu.

c th p dng c s ng cho, ta coi cc qung nh mt dung dch m chttan l kim loi ang xt, v nng ca cht tan chnh l hm lng % v khi lng ca

kim loi trong qung.

V d: A l qung hematit cha 60% Fe2O3. B l qung manhetit cha 69,6% Fe3O4. Trn m1

tn qung A vi m2tn qung B thu c qung C, m t 1 tn qung C c th iu ch c

0,5 tn gang cha 4% cacbon. Tnh t l m1/m2?




16/39



16

Hng dn gii:

S kg Fe c trong 1 tn ca mi qung l:

+) Qung A cha: (kg)420160112

100010060

+) Qung B cha: (kg)5042321681000

1006,69

+) Qung C cha: (kg)480100

41500

S ng cho:

mA 420 |504 - 480| = 24 480mB 504 |420 - 480| = 60

52

6024

mm

B

A

Cch 2:

+ 1 tn A c 0,6 tn Fe2O3 c 0,42 tn Fetrong A c 42% Fe

+ 1 tn B c 69,6 tn Fe3O4c 0,504 tn Fetrong B c 50,4% Fe)

+ trong C c 0.48. 100 = 48% Fe

Sau p dng s ng cho ging C% ca dung dch

BI TP P DNGCu 1: Khi lng ca CuSO4.5H2O cn thm vo 300gam dung dch CuSO410% thu c

dung dch CuSO425% l bao nhiu?

p n: 115,4gam

Cu 2: Cn bao nhiu gam CuSO4.5H2O vo 450gam dung dch CuSO44% c dung dch

CuSO410%?

p n: 50 gam

Cu 3: Cn ly bao nhiu gam oleum 71% khi cho vo 800 gam dung dch H2SO4 20% th thu

c dung dch H2SO490%?

p n: 2153,8 gam

Cu 4: Tnh lng tinh th axetat ng (CH3COO)2Cu.H2O v dung dch axetat ng 5 iu

ch 430 gam dung dch axetat ng 20%?

p n: 355 gam v 75 gam.




17/39



17

Cu 5: Mun c dung dch FeSO4c nng 3,8% th khi lng FeSO4.7H2O l bao nhiu khi

ho tan vo 372,2 gam nc?

p n: 27,8 gam

Cu 6: Cho tinh th CuSO4.5H2O ho tan vo 400 gam dung dch CuSO42% thu c dung

dch CuSO4c nng 1M ( D= 1,1g/ml ). Tnh khi lng tinh th cn dng?

p n: 101,47 gam

Cu 7: tan ca AgNO3 800C l 668 gam v 200C l 222 gam. Khi lng AgNO3kt tinh

khi dung dch khi lm lnh 400 gam dung dch bo ho 800C xung 200C l bao nhiu gam ?

p n: 261,3 gam

Cu 8: Bit tan ca NaCl 900C v 200C ln lt l 50 gam v 36 gam. Khi lng tinh th

NaCl tch ra khi lm lnh 450 gam dung dch bo ho 900C xung n 200C l bao nhiu?

p n: 42 gamCu 9: Ho tan 55 gam hn hp Na2CO3, Na2SO3bng 500ml axit H2SO41M th va thu

c 1 mui trung ho duy nht v hn hp kh X. Thnh phn % th tch hn hp kh X l:

A. 80% CO2, 20%SO2 B. 70% CO2, 30%SO2

C. 60% CO2, 40% SO2 D. 50% CO2, 50% SO2.

p n: A

Cu 10: X l khong vt cuprit cha 45% Cu2O. Y l khong vt tenorit cha 70% CuO. Cn

trn X v Y theo t l khi lngY

Xmmt c qung C, m t 1 tn qung C c th iu ch

c ti a 0,5 tn ng nguyn cht. Gi tr ca t l:

A. 5/3 B. 5/4 C. 4/5 D. 3/5

p n: D

Cu 11: X l qung hematit cha 60% Fe2O3. Y l qung manhetit cha 69,6% Fe3O4. Trn a tn

qung X vi b tn qung Y thu c qung Z, m t 1 tn qung Z c th iu ch c 0,5 tn

gang cha 4%cacbon. T l a/b l:

A. 5/2 B. 4/3 C. 3/4 D. 2/5

p n: D

Cu 12: Ho tan hon ton 34,85 gam hn hp 2 mui BaCO3, Na2SO3bng dung dch HCl thu

c 4,48 lt kh CO2 ( ktc ). S mol BaCO3trong hn hp l:

A. 0,20 B. 0,15 C. 0,10 D. 0,05




18/39



18

p n: B

Cu 13: Nhit phn hon ton 108 gam hn hp X gm Na2CO3, NaHCO3c cht rn Y c

khi lng bng 75,4% khi lng ca X. Khi lng NaHCO3c trong X l:

A. 54,0 gam B. 27,0gam C. 72,0 gam D. 36,0 gam

p n: C

Cu 14: t chy hon ton 21,0 gam dy st trong khng kh thu c 29,4 gam hn hp cc

oxit Fe2O3, Fe3O4. Khi lng Fe2O3to thnh l:

A. 12,0 gam B. 13,5 gam C. 16.5 gam D. 18.0 gam

p n: A

Trn y l mt s tng kt v vic s dng phng php s ng cho trong gii nhanh

bi ton ha hc. Cc dng bi tp ny rt a dng, v vy i hi chng ta phi nm vng

phng php song cng cn phi c s vn dng mt cch linh hot i vi tng trng hp cth. lm c iu ny cn phi c s suy ngh, tm ti c th hnh thnh v hon thin k

nng gii ton ca mnh.

3. Phng php p dng nh lut bo ton nguyn t - bo ton khi lng Bo ton e

a. p dng nh lut bo ton nguyn t:

Nguyn tc chung ca phng php ny l da vo nh lut bo ton nguyn

t(BTNT):Trong cc phn ng ha hc thng thng, cc nguyn tlun

c bo ton.iu ny c nghal: Tng smol nguyn tca mt nguyn t

X bt k trc v sau phn ng l lun bng nhau.

Vd 1: Hnhp cht rn A gm0,1 mol Fe2O3 v 0,1 mol Fe3O4. Ha tan

hon ton A bng dung dch HCl d, thu c dung dch B. Cho NaOH dvo

B, thu c kt taC. Lc ly kt ta, ra sch riem nung trong khng kh

n khilng khng ithu cmgam cht rn D. Tnhm.

Hng dn gii

Cc phn ngha hcxy ra:

Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O

Fe3O4 + 8HCl FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O

NaOH + HCl NaCl + H2O




19/39



19

2NaOH + FeCl2 NaCl + Fe(OH)2

3NaOH + FeCl3 3NaCl + Fe(OH)3

4Fe(OH)2 + 2H2O + O2 4Fe(OH)3

2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2OTheo ccphng trnh phn ngta c s:

Fe2O3 : 0,1 mol (rn D)

Fe3O4: 0,1 mol

p dngnhlut bo ton nguyn ti vi Fe:

nFe(trongD)= 0,1.2 + 0,1.3 =0,5 (mol)

C: nD= 25,02

5,0 (mol)

Nn : mD= 0,25.160 = 40 (gam).

V d 2: (6)t chy 9,8g bt Fe trong khng kh thu c hn hp rn X gm FeO, Fe3O4v

Fe2O3. ho tan X cn dng va ht 500ml dung dch HNO31,6M, thu c V lt kh NO ( sn

phm kh duy nht, o ktc).Gi tr ca V l:

A. 6,16lt B. 10,08 lt C. 11,76lt D. 14,0 lt

Li gii:

S phn ng:Fe + O2 X + HNO3 Fe(NO3)3 + NO

Theo bo ton nguyn t vi Fe:

S mol Fe(NO3)3 = S mol Fe = 0,175(mol)

Theo bo ton nguyn t vi N:

S mol NO = S molHNO3 - 3 S mol Fe(NO3)3 0,175(mol

= 0,5.1,6 3.0,175 = 0,275(mol)

V = 0,275. 22,4 = 6,16 (lt)

Vy p n A

V d 3: Kh hon ton 17,6g hn hp Fe; FeO; Fe2O3 cn va 4,48l CO ( ktc). Khi

lng Fe thu c l:

A. 14,5 g B. 15,5 g C. 16,5 g D. 14,4 g




20/39



20

Li gii :

PTHH: FeO + CO tO

Fe + CO2

Fe2O3+ 3CO tO

2 Fe + 3CO2

Tng s mol CO cn dng: 4,48 : 22,4 = 0,2 (mol)

Nhn xt: Theo PT nhn thy: nCO = nO ca oxit Fe = 0,2 (mol)

Nn mFe = m hn hp mOtrong oxit Fe = 17,6 16.0,2 = 14,4 (g)

BI TP P DNG

Bi tp 1 :Hn hp cht rn A gm 0,1 mol Fe2O

3v 0,1 mol Fe

3O

4. Ho tan hon ton A bng

dung dch HCl d thu c dung dch B. Cho NaOH d vo B, thu c kt ta C. Lc ly kt

ta, em nung trong khng kh n khi lng khng i thu c m g cht rn D. Gi tr ca m

l:

A. 30 g B. 10 g C. 40 g D. 20 g

p n C.

Bi tp 2: (1)Kh 20,6 g hn hp A gm Fe, FeO, Fe2O3bng 2,24 lt kh CO nhit cao

(ktc) .Thu c m g st . Gi tr ca m l:A. 18 g B. 19 g C. 19,5 g D. 20 g

p n B.

Bi tp 3:Kh hn hp A gm FeO, Fe3O4v Fe2O3bng kh m lt CO nhit cao thu c

40 g hn hp cht rn X v 6,72 lt kh CO2 (ktc). Gi tr ca m l:

A. 5,6 B. 2,24 C. 10,08 D. 6,72

p n D.

b. p dng nh lut bo ton khi lng:

nh lut bo ton khi lng (LBTKL): Tngkhi lngccchttham

giaphnng bngtngkhilngccsnphm.Khi c cn dung dch

th khi lng hn hp mui thu c bng tng khi lng cc nguyn t kim

loi v gc axit.gip ta gii bi ton ha hcmtcch n gin, nhanh chng.




21/39



21

Vd 1:Hnhp A gm0,1 mol etylen glicol v 0,2 mol cht X. tchy

hon ton hnhp A cn 21,28 lt O2 (ktc) v thu c 35,2 gam CO2 v

19,8 gam H2O. Tnh khi lng phn tX (bit X chcha C, H, O).

Hng dn gii:

Ta c cc phng trnh phn ng chy:

2C2H6O2 + 5O24CO2 + 6H2O

X + O2CO2+ H2O

p dng LBTKL: mX = mCO2 + mH2O -( m 262 OHC + mO 2 )

4,18324,22

28,21621,08,192,35

Xm (g)

Khilng phn tca X: MX= 922,04,18

(gam/mol)

V d 2 : Ho tan hon ton 3,22 g hn hp X gm Fe, Mg, Zn bng mt lng va dung

dch axit sunfuric long, thu c 1,344 lit H2 (ktc) v dung dch cha m gam mui. Gi tr ca

m l :

A. 8,98g B. 9,52g C. 10,27g D. 7,25 g

Li gii :

Phng trnh chung :

M + H2SO4 MSO4+ nH2

Theo phn ng :

nH 2 SO 4 = nH 2 = 1,344: 22,4 = 0,06 (mol)

p dng nh lut bo ton khi lng :

mmui= mX+ mH 2 SO 4 - mH 2 = 3,22 + 98.0,06 2.0,06 = 8,98 g

Chn p n A

V d 3: Cho 21g hn hp 3 kim loi Fe, Zn, Al, tan hon ton trong dung dch H2SO40,5M,

thu c 6,72lt kh hiro( 0oC; 2atm) . Khi lng mui khan thu c sau khi c cn dung

dch v th tch dung dch axit ti thiu cn dng l:

A. 78,6g v 1,2lt B. 87,9g v 2,1 lt




22/39



22

C. 79,8g v 1,2lt C. 78,9g v 2,1lt

Li gii:

nH2=TR

VP

.

.=

273.082,072,6.2

= 0,6 mol

Phng trnh phn ng dng tng qut:

2M + nH2SO4 M2(SO4)n+ n H2

T t l phn ng ta c:

nH 2 SO 4 = nH 2 = 0,6 (mol)

p dng nh lut bo ton khi lng ta c:

mkim loi + maxit sunfuric = m mui khan + mhiro

suy ra mmui khan = 21 + 98. 0,6 - 2. 0,6 = 78,6 (g)

Vdung dch axitsunfuric = 0,6 : 0,5 = 1,2 (l)

Vy p n A l ng

BI TP P DNG

Cu 1: Kh m g hn hp A gm CuO, FeO, Fe3O4v Fe2O3bng kh CO nhit cao thu

c 40 g hn hp cht rn X v 13,2 g kh CO2. Gi tr ca m l:

A. 44,8 g B. 37,8 g C. 43,8 g D. 83,7 gp n A.

Cu 2: Cho 24,4 g hn hp Na2CO3, K2CO3tc dng va vi dung dch BaCl2. Sau phn ng

thu c 39,4 g kt ta. Lc kt ta, c cn dung dch thu c a g mui. Gi tr ca a l:

A. 20 g B. 25,6 g C. 26,6 g D. 30 g

p n D.

Cu 3: Kh m g hn hp A gm Fe, FeO, Fe3O4v Fe2O3bng kh CO nhit cao thu c

64 g st v kh i ra sau phn ng cho i qua Ca(OH)2d c 40 g kt ta. Gi tr ca m l:

A. 70,4 g B. 60,4 g C. 70,0 g D. 60,0 g

p n A.




23/39



23

Cu 4:Cho 4.48 lt CO(ktc) tc dng vi FeO nhit cao. Sau phn ng thu c cht rn

Ac khi lng b hn 1.6g so vi khi lng FeO ban u. Khi lng Fe thu c v thnh

phn % theo th tch ca hn hp CO v CO2thu c l:

A. 11,2g Fe, 40%CO, 60%CO2 B. 5,6g Fe, 50% CO, 50% CO2

C. 5,6g Fe, 60% CO, 40% CO2 D. 5,6g Fe, 75% CO, 25% CO2

p n l B

Cu 5: Ha tan 28,4g hn hp 2 mui cacbonat ca 2 kim loi thuc phn nhm chnh nhm

IIAbng acid HCl thu c 6,72 lt kh(ktc) v dung dch A. Tng s gam 2 mui clorua trong

dung dch thu c l bao nhiu?

Cu 6: Cho 6,2g hn hp gm mt s kim loi kim vo dung dch HCl d c 2,24lt

H2(ktc). C cn dung dch thu c sau phn ng s thu c bao nhiu gam cht rn?

Cu 7:Ha tan ht 1,72g hn hp kim loi gm Mg, Al, Zn v Fe bng dung dch H2SO4long

thu c V lt kh (ktc) v 7,48g mui sunfat khan. Gi tr ca V l?

Cu 8.Ha tan hon ton 2,81g hn hp gm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500ml acid H2SO40,1M

va . C cn dung dch sau phn ng th thu c bao nhiu gam mui khan?

Cu 10: Cho 11,5g hn hp gm ACO3, B2CO3, R2CO3tan ht trong dung dch HCl thu c

2,24 lt CO2(ktc). Khi lng mui clorua to thnh l bao nhiu?

c . p dng bo ton e:

Nhng qa trnh ho hc c phn ng oxi ho kh th ngoi phng php thng thng cn c

th gii bng phng php bo ton e kh nhanh

V d 1:Ho tan hon ton 19,2 g Cu vo dung dch HNO3(l). Tt c kh No thu c em oxi

ho thnh NO2. Ri sc vo nc c dng oxi chuyn ht thnh HNO3. Th tch kh oxi (ktc)

tham gia vo qa trnh trn l:

a. 2,24 l b. 4,48 l c. 3,36 l d. 6,72 l

* Gii- Cch bnh thng:

3Cu0 + 8HN+5O3 3Cu+2(NO3)2 + 2N

+2O + 4 H2O

3,064

2,19 0,2

2N+2O + O02N+4O-22




24/39



24

0,2 0,1 0,2

4N+4O2 + 2H2O + O0

24 HN+5O3

0,2 0,05nO2= 0,1 + 0,05 = 0,15 V = 0,15. 22,4 = 3,36(l)

p n C

- Gii bng phng php thng bng e:

Bn cht: ng nhng e cho nit sau nit li nhng e cho oxi

Tm li Cu nhng e, O nhn e cn N l mang h

Cu 2(e)Cu+2

0,3 0,6

O02 + 4(e) 2 O-2

x 4xe nhng bng e nhn4x = 0,6x = 0,15V = 0,15. 22,4 = 3,36(l)

V d 2: a (g) bt Fe ngoi khng kh sau mt thi gian bin thnh hn hp X c 12 g gm

Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4. Ho tan hon ton X vo dung dch H2SO4c nng thu c 3,36 (l)

SO2duy nht ktc

a. Vit PT phn ng

b. Tnh a

* gii:

a.

b. Fe0 - 3(e) Fe+3

a/56 3a/56

Oo2 + 4(e) 2 O-2

(12-a)/32 4. (12-a)/32

S+6 +2(e) S+4

2.3,36/22,4 3,36/22,4

4,22

36,3.24.

3212

56.3

aa

a = 10.08g

4. Phng php tng gim khi lng:

4.1. C s:




25/39



25

Khi chuyn t cht ny sang cht khc, khi lng c th tng hay gim do khi lng

mol ca cc cht khc nhau. S tng hoc gim khi lng ca cc cht lun c quan h vi s

mol ca cc cht. Da vo mi quan h ny c th gii nhanh nhiu bi ton ha hc.

Trong ha v c : So snh khi lng ca cht cn xc nh vi cht m gi thit cho.

a. Kim loi + axit (HCl, H2SO4long) mui + H2

mdung dchtng = mgc axit= mmui mkim loi

naxit = ngc axit

b. KL + mui mui mi + KL mi

m A + nBm+ m An++ nB (A khng phn ng vi H2O iu kin thng)

- MA< MB: sau phn ng khi lng thanh kim loi A tng

MA tng = mBmA tan= mdd gim

Nu khi lng kim loi A tng x% : mA tng= a.x% ( a gam l khi lng ban u ca A).- MA> MB: sau phn ng khi lng thanh kim loi A gim

mA gim= mA tan mB= mdd tng

Nu khi lng kim loi A gim y% : mA gim= a.y% ( a gam l khi lng ban u ca A).

c. Mui cacbonat + axit (HCl, H2SO4long) mui + CO2 + H2O

mdung dchtng = mmui clorua- mmui cacbonat = 11 nCO 2

mdung dchtng = mmui sunfat- mmui cacbonat = 36 nCO 2

V d : Na2CO3+ 2HCl 2NaCl + CO2 + H2Oa mol 2a mol a mol

mdung dchtng = 35,5.2a 60a = 11a = 11 nCO 2

MgCO3 + H2SO4 MgSO4 + CO2 + H2O

a mol a mol a mol

mdung dchtng = 96a 60a = 36a = 36 nCO 2

d. Mui hirocacbonat + axit (HCl, H2SO4long) mui + CO2 + H2O mdung dchgim = mmui hirocacbonat - mmui clorua= 25,5 nCO 2

mdung dchgim = mmui hirocacbonat - mmui sunfat=13 nCO 2

V d : 2NaHCO3 + H2SO4 Na2SO4 + 2CO2 + H2O




26/39



26

a2a

a (mol)

mdung dchgim = 61a 962

a= 13a = 13 nCO 2

Ca(HCO3)2 + 2HCl CaCl2 + 2CO2 + 2H2Oa mol a mol 2a mol

mdung dchgim = 122a - 71a = 51a = 25,5 nCO 2

e. CO2 + dung dch M(OH)2

- m > mCO 2 : khi lng dung dch thu c gim so vi khi lng ban u

mdd gim = m - mCO 2

- m < mCO 2 : khi lng dung dch thu c tng so vi khi lng ban u

mtng = mCO 2 - m

f. Oxit + CO (H2) rn + CO2 (H2, CO, H2O)

- mrn= moxit mO

- tng khi lng ca hn hp kh sau so vi hn hp kh u = mO.

Phng php tng gim khi lng thng c s dng trong cc bi tp hn hp.

4.2. Cc dng bi tp thng gp

Bi tp 1:(4)Dn t t hn hp kh CO v H2qua ng s ng 55,4 gam hn hp bt CuO,

MgO, ZnO, FeO un nng. Sau khi phn ng xy ra hon ton thu c 10,08 lt (ktc) hn hp

kh v hi ch cha CO2v H2O. Khi lng cht rn cn li trong ng s l

A. 48,2 gam. B.36,5 gam. C.27,9 gam. D.40,2 gam.

Hng dn gii

Bn cht ca cc phn ng : CO, H2+ [O] CO2, H2O

C nO= nCO 2 + nH 2 O= nCO + nH 2 = 0,45 mol

mrn = moxit - mO = 55,4 - 0,45.16 = 48,2 gam p n ABi tp 2:Nung 47,40 gam kali pemanganat mt thi gian thy cn li 44,04 gam cht rn. %

khi lng kali pemanganat b nhit phn l

A.50%. B.70%. C.80%. D.65%.

Hng dn gii




27/39



27

2KMnO4t

0

K2MnO4 + MnO2 + O2

gim khi lng ca cht rn = mO 2 = 47,4 - 44,04 = 3,36 gam

nO 2 = 3,36 : 32 = 0,105 mol nKMn O 4 tham gia = 0,105.2 = 0,21 mol

% mKMn O 4 phn ng= 4,47158.21,0 . 100% = 70%

p n l B

Bi tp 3:(6)Cho 3,06 gam hn hp K2CO3v MgCO3tc dng vi dung dch HCl thu c V

lt kh (ktc) v dung dch X. C cn dung dch X c 3,39 gam mui khan. Gi tr ca V l

A. 0,224. B.0,448. C. 0,336. D. 0,672.

Hng dn gii

mtng= 11 nCO 2 = 3,39 3,06 nCO 2 = 0,03 mol VCO 2 = 0,672 lt

p n D

Bi tp 4:Ha tan hon ton 2,81 gam hn hp gm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500ml dung d ch

H2SO40,1M va . Sau phn ng, hn hp mui sunfat khan thu c khi c cn dung dch c

khi lng l

A. 7,71 gam. B.6,91 gam. C. 7,61 gam. D. 6,81 gam.

Hng dn gii

O2- (trong oxit) SO 24

Khi lng tng : 0,05(96 -16) = 4,0 gam

mmui= moxit+ mmui= 2,81 + 4 = 6,81 gam p n D

BI TP P DNG

Cu 1:Cho1,26 gam mt kim loi tc dng vi dung dch H2SO4long to ra 3,42 gam mui

sunfat. Kim loi l kim loi no?

Cu 2:Cho hh X gm mt kim loi kim v mt kim loi kim th ho tan hon ton trong nc

thu c dd Y v 2,24 lt H2(ktc). Trung ho dd Y bng dd HCl 1M. Th tch (ml) dd HCl cndng l bao nhiu?

Cu 3:Hn hp 2 kim loi Mg v Zn c khi lng m gam. Chia X thnh 2 phn, trong phn

2 c khi lng gp i phn 1. Cho phn 1 tc dng vi200 ml dd H2SO41M thu c V lt H2

(ktc). Cho phn 2 tc dng vi 800 ml dd H2SO41M thu c 13,44 lt H2(ktc). Th tch V




28/39



28

(lt) thu c l:

A. 4,48 B. 5,6 C. 3,36 D. 1,12

Cu 4:Cho 1,53 gam hh Mg, Fe, Zn vo dd HCl d thy thot ra 448 ml kh (ktc). C cn hh

sau phn ng th thu c m gam cht rn. Gi tr ca m l:

A. 2,95 B. 3,9 C. 2,24 D. 1,85

Cu 5: Cho ho tan hon ton a gam Fe3O4trong dung dch HCl, thu c dung dch D, cho D

tc dng vi dung dch NaOH d,lc kt ta ngoi khng kh n khi lng khng i, thy

khi lng kt ta tng ln 3,4 gam. em nung kt ta n khi lng khng i c b gam

cht rn. Gi tr (gam) a, b ln lt l bao nhiu?

Cu 6:Ho tan 10 gam hn hp 2 mui cacbonat kimloi ho tr I v II bng dd HCl thu c

dd X v 0,672 lt CO2(ktc). Khi c cn dd X thu c khi lng mui khan l bao nhiu?

Cu 7: Nung m gam hh X gm 2 mui cacbonat trung tnh ca 2 kim loi N v M u c ho trII. Sau mt thi gian thu c3,36 lt CO2(ktc) v cn li hh rn Y. Cho Y tc dng ht vi dd

HCl d thu thm c 3,36 lt CO2 (ktc). Phn dd em c cn thu c 32,5 gam mui khan.

Gi tr ca m l bao nhiu?

5. Phng php trung bnh:

Khilng mol trung bnh (KLMTB) ca mthn hp l khilng camt1 mol hnhp

:

M =i

i

hh nnnnnnn ... .M.....M.Mm 21

i2211hh

Trong: +) mhh l tng sgam ca hnhp

+) nhh l tng smol cahnhp

+) Mi l khilng mol cacht thi trong hnhp

+) ni l smol cacht thi trong hnhp

Ch: +) Mmin < M < Mmax

+) Nu hnhp gm2 cht c smol ca hai cht bng nhau th khilng mol trung

bnh cahnhp cng chnh bng trung bnh cng khilng

phn tca2 cht v ngc li.

Phng php ny c p dng trong vic gii nhiu bi ton khc nhau cv cv hu

c, c bit l ivi vic chuyn bi ton hnhp thnh bi ton




29/39



29

mtcht rt n gin v ta c thgii mtcch d dng. Sau y chng ta cng

xt mtsv d.

Vd.Ha tan 2,97 gam hnhp 2 muiCaCO3 v BaCO3bng dung dch HCl d,thu c

448ml kh CO2 (ktc). Tnh thnh phn % smol ca mimuitrong hnhp.

Hng dn gii

Cc phn ng xy ra:

CaCO3 + 2HCl CaCl2 + H2O + CO2 (1)

BaCO3 +2HCl BaCl2 +H2O+CO2 (2)

T(1), (2) nhh = nCO2= 02,04,220,448

(mol)

Gix l thnh phn% vs mol ca CaCO3 trong hn hp(1 x) l thnh phn % v s mol ca BaCO3

Ta c: M 2mui=100x + 197.(1 - x) = 02,02,97

x = 0,5

%nBaCO3= %nCaCO3= 50%.

BI TP P DNG

Cu 1: Cho 1,68g hn hp 2 kim loi 2 chu k lin tip thuc nhm IIAtc dng ht vi dung

dch HCl d thot ra 0,672 lt kh H2(ktc). Xc nh 2 kim loi ? Cu 2: Ha tan 28,4g hnhp 2 mui cacbonat ca 2 kim loi thuc phn nhm chnh nhm IIAbng acid HCl thu c

6,72 lt kh(ktc) v 1 dung dch A. Xc nh 2 kim loi nu chng thuc 2 chu k lin

tip?(C=12;Cl=35,5)

Ag=108;Na=23;Cl=35,5;Br=80)

Cu 3: Ha tan 18,4g hn hp 2 mui cacbonat ca 2 kim loi thuc phn nhm chnh nhm IIA

bng acid HCl thu c 4,48 lt kh(ktc) v 1 dung dch A. Xc nh 2 kim loi nu chng

thuc 2 chu k lin tip?

CHNG III




30/39



30

THC NGHIMS PHM

1. Mc ch:

Qua vic hng dn hc sinh gii bi ton ho hc bng cch p dng cc phng php

gii nhanh nh gi mc vn dng, sng to ca hc sinh trong qu trnh t duy Ho hc.

ng thi kim tra c nng lc hc tp ca hc sinh t c nhng bin php ci tin vic

dy hc sinh gii.

2. i tng:

Mt s bi tp trong h thng cu hi son tho v 12 hc sinh c mc t duy ho

tt v trnh nhn thc tng ng nhau lp 9B trng THCS Nht Tn Tin L - Hng

Yn.

3. Qu trnh tin hnh:

- Chn 12 hc sinh lp 9B trng THCS Nht Tn Tin L - Hng Yn cho lm chung1 kim tra trc khi tin hnh thc nghim ( kim tra s 1 ).

Tip theo tin hnh thc nghim

- 6 hc sinh khng c hng dn cc phng php gii bi tp ho hc.

- 6 hc sinh c hng dn cc phng php gii nhanh trong qu trnh gii bi ton

ho hc. Sau cho 12 HS lm li kim tra ( kim tra s 2 ), chm im v tin hnh x

l thng k s liu thu c.

4. Kt qu xl thng k

Kt qu bi kim tra trc khi tin hnh thc nghim ( Bi kim tra s 1 ) nh sau:

im9 - 10 7 8 5 6 3 4 0 - 2

SL % SL % SL % SL % SL %

Tng s (12

HS)1 8,3 4 33,3 7 58,4 0 0 0 0

Kt qu bi kim tra sau khi tin hnh thc nghim ( Bi kim tra s 2 ) nh sau:

+ 6 hc sinh khng tin hnh thc nghim ( Nhm i chng ):

im9 - 10 7 8 5 6 3 4 0 - 2





31/39



31

Tng s (12

HS)0 0 6 50 4 33,3 2 16,7 0 0

+ 6 hc sinh tin hnh thc nghim( Nhm thc nghim ):

im

9 - 10 7 8 5 6 3 4 0 - 2


Tng s (12

HS)3 25 8 66,7 1 8,3 0 0 0 0

Qua vic thc hin phng php trn trong vic dy hc bi dng hc sinh gii ti thy

hc sinh tch cc hntrong hot ng hc tp, HS c s say m mn hc hn, s sng to ca

cc em trong qu trnh hc tp mn Ho c s tin b r.

CHNG IVIU KIN P DNG V HN CH CA TI

-Nh phn trn ni, l do chn ti chnh l mun gp mtcht cng sc nh b ca mnh

vo vic nng cao cht lng hc sinh gii mn Ha hc ca trng.

Do vy i tng p dng ch l hc sinh kh gii v y cng chnh l im cn hn ch ca

ti, ti mi ch cp ti nhng phng php gii nhanh bi tp m i hi hc sinh phi c

mt nn tng kin thc b mn tng i tt mi c th p, vn dng c, tc l ch hc sinh

kh gii b mn mi nm bt c, v vy i tng p dng ca ti cn hp.




32/39



32

- Trong nhng nm hc ti ti s nghin cu, iu chnh c th p dng cho c cc i tng

hc sinh hc yu km b mn Ha hc gip cc em cng tin b.

PHN C: KT LUN

Trong qu trnh nghin cu, ti c gng thc hin nhng mc ch v nhim v t ra, ti

t c mt s kt qu sau:

1.Nghin cu cc phng php gii nhanh bi tp Ho hc.

2.Nghin cu mc tiu v h thng kin thc ha hc THCS, ho hc THPT.

3.Bin son v su tm c mt s bi tp vn dng c trng, ph hp vi tng phngphp, khuyn khch c hc sinh pht trinsc sng to ca mnh bng cch yu cu cc

em ra bi bi ton ho hc cho mi phng php c hc.

4.Qua kt qu thc nghim s phm v x l thng k kt qu thu c ti iu chnh li

mc kin thc n cho hc sinh sao cho ph hp vi yu cuv mc tiu t ra.

Trong qu trnh thc nghim s phm ti tham kho kin ca cc gio vin dy mn

ho hc l ng nghip, a s kin u cho rng cc phng php gii b i ton ho hc, h

thng bi tp m ti a ra u ph hp vi mc t duy ca hc sinh . V pha hc sinh cc

em u a s cc em u lnh hi c cc phng php c hc, mt s hc sinh th hin kh

nng t duy ha hc kh tt.

Trong qu trnh tin hnh ti do iu kin c hn, kinh nghim bi dng hc sinh

gii cn cha c nhiu nn kh trnh khi nhng thiu st, rt mong c s gip ca thy

c v bn b.

Ti xin cm n !




33/39



33

PH LC

KIM TRA S 1

Thi gian : 60 phtPhn 1: Trc nghim

Cu 1.Ha tan hon ton 14,7 g hn hp Mg, Zn, Nibng dung dch HCl thy thot ra 6,72 lt

H2(ktc). Khi lng mui to ra trong dung dch l :

A.25 g B.26 g C.30 g D.36 g

Cu 2.(9) Cho 1,44 g kim loi M c ha tr 2 vo dung dch H2SO4long, d, phn ng xong

thu c 1,344 lt H2 ktc v dung dch A. Khi lng mui trong dung dch A l:

A.7,2 g B.8,4 g C.9,6 g D.12 g

Cu 3.Cho 10 g hn hp gm Mg, Zn,Fe tc dng ht vi dung dch HCl thy thot ra 1,12 lt

kh ktc. Khi lng mui to ra trong dung dch l:

A.15,5 g B.14,65 g C.13,55 g D.12,5 g

Cu 4. Cho 0,21 mol hn hp NaHCO3v MgCO3 tc dng ht vi dung dch HCl. Kh thot ra

c dn vo dung dch Ca(OH)2d thu c a g kt ta. Gi tr ca a l :

A.19 g B.20 g C.21 g D.22 g

Cu 5. Cho 2,81 g hn hp Fe2O3,ZnO, MgO tc dng va vi 500 ml dung dch H2SO4

0,1M. Khi lng mui sunfat to ra trong dung dch l:

A.5,81 g B.5,18 g C.6,18 g D.6,81 g

Cu 6. tc dng ht vi 20 g hn hp gm Ca v MgO cn V ml dung dchHCl 2M. Th tchV l :

A.400 ml B.450 ml C.500 ml D.550 ml

Cu 7. Cho 5 g hn hp 2 mui cacbonat ca kim loi ha tr II tc dng ht vi dung dch HCl

thy thot ra V lt kh ktc. Dung dch thu c em c cn thy c 7,2 g mui khan. Gi tr

ca V l :




34/39



34

A.2,24 lt B.4,48 lt C.3,36 lt D.1,12 lt

Cu 8.Ha tan hon ton 36 g hn hp X gm mui cacbonat ca 2 kim loi ng k tip nhau

trong nhm IIA, trong dung dch HCl d c 11,2 lt CO2v dung dch Y.

1. Lng mui khan thu c c cn dung dch Y l :

A.39,5 g B.40,5 g C.41,5 g D.42,5 g2. l mui cacbonat ca hai kim loi :

A.Be - Mg B.Mg - Ca C.Ca - Sr D.Sr - Ba

Cu 9. Cho 4,2 g hn hp 2 kim loi Mg v Zn phn ng hon ton vi dung dch HCl thu c

2,24 lt H2 ktc. Khi lng mui to ra trong dung dch l:

A.9,75 g B.9,5 g C.6,75 g D.11,30 g

Cu 10.Cho a g hn hp gm CaS v FeO tc dng va vi 200 ml dung dch HCl 0,5 M.

Gi tr ca a l :

A.1,4 g

B.1,6 g

C.2,6 g

D.3,6 g

Phn 2: T lun

Cu 1:

t 2 cc X, Y c khi lng bng nhau trn 2 a cn, cn thng bng. Cho vo cc X

0,1mol Na2CO3v cc Y 0,06 mol BaCO3, cho tip 12g dd H2SO498% vo cc X, cn mt

thng bng. Hi phi thm bao nhiu gam dd HCl 14,6% vo cc Y cn thng bng. Bit rng

nc v axit bay hi khng ng k?

Cu 2:

Ha tan hon ton 6,9 gam mt kim loi M vo nc th thu c 100ml dung dch (A) v3,36 lt kh (ktc).

Cho 8,7 gam manganioxit phn ng vi dung dch HCl c, d th thu c kh (B). Sc

kh (B) vo dung dch (A) th c dung dch (C).

a) Xc nh kim loi M.

b) Tnh nng mol/lit ca cc cht c trong dung dch (C).




35/39



35

KIM TRA S 2Thi gian: 60 pht

Phn 1: Trc nghimCu 1: Cho 26 g Zn tc dng va vi dung dch HNO3thu c 8,96 lt hn hp kh NO v

NO2(ktc). S mol HNO3c trong dung dch l :

A.0,4 mol B.0,8 mol C.1,2 mol D.0,6 mol

Cu 2: tc dng va vi V ml dung dch HCl cn 4,125 g CaS. tc d ng va vi V

ml dung dch HCl th khi lng FeO cn ly l :

A.2,125 g B.3,125 g C.4,125 g D.4,512 g

Cu 3:Cho 20 g hn hp Mg v Fe2O3tc dng ht vi dung dch H2SO4long thu c V lt

H2(ktc) v dung dch A. Cho NaOH d vo A,

lc kt ta nung trong khng kh n khi lng

khng i cn nng 28 g. Gi tr ca V l :

A.11,2 l B.22,4 l C.1,12 l D.2,24 l

Cu 4: Ha tan hn hp 2 mui cacbonat ca 2 kim loi ha tr II trong dung dch HCl d thu

c 6,72 lt kh ktc. C cn dung dch sau phn ng th khi lng mui khan thu c

nhiu hn khi lng hai mui cacbonat ban u l bao nhiu gam?

A.3 g B.3,1 g C.3,2 g D.3,3 g

Cu 5: Cho 10 lt hn hp X gm CO2v N2(ktc) hp th vo dung dch KOH, sauphn ng

to ra 2,07 gam K2CO3v 6 gam KHCO3. Thnh phn % v th tch ca CO2trong hn hp X l

:A. 16,8% B. 28% C. 42% D. 50%

Cu 6: Hn hp A gm st v st oxit c khi lng 5,92 gam. Cho kh CO d qua hn hp A,

nung nng cho n khiphn ng xy ra hon ton. Kh sinh ra sau phn ng c dn qua dung

dch Ca(OH)2d c 9 gam kt ta. Khi lng st thu c l:

A. 4,84 B. 4,48 gam C. 4,45 gam D. 4,54 gam.

Cu 7:Kh hon ton 17,6 gam hn hp X gm Fe, FeO, Fe2O3cn 2,24 lt CO ( ktc). Khi

lng st thu c l

A. 5,6 gam. B. 6,72 gam. C. 16,0 gam. D. 11,2 gam.Cu 8: Ho tan hon ton a gam hn hp X gm Fe v Fe2O3trong dung dch HCl thu c 2,24

lt kh H2 ktc v dung dch B. Cho dung dch B tc dng dung dch NaOH d, lc ly kt ta,

nung trong khng kh n khi lng khng i thu c 24 gam cht rn. Gi tr ca a l

A. 3,6 gam. B. 17,6 gam. C. 21,6 gam. D. 29,6 gam.




36/39



36

Cu 9: Tch nc hon ton t hn hp Y gm hai ru A, B ta c hn hp X gm cc

olefin. Nu t chy hon ton Y th thu c 0,66 gam CO2. Vy khi t chy hon ton X th

tng khi lng H2O v CO2to ra l

A. 0,903 gam. B. 0,39 gam. C. 0,94 gam. D. 0,93 gam.

Cu 10:Cho 115 gam hn hp gm ACO3, B2CO3, R2CO3tc dng ht vi dung dch HCl thythot ra 22,4 lt CO2(ktc). Khi lng mui clorua to ra trong ddch l

A. 142 gam. B. 126 gam. C. 141 gam. D. 132 gam.

Phn 2: T lun

Cu 1: Cho m gam hn hp A gm NaCl v NaBr tc dng hon ton vi dung dch AgNO3.

Khi lng kt ta thu c bng k ln khi lng ca AgNO3 (nguyn cht) phn ng. Bi

ton lun c nghim ng khi k tha mn trong iu kin no?(

Cu 2: Ha tan h

t 10g hn hp mui cacbonat MgCO3, CaCO3, Na2CO3, K2CO3b

ng dung

dch HCl dthu c 2,24 lt kh (ktc) v dung dch Y. C cn dung dch Y thu c x g mui

khan. Ga tr ca x l bao nhiu?

TI LIU THAM KHO

1. - ng Th Oanh, ng Xun Th: Tuyn tp cu hi TN ho hc PTTH

NXBGD / 2007

2. Nguyn Khoa Th Phng :Phng php gii nhanh cc bi ton ho hc




37/39



37

trng tm.

3. Ng Ngc An : 400 bi tp ho hc 8, 9

4. L Phm Thnh, V Khc Ngc:Mt s phng php gii nhanh bi ton Ho hc

5. Phm Ngc Bng, V Khc Ngc, Hong Th Bc, T S Chng, L Th M Trang,

Hong Th Hng Trang, V Th Thu Cc, L Phm Thnh, Khiu Th Hng Chi: 16 phng

php v k thut gii nhanh ho hc NXB H S Phm.

6. Nguyn Khoa Th Thng:Phng php gi nhanh cc bi ton ho hc trng tmNXB

HQG H Ni.

7. Cao Th Thin An:Phng php gii nhanh cc bi ton trc nghim ho hc v c- NXB

HQG H Ni

8. - Trn Kiu:Phng php dy hc trng THCS.

9. - Nguyn Ngc Sn: Pht trin tnh tch cc, tnh t gic ca hc sinh trong qu trnh dy hc10. - L Khnh Bng: Cng ngh dy hc vi vn t chc qu trnh dy hc

11. - Nguyn Ngc Quang, Nguyn Cng, Dng Xun Trinh:L lun dy hc ho hc.

12. - Ng Ngc An:Bi tp trc nghim Ho hc 8, 9- NXB GD

13. Ng Ngc An: 350 bi tp ho hc THCS- NXB GD.

Li cm n thc hin c ti ny ti c s quan tm tn tnh ca cc thy c gio

trng THCS Nht TnTin l Hng Yn, t chuyn mn, cc ng nghip to iu kin

v ng gp kin.

Mcd c nhiu c gng, song do thi gian thc hin c hn nn t i khng th

trnh khi nhng tn ti cn khc phc Ti rt mong cc thy c gio v cc bn ng nghip

ng gp kin ti ca ti chon thin hn.

Ti xin chn thnh cm n!

Nht Tn, ngy 10 thng 4 nm 2012

NGI VIT

Trn ng Hng




38/39



38

MC LC




39/39


PHN A : T VN

I. L do chn ti

II. Mc ch - Nhim v

III. Khch th v i tng nghin cu

IV. Gi thuyt khoa hc

V. Phng php nghin cu

PHN B: NI DUNG

Chng I: Tng quan v c s l lun v thc tin ca ti

Chng II: Ni dung thc hin

Chng III: Thc nghim s phm

Chng IV: iu kin p dng

PHN C: KT LUN

PH LC

TI LIU THAM KHO


SKKN Hóa học - Một số phương pháp giải nhanh bài tập hóa học cho bồi dưỡng học sinh giỏi

Text of SKKN Hóa học - Một số phương pháp giải nhanh bài tập hóa học cho bồi dưỡng...

SKKN Hóa Học - Xây dựng và sử dụng bài tập có nhiều cách giải trong dạy học môn hóa học ở trường phổ thông - Phan Văn Hà, THPT Tăng Bạt Hổ,

SKKN Hóa Học - Phương pháp giải bài tập dạng oxit axit phản ứng với dung dịch kiềm - Nguyễn Đức Thái, THCS Chí Tân

hóa học hsg

Đại học Sư phạm Hóa học

SKKN Hóa học - Tuyển chọn và xây dựng hệ thống bài tập bồi dưỡng học sinh giỏi Hoá học lớp 9 trường trung học cơ sở

skkn bản đồ tư duy hóa 10

CHƯƠNG 4: ĐỘNG HÓA HỌC & CÂN BẰNG HÓA HỌC

Thống kê hóa học và tin học trong hóa học - Huỳnh Kim Liên

DANH SÁCH ĐẠT SKKN NĂM HỌC 2015-2016

SKKN Hóa học - Vận dụng một số phương pháp giải toán hóa học để giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học THPT

SKKN Hóa Học: Tìm Công Thức Hoá Học - Phạm Văn Hiếu, 2011

SKKN Hóa học - Bồi dưỡng học sinh giỏi môn Hóa học chuyên về động hóa học

Sổ Tay Hóa Học Trung Học

SKKN Hóa Học: RÈN LUYỆN MỘT SỐ KĨ NĂNG GIẢI BÀI TẬP PHẦN HIĐOCACBON - CHƯƠNG IV HÓA HỌC 9 - GV. THÁI THỊ HOA, Trường THCS Trường Sơn - Phú Trung

SKKN Hóa Học - DẠY HỌC TÍCH CỰC VỚI HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP HOÁ HỌC CÁC NGUYÊN TỐ NHÓM HALOGEN – HOÁ HỌC LỚP 10 CƠ BẢN

SKKN Hóa Học - BỒI DƯỠNG MỘT SỐ KỸ NĂNG BIỆN LUẬN TÌM CÔNG THỨC HÓA HỌC CHO HỌC SINH GIỎI, THCS Huyện ĐakPơ

Bài giảng sắt (Fe) hóa học lớp 12 - luyện thi đại học môn hóa học

Hóa học và Hóa lý Polymer

Hóa học xanh

SKKN Hóa học - Dạy bài tập Hóa học cho học sinh tự học có sự hỗ trợ của giáo viên bộ môn

HÓA HỌC 8

SKKN Hóa Học - Phương Pháp Giải Nhanh Trắc Nghiệm Hóa Hữu Cơ - Bùi Quốc Tuấn, THPT Cẩm Khê, 2009

Giáo trình Cơ sở lý thuyết hóa học - Phần 1 Cấu tạo chất - Nguyễn Đình Chi & Phần 2 Nhiệt động hóa học, Động hóa học, Điện hóa học - Nguyễn

chemistry hóa học

Hóa học Lipid

SKKN Hóa Học - Kim Loại Tác Dụng Với Muối - Mai Văn Hiếu, THCS Dray Bhăng

SKKN Hóa học - Xây dựng và tuyển chọn một số bài TNKQ nhiều lựa chọn về tính chất hóa học mà học sinh dễ nhầm trong chương trình THPT

SKKN Hóa học - Lập công thức hóa học trong đó chủ yếu nghiên cứu về công thức Hóa học của hợp chất hữu cơ

TÀI LIỆU GIÁO KHOA CHUYÊN HÓA HỌC HÓA HỌC 11 - 12 TẬP 2 HÓA HỌC VÔ CƠ - NGUYỄN DUY ÁI

SKKN Hóa Học Rèn luyện kỹ năng làm bài trắc nghiệm Hóa học 12 - Nguyễn Thị Phượng Liên, PT DTNT ĐN - 2013

Documents

SKKN Hóa học - Một số phương pháp giải nhanh bài tập hóa học cho bồi dưỡng học sinh giỏi

Text of SKKN Hóa học - Một số phương pháp giải nhanh bài tập hóa học cho bồi dưỡng...