4
Sinaunang Kasaysayan ng Tsina Homo Erectus – natuklasan sa hilagang China na malapit sa Beijing noong 1921. Tinatawag itong Peking man’ na sinabing nabuhay mula 4! hanggang "! taon na ang nakalilipas . #y on sa mga t$a%isyon! noong &2'9( BC)! ang China ay pinamumunuan ni Emperador Huang Ti  bilang yellow emperor . Dalawang Panahon ng Neolitikong Pamumuhay YANGSHA *+ BC) at 1" BC), o -agtatanim ang pangunahing gawain o  akaayos ng pabilog ang mga bahay  atatakpan ng luwa% ang pa%e$ at may bub ungang kogon o  akagawa ng tapayan *ja$, sa pugon */i$epla&e, o -aghahabi ng tela o 0ga kagamitang gawa sa butobato *kutsilyo! palakol! bingwit atbp., !"NGSHAN *2" BC) hanggang 2 BC), o -a$eho sa angshao ang mga bahay o 0as malaki at mas pe$manenteng pamayanan o -agkaimbento ng -otte$3s heel  akagagawa ng tapayang itim na may hawak an! paa! bibig #ga Dinastiya Hsia $%%&'()*++ , o -inamumunuan ni u o Tinatawag %ing 5ia! isang maalamat na %inastiya o a lang tala na naiwan o  agawang kont$olin ang pag6apaw n g tubig sa 7uang 7e 8ie$ o  agpatayo ng i$igasyon pa$a sa sakahan Shang $)*++())%%, o -inamumunuan ni Tang :nang histo$ikal na %inastiya -a.ihasnang Shang *1( BC), #ng Kabihasnang Shang ay nagmula sa lambak6ilog ng  Huang Ho. Tinagu$ian ang 7uang 7o na ;ellow 8ie$< %ahil nag%a%ala ito ng loess *%ilaw na lupa, at sa ma%ilaw na kulay ng tubig nito. o Sa pagitan ng 7ulyo at =ktub$e %uma$ating at ulan! at ito ang nagpapataba ng lupa sa 7uang 7o kaya3t nagiging angkop ito sa malawakang pagtatanim. gunit minsan nagiging mapanganib ang sob$ang pagbaha! kaya %ito natuto ang mga magsasaka ng teknolohiya ng pagtatanim at pagkont$ol sa baha.

Sinaunang Kasaysayan ng Tsina

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Isang maikling teksto ukol sa kabihasnang Tsina.

Citation preview

Sinaunang Kasaysayan ng Tsina

Sinaunang Kasaysayan ng Tsina

Homo Erectus natuklasan sa hilagang China na malapit sa Beijing noong 1921. Tinatawag itong Peking man na sinabing nabuhay mula 400,000 hanggang 500,000 taon na ang nakalilipas.

Ayon sa mga tradisyon, noong c2697 BCE, ang China ay pinamumunuan ni Emperador Huang Ti bilang yellow emperor.Dalawang Panahon ng Neolitikong Pamumuhay

YANGSHAO (3000 BCE at 1500 BCE)

Pagtatanim ang pangunahing gawain

Nakaayos ng pabilog ang mga bahay

Natatakpan ng luwad ang pader at may bubungang kogon

Nakagawa ng tapayan (jar) sa pugon (fireplace)

Paghahabi ng tela

Mga kagamitang gawa sa buto/bato (kutsilyo, palakol, bingwit atbp.)

LUNGSHAN (2500 BCE hanggang 2000 BCE)

Pareho sa Yangshao ang mga bahay

Mas malaki at mas permanenteng pamayanan

Pagkaimbento ng Potters Wheel

Nakagagawa ng tapayang itim na may hawakan, paa, bibig

Mga Dinastiya Hsia (2205-1766) Pinamumunuan ni Yu Tinatawag ding Xia, isang maalamat na dinastiya Walang tala na naiwan Nagawang kontrolin ang pag-apaw ng tubig sa Huang He River Nagpatayo ng irigasyon para sa sakahan Shang (1766-1122) Pinamumunuan ni Tang Unang historikal na dinastiyaKabihasnang Shang (1700 BCE) Ang Kabihasnang Shang ay nagmula sa lambak-ilog ng Huang Ho. Tinagurian ang Huang Ho na Yellow River dahil nagdadala ito ng loess (dilaw na lupa) at sa madilaw na kulay ng tubig nito. Sa pagitan ng Hulyo at Oktubre dumarating at ulan, at ito ang nagpapataba ng lupa sa Huang Ho kayat nagiging angkop ito sa malawakang pagtatanim. Ngunit minsan nagiging mapanganib ang sobrang pagbaha, kaya dito natuto ang mga magsasaka ng teknolohiya ng pagtatanim at pagkontrol sa baha.

Sistemang Pampulitika An-yang ( Pinakasikat sa pitong lungsod ng Shang

Maayos na paglalatag ng kabahayan at istruktura

Ang mga pinuno ay mga paring-hari na namumuno sa mga hukbong gumagamit ng mga sandatang bronse at sasakyang chariot---sasakyang hinihila ng kabayo.

Sistemang Panrelihiyon Paniniwala: maaaring makausap ang mga Diyos, kaya may tungkuling pangrelihiyon maging ang mga hari.

Shang Di( Diyos na lumikha at hari ng langit

Pinapadaan ng Hari ang kanyang dasal kay Shang Di sa pamamagitan ng mga namatay na ninuno.

Oracle Bones( gamit sa pakikipag-usap sa ninuno

Ang bato ng hayop at pagong, kung saan nakasulat ang tanong ng Hari, ay inilalagay sa init ng apoy hanggang magkalamat. Ang lamat na ito ay ipinaliliwanag ng hari na maaaring magsasabi ng hinaharap.

Sistemang PanlipunanAristokrasyaMababang Uri

Mga Taong KabilangPamilya ng Hari at iba pang mga MaharlikaMga mangangalakal, artisano, magsasaka at alipin

TirahanPalasyo sa ibabaw ng mataas na plataporma, gitna ng lungsodBahagyang nakabaon sa lupa, bubungang pawid

LibinganMarangya, may pabaon ng kagamitan at alipinWalang paghahanda

KagamitanGawa sa bronse ang ibat ibang sisidlan, sandata at baluti.Kagamitang gawa sa bato

Sistema ng Pagsulat Karakter( sumisibulo sa bagay, ideya o tunog na maaaaring isulat na patayo

Calligraphy ( sining na pagsulat, naiangat mula sa mga karakter; sinasabing tagapag-isa sa mga Tsino---sa kabila ng ibat ibang wika, iisa pa rin ang sistema ng pagsulat

Mataas na antas ng paggawa ng sisidlang bronse (tanso at lata)

Paggawa ng pigurin, ritual urn, at malalaking kalderong panseremonya na puno ng maliliit at pinong disenyo

Chariot at baluti ng sundalo

Chou o Zhou (1122-256) Pinamumunuan ni Wu Wang Panahon ng mga pilosopo at pyudalismo Confucious (551-479 BCE) Lao Tzu (570-490 BCE) Mencius (372-289 BCE) Pinakamahabang pamamahala (900 taon) Sistemang pyudalismo Binibigyan ng karapatan ang miyembro ng pamilya ng emperador at kanyang mga tauhan na linagin ang isang lupain at mamahala sa mga naninirahan doon. Kapalit nito ay katapatan at paglilingkod sa emperador. Kalsada, Kanal, Perang Barya Mandate of Heaven Paniniwala na ang pamahalaang emperador ay nagmula at sinang-ayunan ng kanilang mga Diyos. Mananatili ang pagsang-ayon kung patuloy na magiging mabuti ang pamumuno ng emperador at uunahin nito ang kapakanan ng nasasakupan. Chin o Qin (256-202) Pinamumunuan ni Chao Hsiang Wang Chin ( China Timog China at hilagang Vietnam Emperador Shih Huang Ti Nagtagumapay na mapag-isa ang China at nagtatag ng unang imperyo sa bansa

Tunay na pangalan ay Cheng

Shih Huang Ti ( Unang Emperador

Tagapayo: Li Ssu

Hindi sang-ayon kay Confucius

Ipinasunog ang mga aklat ni Confucius at may 460 na iskolar ng Confucian Classics na ipinalibing ng buhay

Pagpapatayo ng Great Wall of China Proteksyon laban sa nomadikong tao mula sa Hilangang China. Umaabot ito sa habang 4,000 km.

Pinakamahabang istruktura sa daigdig at nag-iisang gawa ng tao na makikita sa kalawakan.

Naniniwala na mapananatili ang kapangyarihan sa susunod na buhay

Nagtalaga ng 700,000 alipin upang gawin ang libingan na natuklasan lamang noong 1974 sa Xian

Nagpagawa ng life-size na estatwang sundalo na tinawag na terra cotta

Pagkamatay ni Shih Huang Ti (210 BCE)

Bumagsak ang imperyo nang masakop ito ni Liu Bang na nagtatag ng dinastiyang Han.