127
SPIS TREŚCI ZASILANIE - DOŁADOWANIE WIADOMOŚCI OGÓLNE: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI....................................................... l I- WSTĘP.......................................................................... ........................^ 2 - ZASADA WTRYSKU BEZPOŚRE-DNIEGO HDI........................................................................... ..................... 2 3 - WARIANTY SYSTEMU WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI........................................................................ 3 4 - ZALECENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA................................................................. .............................. 3 SCHEMAT IDEOWY SYSTEMU WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI............................................................. 4 FUNKCJA: ZASILANIE PALIWEM........................................................................... ................................................. 7 l -SCHEMAT IDEOWY........................................................................ ......................................................................? 2-ZBIORNIK PALIWA ....................................................................... ....................................................................... 8 3 - POMPA TŁOCZĄCA (NISKIEGO CIŚNIENIA) (1211)......................................................................... .............. 9 4 - FILTR PALIWA - ELEMENT TERMOSTATYCZNY ................................................................ ....................... 10 5 - PODGRZEWACZ PALIWA ....................................................................... .......................................................... 12 6 - POMPA WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA......................................................................... ........................... 12 7 - WYŁĄCZNIK 3-GO TŁOKA POMPY WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1208- 6)..................................... 13 8 - REGULATOR WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1322)......................................................................... ..... 13 9 - KOLEKTOR ZASILANIA (WTRYSKOWY)................................................................... ................................... 13 10 - WTRYSKIWACZE "DIESEL" (l 131, 1132, 1133, 1134)......................................................................... ........ 14

Silnik Hdi

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Silnik Hdi

SPIS TREŚCI

ZASILANIE - DOŁADOWANIEWIADOMOŚCI OGÓLNE: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI....................................................... l

I-WSTĘP..................................................................................................^

2 - ZASADA WTRYSKU BEZPOŚRE-DNIEGO HDI................................................................................................ 23 - WARIANTY SYSTEMU WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI........................................................................ 34 - ZALECENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA............................................................................................... 3

SCHEMAT IDEOWY SYSTEMU WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI............................................................. 4

FUNKCJA: ZASILANIE PALIWEM............................................................................................................................ 7

l -SCHEMAT IDEOWY..............................................................................................................................................?2-ZBIORNIK PALIWA .............................................................................................................................................. 83 - POMPA TŁOCZĄCA (NISKIEGO CIŚNIENIA) (1211)....................................................................................... 94 - FILTR PALIWA - ELEMENT TERMOSTATYCZNY ....................................................................................... 105 - PODGRZEWACZ PALIWA ................................................................................................................................. 126 - POMPA WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA.................................................................................................... 127 - WYŁĄCZNIK 3-GO TŁOKA POMPY WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1208-6)..................................... 138 - REGULATOR WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1322).............................................................................. 139 - KOLEKTOR ZASILANIA (WTRYSKOWY)...................................................................................................... 1310 - WTRYSKIWACZE "DIESEL" (l 131, 1132, 1133, 1134)................................................................................. 1411-CHŁODNICA PALIWA...................................................................................................................................... 14

FUNKCJA: ZASILANIE POWIETRZEM................................................................................................................. 15

l-SCHEMAT IDEOWY............................................................................................................................................ 152 -FILTR POWIETRZA............................................................................................................................................. 163 - TURBOSPRĘŻARKA........................................................................................................................................... 174 - CZUJNIK CIŚNIENIA ATMOSFERYCZNEGO (1320)...................................................................................... 195 - WYMIENNIK CIEPŁA "POWIETRZE/ POWIETRZE" (INTERCOOLER)...................................................... 196 - CZUJNIK CIŚNIENIA KOLEKTORA WLOTOWEGO (1312).......................................................................... 207-POMPA PRÓŻNIOWA ......................................................................................................................................... 208 - ELEKTROZAWÓR REGULACJI CIŚNIENIA DOŁADOWANIA (1233)......................................................... 21

FUNKCJA: RECYRKULACJA SPALIN.................................................................................................................... 22

l -SCHEMAT IDEOWY............................................................................................................................................222-PRZEPŁYWOMIERZ POWIETRZA (1310)........................................................................................................243-POMPA PRÓŻNIOWA .........................................................................................................................................254 - ELEKTROZAWÓR REGULACJI CIŚNIENIA DOŁADOWANIA (1233)......................................................... 255 -ZAWÓRRECYRKULACJI SPALIN (EGR)........................................................................................................ 266 - MODUŁ KATALIZATORA ................................................................................................................................. 26

FUNKCJA: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI................................................................................ 27

1 - POMPA WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA.................................................................................................... 272 - WYŁĄCZNIK (DEZAKTYWATOR) 3-GO TŁOKA POMPY WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1208-6) 303 - REGULATOR WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1322).............................................................................. 314-KOLEKTOR ZASILANIA.................................................................................................................................... 325-AKUMULATOR (BBOO)....................................................................................................................................... 326-PODWÓJNY PRZEKAŹNIK WTRYSKU (1304)................................................................................................ 337 - CZUJNIK PEDAŁU PRZYSPIESZENIA (1261).................................................................................................. 338-CZUJNIK PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ SILNIKA (1313)................................................................................... 349-CZUJNIKPOŁOŻENIA WAŁKA ROZRZĄDU (l115)...................................................................................... 35

Page 2: Silnik Hdi

10 - CZUJNIK TEMPERATURY PŁYNU CHŁODZĄCEGO SILNIKA (1220)...................................................... 3611-CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA (1310)............................................................................................ 3712-CZUJNIK TEMPERATURY PALIWA (1221)...................................................................................................3713 -CZUJNIK WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1321)................................................................................... 3814 - CZUJNIK PRĘDKOŚCI POJAZDU (1620)........................................................................................................ 3915 -STYCZNIK HAMULCA.....................................................................................................................................4016 - KALKULATOR WTRYSKU (1320)................................................................................................................... 4017 - SZCZEGÓŁY DOTYCZĄCE STEROWANIA WTRYSKIWACZAMI "DIESEL"......................................... 4318 - WTRYSKIWACZE "DIESEL" 1331, 1332, 1333, 1334..................................................................................... 43

FUNKCJA: PODGRZEWANIE - DOGRZEWANIE................................................................................................ 49

l-SCHEMAT IDEOWY............................................................................................................................................ 492 - ŚWIECE ŻAROWE (l 160)................................................................................................................................... 493-MODUŁ PODGRZEWANIA-DOGRZEWANIA (l 150)................................................................................... 50

FUNKCJA: CHŁODZENIE SILNIKA (ZINTEGROWANE Z KALKULATOREM WTRYSKU).-........... 51

l- SCHEMAT IDEOWY............................................................................................................................................ 512 - CZUJNIK TEMPERATURY PŁYNU CHŁODZĄCEGO SILNIKA (1220)........................................................ 523 - INFORMACJA O WŁĄCZONEJ KLIMATYZACJI............................................................................................ 524 - ZESPÓŁ WENTYLATORÓW CHŁODNICY...................................................................................................... 525 - WENTYLACJA UZUPEŁNIAJĄCA.................................................................................................................... 526-TRYB AWARYJNY.............................................................................................................................................. 52

FAZY DZIAŁANIA: SYSTEM WTRYSKU BEPOŚREDNIEGO HDI................................................................... 53

1 - WSTĘP.....................................................................................,......_^2 - SCHEMAT IDEOWY WTRYSKU....................................................................................................................... 543 - ZADANIE GŁÓWNYCH KARTOGRAFII.......................................................................................................... 564 - DZIAŁANIE .......................................................................................................................................................... 565 - USTALENIE ILOŚCI PALIWA DO WTRYSKIWANIA.................................................................................... 566 - REGULACJA WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA.......................................................................................... 577 - WTRYSK BEZPOŚREDNI HDI........................................................................................................................... 598 - OKREŚLENIE RODZAJU WTRYSKU................................................................................................................ 599 - REGULACJA CIŚNIENIA DOŁADOWANIA .................................................................................................... 6010-REGULACJA RECYRKULACJI SPALIN.........................................................................................................6011 - ROZRUCH SILNIKA.......................................................................................................................................... 6112 - ZATRZYMANIE SILNIKA................................................................................................................................ 6113 - ZABEZPIECZENIA PRACY SILNIKA ............................................................................................................. 6214-PODGRZEWANIE-DOGRZEWANIE.............................................................................................................6215 -OGRZEWANIE DODATKOWE.........................................................................................................................6316-WYŁĄCZENIE SPRĘŻARKI CHŁODZENIA...................................................................................................6617-FUNKCJA BLOKADY ZAPŁONU.................................................................................................................... 6618 - WYŚWIETLANIE BŁĘDÓW - AWARYJNE TRYBY DZIAŁANIA.............................................................. 6719-FUNKCJA INFORMACJI DLA KIEROWCY.................................................................................................... 68

SERWISOWANIE: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI.................................................................. 69

1 - ZALECENIA DOTYCZĄCE PALIWA................................................................................................................ 692 - ZALECENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA............................................................................................. 693 - WYMIANA CZĘŚCI; CZYNNOŚCI DO WYKONANIA ................................................................................... 704-PROCEDURA ZWROTÓW NA GWARANCJI................................................................................................... 70

Page 3: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

WIADOMOŚCI OGÓLNE: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI1 - WSTĘPRozwój nowej gamy silnika DW10 pozwala nazastosowanie nowego systemu wtryskubezpośredniego.System wtrysku bezpośredniego HDI pozwala nadostosowanie się do wymogów norm europejskichpo 2000 roku w następujących dziedzinach:• zmniejszenie emisji zanieczyszczeń• poprawa komfortu jazdy• zmniejszenie zużycia paliwa• niezawodność mechaniczna

1.1 - Ograniczenie emisji zanieczyszczeń.Proces spalania paliwa powoduje emisjęnastępujących zanieczyszczeń:• dwutlenek węgla (CO2)• tlenek węgla (CO)• niespalone węglowodory (HC)• tlenki azotu (NOX)• cząstki sadzy

Normy dotyczące ograniczenia zanieczyszczeń sącoraz bardziej zaostrzone i dają począteknastępującym innowacjom:• stworzenie systemu recyrkulacji spalin (EGR),

zmniejszającego ilość tlenków azotu (NOX)wydalanych w spalinach.

• zmniejszenie ilości siarki w paliwie (SO2)

Poprawa jakości oleju napędowego pozwala nazainstalowanie katalizatorów utleniających wpojazdach z silnikiem wysokoprężnym.

Montaż katalizatora utleniającego przyczynia się doredukcji emisji następujących zanieczyszczeń:• tlenek węgla (CO)• niespalone węglowodory (HC)• cząstki sadzy

UWAGA: EGR: system recyrkulacji spalin.

1.2 - Budowa silnika DW10Aż do chwili obecnej silniki wysokoprężnepojazdów stosowały system wtrysku pośredniego.System wtrysku pośredniego charakteryzował sięwprowadzaniem paliwa pod maksymalnymciśnieniem 300 bar do komory wstępnej spalania.W systemie wtrysku bezpośredniego paliwo jestwtryskiwane bezpośrednio na tłoki.Sprawność silnika wzrasta dzięki następującymczynnikom:• lepszej jakości mieszanki paliwowo-

powietrznej• redukcji strat cieplnych• bezpośredniemu spalaniu w cylindrachCechy szczególne nowej koncepcji głowicy silnikaDW10:• brak komory wstępnej spalania• specyficzne umiejscowienie świec żarowych• specyficzne umiejscowienie wtryskiwaczy

"diesel"Zmiany przyczyniające się do polepszeniasprawności silników DW10:• zapadki rolkowe ograniczające straty

spowodowane tarciem• optymalizacja układów ssania i wydechowego• zmniejszenie wagi

UWAGA: Powyższe zmiany przyczyniają sięrównież do bezpośredniego zmniejszenia emisjizanieczyszczeń.

1.3 - System wtryskuSilnik Wysokoprężny (diesel) z klasycznymwtryskiem bezpośrednim (np. silnik DJ5 TED):• bezpośredni wtrysk paliwa na główki tłoków

zwiększa sprawność silnika (ograniczenie stratcieplnych)

• wtrysk bezpośredni odbywa się poprzezdystrybutor obrotowy napędzany mechanicznieprzez silnik

• ciśnienie wtrysku na wyjściu pompy nie możeprzekraczać 300 do 400 bar na wolnychobrotach i 900 bar na wysokich obrotachsilnika.

UWAGA: Biorąc pod uwagę cechy negatywne(brak elastyczności i hałaśliwa praca), systembezpośredniego wtrysku nie znajduje większegozastosowania w samochodach.

Page 4: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

2 - ZASADA WTRYSKU BEZPOŚRE-DNIEGO HDI

Urządzenie, opracowane we współpracy z firmąBOSCH, pozwala na określenie idealnej zasadywtrysku.Wtrysk odbywa się przy bardzo wysokim ciśnieniudzięki kolektorowi zasilania wtryskiwaczyelektrohydraulicznych (common raił).W kolektorze zasilania utrzymywane jest stalebardzo wysokie ciśnienie.Ciśnienie wtrysku może dochodzić do 1350 barprzy dużej prędkości obrotowej silnika.

Kalkulator zbiera następujące parametry:• prędkość obrotowa silnika• temperatura płynu chłodzącego silnika• temperatura powietrza• temperatura paliwa• ciśnienie paliwa• ciśnienie atmosferyczne• położenie pedału przyspieszenia

Funkcje kalkulatora wtrysku:• określenie czasu trwania wtrysku według

ciśnienia paliwa• sterowanie, w razie potrzeby, wtryskiem

wstępnym (dla zmniejszenia hałasu pracy) orazwtryskiem zasadniczym

• sterowanie natężeniem przepływu paliwawtryskiwanego przez wtryskiwaczeelektrohydrauliczne

Zalety elektronicznego kierowania systememwtrysku:• polepszenie jazdy (dzięki dodatkowemu

momentowi obrotowemu na niskich obrotachzwiększonego o 50 % oraz mocy zwiększonejo 25 %)

• zwiększenie sprawności silnika (zużyciepaliwa zredukowane o 20 %)

• zmniejszenie emisji zanieczyszczeń (CO2, CO,HC oraz cząsteczek sadzy)

UWAGA: Wtrysk uzupełniający, połączonyz katalizatorem utleniającym pozwala przedewszystkim na zmniejszenie wydalanej ilościtlenków azotu.

Page 5: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3 - WARIANTY SYSTEMU WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDIStopniowo dostępne warianty

Silnik Urządzenie / szczególne cechy mechaniczneDW10ATED Specyficzna głowica cylindrów z 2 zaworami na cylinder

Sterowana turbosprężarka (kalkulator wtrysku + zawór)Wymiennik ciepła powietrze/powietrze

DW10TED Specyficzna głowica cylindrów z 2 zaworami na cylinderWymiennik ciepła powietrze/powietrzeTurbosprężarka nie sterowana

DW10TD Specyficzna głowica cylindrów z 2 zaworami na cylinderBrak wymiennika ciepła powietrze/powietrzeDoładowanie łagodne (turbosprężarka ograniczenia emisji zanieczyszczeń)

4 - ZALECENIA W ZAKRESIEBEZPIECZEŃSTWA

UWAGA: Wskazówki dotyczące bezpieczeństwazostały wyszczególnione w klaserze mechanicznymdanego pojazdu.

WAŻNE: Ze względu na wysokie ciśnieniew obiegu wysokiego ciśnienia paliwa (1350 bar)należy bezwzględnie przestrzegać następującychwskazówek.

Zakaz palenia w pobliżu naprawianego obieguwysokiego ciśnienia.Należy unikać pracy w pobliżu płomieni lub iskier.Przy pracującym silniku:• nie dokonywać napraw w obiegu wysokiego

ciśnienia paliwa,• pozostawać poza zasięgiem ewentualnego

strumienia paliwa mogącego spowodowaćpoważne obrażenia ciała

• nie zbliżać ręki do wycieków z obieguwysokiego ciśnienia

• Nim przystąpi się do jakiejkolwiek naprawynależy odczekać minimum 30 sekund pozatrzymaniu silnika

UWAGA: W tym czasie ciśnienie paliwa w obieguwysokiego ciśnienia spadnie do atmosferycznego.

Page 6: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

SCHEMAT IDEOWY SYSTEMU WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI

Page 7: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Nr narysunku

Specyfikacja Nr częścina schematachelektrycznych

1 Czujnik ciśnienia w kolektorze wlotowym (ssania) 1312

2 Turbosprężarka -i

j Miernik przepływu powietrza 1310

4 Filtr powietrza --

5 Komora katalizatora --

6 Kapsuła sterowania zaworem regulacji doładowania (*) --

7 Zawór recyrkulacji spalin (EGR) --

8 Elektrozawór regulacji recyrkulacji spalin (EGR) 1253

9 Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania (*) 1233

10 Kalkulator wtrysku 1320

11 Czujnik ciśnienia atmosferycznego (zintegrowany z kalkulatorem) 1320

12 Kontrolka diagnostyki Y1300

13 Centralne gniazdo diagnostyczne -

14 Wyłącznik inercyjny 1203

15 Podwójny przekaźnik wtrysku -

16 Akumulator -

17 Wentylatory chłodnicy 1511-1512

18 Sprężarka chłodnicy 8020

19 Kontrolka płynu chłodzącego silnika Y4020

20 Logometr temperatury płynu chłodzącego silnika 4026

21 Czujnik położenia pedału przyspieszenia 1261

22 Czujnik prędkości pojazdu 1620

23 Wskaźnik modułu podgrzewania Y1150

24 Elektroniczny licznik obrotów 9000

25 Elektroniczna blokada zapłonu 8221-8630

26 Stycznik pedału hamulca -

27 Komputer pokładowy (*) -

28 Stycznik pedału sprzęgła 7306

29 Czujnik temperatury płynu chłodzącego silnika 1220

Page 8: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Nr narysunku

Specyfikacja Nr części naschematachelektrycznych

30 Pompa tłocząca (niskiego ciśnienia) 1211

31 Zbiornik paliwa -

32 Podgrzewacz paliwa -

33 Moduł podgrzewania i dogrzewania 1150

34 Chłodnica paliwa -

35 Filtr paliwa -

36 Regulator wysokiego ciśnienia paliwa 1322

37 Pompa wysokiego ciśnienia paliwa -

38 Wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnienia paliwa 1208-6

39 Dodatkowe ogrzewanie (grzałki nurnikowe lub dogrzewacze) (*) 1725

40 Przekaźnik sterowania dodatkowym ogrzewaniem 1322

41 Wtryskiwacze "diesel" 1331-1332-1333-1334

42 Wymiennik ciepła powietrze/powietrze -

43 Czujnik położenia wałka rozrządu 1115

44 Czujnik prędkości obrotowej silnika 1313

45 Świece żarowe 1160

46 Kolektor zasilania wysokiego ciśnienia paliwa

47 Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa 1321

48 Czujnik temperatury paliwa 1310

UWAGA: (*) w zależności od wersji.

Page 9: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

FUNKCJA: ZASILANIE PALIWEM

1 - SCHEMAT IDEOWY

Opis:• A obieg powrotu paliwa do zbiornika• B obieg niskiego ciśnienia paliwa• C obieg wysokiego ciśnienia paliwa

Page 10: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Nr narysunku

Specyfikacja Nr części naschematachelektrycznych

Ido4 Wtryskiwacze "diesel" (elektrohydrauliczne) 1131113211331134

5 Kolektor zasilania wysokiego ciśnienia paliwa -6 Czujnik temperatury paliwa 12217 Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa 13218 Chłodnica paliwa -9 Filtr wstępny paliwa -10 Pompa tłocząca niskiego ciśnienia 121111 Zbiornik paliwa -12 Filtr podstawowy paliwa + osadnik wody + regulator ciśnienia obiegu

niskiego ciśnienia-

13 Zawór do usuwania wody z osadnika -14 Podgrzewacz paliwa -15 Pompa wysokiego ciśnienia paliwa -16 Regulator wysokiego ciśnienia paliwa na pompie wysokiego ciśnienia

paliwa1322

17 Wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnienia paliwa 1208-6

2 - ZBIORNIK PALIWAZbiornika paliwa zbudowany jest analogicznie jak w przypadku klasycznych wersji w silnikówwysokoprężnych.

Page 11: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3 - POMPA TŁOCZĄCA (NISKIEGOCIŚNIENIA) (1211)

3.1 - PrzeznaczenieZadaniem pompy tłoczącej jest:• dostarczenie paliwa do pompy wysokiego

ciśnienia• dostarczenie niezbędnego ciśnienia do obiegu

niskiego ciśnienia

3.2 - Opis

Rys.:BlHP10RC

a: wyjście paliwab: wejście paliwaPompa tłocząca, zanurzona w zbiorniku paliwaskłada się z następujących elementów:• (18) silnik prądu stałego• (19) mimośrodowa pompa rolkowa• (20) wirnik• (21) zawór bezpieczeństwa

UWAGA:Nastawa zaworu bezpieczeństwa: w 7 bar.

Pompa tłocząca zasilana jest napięciem 12 V przezpodwójny przekaźnik wtrysku w następującychprzypadkach:• po włączeniu zapłonu przez 2 do 3 sekundy• przy pracującym silniku

3.3 - Właściwości elektryczneSterowanie:• Kalkulator wtrysku• Podwójny przekaźnik wtryskuPodłączenie styków złącza:• styk l: sygnał poziomu paliwa• styk 2: zasilanie pompy tłoczącej (+12 V)• styk 3: wolny• styk 4: masa pompy tłoczącej• styk 5: masa czujnika paliwa

3.4 - Miejsce zamontowaniaRys.: B1HP10SC

(10) pompa tłocząca (niskiego ciśnienia).(22) pływak poziomowskazu paliwaPompa tłocząca jest zintegrowana z modułempoziomowskaz/pompaModuł poziomowskaz/pompa, umieszczonyw zbiorniku paliwa realizuje:• filtrację zgrubną paliwa (filtr 300 u)• funkcję wskazywania poziomu i funkcję

zasięgu na danym stanie napełnienia zbiornika(w zależności od wersji)

Page 12: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

4 - FILTR PALIWA - ELEMENTTERMOSTATYCZNY

4.1 - Filtr paliwa4.1.1 - PrzeznaczenieZadaniem filtra paliwa jest:• filtracja paliwa (próg filtracji 5 u)• dekantacja wody• sterowanie podgrzewaniem paliwa (element

termostatyczny)• regulacja ciśnienia w obiegu niskiego ciśnienia

paliwa (zintegrowany regulator niskiegociśnienia)

Kierunek przepływu paliwa zaznaczono strzałkami(23) regulator niskiego ciśnienia.(24) element termostatyczny.(25) wkład filtrujący.c: powrót do zbiornika paliwa.d: wejście podgrzanego paliwa (obudowa

pompy płynu chłodzącego).e: wyjście paliwa (do obudowy wyjścia

pompy płynu chłodzącego).f: wejście paliwa.g: wyjście paliwa (do pompy wysokiego

ciśnienia paliwa).Regulator niskiego ciśnienia kontroluje ciśnieniepaliwa w obiegu niskiego ciśnienia.Ciśnienie w obiegu: ~ 2,5 bar.Filtr paliwa:• wymiana: co 60 000 km• oczyszczanie: co 20 000 km

UWAGA: Po wymianie filtra paliwaodpowietrzanie obiegów wysokiego i niskiegociśnienia odbywa się automatycznie.

4.1.2-Opis

Page 13: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

4.2 - Element termostatyczny4.2.1 - PrzeznaczenieNa zimno, element termostatyczny podaje pewną ilość paliwa do podgrzewacza.Na gorąco, element termostatyczny zamyka bezpośrednie przejście do obiegu podgrzewania.

4.2.2 -Opis

Kierunek przepływu paliwa zaznaczono strzałkamiD. Temperatura paliwa poniżej 15°C.E. Temperatura paliwa między 15 a 25°C.F. Temperatura paliwa powyżej 25°C.e: wyjście paliwa (do obudowy pompy płynu chłodzącego).f: wejście paliwa.g: wyjście paliwa (do wkładu filtrującego).(24) element termostatyczny.Element termostatyczny jest podkładką w postaci płytki bimetalowej, która odkształca się pod wpływemtemperatury paliwa.

D. Temperatura paliwa poniżej 15°C. • bimetal jest odkształcony• bezpośrednie przejście do filtra jest zamknięte• paliwo jest ogrzewane przez kontakt z kolektorem wylotowym.

E. Temperatura paliwa miedzy 15 a 25°C. • płytka bimetalowa częściowo prostuje się.• część paliwa jest podgrzewana.

F. Temperatura paliwa powyżej 25°C. • bimetal zamyka przejście bezpośrednie do obiegu podgrzewania.• paliwo skierowane jest bezpośrednio do elementu filtrującego.

D

Page 14: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

5 - PODGRZEWACZ PALIWA

5.1 - PrzeznaczeniePodgrzewacz paliwa doprowadza paliwo dotemperatury użytkowej

5.2 - Opis

Podgrzewacz paliwa podgrzewa paliwo dostarczoneprzez element termostatyczny (filtr paliwa).Składa się on z przewodu zanurzonego w płyniechłodzącym silnika.Między płynem chłodzącym i paliwem odbywa sięwymiana ciepła.

5.3 - Miejsce zamontowania

Rys.:BlGP077C

(14) podgrzewacz paliwa.Montaż: w obudowie pompy płynu chłodzącego (nawylocie).Istnieją 2 możliwości montażu:• jeżeli kolektor wylotowy jest metalowy:

-^ podgrzewacz jest scalony z kolektorem.• jeżeli kolektor wylotowy jest z tworzywa:

-^ montaż na obudowie.

(15) pompa wysokiego ciśnienia paliwa.(16) regulator wysokiego ciśnienia paliwa.(17) wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego

ciśnienia paliwa,h: wyjście wysokiego ciśnienia paliwa (do

kolektora zasilania),j: powrót do zbiornika paliwa,k: zasilanie paliwem.

Zadanie pompy wysokiego ciśnienia (BOSCH typCP1 z 3 tłokami):• wytworzenie wysokiego ciśnienia paliwa• zasilanie wtryskiwaczy "diesel" poprzez

kolektor zasilania

Pompa wysokiego ciśnienia paliwa napędzana jestpaskiem rozrządu (przełożenie 0,5).

UWAGA: Paliwo nie wykorzystane powraca dozbiornika przez chłodnicę paliwa.

Wysokie ciśnienie paliwa waha się między 200a 1350 bar.Wysokie ciśnienia paliwa kontrolowane jest przezregulator wysokiego ciśnienia paliwa.Przy rozruchu silnika, po 1,5 obrotu, ciśnieniedostarczone przez pompę dochodzi do 200 bar.

UWAGA: Pompa wysokiego ciśnienia nie jestpompą dystrybucyjną i nie wymaga ustawiania.

Wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnieniapaliwa pozwala na zmniejszenie:• pojemności skokowej pompy wysokiego

ciśnienia• mocy zużywanej przez pompę wysokiego

ciśnienia paliwa.

6 - POMPA WYSOKIEGO CIŚNIENIAPALIWA

Page 15: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

7 - WYŁĄCZNIK 3-gp TŁOKA POMPY

WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA(1208-6)

7.1 - Przeznaczenie

Zmniejszenie mocy zużywanej przez pompęwysokiego ciśnienia w przypadku eksploatacjipojazdu przy niewielkim obciążeniu.

Podczas sterowania tym elementem ilośćwypchniętego paliwa maleje co pozwala nazmniejszenie:• mocy zużywanej przez pompę wysokiego

ciśnienia paliwa• podgrzania paliwa (zmniejszenie dławienia)

UWAGA: Jeżeli temperatura paliwa przekracza106°C pompa wysokiego ciśnienia paliwa pracujejuż tylko z 2 tłokami.

7.2 - Miejsce zamontowania

na pompie wysokiego ciśnienia paliwa.

8- REGULATOR WYSOKIEGOCIŚNIENIA PALIWA (1322)

8.1 - PrzeznaczenieRegulator wysokiego ciśnienia paliwa umożliwiaregulację ciśnienia paliwa na wyjściu pompywysokiego ciśnienia paliwa.

8.2 - Miejsce zamontowaniaMontaż: na pompie wysokiego ciśnienia paliwa.

9- KOLEKTOR ZASILANIA(WTRYSKOWY)

9.1 - PrzeznaczenieZadaniem kolektora zasilania jest:• zmagazynowanie niezbędnej dla silnika ilości

paliwa bez względu na fazę pracy• tłumienie pulsacji wytworzonych przez

wtryski• połączenie elementów obiegu wysokiego

ciśnienia

Elementy podłączone do kolektora zasilania:• przewody zasilania wysokiego ciśnienia

paliwa• przewody zasilania wtryskiwaczy "diesel"• czujnik temperatury paliwa• czujnik wysokiego ciśnienia paliwa

WAŻNE: Należy przestrzegać przedstawionychponiżej momentów dokręcania elementów obieguwysokiego ciśnienia paliwa za pomocą kluczadynamometrycznego sprawdzanego okresowo.

Wtryskiwacz "diesel".Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa.Przewody wysokiego ciśnienia paliwa.

9.2 - OpisRys.:BlHP10WC

(5) kolektor zasilania wysokiego ciśnieniapaliwa.

(6) czujnik temperatury paliwa.1: wyloty na wtryskiwacze "diesel".m: zasilanie paliwem pod wysokim

ciśnieniem.UWAGA: Kolektor zasilania wysokiego ciśnieniajest zbudowany ze stali kutej.

Objętość kolektora jest dostosowana do pojemnościskokowej silnika.

9.3 - Miejsce zamontowaniaKolektor zasilania, umieszczony między pompąwysokiego ciśnienia i wtryskiwaczami "diesel" jestprzymocowany do głowicy silnika.

Page 16: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Rys.:BlHP10XC

(26) złącze elektrozaworu wtryskiwacza "diesel".(27) elektrozawór wtryskiwacza "diesel",n: obieg powrotu do zbiornika,p: zasilanie wysokim ciśnienie paliwa (kolektorzasilania).

Wtryskiwacze "diesel" są sterowane elektrycznieprzez kalkulator.Wtryskiwacze "diesel" składają się z 2 części:• napędu elektrycznego• rozpylacza paliwa

Wtryskiwacze "diesel" wtryskuj ą paliwo potrzebnedo pracy silnika.Posiadają 5 otworów wpływających korzystnie najakość mieszanki paliwowo-powietrznej.

Ilość wtryskiwanego paliwa zależy odnastępujących parametrów:• czasu trwania impulsu elektrycznego,

wytwarzanego przez kalkulator.• Szybkości otwarcia wtryskiwacza "diesel"• Natężenia przepływu na wyjściu wtryskiwacza

(ilość i średnica otworów)• ciśnienia paliwa w kolektorze zasilania

wysokiego ciśnienia paliwa

Wtrysk paliwa może być trojakiego rodzaju:• wtrysk wstępny• wtrysk zasadniczy• wtrysk uzupełniający

Wtryskiwacze połączone są między sobą obiegiempowrotu paliwa do zbiornika.

11 - CHŁODNICA PALIWA

11.1 - PrzeznaczeniePompa wysokiego ciśnienia dławi paliwopochodzące z pompy tłoczącej co podnositemperaturę paliwa.

Chłodnica paliwa chłodzi paliwo przed jegopowrotem do zbiornika.

11 . 2-OpisChłodnica paliwa ma kształt wężownicy metalowejzwiększającej powierzchnię wymiany ciepłamiędzy paliwem i powietrzem.

11.3 - Miejsce zamontowaniaChłodnica paliwa jest zainstalowana podnadwoziem.

Ciśnienia paliwa w obiegu powrotnym: w 0,7 bar.

10 - WTRYSKIWACZE "DIESEL"( 1 1 3 1 , 1 1 3 2 , 1 1 3 3 , 1 1 3 4 )

Page 17: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

FUNKCJA: ZASILANIE POWIETRZEM

1 - SCHEMAT IDEOWY

Cyrkulacja powietrza (według strzałek)

• A: powietrze• B: spaliny + powietrze• C: spalmy

UWAGA: Schemat dotyczy silników z turbosprężarkąsterowaną (kalkulator + elektrozawór).

Page 18: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Nr narysunku

Specyfikacja Nr części naschematachelektrycznych

Uwagi

1 Kalkulator 1320

2 Elektrozawór regulacji recyrkulacji spalin (EGR) 1253

3 Pompa próżniowa

4 Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania 1233 Według wersji

5 Zawór recyrkulacji spalin (EGR)

6 Rozdzielacz wlotowy powietrza

7 Kolektor spalin

8 Zawór regulacji ciśnienia doładowania Sterowaniepodciśnieniem

9 Kapsuła pneumatyczna sterowania zaworemregulacyjnym (na turbosprężarce)

Sterowaniepodciśnieniem

10 Moduł katalizatora

11 Turbina gazowa

12 Turbosprężarka

13 Turbina wlotu powietrza

14 Miernik przepływu powietrza + czujnik temperaturypowietrza

1310

15 Filtr powietrza

16 Czujnik ciśnienia kolektora wlotowego 1312

17 Wymiennik ciepła powietrze/ powietrze W zależności odwersji

18 Czujnik ciśnienia atmosferycznego(zintegrowany z kalkulatorem wtrysku)

1320

UWAGA: EGR: urządzenie do recyrkulacji spalin.

2 - FILTR POWIETRZA

Częstotliwość wymiany: co 60 000 km.

Page 19: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3- TURBOSPRĘŻARKA

3.1 - Przeznaczenie

Turbosprężarka umożliwia doładowanie silnika.

Istnieją 2 możliwości montażu:• ciśnienie doładowania sterowane przez kalkulator wtrysku i elektrozawór• ciśnienie doładowania regulowane tylko przez zawór regulacyjny.

3.2 - Opis

D: turbosprężarka nie sterowanaE: turbosprężarka sterowana (kalkulator wtrysku + elektrozawór).a: do rozdzielacza wlotowego.b: gaz pochodzący z kolektora wydechowego.(I) kalkulator wtrysku.(3) pompa próżniowa.(4) elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania.(8) zawór regulacji ciśnienia doładowania.(9) kapsuła pneumatyczna sterowania zaworem regulacyjnym: sterowanie podciśnieniem.( I I ) turbina gazowa.(13) turbina ssąca powietrza.(19) kapsuła pneumatyczna sterowania zaworem regulacyjnym: sterowanie ciśnieniem.

Page 20: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Turbosprężarka składa się z dwóch oddzielnychkomór.Składa się z następujących elementów:• komory sprzężonej z układem wydechowym

silnika• komory sprzężonej z układem wlotowym

silnika• turbiny i sprężarki osadzonych na wspólnym

wale.Turbina wprawiana w ruch przez gazy spalinowenapędza sprężarkę, zapewniającą sprężeniezassanego powietrza.

UWAGA: Smarowanie turbosprężarki: dużeprędkości części ruchomych i wysokie temperaturywymagaj ą dokładnego smarowania.

Olej pod ciśnieniem niezbędnym dla tej funkcji jestpobierany z obiegu oleju silnika.

WAŻNE: Przed wyłączeniem silnika należybezwzględnie powrócić na obroty biegu jałowegosilnika. Nieprzestrzeganie tego warunku może wskrajnym przypadku doprowadzić do uszkodzeniaturbosprężarki (brak smarowania).

Ciśnienie doładowania jest regulowane przez zawórregulacyjny.Istnieją2 możliwości regulacji ciśnieniadoładowania:• montaż D: w stanie spoczynku zawór

regulacyjny jest zamknięty• montaż E: w stanie spoczynku zawór

regulacyjny jest otwarty

3.2.1 - Montaż DCiśnienie doładowania regulowane jest w funkcjiciśnienia powietrza w kolektorze wlotowym.• zawór regulacji ciśnienia doładowania otwiera

się.• prędkość turbiny gazowej zmniejsza się• ciśnienia powietrza doładowania zmniejsza

się.Zmniejszenie ciśnienia doładowania powodujezamknięcie zaworu regulacji ciśnieniadoładowania.

3.2.2-Montaż ECiśnienie doładowania regulowane jest przezelektrozawór (4) sterowany przez kalkulatorwtrysku (l).

UWAGA: Zawór regulacyjny pozostaje otwartygdy nie jest sterowany pneumatycznie(podciśnienie).___________________

Dojście do ciśnienia w kolektorze wlotowympaliwa uzyskiwane jest poprzez zamknięcie zaworuregulacyjnego.Fazy działania od chwili zakazania przez kalkulatorsterowania elektrozaworem (4) w celu ograniczeniaciśnienia doładowania:• pompa próżniowa nie ma już połączenia

z kapsułą pneumatyczną sterowania (9)• zawór regulacji ciśnienia doładowania otwiera

się• prędkość turbiny gazowej maleje• ciśnienie powietrza doładowania maleje.

Page 21: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 22: Silnik Hdi

4- CZUJNIK CIŚNIENIAATMOSFERYCZNEGO (1320)

4.1 - PrzeznaczenieCzujnik mierzy ciśnienie atmosferyczne.Zadaniem kalkulatora wtrysku w zależności odotrzymanej informacji jest:• określić gęstość powietrza• zapobiec recyrkulacji w przypadku jazdy na

dużej wysokości

UWAGA: Gęstość powietrza zależy od wysokości(im większa wysokość tym niniejsza gęstość).

4.2 - OpisCzujnik jest typu piezoelektrycznego.

Składa się z czujników tensometrycznych.

Dostarcza ciśnienie proporcjonalne do ciśnieniaatmosferycznego.

4.3 - Miejsce zamontowania

5 - WYMIENNIK CIEPŁA"POWIETRZE/ POWIETRZE"(INTERCOOLER)

5.1 - PrzeznaczenieWymiennik ciepła powietrze/powietrze chłodzipowietrze wpływające do cylindrów w celuzwiększenia jego gęstości.

Zwiększenie gęstości zasysanego powietrzawpływa na polepszenie osiągów silnika.

5.2 - Miejsce zamontowaniaMontaż: z przodu pojazdu.

Page 23: Silnik Hdi

Czujnik ciśnienia atmosferycznego (18) jestzintegrowany z kalkulatorem wtrysku.

UWAGA: Nie ma możliwości oddzielenia czujnikaciśnienia atmosferycznego od kalkulatora._____

Page 24: Silnik Hdi

ZASILANIE - D OL AD O W AŃ l E

6 - CZUJNIK CIŚNIENIA KOLEKTORAWLOTOWEGO (1312)

6.1 - PrzeznaczenieCzujnik umożliwia określenie ciśnienia powietrzaw kolektorze wlotowym.W zależności od uzyskanej informacji kalkulatorreguluje:• ciśnienie doładowania (*)• ciśnienie obiegu wysokiego ciśnienia paliwa• czas trwania wtrysku (wydatek paliwa)(*) turbosprężarka sterowana (kalkulator wtrysku +elektrozawór).

6.2 - Opis

Rys.:BlHPlllCC: wlot powietrza.

Czujnik piezoelektryczny jest podłączony doobiegu powietrza zasysanego na poziomiewymiennika ciepła powietrze/ powietrze.Składa się on z czujników tensometrycznych.Dostarcza ciśnienie proporcjonalne do ciśnieniapowietrza w kolektorze wlotowym.

6.3 - Właściwości elektrycznePodłączenie styków złącza:• styk l: 5 volt• styk 2: masa• styk 3: sygnałCiśnienie l ,3 bar -> napięcie na wyjściu l V.

7- POMPA PRÓŻNIOWA

7.1 - PrzeznaczenieŁopatkowa pompa próżniowa dostarczapodciśnienie niezbędne do sterowanianastępującymi elementami:• zaworem recyrkulacji spalin (EGR)

(w zależności od wersji)• kapsułą pneumatyczną sterowania zaworem

recyrkulacji spalin• wzmacniaczem hamowania (w zależności od

wersji)

7.2 - OpisŁopatkowa pompa próżniowa napędzana jestz wałka rozrządu silnika.

Rys.:BlHP112C(3) pompa próżniowa.(20) zawór bezpieczeństwa (scalony z króćcem

wylotowym).Zawór bezpieczeństwa zintegrowany z pompąodcina obieg podciśnienia hamulców przyzatrzymanym silniku.Zawór bezpieczeństwa pozwala na zachowanie:• rezerwy próżni we wzmacniaczu hamulca• możliwości zachowania wspomagania na kilka

zahamowań.

7.3 - Miejsce zamontowaniaMontaż na głowicy silnika, na zakończeniu wałkarozrządu od strony skrzyni biegów.

Page 25: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

8 - ELEKTROZAWÓR REGULACJI

CIŚNIENIA DOŁADOWANIA (1233)

Dotyczy samochodów z ciśnieniem doładowaniasterowanym kalkulatorem wtrysku.

8.1 - PrzeznaczenieElektrozawór regulacji steruje zaworem nastawyciśnienia doładowania.Zadaniem sterowania elektrozaworu regulacjiciśnienia doładowania jest:• regulacja ciśnienia doładowania• ograniczenie ciśnienia doładowania

Analogowa i progresywna regulacja ciśnieniadoładowania sterowana jest według funkcji"kartograficznej" z kalkulatora wtrysku.

8.2 - Opis

(21) złącze elektryczned: wyjściee: wejście podciśnienia pompy próżniowej.

f: białe znakowanie.g: wejście ciśnienia atmosferycznego.

Sterowanie elektrozaworem jest typu RCO(stosunek cykli otwarcia).

Elektrozawór proporcjonalny sterowany napięciemRCO sprzężony jest z następującymi elementami:• ciśnienie atmosferyczne• podciśnienie dostarczone przez pompę

próżniową

Ciśnienie na wylocie zaworu zawiera się międzyciśnieniem atmosferycznym i podciśnieniem pompypróżniowej.

8.3 - Właściwości elektryczneSterowanie: kalkulator wtrysku (masa)Sterowanie o zmiennym napięciu (RCO):• pełne zasilanie (RCO maks.) = maksymalne

podciśnienie• brak zasilania (RCO min.) = brak podciśnienia

(ciśnienie atmosferyczne).

UWAGA: RCO: Stosunek Cykli Otwarcia

8.4 - Miejsce zamontowania

Page 26: Silnik Hdi

(3) elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania.

Elektrozawór umieszczony jest w komorze silnika.

Page 27: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 28: Silnik Hdi

FUNKCJA: RECYRKULACJA SPALIN

1 - SCHEMAT IDEOWY

Kierunek obiegu powietrza zaznaczono strzałkami

• A: powietrze• B: spalmy + powietrze• C: spaliny

/o o o o o c ^ o o a o o o o o

UWAGA: Schemat dotyczy silników z turbosprężarkąsterowaną (kalkulator + elektrozawór).

Page 29: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Nr narysunku

Specyfikacja Nr części naschematachelektrycznych

Uwagi

1 Kalkulator wtrysku 1320

2 Elektrozawór regulacji recyrkulacji spalin (EGR) 1253

3 Pompa próżniowa

4 Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania 1233 W zależności odwersji

5 Zawór recyrkulacji spalin (EGR)

6 Rozdzielacz (kolektor) wlotowy powietrza

7 Kolektor spalin

8 Zawór regulacji ciśnienia doładowania Sterowaniepodciśnieniem

9 Kapsuła pneumatyczna sterowania zaworem regulacji(na turbosprężarce)

Sterowaniepodciśnieniem

10 Moduł katalizatora

11 Turbina gazowa

12 Turbosprężarka

13 Turbina ssąca powietrza

14 Miernik przepływu powietrza + czujnik temperaturypowietrza

1310

15 Filtr powietrza

16 Czujnik ciśnienia kolektora wlotowego 1312

17 Wymiennik ciepła powietrze/ powietrze W zależności odwersji

18 Czujnik ciśnienia atmosferycznego (zintegrowany zkalkulatorem wtrysku)

1320

UWAGA: EGR: urządzenie do recyrkulacji spalin.

Page 30: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

2 - PRZEPŁYWOMIERZ POWIETRZA (1310)

2.1 - PrzeznaczeniePrzepływomierz ten mierzy natężenie przepływu świeżego powietrza zasysanego przez silnik.Funkcje kalkulatora wtrysku zależne od informacji z przepływomierza są następujące:• określenie stopnia (%) recyrkulacji spalin• ograniczenie dymienia w fazach przejściowych (przyspieszenie, hamowanie) poprzez korekcję wydatku

paliwa.

2.2 - Opis

(19) złącze elektryczne

(20) siatka osłaniająca(21) płytka metalowa (gorąca folia)(22) czujnik temperatury powietrza.Przepływomierz składa się z następującychelementów:• płytka metalowa (gorąca folia)• czujnik pomiaru temperatury powietrzaPłytka metalowa jest bardzo delikatna i pozwala naokreślenie masy powietrza wpływającego do

Kalkulator wtrysku zasila oporowy element grzejnyw taki sposób, aby utrzymać płytkę metalową wstałej temperaturze.

Powietrze przepływające przez miernik chłodzipłytkę metalową: mierzona wartość oporuelektrycznego (CTN) zmienia się.

Kalkulator oblicza natężenia przepływu powietrzana podstawie mierzonej wartości oporuelektrycznego.

WAŻNE: Nie należy dotykać płytki metalowej,również użycie mieszka jest zabronione.

Page 31: Silnik Hdi

obiegu powietrza.Płytka metalowa składa się z następującychelementów:• oporowy element grzejny• opornik pomiarowy (CTN)

Page 32: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

2.3 - Właściwości elektrycznePrzydzielenie styków złącza:• styk l: informacja o temperaturze powietrza• styk 2: zasilanie napięciem + 12V• styk 3: masa• styk 4: kanał nie wykorzystany• styk 5: informacja o natężeniu przepływu

powietrza• styk 6: masa

2.4 - Miejsce zamontowaniaMiernik przepływu powietrza umieszczony jestmiędzy filtrem powietrza a turbosprężarką

3- POMPA PRÓŻNIOWAPompa próżniowa dostarcza podciśnienie niezbędnedo sterowania następującymi elementami:• zaworem recyrkulacji spalin (EGR)

(w zależności od wersji)• kapsułą pneumatyczną sterowania zaworem

recyrkulacji spalin• wspomaganiem hamowania (w zależności od

wersji)

4- ELEKTROZAWÓR REGULACJICIŚNIENIA DOŁADOWANIA (1233)

Dotyczy samochodów z ciśnieniem doładowaniasterowanym kalkulatorem wtrysku.

4.1 - PrzeznaczenieElektrozawór regulacji steruje zaworem regulacjiciśnienia doładowania.Zadaniem sterowania elektrozaworu regulacjiciśnienia doładowania jest:• regulacja ciśnienia doładowania• ograniczenie ciśnienia doładowaniaRegulacja ciśnienia doładowania następujew sposób progresywny zgodnie z zaprogramowaną“kartografią" (kalkulator wtrysku).

4.2 - Opis

Elektrozawór łączy pompę próżniową z kapsułązaworu recyrkulacji spalin.

Rys.:BlHP116C(23) złącze elektrycznea: wyjścieb: wejście podciśnienia pompy próżniowej.c: białe znakowanie.d: wejście ciśnienia atmosferycznego.

Sterowanie elektrozaworem jest typu RCO(stosunek cykli otwarcia).

Elektrozawór proporcjonalny sterowany napięciemRCO połączony jest z następującymi elementami:• ciśnienie atmosferyczne• podciśnienie wytworzone przez pompę

próżniowąCiśnienie dostarczone przez zawór zawiera sięmiędzy ciśnieniem atmosferycznym ipodciśnieniem pompy próżniowej.

4.3 - Właściwości elektryczneSterowanie: Kalkulator wtrysku (masa)Sterowanie o zmiennym napięciu (RCO):• pełne zasilanie (RCO maks.) = maksymalne

podciśnienie• brak zasilania (RCO min.) = brak podciśnienia

(ciśnienie atmosferyczne).• Wartość oporu przy temp. 25°C = 5 'Q

UWAGA: RCO: Stosunek cykli otwarcia

Page 33: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

(2) elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania.

Elektrozawór umieszczony jest w komorze silnika.

5 - ZAWÓR RECYRKULACJI SPALIN(EGR)

5.1 - PrzeznaczenieZawór recyrkulacji spalin kontroluje ilość spalinpoddawanych zawracaniu.

Urządzenie do recyrkulacji spalin (EGR) pozwalana zmniejszenie ilości tlenków azotu (NOX)w wydalanych spalinach.

Zmniejszenie ilości tlenków azotu odbywa siępoprzez ponowne wtryskiwanie części spalindo cylindrów.

Poszczególne etapy recyrkulacji są zapamiętywanew kartografiach kalkulatora wtrysku.

e: wejście podciśnienia (elektrozawór regulacjirecyrkulacji spalin),

f: kapsuła pneumatyczna sterowania zaworurecyrkulacji spalin

(5) zawór recyrkulacji spalin

UWAGA: Zawór recyrkulacji spalin jest w staniespoczynkowym (podciśnienie) zamknięty.____

Fazy działania w przypadku doprowadzeniapodciśnienia do kapsuły pneumatycznej sterowania:• zawór recyrkulacji spalin otwiera się• część spalin wraca do silnika (rozdzielacz

wlotowy powietrza)

5.3 - Miejsce zamontowaniaZawór recyrkulacji jest umieszczony na kolektorzewylotowym.

6 - MODUŁ KATALIZATORA

Moduł katalizatora wyposażony jest w katalizator2-ścieżkowy.

Moduł katalizatora (umieszczony na linii układuwydechowego) pozwala na zmniejszenie emisjido środowiska następujących składników:• tlenku węgla (CO)• niespalonych węglowodorów (HC)

Wtrysk uzupełniający połączony ze specyficznymkatalizatorem pozwala między innymi na dośćznaczne zmniejszenie ilości emitowanych tlenkówazotu (katalizator 4 ścieżkowy).

4.4 - Miejsce zamontowania 5.2 - Opis

Page 34: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

FUNKCJA: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI1 - POMPA WYSOKIEGO CIŚNIENIA

PALIWA

1.1 - PrzeznaczeniePompa wysokiego ciśnienia paliwa otrzymujepaliwo pod “niskim ciśnieniem" od pompytłoczącej.Zadaniem pompy wysokiego ciśnienia (BOSCH typCP1 z 3 tłokami) jest:• dostarczenie paliwa pod wysokim ciśnieniem• zasilanie wtryskiwaczy "diesel" poprzez

kolektor zasilania

Pompa wysokiego ciśnienia paliwa napędzana jestpaskiem rozrządu (przełożenie napędu wynosi 0,5).

a: wylot paliwa pod wysokim ciśnieniem(do kolektora zasilania).

b: powrót do zbiornika paliwa,c: wejście paliwa (pompa tłocząca).(1) regulator wysokiego ciśnienia paliwa.(2) zawór smarowania.(3) wał pompy z mimośrodem.(4) tłok wysokiego ciśnienia.(5) wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnienia

paliwa.

Wartość ciśnienia w obiegu wysokiego ciśnieniapaliwa waha się od 200 a 1350 bar.

UWAGA: Wartość ciśnienia w obiegukontrolowane jest przez regulator wysokiegociśnienia paliwa.

Elementy zamontowane na pompie wysokiegociśnienia paliwa:• (l) regulator wysokiego ciśnienia paliwa.• (5) wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego

ciśnienia paliwa.

UWAGA: Pompa wysokiego ciśnienia nie jestpompą dystrybucyjną i nie wymaga ustawiania.

Maksymalny pobór mocy: 3,5 kW.

1.3 - Zawór smarowaniaZawór smarowania zapewnienia smarowaniepompy wysokiego ciśnienia paliwa w przypadkugdy ciśnienia tłoczące jest zbyt słabe.

1.2-Opis

Page 35: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Różnica między ciśnieniem tłoczącym a ciśnieniemobiegu powrotnego do zbiornika:• A: ciśnienie niższe od 0,8 bar• B: ciśnienie wyższe od 0,8 bar

b: powrót do zbiornika paliwa.c: wej ście paliwa (pompa tłocząca)d: w kierunku poziomu wysokiego ciśnienia(2) zawór smarowania(6) sprężyna zwrotna

Paliwo wpływa do pompy wejściem "c"i przepływa przez zawór smarowania (2) (pompatłocząca).

A: jeżeli ciśnienie jest niższe od 0,8 bar:• ciśnienie paliwa jest niewystarczające do

przesunięcia zaworu (2)• paliwo przepływa przez zawór (z otworem

stożkowym)• paliwo ma możliwość smarowania

i chłodzenia pompy wysokiego ciśnienia

B: jeżeli ciśnienie jest wyższe od 0,8 bar• paliwo przesuwa zawór (2)• paliwo umożliwiając smarowanie przepływa

przez zawór poprzez otwór stożkowy.• paliwo jest kierowane do stopnia wysokiego

ciśnienia "d" pompy wysokiego ciśnienia.

Page 36: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

1.4-Wytwarzanie wysokiego ciśnienia

C: faza zasysaniaD: faza tłoczenia(3) wał pompy z mimośrodem.(4) tłok wysokiego ciśnienia.(7) zawór ssący paliwa.(8) zawór kulkowy tłoczący(9) sprężyna powrotna zaworu ssącego.(10) sprężyna powrotna tłoka wysokiego ciśnienia.(11) krzywka napędu.

Wał pompy wysokiego ciśnienia paliwa zawierakrzywkę.

Tłoki wtrysku zasilane są paliwem dostarczanymz obiegu wewnętrznego niskiego ciśnienia dopompy wysokiego ciśnienia.

Paliwo jest zasysane przez tłok podczas suwussania.

C: suw ssania (faza zasysania):• pompa tłocząca dostarcza paliwo

za pośrednictwem zaworu ssącego (7)• sprężyna powrotna dociska tłok do krzywki.• tłok wytwarza podciśnienie w cylindrze.

D: suw wydechu (faza tłoczenia):• po przekroczeniu dolnego punktu martwego• spadek ciśnienia paliwa powoduje zamknięcie

zaworu ssącego (około l bar)• paliwo jest zablokowane w komorze• krzywka pompy wysokiego ciśnienia paliwa

powoduje suw tłoka• ciśnienia paliwa wzrasta• paliwo jest przepychane w kierunku zaworu

tłoczącego.• wylotowy zawór tłoczący (8) otwiera się.

Po przekroczeniu górnego martwego punktu,na skutek spadku ciśnienia, zawór wylotowyzamyka się.

Page 37: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

E: praca z 3 tłokami.F: wykorzystanie 2 tłoków.(4) tłok wysokiego ciśnienia.(5) wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnienia.(7) zawór ssący paliwa.(8) zawór kulkowy tłoczący.(9) sprężyna zwrotna zaworu ssącego.(12) popychacz.

Wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnieniaskłada się z następujących elementów:• elektromagnesu• popychacza przesuwającego się pod wpływem

pola magnetycznego, wytwarzanego przezelektromagnes.

Gdy wyłącznik 3 tłoka nie jest zasilany prądem:• zawór ssący paliwa (7) jest dociśnięty do

gniazda przez sprężynę (9)• cylinder pozostaje zamknięty• działanie krzywki wału pompy powoduje

wytwarzanie ciśnienia.

• ciśnienie paliwa pozwala na uniesienie zaworutłoczącego (8)

• paliwo przepływa w kierunku wysokociśnie-niowego wylotu pompy

Gdy wyłącznik 3 tłoka jest zasilany prądem:• popychacz (12) odsuwa (podnosi) zawór ssący

(7) od gniazda.• cylinder jest otwarty: nie wytwarza się

ciśnienie.• paliwo kierowane jest do części

niskociśnieniowej pompy wysokiego ciśnienia.

2.3 - Część elektrycznaSterowanie: kalkulator wtrysku.

Typ: sterowanie dwupołożeniowe przez masę.

W przypadku gdy wyłącznik 3 tłoka jest zasilany topracują tylko 2 tłoki pompy.

W przypadku gdy wyłącznik 3 tłoka nie jestzasilany to pompa pracuje wykorzystując wszystkie3 tłoki.

2 - WYŁĄCZNIK (DEZAKTYWATOR) 3-go TŁOKA POMPY WYSOKIEGO CIŚNIENIAPALIWA (1208-6)

2.1 - PrzeznaczenieZadaniem wyłącznika trzeciego tłoka pompy wysokiego ciśnienia paliwa jest:• zmniejszenie mocy zużywanej przez pompę wysokiego ciśnienia w przypadku niewielkiego obciążenia

(wydatku)• szybkie zredukować wysokie ciśnienie w przypadku awarii.

2.2 - Opis

Page 38: Silnik Hdi

ZASILANIE - D OL ADO W AŃ l E

3 - REGULATOR WYSOKIEGO CIŚNIENIA PALIWA (1322)

3.1 - PrzeznaczenieRegulator wysokiego ciśnienia paliwa pozwala na regulację ciśnienia paliwa na wyjściu pompy wysokiegociśnienia.

3.2 - Opis

G: regulator wysokiego ciśnienia nie jest zasilanyprądem,

H: regulator wysokiego ciśnienia zasilanyprądem,

a: wylot paliwa pod wysokim ciśnieniem(do kolektora zasilania),

b: powrót do zbiornika paliwa,e: obieg paliwa pod wysokim ciśnieniem.(13) sprężyna.(14) cewka elektryczna.(15) rdzeń magnetyczny.(16) kulka.

Wysokie ciśnienie paliwa regulowane jest poprzezzmianę ustawienia regulatora wysokiego ciśnieniapaliwa.Regulator wysokiego ciśnienia paliwa zawiera2 układy regulujące wartość ciśnienia:• elektryczny, działający bezpośrednio na obieg

wysokiego ciśnienia poprzez elektromagnesregulatora wysokiego ciśnienia paliwa(kalkulator wtrysku).

• mechaniczny, pozwalający na zapewnienieminimalnego ciśnienia oraz łagodzeniepulsacji.

Page 39: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3.3 - Sterowanie mechaniczneObieg wysokiego ciśnienia musi znosić zmianyciśnienia paliwa.Ciśnienie wzrasta podczas suwu tłoczącego pompyi spada z chwilą otwarcia wtryskiwacza.Ruchy wahadłowe kulki amortyzują zmianyciśnienia.

3.4 - Sterowanie elektryczneGdy regulator wysokiego ciśnienia paliwa nie jestzasilany:• ciśnienie paliwa pokonuje opór mechaniczny

sprężyny (13)• regulator otwiera się przy ciśnieniu wyższym

od ciśnienia generowanego przez sprężynę(=100 bar)

• uwolnione przez regulator paliwo powraca dozbiornika wyjściem “b"

UWAGA: Po 30 sekundach od wyłączenia silnikanie obserwuje się ciśnienia szczątkowego w obieguwysokiego ciśnienia paliwa.

Fazy sterowania narostem ciśnienia:• kalkulator wtrysku zasila regulator wysokiego

ciśnienia paliwa prądem RCO• cewka regulatora oddziałuje na rdzeń

magnetyczny (siła magnetyczna)• siła nacisku na kulkę jest sumą siły sprężyny

(13) i siły magnetycznej rdzenia• wartość ciśnienia przy jakim nastąpi

wyłączenie regulatora wysokiego ciśnieniawzrasta.

Fazy sterowania podczas obniżania ciśnienia:• kalkulator wtrysku zmniejsza wartość RCO na

cewce regulatora wysokiego ciśnienia paliwa• cewka regulatora oddziałuje na rdzeń

magnetyczny (siła magnetyczna)• nacisk na kulkę zmniejsza się• wartość ciśnienia przy jakim nastąpi

wyłączenie regulatora wysokiego ciśnieniamaleje.

UWAGA: RCO: Stosunek cykli otwarcia

3.5 - Właściwości elektryczneGdy regulator wysokiego ciśnienia paliwa nie jestzasilany to ciśnienie jest ograniczone do « 100 bar.Sterowanie: kalkulator wtrysku (masa).Sygnał sterujący o zmiennym napięciu (RCO):• przy maksymalnym napięciu (RCOmax.)

-> ciśnienie maksymalne• przy minimalnym napięciu (RCOmin.)

-> ciśnienie minimalneWAŻNE: Po zatrzymaniu silnika należy odczekać30 sekund przed przystąpieniem do czynnościnaprawczych

4- KOLEKTOR ZASILANIA

4.1 - PrzeznaczenieKolektor zasilania służy jako akumulator paliwa.Paliwo dochodzi do wszystkich wtryskiwaczy

4.2 - OpisDo kolektora zasilania podłączone są następująceelementy:• przewody zasilania wysokiego ciśnienia

paliwa• przewody zasilania wtryskiwaczy• czujnik temperatury paliwa• czujnik wysokiego ciśnieniaObjętość kolektora zasilania dostosowana jest dopojemności skokowej silnika.

5 - AKUMULATOR (BBOO)Poziom naładowania akumulatora wpływa naprawidłowe funkcjonowanie systemu wtryskubezpośredniego HDI.

UWAGA: Napięcie akumulatora niższe od 10 Vzakłóca pracę systemu wtrysku bezpośredniegoHDI.

Kalkulator zapamiętuje błąd w następującychwypadkach:• napięcie akumulatora wyższe od 17,5 V• napięcie akumulatora niższe od 7 V

Page 40: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

6 - PODWÓJNY PRZEKAŹNIKWTRYSKU (1304)

Podwójny przekaźnik wtrysku jest sterowanybezpośrednio przez kalkulator.

Pierwszy przekaźnik podwójnego przekaźnikawtrysku zasila następujące elementy:• pompę tłoczącą (niskie ciśnienie)• elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania• miernik przepływu powietrza• elektrozawór regulacji recyrkulacji (EGR)

Drugi przekaźnik zasila następujące elementy:• kalkulator wtrysku (moc)• przekaźnik sterowania wentylatorami

chłodnicy

UWAGA: Po odłączeniu podwójny przekaźnikwtrysku jest zasilany przez kolejne 4 sekundy lub 6sekund w przypadku wentylacji uzupełniającej.

Sytuacja w momencie otrzymania, od systemublokady zapłonu, polecenia zablokowaniakalkulatora wtrysku (specyficzne styki kalkulatora):• kalkulator zasila podwójny przekaźnik wtrysku• kalkulator jest ponownie zasilany przez

podwójny przekaźnik wtrysku (moc)• dialog między kalkulatorem wtrysku

i systemem blokady zapłonu staje się możliwy• pod koniec dialogu kalkulator wtrysku odcina

zasilanie podwójnego przekaźnika wtrysku.

UWAGA: System blokady zapłonu powodujewzbudzenie kalkulatora wtrysku od styku 66złącza. ______________

7- CZUJNIK PEDAŁUPRZYSPIESZENIA (1261)

7.1 - Przeznaczenie

Czujnik połączony jest z pedałem przyspieszeniaza pomocą linki.Czujnik:• rejestruje wolę kierowcy (przyspieszenie,

hamowanie)• dostarcza informację do kalkulatora wtrysku

Na podstawie tej informacji kalkulator określawydatek paliwa do wtryskiwania (czas i ciśnieniewtrysku).

7.2 - Opis

Page 41: Silnik Hdi

(17) złącze elektryczne(18) linka przyspieszacza(19) krzywka napędu

Czujnik pedału przyspieszenia dostarcza 2 sygnały(napięcie).Wartość napięcia pierwszego sygnału jest równapołowie drugiego.Informacje pochodzące ze styków złącza są staleporównywane między sobą w celu wykryciaewentualnych błędów.UWAGA: Czujnik pedału przyspieszania niezawiera wyłącznika prądowego.

7.3 - Właściwości elektryczne

Podłączenie styków złącza:• styk l: sygnał na wyjściu l• styk 2: sygnał na wyjściu 2• styk 3: 5 volt• styk 4: masaZwolniony pedał przyspieszenia:• napięcie między masą i wejściem l: 0,5 V• napięcie między masą i wejściem 2: 1,6 VPedał przyspieszenia dociśnięty do końca:• napięcie między masą i wejściem l: 3,35 V• napięcie między masą i wejściem 2: 1,6 V

7.4 - Miejsce zamontowania

W komorze silnika

Page 42: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

8 - CZUJNIK PRĘDKOŚCI

OBROTOWEJ SILNIKA (1313)

8.1 - PrzeznaczenieCzujnik zamocowany jest naprzeciwko zębów kołazamachowego silnika.Pozwala on na określenie następującychparametrów:• prędkości obrotowej silnika• położenie ruchomego urządzenia sprzęgowego

8.2 - Opis

Czujnik jest typu indukcyjnego.Składa się z:• magnesu trwałego• uzwojenia elektrycznegoCzujnik dostarcza sygnał elektryczny przy każdymprzejściu zęba koła zamachowego silnika (zmianapola magnetycznego).58 zębów umożliwia ustalenie prędkości obrotowejsilnika.2 brakujące zęby pozwalają na określenie położeniawału korbowego (skok sygnału).

8.3 - Właściwości elektrycznePodłączenie styków złącza:• styk l: sygnał• styk 2: masa

Opór między wyjściami l i 2: 50 'Q

Specyfika emitowanych sygnałów: napięcieprzemienne o zmiennej częstotliwości.

UWAGA: Przewód czujnika nie jest ekranowany,należy zawsze nakierować wiązkę doprzewidzianego miejsca.________________

8.4 - Miejsce zamontowaniaNa obudowie sprzęgła.

UWAGA: Wartość szczeliny nie jest regulowana.

Page 43: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Czujnik wykorzystuje “efekt Halla"(20) czujnik położenia wałka rozrządu, zwany też

czujnikiem rozpoznawania cylindra.(21) koło pasowe wałka rozrządu.(22) koło zamachowe napędzane wałkiem

rozrządu.(23) piasta wałka rozrządu.(24) zatyczka plastikowa.Czujnik wałka rozrządu wytwarza sygnałprostokątny i przekazuje go do kalkulatora.Czujnik zamocowany jest naprzeciw koła - tarczynapędzanego wałkiem rozrządu.Pozwala on na synchronizację wtrysków paliwazgodnie z położeniem tłoków (wtrysksekwencyjny).Zatyczka plastikowa (24) pozwala na fabrycznąregulację szczeliny.UWAGA: Przy pierwszym rozruchu silnikanastępuje zniszczenie zatyczki plastikowej.____WAŻNE: Przy wymianie czujnika wałka rozrządunależy bezwzględnie zachować szczelinę międzyczujnikiem a celem E = 1,2 (+0; +0,1) mm._____

9.3 - Właściwości elektryczne

Zasilanie: kalkulator wtrysku.

Podłączenie styków złącza.:• styk l: zasilanie napięciem 5 V• styk 2: sygnał• styk 3: masa

Graniczne wartości napięcia zawierają sięw przedziale od O do 5 V.Emitowany sygnał oznacza:• obecność metalowej masy naprzeciwko

czujnika: O V• brak masy naprzeciwko czujnika: 5 V

9 - CZUJNIK POŁOŻENIA WAŁKA ROZRZĄDU ( 1 1 1 5 )

9.1 - PrzeznaczenieFunkcje realizowane przez kalkulator wtrysku w zależności od otrzymanej informacji jest:• synchronizacja wtrysków paliwa w zależności od położenia tłoków• rozpoznawanie górnych martwych punktów.

9.2 - Opis

Page 44: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

10 - CZUJNIK TEMPERATURY PŁYNUCHŁODZĄCEGO SILNIKA (1220)

10.1 - PrzeznaczenieCzujnik temperatury płynu chłodzącego informujekalkulator o temperaturze płynu chłodzącegosilnika.Zadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji jest:• ustalenie czasu podgrzewania• ustalenie czasu dogrzewania• określenie prędkości rozruchu• ustalenie prędkości obrotowej na wolnych

obrotach• pozwolenie na recyrkulację spalin (EGR)• ustalenie wydatku paliwa• ograniczenie wtryskiwanego przepływu

w przypadku temperatury krytycznej płynuchłodzącego (zabezpieczenie przedzagotowaniem)

uruchomieniem wentylatorów

logometrem w zestawie(*)

kontrolkami alarmowymii ostrzegawczymi (*)UWAGA: (*) w zależności od wersji.

10.2 -Opis

Istnieją 2 możliwości montażu:• czujnik 3 stykowy niebieski• czujnik 2 stykowy zielony

10.2.1 - Czujnik 3 stykowy niebieskiSonda składa się z 2 CTN (oporność przy

współczynniku ujemnym temperatury).Podłączenie styków złącza:• styk l - styk 2: CTN dla kalkulatora wtrysku• styk 3 - masa: CTN dla logometru w zestawie

wskaźnikówCharakterystyka elektryczna:• styk l - styk 2: oporność przy 20°C = 6200 U• styk 3 — masa: oporność przy 30°C = 1925 Ii

10.2.2 - Czujnik 2 stykowy zielonyCzujnik składa się z CTN (oporność przywspółczynniku ujemnym temperatury).Im wyższa temperatura tym bardziej wzrastawartość oporu.

Właściwości elektryczne:Oporność przy 20°C = 6200 U

10.2.3 - Miejsce zamontowania

sterowaniechłodnicysterowaniewskaźnikówsterowanie

Page 45: Silnik Hdi

(25) czujnik temperatury płynu chłodzącego silnika.

Czujnik zamontowany jest na obudowie pompypłyny chłodzącego.

Istniej ą 2 możliwości montażu:W przypadku metalowej obudowa pompy wodnej(płynu chłodzącego)

• czujnik temperatury płynu jestprzykręcony,

• uszczelnienie za pomocą miedzianejuszczelki.

W przypadku plastikowej obudowy pompy• czujnik temperatury płynu jest

zamocowany za pomocą plastikowegostrzemienia (zacisku).

• uszczelnienie za pomocą o-ringuuszczelniającego.

Page 46: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

11 - CZUJNIK TEMPERATURYPOWIETRZA (1310)

1 1 . 1 - PrzeznaczenieCzujnik temperatury powietrza informujekalkulator o temperaturze zassanego powietrza.Zadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji jest:• sterowanie dodatkowym ogrzewaniem• obliczenie gęstości otaczającego powietrza.

UWAGA: Czujnik temperatury powietrza jestzintegrowany z miernikiem przepływu powietrza.

11 .2-OpisCzujnik składa się z opornika o WspółczynnikuNegatywnym Temperatury (CTN).Im wyższa temperatura tym bardziej wzrastawartość oporności.Właściwości elektryczne:Oporność przy 25°C = 3300 U

11.3- Zamocowanie

(26) czujnik temperatury powietrzaJest zintegrowany z miernikiem przepływupowietrza.

12 - CZUJNIK TEMPERATURY PALIWA(1221)

1 2 . 1 - PrzeznaczenieZadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji jest:• ustalenie wydatku paliwa• obliczenie gęstości powietrza.

12.2-Opis

Czujnik składa się z opornika o WspółczynnikuNegatywnym Temperatury (CTN).Jeden z wariantów tego montażu mierzytemperaturę bezpośrednio na obiegu powrotnym dozbiornika:• oporność przy 25°C = 2400 D• oporność przy 80°C = 270 D

Page 47: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

(27) czujnik temperatury paliwa.Czujnik zainstalowany jest na kolektorze zasilania(28).

13 - CZUJNIK WYSOKIEGO CIŚNIENIAPALIWA (1321)

13.1 - PrzeznaczenieCzujnik mierzy wartość wysokiego ciśnieniaw kolektorze zasilania.Zadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji jest:• określenie ilości paliwa do wprowadzenia

poprzez sterowanie czasem wtrysku• regulacja ciśnienia (wysokie ciśnienie)

w kolektorze zasilania.

(29) czujnik wysokiego ciśnienia paliwa.(30) uszczelnienie metalowe

Czujnik jest typu piezoelektrycznego.Składa się z czujników tensometrycznych.Czujnik generuje napięcie proporcjonalne dociśnienia paliwa w kolektorze zasilania.

13.2.1 - Właściwości elektryczne

Podłączenie styków złącza:• styk l: masa• styk 2: informacja o ciśnieniu (O do 5 V)

• styk 3: zasilanie + 5V

Napięcie odpowiadające ciśnieniu 100 bar: « 0,5 V.

Napięcie odpowiadające ciśnieniu 300 bar: » 1,3 V.

12.3 - Miejsce zamontowania 13.2-Opis

Page 48: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

13.2.2 - Miejsce zamontowania

(29) czujnik wysokiego ciśnienia paliwa.Czujnik zainstalowany jest na kolektorze zasilania(28).

14 - CZUJNIK PRĘDKOŚCI POJAZDU(1620)

14.1 - PrzeznaczenieZadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji jest:• ustalenie prędkości pojazdu (na postoju czy

w trakcie jazdy)• określenie aktualnego przełożenia skrzyni

biegów• poprawa wolnych obrotów jadącego pojazdu.• optymalizacja przyspieszeń• ograniczenie szarpnięć silnika.

14.2-Opis

Czujnik dostarcza do kalkulatora informacjęo prędkości pojazdu.

Czujnik wykorzystujący “efekt Halla":• 5 “synchropulsów" na metr• 3 “synchropulsy" na obrót

14.3 - Właściwości elektrycznePodłączenie styków złącza:• styk ł: zasilanie + 12V• styk 2: masa• styk 3: sygnał

14.4 - Miejsce zamontowania

Czujnik zamocowany jest na skrzyni biegów.

Page 49: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

15 - STYCZNIK HAMULCA

15.1 - PrzeznaczenieStycznik pozwala kalkulatorowi wtrysku napoprawienie komfortu jazdy.

15.2 - Miejsce zamontowaniaStycznik hamulca umieszczony jest na zespolepedałów.

16 - KALKULATOR WTRYSKU (1320)

16.1 - PrzeznaczenieKalkulator kieruje całym zespołem systemuwtrysku.Oprogramowanie kalkulatora obejmuje:• koordynację funkcji sterowania wtrysku

i zmniejszenia emisji zanieczyszczeń,• strategię poprawy komfortu jazdy.• funkcję blokady zapłonu,• strategię zabezpieczeń,• sterowanie przekaźników wentylatorów

chłodnicy i kontrolek alarmowych (*)• sterowanie systemem podgrzewania płynu dla

nagrzewnicy (*)• diagnostykę z zapamiętaniem błędu.UWAGA: (*) w zależności od wersji.

Kalkulator steruje pracą następujących elementów:• wtryskiwaczy "diesel"• elektrozaworu regulacji ciśnienia doładowania• regulatora wysokiego ciśnienia paliwa• elektrozaworu regulacji recyrkulacji (EGR)• modułu podgrzewania i dogrzewania (odcięcie

dogrzewania)• wyłącznika 3 tłoka pompy wysokiego ciśnienia

paliwa

Kalkulator dostarcza następujących informacji:• prędkość obrotowa silnika: do bloku liczników• zużycie chwilowe paliwa: do komputera

pokładowego• odcięcie chłodzenia• zezwolenie na uruchomienie podgrzewacza

płynu chłodniczego (w zależności od wersji)

Nie ma możliwości odłączenia czujnika ciśnieniaatmosferycznego od kalkulatora wtrysku.Kalkulator zawiera stopień mocy, zdolny dodostarczenia bardzo silnego prądu sterującego,potrzebnego do uruchomienia wtryskiwaczy.Kalkulator połączony jest z wiązką wtryskuzłączem 88 stykowym.Aktualizacja oprogramowania kalkulatora wtryskuodbywa się poprzez programowanie zdalne(kalkulator wyposażony jest w pamięć FLASHEPROM).

Page 50: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

16.2 - Podłączenie styków złącza

Nr styku Oznaczenie

1 Zasilanie + 12 V (po podwójnym przekaźniku)

2 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem nr 1

3 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem nr 3

4 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem nr 4

5 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem nr 2

6 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem nr 2

7 —

8 Linia diagnostyczna cewek przekaźników sterowania wentylatorami chłodnicy

9

10 Linia diagnostyki I

11 Wejście: czujnik temperatury powietrza (miernik przepływu)

12 Wyjście 5 V: zasilanie czujników

13 Wejście: sygnał natężenia przepływu powietrza (miernik przepływu)

14 Wejście: sygnał czujnika prędkości obrotowej

15 Wejście: sygnał czujnika pedału przyspieszenia

16

17 ——

18 Wejście: sygnał czujnika wałka rozrządu

19 Wejście: prędkość pojazdu (czujnik prędkości pojazdu)

20 —

21-22 —

23 Wyjście: informacja o temperaturze płynu chłodzącego silnika (logometr + kontrolkaw zestawie przekaźników)

24 —

25 Wyjście: sterowanie zespołem wentylatora chłodnicy 1

26 Wyjście: elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania

27 Masa: presostat klimatyzacji

28 —

29 Zasilanie + 12 V (po przekaźniku podwójnym)

30 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem Nr 1

31 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem Nr 3

32 Wyjście: sterowanie wtryskiwaczem Nr 4

33 Masa

34 Masa czujników

35 —

36 Linia ciągu systemu blokady zapłonu

37 —

38 Linia diagnostyki k

39 Wejście: czujnik temperatury paliwa

40 Masa

41 Wejście: sygnał czujnika prędkości obrotowej

Page 51: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Nr styku Oznaczenie42-43 .—

44 Zasilanie czujników (5 V)

45 Masa: czujnik temperatury płynu chłodzącego

46 Wejście: informacja o temperaturze płynu chłodzącego silnika

47 Wejście: informacja o włączonej klimatyzacji

48 Wejście: stycznik stopu

49 Masa

50 Wejście: informacja o ciśnieniu paliwa

51 Masa

52 Wyjście: sterowanie elektrozaworem recyrkulacji (EGR)

53 Masa

54-55 —

56 Wyjście: wskaźnik podgrzewania

57 —

58 Wyjście 1: sterowanie dodatkowym ogrzewaniem 1

59-60 —

61 —

62 Wyjście: prędkość obrotowa silnika do bloku liczników

63 Wyjście: zużycia chwilowe paliwa (komputer)

64 Wejście: czujnik pedału przyspieszania

65 —

66 Wejście: wzbudzenie kalkulatora wtrysku, wzbudzenie dla ADC

67 Wyjście: sterowanie modułem podgrzewania

68 Wejście: czujnik pedału przyspieszania

69 + po włączeniu zapłonu

70 Wejście: temperatura katalizatora

71 Wejście: ciśnienie powietrza kolektora wlotowego

72 —

73 Wejście: stycznik hamulca nadmiarowego

74 Wejście: ciśnienie paliwa

75 Presostat klimatyzacji (poziom sterowania 26 bar)

76-79 —

80 Wyjście: wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnienia paliwa

81 Wyjście: informacja o temperaturze płynu chłodzącego silnika (blok liczników)

82 Wyjście: Wskaźnik diagnostyki (blok liczników)

83 Wyjście: sterowanie zespołem wentylatora chłodnicy 2

84 Wyjście: sterowanie klimatyzacją

85 Wyjście 2: sterowanie dodatkowym ogrzewaniem 2

86 Wyjście: sterowanie podwójnym przekaźnikiem

87 Wyjście: sterowanie podwójnym przekaźnikiem

88 Wyjście: sterowanie modułem podgrzewania

Page 52: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 53: Silnik Hdi

17 - SZCZEGÓŁY DOTYCZĄCESTEROWANIA WTRYSKIWACZAMI"DIESEL"

Kalkulator wtrysku steruje wtryskiwaczamiw sposób dwustopniowy:• stopień sterowania l: grupa wtryskiwaczy l -4• stopień sterowania 2: grupa wtryskiwaczy 2-3

Stopnie sterowania wtryskiwaczami "diesel"pozwalają na uzyskanie następujących napięć:• napięcia szczytowego 80V potrzebnego do

rozpoczęcia podnoszenia się wtryskiwacza• napięcia 50V niezbędnego do utrzymania

otwarcia wtryskiwacza.

Każdy stopień sterowania, zintegrowanyz kalkulatorem wtrysku, posiada kondensatormagazynujący energię niezbędną do sterowaniawtryskiwaczami.

Między każdym wtryskiem kalkulator wysyłaimpulsy do cewki nie wzbudzonego wtryskiwacza.

Impulsy wytwarzają napięcie indukcyjne koniecznedo zasilenia odpowiedniego stopnia sterowania(kondensator).

18 - WTRYSKIWACZE "DIESEL" 1331,1332, 1333, 1334

18.1 - PrzeznaczenieWtryskiwacze wprowadzają paliwo niezbędne dopracy silnika.

Wtryskiwanie paliwa bezpośrednio na główkitłoków polepsza sprawność silnika.

W jednym cyklu pracy silnika można wykonaćnastępujące wtryski:• wtrysk prowadzący (wstępny)• wtrysk zasadniczy• wtrysk uzupełniający

Page 54: Silnik Hdi

UWAGA: Stopień sterowania nie może ładowaćsię przy nieprawidłowości na linii zasilaniawtryskiwacza._____________________

System wewnętrznego zabezpieczenia kalkulatorapozwala na odłączenie stopni sterowania przyzatrzymaniu pracy silnika.

WAŻNE: Biorąc pod uwagę obecność wysokiegonapięcia na zaciskach kalkulatora i wtryskiwaczyewentualne pomiary napięcia muszą byćwykonywane specjalnymi urządzeniami.

Page 55: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 56: Silnik Hdi

f: powrót do zbiornika paliwa.

(30) złącze elektryczne.(31) cewka elektrozaworu sterującego.(32) sprężyna elektrozaworu sterującego.(33) nakrętka.(34) iglica elektrozaworu sterującego.(35) końcówka wtryskiwacza.(36) iglica wtryskiwacza "diesel".(37) komora ciśnieniowa.(38) sprężyna wtryskiwacza "diesel".(39) tłoczek sterujący.(40) przestrzeń sterowania.(41) dysza zasilająca.(42) dysza obiegu powrotu paliwa.(43) przewód wejściowy wysokiego ciśnienia

paliwa.(44) filtr laminarny wbudowany w złącze (43).

Elektrozawór sterujący umieszczony jest w górnejczęści wtryskiwacza.

Zamocowany jest na korpusie wtryskiwaczaza pomocą nakrętki (33).

Wtryskiwacze posiadają 5 otworówumożliwiających wytworzenie mieszankipaliwowo-powietrznej.

18.2-Opis

38 37 36

Page 57: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

UWAGA: Średnice 5 otworów wtryskiwaczy sądostosowane do wersji silnika.

WAŻNE: Podczas czynności obsługi nie wolnomanewrować wtryskiwaczem trzymając za górnąnakrętką (33). Spowoduje to jego zniszczenie.

UWAGA: Filtr laminarny nie wymaga obsługi.Ilość wtryskiwanego paliwa zależy odnastępujących parametrów:• czasu trwania impulsu elektrycznego

(kalkulator)• prędkości otwarcia wtryskiwacza• natężenia przepływu hydraulicznego

wtryskiwacza (liczba i średnica otworów)• ciśnienia paliwa w kolektorze zasilania.

Stosowane ciśnienia paliwa nie pozwalająna bezpośrednie sterowanie wtryskiwaczami.

Otwieranie wtryskiwaczy realizowane jest dziękiróżnicy ciśnień między przestrzenią sterowania (40)a komorą ciśnieniową (37).

Iglica wtryskiwacza (36) jest dociśnięta do swojegogniazda przez sprężynę (38).

Iglica wtryskiwacza jest podnoszona przez tłoksterujący (39) (tłok działa swobodnie w cylindrze).

Główka tłoka wchodzi do przestrzeni sterowania(40).

Przestrzeń sterowania połączona jestz następującymi obiegami:• obiegiem wysokiego ciśnienia paliwa poprzez

dyszę (41)• obiegiem powrotu do zbiornika paliwa poprzez

dyszę (42)

Przestrzeń sterowania (40) jest oddzielonaod obiegu powrotnego paliwa iglicą elektrozaworu(34).

Iglica wtryskiwacza (36) jest dociśnięta do gniazdaprzez sprężynę (32).

Paliwo rozdzielone jest po równo między komory(40) i (37).

Dysza (42) jest większa od dyszy (41).

Iglica elektrozaworu podnosi się gdy cewkaelektrozaworu otrzymuje impuls prądowy (polemagnetyczne).

Page 58: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 59: Silnik Hdi

J: wtryskiwacz zamknięty.

K: wtryskiwacz otwarty.(34) iglica elektrozaworu sterującego.(36) iglica wtryskiwacza.(37) komora ciśnieniowa.(38) sprężyna wtryskiwacza.(39) tłok sterowania.(40) przestrzeń sterowania.(41) dysza zasilająca, (rozpylacz)(42) dysza obiegu powrotu do zbiornika paliwa.

18.3 - Zasada podnoszenia się

Page 60: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 61: Silnik Hdi

18.3.1 - Wtryskiwacz zamknięty

Nacisk wywierany przez wysokie ciśnienie jestidentyczny w przestrzeni sterowania (40) i komorzeciśnieniowej (37).Tłok sterowania jest nieruchomy (dociśnięty doiglicy wtryskiwacza).Wzrost ciśnienia w kolektorze zasilania powodujezamknięcie wtryskiwacza.

18.3.2 - Zasada otwarcia wtryskiwaczaKalkulator zasila elektrycznie elektrozawór.

Faza działania od momentu, gdy iglicaelektrozaworu (34) podnosi się pod działaniemzaworu prowadzącego (pole magnetyczne):• otwiera się przejście paliwa przez dyszę (42)• ilość wpływająca paliwa przez dyszę nie

równoważy wycieku przez dyszę (42)• równowaga między ciśnieniem komór (40)

i (37) zostaje naruszona.• ciśnienie w komorze ciśnienia podnosi iglicę

wtryskiwacza• tłok sterowania podnosi się.• paliwo wysyłane jest do główki tłoka.

UWAGA: Czas wtrysku paliwa równy jest czasowitrwania impulsu elektryczne podawanego na cewkęzaworu elektromagnetycznego..

18.3.4 - Zasada zamykania wtryskiwaczaKolejność operacji realizowanych od chwiliodcięcia zasilania elektrozaworu wtryskiwaczaprzez kalkulator:• sprężyna elektrozaworu dociska iglicę do

gniazda.• dysza (42) zostaje zamknięta• przepływ paliwa do układu powrotnego ustaje• wzrasta ciśnienie w przestrzeni sterowania (40)

i powoduje zamknięcie wtryskiwacza.• ustala się ponownie równowaga ciśnień

pomiędzy komorami (40) a (47)• wtryskiwacz jest gotowy do kolejnego cyklu

pracy.

Page 62: Silnik Hdi

UWAGA: Maksymalne podniesienieelektrozaworu prowadzącego: » 0,06 mm. iglicy

Page 63: Silnik Hdi

18.3.3 • Charakterystyka w zależności od czasutrwania impulsu sterującegoKrótki impuls:• tłok sterowania posiada pewną bezwładność• iglica wtryskiwacza zostaje lekko podniesiona• ilość wtryskiwanego paliwa jest bardzo mała• ciśnienie wtrysku jest niższe od ciśnienia

w kolektorze zasilania.Długi impuls:• tłok sterowania i iglica wtryskiwacza są

całkowicie podniesione.• ilość wtryskiwanego paliwa jest duża• ciśnienie wtrysku jest równe ciśnieniu

w kolektorze zasilania.

UWAGA: Zachowanie mechaniczne wtryskiwaczajest zapamiętywane w odpowiedniej "kartografii"(w pamięci kalkulatora).

Page 64: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Prąd sterujący wtryskiwacza.

Y: Natężenie w Amperach.X: czas trwania.(45) prąd wywołania.(46) prąd podtrzymania.(47) faza wywołania.(48) faza podtrzymania.(49) koniec impulsu sterującego.

Zasilanie elektryczne elektrozaworu odbywa sięw 2 fazach:• faza wywołania (napięcie i prąd wywołania)• faza podtrzymania (napięcie i prąd

podtrzymania)

18.4.1 - Faza wywołania

Faza wywołania ma na celu spowodowanieszybkiego podniesienia iglicy elektrozaworu.

Zasilanie elektrozaworu wtryskiwacza:• napięcie około 80 V• natężenie około 20 A

UWAGA: Faza wywołania trwa jedynie kilkamilisekund (0,3 ms).

18.4.2 - Faza podtrzymania

Faza podtrzymania pozwala na dalsze zasilanieelektrozaworu ograniczając przy tym ilośćzużywanej mocy elektrycznej.

Zasilanie elektrozaworu wtryskiwacza:• napięcie około 50 V• natężenie około 12 A

18.4.3 - Szczegóły dotyczące sterowaniaelektrycznego.

UWAGA: Zabronione jest zasilanie wtryskiwaczanapięciem 12 V (zniszczenie elektrozaworu).____

18.4 - Sterowanie elektrozaworamiwtryskiwaczy

Page 65: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

FUNKCJA: PODGRZEWANIE - DOGRZEWANIE

1 - SCHEMAT IDEOWY

(l 150) moduł podgrzewania i dogrzewania,(l 160) świece żarowe.(1320) kalkulator sterowania silnika.(VI150) kontrolka podgrzewania.

2 - ŚWIECE ŻAROWE (1160)

2.1 - PrzeznaczenieŚwiece żarowe umożliwiają szybki wzrosttemperatury w komorach spalania podczas fazyrozruchu.

2.2 - Opis

Świece żarowe — napięcie 11 V.

Długość całkowita 107 mm.

Składaj ą się z:• oporowego elementu grzewczego• metalowej obudowy

Page 66: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3 - MODUŁ PODGRZEWANIA -DOGRZEWANIA (1150)

3.1 - PrzeznaczenieZasilanie elektryczne świec żarowych w zależności oddyspozycji kalkulatora.

3.2 - OpisCzas trwania podgrzewania i dogrzewania jestokreślany przez kalkulator.

W przypadku usterki modułu podgrzewania kalkulatorzapamiętuje błąd.

3.3 - Właściwości elektrycznePodłączenie styków złącza:• styk nr l: masa• styk nr 2: niewykorzystany• styk nr 3: + 12 V po włączeniu zapłonu• styk nr 4: wejście kalkulatora sterowania silnika.• styk nr 5: diagnostyka modułu podgrzewania• styk nr 8: napięcie stałe + 12V• styk nr 9: zasilanie świec żarowych

3.4 - Miejsce zamontowaniaW zależności od pojazdu.

Page 67: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

FUNKCJA: CHŁODZENIE SILNIKA (ZINTEGROWANEZ KALKULATOREM WTRYSKU)

Funkcje kalkulatora wtrysku:• sterowanie włączania i wyłączania wentylatorów

chłodnicy (chłodzenie silnika i funkcjaklimatyzacji)

• sterowanie uzupełniającej wentylacji (przezmaksymalnie 6 minut)

• sterowanie zapalenia kontrolki alarmowejtemperatury płynu chłodzącego w zestawiewskaźników (*)

• sterowanie logometru temperatury płynuchłodzącego w zestawie wskaźników (*)

• diagnostyka działania wentylatora (lubwentylatorów) chłodnicy

• kontrola temperatury płynu chłodzącego silnika• sterowanie w trybie awaryjnymUWAGA: (*)W zależności od wersji.

1 - SCHEMAT IDEOWY

A: miejsce zamontowania z 2 wentylatoramichłodnicy

B: montaż z l wentylatorem chłodnicy+ BAT = + akumulator.+ ACC = + dodatkowy(1) przekaźnik podwójny wtrysku.

(5) przekaźnik 2.(6) przekaźnik 3.(7) wentylator chłodnicy 2.(8) czujnik temperatury płynu chłodzącego silnika.(9) kalkulator wtrysku.(10) sterowanie sprężarką klimatyzacji,(l l)informacja o włączonej klimatyzacji,(l 2) opornik.

Page 68: Silnik Hdi

(2) zestaw wskaźników tablicy rozdzielczej(logometr + kontrolka alarmowa w zestawiewskaźników).

(3) przekaźnik 1.(4) wentylator chłodnicy l.

Page 69: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

2 - CZUJNIK TEMPERATURY PŁYNUCHŁODZĄCEGO SILNIKA (1220)

Czujnik ten informuje kalkulator o temperaturzepłynu chłodzącego silnika.

Czujnik zbudowany jest z elementu oporowegoo Ujemnym Współczynniku Temperatury (CTN)

Ze wzrostem temperatury wartość jego oporumaleje.

Zamontowany jest na obudowie pompy płynuchłodzącego.

UWAGA: Istnieje możliwość 2 rodzajów montażuczujnika temperatury płynu chłodzącego.______

3- INFORMACJA O WŁĄCZONEJKLIMATYZACJI

Informacja dostarczana jest przez kalkulatorklimatyzacji z chwilą włączenia klimatyzacji.

Kiedy informacja o włączonej klimatyzacjidochodzi do kalkulatora wtrysku to następujezałączenie wentylatora (lub wentylatorów)chłodnicy na małych szybkościach

4 - ZESPÓŁ WENTYLATORÓWCHŁODNICY

Istnieją 2 możliwości montażu:• montaż z l wentylatorem• montaż z 2 wentylatorami

UWAGA: Progi włączenia wentylatorów chłodnicyzależą od pojazdu (patrz odpowiedniadokumentacja_____________________

4.1 - Montaż z 1 wentylatorem chłodnicyMożliwe są dwie prędkości działania:

• mała prędkość• duża prędkość

Mała prędkość uzyskiwana jest przez zasilaniewentylatora poprzez oporniki ustawione szeregowona obiegu zasilającym.

Duża prędkość osiągana jest przez bezpośredniezasilanie wentylatorów.

Przejście z małej prędkości na dużą jestnatychmiastowe.

Przed przejściem na dużą prędkość wentylator(-y)są utrzymywane przez 3 sekundy na małychprędkościach

4.2 - Montaż z 2 wentylatorami chłodnicyMożliwe są dwie prędkości działania:• mała prędkość• duża prędkość

Mała prędkość uzyskiwana jest przez zasilanieszeregowe wentylatorów.

Duża prędkość osiągana jest przez równoległezasilanie wentylatorów.

Przejście z małej prędkości na dużą jestnatychmiastowe.

Przed przejściem na dużą prędkość wentylator(y) sąutrzymywane przez 3 sekundy na małej prędkości.

5 - WENTYLACJA UZUPEŁNIAJĄCA

Po zatrzymaniu silnika, jeżeli temperatura płynuchłodzącego przekracza pewien próg (*),kalkulator zarządza wentylację uzupełniającą.

Realizowana jest ona przy małej prędkości i trwamaksymalnie do 6 minut od momentu zatrzymaniusilnika.

UWAGA: Jeżeli po wyłączeniu zapłonu napięcieakumulatora wynosi poniżej 10,5 V to kalkulatorblokuje funkcję wentylacji uzupełniającej.

(*) w zależności od pojazdu.

6 - TRYB AWARYJNYZadanie kalkulatora wtrysku w przypadkuniesprawności czujnika temperatury płynuchłodzącego:• włączenie wentylatora (-ów) chłodnicy na

dużej prędkości• załączenie migotania kontrolki alarmowej

temperatury płynu chłodzącego w zestawiewskaźników (w zależności od wersji)

Page 70: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

FAZY DZIAŁANIA: SYSTEM WTRYSKU BEPOSREDNIEGO HDI

1-WSTĘP1.1 - Ogólna zasadaWtiyskiwacze "diesel" wtryskują paliwo potrzebnedo pracy silnika.

Zasada wtrysku bezpośredniego HDI:• przy małych prędkościach obrotowych silnika

(np. na biegu jałowym), czas otwarciawtryskiwaczy może być wydłużony

• ciśnienie wtrysku może być słabe

W przypadku większego zapotrzebowania silnikana energię (np. na obrotach regulacji).• czas w jakim może nastąpić otwarcie

wtryskiwaczy jest krótszy• ciśnienie wtrysku paliwa musi być o wiele

wyższe.

Koncepcja systemu wtrysku bezpośredniego HDIpozwala na modyfikację następujących3 parametrów:• ciśnienia wtrysku (czerpiąc paliwo pod

wysokim ciśnieniem z kolektora)• natężenia przepływu wtryskiwanego paliwa

(działając na czas otwarcia wtryskiwaczy)• rozpoczęcia wtrysku.

UWAGA: Parametry wtrysku HDI wynikająkonfiguracji powyższych parametrów.

1.2 - Kartografia (metoda analizy graficznejelementów logicznych komputera)Punkt zadziałania wtrysku wybierany jestw zależności od 3 następujących parametrów(kartografia podstawowa).• ciśnienie paliwa• natężenie przepływu wtryskiwanego paliwa• prędkość obrotowa silnika

X: wysokie ciśnienie paliwa.Y: prędkość obrotowa silnika.Z: wydatek wtryskiwanego paliwa.

Kalkulator wtrysku zachowuje w pamięcinastępujące kartografie:• kartografię pedału przyspieszania• krzywą pełnego obciążenia• kartografię ciśnienia doładowania• kartografię recyrkulacji spalin• kartografię ograniczenia dymienia• kartografię wysokiego ciśnienia paliwa.

Page 71: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

2 - SCHEMAT IDEOWY WTRYSKU

Page 72: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Oznaczenie naschemacie

Opis

A Obliczanie ilości paliwa do wtryskiwania

B Sterowanie wysokiego ciśnienia paliwa

C Sterowanie wtrysku bezpośredniego HDI

D Sterowanie recyrkulacji spalin (EGR)

E Sterowanie ciśnienia doładowania

F Sterowanie rozruchu silnika

1 Pedał przyspieszania

2 Kartografia pedału przyspieszania

3 Regulacja prędkości obrotowej biegu jałowego

4 Kartografia maksymalnego przyspieszenia

5 Krzywa pełnego obciążenia

6 Wybór minimalnego natężenia przepływu7 Regulacja przeciw szarpnięciom

8 Regulacja rozruchu

9 Regulacja stabilności (poprawności) działania

10 Kartografia wysokiego ciśnienia paliwa

13 Regulacja wysokiego ciśnienia paliwa

14 Sterowanie wtryskiwaczy "diesel" (1-3-4-2)

15 Kolektor zasilania wysokiego ciśnienia paliwa

16 Regulator wysokiego ciśnienia paliwa

17 Silnik

18 Pompa wysokiego ciśnienia paliwa

19 Regulator wysokiego ciśnienia paliwa

20 Czujnik prędkości obrotowej silnika

21 Zawór regulacji ciśnienia doładowania

22 Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania

23 Zawór recyrkulacji spalin (EGR)

24 Elektrozawór recyrkulacji spalin (EGR)

25 Miernik przepływu powietrza

26 Regulacja recyrkulacji spalin (EGR)

27 Regulacja ciśnienia doładowania

28 Czujnik ciśnienia kolektora wlotowego

29 Kartografia ograniczenia dymów

30 Kartografia recyrkulacji spalin

31 Kartografia ciśnienia doładowania

Page 73: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3 - ZADANIE GŁÓWNYCH

KARTOGRAFII

3.1 - Kartografia pedału przyspieszaniaZadaniem kartografii pedału przyspieszenia (przykorekcie poleceń kierowcy) jest:• zapobieganie poważnym wahaniom wydatku

paliwa (poprawa komfortu prowadzenia)• uzyskanie dobrej płynności jazdy (poprawa

komfortu prowadzenia)UWAGA: Kartografia znajduje zastosowanie przyobliczeniu ilości paliwa do wtryśnięcia.

3.2 - Krzywa pełnego obciążeniaKrzywa pełnego obciążenia ogranicza ilość paliwado wprowadzenia.Pozwala na nie przekraczanie dopuszczalnej dlasilnika ilości paliwa (ograniczenia mechaniczne,ilość powietrza zużywanego przez silnik).

3.3 - Kartografia ciśnienia doładowaniaDotyczy pojazdów wyposażonych w sterowanąturbosprężarkę.Kartografia umożliwia określenie wielkościdoładowania na podstawie ilości paliwa dowtryskiwania.

3.4 - Kartografia recyrkulacji spalinPozwala na bardzo dokładne określenie stosunkurecyrkulacji spalin.Stosunek recyrkulacji spalin uzyskiwany jestgłownie na podstawie następujących parametrów:• ilość paliwa do wtryskiwania• ciśnienie atmosferyczne• ilość powietrza wpływającego do silnika

(obliczenie)

3.5 - Kartografia ograniczenia emisjidymieniaPozwala na ograniczenie emisji dymu w stadiachprzejściowych (np. przy zmianie przełożeniaskrzyni biegów)Przykład:• kierowca chce zmienić prędkość obrotową• równowaga między ilością paliwa i ilością

powietrza zostaje zaburzona.Kartografia kieruje zmianą wydatku paliwaw stosunku do prędkości obrotowej, aby nieprzekroczyć dozwolonej granicy emisji sadzy.

3.6 - Kartografia wysokiego ciśnieniapaliwaPozwala na ustalenie wartości wysokiego ciśnieniapaliwa w zależności od ilości paliwa dowtryskiwania.

4- DZIAŁANIEIlość paliwa do wtryśnięcia obliczana jest napodstawie następujących parametrów:• położenie pedału przyspieszenia• stanu pracy silnika (prędkość obrotowa silnika,

temperatura, ciśnienie)W zależności od ilości paliwa do wtryśnięciakalkulator określa następujące parametry:• wartość ciśnienia w obiegu wysokiego

ciśnienia paliwa, potrzebne kolektorowizasilania

• początek wtrysku• czas trwania wtryskuKalkulator stosuje specjalne protokoły (strategie)przy rozruchu i zatrzymania silnika.

5 - USTALENIE ILOŚCI PALIWA DOWTRYSKIWANIA

5.1 - Wiadomości ogólneIlość paliwa do wtryskiwania ustalona jest napodstawie polecenia kierowcy dostarczonego przezpołożenie pedału przyspieszenia.

Przy obliczaniu ilości paliwa kalkulator wtryskuuwzględnia następujące elementy:• żądanie kierowcy (po korekcie-filtracji)• kartografia ograniczenia emisji dymów• krzywą pełnego obciążenia (kartografia

maksymalnego składu)• kartografię wolnych obrotów

Każda kartografia określa ilość paliwa dowtryskiwania.

Wybór ilości paliwa dokonywany jest wedługwstępnie ustalonego poziomu priorytetów.

UWAGA: Jeżeli silnik pracuje na wolnychobrotach, to uwzględniana jest wartość dostarczonaprzez kartografię biegu jałowego.

Ilość paliwa do wtrysku nie powinna nigdyprzekraczać wartości podanej przez poniższekartografie:• krzywa pełnego obciążenia• kartografia ograniczenia emisji dymówUstalona ilość paliwa jest ilością całkowitą paliwawprowadzanego w następujących fazach:• wtrysk prowadzący• wtrysk zasadniczyUWAGA: W fazie rozruchu położenie pedałuprzyspieszenia nie jest brane pod uwagę.

Page 74: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

5.2 - Poszczególne korekcje5.2.1 - Regulacja wolnych obrotów silnika

Zadaniem tej funkcji jest:• regulacja wolnych obrotów silnika• uzyskanie trybu wolnych obrotów

o przyspieszeniu stopniowo zanikającym wzależności od podgrzewania silnika

• poprawienie wolnych obrotów jadącegopojazdu.

5.2.2 - Przerwanie wtrysku

Odcięcie wtrysku przy zwolnionym nacisku napedał ma miejsce gdy obliczona ilość paliwa dowtryśnięcia jest równa O (pojazd w trakciehamowania).

Prędkość obrotowa powtórnego załączenia wtrysku•> 2200 obr./min.

Przerwanie wtrysku przy nadmiernej prędkościobrotowej zachodzi w momencie przekroczeniaprzez silnik prędkości obrotowej 5300 obr./min.

UWAGA: Gdy ciśnienie wtrysku jest zbyt wysokiekalkulator steruje regulatorem wysokiego ciśnieniapaliwa z minimalnym RCO.

RCO: stosunek cykli otwarcia

5.2.3 - Regulacja przeciw szarpnięciom

Funkcja ta ma na celu oczyszczenie pierwszejfiltracji wykonanej przez kartografię pedałuprzyspieszenia.

W momencie przyspieszenia lub hamowaniazmiany wydatku paliwa są modyfikowanestopniowo.

6- REGULACJA WYSOKIEGOCIŚNIENIA PALIWA

6.1 - Wiadomości ogólne

(15) kolektor zasilania.(18) pompa wysokiego ciśnienia paliwa.(32) kalkulator wtrysku.(33) czujnik wysokiego ciśnienia paliwa.

Fazy działania:• kalkulator steruje regulatorem ciśnienia

poprzez sygnał napięciowy RCO, wychodzącod wartości teoretycznej ciśnienia (kartografiawysokiego ciśnienia paliwa)

• czujnik wysokiego ciśnienia paliwa mierzywartość ciśnienia w kolektorze zasilania.

• kalkulator koryguje RCO na wejściu regulatoraciśnienia aby otrzymać ciśnienie teoretycznerówne ciśnieniu zmierzonemu w kolektorzezasilania.

UWAGA: Kalkulator rejestruje błąd“REGULACJA WYSOKIEGO CIŚNIENIA" jeżelinie uda mu się uzyskać żądanego ciśnieniaw kolektorze zasilania.

Page 75: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 76: Silnik Hdi

Fazy działania:

• a: wykorzystanie 3 tłoków• b: wykorzystanie 2 lub 3 tłoków (histereza)• c: wykorzystanie 2 tłoków• N: prędkość obrotowa silnika (obr./min.)• wydatek wtryśniętego paliwa (litry)

Pompa pracuje z 3 tłokami:• przy zmniejszonej prędkości obrotowej• od 2/3 pełnego obciążenia aż do pełnego

obciążenia.

Pompa pracuje z 2 tłokami:• powyżej poziomu wolnych obrotów• powyżej 2/3 pełnego obciążenia silnika

UWAGA: Jeżeli temperatura paliwa przekracza106°C pompa wysokiego ciśnienia paliwa pracujejuż tylko z 2 tłokami (uaktywniony wyłączniktrzeciego tłoka).

6.2 - Działanie wyłącznika 3 tłoka pompy

Page 77: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

7- WTRYSK BEZPOŚREDNI HDIKalkulator steruje oddzielnie każdymwtryskiwaczem przy rozpoczynaniu każdegowtrysku.Kolejność zasilania wtryskiwaczy: 1-3-4-2.Paliwo może być wtryskiwane podczas:• wtrysku wstępnego, zwanego też

prowadzącym, który ma na celu ograniczeniehałasu pracy silnika

• wtrysku zasadniczego• w razie konieczności: wtrysku uzupełniającego

(zredukowanie emisji zanieczyszczeń)

7.1 - Określenie czasu trwania wtryskuCzas trwania wtrysku zależy od następującychparametrów:• ilości paliwa do wtryskiwania• ciśnienia w kolektorze zasilania• prędkości obrotowej silnikaPrzy jednym cyklu pracy silnika czas trwaniawtrysku może być podzielony na dwie fazy:• wtrysk wstępnyt wtrysk zasadniczy

7.2 - Ustalenie rozpoczęcia wtrysku(wyprzedzenie)Moment rozpoczęcia wtrysku wstępnego zostałobliczony na podstawie ilości paliwa dowtryskiwania.W przypadku gdy temperatura płynu chłodzącegojest zbyt niska, dokonywana jest korekcjawyprzedzenia wtrysku.

8 - OKREŚLENIE RODZAJU WTRYSKU

8.3 - Wtrysk wstępnyRozpoczyna się przed wtryskiem zasadniczym.Kalkulator decyduje o wtrysku wstępnym gdyprędkość obrotowa silnika jest niższa od 3200obr./min. (zredukowanie hałaśliwej pracy).Wtrysk wstępny jest opuszczany w następującychprzypadkach:• prędkość obrotowa silnika przekracza 3200

obr./min.• wysokie ciśnienie jest niewystarczające• przy odgazowaniu kolektora zasilania (faza

rozruchu)• wydatek paliwa jest niższy od minimalnego

progu.

UWAGA: Czas trwania wtrysku wstępnego jestograniczony w zależności od wysokiego ciśnieniadostępnego w kolektorze zasilania.

8.2 - Wtrysk zasadniczyRozpoczęcie i czas trwania wtrysku są zmienneniezależnie od tego czy nastąpił wtrysk wstępnyczy nie.Wtrysk zasadniczy nie jest wykonywany gdy:• ciśnienie w kolektorze zasilania jest

niewystarczające (ciśnienie poniżej 120 bar).• Została osiągnięta maksymalna prędkość

obrotowa silnika.

8.3 - Wtrysk uzupełniającyWtrysk uzupełniający połączony ze specyficznymkatalizatorem pozwala na zredukowaniezanieczyszczeń a przede wszystkim tlenków azotu.Wtrysk uzupełniający jest określany na podstawienastępujących parametrów:• rozpoczęcia wtrysku, zależnego od prędkości

obrotowej silnika;• czasu trwania wtrysku, zależnego od prędkości

obrotowej silnika, ciśnienia atmosferycznego,temperatury powietrza i płynu chłodzącegosilnika.

Wtrysk uzupełniający nie jest realizowany gdy:• temperatura katalizatora przekracza określoną

wartość graniczną.• wysokie ciśnienie jest niewystarczające• przy niesprawności miernika powietrza• przy niesprawności elektrozaworu EGR• przy niesprawności elektrozaworu regulacji

ciśnienia doładowania• przy niesprawności czujnika w kolektorze

wlotowym

8.4 - Poprawność pracy silnikaPraca silnika na wolnych obrotach powodujedrgania.Kalkulator określa poprawność pracy silnika napodstawie następujących parametrów:• prędkość obrotowa• położenie waha korbowegoZadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji jest:• przeanalizowanie różnic chwilowej prędkości

obrotowej dla każdego cylindra• wyliczenie specyficznej korekty wydatku

paliwa dla każdego wtryskiwacza na podstawiezmierzonych prędkości obrotowych

UWAGA: Korekcja wydatku wyraża się ilościąpaliwa: X mg paliwa/jeden wtrysk (±5 mg/wtrysk).

Page 78: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

9- REGULACJA CIŚNIENIADOŁADOWANIA

Wyliczenie ciśnienia doładowania wykonywanejest na podstawie następujących parametrów:• prędkość obrotowa silnika• ilość paliwa do wtryśnięcia

Progi wartości doładowania są zmienne i zależą odwarunków obciążenia.

Maksymalna wartość doładowania wynosi 950mbar w zakresie od 2500 do 3500 obr./min.

Ciśnienie doładowania może być regulowane lubsterowane w otwartym obiegu (otwartej pętli).

UWAGA: Z chwilą rozruchu silnika ciśnieniedoładowania nie jest regulowane.Zalety regulowanego ciśnienia doładowania:• poprawa komfortu jazdy• lepszy kompromis sprawność/ zużycie paliwa

(20) czujnik prędkości obrotowej silnika.(23) zawór recyrkulacji spalin (EGR).(24) elektrozawór regulacji recyrkulacji (EGR).(25) miernik przepływu powietrza.(32) kalkulator wtrysku.Recyrkulacja spalin jest typu stopniowegoi kierowana jest przez kartografię.Zadaniem kalkulatora w zależności od otrzymanejinformacji (stosunek recyrkulacji spalin określonyw kartografii) jest:• sterowanie zaworem recyrkulacji spalin

napięciem RCO• określenie stosunku recyrkulacji spalin• korekcja RCO nałożonego na elektrozawór

recyrkulacji spalin, aby otrzymać teoretycznystosunek recyrkulacji równy stosunkowizmierzonemu.

UWAGA: Stosunek recyrkulacji spalin = różnicamiędzy pomiarem miernika powietrzai obliczeniem ilości powietrza wpływającego dosilnika (w zależności od prędkości obrotoweji temperatury wody).

Warunki umożliwiające recyrkulację spalin:• prędkość obrotowa silnika przekraczająca 780

obr/min.• słabe obciążenie silnika• temperatura płynu chłodzącego przekraczająca

60°CWarunki wzbraniające recyrkulację spalin:• pełne obciążenie silnika• prędkość obrotowa silnika przekraczająca 2700

obr/min.• wysokość przekraczaj ąca 15 00 m

10 - REGULACJA RECYRKULACJISPALIN

Page 79: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

11-ROZRUCH SILNIKA

11.1 -Wiadomości ogólneWejście w fazę rozruchu ma miejsce gdy kalkulatorzostaje włączony pod napięcie.

Podczas rozruchu kalkulator wtrysku sterujenastępującymi elementami:

• pompa, tłocząca niskiego ciśnienia (jeżelirozrusznik nie zostanie uruchomiony w ciągu 3sekund, następuj e j ej odcięcie)

• świecami żarowymi (w razie konieczności)

• regulatorem wysokiego ciśnienia paliwa(narost ciśnienia)

Po włączeniu rozrusznika, na podstawietemperatury płynu chłodzącego silnika kalkulatorustala wartość wysokiego ciśnienia paliwa.

W początkowej fazie rozruchu regulator wysokiegociśnienia sterowany przez RCO, określonym przezkartografię rozruchu.

W tej fazie działania nie jest brany pod uwagęczujnik wysokiego ciśnienia paliwa.

Wysokie ciśnienie paliwa regulowane jest napodstawie jednego z następujących parametrów:

• prędkość obrotowa silnika wyższa od 20obr./min. przy co najmniej 4 wykonanychobrotach.

• Ciśnienie w kolektorze zasilaniaprzekraczające 150 bar

Faza rozruchu jest zakończona po przekroczeniuokreślonego poziomu prędkości obrotowej.

UWAGA: Kalkulator steruje wtryskiwaczamidopiero po przekroczeniu przez ciśnienie wartości120 bar.

Przy słabym obciążeniu silnika ciśnienie zadaneustalone jest na 400 bar.

W przypadku trudności z rozruchem, kalkulatorwymusza wzrost ciśnienia wysyłając impulsmaksymalnego RCO wynoszącego od 40 do 80 %(regulator wysokiego ciśnienia paliwa).

W przypadku usterki czujnika wysokiego ciśnieniapaliwa:

• kalkulator wtrysku zasila regulator wysokiegociśnienia paliwa w taki sposób, aby otrzymaćciśnienie wynoszące 400 bar (RCO sterowaniaregulatora wysokiego ciśnienia 21 %)

• ciśnienie w kolektorze zasilania wysokiegociśnienia paliwa przestaje być regulowane.

11.2. - Odgazowanie kolektora zasilania

Przy nowym silniku lub po otwarciu obieguwysokiego ciśnienia paliwa kolektor zasilania musibyć odgazowany.

Po 10 sekundach pracy rozrusznika, kalkulatorwtrysku steruje wtryskiwaczami w taki sposób abywykonać odpowietrzenie obiegu.________

UWAGA: Jeżeli ciśnienie minimalne 120 bar niezostało osiągnięte -> wtrysk jest zatrzymanya silnik nie rusza.

12 - ZATRZYMANIE SILNIKAPo wyłączeniu zapłonu, kalkulator powodujezatrzymanie silnika poprzez zadziałanie nanastępujące elementy:• napięcie sterowania regulatora = O = RCO

minimalne• odcięcie zasilania pompy tłoczącej• zatrzymanie pracy silnika poprzez odcięcie

sterowania wtryskiwaczami• wyłączenie stopni sterowania wtryskiwaczami

(w kalkulatorze)

UWAGA: Polecenia odcięcia wydawane są w innejkolejności przy każdym zatrzymaniu silnika abyumożliwić kalkulatorowi wykonanie diagnostyki.

Po zatrzymaniu silnika, podwójny przekaźnikpozostaje pod napięciem jeszcze przez 4 sekundy,umożliwiając kalkulatorowi wykonanie diagnostykielementów systemu wtrysku.

Page 80: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

13 -ZABEZPIECZENIA PRACY SILNIKA

13.1 - Ochrona przed nadmiernąprędkością obrotową

Kalkulator kontroluje w sposób ciągły prędkośćobrotową silnika.

Z chwilą gdy przekroczy ona maksymalną wartość(5300 obr./min.) następuje przerwanie wtrysku.

UWAGA: W trakcie fazy przerwania wtryskukalkulator zapewnia regulację wysokiego ciśnieniapaliwa.

13.2 - Funkcja zabezpieczenia przedzagotowaniemW uzupełnieniu do zoptymalizowanego obieguchłodzenia kalkulator dołącza systemzabezpieczenia przed zagotowaniem się płynuchłodniczego.

W przypadku prowadzenia pojazdu w ciężkichwarunkach następuje ograniczenie wtryskiwanejilości paliwa aby zapobiec wrzeniu płynuchłodzącego (holowanie przy pełnym obciążeniuPTR, prędkość maksymalna).

W pojeździe przejawia się to zmniejszeniemprędkości zarówno przy holowaniu jak i przymaksymalnej prędkości.

UWAGA: Dopuszczalna masa całkowita zestawuna kołach (PTR).

1 4 - PODGRZEWANIE -DOGRZEWANIE

Czas trwania podgrzewania i dogrzewania jestustalany przez kalkulator w zależności odtemperatury płynu chłodzącego silnika.

14.1 - Działanie podgrzewaniaCzas podgrzewania zmienia się w zależności odtemperatury płynu chłodzącego silnika.

Temperatura płynuchłodzącego

Czas podgrzewania

-30 °C 1 6 sekund

-10 °C 5 sekund

0°C 0,5 sekund

10 °C 0,25 sekund

18 °C 0 sekund

40 °C 0 sekund

14.2 - Ogrzewanie świec w czasie rozruchuPodczas fazy rozruchu świece są zasilanew następujących przypadkach:• temperatura płynu chłodzącego silnika jest

niższa od 20°C• przez 0,2 sekundy silnik wykonał więcej niż 70

obr./min.UWAGA: Jeżeli po zgaszeniu kontrolki rozruszniknie został załączony, to świece żarowe pozostająpod napięciem maksymalnie przez następne 10sekund.

14.3 - Działanie dogrzewaniaDogrzewanie pozwala na wydłużenie działaniaświec po zakończeniu fazy rozruchu.Umożliwia ono również zmniejszenie emisjizanieczyszczeń w pierwszych minutach porozruchu.

Temperatura płynuchłodzącego

Czas dogrzewania

-30°C 3 minuty

-10°C 3 minuty

0°C 1 minuta

10°C 1 minuta

18°C 30 sekund

40°C 0 sekund

Następujące warunki mogą przerwać dogrzewanie:• temperatura płynu chłodzącego silnika niższa

od 20°C.• wydatek wtryskiwanego paliwa wyższy od 35

mmobroty silnika przekraczające 2000 obr./min.

Page 81: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

15 - OGRZEWANIE DODATKOWEZastosowanie: w zależności od pojazdu i państwa,w którym został on wypuszczony na rynek.Biorąc pod uwagę zwiększoną sprawność silnika,konieczne jest przyspieszenie narostu temperaturykabiny w przypadku niskich temperatur.Wspomaganie grzania kabiny sterowane jest przezkalkulator wtrysku.W zależności od kraju, stosuje się 2 urządzenia:• dogrzewacz dodatkowy, zasilany paliwem

i umieszczony we wnęce przedniego lewegokoła (pojazdy w krajach o bardzo niskichtemperaturach).

• zespoły grzałek rurkowych (opornikielektryczne) nurnikowe, umieszczone naobiegu płynu chłodzącego nagrzewnicy

15.1 - Schemat ideowy

(32) kalkulator wtrysku(34) grzałki rurkowe (elektryczne).(35) dogrzewacz.

Grzałki rurkowe nurnikowe umieszczone sąszeregowo na obiegu płynu chłodzącegonagrzewnicy.

Kalkulator decyduje o uruchomieniu tychsystemów na podstawie następujących parametrów:• temperatury płynu chłodzącego silnika• temperatury powietrza na zewnątrz

15.2 - Prezentacja systemu ogrzewaniadodatkowego15.2.1 - Grzałki rurkowe (elektryczne)Istnieją 2 możliwości montażu (w zależności odpojazdu):• montaż z 2 przekaźnikami — 2 zespoły grzałek• montaż z 3 przekaźnikami - 3 zespoły grzałek

Montaż z 2 przekaźnikami - 2 zespoły grzałek.(32) kalkulator wtrysku.(34) grzałki nurnikowe (elektryczne).

Każda grzałka może dostarczyć 200 W mocy.

Taki montaż pozwala na uzyskanie dwóch mocygrzejnych 400 lub 800 watów.

Page 82: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

Page 83: Silnik Hdi

15.3 - Sterowanie systemami ogrzewaniakabiny..Konieczność uruchomienie dogrzewacza zachodziw następujących przypadkach:• temperatura kabiny jest niewystarczająca

(specyficzna krzywa)• gdy warunki pracy silnika na to pozwalają.

+BAT+APC

Page 84: Silnik Hdi

Montaż z 3 przekaźnikami - 3 zespoły grzałek.(32) kalkulator.(34) grzałki rurkowe (elektryczne).Grzałki pozwalają na dostarczenie jednostkowomocy o wartości 300 watówMontaż taki pozwala na osiągnięcie dwóch mocygrzejnych 300 lub 900 watów.

15.2.2 Dodatkowy dogrzewacz__________

(32) kalkulator.(35) zespół dodatkowego ogrzewania.Układ połączeń elektrycznych pozwala naosiągnięcie tylko jednej mocy grzejnej.Sterowanie dogrzewacza odbywa się dziękizintegrowanej elektronice.

Page 85: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

15.3.1 - Określenie zapotrzebowania na dodatkowe ogrzewanie

Ta = temperatura powietrza na zewnątrzTe = temperatura płynu chłodzącego silnika.d: przykład le: przykład 2.(36) zakres dopuszczenia podgrzewania

Kalkulator wtrysku określa zapotrzebowanie nadodatkowe ogrzewanie w kabinie przy rozruchu,w zależności od krzywej.

Przykład l:• temperatura płynu chłodzącego silnika = 40°C• temperatura na zewnątrz = -10CC• warunki temperaturowe powodują

zakwalifikowanie do obszaru wymagającegododatkowego ogrzewania.

Przykład 2:• temperatura płynu chłodzącego silnika = 60°C• temperatura na zewnątrz = 10°C• warunki temperaturowe nie powodują

zakwalifikowania do obszaru wymagającegododatkowego ogrzewania — ogrzewanie nie jestwłączone.

15.3.2 - Działanie

Kalkulator określa zapotrzebowanie na ogrzewaniekabiny przy rozruchu w zależności od krzywej.

Decyduje on o uruchomieniu dogrzewaczaw następujących warunkach:• silnik pracujący od 60 sekund.• prędkość obrotowa silnika przekraczająca 700

obr./min.• napięcie górne akumulatora wynoszące 12 V

(dodatni bilans elektryczny)• temperatura płynu chłodzącego silnika wyższa

od -40°C.

Początkowo kalkulator steruje pierwszym stopniempodgrzewania, a po czasie 20 sekund - drugimstopniem.

Wyłączenie dodatkowego ogrzewania jestuzależnione od warunków temperaturowych(krzywa).

Page 86: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

16 -WYŁĄCZENIE SPRĘŻARKICHŁODZENIA

Przerwaniem chłodzenia steruje kalkulator.Jest on podłączony do następujących elementów:• określonego poziomu presostatu,

umieszczonego w obiegu klimatyzacji.• sondy temperatury płynu chłodzącego silnika.

16.1 - Schemat ideowy

(32) kalkulator(37) presostat klimatyzacji (poziom sterowania

26 bar)(38) czujnik temperatury płynu chłodzącego

silnika.(39) przekaźnik wyłączający sprężarki chłodze-

nia.

16.2-DziałanieKalkulator może odciąć zasilanie sprzęgłaelektromagnetycznego sprężarki chłodzeniaw następujących przypadkach:• prędkość obrotowa silnika niższa od 750

obr./min.• temperatura płynu chłodzącego wyższa od

115°C• ciśnienie w obiegu klimatyzacji wyższe od 26

bar.

17 - FUNKCJA BLOKADY ZAPŁONUKalkulator uniemożliwia rozruch silnika blokującwtrysk.Zasada działania urządzenia: patrz odpowiedniadokumentacja.

17.1 - Odblokowanie systemuIdentyfikacja kodu kluczy ma miejsce przy każdymwłączeniu zapłonu, za pomocą jednegoz następujących systemów (w zależności od wersji):• stacyjka ochrony kabiny (CPH)• moduł transpondera

17.2 - Blokowanie przy wyłączonymzapłonie.Kalkulator jest automatycznie zablokowany:• po wyłączenie zapłonu, l O sekund po otwarciu

drzwi kierowcy.• maksymalnie l O minut po wyłączeniu zapłonu.Fazy działania:• system blokowania zapłonu powoduje

wzbudzenie kalkulatora wtrysku ze styku 66złącza.

• kalkulator wykrywa sygnał wzbudzenia• kalkulator steruje zasilaniem pierwszego

stopnia podwójnego przekaźnika wtrysku• kalkulator może dokonywać wymiany danych

z CPH• CPH wysyła rozkaz blokady• kalkulator wtrysku blokuje się i odcina

zasilanie przekaźnika podwójnego (l stopień)

17.3 - Procedura wymiany częściPatrz rozdział: NAPRAWY.

Page 87: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

18 - WYŚWIETLANIE BŁĘDÓW -AWARYJNE TRYBY DZIAŁANIA

18.1 -Wyświetlanie błędówPojawienie się niektórych błędów w systemiewtrysku pociąga za sobą zapalenie wskaźnikadiagnostycznego silnika.Wskaźnik diagnostyki silnika zapala sięw przypadku błędu następujących elementów lubinformacji:• napięcie kondensatora nr l (stopień sterowania

wtryskiwacza w kalkulatorze wtrysku)• napięcie kondensatora nr 2 (stopień sterowania

wtryskiwacza w kalkulatorze wtrysku)• czujnik wysokiego ciśnienia paliwa.• obwód kontrolny ciśnienia w kolektorze

zasilania• czujnik pedału przyspieszenia (stopień nr l)• czujnik pedału przyspieszenia (stopień nr 2)• czujnik ciśnienia doładowania• miernik przepływu powietrza• zasilanie czujnikami nr l• zasilanie czujnikami nr 2• funkcja recyrkulacji spalin (regulacja)• elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania• regulator wysokiego ciśnienia paliwa• błąd wtryskiwacza (l do 4)

18.2 - Awaryjne tryby działaniaSystem wtrysku kieruje następującymi trybamiawaryjnymi:• tryb pracy ze zmniejszonym wydatkiem

paliwa.• inna procedura przejawiająca się

natychmiastowym zatrzymaniem silnika.

18.2.1 - Zmniejszony wydatek paliwaTen tryb działania awaryjnego ogranicza wydatekpaliwa, przez co prędkość obrotowa silnika niemoże przekroczyć 3200 obr./min.System wtrysku przechodzi na tryb “zmniejszonywydatek paliwa" gdy pojawi się błąd na jednymz następujących elementów:• czujnik wysokiego ciśnienia paliwa• obwód kontrolny ciśnienia w kolektorze

zasilania• czujnik pedału przyspieszenia (stopień nr l)• czujnik pedału przyspieszenia (stopień nr 2)• czujnik ciśnienia w kolektorze wlotowym• miernik przepływu powietrza• czujnik prędkości pojazdu• funkcja - recyrkulacja spalin (regulacja)• elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania• regulator wysokiego ciśnienia paliwa

18.2.2 - Odcięcie sprężarki klimatyzacji.Kalkulator powoduje odcięcie zasilania sprzęgłasprężarki klimatyzacji w przypadku wykrycia błęduna cewkach przekaźnika sterowania wentylatoramichłodnicy.

18.3 - Wyłącznik trzeciego tłoka pompywysokiego ciśnienia paliwaGdy temperatura paliwa przekracza 106°Ckalkulator wyłącza 3 tłok pompy wysokiegociśnienia (wyłącznik zasilany).

18.4 - Wyłączenie silnika:System powoduje zatrzymanie natychmiastowesilnika gdy zostanie wykryty błąd w jednymz następujących elementów:• EPROM w kalkulatorze wtrysku• czujnik prędkości obrotowej silnika• czujnik położenia wałka rozrządu• napięcie kondensatora nr l (stopień sterowania

wtryskiwacza w kalkulatorze wtrysku)• napięcie kondensatora nr 2 (stopień sterowania

wtryskiwacza w kalkulatorze wtrysku)• obwód kontrolny ciśnienia w kolektorze

zasilania• błąd wtryskiwacza (l do 4)

Page 88: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

19 - FUNKCJA INFORMACJI DLAKIEROWCY

19.1 -Wskaźnik diagnostykiDziałanie normalne wskaźnika:• wskaźnik zapala się z chwilą włączenia

zapłonu• gaśnie po upływie 3 sekundDziałanie nieprawidłowe wskaźnika:• zapala się z chwilą włączenia zapłonu• pozostaje zapalony.

19.2 - Sygnał licznika obrotówKalkulator wysyła sygnał o prędkości obrotowej dozestawu wskaźników w formie zakresów napięciaużytkowego.

19.3 - Sygnał o chwilowym zużyciu paliwaKalkulator wysyła do komputera pokładowegoinformację o chwilowym zużyciu paliwa w formiezakresów napięcia użytkowego.

19.4 - Wskaźnik podgrzewania (V1150)Działanie normalne wskaźnika:• zapalenie podczas podgrzewania (maksymalnie

20 sekund)• zgaszenie po zakończeniu podgrzewania.

19.5 - Wskaźnik ostrzegawczy temperaturypłynu chłodzącego silnikaWskaźnik ostrzegawczy temperatury płynuchłodzącego może być sterowany przez jedenz następujących elementów:• kalkulator wtrysku• czujnik temperatury płynu chłodzącego

(3 styki)Działanie normalne wskaźnika:• zapala się gdy temperatura przekroczy 118°C• gaśnie gdy temperatura schodzi poniżej 117°C• miga w przypadku przerwania linii

elektrycznej czujnika temperatury płynuchłodzącego silnika.

Page 89: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

SERWISOWANIE: SYSTEM WTRYSKU BEZPOŚREDNIEGO HDI1 -ZALECENIA DOTYCZĄCE PALIWASystem wtrysku akceptuje 2 rodzaje paliwa:• olej napędowy• olej napędowy z domieszką dwuestru (ester

metylowy oleju rzepakowego) w granicachmaksymalnie 30 %______________

UWAGA: Dodanie ulepszaczy do czyszczeniaukładu paliwowego paliwa jest zabronione_____

2- ZALECENIA W ZAKRESIEBEZPIECZEŃSTWA

2.1-WstępWszystkie czynności naprawcze systemu wtryskumuszą być wykonywane zgodnie z następującymiprzepisami:• kompetentnych organów ochrony zdrowia• zapobiegania wypadkom przy pracy• ochrony środowiska______________UWAGA: Czynności naprawcze powinny byćwykonywane przez personel wyspecjalizowany,znający przepisy bezpieczeństwa i prewencji..___

2.2 - Zalecenia w zakresie bezpieczeństwa

WAŻNE: Ze względu na bardzo wysokie ciśnieniaw obiegu wysokiego ciśnienia paliwa (1350 bar)należy bezwzględnie przestrzegać poniższewskazówki..

Palenie papierosów w pobliżu obiegu wysokiegociśnienia jest zabronione.Należy uważać aby nie pracować w pobliżupłomienia lub iskier.Przy silniku pracującym:• nie interweniować w obiegu wysokiego

ciśnienia paliwa.• pozostawać zawsze poza zasięgiem

ewentualnego strumienia paliwa mogącegospowodować poważne obrażenia ciała.

• nie przybliżać ręki do wycieku na obieguwysokiego ciśnienia paliwa.

Po zatrzymaniu silnika należy odczekać 30 sekundprzed przystąpieniem do czynności naprawczych.

UWAGA: Czas ten jest potrzebny do powrotuobiegu wysokiego ciśnienia paliwa do ciśnieniaatmosferycznego

2.3 - Miejsce pracyMiejsce pracy powinno być czyste i odsłonięte.Naprawiane części należy zabezpieczyć przedkurzem.

2.4 - Czynności wstępne

WAŻNE: Operator musi mieć czyste ubranie.

Przed przystąpieniem do interwencji w obieguwtrysku może się okazać konieczne wyczyszczenieprzyłączy elementów wrażliwych, takich jak:• filtr paliwa• pompa wysokiego ciśnienia paliwa• kolektor zasilania• przewody wysokiego ciśnienia paliwa• uchwyt wtryskiwacza

WAŻNE: Po demontażu należy natychmiast zatkaćkorkiem przewody elementów wrażliwych, abyzapobiec przedostaniu się zanieczyszczeń.

WAŻNE: Należy przestrzegać konieczniemomentów dokręcania elementów obieguwysokiego ciśnienia paliwa, stosując kluczdynamometryczny sprawdzany okresowo.

Wtryskiwacz

Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa.

Przewody wysokiego ciśnienia paliwa.

Page 90: Silnik Hdi

ZASILANIE - DOŁADOWANIE

3 - WYMIANA CZĘŚCI; CZYNNOŚCIDO WYKONANIA

3.1 - Diagnostyka przed naprawąUWAGA: Przed każdą naprawą należy wykonaćodczyt pamięci kalkulatora.______________

3.2 - Czynności zabronioneDemontaż - montaż:• regulator wysokiego ciśnienia paliwa na

pompie wysokiego ciśnienia paliwa(oznaczenie 1322)

• wyłącznik 3 tłoka pompy wysokiego ciśnieniapaliwa (oznaczenia 1208-6)

3.3 - Wymiana częściUWAGA: Przed jakimkolwiek montażem lubwymianą części, należy się upewnić, że klientposiada swoją kartę poufną.______________W przypadku wymiany kalkulatora wtrysku należykoniecznie “nauczyć" system blokowania zapłonu.Przy “uczeniu" systemu blokowania zapłonu należyprzestrzegać następujących warunków:• posiadać kod dostępu do CPH lub modułu

transpondera (zapisany na karcie poufnej)• posiadać nowy kalkulator wtrysku• używać wyłącznie przyrządu diagnostycznego• “nauczyć" kalkulator sterowania silnika:

“UCZENIE KALKULATORA SILNIKA"• przystąpić do teleładowania kalkulatora

(w razie konieczności).

3.4 - Teleładowanie kalkulatoraAktualizacja oprogramowania kalkulatora wtryskudokonywana jest poprzez teleładowanie (kalkulatorwyposażony jest w pamięć FLASH EPROM).• UWAGA: Czynność ta wykonywana jest przy

pomocy przyrządu diagnostycznego.

3.5 - Wymiana kalkulatora wtrysku4 - PROCEDURA ZWROTÓW NA

GWARANCJI

4.1 - Elementy systemu wtryskuPrzed zwrotem do Ośrodka Rzeczoznawstwa,następujące elementy powinny być zatkanekorkami, umieszczone w plastikowej torebcei oryginalnym opakowaniu:• wtryskiwacz• pompa wysokiego ciśnienia paliwa• kolektor zasilania• czujnik wysokiego ciśnienia paliwa• filtr paliwa

4.2 - Kalkulator wtryskuUWAGA: W przypadku zwrotu części nagwarancji, należy pamiętać o zwracaniuodblokowanego kalkulatora wtrysku._________

Procedura odblokowania:• włączyć zapłon• poczekać aż zapali się wskaźnik blokady

zapłonu• odłączyć kalkulator• wyłączyć zapłon

Page 91: Silnik Hdi

UWAGA: Wymiana kalkulatora wtrysku międzydwoma pojazdami powoduje niemożność ichrozruchu.