Šhijska Antologija

7/30/2019 hijska Antologija

1/65

hijska Antologija

sejjid Muhammed Husein Tabatabai

SADRZAJ

Uvod: Husein Nasr Uvod PrevodiocaPredgovor: Alame sejjid Muhammed Husein Tahatabai

Dio I: O Bozijoj jedinstvenosti

A. Poslanik s.a.v1. Ispovjedanje vjere2. Bozija svojstva

B. Ali a.s. prvi imam1. Uzvieni Bog2. Via negativa3. Duboka ukorjenjenost u spoznaji4. Najljepi Stvoritelj5. Jedinstvenost6. Otroumnost7. Spoznaja srcem

C. El-Bakir a.s. peti imam1. Neuporedivi Bog

1
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Uvod:%20Husein%20Nasr%23Uvod:%20Husein%20Nasrhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Uvod%20Prevodioca%23Uvod%20Prevodiocahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Predgovor:%20Alame%20sejjid%20Muhammed%20Husein%20Tahataba%C2%B4i%23Predgovor:%20Alame%20sejjid%20Muhammed%20Husein%20Tahataba%C2%B4ihttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Dio%20I:%20O%20Bozijoj%20jedinstvenosti%23Dio%20I:%20O%20Bozijoj%20jedinstvenostihttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#A.%20Poslanik%20s.a.v%23A.%20Poslanik%20s.a.vhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Ispovjedanje%20vjere%231.%20Ispovjedanje%20vjerehttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Bozija%20svojstva%232.%20Bozija%20svojstvahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#B.%20Ali%20a.s.%20prvi%20imam%23B.%20Ali%20a.s.%20prvi%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Uzvi%C5%A1eni%20Bog%231.%20Uzvi%C5%A1eni%20Boghttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Via%20negativa%232.%20Via%20negativahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#3.%20Duboka%20ukorjenjenost%20u%20spoznaji%233.%20Duboka%20ukorjenjenost%20u%20spoznajihttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#4.%20Najljep%C5%A1i%20Stvoritelj%234.%20Najljep%C5%A1i%20Stvoriteljhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#5.%20Jedinstvenost%235.%20Jedinstvenosthttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#6.%20O%C5%A1troumnost%236.%20O%C5%A1troumnosthttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#7.%20Spoznaja%20srcem%237.%20Spoznaja%20srcemhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#C.%20El-Bakir%20a.s.%20peti%20imam%23C.%20El-Bakir%20a.s.%20peti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Neuporedivi%20Bog%231.%20Neuporedivi%20Boghttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Uvod%20Prevodioca%23Uvod%20Prevodiocahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Predgovor:%20Alame%20sejjid%20Muhammed%20Husein%20Tahataba%C2%B4i%23Predgovor:%20Alame%20sejjid%20Muhammed%20Husein%20Tahataba%C2%B4ihttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Dio%20I:%20O%20Bozijoj%20jedinstvenosti%23Dio%20I:%20O%20Bozijoj%20jedinstvenostihttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#A.%20Poslanik%20s.a.v%23A.%20Poslanik%20s.a.vhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Ispovjedanje%20vjere%231.%20Ispovjedanje%20vjerehttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Bozija%20svojstva%232.%20Bozija%20svojstvahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#B.%20Ali%20a.s.%20prvi%20imam%23B.%20Ali%20a.s.%20prvi%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Uzvi%C5%A1eni%20Bog%231.%20Uzvi%C5%A1eni%20Boghttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Via%20negativa%232.%20Via%20negativahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#3.%20Duboka%20ukorjenjenost%20u%20spoznaji%233.%20Duboka%20ukorjenjenost%20u%20spoznajihttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#4.%20Najljep%C5%A1i%20Stvoritelj%234.%20Najljep%C5%A1i%20Stvoriteljhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#5.%20Jedinstvenost%235.%20Jedinstvenosthttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#6.%20O%C5%A1troumnost%236.%20O%C5%A1troumnosthttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#7.%20Spoznaja%20srcem%237.%20Spoznaja%20srcemhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#C.%20El-Bakir%20a.s.%20peti%20imam%23C.%20El-Bakir%20a.s.%20peti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Neuporedivi%20Bog%231.%20Neuporedivi%20Boghttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Uvod:%20Husein%20Nasr%23Uvod:%20Husein%20Nasr


2/65

D. Dzafer es-Sadik a.s. esti imam1. Vidjenje Boga2. Ime koje ne moze biti imenovano

E. Musa Kazim a.s. sedmi imam

1. Bozija moc i uzvenostF. Ali er-Rida a.s. osmi imam1. Tevhid2. Zastor

Dio II: Vladar i drutvoAlijeve a.s. upute Maliku al-Ataru

Dio III: Duhovni zivot: namaz i dova A. Husein a.s. treci imam1. Dova za Dan arefata

B. Ali Zejnul Abidin a.s. cetvrti imam1. U slavu Boga2. Vecernja i jutarnja dova

C. Muhammed el-Mehdi a.s. dvanaesti imam1. Molitiva povodom mjeseca radzaba

Bibliografija

Uvod: Husein Nasr

Nasuprot obimnim istrazivanjima koja su sproveli zapadni orijentalisti pocev oddevetnaestog vijeka, i analizama i Prijevodima raznih islamskih izvora, veoma malapaznja je posvecena zbirkama religijskih izreka, besjeda, molitivi, poslovica ididaktickih tumacenja, koje cine sadrzinu hadisa prema shvatanjudvanaestoimamskih muslimana, iita. Naravno, istina je da je sadrzinski iitska zbirkahadisa slicna sunitskoj zbirci, [1]i ukoliko je ova druga proucavana, utoliko se toodnosilo i na prvu na jedan indirektan nacin. Ali, buduci da iitska zbirka posjedujeoblik, stil i sopstveni "miris", posredno tretiranje njene sutine i sadrzaja ne moze

zamijeniti njeno direktno prijevodjenje i analizu.Zaista, zacudjujuce je da, uprkos velikom znacaju iitskih hadisa za razvoj iitskogprava i teologije, kao i za mnoge grane "intelektualnih nauka" (al-ulum al-aqliyyah),a da se i ne govori o njihovom uticaju na poboznost i duhovni zivot, izreke iitskihimama a.s. nisu do sada bile prevedene na engleski. One nisu bile proucavane ni ucijelosti, a ni kao zaseban dio religijskih spisa nadahnutog karaktera, u okviru optegkonteksta samog islama. Zato ovaj rad predstavlja pionirski pokuaj predstavljanjauzorka ovog obimnog pismenog sadrzaja na bosanskom govornom podrucju.Literatura iitskih hadisa obuhvata sve izreke Poslanika islama s.a.v., usvojene odstrane iita, kao i predanja dvanaestorice imama a.s., od Ali ibn Abi Taliba a.s. doMehdija a.s.. Zato se ova zbirka, poslije Casnog Kurana, smatra najvaznijimsadrzajem religijskih tekstova za iite. Kao i u sunitskom islamu, tako i ovdje, hadisizajedno sa Casnom Knjigom, cine osnovu svih religijskih nauka, ukljucujuci naravnoerijat, kao i religijski zivot, u njegovom intelektualnom i poboznom aspektu. Ni jedan

2
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#D.%20Dza%C2%B4fer%20es-Sadik%20a.s.%20%C5%A1esti%20imam%23D.%20Dza%C2%B4fer%20es-Sadik%20a.s.%20%C5%A1esti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Vidjenje%20Boga%231.%20Vidjenje%20Bogahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Ime%20koje%20ne%20moze%20biti%20imenovano%232.%20Ime%20koje%20ne%20moze%20biti%20imenovanohttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#E.%20Musa%20Kazim%20a.s.%20sedmi%20imam%23E.%20Musa%20Kazim%20a.s.%20sedmi%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Bozija%20moc%20i%20uzv%C5%A1enost%231.%20Bozija%20moc%20i%20uzv%C5%A1enosthttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#F.%20Ali%20er-Rida%20a.s.%20osmi%20imam%23F.%20Ali%20er-Rida%20a.s.%20osmi%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Tevhid%231.%20Tevhidhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Zastor%232.%20Zastorhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Dio%20II:%20Vladar%20i%20dru%C5%A1tvo%23Dio%20II:%20Vladar%20i%20dru%C5%A1tvohttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%C2%B4Alijeve%20a.s.%20upute%20Maliku%20al-A%C5%A1taru%23%C2%B4Alijeve%20a.s.%20upute%20Maliku%20al-A%C5%A1taruhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Dio%20III:%20Duhovni%20zivot:%20namaz%20i%20dova%23Dio%20III:%20Duhovni%20zivot:%20namaz%20i%20dovahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#A.%20Husein%20a.s.%20treci%20imam%23A.%20Husein%20a.s.%20treci%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Dova%20za%20Dan%20arefata%231.%20Dova%20za%20Dan%20arefatahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#B.%20%C2%B4Ali%20Zejnul%20Abidin%20a.s.%20cetvrti%20imam%23B.%20%C2%B4Ali%20Zejnul%20Abidin%20a.s.%20cetvrti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20U%20slavu%20Boga%231.%20U%20slavu%20Bogahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Vecernja%20i%20jutarnja%20dova%232.%20Vecernja%20i%20jutarnja%20dovahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#C.%20Muhammed%20el-Mehdi%20a.s.%20dvanaesti%20imam%23C.%20Muhammed%20el-Mehdi%20a.s.%20dvanaesti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Molitiva%20povodom%20mjeseca%20radzaba%231.%20Molitiva%20povodom%20mjeseca%20radzabahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Bibliografija%23Bibliografijahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#D.%20Dza%C2%B4fer%20es-Sadik%20a.s.%20%C5%A1esti%20imam%23D.%20Dza%C2%B4fer%20es-Sadik%20a.s.%20%C5%A1esti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Vidjenje%20Boga%231.%20Vidjenje%20Bogahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Ime%20koje%20ne%20moze%20biti%20imenovano%232.%20Ime%20koje%20ne%20moze%20biti%20imenovanohttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#E.%20Musa%20Kazim%20a.s.%20sedmi%20imam%23E.%20Musa%20Kazim%20a.s.%20sedmi%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Bozija%20moc%20i%20uzv%C5%A1enost%231.%20Bozija%20moc%20i%20uzv%C5%A1enosthttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#F.%20Ali%20er-Rida%20a.s.%20osmi%20imam%23F.%20Ali%20er-Rida%20a.s.%20osmi%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Tevhid%231.%20Tevhidhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Zastor%232.%20Zastorhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Dio%20II:%20Vladar%20i%20dru%C5%A1tvo%23Dio%20II:%20Vladar%20i%20dru%C5%A1tvohttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%C2%B4Alijeve%20a.s.%20upute%20Maliku%20al-A%C5%A1taru%23%C2%B4Alijeve%20a.s.%20upute%20Maliku%20al-A%C5%A1taruhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Dio%20III:%20Duhovni%20zivot:%20namaz%20i%20dova%23Dio%20III:%20Duhovni%20zivot:%20namaz%20i%20dovahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#A.%20Husein%20a.s.%20treci%20imam%23A.%20Husein%20a.s.%20treci%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Dova%20za%20Dan%20arefata%231.%20Dova%20za%20Dan%20arefatahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#B.%20%C2%B4Ali%20Zejnul%20Abidin%20a.s.%20cetvrti%20imam%23B.%20%C2%B4Ali%20Zejnul%20Abidin%20a.s.%20cetvrti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20U%20slavu%20Boga%231.%20U%20slavu%20Bogahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#2.%20Vecernja%20i%20jutarnja%20dova%232.%20Vecernja%20i%20jutarnja%20dovahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#C.%20Muhammed%20el-Mehdi%20a.s.%20dvanaesti%20imam%23C.%20Muhammed%20el-Mehdi%20a.s.%20dvanaesti%20imamhttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#1.%20Molitiva%20povodom%20mjeseca%20radzaba%231.%20Molitiva%20povodom%20mjeseca%20radzabahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#Bibliografija%23Bibliografijahttp://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


3/65

vid zivota, ni istorije iitske zajednice ne bi bili sveobuhvatni bez uzimanja u obzir sadrzaja nadahnutih spisa.Ono to je osobeno za ovu zbirku jeste da, iako je ona dio utemeljenja islama,vidjenog od strane iizma, njen "sadrzaj" se proteze na period duzi od dva vijeka. Usunitskom islamu, hadisi su ograniceni na izreke Poslanika s.a.v.. U sutini,

koricenje izraza hadis u sunizmu je ograniceno na njegove izreke, i ni na cije vie. Uslucaju iizma, iako je nacinjena jasna razlika izmedju poslanickih s.a.v. hadisa (al-hadith al-nabawi) i izreka imama a.s.(al-hadith al-walawi), obije vrste su ukljucene u jednu zbirku. To znaci da sa odredjene tacke gledita apostolsko dijelo islama, poshvatanju iizma, prevazilazi relativno kratak period, koji je uobicajeno vezan zaapostole u razlicitim religijama.Uzrok ovog miljenja lezi svakako u iitskom poimanju imama a.s.[2]Izraz imam,koji se u tehnickom smislu koristi u iizmu, razlikuje se od opte upotrebe ovog izrazau arapskom jeziku, gdje znaci vodja, ili u sunitskoj politickoj teoriji, gdje oznacavasamog halifu. Upotrebljen tehnicki u iizmu, izraz se odnosi na osobu koja u sebi nosi"muhammedansko svjetlo" (al-nur al-Muhammadi), koje se preko Fatime a.s.,kcericasnog Poslanika s.a.v., i Alija a.s., prvog imama, prenijelo na druge, zakljucnosa skrivenim imamom a.s., koji ce se jednog dana pojaviti kao Mehdi a.s. [3]. Kaorezultat postojanja te svjetlosti, za imama se smatra da je bezgrijean (masum) i daposjeduje savreno znanje o esoterickom i egzoterickom ustrojstvu.Imami a.s. su kao lanac svjetlosti, koja potice od "Sunca poslanstva", koje je njihovizvor, ali oni a.s. ipak nisu nikada odvojeni od tog "Sunca". to god da su oni rekli,potice od iste nepovredive riznice nadahnute mudrosti. Kako su oni produzetciunutranje stvarnosti casnog Poslanika s.a.v. njihove rijeci se zaista vracaju njemus.a.v.. Zato se, po iitskom shvatanju, njihove izreke smatraju produzetkomposlanickih hadisa, ba kao to se svjetlo njihovog bica smatra produzetkomsvjetlosti Poslanika s.a.v.. U ocima iita, privremeno odvajanje imama a.s. odblagoslovenog Poslanika s.a.v. ne utice uopte na njihovu sutinsku i unutranjuvezanost za njega s.a.v., niti na produzenje "poslanicke svjetlosti", koja je izvor njegove s.a.v. kao i njihove a.s. nadahnute spoznaje.Ova metafizicka koncepcija je razlog to iiti spajaju predanja, koja se protezu napreko dva vijeka, u jednu cjelinu sa predanjima samog blagoslovljenog Poslanikas.a.v.. To, takodje, razdvaja hitsko poimanje hadisa od onog koje postoji u sunizmu.Inace, stvarni sadrzaji hadisa u sunitskim i iitskim zbirkama su vrlo bliski. Najzad,obije vrste se odnose na istu duhovnu stvarnost. Naravno, lanac prenoenja, kojiprihvataju obije kole, nije isti. Ali, uprkos razlikovanju medju licnostima koje suprenijele poslanicke izreke, pravi hadisi, koje beleze i sunitski i hitski izvori, imaju

neodoljive slicnosti. Glavna razlika je iitsko shvatanje o protezanju jednog aspektabica blagoslovljenog Poslanika s.a.v. na imame a.s. i o zdruzivanju izreka imama a.s.strogo "poslanickim" hadisima.Izreke imama a.s. su na mnogo nacina ne samo nastavljanje, vec i vrsta tumacenja irasvjetljavanja poslanickih hadisa, cesto sa ciljem iznoenja esoterickih ucenjaislama. Mnogi od tih hadisa, poput onih od Poslanika s.a.v., odnose se na prakticneaspekte zivota i erijata. Drugi su cisto metafizicki, kao to su to i odredjeni poslanickihadisi, pogotovo "svijeti hadisi" (hadith qudsi). Ipak, druge izreke imama a.s. seodnose na pobozne aspekte zivota i sadrze neke od najpoznatijih molitvi, koje seponavljaju vijekovima od strane iita i sunita. Konacno, pojedine izreke se odnose narazna esotericka ucenja. Tako one pokrivaju irok spektar pocev od "svetovnih"

problema svakodnevnog zivota do pitanja znacenja same istine. Zbog njihoveunutranje prirode i, takodje, cinjenice da, poput sufizma, proisticu iz esoterickedimenzije islama, one su se vijekovima mijeale sa odredjenim vrstama sufijskih

3
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


4/65

spisa [4]. One su, takodje, smatrane izvorom islamskog esoterizma od strane sufija, jer su iitski imami a.s. od strane sufija smatrani duhovnim polovima svoga doba. Onisu se pojavljivali u duhovnim lancima (silsilah) razlicitih sufijskih redova, cak onih kojisu se irili skoro iskjucivo medju sunitima.[5] Zbog prirode svog sadrzaja, ove izreke su uticale na skoro sve grane hitske nauke,

kao i na dnevni zivot zajednice. Shitska jurisprudencija (figh) oslanja se, poredCasnog Kurana, direktno na ovu zbirku.hitska teologija (kalam) ne bi bila sveobuhvatna bez saznanja o ovim izrekama.hitski Kuranski komentari se cvrsto oslanjaju na njih. Cak su se prirodne nauke,poput prirodopisa, ili alhemije, razvijale oslanjajuci se na njih. Konacno, ove izreke suse pojavile kao izvori meditacije za najveci broj istancanih metafizickih tema u tokuvijekova, a neka od najslozenijih metafizickih i filozofskih ucenja islama proistekla suu velikoj mjeri od njih. Kasnija islamska filozofija, vezana za ime Sadr al-Din Sirazija,bila bi u sutini neshvatljiva bez oslanjanja na zbirku iitskih hadisa[6]. Jedno odnajznacajnijih metafizickih dijela Sadr al-Dina je njegov nezavreni komentar dijelanajznacajnije od cetiri osnovne zbirke hadisa, "al -Kafi" od al-Kulejnija[7] U zbirci iitskih hadisa postoje izvjesni radovi koje je potrebno posebno pomenuti.Prvi je cuvena "Nehdzul belaga" (Staza rjecitosti) od Ali ibn Abi Taliba a.s., skupljenai sistematizovana od strane hitskog naucnika iz cetvrtog (desetog) vijeka sejjid erif er-Radija. Uzimajuci u obzir ogroman znacaj ovog dijela za iitski islam i sve ljubiteljearapskog jezika, uocljivo je koliko mu je malo paznje posvjeceno u evropskim jezicima. [8]Napokon, mnogi vodeci pisci na arapskom jeziku, poput Taha Huseina(Taha Husavn) i Kurd Alija (Kurd Ali), isticu u svojim biografijama da su usavrilisvoj nacin izrazavanja na arapskom proucavanjem "Staze rjecitosti", dok su izgeneracije u generaciju hitski mislioci komentarisali njena znacenja i razmiljali onjima. ctavie, krace molitve i izreke iz ovog dijela su se jako rairile medustanovnitvom i ule u klasicnu i narodnu knjizevnost, ne samo arapsku, vec ipersijsku, i preko uticaja persijskog, i u nekoliko drugih jezika islamskih naroda, kaoto je urdu.Sem duhovnih savjeta, etickih izreka i politickih uputa, "Staza rjecitosti" sadrzinekoliko znacajnih rasprava iz metafizike, i pogotovo onu koja se odnosi naJednobotvo (al-tawhid). Sadrzi sopstveni metod izlaganja i istancan tehnicki rjecnikkoji je razdvaja od razlicitih islamskih kola koje su se bavile metafizikom.Zapadni naucnici su dugo odbijali da prihvate autenticnost autorstva ovog rada ipripisivali su ga sejjidu arifu er-Radiju, iako se stil sopstvenih er-Radijevih dijela vrlorazlikuje od "Staze rjecitosti". U svakom slucaju, ukoliko je u pitanju tradicionalnoiitsko stanovite, mjesto "Nehdzul belaga" i njeno autorstvo ce biti najbolje

objanjeni ponavljanjem razgovora koji je obavljen prije nekih osamnaest ilidevetnaest godina izmedju alima Taba-tabaia, slavnog savremenog iitskognaucnika, kome zahvaljujemo na izboru za ovu antologiju, i Henry Corbin, istaknutogzapadnog istrazivaca iizma. Corbin, koji se sam klonio istoricizma to je mogucevie, jednom je, prilikom redovnih rasprava koje su medjusobno odrzavali uTeheranu (prilikom kojih je sadanji pisac uglavnom bio Prijevodilac) rekao: "Zapadninaucnici tvrde da Ali nije autor "Nahdzul belaga". ta Vi mislite i koga Vi smatrateautorom ovog dela?" Alim Tabatabai je podigao svoju glavu i odgovorio na svojuobicajeni blagi i tihi nacin: "Za nas, ko god da je napisao "Nehdzul balaga", jeste Alia.s., cak i da je ziveo pre jednog vijeka."Drugo znacajno dijelo iz iitske zbirke hadisa je "al-Sahife al-sadzadija", (Sahifa,

potpuna knjiga Sedzadova), od cetvrtog imama Zejnul Abidina a.s., koji je, takodje,nazivan al-Sedzad. Svjedok tragedije u Kerbeli - to je moralo ostaviti neizbrisiv tragna njegovoj dui - cetvrti imam a.s. je pretocio svoj unutranji zivot u simfoniju

4
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


5/65

predivnih molitvi, to je uzrokovalo da ovo dijelo bude nazvano "Psalmi Poslanikoveporodice". Ove molitve cine dio religijskog zivota ne samo iita, vec i sunita, koji ihnalaze u mnogim najpoznatijim molitvenicima u sunitskom svetu.[9] U hitskoj kolekciji hadisa su, takodje, znacajne izreke petog, estog i sedmogimama a.s., ciji najveci broj predanja je zabelezen. Ovi imami a.s. su zivjeli krajem

umajidske i pocetkom abasidske dinastije kada je, kao poslijedica promjena uhalifatu, centralna vlast oslabila i imami a.s. bili u stanju da govore otvorenije i,takodje, poducavaju veci broj ucenika. Broj ucenika, sunita i iita, koje je poducavaoesti imam, Dzafer es-Sadik a.s., procenjen je na cetiri hiljade. On a.s. je ostavio izasebe obiman bro] izreka, od oblasti prava do esotenckih disciplina.Izreke Poslanika s.a.v. i imama a.s. su, naravno, stalni izvor promiljanja i raspraveod strane ucenih iita kroz vijekove, a pogotovo u novije vrijeme iitske istorije, koja je zapocela sa sejjidom Hajdarom Amulijem do velikih ucenjaka iz safavidskogperioda kao to su Mir Damad i Mula Sadra, i koja se nastavlja do dananjih dana, ukom periodu su ova predanja sluzila kao znacajan izvor metafizike i filozofije, kao ipravnih i Kuranskih nauka. Komentari Mula Sadra, Kadi Saida al-Komija i mnogihdrugih, sacinjeni u vezi ovih kolekcija iitskih predanja, su remek dijela islamske misli[10]. Kasnija islamska filozofija i teozofija u stvari ne bi mogle biti shvacene bez njih.[11] Ova knjiga je treca i zadnja u seriji od tri koje su bila planirane mnogo godina unazaduz pomoc i podrku profesora Kennetha Morgana, sa Kolgejt univerziteta, sa ciljempredstavljanja iizma zapadnom svijetu sa tacke gledita samog iizma. Prva knjigau seriji pojavila se na bosanskom, kao "hije u islamu", od alima Tabatabaia, uredakciji i prijevodu autora ovih redova.[12]Druga knjiga, pod nazivom "Kuran uIslamu" je, takodje, napisao alim Tabatabai, a njegova persijska verzija tampana jeu Teheranu. Prologodinji dogadjaji u Iranu ucinili su da nam vec prevedeni tekstpostane nepristupacan, tako da je trenutno nemoguce, kako je planirano, predstavitiengleski prijevod.Ova knjiga je treca i zadnja u seriji. Nakon dugog perioda proucavanja i razmatranja,alim Tabatabai je nacinio ovaj izbor iz velike kolekcije hadisa, zadatak koji bi pomeosvakog ko ne posjeduje njegovo znanje ove nadahnute literature. Kada je ovaj izbor nacinjen, Dr William Chittick, koji je boravio u Teheranu i sa nama radio na raznimnaucnim projektima, preuzeo je tezak zadatak prijevodjenja vrlo sazetog i tekogarapskog teksta na engleski. Usljed pomanjkanja prethodjenja u Prijevodjenju ovihradova na evropske jezike i prirode ovih tekstova, Dr Chitttick je bio suocen saobimnim zadatkom. Samo mu je njegovo veliko poznavanje arapskog i persijskog jezika i predmeta, udruzeno sa velikim strpljenjem i sveobuhvatnim znajem,

omogucilo uspjeh u tako vrijednom i preciznom poduhvatu. Njemu bi se na svakinacin moralo cestitati na uspjenom okoncanju obimnog zadatka.Na Muhammedanskom udruzenju je ostalo da okonca ovaj projekat i da omogucinjegovo tampanje. Udruzenje je u velikoj mjeri zasluzno za ovu knjigu i njen utjecajna irenje znanja o iizmu. Zelim da zahvalim Udruzenju koje je zasluzno za ovuknjigu od zapocinjanja njenpg stvaranja, pogotovo komandantu vazduhoplovnogpuka (u penziji) Q. Huseinu, njegovom vrlo sposobnom sekretaru, koji nam je, savelikom ljubavlju i odanocu za istinsku dobrobit islama, omogucio da okoncamo ovajprojekat. Dr Chittick je, takodje, zasluzio zahvalnost svih studenata islama za izbor iposvjecenost ostvarenju ovog vrlo zahtjevnog projekta.Ova knjiga je posebno potrebna u ovom trenutku, kada su vulkanske erupcije i mocni

talasi politicke prirode, pridruzeni imenu islama generalno, a hizma partikularno,ucinili autenticnu spoznaju stvari islamskim imperativom, kako neukost ne bi unitilaosnove ljudskog drutva i odnose koji cine mogucim dijalog izmedju razlicitih nacija i

5
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


6/65

vjerskih zajednica.U zoru petnaestog vijeka zemaljskog postojanja islama, neka ova knjiga bude pomocu stvaranju razumijevanja jednog od fundamentalnih izvora nadahnuca i znanja, nesamo iizma, vec i islama, kao takvog.

waLlahu alamsejjid Husein Nasr,Kembridz, Masacusets, muharam 1400, novembar 1979.

Uvod Prevodioca

U radovima o islamu rijec hadis se uobicajeno odnosi na izreke ili "predanja"Poslanika s.a.v.. Muslimani ga smatraju najznacajnijim izvorom islamskih ucenjanakon Kurana. Brojna dijela napisana su na zapadnjackim jezicima o ulozi literaturehadisa u islamu [13]i nacinjen je veliki broj znacajnih prijevoda.[14]Ali su skoro svazapadna proucavanja bila ogranicena na tacku gledita sunitskog islama i zasnovanana sunitskim izvorima i zbirkama. Prakticno, niko nije obratio ozbiljnu paznju narazlicitu prirodu literature hadisa u iizmu i na razlicite izvore iz kojih su hadisi potekli.Osnovna razlika koja se mora praviti izmedju hitskih i sunitskih hadisa jeste da uhizmu predanja nisu ogranicena samo na Poslanikova s.a.v., vec ukljucuju ipredanja imama a.s.. Jedna takva temeljna i vazna cinjenica nije shvacena cak ni ustandardnim udzbenicima poput Enciklopedije Islama. Tu je autor clanka "O hadisu"svjestan da postoji izvjesna razlika izmedju iizma i sunizma u pitanju koje ukljucujehadise, ali on misli da ona lezi u cinjenici da iitske zbirke prihvataju "iskljucivopredanja koja su prenijeta od strane Alijeve a.s. porodice." Ovo je netacno, obziromda su brojna predanja prenijeta preko drugih izvora. Autor proputa da navede daliteratura hadisa, po iitskom shvatanju, nije ogranicena na izreke Poslanika s.a.v.,vec obuhvata i one koje poticu od imama a.s.. [15] Ukratko, zbirke hadisa u sunitskom islamu, kao one od al-Buhanja i Muslima, sadrzesamo izreke prenijete od Poslanika s.a.v. i o Poslaniku s.a.v.. Ali, iitske zbirke, poputal-Kulejnijeve, takodje, sadrze izreke koje su prenijela dvanaestorica imama a.s. i onjima a.s.. Prirodno, iiti prave razliku medu hadisima, pa su tako oni prenijeti odPoslanika s.a.v. veceg znacaja, ali su ipak svi hadisi objedinjeni prema predmetu, neprema autoru.Najpoznatije i najznacajnije zbirke iitskih hadisa su cetiri dijela koja po svom znacajuza iizam odgovaraju opusu od "Sesi ispravnih zbirki" u sunitskom islamu. A to su:- al-Kafi fiilm al-din "Dovoljnost u spoznaji vjere" od Tikat al-islam Muhammed ibn Ja

kub al-Kulejnija (umro 329/940);- Man la yahduruhu al-faqih "Za njega ne u prisustvu faqiha" od ejha al-SadukaMuhammeda ibn Baba-vejha al-Komija (umro 381/991);- Tahdhib al-ahkam "Precicavanje ahkama" od ejha al-Taifaha Muhammeda al-Tusija (umro 460/1068)- al-Istibsar fi ma ukhtulif fihi min al-akhbar "Osvrt na raspravu o hadisima" takodje,od al-Tusija.

PREDMETNI IZBOR

Besjede, izreke, dove i spisi, ovdje prevedeni, predstavljaju presjek iitske religijske

misli sa naglaskom na ono to je najznacajnije za samu religiju i najuniverzalnije, iotud razumljivo nemuslimanima.Kao to Tabatabai ukazuje u svom predgovoru, cineci ovaj izbor, njegov cilj je bio da

6
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


7/65

istakne tri osnovne dimenzije iitske tradcije:1. ispovijedanje Jedinstvenosti (al-tawhid), ili metafi-zickih i teolokih principa vjere;2. politicka, drutvena i moralna ucenja i3. unutranji, duhovni i verski zivot zajednice. Otuda izbor naglaava principe itemelje (usul) islama, dok pokuava da zapostavi podele i sekundarne aspekte (furu

).Drugim rjecima, malo je receno o konkretnom razgranicenju principa u smislu detaljau primjeni Bozanskog zakona al-Shariah na svakodnevni zivot. Ipak, sekundarniaspekti su jasno ocrtani u Alijevim a.s. uputama Maliku al-Ataru i u manjem obimuu dovama.Mada je dobro poznato da je prvi "stub islama" propovjedanje vjere, koje zapocinjepriznavanjem Bozijeg Jedinstva, zapadni naucnici su pokuavali da islamskovjerovanje u Bozije Jedinstvo objasne kao relativno jednostavnu potvrdu o postojanjusamo Jednog Boga. Mozda je jedan od razloga to su Nehdz ul Belaga "Stazarjecitosti" i iitska literatura zanemareni, ili objelezeni kao sumnjivog porijekla, u tometo se upravo njihovo postojanje odlucno suprotstavlja iroko prihvacenoj ideji o jednostavnoj religiji beduina, sa nekoliko filozofskih ili metafizickih prizvuka. U ovimradovima vidimo da je cak i u prvim vjekovima islama Bozanska Jedinstvenostpotvrdjena izrazima koji podsjecaju na istancanost kasnijeg "teozofskog" sufizma, alipotpuno obojenim osobenom duhovnom aromom same objave.

IZVORI

Praveci izbor, Tabatabai je koristio 4 rada: "Nahdz ul-Belaga", "al-Sahifa al-sajjadiyyah", "Bihar al-anwar" i "Mafatih al-jinan".Prva dva rada su pomenuta u uvodu Dr Nasra.Bihar al-anwar "Okeani svjetlosti" je monumentalna enciklopedija hadisa, kojapretenduje da sabere hitska predanja na jednom mjestu i koja ih klasifikuje premapredmetu. Kompilirana je u safavidskom periodu od strane cuvenog teologaMuhammeda Bakira Medzlisija (umro 1110/1698-9 ili 1111/1699-1700). Znacaj kojirad ima od svog nastanka, kao standardni udzbenik za sva iitska proucavanja, tekoda moze biti prenaglaen. Jedan pokazatelj njegove popularnosti je da je, uprkossvojoj obimnosti, dvaput tampan litografski u devetnaestom vijeku. Savremenoizdanje ovog rada obuhvata 110 tomova, sa oko 400 stranica po tomu.Medzlisi je prikupio svoja predanja iz brojnih ranijih izvora. Kao primjere, mozemonavesti nekolicinu radova iz kojih je prikupio hadise za ovu zbirku, radove koji su umodernim vremenima samostalno tampani.

ejh Saduk, autor jednog od cetiri osnovna rada o iitskim hadisima, pomenutogranije, kompilirao je brojne izvorne kolekcije hadisa, od kojih je svaka uobicajenosledila odredjenu temu. Njegov "al-Tawhid" prikuplja predanja koja se odnose napropovedanje Bozijeg Jedinstva. Njegovo dijelo "Uyun akhbar al-Rida" objedinjujesve to je napisano o imamu Aliju er-Ridi a.s., osmom imamu, ciji grob u Mehedu jenajsvetije mjesto hodocaca u Iranu. Rad sadrzi i takve dijelove kao to je opisimamove a.s. majke, objanjenja razloga iz koga je izabrano njegovo ime, svenjegove zabelezene izreke i hadise koji se odnose na njegovu smrt i cudesa koja suse pojavila na njegovom grobu."al-Khisal", od ejha Saduka, ukazuje na znacaj brojeva u predanjima. U dvanaestdugih poglavlja on bjelezi sve hadise koji pominju brojeve od jedan do dvanaest.

Autor "al-Ihtijaja", Abu Mansur Ahmad ibn Ali al-Tabarsi (umro 599/1202-3) odbacujemiljenja pojedinih od svojih suvremenika, koji su tvrdili da se Poslanik s.a.v. i imamia.s. nisu nikada bavili dokazivanjima. On je sakupio predanja u kojima su

7


8/65

zabjelezene njihove rasprave sa neistomiljenicima.Cetvrto dijelo iz koga je Tabatabai nacinio svoj izbor jeste Mafatih al-jinan "Kljucevidzennetskih vrtova"", standardna zbirka iitskih dova, kompilirana iz "Bihar al-anwara" i drugih izvora od strane Abasa Komija (umro 1359/ 1940-1). On ukljucujednevne molitve, namaze za odredjene prilike kao to su vjerski praznici i dani

zalovanja, litanije i zikr za razlicite trenutke covjekovog zivota, uputstva za cinjenjehodocaca do Poslanikovog s.a.v. groba, ili do grobova imama a.s. i molitve zasvaku drugu mogucu priliku.

PRIJEVODI

Potrebno je dati objanjenje o metodu prijevodenja.Zahvaljujuci prirodi tekstova i njihovom fundamentalnom znacaju kao izvora zaiitsku granu islama, pokuali smo da ih prevedemo na strogo doslovan nacin, sa tomanjom dozom licne interpretacije. Ovaj metod ima svojih mana, ali izgleda danuznost tacnog prijevodjenja odnosi prevagu nad njima. Najzad, Kuran je prevjedenmnogo puta. Oni koji smatraju da predmetni prijevod teti literarnim odlikama tekstamogli bi pokuati da ga sami prevjedu na bosanski.Nuznost doslovnog prijevodjenja je veca obzirom da je veliki dio teksta prevjedenogovdje - posebno oni dijelovi koji poticu od "Staze rjecitosti" - bio prevjeden na drugommjestu i u cjelini pogreno predstavljen. Prije nego to se nacine takvi interpretativniprijevodi, za koje se smatra da odslikavaju misli imama a.s., doslovni prijevodi su odnajveceg znacaja. Da bih nacinili vjerne prijevode, prilozili smo fusnote svuda gdjesmo odstupali od strogo doslovnih prijevoda ili kada su u originalu postojaladiskutabilna mjesta.Kako za mnoge tehnicke izraze ne postoje standardni prijevodi, smatrali smo nuznimda dodamo arapski original u zagradama radi pomoci naucnicima i onima koji govorearapski. Ovo se posebno odnosi na najtezi i metafizicki dio dijela, na prvi dio "OBozijoj Jedinstvenosti". I ako ce arapski izrazi uneti pometnju kod vecine citalaca, onipredstavljaju jedini praktican nacin u pokuaju priblizavanja ovog teksta citaocevomznanju arapskog jezika.Konacno, zeleli bi da izrazimo svoju iskrenu zahvalnost sejjidu Huseinu Nasru, kojinam je predlozio da preduzmemo ovaj posao prije mnogo godina i koji nas je vodio usvim njegovim etapama, mada, naravno, preuzimamo svu odgovornost za svakugreku u prijevodu u fusnotama. Peter Lamborn Wilson i William Shpall su, takodje,procitali rukopis i dali vrijedne sugestije. A bez ljubaznosti i ohrabrenja penzionisanogkomandanta vazduhoplovnog puka, Huseina, i Muhamedanskog udruzenja, ovaj rad

ne bi nikada bio okoncan ni tampan.Predgovor: Alame sejjid Muhammed Husein Tahatabai

Ukoliko se pazljivo proucava islamska literatura, odmah ce se uociti veliko iraznovrsno obilje materijala.Prvo, postoji mreza zakona i pravila koja cini islamsku jurisprudenciju (fiqh) i kojauzima u obzir i regulie svaki covjekov, individualni i drutveni "pokret i mirovanje",delanje i stanje, u svakom trenutku u vremenu, na svakom mjestu i pod svimuslovima, kao i svaki pojedinacni ili opti slucaj vezan za ljudski zivot.Drugo, postoji veliki niz moralnih i etickih postavki, koje procenjuju svaku vrstu

moralnih aktivnosti, bilo one vrijedne hvale ili one za osudu, i ljudskom drutvupredstavljaju model koji dolikuje covjekovom savrenstvu. Konacno, na nivousveukupnog islamskog pogleda na stvarnost, postoji opta filozofija islama, drugim

8


9/65

rijecima, njegove discipline koje se odnose na kosmologiju, duhovnu antropologiju ikonacno, spoznaju Boga, predstavljene na najjasniji moguci i na najneposrednijinacin.Na produbljenijem nivou proucavanja i spoznaje postaje ocigledno da raznimelementima predanja, sa svom njihovom zapanjujucom slozenocu i raznovrsnocu,

upravlja posebna vrsta medjusobnih odnosa; da su svi ti elementi u konacnoj analizisvodljivi na jednu istinu, "Propovedanje Bozijeg Jedinstva" (tawhid), koje je osnovniprincip svih islamskih ucenja. "Lijepa rijec, kao lijepo drvo: korijen mu je cvrsto uzemlji, a grane prema nebu, ono plod svoj daje u svako doba koje Gospodar njegovodredi" (Kuran 14:24-5).Plemenite izreke i spisi predstavljeni u ovom radu su odabrani i prevjedeni izpredanja koja su ostala iza najistaknutijih predstavnika islama. Oni obuhvatajutumacenja koja osvetljavaju principe Tewhida i razjanjavaju osnovne temelje svihislamskih ucenja i teznji. Istovremeno, oni sadrze sjajna i istancana ukazivanja nanacin na koji su ostale vazne discipline organizovane i ustrojene u odnosu naTewhid, kako se moralne vrline zasnivaju na njemu, i konacno, kako se prakticniaspekti islama zasnivaju i proisticu od tih vrlina. Konacno, Alijeve a.s. upute Malikual-Ataru razjanjavaju opti stav islamskog drutva vezan za prakticnu primjenuislamskog upravljanja.Sva predanja prevjedena u ovom radu sazimaju se u sljedece dvije recenice: "Islam je religija koja stvari vidi onakvima kakve jesu" i "Islam znaci priklanjanje Istini (al-haqq) i njeno pracenje u covjekovim delanjima i vjeri". Alame sejjid Muhammed Husein Tabatabai

Dio I: O Bozijoj jedinstvenosti

Sljedbenik religije Islama mora prvo prihvatiti priznanje vjere: "Nema boga sem Boga"(La ilaha illa-llah). Ovo ispovjedanje Bozijeg Jedinstva jeste prvi stub islama (rukn).Sve ostalo zavisi i proistice iz toga. Ali, ta znaci reci da nema boga sem Boga? Za islam, nacin na koji vjernik odgovorina ovo pitanje iskazuje dubinu do koje razumije svoju veru. I parafrazirajuciPoslanikov s.a.v. hadis, koji se cesto navodi u sufijskim tekstovima, moze se reci dapostoji toliko nacina da se razumije znacenje ovog ispovijedanja koliko ima vjernika.[16] Islamska intelektualna istorija se moze razumijeti kao postupno razotkrivanje nacinana koji su generacije i generacije razumijele znacaj i dublji smisao ispovijedanjaBozije Jedinstvenosti. Teologija, fiqh, filozofija, sufizam, cak u izvjesnoj mjeri i

prirodne nauke, sve idu za tim da na nekom nivou objasne princip Tewhida,"ispovijedanje da je Bog Jedan". Neke od najplodnijih intelektualnih kola koje supokuale da objasne znacaj Tewhida nastale su medju hitima.Mnogi istoricari su izvan islama trazili inspiraciju za islamska filozofska i metafizickatumacenja prirode Bozije Jedinstvenosti. Ti naucnici su skloni da upute sve ono to bimoglo proizaci (po njihovom miljenju) iz "jednostavne vjere beduina" na spoljanjiuticaj. Oni nastavljaju da se ne obaziru na bogate riznice mudrosti sadrzane uobimnim literarnim zbirkama iitskih hadisa koje se odnose na prve vjekove islama,drugim rijecima, na izreke imama a.s., koji su bili priznati autonteti u vjerskimnaukama, ne samo od strane iita, vec i sunita. Cak su i odredjene izreke Poslanikas.a.v., koje su bile nadahnuca imamima a.s., bile zanemarene. Posebno je ogromni

sliv islamskih metafizickih ucenja Ali ibn Abi Taliba a.s., Poslanikovog s.a.v. rodjaka izeta i prvog iitskog imama, iroko zanemaren.U izboru koji sledi iz "Bihar al-anvara", u petnaest medju stotinama koji mogu biti

9
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


10/65

pronadjeni u iitskim izvorima, citalac ce pronaci zacetke mnogih kasnijih islamskihpromiljanja. Primjetice da se stil hadisa samog Poslanika s.a.v. malo razlikuje odstila hadisa do osmog imama a.s., zadnjeg od koga je prenijet veliki broj tih izreka.Najvazniji izvori Poslanikovih s.a.v. hadisa i hadisa prvog, petog, estog, sedmog iosmog imama a.s. su predstavljeni.

Osnovne teme zbirki ostaju uglavnom nepromijenjene. Poslanik s.a.v. i imami a.s.isticu Boziju uzvienost, ili Njegovu "neuporedivost" (tanzih) u odnosu na bica.Mozemo govonti o Bogu - mada samo na osnovu Njegovih sopstvenih rijeci, drugimrijecima Kurana - ali izrazi koje koristimo ne mogu biti shvaceni na nacin na koji sushvaceni kada ih koristimo za opisivanje bica. Istovremeno, ba cinjenica da rijecimogu biti pravilno upotrebljene da bi se odnosile na Boga ukazuje da je On na nekinacin zaista "Uporediv" ili "Slican" (tabih) Svojoj tvorevini, jer ju je On stvorio. Usuprotnom, rijeci koje se koriste za Njega bile bi liene znacenja, ili bi svaka od njihbila istovetna drugoj. Ali ova druga dimenzija Bozije realnosti - koja je vie isticana usufizmu - jeste relativno zanemarena u korist Njegove neuporedivosti. Druga temaovih zbirki jeste covjekova nesposobnost da shvati Boga takvim sredstvima kao tosu njegova cula i moc razuma. Stalno ukazivanje na ovu cinjenicu podvlaci Bozijuneuporedivost i ukazuje na karakteristicne zablude kojima su bili skloni politeisticko iantropomorfisticko miljenje i moc uobrazavanja iz "Doba neznanja" dzahilijet prijeislama.Radi pojanjavanja znacenja zbirki, potrudio sam se da obezbijedim dovoljan brojobjanjenja. Detaljno komentarisanje izreka bilo je predmet opseznog iitskogpromiljanja kroz vijekove. Svaka rijec i svaka recenica snabdijele su brojne naucnikeirokom mogucnocu prikazivanja sopstvene ucenosti. Ali, za zapadnjacku publiku,mozemo se nadati samo ukazivanju na najznacajnije preporuke iz Kurana i literatureposlanickih s.a.v. hadisa - preporuke koje su vrlo ocigledne muslimanima koji govorearapski. Takodje, potrudio sam se da ukazem na nacin na koji su kasniji komentatorirazmatrali hadise, uz navodjenje brojnih objanjenja, u prvom dijelu uglavnom odMedzlisija, kompilatora "Bihara al-anvara". Neki od tih komentara su neophodni radirazumijevanja poruke teksta, dok drugi kao da pojanjavaju ocigledno razumljivurecenicu. U drugom slucaju, ovo uglavnom potice otud to komentatori uobicajenopokuavaju da objasne tekst pozivajuci se na teoloke i filozofske koncepte bliskenjihovim citaocima, ali ne i prosecnom zapadnjaku. Kako god da je, takavaobjanjenja ukazuju na nacin na koji su se kasnije miljenje i jezgrovit nacintumacenja proirili i razvili u slozen metafizicki sistem.

A. Poslanik s.a.v

1. Ispovjedanje vjere

Ebu Abdullah (esti imam) a.s. je prenio od svojih predaka da je Boziji Poslanik s.a.v.[17]rekao prilikom jedne od svojih molitvi: "Neka je slava Bogu, Koji je u svojstvuPrvoga (awwaliyyah) bio Usamljen, i kod Koga je odsustvo pocetka (azaliyyah) bilosavreno uzvieno bozanstvenocu, i najvelicanstvenije kroz Njegovuvelicanstvenost i moc [18]. On je ozivotvorio ono to je proizveo i ozivotvorio je to to je stvorio bez uzora (mithal) koji bi postojao prije stvaranja koje je On zapoceo. NaGospodar, Vecni (al-qadim) je neraskomadane (nebesa i Zemlju) [19]krozotroumnost (lutf) Svoga Gospodarstva i kroz Svoje sveznanje stvorio, stvarajuci sve

to je stvorio zakonima Svoje moci (qudrah), stvarajuci zvjezde da se po njima umraku upravljate. [20]Zato niko ne moze promijeniti Njegov svijet stvorenog, niko nemoze izmijeniti Njegovo dijelo, niko ne odbija Njegove zakone (Kur'an 13:15), niko ne

10
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


11/65

odbacuje Njegovu zapovijed. Ne postoji mjesto pocinka mimo Njegovog poziva(da'wah) [21], ni prestanak Njegove nadmoci, ni prekid Njegovog vremena. On jezaista Postojeci (al-kaynun) od pocetka i istinski Trajan (al-daymum) zauvijek. On jeSkriven Svojim bicima Svojom svjetlocu na visokom horizontu, u ogromnoj moci, i uuzvienoj nadmoci. On je iznad i izvan svih stvari. On se pokazuje (tajalla) Svome

stvorenom svijetu bez da bude vidjen, i izvan je domaaja oka. On je zelio da budeuocen propovijedanjem Jedinstvenosti (tawhid) kada se povukao iza zastora Svojesvjetlosti, uzdigao se visoko u Svojoj uzvienosti i sakrio se od Svog svijetastvorenog [22]."On im je poslao Poslanike kako bi oni svjedocili protiv Njegovih stvorenja[23], takoda Njegovi poslanici mogu biti svjedoci protiv njih[24]. Medju njih je slao Poslanikekoji su donosili radosne vijesti i opomene da se ispuni ono to je moralo da sedogodi, da nevjernik ostane nevjernik poslije ocigledna dokaza, i da vjernik ostanevjernik poslije ocigledna dokaza (Kur'an 8:42), i da robovi spoznaju svoga Gospodarau vezi koga su bili neuki, prepoznaju Ga u Njegovoj moci nakon to su je osporavali ipriznaju Njegovu Jedinstvenost u Njegovom Bozanskom svojstvu, nakon to su joj setvrdoglavo opirali."

2. Bozija svojstva

IbnAbas je pricao da je Jevrejin, po imenu Natal, stao pred Bozijeg Poslanika s.a.v. irekao: "O Muhammede, zaista cu te upitati o izvjesnim stvarima koje mi izvjesnovrijeme leze na srcu. Ako mi na njih odgovori, ja cu prihvatiti islam uz tvoju pomoc."Poslanik s.a.v. je rekao: "Pitaj, o EbuOmere!"Zatim je on rekao: "O Muhamede, opii mi tvog Gospodara."On s.a.v. je odgovorio: "Zaista, Tvorac ne moze biti opisan sem onako kako je Onopisao Sebe - a kako covjek moze opisati Tvorca Koga njegova cula ne moguopaziti, zamisao ne moze dostici, misli (khatarat) ne mogu ograniciti i vidik ne mozeobuhvatiti? On je Velicanstveniji od onoga kako Ga oni, koji Ga opisuju, prikazuju. On je Udaljen u svojoj bliskosti i Blizak u svojoj udaljenosti. On stvara (kayyaf) kakvocu(kayfiyyah), da se o Njemu ne moze reci: "Kako"? (kayf); On odredjuje (ayyan) "gdje"(ayn), da se o Njemu ne moze pitati "gde"? (ayn). On rastavlja kakvocu (kayfufiyyah)i mjesto (aynuniyyah), "On je Jedan! Allah je Utocite svakom." (Kur'an 112:1-2) kako je On opisao Sebe. Ali, oni koji Ga opisuju, ne stizu do Njegovog opisa. "Nije rodio irodjen nije, i niko Mu ravan nije" (Kur'an 112:3-4)."Natal je rekao: "Rekao si istinu. O Muhammede, reci mi u vezi rijeci: "Zaista, On jeJedan, niko Mu nije ravan (shabih)". Zar Bog nije Jedan, i covjek jedan? Tako

Njegova Jedinstvenost (wahdaniyyah) podsjeca na jedinstvenost covjeka."On s.a.v. je odgovorio: "Bog je Jedan, ali Jedinstven (ahadi al mana) u znacenju,dok je covjek jedan, ali dvojan po znacenju (thanawi al-mana): tijelesna materija(jism) i svojstvo (arad), tijelo (badan) i duh (ruh). Slicnosti (tashbih)[25]se odnosesamo na znacenja."Natal je rekao: "Govorio si istinu, o Muhammede".

B. Ali a.s. prvi imam

1. Uzvieni Bog

Ali ibn Musa er Rida a.s., osmi imam, je prenosio od ranijih imama a.s. u lancu da jeHusein, ibn Ali a.s., treci imam, govorio ovako: "zapovjednik vjernih a.s. se obratioljudima u dzamiji u Kufi, i rekao: "Neka je slava Bogu, Koji nije nastao od bilo cega,

11
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


12/65

niti je ono to je stvorio nastalo iz bilo cega[26]. Odsustvo pocetka kod Njegapotvrdjuje se prolaznocu (huduth) stvari, Njegova moc, znacajem koji im je Ondodijelio, a Njegova vjecnost (dawam) prolaznocu (fana) koju im je On nametnuo.Nema mjesta bez Njega da bi mogao biti opazen vezivanjem za mjesto (ayniyyah).Ni jedan predmet(shabah) nije poput Niega da bi On mogao biti opisan kvalitetom

(kayfiyyah), niti je odsutan bilo gdje da bi mogao biu spoznat kroz situaciju(haythiyyah) [27].On se u svojstvima razlikuje (mubain) od svega to je stvorio. Nedostupan jepogledu usljed promjenljivosti sutina koje je On stvorio (u stvarima)[28]izvan svakedominacije (tasarruf) kroz promjenu stanja (halat) usljed velicanstvenosti i golemosti.Zabranjeno je ogranicavati Njega (tahdid) prodornom bistrinom otroumnosti,spoznati Njegov opis (takyif) otroumnom dubokomislenocu, predstavljati Ga(taswir) tragalackim kunjama sposobnosti opazanja.Usljed Njegove golemosti, mjesto Ga ne obuhvata, usljed Njegovog velicanstva,mjere Ga ne procjenjuju, usljed Njegove velicine, mjerila Ga ne mogi izmjeriti.Zamiljanje (awham) Ga ne moze doseci, razumijevanje (afham) Ga ne mozepoimati, niti Ga umovi (adhhan) mogu zamisliti. Moci razuma (uqul), uzvienih teznji,vape za otkrivanjem spoznaje Njega, okeani saznanja presuuju bez da u dubinamasmeraju ka Njemu [29], a domiljatost opisivaca pada od uzvienosti do nemoci uopisivanju Njegove moci.On je Jedan (wahid), ali ne u smislu broja (adad); Vjecni (daim), bez ogranicavanjatrajanja (amad); Uspravni (qaim), bez potpore (umud). On nije od vrste (jins) da bidruge vrste bile jednake sa Njim, niti je stvar da bi Mu stvari bile slicne, niti poputobjekta da bi Mu se mogla pripisati svojstva. Moci razuma skrecu u talasima strujeNjegove spoznaje, zamisli su smetene obuhvatanjem spomena na odsutnostNjegovog pocetka, razumijevanje je sprijeceno u svjesnosti opisa Njegove moci, aumovi se utapaju dubinama nebesa Njegovog carstva (malakut). [30] On je Gospodar (sputanja) blagodeti, Nepristupacan preko velicine, Vrhovni nadsvim stvarima. Vrijeme (al-dahr) Ga ne cini starim, opisivanje Ga ne obuhvata. PredNjim su ponizene najtvrdokornije upornosti u granicama svojih nepromjenljivosti, aupokorene su Mu nebeske staze, u krajnjim granicama svojih ogromnih predjela. [31]

Dokaz Njegove vlasti (rububiyyah) je cjelovitost vrsta (al-ajnas, drugim rijecima, vrstebica), Njegove moci, njihova nemoc, Njegove vjecnosti (qidmah), njihovo nastajanje(futur), Njegove stalnosti (baqa), njihovo izumiranje (zawal). Oni nemaju mjesta nakoje bi utekli dalje od Njegovog domaaja (idrak), niti izlaza mimo Njegovogobuhvatanja (ihatah), niti nacina da se sakriju pred Njegovim brojanjem (ihsa), ni

mogucnosti da izbegnu Njegovu moc nad njima. Savrenstvo njihovog stvaranja odstrane Njega [32]je dovoljno znamenje (ayah), ukrtanje njihovih (prirodnih)svojstava od strane Njega je dokaz, privremeno porijeklo (huduth) njihovih osobina jeradi razumijevanja Njegove vjecnosti, a zakoni stvaranja, koji im upravljaju, kaopouka [33]. Ogranicenja se ne vezuju za Njega, slicnost se ne ravna prema Njemu inema nicega to Mu je skriveno. On je izvan dosega slicnosti i iznad stvorenihsvojstava.Svjedocim da nema boga sem Njega, vjerujuci u Njegovo Bozanstvo i protiveci sesvakom ko Ga osporava; i svjedocim da je Muhammed Njegov sluga i Poslanik, kojiboravi u najboljem boravitu, koji je proao kroz najplemenitije slabine i bezgrijenuutrobu, ponikao iz roda od naplememtijeg izvora, porijeklom od najboljih nasada,

proistekao iz najnedokucivijih vrhova i najvelicanstvenijih korijena, sa drveta na kome je Bog stvarao svoje Poslanike i odabirao one kojima vjeruje[34]Drvo savrenegradje, skladnog rasta, plemenitih grana, cvijetnih grancica, zrelog ploda, plemenite

12
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


13/65

unutranjosti, usadjeno u velikodunost i gajeno na svetom zemljitu. Tu je irilograne i plod, postalo jako i neoborivo, a zatim ga (Poslanika Muhammeda) ucinilovisokim i izuzetnim, dok ga Bog, Mocan i Velicanstven, nije pocastvovao poverljivimDzibrailom[35], obasjavajucom svjetlocu [36]i Jasnom Knjigom[37]. Njemu jepodredio Buraka [38], a meleci su ga pozdravljali [39]. Uz pomoc njega je zastraio

ejtane, skrio idole i bogove kojima se klanjalo mimo Njega. Obicaj NjegovogPoslanika (sunnah) je besprijekornost (rushd), njegovo postupanje (sirah) je pravda,a njegova odluka, istina. On je objavio ono to mu je zapovjedeno od njegovogGospodara [40], i dostavio je ono to je bio obavezan [41]dok svoju misiju nije ucinioociglednom propovedajuci Jedinstvenost i za ljude ucinio ociglednim da nema bogasem Boga i da Mu nema ravna; dok Njegova Jednoca nije postala ocevidna iNjegovo Gospodarstvo Nepomijeano. Bog je Svoje postojanje ucinio ociglednimkroz propovedanje vjere o Svojoj Jednoci, uzvisujuci njegov polozaj kroz priklanjanje(al-islam). A Bog, Svemocan i Velicanstven, odabrao je za Svog Poslanika to je kodNjega pocivalo, polozaj i sredstva - neka nad njim i njegovom cistom porodicom budeBoziji mir".

2. Via negativa

Ali a.s. je rekao: "Slava pripada Bogu, Cije hvaljenje ne pripada onima koji hvale[42],cije blagodeti ne mogu biti izracunate od strane onih koji racunaju[43], i ciji pravedniudio (haqq) nije namiren od strane onih koji teze. Velike teznje ne uzrokuju Njegovoopazanje, niti Ga dosezu duboka otroumlja. Njegova svojstva (sifah) ne posjedujuutvrdjena ogranicenja (hadd mah-dud) ni postojece opise (nat mawjud), ni omedjenovrijeme (waqt madud), ni produzeni rok (ajal mamdud). On stvara bica Svojom moci[44], alje vjetrove Svojom milocu[45]i stenjem ucvrcuje potrese Svoje zemlje[46]."Prvi korak u vjeri je Njegova spoznaja (marifah). Savrenstvo Njegove spoznaje Gapotvrdjuje (tasdiq). Savrenstvo Njegove potvrde je u propovedanju NjegoveJednoce (tawhid). Savrenstvo propovedanja Njegove Jedinstvenosti je odanost(ikhlas) prema Njemu[47]. A savrenstvo odanosti prema Njemu je u osporavanjuodlika (nafy al-sifat) u odnosu na Njega, zbog zakona da svako svojstvo nije to tosvojstvo posjeduje (al-maw-suf) i zakona da sve to posjeduje svojstva nije svojstvo."Zato svaki onaj ko Boga - neka Mu je slava - opisuje - Bogu pripisuje druga (drugimrijecima, odredjuje mu opis). Ko god Bogu pripisuje druga, tvrdi da ih je dvojica(tathniyah). Ko tvrdi da ih je dvojica, on Ga je podijelio. Ko Ga dijeli, ne poznaje Gako Ga nepoznaje, ukazuje na Njega [48]. Ko ukazuje na Njega, ogranicava Ga. Ko

Ga ogranicava, oznacava Ga po broju. Ko pita; "U cemu je On?", zatvara Ga. Kopita: "Na cemu je On?", iskljucuje Ga (od odredjenih stvari)."On je Bice (kain), ali ne nastalo svjetovnim porijeklom (hadatah), Postojeci(mawjud), Koji nije potekao od nepostojanja (adam). On je svuda, bez zdruzivanja(muqaranah); Razlicit od svega, bez razdvajanja (muzayalah). On je Aktivan (fail) aline u smislu posjedovanja pokreta i sredstava. On je vidjeo prije nego to je postojalobilo koje od Njegovih bica da bi od Njegove strane bilo opazeno. On je bio "Sam"(mutawahhid) kada nije bilo nikoga sa kim bi bio blizak i usljed cijeg gubitka bi seosjecao usamljen."On je nacinio svijet stvorenog, dajuci mu pocetak bez promiljanja, bez koricenjaiskustava, slucajnih otkrica (hara-kah) (u Sebi), Neometen zahtjevima due

(hamamah nafs). On odlaze stvari do njihovog doba [49], uskladjuje njihovenesaglasnosti, ugradjuje (u njih) njihova prirodna svojstva i cini da ova (svojstva)prianjaju uz svoje objekte. On ima znanje o njima prije njihovog pocetka, obuhvata

13
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


14/65

njihova ogranicenja (hudud) i njihov kraj (intiha) i zna njihove veze (qarain) i vidove(ahna)."

3. Duboka ukorjenjenost u spoznaji

Ebu Abdulah (Ebu Abdullah) a.s. je pricao da je, kada je zapovjednik vjernih a.s.govorio sa minbera u Kufi, covjek je ustao i rekao: "O zapovjednice vjernih! Opiinam tvog Boga - neka je Uzvien i Blagosloven - da bi se naa ljubav (hubb) zaNjega i nae znanje (marifah) o Njemu mogli povecati."Zapovjednika vjernih a.s. je to naljutilo i nalozio je okupljanje na namaz. Sakupilo setakvo mnotvo da je dzamija postala pretijesna. Zatim je ustao a.s., promijenjeneboje lica, i rekao: "Hvala Bogu, Koga odbijanje ne obogacuje, niti darovanjeosiromauje, dok svaki drugi darodavac biva okrnjen. On ima u izobilju blagoslovenedarove i obilje opskrbe. Svojom velikodunocu obezbjeduje opskrbu bicima. Onutire put teznji (talab) onih koji Ga cine svojom zeljom. On ne biva velikoduniji usledonoga to je od Njega zatrazeno, niti usled onoga to nije. Vrijeme se u svomprotoku ne menja za Njega da bi se On mijenjao suglasno. Kada bi Svojim bicimadarovao svo srebro, ingote cistoga zlata i vrece bisera koje planinski rudnici izdaju[50]i morske koljke daruju, to ne bi izmijenilo Njegovu velikodunost, niti bi seokrnjila velicina onoga to ima. U Njega su riznice darova koje se ne umanjujupotrazivanjima, na koja On ne obraca paznju uprkos njihovoj obimnosti, jer je OnVelikoduni, Koji ne osiromauje zbog darova, niti postaje tedljiv pred upornocuupornih. "I zaista On moze, kada neto hoce, samo za to rekne: "Budi!" - i ono bude".Kuran 36:82"Meleci, uprkos svojoj blizini prestolu Njegove velikodunosti, svojoj zarkoj ljubavi(walah) za Njega, svom velicanju uzvienosti Njegove moci, i svojoj blizini skrivenomu Njegovom carstvu (ghayb malakutih), mogu znati samo o onom od Njegovihcinjenja kome ih je On poducio, iako ih je On uzvisio do Svetog Carstva. Oni imajutoliko znanja o Njemu koliko im je On dao, da kazu: "Hvaljen nek si! Mi znamo samoono cemu si nas Ti poducio" Kuran 2:32[51] "Onda, ti koji pita, kakvo je tvoje miljenje? Hvaljen neka je On, slava pripadaNjemu! On nije postao da bi izmjena ili otklanjanje bili moguci u odnosu na Njega.Promjena stanja i dana i noci ne uticu na Njegovu bit. On je zapoceo stvaranje bezikakvog uzora (mithal) koji bi sljedio, i bez bilo kakve mjere (miqdar), koju bioponaao od ma kojeg znanog bozanstva (mabud), koje bi Mu prethodilo. Na Njegase ne odnose odlicja, da ne bi bio ogranicavan (hudud) time to ih je stekao. On-"Niko nije kao On" Kuran 13:11 - ne prestaje da prevazilazi svojstva bica.

"Oci Ga ne mogu vidjeti, da ne bi bio opisan na osnovu jasnog vidjenja (bi-l-iyan), ida Njegova bica ne bi spoznala Sutinu Koju samo On zna. Svojim uzdizanjem(uluww) iznad stvorenog, On izmice nagadjanjima onih koji zamiljaju (muta-wahhimin). Sutina (kunh) Njegove velicine izmice obuhvatanju jalovog promiljanjaonih koji promiljaju. Nema slicnosti izmedju Njega i onoga to je On stvorio. Za onekoji imaju znanje o Njemu, On je zauvijek iznad slicnosti i suprotnosti."Oni koji Bogu druga pridruzuju (al-adilun billah), lazu kada Ga saobrazavaju svojimkategorijama, oblace Ga u svojoj mati u odjecu stvorova, dijele Ga mjerom svojezamisli i mjere Ga nadarenostima svoga razuma [52]pomocu bica i njihovih silarazlicitih. Kako bi mata mogla da odredi Njega, cija mjera ne moze biti odredjena,kada predodzbe spoznaje zasigurno grijee u poimanju Njegove najdublje sutine?

Jer, On je Veci od toga da bi Ga ljudski umovi mogli ograniciti milju (tafkir), ili da biGa meleci, uprkos njihovoj blizini carstvu Njegove moci, mogli obuhvatitiprocenjivanjem.

14
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


15/65

"On je visoko iznad toga da bi mogao imati ravnoga (kufw) sa kim bi bio uporedjen, jer, On je Uzvien. Kada zamisli zele da prodru do Njega, do nevidljivih oblastiNjegovog carstva, kada misli (fikar), oslobodjene smerajucih nametanja, tragaju zaotkrivanjem saznanja o Njegovoj bitnosti, kada su srca zapala u uznemiravajucuzabunu u vezi Njega, pokuavajuci da Ga obuhvate, ravnajuci se prema Njegovim

odlikama, kada putevi umne spoznaje bivaju zatamnjeni, jer do Njega ne dosezuodlike uz pomoc kojih mogu steci spoznaju Njegove Bozanstvenosti, tada (zamisli,misli, srca, putevi umne spoznaje) ustuknu u nemilosti premocujuci ponor tamnihkutova nevidljivih svijetova, oslobodjem od svih pripisivanja Njemu - neka Mu jeslava! Vracaju se odbaceni unazad, priznajuci da spoznaja o Njemu nije dosegnutaskretanjem (sa puta) [53], i da predodzba o mjeri Njegove velicanstvenosti nenastanjuje misli onih koji promiljaju, usljed Njegove udaljenosti od obuhvatanja odstrane talenata ogranicenih bica. On je Onaj Koji zbraja (khilaf) u Njegovoj tvorevini, imedju Njegovim bicima nema nikog poput Njega. Stvar se, sada, uporedjuje sa sebislicnom (adil). A kako ono cemu nema slicnoga, moze biti uporedjeno sa necim to je razlicito od njemu slicnog (mithal)? On je Prvi (al-badi) prije Koga niceg nije bilo, iZadnji (al-akhir), nakon Koga nece biti nicega."Oci Ga ne mogu doseci u blistavosti Njegove moci (jabarut). Kada ih zasjenizastorima, oci ne prodiru kroz gustinu zastora, niti probijaju gustinu Njegovih pokrovada bi dosegle do "Najuzvienijeg"[54], cijom voljom delanje nastaje i preduzvienocu cije velicanstvenosti oholi puze. Glave su pred Njim pognute, a licasledjena u strahu od Njega. Znaci (athar) Njegove stvaralacke moci (hikmah) nalazese u cudesnostima (badai) koje On stvara, i sve stvoreno postaje dokaz (hujjah) uNjegovu korist i prikljuceno je Njemu. Kada bi tvorevina bila nema, Njegov dokaz bi,putem Njegovog usmjeravanja (tadbir), govorio kroz tvorevinu.[55] "On odredjuje ono to stvara i odredjivanje Svoje cini cvrstim (taqdir), postavlja svena svoje mjesto istancanocu Svoga upravljanja, i usmjerava ga [56]. Nita od togane dospijeva u blizinu Njegovog prijestola[57]. Nema zaostajanja u izvravanjuNjegove volje i uzdrzavanja pred naredbom da se ispuni Njegova zelja. Umor Ga nedotice [58], niti Ga zalosti onaj ko kri Njegovu zapovjed[59] "Tako je tvorevina Njegova upotpunjena i pokorava mu se posluno. Ravna se premavremenu u kome je stvorena, prijemljivocu koja ne biva sprijecena lijenjoculjenjivaca, ni sporocu dangube. On ispravlja iskrivljenost stvari, oznacava putokazenjihovih granica. Svojom moci miri njihove suprotnosti, ujedinjuje ih (asbab qarainiha), stvara medju njima razlicite vrste, neuporedive po velicini, svrstava ih uraznolike sorte, prirodna stanita i oblike - cudesa stvoriteljstva, cije oblikovanje je Onucvrstio. On ih je oblikovao po Svojoj volji[60]. Njegovo znanje je stvorilo ustrojenost

vrsta, a Njegovo upucivanje je ucinilo da dosegnu najprikladnije odredite."O ti, koji pita! Znaj da onaj, ko poredi naeg Velicanstvenog Boga sa uzajamnomneslicnocu dijelova Njegove tvorevine i sa vezanocu njihovih spojeva, skrivenihNjegovim mudrim usmjeravanjem, nije upravio svoju najdublju podsvijest (ghaybdamirih) u pravcu spoznaje Njega, i njegovo srce nije otkrilo (mushahadah) istinu daOn nema ravnoga. Kao da nije cuo sljedbenike koji su se odricali onih koje su sljedili,govoreci: Allaha nam, bili smo, doista, u ocitoj zabludi kad smo vas sa Gospodaromsvijetova izjednacavali Kuran 26:97-98[61] "Ko god naeg Gospodara izjednacava sa necim, pripisuje Mu suparnika, a ko Mupripisuje suparnika, taj ne vjeruje u ono to Njegovi jasni ajeti[62]otkrivaju i o cemudokazi Njegovih jasnih znamenja govore. Jer, On je Bog, Koji ne biva odredjen

mocima promiljanja, da bi bio kvalifikovan u okviru irine necijih misli, ili da bi bioogranicavan voljom razuma dua koje teze [63]. On je Stvaralac vrsta i stvari, bezpotrebe za uzorom, za postupanjem po unutranjim odredjenjima, za iskustvom

15
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


16/65

stecenim usled protoka dogadaja, ili za saradnikom koji bi Mu pomogao da stvoricuda stvaralatva. Kada Ga oni, koji Mu pripisuju suparnika, uporede sa svijetomstvorenoga, cija su svojstva podijeljena i ogranicena, i ciji nivoi imaju razlicite oblasti iregione - a On, Mocan i Velicanstven, postoji kroz Sebe, ne kroz Svoja sredstva(adah) - oni Ga ne mogu izmjeriti Njegovom istinskom mjerom. Zato je On rekao,

objavljujuci Svoju neuporedivost sa zdruzivanjima onih koji uporedjuju, i uzdizuci senad procenom onih Svojih slugu nevjernika koji Ga mjere u okviru ogranicenja: "Onine velicaju Allaha onako kako Ga treba velicati; a citava Zemlja ce na Sudnjem danuu vlasti Njegovoj biti, a nebesa ce u moci Njegovoj smotana ostati. Hvaljen neka jeOn i vrlo visoko iznad onih koje Njemu smatraju ravnim"! Kuran 39:67"Slijedi ono u cemu te Kuran upucuje vezano za Njegova svojstva, kao bi izmedjutebe i spoznaje Njega (marifah) bila uspostavljena veza. Uzmi to kao primjer, iobasjaj se svjetlocu upute Njegove; sigurno su to blagoslov i mudrost, dati tebi, zatouzmi to to ti je dato i budi medju zahvalnima[64]. A ono u vezi cega te ejtanupucuje, a cije trazenje nije u Kuranu odredjeno, niti o njemu ima traga (athar) usunetu Poslanika s.a.v., ni upucivanju imama a.s., to prepusti Bogu, Uzvienom iVelicanstvenom. Zasigurno, to je granica Bozijeg zahtjeva (haqq) prema tebi."Znaj da su "dobro u nauku upuceni"[65]oni koje je Bog oslobodio potrebe jurianjana zatvorena vrata, iza kojih je nepoznato (al-ghuyub), pa priznaju nepoznavanje(iqrar) svega nevidjenog iza zastora, kome ne znaju objanjenje, i kazu: "Mivjerujemo u njih, sve je od Gospodara naeg". Kuran 3:7. Allah hvali njihovopriznanje nemoci da dosegnu ono to znanjem ne obuhvataju. Njihovo uzdrzavanjeod zelje da prodru u ono cije istrazivanje se od njih ne zahtjeva Bog naziva "dubokomukorenjenocu". Zato se ogranici na takav isti stav i ne mjeri Boziju moc - neka Mu jeslava - po mjeri tvoga uma, da ne bi bio medju onima koji su propali."

4. Najljepi Stvoritelj

Pripovjeda se da je Ali a.s. odrzao dole navedenu besjedu u Kufi, stojeci na kamenukoji mu je postavio Dzada ibn Hubejre el-Mahzumi[66]. Nosio je odjecu od vune.Konce za njegovu sablju i obuca bili su nacinjeni od like. Njegovo celo je bilo poputdevinog koljena [67]. Rekao je: "Neka je hvala Bogu Kome je povratak stvorenog iishod delanja [68]Zahvaljujemo Mu na Njegovoj ogromnoj dobroti, Njegovomblistavom dokazu (burhan) i obilju Njegovih blagodeti i velikodunog davanja; hvalomkoja Mu pravedno sljeduje, kojom ce se postici Njegova zahvalnost, koja ce naspribliziti Njegovoj nagradi i uzrokovati najmilostivije od Njegovih uvjecanja[69] Molimo Ga za pomoc [70], molitvom onoga ko se uzda u Njegovu dobrotu, ocekujuci

Njegovu blagodat, vjerujuci u otklanjanje zla, priznajuci Njegove blagoslove ipokoravajuci Mu se u dijelu i rijeci. Vjerujemo u Njega vjerom (iman) onoga koji Gaocekuje sa izvjesnocu, okrece Mu se kao vjernik, pokorava Mu se ponizno, iskrenoispoveda Jedinstvenost Njegovu (akhlas muvahhidan), uzvisuje Ga velicanjem,trazeci utocite u Njemu, u ljubavi i teznji (raghiban mujtahidan)."Nije rodjen" Kuran 112:3 - Hvaljen bio - da bi podijelio uzvienost, i "Nije rodio" Kur an 112:3 da bi ostavljao u nasljedstvo i icezao. Vrijeme (waqt) i trajanje Mu nisuprethodili. Uvjecanja i umanjenja Ga ne doticu."On se otkriva umovima preko znaka Svoga besprijekornog upravljanja i konacnezapovjedi. Medju dokazima Njegovog stvaranja je stvaranje nebesa bez stubova[71], koja stoje bez oslonca. On ih je pozvao, a ona su se odazvala posluno,

pokorno, bez oklevanja, ne kasneci [72]. Da Ga nisu priznali (iqrar) kao Gospodara ida Mu se dobrovoljno nisu pokorila, On ih ne bi ucinio mjesto prijestola Svoga,boravitem meleka Svojih, niti mjestom uspinjanja dobrih rijeci i pravednih dijela

16
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


17/65

Svoga stvoriteljstva [73]. Njihove zvjezde je ucinio putokazima po kojima se upravljazalutali putnik na raznolikim putevima na zemlji. Tmina zastora mracne noci nesprjecava blistanje njihove svjetlosti, niti ruho tmina crnih noci moze omjesti sjajmjeseceve svjetlosti da se ne iri nebesima."Neka je hvala Njemu, od Koga nije skrivena tmina sutona ni mrklih noci u

skrovitima zemljinih nizina, ni u vrhovima zamagljenih planina[74]; niti ono to olujairi obzorjem nebesa; niti mjesto gde ponire bleskanje munje u oblacima [75]; niti listkoji opada s mjesta svog otpadanja usljed oluje potaknute zvjezdama (al-anwa) [76]i slivanja kie. On zna mjesto na koje kap pada i ponire, putanju po kojoj sicuni mravtraga i dubini zemlje, koliko je hrane muici dovoljno[77]i ta zena u materici nosi[78]."Neka je slava Bogu Koji je postojao (alkain) prije pijedastala (kursi), prijestola(arsh), nebesa, Zemlje, dzinova i ljudi. Zamiljanje (wahm) ne doseze do Njega. Onne moze biti izmjeren razumijevanjem (fahm). Molitelji Ga ne zaokupljaju[79], adavanje ne umanjuje. Oci Ga ne mogu videti, niti mjesto "gdje" (ayn) ograniciti. Nijeopisiv uz pomoc zdruzivanja[80]. On ne stvara delanjem [81], uz pomoc cula Ga jenemoguce opaziti, a sa covjekom uporediv nije."On je Taj Koji je sa Musom govorio direktno[82]i pokazao Mu jedno od Svojihmocnih znamenja [83], ne koristeci organe (jawarih), sredstva (adawat), ni govor [84]."O ti, koji se napreze da opie svog Boga, ukoliko govori iskreno, opii Dzibraila,Mikaila, vojske meleka, pognute u odajama svjetosti (hujarat al-quds), umova koji susmeteni zarkom ljubavlju da bi ogranicili "Najlepeg Stvoritelja"[85]. Preko svojstvase, zasigurno, mogu opaziti samo oni koji imaju oblik i dijelove i koji icezavaju nakonisticanja njihovog vremena. Nema boga sem Njega. On obasjava Svojom svjetlocusvaku tminu i Svojom tamom pomracuje svako svjetlo."

5. Jedinstvenost

Pripovjeda se da je na dan Bitke kod deve [86]beduin stao ispred zapovjednikavjernih a.s. i rekao: "O zapovjednice vjernih! Ti kaze da je tvoj Bog Jedan?" Ljudi suga napali govoreci: "O beduinel Ne vidi li da je srce zapovjednika vjernih ophrvanobrigom?" Zapovjednik vjernih a.s. je rekao: "Pustite ga! Ono to beduin zeli (drugimrijecima, znanje o Bogu) je zasigurno ono to mi zelimo ljudima." Zatim je rekao: "Obeduine! Reci da je Bog jedan(wahid) ima cetiri (moguca) znacenja, od kojih dva nisudoputena u vezi Boga, Uzvienog i Silnog, dok druga dva jesu ustanovljena vezanoza Njega."Od dva, koja nisu doputena u vezi Njega, prvo znacenje je ono koje kaze "jedan",

podrazumijevajuci kategoriju brojeva. To nije doputeno, jer ono to nema drugo, neulazi u kategoriju brojeva. Nisi li vidio da je onaj, koji kaze "treci od trojice" nevjernik?[87]I drugo je poput iskaza onoga ko kaze (a odnosi se na covjeka): "On pripadaljudskom rodu", u smislu da je on jedna vrsta u rodu.[88]To nije doputeno, jer je touporedjenje, a na Gospodar je visoko iznad toga."Vezano za dva znacenja ustanovljena u vezi Njega, prvo glasi: "On je Jedan, nemaslicnosti (shabah) izmedju Njega i bica". Takav je na Gospodar. A drugo tvrdjenje,koje kaze: "Sigurno, On je Uzvien i Silan" jeste jedinstveno u znacenju (ahadi al-mana), smjerajuci ka tome da On nije razdeljen u postojanju, umnoj spoznaji, nizamiljanju [89]Takav je na Gospodar, Silan i Uzvien." [90]

6. Otroumnost

17
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23


18/65

U drugoj besjedi Ali a.s. je rekao: "Na Njega ukazuju (daliluh) Njegova znamenja(ayat) [91]. Opaziti Ga (wujuduh), znaci potvrditi Njegovo postojanje (ithbatuh)[92].Znati Ga, znaci ispovijedati Njegovu Jedinstvenost; a ispovjedati NjegovuJedinstvenost znaci razlikovati Ga (tamyiz) od Njegove tvorevine. Merilo (hukm)razlikovanja je odvajanje (baynunah) u odlikama, a ne odvajanje u smislu razdaljine

(uzlah). On je, zasigurno, stvaralacki Bog (rabb khaliq), Koji nema drugog boga, iKoji nije stvoren. Sve to se moze zamisliti razlicito je od Njega."Nakon toga, on a.s. je rekao: "Ko god da je poznat kroz sebe (bi-nafsihi) nije bog; to je vodic ka onome to ukazuje na Njega (al-dalilalayh) i to je ono to vodi kaNjegovoj spoznaji."

7. Spoznaja srcem

Ebu Abdullah a.s. je pripovjedao: "Zapovjednik vjernih a.s. je govorio sa minbera uKufi, kada je covjek, po imenu Dileb (Dhilib), stao pred njega. On je bio otrog jezika, recit i hrabar. Rekao je: "O zapovjednice vjernih! Da li si ti vidio svog Boga?"On a.s. je odgovorio: "Teko tebi, Dilebe! Ne bih cinio ibadet bogu koga nisam vidio."On je rekao: "O zapovjednice vjernih! Kako si Ga vidio?"On a.s. je odgovorio: "O Dileb! Oci Ga ne vide gledanjem, vec Ga srca spoznaju krozistinitosti vjerovanja (haqaiq al-iman). Teko tebi, Dilebe! Zaista, moj Gospodar jeIstancan u otroumlju (latif al-latafah), ali Ga ne moze opisati otroumljem (lutf);Veliki u golemosti (azim al-azamah), ali Neopisiv kroz velicinu (izam); Uzvien uuzvienosti (kabir al-kibriya), ali Neopisiv kroz uzvienost (kibr); Velicanstven uvelicanstvu (jalil al-jala-lah), ali Neopisiv kroz velicanstvenost (ghilaz). Prije svihstvari, On je bio; ne kaze se da je bilo bilo cega pre Njega. Nakon svih stvari, On cebiti; ne kaze se da On ima "poslije"[93]. On je odlucio o (svim) stvarima, ali ne putemodluke (himmah). On sve obuhvata (darrak), ali ne nekom vjetinom (khadiah). On je u svim stvarima, ali nije pomijean (mutamazij) sa njima, niti odvojen (bain) odnjih. On je Vidljiv (zahir), ali ne saglasno objanjenju o neposrednocu (u odnosu nacula: mubasharah)); Ocevidan (mutajallin), ali ne kroz pojavu Njegove uocljivosti(istihlal ruyah); Udaljen, ali ne razmakom (masafah); Blizak (qarib), ali ne prekopriblizavanja (mudanah); Otrouman, ali ne putem materijalnosti (tajassum);Postojeci (mawjud), ali ne nakon nepostojanja (adam); Djelujuci (fail), ali ne putemprinude (idtirar); Odlucan (muqaddir), ali ne kroz pokret (hara-kah); Voljan (murid), aline kroz odlucivanje (hamamah); On cuje (sami), ali ne putem sredstava (alah); Onvidi (basir), ali ne putem organa (adah) [94]."Prostor (amakin) Ga ne obuhvata, vremena (awqar) ne idu uz Njega, odlike (sifat)

Ga ne ogranicavaju, san (sinat) Ga ne obuzima [95] "Kroz Njegovo davanje culnosti (tashir) organima cula (mashair) zna se da Onnema organe cula [96]Kroz Njegovo davanje materijalnosti (tajhir) supstancama(jawahir) zna se da je On bez materijalnosti [97]. Kroz Njegovo uzrokovanjesuprotnosti (mudaddah) medju stvarima, uocava se da On nema suprotnosti (didd)[98]. Kroz Njegovo uzrokovanje pripajanja (muqaranah) medju delanjima, zna se daOne nema bliskoga (qarin). On je mrak suprotstavio svjetlosti, pomrcinu vidljivosti,vlaznost suvoci [99], a toplotu hladnoci. On spaja one stvari koje se odbijaju, arazdvaja one koje su bliske. One potvrdjuju (postojanje) svoga Rastavljaca (mufarriq)svojim rastavljanjem i Spojitelja (muallif) svojim vezivanjem. To je znacenje Njegovihrijeci - On je Mocan i Velicanstven: "I od svega po par stvaramo da biste vi razmislili".

Kuran 51:49"Tako je On kroz njih razdvojio "prije" i "poslije", da bi se znalo da On nema prije iposlije. Oni svojim cudima (gharaiz) svjedoce da On, Koji im je cudi dao, nema cud.

18
http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://creete.no-ip.com/ehlulbejt/site/shijska_antologija/Shijska_Antologija.html#%23http://cree

Documents

Šhijska Antologija