S E P A R A T

URBANISTIČKO – TEHNIČKI USLOVI

URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI UVOD

Vrste podataka koji se pojavljuju u ovom separatu:

Broj UP (UP 1) - Broj urbanističke parcele.

Detaljna namjena površina na urbanističkoj parceli/zoni (T2, NT…) - Ovaj podatak označen šifrom i karakterističnom šrafurom u boji na grafičkom prilogu "Plan namjene površina" predstavlja detaljnu namjenu površina urbanističke parcele (zone).

Površina UP - Ovaj podatak predstavlja ukupnu površinu urbanističke parcele (zone) izražen u m2.

Max spratnost nadzemna (Po+P+1, Po+P+2…) - Ovaj podatak označava maksimalnu dopuštenu spratnost iznad zemlje objekata na urbanističkoj parceli ili u pristaništu. Najveća visina etaže za obračun visine građevine, mjerena između gornjih kota međuetažnih konstrukcija iznosi: - za garaže i tehničke prostorije do 3.0 m; - za stambene etaže do 3.5 m; - za poslovne etaže do 4.5 m;

Izuzetno za osiguranje prolaza za pristup interventnih i dostavnih vozila, najveća visina prizemne etaže na mjestu prolaza iznosi 4.5 m. Spratne visine mogu biti veće od gore navedenih visina ukoliko to iziskuje specijalna namjena objekta ili primjena posebnih propisa.

Max zauzetost UP - Ovaj podatak predstavlja maksimalnu dopuštenu zauzetost na urbanističkoj parceli ili površinu pod objektima u pristaništu i izražava se u m2.

Max BRGP - Ovaj podatak predstavlja maksimalnu dopuštenu bruto građevinsku površinu objekata na urbanističkoj parceli ili pristaništu i izražava se u m2.

Indeks zauzetosti - Predstavlja odnos maksimalne dopuštene površine pod objektima i površine urbanističke parcele na kojoj se objekat planira, odnosno odnos maksimalne dopuštene površine pod objektima u pristaništu i površine pristaništa u kojem se objekat nalazi.

Indeks izgrađenosti - Predstavlja odnos maksimalne dopuštene bruto razvijene građevinske površine objekata i površine urbanističke parcele, odnosno odnos maksimalne dopuštene bruto razvijene građevinske površine objekata u pristaništu i površine pristaništa u kojem se objekat nalazi.

Građevinska linija (GL1-GL6) - je linija na, iznad i ispod površine zemlje i vode definisana grafički i numerički, odnosno, linija koja definiše granicu do koje je moguće planirati gradnju objekta.

2

Urbanističko-tehnički uslovi sadrže sve parametre potrebne za izradu projektne dokumentacije, ali ih je neophodno sagledavati zajedno sa planom kako bi se stekla kompletna slika o kontekstu urbanističke parcele u okviru urbanističkog koncepta šire prostorne cjeline plana. Napomena:

Urbanističko tehnički uslovi za urbanističke parcele na kojima se nalaze objekti graditeljskog nasljeđa treba da budu dopunjeni mišljenjima/uslovima nadležnog organa. Za planirano rješenje objekata Lazareta neophodno je da se ispoštuju preporuke: projektnu dokumentaciju za radove na sanaciji hercegnovskog Lazareta u Meljinama i njegove okoline sačiniti na osnovu konzervatorskih uslova i proučavanja kompleksa, a što podrazumeva utvrđivanje prvobitnog izgleda Lazareta i svih poznijih pregradnji; proučavanja treba da se zasnivaju na rezultatima arheoloških istraživanja i konzervatorskih istraživanja arhitekture kompleksa, kao i na ishodima proučavanja istorijskih i arhivskih izvora; istraživanju treba da prethodi detaljno tehničko i fotografsko snimanje kompleksa; izradu konzervatorskog projekta za Lazaret je neophodno da radi lice koje ima konzervatorsku licencu i to u saradnji sa Upravom za zaštitu kulturnih dobara, jer na isti projekat je neophodno dobiti saglasnost Uprave za zaštitu kulturnih dobara. Zahtjev za izdavanje Konzervatorskih uslova je podnijet Upravi za zaštitu kulturnih dobara i trenutno su u proceduri izdavanja.

3

1. POSTOJEĆE STANJE LOKACIJE

Predmetnu lokaciju čine sledeće katastarske parcele 2532, 2533, 2534/1, 2534/2, 2535, 2555, 2556, dio parcele 2557 i 2554 KO TOPLA, i dio morskog akvatorijuma u kome je planirano privezište. Ukupnapovršinazahvataiznosi 74.010,93m2. 2. POSTOJEĆANAMJENA

PredmetnalokacijajeuzahvatuProstornogplanaOpštineHercegNovizaperioddo 2020.godineUvidomugrafičkeprilogepomenutogplana (prilog - kartaNamjenaprostora) utvrđenojedajenamjenapredmetnelokacijeurbanopodručje-područje sa mješovitim namjenama prostora gradskog karaktera i građevinsko područje u PPPNMD. 3. PLANIRANANAMJENAPOVRŠINA Kompleks planske razrade je formiran kao urbanistička cjelina, u okviru koje su planirane: 1) Urbanistička parcela UP 1 – turizam (T2), 2) ZONA NAUTIČKOG TURIZMA

Karta planiranenamjenepovršina

4

U okviru UP 1 (namjena T2) predviđa se: - Lazaret, centralni objekathotelskog rizorta; - Depadans hotelskog rizorta s parkom; - Centralni trg; - Hotelsko kupalište sa spa centrom; - Jaht klub; - Kolsko-pješačka saobraćajnica S1; - Kolska saobraćajnica S3-a. U okviru zone za nautički turizam predviđa se: - Servisni objekat marine (postojeći objekat pod zaštitom) ; - Šetalište lungo mare, namjena S5 - pješačka saobraćajnica; - Luka nautičkog turizma i ribarska luka sa servisnim objektom; - plaža sa plažnim barom;

ZAHVAT PLANA

Površina zahvata iznosi 74.010,93 m2, i obuhvata urbanističku parcelu UP1 i zonu

nautičkog turizma, koje čine funkcionalnu cjelinu. Podjelom zahvata na ove dvije cjeline obijezbjeđen je javni karakter i mogućnost opšte

upotrebe sadržaja na obali . Urbanistički koncept podjele na dvijecjeline omogućava faznu realizaciju kapaciteta,

koja će se sprovoditi u skladu sa usvojenim Idejnim rješenjem kompleksa.

5

4. PARCELACIJA, NIVELACIJA I URBANISTIČKI PARAMETRI

4.1. Parcelacija

Urbanistička parcela 1 (UP1)

Vrsta ugostiteljskog objekta koji se planira na urbanističkoj parceli je hotel&resort (hotelski rizort).

Površina urbanističke parcele iznosi 18.958,91 m2, a na njoj je predviđena rekonstrukcija i dogradnja postojećih kapaciteta. Posebna pažnja posvijećena je implementaciji mjera zaštite postojećeg graditeljskog nasljeđa.

Na urbanističkoj parceli predviđena je fazna gradnja. Centralni objekat hotelskog kompleksa je Lazaret, u kome je planirana centralna recepcija hotela. Kroz kompleks prolazi kolsko pješačka saobraćajnica povezana sa okolnim javnim gradskim saobraćajnicama, predviđena za interni saobraćaj, dostavu i interventne potrebe. Parkiranje vozila za goste, posjetioce i zaposlene u hotelskom kompleksu je predviđeno na urbanističkoj parceli, u garaži u podrumskoj etaži.

Kroz kompleks je planirana i trasa šetališta Lungo Mare, kojom će biti obijezbjeđen javni prolaz.

Na urbanističkoj parceli su predviđeni sledeći sadržaji: a) Lazaretcentralni objekat hotelskog rizorta– rekonstruisani postojeći objekat u kome je planirana centralna recepcija,restoran, smještajne jedinice, višenamjenski prostor za potrebe organizovanja kongresa i kulturnih aktivnosti; b) depandans hotelskog rizorta, na mjestu postojećih objekata manjeg kapaciteta, u kome su planirane smještajne jedinice, restoran, komercijalni prostor, kasino, diskoteka; c) centralni trg – otvorena, pješačka zona hotelskog resorta; d) hotelsko kupalište sa spa centrom - rekonstruisani postojeći objekat , koji obuhvata otvorene i zatvorene sadržajeza kupanje i zabavu, spa sadržaje ; e) Jaht klub - novi objekat u kome su predviđeni sadržaji poput recepcije marine, prostor za čarter agencije, mini market, menjačnica, kafe; na lokaciji je planiran interni kolski pristup obali za dopremu čamaca sa javne saobraćajnice.

6

Na UP1 su predviđeni sledeći kapaciteti: sadržaj funkcija površina

pod objektom (m2)

max. spratnost objekata (m2)

bruto građevinska površina (m2)

broj turističkih ležaja

a centralni objekat hotelskog rizorta

3677 Po+P+2+Pk 5846 52

b depandans hotelskog rizorta

3935 Po+P+4 17050 252

c pješačka površina

- - - -

d hotelsko kupalište sa spa centrom

740 Po+P+1 1449 -

e jaht klub 232 P+1 428 - ostale povrsine

kolske, kolsko pješačke i pješačke površine

ukupno UP 1

8584 24773 304

Predmetnu urbanističku parcelu UP1 čine sledeće karakteristične tačke prikazane u tabeli:

7

Zona nautičkog turizma

Namjena objekata u zoni nautičkog turizma je u funkciji rekonstruisanog postojećeg pristaništa. Granicom zone je obuhvaćena površina obale i morskog akvatorijuma. Površina zone nautičkog turizma iznosi 55.052 m2. Centralni sadržaj je luka nautičkog turizma - marina sa ribarskom lukom (156 vezova), planirano za potrebe hotelskog kompleksa Lazaret i lokalnog stanovništva. Svi sadržaji zone imaju javni karakter. U zoni nautičkog turizma su predviđeni sledeći sadržaji: a) servisni objekat marine – rekonstruisani postojeći objekat u kome je predviđena administracija pristaništa, uprava i prateći sadržaji; b) šetalište koje sa ostalim slobodnim i pješačkim površinama resorta i okolnog prostora formira kompaktnu i funkcionalnu mrežu pješačkih komunikacija; c) luka nautičkog turizma - marina sa ribarskom lukom, planirano kao dogradnja postojećeg objekta; d ) plaža sa plažnim barom - hotelsko javne namjene.

U zoni nautičkog turizma su predviđeni sledeći kapaciteti: sadržaj funkcija površina

pod objektom (m2)

max. spratnost objekta (m2)

bruto građevinska površina (m2)

broj turističkih ležaja

a Servisni objekat

51 P+1 102 -

b Šetalište - - - -

8

c Luka

nautičkog turizma sa servisnim objektom

7318 – izgrađeni dio 35597 – morski akvatorijum

222 150

d plaža sa plažnim barom

ukupno Zona nautičkog turizma

51 324 150

Predmetnu zonu čine sledeće karakteristične tačke prikazane u tabeli:

9

Predviđa se infrastrukturno i urbano opremanje i uređenje prostora, uz primjenu savremenih i kvalitetnih materijala za obradu enterijera i eksterijera objekata.

Planirani kapaciteti nautičke luke se odnose kako na potrebe hotelskog resorta, tako i na potrebe lokalnog stanovništva. Od ukupnog broja vezova, predviđeno je, u skladu sa Zakonom o lukama kao i Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, 50 vezova za potrebe nautičkog turizma, a preostali broj vezova predviđen je za potrebe naselja Meljine.

Građevinska linija predstavlja liniju do koje je dozvoljeno graditi objekat. Građevinske linije određuju površinu, zonu za gradnju, unutar koje je dozvoljeno graditi a prema parametrima iz plana. Erkeri, terase, balkoni i drugi istureni dijelovi objekata ne mogu prelaziti građevinsku liniju, kao ni minimalna definisana odstojanja od bočnih i zadnjih ivica urbanističke parcele.

Karakteristične tačke građevinskih linja (GL 1 - GL 6) prikazane su u sledećim tabelama: Koordinate tačaka građevinskih linija UP1

10

Koordinate tačaka građevinskih linija ZONE NAUTIČKOG TURIZMA

4.2. Regulacija i nivelacija

Visinska regulacija/nivelacija definisana je maksimalnom spratnošću, odnosno maksimalno dozvoljenom visinom objekta na urbanističkoj parceli. Maksimalno dozvoljena

11

visina objekta mjeri se vertikalno na zabatnoj strani objekta od konačno zaravnatog i uređenog terena na njegovom najnižem dijelu do slemena krova ili venca ravnog krova.

Za urbanističku parcelu određen je maksimalan broj etaža. Dozvoljava se i manji broj. etaže mogu biti podrum, prizemlje i spratovi. Podrum ne ulazi u obračun maksimalne spratnosti i ukupne maksimalne visine objekta.

U slučaju izgradnje na nagnutom terenu moguća je izgradnja etaže suterena koja, u tom slučaju, zamjenjuje jednu od definisanih etaža.

Podrum je ukopani dio objekta čiji se prostor nalazi ispod poda prizemlja, odnosno suterena. Podrum može, ukoliko je zbog konfiguracije terena neophodno, nadvisiti kotu terena, trotoara max 1.00m.

Ukoliko se radi o denivelisanom terenu, relevantnom kotom terena smatra se najniža kota konačno uređenog i nivelisanog terena oko objekta. Horizontalni gabariti podruma ne mogu biti veći od 80% površine urbanističke parcele. Objekat može imati više podrumskih etaža. Ukoliko je namjena podruma garažiranje, tehničke prostorije i pomoćne prostorije

‐ostave, njegova površina ne ulazi u obračun max indeksa izgrađenosti i zauzetosti. Za sve

ostale namjene (wellness centar, diskoteka i sl.) površina podruma se uračunava u BGP. Suteren je nadzemna etaža zastupljena kod objekata koji su izgrađeni na denivelisanom

terenu i kao takva predstavlja gabarit sa tri strane ugrađen u teren, dok se na jednoj strani kota poda suterena poklapa sa kotom terena ili odstupa od kote terena maksimalno za 1.00 m. Uređeni teren iza objekta mora se u potpunosti naslanjati na objekat i ne može biti od objekta odvojen potpornim zidom (škarpom). Ukoliko je namjena suterena garažiranje i tehničke prostorije, njegova površina ne ulazi u obračun max indeksa izgrađenosti i zauzetosti. Nije dozvoljena naknadna prenamjena garaža u suterenu u druge namjene.

Prizemlje je prva etaža sa visinom poda jednakom ili višom od okolnog uređenog terena, tj. prva etaža iznad suterena. Za stambene objekte kota poda prizemlja je maksimalno 1.00m, a za poslovne objekte maksimalno 0.20m iznad kote konačno uređenog i nivelisnog terena oko objekta.

Sprat je svaka etaža između prizemlja i potkrovlja/ krova. Tavan je dio objekta bez nazidka, isključivo ispod kosog ili lučnog krova, a

iznad međuspratne konstrukcije poslednje etaže i može imati minimalne otvore za svjetlo i ventilaciju. Tavan nije etaža. Ukoliko krovna konstrukcija i visina slemena omogućavaju organizovanje prostora tavana za korišćenje, taj prostor ulazi u obračun bruto razvijene građevinske površine sa 100% i kao takav mora biti prepoznat u planiranim indeksima izgrađenosti za tretitranu parcelu (tavan ne ulazi u obračun spratnosti objekta).

Nivelacija se bazira na postojećoj nivelaciji terena. Planiranom nivelacijom i regulacijom obijezbjeđeni su svi elementi koji omogućavaju najpovoljnije funkcionisanje prostora uz maksimalno poštovanje konfiguracije terena. Konkursnim rješenjem je predložena urbanistička parcelacija predmetnog prostora sa precizno definisanim urbanističkim parametrima:

12

‐ položaj regulacione linije;

‐ položaj građevinske linije;

‐ indeks zauzetosti;

‐ površina pod objektom;

‐ indeks izgrađenosti;

‐ BRGP;

‐ spratnost objekta.

Polazni osnov za uspostavljanje vertikalne regulacije na prostoru zahvata čine apsolutne kote date na raskrsnicama pristupnih saobraćajnica. U grafičkim prilozima plana prikazani su horizontalni i vertikalni gabariti planiranih objekata. Planom su definisani urabnistički parametari, koeficijenti zauzetosti i koeficijenti iskorišćenosti urbanističkih parcela.

Građevinske linije planiranih objekata utvrđuju se u odnosu na regulacionu liniju i osovinu saobraćajnice, a predstavljaju liniju granice zone dozvoljene za gradnju. Hotelski resort čine postojeći objekat Lazareta kao i novoplanirani hotelski kapaciteti. objekat Lazareta se rekonstruiše u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima i da po svojoj funkcionalnosti i sadržajima postane centralni objekat kompleksa.

13

Maksimalna spratnost na nivou cijelog zahvata je P+4.U prvoj zoni uz more, na katastarskoj parceli 2535 planira se objekat na mjestu tehničkog objekta koji je uklonjen, a nalazio se istočno od hercegnovskog lazareta u Meljinama. Spratnost novog objekta ne sme biti veća od P+1, koju je imao i predhodni objekat. Novi objekat potrebno je maksimalno uklopiti u zatečeni ambijent, saglasno Elaboratu o valorizaciji nepokretnog dobra hercegnovski lazaret u Meljinama urađenom od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara Ministarstva kulture Crne Gore.

Konkursnim rješenjem planirane su podzemne etaže unutar obuhvata lokacije, za smještanje sadržaja koji su prepoznati u daljem tekstu kao kvalitativni standardi za hotele, kao i sadržaja koji su prepoznati kao obavezni standardi.

Objekte projektovati u skladu sa Pravilnikom o vrstama, minimalno tehničkim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata, pri tom poštujući obavezne i kvalitativne standarde za kategoriju 5 zvezdica. 4.3 Urbanistički parametri

Rekapitulacija urbanističkih pokazatelja ostvarenih kapaciteta (UP1) Površina urbanističke parcele (UP1) 18.958,91 m2Namjena objekata Zaštićeno kulturno dobro, turizam (T2),

jaht klub,hotelsko kupalište sa spa centromPovršina pod objektima 7.161,91 m2Bruto razvijena površina objekata 24.773 m2*Ostvareni broj ležajeva 304Površina garaže i tehničkih prostorija 3.948,55 m2Ostvareni broj parking mjesta 133PP/PZ (indeks zauzetosti) 0,38PR/PZ (indeks iskorišćenosti) 1,32

Rekapitulacija urbanističkih pokazatelja ostvarenih kapaciteta (ZONA NAUTIČKOG TURIZMA)

Površina zone nautičkog turizma 25.295,59 m2Namjena objekata Nautički turizam, lukobrani, servisni

objekti marine, plaža i plažni barPovršina pod objektima 219,20 m2Bruto razvijena površina objekata 322,20 m2Ostvareni broj ležajeva 150Ostvareni broj privezišta/mjesta 156

*U bruto površinu od 24.773 m2 ne ulazi bruto građevinska površina bazena (270m2) i podzemnog prolaza između Lazareta i spa centra (40,04m2)

14

Oblik intervencija na urbanističkoj parceli predviđen je za rekonstrukciju postojećeg kulturnog dobra, kao i za izgradnju novih objekata. Gabarite objekata projektovati u skladu sa zadatim veličinama zauzetosti terena, spratnosti objekata i bruto građevinske površine. U bruto građevinsku površinu objekata na urbanističkoj parceli obračunati površinu otvorenog i zatvorenog korisnog prostora, koji je planiran u svim etažama objekta

(podrum‐prizemlje‐sprat). Površina prostorija namijenjenih za garažiranje i tehničke prostorije

ne ulazi u obračun BGP objekata. Na urbanističkoj parceli je moguće graditi jedan ili više objekata.

5. USLOVI ZA IZGRADNJU, ARHITEKTONSKO OBLIKOVANJE OBJEKTA I UREĐENJE PARCELE

Uslovi se odnose na novoplanirane objekte; za objekte kulturnog dobra poštovati Konzervatorske uslove i Konzervatorski projekat.

5.1. Uslovi za izgradnju Pravila uređenja površina i građenja objekta na parceli Na parcelama namjene T2 (turističko naselje)planira se:

- hotelski rizort kategorije 5*, u skladu sa Pravilnikom o vrstama, minimalno‐tehničkim

uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata („Službeni list CG“, br.63/11 i 47/12), sa svim pratećim sadržajima i objektima (spa centar, otvoreni i zatvoreni bazeni, jaht klub...); Na parcelama namijenjenim nautičkom turizmu moguće je planirati: - pristanište sa komercijalnim vezovima - marinu, sa svim pratećim sadržajima i objektima (lukobrani, servisni objekti, plaža sa plažnim barom...). Materijali konstrukcije novoplaniranih objekata - temelji: armiranobetonski, definisani statičkim proračunom; - zidovi: betonski, opekarski blokovi, armirani beton, kamen, ili ostali materijali u skladu sa građevinskim normama za konstruktivne i pregradne elemente (da zadovoljavaju proračun na I klimatsku zonu i IX seizmičku zonu); - stubovi: armiranobetonski, čelični, drveni; - međuspratna konstrukcija: armirani beton; - krovna konstrukcija: tradicionalna, drvena, čelična.

15

Materijali obrade novoplaniranih objekata - spoljni zidovi: malterisani i bojeni svjetlom pastelnom bojom, obloženi kamenom svih vrsta i dimenzija, zidani kamenom (tradicionalni pravougaoni slog); - spoljna stolarija: drvena sa škurama, aluminijumska ili PVC u boji drveta; - balkonska ograda: od kovanog gvožđa, prohroma, stakla, puna ili delimično zidana, minimalne visine 110cm, prema tehničkim propisima; - krovni vijenac: ako se izvodi vijenac zbog odvođenja krovne vode, onda je on armiranobetonski ili kameni, sa uklesanim žlijebom na kamenim konzolama, istaknut od 20cm do 30cm od ravni pročeljnih zidova objekata. Vijenac je moguće izvesti kao prepust crijepa. U ovom slučaju, vijenac je minimalan. Preporučuje se izvođenje vijenca u skladu sa lokalnim tradicionalnim rješenjima; - krovni pokrivač: mediteran crijep, kanalica, staklo; - krov objekta: kos krov, ravan krov, dvovodan ili složen nagiba 21° do 30°. Sleme krova mora se postaviti po dužoj strani objekta. Nije dozvoljeno mijenjati nagib krovne ravni od vijenca do slemena, jer cjela krovna ravan mora biti istovetnog nagiba. Krovna ravan teče u kontinuitetu od slemena do vijenca. (Napomena: Može se odstupiti samo u širini krovnih nadozidanih prozora ("belvederi"), u kom slučaju taj dio krovne ravni ima manji nagib, koji se može završiti, ili na slemenu krova, ili pre njega. Dozvoljena je izgradnja nadozidanih krovnih prozora, jednovodnih, dvovodnih i trovodnih, bez upotrebe lučnih ili sličnih nepravilnih nadvoja i krovnih oblika. Nagib krovne ravni nadozidanih jednovodnih krovnih prozora može biti od 15° do 26°). 5.2. Arhitektonsko oblikovanje objekta

Ključno polazište u oblikovanju objekata je poštovanje arhitekture objekta Lazareta, koji datira iz perioda 18.veka, kao i rezultati istraživanja primorske arhitekture. Prema arhitektonskom atlasu Crne Gore, na ovom području korišćeni arhitektonski oblikovni elementi su : " Oblikovni elementi su kamene konzole oko otvora, zvekir na vratima, dimnjaci, prozor sa tipičnim „škurama“. Prozori u prizemnom dijelu objekta su u odnosu širine i visine 1.5/1 do 2/1 što je rezultat dugogodišnjeg uticaja Venecije i njene arhitekture." Svi otvori su uokvireni kamenim kvadrima, pri čemu su doprozornici iz jednog dijela, dok su dovratnici riješeni sa dva ili tri kamena kvadra. Pored zastakljenih krila, prozori su opremljeni i punim drvenim kapcima „škurama“, radi zaštite od sunca, kao i od vjetra, a nekada su bili i jedini elementi za zatvaranje prozora. Karakteristične detalje predstavljaju kamene konzole, poznate u mediteranskoj arhitekturi. Gornje konzole „uši“ (auriculi), u visini nadprozornika sa kružnim rupama, služe kao nosači motke o koju se kači platneni zastor. Donje konzole „zupci“ (dentes), u nivou kamenog podprozornika, namijenjene su oslanjanju daske na kojoj se suši voće."

16

Sve ove elemente uklopiti u potrebe 21.vijeka i jednog hotelskog resorta bogate ponude i visoke kategorije. Prilikom arhitektoskog oblikovanja pridržavati se konzervatorskih uslova izdatih od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara, Ministarstva kulture Crne Gore. Neophodno je povećati otvore, uz zadržavanje svih stilskih karakteristika koje oni imaju. Kako u ovoj arhitekturi terase i balkoni nisu nešto što je karakteristično, a neophodni su za planiranu namjenu, pribeći interpretaciji tradicionalne arhitekture na moderan način. Prizemlja oblikovati u kamenu sa pravougaonim otvorima nesto većih dimenzija nego tradicionalni, ali sa simetrijom u postavljanju. Na spratovima, otvori mogu biti veći, ali sa poštovanjem svih elemenata-škure, šembrane, uši i terase na kamenim konzolama. Dozvoljeno je duge frontove"razbiti" različitom materijalizacijom, upuštanjem, izbacivanjem dijelova fasade, terasama, ali i različitim brojem spratova, što je tipično za primorske gradove. 5.3. Uređenje parcele - sastavni dio projektne dokumentacije je i uređenje terena na predmetnoj lokaciji; - ne preporučuje se izgradnja potpornih zidova viših od 2.00m, uz obavezno oblaganje vidljivih potpornih zidova kamenom; - površine predviđene za popločanje popločati kamenim pločama ili odgovarajućom zamenom - preporučuju se pergole iznad terasa; - odvod površinskih voda u kolektor kišne kanalizacije.

6. PEJZAŽNA ARHITEKTURA

6.1. Postojeće stanje

Kompleks ''Lazaret'' se nalazi u opštini Herceg Novi, u naselju Meljine i prostire se na površini od oko 19.500 m2. Pod izgrađenim objektima je oko 4.000 m2, a zelene površine obuhvataju oko 5.500 m2. Venecija je podigla ovaj karantin za robu i ljude koji su dolazili sa morske strane. Ubrzo je objekat postao i zvanično bolnica koju su Austrijanci, a naročito Austrougari prepravili sve do useljenja na današnju lokaciju Vojne bolnice, oko 1889.g. Tada Lazaret postaje vojna kasarna, a kasnije komanda JRM do 1979. godine.

U skladu sa funkcijom objekata, formirale su se i parkovske površine. Geografski primorski položaj, blizina mora i pedološka struktura tla omogućili su rast i razvoj biljnih kultura koje su karakteristične za suptropske oblasti kao i mediteransku klimu. Danas su to isparcelisane površine između prilaznih staza i platoa, zatravljene divljim travnatim površinama i ozelenjene pojedinačnim stablima. Na ovim površinama se nalaze i neka izrazito kvalitetna višedecenijska stabla palmi, magnolija i borova. Na osnovu analize trenutnog stanja zelenila nameće se zaključak da je neophodna valorizacija ovog atraktivnog lokaliteta a u odnosu na novu namjenu i funkciju. Postojeća vegetacija pokazuje da je u daljem planiranju moguće koristiti visokodekorativne vrste iz asortimana mediteranskih biljaka kao i uklapanje sa postojećim fondom koji je moguće zadržati a koji je označen sa dobrim

17

zdrastveno‐estetskim ocenama. U slučaju potrebe za presađivanja radi boljeg komponovanja i

funkcije, predlažu se samo sadnice palmi, juka, agavi i pitospora, jer su to biljke koje uz stručno i pravovrijemeno odrađen postupak, relativno dobro podnose presađivanje.Za ostale vrste se ne preporučuje presađivanje zbog njihove starosti, dugog procesa oporavka nakon postupka presađivanja i neisplativosti. Izradom novog projekta ozelenjavanja ovog prostora, ovaj prostor se prevodi u veći stepen njegove estetske i funkcionalne vrijednosti.

Na lokaciji se posebno ističu stabla borova (Pinus nigra Arnold, Pinus halepensis) koja svedoče istorijskom razvoju kompleksa. Magnolia grandiflora je takođe zastupljena kao pojedinačna soliterna stabla, veoma lijepo razvijena i oblikovana, dok je pored lokalne saobraćajnice sađena kao drvoredna sadnica. Jedina vrsta palmi na ovoj lokaciji je Phoenix canariensis, takođe sađena kao pojedinačna stabla. Na južnoj strani, neposredno uz more je niz od tamarisa (Tamarix gallica). Ova stabla su veoma lošeg estetskog izgleda zbog neadekvatnog održavanja, kao i dostignute vegetacijske zrelosti.Od lišćarskih vrsta su zastupljena uglavnom stabla bagrema i to neposredno uz lokalnu saobraćajnicu, dok je uz šetalište, nazapadnoj strani grupacija od pitospora (Pitosporum tobira) prvobitno sađen kao živa ograda, a danas je izrasla u manja stabla tako da je izgubljena osnovna funkcija ove ograde. Grupacija juka, sađenih u nizu ili grupama uz objekat su veoma kvalitetne te ih i u daljem planiranju treba zadržati sa mogućnošću njihovog presađivanja na adekvatnije lokacije, u zavisnosti od nove funkcije objekta. Parterno zelenilo ne postoji, pa se u daljem planiranju mora posvetiti posebna pažnja ovoj kategoriji zelenila.

NAPOMENE: Detaljnom analizom postojećeg zelenog fonda, uočeno je sledeće:

‐na zapadnoj strani objekta je stablo palme (Phoenix canariensis) koje je veoma lošeg

zdravstvenog stanja i postoji opasnost od njenog izvaljivanja, pa se sugeriše njeno lečenje;

‐u daljem planiranju i projektovanju zelenih površina, ukomponovati postojeći zeleni fond, sa

mogućnošću presađivanja sadnica palmi, juka, pitospora i agave.

18

Pinus nigra 43

Phoenix canariensis 2; Phoenix canariensis, oštećena palma 42 6.2. Planirano stanje

Slobodne površine oko hotelskog kompleksa planirati u skladu sa savremenim

pejzažno‐arhitektonskim principima uz maksimalno očuvanje postojećeg hortikulturnog fonda

i uz njegovo maksimalno uklapanje u novi arhitektonski ambijent pažljivim oblikovnim pristupom projektovanja novoplaniranih objekata.

Sve slobodne zelene površine planirati kao uređene površine na kojima su zastupljene biljne vrste karakteristične za predmetno područje i za lokalne klimatske uslove što podrazumijeva vrste otporne na negativne uticaje u ekološkom i klimatskom smislu, a koje

ujedno omogućavaju sklad sa funkcionalnim i oblikovnim urbanističko‐arhitektonskim

rješenjem kompleksa.

19

Predvidjeti maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg zelenila u novu

urbanističko‐arhitektonsku cjelinu.

Parterno rješenje sa mobilijarom uskladiti u najvećoj mogućoj mjeri sa tradicionalnim aspektima lokacije.

U najvećoj mogućoj mjeri poštovati odnos između izgrađenih i slobodnih zelenih površina uz funkcionalno zoniranje istih.

Linijskim zelenilom duž svih javnih komunikacija i u zonama otvorenih slobodnih površina kao što su trgovi, skverovi, pjaceta ostvariti povezanost svih planiranih i postojećih zelenih površina i elemenata u jedinstven sistem.

Obzirom na mogućnost izgradnje podzemnih garaža nije moguće planirati sadnju visokog drveća, predvidjeti izgradnju pergola (odrina) prekrivenih puzavicama posađenim u saksijama ili gdje je moguće u zemlji. Predvidjeti izgradnju i postavljanje žardinjera zasađenih ukrasnim cvjetnim i niskim žbunastim vrstama. Katastarska parcela broj 2532 K.O. Topla je predviđena isključivo za parkovsku namjenu i sastavni je dio hotelskog resorta.

Predvidjeti sadnju mediteranskih ukrasnih vrsta, a naglasak dati na autohtone ili bar odomaćene vrste:

- Phoenix canariensis‐ palma;

- Cycas revoluta – cikas;

- Citrus sp.‐ divlje naranče, limuni, fortunele;

- Yucca sp – juke; - Agava americana – agave; - Rosmarinus officinalis – ruzmarin; - Lavandula spica – lavanda; - Santolina glauca – santolina - Bougainvillea sanderiana – bogumila; Prilikom određivanja mjesta za sadnju obavezno poštovati propisane udaljenosti od podzemnih instalacija.

20

7. USLOVI ZA PROJEKTOVANJE INSTALACIJA

7.1. Elektroenergetska infrastruktura

Električne instalacije projektovati i izvesti u skladu sa važećim propisima i standardima, i na iste pribaviti saglasnost od nadležnog javnog preduzeća. Prilikom izrade tehničke dokumentacije moraju se poštovati sledeće preporuke EPCG:

- Tehnička preporuka za priključenje potrošača na niskonaponsku mrežu TP‐2 (dopunjeno

izdanje); - Tehnička preporuka – tipizacija mjernih mjesta; - Uputstvo i tehnički uslovi za izbor i ugradnju ograničivača strujnog opterećenja;

- Tehnička preporuka TP‐1 b‐Distributivna transformatorska stanica DTS‐EPCG 10/0,4KV

Tehničke preporuke dostupne su na sajtu EPCG.

Postojeće stanje energetske mreže U predviđenoj zoni izmena i zahvata projekta » Lazaret » nema nikakavih energetskih

objekata izuzev dela N.N. vazdušne mreže kojom se napajaju objekti sa postojeće trafostanice MBTS 10/0,4 kV ; 1 x 630 kVA, »Meljine». Vazdušna mreža izvedena je kablovskim samonosivim snopom » Elkalex » 4 x 70 mm² koji je pomoću ovesnog pribora položen na drvenim stubovima i konzolama na objektima.

Što se tiče javne rasvjete ovog područja može se reći da je i nema, a iako je ima to je samo jedna vrsta improvizacije. Rasvjeta je izvedena živinim svjetiljkama na postojećim drvenim stubovima N.N. mreže. Ovako izvedena rasvjeta ne zadovoljava ni najminimalnije svjetlotehničke parametre rasvjete komunikacija.

Postojeće stanje TT mreže Ovo područje telefonskih pretplatnika napaja se sa postojeće telefonske centrale Herceg Novi. Objekti su povezani uglavnom vazdušno na postojeću takođe vazdušnu primarnu telefonsku mrežu. Pored kompleksa iz pravca Vojne bolnice prema magistrali postoji kablovska TT kanalizacija izvedena cijevima PVC Ø110 mm a neposredno uz centralni objekat nalazi se telefonski šaht TT kanalizacije.

Planirano stanje energetske mreže Uslovi za izgradnju elektroenergetskih objekata Izgradnja 10 kV kablovske mreže Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija 0,4 x 0,8 m. Na mjestima

prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može

21

očekivati povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi), kablove postaviti kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe ED Herceg Novi, zajedno sa kablom (na oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe-Zn 25x4 mm.

Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, promenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama.

Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštitnim mjerama omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja.

Trafostanice 10/0,4 kVA Trafostanice će biti izvedene u objektima, kako to omogućava tehnička preporuka Tp1b

FC ED CG (tačka 2.6). U grafičkom prilogu prikazane su lokacije planiranih TS 10/0,4kV kao i planirane trase 10kV kablovske mreže. Moguće je prilagođavati mikrolokacije trafostanica projektovanim objektima, što se neće smatrati izmjenom plana.

Izgradnja niskonaponske mreže Nove niskonaponske mreže i vodove izvjesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje

kablova tipa PP00 (ili XP00, zavisno od mjesta i načina polaganja), ukoliko stručna služba ED “Herceg Novi” ne uslovi drugi tipa kabla. Mreže predvideti kao trofazne, radijalnog tipa.

Što se tiče izvođenja niskonaponskih mreža i vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovske 10 kV mreže

Tehnički uslovi i mjere koje treba da se primijene pri projektovanju i izgradnji priključka objekata na niskonaponski mrežu definisani su Tehničkom preporukom TP-2 Elektroprivrede Crne Gore.

Pri polaganju kablova voditi računa da sva eventualna ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kablova sa drugim podzemnim instalacijama budu izvedena u skladu sa važećim propisima i preporukama:

• Međusobni razmak energetskih kablova niskog napona ne smije biti manji od 7 cm, pri paralelnom vođenju, odnosno 20 cm pri međusobnom ukrštanju;

• Kod paralelnog polaganja 10 kV kablova sa niskonaponskim kablovima, isti moraju biti odvojeni opekama, a minimalni međusobni razmak mora iznositi 10 cm.

• Pri ukrštanju energetskih kablova istog ili različitog naponskog nivoa razmak između energetskih kablova treba da iznosi najmanje 20 cm;

• Nije dozvoljeno paralelno vođenje kabla ispod ili iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi (osim pri ukrštanju). Horizontalni razmak između kabla i vodovodne ili kanalizacione cijevi treba da iznosi najmanje 0,40 m;

• Pri ukrštanju kablovi mogu biti položeni ispod ili iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi, uz rastojanje od 0,30 m;

• Ukoliko ovi razmaci ne mogu biti postignuti, tada energetski kabl treba položiti kroz zaštitnu cijev;

• Pri paralelnom vođenju kablovskog sa telekomunikacionim kablom najmanji dozvoljeni horizontalni razmak iznosi 0,50 m;

• Ukrštanje energetskog i telekomunikacionog kabla izvesti uz međusobni razmak od 0,50 m, s tim što se energetski kabl polaže ispod telekomunikacionog kabla. Ugao ukrštanja treba da bude bliži 90°, ali ne manje od 45°;

22

• Energetske kablove pored zidova i temelja zgrada treba polagati na rastojanju od najmanje 30cm. Ako pored zgrade postoji trotoar onda kabl mora da bude van trotoara.

Izgradnja spoljašnjeg osvjetljenja Izgradnjom novog javnog osvjetljenja otvorenog prostora i saobraćajnica oko

kompleksa obijezbjediti fotometrijske parametre date međunarodnim preporukama (preporuke CIE).

Kao nosače svjetiljki koristiti metalne stubove, predviđene za montažu na pripremljenim betonskim temeljima, tako da se po potrebi mogu demontirati, a napajanje javnog osvjetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 00 4x25mm2; 0,6/1 kV za ulično osvjetljenje i PP 00 3(4)x16mm2; 0,6/1 kV za osvjetljenje u sklopu uređenja terena). Pri projektovanju instalacija osvjetljenja u sklopu uređenja terena oko planiranih objekata poseban značaj dati i estetskom izgledu instalacije osvjetljenja.

Sistem osvjetljenja, iz razloga energetske efikasnosti, treba da bude automatizovan uz upotrebu energetski efikasnih izvora svjetla (LED) sa minimalnim brojem od 25000 radnih sati, savremenih eksterijerskih, električnih i svjetlotehničkih karakteristika. Pri izboru svjetiljki voditi računa o tipizaciji u cilju jednostavnijeg održavanja.

Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvjetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvjetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obijezbjediti selektivnu zaštitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svjetiljki.

Obijezbjeditimjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem javnog osvjetljenja obijezbjediti preko uklopnog sata ili fotoćelije.

Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova.

Planirano stanje TT mreže Shodno planiranim sadržajima u granicama plana potrebno je cca novih direktnih 150 pretplatnika. Mjesto za priključak planiranih telefona je postojeći šaht TT kanalizacije u kojem je potrebno obijezbjediti potreban broj parica za napajanje kompleksa. Od postojećeg telefonskog šahta prema kompleksu predvideti izgradnju kablovske TT kanalizacije u svemu prema datom rješenju TT mreže. Kablovska kanalizacija se izvodi alkaten cijevima Ø70 mm i telefonskim šahtovima. Predviđena je ugradnja telefonskih lokalnih centrala, a za svaku smještajnu jedinicu i poslovni prostor predviđen je po direktan telefon. Što se tiče privezišta, za svaki određeni vez predviđen je po jedan direktan priključak koji je ugrađen u zajedničkom poliesterskom ormariću sa energetskim priključkom koji je ugrađen na gatu pored veza. Ovi ormarići napojeni su iz poliesterskih ruralnih telefonskih ormarića 20x2 koji su ugrađeni slobodno na terenu.

Kroz planiranu TT kanalizaciju provlače se kablovi tipa TK59GM potrebnog broja parica, kao što je dato u prilogu planiranog stanja TT mreže. Mreža određenog područja ne može se posmatrati kao izolovana bez sagledavanja i potreba za telefonskim priključcima ostalog dela prostora koje se graniči ili gravitira sa delom prostora koji se obrađuje predviđenom planskom dokumentacijom. Zato je ovim

23

planom predviđena izrada dvocevne TT kanalizacije kroz područje, a potreban broj parica u kablu, koji mora biti tipa TK59GM, odrediće određene službe razvoja u PTT jedinici Herceg Novi shodno potrebama ne samo područja obuhvaćenog plana, već šireg područja koje bi se napajalo sa pomenutog kabla. Od strane razvojne službe TT mreže potrebno je za svaki novi objekat zatražiti TT saglasnost u kojoj će biti definisano tačno mjesto i način priključka na TT mrežu.

7.2. Hidrotehnička infrastruktura

7.2.1. Postojeće stanje

7.2.1.1. Snabdijevanje vodom

U generalnom smislu, u naselju Meljine, duž južne strane magistrale, nalazi se tranzitni, čelični, cijevovod Ø400 mm, koji neposredno pre tunela skreće ka “Lalovini”, i nastavlja ka “Opačici”, gdje se spaja sa cijevovodom koji ide od “Opačice” preko Zelenike ka rezervoaru Zelenika smještenom na AK 105 mnm. U ovom dijelu hercegnovske opštine postoji čitav plet podzemnih instalacija snabdijevanja vodom. Postojeći cijevovodi Φ150, Φ100 i Φ80 mm, koji se nalaze u ulici «Braće Grakalića», a mikrolokacijski su sa zapadne strane objekta Lazareta, isključeni su iz funkcije. Njihovu ulogu preuzeo je novi cijevovod Φ100 mm. Cilj oveintervencije u vodovodnom sistemu je bio u obijezbjeđenju stabilnog snabdijevanja Lazareta.

7.2.1.2. Kanalisanje otpadnih voda

Na području Meljina, kanalizacija je djelimično riješena. Do ušća potoka “Nemila” u more, šetališnim priobaljem, postoji glavni gradski kolektor, gravitaciono – potisnog tipa. Kolektor započinje pumpnom stanicom «Meljine», koja je locirana u blizini ušća potoka Nemila u more. Kroz ovaj dio Meljina postoje dva lokalna kolektora otpadnih voda:

‐ delom kroz ulicu «Braće Pedišića», Φ300 mm, sekundarni ili glavni lokalni cijevovod,

gravitacionog tipa tečenja, i

‐ tercijalni kolektor Φ200 mm, koji sabira i transportuje otpadne vode iz naselja iznad tzv.

samačkog hotela, a koji se uliva u prethodni cijevovod Φ300 mm. Cijevovod Φ300 je priključen na pumpnu stanicu «Meljine». PS «Meljine» je prva tačka glavnog kanalizacionog

24

kolektora, duž čitavog šetališta. Od ove PS kanalizacija se prepumpava i teče potisnim cijevovodom Φ300 mm, ulicom Braće Pedišića, iza Lazareta, ka šetalištu, do prekidne komore. Prva prekidna komora je locirana pedesetak metara ka Herceg Novom od meljinskog mula /pristaništa/ sasvetionikom. Od prekidne komore, narednih 900 metara duž šetališta, kanalizacija je gravitacionog toka do PS «Savina», a prečnik cijevi je Φ400, pa 600 mm. Predmetna lokacija nalazi se između dvije pumpne stanice, “Savina” i “Meljine”, odnosno, između PS «Meljine» i prekidne komore. Za postojeće objekte Lazareta već postoji gravitacioni sabirni kolektor kanalizacije Φ300 mm. Ova kanalizacija odlazi do lokalne prepumpne stanice, koja prikupljene otpadne vode prebacuje do prekidne komore u trupu “Šetališta Pet Danica”, što znači da postoje, na ovoj dionici šetališta, dvije potisne cijevi, glavnog kolektora Φ 300 i kanalizacije iz Lazareta, za koju se pretpostavlja da je Φ200mm.

7.2.1.3. Kanalisanje kišnih voda

Stari objekat “Lazareta” izgrađen je u vreme vladavine Mletačke Republike, početkom XVIII vijeka. Objekat je već tada koristio izvorsku vodu za snabdijevanje vodom, ali je urađen i sopstveni sistem podzemnih cisterni za hvatanje i čuvanje kišne, pale i otekle vode. Stara česma, ukrašena detaljima kamene plastike i simbolom Mletačke Republike, i spomen pločom o vremenu podizanja, najlepše su svedočanstvo o regulisanju i kanalisanju vode kroz spomen kompleks “Lazareta”.

Dvovodni krovovi imaju svoje horizontalne oluke, koji prihvataju palu i oteklu kišu, potom, vertikalnim olucima kišnica otiče u podzemne rezervoare ispod dvorišta, u međuprostoru kamenih objekata. Funkcija podzemnih cisterni za vodu je veoma korisna, bez obzira na budući sistem snabdevanja vodom.

7.2.2. Planirano stanje

7.2.2.1. Snabdijevanje vodom

Da bi se odredile potrebe za vodom i dimenzionisala distributivna vodovodna mreža, potrebno je usvojiti specificnu dnevnu potrošnju po korisniku, kao i koeficijente dnevne i satne neravnomjernosti. Usvojena je sledeća specifična potrošnja vode prema kategorijama potrošača (u skladu sa Vodoprivrednom osnovom i Master planom vodosnabdijevanja crnogorskog primorja):

• stalni stanovnici 250 l/dan/st.; • hotel A kategorije 650 l/dan/kor ; • Vile i apartmani 450 l/dan/kor; • hoteli nižih kategorija 350 l/dan/kor; • mješovita namjena 450 l/dan/kor. Smatrajući da su navedene specifične potrošnje u danu maksimalne potrošnje, za

maksimalnu satnu potrošnju se usvaja koeficijent časovne neravnomjernosti Khmax = 2,3. U okviru proračuna potrebnih količina vode u dnevnoj normi potrošnje po stanovniku,

obuhvaćene su i potrebne količine vode za komercijalne i komunalne, kao i potrebe za zalivanje zelenih površina.

25

7.2.2.2. Kanalisanje otpadnih voda

Za hotelski kapacitet “Lazaret” i stambeno‐poslovni kompleks visokog ranga postojeći

kolektor kanalizacije Ø300 mm sa pripadajućom pumpnom stanicom zadovoljavaju kapacitetom. Kako u ulici “Braće Pedišića” postoji, takođe, kolektor kanalizacije,

stambeno‐poslovni kompleks će se svojim ispusnim cijevima za kanalizaciju priključiti na

njega. Na području Meljina, kanalizacija je djelimično riješena. Sve do ušća potoka “Nemila” postoji glavni gradski priobalni kolektor, odnosno prva pumpna stanica priobalnog kolektora se nalazi kod samog ušća reke. Do ove pumpne stanice dolazi glavni kolektor PVC Ø300 iz naselja “Nemila”. Postojeću kanalizaciju treba «pretresti», zbog eventualnih oštećenja, ukoliko je potisni cijevovod stvarno Φ200mm, što treba provjeriti, tada zadovoljava planirane kapacitete rekonstruisanog objekta. Na postojeću internu kanalizaciju treba priključiti i ostale, nove objekte, vodeći računa o padovima terena, a gornji objekat, s druge strane ulice Braće Pedišića priključiti na postojeći kolektor koji prolazi tom ulicom.

7.2.2.3. Kanalisanje kišnih voda Sistem kanalisanja površinskih, kišnih voda za osnovu ima sistem kanala po postojećem stanju. To su horizontalni i vertikalni olučni kanali, rezervoarski prostor ispod dvorišta starih lazaretskih zgrada i površinski i podzemni kanali od pripadajućih objekata, u zoni urbanstičkog projekta. Ovaj interni sistem kišne kanalizacije zahteva popravku, sanaciju i stavljanje u funkciju. Kišna kanalizacija za nove objekte i saobraćajnicu – ulicu Braće Pedišića, rješava se kraćim potezima kišnih kolektora, Φ300 mm sa upuštanjem u arle sa zelenilom, duž istih tih saobraćnica.

8. SAOBRAĆAJ Da bi kompleks bio organizovan kao kompaktna cjelina, postojeću saobraćajnicu

zadržati kao integrisanu kolsko-pješačku ulicu sa posebnim režimom korišćenja kako bi predstavljala glavnu saobraćajnu komunikaciju unutar kompleksa.

8.1. Kolski saobraćaj

26

Kolska saobraćajnica kreće sa zapadne strane kompleksa i dovodi do glavnog trga, koji je centar kompleksa i na kome se nalazi kružni tok, sa koga se ulazi u sam objekat Lazareta, kao i u depadans hotela na sjevernom delu lokacije.

Na jugozapadnom dijelu parcele postoji servisna saobraćajnica, preko koje se snabdeva kuhinja, ali i samo privezište, dovoze čamci itd. Ona dovodi korisnike do šetališta Lungo mare gdje postoji kružni tok, odakle se korisnici vraćaju nazad, s obzirom da je kolski saobraćaj zabranjen duž šetališta.

8.2. Pješački saobraćaj Saobraćajnica koja djeli kompleks na dva dijela je integrisana kolsko pješačka, tako da se pješački saobraćaj odvija njom. Duž obale formirano je šetalište Lungo mare. Sa centralnog trga postoji veza dva šetališta. Time se pješački saobraćaj odvija unutar cijelog kompleksa. Pješačku stazu je potrebno materijalizovati autohtonim prirodnim kamenom, pažljivo biranih karakteristika, kako bi se kvalitetom i estetikom uklopio u ekskluzivnost planirane lokacije. Šetalište opremiti kvalitetnim uličnim mobilijarom: rasvjetom, klupama, korpama za otpatke idr.

Zastor kolsko-pješačkih površina treba usaglasiti sa materijalizacijom rekonstruisanih površina.

Obrada pješačkih površina može se uraditi od različitih materijala, zavisno od značaja. Ti zastori mogu biti od asfalta, kamena, betona, keramike i dr. materijala odnosno od elemenata izrađenih od ovih materijala.

8.3. Mirujući saobraćaj

Formiranjem podzemne garaže riješen je problem parkiranja na lokaciji. Pozicioniranjem ulaza u garažu sa ulice pre ulaza u kompleks, izbegnuto je preterano korišćenje saobraćajnice unutar kompleksa za kolski saobraćaj, osim u slučajevima kada gosti dolaze u hotel i dovoze se do centralnog trga i glavnih ulaza, odakle ih kružni tok usmjerava na povratak nazad van kompleksa.

Parking za autobuse smješten je na samom ulazu u kompleks. Širina i radijusi saobraćajnice dozvoljavaju prolaz autobusa kroz kompleks.

8.3.1. Elementi situacionog plana

Prilazna rampa ima proširenja koja su određena radijusima horizontalnih krivina većim od Rh = 6,00m i Rh = 5,00m. Ukupno je planirano 133 parking mjesta. Primjenjen je princip upravnog parkiranja. Sve je to učinjeno da bi se na optimalan način iskoristio postojeći prostor i da bi se dobilo što više parking mjesta. Dimenzije jednog parking mjesta za upravno parkiranje iznose 2,50 x 5,00m (na pojedinim mjestima širina je smanjena ali nigdje ispod 2,40m). Predviđena su i parking mjesta za lica sa ivaliditetom. Saobraćajnice unutar garaže široke su prema standardu 5.5m i na njoj je predviđen dvosmjerni saobraćaj.

8.3.2. Elementi nivelacionog plana

27

Podzemna garaža se nalazi u jednoj nivelacionoj ravni. Ipak ta površina ne može biti potpuno horizontalna zbog odvođenja vode (atmosferske i one koja će se pojaviti prilikom čišćenja prostorije). Rampa se nalazi u nagibu do 15%. Poprečni nagib parking površina iznosi

ip=1,00% i usmjeren je ka potoku.Nagibi nivelete kreću se u granicama od in=0,20%‐0,62% i

oni treba da omoguće efikasno odvodnjavanje. Moguće je duž spoljašnje ivice parkinga (prema potoku) izvesti sekundarne podužne nagibe, a sve zbog što boljeg odvodnjavanja.

8.4. Dostup lica smanjene pokretljivosti

Uslovi i način obijezbjeđivanja nesmetanog pristupa, kretanja, boravka i rada licima smanjene pokretljivosti i licima sa invaliditetom biće obijezbjeđeni u sladu sa Pravilnikom o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom, koji je donelo Ministarstvo održivog razvoja i turizma na osnovu člana 73 stav 4, Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata.

9. PRIRODNI USLOVI

9.1. Geomorfološki uslovi

Geomorfološki uslovi predstavljaju polazni osnov za formiranje koncepta, određivanje dispozicije objekata i njihove namjene u prostornom i funkcionalnom smislu. Predmetni prostor odlikuje prilično ujednačen reljef bez većih nagiba koji je smješten u priobalnom pojasu između šetališta Pet Danica i potoka Nemila, odnosno na samom ušću potoka u more. Cjelokupan obuhvat konkursnog rješenja predstavlja plato sa najvećom denivelacijom u pravcu sjeverozapada od +2,5m do +2,9m nadmorske visine. U tom smislu ne postoje posebna ograničenja terena za planiranje i uređenje prostora i infrastrukturnih elemenata.

Morfološka svojstva tla

Lokacija je morfološki gledano ravan plato u Meljinama, na samoj morskoj obali. Kote lokacije se kreću od nivoa mora do 6.0 mnm na šetalištu pored lokacije. Iznad lokacije su objekti različite spratnosti.

Geološka građa terena

Područje pripada geotektonskoj jedinici Budvansko‐Barska zona. Lokacija i šire

područje su zapunjeni aluvijalnim i proluvijalnim (al, pr) nanosom kao i marinskim

28

sedimentima (m). Dublje u podlozi su sedimenti fliša (E2) koji su predstavljeni laporcima i glincima, tektonski ubrani, ispucali i oštećeni. U neposrednoj blizini prolazi trasa navlake

Budvansko‐Barske zone na Paraautohton.

Hidrogeološka svojstva terena

Hidrogeološka svojstva terena su svakako u direktnoj vezi sa litološkim sastavom i

tektonskim sklopom terena.

Područje Herceg‐Novog sa masivom Orjena u zaleđu je izuzetno bogato padavinama.

Vode se dreniraju kroz karbonatne sedimente iz zaleđa do nepropusne flišne podloge. Dreniranje na samoj lokaciji se vrši preko potoka Meljine koji se u neposrednoj blizini uliva u more. Vodopropustljivost kvartarnih sedimenata uglavnom zavisi od sadržaja glinovite i prašinaste komponente i vrlo je promjenljiva. Granularne sredine sa manjim sadržajem prašine i gline su srednje i dobro propusne dok su sredine sa većim sadržajem gline slabo propusne.

U vremenu izvođenja istražnih radova (maj 2013. godine) u bušotinama su konstatovane pojave i izmjereni ustaljeni nivoi vode, i to na dubinama od 0.3 do 2.7 m, u zavisnosti od konfiguracije terena i položaja bušotina. Nivoi vode su u hidrauličkoj vezi sa nivoom mora i novoom vode u potoku Meljine.

Seizmičnost terena

Prema Karti seizmičke mikrorejonizacije urbanog područja Herceg Novog posmatrano područje pripada zoni sa osnovnim stepenom seizmičkog intenziteta od IX stepeni MCS skale. Područje pripada seizmogeološkoj zoni C2 n. U ovoj zoni očekuje se parcijalna pojava dinamičke nestabilnosti lokalne geotehničke sredine u uslovima zemljotresa.

9.2. Pejzažne karakteristike

Pejzažne karakteristike značajno utiču na urbano, arhitektonsko i likovno oblikovanje naselja, ne samo zbog njihovog značaja u zadovoljenju čovekovih potreba, već i zbog direktnog uticaja na moguće pravce razvoja pojedinih grana, posebno turizma i rekreacije.

U ekološko vegetacijskom smislu prostor lazareta se može smatrati posebno vrednim ambijentom, sa posebno velikim brojem izrazito starih stabala bora, značajnim brojem palmi, ali i velikim brojem lipovih stabala koja su izrazito nepogodna sa aspekta ugrožavanja alergijski sklonih osoba. Borova stabla su u lošem zdravstvenom stanju, ugrožena su erozijom tla i djelovanjem vjetra i već su zabeleženi slučajevi prirodnog propadanja prouzrokovanih dejstvom jakog vjetra.

29

9.3. Klimatski uslovi

Mjerenja i osmatranja meteoroloških i klimatskih faktora vrše se u meteorološkoj stanici Herceg Novi. Opsta karakteristika ovog bazena je njegova otvorenost prema južnom sektoru u pravcu otvorenog mora.

Ova karakteristika i visoki planinski lanac prema sjeveru daju posebno objeležje ovom bazenu, koji se u klimatološkom pogledu bitno razlikuje od lokacija na otvorenom delu Crnogorskog primorja i Tivatskog zaliva.

Temperatura vazduha: Najniža srednja mjesečna temperatura je u januaru mjesecu i iznosi 8 º- 9º C,a najviša srednja mjesečna temperatura je u avgustu sa 24º - 25º C. U Herceg Novom ima prosečno godišnje 105 dana sa temperaturom preko 25º C i 33 dana sa temperaturom preko 30º C, dok samo 3,3 dana prosečno godišnje, temperatura pada ispod 0º C. U pojedinim mikrolokalitetima (Topla), vrijednost navedenih prosjeka je viša i po nekoliko º C. Godišnja suma ljetnjih dana za Herceg Novi iznosi 104,7, a tropskih 32,9, što znači da je skoro svaki treći dan u godini ljetnji, a da je više od 30 dana u godini tropskih, sa temperaturom većom od 30 ºC. Broj dana sa mrazom je neznatan, 3,3 dana godišnje. Visoke ljetnje temperature u Bokokotorskom zalivu su posledica golih krečnjačkih stena, koje se u ljetnjim mjesecima jako zagrevaju, a visoko zaleđe štiti od hladnih prodora. Oblačnost: Prosječna godišnja oblačnost je prilično visoka, tako da srednja mesečna i godišnja oblačnost u 1/10 pokrivenog neba iznosi 5/10.

Najviše oblačnih dana ima u novembru, a najmanje u avgustu. Učešće vedrih dana je suprotno oblačnosti, tako da imamo sledeći odnos prosječno godišnje vedrih 101,8 dana, a oblačnih 102,8 dana.

Insolacija: Trajanje osunčanosti se kreće oko 2430 sati u prosjeku godišnje ili 6,6 sati na dan. Mjesec juli ima najviši prosjek sa 11,5 časova na dan, a decembar i januar najmanji, sa 3,1 časova na dan.

Ovo je izuzetno važna fenološka i klimatološka pojava, koja utiče na vegetaciju, na stasavanje i dozrevanje plodova i na povećanje kvaliteta i arome voća i povrća, a posebno mediteranskih kultura.

Padavine: Obilne padavine koje su poznata karakteristika ovog područja, rezultat su izraženih uslova reljefa. Prisustvo visokih planinskih vijenaca u neposrednom zaleđu, uslovljava izdizanje vazdušnih masa, kondenzaciju i obilne padavine, tako da su Crkvice poznate kao mjesto sa najviše padavina u Evropi.

Broj dana sa padavinama većim od 1 mm, u Herceg Novom iznosi 128 godišnje, maksimum je u novembru, a minimum u julu. Srednja godišnja količina vodenog taloga iznosi 1990 mm.

Karakteristike vjetrova: Opšta godišnja karakteristika je pojava velikog procenta tišina (41%), a tokom sezone kreće se od 35% zimi do 47% leti. Najučestaliji godišnji smjerovi su E-SE-NW, koji su zastupljeni sa po 10-12% dok su ostali znatno manje učestalosti oko 5 %. Za utvrđivanje karakteristika vjetrova na području Herceg Novog, raspolagalo se rezultatima mjerenja vjetrova na meteorološkoj stanici Herceg Novi, u periodu od 1981 do 1995. godine. S obzirom da se meteorološka stanica Herceg Novi nalazi u zalivu, bilo je potrebno proveriti da li su karakteristike vjetrova iz sektora SSE slične onima koje su izmjerene na stanicama koje su

30

direktno izložene vjetrovima sa otvorenog mora. Zbog toga je za pravce vetrova S, SSE i SE izvršeno poređenje vrijednosti maksimalnih brzina vjetrova i učestalosti za stanice Herceg Novi, Bar i Budva.

Može se uočiti da se maksimalne brzine vjetra iz ova tri pravca, u periodu od 1981-1985. god., kreću od 11,0 do 17,5 m/s. Vrijednosti maksimalnih brzina vjetrova na stanici Herceg Novi ne razlikuju se bitno od onih na stanicama Budva i Bar, što znači da ne postoji efekat zaštićenosti stanice od dejstva vjetrova sa otvorenog mora.

U pogledu karakteristika vjetrova u široj okolini Herceg Novog, takođe su bili raspoloživi podaci o mjerenju vjetrova na rtu Oštra. Ta mjerenja su vršena u periodu od šest godina, krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina. Mjerenja je izvršio Hidrografski institut JRM iz Splita. Rezultati mjerenja brzina vjetrova su izraženi u boforima, po mjesecima u zimskom periodu. Maksimalna izmjerena brzina vjetra iznosila je 5 bofora i bila je registrovana pri dejstvu vjetra iz južnog pravca u decembru mjesecu. Potrebno je naglasiti da snazi vjetra od 5 bofora odgovara brzina vjetra od 8,0 do 10,7 m/s. Učestalost vjetrova iz južnog pravca iznosila je čak 23% tokom mjeseca decembra.

9.4. Pogodnost terena za urbanizaciju Kategorija II C Litološki opis: Glina peskovita, oštrobridni do poluzaobljeni šljunak i pesak (al) oštrobridno kršje i retki odlomci sa promjenljivim sadržajem gline-drobine (dl). Seizmičnost: zona C 2 Q max /q/ = 0,20 KS = 0,10 MCS = IX Stabilnost terena: uslovno stabilan – podleže denudaciji i razvoju erozionih procesa. Visinska zona: 0-20 m/nm Nagib terena: - 10 Dubina do vode 1,5 do 4,0 m Nosivost terena: 12-20 n/cm2 (podleže diferencijalnom slijeganju) Kategorija III D Litološki opis: Glina peskovita, oštrobridni do poluzaobljeni šljunak i pesak /al/. Seizmičnost: zona C3 Q max /q/ = 0,24 KS = 0,12 MCS = IX Stabilnost terena: uslovno stabilan (podleže denudaciji razvoju erozionih procesa i klizanju). Visinska zona: 0-15 m/nm Nagib terena 10-20 Dubina do vode: 1,5 – 4,0 m Nosivost terena: 7-12 n/cm2 (podleže diferencijalnom slijeganju)

31

10. SMJERNICE ZA ASEIZMIČKO PROJEKTOVANJE

U cilju što potpunije zaštite cijelokupnog prostora od posledica zemljotresa, date su preporuke za arhitektonsko projektovanje zasnovane na geomehaničkim i dinamičkim karakteristikama tla, te odredbama postojećih propisa za aseizmičko projektovanje. Preporuke za planiranje i projektovanje aseizmičkih objekata predstavljaju dalju razradu preporuka za urbanističko planiranje i projektovanje i njihovu konkretizaciju, povezujući se sa njima u procesu projektovanja: • Zaštita ljudskih života kao minimalni stepen sigurnosti kod aseizmickog projektovanja, • Zaštita od djelimičnog ili kompletnog rušenja konstrukcija za vrlo jaka seizmička dejstva i • Minimalna oštecenja za slabija i umjereno jaka seizmička dejstva. Iskustvo sa zemljotresima u svetu pokazuje da objekti koji poseduju dovoljnu čvrstoću, duktilnost i krutost imaju dobro ponašanje i veliku otpornost na zemljotrese. Pored toga, objekti sa jednostavnim i prostim gabaritom i simetričnim rasporedom krutosti i masa u osnovi, pokazuju isto tako, dobro ponašanje kod seizmičkog dejstva. Od posebnog značaja je i ravnomjerna distribucija krutosti i mase konstrukcije objekta po visini. Nagla promena osnove objekta po visini dovodi do neujednačene promene krutosti i težine što, obično, prouzrokuje teška oštecenja i rušenja elemenata konstrukcije. Izbor materijala, kvalitet materijala kao i način izvođenja objekta od bitnog su značaja za sigurnost i ponašanje objekta, izloženih seizmičkom dejstvu.

Armirano-betonske i čelične konstrukcije dobro projektovane, raspolažu dovoljnom čvrstoćom, žilavošcu i krutošcu, tako da i za jače zemljotrese ove konstrukcije poseduju visoku seizmičku otpornost. Naprotiv, zidane konstrukcije izvedene od obične zidarije, kamena ili blokova, ne poseduju žilavost i obzirom na njihovu težinu prilično je teško da se konstruišu kao aseizmičke konstrukcije. Od posebnog značaja za stabilnost konstrukcija je kvalitet realizacije i izvođenja uopšte. Postoje mnogi slučajevi rušenja konstrukcija kao rezultat nekvalitetnog izvođenja građevinskih radova. Kod projektovanja konstrukcija temelja prednost imaju one konstrukcije koje spriječavaju klizanje u kontaktu sa tlom i pojavu neravnomjernih slijeganja. Proračun aseizmičkih konstrukcija vrši se u saglasnosti sa propisima za građenje u seizmičkim područjima. Određuju se ekvivalentne horizontalne proračunske seizmičke sile, sa kojima se proračunavaju i dimenzionišu elementi konstrukcije. U slučajevima kada je potrebna bolje definisana sigurnost konstrukcije objekta, vrši se direktna dinamička analiza konstrukcije za stvarna seizmička dejstva. Kod ovog proračuna optimizira se krutost, čvrstoća i žilavost konstrukcije čime se može definisati kriterijum sigurnosti u zavisnosti od uslova fundiranja, seizmičnosti terena i karakteristika upotrijebljenog materijala i tipa konstrukcije.

Na osnovu opštih principa projektovanja aseizmičkih konstrukcija preporučuje se sledeće: • Na predmetnom području moguća je gradnja objekata različite spratnosti uz primjenu svih standardnih građevinskih materijala za konstrukcije i oblikovanje objekata; • Mogu biti zastupljeni najrazličitiji konstruktivni sistemi; • Kod zidanih konstrukcija preporučuje se primjena zidarije, ojačane sa horizontalnim serklažima i armirane zidarije različitog tipa; • Pored ramovskih armirano-betonskih konstrukcija može biti primjenjena izgradnja objekta ramovskih konstruktivnih sistema ojačanih sa armirano-betonskim dijafragmama (jezgrima), kao i konstrukcija sa armirano-betonskim platnima;

32

• Kod primjene prefabrikovanih armirano-betonskih konstrukcija preporučuje se primjena monolitnih veza izmedu elemenata konstrukcije; • Preporučuje se primjena dovoljno krutih međuspratnih konstrukcija u oba ortogonalna pravca, koje treba da obezbede distribuciju seizmičkih sila u elementima konstrukcije prema njihovim deformacionim karakteristikama; • Moguća je primjena najrazličitijih materijala i elemenata za ispunu. Prednost imaju lake prefabrikovane ispune, koje bitno ne utiču na ponašanje osnovnog konstruktivnog sistema. Ukoliko se primjenjuje kruta i masivna ispuna (opeka ili blokovi najrazličitijeg tipa) treba uzeti u obzir uticaj ispune na osnovni konstruktivni sistem.

Projektovanje temelja konstrukcije objekta za dejstvo osnovnih opterečenja treba zasnovati na sledecim načelima: • Temelje konstrukcije treba projektovati tako da se za dejstvo osnovnog opterećenja izbegnu diferencijalna slijeganja; • Temelje objekta treba izvoditi na dobrom tlu; • Temeljenje dijelova konstrukcije ne izvode se na tlu, koje se po karakteristikama razlikuje značajno od tla na kome je izvršeno temeljenje ostalog dela konstrukcije; Ako to nije moguće, objekat treba razdvojiti na konstruktivne jedinice prema uslovima tla; • Primjenu dva ili više načina temeljenja na istom objektu izbegavati, osim ako se svaki način temeljenja primjenjuje pojedinačno po konstruktivnim jedinicama; • Opterećenje koje se prenosi preko temeljne konstrukcije na tlo mora da bude homogeno raspoređeno po cijeloj konstruktivnoj površini; • Treba obijezbjediti dovoljnu krutost temeljne konstrukcije, a posebno na spojevima temeljnih greda sa stubovima konstrukcije; • Pre početka projektovanja neophodno je uraditi geomehaničko ispitivanje tla.

11. MJERE ZA POBOLJŠANJE ENERGETSKE EFIKASNOSTI

Optimizovan projekat ‐ strategija projektovanјa se bazira na interaktivnoj

multidisciplinarnoj optimizaciji: a). Optimizovana arhitektekture projekta; b). Optimizovana upotreba obnovljivih energija; c). Optimizovana efikasnost sistema; d). Optimizovan protokol za rukovanјe i kontrolu instalacija.

a). Optimizovana arhitektektura projekta – smanјenјe opterećenјa ‐ kapaciteta instalacija i

povećanјe nivoa komfora. Efikasna arhitektura: - Maksimalno korišćenje prirodnih izvora energije (Sunce, zemlјa, voda, vjetar);

33

- Manipulacija karakteristikama objekta da bi se dobio maksimum iz prirode (oblik, orijentacija, senke, omotač, zastaklјenje, odnos otvora i komunikacija, termičke mase, hortikultura i sl.). b). Optimizovana upotreba obnovljivih energija – Upotreba fotonaponskih ćelija, geotermalnih pumpi i sl. c). Optimizovana efikasnost sistema – najbolji efekat uz najmanјe korišćenјe primarnih energija: 1. Odabrati sistem koji nudi najbolji komfor za datu primjenu; 2. Odabrati terminalni sistem sa najefikasnijom karakteristikom predaje energije; 3. Projektovati najefikasniju infrastrukturu za transfer energije; 4. Upotrebiti opremu najvišeg nivoa efikasnosti; 5. Projektovati sistem koji obijezbjeđuje maksimalnu efikasnost kapitalne opreme. d). Optimizovan protokol za upravljanјe/kontrolu instalacija, da bi se postigla minimalna potrošnјa energije u svim uslovima rada: 1. Projektovati monitoring sistem koji pokriva sve komponente objekta i performanse sistema; 2. Pripremiti optimalan protokol kontrole za svaki sistem, baziran na stvarnim karakteristikama objekta; 3. Tender da specificira uvođenјe neophodnih korekcija kontrolnih protokola u odnosu na stvarno ponašanјe objekta; 4. Tender da specificira regularan ekspertski monitoring parametara objekta i sistema.

Mjere za poboljšanje energetske efikasnosti: a. Analiza osenčenja u funkciji pasivnog solarnog grijanja i smanjenje ljetnjih temperatura u objektu –prirodna forsirana ventilacija noću u ljetnjem periodu; b. Primjena prijemnika solarne energije i centralnog sistema za zagrijevanje sanitarne tople vode; c. Primjena kvalitetnijih ramova na prozorima i kvalitetnijih stakala sa Low E prevlakom;

d. Efikasno osvjetljenje ‐ optimalno rješenje dnevnog osvjetljenja‐dimeri, LED i svjetlosne

cijevi; e. Efikasni sistemi izolacije krova, spoljnih zidova, pregradnih zidova i poda;

f. Sniženje nivoa temperatura zimskog grijanja ‐ podno grijanje;

g. Ugradnja efikasnih tehnoloških sistema i aparata; h. Uvođenje senzora okupiranosti prostorija; i. Toplotna pumpa (morska voda i podzemne vode kao resursi).

34

12. OSTALI USLOVI 12.1. Investitor je obavezan da pripremi i propiše projektni zadatak za izradu tehničke dokumentacije za izgradnju predmetnog/ih objek(a)ta uz obavezno poštovanje

urbanističko‐tehničkih uslova.

12.2. Tehničkom dokumentacijom obijezbjediti prilaz i upotrebu objekta/objekata licima smanjene pokretljivosti u skladu sa članom 73 Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata i Pravilnikom o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom). 12.3. Tehničkom dokumentacijom predvideti uslove i mjere za zaštitu životne sredine u skladu sa odredbama Zakona o životnoj sredini i Zakonom za zaštitu prirode na osnovu urađene procjene uticaja na životnu sredinu. 12.4.Tehničkom dokumentacijom predvideti mjere zaštite od požara shodno propisima za ovu vrstu objekata. U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda). 12.5. Shodno članu 7 Zakona o zaštiti na radu), pri izradi tehničke dokumentacije predvideti propisane mjere zaštite na radu u skladu sa tehnološkim projektnim zadatkom. Pri izgradnji objekta potrebno je izraditi Elaborat o uređenju gradilišta u skladu sa aktom nadležnog ministarstva shodno članu 8 Zakona o zaštiti na radu. 12.6. Smjernice za organizaciju i tehnologiju građenja Prilikom građenja treba obijezbjediti uređenje gradilišta, manipulativne površine, parkirališta, priključke na infarstrukturnu mrežu za potrebe samog gradilišta. Pri građenju uticaj na okolinu treba biti što manji. Privremene objekte, koji se grade za potrebe izgradnje, ukloniti po završetku radova na istim, kako ne bi negativno uticali na realizaciju trajnih objekata. Takođe, ukloniti deponije iskopanog materijala i humusnog sloja. 12.7. Ukoliko se prilikom izvođenja radova naiđe na arheološke ostatke, sve radove treba obustaviti i o tome obavijestiti nadležnu instituciju, kako bi se preduzele sve neophodne mjere za njihovu zaštitu, a kasnije se investitor se uslovljava osiguranjem arheološkog nadzora nad radovima iskopavanja. 12.8. Tehničku dokumentaciju raditi u skladu sa ovim uslovima, uslovima javnih preduzeća za oblast infrastrukture, važećim tehničkim propisima, normativima i standardima za projektovanje, izgradnju i korišćenje ove vrste objekata, a na osnovu projektnog zadatka investitora. 12.9. Obradom površina partera obijezbjediti njihovu diferencijaciju po namjeni uz primjenu

savremenih‐trajnih materijala.

35

Rasvjetu prostora, kolskih i pješačkih komunikacija izvesti pažljivo odabranim rasvjetnim telima, sa dovoljnim osvjetljajem za potrebe normalne funkcije prostora. 12.10. Pristup predmetom objektu projektovati u skladu sa propisima i uslovima za priključenje datim u Detaljnom urbanističkom planu. Obijezbjediti potreban broj parking mjesta u skladu sa propisima.

36