Seminarski rad Mreno raunarstvo

Mreno raunarstvo

Seminarski rad

1. Uvod

Potreba za informacijama natjerala je ovjeka da uspostavlja veze sa raznim izvorima informacija i da stvara mree preko kojih e sebi olakati prikupljanje, prenos, skladitenje i obradu podataka. Naglim razvojem raunarske tehnologije posljednjih godina (poveanje performansi uz pad cijena) i sa pravom eksplozijom Interneta, broj korisnika raunara i raunarskih mrea raste vrtoglavom brzinom. Sa sve monijom raunarskom opremom svakodnevno se uvode novi servisi, a istovremeno se u umreavanju postavljaju vii standardi. Vremenom su se mreni sistemi razvijali da bi danas dostigli nivo praktinog efikasnog okruenja za razmjenu podataka.

Poeci umreavanja vezuju se za prve telegrafske i telefonske linije kojima su se prenosile informacije do udaljenih lokacija. Dostupnost i fleksibilnost tehnologija dananjih savremenih raunarskih mrea omoguava da se sa bilo koje take na planeti moe povezati na mreu i doi do eljenih informacija. U poreenju sa nekadanjom cijenom koritenja servisa mrea, cijena eksploatisanja dananjih mrea je sve nia. Raunarske mree su danas nezamenjivi dio poslovne infrastrukture, kako velikih, tako i malih organizacija. Poznavanje tehnologije i koritenje mrea ak izlazi iz okvira primjene u poslovanju (koje moe da obezbjedi poslovnu prednost organizacijama - npr. elektronska trgovina omoguava i malim firmama konkurentnost na tritu) i zalazi u ostale aspekte ivota ovjeka postajui dio opte kulture.

Raunarska mrea moe biti prost skup dva ili vie raunara, koji su povezani adekvatnim medijumom i koji meusobno mogu da komuniciraju i dijele resurse. Koristi se za prenos kako digitalnih tako i analognih podataka, koji moraju biti prilagoeni odgovarajuim sistemima za prenos. Mreom se prenose raunarski podaci, govor, slika, video, a aplikacije na stranama korisnika mogu biti takve da se zahtjeva prenos podataka u realnom vremenu (govor, video i sl.) ili to ne mora biti uslov (elektronska pota, prenos datoteka i sl.). Mrea se sastoji od raunara, medijuma za prenos (ica, optiko vlakno, vazduh i sl.) i ureaja kao to su vorita, svievi, ruteri itd. koji ine infrastrukturu mree. Neki od ureaja, kao to su mrene kartice, omoguavaju vezu izmeu raunara i mree.

Svaka mrea se moe svesti na slijedee dvije osnovne cjeline: hardversku i softversku. Hardversku cjelinu sainjavaju mreni vorovi (nods) u kojima se vri obrada informacija, fiziki spojni putevi i dijeljeni resursi. vorovi su djelovi mrea u kojima dolazi do obrade podataka. Postoje dve vrste vorova: vorovi u kojima se vri stvarna obrada i oni predstavljaju ciljne vorove (hosts), i vorovi kojima je uloga da usmeravaju informacije (routers). Dijeljeni resursi su hardverski (tampai, ploteri, faks maine, diskovi i sl.) ili softverski elementi (datoteke, baze, aplikacije i sl.). Softversku cjelinu mree ine protokoli pravila po kojima se vri komuniciranje (razmena podataka) u mrei, operativni sistemi koji su u direktnoj komunikaciji sa hardverom raunarskog sistema (i imaju podrku za mreni hardver i mrene protokole) i korisniki mreni softver.2. Raunarske mree

Raunarska je mrea sistem koji povezuje razliite ili sline ureaje u jednu cjelinu. U telekomunikacijskom smislu, mrea povezuje ureaje za obradu podataka i komunikacijske ureaje, na meudravnom planu, unutar pojedine zemlje, grada, u industrijskom postrojenju, poslovnim zgradama ili u malom uredu. Potreba za umreavanjem posljedica je stalnog porasta razmjene podataka (pisama, poruka, izvjetaja, i sl.) meu zaposlenima. Izraunato je da se oko 60 % radnog vremena koristi za komunikaciju ili razmjenu podataka. Za utedu su vremena napravljeni razni ureaji namijenjeni komunikaciji i razmjeni podataka ( telefaks, osobna raunala, printeri, viefunkcijski terminali), a sada ih sve treba povezati u raunalnu mreu za sveopu korist.

3. Podjela raunarskih mrea

Ovisno o udaljenostima koje prilikom umreavanja treba premostiti, na raspolaganju su nam razliite tehnologije umreavanja i vrste medija za prijenos podataka. Tako i mree dijelimo u dvije osnovne kategorije: mree irokih podruja (Wide Area Networks - WAN) i mree lokalnih podruja(Local Area Networks - LAN).

LAN WAN

Visoko razvijena satelitska tehnologija omoguuje danas povezivanje bilo koje dvije take na Zemlji, a postoje i instalacije na kopnu i u moru koje omoguuju meusobno povezivanje klasinim medijima - obinim ili optikim kabelima. U razvijenim zemljama postoji niz telekomunikacijskih firmi koje pruaju usluge povezivanja raznim drugim tvrtkama i organizacijama unutar zemlje pa i preko granica. Internet - specifina tvorevina raunarske industrije - omoguuje komunikaciju i razmjenu podataka pojedincima i organizacijama iz cijelog svijeta. Danas na tritu postoje satelitski ureaji koji omoguuju pojedincu ili firmi pristup Internetu putem satelita. Na lokalnom planu zanimljive su mree raunara u kancelarijama, u poslovnim zgradama ili industrijskim postrojenjima, odnosno na malim udaljenostima. Takve mree spadaju u lokalne raunalne mree. Svaka od ove dvije kategorije dijeli se na podgrupe koje se razlikuju po vrsti medija za prijenos signala, brzinama rada, mrenim tehnologijama i protokolima koje koriste, kao i vrsti mrenih operativnih sistema.

4. Primjena raunarskih mrea

Od pojave prvih raunarskih mrea do dananjih snanih personalnih raunara pokazalo se da raunarske mree poveavaju efikasnost i smanjuju cijenu obrade podataka. Dijeljenje raunarskih resursa putem raunarskih mrea ostvaruje se kroz:

Dijeljenje informacija

Dijeljenje raunarskog hardvera i softvera

Centralizovanu administraciju pri obradi podataka.

Shodno tome raunari koji su dio raunarske mree mogu da meusobno dijele:

Dokumente

Elektronske poruke

Softver za obradu teksta

Softver za praenje projekata

Ilustracije, fotografije, video i audio datoteke

tampae

Faks maine

Modeme

CD ROM ureaje i druge izmjenljive memorije

Hard diskove.

Mogunosti raunarskih mrea se permanentno ire, a takoer se otkrivaju i novi naini dijeljenja resursa i komunikacije meu raunarima.

4.1 Dijeljenje informacija

Sposobnost brzog i jeftinog dijeljenja informacija predstavlja jednu od najvanijih primjena tehnologije umreavanja raunara. Poznato je da je elektronska pota najei servis za koji ljudi koriste Internet. Mnogi poslovni ljudi specijalno su investirali u raunarske mree da bi mogli da koriste prednosti komunikacije na bazi elektronske pote. Omoguavanjem dijeljenja informacija, raunarske mree mogu da smanje Slika 1. Dijeljenje na mrei

potrebu za papirnom komunikacijom, poveavaju efikasnost i korisnicima omogue istovremeni pristup skoro svim podacima koji su im potrebni.

4.2 Dijeljenje raunarskog hardvera i softvera

Prije pojave raunarskih mrea, korisnici raunara su imali potrebu za sopstvenim tampaima, crtaima i drugim periferijskim ureajima. Mree omoguavaju da nekoliko ljudi istovremeno dijeli podatke i periferijske ureaje.

Mree mogu da se koriste za dijeljenje i standardizovanih aplikacija, kao to su procesori teksta, programi za tabelarno izraunavanje, baze podataka inventara itd., da bi se omoguilo da bilo ko unutar mree, koristi iste aplikacije i istu verziju te aplikacije.

Ovim je omogueno da se dokumenti lake dijele, kao i da je obuka korisnika efikasnija. Ljudima je lake da potpuno ovladaju jednim programom za obradu teksta nego da ue etiri ili pet razliitih programa ovog tipa.

Slika : Dijeljenje tampaa na mrei4.3. Komponente raunarske mree:

raunari,

terminali,

komunikacione linije,

komunikacioni hardver,

komunikacioni softver.

Za povezivanje raunara u mreu korisnik treba da raspolae jednostavnim komunikacionim hardverom u vidu mrene kartice ili modema.

Slika : Modem Slika :Mrena kartica

Mrena kartica slui za povezivanje raunara u mreu na udaljenostima do 1000m.Ovakve mree su poznate kao lokalne mree.

Za povezivanje raunara na veim daljinama koriste se modemi, a takve mree poznate su kao globalne mree .

Mreni softver definie mogunosti mree koje su korisniku na raspolaganju.

U lokalnim mreama obino postoje tri tipa korisnika mree:

supervizor,

regularni korisnik i

operater.

Supervizor je lice odgovorno za efikasan rad mree. U njegovoj nadlenosti je odravanje mree, odreivanje prava korisnika, odravanje sistema datoteka na serveru, izrada sigurnosnih datoteka na serveru i slino.

Regularni korisnici su sva lica koja preko radnih stanica mogu prii serveru. Korisnici dobijaju od supervizora ifru pomou koje mogu prii serveru.

Operater je korisnik koga je supervizor ovlastio da obavlja neke poslove u mrei.

Slika : Supervizor i korisnici

5. Povezivanje raunarskih mrea

Raunari su povezani u mrei komunikacionim linijama.

Veze mogu biti :

telefonska linija,

koaksijalni kabl,

optiki kabl,

radio veza i

satelitska veza.

Od prirode mree zavisi najvanija karakteristika mree - brzina prenosa.

Najvei broj savremenih raunarskih mrea su povezane nekom od inih ili kablovskih veza, koje se koriste kao prenosni medijum i koji prenosi signale izmeu raunara.

Za razliite potrebe i veliine mrea na raspolaganju stoje razliiti tipovi kablova.

Tri grupe kablova se koriste za povezivanje veine raunarskih mrea:

Koaksijalni kablovi

Upredene parice (sa ili bez oklopa)

Optiki kablovi.

Razumijevanje razlika meu karakteristikama navedenih kablova moe da pomogne u odreivanju koji tip kabla odgovara konkretnom tipu mree.

Slika 6. Koaksijalni kabl Slika 7. Optiki kabl 6. Beine mree wireless

Osnovna karakteristika beinih mrea jeste rad bez korienja komunikacionih kanala u vidu kablova. Beine mree za prenos podataka koriste radio talase ili svetlosne signale s tim da su radio talasi daleko ee u upotrebi jer za njihovo korienje nije potrebna optika vidljivost. Jedan od glavnih kriterijuma za kategorizaciju beinih mrea jeste razdaljina na kojoj je razmena podataka putem njih mogua. U skladu sa tim, beine mree se mogu podeliti na:

Beine mree kratkog dometa:

Bluetooth

Beine mree srednjeg dometa:

IEEE 802.1

Beine mree velikog dometa:

Satelitske mree

Mobilna telefonija

Paging mree

Kod raunarskih mrea je najee koriena IEEE 802.1 tehnologija (koja je i inae namenski razvijana za raunarske mree) ali se za vea rastojanja koriste i mree mobilne telefonije kao i satelitske mree.

MRENI OPERATIVNI SISTEMI

Za rad neumreenog raunara neophodan je operativni sistem. Operativni sistem raunara kontrolie raspodelu i korienje resursa raunara: memorije, procesora, tvrdog diska i perifernih ureaja.

Za rad raunara u mrei neophodan je mreni operativni sistem. Mreni operativni sistem kontrolie korienje mrenih resursa (datoteka, aplikacija, tampaa i drugih perifernih ureaja...) i pristup i prava korisnika u mrei.

Osim to mora da obezbedi sve to i obian operativni sistem, mreni operativni sistem mora da obavlja i sledee:

Da omogui pristup datotekama i resursima na mrei (na primer,

tampaima). Da prui usluge prenosa poruka i/ili elektronske pote (e-mail).

Da omogui vorovima u mrei da meusobno komuniciraju.

Da odgovori na zahteve aplikacija ili korisnika na mrei .

Da preslikava zahteve i putanje do odgovarajuih mesta na mrei.

Postoje dve vrste mrenih operativnih sistema: jedni, koji se dodaju na ve postojei operativni sistem raunara; i drugi, gde je sotverska podrka ve ugraena u postojei operativni sistem. Najpopularniji operativni sistem prve vrste je NetWare firme Novell. Primer za drugu vrstu operativnih sistema su operativni sistemi Windows.

Mreni operativni sistemi su se veoma promenili u poslednjih petnaestak godina. Prvi operativni sistemi su pravljeni da obezbede korisnicima deljenje datoteka i tampaa.

To je znailo da je postavljanje drugih vrsta servera, kao to su Web serveri i serveri aplikacija, zahtevalo da postavite na mreu vie servera sa posebnim funkcijama.Softver mrenog operativnog sistema je postao znatno napredniji i sada nudi vie usluga - jedan server omoguuje daljinski pristup i Internet usluge i ak slui kao usmeriva izmedu dve podmree sa razliitim IP adresama. Mreni operativni sistemi su takoe prijateljski naklonjeni mre-nom administratoru.Mnogi mreni operativni sistemi sada imaju pomone programe za praenje rada hardverskih resursa servera i mrenog saobraaja. Nekada ste morali da kupujete dodatni softver da biste imali pristojne mogunosti nadgledanja. Mreni operativni sistem moe da preuzme na sebe sve poslove regularnih operativnih sistema a moe i da se osloni na lokalni operativni sistem i prepusti ih njemu.

Mrenih operativnih sistema ima dva osnovna tipa:

Mreni operativni sistem za mree ravnipravnih korisnika Mreni operativni sistem za serverske mreeU ravnopravnim mreama bilo koja stanica moe da radi kao server datoteka ili kao klijent (potroa) mrenih usluga. Ravnopravni mreni operativni sistemi obino su jednostavniji od operativnih sistema serverskih mrea. esto se ravnopravni mreni operativni sistemi izvravaju kao i svaki drugi. Mnogi sadanji operativni sistemi obezbeuju uslove za mree ravnopravnih korisnika(Windows 98, 2000, XP, Vista, Linux).

Serverski mreni operativni sistemi su daleko sloeniji (i moniji) od mrenih operativnih sistema za mree ravnopravnih raunara. U serverskim mreama mreni operativni sistem i server nose celu predstavu", a mreni operativni sistem je osnovni operativni sistem servera.Oni predstavljaju posebne mrene operativne sisteme sa oznakom NT-mreni (network). Pa tako imamo Windows 2000 i 2003 NT Server, koji idu na servere i operativni sistem koji ide na klijente koji su povezani sa operativnim sistemima koji idu na servere.Ti operativni imaju oznaku pr: Windows 2000, 2003 NT.

KLIJENTSKI I SERVERSKI SOFTVER

U mrei sa klijent/server arhitekturom, operativni sistemi klijentskih raunara razlikuju se od opeativnih sistema severskih raunara. Zato i kaemo da mreni softver ine klijentski softver (mreni softver instaliran na klijentima) i serverski softver (mreni softver instaliran na serevrima). Serverski mreni softver mrenim klijentima prua resurse, a klijentski mreni softver ini te resurse dostupnim klijentskom raunaru. Serverski i klijentski operativni sistem usaglaavaju svoje radnje da bi cela mrea radila ispravno.

Na neumreenom PC raunaru, korisnik unosi komandu koja zahteva da raunar izvri odreeni zadatak i procesor raunara obrauje taj zahtev. Kod umreenog raunara klijenta je drugaije. U klijentskom mrenom softveru postoji program koji se zove preusmeriva (engl. redirector). Preusmeriva ima dva zadatka:

da presretne zahteve sa raunara

da utvrdi da li zahtev treba da obradi lokalni raunar, ili zahtev treba proslediti do servera ili nekog drugog raunara u mrei, koji e onda obraditi zahtev

Na primer, ako korisnik na klijentu zahteva otvaranje nekog fajla, preusmeriva zahtev prosleuje lokalnom procesoru. Ako korisnik eli neto da odtampa na mrenom tampau, zahtev se prosleuje mrenom serveru.

Pri ovom postupku, klijenti se uopte ne zamaraju pitanjem gde se nalazi deljenji mreni resurs kojem ele da pristupe, niti kako da uspostave vezu sa njim. Da bi korisnik sa klijenta pristupio nekom mrenom resursu, dovoljno je samo da navede oznaku tog resursa, a preusmeriva je zaduen da uspostavi putanju ka tom resursu.

Serverski softver ima sledee funkcije:

omoguuje zajedniko korienje mrenih resursa, pri emu

dodeljuje razliite nivoe pristupa razliitim korisnicima

Nemaju svi korisnici u mrei ista prava pristupa mrenim resursima. Na primer, moe se podesiti da neki deljeni dokument veina korisnika moe samo da ita (recimo uenici), a samo pojedini korisnici mogu da ga menjaju (recimo profesori)

usklauje pristup resursima kao bi se spreio istovremeni pristup dva korisnika istom resursu

kontrolie bezbednost mree tako to upravlja korisnicima na mrei

Administrator mree, koristei mreni softver servera, moe svakom korisniku dodeliti ili ukinuti odreena prava u korienju mree. Umesto da se to radi za svakog korisnika pojedinano, formiraju se grupe, i onda se tim grupama dodeljuju odreena prava. Kada administrator eli nekom korisniku da dodeli ili ukine neka prava, on ga samo ubaci u odreenu grupu.

Zamislimo da u koli imamo serversku mreu, i na serveru datoteka npr. foldere Testovi i SluzbeniDokumenti, i da imamo mreni tampa. Tada moemo formirati grupe korisnika Uenici i Profesori. Svakog uenika bismo uveli kao korisnika u grupu Uenici, i slino svakog profesora u grupu Profesori. Grupi Uenici bismo dozvolili da ita dokumeta iz foldera Testovi, ali ne i da ih menja, i zabranili bi joj pristup mrenom tampau. Grupi profesori bi dozvolili i da ita i da menja dokumenta iz foldera Testovi, i dozvolili pristup tampau.

upravlja mreom

Savremeni operativni ssitemi imaju ugraene alate za upravljanje, koji administratotu omoguavaju da prati ponaanje mree i korisnika na mrei. Kada se u mrei pojavi problem, ovi alati mogu ga otkriti i predstaviti adminstratoru u pogodnom obliku.

NetWare

Mreni operativni sistem NetWare proizvela je kompanija Novell. Poslednja verzija je iz 2003. godine i nosi oznaku 6.5. Meutim, kompanija Novell je najavila da vie ne radi na razvoju NetWare-a i poela se okretati Linux mrenom okruenjui.

NetWare je mreni operativni sistem koji se dodaje na ve postojei operativni sistem.

Sastoji se od klijentskog i serverskog softvera. Na klijente se instalira NetWare Client, a na servere NetWare Server. Sa instaliranim NetWare Client-om, svaki klijentski raunar moe da koristi sve usluge koje prua NetWare Server.

NetWare vai za operativni sistem koji je pogodan za mree u kojima postoje raunari sa razliitim osnovnim operativnim sistemima. Pogodan je za vee mree, jer za manje mree moe da se pokae kao skup i komlikovan za instalaciju i administraciju.

NetWare danas ne uiva onu popularnost koju je imao poetkom devedesetih, ali se i dalje zadrao, pre svega u velikim organizacijama.

MICROSOFTOVI MRENI OPERATIVNI SISTEMI

Na servere se instalira neki od serverskih operativnih sistema (npr. Windows Server 2003), a na klijentske raunare moe se instalirati npr. Windows XP.

Windows mreni operativni sistemi objedinjuju i osnovni i mreni operativni sistem u jedan operativni sistem.

Microsoftovi mreni operativni sistemi funkcioniu na principu domena (ovo vai za serverske mree). Domen (engl. domain) je grupa raunara koja ima zajedniku bazu podataka. U toj bazi nalaze se podaci o korisnikim nalozima i pravima pristupa mrenim resursima. Svaki domen ima jedinstveno ime. U svakom domenu mora da postoji jedan server koji dobija ulogu primarnog kontrolera domena (Primary Domain Controller), na kojem se nalazi ta baza i koju on odrava. Na kontroleru domena se vri provera autentinosti svakog korisnika koji se prijavi za rad na nekom raunaru unutar domena. U mrei moe da postoji vie domena.

U mreama ravnopravnih korisnika ne postoje domeni, tu se raunari organizuju u radne grupe. Svaki raunar moe svoje resurse da podeli sa drugim raunarima.

OSTALI MRENI OPERATIVNI SISTEMIOstali mreni operativni sistemi koji se danas esto koriste su:

Unix

Unix je viekorisniki, vieprocesni operativni sistem koji se moe koristiti i na serverima i na klijentima. Ovo je vrlo moan i fleksibilan operativni sistem koji je namenjen pre svega velikim mreama, iako postoje verzije i za personalne raunare. Serveri pod Unix-om omoguavaju usluge i klijentima koji ne rade pod Unix-om, nego i pod drugim operativnim sistemima.

Tokom godina razvijene su mnoge varijante Unix-a, kao i Unix-like operativnih sistema. Danas su moda najprisutnije: BSD i njegove razne varijante (FreeBSD, OpenBSD, NetBSD), Linux (koji takoe ima mnogo distribucija), Solaris...

Linux

Linux spada u napoznatije primere slobodnog softvera razvijenog putem slobodnog koda. Linux je nastao kao akademski projekat Linusa Torvaldsa poetkom devedestih godina prolog veka dok je jo uvek studirao informatiku na univerzitetu u Helsinkiju. Linus je kompletan svoj rad objavio na Internetu, gde su programeri iz celog sveta mogli da se pridrue razvoju Linux-a. Tako su nastale razne distribucije Linux-a, kojih danas ima preko 300. Moda najpopularnije su Slackware, Debian, Red Hat, SuSE, Mandriva, Ubuntu, Gentoo. U poslednjih nekoliko godina razvija se Knoppix, verzija operativnog sistema koji nije potrebno instalirati na raunar, ve sistem radi direktno sa CD-a.

Linux moe da se koristi i kao meni i kao klijentski operativni sistem. Takoe sve se vie koristi i kao operativni sistem za stone raunare. Serveri pod Linux-om omoguavaju usluge i klijentima koji ne rade pod Linux-om, nego i pod drugim operativnim sistemima.

9. Zakljuak

Raunarskom mreom moe se smatrati skup nezavisnih raunara koji mogu da komuniciraju jedan sa drugim preko zajednikog prenosnog medijuma koji dijele.

LAN (Local Area Networks) su raunarske mree koje su obino instalirane na malom podruju, recimo, u okviru jedne zgrade ili u krugu jedne organizacione jedinice. LAN mree se povezuju u vee mree WAN (Wan Area Networks).

Dio raunarskog hardvera koji obezbjeuje povezivanje raunara je mrena kartica ili LAN adapter. Preko mrene kartice i mrenog kabla raunari se povezuju u lokalnu mreu (LAN).

Toplogija mree (nain povezivanja mrenih vorova - raunara i linija - veze) moe biti star (zvjezda) i bus. Kod zvezda mree svi raunari su povezani u jednoj taki (centralnom voru), dok kod bus mree postoji jedna komunikaciona linija koju koriste (dijele) vie raunara. Svaki raunar u mrei poseduje jedinstvenu mrenu adresu. Podaci izmeu raunara se razmenjuju uz pomo tih adresa. Kada raunar poalje podatak nekom drugom raunaru u mrei, on sa podatkom poalje i adresu raunara koji taj podatak treba da primi. Na taj nain podatak stigne tano tamo gdje treba.

U arhitekturi raunarskih mrea postoje dva tipa mrea. Point-to-point mrea je mrea ravnopravnih raunara. Ovde se podrazumeva povezivanje dva raunara (ili neka druga dva ureaja) koji mogu direktno da komuniciraju, bez

posrednika. Korisnici ovih raunara mogu da razmenjuju podatke (fajlove, foldere), zavisno od svojih potreba. Drugi tip mree je klijent-server mrea, kod kojeg postoji jedan glavni raunar (visokih performansi) koji se naziva server i vie obinih raunara (tzv. radnih stanica) koji se nazivaju klijenti. Uloga servera je da uva neke podatke ili prua neke usluge koje e raunari klijenti da koriste. Zavisno od namjene servera, podaci koje klijenti koriste sa servera, mogu biti neki dokumenti (fajl server), programi (server aplikacija), e-mail-ovi (mail server), stranice Internet prezentacije (web server) i slino. Znai server opsluuje klijente i dostavlja im podatke tj.usluge koje oni trae. U jednoj mrei i moe biti i vie servera, zavisno od njihove namjene. Najee se velike mree projektuju kombinovanjem point-to-point i klijent-server arhitekture.

Hardverski dio raunara koji omoguava povezivanje jednog raunara (ili jedne lokalne mree) sa drugim raunarom (ili drugom lokalnom mreom) preko telefonske linije naziva se modem. Na ovaj nain se povezuju raunari na velikim geografskim rastojanjima (na primer izmeu radnih organizacija ili gradova).

10. LITERATURA

1) Uvod u raunarske mree - Prof. dr Mladen Veinovi, dipl.in. i

Aleksandar Jevremovi, dipl.in. , Beograd 2007.

2) Openito o raunalnim mreama Grupa autora

3) Internet - http://sr.wikipedia.org/wiki/Ra%C4%8Dunarska_mre%C5%BEa Do verzije 6.5 na raunar je prethodno morao biti instaliran DOS 3.3 ili noviji, kao osnovni operativni sistem

Unix su 1968. godine razvili programeri u AT&T-ovim Bell laboratorijama

Unix je operativni sistem koji se najee koristi na serverima na Internetu

Unix operativnim sistemom se danas smatra svaki sistem koji zadovoljava standard The Single UNIX Specification (SUS). The Single UNIX Specification (SUS) je zajedniko ime za skup standarda koji treba da zadovolje operativni sistemi da bi se smatrali Unix operativnim sistemima. S druge strane, postoje brojni operativni sistemi koji zvanino ne zadovolajvaju taj standard, ali lie na Unix i rade kao Unix. Za ove operativne sisteme koristi se izraz Unix-like

PAGE 14