22
Geluid Schaduw Veiligheid Provincies, gemeenten, milieu(advies)diensten, energiebedrijven, windturbinefabrikanten, initiatiefnemers op het gebied van windenergie en alle andere betrokkenen bij windturbineprojecten R19 REGELGEVING Informatieblad Windturbines Besluit voorzieningen en installaties

Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Geluid

Schaduw

Veiligheid

Provincies, gemeenten,

milieu(advies)diensten, energiebedrijven,

windturbinefabrikanten, initiatiefnemers

op het gebied van windenergie en alle andere

betrokkenen bij windturbineprojecten

R19 REGE LGEV ING

Een uitgave van InfoMil, oktober 2002.

InfoMilGrote Marktstraat 432511 BH Den HaagPostbus 307322500 GS Den HaagTelefoon (070) 361 05 75Fax (070) 363 33 33E-mail [email protected] www.infomil.nl

Vanaf maart 2003:Juliana van Stolberglaan 32595 CA Den HaagPostbus 931442509 AC Den Haag

Tekst en samenstellinging. J. Geleijns

VormgevingConefrey/Koedam BNO, Almere

DrukPlantijnCasparie, Den Haag

Ondanks het feit dat bij de samenstelling vandeze publicatie grote zorgvuldigheid in achtis genomen, kunnen er geen rechten aanworden ontleend.

InfoMil is een gezamenlijk project van Novem en Senter.

© InfoMil, Den Haag 2002

Informatieblad

WindturbinesBeslui t voorzieningen en instal lat ies

Page 2: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Windturbines

Page 3: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is
Page 4: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002

Inhoud

1 Inleiding 5

2 Geluid 62.1 Geluidvragen ‘uit het veld’ 7

3 Slagschaduw 133.1 Verstoringsaspect 133.2 Normstelling duur en schaduwgevoeligheid 13

4 Veiligheid 15

5 Overige aspecten 165.1 Lichtschittering 165.2 Afvalstoffen 16

Verklarende woordenlijst 17

Page 5: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is
Page 6: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Voor wie is dit informatieblad bedoeld?Dit informatieblad is bedoeld voor provincies,gemeenten, milieu(advies)diensten, energiebedrijvenwindturbinefabrikanten, initiatiefnemers op hetgebied van windenergie en alle andere betrokkenenbij windturbineprojecten in Nederland die onder deamvb ‘Besluit voorzieningen en installaties milieu-beheer’ (), en specifiek het daarin opgenomenonderdeel ‘windturbines’ (Artikel , lid sub e)vallen, dat per december van kracht is geworden.

In het Besluit installaties en voorzieningen milieubeheer(Staatsblad 487, 2001) worden in artikel 2, lid 1 sub e deuitsluitingsgronden van het besluit weergegeven voor watbetreft het onderdeel windturbines. Door het invullen vanhet meldingsformulier (RM08; zie www.infomil.nl > publi-caties) kan heel snel bepaald worden of een windturbine-project onder de werkingssfeer van het Besluit valt. Hetbesluit is niet van toepassing op windturbine-projecten diebijzondere windturbines omvatten qua fysieke verbindingmet de (water)bodem (mag dus alleen sprake zijn van een‘vaste’ mast), of turbines omvatten die een bijzondere soortvan draaias kennen (mag alleen een nagenoeg horizontaleas zijn). Daarnaast mag de afstand van enige turbine (kaner slechts een of een van meerdere in geval van een wind-park, zijn) tot de dichtstbijzijnde woning van derden nietkleiner dan viermaal de ashoogte van die turbine zijn enmag, tot slot, het gezamenlijk vermogen niet meer dan 15 MW zijn. Dit laatste criterium betreft een anticipatie opeen aanstaande wijziging in het MER-beoordelings-criterium voor windparken.

Wat is het doel van het informatieblad?Dit informatieblad geeft uitleg over de onderwerpendie als meest relevant beschouwd kunnen worden bijwindturbines: Deze onderwerpen zijn: geluidemis-sies en beoordeling er van (- systematiek),slagschaduweffecten en veiligheid. De nadruk vandit informatieblad ligt op de onderwerpen geluid enslagschaduw. Daarnaast zal kort worden stilgestaanbij een ander specifiek ‘fenomeen’ lichtschittering.De overige aspecten zullen geen extra aandacht krij-gen in dit informatieblad. Er zal in dit blad voor deaspecten geluid, zijnde specifiek het vermeendeimpulskarakter ervan en bij het aspect veiligheid, de certificeringsnorm, verwezen worden naar uitge-breidere studies die hierna reeds verricht zijn inopdracht van door Lichtveld Buis & Partners .

Wilt u meer weten over het Besluit , raadpleegdan de website van InfoMil (www.infomil.nl) of deoverheidsinformatie voor de officiële tekst van hetBesluit (www.overheid.nl/op). Voor specifiekevragen over de nieuwe regelgeving kunt u onderandere terecht bij de milieuafdeling van uwgemeente. Voor andere onderwerpen in het nieuwebesluit die in dit informatieblad niet aan de ordekomen, zoals bijvoorbeeld afvalstoffen en de relatiemet andere wetgeving als de en het -onder-deel in de Wm e.d. is veel informatie beschikbaar bijde diverse fabrikanten en in andere documenten. Voor vragen over deze onderwerpen kunt u in iedergeval terecht bij de milieuafdeling van uw gemeenteen adviesbureaus op dit gebied.

Waarom dit informatieblad?Het als nieuw te beschouwen onderdeel windturbi-nes uit het besluit geeft, met name gelet op despecifieke milieueffecten geluid en slagschaduw vandeze ook als relatief nieuw te beschouwen soortenvan inrichtingen in de zin van de Wet milieubeheer,aanleiding om ten aanzien van deze aspecten naderetoelichting te verstrekken in de vorm van ditinformatieblad.

Hoe dit blad te gebruiken?In de vorm van vragen en antwoorden zal getrachtworden om de inmiddels gerezen vragen die schrif-telijk via InfoMil en binnengekomen zijn enmondeling via reeds gestarte landelijke voorlich-tingscampagnes in opdracht van energiebedrijven en fabrikanten, te beantwoorden. Het thans voor-liggende informatieblad is dan ook achtereenvolgensgericht op de geluidsaspecten (hoofdstuk ), slag-schaduw () en veiligheidsaspecten ().

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 20025

Inleiding1

Page 7: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Geluid van windturbines is bij de hedendaagsemoderne exemplaren in hoofdzaak afkomstig vanhet met grote snelheid door de lucht bewegen vande rotorbladen. Dit veroorzaakt een ruisachtiggeluid. Indien er zich binnen een bepaalde afstandvan de windturbine(s) woningen bevinden, zalonder bepaalde omstandigheden mogelijk geluid-hinder op kunnen treden. Vandaar dat er voorwindturbines’s ook geluidnormen in het besluitstaan opgenomen onder bijlage III (WNC40). Degeluidemissie van windturbines, en ook de norm-stelling hiervoor, is wat lastiger te interpreteren dandat van de ‘reguliere’ (industriële) geluidbronnen,aangezien er een variatie met de windsnelheidoptreedt (‘Hoe harder de wind, hoe harder hetgeluid1’). Om hierover een nadere uitleg en verdui-delijking te geven zullen in paragraaf 2.2 de vol-gende vragen beantwoord worden:

a Welke geluidgrenswaarden gelden er nu?

b Waar gelden de geluidnormen?

c Waarom is er sprake van een curve (glijdendeschaal) en niet slechts één geluidgrenswaarde?

d Waar is de windnormcurve (WNC40) op gebaseerd?

e Op welke hoogte wordt de windsnelheid bepaald?

f Heeft windturbinegeluid nog andere bijzonderekenmerken, zoals tonaliteit, impulsachtig karakter,geluidpieken?

g Hoe dienen geluidnormen geïnterpreteerd te wordenindien sprake is van een cumulatie van windturbi-negeluid, en geluid van andere, niet van de wind-snelheid afhankelijke geluidbronnen?

h Moet het bevoegd gezag in het kader van zonebeheerde WNC-curve accepteren?

i Windturbines welke onder de werking van de amvbvoorzieningen en installaties vallen dienen te vol-doen aan de zogenoemde WNC-40 curve vanwegede maatgevende nachtperiode. Betekent dit nu datdeze windturbines in de avond- en dagperiode ookaan de WNC-40 curve moeten voldoen of mag eenrespectievelijk 5 en 10 dB(A) hogere immissie wordentoegestaan?

j In artikel 6 sub 5 wordt aangegeven dat een akoe-stisch onderzoek moet aantonen dat aan voorschrift1.1.1 wordt voldaan. In voorschrift 1.1.4 is echterbepaald dat voor type A inrichtingen voorschrift1.1.1 niet van toepassing is, indien de gemeentelokaal geluidbeleid inclusief grenswaarden voor datgebied heeft geformuleerd. Ligt het niet voor dehand dat in artikel 6 sub 5 tevens aan voorschrift1.1.4 wordt gerefereerd?

k Een windturbine maakt deel uit van een type Cinrichting. Voor de windturbine is een meldingzonder akoestisch onderzoek vereist. Maar het zoukunnen dat door de uitbreiding de geluidnormenvan de vergunning worden overtreden. Normaalgesproken moet de uitbreiding van een inrichting 10 dB(A) onder de normen van de oprichtingsver-gunning liggen. De voorschriften uit V&I zijnechter van toepassing. Hoe zit dit?

l Moet het LAr,LT van een windturbine wordengetoetst aan de wnc-curve in plaats van het alge-mene geluidvoorschrift 1.1.1? Hoe zit het verder metde beoordeling van het LAmax?

m Voor een inrichting type B of C gelden de geluid-voorschriften uit de desbetreffende vergunning ofAmvb. In artikel 6 sub 5 en 6 sub 7 wordt verwezennaar voorschrift 1.1.1 van bijlage 2, dat dus niet vantoepassing is op een type B of C inrichting. Hoe is ditmet elkaar te rijmen?

n Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen(RUG) hebben een afwijkend windsnelheidsprofielgeconstateerd bij geluidmetingen aan windturbinesnabij Bourtagne. Hoe zit dit?

o Hoe herken ik een kwalitatief goed geluidrapportdat betrekking heeft op een windturbineproject?

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 20026

Geluid2

¹ De bronsterkte Lw en het referentieniveau van hetomgevingsgeluid

Page 8: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

2.1 Geluidvragen ‘uit het veld’

De antwoorden op de in de vorige paragraafgenoemde vragen luiden als volgt.

a Welke geluidgrenswaarden gelden er nu?

Bij vergunningverlening, en in diverse wat oudereamvb’s, werd meestal een relatie gelegd tussen degrenswaarde, en het zogenaamde referentieniveau terplaatse van de nabij de inrichting (bijvoorbeeldwindturbine) gesitueerde woningen of anderegeluidgevoelige bestemmingen. De rijksoverheid ismet de operatie voornemens om in de nabijetoekomst meer bevoegdheden inzake geluidbeleiden normstelling over te hevelen naar de lokale over-heden. Vanwege de zogenaamde -operatie heeftmen er ook nu voor gekozen om de voorheengebruikelijke en vaak in amvb’s en vergunningenvoorgeschreven relatie tussen het heersende (endaarmee ook variabele!) referentieniveau en de testellen geluidgrenswaarden los te laten en een set aanstandaardrichtwaarden te stellen. Het bevoegd gezagkan autonoom of op verzoek afwijken van de richt-waarden door het stellen van een nadere eis, zowel inpositieve als in negatieve zin. Indien het bevoegdgezag geen nadere eis stelt, zijn de richtwaardenzoals gesteld in bijlage van de amvb, automatischgrenswaarden. Deze standaardrichtwaarden luiden:• dB(A) voor de dagperiode (:–: uur);• dB(A) voor de avondperiode

(:–: uur); • dB(A) voor de nachtperiode

(:–: uur).Let wel, deze eisen gelden voor het langtijdgemid-delde beoordelingsniveau LAr,LT zoals gedefinieerd inde ‘Handleiding meten en rekenen industrielawaai’().

b Waar gelden de geluidnormen?

Het Besluit stelt richtwaarden voor het geluid-niveau ter plaatse van nabijgelegen woningen vanderden of andere geluidgevoelige bestemmingen. De amvb’s vanaf en de nota van toelichting vanhet Besluit grenswaarden rond industrieterreinenvan de Wgh en (oude) jurisprudentie geven duidelijk aan wat hieronder valt, en wat niet. Zovallen scholen, en intramurale gezondheidszorg-gebouwen hieronder.. Niet hieronder vallen tijde-lijke asielzoekerscentra, kantoren en andere ‘werk-plekachtige’ objecten. De website van InfoMil geefteen uitgebreide omschrijving van hetgeen als zijndegeluidgevoelige bestemming dient te worden aange-merkt (zie www.infomil.nl/geluid/gevoelig.htm).

Het besluit geeft een belangrijke uitzonderinghierop, namelijk naast dat de eigen bedrijfswonin-gen behorende bij de individuele windturbine of hetwindpark geen geluidgevoelig object zijn, is de opbedrijventerreinen gesitueerde (bedrijfs)woningenvan derden dat ook niet. Dit laatste geldt overigensalleen indien er zich gemiddeld op het bedrijventer-rein niet meer dan één woning per ha. bevindt.Bovendien worden in het Besluit grenswaarden inzones rond industrieterreinen boerderijen als geluid-gevoelige bestemming uitgezonderd.

c Waarom is er sprake van een curve (glijdende schaal) en niet slechts één geluid-grenswaarde?

Bij het bepalen van de geluidimmissie van al danniet vergunningplichtige bedrijven, niet zijndewindturbines of windparken, zal bij voorkeur degeluidimmissie bepaald worden door middel van hetverrichten van metingen ter plaatse van de nabijgele-gen woningen. Dit levert namelijk een nauwkeuri-gere beoordeling op dan wanneer de geluidimmissiedoor middel van geluidoverdrachtsberekeningenbepaald wordt. Wel heeft dit als nadeel dat er danvaak sprake is van het meten van lagere geluid-niveaus, dan in de situatie dat er op korte afstandvan geluidbronnen gemeten wordt. Aangeziendirecte immissiemetingen daardoor al snel verstoordworden door allerlei andere geluiden (m.n. wegver-keerslawaai en weersinvloeden), worden deze danook uitgevoerd tijdens het meest rustige deel van denachtperioden (tussen : en : uur), waarbijsprake is van geen tot weinig wind of andere versto-rende invloeden. Bij windturbines wordt hetprobleem dan ook al direct duidelijk: windturbineszijn onder dergelijke omstandigheden niet inbedrijf! Met het toenemen van de windsnelheid neemt ookhet verstorende geruis in de omgeving van dewoning toe, zodat directe immissiemetingen, meteen voldoende grote signaal-ruisverhouding veelalniet meer mogelijk zijn.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 20027

Page 9: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

De navolgende figuur . geeft een voorbeeld van deresultaten van geluidmetingen op een locatie bij eenwoning nabij een potentiële windparklocatie. In degrafiek zijn vele tienduizenden gemeten waarden vanhet geluiddrukniveau uitgezet tegen de gelijktijdiggemeten windsnelheid op m hoogte.

Figuur 2.1: Voorbeeld van mogelijke resultaten van gemeten windsnelheden en geluiddrukniveaus

Uit de figuur blijkt duidelijk dat (in deze voorbeeld-situatie) het laagste te meten geluidniveau (hetgeluidniveau vanwege omgevingsgeluiden, dat voorelke windsnelheid gedurende % van de tijd over-schreden wordt; nagenoeg overeenkomende met deonderzijde van de ‘wolk’ aan meetpunten), vanaf ca. m/s al ca. dB hoger is dan bij de lage windsnel-heden (– m/s) waarbij normaliter immissiemetin-gen verricht worden. Als de achtergrondgeluid-niveaus hoger zijn dan dB(A), neemt het effectechter af. Een en ander hangt ook af van de reinheidvan de omgeving en de aard van de begroeiing.

De kans op geluidhinder is gerelateerd aan dehoogte van de referentieniveaus van het omgevings-geluid, het L. Het is evident dat bij een hoog refe-rentieniveau van het omgevingsgeluid de kans opgeluidhinder vanwege een constante geluidbron zalafnemen. Er zal namelijk steeds meer maskering vanhet geluid van deze geluidbron optreden, tot hetmoment dat het omgevingsgeluidniveau zo hoog is,dat de geluidbron niet eens meer hoorbaar is. Dekans op geluidhinder is dan tot nul afgenomen. Echter ook de geluidemissie van de windturbine isniet constant, en zal in het algemeen toenemen metde windsnelheid. De (berekende) geluidimmissie-curve vanwege een windturbine of windpark zal danook getoetst dienen te worden aan een normcurve.Alleen dan kan er sprake zijn van een zorgvuldigemilieuhygiënische beoordeling van dit verstorings-aspect in het kader van de Wet milieubeheer.

d Waar is de windnormcurve (WNC40) op gebaseerd?

De windnormcurve is enerzijds gebaseerd op debasisrichtwaarde van dB(A) voor de nachtperiodezoals onder antwoord a. aangegeven is, en anderzijdsbij hogere windsnelheden op een zodanig referentie-niveau dat een goede en evenwichtige beoordelingvan de geluidimmissie bij alle windsnelheden moge-lijk wordt. Om dit deel van de - te kunnenbepalen is in opdracht van door raadgevendingenieursbureau Lichtveld Buis & Partners (teUtrecht) een zeer uitgebreide, landelijke meetcam-pagne opgezet, waarbij op vele locaties nabij poten-tiële windparken wind-geluidreferentiemetingenverricht zijn. Dit is gebeurd zowel tijdens de gehelezomer- als ook de gehele winterperiode (e.e.a. over-eenkomstig figuur .). De uit dit onderzoek resulte-rende, onderstaande figuur . geeft:• de waarden van , en dB(A) voor de nacht-

periode; afkomstig uit de voorkeurstabel van de‘handreiking industrielawaai en vergunning-verlening’;

• de , en -percentiel van alle uit de metingenbepaalde L curves;

• de uit de beide hiervoor genoemde curvesbepaalde Windnormcurves ().

Figuur 2.2

De genoemde percentielwaarden kunnen als volgtomschreven worden (voorbeeld -percentiel): vanalle L waarden die door middel van geluidmetin-gen bepaald zijn (bijv. getallen) is de -percentielwaarde de waarde die op % van de hoogste waardezit. Dus in het voorbeeld met waarden: de -stehoogste waarde (, x ). Zo zal de -percentiel waarde in het voorbeeld de -ste hoogste waarde zijn (, x ) en de -percentiel waarde in het voorbeeld betreft dan de -hoogste waarde (, x ).

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 20028

60

55

50

45

40

35

30

25

20

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

L 95/

L Ar,

LT e

n W

NV

-cur

ves

(dB[

A])

Windsnelheid op 10 m hoogte in (m/s)

WNC-40

WNC-35

WNC-30

10/50/90-percentile

uit referentiemetingen

40/35/30 dB(A)uit handreiking

80

70

60

50

40

30

20

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Gel

uidd

rukn

ivea

u in

(dB

[A])

Windsnelheid op 10 m hoogte in (m/s)

Uit metingen bepaalde L95 waarden

Page 10: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

e Op welke hoogte wordt de windsnelheidbepaald?

In principe zal het niet uitmaken op welke hoogtede windsnelheid bepaald wordt, als er maar voorgezorgd wordt dat het referentieniveau van hetomgevingsgeluid bij een windsnelheid bepaaldwordt op dezelfde meethoogte als waarbij de bron-sterkte van de windturbine bepaald wordt. Mogelijkdat dan nog wel een correctie aangebracht dient teworden voor een afwijkend windsnelheidprofiel (hettoenemen van de windsnelheid op grotere afstandtot de bodem) tussen de locatie waarop de bron-sterkte van de windturbine bepaald wordt en delocatie alwaar de windturbines geplaatst zullenworden. Uitgaande van de zogenaamde ruwheids-lengte van een bepaalde locatie kan hiervoor eenvoldoende nauwkeurige correctie voor de over denachtperiode gemiddelde windsnelheid op mhoogte berekend worden. De internationale norm - geeft hiervoor de nodige aanwijzingen.Aangezien de bij windturbines geleverde meetrap-porten van de bronvermogens meestal uitgaan vanwindsnelheidsmeethoogten van m, is, mede omverwarringen te voorkomen, dit min of meer alsstandaardmeethoogte voor de windsnelheid tebeschouwen.

f Heeft windturbinegeluid nog andere bijzon-dere kenmerken, zoals tonaliteit, impuls-achtig karakter, geluidpieken?

In opdracht van is door raadgevend ingeni-eursbureau Lichtveld Buis & Partners een onder-zoek verricht naar het vermeende impulsachtigekarakter vanwege het intermitterende karakter vande rotorbladpassages. Mede naar aanleiding van degelijkluidende conclusies in deze rapportage is ookdoor het ministerie geconcludeerd dat ermeestal geen sprake is van een impulsachtig oftonaal karakter bij windturbinegeluid. Verwezenwordt naar de betreffende rapportagesaa.hg (publieksversie) of aa.tkd.d. maart , opgesteld door Lichtveld Buis & Partners en via rechtstreeks te down-loaden via hun website www.den.novem.nl/wind/publicaties.htm.

Geluidpieken zijn feitelijk niet aanwezig. Wel kanbij windturbines die voorzien zijn van tipremmenop de uiteinden van de rotorbladen, kortdurend eenverhoging van het geluidniveau optreden. Dergelijketijdelijke verhogingen van het geluidniveau zullenechter in het algemeen niet meer dan dB hogerzijn dan de langtijdgemiddelde geluidemissie van dewindturbine. Gelet op het feit dat de grenswaardevoor piekgeluiden dB hoger is dan de grens-waarde voor het equivalente geluidniveau, zal dit in

de praktijk niet snel tot problemen leiden. Bij vlage-rige wind zijn bij kleine windturbines, met weinigmassa, wel kortstondige niveauverhogingen (of -verlagingen) te verwachten. Gelet op de relatief tragestijgtijd van de niveauverhoging is dit geenzins alseen ‘piek’ te beschouwen waarvoor een toeslag van dB moet worden toegepast. Bij grotere windturbi-nes treedt dit verschijnsel ten gevolge van de grotemassa van de rotorbladen niet op.

g Hoe dienen geluidnormen geïnterpreteerd teworden indien er sprake is van een cumula-tie van windturbinegeluid, en geluid vanandere, niet van de windsnelheid afhanke-lijke geluidbronnen?

De systematiek waarbij de gehanteerd wordt iseen specifieke interpretatie van de ‘normale’, uit ééngetal bestaande, richtwaarde. Zo dient de bijberekeningen betreffende de cumulatie van geluidbeschouwd te worden als zijnde een enkelvoudigewaarde van dB(A). In de praktijk kan men dezebijdrage van de windturbine of het windpark bepa-len door voor alle windsnelheden tot en met m/shet langtijdgemiddelde beoordelingsniveau LAr,LT tebepalen. Vervolgens zet men deze af tegen de. Door nu deze verticaal te verschuiventotdat alle waarden van het langtijdgemiddeldebeoordelingsniveau LAr,LT bij alle windsnelhedenonder de waarden van de liggen, heeft men debijdrage van de windturbine bepaald uitgedrukt ineen -waarde.

Voorbeeld

Inrichting bestaande uit een windturbine en een stationair

draaiende ventilator

De ventilator draagt bijvoorbeeld 34 dB(A) bij aan hetlangtijdgemiddelde deelbeoordelingsniveau LAri,LT terplaatse van het beoordelingspunt. Voor dit beoordelings-punt wordt ook de bijdrage van de windturbine bepaald bij alle windsnelheden tot en met 10 m/s. De WNC40wordt nu verschoven totdat de berekende curve van dewindturbine hier geheel onder ligt. Aldus wordt in dit voor-beeld de WNC40 4 dB omlaag geschoven, zodat deWNC36 verkregen wordt. Bij de sommatie wordt nu voorde windturbine uitgegaan van 36 dB(A) (zie ook figuur2.3), zodat dit samen met de 34 dB(A) van de ventilatoreen langtijdgemiddelde beoordelingsniveau LAr,LT geeft van 38 dB(A).

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 20029

Page 11: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Figuur 2.3: Voorbeeld: de bijdrage van de windturbine bedraagt 36 dB(A) in dit voorbeeld

h Moet het bevoegd gezag in het kader vanzonebeheer de WNC-curve accepteren?

In het Besluit voorzieningen en installaties wordtnergens aangegeven dat toetsing aan de zonegrensmet inachtneming van de windnormcurve dientplaats te vinden. In principe dient toetsing aan dezonegrens plaats te vinden conform het gestelde inhet Meet- en rekenvoorschrift industrielawaai(Staatscourant juni , nr. /pag. ). In hetMeet- en rekenvoorschrift wordt in artikel aange-geven dat bepaling van het langtijdgemiddeldbeoordelingsniveau vanwege een industrieterrein ofeen gedeelte daarvan plaats moet vinden volgens één van de methoden van de ‘Handleiding meten en rekenen industrielawaai’ (), onder de ingenoemde handleiding bepaalde voorwaarden. Inparagraaf . van deze Handleiding wordt als voor-waarde gesteld dat het geluid van een windturbinemoet worden gemeten bij een windsnelheid van ± m/s. Voor de aldus bepaalde curve bestaandeuit meerdere waarden van het langtijdgemiddeldedeelbeoordelingsniveau LAr,LT voor de windsnelhe-den tot m/s, kan nu overeenkomstig de onder g)beschreven systematiek één enkele beoordelings-waarde bepaald worden. Na deze handelingen worden de bijdragen van dewind gerelateerde en niet wind gerelateerde gecumu-leerd en vergeleken met de waarde van de zonegrensen de vastgestelde hogere waarden en MaximaalToelaatbare Geluidniveau’s (’s) (indien sprakewas van sanering).

i Windturbines welke onder de werking vande amvb voorzieningen en installaties vallendienen te voldoen aan de zogenoemdeWNC-40 curve vanwege de maatgevendenachtperiode. Betekent dit nu dat deze wind-turbines in de avond- en dagperiode ookaan de WNC-40 curve moeten voldoen ofmag een respectievelijk 5 en 10 dB(A)hogere immissie worden toegestaan?

De Wm geeft aan dat in principe niet meer geluid-ruimte kan worden vergund dan dat feitelijk beno-digd is voor de gewenste activiteiten waarbij tevensrekening moet worden gehouden met de zoge-noemde ‘Rock Bottom’-waarde zijnde het heersendereferentieniveau (zie jurisprudentie d.d. juli, nr. / en alleen van toepassing voorinrichtingen/bedrijven die niet op gezoneerde indus-trieterreinen liggen,). Aangezien windturbines uurper etmaal in bedrijf kunnen zijn, zal deze activiteitook gedurende het gehele etmaal een zelfde geluide-missie veroorzaken. Indien het regelsysteem van dewindturbine(s) dit toelaat kan er in de dag- enavondperiode een respectievelijk dB(A) hogereimmissie toegestaan worden.

j In artikel 6 sub 5 wordt aangegeven dat eenakoestisch onderzoek moet aantonen dataan voorschrift 1.1.1 wordt voldaan. Invoorschrift 1.1.4 is echter bepaald dat voortype A inrichtingen voorschrift 1.1.1 niet vantoepassing is, indien de gemeente lokaalgeluidbeleid inclusief grenswaarden voor datgebied heeft geformuleerd. Ligt het niet voorde hand dat in artikel 6 sub 5 tevens aanvoorschrift 1.1.4 wordt gerefereerd?

Indien een gemeente lokaal geluidbeleid heeft opge-steld met grenswaarden, treedt dit beleid in werkingin plaats van voorschrift ... Het ligt voor de handdat het akoestisch onderzoek uit artikel . zich danop de grenswaarden van het lokale geluidbeleidricht. In artikel sub naast voorschrift .. zouook duidelijker naar de optie voor lokaal beleid ver-wezen moeten worden. Hetzelfde geldt eigenlijkvoor een type of inrichting waar een windtur-bine (of ) is opgesteld. In dat geval moetimmers aan de voorschriften van de betreffendemilieuvergunning dan wel amvb worden voldaan.De voorschriften van bijlage van het Besluit voor-zieningen en installaties zijn dan niet van toepassing.Bij hogere grenswaarden moet wel worden aange-toond dat de windtubine voldoet aan , dusgeen vierkante wieken en omgezet plaatstaal.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200210

65

60

55

50

45

40

35

30

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Lang

tijdg

emid

deld

e be

oord

lings

nive

au L

nach

t (d

B[A

])

Windsnelheid op 10 m hoogte in (m/s)

WNC-40

WNC-36geluidemissie van de windturbine:

WNC-36 ofwel 36 dB(A)

Page 12: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

k Een windturbine maakt deel uit van een typeC inrichting. Voor de windturbine is eenmelding zonder akoestisch onderzoekvereist. Maar het zou kunnen dat door deuitbreiding de geluidnormen van de vergun-ning worden overtreden. Normaal gespro-ken moet de uitbreiding van een inrichting10 dB(A) onder de normen van de oprich-tingsvergunning liggen. De voorschriften uitV&I zijn echter van toepassing. Hoe zit dit?

Primair dient de methodiek zoals beschreven bijvraag g) te worden toegepast. In probleemsituaties(de geluidruimte van een type of inrichting iszonder windturbine al geheel verbruikt) kan hetbevoegd gezag, bij nadere eis, bepalen dat de geluid-ruimte voor de gehele inrichting wordt gerelateerdaan de gecorrigeerde vergunde norm of richt/grenswaarde uit een amvb (zie figuur .). Hierbijwordt aangegeven dat de (extra) -geluidruimteuitsluitend door het in werking zijn van de windtur-bine verbruikt mag worden. Door toepassing van de curve ontstaat exclusieve geluidruimte voor dewindturbine vanaf een windsnelheid van ca. m/s.Dit gaat dus niet ten koste van de bestaande geluid-rechten, aangezien bij lage windsnelheden de wind-turbine niet in bedrijf is. De onderstaande figuur .geeft een voorbeeld van de geluidruimte die ontstaatbij toepassing van de curve, uitgaande van eengrenswaarde voor het reeds bestaande en vergundebedrijf van (in dit voorbeeld) dB(A) en dat hetbedrijf deze geluidruimte volledig nodig heeft.

Figuur 2.4

l Moet het LAr,LT van een windturbine wordengetoetst aan de WNC-curve in plaats van hetalgemene geluidvoorschrift 1.1.1? Hoe zithet verder met de beoordeling van hetLAmax?

In de toelichting van bijlage wordt vermeld dat de -curve geïnterpreteerd moet worden als degecorrigeerde norm- of grenswaarde bij hogerewindsnelheden. Bij een windsnelheid van m/s (op meter hoogte) worden de waarden van voor-schrift .. dus met dB(A) opgehoogd. Dit geldtdus ook voor het LAmax.

m Voor een inrichting type B of C gelden degeluidvoorschriften uit de desbetreffendevergunning of Amvb. In artikel 6 sub 5 en 6sub 7 wordt verwezen naar voorschrift 1.1.1van bijlage 2, dat dus niet van toepassing isop een type B of C inrichting. Hoe is dit metelkaar te rijmen?

Het ligt voor de hand dat het akoestisch onderzoek,genoemd in artikel sub en sub , geldt voor degrenswaarden .. van bijlage indien het een type of inrichting betreft. Voor een type of inrich-ting ligt het voor de hand dat het akoestisch onder-zoek toetst aan de waarden die in de vergunning danwel in de betreffende amvb worden genoemd. Deinterpretatie van de vergunningsgrenswaarden voorde cumulatieve geluidimmissie van windturbine ende rest van de vergunde inrichting is reeds hiervooraan de orde gekomen.

n Onderzoekers van de RijksuniversiteitGroningen (RUG) hebben een afwijkendwindsnelheidsprofiel geconstateerd bijgeluidmetingen aan windturbines nabijBourtagne. Hoe zit dit?

Er dient bij de bepaling van de geluidimmissievanwege een windturbine uitgegaan te worden vanhet over de nachtperiode gemiddelde windsnelheids-profiel. Onder meer in de vroege ochtend en onderandere specifieke omstandigheden kunnen mogelijkafwijkende windsnelheidsprofielen optreden. Deverwijzing vanuit het Besluit naar de -maakt dat echter een eenduidige methode voor debepaling van en het rekenen met het windsnelheids-profiel wereldwijd gehanteerd kan worden bij hetopstellen van de geluidprognose. Ook de bij hetmeten en berekenen van de geluidoverdracht vantoepassing zijnde handleiding meten en rekenenindustrielawaai definieert het van toepassing zijndemeteoraam, en de diverse grootheden die van belangzijn bij de vaststellen van de geluidoverdracht. Erkan van uit gegaan worden dat deze methodiekeneen goede beschrijving geven van de over langere

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200211

60

55

50

45

40

35

30

25

20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

L Ar,

LT (

dB[A

])

Windsnelheid in (m/s) op 10m boven maaiveld

WNC-35 normcurve

geluidruimte voor windturbine(s)

WNC-35 minus grenswaarde

vergunde geluidruimte 35 dB(A) (grenswaarde)

Page 13: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

perioden (de gehele uur tijdens een nachtperiode)gemiddelde geluidoverdracht. Daarmee zijn min of meer kortdurende, incidentele afwijkingen ofbijzondere omstandigheden voldoende onder-vangen.De belangrijkste conclusie uit het rapport van de betreft het windsnelheidsprofiel: ‘In berekenin-gen van de geluidsbelasting rond een windturbine(park) wordt uitgegaan van een logaritmisch wind-profiel (= gebruikelijke aanname)’. Het door destudenten van de vastgestelde windprofiel blijktonder bepaalde omstandigheden hiervan af tewijken, wat dan tot grotere geluidcontouren zouleiden. Hierover kan opgemerkt worden dat de zogenaamde‘gebruikelijke aanname’ een concreet voorgeschre-ven uitgangspunt is afkomstig uit de ‘Handleidingmeten en rekenen industrielawaai’. Voor alle geluid-onderzoeken die in het kader van de Wet milieube-heer verricht worden heeft e.e.a. dus in het geheelgeen consequenties. Er zijn bovendien ook nog veleandere bijzondere geluidoverdrachtssituaties denk-baar die tot een afwijking leiden van hetgeen in dehandleiding voorgeschreven staat. Diverse door/ en andere deskundigen verrichte onderzoe-ken geven hiervan legio voorbeelden.

o Hoe herken ik een kwalitatief goed geluid-rapport dat betrekking heeft op een wind-turbineproject?

Of een akoestisch (prognose-)rapport ten behoevevan een windturbineproject kwalitatief goed is, zalmet name moeten blijken uit de resultaten vangeluidmetingen die verricht worden nadat het wind-turbineproject opgericht is. Wel zijn er een aantalbelangrijke kwaliteitsbepalende onderdelen op tenoemen die in het (prognose)rapport terug dienente komen:• alle metingen en berekeningen dienen uitgevoerd

te zijn conform de ‘Handleiding meten en reke-nen industrielawaai’ van ;

• bij de uitgangspunten dient een situatieschetsopgenomen te zijn met minimaal de meest nabij-gelegen woning, maar ook andere woningenindien daar een hogere geluidimmissie te verwach-ten valt; verder dient een beschrijving opgenomente zijn van de omgeving, met name indien op delocatie een afwijking optreedt van de standaardruwheidslengte zoals aangegeven in de - van : ‘Acoustic noise measurement techni-ques for wind turbine generator systems’;

• bij de beschrijving van de geluidemissie van dewindturbines dient altijd een concrete verwijzingopgenomen te zijn naar bronsterktemetingen dieverricht zijn aan hetzelfde type windturbine,onder dezelfde bedrijfsomstandigheden zoals dezegeplaatst zal worden, en verricht conform de hier-voor genoemde -;

• indien de definitieve keuze van het windturbine-type nog niet gemaakt is, dient het type met demaximale bronsterkte als uitgangspunt bij debeoordeling genomen te worden;

• indien het nieuw type windturbine betreft, kaneen prognose van de windturbinefabrikant opge-nomen worden; de bronsterktes die de fabrikantaangeeft, dienen door hen voor het voorliggendeproject gegarandeerd te worden;

de geluidimmissie dient berekend te worden voorelke windsnelheid vanaf / tot en met m/s(ophogende per windsnelheidsverhoging met m/s); de berekende waarden van het langtijdgemiddeldebeoordelingsniveau LAr,LT dienen uitgezet te wordentegen de grenscurve -, en eventuele anderecurves indien bij vergunningverlening hieromverzocht wordt door het bevoegde gezag.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200212

Page 14: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Dit verstoringsaspect betreft een bewegende scha-duw die ontstaat als de zon op de draaiende rotor-bladen van de windturbine valt en treedt op aan deandere zijde van de turbine. Figuur 3.1 geeft dit schematisch aan.

Figuur 3.1: Verstoringsaspect slagschaduw

3.1 Verstoringsaspect

Het schaduweffect kent twee componenten: • de wisselfrequentie (ook ‘flikkerfrequentie’

genoemd);• de duur (in minuten per dag/jaar).

De eerstgenoemde component kan zelfs leiden totgezondheidsschades als de frequentie er van zichbevindt in het gebied tussen , en Hz. Dit is uitonderzoek in de tachtiger jaren gebleken. Bij ca. Hz kunnen zeeziekteverschijnselen optreden. De ontwikkelingen in de windturbinefabricage(schaalvergroting en driebladigheid), leiden er echtertoe dat de frequenties zich beneden de , Hz bevin-den. Daarmee behoeft deze component ook nietmeer aandacht op dit moment. In een dwingendvoorschrift is voorgeschreven dat de schaduwfreqen-tie zich ook buiten dit ‘risicogebied’ dient te bevinden.

Blijft dus over de (beschaduwings)duur. Gelet op de(per jaar wisselende) baan van de zon rond de aarde,kan gesteld worden dat slagschaduw vrijwel nooitkan optreden ten zuidoosten, zuiden of ten zuidwes-ten van een windturbine. Met behulp van bereke-ningen waarbij recente -zonnebaan gegevensgebruikt worden, kan voor een specifieke locatie vrijexact worden bepaald hoeveel schaduwhinder opeen schaduwgevoelig punt kan optreden na hetplaatsen van één of meer windturbines. Dit wordtuitgedrukt in aantal minuten schaduwhinder per

dag en het aantal dagen dat dit per jaar voorkomt.Gelet op de steeds groter wordende (rotor)afmetin-gen kan zich dit verstoringseffect over steeds grotereafstanden voordoen.

Aan de hand van de geografische gegevens (positieswindturbines, schaduwgevoelige gevelonderdelenvan woningen), de specificaties van de windturbines(ashoogte, rotordiameter e.d.) en de meteorologi-sche gegevens ter plaatse (-data) kunnen zowelhandmatig als ook geautomatiseerd (via speciaalhiervoor ontwikkelde software) berekeningenworden uitgevoerd naar de schaduweffecten. Daar-bij kan zowel een worst-case benadering wordengevolgd (er schijnt altijd zon op de schaduwhinder-kritieke momenten en het rotorvlak staat altijd lood-recht op de lijn zon-gevel) als ook een meer realisti-sche prognose worden gegeven waarbij wel rekeningwordt gehouden met het feit dat de zon niet altijdschijnt en het rotorvlak niet volledig loodrecht op dezongevel lijn staat. Ook de afschermende invloedvan hoge begroeiing rondom de schaduwbelastegevel kan daarbij worden meegenomen. Deze bere-keningen kunnen door specialistische adviesbureausuitgevoerd worden. Ter indicatie worden vaak doorde initiatiefnemers zelf al wat (indicatieve) bereke-ningen uitgevoerd.

3.2 Normstelling duur en schaduwgevoeligheid

Naar aanleiding van jurisprudentie bij de v(. , oktober ), kan er van wordenuitgegaan dat een maximaal (potentieel) optredendeslagschaduwduur van minuten gedurende gemid-deld en maximaal dagen per jaar nog accepta-bel is. Het is echter op dit moment niet mogelijk omeen algemene norm te stellen voor slagschaduw-duureffecten. De vraag kan gesteld worden wathinderlijker is: veel dagen met een laag gemiddeldeof weinig dagen met een hoog gemiddelde per dag?Lokaalspecifieke omstandigheden hebben een groteinvloed op dit verstorings-aspect zodat per geval ditbeoordeeld zal moeten worden. Het besluit geeftdaarvoor wat criteria in de vorm van voorschriftenen Nadere Eis-mogelijkheden.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200213

Slagschaduw3

Page 15: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Een stilstandvoorziening is in elk geval noodzakelijkindien: • de afstand tussen de windturbine en woningen of

andere ‘schaduwgevoelige bestemmingen minderdan maal de rotordiameter bedraagt en;

• de slagschaduweffecten gemiddeld meer dan dagen per jaar gedurende meer dan minutenper dag kunnen optreden.

Daarnaast kan er via een Nadere Eis een onderzoekverlangd worden naar slagschaduweffecten bijgrotere afstanden dan maal de rotordiameter. Ditconform de eerder onder paragraaf . aangegevenvoorwaarden.

In het kader van de Wet milieubeheer en de amvb,dient de woning van derden (of andere ‘geluidsge-voelige’ bestemming) en dan ook nog specifiek delichtdoorlatende geveldelen² van de betreffende,naar de windturbine toe gekeerde gevels, als slag-schaduwgevoelige objecten te worden gezien. Ditgeheel in analogie, qua schaduwgevoelig object, metde geluidsgevoeligheid-definitie van objecten.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200214

² Lichtopeningen als ramen, deuren e.d.

Page 16: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Aan een windturbine is een groot aantal technische disciplines verbonden: • aërodynamische aspecten in de rotor;• werktuigbouwkundige aspecten van

de afzonderlijke onderdelen;• elektrotechnische aspecten (netkoppeling

en besturing);• civieltechnische aspecten

(mast en het fundament).

Een draaiende windturbine kent belastingen dievoor wat betreft het doorstaan er van, uniek te noe-men is. De inwerking van de wind op een draaienderotor, heeft zeer vele belastingwisselingen tot gevolg.Dit stelt hoge eisen aan de eigenschappen van detoegepaste materialen van de verschillende windtur-bineonderdelen. Ook tegen stormen, die in Neder-land gelukkig weinig voorkomen, moet de windtur-bine bestand zijn. Dit heeft tot gevolg dat voor debeoordeling van de veiligheid van windturbines nietvolstaan kan worden met de gebruikelijke rekenre-gels die gelden voor bouwwerken en machines.

Om ervoor te zorgen dat de windturbine de krach-ten van de wind kan weerstaan, is een groot aantaleisen gesteld die betrekking hebben op de toegestaneveiligheidsfactoren, de benodigde veiligheidssyste-men en de uitvoering daarvan, de toegepaste mate-rialen e.d.Inmiddels is hiervoor, in opvolging van de /, een Europese norm verschenen: de - ( nd edition , Windturbine generatorsystems – Part : Safety requirements) respectievelijkde Nederlandse voornorm - (Windturbi-nes – Deel : Voorschriften voor typecertificatie –Technische eisen). Bij windturbines die aan dezespecificaties voldoen worden de gevaarsaspectenzoveel mogelijk beheerst. Dit geldt overigens ookvoor de (oudere) windturbines die nog vallen onderde veiligheidscertificering van de /.

Een nadere kwantitatieve risicostudie heeft inmid-dels geresulteerd in een ‘Handboek RisicozoneringWindturbines’ waarvan het laatste eindrapport inconcept dateert van januari . Het -programma van is verantwoordelijk voor deuitgave van het Handboek Risicozonering Windtur-bines, dat begin juni zal verschijnen. Hethandboek is bedoeld voor gemeenten, initiatiefne-mers en grondbezitters. Het moet duidelijkheidgeven over waar je wel en niet windturbines magplaatsen ten opzichte van andere infrastructuur enwat de risico’s zijn. Het handboek is gratis te bestel-len bij Publicatiecentrum, [email protected], onder vermelding van bestel-nummer -. voor de cd-rom versie, of-. voor een papieren versie.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200215

Veiligheid4

Page 17: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

5.1 Lichtschittering

Dit verstoringsaspect kan optreden als gevolg van dereflectie van zonnestralen tegen de rotorbladen. Bijde moderne windturbines komt dit verschijnsel nietof nauwelijks meer voor, aangezien sprake is van eenantireflectielaag. Deze zogenaamde matte coatingwordt ‘standaard’ op de rotorbladen aangebracht.

5.2 Afvalstoffen

Afhankelijk van het type windturbine kan sprakezijn van de volgende afvalstoffen die kunnen vrij-komen tijdens het reguliere onderhoud:• syteem- en smeeroliën: – l;• koelvloeistof: – l (bij vloeistofgekoelde

turbines).

Het betreft hier geen bijzondere typen oliën en/ofkoelvloeistoffen (dezelfde als bij motorvoertuigen)en deze worden afgevoerd conform de daarvoorgeldende (wettelijke) wegen.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200216

Overige aspecten5

Page 18: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Verklarende woordenlijst

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200217

amvbAlgemene Maatregel van Bestuur

WROWet op de Ruimtelijke Ordening

WWWoningwet

WmWet milieubeheer

WghWet geluidhinder

V&IVoorzieningen en Installaties

NENadere Eisen

Besluit V&IBesluit Voorzieningen en Installaties milieubeheer

ABRvSAfdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (zie www.raadvanstate.nl)

LAr,LT [dB(A)]: Langtijdgemiddeld beoordelings-niveauHet niveau dat per beoordelingsperiode voor elkeafzonderlijke bedrijfssituatie wordt bepaald door deenergetische sommatie van de afzonderlijke langtijd-gemiddeld deelbeoordelingsniveaus LAri,LT.Uitgangspunt voor de bepaling van laatstgenoemdeis het gestandaardiseerde immissieniveau Li indB(A). Per etmaalperiode en per relevantebedrijfstoestand moeten hierop correcties wordentoegepast volgens de formule:

LAri,LT = Li – Cb – Cm – Cg + Kx

Cb [dB]: Bedrijfsduurcorrectieterm

Cb = –10 log (Tb /To)

Met Tb de bedrijfsduur van de gemeten bedrijfs-toestand gedurende de beoordelingsperiode T:• dagperiode: .–. uur: T = uur;• avondperiode: .–. uur: T = uur;• nachtperiode: .–. uur: T = uur.

Cm [dB]: Meteocorrectieterm

Cm = 0 ri ≤ 10 (hb + ho )

Cm = 5 (1–10. hb + ho) ri > 10 (hb + ho )ri

Hierbij is hb de bronhoogte, en h de ontvangers-hoogte; ri is de afstand tussen broncentrum enimmissiepunt.

Cg [dB]: Gevelcorrectieterm Procedurele correctieterm voor de gevelreflectie van dB, indien voor de gevel is gemeten.

Kx [dB]: Toeslag (x = 1, 2 of 3) K = dB voor tonaal geluid; K = dB voor impuls-achtig geluid; K = dB voor muziek.

LAmax [dB(A)]: Maximaal geluidniveauDe hoogste aflezing van het A-gewogen geluid-niveau, in de meterstand ‘fast’, minus de meteo-correctieterm Cm.

Page 19: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Lw/Lwr [dB/dB(A)]: GeluidvermogenniveauLw is het geluidvermogenniveau van de geluidbronin dB of dB(A). Lwr is het immissierelevante geluidvermogenniveauvan de geluidbron.

L95 [dB(A)]De waarde van het geluiddrukniveau uitgedrukt in dB(A) die, gemeten over een bepaalde periode,gedurende % van de tijd wordt overschreden.

Het omgevingsgeluidDit is het geluid dat op een bepaald meetpuntbestaat als eindresultaat van de bijdrage van alleaanwezige bronnen.

Het achtergrondgeluidDit is het geluid dat op een bepaald meetpuntbestaat als een eindresultaat van de bijdragen vanonbekende, meestal veraf gelegen bronnen of bron-nen waarvan de afzonderlijke bijdrage niet kanworden bepaald.

Het voorgrondgeluidDit is het geluid op een bepaald meetpunt afkomstigvan bekende meestal op korte afstand gelegen bron-nen, waarvan de afzonderlijke bijdrage in het alge-meen wel kan worden bepaald.

Het referentieniveau van het omgevingsgeluidDe hoogste van de onder a. en b. genoemde niveaus,bepaald overeenkomstig de handreiking industrie-lawaai en vergunningverlening van oktober :a Het L van het omgevingsgeluid exclusief de

bijdrage van zogenaamde ‘niet-omgevingseigenbronnen’. Deze laatste zijn geluidbronnen welkedoor het bevoegde gezag als zodanig zijn aangewezen.

b Het optredende equivalente geluidniveau indB(A), veroorzaakt door zoneringsplichtigewegverkeersbronnen, minus dB(A). Voor denachtelijke periode worden alleen wegverkeers-bronnen in rekening gebracht met een intensiteitvan meer dan motorvoertuigen gedurende de nachtperiode.

Inrichting type AZelfstandige inrichting, bijv. de windturbine in het vrije veld (‘inrichting als bedoeld in artikel ,niet zijnde een inrichting type of een inrichtingtype ’).

Inrichting type BOnderdeel van een inrichting als bedoeld in artikel, voor welke inrichting een andere algemene maat-regel van bestuur als bedoeld in artikel . van deWet milieubeheer geldt.

Inrichting type COnderdeel van een Wm vergunningplichtige inrich-ting (‘onderdeel van een inrichting als bedoeld inartikel , voor welke inrichting het in artikel .,eerste lid, van de Wet milieubeheer gestelde verbodblijft gelden’).

WNC40De windnormcurve dB(A). Een ‘omhoog glij-dende’ geluidnorm die enerzijds aansluit bij de stan-daardnorm van dB(A) voor de nachtperiode enanderzijds, vanwege het specifieke karakter vanwindturbines, bij het met de windsnelheid paralleltoenemende referentieniveau van het omgevingsge-luid. De Windnormcurve () is bepaald op basisvan een groot aantal geluid- en windsnelheidsmetin-gen verricht aan het achtergrondgeluidniveau van de omgeving bij de diverse windsnelheden. De moet worden geïnterpreteerd als de gecorrigeerdenorm- of grenswaarde bij hogere windsnelheden.

Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 200218

Page 20: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is
Page 21: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is
Page 22: Schaduw Veiligheid Windturbines - Kenniscentrum …schaduw ( ) en veiligheidsaspecten ( ). 5 Informatieblad Windturbines InfoMil, oktober 2002 1 Inleiding Geluid van windturbines is

Geluid

Schaduw

Veiligheid

Provincies, gemeenten,

milieu(advies)diensten, energiebedrijven,

windturbinefabrikanten, initiatiefnemers

op het gebied van windenergie en alle andere

betrokkenen bij windturbineprojecten

R19 REGE LGEV ING

Een uitgave van InfoMil, oktober 2002.

InfoMilGrote Marktstraat 432511 BH Den HaagPostbus 307322500 GS Den HaagTelefoon (070) 361 05 75Fax (070) 363 33 33E-mail [email protected] www.infomil.nl

Vanaf maart 2003:Juliana van Stolberglaan 32595 CA Den HaagPostbus 931442509 AC Den Haag

Tekst en samenstellinging. J. Geleijns

VormgevingConefrey/Koedam BNO, Almere

DrukPlantijnCasparie, Den Haag

Ondanks het feit dat bij de samenstelling vandeze publicatie grote zorgvuldigheid in achtis genomen, kunnen er geen rechten aanworden ontleend.

InfoMil is een gezamenlijk project van Novem en Senter.

© InfoMil, Den Haag 2002

Informatieblad

WindturbinesBeslui t voorzieningen en instal lat ies