44
BROSZURA Scenariusze lekcji i projekt między-przedmiotowy NFOŚiGW Pozwólmy zwierzętom żyć tam, gdzie się urodziły - ogólnopolski projekt edukacyjny dla szkół podstawowych

Scenariusze lekcji - awsassets.wwfpl.panda.orgawsassets.wwfpl.panda.org/downloads/scenariusze_lekcji_i_projekt... · Handel ginącymi gatunkami zwierząt na świecie i w Polsce Wiele

Embed Size (px)

Citation preview

BROSZURA

Scenariusze lekcjii projekt między-przedmiotowy

NFOŚiGW

Pozwólmy zwierzętom żyć tam, gdzie się urodziły - ogólnopolski projekt edukacyjnydla szkół podstawowych

Wydawca: WWF Polska

ul. Wiśniowa 3802-520 Warszawa

www.wwf.plTel: +48 22 849 84 69

 Opracowanie: Bożena Sienkiewicz - doradca metodyczny m. st. Warszawy w zakresie przyrody

Realizacja Projektu: Magdalena Gołębiewska, Zuzanna PodgórskaProjekt graficzny i skład do druku: Anna Popielnicka

  ISBN: 978-83-60757-64-2

Projekt pod Honorowym Patronatem Ministra Środowiska

Projekt pod Honorowym Patronatem Mazowieckiego Kuratora Oświaty

Partner Projektu „Ograniczenie nielegalnego handlu zagrożonymi gatunkami”

Projekt pod Honorowym Patronatem Ministra Edukacji Narodowej

Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2.

Spis treści

1. W sklepie zoologicznym s. 4 1. 1. Karty pracy ucznia s. 6

2. Pamiątki z wycieczek s. 18 2. 1. Karty pracy ucznia s. 20

3. Ocalmy zagrożone gatunki zwierząt s. 24 3. 1. Metoda twórczego rozwiązywania problemu s. 26 3. 2. Ranking diamentowy s. 27

4. Zwierzęta i rośliny Afryki s. 28 4.1. Karta pracy ucznia - metaplan s. 30 4.2. Informacje o handlu ginącymi gatunkami roślin i zwierząt s. 31

5. Handel zwierzętami i roślinami s. 32 5.1. Tekst źródłowy dla uczniów s. 35 5.2. Szkielet ryby s. 36

6. Projekt między-przedmiotowy s. 37

3.

Scenariusze lekcjii projekt między-przedmiotowy

.........................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...........................................................................

....................................................................................................................................................

............................................................

...........................................................................................................................

.........................................................................................

..................................................................

CELE LEKCJI:• Zapoznanie z problemem przywożenia chronionych gatunków zwierząt do Polski z całego świata.• Uświadamianie zagrożeń dla przetrwania wielu gatunków zwierząt.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:Uczeń:

• wymienia gatunki zwierząt egzotycznych spotykanych w naszych domach;• opisuje warunki w jakich żyją zwierzęta na wolności i w niewoli;• ocenia skutki handlu zwierzętami zagrożonymi wyginięciem;• wskazuje sposoby ochrony zwierząt egzotycznych.

METODY I FORMY PRACY:Praca z tekstem źródłowym, pogadanka, burza mózgów, mapa myśli, praca zbiorowa, praca grupowa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:Kompendium wiedzy dla nauczycieli (WWF), opisy zagrożonych gatunków zwierząt (WWF), karty pracy uczniów i mapy myśli – 6 grup, mapa ścienna świata - Świat zwierząt.

PRZEBIEG LEKCJI:

CZĘŚć WSTĘPNA1. Burza mózgów - zbierz informacje od uczniów o zwierzętach, które znają. Podziel wymieniane zwierzęta na dwie grupy:

• Zwierzęta domowe, trzymane przez człowieka w domu dla osobistej przyjemności lub dla towarzystwa oraz zwierzęta hodowlane• Zwierzęta dzikie, mieszkające w swoich naturalnych środowiskach

2. Zapoznaj uczniów z tematem lekcji i jego celami.3. Poprowadź pogadankę:

• Jakie zwierzęta egzotyczne spotykamy w naszych domach?• Skąd one do nas przyjeżdżają?• Gdzie je kupujemy?

1. W sklepie zoologicznym CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

4.

SCENARIUSZ LEKCJI

CZĘŚć GłóWNA1. Przeczytaj głośno zamieszczone w Internecie ogłoszenie sklepu zoologicznego:

Mamy bogatą ofertę niemal wszystkich gatunków zwierząt z całego świata. Każdy znajdzie tu swego ulubieńca, któremu da nowy dom. Służymy fachową pomocą i radą, bo zwierzęta są nie tylko naszą pracą, ale przede wszystkim pasją!

2. Krótko sparafrazuj to ogłoszenie. Zwróć uwagę na sformułowanie: niemal wszystkich gatunków zwierząt z całego świata.3. Następnie przeczytaj głośno poniższy tekst jako wstęp do pracy grupowej:

Handel ginącymi gatunkami zwierząt na świecie i w Polsce Wiele zwierząt, które trafiają do polskich sklepów zoologicznych jest zabieranych z ich naturalnych środowisk, lasów, wód, łąk, gór. Transport odbywa się w trudnych dla nich warunkach. Zwierzęta przewożone są w wymyślnych schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Na jeden przemycony okaz, który można kupić w sklepie, przypada wiele, które nie przeżyły podróży.

4. Podziel klasę na 6 grup (liczba dzieci w grupie zależy od liczebności klasy).5. Rozdaj każdej grupie kartę pracy z instrukcją.

Uczniowie pracują w grupach przez 10 minut.6. Poproś przedstawicieli poszczególnych grup o przedstawienie całej klasie wyników pracy swojej grupy. Są to odpowiedzi na pytania:

1. Jaką podróż miało zwierzę?• W jakich warunkach jechało?

2. Skąd przyjechało do Polski?• Ile kilometrów przebyło?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miało warunki życia na wolności?

3. Jak się czuje w sklepie?• Jakie ma w sklepie warunki życia?• Co może mu przeszkadzać?

4. Jak będzie czuło się w domu człowieka?• Jakie będzie miało warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

Po każdej wypowiedzi pokaż miejsce naturalnych warunków życia wybranych zwierząt oraz trasę ich podróży do Polski.

7. Wykorzystaj wiedzę dzieci i poproś o odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób każdy z nas może przyczynić się do ochrony zagrożonych gatunków zwierząt?

• „Burzą mózgów” zbierz jak najwięcej propozycji.• Każdy pomysł zapisz na tablicy.• Przeczytaj głośno sformułowane wnioski.

8. Podsumuj krótko wypowiedzi uczniów.

CZĘŚć KOńCOWA:Poproś uczniów o dokończenie zdania: „Kupując zwierzęta egzotycznych gatunków przyczyniamy się do ich wyginięcia, ponieważ ……………………. .”

PRACA DOMOWA:Poproś uczniów o napisanie na kolorowej kartce zobowiązania:Co zrobię dla ratowania ginących gatunków egzotycznych zwierząt?

5.

1. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Boa tęczowy występuje w Ameryce Środkowej i południowej. Wymaga wysokiej wilgotności otoczenia oraz ciepła. W dzień większość czasu spędza w rozmaitych kryjówkach – jamach, dziuplach, pomiędzy korzeniami drzew. Jedzenie: poluje na niewielkie ssaki, pisklęta, jaszczurki i płazy.

Zapoznaj się z powyższymi informacjami. Zapisz odpowiedzi na pytania na karcie nr 1.

1. Jaką miał podróż?• W jakich warunkach jechał?2. Skąd przyjechał do Polski?• Ile kilometrów przebył?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miał warunki życia na wolności?3. Jak czuje się w sklepie?• Jakie ma warunki życia w sklepie?• Co może mu przeszkadzać?4. Jak będzie czuł się w domu człowieka?• Jakie będzie miał warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

6.

KARTA PRACY UCZNIA

13 000 km

11 000 km

KARTA PRACY UCZNIA NR 1

Skąd przyjechał do Polski?

Jak czuje się w sklepie?

Jaką miał podróż?

Jak będzie czuł się w domu człowieka?

7.

BOA TĘCZOWY

2. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Kameleon jemeński występuje na półwyspie Arabskim. Większość życia spędza na gałęziach drzew. zjada owady, liście, pączki i owoce różnych roślin. To bardzo duży gatunek kameleona, osiąga nawet 60 centymetrów długości.W niewoli często choruje i umiera z powodu niezapewnienia wymaganych warunków oraz diety. Długość życia w niewoli – 5-7 lat.

Zapoznaj się z powyższymi informacjami. Zapisz odpowiedzi na pytania na karcie nr 2.

1. Jaką miał podróż?• W jakich warunkach jechał?2. Skąd przyjechał do Polski?• Ile kilometrów przebył?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miał warunki życia na wolności?3. Jak czuje się w sklepie?• Jakie ma warunki życia w sklepie?• Co może mu przeszkadzać?4. Jak będzie czuł się w domu człowieka?• Jakie będzie miał warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

KARTA PRACY UCZNIA

8.

8 000 km

KARTA PRACY UCZNIA NR 2

Skąd przyjechał do Polski? Jaką miał podróż?

KAMELEON JEMEńSKI

9.

2. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Jak będzie czuł się w domu człowieka?Jak czuje się w sklepie?

3. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Legwan zielony występuje w lasach deszczowych Ameryki Środkowej i południowej.Jest jaszczurką roślinożerną. Żyje na drzewach blisko zbiorników wodnych, bardzo rzadko schodzi na ziemię. Świetnie pływa. Wymaga specjalnych warunków prze- strzennych i oświetlenia. ze względu na niewłaściwie warunki hodowli - w domu często cierpi i choruje. Długość życia w niewoli - 15-20 lat.

Zapoznaj się z powyższymi informacjami. Zapisz odpowiedzi na pytania na karcie nr 3.

1. Jaką miał podróż?• W jakich warunkach jechał?2. Skąd przyjechał do Polski?• Ile kilometrów przebył?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miał warunki życia na wolności?3. Jak czuje się w sklepie?• Jakie ma warunki życia w sklepie?• Co może mu przeszkadzać?4. Jak będzie czuł się w domu człowieka?• Jakie będzie miał warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

12 000 km

11 000 km

10.

KARTA PRACY UCZNIA

KARTA PRACY UCZNIA NR 3

Skąd przyjechał do Polski? Jaką miał podróż?

LEGWAN ZIELONY

11.

Jak będzie czuł się w domu człowieka?Jak czuje się w sklepie?

4. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Żółw stepowy występuje w środkowej Azji. Żyje w norach wśród traw.Żywi się roślinami. Wiele żółwi ginie podczas transportu. zwierzęta mają zaklejane taśmą klejącą głowę oraz łapy, tak aby nie wydawały żadnego dźwięku.Żółw jest długowieczny, ale zdarza się, że po zakupie umiera z powodu obrażeń i chorób. W niewoli może żyć ponad 50 lat.

Zapoznaj się z powyższymi informacjami. Zapisz odpowiedzi na pytania na karcie nr 4.

1. Jaką miał podróż?• W jakich warunkach jechał?2. Skąd przyjechał do Polski?• Ile kilometrów przebył?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miał warunki życia na wolności?3. Jak czuje się w sklepie?• Jakie ma warunki życia w sklepie?• Co może mu przeszkadzać?4. Jak będzie czuł się w domu człowieka?• Jakie będzie miał warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

6 000 km

KARTA PRACY UCZNIA

12.

4. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

KARTA PRACY UCZNIA NR 4

Skąd przyjechał do Polski? Jaką miał podróż?

ŻółW STEPOWY

13.

Jak będzie czuł się w domu człowieka?Jak czuje się w sklepie?

9.

5. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Ara hiacyntowa występuje w Ameryce Południowej.Żywi się głównie orzechami z kilku rodzajów rzadko występujących palm. gnieździ się w dziuplach i spękaniach drzew. Długość ciała dochodzi do 100 centymetrów. Jest to największa papuga na świecie. może żyć nawet 80 lat.

Zapoznaj się z powyższymi informacjami. Zapisz odpowiedzi na pytania na karcie nr 5.

1. Jaką miała podróż?• W jakich warunkach jechała?2. Skąd przyjechała do Polski?• Ile kilometrów przebyła?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miała warunki życia na wolności?3. Jak czuje się w sklepie?• Jakie ma warunki życia w sklepie?• Co może jej przeszkadzać?4. Jak będzie czuła się w domu człowieka?• Jakie będzie miała warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

11 000 km

14.

KARTA PRACY UCZNIA

5. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

KARTA PRACY UCZNIA NR 5

Skąd przyjechała do Polski? Jaką miała podróż?

ARA HIACYNTOWA

15.

Jak będzie czuła się w domu człowieka?Jak czuje się w sklepie?

6. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

Kapucynka czubata występuje na terenie Ameryki południowej.Żyje w lasach wysoko na drzewach wśród swoich najbliższych, w stadzie liczącym do 15 osobników. pokarm: liście i pąki, owady, żaby, jaja ptaków i młode ptaki. potrafi używać prymitywnych narzędzi.Żyje około 20 lat.

Zapoznaj się z powyższymi informacjami. Zapisz odpowiedzi na pytania na karcie nr 6.

1. Jaką miała podróż?• W jakich warunkach jechała?2. Skąd przyjechała do Polski?• Ile kilometrów przebyła?• Z jakiego miejsca świata?• Jakie miała warunki życia na wolności?3. Jak czuje się w sklepie?• Jakie ma warunki życia w sklepie?• Co może jej przeszkadzać?4. Jak będzie czuła się w domu człowieka?• Jakie będzie miała warunki do życia?• Za czym będzie tęsknić?

11 000 km

16.

KARTA PRACY UCZNIA

6. CZY MUSIMY MIEć EGZOTYCZNE ZWIERZĘTA W NASZYCH DOMACH?

Żywe zwierzęta, gatunki chronione i zagrożone wyginięciem, przewożone są do Polski z całego świata. Transport odbywa się w bardzo złych warunkach: w schowkach, paczkach, torbach i klatkach. Wiele z nich umiera w czasie podróży. Ale dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafia do sklepów zoologicznych, na giełdy i do prywatnych hodowli.

Egzotyczne zwierzęta nie są gatunkami udomowionymi. Nawet najlepsza klatka, akwarium lub terrarium będą dla nich niewygodne i zupełnie inne niż naturalne warunki, w jakich powinny żyć.

KARTA PRACY UCZNIA NR 6

Skąd przyjechała do Polski?

Jak czuje się w sklepie?

Jaką miała podróż?

KAPUCYNKA CZUBATA

17.

Jak będzie czuła się w domu człowieka?

CELE LEKCJI:• Zapoznanie z problemem przywożenia pamiątek z chronionych gatunków zwierząt do Polski.• Uświadamianie konieczności ochrony wielu zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:Uczeń:• wymienia gatunki zwierząt egzotycznych, z których wyrabia się pamiątki;• wymienia rodzaje kupowanych wyrobów ze zwierząt;• ocenia skutki kupowania wyrobów wykonanych z rzadkich gatunków zwierząt egzotycznych; • proponuje sposoby ochrony zwierząt egzotycznych.

METODY I FORMY PRACY:Praca z tekstem źródłowym, pogadanka, burza mózgów, mapa myśli, praca zbiorowa, praca grupowa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:kompendium wiedzy dla nauczycieli (WWF), lista zagrożonych gatunków zwierząt (WWF), karty pracy ucznia, mapa ścienna świata – Świat zwierząt.

PRZEBIEG LEKCJI:CZĘŚć WSTĘPNA1. Poprowadź pogadankę na temat wyjazdów ludzi na wycieczki zagraniczne.• Dokąd najczęściej wyjeżdżamy na wycieczki?• Jakie pamiątki przywozimy z różnych krajów?

2. Zapisz na tablicy wypowiedzi uczniów.

3. Zapoznaj uczniów z tematem lekcji i jej celami.

18.

Pamiątki z wycieczek

zagranicznych

2. pAmiąTki z WycieczekCZY MUSIMY KUPOWAć PAMIĄTKI Z CHRONIONYCH GATUNKóW ZWIERZĄT EGZOTYCZNYCH?

SCENARIUSZ LEKCJI

CZĘŚć GłóWNA1. Przeczytaj głośno informacje:Polacy coraz częściej wyjeżdżają na wycieczki do różnych państw świata. Każdy turysta chciałby przywieźć coś charakterystycznego z danego regionu. Często są to pamiątki wykonane z zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt.

2. Zapytaj dzieci: Jakie są to pamiątki?3. Następnie rozdaj każdej parze uczniów (najlepiej siedzących w jednej ławce) kartę pracy do wypełnienia.Uczniowie pracują przez 10 minut. Instrukcja do pracy w parach:

Poznajcie warunki życia zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt. Przeczytajcie uważnie tekst, a następnie wypełnijcie kartę pracy.

• Gdzie żyją te zwierzęta?• Kto je zabija?• Dlaczego są zabijane?

4. Poproś wybranych uczniów, aby opowiedzieli o opisywanych zwierzętach. Zwróć uwagę na rodza-je wyrobów z egzotycznych zwierząt. Pozwól dzieciom na dużą fantazję. Ważne jest, aby zrozumiały wagę problemu.5. Teraz poprowadź lekcję wykorzystując kolejno etapy problemowe.• Zapisz na tablicy pytanie problemowe:

Dlaczego giną zwierzęta egzotyczne?• Następnie zapisz hipotezę.

Kupując pamiątki z egzotycznych gatunków zwierząt przyczyniamy się do ich wyginięcia.• Zachęcaj uczniów do weryfikacji hipotezy, czyli analizowania problemu.

Dzieci wypowiadają się na ten temat, szukając argumentów. Korzystają z wiedzy na temat zabi-jania zwierząt dla zysku z wyrobów różnych pamiątek dla turystów.

1. Zwierzęta są zabijane.• Z nich wyrabia się różne przedmioty.• Turyści je kupują jako egzotyczne pamiątki z pobytu na wycieczkach.2. Zwierzęta żywe są chwytane i sprzedawane do różnych państw.• Sprzedawane są w sklepach zoologicznych i na bazarach.• Ludzie kupują egzotyczne zwierzęta do swoich mieszkań.

• Wspólnie z uczniami sformułuj wnioski:Postaraj się wyrazić, poparte argumentami stanowisko dotyczące postawionej hipotezy, które będzie wspólne dla wszystkich. „Burzą mózgów” zbierz jak najwięcej propozycji.

• Wnioski zapisz na tablicy.1.Kupowanie pamiątek z egzotycznych zwierząt przyczynia się do wyginięcia zagrożonych gatunków.2. ………………………………………………………………………..

• Przeczytaj głośno sformułowane wnioski.

CZĘŚć KOńCOWA:• Poproś uczniów o dokończenie zdania: “Kupując pamiątki wykonane z egzotycznych

zwierząt przyczyniamy się do wyginięcia gatunków, ponieważ ……………………. .”

PRACA DOMOWA:• Poproś uczniów o wyszukanie w różnych źródłach informacji o wyrobach ze zwierząt egzo-

tycznych, przywożonych do Polski z różnych zakątków świata.

19.

20.

1. TYGRYS SYBERYJSKI

zAgroŻeniA: Wszystkie tygrysy są zagrożone wyginięciem z powodu kłusownictwa.zabija się je na potrzeby tradycyjnej medycyny azjatyckiej, na trofea myśliwskie oraz do zdobienia ubiorów, m.in. tybetańskich strojów ludowych. Tygrys jest symbolem siły i piękna, niestety w naturze pozostało już tylko 3200 osobników.

TYGRYS SYBERYJSKI

Gdzie żyją?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Kto je zabija?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Dlaczego są zabijane?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

KARTA PRACY UCZNIA

21.

2. SłOń AFRYKAńSKI

zAgroŻeniA: słonie zabijane są głównie dla tzw. kości słoniowej czyli ciosów, które od wieków służyły jako materiał do wyrobu ekskluzywnych przedmiotów (m. in. rękojeści, rzeźb, biżuterii itp.). słonie zabija się również dla skór i mięsa, jak również dla sportu.

SłOń AFRYKAńSKI

Gdzie żyją?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Kto je zabija?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Dlaczego są zabijane?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

KARTA PRACY UCZNIA

22.

3. JEŻOZWIERZ AFRYKAńSKI

zAgroŻeniA: kolce jeżozwierza służą do wyrobu biżuterii i innych dekoracyjnych przedmiotów. robi się z nich również spławiki. poluje się na nie także dla mięsa (z użyciem psów tropiących).

JEŻOZWIERZ AFRYKAńSKI

Gdzie żyją?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Kto je zabija?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Dlaczego są zabijane?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

KARTA PRACY UCZNIA

23.

4. NOSOROŻEC CZARNY

zAgroŻeniA: nosorożce czarne zabijane są w zasadzie wyłącznie dla ich rogów na potrzeby tradycyjnej medycyny azjatyckiej. W medycynie Wschodu uznaje się, że sproszko-wany róg nosorożca jest lekarstwem na choroby wątroby, serca, skóry i nerek.liczba nosorożców dramatycznie spada, nielegalny handel rogami tych zwierząt wciąż trwa. na wolności żyje mniej niż 5000 nosorożców czarnych.

NOSOROŻEC CZARNY

Gdzie żyją?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Kto je zabija?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Dlaczego są zabijane?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

KARTA PRACY UCZNIA

24.

CELE LEKCJI:• Kształtowanie dociekliwości w rozwiązywaniu problemów i samodzielności w podejmowaniu decyzji.• Kształcenie umiejętności analizowania i oceniania problemu wymierania rzadkich gatunków zwierząt.• Doskonalenie umiejętności podejmowania decyzji i efektywnego współdziałania w zespole.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:Uczeń:• wymienia ginące gatunki zwierząt na poszczególnych kontynentach;• określa przyczyny ich wymierania;• wyjaśnia przyczyny zawarcia Konwencji Waszyngtońskiej;• wskazuje działania nielegalnego handlu egzotycznymi zwierzętami oraz produktami z nich wykonanymi.

METODY I FORMY PRACY:Praca z tekstem źródłowym, mini wykład, dyskusja, burza mózgów, pokaz multimedi-alny, metoda 635, praca indywidualna i grupowa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:Portfolio (informacje zbierane w domu, z różnych źródeł, o zagrożonych wyginięciem gatunkach), szary papier, flamastry.

PRZEBIEG LEKCJI:

CZĘŚć WSTĘPNAWprowadzenie do lekcji:1. Przeczytaj informacje o znalezionych u turystów na polskiej granicy okazach zwierząt egzotycznych lub przedmiotach z nich wykonanych.

Handel zagrożonymi gatunkami dotyczy wszystkich grup zwierząt. Zwierzęta odławiane są nielegalnie ze środowiska naturalnego. Sprzedaje się je żywe lub zabija w celu wytworzenia pamiątek, trofeów myśliwskich, ozdób, tradycyjnej medycyny i żywności. Sprzedawane są np. skóry zwierząt i wykonane z nich przedmioty, wyroby z kości słoniowej, rogi nosorożców, koralowce tworzące rafy, instrumenty muzyczne ze skorup żółwi.

3. ocAlmy zAgroŻone gATunki zWierząTOCALMY ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT

SCENARIUSZ LEKCJI

25.

2. Następnie skieruj do uczniów pytanie: Jakie poznaliście zagrożone wyginięciem gatunki zwierząt?Uczniowie odpowiadając na pytanie korzystają z informacji zebranych w portfolio.3. Zapoznaj uczniów z założeniami Konwencji Waszyngtońskiej.

W obronie zagrożonych gatunków zwierząt oraz roślin i ich ochrony, podpisano w Waszyngtonie w 1973 roku ważny dokument.Jest to Konwencja o międzynarodowym handlu gatunkami roślin i zwierząt, zagrożonymi wyginięciem, zwana także Konwencją Waszyngtońską lub w skrócie CITES. Celem Konwencji jest ochrona dziko występujących zwierząt i roślin gatunków zagrożonych wyginięciem.Nakazuje ona kontrolę i ograniczanie międzynarodowego handlu tymi zwierzętami i roślinami, rozpoznawalnymi ich częściami i produktami z nich wykonanymi.

4. Nauczyciel może przygotować (lub wykorzystać prezentację zawartą w kompendium) prezentację multimedialną (pokaz slajdów) o gatunkach zwierząt zagrożonych wyginięciem. Wyświetl pokaz multimedialny i daj uczniom kilka minut na cichą refleksję nad tym problemem.

CZĘŚć GłóWNA

I . ORGANIZACYJNA

Metoda 6*3*5: 6 - liczba grup, 3 - liczba pomysłów, 5 - liczba powtórzeń (modyfikacja, np. 5*2*1).

1. Podziel klasę na 5 grup.2. Każdej grupie rozdaj arkusz papieru z zapisanym problemem dla którego uczniowie będą podawać możliwe rozwiązania własne. 3. Wyjaśnij zasady pracy z wykorzystaniem tej metody twórczego rozwiązania problemu (str. 26).Jakie proponujesz działania zmierzające do wstrzymania nielegalnego handlu rzadkimi gatunkami zwierząt oraz produktami z nich wykonanymi?4. Uczniowie siadają w grupach na obwodzie koła.

II. REALIZACYJNA – praca w grupach

1. Uczniowie „burzą mózgów” w grupach dyskutują o problemie i podają 2 własne rozwiązania.2. Na hasło nauczyciela karty pracy grupy przekazują sąsiadom zgodnie z ruchem wskazówek zegara.3. Uczniowie zapoznają się z pomysłami zapisanymi przez sąsiednie zespoły. Zapisują 2 nowe pomysły lub rozwijają wcześniejsze wypowiedzi i podają dalej.4. Po jednej pełnej wędrówce arkuszy otrzymujemy 12 rozwiązań.5. Liderzy grup prezentują wypełnione pomysłami plansze.

CZĘŚć KOńCOWA

Wspólnie z uczniami:• dokonuj oceny przedstawionych działań i wyboru tych, które są realne i priorytetowe do wyko-

nania;• przedstaw je w rankingu diamentowym (str. 27).

6 – liczba osób w grupie lub ilość grup; 3 – ilość pomysłów wpisanych przez osobę lub grupę;5 – ilość rund;

Jest to metoda twórczego rozwiązywania problemów. Polega na zapisywaniu pomysłów dotyczących rozwiązania problemu.W czasie generowania pomysłów uwzględniane są wszystkie, nawet najbardziej fantastyczne pomysły.Wybór jednego lub kilku rozwiązań następuje po zapoznaniu się ze wszystkimi zapisanymi pomysłami i ich przeanalizowaniu.

MATERIAłY:

Karty z ponumerowanymi miejscami na wpisywanie pomysłów (dla każdego uczestnika lub każdej grupy).

Sposób przeprowadzenia:1. Podziel uczestników na 6-osobowe grupy lub 6 grup mniej licznych. Każdej osobie (grupie)

daj kartę z ponumerowanymi miejscami na wpisywanie pomysłów.2. Wyraźnie sformułuj problem. Uczestnicy zapisują go na kartkach (problem ten może być

sformułowany przez uczestników).3. Runda pierwsza: każdy uczestnik (grupa) wpisuje trzy pomysły na rozwiązania problemu.

Po wypełnieniu trzech pomysłów przekazuje swoją kartę koledze siedzącemu obok, a otrzymuje drugą od kolegi siedzącego z drugiej strony. Przekazywanie kart przebiega w kierunku zgodnym ze wskazówkami zegara.

W przypadku pracy w grupie zasada jest podana, a różnica polega na tym, że propozycje wysuwa cała grupa.

Wyboru odpowiedniego rozwiązania / rozwiązań uczestnicy mogą dokonać według określonych przez siebie kryteriów.

Metoda ta pozwala w bardzo krótkim czasie wygenerować dużą ilość pomysłów rozwiązania problemu.Możemy tę metodę modyfikować w dowolny sposób, np. 4*2*1, czyli cztery grupy, dwa pomysły i jedna runda.

6*3*5

26.

METODA TWóRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU

Cel najważniejszy

Dwa cele mniej ważne (równorzędne)

Trzy cele jeszcze mniej ważne (równorzędne)

1

3

2 2

33

27.

RANKING DIAMENTOWY

28.

CELE LEKCJI:• Zapoznanie z zagrożonymi gatunkami zwierząt i roślin Afryki.• Kształcenie umiejętności stawiania hipotez, ich weryfikacji.• Rozwijanie umiejętności twórczego rozwiązywania problemów.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:Uczeń:• wymienia zagrożone gatunki roślin i zwierząt Afryki;• wyjaśnia przyczyny tych zagrożeń;• stawia hipotezy i je weryfikuje;• pracuje twórczo, dba o końcowy efekt tej pracy;• wymienia założenia Konwencji Waszyngtońskiej.

METODY I FORMY PRACY:Burza mózgów, pogadanka, meta plan, praca z tekstem źródłowym, praca indywidualna i zbiorowa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:• atlas Przyroda;• mapa fizyczna świata;• karta pracy – meta plan (dla każdego ucznia);• informacje o handlu ginącymi gatunkami roślin i zwierząt (dla każdego ucznia).

PRZEBIEG LEKCJI:

CZĘŚć WSTĘPNA1. Zapytaj uczniów o pokazanie na mapie i krótką wypowiedź o strefach krajobrazowych Afryki.2. Poproś o podanie charakterystycznych gatunków roślin i zwierząt wybranych stref w Afryce.3. Zapisz je na tablicy.

CZĘŚć GłóWNAPRACA ZBIOROWA1. Rozdaj uczniom kartę z informacjami ze str. 31.2. Poproś o zapoznanie się z problemem zagrożenia i ochrony ginących gatunków roślin i zwierząt.3. Sformułuj wspólnie z klasą pytanie badawcze, które będzie problemem do rozwiązywania na lekcji.

PROBLEM: Dlaczego wymierają zwierzęta i rośliny Afryki?

4. zWierzęTA i roŚliny AfrykiCO ZROBIć, ABY POWSTRZYMAć WYMIERANIE RZADKICH GATUNKóW ROŚLIN I ZWIERZĄT AFRYKI?

SCENARIUSZ LEKCJI

29.

4. Stawianie hipotez.

• „Burzą mózgów” zbierz pomysły uczniów.

Pomocniczym materiałem do wypowiedzi będą informacje ze str. 31.

• Zwierzęta odławiane są z ich naturalnego środowiska.

• Wiele zwierząt ginie w czasie transportu.

• Zwierzęta są zabijane w ich naturalnym środowisku.

• Zbierane są rośliny ozdobne i lecznicze.

• Wycinane są rzadkie i cenne gatunki drzew.

HIPOTEZY Do wyginięcia zagrożonych gatunków roślin i zwierząt przyczyniamy się:

• Kupując egzotyczne zwierzęta;• Kupując wyroby z zagrożonych gatunków zwierząt i roślin.

5. Poprowadź z uczniami pogadankę w kontekście powyższych hipotez.

Weryfikacja hipotez to próba odpowiedzi na pytania:

• KTO SIĘ DO TEGO PRZYCZYNIA?

• W JAKI SPOSÓB?

• DLACZEGO?

6. Argumenty podawane przez uczniów niech będą ich stanowiskiem.

Sformułuj wspólnie z uczniami wnioski będące potwierdzeniem wcześniejszych hipotez.

PRACA INDYWIDUALNA

7. Samodzielna praca uczniów.

Rozdaj uczniom kartę pracy ucznia i poproś o wypowiedzi indywidualne lub w parach.

Wyjaśnij, w jaki sposób powinni wypełnić schemat meta planu:

Co zrobić, aby uchronić przed zagładą zagrożone gatunki zwierząt?Jak jest? – umieszcza się opis aktualnego stanu, problemu;Jak powinno być? – umieszcza się informacje o stanie idealnym, idealne rozwiązania, oczekiwany stan;Dlaczego nie jest tak, jak powinno być? – umieszcza się informacje dotyczące przyczynproblemu;Wnioski – umieszcza się myśli, które powinny posłużyć jako inspiracje do dalszego działania, jakich błędów należy unikać. Wnioski to często nasze postanowienia, przeciwdziałania.

CZĘŚć KOńCOWAPodsumuj i oceń pracę indywidualną uczniów.

PRACA DOMOWAPrzygotować do portfolio informacje o wybranym zagrożonym gatunku zwierzęcia Afryki.

30.

Co zrobić, aby uchronić przed zagładą zagrożone gatunki

zwierząt i roślin?

Jak jest?

Dlaczego tak jest?

Jak powinno być?

WNIOSKI

Imię i nazwisko

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

KARTA PRACY UCZNIA - META PLAN

31.

PROBLEM OCHRONY GINĄCYCH GATUNKóW

Nielegalny handel zagrożonymi gatunkami obejmuje miliony okazów zwierząt i roślin rocznie na całym świecie. Handel zagrożonymi gatunkami dotyczy wszystkich grup zwierząt i roślin.

Zwierzęta, które odławiane są nielegalnie ze środowiska naturalnego, sprzedaje się żywe jako egzotyczne pupile.

Poza tym, zabija się je w celu wytworzenia pamiątek, trofeów myśliwskich, ozdób, tradycyjnej medycyny i żywności.

Duże obroty ma handel skórami i częściami dużych kotów, kością słoniową, rogami nosorożców, koralowcami tworzącymi rafy.

W odniesieniu do flory, międzynarodowy handel obejmuje zagrożone gatunki roślin ozdob-nych i leczniczych.

Jednak największe zyski przynosi handel drewnem, z zagrożonych gatunków drzew.

Odpowiedzią społeczności międzynarodowej na ten globalny problem ochrony przyrody było podpisanie w 1973 roku Konwencji Waszyngtońskiej (CITES).

Celem Konwencji jest ochrona dziko występujących populacji zwierząt i roślin gatunków zagrożonych wyginięciem poprzez kontrolę i ograniczanie międzynarodowego handlu tymi zwierzętami i roślinami, rozpoznawalnymi ich częściami i produktami pochodnymi.

W Polsce Konwencja obowiązuje od 1989 roku. Na listach CITES znajduje się ponad 5000 gatunków zwierząt i 30000 gatunków roślin.

Gatunkami zagrożonymi wyginięciem są m.in.: tygrysy, słonie, nosorożce, a także zwierzęta, które można spotkać w sklepach czy na targach np. papugi takie jak ara, kakadu, żako, amazonka; żółwie np. żółw grecki, żółw egipski; kameleony, gekony, węże np. boa lub pyton, a także pająki i skorpiony.

INFORMACJE O HANDLU GINĄCYMI GATUNKAMI ROŚLIN I ZWIERZĄT

32.

CELE LEKCJI:• Zapoznanie z problemem handlu ginącymi gatunkami flory i fauny.• Uświadomienie konieczności ochrony wielu zagrożonych wyginięciem gatunków

zwierząt.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:Uczeń:• wymienia przyczyny handlu zagrożonymi gatunkami flory i fauny;• ocenia skutki handlu ginącymi gatunkami roślin i zwierząt;• wyjaśnia, czym jest Konwencja Waszyngtońska.

METODY I FORMY PRACY:Praca z tekstem źródłowym, rybi szkielet, praca indywidualna, praca zbiorowa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:kompendium wiedzy i lista zagrożonych gatunków zwierząt - dla nauczycieli (WWF), zadania dla uczniów wg Taksonomii Blooma, tekst źródłowy dla uczniów, forma grafi-czna - rybi szkielet, atlasy, mapa fizyczna świata.

PRZEBIEG LEKCJI:

CZĘŚć WSTĘPNA1. Zapoznaj uczniów z tematem i celami lekcji.2. Wybierz z każdego poziomu myślenia zadania odpowiednio dla danej grupy uczniów, zgodnie z ich możliwościami. Dla uczniów słabszych przydziel zadania z dwóch pierwszych poziomów myślenia, a dla uczniów zdolnych zadania z poziomu analizy, syntezy i oceny.3. Przydziel zadania indywidualnie dla każdego ucznia.Możesz klasę podzielić na grupy i z danego poziomu myślenia wybrać zadania do opracowania.

Do pracy indywidualnej, dla każdego ucznia, rozdaj informacje zawarte w karcie na str. 35.

CZĘŚć GłóWNA

ZAGADNIENIA związane z tematem lekcji, nad którymi uczniowie będą pracować:• Handel wyrobami z zagrożonych gatunków zwierząt.• Handel żywymi zwierzętami.• Handel zagrożonymi gatunkami roślin ozdobnych i leczniczych.

• Handel drewnem z zagrożonych gatunków drzew.

5. HAnDel zWierzęTAmi i roŚlinAmiHANDEL GINĄCYMI GATUNKAMI NA ŚWIECIE I W POLSCE

SCENARIUSZ LEKCJI

33.

PRACA INDYWIDUALNA UCZNIóW:

WIEDZA - umiejętność przywoływania lub pamiętania faktów bez konieczności ich rozumienia.

A. Wypisz z tekstu gatunki zwierząt zagrożonych wyginięciem, które sprzedawane są w sklepach

zoologicznych.

B. Odszukaj na mapie w atlasie miejsce występowania lemurów. Opisz warunki transportu i ich

drogę do Polski.

C. Spisz z tekstu, co wyrabia się ze zwierząt i roślin egzotycznych.

ZROZUMIENIE - umiejętność rozumienia i interpretowania przeczytanych informacji.

A. Utwórz historyjkę obrazkową na temat życia papugi, którą przywieziono z Ameryki

Południowej do Polski. Obecnie jest podziwiana za swoje piękne ubarwienie i głos w mieszkaniu

naszych znajomych.

B. Porównaj życie małpy kapucynki na wolności i w mieszkaniu. Swoje uwagi przedstaw

w ciekawej formie.

Kapucynka czubata Prowadzi nadrzewny tryb życia, na ziemię schodzi do wodopojów oraz

w poszukiwaniu alternatywnych źródeł jedzenia. Posługuje się prymitywnymi narzędziami, jest

wszystkożerna, lecz najczęściej owoco- i owadożerna. Zjada również nasiona, larwy, żaby,

a nawet pisklęta. Żyje stadnie w grupie do 15 osobników.

C. Wyjaśnij, dlaczego podpisano Konwencję Waszyngtońską.

ZASTOSOWANIE – umiejętność wykorzystania nabytych informacji w nowych sytuacjach.

A. Ułóż listę wyrobów z zagrożonych gatunków zwierząt i roślin.

B. Przygotuj pytania do wywiadu z handlarzem drewna z egzotycznych zagrożonych gatunków

drzew.

C. Udramatyzuj warunki życia wybranego pupila domowego (egzotycznego zwierzęcia), który

został przywieziony do Polski.

ANALIZA – umiejętność rozbijania informacji na elementy składowe.

A. Pogrupuj wyroby z zagrożonych gatunków zwierząt i roślin według własnych kryteriów.

B. Napisz kontrakt, jaki można zawrzeć z handlarzami żywych zwierząt w ich krajach. Co można

im zaproponować, aby nie zabierali zwierząt z miejsc, gdzie się urodziły.

C. Przygotuj krótkie informacje do folderu „W obronie ginących gatunków zwierząt i roślin”.

SYNTEZA – umiejętność składania w całość poszczególnych elementów.

A. Zapoczątkuj akcję wśród mieszkańców, uświadamiającą problem wycinania lasów tropikal-

nych i rzadkich gatunków drzew.

B. Napisz artykuł do gazety na temat „Prawdziwa cena pamiątek z egzotycznych podróży”.

C. Napisz list do Ministerstwa Środowiska w sprawie handlu lekarstwami, w których są składniki

z roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem.

OCENA – umiejętność osądzenia jakości materiałów/informacji dla formułowania celów/

intencji (tworzenie sądów, wydawanie opinii).

A. Przeprowadź proces sądowy nad turystami przywożącymi z krajów egzotyc-

znych pamiątki zrobione ze zwierząt i roślin, należących do gatunków zagrożonych

wyginięciem.

B. Przeprowadź proces sądowy nad handlarzami drewna z zagrożonych gatunków

drzew.

C. Napisz list do Ministra Środowiska , w którym przedstawisz problem handlu

żywymi zwierzętami egzotycznymi.

CZĘŚć KOńCOWA

1. Prace indywidualne uczniów możesz:

• zebrać i ocenić,

• wykorzystać do dyskusji na lekcji, pamiętając o zagadnieniach kluczowych lekcji.

2. Wiedzę uczniów możesz uporządkować w postaci „rybiego szkieletu”.

• Narysuj na tablicy lub szarym papierze szkielet ryby i wpisz w głowę ryby problem.

• Burzą mózgów ustal główne czynniki odpowiedzialne za powstanie problemu

obejmujące temat lekcji.

• Następnie poproś uczniów o wskazanie przyczyn, które mają wpływ na wybrany czyn-

nik główny. Wpisz je na ościach małych.

• Sformułuj wspólnie z uczniami wnioski.

PRACA DOMOWA

Znajdź w dostępnych źródłach informacje o Konwencji Waszyngtońskiej.

34.

HANDEL GINĄCYMI GATUNKAMI ZWIERZĄT NA ŚWIECIE I W POLSCE

Nielegalny handel zagrożonymi gatunkami obejmuje miliony okazów zwierząt i roślin rocznie na całym świecie. Jest ogromnym zagrożeniem dla przetrwania ponad 35000 gatunków.

Handel zagrożonymi gatunkami dotyczy wszystkich grup zwierząt i roślin:• zwierzęta odławiane są nielegalnie ze środowiska naturalnego;• sprzedaje się je żywe jako egzotyczne pupile lub zabija w celu wytworzenia pamiątek,

trofeów myśliwskich, ozdób, tradycyjnej medycyny i żywności;• handluje się zagrożonymi gatunkami roślin ozdobnych i leczniczych;• wycinane są zagrożone gatunki drzew i sprzedawane jako drewno do produkcji mebli

i podłóg.

Transport odbywa się w nieludzkich warunkach:• Zwierzęta umierają stłamszone w wymyślnych schowkach, paczkach, torbach i klatkach.• Na jeden przemycony okaz, który można kupić w sklepie, przypada wiele, które nie

przeżyły podróży.• Dziesiątki tysięcy żywych zwierząt trafiają do sklepów zoologicznych i na giełdy na całym

świecie: papugi, ptaki drapieżne, żółwie, węże, gekony, legwany a nawet małpy i lemury.

Zwierzęta wykorzystuje się do:• wytwarzania najdziwniejszych przedmiotów: pamiątek turystycznych, odzieży i ak-

cesoriów, ozdób, instrumentów muzycznych, trofeów myśliwskich (koralowce, słonie, nosorożce, żółwie, antylopy, tygrysy, lamparty, gepardy, zebry, słonie, wilki, rysie, kroko-dyle i setki innych);

• produkcji leków i kosmetyków (tygrysy, lamparty, nosorożce, piżmowce, niedźwiedzie);• produkcji jedzenia - mięsa, jaj (żółwie, węże, jaszczurki, ryby, ptaki, ssaki m. in. tygrysy,

niedźwiedzie, małpy, antylopy i setki innych).

Odpowiedzią społeczności międzynarodowej na ten globalny problem ochrony przy-rody było podpisanie w 1973 roku Konwencji Waszyngtońskiej (CITES). Celem Konwencji jest ochrona dziko występujących populacji zwierząt i roślin należących do gatunków zagrożonych wyginięciem poprzez kontrolę i ograniczanie międzynarodowego handlu tymi zwierzętami i roślinami, rozpoznawalnymi ich częściami i produktami pochodnymi. W Polsce Konwencja obowiązuje od 1989 roku. Na listach CITES znajduje się ponad 5000 gatunków zwierząt i 30000 gatunków roślin.

35.

TEKST źRóDłOWY DLA UCZNIóW

36.

“SZKIELET RYBY”

Giną zagrożone

gatunki zwierząt

i roślin

PRZYCZYNY

wpływ

ające na czynnik głów

ny

Handel w

yrobami

z zagrożonych gatunków

zwierząt

Handel drew

nem

z zagrożonych gatunków

drzew

Handel żyw

ymi

zwierzętam

i

Handel zagrożonym

i gatunkam

i roślin ozdobnych i leczniczych

PRZYCZYNY

wpływ

ające na czynnik głów

ny

37.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

Projekt edukacyjny – propozycja do modyfikacji i wdrażania

POZWóLMY ZWIERZĘTOM ŻYćTAM, GDZIE SIĘ URODZIłY!

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

I. CELE OGóLNE:

1. Uwrażliwianie uczniów na wagę problemu wymierania wielu gatunków zwierząt.2. Uświadamianie zagrożenia nielegalnego handlu rzadkimi gatunkami zwierząt.3. Kształtowanie postaw świadomych konsumentów, których wybory będą miały znaczenie dla ochrony przyrody.

II. CELE SZCZEGółOWE:

1. Zapoznanie z:• zagrożonymi gatunkami zwierząt i roślin na Ziemi;• problemem handlu chronionymi gatunkami zwierząt;• problemem przywożenia pamiątek z chronionych gatunków zwierząt z całego świata;• problemem handlu ginącymi gatunkami roślin.2. Uświadamianie zagrożeń dla przetrwania wielu gatunków zwierząt i konieczności ich ochrony.

38.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

3. Zapoznanie z celami Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem.4. Kształtowanie postawy badawczej uczniów w poznawaniu prawidłowości świata przyrody poprzez poszukiwanie odpowiedzi na pytania: „dlaczego?”, „jak jest?”, „co się stanie, gdy?”.5. Kształcenie umiejętności stawiania hipotez, ich weryfikacji i wnioskowania na temat czyn-ników zagrażających przetrwaniu gatunków roślin i zwierząt w naturze.6. Rozwijanie umiejętności twórczego rozwiązywania problemów.7. Kształtowanie umiejętności:

a. wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł;b. komunikowanie się w różnych sytuacjach, prezentowanie swojego punktu widzenia na forum;c. efektywnego współdziałania w zespole;d. wykorzystywania wiedzy w praktyce.

III. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:

Uczeń:• opisuje środowisko naturalne zagrożonych gatunków zwierząt i roślin na Ziemi;• wymienia przyczyny handlu chronionymi gatunkami roślin i zwierząt;• wymienia gatunki zwierząt egzotycznych spotykane w naszych domach;• ocenia skutki handlu ginącymi gatunkami roślin;• wymienia gatunki zwierząt egzotycznych, z których wyrabia się pamiątki;• proponuje sposoby ochrony zwierząt zagrożonych wyginięciem;• wyjaśnia przyczyny i skutki wymierania rzadkich gatunków roślin i zwierząt, poszukując

odpowiedzi na pytania: „dlaczego?”, „jak jest?”, „co się stanie, gdy?”;• formułuje hipotezy na temat czynników zagrażających przetrwaniu gatunków roślin

i zwierząt w naturze i próbuje je weryfikować;• wyszukuje, selekcjonuje informacje z różnych źródeł o zagrożonych gatunkach flory

i fauny;• prezentuje swoje stanowisko, punkt widzenia na forum klasy i szkoły.

IV. ODBIORCY:

Uczniowie klas O – VI.

V. AUTORZY PROJEKTU:

Nauczyciele: edukacji wczesnoszkolnej, przyrody, matematyki, języka polskiego, języka angielskiego, informatyki, plastyki, techniki, muzyki.

39.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

VI. TERMIN REALIZACJI:

Marzec 2012 – czerwiec 2013 (najlepiej wybrać 2-3 miesiące najbardziej dogodne dla szkoły)

VII. TREŚCI NAUCZANIA:

• Zagrożone gatunki roślin i zwierząt.• Handel wyrobami z zagrożonych gatunków zwierząt.• Handel żywymi zwierzętami.• Handel zagrożonymi gatunkami roślin ozdobnych i leczniczych.• Handel drewnem z zagrożonych gatunków drzew.• Konwencja Waszyngtońska.

VIII. PYTANIA BADAWCZE

1. Zagrożone gatunki roślin i zwierząt.• Które gatunki zwierząt są zagrożone wyginięciem?• Gdzie na kuli ziemskiej rosną zagrożone wyginięciem rośliny?• Jakich warunków do życia potrzebują zagrożone gatunki zwierząt?

2. Handel wyrobami z zagrożonych gatunków zwierząt.• Jakie pamiątki wykonane ze zwierząt przywożą turyści z różnych regionów świata?• Dlaczego tradycyjna medycyna azjatycka przyczynia się do wymierania gatunków

zwierząt?• W jaki sposób przyczyniamy się do rozwoju handlu zagrożonymi gatunkami?

3. Handel żywymi zwierzętami.• Które egzotyczne zwierzęta spotkamy w naszych domach?• Jaką drogę pokonują zwierzęta od miejsca, gdzie się urodziły aż do naszych domów?• Czy musimy mieć egzotyczne zwierzęta w naszych domach?

4. Handel zagrożonymi gatunkami roślin ozdobnych i leczniczych.• Czy musimy mieć meble i podłogi z egzotycznego drewna?• Które rośliny lecznicze są zagrożone wyginięciem?• Jakie leki i kosmetyki z zagrożonych gatunków roślin spotykamy w naszych domach?

5. Konwencja Waszyngtońska.• Dlaczego podpisano Konwencję Waszyngtońską?• W jaki sposób Konwencja Waszyngtońska obowiązuje w Polsce?• Jak każdy z nas może chronić zagrożone gatunki roślin i zwierząt?

40.

IX. HARMONOGRAM PRAC

• Zapoznanie Dyrekcji Szkoły i Rady Pedagogicznej z ogólną tematyką projektu.• Wybranie uczniów i nauczycieli chętnych do udziału w projekcie.• Wybranie koordynatora działań związanych z realizacją projektu.• Zapoznanie zgłoszonych osób z zasadami realizacji zadań.• Zaplanowanie sposobów i terminu prezentacji wyników pracy.• Utworzenie zespołów zadaniowych, przydzielenie tematów i zadań.• Zbieranie informacji, wykonywanie poszczególnych zadań.• Przygotowanie prezentacji wyników pracy na forum klasy, szkoły.• Zorganizowanie imprezy szkolnej: prezentacja prac i ich ocena.• Kontynuacja akcji informacyjnej w środowisku lokalnym: szkoła, dom.

X. ZADANIA DLA UCZNIóW I SPOSOBY ICH PREZENTACJIEDUKACJA WCZESNOSZKOLNA• Wyszukiwanie w publikacjach przyrodniczych informacji o zagrożonych gatunkach

zwierząt na kuli ziemskiej.• Prace plastyczne dowolną techniką na temat: „Zagrożone gatunki zwierząt”. Wystawa prac

w sali lekcyjnej i na korytarzu szkolnym.• Wypowiadanie się na forum klasy na temat spotykanych w naszych domach żywych

zwierząt i pamiątek ze zwierząt przywiezionych z różnych regionów świata.

PRZYRODA• Poszukiwanie, selekcjonowanie i prezentowanie informacji w różnych źródłach

o zagrożonych gatunkach zwierząt. Gromadzenie materiałów w portfolio.• Sporządzenie listy zwierząt i roślin zagrożonych wyginięciem.• Opracowanie ulotki uświadamiającej mieszkańcom konsekwencje prawne i ekologiczne

handlu zagrożonymi i chronionymi gatunkami zwierząt.• Sąd nad handlarzami żywymi egzotycznymi zwierzętami – drama.• Przygotowanie posterów tematycznych na temat: „Przyczyny wymierania rzadkich

gatunków roślin i zwierząt”.• Wykonanie plakatów na temat: „Skutki handlu żywymi zwierzętami egzotycznymi”.• Konkurs wiedzy na temat: „Pozwólmy zwierzętom żyć tam, gdzie się urodziły!”.• Sporządzenie albumu roślin zagrożonych wyginięciem. Analiza wybranych lekarstw

i kosmetyków, w których skład wchodzą rzadkie rośliny.• Opracowanie „Kodeksu świadomego konsumenta”.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

41.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

MATEMATYKA• Opracowanie wyników ankiety w postaci wykresów słupkowych i diagramów kołowych -

„Do czego zobowiązuje nas Konwencja Waszyngtońska?”.• Przygotowanie zadań związanych z przeliczaniem odległości jaką pokonują zwierzęta

egzotyczne z miejsc, gdzie się urodziły do miejsc, gdzie są sprzedawane.

JĘZYK POLSKIKonkursy na:• Wiersze własne na temat: „W obronie zagrożonych wyginięciem roślin i zwierząt”;• Opowiadanie na temat: „Pozwólmy zwierzętom żyć tam, gdzie się urodziły”;• Przygotowanie gazetki szkolnej z artykułami i pomysłami uczniów;• Opracowanie do encyklopedii haseł (pojęć i terminów) dotyczących nielegalnego handlu

zagrożonymi gatunkami roślin i zwierząt;• Przygotowanie pytań do wywiadu „Do czego zobowiązuje nas Konwencja

Waszyngtońska?”.

JĘZYK ANGIELSKI• Przygotowanie słownika: „Egzotyczne rośliny i zwierzęta - terminologia i słownictwo”.• Komiks w języku angielskim na temat: Handel zwierzętami gatunków zagrożonych

wyginięciem.

INFORMATYKA• Poszukiwanie informacji w Internecie na temat zagrożonych gatunków roślin i zwierząt.• Sporządzenie prezentacji multimedialnej.• Tworzenie własnych plików informacyjnych.• Przygotowanie spisu: CiekaweLinki.pl – tu znajdziesz wyselekcjonowane i posegre-

gowane linki do najciekawszych stron internetowych o zagrożonych gatunkach zwierząt i nielegalnym handlu nimi.

• Sporządzenie listy CITES - wybrane gatunki roślin i zwierząt.

PLASTYKA/ TECHNIKA• Wykonanie papierowych masek zwierząt z gatunków zagrożonych wyginięciem.• Prace dowolną techniką: „Zagrożone wyginięciem gatunki roślin”.

MUZYKA• Nauka piosenki o tematyce związanej z problematyką projektu.

42.

XI. SPOSOBY PREZENTACJI PROJEKTU

• Apel szkolny.• Przedstawienie teatralne wg scenariusza opracowanego przez nauczycieli wspólnie z ucz-

niami.• Konkursy na najlepszy:

• wiersz;• opowiadanie;• komiks.

• Prezentacje posterowe uczniów.• Prezentacje multimedialne.• Wystawa prac plastycznych.• Opracowanie gazetki szkolnej – artykuły uczniów o problemach wymierania wielu ga-

tunków roślin i zwierząt.• Przygotowanie akcji informacyjnej dla społeczności lokalnej: ulotki, „Kodeks świadomego

konsumenta”.• Zorganizowanie happeningu: „Marsz zagrożonych gatunków zwierząt”.• Wzięcie udziału w konkursie organizowanym w ramach akcji WWF Polska.

XII. ZASOBY

1. Posiadane:• umiejętności nauczycieli;• znajomość klas;• dobre kontakty w zespołach;• entuzjazm nauczycieli i uczniów;• kontakty z instytucjami i osobami;• wsparcie ze strony dyrektora szkoły.

2. Potrzebne• materiały do dekoracji i strojów na galę podsumowującą i przedstawienie;• materiały biurowe;• inne.

XIII. KRYTERIA OCENY PRACY I RODZAJóW AKTYWNOŚCI UCZNIóW

• Efektywność pracy zespołu i poszczególnych uczniów:• ilość i wartość zebranych informacji;• sposób ich oceny, selekcji i opracowania;• efekt końcowy pracy zespołowej.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

43.

PROJEKT MIĘDZY-PRZEDMIOTOWY

• Styl pracy grupy:• zaangażowanie wszystkich członków grupy;• wymiana zdobytych informacji;• sposoby podejmowania decyzji i rozwiązywania konfliktów;• samoocena postępów pracy.

• Sposób zaprezentowania wyników pracy:• oryginalność i atrakcyjność prezentacji wybranego zagadnienia;• zainteresowanie innych opracowywanym tematem;• podjęcie konkretnych działań w środowisku lokalnym.

XIV. EWALUACJA PROJEKTU:

• Zorganizowanie sesji podsumowującej wspólne działania – nagrodzenie i wyróżnienie najlepszych prac uczniów.

• Pozytywna ocena odbiorców projektu.• Podziękowania uczestników i gości.

Narzędzia ewaluacji:• ankieta ewaluacji projektu;• obserwacja;• rozmowy z odbiorcami.

Przez 50 lat swojego istnienia WWF wyrósł na jedną z największych organizacji ekologicznych na świecie. Działamy samodzielnie i niezależnie od partii politycznych. Misją naszej fundacji jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego naszej planety i kształtowanie przyszłości,

w której ludzie żyliby w harmonii z przyrodą.

W Polsce już od 10 lat zabiegamy o ocalenie najcenniejszych rzek i lasów, staramy się przeciwdziałać zmianom klimatu, chronimy Bałtyk. Prowadzimy projekt ochrony wilka, rysia i niedźwiedzia oraz foki

i morświna. Walczymy z nielegalnym handlem ginącymi gatunkami. Staramy się o to, aby rozwój gospodarczy Polski odbywał się z poszanowaniem przyrody i potrzeb ludzi.

Dowiedz się więcej: www.wwf.pl