Sberbank a.d. Banja Luka - › Cms2FileCache › files › cms2 › docver › 53112... · 2020-02-13 · Financial statements 97 Statement of financial position 100 ... sto-pa rasta

Godišnji IzvještajAnnual Report

Sberbank a.d. Banja Luka

2


Jevrejska 7178 000 Banja LukaTel.: 00387 51 24 11 00Faks: 00387 51 21 33 91www.sberbankbl.ba

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | SBERBANK EVROPA I SBERBANK BANJA LUKA

Sadržaj/ContentSadržaj/Content 1

Sberbank grupacija 2

Riječ Uprave 3

Organi upravljanja i kontrole 6

Makroekonomsko okruženje 7

Analiza poslovanja 10

Finansijski izvještaji 18

Izvještaj o finansijskom položaju 21

Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti 22

Izvještaj o novčanom toku 25

Napomene uz finansijske izvještaje 26

Izvještaj nezavisnog revizora 79

Izvještaj Nadzornog odbora 80

About Sberbank group 81

Management Board report 82

Governing bodies and control bodies 85

Economic environment 86

Business analysis 89

Financial statements 97

Statement of financial position 100

Statement of comprehensive income 101

Statement of cash flows 103

Notes to the financial statements 104

Independent auditors’ report 160

Report of Supervisory Board 161

Naša mreža / Our network 162

2

Sberbank grupacija

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | SBERBANK EVROPA I SBERBANK BANJA LUKA

Sberbank Europe grupacija (Sberbank Europe AG), sa sjedištem u Beču, Austrija je bankarska grupacija čiji je 100% vlasnik Sberbank Rusija. Sberbank Europe gru-pacija se sastoji od 11 tržišta u Evropi: Austrija, Bosna i Hercegovina (Sarajevo i Banja Luka), Hrvatska, Češka Republika, Mađarska, Slovačka, Slovenija, Srbija, Ukra-jina i Njemačka. Grupacija posjeduje mrežu od 294 fili-jala i zapošljava 5,157 radnika.

Prethodna poslovna godina za nas je bila u znaku zahtjevnih političkih i ekonomskih okolnosti. Dok su Sberbank Rusiji uvedene sankcije, Sberbank Europe i subsidijari u zemljama Evropske Unije nisu bile pred-met sankcija Evropske Unije. U martu 2014. godine neke od renomiranih međunarodnih banaka su odo-brile sindicirani kredit za Sberbank Europe AG u visini od 350 miliona Evra za podsticanje poslovanja Sber-bank grupacije.

Polovinom 2014. godine u Njemačkoj je, uz pomoć aus-trijske bankarske licence i kao 100% subsidijar Sber-bank Europe AG, osnovana Sberbank Direct. Njemački subsidijar posluje kao fleksibilan, brz i efikasan instru-ment sredstava za Sberbank Europe AG, te nudi de-pozitne proizvode po atraktivnim uslovima. Sberbank

Direct je osnovana kao internet banka i nudi klijentima potrošačke depozite samo za fizička lica putem direkt-nih kanala prodaje.

Pored ovoga Sberbank Europe je počela avanturu us-postavljanja nove korporativne kulture – Sberbank Europe stoji za tri principa: “Sve za klijenta – Mi smo tim – Ja sam vođa”. U svemu što radimo mi se tru-dimo da nadmašimo očekivanja naših klijenata. Mi smo posvećeni našim klijentima, pokušavamo da poboljšamo životne uslove, pomažemo im da ostvare svoje snove.

Uprkos svim našim dosadašnjim postignućima, izazo-vi će se nastaviti u 2015. godini a za Sberbank Europe to znači da se konstantno mora prilagođavati novim tržišnim uslovima. Shodno tome poslovni model Sber-bank Europe grupacije se širi i namjerava da izgradi održivu, profitabilnu, samofinansirajuću, modernu bankarsku grupaciju u Evropi.

Slovačka

Češka RepublikaUkrajina

Mađarska

Austrija

SlovenijaHrvatska

Bosna iHercegovina Srbija

3

Riječ Uprave

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | RIJEČ UPRAVE

Poštovani akcionari, klijenti i zaposleni,

U prethodnoj godini smo nastavili posao iz 2013. godine, a njegov fokus je bio na uvođenju značajnih promjena u radu sa ciljem da naša banka bude moderna, inova-tivna i bolja od konkurencije. Promjene se odnose na reorganizacije postojećih i uvođenja novih poslovnih procesa, koji prate našu ponudu proizvoda i usluga, zatim angažovanje novih resursa (ljudskih i tehničkih), proširenje kanala distribucije i prisutnosti na tržištu, uz društveno odgovorno ponašanje.

Prošla godina nam je donijela velike izazove u poslovan-ju. Pored već nekoliko godina prisutne svjetske eko-nomske krize, 2014. godinu su obilježile katastrofalne poplave i kriza globalne stabilnosti. Banka je svoje po-slovanje uspješno prilagodila novonastaloj situaciji.

U prethodnoj godini smo otvorili tri nove poslovne je-dinice, dodatno smo proširili svoju distributivnu mrežu povećanjem broja bankomata i POS uređaja. Dovršili smo projekat rebrendiranja Banke (projekat je obuh-vatao promjenu imena i vizuelnog identiteta, moderni-zovanje objekata, moderniju i otvoreniju komunikaciju sa javnošću). Pored ovoga realizovali smo značajna ula-ganja u informatičko-komunikacione tehnologije, za-

poslili smo 48 novih radnika, povećali akcionarski kapi-tal za 23,5 miliona KM, te time osnažili kapitalnu bazu za dalji rast.

Ekonomski život Republike Srpske, ali i regiona, je prošle godine bio obilježen negativnim efektima katastrofal-nih poplava u maju. Privredni rast je stagnirao, njegova stopa je iznosila niskih 0,2%. Industrijska proizvodnja je zabilježila rast od samo 0,7%. Obim robne razmjene sa inostranstvom se kao posljedica rasta uvoza od 4% i iz-voza od 9% povećao za 7%. Ipak, on je i dalje na nivou, koji ne može da značajnije pozitivno utiče na opora-vak naše privrede. Bankarski sektor uglavnom uspjeva da se nosi sa rastom loših plasmana i efektima niskih kamatnih stopa. Konkurencija na bankarskom tržištu i dalje ostaje oštra, sa svojom glavnom karakteristikom – gotovo isključivim građenjem konkurentske pozicije politikom niskih cijena, što dodatno vrši pritisak na već nisku profitnu maržu.

Banka je u 2014. godini ostvarila dobit poslije poreza od 3,5 miliona KM, što je za 0,9 miliona KM ili trećinu više nego godinu dana ranije. Operativni prihodi su izno-sili 37,1 miliona KM i u odnosu na prethodnu godinu su uvećani za 5,2 miliona KM ili 17%. U okviru operativnih prihoda, zabilježen je gotovo podjednak rast kamatnih

4

Riječ Uprave


i nekamatnih prihoda. Izvanrednim rastom operativnih prihoda smo u potpunosti uspjeli pokriti rast opera-tivnih rashoda, koji je isključivo služio unapređenju po-slovnih performansi Banke.

Vrijednost bilansne imovine Banke je 31. decembra 2014. godine iznosila skoro 852 miliona KM. Od toga se na kredite odnosi 602 miliona KM, sa povećanjem od 113 miliona KM ili 23% u odnosu na kraj prethodne godine. U strukturi izvora finansiranja dominiraju depoziti kli-jenata u iznosu od 629 milion KM, sa povećanjem od čak 229 miliona KM ili 57% u odnosu na kraj prethodne go-dine. Ovo je najbolji pokazatelj povjerenja, koje tržište ima u našu banku. Banka je ostvarenim stopama rasta značajno uvećala i svoje tržišno učešće i kod kredita i depozita budući da je bankarski sektor zabilježio pad od 3% kada su u pitanju krediti plasirani klijentima, odnosno rast od 6% na planu depozita prikupljenih od klijenata.

U 2014. godini smo znatno unaprijedili ponudu proizvoda i usluga koje naši klijenti mogu da koriste, a to su: Mas-tercard Standard kreditna kartica, Debit Business Mas-tercard kartica, usluga mobilnog bankarstva za fizička lica, proširena ponuda štednih proizvoda, proširene kreditne linije za stambene i potrošačke kredite, nove i proširene kreditne linije za pravna lica, itd.

I u narednoj godini ćemo nastaviti da uvodimo nove proizvode i usluge, te raditi na jačanju već postojeće ponude. U toku naredne godine namjeravamo da uv-edemo sljedeće novine na planu servisiranja klijenata: nove platne i kreditne kartice, unapređenje internet stranice sa uvođenjem mogućnosti da se putem iste podnese zahtjev za bilo kojim proizvodom koji imamo u ponudi, uvođenje paketa proizvoda za fizička lica, nove i proširene kreditne linije za mikro preduzeća, mogućnost zaključivanja ugovora o finansijskom praćenju za grupe povezanih lica, itd.

Dinamičan razvoj nameće i izazov u smislu aktivnog balansiranja između povećanja angažovanih resursa i efikasnosti njihovog korišćenja, a s ciljem povećanja produktivnosti rada. Ulaganja će biti fokusirana da efektivnije zadovolje potrebe naših klijenata, odnosno na unapređenje kvaliteta servisiranja klijenata u svim segmentima poslovanja.

Tajna uspješnog bankarskog poslovanja je u uspostavl-janju optimalnog odnosa između preuzetih rizika i ost-varene zarade. Naš akcenat će kao i prethodnih godina biti na nastavku razvoja sistema upravljanja rizicima, cjenovnoj politici koja će biti uravnotežena sa rizicima koje nose pojedine transakcije, te usmjerenju održivost odnosno jačanju adekvatnosti kapitala kao neophodne zaštite po preuzetim rizicima.

Našu ekonomiju sa stanovišta likvidnosti obilježavaju dvije karakteristike: rastuća nelikvidnost u privredi kao posljedica izostanka ekonomskog rasta i slabih po-slovnih rezultata i višak likvidnosti u bankarskom sek-toru, kao posljedica izostanka dobrih investicionih pri-lika. Naime, sa jedne strane imamo one subjekte kojima nedostaju novčana sredstva, a sa druge imamo one koji ih imaju u obilju, ali nemaju kvalitetne prilike za ulag-anje, koje izostaju zbog slabe domaće i inostrane tražnje za proizvodima i uslugama naših preduzeća. Mi ćemo nastaviti pažljivo pratiti likvidnost, ostvarujući što je moguće bolji odnos iste i profitabilnosti. Samofinansi-ranje, uz što manju podršku grupacije, za nas i dalje os-taje jedan od značajnijih ciljeva poslovanja.

Banka ulazi u novu poslovnu godinu sa solidnom kapi-talnom osnovom u kojoj dominiraju instrumenti os-novnog kapitala. Prošle godine je usvojena nova regu-lativa upravljanja kapitalom banaka, a jedan od njenih osnovnih ciljeva je upravo jačanje osnovnog kapitala kao glavne zaštite od potencijalnih gubitaka. Primjena regulative će se odvijati u fazama u narednih nekoliko godina. Prema našim procjenama nećemo imati prob-lema u ispunjavanju regulatornih zahtjeva. Rentabilno poslovanje je dodatni garant održivosti i jačanja naše solventnosti.

Društveno odgovorno ponašanje je dio naše korpora-tivne kulture, i Banka će nastaviti da se društveno od-govorno ponaša i u narednom periodu. Aktivno ćemo učestvovati u projektima zaštite prirodne sredine, pro-mocijama sporta i zdravog načina života, humanitarnim akcijama i sličnim društveno korisnim aktivnostima. Takođe ćemo nastaviti da ohrabrujemo svoje zaposlene i svoje poslovne partnere da i oni idu u istom pravcu.

Naše koleginice i kolege su u prethodnoj, kao i u svim ranijim godinama, svojim profesionalnim i kolegijalnim ponašanjem, te usvajanjem i primjenom novih znan-

5

Riječ Uprave


ja i vještina dali ključan doprinos razvoju naše banke, pružajući našim klijentima novo i jedinstveno iskustvo u radu sa finansijskim institucijama. Banka nastoji us-postaviti adekvatan motivacioni sistem, kao polaznu tačku za dalje unapređenje efektivnosti i efikasnosti obavljanja radnih zadataka, ali i profesionalno i lično napredovanje.

Zajedno sa akcionarima, klijentima i zaposlenima smo u prethodnom periodu postigli značajne pozitivne prom-jene u Banci, a to ćemo, vjerujemo, nastaviti da činimo

i u narednih godina. Hvala vam na povjerenju koje nam ukazujete, a mi sa svoje strane obećavamo da ćemo vam profesionalnim radom i zalaganjem uzvratiti na dato povjerenje. Vjerujemo da nastavkom otvorene i kvalitetne saradnje možemo i dalje unapređivati rad banke, te dati doprinos razvoju naše zajednice.

Aleksandar KesićDirektor

Biljana RabitschIzvršni direktor

Sandro MihajlovićIzvršni direktor

6 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | RIJEČ UPRAVE

Organi upravljanja

Nadzorni odbor

David O’Mahony, Predsjednik Lukas Röper, zamjenik PredsjednikaBernhard Herzig, članDenis Ovčina, članBalasz Györi, član

Uprava

Dipl. oec. Aleksandar KesićDirektor

Dipl. oec. Biljana RabitschIzvršni direktor

Sandro MihajlovićIzvršni direktor

Riječ Uprave

7

Makroekonomsko okruženje

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE

Za privredu Republike Srpske 2014. godina je bila godina velikih izazova, zbog negativnog uticaja katastrofalnih poplava koje su Republiku Srpsku i region zadesile u maju 2014. godine. Privredni rast je zabilježio stagnaciju - sto-pa rasta je iznosila 0,2%, što se i ne može smatrati lošim ako se uzmu u obzir štete koje su katastrofalne poplave načinile svakako nerazvijenoj privredi.

U narednoj tabeli je prikazan pregled najznačajnih mak-roekonomskih pokazatelja za Republiku Srpsku u pre-thodnom petogodišnjem periodu (izvor podataka je In-vesticiono-razvojna banka Republike Srpske):

GLAVNI MAKROEKONOMSKI INDIKATORI 2010 2011 2012 2013 2014

Nominalni BDP u milionima KM 8,318 8,682 8,585 8,761 8,832

BDP, realna stopa rasta u % 0.8 0.8 -1.1 1.9 0.2

Broj stanovnika ( u hilj., procjena do 2012. godine, popis od 2013. godine)

1,433 1,430 1,429 1,327 1,327

BDP po glavi stanovnika u KM 5,805 6,073 6,006 6,602 6,655

Industrijska proizvodnja, stopa rasta u % 5.0 4.7 -4.2 4.1 0.6

Stopa nezaposlenosti u % (ILO) 23.6 24.5 25.6 27.0 25.7

Prosječna zarada u KM 784 809 818 808 825

Prosječna penzija u KM 321 321 312 318 333

Stopa inflacije u % 2.5 3.9 2.1 0.0 -1.2

Izvoz u milionim KM 2,178 2,562 2,374 2,588 2,694

Uvoz u milionima KM 4,053 4,584 4,488 4,552 4,946

Prosječna godišnja stopa realnog rasta BDPa u posma-tranom periodu iznosi tek 1,5%, što je daleko ispod stope koja se smatra minimalno neophodnom za privredu kao što je privreda Republike Srpske, a to je bar 6%.

Sektori koji su u 2014. godini bilježili rast proizvoda su: prerađivačka industrija, građevinarstvo, trgovina, ugostiteljstvo i saobraćaj. Dok je pad zabilježen u onim oblastima koje se oslanjaju na prirodne resurse i vremen-ske uslove, a koje su najviše bile pogođene katastrofal-nim poplavama: poljoprivreda, vađenje rude i kamena, odnosno proizvodnja električne energije.

U prošloj godini je zabilježena deflacija od 1,2%, što je još jedan pokazatelj izostanka privrednih aktivnosti. Na po-javu deflacije je najviše uticalo smanjenje cijena osnovnih proizvoda i usluga, a to su oni proizvode i usluge koje imaju i najznačajnije učešće u potrošačkoj korpi kod nas: hrana i piće, odjeća i obuća, itd.

Broj nezaposlenih je krajem 2014. godine bio nešto ispod 146 hiljada, sa smanjenjem od preko pet hiljada u odnosu na kraj prethodne godine. Za istih dvanaest mjeseci broj zaposlenih je povećan za skoro četiri hiljade osoba. Ovak-va kretanja su smanjila stopu nezaposlenosti, ali i dalje

8 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE


ista iznosi vrlo visokih 25,7%. Visoka stopa nezaposlen-osti, posebno među mladima, dovodi do trajnog gubitka ljudskog kapitala, i jedan je od osnovnih problema koje treba riješiti u budućnosti.

Spoljnotrgovinska razmjena je u prošloj godini povećana za 7%, i to uvoz za 9% i izvoz za 4%. Stopa pokrivenosti uvoza izvozom je pala na 54%, što je za 2,5 procentna poena niže nego godinu dana ranije. Glavna inostrana tržišta za plasman svojih proizvoda naša privreda ima u regionu i Evropskoj uniji, a oba su snažno pogođena i još uvijek neoporavljena od negativnih efekata svjetske ekonomske krize. To nam govori da je inostrana tražnja za našim proizvodima i uslugama još uvijek pod pritis-kom i da tek treba da dočekamo njen oporavak. Ovo je naravno i impuls i imperativ da se domaći privrednici pokušaju okrenuti brzorastućim tržištima, koja nisu ili su u neznatnoj mjeri pogođena krizom. Na novim tržištima se može tražiti prostor za nadoknadu onoga što gubimo na tradicionalnim tržištima, ali i povećati obim izvoza što je obavezan uslov da bi se uopšte moglo govoriti o razvoju ekonomije Republike Srpske. Od domaće tražnje naši privrednici ne mogu mnogo očekivati: javni defi-cit raste, investicioni ciklus u privredi i poljoprivredi je prigušen, stanovništvo je zaduženo i ima niska primanja, što čini da domaća tražnja nema kapacitet da u znatnijoj mjeri pojača ekonomske aktivnost, tj. da bude polje na kome će naša preduzeća naći snagu za oporavak i dalji razvoj. Kvantitativno popuštanje (QE - Quantitative Eas-ing) koje od početka godine provodi Evropska centralna banka, može dati određene efekte i na našu privredu, ali vjerovatno ne prije drugog polugodišta 2015. godine.

Prosječna neto zarada u posljednjem mjesecu 2014. go-dine je iznosila 825 KM, što je realno za 3,3% više nego dvanaest mjeseci ranije. Prosječna penzija iznosi tek 40% od prosječne neto zarade ili 333 KM.

Industrijska proizvodnja je za 0,6% viša u odnosu na go-dinu dana ranije, što je, uprkos blagom rastu inostrane tražnje, refeleksija katastrofalnih poplava. Najveća sman-jenja su zabilježena u oblastima proizvodnje električne energije, i vađenju rude i kamena. Prerađivačka indus-trija je ostvarila rast, što može da nas u određenoj mjeri ohrabri.

Obim izvedenih radova u građevinarstvu je tokom prošle godine porastao za 9,4%. Nešto brže je rasla ni-

skogradnja do čega je došlo prije svega zbog radova na autoputu Banja Luka – Doboj, te obnovi putne mreže nakon katastrofalnih poplava. Visokogradnja je takođe zabilježila rast, ali je nastavak slabije tražnje za sta-novima i poslovnim prostorima uticao na to da je taj rast manji nego u sektoru niskogradnje.

U Republici Srpskoj posluje jedna berza: Banjalučka ber-za. Ukupan promet na Banjalučkoj berzi u prošloj godini je iznosio oko 587 miliona KM, što je za 56% više nego godinu dana ranije. Povećanje je posljedica većeg obima prometa na tržištu trezorskih zapisa, kao i povećanjem obima prometa na redovnom tržištu obveznica. Redov-no tržište akcija čini nešto manje od 14% ukupnog pro-meta na berzi (mada je poraslo za 2,3 puta u odnosu na godinu prije), i još jednom pokazuje da investitori (bilo domaći, bilo strani) ne iskazuju interes za ulaganje u akci-je domaćih emitenata. Ukupna tržišna kapitalizacija har-tija od vrijednosti koje su izlistane na Banjalučkoj berzi je na dan 31. decembar 2014. godine, iznosila 4,4 milijardi KM, i za 7,5% je bila veća nego na početku godine.

Vlada Republike Srpske nastoji da putem kreditiranja iz fondova Investiciono-razvojne banke Republike Srpske pomogne stanovništvu, privredi i nerazvijenim krajevi-ma da prebrode tekuću ekonomsku krizu. Investiciono-razvojna banka Republike Srpske je od svog osnivanja do kraja 2014. godine plasirala kredita i uložila u hartije od vrijednosti oko 1,4 milijarde KM čime je bitno podržala privredne aktivnosti u Republici Srpskoj. Vlada, takođe provodi konkretne mjere smanjenja administrativnih troškova u javnoj upravi.

Finansijski sektor u Republici Srpskoj se sastoji od banaka, investicionih fondova, osiguravajućih kom-panije, mikrokreditnih organizacija, lizing kompanija, te štedno-kreditnih organizacija. Imovina banaka čini oko 80% imovine finansijskog sektora; i njihovo poslovanje, te likvidnost i stabilnost značajno utiču na stanje cjelok-upne ekonomije.

Na teritoriji Republike Srpske je u 2014. godini poslovalo šesnaest banaka: devet sa sjedištem u Republici Srp-skoj i sedam sa sjedištem u Federaciji BH. Jedna banka sa sjedište u Republici Srpskoj, je otišla u stečaj krajem godine.

9 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | MAKROEKONOMSKO OKRUŽENJE


Tako veliki broj učesnika na malom i nerazvijenom tržištu je uslovio pomenutu oštru, prije svega cijenovnu konkurenciju, što je posljedica nerazvijenosti bankar-skog tržišta u smislu raznovrsnosti usluga i proizvoda koje banke pružaju klijentima. Riječ je o jednostavnim bankarskim proizvodima koji se lako kopiraju, tako da bankama preostaje da zadržavaju postojeće i stiču nove klijente u velikoj mjeri samo kroz snižavanje cijene proiz-voda i usluga. Skoro sve banke su uspjele da posluju u skladu sa osnovnim principima poslovanja: očuvale su likvidnost, ostvarile dobit i napravile osnovu za solvent-nost u narednim godinama.

Glavne karakteristike poslovanja bankarskog sektora u Republici Srpskoj u prethodnoj godini su bile sljedeće (analiza je urađena na osnovu javno dostupnih podata-ka sa sajta Agencije za bankarstvo Republike Srpske do dana izrade ovog izvještaja, a to su podaci zaključno sa 30. septembrom 2014. godine):

• kupna imovina: Rast od 6% do kraja trećeg kvartala.

• Bruto krediti: Rast od 4%. Najsnažniji relativni rast kod nebankarskih finansijskih institucija, države i fizičkih lica. Pad kod privatnih preduzeća, istina od

1%, što svakako nije dobar pokazatelj, jer pokazuje nesigurnost u rezultate budućeg poslovanja, odsus-tvo prilika za ulaganje i slabiju kreditnu sposobnost ovog dijela ekonomije.

• Depoziti: Rast od 11%. Rast je zabilježen u svim sek-torima, osim javnih preduzeća. Izostanak prilike za ulaganje u realnom sektoru, što smo spomenuli u prethodnoj tački, dovodi do rasta ulaganja u finan-sijske instrumente, u ovom slučaju depozite.

• Kapital i adekvatnost kapitala: Osnovni kapital čini skoro 90% ukupnog regulatornog kapitala čime se pokazuje da je sastav kapitalnih instrumenata u sektoru vrlo kvalitetan. Stopa adekvatnosti kapi-tala je 30. septembra 2014. godine bila niža za 79 baznih poena u odnosu na početak godine, i iznosila je 16,63%. Stopa finansijske poluge je iznosila 9,3%.

Republika Srpska je početkom 2015. godine dobila kreditni rejting agencije Moody’s Investor Service. Prema mišljenju ove agencije, kreditni rejting Republike Srpske je „B3 sa stabilnim izgledima“.

10

Analiza poslovanja

Poslovanje sa fizičkim licima

Banka je u 2014. godini značajno povećala obim poslovanja sa stanovništvom. To se odnosi kako na volumen i broj plasiranih kredita, odnosno prikupljenih depozita, tako i na ukupan obim izvršenih usluga prema ovom segmentu klijenata.

Stanje plasmana stanovništvu je na dan 31. decembra 2014. godine iznosilo 260,7 miliona KM, sa rastom od 22% ili 58,1 miliona KM u toku godine. U pogledu ročne struk-ture plasmana vidljivo je da se oko 61 % plasmana odnosi na kredite dugoročnog karaktera. Po proizvodima dominiraju potrošački kredit sa učešćem od 61%, a za njima slijede st-ambeni krediti sa 34%.

Stanje depozita stanovništva je sa krajem prethodne go-dine iznosilo 275,3 miliona KM, sa rastom u 2014. godini od 59,3 miliona KM ili 22%. Depoziti stanovništva čine 48% ukupno prikupljenih depozita u 2014. godini.

Iz navedenih podataka je vidljivo da Banka uspjeva da u potpunosti finansira svoje plasmane stanovništvu iz sred-stava prikupljenih iz ovog segmenta. Ovo je jedan od po-kazatelja povećanog povjerenja koje naša banka uživa na tržištu od trenutka ulaska u Sberbank grupaciju.

Broj aktivnih računa fizičkih lica je povećan na više od 37 hiljada, a u 2014. godini je zabilježen rast od preko pet hil-jada novih računa ili 28%.

Ukupan broj emitovanih platnih i kreditnih kartica je prešao 62 hiljade, što predstavlja povećanje za 20 hiljada novih platnih kartica u odnosu na prošlu godinu. Broj kreditnih kartica u 2014. godini rastao je za 36%. Visoka stopa rasta kreditnih kartica uslovljena je uvođenjem nove Master Standard kreditne kartice koja je dostupna našim klijentima od sredine 2014. godine.

Tokom 2014. godine broj korisnika naših online usluga (Sberbank Online banking i mSberbankBL) povećao se go-tovo 4 puta u odnosu na prethodnu godinu, čemu je pored stalnog rada na unapređenju kvaliteta usluge, prodajnih i promotivnih aktivnosti, doprinijelo i uvođenje usluge mo-bilnog bankarstva- mSberbankBL. U 2014. godini post-avili smo i temelje online prodaje, uvođenjem mogućnosti

apliciranja za proizvode na našoj internet stranici, kao i korištenjem Online banking i mSberbankBL usluga.

Uvedena je i usluga uplate gotovine na bankomatima, gdje se uplata vrši korištenjem bilo koje platne kartice izdate od strane Sberbank a.d. Banja Luka, a uplaćena sredstva su klijentima na raspolaganju odmah nakon izvršenja trans-akcije.

U 2014. godini smo značajno obogatili ponudu proizvoda i usluga koje naši klijenti mogu da koriste: MasterCard Stan-dard kreditna kartica (plaćanje na rate), mobilno bankarst-vo, uvođenje bankoosiguranja kao i proširivanje depoz-itnih linija, što je značajno uticalo na ostvarene rezultate u 2014. godini. Širenje mreže bankomata i POS treminala učinilo je naše usluge pristupačnijim klijentima, a isti trend nastavićemo i ubuduće. Uvođenje novih proizvoda i usluga, kao i unapređenje postojećih, planirano je i u narednom periodu. Na taj način ćemo ojačati našu tržišnu poziciju, povećati tržišno učešće, te efikasnije usluživati postojeće i nove klijente.

Svojim poslovanjem i praćenjem savremenih trendo-va, banka kao i svi zaposleni nude nivo kvaliteta iznad konkurencije, jer kvalitet nastaje u svim fazama po-slovanja i u svim segmentima, te na taj način osiguravamo dugoročnu tržišnu poziciju.

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | ANALIZA POSLOVANJA

11

Analiza poslovanja

Poslovanje sa mikro preduzećima

U 2014. godini nastojali smo da proširimo svoje poslovne odnose sa klijentima iz segmetna mikro preduzeća, uzimajući u obzir da je ovo sektor koji je najviše pogođen teškom ekonomskom krizom kao i katastrofalnim popla-vama koje su zadesile našu zemlju u toku 2014. godine.

Stanje kredita mikro preduzećima je krajem godine iznosilo 71,5 miliona KM, što znači da je u toku godine zabilježen rast od 7,2 miliona KM ili visokih 10%. Navedena stopa rasta bi sigurno bila i viša da nije bilo poplava koje su pogodile našu zemlju i koje su značajno uticale na poslovanje ovog segmenta. S obzirom na stanje tržišta i uslove u kojima po-sluje ovaj segment, kao i sve okolnosti koje su uticale na to poslovanje, u toku 2014. godine cilj nam je bio sačuvati stabilnost kreditnog portfolija, ali i pomoći klijentima da se što prije vrate u tokove normalnog poslovanja.

Stanje depozita ovog segmenta je na dan 31. decembar 2014. godine iznosilo je 33,2 miliona KM, sa rastom od 35% u odnosu na prethodnu godinu. Ova stopa rasta je dva puta veća u odnosu na stopu rasta u toku 2013. godine. Broj ak-tivnih računa klijenata iz ovog segmenta je krajem godine iznosio preko 3700, što je za 25% više nego na kraju 2013. godine.

Pored intenziviranja saradnje i održavanja kvalitetnih odnosa sa našim postojećim klijentima cilj nam je takođe da uspostavimo saradnju sa što više novih klijenata nudeći im kvalitetna rješenja za njihove finansijske potrebe. Jer samo pomoću kvalitetnih proizvoda i usluga možemo osigurati zadovoljne klijente i uspješne poslovne partnere.

Marketing

Uzimajući u obzir veliku konkurenciju bankarskog sektora u Republici Srpskoj, možemo reći da smo u 2014. godini znat-no povećali svijest o našem brendu i dokazali da se samo uz mnogo truda i volje mogu ostvariti pozitivni rezultati. Pred nama je bio velik izazov da privučemo klijente, da se u našim poslovnicama osjećaju što prijatnije i da osjete da mi vodimo računa o njihovim finansijskim obavezama. U toku 2014. godine je izvršen rebrending 14 poslovnica banke, a u skladu sa standardima Sberbank grupacije. Cilj nam je bio da svaka poslovnica širom Republike Srpske ima isti vizu-elni identitet, tj. da klijent bez obzira u koji grad došao, zna da se nalazi u poslovnici Sberbanke.

Tokom 2014. godine organizovane su brojne marketinške aktivnosti i TV kampanje, koje su aktivno podržavale po-slovanje sa stanovništvom.


Nenamjenski i zamjenski krediti

www.sberbankbl.ba

UČINITE ŽIVOT LAKŠIM! 50% MJESEČNIH OBAVEZA MANJE

Vaša priča. Vaša banka.

12 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | ANALIZA POSLOVANJA

Analiza poslovanja

Kampanja za nenamjenske i zamjenske kredite je pro-budila veliku zainteresovanost klijenata. Ključna poruka kampanje bila je umanjenje mjesečnih obaveza klijenata, tj. refinansiranje postojećih kredita, uz odluku o odobrenju kredita u roku od 24 časa. Lični bankari svakom klijentu pristupaju individualno prema njihovoj želji, nastojeći da zajedno sagledaju klijentove finansijske obaveze, u skladu sa sloganom “Vaša priča.Vaša banka”.

Koncept kampanje je bio u skladu sa grupacijskim kon-ceptom u kojem se promoviše “kućna atmosfera”, u kojoj mi kao banka želimo da klijentu olakšamo nedoumice po pitanju finansijskih obaveza i ponudimo najbolje rješenje. Obezbjeđena je kontinuirana prisutnost banke na svim relevantnim televizijskim stanicama sa nacionalnom frekvencijom, u najtiražnijim novinama, radio frekvenci-jama, outdoor, kao i na velikom broju internet sajtova.

Dovoljno je reći, da je svijest o Sberbank brendu uvećana za više od 100% na kraju 2014.godine u odnosu na 2013.go-dinu.

Poslovanje sa velikim klijentima

Za sektor Poslovanja sa velikim klijentima, 2014. godina, je bila posebno uspješna: volumen plasmana i prikupljen-ih depozita je znatno uvećan te se povećao broj aktivnih računa, Banka je sve češće pružala ne samo finansijsku nego i savjetodavnu podršku svojim klijentima u njihovim svakodnevnim poslovnim operacijama. Ostvarena je blis-ka saradnja sa kompanijama koje su u većinskom ruskom vlasništvu, te su ojačani resursi unutar samog sektora.

Ukupan volumen kredita plasiranih velikim klijentima je na kraju 2014. godine iznosio 294,2 miliona KM, što predstavlja rast od 49.3 miliona ili 20% u odnosu na kraj 2013. godine.

Jedan od najznačajnih kreditnih plasmana u 2014. godini je potpisivanje ugovora o dugoročnom kreditiranju između EFT Rudnik i Termoelektrane Stanari i Sberbank u iznosu od 30 miliona konvertibilnih maraka. Navedena sredstva su se koristila za finansiranje nabavke sistema za primarno drobljenje i kontinuisani transport uglja od površinskog kopa do postrojenja za sekundarno drobljenje u Termoele-ktrani Stanari.

U predmetnom ugovoru su učestvovale članice Sberbank grupacije iz Srbije, Hrvatske, Federacije Bosne i Hercegov-ine i Republike Srpske, što je ovom projektu dalo verifikac-iju i naklonost zemalja u regionu.

Potpisivanjem ovog aranžmana Sberbank je pružila podršku veoma važnom projektu, koji je u tom momentu predstavljao najveću investiciju u povećanje industrijskih kapaciteta u Republici Srpskoj.

Realizacijom ovog ugovora otvorila su se nova radna mjes-ta, podržao razvoj lokalne zajednice, te značajno povećalo stvaranje novih vrijednosti kroz povećanje industrijskih po-tencijala.

Obim depozita prikupljenih u segmentu Poslovanja sa ve-likim klijentima je sa 31. decembrom 2014. godine iznosio je 318.3 milion KM, sa impozantnim rastom u prošloj godini od 75.1 miliona KM ili 30.9%.

Broj aktivnih računa velikih klijenata je u prošloj godini po-rastao za 15%, odnosno na 716.

Broj transakcija platnog prometa u 2014. godini je povećan za 9.5%, dok je obim transakcija povećan za 49%.

U narednim godinama očekujemo dalji rast ovog segmen-ta, prije svega kroz učešće u finansiranju većih energetskih i infrastrukturnih projekata, koji su prema svojoj zastu-pljenosti i obimu obilježili i 2014. godinu.

13SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | ANALIZA POSLOVANJA

Analiza poslovanja

Finansijska tržišta

Sektor Finansijska tržišta je ostvario izuzetne rezultate tokom 2014. godine, koja je bila godina puna poslovnih izazova iniciranih kako situacijom na domaćem tako i na međunarodnom tržištu.

Posebna pažnja i dodatni napori su usmjereni ka servisir-anju klijenata pravnih lica, kojima je pružena mogućnost korišćenja proizvoda i usluga putem Customer desk-a, te direktan pristup finansijskim tržištima, s ciljem zaštite kli-jenata od negativnih uticaja promjene tržišnih uslova po-slovanja. U direktnoj i svakodnevnoj komunikaciji, klijen-tima su na raspolaganje stavljene informacije o kretanjima pokazatelja sa finansijskih tržišta u cilju donošenja pra-vovremenih i valjanih odluka bitnih za njihovo poslovanje.

Kao rezultat preduzetih aktivnosti na akviziciji novih i poboljšanju uslova ugovaranja transakcija za postojeće

klijente, promet ostvaren pružanjem usluga putem Cus-tomer desk-a je tokom prošle godine uvećan za 71%, što se značajno odrazilo i na povećanje prihoda. Broj klijenata koji koriste navedene usluge uvećan za 34% u odnosu na 2013.godinu.

Uprkos izraženim oscilacijama vrijednosti valutnih parova, sektor Finansijska tržišta u saradnji sa ostalim odgovornim organizacionim jedinicama uspješno je up-ravljao otvorenim deviznim pozicijama, s ciljem zaštite od negativnog uticaja deviznog rizika, a poštujući ograničenja propisana od strane Agencije za bankarstvo Republike Srpske.

Koristeći snagu Sberbank brenda, postojeće znan-je i vještine zaposlenih u sektoru Finansijska tržišta, nastavićemo sa unapređenjem proizvoda i usluga, te uvođenjem pozitivnih praksi iz Grupacije u cilju povećanja profitabilnosti i kvaliteta poslovanja.

Krediti stanovništvuu 000 KM

202.6

260.7

2013 2014

64.3

71.3

2013 2014

Krediti mikro preduzećimau 000 KM

244.9

296.3

2013 2014

Krediti velikim klijentimau 000 KM

Krediti (bruto)

Krediti komitentima 2012 2013 2014

Krediti stanovništvu 158.8 202.6 260.7

Krediti mikro preduzećima 52.2 64.3 71.5

Krediti velikim klijentima 218.9 244.9 296.3

Ukupno 429.9 511.8 628.5

14

Analiza poslovanja

Depoziti stanovništvau 000 KM

275.3

216.0

2013 2014

261.9

118.7

2013 2014

Depoziti velikih klijenatau 000 KM

21.5

33.2

2013 2014

Depoziti mikro preduzećau 000 KM

Depoziti

Depoziti komitenata 2012 2013 2014Depoziti stanovništva 150.7 216.0 275.3

Depoziti mikro preduzeća 18.4 21.5 33.2

Depoziti velikih klijenata 76.1 118.7 261.9

Ukupno 245.2 356.2 570.4

Platni promet

Obim platnih transakcija je više porastao u unutrašnjem platnom prometu, dok je u međunarodnom platnom prometu zabilježen nešto viši rast broja transakcija.

Unutrašnji platni promet u 2014. godini

Opis UPP transakcijeBroj

transakcijaVolumen u 000KM

Prilivi /međubankarski/ 617,072 5,920,90

Odlivi/međubankarski/ 2,527,156 8,333,261

Ukupno 3,144,228 13,624,161

Međunarodni platni promet u 2014. godini

Opis transakcijeBroj

transakcijaVolumen u 000KM

Prilivi 18,265 448,912

Odlivi 21,351 956,264

Ukupno 39,616 1,405,176


15

Rizici

Najznačajnije vrste rizika, specifične za Sberbank a.d. Banja Luka, su kreditni rizik, rizik likvidnosti, tržišni rizici i operativni rizik.

Na nivou Banke za upravljanje rizicima zaduženi su RICO (Odbor za upravljanje rizicima) i ALCO (Odbor za upravl-janje aktivom i pasivom), te relevantni sektori i to:

• Integrisani menadžment rizika - odgovoran za agregaciju uticaja svih rizika na stabilnost poslovanja Banke, kao i upravljanje rizicima u sklopu procesa in-terne procjene adekvatnosti kapitala (ICAAP) čiji je i sastavni dio definisanje kapaciteta za preuzimanje rizika,

• Kreditni rizici - odgovoran je za upravljanje kreditnim rizikom,

• Tržišni i operativni rizici - odgovoran za upravljanje tržišnim i operativnim rizikom, kao i kontrolu rizika likvidnosti,

• Upravljanje aktivom i pasivom odgovoran je za up-ravljanje rizikom likvidnosti i upravljanje kapitalom.

Planiranje, mjerenje, monitoring, kontrola i upravljanje trenutnim i budućim rizicima kojima je Banka izložena, obezbjeđuje se kroz rad Odbora za upravljanje rizicima Banke (tzv. RICO odbor). Mjerenje kreditnog rizika obuh-vata redovno praćenje određenih kvantitavnih i kvalita-tivnih pokazatelja.

Upravljanju kreditnim rizicima pridaje se veliki značaj, a neki od najčešće korišćenih načina upravljanja su:

• adekvatna analiza kreditne sposobnosti tražilaca kredita i odobravanje plasmana uz usaglašavanje ro-kova dospijeća sa namjenom plasmana i kreditnom sposobnošću klijenata,

• pravovremena identifikacija potencijalno rizičnih kli-jenata (pojedinačno i/ili po različitim segmentima portfolija) i pronalaženje pravovremenih i adekvatnih rješenja u cilju očuvanja kvaliteta kreditnog portfolija,

• praćenje limita i analiza usklađenosti sa postavljenim regulatornim i internim limitima,

• maksimalno povećanje uspješnosti naplate dospjelih potraživanja klijenata,

• uspostavljanje adekvatnih sredstava obezbjeđenja po potencijalnim plasmanima.

Konzervativna politika upravljanja kreditnim rizikom, čak i u uslovima nepovoljnog makroekonomskog okruženja, dovela je do održavanja svih ključnih pokazatelja rizika (stopa NPL-a, NPL coverage racio, total coverage racio, LLP racio, i dr.) na približno istim nivoima kao i prethodnih godina.

Rizik likvidnosti. Rizik likvidnosti predstavlja rizik nega-tivnog uticaja na dobit ili kapital Banke, koji proizilazi iz nemogućnosti Banke da, usljed nedostatka likvidnih rezervi, izvrši obaveze u potpunosti i u roku dospijeća, bez izlaganja neprihvatljivim gubicima.

Banka aktivno vrši identifikaciju, mjerenje i upravljanje rizikom likvidnosti primjenom različitih alata, izvještaja i pokazatelja, koji odgovornim licima pružaju informacije za pravovremeno i adekvatno donošenje odluka u pogle-du održavanje kratkoročne i dugoročne likvidnosti Banke.

Odluke o upravljanju rizikom likvidnosti donose Uprava Banke, Komisija za praćenje likvidnosti (LICO) i Odbor za upravljanje aktivom i pasivom (ALCO), a za njihovo provođenje zaduženi su sektor Upravljanje aktivom i pa-sivom, odgovoran za strateško upravljanje likvidnošću i sektor Finansijska tržišta, odgovoran za operativno, tj. dnevno upravljanje likvidnošću.

Upravljanje i praćenje likvidnosti definisano je odgovarajućim programima, politikama i procedurama koje odobravaju Nadzorni odbor i Uprava Banke, a koji su u saglasnosti sa standardima propisanim od strane Agen-cije za bankarstvo Republike Srpske i Centralne banke Bosne i Hercegovine, kao i od strane Sberbank Europe grupacije.

Sa ciljem održavanja optimalnog nivoa likvidnosti, potreb-nog za neometano poslovanje Banke, vrši se procjena očekivanih novčanih tokova, odnosno analiza ročne usklađenosti sredstava i obaveza. S obzirom na nedavna

Analiza poslovanja


16

dešavanja na bankarskom tržištu Republike Srpske, Ban-ka se opredijelila za konzervativniji pristup upravljanju rizikom likvidnosti u odnosu na propisane minimalne zahtjeve. Likvidna sredstva sa krajem 2014. godine su iznosila 227 miliona KM, čime su pokazatelji likvidnosti Banke bili znatno iznad zakonom propisanih.

Pored redovnih izvještaja propisanih zakonom, Banka interno izrađuje izvještaje i pravi alate za potrebe Sber-bank Europe grupacije. U skladu sa važećim EU stan-dardima (Bazel III) i zahtjevima grupacije, Banka je uvela dva nova pokazatelja likvidnosti koji se redovno računaju, kontrolišu i izvještavaju prema grupaciji. U pitanju je po-kazatelj LCR (Liquidity Coverage Ratio) koji prikazuje kratkoročnu likvidnost do mjesec dana i pokazatelj NSFR (Net Stable Funding Ratio) koji prikazuje srednjoročnu i dugoročnu poziciju likvidnosti Banke preko godinu dana.

LCR pokazatelj Banke iznosi 123% i iznad je propisanog minimuma od 60% (u primjeni od 01.10.2015. godine), što ukazuje da Banka u slučaju krize ima dovoljno likvidnih sredstava da pokrije neto odlive koji se mogu desiti u peri-odu do mjesec dana.

NSFR pokazatelj Banke iznosi 113% i iznad je minimalnog zahtjeva od 100% (u primjeni od 2018. godine), što znači da Banka sve dugoročne investicije i plasmane finansira iz dugoročnih ili stabilnih izvora.

Pored navedenog, Banka vrši stres-testove likvidnosti u različitim scenarijima u skladu sa parametrima grupacije, čime se obezbjeđuje adekvatan nivo rezervi likvidnosti za pokriće svih neočekivanih odliva. Za praćenje i mjerenje rizika likvidnosti, te izradu stres-testova odgovoran je sektor Tržišni i operativni rizici.

Tržišni rizik. Tržišni rizik je rizik od gubitka vrijednosti određenih pozicija koji proizilazi iz kretanja cijena i vrijed-nosti na tržištu, kamatnih stopa i deviznih kurseva. Ovi rizici mogu uticati na vrijednost portfolija u knjizi trgov-anja i bankarskoj knjizi.

Banka je izložena tržišnim rizicima uglavnom zbog ot-vorenih pozicija u bankarskoj knjizi. Tržišni rizici koji se u Banci prate su devizni rizik i kamatni rizik.

Tržišni rizik se kontroliše internim procedurama i limitima, važećim regulativama Agencije za bankarstvo Republike

Srpske, te u skladu s definisanim procedurama i limitima Sberbank Europe grupacije.

Devizni rizik. Devizni rizik (FX) je rizik gubitka usljed neg-ativnog kretanja kursa stranih valuta.

Izloženost deviznom riziku se prati dnevno u skladu sa zakonskim i interno utvrđenim limitima za svaku pojedinačnu valutu i ukupnu otvorenu deviznu poziciju. Mjesečni izvještaji o otvorenoj deviznoj poziciji se prezen-tuju na ALCO i RICO sjednicama.

U skladu sa Odlukom ABRS o minimalnim standardima za upravljanje deviznim rizikom, Banka mora da održava ukupnu otvorenu deviznu poziciju u iznosu ne većem od 30% od osnovnog kapitala na kraju svakog radnog dana. Prema internim propisima Banka izloženost deviznom riziku mjeri kroz otvorenost pozicija u stranoj valuti u odnosu na limite utvrđene u apsolutnim iznosima. U toku 2014. godine Banka je poštovala postavljene limite.

Najznačajniju otvorenu deviznu poziciju Banka ima u EUR valuti, kako je u BiH na snazi Currency Board režim sa fik-snim odnosom EUR i domaće valute, Banka nije izložena promjeni deviznog kursa. Strategija Banke je da otvorene pozicije u ostalim valutama drži na minimumu. Sve uku-pno, devizni rizik za Banku je na niskom nivou. Otvorena devizna pozicija se koristi i kao osnova za određivanje apetita za rizikom Banke.

Prema lokalnoj zakonskoj regulativi Banka nema obav-ezu obračuna kapitalnih zahtjeva za devizni rizik, dok je na nivou grupacije devizni rizik obuhvaćen u internoj procjeni adekvatnosti kapitala (ICAAP) u skladu sa Basel II regulativom, Stub II.

Devizni rizik je sastavni dio generalne strategije rizika Banke i vrši se redovna procjena njegove materijalnosti.

Kamatni rizik. Kamatni rizik je rizik od promjena i kre-tanja na tržištu kamatnih stopa koji na finansijsku poziciju Banke mogu imati negativan uticaj, kroz uticaj na prihode Banke i njenu kapitalnu osnovu. Izloženost kamatnom riziku posmatra se u bankarskoj knjizi.

Banka je izložena kamatnom riziku ukoliko kamatonosna aktiva i pasiva dospijevaju u različitim periodima, odnos-no ukoliko postoji ročna neusklađenost kamatonos-

Analiza poslovanja


17

nih pozicija, kao i ukoliko se kamatne stope mijenjaju u različitim periodima. Najznačajniju izloženost Banka ima u kamatonosnim pozicijama sa fiksnom kamatnom sto-pom, koje se posmatraju prema periodu njihovog ugovo-renog dospijeća. Dio kamatonosnih pozicija Banke nemaju ugovorom definisano dopijeće (depoziti po viđenju, štedni depoziti i dr.), za njihove pozicije primjenjuje se model ponašanja razvijen od strane Sberbank Europe grupacije ili stručne prestpostavke. Pozicije Banke koje su vezane za referentnu kamatnu stopu EURIBOR, raspoređuju se prema datumu sljedeće promjene kamatne stope.

Osnovu za upravljanje kamatnim rizikom i proces izvještavanja čini Gap izvještaj o neusklađenosti pozicija aktive, pasive i vanbilansnih stavki osjetljivih na prom-jenu kamatne stope, raspoređene na osnovu njihovog dospijeća ili ponovnog određivanja cijena.

Kamatni rizik se mjeri neto promjenom vrijednošću ka-matonosnih pozicija u bankarskoj knjizi, pod pretpostav-ljenim pomjeranjem od 200 bps u krivuljama prihoda. Ovaj izvještaj je utvrđen od strane grupacije i predstavlja mini-malni regulatorni zahtjev, u skladu sa Bazel metodologi-jom. Banka ima određen limit da neto promjena vrijed-nosti kamatonosnih pozicija može biti maksimalno 15% u odnosu na kapital, a koji je postavila grupacija. Banka u toku 2014. godine nije prelazila interno postavljeni limit od 10%. Izvještaj se koristi i kao osnova za određivanje apetita za rizikom Banke.

Gap izvještaj se računa na mjesečnoj osnovi. Banka pro-vodi stres testiranje kamatnog rizika u skladu sa paramet-rima grupacije. Rezultati izvještaja se prezentuju na ALCO i RICO sjednicama.

Prema lokalnoj zakonskoj regulativi Banka nema obav-ezu obračuna kapitalnih zahtjeva za kamatni rizik, dok je na nivou grupacije kamatni rizik obuhvaćen u internoj procjeni adekvatnosti kapitala (ICAAP) u skladu sa Basel II regulativom, Stub II.

Kamatni rizik je sastavni dio generalne strategije rizika Banke i vrši se redovna procjena njegove materijalnosti.

Operativni rizik. U skladu sa regulativom Evropske unije definicija operativnih rizika glasi:

“Operativni rizik znači rizik gubitka kao posljedica neadekvatnih ili neuspjelih internih procesa, ljudi i sistema ili rizik od vanjskih događaja, koji uključuje i pravni rizik.”

Okvir o praćenju operativnih rizika u Banci je definisan kako u skladu sa lokalnim regulatorom, tako i u skladu sa grupacijskim zahtjevima. Upravljanje operativnim rizikom je definisano politikama, procedurama i uputstvima koji se odnose na opšti okvir o upravljanju operativnim rizikom, internom evidencijom gubitaka, samoprocijenom rizika, internim sistemom kontrola, itd. Banka stalno unapređuje svijest o operativnom riziku kod zaposlenih kroz stalne treninge, obuke, elektronske radionice i stalan razvoj pro-cedura i sistema internih kontrola, te aktivno uključuje sve zaposlene u upravljanje operativnim rizikom.

Svaka organizaciona jedinica delegira barem jednog menadžera operativnog rizika poslovne linije (takozva-nog BLORM-a), koji je u obavezi da uspostavi u svojoj or-ganizacionoj jedinici sve principe operativnih rizika koje su definisane na nivou Banke. Budući da je operativni rizik inherentan kod svih procesa i poslovanja institucija, obično se podudara sa drugim vrstama rizika u bankama. Kod interakcije sa drugim vrstama rizika, operativni rizik je ili glavni pokretač gubitka ili doprinosi povećanju gubitka prouzrokovanim od strane drugih vrsta rizika. Ovi granični događaji značajno utiču na profil operativnog rizika i pri-kupljanje podataka o gubicima Banke. Tako da je Sberbank Europe grupacija definisala obimnu metodologiju kako da se tretiraju ovakvi događaji, a posebno prikupljanje podataka o gubicima Banke. Za prikupljanje podataka, mjerenje ključnih indikatora rizika i izvještavanje Banka koristi grupacijski alat BART (alat za poslovnu analizu op-erativnih rizika). Svaki događaj operativnog rizika sa stvar-nim gubitkom u određenom iznosu mora biti prijavljen i evidentiran u BART bazu.

Sektor Operativnih rizika dostavlja redovne i ad-hoc izvještaje Upravi banke, Odboru za rizike, Nadzornom od-boru banke i Grupaciji.

Drugi rizici. Banka aktivno prati i donosi adekvatne mjere u vezi sa upravljanjem rizicima kao što su: reputacioni, po-slovni i strateški, makroekonomski, rizik modela, pravni rizik, te rizik uticaja na okolinu i druge.

Analiza poslovanja


18

Finansijski izvještaj

19SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | ODGOVORNOST UPRAVE I NADZORNOG ODBORA

Uprava Banke dužna je pripremiti finansijske izvještaje za svaku poslovnu godinu, koji daju istinit i vjeran pri-kaz finansijskog položaja Banke, te rezultata njenog poslovanja i novčanog toka u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja, te ima odgovo-rnost za vođenje odgovarajućih računovodstvenih evi-dencija koje u svakom trenutku omogućuju pripremanje finansijskih izvještaja. Uprava ima opštu odgovornost za poduzimanje koraka koji su joj u razumnoj mjeri dostupni kako bi joj omogućili očuvanje imovine Banke, te sprečavanje i otkrivanje prevara i ostalih nepravil-nosti.

Uprava je odgovorna za odabir takvih računovodstvenih politika koje će biti u skladu sa važećim računovodstvenim standardima i za njihovu dosljednu primjenu, donošenje razumnih i razboritih odluka i procjena, te pripremanje

finansijskih izvještaja na principu neograničenosti vre-mena poslovanja, osim ako je pretpostavka da će Banka nastaviti s poslovanjem neprimjerena.

Uprava je dužna podnijeti na usaglašavanje Nadzornom odboru godišnje izvještaje Banke zajedno sa godišnjim finansijskim izvještajima, nakon čega Nadzorni odbor odobrava podnošenje godišnjih finansijskih izvještaja Skupštini akcionara na usvajanje.

Finansijski izvještaji na stranama od 4. do 65. kao i prilog uz finansijske izvještaje: Finansijski izvještaji u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srp-ske prikazani na stranama od 66. do 73. odobreni su od strane Uprave, za podnošenje Nadzornom odboru, 15. aprila 2015. godine te ih, potvrđujući ovo, potpisuju:

Odgovornost Uprave i Nadzornog odboraza pripremu i odobravanje godišnjih finansijskih izvještaja

Aleksandar KesićPredsjednik Uprave

Biljana RabitschČlan Uprave

20 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA

Izvještaj nezavisnog revizora vlasnicima Sberbank a.d. Banja luka

Izvještaj o finansijskim izvještajima

Izvršili smo reviziju priloženih finansijskih izvještaja Sberbank a.d. Banja Luka (u daljem tekstu: „Banka”), koji se sastoje od izvještaja o finansijskom položaju na dan 31. decembra 2014. godine, kao i izvještaja o sveobuhvatnoj dobiti, izvještaja o promjenama na kapitalu i izvještaja o novčanim tokovima za godinu koja se završila na taj dan, te sažetka značajnih računovodstvenih politika i ostalih napomena.

Odgovornost Uprave za finansijske izvještaje

Uprava je odgovorna za sastavljanje i objektivan prikaz ovih finansijskih izvještaja u skladu s Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja, kao i za takve interne kontrole koje Uprava odredi kao nužne za sastavljanje finansijskih izvještaja bez materijalno značajnih grešaka koje mogu nastati kao posljedica prevare ili pogreške.

Odgovornost revizora

Naša je odgovornost da izrazimo mišljenje o ovim fi-nansijskim izvještajima na osnovu naše revizije. Reviziju smo izvršili u skladu s Međunarodnim standardima re-vizije. Ovi standardi nalažu pridržavanje etičkih pravila te planiranje i sprovođenje revizije kako bi se s razum-nom mjerom utvrdili da finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne greške.

Revizija obuhvata sprovođenje procedura u svrhu prib-avljanja revizijskih dokaza o iznosima i obelodanjivan-jima u finansijskim izvještajima. Odabir procedura zavisi od procjene revizora, uključujući i procjenu rizika ma-terijalno značajnih grešaka u finansijskim izvještajima koje mogu nastati kao posljedica prevare ili greške. U procjenjivanju tih rizika, revizor razmatra interne kon-trole relevantne za sastavljanje i objektivan prikaz fi-nansijskih izvještaja u svrhu osmišljavanja revizijskih procedura prikladnih u postojećim uslovima, ali ne u svrhu izražavanja mišljenja o efikasnosti internih kon-

trola Banke. Revizija takođe uključuje ocjenu opravdan-osti primjene odgovarajućih računovodstvenih politika i primjerenosti računovodstvenih procjena izvršenih od strane rukovodstva, kao i ocjenu ukupnog prikaza fi-nansijskih izvještaja.

Uvjereni smo da su nam pribavljeni revizijski dokazi dovoljni te da čine odgovarajuću osnovu za potrebe izražavanja našeg mišljenja.

Mišljenje

Prema našem mišljenju, finansijski izvještaji objektivno i istinito prikazuju finansijski položaj Banke na dan 31. decembra 2014. godine i rezultate njenog poslovanja i novčane tokove za godinu koja se završila na taj dan, u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja.

Izvještaj o drugim pravnim i regulatornim zahtevima

U skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Repub-like Srpske od 8. aprila 2009. godine (broj: 01-640/09), Uprava Banke izradila je obrasce prikazane na stanama 66. do 73. („Obrasci“) koji sadrže Bilans stanja (Izvještaj o finansijskom položaju) na dan 31. decembra 2014. godine, Bilans uspjeha (Izvještaj o ukupnom rezulta-tu u periodu) od 1. januara do 31. decembra 2014. go-dine, Izvještaj o promjenama u kapitalu za period koji se završio na dan 31. decembra 2014. godine, Izvještaj o tokovima gotovine za period od 1. januara do 31. de-cembra 2014. godine i Vanbilansne evidencije na dan 31. decembra 2014. godine. Uprava Banke je odgovorna za ove Obrasce. Ove informacije su pravilno izvedene iz osnovnih finansijskih izvještaja koji su pripremljeni u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja koji su prikazani na stranama 4. do 65. i zasnovani su na računovodstvenoj evidenciji Banke.

Sarajevo, 15. april 2015. godine

21SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ O FINANSIJSKOM POLOŽAJU

Napomene2014.

‘000 KM2013.

‘000 KMAKTIVANovčana sredstva 15 172.638 36.972Obavezna rezerva kod Centralne banke 16 47.017 32.463Krediti i potraživanja od banaka 17 7.000 -Krediti i potraživanja od komitenata 18 602.396 489.370Finansijska imovina 19 394 417Nekretnine i oprema 20 11.605 9.599Nematerijalna imovina 21 4.690 3.552Ostala aktiva 22 2.593 4.150Osnovna sredstva namijenjena prodaji 23 3.436 1.292Ukupno aktiva 851.770 577.815OBAVEZEDepoziti banaka i drugih finansijskih institucija 24 84.862 66.398Depoziti komitenata 25 570.370 356.198Uzeti krediti 26 75.522 62.426Subordinirane obaveze 27 4.039 4.040Ostale obaveze 28 2.870 2.086Tekuća poreska obaveza 175 90Odložena poreska obaveza 29 124 125Rezervisanja 30 1.508 1.098Ukupno obaveze 739.470 492.461KAPITALAkcionarski kapital 31 62.198 38.728Premija na akcionarski kapital 15.235 15.235Zakonske i ostale rezerve iz dobiti 11.087 10.957Revalorizacione rezerve 1.113 1.125Regulatorne rezerve za kreditne gubitke 12.092 12.092Zadržana dobit 10.575 7.217Ukupno kapital 112.300 85.354Ukupno obaveze i kapital 851.770 577.815

Izvještaj o finansijskom položajuna dan 31. decembar 2014. godine

22 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2012 | IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI

Napomene2014.

‘000 KM2013.

‘000 KM

Prihod od kamata 7a 41.989 35.859

Rashod od kamata 7b (14.796) (12.478)

Neto prihod od kamata 27.193 23.381

Prihod od naknada i provizija 8a 12.084 9.499

Rashod od naknada i provizija 8b (2.255) (1.472)

Neto prihod od naknada i provizija 9.829 8.027

9 88 51

Neto kursne razlike (27) 88

Ostali poslovni prihod 9 144 421

Ukupni operativni prihodi 37.139 31.917

Gubici od umanjenja vrijednosti i rezervisanja 10 (7.092) (7.731)

Neto operativni prihodi 30.047 24.186

(1.614) (1.056)

Troškovi zaposlenih 11 (10.936) (8.839)

Troškovi amortizacije 12 (2.300) (1.614)

Ostali poslovni rashod 13 (12.490) (10.394)

Ukupni operativni rashodi (25.726) (20.847)

Dobit prije poreza 4.321 3.339

Porez na dobit 14 (846) (732)

Dobit tekuće godine 3.475 2.607

Ostala sveobuhvatna dobit - -

Ukupan rezultat za obračunski period 3.475 2.607

Zarada po akciji 31 68,87 83,45

Izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti za godinu završenu 31. decembra 2014. godine

23SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU

Izvještaj o promjenama na kapitalu za godinu završenu 31. decembra 2014. godine

Akcio-narski

kapital

‘000 KM

Premija na ak-

cionarski kapital

‘000 KM

Zakon-ske i

ostale rezerve iz dobiti

‘000 KM

Regu-latorne rezerve

za kreditne gubitke

‘000 KM

Rezerve fer vrijed-

nosti

‘000 KM

Revalo-rizacione rezerve0

‘000 KM

Zadržana dobit

‘000 KM

Ukupno

‘000 KM

Stanje na dan 1. januar 2013. 23.728 15.235 2.848 18.061 1.136 6.740 67.748 64.836

Povećanje akcio-narske glavnice emisijom običnih akcija

15.000 - - - - - 15.000 2.986

Dobit tekuće godine - - - - - 2.607 2.607

Ukupna sveo-buhvatna dobit

(74)

2.912

Ukupna sveo-buhvatna dobit za razdoblje

- - - - - 2.607 2.607 -

-

Transfer u zadržanu dobit

- - - - (12) 12 - -

Transfer odloženog poreza

- - - - 1 (1) - 67.748

Prenos na rezerve Banke - - 45 2.096 - (2.141) - 67.748

Rezerve iz dobiti po instrukcijama ABRS

- - 8.065 (8.065) - - - 15.000

2.607

24 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU

Izvještaj o promjenama na kapitalu za godinu završenu 31. decembra 2014. godine

Akcio-narski

kapital

‘000 KM

Premija na ak-

cionarski kapital

‘000 KM

Zakon-ske i

ostale rezerve iz dobiti

‘000 KM

Regu-latorne rezerve

za kreditne gubitke

‘000 KM

Rezerve fer vrijed-

nosti

‘000 KM

Revalo-rizacione rezerve0

‘000 KM

Zadržana dobit

‘000 KM

Ukupno

‘000 KM

Stanje na dan 31. decembar 2013. 38.728 15.235 10.958 12.092 1.125 7.217 85.354 2.607

- - - - - (12) 12 -

Stanje na dan 1. januar 2014.

38.728 15.235 10.958 12.092 1.125 7.217 85.354 -

Povećanje akcio-narske glavnice emisijom običnih akcija

23.470 - - - - - 23.470 -

Dobit tekuće godine

- - - - - 3.475 3.475 -

85.354

Ukupna sveo-buhvatna dobit za razdoblje

- - - - - 3.475 3.475

Transfer u zadržanu dobit - - - - (12) 12 -

Prenos na rezerve Banke - - 130 - - (130) -

Stanje na dan 31. decembar 2014. 62.198 15.235 11.087 12.092 1.113 10.575 112.300

25SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Novčani tokovi iz poslovnih aktivnostiPrilivi od kamata 38.743 30.537

Odlivi po osnovu plaćenih kamata (12.345) (10.576)

Neto prilivi po osnovu naknada i provizija 9.815 9.192

Naplaćena prethodno otpisana potraživanja 137 429

Odlivi po osnovu plaćanja zaposlenim i dobavljačima (23.099) (18.974)

Plaćeni porez na dobit (763) (802)

Novčani priliv prije promjena na poslovnim sredstvima i obavezama 12.488 9.806Promjene na poslovnim sredstvima i obavezamaNeto povećanje obavezne rezerve kod Centralne banke (14.554) (8.128)

Neto povećanje kredita i potraživanja od komitenata (116.325) (80.815)

Neto povećanje ostale aktive (718) (3.141)

Neto smanjenjepovećanje depozita banaka i ostalih finansijskih institucija 18.464 (49.680)

Neto povećanje depozita komitenata 212.012 109.799

Neto (povećanje)/smanjenje obračunatih kamata i ostalih obaveza 475 410

410 (1.454)

Promjene na poslovnim sredstvima i obavezama 99.355 (31.555)(21.749) (22.260)

Neto novčani tokovi iz poslovnih aktivnosti 111.843 (21.749)Novčani tokovi iz aktivnosti investiranja

Sticanje nekretnina i opreme (3.374) (3.401)

Sticanje nematerijalne imovine (2.068) (2.289)

Sticanje/ prilivi od prodaje finansijske imovine 22 21Neto novčani tokovi iz aktivnosti investiranja (5.420) (5.669)

Novčani tokovi iz aktivnosti finansiranja

Neto povećanje uzetih kredita 13.002 3.201Neto smanjenje subordiniranih obaveza - (3.912)

Prilivi od emisije akcionarskog kapitala 23.470 15.00050.808 65.969

Neto novčani tokovi iz aktivnosti finansiranja 36.472 14.289Kursne razlike (229) (696)

Neto povećanje novca i novčanih ekvivalenata 142.666 (13.825)Novac i novčani ekvivalenti na početku godine 36.983 50.808Novac i novčani ekvivalenti na kraju godine 179.649 36.983Novac i novčana sredstva se sastoje od sljedećih pozicija:Bruto novčana sredstva (napomena 15) 172.649 36.983Bruto krediti i potraživanja od banaka do tri mjeseca (napomena 17) 7.000 -

179.649 36.983

Izvještaj o novčanim tokovima za godinu završenu 31. decembra 2014. godine

26

Napomene uz finansijske izvještaje

1. DRUŠTVO KOJE JE PREDMET IZVJEŠTAVANJA

Sberbank a.d. Banja Luka (u daljem tekstu ‘’Banka’’) je društvo osnovano u Republici Srpskoj. Sjedište Banke je u Banjoj Luci, ulica Jevrejska 71.

Banka je osnovana 29. januara 1999. godine kao ne-zavisna banka pod imenom Komerc banka a.d. Banja Luka. Banka je počela sa radom na osnovu odluke Agen-cije za bankarstvo Republike Srpske broj 03-608-I/98. Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj Luci broj U/I 438/99 od 31. marta 1999. godine Banka je dobila naziv Zepter Komerc banka, a Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj Luci broj 071-0-REG-07-002019 od 19. septembra 2007. godine Banka je promjenila naziv i posluje kao Volks-bank a.d., Banja Luka. Pod sadašnjim nazivom posluje od 31. decembra 2013. godine. Promjena naziva je po-sljedica preuzimanja Sberbank Europe AG, Beč, Austrija od strane Sberbank Rusija, Moskva, Rusija, u prvom kvartalu 2013. godine.

Banka je registrovana u Republici Srpskoj za obavljanje kreditnih i depozitnih poslova u zemlji i inostranstvu, te poslova platnog prometa. U skladu sa propisima Re-publike Srpske, dužna je da posluje na principima likvid-nosti, solventnosti i rentabilnosti.

Na dan 31. decembar 2014. godine Banka ima centralu u Banjoj Luci i dvadeset i osam organizacionih dijelova u sljedećim gradovima: Banja Luka, Kozarska Dubica, Bijeljina, Gradiška, Srbac, Prijedor, Istočno Sarajevo, Trebinje, Prnjavor, Brod, Doboj, Gacko, Laktaši, Ljubinje, Trn, Teslić, Novi Grad, Modriča, Pale i Derventa.

2. OSNOVNE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE

Izjava o usklađenosti

Finansijski izvještaji Banke za 2014. godinu pripremljeni su u skladu s Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja („MSFI“).

Računovodstvena regulativa primjenjiva u Repu-blici Srpskoj je zasnovana na odredbana Zakona o računovodstvu i reviziji (“Zakon”) (“Službeni glasnik Republike Srpske br. 36/2009 i 52/2013). Društva pri-premaju i prezentuju finansijske izvještaje u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardi-ma (“MRS”), njihovim izmjenama i interpretacijama (Tumačenja standarda), Međunarodnim standardima fi-nansijskog izvještavanja (”MSFI”) i njihovim izmjenama i interpretacijama (Tumačenja Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja) koji su izdati od strane Od-bora za Međunarodne računovodstvene standarde i koji su prevedeni od strane Saveza računovođa i revi-zora Republike Srpske (po ovlašćenju Računovodstvene komisije Bosne i Hercegovine broj 2-11/06). Odluka o objavljivanju standarda broj O-1/4-2010 od 28. aprila 2010. godine je obavezujuća za periode koji počinju 1. januara 2010. godine. Ova odluka obuhvata MRS, MSFI i tumačenja izdata od strane Odbora i usvojena od strane EFAG-a do oktobra 2009. godine. Svi ranije izdati i na-knadno usvojeni standardi kao ni nova ili izmjenjena tumačenja MRS ili MSFI izdata od strane Odbora poslije oktobra 2009. godine nisu još uvijek prevedena niti ob-javljena.

U pripremi finansijskih izvještaja za godinu koja se završila 31. decembra 2014. godine Banka je razmotrila da li je primena standarda koji su naknadno izdati od strane Odbora i primenjivi za tekući računovodstveni period, ali koji nisu prevedeni niti objavljeni u Republici Srpskoj, rezultirala u materijalnom odstupanju od rel-evantne lokalne računovodstvene regulative. Zaključak je da to nije bio slučaj i iz tog razloga, po mišljenju ru-kovodstva Banke, ovi finansijski izvještaji takođe zado-voljavaju zakonske lokalne zahteve za objavljivanjem finansijskih izvještaja u skladu sa relevantnom primjen-jivom lokalnom zakonskom regulativom.

Finansijski izvještaji odobreni su za izdavanje od strane Uprave na dan 15. aprila 2014. godine i dostavljeni org-anima Banke na usvajanje.

Funkcionalna i prezentaciona valuta

Finansijski izvještaji iskazani su u konvertibilnim marka-ma („KM“) koja je funkcionalna i prezentaciona valuta.

SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE

27

Vrijednosti su zaokružene na najbližu hiljadu (ako drugačije nije navedeno).Centralna Banka Bosne i Hercegovine („Centralna banka“) sprovodi politiku kursa na principu „Currency Boarda“ prema kojem je KM vezana za EUR u odnosu 1 : 1,95583, koji je korišćen kroz 2013. i 2014. godinu. Očekuje se da će se ovo zadržati i u doglednoj budućnosti.

Osnove mjerenja

Finansijski izvještaji sastavljeni su na osnovu istorijskog troška ili amortizacionog troška sa izuzetkom hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju koje se vode po fer vrijednosti i građevinskih objekata koji se vode po tržišnoj vrijednosti umanjenoj za akumuliranu amor-tizaciju.

Korišćenje procjena i pretpostavki

Priprema finansijskih izvještaja zahtijeva od Uprave donošenje procjena i pretpostavki koje utiču na prim-jenu politika i iskazane iznose imovine, obaveza, pri-hoda i rashoda. Procjene i uz njih vezane pretpostavke zasnivaju se na istorijskom iskustvu i drugim faktorima za koje se smatra da su razumni u datim uslovima i uz raspoložive informacije na datum izrade finansijskih izvještaja, a rezultat čini osnovu za prosuđivanje knjigo-vodstvene vrijednosti imovine i obaveza koja nije lako utvrdiva iz drugih izvora. Stvarni rezultati mogu se raz-likovati od ovih procjena.Procjene i uz njih vezane pretpostavke kontinuirano se pregledaju. Izmjene računovodstvenih procjena priznaju se u razdoblju u kojem je procjena izmjenjena i budućim razdobljima, ako izmjena utiče i na njih. Pogledati napo-menu 5 – Računovodstvene procjene i pretpostavke u primjeni računovodstvenih politika.

3. SPECIFIČNE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE

a) Prihodi i rashodi od kamata

Prihodi i rashodi od kamata iskazuju se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti za sve instrumente koji don-ose kamatu po načelu obračunatih kamata primjen-

om metode efektivne kamatne stope, to jest, po stopi koja diskontuje procijenjene novčane tokove na neto sadašnju vrijednost tokom trajanja ugovora. Takvi prihodi i rashodi prikazani su kao prihodi od kamata i slični prihodi te rashodi od kamata i slični rashodi u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Prihodi i rashodi od kamata takođe uključuju prihode i rashode od naknada i provizija od kredita i potraživanja od klijenata ili poza-jmice od banaka, priznatih na osnovi efektivne kamatne stope.Metoda efektivne kamatne stope je metoda izračuna amortizovanog troška finansijske imovine ili finansijske obaveze i raspoređivanja prihoda ili rashoda od kama-ta u odgovarajućem vremenskom periodu. Efektivna kamatna stopa je stopa koja diskontuje procijenjene buduće gotovinske isplate ili uplate kroz očekivano tra-janje finansijskog instrumenta ili, tamo gdje je prikladno, kraći period, na neto knjigovodstvenu vrijednost finan-sijske imovine ili finansijske obaveze. Prilikom računanja efektivne kamatne stope, Banka vrši procjenu gotovi-nskih tokova uzimajući u obzir sve uslove ugovora koji se odnose na finansijski instrument, ali ne uzimajući u obzir buduće kreditne gubitke. Obračun uključuje sve naknade i provizije koje su ugovorne strane platile ili primile, a koje čine sastavni dio efektivne kamatne stope, troškove transakcija i sve druge premije ili dis-konte.

b) Prihodi i rashodi od naknada i provizija

Prihodi i rashodi od naknada većinom se sastoje od naknada za obavljanje domaćeg i međunarodnog plat-nog prometa, izdavanje garancija i akreditiva, kartično poslovanje, i mjenjačkim poslovima, te se priznaju u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti nakon što je usluga pružena.Troškovi supervizije banaka su reklasifikovani u 2014. godini iz Rashoda od naknada i provizija (napomena 8b.) u Ostali operativni rashod (Napomena 13.). Rekla-sifikacija je zbog uporedivosti podataka primjenjena i na 2013. godinu.

c) Preračunavanje stranih valuta

Transakcije u stranim valutama se preračunavaju u funkcionalnu valutu po važećem kursu na dan transak-cije. Dobici i gubici po osnovu kursnih razlika proizašli iz izvršenja takvih transakcija priznaju se u izvještaju o



28


sveobuhvatnoj dobiti. Nemonetarna imovina i stavke u stranoj valuti koje se mjere po istorijskom trošku preračunavaju se po kursu na datum transakcije i ne preračunavaju se ponovno na datum bilansa.

d) Neto dobici i gubici od kupoprodaje valuta, kursnih razlika po preračunavanju monetarne imovine i obaveza i finansijske imovine raspoložive za prodaju

Neto dobici i gubici od kupoprodaje valuta uključuju nerealizovane i realizovane dobitke i gubitke po os-novu kupoprodaje valuta i derivatnih finansijskih in-strumenata. Neto dobici i gubici od kursnih razlika nastalih svođenjem monetarne imovine i obaveza de-nominovanih u stranoj valuti, klasifikuju se kao ostali poslovni prihodi ili rashodi. Neto dobici i gubici od har-tija od vrijednosti raspoloživih za prodaju uključuju re-alizovane neto dobitke i gubitke od prodaje finansijske imovine raspoložive za prodaju.

e) Plaćanja po osnovu zakupa

Plaćanja po osnovu operativnog zakupa priznaju se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti linearnom metodom tokom trajanja zakupa.

f) Porez na dobit

Porez na dobit se bazira na oporezivoj dobiti za godinu i sastoji se od tekućeg i odgođenog poreza. Porez na dobit iskazuje se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti s izuzetkom poreza na dobit koji se odnosi na stavke priznate direktno u kapitalu i rezervama, kada se porez na dobit priznaje u kapitalu i rezervama. Tekući porez predstavlja očekivanu poresku obavezu obračunatu na oporezivu dobit za godinu prema zakonima Republike Srpske, koristeći poreske stope koje su bile na snazi ili su u suštini bile važeće na datum bilansa i sva usklađivanja poreske obaveze iz prethodnih razdoblja.Odloženi porezi obračunavaju se metodom bilansne obaveze. Odloženi porez na dobit odražava neto poreske efekte privremenih razlika između knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza za potrebe finansijskog izvještavanja i iznosa koji se koriste za potrebe izračuna poreza na dobit. Mjerenje odložene poreske imovine i obaveza prikazuje poreske posljedice koje bi proizašle iz načina na koji društvo na datum izvještavanja očekuje

da naplati odnosno podmiri knjigovodstvenu vrijednost imovine odnosno obaveza, na osnovu poreskih stopa koje su bile na snazi ili su u suštini bile važeće na datum izvještavanja.

Odložena poreska imovina i obaveze se ne diskontuju, a u izvještaju o finansijskom položaju se iskazuju kao dugoročna imovina i/ili dugoročne obaveze. Odložena poreska imovina priznaje se do iznosa za koji je vje-rovatno da će se ostvariti oporeziva dobit dovoljna za njeno korišćenje. Na svaki datum izvještavanja, Banka ponovo procjenjuje nepriznatu potencijalnu odloženu poresku imovinu i knjigovodstvenu vrijednost priznate odgođene poreske imovine.

g) Finansijski instrumenti

Klasifikovanje

Banka klasifikuje svoje finansijske instrumente u sljedeće kategorije: krediti i potraživanja, finansijska imovina raspoloživa za prodaju, finansijska imovina koja se drži do dospijeća i ostale finansijske obaveze. Klasifikovanje za-visi od namjere s kojom su finansijski instrumenti stečeni. Rukovodstvo određuje klasifikovanje finansijskih instru-menata prilikom početnog priznavanja.

1) Krediti i potraživanja

Krediti i potraživanja uključuju nederivativnu finan-sijsku imovinu koja ima fiksna ili odrediva plaćanja, i koja se ne kotira na aktivnom tržištu. Krediti i potraživanja nastaju kada Banka odobrava novčana sredstva komitentima bez namjere trgovanja tim potraživanjima te uključuju kredite i potraživanja od banaka, kredite i potraživanja od komitenata i sred-stva kod Centralne banke.

2) Finansijska imovina raspoloživa za prodaju

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju je nederivativna finansijska imovina koja se namjerava držati na neodređeno vrijeme, ali se može i prodati u svrhu održavanja likvidnosti ili u slučaju promjena kamatnih stopa, kurseva valuta ili cijena vlasničkih instrumenata. Finansijska imovina raspoloživa za prodaju uključuje vlasničke hartije od vrijednosti.


29

3) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća

Finansijska imovina koja se drži do dospijeća uključuje dužničke hartije od vrijednosti koje Banka ima nam-jeru i mogućnost da drži do njihovog dospijeća.

4) Finansijske obaveze

Finansijske obaveze klasifikovane su kao ostale finan-sijske obaveze. Ostale finansijske obaveze uključuju tekuće i depozitne račune i uzete kredite.ite.

Priznavanje i prestanak priznavanja Kupovina i prodaja finansijskih instrumenata koji su raspoloživi za prodaju, priznaju se na datum trgov-anja, odnosno datum kada se Banka obavezuje na ku-povinu ili prodaju instrumenta. Krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze priznaju se u trenutku kada je finansijska imovina predata zajmoprimcima, odnosno obaveza primljena od zajmodavaca.

Banka prestaje priznavati finansijske instrumente (u cijelosti ili djelimično) kada prava na gotovinske prilive od finansijskog instrumenta isteknu ili kada izgubi kon-trolu nad ugovornim pravima nad tom finansijskom imovinom. Navedeno se događa kada Banka u suštini prenese sve rizike i koristi od vlasništva na drugi poslov-ni subjekt ili kada su prava ostvarena, dospjela ili preda-ta. Banka prestaje priznavati finansijske obaveze samo kada prestanu postojati, tj. kada su ispunjene, otka-zane ili zastarjele. Ukoliko se uslovi finansijske obaveze promijene, Banka će prestati priznavati tu obavezu i is-tovremeno priznati novu finansijsku obavezu sa novim uslovima.

Početno i naknadno mjerenje Finansijska imovina i obaveze početno se priznaju po fer vrijednosti uvećanoj za transakcione troškove koji se di-rektno povezuju sa sticanjem ili izdavanjem finansijske imovine ili finansijske obaveze.Nakon početnog priznavanja, Banka vrednuje finansi-jsku imovinu raspoloživu za prodaju po njenoj fer vri-jednosti, bez umanjenja za troškove prodaje. Vlasničke hartije od vrijednosti klasifikovane kao raspoložive za prodaju koje nemaju kotiranu tržišnu cijenu na ak-tivnom tržištu i čija se fer vrijednost ne može pouzdano

utvrditi vrednuju se po trošku sticanja smanjenom za umanjenje vrijednosti.Nakon početnog priznavanja, finansijska imovina koja se drži do dospijeća, krediti i potraživanja se vrednuje po amortizovanom trošku korišćenjem metode efek-tivne kamatne stope, umanjeno za eventualna uman-jenja vrijednosti.Krediti i potraživanja i ostale finansijske obaveze se vrednuju po amortizovanom trošku. Dobici i gubici

Promjene u fer vrijednosti monetarnih hartija od vrijed-nosti klasifikovanih u kategoriju hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju denominovanih u stranoj valuti sastoje se od kursnih razlika koje proizlaze iz promjena u amortizovanom trošku i ostalih promjena u knjigov-odstvenoj vrijednosti. Dobici ili gubici od promjene fer vrijednosti monetarne imovine raspoložive za prodaju priznaju se direktno u rezervu fer vrijednosti u kapitalu i rezervama, te su objavljeni u izvještaju o promjenama u kapitalu i rezervama. Gubici od umanjenja vrijednosti, dobici i gubici od kursnih razlika, prihodi od kamata i amortizovanje premije ili diskonta primjenom metode efektivne kamatne stope na monetarnu imovinu raspoloživu za prodaju priznaju se u izvještaju o sveo-buhvatnoj dobiti. Kod prodaje ili umanjenja vrijednosti hartija od vrijednosti raspoloživih za prodaju, akumuli-rana nerealizovana dobit ili gubitak, priznati u kapitalu i rezervama, uključuju se u izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti. Kamata na hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju računa se metodom efektivne kamatne stope i priznaje se kao prihod od kamata u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Dobici ili gubici koji proizlaze iz finansijske imov-ine i obaveza koji se vode po amortizovanom trošku uključuju se u izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti tokom razdoblja amortizovanja, primjenom metode efektivne kamatne stope. Dobici ili gubici takođe mogu biti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti kod prestanka priznavanja finansi-jskog instrumenta ili kada je njegova vrijednost umanjena.

Ispravka vrijednosti finansijske imovine Banka redovno provjerava i prati da li postoje objektivni dokazi za umanjenje vrijednosti kredita i potraživanja



30

kao i ostale finansijske imovine. Obezvređenje finansi-jskih sredstava ili grupe finansijskih sredstava se prizna-je ako postoji objektivan dokaz o obezvređenju kao re-zultat jednog ili više događaja nastalih nakon inicijalnog priznavanja, a koji ima uticaj na procijenjene buduće novčane tokove iz finansijskih sredstava ili grupe fi-nansijskih sredstava, koji se mogu pouzdano procijeniti (“događaj koji dovodi do obezvređenja”).

1) Krediti i potraživanja

Ukoliko postoji objektivni dokaz za umanjenje vrijed-nosti kredita i potraživanja, gubitak usljed umanjenja vrijednosti utvrđuje se kao razlika između knjigov-odstvene vrijednosti imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih novčanih tokova diskontovanih originalnom efektivnom kamatnom stopom finan-sijske imovine. Obračun gubitka koji nastaje usljed umanjenja vrijednosti se sprovodi na individualnoj osnovi, odnosno korišćenjem individualnih podataka o sadašnjoj vrijednosti budućih novčanih tokova za sve individualno značajne kredite i potraživanja, i na grupnoj osnovi, odnosno korišćenjem jedinstvenih podataka na nivou odgovarajućih homogenih grupa o vrijednosti budućih novčanih tokova za sve kredite i potraživanja koji imaju dokaz za umanjenje vrijed-nosti i koji nisu individualno značajni.

Knjigovodstvena vrijednost imovine umanjuje se putem obračuna ispravke vrijednosti, a iznos gubitka priznaje se u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti. Uko-liko kredit ili potraživanje imaju varijabilnu kamatnu stopu, diskontnu stopu za utvrđivanje gubitka od umanjenja vrijednosti predstavlja tekuća efektivna kamatna stopa utvrđena ugovorom u trenutku kad nastupi umanjenje vrijednosti.

Finansijska imovina za koju ne postoji objektivni do-kaz za umanjenje vrijednosti uključuje se u finansijsku imovinu koja se grupiše u odgovarajuće homogene grupe sličnih karakteristika koje se onda razmatraju za umanjenje vrijednosti na portfolio osnovi.

Ukoliko je kredit nenaplativ, a sve pravne procedure su dovršene, te je poznat konačni iznos gubitka, kredit se direktno otpisuje. Ako se u narednom peri-odu iznos gubitka od umanjenja vrijednosti smanji, a umanjenje se direktno može povezati s događajem

koji se dogodio nakon otpisa, otpisani iznos ili isprav-ka vrijednosti se tada prihoduje u izvještaju o sveo-buhvatnoj dobiti. Otpis nenaplativih potraživanja vrši se na osnovu odluka Uprave Banke, a u skladu sa odlukama suda, dogovorima zainteresovanih strana i procjenama Banke.

U skladu sa regulativom Banka obračunava i rezer-visanja prema propisima Agencije za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) koje se definišu kao rezerve za kreditne gubitke po regula-tornom zahtjevu. Krediti, plasmani i druga izloženost Banke klasifikuju se u kategorije propisane od strane Agencije zavisno od stepena naplativosti koji se određuje na osnovu broja dana koliko je prekoračen rok dospijeća, procjene finansijskog položaja dužnika i kvaliteta instrumenata obezbjeđenja naplate. Iz-nos ukupnih rezervi po regulatornom zahtjevu se obračunava primjenom procenata propisanih od strane Agencije. Ukoliko je iznos ukupno obračunatih rezervi po regulatornom zahtjevu u skladu sa pro-pisima Agencije veći od sume vrijednosti ispravke vrijednosti obračunate u skladu sa zahtjevima MSFI i vrijednosti već formiranih rezervi za kreditne gu-bitke po regulatornom zahtjevu, navedena razlika se definiše kao nedostajuće rezerve za kreditne gubitke.


Banka na svaki datum izvještavanja provjerava post-oji li objektivni dokaz za ispravku vrijednosti pojedine finansijske imovine ili grupe finansijske imovine.

U slučaju vlasničkih instrumenata klasifikovanih kao raspoloživi za prodaju, značajno ili produženo sman-jenje fer vrijednosti instrumenata ispod troška sti-canja uzima se u obzir kod utvrđivanja mogućnosti postojanja dokaza za umanjenje vrijednosti. Ukoliko postoji takav dokaz, kumulativni gubitak (utvrđen kao razlika između troška sticanja i tekuće fer vrijed-nosti, umanjen za gubitak od ispravke vrijednosti, a koji je prethodno priznat u izvještaju o sveobuhvat-noj dobiti) prenosi se iz kapitala i rezervi i priznaje u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti.

Gubici od ispravke vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti po vlasničkim instrumen-tima ne ukidaju se kroz dobit ili gubitak. Ukoliko, u



31

narednom periodu, fer vrijednost dužničkog instru-menta klasifikovanog kao raspoloživ za prodaju po-raste, i porast je objektivno vezan za događaj nastao nakon što je gubitak od ispravke vrijednosti priznat u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti, gubitak od is-pravke vrijednosti se ukida u korist izvještaja o sveo-buhvatnoj dobiti.

3) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća Gubitak od umanjenja vrijednosti utvrđuje se kao ra-zlika između knjigovodstvene vrijednosti finansijske imovine i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih gotovinskih priliva diskontovanih tekućom tržišnom kamatnom stopom na sličnu finansijsku imovinu. Gubici od umanjenja vrijednosti po ovim instrumen-tima, priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti, ne ukidaju se naknadno kroz izvještaj o sveobuhvatnoj dobiti.

Specifični instrumenti

1) Novac i novčani ekvivalenti

Novac i novčani ekvivalenti sastoje se od novčanih sredstva i sredstva kod Centralne banke, te kredita i potraživanja od banaka s originalnim dospijećem do tri mjeseca.

2) Krediti i potraživanja od banaka

Krediti i potraživanja od banaka se klasifikuju kao krediti i potraživanja, te se vode po amortizovanom trošku.

3) Krediti i potraživanja od komitenata

Krediti i potraživanja od komitenata iskazuju se po amortizovanom trošku umanjenom za ispravku vri-jednosti kako bi se prikazali procijenjeni nadoknadivi iznosi.


Finansijska imovina raspoloživa za prodaju uključuje vlasničke hartije od vrijednosti. Vlasničke hartije od

vrijednosti klasifikovane su kao imovina raspoloživa za prodaju i vrednuju se po fer vrijednosti, osim uko-liko ne postoji pouzdana mjera fer vrijednosti, kada se one vrednuju po trošku sticanja, umanjenom za umanjenje vrijednosti.

5) Finansijska imovina koja se drži do dospijeća

Finansijska imovina koja se drži do dospijeća uključuje dužničke hartije od vrijednosti.

6) Depoziti banaka i drugih finansijskih insti-tucija i depoziti komitenata

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i de-poziti komitenata klasifikovani su kao ostale obaveze i početno se priznaju po fer vrijednosti umanjenoj za transakcione troškove, a naknadno se iskazuju po svom amortizovanom trošku metodom efektivne kamatne stope.

7) Uzeti krediti na koje se plaća kamata

Uzeti krediti na koje se plaća kamata inicijalno se priznaju po fer vrijednosti priliva, umanjenoj za pripadajuće transakcione troškove. Naknadno vred-novanje vrši se po amortizovanom trošku primjenom linearne metode.

h) Nekretnine i oprema Nekretnine i oprema se priznaju po istorijskom trošku te se umanjuju za akumuliranu amortizaciju i moguće umanjenje vrijednosti. U ranijim godinama (prije 1999. godine) su revalorizovani primjenom zvanično objav-ljenih koeficijenata revalorizacije na prvobitnu nabavnu ili revalorizovanu vrijednost i ispravku vrijednosti. Ru-kovodstvo Banke periodično vrši upoređivanje sadašnje knjigovodstvene vrijednosti opreme, investicija u toku i nematerijalnih ulaganja sa njihovom ‘’nadoknadivom vrijednošću’’, radi utvrđivanja eventualnih ispravki vri-jednosti.Amortizacija se ravnomjerno obračunava na nabavnu vrijednost, primjenom sljedećih propisanih godišnjih stopa, a sa ciljem da se sredstva u potpunosti otpišu u toku njihovog korisnog vijeka trajanja:

Napomene uz finansijske izvještajeNapomene uz finansijske izvještaje


32

2014. i 2013.

Zgrade 1,3% -1,52%

Oprema i ostala sredstva 7% - 30%

Ulaganja u tuđu imovinu 20% Rukovodstvo Banke smatra da stope amortizacije re-alno odražavaju ekonomsko svrsishodni vijek korišćenja osnovnih sredstava.

i) Nematerijalna imovina Nematerijalna imovina stečena od strane Banke vred-nuje se po trošku smanjenom za akumuliranu amor-tizaciju i ispravku vrijednosti. Troškovi razvoja kapitali-zuju se ako zadovoljavaju sve uslove navedene u MRS-u 38: „Nematerijalna imovina“.

Nematerijalna imovina amortizuje se linearnom meto-dom tokom procijenjenog korisnog ekonomskog vijeka upotrebe kako slijedi:

2014. i 2013.

Softver 20%

Korisni vijek upotrebe provjerava se i koriguje, ukoliko je potrebno, na svaki datum bilansa. Rezidualne vrijed-nosti ne uzimaju se u obzir.

j) Imovina u zakupu

Zakupi u kojima Banka preuzima sve rizike i nagrade povezane s vlasništvom, klasifikuju se kao finansijski zakupi. Na datum bilansa, Banka nije imala finansijskih zakupa, bilo kao zakupodavac ili zakupoprimac. Ostali zakupi su operativni zakupi.

k) Ispravka vrijednosti nefinansijske imovine Imovina koja ima nedefinisan korisni vijek upotrebe ne podliježe obračunu amortizacije, a za navedenu imovinu vrši se provjera ispravke vrijednosti najmanje jednom godišnje. Imovina koja se amortizuje provjerava se radi ispravke vrijednosti uvijek kada događaji ili promjene

uslova ukazuju da knjigovodstvena vrijednost možda neće biti nadoknadiva. Nematerijalna imovina koja još nije raspoloživa za korišćenje procjenjuje se na svaki da-tum bilansa. Gubitak od ispravke vrijednosti priznaje se u svim slučajevima kada je knjigovodstvena vrijednost imovine veća od njezinog nadoknadivog iznosa. Gubici od ispravke vrijednosti priznaju se u izvještaju o sveo-buhvatnoj dobiti.

Nadoknadivi iznos nekretnina i opreme, investicionih nekretnina, te nematerijalne imovine je neto prodajna vrijednost ili vrijednost u upotrebi, zavisno od toga koji je iznos viši. U svrhu procjene ispravke vrijednosti, imov-ina se grupiše na najnižem nivou za koji je moguće utvr-diti posebno odredive gotovinske tokove (jedinice koje generišu gotovinu). Vrijednost u upotrebi se procjenjuje diskontovanjem očekivanih budućih novčanih tokova na njihovu sadašnju vrijednost koristeći diskontnu stopu prije poreza koja odražava trenutnu tržišnu procjenu vremenske vrijednosti novca i rizike specifične za imov-inu ili jedinicu koja generiše gotovinu.

Ostala nefinansijska imovina, osim goodwill-a, nad ko-jom je izvršena ispravka vrijednosti, procjenjuje se na svaki datum bilansa radi mogućeg ukidanja ispravke vrijednosti. Gubitak od ispravke vrijednosti se ukida ukoliko je došlo do promjene u procjenama koje su bile korišćene za određivanje nadoknadivog iznosa. Gubitak od umanjenja vrijednosti se ukida samo do knjigovod-stvene vrijednosti imovine, umanjene za akumuliranu amortizaciju, kakva bi bila obračunata da nije priznat gubitak od ispravke vrijednosti

l) Beneficije za zaposlene Kratkoročni troškovi

Za račun zaposlenih, Banka uplaćuje penziono i zdravst-veno osiguranje koje se obračunava na bruto plate, kao i pripadajuće poreze po ovom osnovu za koje je osnovica neto plata. Ovi se doprinosi uplaćuju na račun relevant-nih državnih fondova prema važećoj zakonskoj regula-tivi tokom cijele godine. Naknada za topli obrok i trans-port, kao i regres za godišnji odmor se obračunavaju i plaćaju u skladu sa lokalnom zakonskom regulativom. Ovi se troškovi priznaju u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti u razdoblju u kojem su nastali troškovi osoblja.

Napomene uz finansijske izvještajeNapomene uz finansijske izvještaje


33

Obaveze za doprinose za penzione fondove s propisan-im iznosom doprinosa priznaju se kao trošak u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti razdoblja u kojem su nastali.

Dugoročni troškovi: otpremnine za penzije

U skladu s zakonom o radu Banka nema obavezu uplaćivati otpremnine za penzije za penzionere do vre-mena odlaska u penziju. Dugoročna obaveza koja se odnosi na otpremnine kod odlaska u penziju se računa kao sadašnja vrijednost budućih novčanih uplata koju obračunava ovlašćeni aktuar.

m) Rezervisanja Rezervisanja se priznaju kad Banka ima sadašnju zakon-sku ili izvedenu obavezu kao posljedicu prošlih događaja i ako je vjerovatno da će biti potreban odliv sredstava koji sadrže ekonomske koristi radi podmirivanja obaveze te ako se iznos obaveze može pouzdano procijeniti.

Rezervisanja za obaveze i troškove održavaju se na nivou koji rukovodstvo Banke smatra dovoljnim za pokrivanje nastalih i mogućih budućih gubitaka. Ru-kovodstvo određuje adekvatnost rezervisanja na osn-ovu uvida u pojedine stavke, važeće ekonomske uslove, karakteristike rizika određenih kategorija transakcija kao i u ostale relevantne faktore.

Rezervisanja se ukidaju samo za one troškove za koja su rezervisanja inicijalno i priznata. Ako odliv ekonom-skih koristi za podmirenje obaveza više nije vjerovatan, rezervisanje se ukida.

n) Akcionarski kapital Akcionarski kapital predstavlja nominalnu vrijednost uplaćenih redovnih akcija klasifikovanih kao kapital i denominovan je u KM.

o) Premija na akcionarski kapital

Premija na akcionarski kapital predstavlja razliku između uplaćenog iznosa i nominalne vrijednosti izdatih akcija.

p) Zakonske rezerve

Zakonske rezerve su formirane u skladu sa Zakonom o preduzećima Republike Srpske koji zahtijeva da se 5% dobiti godine prenosi u zakonske rezerve sve do iznosa 10% akcionarskog kapitala. Zakonske rezerve do 10% akcionarskog kapitala mogu se koristiti za pokriće gu-bitka tekuće i prošlih godina.

q) Regulatorne rezerve za kreditne gubitke Kao što je objašnjeno u napomeni 3.g. regulatorna rezerva za kreditne gubitke predstavlja razliku između umanjenja vrijednosti izračunatog u skladu sa zahtjevi-ma MSFI-a i umanjenja vrijednosti izračunatog u skladu sa propisima Agencije, ukoliko je posljednje umanjenje veće.

Stanje u rezervama na datum izvještaja predstavlja iz-nos za koji je umanjenje vrijednosti izračunato u skladu sa Agencijom bilo veće od izračunatog u skladu s MSFI u prethodnim periodima.

Na dan 31. decembra 2014. godine Banka je procijenila da regulatorne rezerve za kreditne gubitke kumula-tivno iznose 23.514 hiljada KM (2013.: 21.637 hiljada KM). Nedostajuće rezerve po zahtjevu regulatora na dan 31. decembra 2014. godine iznose 11.422 hiljada KM (2013.: 9.545 hiljada KM). Na osnovu instrukcija Agencije, počev od 31.12.2014. godine, banke nisu u obavezi vršiti pokriće nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu iz dobi-ti. Iznos nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu koji je pokriven iz dobiti u 2012., 2013. i 2014. godini Ban-ka može uključiti u osnovni kapital. Ove rezerve mogu se koristiti za pokriće gubitka, povećanje zakonskih rezervi ili dokapitalizaciju Banke. Iznos nedostajućih rezervisanja po zahtjevu regulatora na dan 31. decem-bra 2014. godine je odbitna stavka od regulatornog kap-itala u obračunu adekvatnosti kapitala Banke.

r) Rezerva fer vrijednosti

Rezerva fer vrijednosti se odnosi na nerealizovane neto dobitke i gubitke usled promjene u fer vrijednosti fi-nansijske imovine raspoložive za prodaju, umanjeno za odloženi porez.

s) Dividende Dividende na redovne akcije se priznaju kao obaveza



34


u razdoblju u kojem su odobrene od strane akcionara Banke.

t) Zarada po akciji

Banka iskazuje osnovnu zaradu po akciji. Osnovna zarada po akciji računa se dijeljenjem dobiti ili gubitka tekućeg perioda namijenjene redovnim akcionarima Banke ponderisanim prosječnim brojem redovnih akcija u opticaju tokom godine.

u) Vanbilansne preuzete i potencijalne obaveze U uobičajenom toku poslovanju Banka odobrava finan-sijske garancije koje se sastoje od akreditiva, garancija i jemstava. Finansijske garancije se incijalno priznaju u finansijskim izvještajima po fer vrijednosti. Nakon inci-jalnog priznavanja, obaveze Banke koje proističu iz fi-nansijskih garancija vrednuju se u iznosu amortizovane naknade ili iznosu najbolje procjene troškova neophod-nim da bi se izmirila finansijska obaveza koja nastaje kao rezultat garancije, u zavisnosti koji je iznos veći.

Po osnovu finansijske garancije povećanje obaveza se iskazuje na teret izvještaja o sveobuhvatnoj dobiti. Primljene naknade se priznaju u korist izvještaja o sveo-buhvatnoj dobiti u okviru prihoda od naknada i provizija tokom perioda korišćenja garancije po pravolinijskoj os-novi.

v) Sredstva u ime i za račun trećih osoba Banka upravlja sredstvima u ime i za račun pravnih lica i građana. Navedena sredstva ne čine dio imovine Banke te su stoga isključena iz njezinog bilansa. Za pružene usluge Banka ostvaruje naknadu.

w) Izvještavanje po segmentima Poslovni segment predstavlja dio imovine i poslovnih aktivnosti (proizvodi i usluge) koji podliježu rizicima i koristima različitim od onih u nekim drugim poslovnim segmentima. Geografski segment generiše proizvode ili usluge unutar određenog privrednog okruženja koji podliježu rizicima i koristima različitim od onih segmenata koji posluju u nekim drugim privrednim okruženjima.

Banka je identifikovala četiri glavna segmenta: Retail, Corporate, Finansijska tržišta i ALM, i Centrala. Os-novne informacije po segmentima zasnivaju se na in-ternoj izvještajnoj strukturi poslovnih segmenata. Re-zultati segmenata mjere se primjenom internih cijena (napomena 6).

x) Promjene računovodstvenih politika Računovodstvene politike su u skladu sa onima iz pre-thodne godine, osim za sledeće izmjene MSFI-a koje su stupile na snagu od 1. januara 2014. godine:

• MRS 32 Finansijski instrumenti: prezentacija (dopu-na) – Prebijanje finansijskih sredstava i finansijskih obaveza

• MSFI 10 Konsolidovani finansijski izvještaji, MRS 27 Pojedinačni finansijski izvještaji

• MSFI 12 Objelodanjivanje učešća u drugim entiteti-ma

• MRS 39 Finansijski instrumenti (dopuna): Prizna-vanje i vrijednovanje – Obnavljanje derivata i nas-tavak računovodstva hedžinga

• MRS 36 Umanjenje vrijednosti imovine (dopuna) - Objelodanjivanje nadoknadivog iznosa za nefinan-sijsku imovinu

• IFRIC 21 Dažbine

Uticaj usvajanja standarda ili interpretacije na finansi-jske izvještaje je opisan u nastavku.

• MRS 32 Finansijski instrumenti: prezentacija (dopu-na) – Prebijanje finansijskih sredstava i finansijskih obaveza

Ove dopune pojašnjavaju postojanje zakonskog prava prebijanja priznatih iznosa. Dopune takođe pojašanjavu primjenu kriterijuma prebijanja definisanog kroz MRS 32 kod sistema izmirivanja (kao što su sistemi cen-tralne klirinške kuće) koji primjenjuje mehanizme bruto izmirivanja koji nisu istovremeni. Primjena ovog stan-


35

darda nije imala uticaja na finansijski položaj ili rezultate Banke.

• Učešća u drugim pravnim licima (Izmjene u MSFI 10, MSFI 12 i MRS 27)

Ove izmjene daju izuzeće iz zahtjeva za konsolidaciju za entitete koje ispunjavaju definiciju investicionih entiteta u skladu sa MSFI 10 Konsolidovani finansijski izvještaji i moraju se primjeniti retrospektivno, pod određenim tranzicionim uslovima. Izuzetak od konsolidacije zahtje-va da investicioni entiteti računovodstveno priznaju ul-aganja u zavisna društva po fer vrijednosti preko bilansa uspjeha. Ove izmjene nemaju uticaj na Banku.

• MRS 39 Finansijski instrumenti (dopuna): Prizna-vanje i vrijednovanje - Obnavljanje derivata i nas-tavak računovodstva hedžinga

U skladu sa dopunama ne treba prestati sa računovodstvom hedžinga ako je hedžing derivat ob-novljen, pod uslovom da su ispunjeni određeni kriteri-jumi. Odbor je dao izmjenu uskog obima MRS 39 kako bi dozvolio nastavak računovodstva hedžinga u određenim okolnostima kada se druga ugovorna strana hedžing instrumenta mijenja kako bi se postigao kliring tog instrumenta. Primjena ovog standarda nema uti-caja na finansijski položaj ili rezultate Banke.

• MRS 36 Umanjenje vrijednosti imovine (dopuna) - Objelodanjivanje nadoknadivog iznosa za nefinan-sijsku imovinu

Izmjene uklanjaju neželjene posljedice MSFI 13 na objelodanjivanja zahtijevana MRS 36. Pored toga, izm-jene zahtijevaju objelodanjivanja nadoknadivih iznosa imovine ili jedinica koje generišu gotovinu, za koje su gubici od umanjenja vrijednosti priznati ili ukinuti to-kom posmatranog perioda. Primjena ovog izmjenjenog standarda nema uticaja na finansijski položaj ili rezul-tate Banke.

• IFRIC 21: Dažbine

Odbor za tumačenje je upitan na koji način bi društva trebalo da priznaju obaveze za plaćanje dažbina zahtjevanih od države, osim poreza na dobit u svo-jim finansijskim izvještajima. Ovo tumačenje odnosi

se na tumačenje MRS-a 37 Rezervisanja, potencijalne obaveze i potencijalna imovina. MRS 37 utvrđuje kriteri-jume priznavanja obaveze, od kojih je jedan od kriteri-juma da Banka ima sadašnju obavezu nastalu kao rezul-tat prošlih događaja (poznat kao obavezujući događaj). Takođe pojašnjava da se dažbina priznaje progresivno samo ako se aktivnost koja aktivira dažbinu, događa to-kom određenog vremena, u skladu sa zakonima. Novo tumačenje nije imalo uticaja na finansijske rezultate Banke.

• MSFI 10, MSFI 12 i MRS 28: Investicioni entiteti: primjena izuzeća od konsolidacije

Izmjene i dopune se odnose na pitanja koja proizlaze iz prakse u primjeni izuzeća konsolidacije. Izmjene i dopune su na snazi za godišnje periode koja počinju na dan ili nakon 1. januara 2016. godine. Izmjene i do-pune pojašnjavaju da se izuzeće od prikaza konsoli-dovanih finansijskih izvještaja odnosi na investiciono društvo kada je ono zavisno društvo matičnog društva, te kada investiciono društvo mjeri ulaganje svih svo-jih zavisnih društava po fer vrijednosti. Konačno, izm-jene i dopune MRS-a 28 Ulaganja u zavisna društva ili zajedničke poduhvate dopuštaju investitoru, prilikom primene metode učešća, zadrže mjerenje po fer vri-jednosti koja primjenjuje zavisno društvo investicionog društva ili zajednički pothvat na svoja učešća u zavis-nim društvima.

• MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema, MRS 38 Nematerijalna ulaganja (izmjena): Pojašnjenje prih-vatljivih metoda obračuna amortizacije

Izmjena stupa na snagu za periode koji počinju 1. jan-uara 2016. godine i pojašnjava principe MRS 16 i MRS 38 prema kojima prihodi odražavaju ekonomske koristi koje se generišu poslovanjem (čiji je imovina dio) a ne ekonomske koristi koji se uživaju korišćenjem imov-ine. Kao rezultat, odnos generisanih prihoda i ukupnih očekivanih prihoda koji će se generisati ne može se ko-ristiti pri amortizaciji nekretnina, postrojenja i opreme te se može koristiti samo u vrlo ograničenim okolnosti-ma pri amortizaciji nematerijalnih ulaganja. Ne očekuje se da će izmjene i dopune imati uticaja na finansijsko izvještavanje Banke.



36

• Izmjene i dopune MRS-a 19: Definisani planovi na-knada: doprinosi zaposlenih

Izmjene i dopune ove izmjene stupaju na snagu za peri-ode koji počinju 1. jula 2014. godine ili nakon toga. MRS 19 zahtijeva da Banka razmotri doprinose od zaposlenih ili trećih lica prilikom priznavanja definisanih planova naknada. Svrha izmjena i dopuna je pojednostavljenje priznavanja ovih doprinosa na koje, na primer, ne utiče broj godina službe zaposlenog, što bi bio slučaj prilikom obračuna doprinosa zaposlenog koji bi se računao kao fiksni procenat zarade. Ne očekuje se da će izmjene i dopune imati uticaja na finansijsko izvještavanje Banke.

• MSFI 9 Finansijski instrumenti: Klasifikacija i vrjed-novanje

MSFI 9 se primjenjuje na godišnje periode koji počinju 1. januara 2018. godine, ili nakon toga, pri čemu je doz-voljena ranija primjena. Finalna verzija MSFI 9 odražava sve faze projekta finansijskih instrumenata i zamjen-juje MRS 39 Finansijski instrumenti: Priznavanje i vrjed-novanje, kao i sve prethodne verzije MSFI 9. Standard uvodi nove zahtijeve za priznavanje i vrjednovanje, obezvrjeđenje i računovodstvo hedžinga. Banka tre-nutno procjenjuje uticaj ovog standarda na finansijsko izvještavanje.

• Izmene i dopune MSFI 11: Ulaganje u zajedničke aranžmane (izmena): Računovodstvo sticanja učešća u zajedničkim operacijama

Ove izmjene i dopune stupaju na snagu za godišnje periode koji počinju 1. januara 2016. godine ili nakon toga. MSFI 11 se odnosi na računovodstveni tretman učešća u zajedničkim poduhvatima i zajedničkim op-eracijama. Izmjene daju nove smjernice o tome kako računovodstveno tretirati sticanje učešća u zajedničkoj operaciji koja čini poslovanje u skladu sa MSFI, i utvrđuje adekvatan računovodstveni tretman takvih sticanja. Ne očekuje se da će izmjene i dopune imati uticaja na fi-nansijsko izvještavanje Banke.

• MSFI 14 Računi regulatornih aktivnih vremenskih razgraničenja

Standard stupa na snagu za godišnje periode koji počinju 1. januara 2016. godine. Odbor je pokrenuo projekat ko-jim razmatra brojna pitanja regulacije stopa i cijena i planira da objavi raspravu o ovoj temi u 2014. godini. U međuvremenu, Odbor je odlučio da razvije MSFI 14 kao privremenu mjeru. MSFI 14 dozvoljava da se kod prve primjene nastavi sa priznavanjem iznosa koji se odnose na regulaciju stope i cijena u skladu sa ranijim regula-tornim okvirom. Međutim, kako bi se poboljšala upor-edivost sa društvima koja već primjenjuju MSFI, a nisu priznala takve iznose, standard zahtjeva da se efekat regulisanja stopa i cijena iskaže odvojeno od drugih stavki. Entiteti koji već prikazuju finansijske izvještaje po MSFI nisu u obavezi da primjene standard. Banka trenutno procjenjuje uticaj ovog standarda na finansi-jsko izvještavanje.

• MSFI 15 Prihodi iz ugovora sa kupcima

Standard stupa na snagu za periode koji počinju 1 janu-ara 2017. godine. MSFI 15 ustanovljava novi model od pet koraka za priznavanje prihoda koji nastaju kao rezultat ugovora sa kupcima (sa ograničenim izuzecima), bez obzira na vrstu prihoda ili industriju. Zahtjevi standarda će se primjenjivati na priznavanje i vrjednovanje dobita-ka i gubitaka od prodaje nefinansijskih sredstava koja nije proizvod redovnih aktivnosti entiteta (npr. prodaja nekretnina, postrojenja i opreme ili nematerijalne imov-ine). Zahtjevaće se značajna dodatna objelodanjivanja, uključujući disagregaciju ukupnih prihoda; informacije o ispunjenju obaveza; promjene u stanju ugovorene imov-ine i obaveza između perioda i značajna prosuđivanja i procjene. Banka trenutno procjenjuje uticaj ovog stan-darda na finansijsko izvještavanje.

• MRS 27: Pojedinačni finansijski izveštaji (izmjena)

Izmjene i dopune stupaju na snagu za godišnje periode od 1. januara 2016. godine. Izmjenama i dopunama je dozvoljeno entitetima da koriste metod udjela za prizn-avanje ulaganja u zavisna društva, zajedničke poduh-vate i pridružena društva u njihovim pojedinačnim finansijskim izvještajima, što će pomoći određenim za-konodavstvima prelaz na MSFI za pojedinačne finansi-jske izvještaje, smanjujući troškove usaglašavanja, pri tom ne umanjujući obim informacija dostupnih inves-



37

titorima. Banka trenutno procjenjuje uticaj ovog stan-darda na finansijsko izvještavanje.

• Izmjene i dopune MSFI 10 Konsolidovani finansijski izvještaji i MRS 28 Ulaganja u pridružena društva i zajedničke poduhvate: Prodaja ili prenos sredstava između investitora i njegovog pridruženog entiteta ili zajedničkog poduhvata

Izmjene i dopune adresiraju potvrđenu nekonzistent-nost između zahtjeva MSFI 10 i MRS 28, prilikom evi-dentiranja prodaje ili doprinosa imovine između inves-titora i njegovog pridruženog društva ili zajedničkog poduhvata. Glavna posljedica izmjena i dopuna jeste da se celokupan iznos dobitka ili gubitka priznaje uko-liko je predmet transakcije poslovanje (bez obzira da li je smještena u zavisnom entitetu ili ne). Djelimični dobitak ili gubitak se priznaje u slučaju kada transakcija uključuje imovinu koja se ne može smatrati poslovan-jem, čak iako se ta imovina nalazi kod zavisnog društva. Dopune stupaju na snagu za periode koji počinju 1. janu-ara 2016. godine. Ne očekuje se da će ove izmjene imati uticaja na finansijsko izvještavanje Banke.

• MRS 1: Prezentacija finansijskih izvještaja

Izmene i dopune MRS 1 Prezentacija finansijskih izveštaja ohrabruju kompanije u primeni profesionalne procene u odlučivanju koje informacije će obelodaniti i kako da ih strukturiraju u svojim finansijskim izveštajima. Izmene i dopune stupaju na snagu za godišnje periode od 1. janu-ara 2016. godine, ili nakon toga. Užim fokusom izmena i dopuna se više pojašnjava MRS 1 nego što se menjaju postojeći zahtevi. Izmene i dopune se odnose na ma-terijalnost, redosled napomena uz finansijske izveštaje, zbirove i njihovo raščlanjavanje, računovodstvene poli-tike i prezentaciju stavki ostalog ukupnog rezultata (OCI) koji proizilazi iz ulaganja po metodi učešća.

Godišnja poboljšanja – Ciklus 2010- 2012

Odbor za MRS je izdao godišnja poboljšanja MSFI ciklu-sa 2010-2012, koja predstavljaju skup izmjena i dopuna MSFI. Izmjene su efektivne za godišnje periode koja počinju od 1. jula 2014. godine.

• MSFI 2 Plaćanje akcijama: Ovo poboljšanje mi-jenja definicije “uslovi sticanja” i “stanje na tržištu

” i dodaje definicije za “sticanje učinaka” i “stanje usluga“ (koji su prethodno bili deo definicije “uslovi plaćanja”).

• MSFI 3 Poslovne kombinacije: Ovo poboljšanje pojašnjava da se potencijalna naknada u poslovnoj kombinaciji koja nije klasifikovana kao kapital nak-nadno vrijednuje po fer vrijednosti kroz bilans us-pjeha bez obzira da li spada u djelokrug MSFI 9.

• MSFI 8 Segmenti poslovanja: Ovo poboljšanje zahti-jeva od entiteta da objelodani prosuđivanje ruko-vodstva u primjeni kriterijuma za objedinjavanje po operativnim segmentima i pojašnjava da će entiet samo obezbjediti usaglašavanje ukupnih sredstava po segmentima sa sredstvima entiteta, ukoliko se o segmentima izvještava redovno.

• MSFI 13 Mjerenje fer vrijednosti: Ovo poboljšanje u dijelu „Osnove donošenja zaključaka“ MSFI 13 pojašnjava da se izdavanjem MSFI 13 i izmjenama MSFI 9 i MRS 39 nije onemogućilo da se kratkoročna potraživanja i obaveze bez iskazane kamatne stope na fakturama ne diskontuju, ukoliko efekt nije ma-terijalan.

• MRS 16 Nekretnine, postrojenja i oprema: Dopuna pojašnjava da kada se nekretnine, postrojenja ili op-reme revalorizuju, bruto knjigovodstvena vrijednost se koriguje na način koji je u skladu sa revalorizaci-jom knjigovodstvene vrijednosti.

• MRS 24 Objelodanjivanja odnosa sa povezanim licima: Dopuna pojašnjava da se enitet koji pruža usluge ključnog rukovodstva izvještajnom entitetu ili matičnom preduzeću izvještajnog entiteta, sma-tra povezanim licem izvještajnog entiteta.

• MRS 38 Nematerijalna ulaganja: Dopuna pojašnjava da kada se revalorizuje nematerijalno ulaganje, bru-to knjigovodstvena vrijednost se koriguje na način koji je u skladu sa revalorizacijom knjigovodstvene vrijednosti.

Godišnja poboljšanja – Ciklus 2011 – 2013

Međunarodni odbor za računovodstvene standarde je donio godišnja poboljšanja MSFI ciklusa 2011-2013, koja



38

predstavljaju skup izmjena i dopuna MSFI. Izmjene su efektivne za godišnje periode koja počinju od 1. jula 2014. godine.

• MSFI 1 Prva primjena MSFI: Ovo poboljšanje pojašnjava da entitet može izabrati da primjeni bilo tekući standard bilo novi standard koji još uvek nije obavezan, ali ukoliko izabere drugu opciju, mora izmjenu da primeni i na prethodni period.

• MSFI 3 Poslovne kombinacije: Ovo poboljšanje pojašnjava da se iz delokruga MSFI 3 isključuje računovodstveni tretman osnivanja zajedničkog poduhvata u finansijskim izvještajima samog zajedničkog poduhvata.

Godišnja poboljšanja – Ciklus 2011 - 2013

• MSFI 13 Mjerenje fer vrijednosti: Ovo poboljšanje pojašnjava da djelokrug izuzeća iz portfolija defini-san u paragrafu 52, MSFI 13, uključuje sve ugovore koji se računovodstveno obuhvataju kroz MRS 39 Finansijski instrumenti: Priznavanje i vrjednovanje ili MSFI 9 Finansijski instrumenti:, bez obzira na to da li ispunjavaju definiciju finansijskih sredstava ili finansijskih obaveza, kao što je definisano u MRS 32 Finansijski instrumenti: Prezentacija.

• MRS 40 Ulaganje u nekretnine: Ovo poboljšanje pojašnjava da utvrđivanje da li određena transakcija zadovoljava definiciju kako poslovne kombinacije, kao što je definisano u MSFI 3 Poslovne kombinaci-je, tako i investicione nekretnine, kao što je defini-sano u MRS 40 Investicione nekretnine, zahtjeva odvojenu primjenu oba standarda, nezavisno jedan od drugog.

Godišnja poboljšanja – Ciklus 2012 – 2014

Međunarodni odbor za računovodstvene standarde izdao je godišnja poboljšanja za ciklus 2012 – 2014, koja predstavljaju skup izmjena i dopuna MSFI. Ova poboljšanja su na snazi od 1. januara 2016. godine.

Rukovodstvo ne očekuje da će izmjene i dopune imati uticaja na finansijsko izvještavanje Banke.

• MSFI 5 Stalna imovina koja se drži za prodaju i prestanak poslovanja: Dopuna pojašnjava da se promjena jedne metode otuđenja u drugu meto-du (kroz prodaju ili kroz distribuciju vlasnicima) ne treba smatrati novim planom otuđenja, već nas-tavkom originalnog plana. Stoga ne postoji prekid primene uslova propisanih MSFI 5. Dopuna takođe pojašnjava da promena metode otuđenja ne menja datum klasifikacije.

• MSFI 7 Finansijski Instrumenti: Objelodanjivan-ja: Dopuna pojašnjava da ugovor o servisiranju koji sadrži naknadu može predstavljati kontinu-irano ulaganje u finansijsko sredstvo. Takođe, do-puna pojašnjava da MSFI 7 objelodanjivanja koja se odnose na prebijanja finansijskih sredstava i finansijskih obaveza, nisu zahtjevana u sažetim periodičnim finansijskim izvještajima.

• MRS 19 Naknade zaposlenima: Dopuna pojašnjava da se dubina tržišta visoko kvalitetnih korporativnih obveznica procjenjuje na osnovu valute u kojoj su obaveze denominirane, a ne na osnovu zemlje u kojoj je obaveza nastala. Kada ne postoji duboko tržište visoko kvalitetnih korporativnih obveznica u toj valuti, moraju se koristiti cijene državnih ob-veznica.

• MRS 34 Periodično finansijsko izvještavanje: Do-puna pojašnjava da zahtjevana periodična objelo-danjivanja moraju biti ili u periodičnim finansi-jskim izvještajima ili uključena kroz povezivanje periodičnih finansijskih izvještaja i obimnog periodičnog izvještaja (npr. kroz komentar ruko-vodstva ili u izveštaju o rizicima). Odbor je precizirao da druge informacije u periodičnom finansijskom izvještaju moraju biti dostupne korisnicima pod is-tim uslovima i u isto vrijeme kad i sami periodični finansijski izvještaji. Ako korisnici nemaju pris-tup drugim informacijama na ovaj način, onda je periodični finansijski izvještaj nepotpun.



39

4. UPRAVLJANJE FINANSIJSKIM RIZIKOM

Banka je u svom poslovanju najviše izložena sljedećim vrstama rizika:

• kreditnom riziku,

• operativnom riziku,

• riziku likvidnosti i

• tržišnom riziku

Uprava Banke ima sveobuhvatnu odgovornost za us-postavljanje i nadzor nad upravljanjem rizicima Ban-ke. Organizacione jedinice odgovorne za upravljanje rizicma (Integrisano upravljanje rizicima, Kreditni rizici, Tržišni i Operativni rizici) i Odbor za upravljanje ak-tivom i pasivom (Asset and Liability Committee - ALCO) odgovorni su za razvoj procesa upravljanja i kontrole rizika, kao i praćenje politike u njihovim specifičnim oblastima. U prvoj polovini 2010. godine osnovan je Od-bor za upravljanje rizicima (Risk Committee - RICO) u čijoj je nadležnosti:

- praćenje i kontrolisanje sadašnjih i budućih rizika,- alokacija kapitala za odgovarajuće vrste rizika i- donošenje odluka o strateškim i strukturnim pitan-jima u vezi sa rizicima.

Odgovarajući priručnici, programi, politike i procedure koje se tiču upravljanja rizicima su usvojeni u cilju iden-tifikacije i analize rizika sa kojima se suočava Banka, u cilju postavljanja odgovarajućih ograničenja rizika i kontrole za praćenje rizika i poštovanje ustanovljenih limita.

Nadzorni odbor je odgovoran za nadgledanje poštovanja pomenutih programa, priručnika, politika i procedura upravljanja rizicima Banke kao i za provjeru primjereno-sti okvira upravljanja rizikom u odnosu na rizike sa ko-jima se suočava Banka. U cilju obavljanja ove funkcije Nadzornom odboru na raspolaganju stoji služba Interne revizije. Interna revizija izvršava redovne i ad-hoc kon-trole procedura i procesa upravljanja rizicima, i rezul-

tati kontrola se dostavljaju Nadzornom odboru i Upravi Banke.

4.1. Kreditni rizik

Kreditni rizik je rizik od finansijskog gubitka koji nastaje u slučajevima kada korisnik ili saugovarač finansijskog proizvoda ne izmiri svoje ugovorne obaveze u ugovo-renim rokovima dospijeća. Proces upravljanja kreditnim rizikom definiše prihvatljive nivoe izloženosti kredit-nom riziku i obezbjeđuje minimiziranje potencijalnih gubitaka koji mogu nastati kod kreditnih transakcija. Održavanje kreditnog rizika u prihvatljivim okvirima za Banku obezbijeđeno je postavljanjem internih procedu-ra za upravljanje kreditnim rizikom, ali i odgovarajućih limita izloženosti kreditnom riziku.

Osnove za proces upravljanja kreditnim rizikom su za-konska regulativa Republike Srpske, odnosno Zakon o bankama Republike Srpske i odgovarajuće odluke Agencije, kao i Sberbank Europe AG (SE AG) smjernice, priručnici, procedure i uputstva. Navedeni dokumenti postavljaju opšte smjernice za upravljanje rizicima, principe upravljanja rizicima, procedure, tehničku i or-ganizacionu strukturu, operativnu primjenu, definišu poslovne ciljeve i postavljaju odgovarajuće limite u vezi sa izloženošću kreditnom riziku.

Organizacione jedinice odgovorne za upravljanje rizic-ima definišu i ažuriraju interne smjernice koje regulišu ovaj proces.

4.1.1. Kontrola ograničenja rizika i politike ublažavanja

Kreditni rizik je najvažniji rizik za poslovanje Banke. Up-rava iz tog razloga pažljivo upravlja izloženošću Banke kreditnom riziku. Kreditna izloženost uglavnom proi-zlazi iz aktivnosti kreditiranja koje dovode do davanja kredita ili avansa. Takođe Banka je izložena kreditnom riziku i kod vanbilansnih finansijskih instrumenata.

Proces upravljanja kreditnim rizikom je centralizovan u sektoru Kreditnih rizika.

Upravljanje izloženošću kreditnom riziku se vrši putem analize sposobnosti dužnika i potencijalnih dužnika da



40


ispune obaveze plaćanja kamate i glavnice i promjenom tih kreditnih ograničenja kada je to moguće.

Banka je definisala sistem limita (ograničenja) izloženosti kreditnom riziku. Procjena kreditne sposobnosti klijen-ta uključuje procjenu svakog dužnika, uspostavljajući maksimalan iznos kredita koji može biti odobren kli-jentu kao i prihvatljiv nivo obezbjeđenja, a sve u cilju smanjenja izloženosti kreditnom riziku. Banka takođe neprekidno nadzire kretanje kreditnog portfolija kako bi se preduzele sve mjere u cilju smanjenja potencijalnih gubitaka. Prilikom odobravanja novih plasmana Banka sagledava iznos izloženosti prema jednom licu i grupi povezanih lica, a radi sprovođenja adekvatne kontrole koncentracije rizika i poštovanja zakonski propisanih ograničenja u vezi sa tim. Takođe su definisani i limiti odgovornosti tj. iznosi plasmana koji mogu biti odobre-ni od stane nadležnih lica uključenih u kreditni proces.

Banka, u cilju minimiziranja rizika u kreditnom poslovan-ju koristi Pravilnik o osiguranju kredita i ostalih plas-mana, te kao osiguranje za naplatu svojih potraživanja uzima jedan ili više slijedećih instrumenata:

• gotovina;

• garancije banke i korporativne garancije;

• hipoteka na nepokretnu imovinu;

• zalog na poslovnim sredstvima kao što su prosto-rije, inventar i potraživanja;

• zalog na finansijskim instrumentima kao što su osiguranje duga i akcionarski kapital.

31. decembar 2014.

Fer vrijednost kolaterala

Maksi-malna

izloženost Depoziti NekretnineNeto

izloženost

Novčana sredstva 156.567 - - 156.567

Obavezna rezerva kod Centralne banke 47.017 - - 47.017

Krediti i potraživanja od banaka 7.000 - - 7.000

Krediti i potraživanja od komitenata 602.396 4.072 261.753 336.570

- Stanovništvo 251.216 1.454 70.049 179.713

- Preduzeća 351.180 2.619 191.704 156.857

Finansijska imovina 12 - - 12

Ostala aktiva 2.593 - - 2.593

Bilansna izloženost kreditnom riziku 815.596 4.072 261.753 549.770

Garancije i akreditivi 73.255 942 32.862 39.451

Neiskorišćeni i okvirni krediti 79.720 7.029 20.960 51.731

Vanbilansna izloženost kreditnom riziku 152.975 7.971 53.822 91.182

Ukupno 968.571 12.043 315.575 640.952


41


31. decembar 2013.


Maksi-malna

izloženost Depoziti NekretnineNeto

izloženost

Novčana sredstva 25.143 - - 25.143

Obavezna rezerva kod Centralne banke 32.463 - - 32.463

Krediti i potraživanja od banaka - - - -


- Stanovništvo 192.886 1.951 57.829 133.106

- Preduzeća 296.484 3.452 185.907 107.125

Finansijska imovina 34 - - 34

Ostala aktiva 4.150 - - 4.150

Bilansna izloženost kreditnom riziku 551.160 5.403 243.736 302.02158.319 242 30.783 27.294

Garancije i akreditivi 64.873 1.260 34.347 29.266

Neiskorišćeni i okvirni krediti 22.947 - 5.657 17.290

Vanbilansna izloženost kreditnom riziku 87.820 1.260 40.004 46.556Ukupno 638.980 6.663 283.740 348.577

4.1.3. Upravljanje kreditnim rizikom i politike uman-jenja vrijednosti i rezervisanja

Umanjenje vrijednosti i politike umanjenja vrijednosti

Banka na dan svakog bilansa stanja vrši procjenu posto-janja objektivnih dokaza umanjenja vrijednosti nekog finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava.

Za potrebe kreditnog monitoringa i upravljanja kredit-nim rizikom Banka kreditni portfolio dijeli u slijedeće grupe:

• Prihodujući krediti – nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti

• Dospjeli krediti za koje nije priznato umanjenje vri-jednosti

• Neprihodujući krediti za koje je priznato umanjenje vrijednosti.

Analiza kreditnog porfolija u skladu sa navedenim kat-egorijama navedena je u nastavku. U svrhu određivanja umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja Banka raz-likuje tri pristupa:

• Krediti koji se pojedinačno procjenjuju

• Krediti koji se procjenjuju na grupnoj osnovi

• Krediti koji se procjenjuju na portfolio osnovi.

Krediti koji se pojedinačno procjenjuju

Krediti koji se pojedinačno procjenjuju su svi krediti kod kojih postoje objektivni dokazi umanjenja vrijednosti. Objektivni dokazi o umanjenju vrijednosti, tj. faktori koji mogu uticati na sposobnosti i spremnosti svakog pojedinačnog dužnika da ispuni svoju obavezu prema Banci su kako slijedi:

• nepodmirenje ili kašnjenje u plaćanju kamate ili glavnice


42


• nepoštovanje uslova ugovora

• pokretanje stečajnog postupka

• konkretne informacije o teškoćama u poslovanju (npr. izražene u nelikvidnosti klijenata)

• značajne promjene u klijentovom tržišnom okruženju

• globalna ekonomska situacija.

Politika Banke propisuje provjeru pojedinačne finan-sijske imovine koja prelazi prag materijalnosti naj-manje jednom godišnje ili češće kada to zahtijevaju pojedinačne okolnosti. Rezervisanja za umanjenje vri-jednosti po pojedinačnoj procjeni utvrđuju se procjenom nastalog gubitka na dan za svaki slučaj posebno, i prim-jenjuju se na značajne izloženosti. Uz dane kašnjenja, procjena obično obuhvata postojeći zalog (uključujući ponovnu potvrdu njegove naplate) i očekivanu naplatu za konkretnu izloženost.

Krediti koji se procjenjuju na grupnoj osnovi

U svrhu procjene umanjenja vrijednosti kredita koji nisu pojedinačno značajni, krediti se grupišu na bazi sličnih karakteristika kreditnog rizika, tj. na bazi dana kašnjenja, strukturi kolaterala, namjeni i slično te se u skladu s tim kreiraju umanjenja vrijednosti.

Krediti koji se procenjuju na portfolio osnovi

Banka takođe priznaje umanjenje vrijednosti za gu-bitke koji su nastali ali još nisu prijavljeni („IBNR“). Ova vrsta ispravke vrijednosti/rezervisanja se obračunava na sve izloženosti Banke za koje ne postoji dokaz o obezvređenju potraživanja.

Pomenute izloženosti se grupišu u odgovarajuće homo-gene grupe, prema istim ili sličnim karakteristikama te se za svaku grupu primjenjuje odgovarajući procenat, uzimajući u obzir period prepoznavanja gubitka.

Reprogramirani krediti i potraživanja

Tokom godine Banka je reprogramirala određene zaj-move komitentima, s ciljem poboljšanja njihove krajnje naplativosti. Reprogramiranje se uglavnom sprovodi

zbog pogoršanja ili sprečavanja pogoršanja finansijske pozicije klijenata. Nakon sprovedenog restrukturiranja, krediti se i dalje klasifikuju kao krediti koji daju prinos dok se eventualno ne pojave jasni znakovi da klijent neće biti u mogućnosti podmirivati ugovorne obaveze. Gdje god je to bilo moguće, Banka je uzela dodatne instru-mente osiguranja kako bi poboljšala svoju poziciju.

Politika otpisa kredita

Banka otpisuje kredite ukoliko procijeni da je kredit ne-naplativ. Otpis kredita sprovodi se nakon razmatranja informacija kao što su značajna promjena u klijentovom finansijskom položaju takva da klijent više ne može ser-visirati obaveze ili ukoliko sredstva iz naplate putem re-alizovanja kolaterala nisu dovoljna za otplatu kredita. Za kredite koji nisu individualno značajni, odluka o otpisu donosi se na osnovu vrste kredita te istorijskim podac-ima.


Banka uzima kolaterale za kredite i potraživanja u ob-liku hipoteke nad nekretninama te drugim osiguranjima nad imovinom i garancijama. Inicijalne procjene vrijed-nosti kolaterala, odnosno nekretnina, se rade prilikom odobrenja kreditnog zahtjeva, odnosno su sastavni dio procesa odobrenja kreditnih zahtjeva klijenata. U skladu sa politikama Banke ponovne procjene se rade mini-malno jednom u tri godine za rezidencijalne nekretnine, odnosno jednom u godinu dana za komercijalne nekret-nine. Kolaterali se ne koriste u slučaju kredita i avansa od banaka te finansijske imovine raspoložive za prodaju.

U vidu uticaja opšte finansijske i ekonomske krize, postoje značajne neizvjesnosti u vezi sa fer tržišnom vrijednošću kolaterala, zajedno s vremenom koje je potrebno kako bi se realizovala njegova prodaja, a koje mogu uticati na iznos umanjenja vrijednosti.

Tabela u nastavku prikazuje iznose umanjenja vrijednos-ti za svaku od predefinisanih rizičnih kategorija kredita i potraživanja od komitenata:


43

31. decembar 2014. 31. decembar 2013.

Krediti i potraživanja

od komitenata‘000 KM

Ispravka vrijednosti

‘000 KM

Krediti i potraživanja

od komitenata‘000 KM

Ispravka vrijednosti

‘000 KM

Prihodujući krediti

- Stanovništvo 245.721 (1.061) 187.721 (1.488)

- Preduzeća 324.905 (1.628) 277.110 (1.365)

570.626 (2.689) 464.831 (2.853)

Neprihodujući krediti

- Stanovništvo 14.959 (8.404) 14.826 (8.173)

- Preduzeća 42.906 (15.002) 32.165 (11.426)

57.865 (23.406) 46.991 (19.599)

Ukupno 628.491 (26.095) 511.822 (22.452)

Analiza kredita i potraživanja od komitenata

U nastavku se nalazi analiza bruto i neto (umanjeno za rezervisanja za umanjenje vrijednosti) kredita i potra-ži va nja od komitenata:

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Stanovništvo

Bruto izloženost

Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti 244.554 186.698

Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti 1.167 1.023

Neprihodujući krediti (krediti umanjene vrijednosti) 14.959 14.826

260.681 202.547

Umanjeno za: ispravku vrijednosti

Portfolio, grupna i individualna ispravka vrijednosti (9.465) (9.661)

Neto izloženost 251.216 192.886

Preduzeća

Bruto izloženost

Nedospjeli krediti neumanjene vrijednosti 317.091 269.644

Dospjeli krediti neumanjene vrijednosti 7.813 7.466

Neprihodujući krediti (krediti umanjene vrijednosti) 42.906 32.165



44

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

367.810 309.275

Umanjeno za: ispravku vrijednosti

Portfolio, grupna i individualna ispravka vrijednosti (16.630) (12.791)


Ukupna bruto izloženost 628.491 511.822

Portfolio ispravka vrijednosti (2.689) (2.853)

Pojedinačna i grupna ispravka vrijednosti (23.406) (19.599)

Ukupna ispravka vrednosti (26.095) (22.452)


a) Nedospjeli krediti neumanjene vrijednostiKrediti i potraživanja od komitenata koji nisu dospjeli niti im je vrijednost umanjena redovno se prate i detalj-no procjenjuju s ciljem ranog otkrivanja nepravilnosti ili znakova upozorenja radi preduzimanja pravovremenih aktivnosti.

Pregled bruto izloženosti nedospjelih kredita neuman-jene vrijednosti prema vrsti klijenta je kako slijedi:

31.12.2013.‘000 KM

31.12.2012.‘000 KM

Stanovništvo

Potrošački krediti 150.315 120.877

Stambeni krediti 84.023 58.829

Minusi po tekućem računu 4.937 3.194

Kreditne kartice 5.279 3.798

Ukupno 244.554 186.698

Preduzeća

Velika preduzeća 258.091 215.257

Mala i srednja preduzeća 59.000 54.387

Ukupno 317.091 269.644

b) Dospjeli krediti neumanjene vrijednostiZa kredite i potraživanja od komitenata s kašnjenjem do 90 dana ne smatra se da im je umanjena vrijednost, osim ukoliko ne postoje druge informacije koje ukazuju na suprotno. Bruto iznos dospjelih kredita i potraživanja

od komitenata koja su dospjela, neumanjene vrijednosti su kako slijedi:



45

31. decembar 2014.‘000 KM

Stanovništvo Preduzeća

Potrošački krediti

Stambe-ni krediti

Mi-nusi po

tekućem računu

Kreditne

kartice Ukupno Velika

Mala i sred-

nja Uku-

pno

Dospjelo do 30 dana 357 142 78 363 940 3.384 920 4.304

Dospjelo od 30 do 60 dana 64 35 14 35 148 309 506 815

Dospjelo od 60 do 90 dana

22 35 8 13 79 89 193 282

Dospjelo iznad 90 dana - - - - - 1.970 442 2.412

Ukupno 444 212 100 411 1.167 5.752 2.061 7.813

31. decembar 2013.‘000 KM

Stanovništvo Preduzeća

Potrošački krediti

Stambe-ni krediti

Mi-nusi po

tekućem računu

Kreditne

kartice Ukupno Velika

Mala i sred-

nja Uku-

pno

Dospjelo do 30 dana 325 87 126 243 781 2.040 858 2.898

Dospjelo od 30 do 60 dana 94 14 7 28 143 332 127 459

Dospjelo od 60 do 90 dana

56 16 8 8 88 25 172 197

Dospjelo iznad 90 dana 9 2 - - 11 2.952 960 3.912

Ukupno 484 119 141 279 1.023 5.349 2.117 7.466

c) Krediti umanjene vrijednosti

Klasifikacija kredita i potraživanja od komitenata s pojedinačnom i grupnom ispravkom vrijednosti,

prikaznih bruto i neto od umanjenja vrijednosti, je kako slijedi:

31. decembar 2014.Bruto

‘000 KM

Pojedinačna i grupna ispravka

‘000 KMNeto

‘000 KM

Stanovništvo Potrošački krediti 9,193 (7,192) 2,001

Stambeni krediti 4,857 (579) 4,278

Minusi po tekućem računu 312 (282) 30

Kreditne kartice 597 (350) 247

14,959 (8,404) 6,555



46



‘000 KM


‘000 KMNeto

‘000 KMPreduzećaVelika preduzeća 32,461 (11,795) 20,667

Mala i srednja preduzeća 10,445 (3,208) 7,237

42.906 (15.002) 27.904Ukupno 57.865 (23.406) 34.459



‘000 KM


‘000 KMNeto

‘000 KM

Stanovništvo Potrošački krediti 10.848 (7.354) 3.494

Stambeni krediti 3.277 (323) 2.954

Minusi po tekućem računu 238 (206) 32

Kreditne kartice 463 (290) 173

Preduzeća 14.826 (8.173) 6.653Velika preduzeća

Mala i srednja preduzeća 24.321 (8.916) 15.405

7.844 (2.510) 5.334Ukupno

32.165 (11.426) 20.73946.991 (19.599) 27.392

Za kredite umanjene vrijednosti fer tržišna vrijednost kolaterala kod kredita stanovništvu na dan 31. decembar 2014. iznosila je 4.709 hiljada KM (na dan 31. decembar 2013.: 4.303 hiljada KM) te kod preduzeća 28.439 hiljada KM (na dan 31. decembar 2013.: 18.627 hiljada KM).

d) Restruktuirani krediti i potraživanja

Restruktuirani krediti koji bi inače bili u kašnjenju ili obezvređeni na dan 31. decembar 2014. godine iznosili su ukupno 47.435 hiljada KM (na 31. decembar 2013.: 29.572 hiljada KM).

31. decembar 2012.31.12.2014.

‘000 KM31.12.2013.

‘000 KMKreditni portfolio 628.491 511.822

Restruktuirani krediti 47.435 29.572

Restruktuirani krediti iskazani kao % kreditnog portfolija 7,55% 5,78%

47


4.1.4. Koncentracija rizika kredita i potraživanja od komitenata

Banka prati koncentraciju kreditnog rizika po privred-nim sektorima i geografskim lokacijama. Portfolio kreditnog rizika ograničen je kreditnom strategijom Banke;

veća je koncentracija na male i mikro kredite, te široka geografska i ekonomska diversifikacija kreditnog port-folija.

Bruto koncentracija rizika kreditnog portfolija (bilansni iznosi, bruto od rezervisanja) po privrednim sektorima je kako slijedi:

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Trgovina 121.245 132.692

Industrija 73.383 65.764

Poljoprivreda 14.956 13.243

Građevinarstvo 19.872 25.000

Rudarstvo 17.493 1.784

Usluge, turizam i ugostiteljstvo 33.156 30.050

Saobraćaj, skladištenje i veze 14.518 11.884

Finansijsko posredovanje 3.817 3.727

Državne institucije 64.338 23.345

Ostalo 265.713 204.333

628.491 511.822

Kategorija Ostalo uključuje kredite stanovništvu od 260.681 hiljada KM (na 31. decembar 2013.:202.547 hil-jada KM), te ostale kredite koji nisu svrstani niti u jednu od prethodno navedenih kategorija. Geografska kon-centracija kreditnog portfolija odnosi se isključivo na područje Republike Srpske.

Struktura kreditnog portfolija redovno se prati od strane Sektora kreditnih rizika i Odbora za upravljanje rizicima kako bi se uočili potencijalni događaji koji bi mogli uticati na kreditni portfolio (opšti faktori rizika), te kako bi se, u slučaju potrebe, ograničila izloženost prema određenim sektorima.

4.2. Tržišni rizik

Banka je izložena tržišnom riziku koji predstavlja rizik da će doći do promjena fer vrijednosti budućih novčanih tokova finansijskog sredstva usljed promjena cijena na tržištu. Tržišni rizik proizlazi iz otvorenih pozicija u ka-matnoj stopi, valuti i kapitalnim proizvodima, koji su

svi izloženi opštim i specifičnim tržišnim kretanjima i promjenama u nivou proizvoljnosti tržišnih stopa i ci-jena kao što su kamatne stope, kurs stranih valuta i cijene kapitala. Uprava postavlja limite i daje uputstva za praćenje i umanjivanje tržišnog rizika, koje redovno nadgledaju odbori za upravljanje rizikom Banke.

4.2.1. Devizni rizik

Izloženost deviznom riziku proizlazi iz kreditnih, de-pozitnih i aktivnosti trgovanja. Kontroliše se dnevno, prema zakonskim i interno utvrđenim limitima po po-jedinim valutama, te u ukupnom iznosu za sva sredstva i obaveze denominovane u stranoj valuti ili vezane za stranu valutu.

Dnevno upravljanje deviznom pozicijom Banke, na os-novu zakonske regulative i internih pravila, je odgovo-rnost sektora Upravljanje aktivom i pasivom. U cilju efikasnog upravljanja deviznim rizikom Banka prati ekonomske i druge poslovne promjene u okruženju, radi


48


predviđanja mogućih promjena u aktivnostima stranih valuta, kursevima i riziku.

U niže prikazanim tabelama prikazana je izloženost Banke deviznom riziku na dan 31. decembar 2014. i 31.

decembar 2013. godine. U tabelama je uključena akti-va i pasiva Banke po knjigovodstvenoj vrijednosti, kla-sifikovana po valutama i grupama valuta:

Na dan 31. decembar 2014.

EUR i vezane Ostale valute

za EUR ‘000 KM

USD‘000 KM ’000 KM

KM’000 KM

Ukupno’000 KM

AKTIVA

Novčana sredstva 57.018 22.252 4.960 88.407 172.638

Obavezna rezerva kod Centralne banke - - - 47.017 47.017

Krediti i potraživanja od banaka - - - 7.000 7.000

Krediti i potraživanja od komitenata 427.641 - - 174.755 602.396

Finansijska imovina - - - 394 394

Nekretnine i oprema - - - 11.605 11.605

Nematerijalna imovina - - - 4.690 4.690

Ostala aktiva 146 734 - 1.713 2.593

Osnovna sredstva namijenjena prodaji - - - 3.436 3.436

Ukupno aktiva 484.805 22.986 4.961 339.0188.994 851.770

OBAVEZE I KAPITAL

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija 79.798 1 5 5.058 84.862

Depoziti komitenata 314.019 23.057 4.498 228.796 570.370

Uzeti krediti od fondova Republike Srpske 75.522 - - - 75.522

Subordinirane obaveze - - - 4.039 4.039

Ostale obaveze 236 2 2 2.630 2.870

Tekuće poreske obaveze - - - 175 175

Odložena poreska obaveza - - - 124 124

Rezervisanja 109 - 6 1.393 1.508

Kapital - - - 112.300 112.300

Ukupno obaveze i kapital 469.684 23.060 4.511 354.515 851.770

Neto devizna pozicija 15.121 (76) 450 (15.495) -


49


Na dan 31. decembar 2013.

EUR i vezane Ostale valute

za EUR ‘000 KM

USD‘000 KM ’000 KM

KM’000 KM

Ukupno’000 KM

AKTIVA

Novčana sredstva 18.406 4.452 5.022 9.092 36.972

Obavezna rezerva kod Centralne banke - - - 32.463 32.463

Krediti i potraživanja od banaka - - - - -

Krediti i potraživanja od komitenata 325.094 - - 164.276 489.370

Finansijska imovina - - - 417 417

Nekretnine i oprema - - - 9.599 9.599

Nematerijalna imovina - - - 3.552 3.552

Ostala aktiva 148 646 - 3.356 4.150

Osnovna sredstva namijenjena prodaji - - - 1.292 1.292

Ukupno aktiva 343.648 5.098 5.022 224.047 577.815

OBAVEZE I KAPITAL

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija 59.224 90 8 7.076 66.398

Depoziti komitenata 214.403 5.031 4.631 132.133 356.198

Uzeti krediti 62.426 - - - 62.426

Subordinirane obaveze - - - 4.040 4.040

Ostale obaveze 398 1 63 1.694 2.086

Tekuće poreske obaveze - - - - 90

Odložena poreska obaveza - - - 125 125

Rezervisanja - - - 1.098 1.098

Kapital - - - 85.354 85.354


Neto devizna pozicija 7.187 (24) 320 (7.483) -

Domaća valuta (konvertibilna marka - KM) odlukom Odbora za valute (Currency Board) je vezana za evro (EUR).

Pad od 10% u valutama (osim EUR) u odnosu na KM, a da pri tom sve ostale varijable ostanu iste, bi rezultirale smanjenjem dobiti nakon oporezivanja za ovu godinu od 37 hiljada KM (na dan 31. decembar 2013.: 30 hiljada KM).

Rast od 10% tih valuta bi rezultirala povećanjem dobiti nakon oporezivanja za ovu godinu od 37 hiljada KM (na dan 31. decembar 2013.: 30 hiljada KM).

4.2.2. Kamatni rizik

Poslovanje Banke je pod uticajem rizika promjene ka-matnih stopa, u onoj mjeri u kojoj kamatonosna aktiva i obaveze dospijevaju ili im se mijenjaju kamatne stope u različitim trenucima ili u različitim iznosima.


50


Kamatna osjetljivost imovine i obaveza

Na 31. decembar 2014.

Do 1 mes-eca

‘000 KM

1 do 3 meseca

‘000 KM

3 mes-eca do 1 godine

‘000 KM

1 do 5 godina

‘000 KM

Preko 5 godina

‘000 KM

Nekama-tonosno ‘000 KM

Ukupno ‘000 KM

AKTIVA

Novčana sredstva 153.606 - - - - 19.032 172.638

Obavezna rezerva kod Centralne banke

47.017 - - - - - 47.017

Krediti i potraživanja od banaka

- 7.000 - - - - 7.000

Krediti i potraživanja od komitenata

68.094 38.015 177.096 233.443 85.748 - 602.396

Finansijska imovina - 11 - - - 383 394

Nekretnine i oprema - - - - - 11.605 11.605

Nematerijalna imovina - - - - - 4.690 4.690

Ostala aktiva - - - - - 2.593 2.593

Osnovna sredstva nami-jenjena prodaji

- - - - - 3.436 3.436

Ukupno aktiva 268.717 45.026 177.096 233.443 85.748 41.739 851.770

OBAVEZE I KAPITAL

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija

32.797 3.250 23.861 20.632 4.322 - 84.862

Depoziti komitenata 273.134 25.463 105.800 164.887 1.086 - 570.370

Uzeti krediti 14.257 2 61.263 - - - 75.522

Subordinirane obaveze 4.039 - - - - - 4.039

Ostale obaveze - - - - - 2.870 2.870

Tekuće poreske obaveze - - - - - 175 175

Odložene poreske obaveze

- - - - - 124 124

Rezervisanja - - - - - 1.508 1.508

Kapital - - - - - 112.300 112.300

Ukupno obaveze i kapital 324.227 28.715 190.924 185.519 5.408 116.977 851.770

Neusklađenost ročne strukture (55.510) 16.311 (13.828) 47.924 80.340 (75.238) -


51

Tabele predstavljaju procjenu menadžementa o kamat-nom riziku Banke na dan 31. decembar 2014. i 31. decem-bar 2013. i ne ukazuju nužno na pozicije u drugim vre-

menskim periodima, ali pružaju indikaciju o osjetljivosti zarade na promjene u kamatnim stopama.

Kamatna osjetljivost imovine i obaveza


Do 1 mes-eca

‘000 KM

1 do 3 meseca

‘000 KM


‘000 KM

1 do 5 godina

‘000 KM

Preko 5 godina

‘000 KM

Nekama-tonosno ‘000 KM

Ukupno ‘000 KM

AKTIVA

Novčana sredstva 25.135 - - - - 11.837 36.972

Obavezna rezerva kod Centralne banke

32.463 - - - - - 32.463

Krediti i potraživanja od banaka

- - - - - - -


78.400 21.690 157.566 166.161 65.553 - 489.370

Finansijska imovina - 11 11 11 - 383 417

Nekretnine i oprema - - - - - 9.599 9.599

Nematerijalna imovina - - - - - 3.552 3.552

Ostala aktiva - - - - - 4.150 4.150

Osnovna sredstva nami-jenjena prodaji

- - - - - 1.292 1.292

Ukupno aktiva 135.998 21.701 157.577 166.172 65.553 30.813 577.815

OBAVEZE I KAPITAL


25.756 1.200 12.208 25.412 1.822 - 66.398

Depoziti komitenata 145.111 23.768 90.869 95.248 1.202 - 356.198

Uzeti krediti 5 18 62.403 - - - 62.426

Subordinirane obaveze 4.040 - - - - - 4.040

Ostale obaveze - - - - - 2.086 2.086

Tekuće poreske obaveze - - - - - 90 90

Odložene poreske obaveze

- - - - - 125 125

Rezervisanja - - - - - 1.098 1.098

Kapital - - - - - 85.354 85.354

Ukupno obaveze i kapital 174.922 24.986 165.480 120.660 3.024 88.753 577.815



52


Prosečne kamatne stope U sljedećoj tabeli prikazane su prosječne kamatne stope obračunate kao ponderisani prosjek za period izvještavanja za finansijske instrumente:

OBAVEZE I KAPITAL

2014.

%

2013.

%

Novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke 0,03 0,03

Krediti i potraživanja od banaka 0,08 0,24

Krediti i potraživanja od komitenata 6,84 7,48

Dužničke hartije od vrijednosti 5,75 4,02

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija 2,98 2,39

Depoziti komitenata 2,49 2,94

Uzeti krediti 2,11 2,15

Subordinirane obaveze 3,96 4,42

4.3. Rizik likvidnosti

Rizik likvidnosti nastaje pri finansiranju aktivnosti Banke i upravljanju pozicijama. Uključuje i rizik nemogućnosti finansiranja imovine po odgovarajućim rokovima dospijeća i stopama te rizik nemogućnosti likvidacije imovine po odgovarajućoj cijeni i u odgovarajućem roku.

Banka ima pristup raznovrsnim izvorima finansiranja. Sredstva se prikupljaju putem velikog broja instrumena-ta uključujući različite vrste depozita građana i pravnih lica, uzete kredite i akcionarski kapital. To povećava fleksibilnost finansiranja, ograničava zavisnost o bilo kojem pojedinačnom izvoru i uopšte umanjuje trošak finansiranja.

Banka nastoji održavati ravnotežu između kontinu-iteta finansiranja i fleksibilnosti korišćenjem obaveza različitih dospijeća. Banka kontinuirano procjenjuje rizik likvidnosti identifikujući i prateći promjene u finansir-anju koje su potrebne za dostizanje poslovnih ciljeva. Nadalje, Banka drži portfolio likvidne imovine kao dio svoje strategije upravljanja rizikom likvidnosti.

Tabele u nastavku prikazuju ukupne iznose nediskon-tovanih ugovorenih finansijskih obaveza na dan 31. de-cembra 2014. i 2013. godine

Ukupno očekivani odliv


Do 1 mes-eca

‘000 KM

1 do 3 meseca

‘000 KM


‘000 KM

1 do 5 godina

‘000 KM

Preko 5 godina

‘000 KMUkupno

‘000 KM

Knjigov-odstvena

vrijednost‘000 KM

OBAVEZE


33.108 3.829 25.965 23.504 4.706 91.112 84.862


53




Do 1 mes-eca

‘000 KM

1 do 3 meseca

‘000 KM


‘000 KM

1 do 5 godina

‘000 KM

Preko 5 godina

‘000 KMUkupno

‘000 KM

Knjigov-odstvena

vrijednost‘000 KM

Depoziti komitenata 228.837 36.261 141.590 176.921 1.243 584.853 570.370

Uzeti krediti 818 2.485 8.658 46.914 31.289 90.164 75.522

Subordinirane obaveze 51 25 113 4.151 - 4.340 4.039

Ukupno očekivani odliv 262.815 42.599 176.326 251.490 37.239 770.469 734.793



Do 1 mes-eca

‘000 KM

1 do 3 meseca

‘000 KM


‘000 KM

1 do 5 godina

‘000 KM

Preko 5 godina

‘000 KMUkupno

‘000 KM

Knjigov-odstvena

vrijednost‘000 KM

OBAVEZE


19.913 2.729 17.738 28.794 1.933 71.107 66.398

Depoziti komitenata 111.100 32.026 119.217 104.106 1.369 367.819 356.198

Uzeti krediti 111 2.323 7.362 33.971 31.305 75.072 62.426

Subordinirane obaveze 53 27 120 4.320 - 4.520 4.040

Ukupno očekivani odliv 131.177 37.105 144.437 171.191 34.607 518.518 489.062

4.4. Fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza

Fer vrijednost predstavlja iznos za koji se neka imovina može razmjeniti ili obaveza izmiriti između obavještenih i voljnih strana u uobičajenim tržišnim uslovima. Gdje su in-formacije dostupne, fer vrijednosti se zasnivaju na tržišnim cijenama. Međutim, za značajan dio finansijskih instrume-nata Banke ne postoje lako dostupne tržišne cijene. U us-lovima kada tržišne cijene nisu lako dostupne, fer vrijednost se procjenjuje korišćenjem modela diskontovanih novčanih tokova ili ostalim prikladnim tehnikama određivanja cije-na. Promjene u pripadajućim pretpostavkama, uključujući diskontne stope i procijenjene buduće novčane tokove, značajno utiču na procjene. Zato se izračunate fer tržišne procjene možda ne mogu realizovati pri prodaji finansijskih instrumenata u tekućem periodu, posebno uzimajući u

obzir uticaj globalne finansijske krize i nedostatka likvid-nog tržišta u Republici Srpskoj.

Tabela u nastavku sažeto prikazuje knjigovodstvene iznose i fer vrijednosti finansijske imovine i obaveza koji u bilansu Banke nisu uključeni po fer vrijednosti:


54


Knjigovodstvena vrijednost Fer vrijednost

31.12.2014. ‘000 KM

31.12.2013. ‘000 KM

31.12.2014. ‘000 KM

31.12.2013. ‘000 KM

Finansijska imovina

Krediti i potraživanja od banaka 7.000 - 7.000 -


Ukupno 609.396 489.370 618.205 495.854

Finansijske obaveze

Depoziti banaka i drugih fin.institucija 84.862 66.398 85.767 66.774

Depoziti komitenata 570.370 356.198 571.296 357.036

Uzeti krediti 75.522 62.426 75.522 62.246

Subordinirane obaveze 4.039 4.040 4.039 4.040

Ukupno 734.793 489.062 736.624 490.096


Krediti i potraživanja od komitenata umanjeni su za is-pravku vrijednosti. Procijenjena fer vrijednost kredita i potraživanja predstavlja diskontovani iznos očekivanih procijenjenih budućih novčanih tokova. Očekivani budući novčani tokovi diskontuju se trenutno važećim tržišnim stopama s ciljem određivanja njihove fer vrijednosti. Fer vrijednost plasmana po promjenjivoj stopi odgovara njiho-voj knjigovodstvenoj vrijednosti. Očekivani budući gubici ne uzimaju se u obzir niti se rade prilagođavanja za nesig-urnost naplate (uključujući vremenske rokove) dospjelih i reprogramiranih izloženosti, kao i nedospjelih izloženosti koje zahtijevaju pojačano praćenje.

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija i depoziti komitenata

Za depozite po viđenju i depozite koji nemaju definisano dospijeće, fer vrijednost je iznos plativ po viđenju na dan bilansa. Procijenjena fer vrijednost depozita sa fiksnim dospijećem zasniva se na diskontovanim novčanim tokov-ima prema trenutno važećim kamatnim stopama za de-

pozite sličnog preostalog dospijeća. Vrijednost dugoročnih odnosa sa deponentima ne uzima se u obzir kod procjene fer vrijednosti. Uzeti krediti

Fer vrijednost uzetih kredita sa varijabilnom kamatnom stopom koja se redovno mijenja, sa neznatnom prom-jenom kreditnog rizika približno predstavlja njihovu knjigovodstvenu vrijednost. Fer vrijednost uzetih kredita sa fiksnom kamatnom stopom određuje se analizom dis-kontovanih budućih novčanih tokova, koristeći kamatnu stopu koja se trenutno nudi za kredite sa sličnim uslovima i dužnicima sa sličnim kreditnim bonitetom.

Subordinirane obaveze

Fer vrijednost subordiniranih obaveza sa varijabilnom ka-matnom stopom koja se redovno mijenja, sa neznatnom promjenom kreditnog rizika približno predstavlja njihovu knjigovodstvenu vrijednost.

Nivoi fer vrijednosti imovine i obaveza Banke u skladu sa IFRS 13 prikazani su u tabeli ispod:


55


31.12.2014. 31.12.2013.

Nivoi fer vrijednosti Nivoi fer vrijednosti

L1 ‘000 KM

L2‘000 KM

L3 ‘000 KM

L1 ‘000 KM

L2‘000 KM

L3‘000 KM

Finansijska imovina

Krediti i potraživanja od banaka - 7.000 - - - -

Krediti i potraživanja od komitenata - 611.205 - - 495.854 -

Ukupno - 618.205 - - 495.854 -

Finansijske obaveze

Depoziti banaka i drugih fin. institucija - 85.767 - - 66.774 -

Depoziti komitenata - 571.296 - - 357.036 -

Uzeti krediti - 75.522 - - 62.246 -

Subordinirane obaveze - 4.039 - - 4.040 -

Ukupno - 736.624 - - 490.096 -

4.5. Operativni rizik

Banka je izložena operativnim rizicima u svim svojim po-slovnim aktivnostima. Banka nastoji upravljati operativnim rizicima prema definisanim načelima i politikama na nivou Banke i SE AG Grupe, a u svrhu ublažavanja i izbjegavanja operativnih rizika.

Banka svoje standarde za upravljanje operativnim rizicima usklađuje sa smjernicama Grupe i lokalnim regulatornim zahtjevima. To uključuje prikupljanje podataka o štetnim događajima u vezi sa operativnim rizicima, praćenje ključnih indikatora operativnih rizika, procjenu operativnih rizika pri donošenju odluka o poslovnim promjenama, te izvještavanje rukovodstva o rezultatima upravljanja op-erativnim rizicima.

4.6. Upravljanje kapitalom

Ciljevi Banke pri upravljanju kapitalom, koji je širi koncept od “akcionarskog kapitala” iz bilansa stanja, jesu:

• biti u skladu sa kapitalnim uslovima koje su postavili regulatori bankarskog tržišta u domaćem okruženju;

• čuvati sposobnost Banke da može da osigurava povrat akcionarima i dobit drugima koji posjeduju udio;

• održati jaku kapitalnu osnovu u cilju razvoja poslovanja.

Adekvatnost i stanje kapitala se redovno nadgleda od strane Odbora za upravljanje aktivom i pasivom i Uprave Banke na osnovu odgovarajućih internih akata i regulative koju propisuje Agencija.

U skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za up-ravljanje operativnim rizikom Agencije, objavljenom u toku 2008. godine, Banka je sa 31. martom 2009. godine počela sa obračunom kapitalnog zahtjeva za operativni rizik. Prema pomenutoj Odluci, Banka je dužna da uspostavi sistem za upravljanje operativnim rizikom, koji, kao mini-mum, između ostalog, mora da obuhvati i politike i proce-dure kojima će obezbijediti formiranje iznosa minimalnog adekvatnog kapitala za zaštitu od nastanka gubitaka po osnovu operativnog rizika.

U narednoj tabeli je kratak prikaz sastava regulatornog kapitala, vrijednosti rizikom ponderisane imovine i obračun stope adekvatnosti kapitala Banke, a pripremljen je u skla-du sa zahtjevima Agencije za bankarstvo Republike Srpske:


56

31.12.2014. ‘000 KM

31.12.2013. ‘000 KM

Obične akcije 62.198 38.728

Emisiona premija 15.235 15.235

Opšte zakonske rezerve 3.022 2.892

Ostale rezerve formirane iz dobiti nakon oporezivanja na osnovu odluke skupštine akcionara

8.065 8.065

Neraspoređena dobit iz ranijih godina 7.102 4.612

Nematerijalna imovina (4.696) (3.552)

Ukupno osnovni kapital 90.926 65.980

Dopunski kapital

Opšte rezerve – ABRS regulativa 13.824 10.614

Dobit tekuće godine - 2.607

Revalorizacione rezerve 1.113 1.124

Subordinirane obaveze 4.000 4.000

Ukupno dopunski kapital 18.937 18.345

Nedostajuće rezerve po zahtjevu regulatora (napomena 5a) (11.422) (9.545)

Neto kapital po ABRS regulativi 98.441 74.780

Rizikom ponderisana aktiva 655.731 547.451

Ponderisani operativni rizik 36.817 32.195

Ukupni ponderisani rizik 692.548 579.646

Stopa neto kapitala u odnosu na ukupan ponderisani rizik 14,21% 12,90%

Stopa osnovnog kapitala u odnosu na ukupan ponderisani rizik 13,13% 11,38%

Minimalna adekvatnost kapitala prema zahtjevima Agencije iznosi 12%.

Nedostajuće rezerve u okviru kapitala se odnose na ra-zliku između rezerve obračunate u skladu sa propisima Agencije i rezerve obračunate u skladu sa MSFI.

Podaci sa 31. decembrom 2013. godine su prikazani prema novoj odluci o minimalnim standardima za up-ravljanje kapitalom i kapitalnoj zaštiti, koja se primjen-juje od 30. septembra 2014. godine. U odnosu na pre-thodnu regulativu: pozitivne revalorizacione rezerve su prebačene iz osnovnog u dopunski kapital, a dobit tekuće godine se može uključiti u obračun adekvatnosti

kapitala tek nakon odluke skupštine akcionara o ra-spodjeli dobiti.

5. RAČUNOVODSTVENE PROCJENE I PRETPOSTAVKE U PRIMJENI RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA

Banka radi procjene i pretpostavke o neizvjesnim događajima, uključujući procjene i pretpostavke o budućnosti. Takve računovodstvene pretpostavke i procjene se redovno provjeravaju, a zasnivaju se na isto-rijskom iskustvu i ostalim faktorima, kao što su očekivani



57

tok budućih događaja koji se mogu realno pretpostaviti u postojećim uslovima, ali i pored toga, neizbježno pred-stavljaju izvore neizvjesnosti procjena. Procjena gubitaka od umanjenja vrijednosti portfolija Banke izloženog kredit-nom riziku predstavlja najznačajniji izvor neizvjesnosti procjena. Ovaj i ostali ključni izvori neizvjesnosti procjena, koji nose znatan rizik mogućih značajnih prilagođavanja knjigovodstvene vrijednosti imovine i obaveza u sljedećoj poslovnoj godini, opisani su u nastavku.

(a) Gubici od umanjenja vrijednosti kredita i potraživanja

Banka kontinuirano prati kreditnu sposobnost svojih komitenata. Potreba za umanjenjem vrijednosti bilansne i vanbilansne izloženosti Banke kreditnom riziku se procjen-juje mjesečno.

Gubici od umanjenja vrijednosti uglavnom se priznaju u odnosu na knjigovodstvenu vrijednost kredita pravnim i fizičkim licima (kao što je sažeto u napomeni 18), rezer-visanja za obaveze i troškove koje proizlaze iz vanbilans-ne izloženosti komitentima, uglavnom u vidu garancija i akreditiva (sažeto u napomeni 32) te umanjenja vrijednosti novčanih sredstava (napomena 15) kredita i potraživanja banaka (napomena 17), finansijske imovine (napomena 19) i obračunate kamate i ostale aktive (napomena 22).

Umanjenja vrijednosti se takođe razmatraju za kreditnu izloženost od banaka te za ostalu imovinu koja se ne vodi po fer vrijednosti, gdje primarni rizik umanjenja nije kredit-ni rizik.

Finansijska imovina koja se vodi po amortizovanom trošku

Banka procjenjuje umanjenje vrijednosti na individualnoj osnovi za sve izloženosti za koje postoje objektivni dokazi o obezvređivanju potraživanja. Imovina koja nije materi-jalno značajna razmatra se na grupnoj (portfolio) osnovi radi umanjenja vrijedosti.

Banka procjenjuje umanjenja vrijednosti u slučajevima kada prosudi da dostupni podaci ukazuju na vjerovatnoću mjerljivog umanjenja budućih procijenjenih gotovinskih to-kova imovine ili grupa imovine. Kao dokaz se uzima nere-dovna otplata ili ostale indikacije finansijskih poteškoća korisnika kredita te nepovoljne promjene u ekonomskim uslovima u kojima zajmoprimci posluju, u vrijednosti ili na-plativosti instrumenata osiguranja, kada se te promjene mogu povezati s navedenim nepoštovanjem uslova.

Napomena2014.

‘000 KM2013.

‘000 KM

Sažetak ispravke vrijednosti (MSFI)

Novčana sredstva 15 11 11

Krediti i potraživanja od banaka 17 - -

Krediti i potraživanja od komitenata 18 26.095 22.452

Finansijska imovina 19 - 1

Ostala aktiva 22 1.253 1.126

Rezervisanja za vanbilansnu izloženost 30 563 321

27.922 23.911

Pored navedenih umanjenja u skladu sa MSFI Banka takođe procjenjuje umanjenja u skladu sa regulativom Agencije, gdje se razlika u odnosu na MSFI umanjenje priznaje kao rezerva za kreditne gubitke po regulatornom zahtjevu u

poziciji kapitala i rezervi. Sljedeća tabela sumira umanjenje vrijednosti u skladu sa Agencijom:



58


2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Sažetak rezervacija prema ABRS

Krediti i potraživanja od komitenata 48.497 43.756

Rezervisanja za vanbilansnu izloženost 2.939 1.789

51.436 45.546

Regulatorna rezerva za kreditne gubitke na dan 31. decembar:

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Rezervacija za umanjenje vrijednosti prema ABRS 51.436 45.547

Rezervacija za umanjenje vrijednosti prema MSFI 27.922 23.910

Razlika na kraju izvještajnog perioda 23.514 21.636

Razlika iz prethodnog perioda 12.092 12.092

Zahtjevana dodatna rezervisanja 11.422 9.544

Na osnovu instrukcija Agencije, počev od 31.12.2014. godine, banke nisu u obavezi vršiti pokriće nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu iz dobiti. Iznos nedostajućih rezervi po regulatornom zahtjevu koji je pokriven iz dobiti u 2011., 2013. i 2014. godini Banka može uključiti u osnovni kapital. Ove rezerve mogu se koristiti za pokriće gubitka, povećanje zakonskih rezervi ili dokapitalizaciju Banke.

Banka uzima u obzir zajednički učinak nekoliko događaja kada ocjenjuje umanjenje, te koristi iskustvo u procjeni u slučajevima kada su razmotreni podaci potrebni za procjenu umanjenja ograničeni.

Krajem godine, bruto vrijednost umanjenih kredita i potraživanja (neprihodujući krediti – NPL) te stope priznatih umanjenja, bili su kako slijedi:

‘000 KM

2014. 2013.

Pravna lica Fizička lica Ukupno Pravna lica Fizička lica Ukupno

Bruto izloženost 42.906 14.959 57.865 32.165 14.826 46.991

Ispravka vrijednosti (15.002) (8.404) (23.406) (11.426) (8.173) (19.599)

Stopa umanjenja 35% 56% 40% 36% 55% 42%

Svako dodatno povećanje stope umanjenja bruto neprihodujuće izloženosti za jedan procentni poen bruto neprihodujuće izloženosti koje su gore prikazane na dan 31. decembra 2014.godine, imalo bi za posljedicu povećanje gubitka od umanjena vrijednosti u iznosu od 587 hiljada KM (2013.: 470 hiljada KM).

Pored pojedinačno i grupno identifikovanih gubitaka za neprihodujuće kredite, kao što je objašnjeno u para-grafu iznad, Banka takođe priznaje gubitke od uman-jenja vrijednosti za koje se zna da postoje na datum bi-lansa, a koji nisu bili posebno identifikovani (portfolio ispravka vrijednosti).


59


Pregled nastalih a neuočenih umanjenja vrijednosti po bruto kreditima i vanbilansnoj izloženosti kreditnom riziku dat je u sljedećoj tabeli:

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita 2.689 2.853

Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti vanbilansnih izloženosti kreditnom riziku 511 291

Ukupno nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita i vanbilansa 3.200 3.144Bruto krediti 628.491 511.822

Vanbilansne izloženosti kreditnom riziku 152.975 123.938

Ukupno bruto krediti i vanbilans 781.466 635.760Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita prema bruto kreditima 0,43% 0,56%

Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti vanbilansnih izloženosti kreditnom riziku prema vanbilansnim izloženostima kreditnom riziku 0,33% 0,33%

Nastala a neuočena umanjenja vrijednosti bruto kredita i vanbilansa prema bruto kreditima i vanbilansu 0,41% 0,52%

(b) Oporezivanje

Banka formira poresku obavezu u skladu s poreskim za-konima Republike Srpske. Poreska prijava podložna je odobravanju od strane poreskih vlasti koje imaju pravo naknadno pregledati poslovne knjige poreskog obvezni-ka. Tumačenje poreskih zakona od strane poreskih vlasti u odnosu na transakcije i aktivnosti Banke mogu se ra-zlikovati od tumačenja rukovodstva. Kao rezultat iznije-tog, transakcije mogu biti osporene od strane poreskih vlasti i Banci može biti određen dodatni iznos poreza, kazni i kamata. U skladu sa Zakonom o poreskoj upravi Republike Srpske, period zastarjelosti poreske obaveze je pet godina. To praktično znači da poreske vlasti imaju prava da odrede plaćanje neizmirenih obaveza u roku od pet godina od trenutka kada je obaveza nastala.

(c) Regulatorni zahtjevi

Agencija je ovlašćena da vrši inspekcije poslovanja Društva i zahtijeva izmjene knjigovodstvene vrijednosti imovine, obaveza i kapitala, u skladu sa odgovarajućom regulativom.

(d) Sudski sporovi

Banka sprovodi pojedinačnu procjenu svih sudskih spo-rova. Iznos rezervisanja Banka određuje na osnovu pro-fesionalnih pravnih savjeta.

Kao što je navedeno u napomeni 30, Banka je na dan 31. decembar 2014. godine rezervisala 143 hiljade KM za sudske sporove (2013.: 128 hiljada KM), što rukovodstvo procjenjuje dovoljnim.

6. IZVJEŠTAVANJE PO SEGMENTIMA

Segmenti prepoznati za potrebe izvještavanja po seg-mentima uključuju:

1 „Retail“: poslovanje sa fizičkim licima, preduzetnici-ma i malim i srednjim preduzećima;

2 „Corporate“: poslovanje sa velikim preduzećima, javnim sektorom i javnim preuzećima, nebankarskim finansijskim institucijama;


60


3 „Finansijska tržišta i ALM“: Finansijska tržišta i Up-ravljanje aktivom i pasivom („ALM“) i

4 „Centrala“: kapital i rezerve, ulaganja u druga prav-na lica i ostale vlasničke udjele, te ostala imovina i obaveze koji nisu pridruženi drugim segmentima.

Izvještaji po segmentima pripremljeni su u skladu sa upravljačkim izvještajima.

Pri mjerenju poslovnih rezultata primjenjuju se interne cijene bazirane na specifičnim cijenama, primjerene valute i ročnosti sa ugrađenim dodatnim usklađivanjima.

Metodologija alokacije prihoda i troškova po segmen-tima je ista u obe prikazane godine:

31. decembar 2014.Retail

‘000 KMCorporate

‘000 KM

Finansijska tržišta i ALM

‘000 KMCentrala ‘000 KM

Ukupno ‘000 KM

Neto prihod od kamata 17.193 11.759 (1.759) - 27.193

Neto prihod od naknada i provizija 6.333 3.497 - - 9.829

Neto kursne razlike - - (27) - (27)

Ostali poslovni prihod - - - 144 144

Ukupno prihodi iz poslovanja 23.525 15.256 (1.786) 144 37.193Gubici od umanjenja vrijednosti i rezer-visanja (1.988) (5.086) (18) - (7.092)

Ukupni operativni rashodi (10.422) (1.106) (449) (13.749) (25.726)Rezultat segmenta 11.115 9.064 (2.253) (13.605) 4.321Porez na dobit - - - (846) (846)

Dobit tekuće godine 11.115 9.064 (2.253) (14.451) 3.475Ukupno aktiva 328.853 284.400 226.801 11.716 851.770Ukupno obaveze i kapital 310.546 322.303 216.028 2.893 851.770


‘000 KMCorporate

‘000 KM



Ukupno ‘000 KM

Neto prihod od kamata 14.236 11.588 (2.443) - 23.381

Neto prihod od naknada i provizija 5.118 2.909 - - 8.027

Neto kursne razlike - - 88 - 88

Ostali poslovni prihod - - - 421 421

Ukupno prihodi iz poslovanja 19.354 14.497 (2.355) 421 31.917

Gubici od umanjenja vrijednosti i rezer-visanja (4.025) (3.388) (6) (312) (7.731)

Ukupni operativni rashodi (8.506) (1.175) (339) (10.827) (20.847)

Rezultat segmenta 6.823 9.934 (2.700) (10.718) 3.339


61



‘000 KMCorporate

‘000 KM



Ukupno ‘000 KM

Porez na dobit - - - (732) (732)

Dobit tekuće godine 6.824 9.934 (2.700) (11.450) 2.607

Ukupno aktiva 261.725 236.199 69.587 10.303 577.815


7. PRIHOD I RASHOD OD KAMATA

a) Prihod od kamata

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Novčana sredstva i obavezna rezerva kod Centralne banke 28 13

Krediti i potraživanja od banaka 192 120

Krediti i potraživanja od komitenata 37.203 31.450

Naknade po osnovu odobravanja kredita 1.925 1.590

Dividenda 7 13

Prihodi od kamata po osnovu obezvrijeđenih kredita 2.633 2.614

Ostali prihodi od kamata i slični prihodi 1 59

41.989 35.859

b) Rashod od kamata

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija 2.073 2.626

Depoziti komitenata 11.259 8.395

Uzeti krediti od fondova Republike Srpske 1.305 1.299

Subordinirane obaveze 159 158

14.796 12.478


62


8. PRIHOD I RASHOD ODNAKNADA I PROVIZIJA

a) Prihod od naknada i provizija

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Usluge platnog prometa u zemlji 2.239 1.845Usluge platnog prometa u inostranstvu 1.334 1.169Provizije po izdatim garancijama i vanbilansnim stavkama 1.283 1.297Mjenjački poslovi 3.105 2.041Naknade i provizije po kreditnim karticama 1.837 1.262Naknade i provizije za vođenje računa 1.613 1.116Ostale naknade i provizije 673 769

12.084 9.499

b) Rashod od naknada i provizija

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Usluge platnog prometa u zemlji 244 170

Usluge platnog prometa u inostranstvu 69 52

Devizni transferi sa Centralnom bankom - 10

Naknade po osnovu kupoprodaje deviza 1.054 592

Naknade po poslovima platnih kartica 691 511

Ostale naknade i provizije 197 137

2.255 1.472

9. OSTALI POSLOVNI PRIHOD

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Prihod od prodaje nekretnina i opreme 3 6

Prihod od smanjenja obaveza 69 314

Ostalo 72 101

144 421


63


10. GUBICI OD UMANJENJAVRIJEDNOSTI I REZERVISANJA

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Novčana sredstva (napomena 15) - 4

Krediti i potraživanja od banaka (napomena 17) - (33)

Krediti i potraživanja od komitenata (napomena 18) 6.527 7.015

Finansijska imovina (napomena 19) - (1)

Ostala aktiva (napomena 22) 156 281

Kursne razlike (1) 8

Rezervisanja (napomena 30) 410 456

7.092 7.731

11. TROŠKOVI ZAPOSLENIH

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Neto lična primanja 5.378 4.404

Porezi i doprinosi na neto lična primanja 3.873 3.274

Ostale naknade zaposlenima 1.685 1.161

10.936 8.839

12. TROŠKOVI AMORTIZACIJE

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Amortizacija nekretnina i opreme (napomena 20) 1.376 982

Amortizacija nematerijalne imovine (napomena 21) 924 632

2.300 1.614


64


13. STALI POSLOVNI RASHODI

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Troškovi materijala i usluga 3.120 2.615

Troškovi komunikacija 1.021 916

Troškovi marketinga i komunikacija 711 827

Troškovi zakupa 1.625 1.420

Troškovi osiguranja 1.974 1.667

Administrativni troškovi 86 81

Indirektni porezi i doprinosi 735 585

Konsultantske usluge 849 691

Troškovi revizije i advokatskih usluga 475 427

Troškovi supervizije banaka 505 434

Ostalo 1.389 731

12.490 10.394

14. POREZ NA DOBIT

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Tekući porez na dobit 847 733

Odloženi porez na dobit (napomena 29) (1) (1)

846 732Usaglašavanje poreza na dobitRačunovodstvena dobit prije poreza 4.321 3.339Porez na dobit po stopi od 10% 432 334

Umanjenja vrijednosti kredita i ostalih sredstava koji se ne priznaju u poreske svrhe i ostali troškovi 592 542

Prihod oslobođen poreza (8) (14)

Umanjenja vrijednosti kredita i ostalih sredstava koji se priznaju u poreske svrhe (20% korigovane poreske osnovice) (169) (147)Tekući porez na dobit 846 732Efektivna poreska stopa % 19,6% 20,9%


65


15. NOVČANA SREDSTVA

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Novčana sredstva 16.071 11.829

Tekući računi kod drugih banaka 74.582 22.202

Sredstva kod Centralne banke 81.996 2.952

Bruto novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke 172.649 36.983Ispravka vrijednosti (11) (11)

Neto novčana sredstva i sredstva kod Centralne banke 172.638 36.972

Kretanja u rezervisanjima:

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Stanje na dan 1. januara 11 7Povećanje rezervisanja 35 28

Ukidanje rezervisanja (35) (24)

Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti - 4

Stanje na dan 31. decembra 11 11

16. OBAVEZNA REZERVA KODCENTRALNE BANKE

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Obavezna rezerva kod Centralne banke 47.017 32.463

Centralna banka Bosne i Hercegovine („Centralna banka“) je za banke u BiH propisala način obračuna i održavanja obavezne rezerve, te visinu i način plaćanja naknade za iznos obavezne rezerve i iznos sredstava na računu kod Centralne banke preko obavezne rezerve.

Osnovicu za obračun obavezne rezerve predstav-lja prosječno stanje depozita i pozajmljenih sred-stava u KM i stranim valutama u toku desetodnevnog obračunskog perioda. Dio osnovice u stranim valuta-ma Banka izražava u KM i obračunava prema kursnoj listi Centralne banke koja je važila u vrijeme trajanja obračunskog perioda.

U osnovicu za obračun obavezne rezerve ne ulaze:

• pasivni podbilans;

• stanje računa jedne banke kod druge banke, a koje imaju račun rezervi kod Centralne banke;

• pozajmljena sredstva koja Banka, na osnovu pi-sanog ugovora posudi od nerezidenata, počev od 1. novembra. 2008. godine;

• depoziti vlade i lica (rezidenata) namijenjena za raz-vojne projekte.


66


Banka je obavezna držati na računu rezervi kod Cen-tralne banke najmanje 10% (2013.: 10%) na depozite i po-zajmljena sredstva sa ugovorenim rokom dospijeća do jedne godine, a 7% (2013.: 7%) na depozite i pozajmljena sredstva sa ugovorenim rokom dospijeća preko jedne godine.

Centralna banka obračunava kamatu na sredstva kako slijedi:

• na iznos obavezne rezerve 70% od stope koja se utvrđuje na osnovu ponderisanog prosjeka kamat-nih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarila Centralna banka na depozite investirane do mjesec dana (u 2014. godini ova stopa se kretala od 0% do 0,147%);

• na iznos sredstava iznad obavezne rezerve 90% od stope koja se utvrđuje na osnovu ponderisanog prosjeka kamatnih stopa koje je u istom periodu na tržištu ostvarila Centralna banka na depozite inve-stirane do mjesec dana (u 2014. godini ova stopa se kretala od 0% do 0,189%).

17. KREDITI I POTRAŽIVANJAOD BANAKA

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Bruto krediti i potraživanja do tri mjeseca 7.000 -

Ispravka vrijednosti - -

Neto krediti i potraživanja od banaka do tri mjeseca 7.000 -


2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Stanje na dan 1. januara - 33

Povećanje rezervisanja - -

Ukidanje rezervisanja - (33)

Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti - (33)

Stanje na dan 31. decembra - -


67


18. KREDITI I POTRAŽIVANJAOD KOMITENATA

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Krediti stanovništvu 260.681 202.547

Krediti preduzećima 367.810 309.275

Bruto krediti i potraživanja od komitenata 628.491 511.822

Ispravka vrijednosti (26.095) (22.452)

Neto krediti i potraživanja od komitenata 602.396 489.370


2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Stanje na dan 1. januara 22.452 18.074

Povećanje rezervisanja 20.626 17.976

Ukidanje rezervisanja (14.099) (10.962)

Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 6.527 7.014

Promjene fer vrijednosti rezervisanja (2.633) (2.614)

Indirektni otpisi (251) (22)

Stanje na dan 31. decembra 26.095 22.452

19. FINANSIJSKA IMOVINA

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Finansijska imovina koja se drži do dospijeća, dužničke hartije od vrijednosti, kotirane

Obveznice Opštine Gradiška 12 34

Finansijska imovina raspoloživa za prodaju, vlasničke hartije od vrijednosti, nekotirane

S.W.I.F.T., Le Hulpe, Belgija 24 24

Banjalučka berza a.d., Banja Luka 252 252

Centralni registar HoV a.d., Banja Luka 107 107


68


31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

383 383

Bruto finansijska imovina 395 418

Ispravka vrijednosti (1) (1)

Neto finansijska imovina 394 417

Banka je u toku 2014. godine stekla učešće u firmi Super Kartica d.o.o Beograd, Srbija od 13,01%. Vrijednost udjela je sa 31. decembrom 2014. godine iznosilo 469.57 KM.

U pogledu hijerarhijskih nivoa, finansijska sredstva raspoloživa za prodaju se mogu svrstati u treći nivo.

20. NEKRETNINE I OPREMA

Zgrade ‘000 KM

Oprema i ostala

sredstva ‘000 KM

Investicijeu toku

‘000 KM

Stalna sred-stva van

upotrebe ‘000 KM

Ukupno ‘000 KM

Nabavna vrijednost

Stanje na dan 1. januar 2013. 3.778 8.434 258 295 12.765

Povećanje - - 3.445 - 3.445

Prodaja i otpisi - (959) (11) - (970)

Prenosi u upotrebu 382 2.478 (2.870) - (10)

Stanje na dan 31. decembar 2013. 4.160 9.953 822 295 15.240

Stanje na dan 1. januar 2014. 4.160 9.953 822 295 15.240

Povećanje - - 3.651 - 3.651

Prodaja i otpisi - (779) (185) - (964)

Prenosi u upotrebu 309 3.158 (3.467) - -


Akumulirana amortizacija

Stanje na dan 1. januar 2013. - 5.591 - - 5.591

Trošak za godinu 53 929 - - 982

Prodaja i otpisi - (942) - - (942)

Stanje na dan 31. decembar 2013. 53 5.578 - - 5.631

Stanje na dan 1. januar 2014. 53 5.578 - - 5.631

Trošak za godinu 59 1.317 - - 1.376

Prodaja i otpisi - (695) - - (695)


69


Zgrade ‘000 KM

Oprema i ostala

sredstva ‘000 KM

Investicijeu toku

‘000 KM

Stalna sred-stva van

upotrebe ‘000 KM

Ukupno ‘000 KM

Stanje na dan 31. decembar 2014. 112 6.200 - - 6.312

Knjigovodstvena vrijednost



21. NEMATERIJALNA IMOVINA

Softver ‘000 KM

Ulaganja u tuđa sredstva

‘000 KM

Investicijeu toku

‘000 KMUkupno

‘000 KM

Nabavna vrijednost

Stanje na dan 1. januar 2013. 2.303 1.470 786 4.559

Povećanje - - 2.297 2.297

Prodaja i otpisi - (186) - (186)

Prenosi u upotrebu 1.583 1.220 (2.803) -

Stanje na dan 31. decembar 2013. 3.886 2.504 280 6.670

Stanje na dan 1. januar 2014. 3.886 2.504 280 6.670

Povećanje - - 2.122 2.122

Prodaja i otpisi (40) (209) (60) (309)

Prenosi u upotrebu 702 1.125 (1.827) 6


Akumulirana amortizacija

Stanje na dan 1. januar 2013. 1.519 1.144 - 2.663

Trošak za godinu 414 218 - 632

Prodaja i otpisi - (177) - (177)

Stanje na dan 31. decembar 2013. 1.933 1.185 - 3.118

Stanje na dan 1. januar 2014. 1.933 1.185 - 3.118

Trošak za godinu 607 317 - 924

Prodaja i otpisi (40) (209) - (249)

Stanje na dan 31. decembar 2014. 2.500 1.293 - 3.793


70


Softver ‘000 KM

Ulaganja u tuđa sredstva

‘000 KM

Investicijeu toku

‘000 KMUkupno

‘000 KM

Knjigovodstvena vrijednost



22. OSTALA AKTIVA

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Dati avansi i depoziti 833 791

Potraživanja po osnovu unaprijed plaćenih troškova 198 212

Potraživanja po kartičnom poslovanju 429 479

Vrijednosti primljene za naplatu potraživanja 300 2.096

Zalihe 73 63

Ostala potraživanja 2.014 1.623

Bruto ostala aktiva 3.846 5.276

Ispravka vrijednosti (1.253) (1.126)

Neto ostala aktiva 2.593 4.150


2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Stanje na dan 1. januara 1.126 845

Povećanje rezervisanja 264 352

Ukidanje rezervisanja (108) (71)

Neto gubici od umanjenja vrijednosti priznati u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 156 281

Indirektni otpisi (29) -

Stanje na dan 31. decembra 1.253 1.126


71


23. OSNOVNA SREDSTVA NAMIJENJENA PRODAJI

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Osnovna sredstva namijenjena prodaji 3.436 1.292

Osnovna sredstva namijenjena prodaji 3.436 1.292

24. DEPOZITI BANAKA I DRUGIHFINANSIJSKIH INSTITUCIJA

Depoziti banaka i drugih finansijskih institucija prema ugovornom dospijeću su kako slijedi:

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Depoziti po viđenju 4.667 6.019

Kratkoročni depoziti 52.987 33.072

Dugoročni depoziti 27.208 27.307

84.862 66.398

25.DEPOZITI KOMITENATA

Depoziti komitenata prema ugovornom dospijeću su kako slijedi:

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Depoziti po viđenju 253.976 131.281

Kratkoročni depoziti 144.451 122.812

Dugoročni depoziti 171.943 102.105

570.370 356.198

26. UZETI KREDITI

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Krediti od Fonda stanovanja Republike Srpske 61.265 62.408


72


31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Krediti od Sberbank Europe AG, Beč 14.256 18

75.522 62.426

Krediti od Fonda stanovanja Republike Srpske koriste se za odobravanje stambenih kredita krajnjim korisnicima, sa godišnjom kamatnom stopom u rasponu od 0,5 do 3% i rokom dospijeca od 5 do 20 godina, uz ugovorenu kvartalnu otplatu.

Krediti od Sberbank Europe AG, Beč se koriste za finansiranje malih i srednjih privatnih preduzeća u Republici Srp-skoj, sa godišnjom kamatnom stopom od 3M EURIBOR +2,77%.

27. SUBORDINIRANE OBAVEZE

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Subordinirane obaveze 4.039 4.040

4.039 4.040

Subordinirane obaveze na kraju 2014. godine se odnose na kredit u iznosu od 4.000 hiljade KM uzet od Sberbank BH d.d. Sarajevo na period od pet godina i dospjećem u decembru 2016. godine, po stopi od 3M EURIBOR +3,70%.

28. OSTALE OBAVEZE

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Obaveze po osnovu kamata - 10

Razgraničeni prihodi 216 228

Obaveze za indirektne poreze 101 213

Ostale obračunate obaveze 1.008 221

Obaveze za deponovane osnivačke uloge 215 98

Obaveze prema dobavljačima 944 772

Obaveze po kartičnom poslovanju 266 387

Ostale obaveze 121 157

2.870 2.086


73

29. ODLOŽENA PORESKA OBAVEZA

Odloženi porezi su obračunati na privremene razlike po bilansnoj metodi korišćenjem zakonske poreske stope od 10% (2013.: 10%). Promjene privremenih razlika i dijelova odložene poreske obaveze u kapitalu i rezervama odnos-no izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti su prikazane kako slijedi:

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Revalorizaciona rezerva 124 125

Neto odložena poreska obaveza 124 125

Kretanje u odloženoj poreskoj obavezi je kako slijedi:

2014.‘000 KM

2013.‘000 KM

Stanje na dan 1. januara 125 126

Smanjenje priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti (napomena 14) (1) (1)

Promjena vrijednosti nekretnina - -

Stanje na dan 31. decembra 124 125

30. REZERVISANJA

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

Rezervisanja za sudske sporove 143 128

Rezervisanja za vanbilansnu izloženost 563 321

Rezervisanja za neiskorišćene dane godišnjeg odmora 268 238

Rezervisanja za otpremnine 208 186

Rezervisanja za bonuse 323 222

Rezervisanja za ostale obaveze 3 3

1.508 1.098

Kretanje u rezervisanjima za pojedine stavke je bilo sljedeće:



74

Rezer-visanja

za sudske

sporove ‘000 KM

Rezer-visanja za van-

bilansnu izloženost

‘000 KM

Rezer-visanja za

neiskorišćene dane godišnjeg

odmora ‘000 KM

Rezer-visanja

za otprem-

nine ‘000 KM

Rezer-visanja

za bonu-sea

‘000 KM

Rezer-visanja

za ostale

obaveze ‘000 KM

Uku-pno

‘000 KM

Stanje na dan 1. januar 2014. 123 195 176 148 - - 642

Nova rezervisanja u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 5 1.479 62 55 222 3 1.826

Ukidanje rezervisanja - (1.352) - (17) - - (1.369)

Neto priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 5 127 62 38 222 3 456

Stanje na dan 31. decembar 2014. 128 321 238 186 222 3 1.098

Stanje na dan 1. januar 2013. 128 321 238 186 222 3 1.098

Nova rezervisanja u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 15 2.232 30 44 273 27 2.620

Ukidanje rezervisanja - (1.989) - (21) (173) (27) (2.209)

Neto priznato u izvještaju o sveobuhvatnoj dobiti 15 242 30 23 101 - 410

Stanje na dan 31. decembar 2013. 143 563 268 208 323 3 1.508

31. AKCIONARSKI KAPITAL

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2013.‘000 KM

38.728 redovnih akcija 62.198 38.728

U aprilu 2013. godine izvršena je dokapitalizacija Banke u iznosu od 15 miliona KM od strane akcionara Sberbank Europe AG, Beč, Austrija. Dokapitalizacija je izvršena u svrhu jačanja kapitalne pozicije Banke, kao i podizanja

maksimalno moguće izloženosti prema jednom ili grupi povezanih lica.

U junu 2014. godine izvršena je dokapitalizacija Ban-ke u iznosu od 23,47 miliona KM od strane akcionara



75

Sberbank Europe AG, Beč, Austrija. Dokapitalizacija je izvršena u svrhu jačanja kapitalne pozicije Banke, kao i podizanja maksimalno moguće izloženosti prema jed-nom ili grupi povezanih lica.

Akcionarski kapital Banke denominovan je u konvert-ibilnim markama. Nominalna vrijednost svake izdate akcije je 1.000 KM. Sve akcije su plaćene u cijelosti.

Vlasnici Banke na kraju godine su kako slijedi:

31.12.2014.‘000 KM

31.12.2014. %

31.12.2013.‘000 KM

31.12.2013. %

Sberbank Europe AG, Beč 61.974 99,64% 38.504 99,42%

Sberbank BH dd, Sarajevo 224 0,36% 224 0,58%

62.198 100,00% 38.728 100,00%

Većinski akcionar Banke je Sberbank Europe AG sa 99,64% udjela, a krajnje matično društvo na dan 31. de-cembra 2014. je Sberbank Rusija, Moskva, Rusija.

U nastavku je prikazana kalkulacija osnovne i razrijeđene zarade po akciji. Kalkulacija je identična budući da Ban-ka nema konvertibilnih obveznica niti drugih opcija koje bi mogle povećati prosječan broj akcija.

31.12.2014. 31.12.2013.

Neto dobit tekuće godine (u hiljadama KM) 3.475 2.607

Prosječni broj redovnih akcija u opticaju tokom razdoblja 50.463 31.228

Neto zarada po akciji (u KM) 68.87 83.45

32. POTENCIJALNE I UGOVORENE OBAVEZE

a) Garancije, akreditivi i ugovorene obaveze

31.12.2014. 31.12.2013.

Plative garancije:

- u KM 6.555 6.470

- u stranoj valuti 14.541 12.956

Činidbene garancije:

- u KM 40.067 32.160

- u stranoj valuti 11.882 12.901

Akreditivi u stranoj valuti 210 386

Ukupno garancije i akreditivi 73.255 64.873

Neiskorišćeni i okvirni krediti 79.720 22.947



76

31.12.2014. 31.12.2013.

152.975 87.820

b) Sudski sporovi

Protiv Banke je pokrenuto nekoliko sudskih sporova. Banka određuje iznos rezervisanja na osnovu profesion-alnih pravnih savjeta. Odluku o nivou rezervisanja don-osi Uprava Banke na preporuku Komisije za procjenu ishoda sudskih sporova. Stanje sudskih sporova na dan 31. decembar 2014. iznosi 4.550 hiljada KM (2013.: 4.550 hiljada KM), a Banka je formirala rezervisanja u iznosu od 143 hiljade KM (2013.: 128 hiljade KM). Mišljenje ru-kovodstva Banke i njenih pravnih zastupnika je da se ne očekuju značajniji negativni ishodi sporova koji bi imali materijalan uticaj na finansijske izvještaje Banke, i da su formirana rezervisanja adekvatna.

33. POSLOVI U IME I ZA RAČUN TREĆIH LICA

Banka upravlja sredstvima po poslovima u ime i za račun trećih lica. Ova sredstva se vode u vanbilansnoj evidenciji odvojeno od sredstava Banke. Za upravl-janje sredstvima po poslovima u ime i za račun trećih lica Banka naplaćuje naknadu. Prihodi i rashodi po ovim sredstvima knjiže se u korist ili na teret vlasnika, odnosno korisnika.

31.12.2014. 31.12.2013.

Komisioni poslovi – Ugovor o posredovanju sa Ministarstvom poljo-privrede 1.106 1.106

Komisioni plasmani – kreditiranje preduzeća INGA p.o. - 109

Komisioni plasmani – kreditiranje poljoprivrednog stanovništva Opštine Laktaši 4 4

1.110 1.219

34. ODNOSI SA POVEZANIM LICIMA

Prema čl. 100. Zakona o bankama Republike Srpske, di-rektno povezana lica Banke su: njezini ključni akcionari i njihove podružnice, pridružena društva, članovi

Nadzornog odbora, članovi Uprave (zajedno “ključno rukovodstvo”); članovi uže porodice ključnog rukovod-stva te pravna lica koje su pod kontrolom ili značajnim uticajem ključnog rukovodstva i članova njihovih užih porodica.

31.12.2014. 31.12.2013.

AKTIVA

Računi kod drugih banaka

- Sberbank Rusija, Moskva, Rusija – devizni račun 24 10

- Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija – devizni račun 44 160



77

31.12.2014. 31.12.2013.

- Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska – devizni račun 136 29

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija – devizni račun 3.261 75

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija – kratkoročni depozit 1.608 -

- Sberbank BH d.d. Sarajevo – devizni račun 31 147

- Sberbank BH d.d. Sarajevo – kratkoročni depozit i obračunata kamata 7.001 -

- Sberbank BH d.d. Sarajevo – namjenski depozit 76 -

12.181 421

Krediti plasirani rukovodstvu Banke i članovima Nadzornog odbora i Odbora za reviziju, te članovima uže porodice 207 105

Ukupno aktiva 12.388 526

31.12.2014. 31.12.2013.

OBAVEZE

Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska – kratkoročni depoziti - 4.891

Sberbank Europe AG, Beč, Austrija – kratkoročni depoziti i obračunata kamata 15.451 -

Sberbank Europe AG, Beč, Austrija – primljeni dugoročni krediti i obračunata kamata 14.526 -

Sberbank BH d.d. Sarajevo – subordinirane obaveze i obračunata ka-mata 4.039 4.040

Sberbank BH d.d. Sarajevo – transakcioni računi 263 451

Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska - kratkoročni depoziti i obračunata kamata 9.780 13.692

ALB EDV-SERVICE GMBH - obračunate obaveze po osnovu izvršenih usluga - 54

Banjalučka berza a.d. Banja Luka – transakcioni računi 1 -

Centralni registar HOV a.d., Banja Luka – transakcioni račun 27 -

Centralni registar HOV a.d., Banja Luka - dugoročni depoziti i obračunata kamata 562 -

Obračunate obaveze po osnovu izvršenih usluga (Sberbank Sloven-sko, Bratislava, Slovačka i Sberbank Technology, Moskva, Rusija) 53 388

Depoziti rukovodstva Banke i članova Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica 755 546

Ukupno obaveze 45.457 24.062



78

IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI 31.12.2014. 31.12.2013.

Prihod od kamata

- Sberbank Rusija, Moskva, Rusija - 29

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija 14 -

- Sberbank BH d.d. Sarajevo 27 -

- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska 3 17

- Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju,te članovi njihovih užih porodica 14 8

58 54

Prihodi od naknada

- Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska 1 1

-Centralni registar HOV a.d., Banja Luka 1 -

- Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica 9 3

11 4

Ostali prihodi

- Sberbank Europe AG, Beč, Austrija 12 -

- Banjalučka berza a.d. Banja Luka 7 -

19 -

Rashodi kamata

- Sberbank BH d.d. Sarajevo (159) (159)

- Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija - (2)

- Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska (16) (4)

- Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovačka (3) (3)

- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budimpešta, Mađarska (13) (5)

- Sberbank Rusija, Moskva, Rusija - (1.006)

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija (6) (3)

- Sberbank Europe AG, Beč, Austrija (340) (76)

- Sberbank CZ A.S.Brno, Češka Republika - (8)

- Centralni registar HOV a.d., Banja Luka (26) -

- Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica (22) (11)

(585) (1.277)

Rashodi naknada



79

IZVJEŠTAJ O SVEOBUHVATNOJ DOBITI 31.12.2014. 31.12.2013.

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenija (5) -


- Centralni registar HOV a.d., Banja Luka (5) -

(28) (18)

Ostali rashodi

- Sberbank Europe AG, Beč, Austrija (852) (661)

- Sberbank d.d. Zagreb, Hrvatska (1) -

- Sberbank Rusija, Moskva, Rusija (4) -

- Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovačka (51) -

- Sberbank Srbija a.d. Beograd, Srbija (21) -


- Sberbank Technology, Moskva, Rusija (10) -

- ALB EDV-SERVICE GmbH, Beč (181) (340)

- Rukovodstvo Banke i članovi Odbora za reviziju, te članovi njihovih užih porodica (7) -

(1.152) (1.003)

(1.677) (2.240)

Krediti plasirani rukovodstvu Banke u 2014. godini su odobravani po sljedećim kamatnim stopama: 14% na godišnjem nivou za kredite po VISA kreditnim karticama i 5,90-7,99% na godišnjem nivou za dugoročne kredite.

Uprava i Nadzorni odbor smatraju se ključnim rukovod-stvom Banke. Uprava se sastoji od predsjednika i dva člana. U toku godine članovima Uprave isplaćeno je, uključujući plate i bonuse i nenovčane dohotke, ukupno 449 hiljada KM (2013.: 376 hiljada KM). U toku godine Banka nije isplaćivala naknade članovima Nadzornog odbora (2013: 5 hiljada KM). U 2014. godini Banka je up-latila doprinose u penzioni fond za ključno rukovodstvo u iznosu 125 hiljada KM (2013.: 114 hiljada KM).

Oročeni depoziti rukovodstva Banke i članova Odbora za reviziju odobreni su po kamatnoj stopi od 3,05% do 4,50% na godišnjem nivou.

35. DOGAĐAJI NAKON DATUMA IZVJEŠTAVANJA Nije bilo značajnih događaja nakon datuma izvještajnog perioda koji bi zahtijevali korekcije ili objelodanjivanje u napomenama uz priložene finansi-jske izvještaje Banke za 2014. godinu.



80 SBERBANK a.d. Banja Luka | GODIŠNJI IZVJEŠTAJ 2014 | IZVJEŠTAJ NADZORNOG ODBORA

Izvještaj nadzornog odbora

Nadzorni odbor Sberbank a.d. Banja Luka održao je u poslovnoj 2014. godini 4 sjednice, na kojima je razma-trao materijale iz svoje nadležnosti, te donosio odluke, zaključke i preporuke temeljem ovlasti, utvrđenih Zako-nom o bankama, pratećim odlukama Agencije za ban-karstvo RS, te Statutom i internim aktima Banke.

Nadzorni odbor je radio i djelovao u skladu sa Po-slovnikom o radu Nadzornog odbora.

Banja Luka, 20.05.2015. godine

81SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | SBERBANK EUROPE AND SBERBANK BANJA LUKA

About Sberbank Europe and Sberbank Banja Luka

Sberbank Europe Group (Sberbank Europe AG), head-quartered in Vienna, Austria, is a banking group that is 100% owned by Sberbank Russia. Sberbank Europe Group is present in 11 markets in Europe: Austria, Bos-nia and Herzegovina (at Sarajevo and Banja Luka), Cro-atia, Czech Republic, Hungary, Slovakia, Slovenia, Ser-bia, Ukraine and Germany. In total, the bank operates 294 branches and has 5,157 employees (as of 31.12.2014).

The year 2014 was characterized by a challenging po-litical and economic environment. While our mother company, Sberbank Russia, was placed under sanc-tions, Sberbank Europe and its subsidiaries in the EU countries were not subject to any EU sanctions and accordingly not restricted in their access to the EU capital markets. In March 2014, some of the most re-nowned international banks have provided a debut syndicated term loan facility for Sberbank Europe AG for EUR 350 million equivalent.

Leveraging the Austrian banking license, Sberbank Di-rect, a 100% subsidiary of Sberbank Europe AG, was launched as a branch of Sberbank Europe AG in Ger-many in summer 2014. The German subsidiary oper-ates as a flexible, fast and effective funding tool for Sberbank Europe AG, offering deposit products at an

attractive conditions. It is established as a purely on-line bank and offers online consumer deposits exclu-sively for private individuals via direct sales channels.

In addition, Sberbank Europe has started its journey on creating a new common Corporate Culture – what Sberbank Europe stands for – following the three Sberbank principles:

“All for the customer – We are a team – I am a leader”. In everything we do we are striving to exceed the ex-pectations of our customers. We are committed to in-still confidence; we make people’s lives better, helping them to fulfill their dreams and aspirations.

Despite all our achievements, the challenges will con-tinue in 2015 and for Sberbank Europe this means that is has to continuously adapt to a changing environ-ment. Therefore the business model of Sberbank Eu-rope Group will be further enhanced, aimed at build-ing a sustainable, profitable, self-funded and modern banking group in Europe.

Slovakia

Czech RepublicUkraine

Hungary

Austria

SloveniaCroatia

Bosnia and Herzegovina Serbia

82 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

Forword by the Management Board

Dear shareholders, clients and employees,

In the previous year we continued our work from 2013: introduction of significant changes in business with the aim to make our bank a modern, innovative and better than competition.

Significant changes are relating to reorganization of the existing and introduction of new business processes which follow our products and services offer, hiring of new resources (human and technical), expanding distri-bution channels and presence on the market in general, corporate social responsibility, etc.

Last year brought us great challenges in business. In ad-dition to global economic crisis that has been present for several years now, last year was also marked by di-sastrous floods and global stability crisis. The Bank has successfully adjusted its business to the new situation.

Last year, we opened three new branches, we have fur-ther expanded our distribution network by increasing the number of ATM’s and POS terminals, completed rebranding project of the Bank (project included name change and visual identity, facility modernization, mod-ern and open communication with the public), we had

significant investment in information and communica-tion technologies, we hired 48 new employees, have increased share capital by 23.5 million BAM, and thus strengthened capital base for future growth.

Economic life of Republic of Srpska and the region was marked by the negative effects of catastrophic floods in May. Economic growth stagnated, growth rate amounted to low 0, 2%. Industrial production grew by only 0, 7%. Volume of foreign trade grew by 7%, as a result of export growth by 4% and import by 9%, but is still at the level that cannot have a significant positive impact on the recovery of our economy. Banking sec-tor in general has been able to successfully cope with increase of non-performing loans and the effects of low interest rates. Competition in the banking market remains severe, with its main characteristics- by build-ing almost entirely, the competitive position of policy of low prices, which further puts pressure on already low profit margin.

In 2014, Bank generated a profit after tax in the amount of 3, 5 million BAM, i.e. 0, 9 million BAM or one third more than a year before. Operative income amounted to 37, 1 million BAM and in comparison to last year was increased by 5, 2 million BAM or 17%, with almost the

83SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

Forword by the Management Boardsame growth of interest and non-interest income. With extraordinary growth in operating income we were able to fully cover the increase, which exclusively served to improvement of business performance of the Bank.

Balance sheet of the Bank amounted to almost 852 million BAM on December 31. 2014. Thereof, 602 mil-lion BAM represent credits, with an increase of 113 mil-lion BAM or 23% in comparison to the end of last year. Customer deposits dominate the structure of sources of funding in the amount of 629 million BAM, with an increase of 229 million BAM or 57% in comparison to the end of last year, which is the best indicator of trust that the market has in our Bank. Bank with actual growth rates significantly increased its market share at both loans and deposits, since banking sector recorded a de-crease of 3% related to the loans to customers, i.e. an increase of 6% in terms of deposits collected from the clients.

In 2014 we significantly improved range of products and services at disposal to our clients: MasterCard Standard credit card and Debit Business MasterCard card, mobile banking for private individuals, expanded our offer of savings products, expanded credit lines for housing and consumer loans, new and expanded credit lines for legal entities, etc.

In the following year we will continue with the intro-duction of new products and services, i.e. to strengthen the existing offer. In the next year we intend to intro-duce certain novelties regarding the servicing of cli-ents: new payment and credit cards, enhancement of website and introduction of possibility to apply online for any products that we have available, introduction of package of products for private individuals, new and expanded credit lines for micro enterprises, possibility of concluding agreements on financial monitoring for a group of related persons, etc.

Dynamic development also imposes challenge in terms of balancing between the increase of the resources and the efficiency of their use, in order to further increase productivity. Investments will be focused to more ef-fectively meet the needs of our clients and to improve the quality of servicing customers in all business seg-ments.

The secret of successful banking operations is estab-lishment of optimal relationship between risks taken and earned profit. As in previous years, accent will be placed on further development of risk management system, pricing policy which will be balanced with the risks that certain transactions carry, and will be focused on sustainability and strengthening capital adequacy as necessary protection from the risks assumed.

Our economy is distinguished by two features from the standpoint of liquidity: growing insolvency in the econ-omy as a result of lack of economic growth and poor business results, and excess liquidity in the banking sec-tor as a result of lack of good investment opportunities. Specifically, on one hand we have those entities that lack the funds and on the other hand, we have those who have them abundantly, but they do not have qual-ity investment opportunities, which are absent due to weak domestic and foreign demand for products and services of our company. We will continue to closely monitor liquidity, providing the best possible ratio of li-quidity and profitability. Self-financing, with the least possible support from the Group, shall still remain one of the most significant goals of our business.

The Bank is entering into new business year with a solid capital base dominated by the instruments of core capi-tal. Last year, a new regulation on Banks‘ capital man-agement was adopted, whose one of the main goals is precisely strengthening of the core capital as main pro-tection from potential losses. Enforcement of this regu-lation will be carried out in phases in the next few years. In accordance with our estimates, we do not foresee any problems in fulfilling the regulatory requirements. Profitable business operations are additional guarantee of sustainability and strengthening our solvency.

Socially responsible behaviour is a part of our corporate culture, and the Bank will continue to act in accordance with it in the following period as well. We will actively participate in projects for environmental protection, promotion of sports and healty lifestyle, humanitarian activities and similar socially beneficial activities. Fur-thermore, we will continue to encourage our employ-ees and our business partners to follow the same path.

In previous year, as in all previous years before, our col-leagues crucially contributed to development of our

84 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

Forword by the Management Boardbank through its professional and collegial behavior, by adapting and implementing new skills and knowledge, thus offering our clients a new and unique experience in doing business with financial institutions. The Bank is trying to establish an adequate system of motivation, as a starting point for further improvement of efficiency and effectiveness in task performance, but also for pro-fessional and personal progress.

Together with our shareholders, clients and employees we were able to achieve significant positive changes in our Bank in the previous period, and we believe we shall continue the same in the years to come as well. Thank you for the trust you give us every day, and form our side, we promise to reciprocate the trust you have given us through professional business operations and effort. We believe that through open and quality cooperation, we can further develop Banks’ business as well as con-tribute to the development of our community.

Aleksandar KesićDirector

Biljana RabitschExecutive director

Sandro MihajlovićExecutive director

85SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | FORWORD BY THE MANAGEMENT BOARD

Forword by the Management Board

Governing bodies

Supervisory Board

David O’Mahony, ChairmanLukas Röper, DeputyBernhard Herzig, MemberDenis Ovčina, MemberBalazs Györi, Member

Management Board

Aleksandar KesićChairman

Biljana RabitschMember

Sandro MihajlovicMember

86 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | MACROECONOMIC ENVIRONMENT

Macroeconomic Environment

For the economy of Republic of Srpska, 2014 was a year of great challenges, above all, negative impact of cata-strophic floods which afflicted Republic of Srpska and the region in May, 2014. Economic growth recorded stagnation – growth rate was 0, 2%, which cannot be considered poor if we take into consideration damage from catastrophic floods to already underdeveloped economy.

In the following table, most significant macroeconomic indicators are shown for Republic of Srpska in the previ-ous five-year period (source: Investment-development bank of Republic of Srpska):

Key macroeconomic indicators 2010 2011 2012 2013 2014

Nominal GDP (in billion BAM) 8,318 8,682 8,585 8,761 8,832

Real GDP growth rate in % 0.8 0.8 -1.1 1.9 0.2

Population (in thousands, estimate until 2012, census in 2013)

1,433 1,430 1,429 1,327 1,327

GDP per capita in BAM 5,805 6,073 6,006 6,602 6,655

Industrial production, growth rate in % 5.0 4.7 -4.2 4.1 0.6

Unemployment rate in % (ILO) 23.6 24.5 25.6 27.0 25.7

Average net salary (in BAM) 784 809 818 808 825

Average pension (in BAM) 321 321 312 318 333

Inflation rate in % 2.5 3.9 2.1 0.0 -1.2

Export (in millions BAM) 2,178 2,562 2,374 2,588 2,694

Import (in millions BAM) 4,053 4,584 4,488 4,552 4,946

Average annual rate of GDP growth in the observed pe-riod was only 1, 5%, which is far below the rates that are considered minimally necessary for the economy such as Republic of Srpska’s economy, i.e. 6%.

Sectors that experienced growth in 2014 are processing industry, construction, trade, catering and transporta-tion. There was a decrease in areas that rely on natural resources and weather conditions, and which were af-fected the most by floods: agriculture, mining, and elec-trical energy production.

Last year, deflation was recorded by 1, 2%, which is an-other indicator of lack of economic activities. Occur-rence of deflation was caused mostly due to reduction in prices of basic necessities (products) and services, which have the most significant share in the consumer market such as: food and beverages, clothing, footwear, etc.

Number of unemployed people at the end of 2014 was under 146 thousand, over five thousand less than com-pared to the end of previous year. For the same twelve months, number of employed persons increased by al-most four thousand persons. Such trends reduced the rate of unemployment, but still remain very high at 25.7%. High rate of unemployment, especially among young people, leads to permanent loss of human capi-tal, and is one of the fundamental problems that have to be solved in the future.

Foreign exchange in last year increased by 7%, import by 9% and export by 4%. Coverage rate of imports by exports fell at 54%, which is for 2, 5 percentage points lower than in the previous year. The main foreign mar-kets for the placement of their products, our econo-my has in the region of European Union, and both are strongly affected and are still not fully recovered from the negative effects of the global economic crisis. This

87SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | MACROECONOMIC ENVIRONMENT


goes to prove that the foreign demand is still under pressure and we have to wait for its recovery. This, of course is an impulse and an imperative to local entre-preneurs to attempt to turn to fast growing market, which have not been affected or have been only slightly affected by the crisis and where one can seek a reim-bursement space for what we are losing at traditional markets, and on the other hand, to increase the volume of export which is a mandatory condition in order for us to talk about economic development of Republic of Srp-ska. Our entrepreneurs cannot expect much from local demand: public deficit is increasing, investment cycle in economy and agriculture is low, population is indebted and have low income, which means that local demand does not have the capacity to significantly improve economic activities, i.e. to be the ground on which our companies will find strength to recover and to further develop. Quantitative easing (QE) conducted by the Eu-ropean Central Bank, from the beginning of this year, may have some effects on our economy, but probably not before second half of 2015.

Average net salary in the last month of 2014 amounted to 825 BAM, which is 3, 3% more than year before. Aver-age pension sum amounts to only 40% of average net salary, i.e. 333 BAM.

Industrial production experienced a 0, 6% growth in comparison to previous year, which is a reflection pri-marily of catastrophic floods, despite the slight in-crease in foreign demand. Processing industry recorded growth, which can be encouraging to an extent.

Scope of works executed in construction industry in-creased by 9, 4% in last year. Civil engineering grew somewhat faster, above all due to Banja Luka-Doboj highway construction and road network construction after catastrophic floods. Structural engineering also experienced growth, but lower demand for apartments and business premises affected lower growth than civil engineering.

One stock exchange operates in Republic of Srpska and that is Banja Luka Stock Exchange. Total turnover at Banja Luka Stock Exchange amounted to 587 mil-lion BAM, or 56% more than in the previous year. This increase is a result of higher turnover on the market of treasury notes, as well as of an increased turnover

on regular bond market. Regular bond market makes somewhat less than 14% of total turnover on the Stock Exchange (even though it grew 2,3 times in comparison to last year), and once again shows that investors (for-eign and domestic) have no interest in investing in the shares of local issuers. Total market capitalization of se-curities listed on Banja Luka Stock Exchange amounted to 4, 4 billion BAM on December 31st 2014, which rep-resents a 7, 5% growth in comparison to the beginning of the year.

Republic of Srpska Government tries to help citizens and economy in undeveloped regions of the country to overcome economic crisis through credits granted from funds of Investment-development Bank of Repub-lic of Srpska. Since its foundation, until the end of 2014, Investment-development Bank of Republic of Srpska granted credits and invested in securities around 1, 4 billion BAM, thereby significantly supporting economic activities in Republic of Srpska. Government is also im-plementing significant measures to decrease adminis-trative expenses in public administration.

Financial sector in Republic of Srpska consists of banks, investment funds, insurance companies, microcredit or-ganizations, leasing companies and saving-credit orga-nizations. Bank assets make approximately 80% of total assets of financial sector, thus their activity, liquidity and stability significantly influence total economy.

Sixteen banks operated on the territory of Republic of Srpska in 2014: nine with central offices registered in Republic of Srpska and seven with central offices reg-istered in Federation of Bosnia and Herzegovina. One bank with central office in Republic of Srpska filed for bankruptcy at the end of the year.

Such large number of participants on a small and unde-veloped market caused severe competitiveness. As we already noted at the beginning of this paragraph, com-petitiveness mainly reflects in prices, which is a result of an undeveloped banking market, in the light of diver-sity of services and products banks offer to their clients: simple bank products which are easily copied, so that banks are left with the option to maintain current and attract new clients mainly only by lowering prices of their products and services. Almost all banks managed to operate in accordance with basic business principles:

88 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | MACROECONOMIC ENVIRONMENT


they maintained liquidity, gained income and created a base for solvency in future years.

Main characteristics of business activities in banking sector of Republic of Srpska were following (analysis was performed based on publicly available data from Banking Agency of Republic of Srpska till the date of this report, namely, the data until September 30, 2014) :

• Total assets: Growth by 6% until the end of third quarter.

• Gross credits: Growth by 4%. The strongest relative growth at non- banking financial institutions, state and private individuals. Decline at private compa-nies, 1% is certainly not a good indicator because it shows uncertainty in the results of future op-erations, absence of investment opportunities and weaker creditworthiness of this part of economy.

• Deposits: Growth by 11%. Growth was recorded at all sectors, except for public companies. Lack of op-portunities for investment in the real sector, as we mentioned in the previous point, leads to invest-ment growth in financial instruments, in this case the deposits.

• Capital and capital adequacy: Basic capital makes up almost 90% of total regulatory capital, showing that the composition of capital instruments is of high quality. The capital adequacy ratio was lower by 79 basis points on September 30, 2014 compared to the beginning of the year, and amounted to 16.63%. The rate of financial leverage stood at 9.3%

At the beginning of 2015, Republic of Srpska received a credit rating from Moody’s Investor Service. According to the agency, credit rating of Republic of Srpska is „B3 with a stable perspective. “

89SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | BUSINESS ANALYSIS

Business Analysis

Retail banking activities

In 2014, Bank significantly increased its retail activities. This refers to a volume and number of credits granted, i.e. col-lected deposits, as well as to scope of services performed for this specific segment of clients.

Value of placements, toward individuals amounted to 260, 7 million BAM on December 31, 2014 which represents a 22% growth or 58, 1 million BAM during the year. In terms of maturity structure placements it is visible that about 61% are long-term placements character. In terms of prod-ucts, consumer loans dominate with a 61% share, followed by housing loans of 34%.

Deposits by private individuals amounted to 275, 3 million BAM at the end of previous year, with a growth recorded in 2014 to 59, 3 million BAM or 22%. Retail deposits ac-counted for 48% of the total deposits collected in 2014.

It is evident from the above mentioned data that bank manages to completely finance its placements toward physical persons from funds gathered from this segment. It is also one of the indicators of an increased trust that our bank enjoys on the market since it became a part of Sberbank group.

Number of active accounts opened by private individu-als increased to over 37 thousand, and in 2014 there was a growth of over five thousand new accounts or 28%.

Total number of payment and credit card issued exceed-ed 62 thousand, which is an increase of 20 thousand new payment cards in comparison to the last year. Number of credit cards in 2014 grew by 36%; high growth rate of credit cards is caused by introduction of the new Master Stan-dard credit card that is available to our customers from the mid-2014.

During 2014 number of users of our online service (Sber-bank Online banking and mSberbankBL) increased by al-most 4 times compared to the previous year, and in ad-dition to continuous improvement of the quality of the service, selling and promotional activities, introduction of mobile banking service –mSberbankBL contributed sig-nificantly to an increase. In 2014 we have set the grounds for online selling, and introduced the possibility of applying

on our web site, as well as using Online banking and mS-berbankBL services.

a new service of cash deposits is introduced on ATM’s, where payment is made using any payment cards issued by Sberbank ad Banja Luka, and the deposited funds are available to clients immediately after the transaction is completed.

In 2014 we have significantly enriched the range of prod-ucts and services to be at disposal for our clients: Mas-terCard Standard credit card (payment in installments), mobile banking, introduction of banc assurance as well as extending deposit lines, which had a significant impact on the results achieved in 2014. Expanding the ATM’s and POS terminals network has made our services more accessible to clients, and the same trend will continue in the future. Introduction of new products and services, as well as the improvement of the existing ones is planned in the follow-ing period as well, and thus, we will strengthen our market position, increase market share, and more efficiently serve our existing and new customers.

With its operations and following the modern trends, bank and all employees offer quality level above the competition because quality is achieved in all stages of business in all segments, thus ensuring long-term market position.

Micro enterprises banking

In 2014 we tried to expand our business relations with cli-ents from micro segments, taking into consideration the difficulties that such legal entities face during the econom-

90 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | BUSINESS ANALYSIS

Business Analysis

ic crisis as well as catastrophic floods that occurred in our country during 2014.

Credits granted to micro enterprises amounted to 71, 5 million BAM at the end of previous year, representing a growth of 7, 2 million BAM or high 10%. The above growth rate would certainly have been even higher if floods did not hit our country, and significantly affected business in this segment. Considering the state of the market and the conditions in which this segment operated, as well as any circumstances that led to this operations, in the course of 2014 our goal was to preserve the stability of the credit portfolio but also to help clients return to the normal busi-ness flow as soon as possible.

Deposits in this segment amounted to 33, 2 million BAM on December 31. 2014, representing a 35% growth in compari-son to previous year. This growth rate is two times larger in comparison to growth rate during 2013.

Number of active accounts in this segment was 3 700, which is for 25% more than at the end of 2013.

In addition to intensifying cooperation and maintaining quality relationships with our existing clients, our aim is also to establish cooperation with as many new clients by

offering them quality solutions for their financial needs. Because, we can ensure satisfied customers into successful business partners only by means of quality products and services.

Marketing

Taking into consideration great competition in the banking sector of RS, we can say that in 2014, we have significantly increased brand awareness and proved that with much ef-forts, positive results can be achieved. We had a challenge ahead of us, to attract the clients, to make them feel as comfortable at our branches and to make them feel that we are taking care of their financial obligations, but also that we care about them. We participated actively in the rebranding process of our 14 branches, taking into consid-eration SBEU visual interior identity standards. Our goal was to have each branch throughout Republic of Srpska with the same visual identity, i.e. that the client no mat-ter in which city they arrive, that they know they are in Sberbank.

In 2014 Marketing sector actively supported retail banking through a range of marketing activities and TV campaigns.

Nenamjenski i zamjenski krediti

www.sberbankbl.ba

UČINITE ŽIVOT LAKŠIM! 50% MJESEČNIH OBAVEZA MANJE

Vaša priča. Vaša banka.


Business Analysis

Campaign for consolidation loans and refinancing loans was met with great interest from clients. Key message of the campaign was the reduction of monthly obligations, i.e. refinancing of existing loans, with approval decision within 24 hours. We are a bank where personal bankers approach each client individually in accordance with their requests, trying to jointly review clients’ financial obliga-tions, under the slogan „Your story. Your Bank. “

Campaign concept was in line with Group’s concept, which promotes a „home atmosphere “where we, as a Bank, wish to ease clients’ concerns regarding financial obligations and to provide them with the best solution. Continuous presence of the Bank at all relevant TV stations with na-tional coverage, most read newspapers, radio frequencies, outdoor advertising as well as a large number of websites on the Internet is secured.

It is enough to say that Sberbank brand awareness in-creased by over 100% at the end of 2014 in comparison to 2013.

Corporate customers

2014 was specifically successful in domain of corporate customers: volume of placements and collected deposits experienced a significant growth, as well as number of active accounts, moreover, bank gave not only financial but also a counselling support to its clients in everyday business activities. Bank accomplished a close coopera-tion with companies with major Russian ownership and strengthened resources within corporate clients sector.

Total volume of loans granted to corporate clients amount-ed to 294, 2 million BAM at the end of previous year, which represents a 49.3 million BAM or 20% growth in compari-son to the end of 2013.

One of the most important granted loans in this segment was the signing of an agreement on long-term loans be-tween EFT mine and the power plant and Sberbank in the amount of 30 million BAM. Mentioned funds were used to finance the acquisition system for primary crushing and continuously transport the coal from the surface mine to the plant for secondary crushing in the power plant Stanari.

In this deal the particpants were several banks from Sber-bank group from Serbia, Croatia, Bosnia and Herzegovina and Republic of Srpska, what is important for this project that it provides verification and affection in the region.

The signing of this agreement Sberbank supported a very important project, which at that moment represented the largest investment increase in industrial capacity in the Republic of Srpska.

Implementation of this agreement has opened new jobs, enhanced community development, and significantly en-hanced the creation of new value through increased in-dustrial potential.

Volume of collected deposits from this segment amounted to 318.3 million BAM on December 31, 2014, with impressive growth in the last year of 75.1 million BAM or 30.9%.

Number of corporate clients active accounts in last year increased by 15%, to reach the number 716.

Number of payment transactions increased by 9.5% in 2014, while volume of transactions increased for 49%.

In the next few years we expect further growth of this seg-ment, above all through participation in financing of ma-jor power and infrastructure projects, which have marked 2014 by its volume and representation.

92 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | BUSINESS ANALYSIS

Business Analysis

Global markets

Sector financial markets have achieved outstanding re-sults in 2014, a year full of challenges initiated by a situation on domestic as well as international market.

Special attention and additional efforts were aimed at ser-vicing corporate clients, who have been given the possibil-ity to use products and services via the Customer Desk and direct access to the financial markets, in order to protect clients from the negative impact on changes in the market conditions. In direct and daily communication, client has at their disposal all available information on movement of in-dicators of global markets with the aim of making timely and valid decisions that are important for their business.

As a result of undertaken activities regarding the acquisi-tion of new and improvement of transaction conditions for existing clients, turnover for providing services through Customer desk increased last year by 71%, thus leading to significant increase of revenue, while the number of clients using respective service increased by 34% compared to 2013.

In spite of pronounced fluctuations in the value of curren-cy pairs , sector Global markets in cooperation with other responsible organizations has successfully managed open foreign exchange positions in order to protect from nega-tive impact of foreign exchange risks, and observing the limitations prescribed by the Agency of Banking of Repub-lic of Srpska.

Using the strength of Sberbank brand, existing knowledge and skills of employees in Global markets sector, we will continue with improvement of products and services, as well as introduction of best practices in the Group with the aim of increasing profitability and business quality.

Loans

Loans to clients 2012 2013 2014

Loans to clients 158.8 202.6 260.7

Retail loans 52.2 64.3 71.5

Loans to clients 2012 2013 2014

Micro enterprises loans 218.9 244.9 296.3

Corporate clients' loans 429.9 511.8 628.5

TOTAL: 429.9 511.8 628.5

Retail loansin 000 BAM

202.6

260.7

2013 2014

Micro enterprises loansin 000 BAM

64.3

71.3

2013 2014

Corporate clients loansin 000 BAM

244.9

296.3

2013 2014


Business Analysis

Deposits

Clients’ deposits 2012 2013 2014

Retail deposits 150.7 216.0 275.3

Micro enterprises' deposits 18.4 21.5 33.2

Corporate clients' deposits 76.1 118.7 261.9

Total 245.2 356.2 570.4

Payment transactions

During 2014 bank increased both volume and number of payment transactions to double, i.e. almost one quarter. Volume of payment transactions increased more at do-mestic payment transactions, while international pay-ment transactions had larger number of transactions.

Domestic payment transactions in 2014

Type of domesticpayment transaction

Number of transac-

tionsVolume in

000 KM

Inflow/interbank/ 617,072 5,290,900

Outflow/interbank/ 2,527,156 8,333,261

Total 3,144,228 13,624,161

International payment transactions in 2014

Type of transaction

Number of transac-

tionsVolume in

000 KM

Inflow 18,265 448,912

Outflow 21,351 956,264

Total 39,616 1,405,176

Risks

Most significant types of risks specific for Sberbank a.d. Banja Luka are credit risk, liquidity risk, market risk and operational risk.

Two committees are in charge of risk management on bank level: RICO (Risk Committee) and ALCO (Assets and Liabilities Committee) along with following relevant sectors:

• Integrated risk management – responsible for ag-gregation of all influences on stability of bank’s business activities, as well as risk management in the process of internal assessment of capital ade-quacy (ICAAP), which is an integral part of defining risk capacity,

Retail deposits in 000 BAM

275.3

216.0

2013 2014

Corporate client's depositsin 000 BAM 261.9

118.7

2013 2014

Micro enterprises' depositsin 000 BAM

21.5

33.2

2013 2014

94

• Credit risks – responsible for credit risk manage-ment,

• Market and operational risks – responsible for mar-ket and operational risk management as well as control of liquidity risk,

• Assets and liabilities management is responsible for managing liquidity risks and equity.

Planning, measuring, monitoring, control and manage-ment of current and future risks that the Bank is ex-posed to is secured through Committee for Risk Man-agement of the Bank (RICO). Credit risk measuring is composed of regular monitoring of certain quantitative and qualitative indicators.

Credit risk management is handled with great impor-tance, and some of the most common ways of manag-ing it are:

- an adequate analysis of creditworthiness of loans and approving loans with harmonization of maturi-ties with the purpose of lending and creditworthi-ness of clients

- timely identification of potentially risky clients (in-dividually and / or by different segments of the port-folio) and finding of timely and adequate solutions in order to preserve the quality of the loan portfolio,

- limit monitoring and compliance analysis in accor-dance with the established regulatory and internal limit,

- maximizing successful collection of accounts re-ceivable from clients

- establishment of adequate collateral for contingent placements

Conservative management of credit risk policy, even in unfavorable macroeconomic environment conditions, led to reflection of all key risk indicators (NPL rate, NPL coverage ratio, total coverage ratio, LLP ratio, etc.) at approximately same levels as in previous years.

Liquidity risk. Liquidity risk is the risk of negative im-pact on profit or Bank’s capital, which arises from the inability of banks to, due to the lack of liquidity reserves, fulfill the obligations in full and within due date, with-out exposure to unacceptable losses.

With this regard, bank actively performs identification, measuring and management of risk liquidity by applying different tools, reports and indicators, which offer re-sponsible persons information for timely and adequate decision making in terms of maintaining short term and long term liquidity of the Bank.

Management Board of the Bank is responsible for mak-ing decisions regarding the management of risk liquid-ity, together with Committee for liquidity monitoring (LICO) and Committee for asset and liability manage-ment (ALCO), hence for their implementation Depart-ment for asset and liability management is responsible for strategic management of liquidity and Global Mar-kets department, which is responsible for operational, i.e. daily liquidity management.

Liquidity management and monitoring is defined with appropriate programs, policies and procedures approved by the Supervisory Board and Management Board, and which are in compliance with standards prescribed by the Banking Agency of Republic of Srpska and Central Bank of Republic of Srpska, as well from Sberbank Eu-rope Group’ side.

With the aim of maintaining optimal level of liquidity, necessary for smooth operations of the Bank, assess-ment of expected cash flows is conducted, i.e. analysis of maturity harmonization of assets and liabilities. Giv-en the recent developments in the banking market, the Bank has committed itself to a more conservative ap-proach in management of risk liquidity in comparison to prescribed minimal requirements. Liquidity funds at the end of 2014 amounted to 227 million BAM, thus liquid-ity indicators of the Bank were significantly above the legally prescribed.

In addition to regular, legally prescribed reports, Bank internally prepares reports and develops tools for Sber-bank Europe Group’s needs. In accordance with valid EU standards (Basel III) and Group’s requests, the Bank has introduced two new liquidity indicators, which are reg-

SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | BUSINESS ANALYSIS

Business Analysis

95

ularly calculated, controlled and reported to Group. It is a LCR (Liquidity Coverage Ratio) indicator which pres-ents short term liquidity up to a month and NSFR (Net Stable Funding Ratio) indicator, which presents long-term liquidity position of the Bank, over a year.

Bank’s LCR indicator amounts 123% and is above a mini-mal requirement of 100% (applicable from 01.10.2015), which shows that in case of a crisis, the Bank has enough liquidity funds to cover net outflows that can occur, in the period of up to a month.

NSFR indicator amounts 113% and is above a minimal re-quirement of 100% (applicable from 2018) which means that the Bank is financing all long-term investments and placements from long-term or stable sources.

In addition, Bank is conducting stress-tests of liquidity in different scenarios in accordance with Group’s param-eters, thus enabling adequate level of liquidity reserves to cover unexpected outflows. Department market and operational risks is responsible for monitoring and mea-suring risk liquidity and development of stress tests.

Market risk. Market risk is a risk from loss of value of specific positions resulting from movement of pric-es and values on market, interest rates and exchange rates. Market risk can affect portfolio value in trading book and banking book.

Bank is exposed to market risks mostly because of open positions in banking books. Market risks which are be-ing monitored in the Bank are foreign exchange risk and interest rate risk.

Market risk is controlled by internal procedures and by current regulations of Banking Agency of Republic of Srpska, and in accordance with defined procedures and limits of Sberbank Europe Group.

Foreign exchange risk. Foreign exchange risk FX the risk of loss due to adverse movements in foreign cur-rency.

Exposure to FX risk is monitored daily, in accordance with legally and internally defined limits for each indi-vidual currency and total open foreign exchange posi-

tion. Monthly reports on open foreign exchange posi-tion are presented on ALCO and RICO sessions.

In accordance with the decision from the Banking Agen-cy of Republic of Srpska, the Bank has to maintain to-tal open foreign exchange position in the amount not higher than 30% from the core capital at the end of each working day. According to internal regulations, Bank is measuring exposure to foreign exchange risk through open positions in foreign currency in comparison to es-tablished limits in the absolute amounts. In 2014, the Bank has complied with established limits.

Most significant open position the Bank has in EUR cur-rency, as BiH has Currency Board regime with fixed ratio of EUR and local currency in effect, Bank is not exposed to change in exchange rate. Bank’s strategy is to keep open positions in other currencies at a minimum. Alto-gether, foreign exchange risk is at the low level for the Bank. Open foreign position is used as a basis for deter-mining risk appetite of the Bank.

In accordance with the local legal regulations, the Bank is not obliged to calculate capital requirements for for-eign exchange risk, while at the Group level, foreign ex-change risk is covered by internal assessment of capital adequacy (ICAAP) in accordance with Basel II regula-tion, Pillar II.

Foreign exchange risk is an integral part of Bank’s strat-egy and regular estimate of its materiality is being con-ducted.

Interest rate risk. Interest rate risk is a risk of chang-es and movements on the interest rate market, which can have a negative impact on Bank’s financial position, through impact on Bank’s revenue and its core capital. Exposure to interest rate risk is monitored in the bank-ing book.

Bank is exposed to interest rate risk if interest-bearing assets and liabilities mature at different times. i.e. if there is a maturity mismatch of interest-bearing posi-tions, as well as if interest rates are changing at different periods. Bank has the most significant exposure at in-terest-bearing positions with fixed interest rate, which are observed by the period of their contractual matu-rity. For some interest-bearing positions, the Bank does


Business Analysis

96

not have contractually defined maturity (sight deposits, savings deposits, etc.), and for them, behavioral model developed by Sberbank Europe Group or professional group is being applied. Bank’s positions related to refer-enced interest rate EURIBOR are classified according to the date of next interest rate change.

The basis for interest rate risk management and report-ing process makes Gap Report about inconsistency of assets position, liabilities and off-balance sheet items, sensitive to interest rate changes, allocated based on their maturity or repricing.

Interest rate risk is measured by a net change in value of interest-bearing positions in the banking book, un-der assumed shift of 200 bps in the revenue curve. This report is determined by the Group and it represents a

minimal regulatory request, in accordance with Basel methodology. From Group’ side, the Bank has set a limit that a net change in the value of interest-bearing posi-tion can be a maximum of 15% in relation to capital. In 2014, the Bank did not exceed internally set limit of 10%. The report is used as a basis for determining risk appe-tite of the Bank.

Gap report is prepared on a monthly basis. The Bank is conducting stress testing of interest rate risk in ac-cordance with Group’s parameters. Report results are presented at ALCO and RICO sessions.


Business Analysis

Financial Statements

98 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 204 | RESPONSIBILITIES OF THE MANAGEMENT AND SUPERVISORY BOARDS

The Management Board shall prepare financial state-ments for each financial year which give a true and fair view of the financial position of the Bank, and the results of its operations and cash flows in accordance with International Financial Reporting Standards, and is responsible for keeping proper accounting records which disclose allow preparation of financial state-ments. Management has a general responsibility for taking such steps as are reasonably available to it to safeguard the assets of the Bank and to prevent and detect fraud and other irregularities.

Management is responsible for the selection of such ac-counting policies that will be in accordance with appli-cable accounting standards and then apply them con-sistently, making sensible and prudent judgments and estimates, and the preparation of financial statements on a going concern basis unless it unless the assump-

tion, that the Bank will continue its business, is inap-propriate.

Management is required to submit on reconciliation Bank’s annual report together with the annual financial statements to the Supervisory Board of the Bank, after which the Supervisory Board approves the submission of annual financial to the Assembly of Shareholders for approval.

The financial statements on pages 4 to 63 and the An-nexes to the Financial Statements: Financial State-ments in accordance with the Law on Accounting and Auditing of the Republic of Srpska presented on pages 64 to 71 were approved by the Board, for submission to the Supervisory Board, on 15 April 2015 and are con-firming this, signed by:

Responsibilities of the Management and Supervisory Boards for the preparation and approval of the annual financial statements

Aleksandar KesićChairman of the Management Board

Biljana RabitschExecutive director

99SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | INDEPENDENT AUDITOR’S REPORT

Report on financial statements

We have audited the accompanying financial statements of Sberbank ad Banja Luka (hereinafter: the “Bank”), which comprise the statement of financial position as at 31 December 2014 and the statements of comprehensive income, statement of changes in equity and cash flow statement for the year ended on that date, and a summary of significant accounting policies and other explanatory notes.

Responsibility of the Management for the Financial Statements

Management is responsible for the preparation and fair presentation of these financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards, and for such internal control that management determines is nec-essary for the preparation of financial statements that are free from material misstatements that may occur due to fraud or error.

Auditor’s Responsibility

It is our responsibility to express an opinion on these fi-nancial statements based on our audit. We conducted our audit in accordance with International Standards on Au-diting. Those standards require that we comply with ethi-cal requirements and plan and perform the audit to obtain reasonable assurance about whether the financial state-ments are free of material misstatement.

The audit involves performing procedures to obtain audit evidence about the amounts and disclosures in the finan-cial statements. Selection of the procedures depends on the auditor’s judgment, including the assessment of the risks of material misstatement of the financial statements, whether due to fraud or error. In making those risk assess-ments, the auditor considers internal control that are rele-vant to the preparation and fair presentation of the finan-

cial statements in order to design audit procedures that are appropriate in the circumstances, but not for the purpose of expressing an opinion on the effectiveness of internal control. Audit also includes evaluating the appropriate-ness of accounting policies used and the reasonableness of accounting estimates made by management, as well as evaluating the overall financial statement presentation.

We believe that the audit evidence we have obtained is sufficient and appropriate to provide a basis for our audit opinion.

Opinion

In our opinion, the financial statements present fairly the financial position as at 31 December 2014 and the results of its operations and its cash flows for the year ended on that date, in accordance with International Financial Reporting Standards.

Report on other legal and regulatory requirements

In accordance with the Law on Accounting and Auditing of the Republic of Srpska 8 April 2009 (No: 01-640 / 09), Management has prepared the forms shown on pages 64 to 71 (“Forms”), which comprise the Balance Sheet (State-ment of financial position) on December 31, 2014, Income Statement (Statement of the period) from 1 January to 31 December 2014, Statement of Changes in equity for the period ended on 31 December. December 2014, cash Flow Statement for the period from 1 January to 31 December 2014 and the OffBalance Records at December 31, 2014. The Management Board is responsible for these forms. This information is correctly derived from the financial statements which were prepared in accordance with In-ternational Financial Reporting Standards as presented on pages 4 to 63 and are based on the accounting records of the Bank.

Independent auditor’s reportto shareholders of sberbank a.D. Banja Luka

100 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | STATEMENT OF FINANCIAL POSITION

Notes2014

‘000 BAM2013

‘000 BAMASSETSCash reserves 15 172,638 36,972Obligatory reserves with Central Bank 16 47,017 32,463Loans and receivables from banks 17 7,000 -Loans and receivables from customers 18 602,396 489,370Financial assets 19 394 417Property and equipment 20 11,605 9,599Intangible assets 21 4,690 3,552Other assets 22 2,593 4,150Non-current assets held for sale 23 3,436 1,292Total assets 851,770 577,815LIABILITIESDeposits from banks and other financial institutions 24 84,862 66,398Deposits from customers 25 570,370 356,198Borrowings 26 75,522 62,426Subordinated liabilities 27 4,039 4,040Other liabilities 28 2,870 2,086Current tax liabilities 175 90Deferred tax liability 29 124 125Provisions for liabilities and charges 30 1,508 1,098Total liabilities 739,470 492,461EQUITYShare capital 31 62,198 38,728Share premium 15,235 15,235Legal and other reserves from profit 11,087 10,957Revaluation reserves 1,113 1,125Regulatory reserves for credit losses 12,092 12,092Retained earnings 10,575 7,217Total equity 112,300 85,354Total liabilities and equity 851,770 577,815

Statement of financial positionas at 31 december 2014

101SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | STATEMENT OF COMPREHENSIVE INCOME

Notes2014

‘000 BAM2013

‘000 BAM

Interest income 7a 41,989 35,859

Interest expense 7b (14,796) (12,478)

Net interest income 27,193 23,381

Fee and commission income 8a 12,084 9,499

Fee and commission expense 8b (2,255) (1,472)

Net fee and commission income 9,829 8,027

Net foreign exchange differences (27) 88

Other operating income 9 144 421

Total operating income 37,139 31,917

Net impairment losses and provisions 10 (7,092) (7,731)

Net operating income 30,047 24,186

Staff costs 11 (10,936) (8,839)

Depreciation 12 (2,300) (1,614)

Other operating expense 13 (12,490) (10,394)

Total operating expense (25,726) (20,847)

Profit before income tax 4,321 3,339

Income tax expense 14 (846) (732)

Profit for the year 3,475 2,607

Other comprehensive income for the year - -

Total comprehensive income for the year 3,475 2,607

Earnings per share 31 68.87 83.45

Statement of comprehensive income for the year ended 31 december 2014

102 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | STATEMENT OF CHANGES IN EQUITY

Statement of changes in equity for the year ended 31 december 2013

Share capital

BAM ‘000

Share premium

BAM ‘000

Legal and other re-

serves from profit

BAM ‘000

Regulatory reserves for

credit losses

BAM ‘000

Revalu-ation

reserves

BAM ‘000

Re-tained

earnings

BAM ‘000

Total

BAM ‘000

Balance as at 1 January 2013 23,728 15,235 2,848 18,061 1,136 6,740 67,748

Increase in shareholder’s equity by issuing ordinary shares

15,000 - - - - - 15,000

Profit for the year - - - - - 2,607 2,607

Other comprehensive income

Total comprehensive in-come for the period - - - - - 2,607 2,607

Transfer to retained earn-ings

- - - - (12) 12 -

Transfer deferred taxes - - - - 1 (1) -

Transfer to Bank's reserves - - 45 2,096 - (2,141) -

Reserves from profit according to the instruc-tions of ABRS

- - 8,065 (8,065) - - -

Balance as at 31 December 2013 38,728 15,235 10,958 12,092 1,125 7,217 85,354

Balance as at 1 January 2014 38,728 15,235 10,958 12,092 1,125 7,217 85,354

Increase in shareholder’s equity by issuing ordinary shares

23,470 - - - - - 23,470

Profit for the year - - - - - 3,475 3,475

Total comprehensive in-come for the period

- - - - - 3,475 3,475

Transfer to retained earn-ings - - - - (12) 12 -

Transfer to Bank's reserves - - 130 - - (130) -

Balance as at 31 December 2014

62,198 15,235 11,087 12,092 1,113 10,575 112,300

103SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | STATEMENT OF CASH FLOWS

2013‘000 BAM

2012‘000 BAM

Cash flows from operating activitiesInterest receipts 38,743 30,537Interest payments (12,345) (10,576)Net fee and commission receipts 9,815 9,192Recovery of receivables previously written-off 137 429Payments to employees and suppliers (23,099) (18,974)Paid income tax (763) (802)

Cash flows from operating activities before changes in 9.806 9.446operating assets and liabilities 12,488 9,806Changes in operating assets and liabilitiesNet (increase)/decrease in obligatory reserve with Central Bank (14,554) (8,128)Net (increase)/decrease in loans and advances to customers (116,325) (80,815)Net (increase)/decrease in other assets (718) (3,141)Net increase/(decrease) in deposits from banks and other financial institutions 18,464 (49,680)Net increase in deposits from customers 212,012 109,799Net (decrease)/increase in other liabilities 475 410Changes in operating assets and liabilities 99,355 (31,555)Net cash flows from operating activities 111,843 (21,749)Cash flows from investing activitiesPurchase of property and equipment (3,374) (3,401)Purchase of intangible assets (2,068) (2,289)Purchase of (payments to acquire) financial assets 22 21Net cash flows from investing activities (5,420) (5,669)Cash flows from financing activitiesNet increase in borrowings 13,002 3,201Net (decrease)/increase in subordinated liabilities - (3,912)Inflow from Shareholder’s equity emission 23,470 15,000

(696) (95)Net cash flows from financing activities 36,472 14,289Foreign exchange gains and losses (229) (696)Net increase in cash and cash equivalents 142,666 (13,825)Cash and cash equivalents at beginning of year 36,983 50,808

Cash and cash equivalents at end of year 179,649 36,983Cash and cash equivalents comprise the followingbalance sheet components:Cash reserves, gross (note 15) 172,649 36,983Loans and advances to banks with maturity up to 3 months, gross (note 17) 7,000 -

179,649 36,983

Statement of cash flowsfor the year ended 31 december 2013

104

Notes to the financial statements

1. REPORTING ENTITY

Sberbank a.d., Banja Luka (hereinafter: “the Bank”) is a company domiciled in Republika Srpska. The Bank’s registered office is in Banja Luka, Jevrejska Street 71.

The Bank was originally established as an independent bank under the name of Komerc banka a.d., Banja Luka on 29 January 1999. The Bank commenced its opera-tions in complience with the Decision of the Banking Agency of Republika Srpska numbered 03-608-1/98. Pursuant to the Decision of the Basic Court in Banja Luka numbered U/I 438/99 and dated 31 March 1999, the Bank’s initial registered name was amended to Zepter Komerc Banka, which was further changed pursuant to the Decision enacted by the Basic Court in Banja Luka on 19 September 2007 under the number 071-0-REG-07-002019 into Volksbank a.d., Banja Luka. The Bank operates under its current name from 31 December 2012. Change of the name is a consequence of acquisi-tion of Volksbank International AG, Vienna, Austria by Sberbank of Russia, Moscow, Russia, which happened in the first quarter of 2012.

The Bank is licensed in Republika Srpska to perform banking operations related to credit and retail lend-ing and deposit-acquiring activities in the country and abroad and payment processing, and in accordance with banking legislation of Republika Srpska, The Bank operates based on principles of liquidity, solvency and profitability.

As of 31 December 2014, the Bank comprised a head of-fice in Banja Luka and 28 branches located in the cit-ies of: Banja Luka, Kozarska Dubica, Bijeljina, Gradiska, Srbac, Prijedor, East Sarajevo, Trebinje, Prnjavor, Brod, Doboj, Gacko, Laktasi, Ljubinje, Trn, Teslic, Novi Grad, Modrica, Pale and Derventa.

Principal accounting policies

Statement of compliance

The financial statements for 2014 have been prepared in accordance with International Financial Reporting Standards (“IFRS”).

Accounting regulation applicable in Republic of Srpska is based on legal provisions of Law on Accounting and Auditing (“the Act”) (“Official Gazette of the Repub-lic of Srpska no. 36/2009 and 52/ 2013). The Bank pre-pare and present financial statements in accordance with International Accounting Standards (“IAS”), their amendments and interpretations (Interpretations), In-ternational Financial Reporting Standards (“IFRS”) and its amendments and interpretations ( Interpretations of International Financial Reporting Standards), which are issued by the International Accounting standards and which are translated by the Association of Accoun-tants and Auditors of the Republic of Srpska (under the authority of accounting Commission of Bosnia and Her-zegovina No. 2-11/06). Decision on publishing standards of O-1/4-2010 of 28 April 2010 is mandatory for annual periods, beginning from 1 January 2010. This decision includes IAS , IFRS and interpretations issued by the Board and approved by a EFAG until October 2009. All previously issued and subsequently adopted standards as well as new or modified interpretations of IAS or IFRS issued by the Board after October 2009 have not yet been translated or published.

During preparation of the financial statements for the year ended 31 December 2014 The Bank has considered whether the application of standards that are subse-quently issued by the Board and applicable to the cur-rent accounting period , but which have not been trans-lated or published in the Republic of Srpska results in a material difference from the relevant local account-ing regulations. The conclusion is that this is not the case, and for this reason, in the opinion of the Bank’s management, these financial statements also comply with local legal requirements for disclosure of financial statements in accordance with relevant applicable local regulations.

The financial statements were approved for issue by the Management Board on 15.04.2015. and submitted to the Bank’s bodies for adoption.

SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS

105


Functional and presentation currency

The financial statements are presented in Bosnian Con-vertible Marks (“BAM”), which is the functional and pre-sentation currency. Amounts are rounded to the near-est thousand (unless otherwise stated).

The Central Bank of Bosnia and Herzegovina (“Central bank”) implemented a currency board arrangement aligning BAM to EURO at an exchange rate of EUR 1: BAM 1.95583 throughout 2013 and 2014. This is expected to continue in the foreseeable future.

Basis of measurement

These financial statements are prepared on a histori-cal or amortized cost basis, except for certain financial assets available for sale which are stated at fair value and buildings which are stated at market value less ac-cumulated amortization.

Use of estimates and judgments

The preparation of financial statements requires the Bank’s management to make estimates and assump-tions that affect the application of accounting policies and reported amounts of assets, liabilities and income and expenses. The estimates and associated assump-tions are based on historical experience and various other factors that are believed to be reasonable under the circumstances, and information available at the date of preparation of the financial statements, the re-sults of which form the basis of making the judgments about carrying values of assets and liabilities that are not readily apparent from other sources. Actual results may differ from these estimates.

The estimates and underlying assumptions are reviewed on an ongoing basis. Revisions to accounting estimates are recognized in the period in which the estimate is revised and any future periods affected. Refer further to Note 5-Critical accounting estimates and judgments.

5. SPECIFIC ACCOUNTING POLICIES

y) Interest income and expenses

Interest income and expenses are recognized in the statement of comprehensive income for all interest yielding/bearing instruments on the accrued basis by the application of the effective interest rate method, i.e. according to the rate that discounts the estimated cash flows to the net present value during the term of the agreement. Such income and expenses are presented as interest and similar income and interest and similar expenses in the statement of comprehensive income. Interest income and expenses also include income and expenses from loan fees and commissions and receiv-ables from customers, or borrowings from banks, rec-ognized on the basis of the effective interest rate.

The effective interest rate method is the method of cal-culation of amortized cost of financial assets or financial liabilities and distribution of interest income or expens-es in the appropriate time period. The effective interest rate is the rate that precisely discounts the estimated future cash disbursement or payment through the ex-pected duration of the financial instrument or, where appropriate, a shorter period, on the net carrying value of financial assets or financial liabilities. When calcu-lating the effective interest rate, the Bank performs an assessment of cash flows, taking into consideration all conditions of the agreement related to the financial in-strument, but not considering the future loan losses. The calculation includes all fees and commissions that the contractual sides have paid and received, and which are a constituent part of the effective interest rate, transaction costs and all other premiums and discounts.

z) Fee and commission income and expenses

Fee and commission income and expenses mainly com-prise fees related to domestic and foreign payments, the issue of guarantees and letters of credit, credit card business and asset management, and are recognized in the statement of comprehensive income upon perfor-mance of the relevant service.



106



The cost of bank supervision are reclassified in 2014 from income from fees and commissions (Note 8b.) into other operating expenses (Note 13). Reclassification due to the comparability of data and applied to the year 2013.

aa) Foreign currency translation

Transactions in foreign currency are translated into functional currency at the exchange rate prevailing at the date of the transaction. Foreign exchange gains and losses arising on translation are recognized in the statement of comprehensive income. Non-monetary assets and liabilities denominated in foreign currency measured at historical cost are translated into func-tional currency using the exchange rate at the date of the transaction and are not retranslated at the report-ing date.

bb) Net gains and losses from the purchase and sale of foreign currencies, foreign exchange differences from translation of monetary assets and liabilities and avail-able for sale financial assets

Net gains and losses from the purchase and sale of for-eign currencies include non-realized and realized gains and losses on the basis of the purchase and sale of cur-rencies and derivative financial instruments. Net gains and losses from foreign exchange differences incurred from translation of monetary assets and liabilities de-nominated in foreign currency are classified as other operating income and expense. Net gains and losses from financial assets available for sale include realized net gains and losses from the sale of available for sale financial assets.

cc) Rental income

Rental income is recognized on a straight-line basis over the term of the lease.

dd) Income taxes

The income tax charge is based on taxable profit for the year and comprises current and deferred tax. Income tax is recognized in the statement of comprehensive income except to the extent that it relates to items rec-

ognized directly in equity and reserves, in which case income tax is recognized in equity and reserves. Current tax is the expected tax payable on the taxable income for the year under Republika Srpska tax law, using the tax rates enacted or substantially enacted at the bal-ance sheet date, and any adjustments to tax payable in respect of previous years.

Deferred taxes are calculated using the balance sheet liability method. Deferred income taxes reflect the net tax effects of temporary differences between the car-rying amounts of assets and liabilities for financial re-porting purposes and the amounts used for income tax purposes. The measurement of deferred tax assets and liabilities reflects the tax consequences that would fol-low from the manner in which the enterprise expects, at the balance sheet date, to recover or settle the car-rying amount of its assets and liabilities, based on tax rates enacted or substantially enacted at the balance sheet date.

Deferred tax assets and liabilities are not discounted and are classified as long-term assets and/or long-term liabilities in the balance sheet. Deferred tax assets are recognized only to the extent that it is probable that sufficient taxable profits will be available against which the deferred tax assets can be utilized. At each balance sheet date, the Bank reassesses unrecognized potential deferred tax assets and the carrying amount of recog-nized deferred tax assets.

Classification

The Bank classifies its financial instruments in the fol-lowing categories: loans and receivables, financial as-sets available for sale, financial assets held to maturity or other financial liabilities. The classification depends on the purpose for which the financial instruments were acquired. The management determines the clas-sification of financial instruments upon initial recogni-tion.

1) Loans and receivables

Loans and receivables are non-derivative financial assets with fixed or determinable payments that are not quoted in an active market. Loans and re-

107



ceivables arise when the Bank provides money to a debtor with no intention of trading with the receiv-able and include loans and advances to banks, loans and advances to customers and balances with Cen-tral bank.

2) Available-for-sale financial assets

Available-for-sale financial assets are non-deriva-tives that are intended to be held for an indefinite period of time, but may be sold in response to the needs for liquidity or changes in interest rates, for-eign exchange rates, or equity prices. Available-for-sale financial assets comprise equity securities.

3) Financial assets held to maturity

Financial assets held to maturity comprise debt se-curities that the Bank intends and has the ability to hold until their maturity.

4) Financial liabilities

Financial liabilities are classified as other financial li-abilities. Other financial liabilities include current and deposit accounts and borrowings.

Recognition and derecognition

Purchases and sales of financial instruments available for sale are recognized on the trade date which is the date when the Bank commits to purchase or sell the instrument. Loans and receivables and other financial liabilities are recognized when advanced to borrowers or received from lenders.

The Bank derecognizes financial instruments (in full or part) when the rights to receive cash flows from the financial instrument have expired or when it loses con-trol over the contractual rights on financial assets. This occurs when the Bank transfers substantially all the risks and rewards of ownership to another business en-tity or when the rights are realized, surrendered or have expired. The Bank derecognizes financial liabilities only when the financial liability ceases to exist, i.e. when it is discharged, cancelled or has expired. If the terms of a fi-nancial liability change, the Bank will cease recognizing

that liability and will instantaneously recognize a new financial liability, with new terms and conditions.

Initial and subsequent measurement

Financial assets and liabilities are recognized initially at their fair value plus transaction costs that are directly attributable to the acquisition or issue of the financial asset or financial liability.

After initial recognition, the Bank measures financial assets available for sale at their fair value, without any deduction for selling costs. Equity securities classified as available for sale that do not have a quoted market price in an active market and whose fair value cannot be reliably measured are valuated at cost less impair-ment.

After initial recognition, financial assets held to matu-rity, loans and receivables are measured at amortized cost using the effective interest rate method, less any prospective/possible impairment.

Loans and receivables and other financial liabilities are measured at amortized cost.

Gains and losses

Changes in the fair value of monetary securities de-nominated in a foreign currency and classified as avail-able for sale are analyzed between translation differ-ences resulting from changes in amortized cost of the security and other changes in the carrying amount of the security. Gains or losses from a change in the fair value of available-for-sale monetary financial assets are recognized directly in a fair value reserve within equity and are disclosed in the statement of changes in equity. Impairment losses, foreign exchange gains and losses, interest income and amortization of premium or dis-count using the effective interest method on available-for-sale monetary financial assets are recognized in the statement of comprehensive income. When securities classified as available-for-sale are sold or impaired, the accumulated fair value adjustments recognized in eq-uity are included in the statement of comprehensive income.

108



Interest on available-for-sale securities calculated us-ing the effective interest method is recognized as inter-est income in the statement of comprehensive income. Gains or losses arising from financial assets and financial liabilities carried at amortized cost are included in the statement of comprehensive income over the period of amortization, using the effective interest rate method.

Gains or losses may also be recognized in the statement of comprehensive income when a financial instrument is derecognized or when its value is impaired.

Impairment of financial assets

The Bank regularly reviews and monitors financial as-sets to determine whether there is objective evidence of impairment of loans and receivables as well as other financial assets. The impairment of financial assets or a group of financial assets is recognized if there is objec-tive evidence of impairment as the result of one or more events occurring after initial recognition, which has an influence on estimated future cash flows from the fi-nancial assets or the group of financial assets, which can be reliably estimated (“an event that causes the im-pairment“).

1) Loans and receivables

If there is objective evidence of impairment of loans and receivables, the impairment loss is determined as the difference between the carrying value of the assets and the present value of the expected future cash flows discounted by the original effective inter-est rate of the financial assets. The calculation of loss that occurs as a result of impairment is carried out on an individual basis, i.e. by using individual infor-mation on the current value of the future cash flows for all individually significant loans and receivables, and on a group basis, i.e. by using of the unique data/information on a homogeneous group level of the fu-ture cash flows for all loans and receivables for which there are evidence of impairment and which are not significant on an individual level.

The carrying value of the assets is decreased by the amount of impairment allowance, and the amount of the loss is recognized in the statement of compre-

hensive income. If loans and receivables have a vari-able interest rate, the discount rate for determining impairment allowance represents the current effec-tive interest rate determined by an agreement at the moment when impairment has occurred.

Financial asset for which there is no objective evi-dence of impairment is included in the financial as-set which is then grouped with other financial assets with similar characteristics, which are then reviewed for impairment on the portfolio basis.

If the loan cannot be collected and all legal proce-dures have been completed and the final amount of the loss is known, the loan is directly written off. If, in the subsequent period, the amount of impair-ment loss decreases and the decrease can be directly linked to an event that has occurred after the write-off, the amount written-off or the impairment al-lowance is then shown as income in the statement of comprehensive income. Write-off of uncollectible receivables is performed based on the decision of the Credit Committee, and in accordance with court de-cisions, agreements between the interested parties and the Bank’s assessments.

In accordance with local regulations, the Bank also calculates impairment allowance according to the Banking Agency of the Republika Srpska (BARS) regulations. Loans, placements and other financial assets of the Bank are classified into categories pre-scribed by the BARS according to the expected re-coverability determined on the basis of the number of days overdue, an assessment of the debtor’s fi-nancial position and the quality of the collateral. The assessed amount of the reserve for potential losses is calculated by applying percentages prescribed by the BARS. If the provision for potential losses cal-culated in accordance with the BARS regulations is higher than the impairment allowance calculated in accordance with IFRS requirements, this difference is presented as a regulatory reserve for credit losses within equity.

109



2) Available for sale financial assets

At each reporting date, the Bank reviews whether there is objective evidence of impairment of individ-ual financial assets or groups of financial assets.

In the case of equity investments classified as avail-able for sale, a significant or prolonged decline in the fair value of the security below its cost is considered in determining whether the assets are impaired. If any such evidence exist the cumulative loss – mea-sured as the difference between the acquisition cost and the current fair value, less any impairment loss on that financial asset previously recognized in profit or loss – is removed from profit or loss and recog-nized in other comprehensive income.

Impairment losses recognized in the statement of comprehensive income on equity instruments are not reversed through the statement of profit and loss at any point thereafter. If, in a subsequent period, the fair value of a debt instrument classified as available for sale increases and the increase can be objectively related to an event occurring after the impairment loss was recognized in comprehensive income state-ment, the impairment loss is reversed through the statement of comprehensive income.


Impairment losses are recognized as the difference between the carrying value of the financial assets and the present value of expected future cash flows discounted by current market interest rates for simi-lar financial assets. Impairment losses on these in-struments, recognized in profit or loss, are not sub-sequently reversed through comprehensive income statement.

Specific instruments

1) Cash and cash equivalents

Cash and cash equivalents comprise cash reserves and balances with Central bank and loans and ad-vances to banks with original maturity of up to three months.

2) Loans and advances to banks

Loans and advances to banks are classified as loans and receivables and are carried at amortized cost.

3) Loans and advances to customers

Loans and advances to customers are presented at amortized cost net of impairment allowances (spe-cific and collective) to reflect the estimated recover-able amounts.

4) Available-for-sale financial assets

Available-for-sale financial assets include equity se-curities. Equity securities are classified as available for sale assets and are valued at fair value except for securities whose value cannot be reliably measured and when they are measured at cost or cost net of impairment loss.


Financial assets held to maturity include debt securities.

6) Deposits from banks and other financial institu-tions and deposits from customers

Deposits from banks and other financial institutions and deposits from customers are classified as oth-er liabilities and are initially recognized at fair value less transaction costs, and subsequently stated at their amortized cost using the effective interest rate method.

7) Interest-bearing borrowings

Interest-bearing borrowings are recognized initially at fair value of the consideration given, less attribut-able transaction costs. Subsequent to initial recogni-tion, interest-bearing borrowings are stated at am-ortized cost using the straight line method.

ff) Property and equipment

Property and equipment are recognized at historical cost and are decreased by the accumulated deprecia-

110

Notes to the financial statements Notes to the financial statements

tion and amortization, and any possible impairment loss. In previous reporting years, (before 1999) they were revalued by the application of officially published revaluation coefficients to the historical cost or to the previously revalued amounts, and depreciated or am-ortized amounts. The Bank’s management periodically reviews property and equipment for any impairment by comparing the current book value of the assets with their recoverable amounts.

Depreciation is calculated on a straight-line basis at cost by the following prescribed annual minimum rates in order to write off the assets over their estimated use-ful lives:

2014 and 2013

Buildings 1,3% -1,52%

Equipment and other assets 7% - 30%

Leasehold improvements* 20%

* Depreciation is proportional to the period of the lease or the estimated economic useful life, whichever is shorter period.

The Bank’s management believes that the applied de-preciation rates fairly reflect the economic useful life of property and equipment.

gg) Intangible assets

Intangible assets acquired by the Bank are stated at his-torical cost less accumulated amortization and impair-ment losses. Expenditure on development activities is capitalized if all of the features required by IAS 38: “In-tangible Assets” are satisfied.

These intangible assets are amortized on a straight-line basis over their estimated useful economic lives as fol-lows:

2014 and 2013

Software 20%

The assets’ useful lives are reviewed, and adjusted if ap-propriate, at each balance sheet date.

Residual amounts are not taken into account.

hh) Leased assets

Leases in terms of which the Bank assumes substantial-ly all the risks and rewards of ownership are classified as finance leases. At the balance sheet date, the Bank did not have any finance leases either as lessor or lessee. Other leases are operating leases.

ii) Impairment of non-financial assets

Assets that have an indefinite useful life are not subject to amortization and are tested at least annually for im-pairment. Assets that are subject to amortization are reviewed for impairment whenever events or changes in circumstances indicate that the carrying amount may not be recoverable. Intangible assets that are not yet available for use are assessed at each balance sheet date. An impairment loss is recognized whenever the carrying amount of an asset exceeds its recoverable amount. Impairment losses are recognized in the state-ment of comprehensive income.

The recoverable amount of property and equipment, investment property and intangible assets is the higher of the asset’s fair value less costs to sell and value in use. For the purpose of assessing impairment, assets are grouped at the lowest level for which there is sepa-rately identifiable cash flows (cash-generating units). In assessing value in use, the estimated future cash flows are discounted to their present value using a pre-tax discount rate that reflects current market assessments of the time value of money and the risks specific to the asset or cash-generating unit.

Non-financial assets other than goodwill that suffered impairment are reviewed for possible reversal of the impairment at each reporting date. An impairment loss is reversed if there has been a change in the estimates used to determine the recoverable amount. An impair-


111


ment loss is reversed only to the extent that the asset’s carrying amount does not exceed the carrying amount that would have been determined, net of depreciation or amortization, if no impairment loss had been recog-nized.

jj) Employment benefits

Short-term benefits

On behalf of its employees, the Bank pays pension and health insurance which is calculated on the gross salary paid, as well as tax on salaries which are calculated on the net salary paid. The Bank pays the above mentioned contributions into the relevant government funds ac-cording to statutory rates during the course of the year. In addition, meal allowances, transport allowances and vacation bonuses are paid in accordance with local leg-islation. These expenses are recorded in the statement of comprehensive income in the period in which the sal-ary expense is incurred.

Obligations for contributions to defined contribution pension plans are recognized as an expense in the state-ment of comprehensive income as incurred.

Long-term benefits: retirement severance payments and early retirement bonuses

In accordance with Labor Law the Bank has an obliga-tion to pay an employment retirement benefit to a re-tiree upon retirement. The long-term liability in respect of retirement benefit is measured as the present value of future cash flows determined through actuarial valu-ation.

kk) Provisions

Provisions are recognized when the Bank has a pres-ent legal or constructive obligation as a result of past events, it is probable that an outflow of resources em-bodying economic benefits will be required to settle the obligation, and a reliable estimate of the amount of the obligation can be made.

Provisions for liabilities and charges are maintained at the level that the Bank’s management considers suffi-cient for absorption of losses. The management deter-

mines the sufficiency of provisions on the basis of insight into specific items, current economic circumstances, risk characteristics of certain transaction categories, as well as other relevant factors.

Provisions are released only for such expenditure in re-spect of which provisions are recognized at inception. If the outflow of economic benefits to settle the obliga-tions is no longer probable, the provision is reversed.

ll) Share capital

Ordinary share capital represents the nominal value of paid-in ordinary shares classified as equity and is de-nominated in BAM.

mm) Share premium

Share premium represents excess of the paid-in amount and nominal value of the issued shares.

nn) Legal reserve

Legal reserve has been created in accordance with com-pany law of Republika Srpska, which requires 5% of the profit for the year to be transferred to this reserve until capital reserves reach 10% of issued share capital. The legal reserve can be used for covering current and prior year losses.

oo) Regulatory reserve for credit losses

As explained in Note 3 g the Regulatory reserve for credit losses represents the excess of loan loss provisions cal-culated in accordance with the BARS regulations over impairment allowances recognized under IFRS, if the first impairment is higher.

State/Condition of the reserves at the reporting date represents the amount for which the calculated im-pairment in accordance with the BARS was higher than those calculated in accordance with the IFRS in the pre-vious/prior periods.

On 31 December 2014, the Bank has estimated that regu-latory of reserves for credit losses cumulatively amount to BAM 23,514 thousand (BAM 2013 : 21 637 thousand). Insufficient reserves required by the regulator at 31 De-



112



cember 2014 amounted to BAM 11,422 thousand (2013 :BAM 9,545 thousand).

Based on the instructions issued by the Agency, starting from December 31, 2013, the Banks are not obliged to carry out coverage of the missing reserves per regula-tory profit request. The amount of the missing reserves, by the regulatory request which was covered from profit in 2012, 2013 and 2014, the Bank can include in the equity. Mentioned reserves can be used to cover losses, increase of the statutory reserves or recapitalization of the Bank. The amount of missing provisions required by the regulator as at 31 December 2014 is deductible item of regulatory capital in the calculation of capital adequacy.

pp) Fair value reserve

The fair value reserve represents unrealized net gains and losses arising from a change in the fair value of fi-nancial assets available for sale, net of related deferred tax.

qq) Dividends

Dividends on ordinary and preference shares are recog-nized as a liability in the period in which they are ap-proved by the Bank’s shareholders.

rr) Earnings per share

The Bank presents basic earnings per share (EPS). Ba-sic EPS is calculated by dividing the profit or loss at-tributable to ordinary shareholders of the Bank by the weighted average number of ordinary shares outstand-ing during the period. EPS is recognized as a liability in the period in which they are approved by the Bank’s shareholders.

ss) Off-balance-sheet commitments and contingent liabilities

In the ordinary course of business, the Bank gives finan-cial guarantees, consisting of letters of credit, guaran-tees and acceptances. Financial guarantees are initially recognized in the financial statements at fair value. Subsequent to initial recognition, the Bank’s liability

under each guarantee is measured at the higher of the amortized premium or the best estimate of expenditure required settling any financial obligation arising as a re-sult of the financial guarantee, depending on the higher amount.

Any increase in the liability relating to financial guar-antees is taken to the comprehensive income state-ment. The premium received is recognized in the in-come statement in ‘Fees and commission income’ on a straight line basis over the life of the guarantee.

tt) Managed funds for and on behalf of third parties

The Bank manages funds for and on behalf of corporate and retail customers. These amounts do not represent the Bank’s assets and are excluded from the balance sheet. For the services rendered the Bank charges a fee.

uu) Segment reporting

A business segment represents the part of assets and business activities (products and services) which is sub-ject to risks and benefits different from those in other business segments. A geographic segment generates products or services within a specific economic envi-ronment which are subject to risks and benefits differ-ent from those operating in other economic environ-ments.

The Bank has identified four main segments: Retail, Corporate, Financial markets and ALM and Central Unit. Basic information per segment is based on the internal reporting structure for business segments. Segment re-sults are based on internal funding price policy (Note 6).

x) Changes in accounting policies

The accounting policies are the same as those of the previous financial year except for the following new and amended IFRS which came into force on January 1st 2014:

• IAS 32 Financial Instruments: Presentation (amend-ment) - Offsetting of Financial Assets and Financial Liabilities

113



• IFRS 10 Consolidated Financial Statements, IAS 27 Separate Financial Statements

• IFRS 12 Disclosure of interests in other entities

• IAS 39 Financial instruments (amendment): Recog-nition and Measurement - Replacing or extending the maturity of hedging instruments and hedge ac-counting

• IAS 36 Impairment of Assets (Amendment) - Re-coverable Amount Disclosures for Non-Financial Assets

• IFRIC Interpretation 21: Levies

The impact of the adoption of the standards or inter-pretations on the financial statements is described be-low.

IAS 32 Financial Instrument: Presentation (Amend-ment) – Offsetting Financial Assets and Financial Li-abilities

These amendments clarify the meaning of “currently has a legally enforceable right to set-off”. The amend-ments also clarify the application of the IAS 32 offset-ting criteria to settlement systems (such as central clearing house systems) which apply gross settlement mechanisms that are not simultaneous. The effect of applying the amendments did not have an impact on the financial position and performance of the Bank.

Investment Entities (Amendments to IFRS 10, IFRS 12 and IAS 27)

These amendments provide an exception to the con-solidation requirement for entities that meet the defini-tion of an investment entity under IFRS 10 Consolidated Financial Statements and must be applied retrospec-tively, subject to certain transition relief. The exception to consolidation requires investment entities to account for subsidiaries at fair value through profit or loss. These amendments have no impact on the Bank.

• IAS 39 Financial Instruments (Amended): Recogni-tion and Measurement - Novation of Derivatives and Continuation of Hedge Accounting

Under the amendment there would be no need to dis-continue hedge accounting if a hedging derivative was novated, provided certain criteria are met. The IASB made a narrow-scope amendment to IAS 39 to per-mit the continuation of hedge accounting in certain circumstances in which the counterparty to a hedg-ing instrument changes in order to achieve clearing for that instrument. The effect of this amendment does not have impact on financial position and performance of the Bank.

IAS 36 Impairment of Assets (Amended) – Recover-able Amount Disclosures for Non-Financial Assets

These amendments remove the unintended conse-quences of IFRS 13 on the disclosures required under IAS 36. In addition, these amendments require disclosure of the recoverable amounts for the assets or CGUs for which impairment loss has been recognised or reversed during the period. The effect of this amendment does not have impact on financial position and performance of the Bank.

IFRIC Interpretation 21: Levies

The Interpretations Committee was asked to consider how an entity should account for liabilities to pay levies imposed by governments, other than income taxes, in its financial statements. This Interpretation is an inter-pretation of IAS 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets. IAS 37 sets out criteria for the rec-ognition of a liability, one of which is the requirement for the entity to have a present obligation as a result of a past event (known as an obligating event). The Inter-pretation clarifies that the obligating event that gives rise to a liability to pay a levy is the activity described in the relevant legislation that triggers the payment of the levy. This interpretation does not have effect on finan-cial performance of the Bank.

Amended Standards not Yet Adopted

114



IFRS 10, IFRS 12 and IAS 28: Investment Entities: Ap-plying the Consolidation Exception (Amendments)

The amendments address issues arising in practice in the application of the investment entities consolida-tion exception. The amendments are effective for an-nual periods beginning on or after 1 January 2016. The amendments clarify that the exemption from present-ing consolidated financial statements applies to a par-ent entity that is a subsidiary of an investment entity, when the investment entity measures all of its subsid-iaries at fair value. Finally, the amendments to IAS 28 Investments in Associates and Joint Ventures allow the investor, when applying the equity method, to retain the fair value measurement applied by the investment entity associate or joint venture to its interests in sub-sidiaries

IAS 16 Property, Plant & Equipment and IAS 38 Intan-gible Assets (Amendment): Clarification of Accept-able Methods of Depreciation and Amortization

The amendment is effective for annual periods begin-ning on or after 1 January 2016. This amendment clari-fies the principle in IAS 16 Property, Plant and Equip-ment and IAS 38 Intangible Assets that revenue reflects a pattern of economic benefits that are generated from operating a business (of which the asset is part) rather than the economic benefits that are consumed through use of the asset. As a result, the ratio of revenue gener-ated to total revenue expected to be generated cannot be used to depreciate property, plant and equipment and may only be used in very limited circumstances to amortize intangible assets. It is not expected that the amendments will have impact on financial statements of the Bank.

Changes and Amendments to IAS 19 - Defined Ben-efit Plans: the Contributions of Employees

Changes and amendments of this amendment is effec-tive for periods beginning January 1, 2015 or thereafter. IAS 19 requires the Bank to consider contributions from employees or third parties during the recognition of de-fined fee plans. The purpose of the changes and amend-ments is to simplify the recognition of these contribu-tions, which, for example, does not affect the number

of years of service of the employee, which would be the case when calculating the contribution of the em-ployee who would be counted as a fixed percentage of the profits. It is not expected that the amendments will have any impact on the Bank’s financial reporting.

IFRS 9 Financial Instruments – Classification and Measurement

The standard is applied for annual periods beginning on or after 1 January 2018 with early adoption permitted. The final phase of IFRS 9 reflects all phases of the fi-nancial instruments project and replaces IAS 39 Finan-cial Instruments: Recognition and Measurement and all previous versions of IFRS 9. The standard introduces new requirements for classification and measurement, impairment, and hedge accounting. The Bank currently assesses the impact of this standard on financial state-ments.

Amendments to IFRS 11: Investments in Joint Ven-tures: Accounting of Acquisition of Shares in Joint Operations

These changes and amendments are effective for an-nual periods beginning January 1, 2016, or any period thereafter. IFRS 11 applies to the accounting of acqui-sition of shares in joint ventures and joint operations. Amendments to IFRS 11 provide new guidelines for the acquisition of shares in the joint venture, whose activi-ties consist of business operatons in accordance with IFRS, confirming appropriate/relevant treatment of such acquisitions. It is not expected that the amend-ments and changes will impact the Bank’s financial re-porting.

IFRS 14 Regulatory Deferral Accounts

The standard is effective for annual periods beginning on or after 1 January 2016. The IASB has a project to con-sider the broad issues of rate regulation and plans to publish a Discussion Paper on this subject in 2014. Pend-ing the outcome of this comprehensive Rate-regulated Activities project, the IASB decided to develop IFRS 14 as an interim measure. IFRS 14 permits first-time adopters to continue to recognize amounts related to rate regulation in accordance with their previous GAAP

115



requirements when they adopt IFRS. However, to en-hance comparability with entities that already apply IFRS and do not recognize such amounts, the standard requires that the effect of rate regulation must be pre-sented separately from other items. An entity that al-ready presents IFRS financial statements is not eligible to apply the standard. The Bank currently assesses the impact of this standard on financial statements.

IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers

The standard is effective for annual periods beginning on or after 1 January 2017. IFRS 15 establishes a five-step model that will apply to revenue earned from a contract with a customer (with limited exceptions), regardless of the type of revenue transaction or the industry. The standard’s requirements will also apply to the recogni-tion and measurement of gains and losses on the sale of some non-financial assets that are not an output of the entity’s ordinary activities (e.g., sales of property, plant and equipment or intangibles). Extensive disclo-sures will be required, including disaggregation of total revenue; information about performance obligations; changes in contract asset and liability account balances between periods and key judgments and estimates. The Bank currently assesses the impact of this standard on financial statements.

IAS 27 Separate Financial Statements (amended)

The amendment is effective from 1 January 2016. This amendment will allow entities to use the equity meth-od to account for investments in subsidiaries, joint ven-tures and associates in their separate financial state-ments and will help some jurisdictions move to IFRS for separate financial statements, reducing compliance costs without reducing the information available to in-vestors. The Bank currently assesses the impact of this standard on financial statements.

Amendment in IFRS 10 Consolidated Financial State-ments and IAS 28 Investments in Associates and Joint Ventures: Sale or Contribution of Assets between an Investor and its Associate or Joint Venture

The amendments address an acknowledged inconsis-tency between the requirements in IFRS 10 and those in

IAS 28, in dealing with the sale or contribution of assets between an investor and its associate or joint venture. The main consequence of the amendments is that a full gain or loss is recognized when a transaction involves a business (whether it is housed in a subsidiary or not). A partial gain or loss is recognized when a transaction involves assets that do not constitute a business, even if these assets are housed in a subsidiary. The amend-ments will be effective from annual periods commenc-ing on or after 1 January 2016. It is not expected that the amendments will have impact on financial statements of the Bank.

IAS 1: Disclosure Initiative (Amendment)

The amendments to IAS 1 Presentation of Financial Statements further encourage companies to apply professional judgment in determining what informa-tion to disclose and how to structure it in their finan-cial statements. The amendments are effective for an-nual periods beginning on or after 1 January 2016. The narrow-focus amendments to IAS clarify, rather than significantly change, existing IAS 1 requirements. The amendments relate to materiality, order of the notes, subtotals and disaggregation, accounting policies and presentation of items of other comprehensive income (OCI) arising from equity accounted Investments.

Annual improvements - Cycle 2010- 2012

Committee on IAS has made annual improvements to IFRSs 2010-2012 cycle, which represent a set of amend-ments to the IFRS. The changes are effective for annual periods beginning on February 01, 2015 years.

IFRS 2 Share-based Payment:

This improvement amends the definitions of ‘vest-ing condition’ and ‘market condition’ and adds defini-tions for ‘performance condition’ and ‘service condition’ (which were previously part of the definition of ‘vesting condition’).

IFRS 3 Business combinations:

This improvement clarifies that contingent consider-ation in a business acquisition that is not classified as

116



equity is subsequently measured at fair value through profit or loss whether or not it falls within the scope of IFRS 9 Financial Instruments.

IFRS 8 Operating Segments

This improvement requires an entity to disclose the judg-ments made by management in applying the aggrega-tion criteria to operating segments and clarifies that an entity shall only provide reconciliations of the total of the reportable segments’ assets to the entity’s assets if the segment assets are reported regularly.

Annual improvements - Cycle 2010- 2012

IFRS 13 Fair Value Measurement

This improvement in the Basis of Conclusion of IFRS 13 clarifies that issuing IFRS 13 and amending IFRS 9 and IAS 39 did not remove the ability to measure short-term receivables and payables with no stated interest rate at their invoice amounts without discounting if the effect of not discounting is immaterial.

IAS 16 Property Plant & Equipment

The amendment clarifies that when an item of proper-ty, plant and equipment is revalued, the gross carrying amount is adjusted in a manner that is consistent with the revaluation of the carrying amount.

IAS 24 Related Party Disclosures

The amendment clarifies that an entity providing key management personnel services to the reporting entity or to the parent of the reporting entity is a related party of the reporting entity.

IAS 38 Intangible Assets

The amendment clarifies that when an intangible as-set is revalued the gross carrying amount is adjusted in a manner that is consistent with the revaluation of the carrying amount.

Annual improvements - Cycle 2011 - 2013

Committee on IAS has made annual improvements to IFRSs 2011-2013 cycle, which represent a set of amend-ments to the IFRS. The changes are effective for annual periods beginning on February 01, 2015 years.

IFRS 1 First-time adoption of IFRS

This improvement clarifies that an entity may choose to apply either a current standard or a new standard that is not yet mandatory, but that permits early application, provided either standard is applied consistently through-out the periods presented in the entity’s first IFRS financial statements.

IFRS 3 Business Combinations

This improvement clarifies that IFRS 3 excludes from its scope the accounting for the formation of a joint arrange-ment in the financial statements of the joint arrangement itself.

IFRS 13 Fair Value Measurement:

This improvement clarifies that the scope of the portfolio exception defined in paragraph 52 of IFRS 13 includes all contracts accounted for within the scope of IAS 39 Finan-cial Instruments: Recognition and Measurement or IFRS 9 Financial Instruments, regardless of whether they meet the definition of financial assets or financial liabilities as defined in IAS 32 Financial Instruments: Presentation.

IAS 40 Investment Properties:

This improvement clarifies that determining whether a specific transaction meets the definition of both a business combination as defined in IFRS 3 Business Combinations and investment property as defined in IAS 40 Investment Property requires the separate application of both stan-dards independently of each other.

Annual improvements - Cycle 2012 - 2014

The International Accounting Standards Board issued the annual improvements to cycle 2012 - 2014, which repre-sents a collection of amendments to the IFRS. These im-provements are effective from 1 January 2016. These im-provements are effective from 1 January 2016.

117



Management does not expect the amendments to have any impact on the Bank’s financial reporting.

IFRS 5 Non-current Assets Held for Sale and Discon-tinued Operations:

The amendment clarifies that changing from one of the disposal methods to the other (through sale or through distribution to the owners) should not be considered to be a new plan of disposal, rather it is a continuation of the original plan. There is therefore no interruption of the ap-plication of the requirements in IFRS 5. The amendment also clarifies that changing the disposal method does not change the date of classification.

IFRS 7 Financial Instruments: Disclosures:

The amendment clarifies that a servicing contract that includes a fee can constitute continuing involvement in a financial asset. Also, the amendment clarifies that the IFRS 7 disclosures relating to the offsetting of financial assets and financial liabilities are not required in the condensed interim financial report.

IAS 19 Employee Benefits

The amendment clarifies that market depth of high qual-ity corporate bonds is assessed based on the currency in which the obligation is denominated, rather than the country where the obligation is located. When there is no deep market for high quality corporate bonds in that cur-rency, government bond rates must be used.

IAS 34 Interim Financial Reporting

The amendment clarifies that the required interim disclo-sures must either be in the interim financial statements or incorporated by cross-reference between the interim fi-nancial statements and wherever they are included within the greater interim financial report (e.g., in the manage-ment commentary or risk report). The Board specified that the other information within the interim financial report must be available to users on the same terms as the in-terim financial statements and at the same time. If users do not have access to the other information in this manner, then the interim financial report is incomplete.

4. FINANCIAL RISK MANAGEMENT

The Bank’s activities are exposed to following risks:

• Credit risk,

• Operating risk,

• Liquidity risk and

• Market risk

The Management Board is responsible for establishing and monitoring of risk management. Risk management departments (Integrated risk management, Credit risks, Market and Operational risks) and Asset and Li-ability Committee – ALCO are responsible for develop-ment of the process of risk management and controlling as well as compliance with risk management policies. In the first half of 2010 Risk Committee – RICO was estab-lished with the following responsibilities:

- monitoring and controlling of current and future risks

- capital allocation to specific risk types

- decision making related to strategic and structured risk associated questions.

The Bank has implemented manuals, programs, policies and procedures for risk management in order to iden-tify and analyze risks to which it is exposed as well as to minimize those risks and implement controls for risk monitoring and compliance with prescribed limits.

The Supervisory Board is responsible for monitoring compliance with above mentioned programs, manuals, policies and procedures for risk management as well as for review of adequacy of the Bank’s risk management given the risks it is facing. For this purpose Supervisory Board is supported with internal audit division. Inter-nal audit carries out regular and ad-hoc tests of risk management procedures and policies and presents its results to the Supervisory Board and the Management Board.

118



4.1. Credit risk

Credit risk is the risk that counterparty will not settle its commitments when they fall due. Credit risk man-agement process defines acceptable levels for credit risk exposure and minimizes potential losses arising from credit transactions. The Bank maintains credit risk within the acceptable levels by implementing internal procedures for credit risk managements as well as set-ting the appropriate limits for credit risk exposures.

The ground for credit risk management process are regulative requirements in Republika Srpska, the Law on banks of Republika Srpska and appropriate decisions of the Agency as well as the Sberbank Europe AG (SE AG) guidelines, manual procedures and instructions. These documents set forward general guidelines and principles for risk management, procedures, organiza-tional structure and application, define business objec-tives and set forward appropriate limits for credit risk exposures.

Sector for credit risk management and Risk control-ling are responsible for defining and update of internal guidelines which regulate credit risk management pro-cess.

4.1.1. Risk limit control and mitigation policies

Credit risk is the most important risk for the Bank’s busi-ness. Management therefore carefully manages its ex-posure to credit risk. Credit exposures arise principally in lending activities i.e. loans and advances. There is also credit risk in off-balance-sheet financial instruments.

The credit risk management process is centralized in the Bank’s Credit risk department.

Exposure to credit risk is managed through regular anal-ysis of the ability of borrowers and potential borrowers

to meet interest and capital repayment obligations and by changing these lending limits where appropriate.

The Bank has defined credit risk limitation system. Cred-itworthiness assessment includes assessment of each individual customer, establishing maximum amount of exposure which can be granted to the customer as well as acceptable collateral in order to minimize credit risk exposure. The Bank continually assesses its loan port-folio development in order to minimize potential losses. When granting new exposures the Bank takes into con-sideration exposure to one party and one group in or-der to perform adequate control of risk concentration and compliance with related regulations. Further, the Bank has defined responsibilities for approval i.e. the amounts which can be approved by the employees in-volved in the credit process.

With a view of minimizing credit risk, the Bank has a manual on collateral for loans and other placements which defines the rules for the treatment of security instruments in the process of credit risk approval. The Bank secures its credit exposures with the following in-struments:

• cash;

• bank and corporate guarantees;

• mortgages over residential properties;

• charges over business assets such as premises, in-ventory and accounts receivable;

• charges over financial instruments such as debt se-curities and equities.

4.1.2. Maximum exposure to credit risk before col-lateral held or other credit enhancement and before provisions

31 December 2014

Fair value of collateral

Maximumexposure Deposits Real Estate

Netexposure

Monetary assets/Funds 156,567 - - 156,567

119



31 December 2014



Netexposure

Obligatory reserves with Central Bank 47,017 - - 47,017

Loans and advances to banks 7,000 - - 7,000

Loans and advances to customers 602,396 4,072 261,753 336,570

- Retail customers 251,216 1,454 70,049 179,713

- Corporate customers 351,180 2,619 191,704 156,857

Financial assets 12 - - 12

Other assets 2,593 - - 2,593

Total credit risk exposure related to balance sheet 815,596 4,072 261,753 549,770

Guarantees and letters of credit 73,255 942 32,862 39,451

Undrawn loan facilities 79,720 7,029 20,960 51,731

Total credit risk exposure related to off-balance sheet 152,975 7,971 53,822 91,182

Total 968,571 12,043 315,575 640,952

31 December 2013



Netexposure

Monetary assets/Funds 25,143 - - 25,143

Obligatory reserves with Central Bank 32,463 - - 32,463

Loans and advances to banks - - - -


- Retail customers 192,886 1,951 57,829 133,106

- Corporate customers 296,484 3,452 185,907 107,125

Financial assets 34 - - 34

Other assets 4,150 - - 4,150

Total credit risk exposure related to balance sheet 551,160 5,403 243,736 302,021Guarantees and letters of credit 64,873 1,260 34,347 29,266

Undrawn loan facilities 22,947 - 5,657 17,290

Total credit risk exposure related to off-balance sheet 87,820 1,260 40,004 46,556

Total 638,980 6,663 283,740 348,577

120


For balance sheet assets, the exposures set out above are based on gross carrying amounts less provisions and impairment allowance.

4.1.3. Credit risk management and impairment and provision policies

Impairment and impairment policies

The Bank assesses at each balance sheet date wheth-er there is objective evidence that a financial asset or group of financial assets is impaired.

For the purpose of credit monitoring and the manage-ment of credit risk, the Bank divides its credit portfolio into the following groups:

• Performing loans to customers – loans that are nei-ther due nor impaired

• Past due but not impaired

• Non-performing loans (impaired loans).

An analysis of the loan portfolio according to the above mentioned categories is presented below. For the pur-pose of determining impairment allowance for loans and receivables, the Bank distinguishes between three approaches:

• Loans assessed on an individual basis

• Loans assessed on a group basis

• Loans assessed on a portfolio basis.

Loans assessed on an individual basis

Loans assessed on an individual basis are all loans for which there exists objective evidence of impairment. Objective evidence of impairment, i.e. factors that can influence the ability and willingness of each individual debtor to fulfill their obligations toward the Bank, are as follows:

• delinquencies in contractual payments of interest or principal

• breach of covenants or conditions

• initiation of bankruptcy proceedings

• any specific information on the customer’s business (e.g. reflected by cash flow difficulties experienced by the client)

• changes in the customer’s market environment

• general economic situation.

The Bank’s policy requires the review of individual fi-nancial assets that are above materiality thresholds at least annually or more regularly when individual circum-stances require. Impairment allowances on individually assessed accounts are determined by an evaluation of the incurred loss at the balance-sheet date on a case-by-case basis, and are applied to all individually signifi-cant accounts. Besides the level of overdue receivables, the assessment normally encompasses collateral held (including re-confirmation of its enforceability) and the anticipated receipts for that individual account.

Loans assessed on a group basis

For assessing the impairment of loans which are not individually significant, loans are grouped on the basis of similar characteristics of credit risk, i.e. days of delay in repayment, collateral structure, purpose and other similar characteristics, based on which the Bank creates impairment allowance.

Loans assessed on a portfolio basis

The Bank also recognizes impairment for losses which are incurred but are not reported “IBNR”. This impair-ment/provision allowance is calculated on all exposures for which there is no evidence of impairment.

Exposures with similar characteristics are grouped into homogenous group and for each group the Bank applies certain percentage taking into consideration emer-gence period of recognition of the losses.

Restructured loans and receivables


121



During the year the Bank has rescheduled certain loans to clients aiming at improvement of their final recov-erability. Rescheduling is mainly performed in response to deterioration of the clients’ financial position or for the prevention of further deterioration of the clients’ fi-nancial position. Following the restructuring the loans remain graded as performing loans until there are clear signs of default. Whenever possible, the Bank’s position was improved by obtaining additional instruments of collateral.

Write-off policy

The Bank writes off a loan when the Bank determines that the loan is uncollectible. This determination is made after considering information such as occurrence of significant changes in the borrower’s position such that borrower can no longer pay the obligation, or that proceeds from collateral will not be sufficient to pay back the entire exposure. For loans that are not individ-ually significant, write-off decisions generally are based on a product type and historical information.


The Bank holds collateral against loans and receivables to customers in the form of mortgage interests over property, other securities over assets, and guarantees. Estimates of collateral value are based on the value as-sessed at the time of borrowing, and are updated, in line with the Bank’s policy, at least once in three years for residential properties and at least annually for commer-cial properties. Collateral is not held for loans and ad-vances to banks and financial assets available for sale.

In view of the impact of the global financial and eco-nomic crisis, there is a significant uncertainty in relation with the fair market value of such collateral, together with the time needed for their realization, which may have an impact on impairment allowance.

31 December 2014 31 December 203

Loans and advances to

customersBAM ‘000

Impairment allowanceBAM ‘000

Loans and advances to

customersBAM ‘000

Impairment allowanceBAM ‘000

Performing loans

- Retail 245,721 (1,061) 187,721 (1,488)

- Corporate 324,905 (1,628) 277,110 (1,365)

570,626 (2,689) 464,831 (2,853)

Non-performing loans

- Retail 14,959 (8,404) 14,826 (8,173)

- Corporate 42,906 (15,002) 32,165 (11,426)

57,865 (23,406) 46,991 (19,599)

Total 628,491 (26,095) 511,822 (22,452)

Analysis of loans and receivables The table below presents an analysis of gross and net (decreased by impairment allowance) loans and ad-vances to customers:

122



31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Retail

Gross 244,554 186,698

Neither past due nor impaired 1,167 1,023

Past due but not impaired 14,959 14,826

Impaired 260,681 202,547

Less: impairment allowance (9,465) (9,661)

Portfolio, group and individual impairment allowance 251,216 192,886

Net exposure to retail loans

Corporate

Gross 317,091 269,644

Neither past due nor impaired 7,813 7,466

Past due but not impaired 42,906 32,165

Impaired 367,810 309,275

Less: impairment allowance (16,630) (12,791)

Portfolio, group and individual impairment allowance 351,180 296,484

Net exposure to corporate loans 628,491 511,822

Total gross (2,689) (2,853)

Portfolio impairment allowance (23,406) (19,599)

Group and individual impairment allowance (26,095) (22,452)

Total impairment allowance 602,396 489,370

Net exposure 411.800

a) Neither past due nor impaired

All loans and receivables to customers that are neither due nor impaired are regularly monitored and system-atically reviewed in order to identify any irregularities or warning signals with the aim of taking timely actions.

An analysis of gross exposure of loans to customers that are neither due nor impaired according to type of client is as follows:

123


31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Retail

Cash and consumer loans 150,315 120,877

Housing loans 84,023 58,829

Overdrafts 4,937 3,194

Credit cards 5,279 3,798

Total 244,554 186,698

Corporate

Large 258,091 215,257

Medium and small 59,000 54,387

Total 317,091 269,644

b) Past due but not impaired

Loans and receivables to customers less than 90 days past due are not considered impaired, unless other in-

formation is available to indicate the contrary. The gross amount of loans and advances to customers that were past due but not impaired for the Bank was as follows:

31 December 2014BAM ‘000

Retail Corporate

Consumer loans

Housing

loansOver-drafts

Credit cards Total

Large

Medium and small Total

Past due up to 30 days 357 142 78 363 940 3,384 920 4,304

Past due 30 – 60 days 64 35 14 35 148 309 506 815

Past due 60 – 90 days 22 35 8 13 79 89 193 282

Past due over 90 days - - - - - 1,970 442 2,412

Total 444 212 100 411 1,167 5,752 2,061 7,813


Retail Corporate

Consumer

loans

Housing

loans

Over-drafts

Credit cards

Total

Large

Medium

and small

Total

Past due up to 30 days 325 87 126 243 781 2,040 858 2,898

Past due 30 – 60 days 94 14 7 28 143 332 127 459


124



Retail Corporate

Consumer

loans

Housing

loans

Over-drafts

Credit cards

Total

Large

Medium

and small

Total

Past due 60 – 90 days 56 16 8 8 88 25 172 197

Past due over 90 days 9 2 - - 11 2,952 960 3,912

Total 484 119 141 279 1,023 5,349 2,117 7,466

c) Impaired

The classification of loans and receivables from customers with individual and group impairment, presented in gross and net of impairment, is as follows:

31 December 2014Gross

BAM ‘000

Individual impairment allowance

BAM ‘000Net

BAM ‘000

RetailConsumer loans 9,193 (7,192) 2,001

Housing loans 4,857 (579) 4,278

Overdrafts 312 (282) 30

Credit cards 597 (350) 247

14,959 (8,404) 6,555CorporateLarge 32,461 (11,795) 20,667

Medium and small 10,445 (3,208) 7,237

42,906 (15,002) 27,904Total 57,865 (23,406) 34,459


BAM ‘000


BAM ‘000Net

BAM ‘000

RetailConsumer loans 10,848 (7,354) 3,494

Housing loans 3,277 (323) 2,954

Overdrafts 238 (206) 32

Credit cards 463 (290) 173

14,826 (8,173) 6,653


125



BAM ‘000


BAM ‘000Net

BAM ‘000CorporateLarge 24,321 (8,916) 15,405

Medium and small 7,844 (2,510) 5,334

32,165 (11,426) 20,739Total 46,991 (19,599) 27,392

For impaired loans estimated fair market value of the collateral for retail loans as at 31 December 2014 amount-ed to BAM 4,709 thousand (as at December 2013: BAM 4,303 thousand) and for corporate loans BAM 28,439 thousand (as at December 2013: BAM 18,627 thousand).

d) Restructured loans and advances

Restructured loans that would otherwise be past due or impaired as at 31 December 2014 amounted to a to-tal of BAM 47,435 thousand (on 31 December 2013: BAM 29,572 thousand).

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Loan portfolio 628,491 511,822

Restructured loans 47,435 29,572

Restructured loans as a percentage of loan portfolio 7.55% 5.78%

4.1.4. Concentration of risk of loans and advances to customers

The Bank monitors concentrations of credit risk by eco-nomic sector and by geographic location. Credit portfo-lio risk is limited by the Bank’s credit strategy; in partic-ular the focus is on small and very small loans and local economic sector diversification of the loan portfolio.

Gross concentration of credit risk (balance sheet amounts, gross of provisions) is concentrated as fol-lows:

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Wholesale trade 121,245 132,692

Industry 73,383 65,764

Agriculture and food processing 14,956 13,243

Construction 19,872 25,000

Mining 17,493 1,784

Services, tourism and catering 33,156 30,050


126


31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Transport, storage and connections 14,518 11,884

Financial intermediation 3,817 3,727

Governmental institutions 64,338 23,345

Other 265,713 204,333

628,491 511,822

Other category includes retail loans as at 31 December 2014 amounted to a total of BAM 260,681 thousand (on 31 December 2013: BAM 202,547 thousand) and other loans not classified in any of the previous categories. Geographic sector risk of the above portfolio is solely/entirely concentrated on Republika Srpska.

In addition, the structure of the loan portfolio is regu-larly reviewed within the Risk Department and Credit Risk Committee in order to identify potential events which could have an impact on large areas of the loan portfolio (common risk factors) and if necessary limit the exposure toward certain sectors of the economy.

4.2. Market risk

The Bank is exposed to market risks, which is the risk that the fair value or future cash flows of a financial in-strument will fluctuate because of changes in market prices. Market risks arise from open positions in interest rate, foreign currency and equity products, all of which are exposed to general and specific market movements and changes in the level of volatility of market rates or prices such as interest rates, credit spreads, foreign ex-change rates and equity prices. The Management Board sets limits and guidelines for monitoring and mitigat-

ing of market risks, which is regularly monitored by risk committees of the Bank.

4.2.1. Foreign exchange risk

Exposure to currency risk arises from credit, deposit-taking and trading activities and is controlled on a daily basis in accordance with legal and internal limits for each currency, as well as in total amounts for assets and liabilities denominated in or linked to foreign currencies.

ALM Department is responsible for daily management of the Bank’s currency position in accordance with le-gal and internal regulations. In order to manage foreign exchange rate risk more efficiently, Bank monitors eco-nomic and other business changes in the environment in order to predict possible changes in foreign currency activities, exchange rates, currencies and risk.

The tables below summarize the Bank’s exposure to foreign currency exchange rate risk at 31 December 2014 and 2013. Included in the tables are the Bank’s assets and liabilities at carrying values, classified by currency and the group of currencies:


127


As at 31 December 2014

EUR and linked Other currency

EUR BAM’000

USDBAM’000 BAM’000

BAMBAM’000

TotalBAM’000

ASSETS

Monetary assets/Funds 57,018 22,252 4,960 88,407 172,638

Obligatory reserves with Central bank - - - 47,017 47,017

Loans and advances to banks - - - 7,000 7,000

Loans and advances to customers 427,641 - - 174,755 602,396

Financial assets - - - 394 394

Property and equipment - - - 11,605 11,605

Intangible assets - - - 4,690 4,690

Other assets 146 734 - 1,713 2,593

Non-current assets held for sale - - - 3,436 3,436

Total assets 484,805 22,986 4,961 339,0188,994 851,770

LIABILITIES AND EQUITY

Deposits from banks and other financial institu-tions

79,798 1 5 5,058 84,862

Deposits from customers 314,019 23,057 4,498 228,796 570,370

Borrowings 75,522 - - - 75,522

Subordinated liabilities - - - 4,039 4,039

Other liabilities 236 2 2 2,630 2,870

Current tax liability - - - 175 175

Deferred tax liability - - - 124 124

Provisions for liabilities and charges 109 - 6 1,393 1,508

Equity - - - 112,300 112,300

Total liabilities and equity 469,684 23,060 4,511 354,515 851,770

Net foreign exchange position 15,121 (76) 450 (15,495) -


128




EUR and linked Other currency

EUR BAM’000

USDBAM’000 BAM’000

BAMBAM’000

TotalBAM’000

ASSETS

Cash reserves 18,406 4,452 5,022 9,092 36,972

Obligatory reserves with Central bank - - - 32,463 32,463

Loans and advances to banks - - - - -

Loans and advances to customers 325,094 - - 164,276 489,370

Financial assets - - - 417 417

Property and equipment - - - 9,599 9,599

Intangible assets - - - 3,552 3,552

Current tax assets 148 646 - 3,356 4,150

Other assets for sale - - - 1,292 1,292

Total assets 343,648 5,098 5,022 224,047 577,815

OBAVEZE I KAPITAL


59,224 90 8 7,076 66,398

Deposits from customers 214,403 5,031 4,631 132,133 356,198

Borrowings 62,426 - - - 62,426

Subordinated liabilities - - - 4,040 4,040

Other liabilities 398 1 63 1,694 2,086

Current tax liability - - - - 90

Deferred tax liability - - - 125 125

Provisions - - - 1,098 1,098

Equity - - - 85,354 85,354

Total liabilities and equity 336,461 5,122 4,702 231,530 577,815

Net foreign exchange position 7,187 (24) 320 (7,483) -

The local currency (BAM) is pegged to EUR under a cur-rency board arrangement. A 10% fall in currencies (other than EUR) against BAM, with other variables held con-stant would result with a decrease in profit for the year by BAM 30 thousand (December 31, 2012: BAM 29 thou-sand). A 10% rise in such currencies would result with higher profit for the year by BAM 30 thousand (Decem-ber 31, 2012: BAM 29 thousand).

4.2.2. Interest rate risk

The Bank’s activities are affected by changes in interest rates in interest bearing assets and liabilities mature, or their interest rates are changed, at different times or in different amounts.

129



Interest rate of assets and liabilities


Up to 1 month

BAM ‘000

1 to 3 months

BAM ‘000

3 months to 1 year

BAM ‘000

1 to 5 years

BAM ‘000

Over 5 years

BAM ‘000

Non interest bearing

BAM ‘000Total

BAM ‘000

ASSETS

Monetary assets 153,606 - - - - 19,032 172,638

Obligatory reserves with Central bank

47,017 - - - - - 47,017

Loans and advances to banks

- 7,000 - - - - 7,000

Loans and advances to customers

68,094 38,015 177,096 233,443 85,748 - 602,396

Financial assets - 11 - - - 383 394

Property and equip-ment

- - - - - 11,605 11,605

Intangible assets - - - - - 4,690 4,690

Other assets - - - - - 2,593 2,593

Non-current assets held for sale

- - - - - 3,436 3,436

Total assets 268,717 45,026 177,096 233,443 85,748 41,739 851,770

LIABILITIES AND EQ-UITY

Deposits from banks and other financial institutions

32,797 3,250 23,861 20,632 4,322 - 84,862

Deposits from custom-ers

273,134 25,463 105,800 164,887 1,086 - 570,370

Borrowings from Re-publika Srpska funds

14,257 2 61,263 - - - 75,522

Subordinated liabilities 4,039 - - - - - 4,039

Other liabilities - - - - - 2,870 2,870

Current tax liability - - - - - 175 175

Deferred tax liability - - - - - 124 124

Provisions for liabilities and charges

- - - - - 1,508 1,508

Equity - - - - - 112,300 112,300

130





Up to 1 month

BAM ‘000

1 to 3 months

BAM ‘000

3 months to 1 year

BAM ‘000

1 to 5 years

BAM ‘000

Over 5 years

BAM ‘000


BAM ‘000Total

BAM ‘000

Total liabilities and equity 324,227 28,715 190,924 185,519 5,408 116,977 851,770

Net interest rate gap (55,510) 16,311 (13,828) 47,924 80,340 (75,238) -

The tables are management’s estimate of the interest rate risk for the Bank as at 31 December 2014 and 31 De-cember 2013 and are not necessarily indicative of the

positions at other times but provide some indication of the sensitivities of the Bank’s earnings to movements in interest rates.



Up to 1 month

BAM ‘000

1 to 3 months

BAM ‘000

3 months to 1 year

BAM ‘000

1 to 5 years

BAM ‘000

Over 5 years

BAM ‘000


BAM ‘000Total

BAM ‘000

ASSETS

Monetary assets 25,135 - - - - 11,837 36,972

Obligatory reserves with Central bank

32,463 - - - - - 32,463

Loans and advances to banks

- - - - - - -


78,400 21,690 157,566 166,161 65,553 - 489,370

Financial assets - 11 11 11 - 383 417

Property and equipment - - - - - 9,599 9,599

Intangible assets - - - - - 3,552 3,552

Current tax assets - - - - - 4,150 4,150

Other assets - - - - - 1,292 1,292

Total assets 135,998 21,701 157,577 166,172 65,553 30,813 577,815


Deposits from custom-ers

25,756 1,200 12,208 25,412 1,822 - 66,398

131





Up to 1 month

BAM ‘000

1 to 3 months

BAM ‘000

3 months to 1 year

BAM ‘000

1 to 5 years

BAM ‘000

Over 5 years

BAM ‘000


BAM ‘000Total

BAM ‘000

Borrowings from Re-publika Srpska funds

145,111 23,768 90,869 95,248 1,202 - 356,198

Subordinated liabilities 5 18 62,403 - - - 62,426

Other liabilities 4,040 - - - - - 4,040

Deferred tax liability - - - - - 2,086 2,086

Provisions for liabilities and charges

- - - - - 90 90

Equity - - - - - 125 125

Total liabilities and equity

- - - - - 1,098 1,098

- - - - - 1.292 1.292

Net interest rate gap - - - - - 85,354 85,354

ASSETS 174,922 24,986 165,480 120,660 3,024 88,753 577,815

Average interest rates

The following table presents the effective interest rates calculated as the weighted average for the reporting period for financial instruments:

2014.

%

2013.

%

Cash reserves and balances with Central bank 0.03 0.03

Loans and advances to banks 0.08 0.24

Loans and advances to customers 6.84 7.48

Debt securities 5.75 4.02

Deposits from banks and other financial institutions 2.98 2.39

Deposits from customers 2.49 2.94

Borrowings from Republika Srpska funds 2.11 2.15

Subordinated liabilities 3.96 4.42

132



4.3. Liquidity risk

Liquidity risk arises in the general funding of the Bank’s activities and in the management of positions. It in-cludes both the risk of being unable to fund assets at appropriate maturities and rates and the risk of being unable to liquidate an asset at a reasonable price and in an appropriate time frame.

The Bank has access to a diverse funding base. Funds are raised using a broad range of instruments including various types of retail and corporate deposits, borrow-ings and share capital. This enhances funding flexibility, limits dependence on a single source of funds and gen-erally lowers the cost of funds.

The Bank strives to maintain a balance between con-tinuity of funding and flexibility through the use of li-abilities with a range of maturities. The Bank continu-ally assesses liquidity risk by identifying and monitoring changes in funding that are required in order to meet business goals and targets. In addition, the Bank holds a portfolio of liquid assets as part of its liquidity risk man-agement strategy.

The expected outflows projected by the Bank based on the financial liabilities as at 31 December 2014 and 2013 and including expected interest thereon are as follows:

Total expected outflow


Up to 1 month

BAM ‘000

1 to 3 months

BAM ‘000

3 months to 1 year

BAM ‘000

1 to 5 years

BAM ‘000

Over 5 years

BAM ‘000Total

BAM ‘000

Bookvalue

BAM ‘000

LIABILITIES


33,108 3,829 25,965 23,504 4,706 91,112 84,862

Deposits from customers 228,837 36,261 141,590 176,921 1,243 584,853 570,370

Borrowings from Repub-lika Srpska funds

818 2,485 8,658 46,914 31,289 90,164 75,522

Subordinated liabilities 51 25 113 4,151 - 4,340 4,039

Total expected outflow 262,815 42,599 176,326 251,490 37,239 770,469 734,793

133



Total expected outflow


Up to 1 month

BAM ‘000

1 to 3 months

BAM ‘000

3 months to 1 year

BAM ‘000

1 to 5 years

BAM ‘000

Over 5 years

BAM ‘000Total

BAM ‘000

Bookvalue

BAM ‘000

LIABILITIES


19,913 2,729 17,738 28,794 1,933 71,107 66,398

Deposits from customers 111,100 32,026 119,217 104,106 1,369 367,819 356,198

Borrowings from Repub-lika Srpska funds

111 2,323 7,362 33,971 31,305 75,072 62,426

Subordinated liabilities 53 27 120 4,320 - 4,520 4,040

Total expected outflow 131,177 37,105 144,437 171,191 34,607 518,518 489,062

4.4. Fair values of financial assets and liabilities

The fair value of a financial instrument is the amount for which an asset could be exchanged, or a liability settled, between knowledgeable, willing parties in an arm’s-length transaction. Where available, fair value is based on quoted market prices. However, no read-ily available market prices exist for a significant portion of the Bank’s financial instruments. In circumstances where the quoted market prices are not readily avail-able, the fair value is estimated using discounted cash flow models or other pricing techniques as appropriate. Changes in underlying assumptions, including discount

rates and estimated future cash flows, significantly af-fect the estimates. Therefore, the calculated fair market estimates may not be realizable in a current sale of the financial instrument, in particular considering in view of the impact of the global financial crisis and lack of liquid market in Republika Srpska.

The table below summarizes carrying amounts and fair values of financial assets and liabilities not included in the Bank’s balance sheet at fair value:

Carrying amount Fair value

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Financial assets

Loans and advances to banks 7,000 - 7,000 -


Total 609,396 489,370 618,205 495,854

Financial liabilities

134



Carrying amount Fair value

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000


84,862 66,398 85,767 66,774

Deposits from customers 570,370 356,198 571,296 357,036

Borrowings from Republika Srpska funds 75,522 62,426 75,522 62,246

Subordinated liabilities 4,039 4,040 4,039 4,040

Total 734,793 489,062 736,624 490,096


Loans to and receivables from customers are presented net of impairment allowance. Their estimated fair value represents the discounted amount of estimated future cash flows expected to be received. Expected cash flows are discounted at current market rates to determine their fair values. Fair value of loans at variable interest rates is equal to their carrying value. Expected future losses are not taken into account nor is any adjustment made for uncertainties as to the collectability (including timing) of past due and rescheduled exposures or for loans which are not past due but require special moni-toring.

Customer deposits and deposits with banks and oth-er financial institutions

For demand deposits and deposits with no defined ma-turities, fair value is taken to be the amount payable on demand at the balance sheet date. The estimated fair value of fixed-maturity deposits is based on discounted cash flows using rates currently offered for deposits of similar remaining maturities. The value of long-term re-

lationship with depositors is not taken into account in estimating fair values.

Borrowings from Republika Srpska funds

The fair value of variable yield borrowings that regularly reprice, with no significant change in credit risk, gen-erally approximates their carrying value. The fair value of borrowings at fixed interest rates is estimated us-ing discounted cash flow analysis, based upon interest rates currently offered for loans with similar terms to borrowers of similar credit quality.

Subordinated liabilities

The fair value of variable yield subordinated liabilities that regularly reprice generally approximates their car-rying value.

Fair value levels of assets and liabilities in accordance with IFRS 13 are presented in the table below:

31 Dec 2014 31 Dec 2013

Fair value levels Fair value levels

L1 BAM ‘000

L2BAM ‘000

L3BAM ‘000

L1 BAM ‘000

L2BAM ‘000

L3BAM ‘000

Financial assets

135



31 Dec 2014 31 Dec 2013

Fair value levels Fair value levels

L1 BAM ‘000

L2BAM ‘000

L3BAM ‘000

L1 BAM ‘000

L2BAM ‘000

L3BAM ‘000

Loans and advances to banks - 7,000 - - - -

Loans and advances to customers - 611,205 - - 495,854 -

Total - 618,205 - - 495,854 -

Financial liabilities

Deposits from banks and other fi-nancial institutions

- 85,767 - - 66,774 -

Deposits from customers - 571,296 - - 357,036 -

Borrowings from Republika Srpska funds

- 75,522 - - 62,246 -

Subordinated liabilities - 4,039 - - 4,040 -

Total - 736,624 - - 490,096 -

4.5. Operational risk

The Bank is subject to operational risk in all its business ac-tivities. The Bank seeks to manage its operational risk in accordance with defined principles and policies at the Bank and SE AG Group, with the final purpose being to mitigate or avoid operational risk.

The Bank aligns its standards of operational risk manage-ment with Group guidelines and local regulatory require-ments. This includes collection of data on operational-risk-related loss events, monitoring of key operational risk indicators, performing operational risk assessment when making decisions on business changes and reporting to management on the results of operational risk manage-ment.

4.6. Capital management

The Bank’s objectives when managing capital, which is a broader concept than the “equity” on the face of balance sheets, are:

• to comply with the capital requirements set by the regulators of the banking market in the local environ-ment;

• to safeguard the Bank’s ability to continue as a going concern so that it can continue to provide returns for shareholders and benefits for other stakeholders and

• to maintain a strong capital base to support develop-ment of its business.

Capital adequacy and the balance of capital are monitored regularly by the Liquidity Committee and Bank’s Manage-ment, based on the relevant internal acts and regulations prescribed by the Agency.

In accordance with the Agency Decision on Minimum Standards for operational risk management in banks (“the Decision”), published in 2008, from 31 March 2009 the Bank started calculating capital requirement for operational risk. In accordance with the Decision the Bank is obliged to set and implement the system for operational risk manage-ment, which, at minimum, amongst other, needs to include policies and procedures to enable the Bank to form the

136



amount of capital (provision) adequate to cover expected losses from the operational risks.

The following table presents the Bank’s regulatory capital, risk weighted assets and calculation of capital adequacy ra-

tio which is prepared in accordance with the requirements of the Banking Agency of Republika Srpska (hereinafter “The Agency”).

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Ordinary shares 62,198 38,728

Share premium 15,235 15,235

Legal reserves 3,022 2,892

Revaluation reserves 8,065 8,065

Unallocated profit from previous years 7,102 4,612

Intangible assets (4,696) (3,552)

Total tier 1 capital 90,926 65,980

Tier 2 capital

General provision – BARS regulation 13,824 10,614

Audited profit for the year - 2,607

Revaluation reserves 1,113 1,124

Subordinated liabilities 4,000 4,000

Total tier 2 capital 18,937 18,345

Insufficient reserves at the request of the regulator (Note 5a) (11,422) (9,545)

Net capital in accordance with Agency regulations 98,441 74,780

Risk Weighted Assets 655,731 547,451

Weighted Operational Risk 36,817 32,195

Total weighted risk 692,548 579,646

The rate of net capital in relation to total risk-weighted 14.21% 12.90%

The rate of fixed capital in relation to total risk-weighted 13.13% 11.38%

Minimum capital adequacy as per the Agency’s regulations equals to 12%.

Proposed transfer within equity relates to the difference be-tween provisions calculated in accordance withthe Agency’s regulations and provisions calculated in accordance with IFRS.

Data from 31 December 2013 are presented according to the new decision on minimum standards for capital management and capital protection, which was implemented on 30 Sep-tember 2014. Compared to the previous regulation: a positive revaluation reserve are transferred from the primary to the additional capital and profit for the year to be included in the calculation of capital adequacy only after the decision of the assembly of shareholders on profit distribution.

137



5. CRITICAL ACCOUNTING ESTI-MATES AND JUDGMENTS IN AP-PLYING ACCOUNTING POLICIES

The Bank makes estimates and assumptions about un-certain events, including estimates and assumptions about the future. Such accounting assumptions and es-timates are regularly evaluated, and are based on his-torical experience and other factors such as the expect-ed flow of future events that can be rationally assumed in existing circumstances, but nevertheless necessarily represent sources of estimation uncertainty. The es-timation of impairment losses in the Bank’s credit risk portfolio represents the major source of estimation un-certainty. This and other key sources of estimation un-certainty, that have a significant risk of causing a pos-sible material adjustment to the carrying amounts of assets and liabilities within the next financial year, are described below.

(e) Impairment losses on loans and receivables

The Bank monitors the creditworthiness of its custom-ers on an ongoing basis. The need for impairment of the Bank’s on and off-balance sheet exposure to credit risk is assessed on a monthly basis.

Impairment losses are made mainly against the carry-ing value of loans to legal entities and individuals (as disclosed in Note 18) and as provisions for liabilities and

charges arising from off-balance exposure to custom-ers, mainly in the form of guarantees and letters of credit (as disclosed in Note 32) and impairment allow-ance on cash reserves (Note 15), loans and advances to banks (Note 17), financial assets (Note 19) and accrued interest and other assets (Note 22).

Impairment losses are also considered for credit risk exposures to banks and for other assets not carried at fair value, where the primary risk of impairment is not credit risk.

Financial assets carried at amortized cost

The Bank assesses impairment on an individual basis for all exposures where there is objective evidence of im-pairment. Assets which are not significant are assessed on a group (portfolio) basis for impairment.

The Bank estimates impairment losses in cases where it estimates that the observable data indicates the likeli-hood of a measurable decrease in the estimated future cash flows of the asset or portfolio of assets. Evidence includes irregular repayment or other indications of fi-nancial difficulties of borrowers, unfavorable changes in economic conditions in which the borrowers operate, changes in the value or collectability of collateral instru-ments when these changes can be linked to the above-mentioned breach of terms.

Note2013

BAM ‘0002012

BAM ‘000

Summary of impairment allowances (IFRS)

Cash reserves 15 11 7

Loans and advances to banks 17 - 33

Loans and advances to customers 18 22,452 18,074

Financial assets 19 1 1

Other assets 22 1,126 845

Provisions for off-balance-sheet exposure 30 321 195

23,911 19,155

138


In addition to impairment allowance calculated and recognized in accordance with IFRS, the Bank also cal-culates impairment in accordance with the BARS regu-lations with any excess recognized as a regulatory re-serve for credit losses within equity and reserves.

The following table summarizes impairment allowanc-es calculated in accordance with the BARS regulations:

2014 BAM ‘000

2013 BAM ‘000

Summary of impairment allowances (BARS)

Loans and advances to customers 48,497 43,756

Provisions for off-balance-sheet exposure 2,939 1,789

51,436 45,546

Regulatory reserve for credit risk requirement as of 31 December:

2014 BAM ‘000

2013 BAM ‘000

Impairment allowances under BARS 51,436 45,547

Impairment allowances under IFRS 27,922 23,910

Difference at the current year end 23,514 21,636

Difference at the previous year end period 12,092 12,092

Proposed transfer within equity (transfer required) 11,422 9,544

Based on the instructions issued by the Agency, start-ing from December 31, 2014, the Banks are not obliged to carry out coverage of the missing reserves per regu-latory profit request. The amount of the missing re-serves, by the regulatory request which was covered from profit in 2012, 2013 and 2014, the Bank can include in the equity. Mentioned reserves can be used to cover losses, increase of the statutory reserves or recapital-ization of the Bank.

The Bank takes into consideration the combined effect of several events when assessing impairment and uses its experience in making judgments in cases where the observable data required to make estimation of im-pairment is limited.

At year end, the gross value of specifically impaired loans and receivables (non-performing loans – NPLs) and the rate of impairment loss recognized were as follows:

BAM ’000

2014 2013

Corporate Retail Total Corporate Retail Total

Gross exposure 42,906 14,959 57,865 32,165 14,826 46,991


139


BAM ’000

2014 2013

Corporate Retail Total Corporate Retail Total

Impairment allowance (15,002) (8,404) (23,406) (11,426) (8,173) (19,599)

Impairment rate 35% 56% 40% 36% 55% 42%

An increase in the impairment rate of 1 percentage point of the gross non-performing exposure presented above as at 31 December 2014, would lead to the recognition of an additional impairment loss of BAM 587 thousand (2013: BAM 470 thousand).

In addition to separately identified losses for NPLs on an individual and portfolio basis, as explained on previ-

ous pages, the Bank also recognizes impairment losses which are known to exist at the reporting date, but which have not yet been specifically identified (IBNR).

A review of IBNR per gross loans and off-balance credit risk exposure are shown in the following table:

2014 BAM ‘000

2013 BAM ‘000

IBNR gross loans

IBNR off-balance credit risk exposure 2,689 2,853

Total IBNR gross loans and off-balance 511 2913,200 3,144

Gross loans

Off-balance credit risk exposure 628,491 511,822Total gross loans and off-balance 152,975 123,938

781,466 635,760

IBNR for gross loans to Gross loansIBNR for off-balance to Off-balance 0.43% 0.56%IBNR gross loans and off-balance to Gross loans and off-balance 0.33% 0.33%IBNR gross loans 0.41% 0.52%

(f) Taxation

The Bank provides for tax liabilities in accordance with the tax laws of Republika Srpska. Tax returns are sub-ject to the approval of the tax authorities who are en-titled to carry out subsequent inspections of taxpayers’ records. The interpretation of tax legislation by tax au-thorities as applied to the transactions and activity of the Bank may not coincide with that of the manage-ment. As a result, transactions may be challenged by tax authorities and the Bank may be assessed addition-al taxes, penalties and interest, which can be significant.

In accordance with the Law on Tax Administration of Republika Srpska, expiration period of the tax liability is five years. This practically means that tax authorities could determine payment of outstanding liabilities in the period of five years from the origination of the li-ability.

(g) Regulatory requirements

The Banking Agency of Republika Srpska is entitled to carry out regulatory inspections of the Bank’s opera-tions and to request changes to the carrying values of


140


assets and liabilities, in accordance with the underlying regulations.

(h) Litigation and claims

The Bank makes individual assessment of all court cas-es. The Bank determines the reserve amount based on professional legal advices.

As stated in Note 30, on 31 December 2014 the Bank provided BAM 143 thousand for court cases (2013: BAM 128 thousand), which the management estimates as sufficient.

6. FINANCIAL INFORMATION BY SEGMENT

Segments recognized for the purposes of segment re-porting comprise the following:

• “Retail”: individuals and small and medium sized businesses

• “Corporate”: large companies, state and public sector

• “Financial markets and ALM”: Financial Markets and Assets and Liabilities Management (“ALM”) and

• “Central Unit”: capital and reserves, investments in other legal entities and other ownership shares and other assets and liabilities not associated with other segments.

Segment reporting is based on management reports.

When measuring business results internal funding prices are applied based on specific prices, appropriate currencies and maturities with embedded additional adjustments.

The methodology for allocation of revenues and costs to segments is consistent with the previous year.

31 December 2014Retail

BAM ‘000Corporate BAM ‘000

Financial mar-kets and ALM

BAM ‘000

Central unit

BAM ‘000Total

BAM ‘000

Net interest income 17,193 11,759 (1,759) - 27,193

Net fee and commission income 6,333 3,497 - - 9,829

Net foreign exchange gains - - (27) - (27)

Other operating income - - - 144 144

Total operating income 23,525 15,256 (1,786) 144 37,193

Net impairment losses and provisions (1,988) (5,086) (18) - (7,092)

Total operating expense (10,422) (1,106) (449) (13,749) (25,726)

Segment result 11,115 9,064 (2,253) (13,605) 4,321

Income tax expense - - - (846) (846)

Profit for the year 11,115 9,064 (2,253) (14,451) 3,475

Total assets 328,853 284,400 226,801 11,716 851,770

Total equity and liabilities 310,546 322,303 216,028 2,893 851,770


141


31 December 2013Retail

BAM ‘000Corporate BAM ‘000

Financial mar-kets and ALM

BAM ‘000

Central unit

BAM ‘000Total

BAM ‘000

Net interest income 14,236 11,588 (2,443) - 23,381

Net fee and commission income 5,118 2,909 - - 8,027

Net foreign exchange gains - - 88 - 88

Other operating income - - - 421 421

Total operating income 19,354 14,497 (2,355) 421 31,917

Net impairment losses and provisions (4,025) (3,388) (6) (312) (7,731)

Total operating expense (8,506) (1,175) (339) (10,827) (20,847)

Segment result 6,823 9,934 (2,700) (10,718) 3,339

Income tax expense - - - (732) (732)

Profit for the year 6,824 9,934 (2,700) (11,450) 2,607

Total assets 261,725 236,199 69,587 10,303 577,815

Total equity and liabilities 239,145 166,478 85,734 86,189 577,815

7. INTEREST INCOME AND EXPENSE

a) Interest income

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Cash reserves and obligatory reserve with Central bank 28 13

Loans and advances to banks 192 120

Loans and advances to customers 37,203 31,450

Loan approval fees 1,925 1,590

Dividends 7 13

Interest income on impaired loans 2,633 2,614

Other interest and similar income 1 59

41,989 35,859

b) Interest expense

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Deposits from banks and other financial institutions 2,073 2,626

Deposits from customers 11,259 8,395


142


2014BAM ’000

2013BAM ’000

Borrowings from Republika Srpska funds 1,305 1,299

Subordinated liabilities 159 158

14,796 12,478

8. FEE AND COMMISSION INCOME AND EXPENSEc) Fee and commission income

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Domestic payment transfers 2,239 1,845International payment transfers 1,334 1,169Fees from issued guarantees and other off-balance-sheet items 1,283 1,297Fees from currency conversion 3,105 2,041Fees and commissions income arising from credit card services 1,837 1,262Fees from account keeping 1,613 1,116Other fee and commission income 673 769

12,084 9,499

d) Fee and commission expense

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Domestic payment transfers 244 170

International payment transfers 69 52

Foreign exchange transfers with Central Bank - 10

Purchase and sale of foreign currencies 1,054 592

Fees and commissions arising on operations with payment cards 691 511

Commission to the Banking Agency of Republika Srpska 197 137

2,255 1,472

9. OTHER OPERATING INCOME

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Income from sale of property and equipment 3 6


143


2014BAM ’000

2013BAM ’000

Write-off of liabilities 69 314

Other 72 101

144 421

10. NET IMPAIRMENTLOSSES AND PROVISIONS

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Cash in hand (note 15) - 4

Loans and advances to banks (note 17) - (33)

Loans and advances to customers (note 18) 6,527 7,015

Financial assets (note 19) - (1)

Other assets (note 22) 156 281

Foreign exchange differences (1) 8

Provisions (note 30) 410 456

7,092 7,731

11. STAFF COSTS

2013BAM ’000

2012BAM ’000

Net salaries 4.404 3.905

Personal income taxes and contributions 3.274 2.854

Other personnel expenses 1.161 779

8.839 7.538


144


12. DEPRECIATION

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Depreciation of property and equipment and investment property (note 20) 1,376 982

Amortization of intangible assets (note 21) 924 6322,300 1,614

13. OTHER OPERATING EXPENSE

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Materials and services 3,120 2,615

Telecommunications 1,021 916

Advertising 711 827

Rentals 1,625 1,420

Insurance premiums 1,974 1,667

Administrative expenses 86 81

Indirect taxes and contributions 735 585

Consulting services 849 691

Audit and lawyer services 475 427

Other 505 434

Materials and services 1,389 73112,490 10,394

14. INCOME TAX EXPENSE

2013BAM ’000

2012BAM ’000

Current income tax 847 733

Deferred income tax (note 29) (1) (1)

846 732Reconciliation of the income tax expenseAccounting profit for the period before income taxes 4,321 3,339Income tax at 10% 432 334


145


2013BAM ’000

2012BAM ’000

Impairment losses on loans and other assets not deductible for tax purposes and other expenses 592 542

Tax exempt income (8) (14)

Impairment losses on loans and other assets deductible for tax pur-poses (20% of the adjusted tax base) (169) (147)

Total income tax expense 846 732

Effective income tax rate % 19.6% 20.9%Effective income tax rate % 20,9% 19,0%

15. CASH RESERVES/ MONETARY ASSETS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Cash in hand 16,071 11,829

Current accounts with other banks 74,582 22,202

Balances with Central bank 81,996 2,952

Gross cash reserves 172,649 36,983Impairment allowance (11) (11)

Net cash reserves and balances with Central bank 172,638 36,972

Movement in impairment allowance

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Balance as at 1 January 11 7Increase in provisions 35 28

Release of impairment allowance (35) (24)

Net impairment (profit)/loss recognized in the statement of compre-hensive income - 4

Balance as at 31 December 11 11


146


16. OBLIGATORY RESERVESWITH CENTRAL BANK

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Obligatory reserves with Central bank 47,017 32,463

The Central Bank of Bosnia and Herzegovina (the “Cen-tral bank”) has prescribed a method for calculating and holding obligatory reserve, as well as the amount and manner of payment of fees on the amount of obligatory reserve and on the amount of funds held on the account with the Central bank above the obligatory reserve.

The basis for calculation of the obligatory reserve is the average amount of deposits and borrowed funds in BAM and foreign currencies during a ten-day billing/accounting period (denominated in BAM, calculated ac-cording to the exchange rate of the Central bank valid at the time of the calculation period).

The basis for calculation of the obligatory reserve ex-cludes:

• passive sub-balance

• account balance of one bank with another bank, also having account with Central bank

• borrowed funds from non-residents based on writ-ten contract, starting 1 November 2008

• deposits from government and entities (residents) intended for development projects.

The Bank is obliged to hold at least 10% (2013: 10%) of deposits and borrowed funds with an agreed maturity date up to one year, and 7% of the deposits and bor-rowed funds with an agreed maturity date over one year, on reserve with the Central bank.

The Central bank calculates interest on reserves as fol-lows:

• for the amount of obligatory reserves: 70% of the rate which is determined based on the weighted average interest rates earned by the Central bank at the same period on funds invested up to one month (during 2014 this rate ranged from 0% to 0,147%);

• for the amount of funds above obligatory reserves requirement: 90% of the rate which is determined based on the weighted average interest rates earned by the Central bank at the same period on funds invested up to one month (during 2014 this rate ranged from 0% to 0,189%).

17. LOANS AND ADVANCES TO BANKS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Gross loans and advances up to 3 months 7,000 -

Impairment allowance - -

Net loans and advances up to 3 months 7,000 -


147



2014BAM ’000

2013BAM ’000

Balance as at 1 January - 33

Charge for the year - -

Release of provisions - (33)

Net impairment loss recognized in the statement of comprehensive income - (33)

Balance as at 31 December - -

18. LOANS AND ADVANCESTO CUSTOMERS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Retail loans 260,681 202,547

Corporate loans 367,810 309,275

Gross loans and advances to customers 628,491 511,822

Impairment allowance (26,095) (22,452)

Net loans and advances to customers 602,396 489,370


2014BAM ’000

2013BAM ’000

Balance as at 1 January 22,452 18,074

Charge for the year 20,626 17,976

Release of provisions (14,099) (10,962)

Net impairment loss recognized in the statement of comprehensive income 6,527 7,014

Interest income on impaired loans (2,633) (2,614)

Write-offs (251) (22)

Balance as at 31 December 26,095 22,452


148


19. FINANCIAL ASSETS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Financial assets held to maturity, debt securities, quoted

Bonds – Gradiska municipality 12 34

Available-for-sale financial assets, equity securities, non-quoted

S.W.I.F.T., Le Hulpe, Belgium 24 24

Banjalucka berza a.d., Banja Luka 252 252

Centralni registar HoV a.d., Banja Luka 107 107

383 383

Gross financial assets 395 418

Impairment allowance (1) (1)

Net financial assets 394 417

The Bank is in progress in 2014 acquired the share in the company Super Kartica d.o.o. Belgrade, Serbia by 13.01%. The value of the shares on December 31, 2014 amounted to 469.57 BAM.

The financial assets available for sale relate to the level 3 of the hierarchy levels.

20. PROPERTY AND EQUIPMENT

Buildings BAM’000

Equip-ment and

otherassets

BAM’000

Invest-ment in

progress BAM’000

Fixed as-sets out of

use BAM’000

Total BAM’000

Cost

Balance as at 1 January 2013 3,778 8,434 258 295 12,765

Additions - - 3,445 - 3,445

Disposals and write-offs - (959) (11) - (970)

Transfer into use 382 2,478 (2,870) - (10)

Balance as at 31 December 2013 4,160 9,953 822 295 15,240

Balance as at 1 January 2014 4,160 9,953 822 295 15,240

Additions - - 3,651 - 3,651

Disposals and write-offs - (779) (185) - (964)


149


Buildings BAM’000

Equip-ment and

otherassets

BAM’000

Invest-ment in

progress BAM’000

Fixed as-sets out of

use BAM’000

Total BAM’000

Transfer into use 309 3,158 (3,467) - -


Accumulated depreciation

Balance as at 1 January 2013 - 5,591 - - 5,591

Charge for the year 53 929 - - 982

Disposals and write-offs - (942) - - (942)

Balance as at 31 December 2013 53 5,578 - - 5,631

Balance as at 1 January 2014 53 5,578 - - 5,631

Charge for the year 59 1,317 - - 1,376

Disposals and write-offs - (695) - - (695)

Balance as at 31 December 2014 112 6,200 - - 6,312

Carrying value



21. INTANGIBLE ASSETS

Software BAM ’000

Leaseholdimprovements

BAM ’000

Investments in progress

BAM ’000Total

BAM ’000

Cost

Balance as at 1 January 2013 2,303 1,470 786 4,559

Additions - - 2,297 2,297

- (186) - (186)

Transfer into use 1,583 1,220 (2,803) -

Balance as at 31 December 2013 3,886 2,504 280 6,670

Balance as at 1 January 2014 3,886 2,504 280 6,670

Additions - - 2,122 2,122

Disposals an write-offs (40) (209) (60) (309)

Transfer into use 702 1,125 (1,827) 6


150


Software BAM ’000

Leaseholdimprovements

BAM ’000

Investments in progress

BAM ’000Total

BAM ’000


Accumulated amortization

Balance as at 1 January 2013 1,519 1,144 - 2,663

Charge for the year 414 218 - 632

Balance as at 31 December 2013 - (177) - (177)

1,933 1,185 - 3,118

Balance as at 1 January 2014

Charge for the year 1,933 1,185 - 3,118

Disposals an write-offs 607 317 - 924

Balance as at 31 December 2014 (40) (209) - (249)

Carrying value 2,500 1,293 - 3,793

Balance as at 31 December 2013


Cost 2,048 2,127 516 4,690

22. OTHER ASSETS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Deposits and advances paid 833 791

Prepaid expenses 198 212

Receivables from cards business 429 479

Assets received on foreclosed loans 300 2.096

Inventories 73 63

Other assets 2,014 1,623

Total gross other assets 3,846 5,276

Impairment allowance (1,253) (1,126)

Total net other assets 2,593 4,150


151



2014BAM ’000

2013BAM ’000

Balance as at 1 January 1,126 845

Increase in provisions 264 352

Release of provisions (108) (71)

RTF 156 281

(29) -

Balance as at 31 December

Balance as at 1 January 1,253 1,126

23. FIXED ASSETS HELD FOR SALE

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Non-current assets held for sale 3,436 1,292

Non-current assets held for sale 3,436 1,292

24. DEPOSITS FROM BANKS AND OTHER FINANCIAL INSTITUTIONS

Deposits from banks and other financial institutions ac-cording to contracted maturity are as follows

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Demand deposits 4,667 6,019

Short-term deposits 52,987 33,072

Long-term deposits 27,208 27,307

84,862 66,398

25. DEPOSITS FROM CUSTOMERS Deposits from customers according to contracted ma-turity are as follows:


152


31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Demand deposits 253,976 131,281

Short-term deposits 144,451 122,812

Long-term deposits 171,943 102,105

570,370 356,198

26. BORROWINGS FROMREPUBLIKA SRPSKA FUNDS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Borrowings from Residential Housing Fund of Republika Srpska 61,265 62,408

Borrowings from Development and Employment Fund of Republika Srpska 14,256 18

75,522 62,426

Borrowings from Residential Housing Fund of Repub-lika Srpska are used to provide residential housing loans to final beneficiaries granted with maturity period from five to twenty years, and annual interest rates ranging from 0.5% to 3% and with quarterly repayment.

Borrowings from the Sberbank Europe AG, Vienna are used for financing small and medium-sized enterprises in the Republika Srpska. The facility carries 3M EURI-BOR +2.77% interest per annum.

27. SUBORDINATED LIABILITIES

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Subordinated liabilities 4,039 4,040

4,039 4,040

Subordinated liabilities at the end of 2014 relating to the loan in the amount ofBAM 4,000 thousand taken from Sberbank BH d.d. Sarajevo for a period of five years and

maturity in December 2016, at a rate of 3M EURIBOR + 3.70%.


153


28. OTHER LIABILITIES

31 Dec 204BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Liabilities for interest - 10

Deferred income 216 228

Indirect taxes payable 101 213

Other accrued liabilities 1,008 221

Liabilities for deposited founders investments 215 98

Accounts payable 944 772

Liabilities for cards business 266 387

Other liabilities 121 157

2,870 2,086

29. DEFERRED TAX LIABILITY

Deferred taxes are calculated on all temporary differ-ences under the balance sheet method using the ef-fective tax rate of 10% (2013: 10%). Movements in tem-

porary differences and components of deferred tax liabilities, recognized in equity or in the statement of comprehensive income are as follows:

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Revaluation reserve 124 125

Net deferred tax liability 124 125

Movement in deferred tax liabilities is as follows:

2014BAM ’000

2013BAM ’000

Balance as at 1 January 125 126

Decrease recognized in the statement of comprehensive income (Note 14) (1) (1)

Change in property values - -

Balance as at 31 December 124 125


154



30. PROVISIONS

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2013BAM ’000

Provisions for court cases 143 128

Provisions for off-balance sheet exposure 563 321

Provisions for unused holidays 268 238

Provisions for severance payments 208 186

Provisions for bonuses 323 222

Provisions for other liabilities 3 3

1,508 1,098

Movement in provisions for court cases, off balance-sheet exposure, unused holidays and severance payments:

Provi-sions for

court cases

BAM ‘000

Provisions for off-bal-ance sheet

exposureBAM ‘000

Provi-sions for

unused holidays

BAM ‘000

Provi-sions for

severance paymentsBAM ‘000

Provi-sions for bonuses

BAM ‘000

Provi-sions for other li-abilities

BAM ‘000Total

BAM ‘000

Balance as at 1 Janu-ary 2013 123 195 176 148 - - 642

New provisions in statement of com-prehensive income 5 1,479 62 55 222 3 1,826

Release of provision - (1,352) - (17) - - (1,369)

Net charge in the statement of com-prehensive income 5 127 62 38 222 3 456

Balance as at 31 December 2013 128 321 238 186 222 3 1,098

Balance as at 1 Janu-ary 2014 128 321 238 186 222 3 1,098

New provisions in statement of com-prehensive income 15 2,232 30 44 273 27 2,620

Release of provision - (1,989) - (21) (173) (27) (2,209)

155



Provi-sions for

court cases

BAM ‘000

Provisions for off-bal-ance sheet

exposureBAM ‘000

Provi-sions for

unused holidays

BAM ‘000

Provi-sions for

severance paymentsBAM ‘000

Provi-sions for bonuses

BAM ‘000

Provi-sions for other li-abilities

BAM ‘000Total

BAM ‘000

Net charge in the statement of com-prehensive income 15 242 30 23 101 - 410

Balance as at 31 De-cember 2014 143 563 268 208 323 3 1,508

31. SHARE CAPITAL

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 20113BAM ’000

38,728 ordinary shares 62,198 38,728

In April 2013 the Bank recapitalization was made in the amount BAM 15 million from the shareholders of Sber-bank Europe AG, Vienna, Austria. Recapitalization was carried out for the purpose of strengthening Bank’s capital position as well as for the rising of the maximum possible exposure towards individual creditor or the group of related parties.

In June 2014, the Bank increased its capital in the amount of BAM 23.47 million by the shareholders of Sberbank Europe AG, Vienna, Austria. The shares were

purchased for the purpose of strengthening the Bank’s capital position, as well as raising the maximum pos-sible exposure to one or a group of related persons.

The share capital of the Bank is denominated in BAM. The nominal value of each share issued by the Bank is BAM 1,000. All shares are fully paid.

The shareholders of the Bank at the year end are as fol-lows:

31 Dec 2014BAM ’000

31 Dec 2014%

31 Dec 2013BAM ’000

31 Dec 2013%

Sberbank Europe AG , Vienna 61,974 99.64% 38,504 99.42%

Volksbank BH dd, Sarajevo 224 0.36% 224 0.58%

62,198 100.00% 38,728 100.00%

The key shareholder of the Bank is Sberbank Europe AG with 99.42% shares and ultimate parent company of 31 December 2014 is Sberbank of Russia, Moscow, Russia.

Basic and diluted earnings per share calculation is pre-sented below. The calculation for basic and diluted earnings per share is the same because the Bank does not have convertible bonds or other options that could increase the number of shares.

156



31 Dec 2014 31 Dec 2013

Net profit for the period (BAM ‘000) 3,475 2,607

Average number of ordinary shares during the period 50,463 31,228

Earnings per share (BAM) 68.87 83.45

32. COMMITMENTS AND CONTIN-GENT LIABILITIES

a) Guarantees, letters of credit and commitments

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Payment guarantees:

- in BAM 6,555

- in foreign currencies 14,541 6,470

Performance guarantees: 12,956

- in BAM 40,067

- in foreign currencies 11,882 32,160

12,901

Letters of credit in foreign currencies 210

Total guarantees and letters of credit 73,255 386

Undrawn loan facilities 79,720 64,873

153,975 22,947

153,975 87,820 b) Litigation

The Bank is subject to several legal actions taken against it. The Bank makes provisions based on professional le-gal advice. The Management Board makes the decision on provision amount based on recommendation of the Commission for litigations assessment. The outstand-ing legal proceedings as at 31 December 2014 amounted to BAM 4,550 thousand (2013: BAM 4,550 thousand), and the Bank has made provisions in the amount of BAM 143 thousand (2013: 128 thousand).

The management does not anticipate unfavorable out-comes from the litigation or related losses that would have a material effect on the Bank’s financial state-ments and considers current provisions to be adequate.

157



33. FUNDS MANAGED FOR AND ON BEHALF OF THIRD PARTIES

The Bank manages funds for and on behalf of third parties, and maintains these funds off-balance sheet

separated from its assets. The Bank charges a fee for managing funds for and on behalf of third parties. Income and expenses for these funds are posted as income or expense of the owner, i.e. user.

Placements under activities for and on behalf of third parties are presented in the table below:

204BAM ‘000

2013BAM ‘000

Commission deals – with Ministry of Agriculture 1,106 1,106

Commission placements – INGA - 109

Commission placements – farmers of Laktasi municipality 4 4

1,110 1,219

34. RELATED PARTY TRANSACTIONS

According to article 100 of the Law on Banks in Repub-lika Srpska, the Bank has an immediate related party relationship with its key shareholders, and their sub-

sidiaries, its associates, Supervisory Board members and Management Board members (“key management personnel”), close family members of key management personnel, and entities controlled, jointly controlled or significantly influenced by key management personnel and their close family members.

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

Nostro accounts

- Sberbank of Russia, Moscow, Russia - foreign currency account 24 10

- Sberbank Serbia a.d. Beograd, Serbia - foreign currency account 44 160

- Sberbank d.d. Zagreb, Croatia – foreign currency account 136 29

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenia – foreign currency account 3,261 75

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenia – short-term deposit 1,608 -

- Sberbank BH d.d. Sarajevo – foreign currency account 31 147

- Sberbank BH d.d. Sarajevo – short-term deposit and accrued inter-est 7,001 -

- Sberbank BH d.d. Sarajevo – special purpose deposit 76 -

12,181 421

Loans to the Bank's management and members of 526 16.453

158



31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

the Supervisory Board and Audit Committee, and their close family members 207 105

Total assets 12,388 526

31 Dec 2014BAM ‘000

31 Dec 2013BAM ‘000

LIABILITIES

Short term deposits – Sberbank d.d. Zagreb, Croatia - 4,891

Sberbank Europe AG, Vienna, Austria - short-term deposits and ac-crued interest 15,451 -

Sberbank Europe AG, Vienna, Austria - Received long-term loans and accrued interest 14,526 -

Sberbank BH dd Sarajevo - subordinated liabilities and accrued interest 4,039 4,040

Sberbank BH dd Sarajevo - transaction accounts 263 451

Magyarország Zrt Sberbank, Budapest, Hungary - short-term deposits and accrued interest 9,780 13,692

ALB EDV-SERVICE GMBH - accrued liabilities by providing services - 54

Banja Luka Stock Exchange a.d. Banja Luka - transaction accounts 1 -

Central Registry of Securities ad, Banja Luka - transaction account 27 -

Central Registry of Securities ad, Banja Luka - long-term deposits and accrued interest 562 -

Accrued liabilities on the basis of services rendered (Sberbank Slovenian, Bratislava, Slovakia and Sberbank Technology, Moscow, Russia) 53 388

Deposits of the Bank's management and members of the Audit Committee, and members of their immediate families 755 546

Total liabilities 45,457 24,062

STATEMENT OF COMPREHENSIVE INCOME2014

BAM ‘0002013

BAM ‘000

Interest income

- Sberbank of Russia, Moscow, Russia - 29

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenia 14 -

- Sberbank of BH dd Sarajevo 27 -

159




BAM ‘0002013

BAM ‘000

- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budapest, Hungary 3 17

- Key management personnel and Audit committee members , as well as immediate family members 14 8

58 54

Fee and commision income

- Sberbank d.d. Zagreb, Croatia 1 1

- Central Registry of Securities a.d., Banja Luka 1 -

- Key management personnel and Audit committee members, as well as immediate family members 9 3

11 4

Other income

- Sberbank Europe AG, Vienna, Austria 12 -

- Banja Luka Stock Exchange a.d. Banja Luka 7 -

19 -

Interest expense

- Sberbank of BH d.d. Sarajevo (159) (159)

- Sberbank Serbia a.d. Beograd, Serbia - (2)

- Sberbank d.d. Zagreb, Croatia (16) (4)

- Sberbank Slovensko A.S. Bratislava, Slovakia (3) (3)

- Magyarorszagi Sberbank zrt, Budapest, Hungary (13) (5)

- Sberbank of Russia, Moscow, Russia - (1,006)

- Sberbank d.d. Ljubljana, Slovenia (6) (3)

- Sberbank Europe AG, Vienna, Austria (340) (76)

- Sberbank CZ A.S. Brno, Czech Republic - (8)

- Central Registry of Securities a.d., Banja Luka (26) -

- Key management personnel and Audit committee members, as well as immediate family members (22) (11)

(585) (1,277)

Fee and commision expense

- Sberbank JSC Ljubljana, Slovenia (5) -

- Sberbank of BH dd Sarajevo (18) (18)

- Central Registry of Securities a.d., Banja Luka (5) -

160




BAM ‘0002013

BAM ‘000

(28) (18)

Other expense

- Sberbank Europe AG, Vienna, Austria (852) (661)

- Sberbank d.d. Zagreb, Croatia (1) -

- Sberbank of Russia, Moscow, Russia (4) -

- Sberbank Slovenian A. S. Bratislava, Slovakia (51) -

- Sberbank Serbia a.d. Belgrade, Serbia (21) -

- Sberbank of BH dd Sarajevo (25) (2)

- Sberbank Technology, Moscow, Russia (10) -

- ALB EDV-SERVICE GMBH, Vienna (181) (340)

- The Bank's management and members of the Audit Committee, and members of their immediate families (7) -

(1,152) (1,003)

(1,677) (2,240)

Loans to the Bank’s management in 2014 were approved at an annual interest rate of 14% and represent interest rate on VISA credit card and 5.90%-7.99% annual inter-est rate for long-term loans.

In the Bank’s opinion, key management personnel com-prises members of the Management and Supervisory Boards. The Management Board consists of the presi-dent of the Management Board and two members. During the year, the total compensation payable to the Management Board, including cash remuneration in the form of salaries and bonuses and non-cash ben-efits amounted to BAM 449 thousand (2013: BAM 376 thousand). During the year, the Bank did not compen-sate the Supervisory Board members for their services (2013: BAM 5 thousand). In 2014, the Bank made pension contributions to key management personnel of BAM

125 thousand (2013: BAM 114 thousand) into obligatory pension funds.

Deposits placed by the Bank’s management and the Audit committee members were approved at an inter-est rate varying from 3.05% to 4.50% annually.

35. EVENTS AFTER THE BALANCE SHEET DATE There have been no significant events subsequent to the reporting date, which would require disclosures in the notes to the accompanying financial statements of the Bank as of and for the year ended 31 December 2014.

161SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | REPORT OF SUPERVISaORY BOARD

In business year 2014, the Supervisory Board of Sber-bank a.d. Banja Luka held 4 meetings, where it delib-erated on issues and material within its competency, made decisions, conclusions and recommendations on the basis of the powers stipulated by the Law on Banks, there to associated decisions of BARS, and by the Articles of Association and internal documents of the Bank.

The Supervisory Board was acting and operating in compliance with the Rules of Procedure for the Su-pervisory Board.

Banja Luka, 20th of May, 2015

Report of Supervisory boardfor 2014 business year

162 SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | NAŠA MREŽA / OUR NETWORK

CENTRALA / HEAD OFFICESberbank a.d. Banja LukaJevrejska ulica 71, Banja LukaT +387 51 241 100F +387 51 213 391

Filijale / Branches

Filijala Banja LukaJevrejska ulica 71 T +387 51 241 128T +387 51 241 120F +387 51 241 141

Filijala LaktašiUlica Cara Dušana 98a, TrnT +387 51 508 220F +387 51 508 220

Filijala BijeljinaMajora Dragutina Gavrilovica 12GT +387 55 221 150

Filijala DobojSvetog Save 26T +387 53 201 700F +387 53 201 705

Filijala GradiškaMitropolita Georgija Nikolajevica 13 i 15T +387 51 810 980F +387 51 815 909

Filijala Istočno Novo SarajevoStefana Nemanje 14, Istocno Novo SarajevoT +387 57 310 530F +387 57 318 760

Filijala Kozarska DubicaSvetosavska 2T +387 52 417 312F +387 52 417 313

Filijala PrijedorUgao Kralja Petra I Oslob. iNikole PašićaT +387 52 240 120F +387 52 240 121

Filijala PrnjavorTrg srpskih boraca 12T +387 51 641 203

Filijala SrbacMome Vidovica 13T +387 51 740 734F +387 51 740 734

Filijala TrebinjeKralja Petra I Oslobodioca bbT +387 59 270 220T +387 59 270 221

Filijala ModričaCara Lazara 12T +387 53 822 040F + 387 53 822 050

Naša mreža / Our network

163SBERBANK a.d. Banja Luka | ANNUAL REPORT 2014 | NAŠA MREŽA / OUR NETWORK

Naša mreža / Our network

Agencije i šalteri / Agencies

Agencija CentarJevrejska ulica bb, Zanatski centarT +387 51 246 405F +387 51 241 133

Agencija Nova VarošI Krajiškog Korpusa 118T +387 51 348 090F +387 51 348 096

Agencija Obilićevo, Banja LukaUlica Cara Lazara bb,(u blizini Gradskog mosta)T +387 51 431 341

Agencija Paprikovac12 beba bb,T +387 51 322 920

Agencija Starčevica Banja LukaMajke Jugovića 23T +387 51 326 060

Agencija LaktašiTrg palog borca Predraga Budića bbT +387 51 535 570F +387 51 535 571

Šalter “Tropik” Banja LukaUlica Ivana Gorana Kovačića bb,Tržni centar “Tempo”T +387 51 312 920F +387 51 312 920

Agencija BrodKralja Petra I OslobodiocaTržni centar “Vrata Bosne”T +387 53 621 210F +387 53 621 222

Agencija GackoUlica Solunskih dobrovoljaca bbT +387 59 470 040T +387 59 470 041

Agencija LjubinjeUlica Jovana Dučića 6T +387 59 630 262T +387 59 621 913

Agencija Novi GradUlica Karađorđa Petrovića 17T +387 52 721 190F +387 52 721 190

Agencija TeslićSvetog Save 30aT +387 53 411 370F + 387 53 411 171

Šalter Carinski terminal16. Krajiške brigade 35, GradiškaT +387 51 826 370F +387 51 815 909

Agencija BijeljinaKralja Petra I Karađorđevića 1T. +387 55 226 561

Agencija PaleBoška Jugovića bbT. + 387 57 203 040

© 2015 Sberbank a.d. Banja Luka


Sberbank Europe AGSchwarzenbergplatz 3, 1010 Vienna, AustriaTel.: +43 1 22732 0o�[email protected], www.sberbank.at

Jevrejska 7178000 Banja Luka, Bosna i HercegovinaTel.: +387 51 24 11 64Fax: +387 51 21 49 38www.sberbankbl.ba

Documents

Sberbank a.d. Banja Luka - › Cms2FileCache › files › cms2 › docver › 53112... · 2020-02-13 · Financial statements 97 Statement of financial position 100 ... sto-pa rasta