ANTYE EL KTABIUur Akyurt

naat Mhendisi

TMMOBNAAT MHENDSLER ODASI

ZMR UBES

Temmuz 2010

antiye El KitabUur AKYURT(naat Mhendisi)

Yaynlayan:TMMOBNAAT MHENDSLER ODASIZMR UBESAnadolu Cad. No: 40, Tepekule MerkeziKat: 1, Bayrakl / ZMRTel: 0 232 462 56 55 - Fax: 0 232 462 11 67e-posta: imoizmir@imoizmir.org.trweb: www.imoizmir.org.tr

ISBN: 978-9944-89-998-7

MO Yayn No: MO/10/02

Tasarm ve Hazrlk: Erkan KARA

Basld Yer:Yediveren MatbaaclkMeri Mah. 5604 Sk. No: 19 amdibi/ZMRTel: 0 232 458 16 77

Basm Tarihi: 5 Temmuz 2010Basm Adedi: 1000

SUNU

2005 ylnda 1000 adet bastmz ve getiimiz 5 yl ierisinde daha ok uygulamada alan yeleri-mizin en fazla ihtiya hissettii ve ksa zamanda hzla tkenen bu kitabmz zellikle gen meslektala-rmz iin bir rehber kitap nitelii tamaktadr.

Yeni mezun gen meslektalarmzn okul sonras mesleki yaamlarnda karlaabilecekleri sorunlar en aza indirgemek, onlara mesleki gvenlerini kazandrabilmek iin MO zmir ubesi olarak uygulad-mz teorik ve pratik eitimlerde bu tip yaynlarn nemi byk olmaktadr.

Elinizdeki kitap, antiyelerin zor koullarnda alan ve ou kez aratrma yapmaya bile zaman bula-mayan, ancak, karlalan sorunlarn zmnde doru ve kararl uygulamalar hzla gerekletirmek zorunda kalan meslektalarmz iin geni boyutuyla destek olma niteliini tamaktadr.

2005 yl basksnn tkenmesi ve son 5 yl iinde ihale yasasnda ve mevzuatta yaplan eitli deiikler de dnlerek antiye El Kitabnn 2010 yeni basksnn yaplmas gereklilik haline gelmiti.

Son deiiklikler gznne alnarak yeni bir basknn hazrlanmas iin ube Ynetim Kurulumuzun ald karar ynnde, gzden geirme, dzeltme ve ilaveleri byk bir itina ile ele alp, bu kitab yeni-den hazrlayan naat Mhendisi Uur AKYURTa naat Mhendisleri Odas zmir ubesi olarak teek-krlerimizi sunarz.

Temmuz 2010

Tahsin VERGNMO zmir ubesiYnetim Kurulu Bakan

MO zmir ubesi 42. Dnem Ynetim Kurulu yeleri

Tahsin VERGN BakanAyhan EMEKL Sekreter yeA. Fuat GNAK SaymanHlya ALTUN yeNecati ATICI yeSadk Can GRGN yeefika SEYHAN HAS ye

Mhendis demek, mhendisliin sembol olan T cetvelinden daha dzgn insan demektir. Asla yalan syleyip demagoji yapmaz. Yalan syleyip demagoji yapanlar asla mhendislik yapamazlar.

Mhendisin yemini

Bana verilen mhendislik unvanna daima layk olmaya,

onun bana salad yetki ve ykledii sorumluluu bilerek, hangi artlar altnda olursa olsun

onlar ancak iyiye kullanmaya, yurduma ve insanla yararl olmaya, kendimi ve mesleimi maddi ve manevi

alanlarda ykseltmeye

alacama namusum zerine yemin ederim.

Ksa zgemiim,

Temmuz 2010zmir

Teknik meslek dersleri resim retmeni olan babamn, Uak Erkek Sanat Okulu mdrl grevi ile geldii Uak ilinde 1946 ylnda dodum. kardein en k olup yine babamn 1950 senesinde zmir Mithatpaa Sanat Enstitsne tayini ile zmire yerletik.

lk, orta ve lise renimimi sras ile Kemal Reis lkokulu, Karata Orta Okulu ve zmir Elektrik ve Radyo Sanat Okulunda tamamladm. ocukluumun bo kalan byk bir ksm babamn retmen olduu Mithatpaa San. Okulunun hala unutamadm anlarla dolu olan meslek atlyelerinde geti. Teknik resim ve tasar geometri retmeni olan babamn bana verdii destekle ve ayn zamanda retmenim olarak yetitirmesiyle sanat okulunu yar halinde olduum arkadalarm arasnda ikincilikle bitirdim.

Lise kl olmamamz dolaysyla o gn ki artlarda her okul iin drt ayr eleme snavna tabi olarak sadece iki seme hakkmz mevcuttu. Snavlarn sonunda Ankara Yksek Teknik retmen Okulu ile stanbul Yldz Yksek Teknik Okulu elektrik mhendislii blmne girme ansn elde ettim. Yldzda ikinci senede zmire naat Mhendislii blmne gei yapp tekrar 1. snftan okumaya baladm. 1973-74 renim ylnda E. . M. M. Y. O dan mezun oldum.

Askerlik grevini KKK Gelibolu n. Eml. Md. nde Malkara Garnizonu kontrol mhendisi olarak yaptm. hayatnda antiye efi ve her trl antiye almalar olarak KKK 1015 Ar Bakm Fabrika inaat, KKK Afyon 500. Ana Tamir Fab. naat, zmir Bykehir Belediye Binas Kaba inaat, Trk Amerikan Dernei naat, NATO Uzun Ada Akaryakt skele naat, Maltepe Askeri Lisesi naat, zmir Onur Hanlar inaat, eitli kooperatif, villa, apartman inaatlar, zmir/eme be yldzl Grant Hotel ONTUR inaat ilerini ve ok eitli statik proje ilerini saymam mmkndr. Halen ocuk babas olup kontrollk ve bilirki-ilik hizmetlerim devam etmektedir.

Zaman iinde Odamzn tevik ve destei ile birikimlerimi gen mhendislik rencisi veya mhendis arkadalarma aktarmaktan mutlu olmaktaym. Bu defa deiim gsteren eitli konular ve ieriklerini iine alan bu almann sizlere yardmc olaca dncesindeyim. Gen arkadalara yani sizlere yat-rm yapmann mutluluunu ben ve naat Mhendisleri Odas zmir ubesi olarak iimizde duyuyoruz.

Sayglarmla, Uur AKYURT naat mhendisi

NDEKLER

1. ANTYE NEDR? antiye Mhendislii Kavram ................................................................................................................................................................. 10 antiyenin Tarifi ............................................................................................................................................................................... 10 antiye Mhendislii Nedir? ....................................................................................................................................................... 10 Personel Seimi antiye htiyalar .......................................................................................................................................... 10 Personel Seimi ncesi ve Sonras Bize Decek Hususlar .............................................................................................. 10 A) antiye Binas in Kurulacak Alann Seimi ..................................................................................................................... 11 B) antiye Ekipmanlarnn Yerlemesi ...................................................................................................................................... 11 C) Sosyal Tesisler ............................................................................................................................................................................. 11 Sosyal Tesisler Nelerden Olumaldr? ..................................................................................................................................... 12 Destek antiyeleri ........................................................................................................................................................................... 12 antiye Alanna kmadan nce ............................................................................................................................................... 12

2. DAR KONULAR 2.1 Planlama & Organizasyon & Ynetme ............................................................................................................................ 15 2.2 hali ncesi ve Sonras n Hazrlklar ............................................................................................................................. 16 2.2.1 Proje Kontrol ............................................................................................................................................................ 16 2.2.2 Keif Kontrol ............................................................................................................................................................. 16 2.2.3 Yer Teslimi .................................................................................................................................................................... 16 2.2.4 Teknik Personel Bildirimi ........................................................................................................................................ 17 2.2.5 Program Dzenlenmesi .................................................................................................................................... 17 2.2.5.1 malat Program .................................................................................................................................... 17 2.2.5.2 hrazat Program ................................................................................................................................... 18 2.2.6 Dier Bildirimler ....................................................................................................................................................... 18 2.2.7 C.P.M. Program ......................................................................................................................................................... 19 2.2.8 2886 Sayl hale Kanununa Gre Yapmak steyen Kurulular ............................................................. 20 2.2.8.1 Malzeme Ocaklarnn Tespiti ................................................................................................................. 21 2.2.8.2 Mesafe Tutanaklarnn Hazrlanmas ................................................................................................... 21 2.2.9 Tama Birim Fiyat Analizleri ................................................................................................................................. 22 2.2.10 Hafriyat Klas Tespiti ................................................................................................................................................. 22 2.2.11 Paal Fiyat Analizi ..................................................................................................................................................... 23 2.2.12 Kazdan kan Malzemenin Dkm ve Nakli ............................................................................................... 23 2.2.13 lk Keif Hazrl ........................................................................................................................................................ 24 2.2.14 Mukayeseli Keif ....................................................................................................................................................... 24 2.2.15 Yeni Birim Fiyat Hazrlanmas (zel Analizler) ................................................................................................ 24 2.2.16 Uygulanacak Derinlik ve Su Zamlar .................................................................................................................. 25 2.2.17 i ve Taeron Alacaklarnn Hak Edilere Etkisi ............................................................................................ 26

3. TEKNK KONULAR 3.1 antiye Binasnn Hazrl .................................................................................................................................................. 27 3.2 Gnlk antiye Raporlar .................................................................................................................................................... 27 3.3 Rleve Defteri ......................................................................................................................................................................... 27 3.4 Ataman Defteri Dzenlenmesi ....................................................................................................................................... 27 3.5 antiye Protokol Defteri ...................................................................................................................................................... 30 3.6 naat malat Safhasna Gei ............................................................................................................................................ 30 3.6.1 Aplikasyon ve Rperleme ...................................................................................................................................... 30 3.6.2 Kaz ................................................................................................................................................................................ 31 3.6.3 eitli Kaz ekilleri ................................................................................................................................................... 32 3.6.4 Yaplarda Gerekli ksalar .......................................................................................................................................... 36 3.6.5 Betonarme Kalp leri ............................................................................................................................................. 36 3.6.6 Betonarme Demir ve Hazrlklar ......................................................................................................................... 39 3.6.7 Betonarme Betonunun antiyede Hazrlanmas ve Korunmas: Beton Dkm .............................. 43 3.6.8 eitli skeleleri ...................................................................................................................................................... 45 3.6.9 eitli Duvar malatlar ........................................................................................................................................... 45 3.6.10 Sva leri ...................................................................................................................................................................... 46

3.6.11 Ahap malatlar ......................................................................................................................................................... 46 3.6.12 eitli Demir malatlar ........................................................................................................................................... 46 3.6.13 eitli at leri ......................................................................................................................................................... 47 3.6.14 Bina Pis Su Balantlar ........................................................................................................................................... 47 3.6.15 Shhi Tesisat ve Elektrik Tesisat lerinde naat Mhendisini lgilendiren Konular ......................... 47 3.6.16 Boya, Badana ve Cam leri ................................................................................................................................... 48 3.6.17 hzarat leri ve hzaratn Korunmas ................................................................................................................. 48 3.6.18 antiye Teknik Malzemeleri ve Korunmas ...................................................................................................... 48 3.6.19 antiyede i Sal ve Gvenlii ................................................................................................................ 49 3.7 Aylk Hakedilere Hazrlk ................................................................................................................................................... 49 3.7.1 Hakedi Dzenine Giri ............................................................................................................................................ 49 3.8 Anahtar Teslim Hakedi Uygulamas .............................................................................................................................. 49 3.9 Teklif Birim Fiyatlar ile Yaplan Hakedi Uygulamas ................................................................................................. 50 3.10 eitli Metrajlar ...................................................................................................................................................................... 51 3.10.1 Yeil Defter Dzenlenmesi .................................................................................................................................... 59 3.10.2 Hakedi Keif zeti .................................................................................................................................................. 61 3.10.3 Hakedi Kapa ve dareye Sunulmas .............................................................................................................. 62

4. GVENL 4.1 Genel .......................................................................................................................................................................................... 63 4.2 Gvenlik nlemleri ............................................................................................................................................................... 63 4.3 i Hizmet Akdi ...................................................................................................................................................................... 65 4.4 yeri Tescili - yerini Bildirme ........................................................................................................................................... 66 4.5 i altrma ve Kimlik Karnesi ........................................................................................................................................ 67 4.6 i ve veren Akitlerinin Feshi ......................................................................................................................................... 67

5. EKLER 5.1 Yapm lerine Ait Tip Szleme ........................................................................................................................................ 69 5.2 rnek antiye eflii Szlemesi ..................................................................................................................................... 106 5.3 rnek Taeron Szlemesi .................................................................................................................................................. 110 5.4 Birim Fiyat ve Tarif Cetvelleri Dizini .................................................................................................................................. 112 5.5 hrazat Malzeme Listesi ....................................................................................................................................................... 113 5.6 Makina Analizi ......................................................................................................................................................................... 116 5.7 Tama Genel Teknik artnamesi ...................................................................................................................................... 117 5.8 Kaz leri Genel Teknik artnamesi ................................................................................................................................ 121 5.9 nyapml, ngerilmeli Beton Elemanlar Genel Teknik artnamesi ................................................................... 123 5.10 antiye Mhendisine Ksa Notlar .................................................................................................................................... 125

6. PRATK BLGLER 6.1 Taze Betondan Numune Alma .......................................................................................................................................... 127 6.2 Tesviye Kazlar ........................................................................................................................................................................ 132 6.3 Temel st Kazlar ................................................................................................................................................................ 132 6.4 Temel Kazlar .......................................................................................................................................................................... 133 6.5 Kazlarda Derinlik Zamm .................................................................................................................................................... 133 6.6 Kalp Miktarlar ........................................................................................................................................................................ 134 6.7 skelesi ................................................................................................................................................................................... 134 6.8 Ta-Tula Duvarlar ................................................................................................................................................................. 135 6.9 Svalarn Yaplmas ............................................................................................................................................................. 136 6.10 D Svalar ................................................................................................................................................................................. 136 6.11 Badanalar .................................................................................................................................................................................. 137 6.12 ap ve Mozayik Kaplamalar ............................................................................................................................................... 138 6.13 at rtleri ............................................................................................................................................................................. 138 6.14 Ahap Deme Kaplamalar ............................................................................................................................................... 139 6.15 Cam leri .................................................................................................................................................................................. 139 6.16 Yal Boya leri ....................................................................................................................................................................... 140 6.17 Baz Mertebe Verileri ............................................................................................................................................................ 141 7. TABLOLAR ............................................................................................................................................................................................. 145

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 9

1. Blm

ANTYE NEDR?

GR Arkadalar, Bugn sizleri ilerde seeceiniz veya setiiniz antiye hayatna ilk admlarnz atmanza yardmc olmak iin bu birlikteliimize daha ncelerde de olduu gibi nayak olan ve siz gen arkadalara ok nem veren MO ynetimimize teekkr ederiz. Bizler yaadklarmz ve bildiklerimizi sizlere iletmek gibi gzel bir olaydan ve gen arkadalarmz devreye almaktan ok mutlu oluyoruz. Revize edilen mracaat kitabmzda ok eye deinmek istiyorum. Hepimiz ileride sras ile belli yerlere geleceiz. Ancak bu sralama esnasnda basamaklar 3er 5er atlayarak aralarda bulunan basamak bilgilerini alglamakta zorluk ekeriz. antiye hayatmzdan nce belli bir yerden gememiz gerekiyor. Bunu kendi ie balama tarihi olarak mezuniyet tarihim olan 1973 kabul ederek 2009a kadar yani bu gne kadar getiim safhalar ok ksaltarak aklamak istiyorum.

Yksek okula ilk balamak ve zorluklar. Muhasebe eleman Yap ressaml antiyeye ilk gei ve eitli antiyeler deneyimler Proje izimlerine mimarinin eklenmesi Dekorasyon ileri Diplomay almak Askerlik dnemi kontrol mh. antiye eflii ilerim Yap denetim ilerim Sonu (bol stres)

nsanln bugnk ada medeniyeti yakalayarak refah ve huzur iinde yaamas iin sizlere yani yeni yetien gen dimalara ok ihtiyacmz var bunu bata da belirtmitim. Yaam iin her trl almalarn yaplabilecei barnma maksatl, imalata ynelik ve bunun gibi oaltabileceimiz rneklerden oluan her bir tasarm sizlerin olacaktr. Sizler de arkanzdan gelenlere devredeceksiniz.

Bizler sramz savm deiliz. Bildiklerimizi sizlere aktarabilmek bile bence tarif ettiimiz refah yakalayabilmemizi kolaylatraca ve ynlenmenizi salayacandan eminin. Bu i srecinde doal olarak iniler ve klar olacaktr. eitli zorlamalar ile karlaacaksnz. Ancak doru bildiinizden asla amayacanzdan eminim. majn hala zerimden atamayacam ok kt olaylarn yannda ancak iin bitiminde gzellikler ile karlatm. Sizler de aynen byle olacanzdan emin olabilirsiniz. Geen 32 yldan sonra bile son antiyemde grdm olaylar akllara aykr olaylar ile geti ve hala gemekte. Mesleinizden souduum zamanlar bile oldu, netice 2 yl nce ciddi bir rahatszlk geirmemdeki sebeplerden biri biraz nce belirttiim stresten kaynakland. Sizleri daima stresten uzak aklc ve geni olmanz tavsiye ederim. Uur AKYURT naat Mhendisi

antiye El Kitab

MO zmir ubesi10

-ANTYE MHENDSL KAVRAMI ;

antiye mhendislii kavramndan nce antiye nedir. Bu husus belirlenmelidir. antiyenin ne olduunu tam anlamadan ynetimi ile ilgili tam bir aklamann getirilemeyecei grndeyim. - ANTYENN TARF : En nemli tarifi STRES tir. Ama teknik olarak yle anlatabiliriz. nsanlarn yaamlarn daha iyi hale getirilmesi iin, gereksinim duyduklar alt ve st yap guruplarnn belli bir dzende hayata geirilmesi iin faaliyette bulunan alma alanlarnn tmdr. Konutlar, fabrikalar gibi insan hayatndaki her tr gereksinmelerin korunmas amacyla yaklak 23000 ayr imalat kaleminden oluan yoktan var edilen bir eserdir. - ANTYEYE MHENDSL NEDR? antiyelerde genelde teknik kadrolar yle sralayabiliriz. Proje mdrl : Genel olarak byk antiye kurulularnn vazgeilmez paralarndan

biridir.

Tamamen iin yrtlmesine ynelik proje gurubu ilerden sorumludur. Yetkileri projeler ile snrl ama iler de projeye dayal yrtldnden etkinlii tartlamaz. antiye efi antiye mhendisleri: antiye efinin sa kollardr. Bro mhendisleri: Kesin hesap, metraj ileri, hak edi dzenleri, projeciler gibi

sralanabilir. Alt teknik elemanlar: naat, makine, elektrik ileri gibi ilerin antiyede fiilen

yrtlmesine nezaret eden tekniker arkadalarmzdr. 1- Personel Seimi antiye htiyalar; yi personel, uyumlu alan personel konusunda titizlikle yaklalmaldr. yi personel kimdir? (ant. mdr, . efi, ef yardmcs, saha mhendisleri, teknisyenleri, muhasebe elemanlar, alm satm personeli, antiye destek elemanlar bekiler, alar ve buna benzer elemanlar sralanabilir. Taeronlar, puantrler v. s daha oaltmak mmkndr.

Ancak EKP,

Uyumlu Olmal Deneyimli Olmal Mmknse Kendi Seiminizi Yapabilmelisiniz ine Bal Mesaisini Saknmayan Personel Olmal

2- Personel Seimi ncesi ve Sonras Bize Decek Hususlar; Kendi ekibimizi kurabilme hakkmz var m? Varsa iler olduka kolaylayor. Ancak bu tr seimde tm sorumluluklar da birlikte gelmektedir. Seimini yapacanz personelinizde unlar gzlemlemelisiniz;

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 11

1. ZGVEN 2. YAPILACAK BENMSEMEK 3. OLDU OLDU YOKSA KAARIM DENLMEMES. (SONUNA KADAR GDLMEL YOKSA TM OLUMSUZLUKLARI GSLEYECEK BR ELEMAN OLURSUNUZ VE ESAS GREVNZ YAPMAKTA ZORLUK EKERSNZ. ) 4. ASLA DORULUKTAN VE DORU BLDNZDEN AYRILMAYACAK ELEMAN SEMELSNZ.. GENEL OLARAK ;

Yanl ynlendirmelere DKKAT, Suflr personele DKKAT. BEN YAPTIM diyebilecek. ONURU LE ALIACAK

Personele ihtiyacnz vardr.

imdi yoktan VAR edeceimiz yapya ait antiyenin hayata geirilmesine gz atalm. A) ANTYE BNASI N KURULACAK ALANIN SEM (DAR ve TEKNK HUSUSLAR BRLKTE) deerlendirmek gerekmektedir. yle ki; htiyaca gre projelendirme, Konteynr olabilir, katl olabilir, prefabrik olabilir, basit bir yap olabilir. inde WC, ay

oca, proje odas ve akla gelen her trl fonksiyona uygun mahaller iermelidir. sonuna kadar yklmamal, Merkezi bir yerde olmal Giri ve k emniyetli olmal, ats akmamal Yangn nlemlerinin alnm olmas gerekmektedir.

B) ANTYE EKPMANLARININ YERLEMES Olaymz genelletirmek iin byk bir antiyemizin olduunu varsayarak; Olaya bak amz ayn antiye binasn seer gibi olmaldr. Nakliye yapacak bilumum aralar mmknse antiye mahalli dnda veya antiye alannn her

yerinden grlebilecek bir yerde olmasnda fayda vardr. (Malzemelerin geceleri eksildiini fark etmezsiniz. Kontrolsz gece giri k yasaklanmal) Beton imalat sahalar, atlyeleri, (Tamir guruplar, marangozhane, boya, cila hane, demir atlyeleri ve iin durum

ve zelliine gre tm branlara ait atlyeler) hzarat alanlar ve kapasiteleri (kum, inaat demiri, profilleri, imento ak depolama sahalar

kapal depo mahalleri gibi) Kk alanl antiyelerde bu zor olmasna ramen i srasna gre depolama yaplabilir. Malzemeler iin fiili durumuna uygun olarak antiyeye getirilebilir. Bir gurup malzeme almn yapld yerde tutulabilir. C) SOSYAL TESSLER

Bunlarn dnda en nemli konulardan olup asla nem verilmeyen bir konulardan biri de SOSYAL TESSLER'dir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi12

Byk antiyelerde olduu gibi kk antiyelerde de nemlidir. Mahalli ekipleri kullanmak zm biraz azaltabilir ama gz ard braklamaz. ileri asla yeni yaptnz imalatlarn iinde barndrmamalsnz.

Sosyal Tesisler Nelerden Olumaldr? 1. Banyo ihtiyalar iin yeteri kadar du, scak su salanmaldr. 2. Tuvalet ihtiyac ok nemli olup hijyeni ieren yeteri kadar suyu olan 20-25 kii iin 1 adet tuvalet (wc) gereklidir.

3. evre ile olan ilikiler. Sosyal yaplardaki farkllk burada ok ak olarak nnze kar. ilerin topluca ve i kyafetleri ile gidi gelileri evre oturanlarn ou zaman rahatsz etmektedir. Bu durumun nne geilmesi gerekir.

4. Mutfak ve yemekhane ihtiyalar iin gerekli mahallin ayrlmas gerekir. alann yemeini hazr bulmas i verimini arttracaktr. 5. Isnma ihtiyalar iin yakt salanmal veya eitli snma aralar kullanlmaldr. Isnmada elektrik enerjisinin bilinsizce kullanlmas istenmeyen sonular dourabilir. 6. Yerleimde guruplamalara izin vermemek. Yani akrabalar, ayn ehirden olan hemeri dediimiz hususlara dikkat etmeliyiz. nk byle durumlarda hiziplemeler balamakta ve i aktivitesini engellemektedir.

7. Zaman zaman niformal gler ile i birlii yaparak arama yapmakta yarar vardr. Tm ii giri ve klar nfuslar ile denetlemek, savclk belgesini istemek ve tm personeli bir liste ile gvenlie bildirilmelidir. DESTEK ANTYELER Baz kurum ve kurulular bu durumun ciddiyetine sahiptirler. Byk inaat antiyeleri mesela baraj, otel inatlar gibi i yapan bir ok firmann DESTEK ANTYELER vardr. Bu antiyeler de imalat antiyeleri gibi alrlar. Gidi-gelilerin iae ve ibatenin, yukarda hzarat ve depolama, atlyelere varncaya kadar olan her trl destek ana antiyenin arkasnda yer alarak verilmektedir. Askeri birliklerdeki lojistik ihtiyalar gibi bu antiye ana antiye ile paralel ve bir koordinasyon sistemi ile bir birlerline baldrlar. dari iletimleri de ana antiyeye bal olarak ana antiye gibidirler. antiye Alanna kmadan nce

antiye alanndan nce alanda kullanlmak zere baz teknik ara ve gerelere de ihtiyacmz vardr. Bunlar neler olabilir?

1. Metre, 3-5 m. lik gibi, byk 20-30-50 m. lik eritler gibi. 2. Gnye 3. Nivo veya takometre 4. Gerekli krtasiye malzemesi ve benzer alet ve edavattr. Yklenicimiz, iverenimiz bu aralar iin antiye efine git bir yerden, belediyeden, idareden buluver, arkadanda yok mu? Gibi szler ile karlaabilme olaslnz fazladr. Bu tr davran bozukluklarna usulnce kar kp ihtiyalarn her an elimiz altnda olmasnn faydalarn

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 13

belirtmeliyiz. Hala bir cevap alnamyorsa yapacak bir ey de yok demektir. ler de o kadar yryecektir.

Bence gnn birinde bu tr olumsuzluklar bizlere yani GER DNECEKTR. Onun iidir ki kontrolnz altnda tutacanz antiyenizde her gn hatra defteri gibi gnlk tutulmaldr. Bu deftere her eyi ama her eyi yazabilmelisiniz. Dncelerinizi, telefon konumalarnz, normal konuma notlarn, hesaplamalarnz, sevin veya zntler ve nedenleriyle her eyi yazmalsnz. Zaman geldiinde hak edenlere yeri gelmiken diyerek yaplanlar, size kar tutumlarn belgeleriniz ile kendilerine aklamanz iyi sonular verecektir. e balamadan nce her trl alt yapmz oluturduk. Ancak inattaki almalar srasnda en nemli hususlardan biri olan GVENL konusuna da yer vereceiz. nsan hayatnn deeri hibir maddi veya manevi olgularla llemez. Kitabn sonunda bununla ilgili ksa blm size yol gsterecektir. Bu hususlar kitabmzn sonundaki eklerde fazlas ile bulacaksnz. Her trl tedbirinize ramen olabilecek bu tr hususlar sizleri de ok zeceini biliyorum. Onun iin konunun nemini bir kere daha belirtirim.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 15

2. Blm

DAR KONULAR

Her ite olduu gibi antiyelerin hayat geirilmesi iin bir takm idari kriterlerin gz nne alnmas ile gereklemektedir. Bunun en byk nedeni, ilem mekanizmasnn hangi szgelerden geerek olgunlamasnn gerektiinin bilinmesi olaydr. Yani bir uygulamann yaplabilmesi o uygulamaya ait tm n hazrlklarnn yaplmasna bal olduudur. Dier anlamda organizasyonun eksiksiz yaplmas ve alternatiflerin tespiti hususlarnn tamam idari konular nemini ortaya koymaktadr.

2.1 Planlama & Organizasyon & Ynetme yi bir idareci ve tam bir organizasyonu yle tanmlayabiliriz: 1- Planlama 2- Organize Etme 3- Ynetme 4- Kontrol Etme 1. Planlama (Ana Husus )

Tahminler (Gelecekte olabilecek problemler) Amalar ( Ulalacak noktann tespiti ak bir ekilde belirtilmelidir. ) Kararlar (Alternatifler, ) Programlama (Amaca ne ekilde ulalacak) alma Program lemler ( in yapmndaki metotlar) Bte (Sonu iin gerekli harcamalarn tespiti)

2. Organize Etme yi program var organize yok. Programda her ey ayan beyan gzkyor, taeron ekip yok, malzeme seimi yanl. Yaplacak i tekilatn yapsn gelitirmek, yetki ve sorumluluklar datmak, beraber almay ekip halinde almay salamaktr. Yetkinin olmad yerde sorumluluk ta olamaz. 3. Ynetme

Ekibi ie balatr. Uygulanacak kararlar ekiplere bildirir. letiimi salar almalar tevik eder, alanlar onure eder Ekiplerin bilgi ve davranlarn gelitirir

4. Kontrol Etme

Performanslar gelitirir Raporlar alr, neticeleri kontrol eder Yaplan iin standardn kontrol eder Dzeltilmesi gereken standard derhal deitirir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi16

Bunlar uyguladnz zaman BAARILI BR DAREC olacaksnz. Baarl bir idareciyi ksaca yle de tanmlayabiliriz:

Yannda altrd ekipler ile neticeye gider. Her eye ramen antiyenin baarsz olmas ou kez i sahiplerinden de kaynaklanmaktadr. Buradaki nemli hususlardan birisi bahsettiimiz ve o antiye iin asgari nitelikteki elemanlarn olmamasdr. 2. 2 hale ncesi ve Sonras n Hazrlklar 2. 2. 1 Proje Kontrol: hale makam tarafndan ve ihale dosyasnn eki durumundaki her trl projeler yklenicilere bedeli mukabili ihale dosyas ile birlikte verilmektedir. Ancak idare bu proje ve ihale dosyasn satn almadan ilgili adreste incelemenize sunmaktadr. Proje ve eklerinin ok olmas halinde ait olduu dosya evrak bilgisayar ortamnda CD'ere kaytl olarak verilmektedir. Bu konuya esas olan, gerek anahtar teslim fiyat teklifi gerekse birim fiyat teklifi hazrlnda yaplacak imalata en uygun fiyatn hazrl iindir. Tm projeler ve istenilenler ok dikkatli incelenmelidir. Mimari ile statik ve dier proje guruplarnn birbirleriyle uyumu gzlenmelidir. Bilhassa birim fiyat tekliflerinde karlalan imalatlarn mahal listesi ve birim fiyat keif listesinde bulunmayan kalemlerin o mahaldeki imalatlarn tamam iinde olduu kk dip notlar halinde dosyasna eklenmektedir. leride byle imalatlar iin hak talep edilemez. Proje okumann nemi burada bir kere daha ortaya kmaktadr. Yanl deerlendirilecek bir proje okumas, gerek iin yklenicisi gerekse mal sahiplerince nemli huzursuzluklara sebebiyet verecektir. Gnmzde inaatlarn resmi inaatlar hari Yap Denetim irketlerince de denetlenecei dnlse dahi bu kontrol sisteminin taraflarca da yaplmas en uygun olandr. Projelerin birbirleri ile olan uyumu gerektiinde tm proje melliflerinin ortak olarak almalaryla salanr. 29.6.2001 tarihinde yrrle giren YAPI DENETM KANUNU 5 Ocak 2008 tarihinde de uygulama ekilleri son halini alarak yrrle girmitir. Bu kanunla yrrlkteki ynetmeliklerin uygulanmasndaki aksaklklardan dolay ve uygulamalarn doru yrtlmesi amacyla Bakanlk tarafndan revize edilmektedir. Bilindii gibi tm projeler (resmi kaynakl olmayan) yap denetim onayndan geerek uygulamaya ynlendirilmektedir. Ancak proje zerindeki bu kontroller yapm aamasndaki ve srasndaki inaatlarda revize olabileceinden yeterli kalmayabilmektedir. Bu durumda kesinlikle proje mellifleri ve yap denetim sorumlular ile birlikte karar verilmesi zorunludur. Bu ekilde hareket edilmedii takdirde ileride geriye dnlmesi ok g olan yaptrmlar ile karlaabilirsiniz. 2. 2. 2 Keif Kontrol: Bu husus birim fiyat teklifi eklinde hazrlanan ihale dosyalarnda vardr. Yani her bir i kalemi iin yklenicinin idareden istedii birim fiyat (imalat+nakliye+her trl yatay dey tamamalar, yklenici genel giderleri ve kar dahil KDV hari total rakam) yazlaca blm ve i kaleminin miktarnn bulunduu blm ile genel tutarn bulunduu bir keif listesidir. Bu listedeki miktarlarn kontrol de nemlidir. artnamelerin incelenmesinde grlecei gibi miktar aan ksma denecek b. fiyat tutar teklif edilen b. fiyat tutarndan az olaca gz nnde bulundurulmaldr. Tarafnzdan hatal yapld veya idare tarafndan hatal metrajlardaki i kalemleri iin ilgili idare bu hususlarn reel dokmanlarn isteyebilir. hale ilerinde uygun teklifin verilmesinde en nemli rol metrajlar almaktadr. Dzgn yaplmayan eksik veya fazla metraj bilgileri ile hareket edilmesi halinde fiyatlandrmalar da art veya eksi ynde oluacaktr. 2. 2. 3 Yer Teslimi:

Yer teslimi, eitli ihale ekillerinden biri ile alnm taahhtlerin yklenici ile iveren-idare arasnda szlemenin imzasndan sonra, iyerinin teslimi iin yaplan bir ilemdir ve bir tutanakla

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 17

saptanr. Bu tutanan yapl biimi ayrntl bir ekilde verilmitir. Tutanak yaplrken, tm tutanaklarda olduu zere tutanak tarihini, yani iyeri teslim tarihini belirtirken, szleme ve eklerinde bununla ilgili herhangi bir not varsa ona gre hareket edilmelidir. rnek olarak "Szlemenin akid tarihinden tibaren 15 gn iinde yer teslimi yaplmaldr" gibi bir not var ise ve tutanak tarihi 20. gne rastlarsa szlemeye aykr bir durum kabilir. Bu nedenle yer teslim tarihi ile birlikte inaatn fiilen balanm olduu, S. S. K. Maliye gibi kurululara verilecek bildirimlerin bu tarihten yrrle girecei unutulmamaldr. Yine yap denetim firmalarnca denetlenen inaatlarda ruhsat ile birlikte 3 gn iinde YER TESLM TUTANAININ mutlaka yaplmas ve dikkate alnmas gerekmektedir. Ruhsat ile birlikte i yeri bildiriminin mal sahibi tarafndan SSK ya ve ilgili mercilere gerekli bildirimde bulunulmas gerekmektedir. Aksi takdirde i yeri tutanann yaplmamas yap denetim firmasnn kapanma nedeni olmaktadr. Ayrca zamannda SSK, Vergi dairesi gibi kurumlara yaplmayan bildirimlerden dolay mal sahipleri ve ykleniciler ciddi cezalar demektedir.

2. 2. 4 Teknik Personel Bildirimi: Yeni ihale yasas ile birlikte ihaleye karlan i iin gerekli teknik personel ve bu personelde aranlan kriterler ihale dosyas ve ilannda aklanmaktadr. Burada dikkat edilecek hususlar unlardr.

a. Anahtar kilit personel bilgileri : Diploma, i deneyim belgesi, oda tantm belgesi, o i yerinde belirtilen srelerde halen altna dair belge veya belgeler.

b. Taahht olarak istenen personel bilgileri : Bu personele ait ihale zerinde kalmas halinde istenen taahhttr. Bu taahhtte bulundurulmas taahht edilen personelin sadece o i yerinde alm olmas istenmez. Ancak dier tm belgeler istenecektir. Baz ihale makamlar burada da batan noter tasdikli belgeler isteyebilmektedir. hale yasalarnda ihaleye girecek olan kurum-kurulularn dnda ahsen mracaatlarda vardr. Ancak ahs mracaatlarnda her kimse yklenici olabilmektedir. Bundan dolay uygulama ve kontrollerde son derece bilin d ahslar ile karlamak mmkndr. Byle olan uygulamalarda gerek kontrol tekilat gerekse o inaatta antiye mhendisleri zor zamanlar geirebilir. Bu tr guruplarda inaat mhendisi, mimar veya dier teknik elemanlarn en byk rakibi eitimsiz usta veya usta guruplardr. Maalesef bu husus ounlukta olup gerek meslek odalar gerek ilgili kurumlar eitim almalarna devam etmektedir. 2. 2. 5 Program Dzenlenmesi: Szlemenin imzasndan sonra, szlemenin ilgili maddesinde belirtilen sre iinde i program dzenlenerek, idareye verilir ve dier hususlarda olduu gibi burada da gecikme halinde ceza uygulanr. Bu i program ve programlama ekli (ubuk diyagram, CPM gibi) ie gre ekillendirilir. Reel bir i programn keif miktarlar ve bunlara ait zamanlamalar belirler. Programlama 2 ana husus altnda yaplmaldr. 2. 2. 5. 1 malat Program: Burada dikkat edilecek en nemli husus, imalat ak grafiini iin gereklemesine en uygun srelerde yatay ubuklarla dzenlemektir. Her gurup imalatn toplam miktar ve bunlara ait tutarlarnn aylara gre dalm ok iyi planlanmaldr. 1. 5. 3'de ubuk eklinde dzenlenmi bir i program grlmektedir. Bu program iin zelliine gre gelitirmek, i kalemlerini gruplayarak ihale dosyasndaki % miktarlarn gstermek de mmkndr. CPM metodu ile yaplan programlarda dnlen zamanda dnlen i veya ilerin aka grlmesi asndan tercih sebebidir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi18

UBUK DYAGRAM ( PROGRAMI) N ADI : KEF BEDEL : 25.282.158.550 HALE BEDEL : NDRME ORANI % : NAAT SRES : 120 gn

SIRA NO

N CNS 2005

TUTARI MAYIS HAZRAN TEMMUZ AUSTOS 1

KAZI (14.013 / 2 - 15.140 / 2) 20.839.000 20.839.000

2 KALIP VE SKELES (21.011 - 21.054 - YOF) 3.709.346.500 1.854.673.250

1.854.673.250

3 B.A. DEMRLER (23.001 / 1 - 23.002 - 23.010) 2.411.325.000 964.530.000

1.446.795.000

4 BETON LER (16.012 - 16.032 / 1 - 18.409) 4.360.982.350 4.360.982.350

5 TULA DUVAR (18.071 / 1 - 18.031 /2) 2.153.332.650

2.153.332.650

6 ATI LER (18.251 - 24.020) 2.309.399.400

2.309.399.400

7 DORAMALAR (22.002 - 22.011 - 22.040 - 22.045)

1.902.643.800

1.236.718.400

665.925.400

8 SIVALAR (27.502 - 27.531) 1.441.160.350

722.080.175 722.080.175

9 DEME KAPLAMASI (26.501 /1 - 27.581) 3.082.327.000 1.541.163.500

1.541.163.500

10 DUVAR KAPLAMASI (26.071) 512.560.000 250.250.000

262.310.000

11 BOYA - BADANA - CAM (25.001 - 25.049 - 25.060 - 25.061 - 28.023)

1.358.652.500 1.358.652.500

12 DI CEPHE KAPLAMASI (27.558 / 2) 2.019.590.000 2.019.590.000

AYLIK RETM TUTARI 2.840.042.250

7.662.450.600

8.212.944.125

6.569.721.575

AY SONU RETM TUTARI 25.282.158.550 2.840.042.250 10.502.492.850 18.715.436.975 25.285.158.550

2. 2. 5. 2 hzarat (antiye mahallinde o i iin yaplan malzeme stoku) Program(imalata ynelik depolama ) antiye mahallinde ihzarat yaplacak malzemelerin hangi tarihler itibariyle i yerinde bulundurulacan gsteren program olup, imalat i program paralelinde dzenlenir. rnein; Betonarme betonu imalatnn bittii tarihten sonra B. A. Demiri ihzarat dnlemez. Dier bir husus da birim imalattaki malzeme miktarndan daha fazla hzarat yaplamayaca gibi hususlara dikkat edilmelidir. hzarat program, o inaatn yatrm program ile de elemesine dikkat edilmelidir. Yani mali destee ihtiyac olan ihzarat kaleminin imalata geirilebilmesi iin alm ilerinin de bu hususa uymas gerektiidir.

2. 2. 6 Dier bildirimler. 4394 sayl ve 4395 sayl yasada belirtilen tm taahht ve bildirimler aklanmtr. Bunlar ok dikkatle okuyup ve ne istediklerini anlayarak yanl beyanlarda bulunulmamaldr. Kitabmzn EKLER blmnde istekli firmalardan istenilen bildirim ve taahhtlere ksa aklamalar getirilmitir. Bu bildirimler her ne kadar kanunlar ile belirlenmi olmasna ramen yasalarca iveren kurumlar tarafndan ilaveler veya kartmalar yaplarak deitirilebilmektedir. Ayrca bu istemler daima

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 19

deien ihale uygulamalar ile deiiklik arz etmektedir. Dolaysyla bu aklamalara gerekli aratrma ve kontroller yaplmadan tamamen uyulmas halinde hatal sonulara neden olabileceini de dnmeliyiz.

2.2.7 C. P. M. Program:

Bal bana incelenecek bir konu olan, ngilizcedeki adyla Critical Path Method (CPM) yani kritik yol yntemi, ele alnan iin paralara blnerek her bir parann uygulama zamannn planlanmas esasna dayanr. Madde 1. 5. 3. 'de bahsedilen ubuk diyagramla planlamann yetersiz kald byk aptaki yapm ilerinde baaryla kullanlmaktadr. Yntem, sadece ilerin sralanmas ve srelerinin belirlenmesinde deil, ayn zamanda iin btne ve ksmlarna tahsis edilecek eleman, ekipman, malzeme, finansman v.b. tespitinde, sorumluluklarn datlp takibinde de kullanlmaktadr. Yntemin uygulanmasyla, iin ksmlarndan hangilerinin kritik olduu, yani yapm srasnda hangi birimlerin zorlanaca ortaya kar. Benzer ekilde, hangi i blmlerinde rahat olunabilecei de belirlenir. Bu ekilde ksmlar arasnda kaynak kaldrmalar veya kaynak takviyeleri, yaplarak iin istenen zamanda bitmesi yolunda bir iyiletirmeye gidilebilir. Yntemin bilgisayarlarla yaplmasndaki kolaylklar, uygulama srasnda gncelletirmeleri de ok basitletirmi olduundan bu yntem sayesinde her an geerli bir plan ve programa sahip olmak mmkndr. lkemiz gibi koullar her an deien bir yerde bu zellik ok nemlidir. Burada planlamann devam olarak yaplmasn ve plan-uygulama uyumunun srekli olarak takibini istemeleri asndan, proje yneticilerine ek bir grev dmektedir. Ne var ki bu yapld takdirde, yneticiler de, kendilerine yapacaklar konusunda srekli uyarlarda bulunan esiz bir yardmcya sahip olmaktadrlar. Yntemde iki nemli unsur var.

A) Aktivite ya da faaliyet: in blmlerini gsterir. Planlamas iin apna gre, ii ksmlara ayrarak faaliyetleri belirlerler. ok byk olduu takdirde, detaylar arasnda kaybolmamak iin, faaliyet saysn snrlamak uygundur. Esasnda bilgisayar programlarnda aktivite says iin bir snrlama, pratik olarak, yoktur. Her aktivite ile ilgili olarak bir de sre tahmini yaplmas gerekir. B) likiler: Faaliyetler arasndaki mantksal balanty belirlemek iin kullanlr. Bunlarn belirlenmesi de, ii ok iyi bildii farz edilen planlamacnn iidir. Klasik CPM uygulamasnda ilikiler bitme-balama tarzndadr, yani bir aktivitenin balayabilmesi iin hangi aktivitenin ya da aktivitelerin bitmesi gerektii belirlenecektir. Yeni tip uygulamalarda ise daha genel ilikiler kullanlabilmektedir.

rnek olarak A-B-C aktivitelerinin birbirleri ile ilikileri: A B C

eklinde ifade edilebilir. Bu anlatm emas gelitirilerek dm noktalar ve akn gsterildii oklardan (vektr) oluan bir ebeke a karlr. Ancak, ebekenin kurulabilmesi iin aadaki ana artlarn tamam gereklemi olmaldr. 1. Bir faaliyetin balamas iin ncl ilerin bitirilmesi gerekir. (Kalp olmadan beton dklemeyecei gibi) 2. Oklar, mantkl bir yolu izlemelidir. (Demir montajna girilmeden B.A. Betonuna girilmemesi gibi)

3. Dm nokta numaralar tekrarlanmaz.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi20

4. Dm noktalar tek ok ile birleir. 5. ebekenin mutlaka bir balang ile bir sonu vardr. ebeke kurulduktan sonra, balangtan bitie doru gidilerek faaliyetlerin erken balama ve erken biti tarihleri saptanr. Sonra da bulunan bu i bitimi tarihinden baa doru gidilerek ge balama ve ge biti tarihleri bulunur. Erken ve ge tarihler akt taktirde faaliyet kritik demektir. Ge tarihler ile erken tarihler arasndaki fark ise bolluk olarak tabir edilen ve aktivitenin icrasnda ne kadar serbestlik olduunu belirten bir deerdir. Aktivitelere sreden ok daha baka bilgiler verilerek ilave ve ok deerli baka bilgiler de elde edilebilir. Bunlar arasnda her trl kaynan (eleman, makine, malzeme, finansman) kullanm dalmlar bata gelir. Kaynaklarn kstl olduu durumlarda, ite olabilecek gecikmeler de bu ekilde bulunabilir, daha dorusu, verilen kaynak snrlarna gre i yeniden ve ada programlarn tand olanaklarla, otomatik olarak planlanabilir. Uygulanmas ve verdii olanaklar asndan burada ksaca tantlan CPM hakknda geni bilgiler yerli ve yabanc yaynlardan bulunabilir. Bu program ihale makamnn istei zerine kullanlr. Uygulanmas ve verdii olanaklar asndan burada ksaca tantlan CPM hakknda geni bilgiler yerli ve yabanc yaynlardan bulunabilir. Bu program ihale makamnn istei zerine kullanlr.

CPM (KRTK YOL METODU)

NAAT MALAT PROGRAMI Not: 1.

a. 0....13 CPM Oklar, faaliyetler aras iliki. b. 1....12 ubuk Diyagramda iin cinsi. c. Oklarn altndaki tarihlerle faaliyetlerin balama ve bitileri gsterilmitir.

Not: 2.

CPM ve ubuk Diyagramda, rnek hakedideki inaat imalat kefin tamam gibi kabul edilmitir. 2. 2. 8 2886 sayl ihale kanununa gre i yapmak isteyen kurulular Bu kanun yerini 4394 sayl yasaya ve deiiklik arz eden uygulamalara braktndan bundan sonra bu yasay kullanacak zel kurulularn dnda bir kurulu olmayacan dnmekteyim. Ancak

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 21

daha nceki basklarda da yer alan aadaki aklamalar herhangi bir ekilde karnza kabilecei dncesiyle olaya yabanc kalmamanz asndan tekrarlamakta yarar grlmtr. 3. blmde uygulamadaki anahtar teslim hak edi dzeni de ayrca aklanmtr. Bu yasa, dier kan yasalarn zn tekil etmektedir. Onun iin ksa balklar altnda aklanmtr. 2.2.8.1 Malzeme Ocaklarnn Tespiti Alnan bir ihalede szleme ve eklerinde nakliye bedelleri sabit olarak belirtilmemi ise nakliyeye esas malzemelerin (kum, akl, mcr, tuvenan malzeme, imento, her eit profil ve inaat demirleri, kire, tula vb. ) nakliye bedellerini almak iin malzemenin alnd yer ile antiye arasndaki mesafelerin bilinmesi gerekmektedir. Rayi cetvellerinde hangi malzemenin nereden temin edilecei belirtilmitir. 2. 2. 8. 2 Mesafe Tutanaklarnn Hazrlanmas: Bu husus 1. 6 maddesi ile birlikte yrtlmelidir. Yukarda bahsedildii gibi malzeme temin yerleri ile antiye aras mesafeler, her trl yol kaplama ve meyil durumlar basit bir kroki ile gsterilmelidir. Ayn zamanda bu krokiye ek olarak nakliye mesafe tutana dzenlenmeli ve yaplacak her hakedie eklenmelidir. (Hakediten nce de bir yaz ile idarenin onayna sunulabilir.) Mesafe ve malzeme alm yerinde deiiklikler varsa veya ileride yeni bir malzeme nakli ihtiya gstermesi durumunda bu hususlar o i iin yeniden tekrarlanmaldr.

MESAFE TUTANAIDIR Yklenici ........................................................................ yklenimi altnda ina edilecek olan ..........................TL. Keif Bedelli ...................................................... inaatn nakliyeye esas malzeme ocaklarna ........................ Plaka nolu oto ile gidilmi ve ara mesafeler gerek otonun kilometresinden gerekse karayollar haritasndan faydalanlarak llm ve aaya karlm olup i bu mesafe tutana ........................ nsha olarak tanzim edilmi ve imza altna alnmtr. ....../Mart/2..

Sra Mlz. Cinsi Alnd Yer Asfalt Yol Stabilize Yol Eimli Yol ant. Mesafe 1 Kum Salihli 86 km. --- --- 86 km.

2 Mcr Turgutlu 34 km. 2 km. 0,5 km. 36.5 km. 3 imento Bat Anadolu 13 km. --- --- 13 km.

YKLENC VEREN DARE MZA KAE RESM MHR MZALAR

antiye El Kitab

MO zmir ubesi22

2. 2. 9 Tama Birim Fiyat Analizleri: Bu analizler madde 2. 2. 8. 1 ve 2. 2. 8. 2 ile birlikte ele alnmal ve yrtlmelidir. Bayndrlk ve skan Bakanl tama ile ilgili artname esaslar dahilindeki eitli tamalara, ait formller vastasyla fiyatlandrma yaplr. Formller 10 km. den az mesafeler iin ayr, 10 km. den fazla mesafeler iin ayr verilmektedir. Ayrca zel tamalar iin (El arabas, hayvan srt . . . ) formller de vardr. Bu hususlar tamamen formle dayal olduu iin basit bir rnek ile anlatacaz ancak analizlerde ykleme, boaltma, vagon navlun bedellerini unutmamak gerekir. Fabrika tarafndan yaplan yklemeler eit oranlara blnerek dlr. Yani yaplan i ykleme + boaltma ise ad geen bedelin 1 /2 si alnr. stif de sz konusu ise 2/3 analize dahil edilir. Formllerde, neticeler TL/TON cinsinden olduundan m olarak nakliyesi alnacak materyalin birim younluu devreye sokularak ton cinsine evrilmesi ilemi dikkatten kamamaldr.

Analizin Ad : imento Nakliyesi Analiz Yl : 2000 Alnan Yer : Bat Anadolu Fabrikas - antiye antiye Yeri : zmir amdibi Mesafe : 13 km. Forml : F = K (0.0007 M + 0.01 ) K = 28.500.000 (Her yl rayilerle yaynlanr Poz No: 02.017) M = 13.00 km. F = (0.0007 x 13 + 0.01 ) x 28.500.000 ..................................................................... 544.350 TL/TON 09.001/1 Yk.Boaltma stif 2/3 x 658.000 ............................................................ + 438.667 TL/TON TOPLAM ................................................................................................................... 983.017 TL/TON Mteahhit Kr ve Genel Gideri % 25 ..................................................................... + 245.754 TL/TON 1 Ton imento Nakliye Bedeli ............................................................................. 1.228.771 TL/TON Yalnz (Bir milyon iki yz yirmi sekiz bin yedi yz yetmi bir TL/TON) dur.

YKLENC DZENLEYEN KONTROL EDEN

ONAY ..../..../2005

2. 2. 10 Hafriyat Klas Tespiti: Yaplacak taahht birim fiyat esaslar dahilinde yaplyorsa ve bnyesinde kaz grubu iler varsa, bu kaz cinslerinin tespit edilmesi gerekmektedir. nk birim fiyatlar, her cins kaz iin ayr ayr fiyatlandrlmtr. Bu tespit iin, antiye mahallinde binann temel grubunun oturaca zeminde, yerine gre 1 ila 3 m. derinliinde ve yeteri genilikte kontrol ukurlar alr. Arazide varsa baka etkenler gzlenir. Bu ukurlarda, zemin kesitleri gz ile incelenerek ne tr zemin katmanndan hangi yzdelerde bulunduu konusunda, kontrol ve yklenici gr birliine varr. Ancak ok nemli yaplarda (Kpr ayaklar, Yksek ve zel Yaplar v. s. gibi) veya idarenin istei zerine, antiye mahallinin en az 3 yerinden sondaj suretiyle alnacak rselenmemi zemin numunelerinin laboratuarlarda deneye tabi tutularak zemin cins ve tama kapasiteleri tespit edilir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 23

RNEK; Klas Tespit Tutana

Yklenici ..................................... taahhd altnda ina edilecek olan .................... TL. keif bedelli .......................................... iine ait antiye mahallinde alan tetkik ukurlar aada imzalar bulunan teknik heyetimizce tetkik edilmi ve kaz ilerine esas klaslar karlm olup i bu tutanak mahallinde ........ nsha olarak tanzim ve imza edilmitir. ......./......./2.. 1. Nebati Toprak.............................................................. % 10 2. Sert Toprak .................................................................. % 22 3. Yumuak ve Sert Ksklk ......................................... % 58 4. Yumuak Kaya ............................................................ % 10

YKLENC KONTROL HEYET

ONAY ...../..../2...

2.2.11 Paal Fiyat Analizi: Klas tespitinden sonra kazya denmesi gerekli tutarn, her kaz cinsi iin topyekun yzdeleri orannda denmesi iine paal analiz denir. Dolaysyla hak edilere tm kaz gruplar iin tek bir fiyat denir. Klasn ok deiik olduu hallerde kullanlabilir.

RNEK; Paal fiyat analizi

S.No Poz No B. FATI (2000) KLAS % TUTARI 1. 14012/1Yum-Sert Toprak Kaz 2. 467 10 246.750 2. 14013/1 Kuskuluk Kazs 3. 553. 25 888.300 3. 14015/1 Yum. Kaya Kazs 5. 445. 5 272.280 4. 14020/1 Batak ve Balk Kaz 5. 954. 60 3.572.940

1 m Paal Kaz Fiyat............................................................................... 4. 980. TL/M3 tr. YKLENC VEREN DARE 2. 2. 12 Kazdan kan Malzemenin Dkm ve Nakli: Yaplan kazlarda kan hafriyatn kaz yaplan yerden belirli mesafeye nakli ve yeniden dolguya serilmesi ii birim fiyatlarn iinde olduundan ayrca bir deme yaplmaz, ancak bu mesafenin dna nakli gerekiyorsa idarenin yazl oluruna dayanarak tama yaplr. Yklenici tarafndan idareye yaplan yazl bavuruya gre her idare dkm yerini bildirmekle ykmldr. Ancak pratikte yklenici gerek belediyeler, gerekse mahalli idareler ile temasa geerek olay abuklatrr. Bu ilemlerden sonra kaz grubu nakli de nakliye esaslar dahilinde fiyatlandrlarak hakedilere dahil edilir. ehir iinde yaplacak byk aptaki nakliyeler iin il trafik mdrlnden nakliye gzergah ve saatleri istenmelidir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi24

2. 2. 13 lk Keif Hazrl: lk keif, ihaleye karlacak veya imalat yaplacak yapnn biti maliyetini o gnk rayiler erevesinde tespit etmek iin dzenlenir. Burada dikkat edilecek husus, imalat cins ve miktarlarn nceden iyi bir ekilde ett edip, metrajlar salkl olarak yapmaktr. Genelde birim fiyat cetvellerindeki sra takip edilerek salkl ve kalem atlamadan bir keif grubu hazrlamak mmkndr. Birim fiyat cetvellerinde bulunmayan imalatlar iin ihale ncesi YEN FYAT ANALZ hazrlayarak 1. keif iine dahil edilmesi baz sorunlar ortadan kaldracaktr. Bununla ilgili basit bir binann ilk keif ve metrajlar 3. 4 de sunulmutur. 2. 2. 14 Mukayeseli Keif: (2. 2. 13) maddesinde her ne kadar binann biti maliyetinin ilk keifle belirlendii sylendiyse de genelde; fiyat artlar, imalat safhasndaki deiiklikler, atlanm ve metraj yaplmayarak ilk kefe ilave edilmemi imalatlar ve en nemlisi, denee gre keif yaparak ihale almas gibi hususlardan dolay salkl ve gereklere uygun metraj olmayabilir. Yukardaki nedenlerden dolay hazrlanacak yeni metrajlara gre artan ve eksilen imalatlar ieren MUKAYESEL KEF sonunda iin gerek bedeli bulunur. ) lk kefe oranlanarak iin art yzdesi tespit edilir ve idarenin onayna sunulur. Bunun dnda anlan i ksmlar halinde ihaleye karlacak ise, her ksma uygulanacak art orannn tespiti asndan da mukayeseli keif yaplr. Bu art oran genelde % 30 dur. halelerde bunun dnda imalat yapmamaya azami dikkat edilmelidir. Aksi halde idare fazla yaplan ilerin bedelini demez. Ancak Bakanlar Kurulu kararna gre deme yaplabileceinden bu gibi olaylara girilmemesi nerilir.

2. 2. 15 Yeni Birim Fiyat Hazrlanmas: (zel Analizler) Yaplarda imalat safhalarnda ok deiik iler ile karlamak mmkndr. yle yeni bir imalat karmza kar ki; birim fiyat tariflerinde o imalata uygun bir fiyat bulamayz. Byle durumlarda yeni bir fiyat analizi yaplr. Analizin yapl ekli birim, fiyat analizleri ve yapm artlar dorultusundadr. Hesaplamalarda ara gere rayilerinden faydalanlr. Rayilerde fiyat olmayan malzemeler iin alnacak proforma fatura veya fatura, ticaret odas fiyat tasdikinden sonra analize dahil edilir. Analizlere gemeden nce, o; imalattaki malzeme miktarlarn iyi saptamak gerekir. Bunun iin imalat iyi takip etmenin dnda o imalata yakn bir imalat veya imalatlardaki analiz deerleri de gzlenebilir. Aada bir analiz rnei verilmitir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 25

rnek; YEN BRM FYAT 1

ANALZN ADI : SA LE B.A. KALIBI YAPILMASI ANALZ YILI : 2000 LGL POZ : 21.011-21.035'den faydanlarak.

POZ NO TANIM BRM MKTAR B.FATI TUTARI A) MALZEME 04.152 Kereste m 0.0050 131.776.000 658.880 04.261 Sa kg 0.785 198.100 155.509 04.292/8 Kare Profil m 0.24 398.000 95.520 04.270 ivi Kg 0.100 200.000 20.000 B) LK 01.017 Dlger Ustas sa. 1.25 804.320 1.005.400 01.018 Demirci Ustas sa. 0.25 804.320 201.080 01.501 Dz i sa. 1.50 526.400 789.600

YEKN............................................ .2.925.989 %25 Mt. Kr ve genel giderleri..... 731.497

TOPLAM (TL/M).......................... 3.657.486

TARF : Projesindeki mahalde, 2 mm sa ve kare profillerden yaplm elemanlarn yine ahap kadron sistemi zerine oturtularak dz yzeyli sa b.a. kalb yaplmas iin her trl malzeme, alet edavat giderleri ile bunlara ait zayiatlar, i yerinde yatay ve dey tamalar, mteahhit kr ve genel giderleri dahil 1 m kalp fiyat 3.657.486 TL/m dir.

LM : Betona deen tm yzeyler llr. Kalp iin yaplan iskeleler ait olduu pozdan ayrca denir.

DZENLEYEN KONTROL EDEN

ONAY

2. 2. 16 Uygulanacak Derinlik ve Su Zamlar: naat mahallinde yaplan eitli hafriyatlar srasnda, i gvenlii ynnden iksa yaplmas, tnel inaatlarnda havalandrma vb. gibi olaylarla karlamak mmkndr. Bunlarn dnda su altnda almalar da gerekebilir. Bu gibi durumlar iin birim fiyat tarifleri ve teknik artnamelerinde tm aklama ve formller mevcut olup, burada aklama veya rnek verilmesini gerekli grmyoruz.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi26

2. 2. 17 i ve Taeron Alacaklarnn Hak Edilere Etkisi: Her hakedi hazrlanmasndan nce; yklenicinin ... nolu hakedii hazrlad Alacakllarn Kontrol Tekilatna mracaat etmesi ile ilgili antiye panosuna LAN aslmal ve belirli bir sre tutulmaldr. Sre sonunda her hangi bir mracaat olup olmad hakknda TUTANAK tutulmaldr. Tutanaklarn ilgili hakedie eklenmesi faydal olacaktr. Her eye ramen alacak-verecek anlamazlklarnn hukuk yoluyla kesin zme ulaacaktr. veren tm iilerinin veya taerona ait iilerin SSK asndan o i yeri iin girilerinin zamannda yaplmasnn zorunlu ve yasalara uyumluluunun bilincinde olmas gerekmektedir. leride de belirteceimiz gibi i kazalarnn en byk zararn kazaya urayan ve arkasndan ANTYE EF arkadalarmz grmektedir. Bilhassa son Yap Denetim Uygulamalarnda istenen antiye efi personeli, i yerinde nelere maruz kalacan bilmeden olaya girmektedirler. Halbuki i yerlerinde antiye efi o i yerinin gerek i gvenlii yasalarna ve gerekse yap denetim ile olan yasalara aynen tabidirler. Bir i kazas olmas halinde ise tm hukuki cezalar (hapis ihtar vs) antiye efine ait dier maddi cezalar ise yklenici ve i sahibine ait olduunu gz ard etmemek lazmdr. Bu hususlar da ieren TP TAERON VE ANTYE EF SZLEMES ni ekler ksmnda bulabilirsiniz.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 27

3. Blm

TEKNK KONULAR 3. 1 antiye dare Binasnn Hazrl: antiye; iin yeterli, emniyetli, zamannda ve artnamesine uygun olarak yaplmas ve iin mahallinde kontrol edilmesi iin kurulan dzeneklerdir. antiye de idare binalar, ambarlar ve irtibat yollar iin bandan sonuna kadar kalc olacak ekilde yerletirilmelidir. antiye idare binalar; antiye efi odas, kontrollk ofisi, gerektii durumlarda toplant odas, kymetli malzeme deposu, wc-du hacimleri ufak bir mutfak veya nii ile hizmetli bekleme yerine sahip olmaldr. Bunun dnda ii yatakhane, yemekhane, sosyal tesisler, ambar ve ak depolama hacimleri vb. bulunmaldr. Bunlarn seimi tamamen iin byklne gre yklenicinin ihtiyac dorultusunda yaplmaldr. 3. 2 Gnlk antiye Raporlar: antiye mahallinde yaplan tm imalatlarn ve gelen giden malzemelerin, hava ve ii durumlarnn kaydedildii bir defterdir. Bu deftere yukarda sz edilen her trl aktivite gn gnne kontrollk ile yklenici veya vekili tarafndan kaydedilmelidir. Dolaysyla, ileride kesin hesap veya hak edilerde karlalacak sorunlar ortadan kalkm olacaktr. Genelde ift nsha yaplan bu rapor nemsiz gibi gzkmesine ramen uygulandnda son derece yararl olmaktadr. Ayrca her tr yap denetim ile akan antiyelerde bu defter yasal olarak zorunlu olup denetim firmasn ile karlkl olarak tutulup imza altna alnmaldr. 3. 3 Rleve Defteri: antiye mahallinde yaplan ve sonradan veya tekrar edilerek yaplmamas istenen ilerin lmleri, o ile ilgili bir takm notlarn kaydedildii bir eit hatrlatma tutanaklardr. Tutulmasnda bir mecburiyet yoktur. Ancak 3.2 maddesindeki gibi bu hususa da nem verildiinde ileride dlebilecek hatalarn giderilebilmesi ve hatrlanmas ile imalatlarn atlanmamas salanacaktr. 3. 4 Ataman Defteri Dzenlenmesi: malatlar safhasnda projelerinde bulunmayan ancak fennen ve teknik olarak yaplmas gerekli olan hususlarn, mahallinde yaplan lmlerin kaydedildii bir defterdir. Bu defter idarenin kontrollk makamnca ve yklenici ile birlikte istem zerine ift veya nsha olarak mahallinde karlkl imza altna alnarak tutulur. Her ataman birbirini takip eden numara ve tarihler konularak ileride dzenlenecek ara hak edilere ve kesin hesaba dahil edilir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi28

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NAATIN AT RAPOR TARH:. . . . . . . . . . . .

Tarih alan Usta allan gn Gelen imento Kalan Gn Gelen Kum alma Durumu Gelen akl

ANTYE RAPOR DEFTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NAATI

Hava Durumu S. Gelen . Gelen

Balanan : Devam Eden : Biten : Yarn in Yaplacaklar: YAPI DENETM ANTYE EF&MAL

SAHB KONTROL

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 29

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

LER MDR

AT OLDUU NAAT KISMI:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MTEAHHT :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

SAYFA NO:

N CNS HESAPLAR EN AZ EN OK ADET BOYU EN YK.

NOT:

MTEAHHT KONTROL

antiye El Kitab

MO zmir ubesi30

3. 5 antiye Protokol Defteri: Kontrollk ve yklenici ile birlikte antiyeyi ilgilendiren tm iler hakknda eitli kararlarn alnd, yazl talimatlarn bulunduu ift nsha olarak dzenlenmi bir defter olup, ilerideki anlamazlklarn zmne yardmc olmak amacyla tutulmas gerekli bir defterdir.

3. 6 naat malat Safhasna Gei

3. 6. 1 Aplikasyon ve Rperleme: naat mahallinde yaplacak yapnn ke noktalar, belediye ve tapu dairelerinden alnacak aplikasyon krokileri dorultusunda araziye aplike edilmelidir. Bu ilem arazide mevcut poligon noktalar ve iki poligon arasndaki admlardan faydalanarak yaplr. Bu hususlarn ayrntl bir biimde anlatlmasna gerek grlmemitir. Arazide yaplacak eitli lme metotlar topografya notlarndan elde edilebilir. Ancak eimli bir arazide aplikasyon yaplrken yatayda lmelerin yaplacana da dikkat edilmelidir. Yaplarn araziye tatbiki yapldktan sonra, mmknse en az ke ile arazide sabit bir noktaya balanmas veya tarafmzdan tesis edilecek herhangi bir rper noktasna balanmas uygundur. nk yaplacak hafriyat ile bu noktalarn (yap kelerinin) kaybolmas mmkndr. Gnmz teknolojisinde bu husus harita mhendisleri tarafndan mevcut arazi veya arsann ulusal koordinat sistemleri bilgisayarl elektronik takeometreler ile %100 dorulukta aplikasyon yaplmakta, mevcut yaplar ayn yntemler ile plan ve projelere aktarlmaktadr. Uygulamalarda en byk hata aplikasyon ile balamaktadr. Bilinsizce yaplan uygulamalarda projeniz uygulama alanna ok yanl bir ekilde oturmakta ve dzeltilmesi olduka zor anlar yaamaktasnz. Her ne kadar koordinatlar ile de allsa bu koordinatlarn yanl aktarlmas da ayn sonulara sebebiyet verecektir. Bunun iin kazdan nce ve kazdan sonra hibir imalata gemeden ke noktalarnz aplike edip proje kriterleri ile, yap yaklam mesafelerini mutlaka kontrol altna alnmas gerekir. Grlyor ki bu husus antiyede imalatlara balamadan nce yaplmas gereken en nemli husus olarak karmza kmaktadr. Durumu zetlersek Aplikasyona balamadan nce ; 1. Mimari ile betonarme ve tesisat gurubu projelerin uyumlu olmas gerekmektedir. 2. Bu tr uyumsuzluklar proje gurubuna ve kontrolle hi vakit kaybetmeden bildirilmelidir.

Ufak tefek eyleri kendi inisiyatifiniz ile halletseniz bile bu bildirimi muhakkak yapn. nk ilerde yaptnz bu deiiklikten dolay baka bir uyumsuzluktan sorumlu tutulabilirsiniz.

3. Aplikasyon srasnda kullanacanz her trl alet, edevatmz alma mahalline gtrmeliyiz. Bunlar neler olabilir? Kot verme aletleri yani Nivo takeometre gibi, ip, ivi, eki, akul, gnye, yeteri kadar 5x10 kereste, kire tozu, varsa krmz yalboya vs.

4. Tam tehizatl olamazsak 3 adet aks iin akama kadar urar ve vakit kaybederiz. Zamann maliyeti ise daha byk bir maliyettir. Hatta bu almalarn bro ortamnda ne yapacanz planlayarak ie balamanz daha da iyidir.

5. Yanmzda l ve anlayna gvendiimiz ok iyi bir tekniker ve usta gibi yardmc elemanlar hazr etmeliyiz. Bu personel ile aplikasyon ncesi n alma yapmalyz.

6. Birbirine belli a ile bakan bloklarn aplikasyonunda ilk balama yeriniz ann balad kenin aks sisteminizdeki o noktann koordinatlardr. Bu ke sahadaki yaptnz bina aplikasyonu iin ok nemlidir.

rnek olarak, yanl alandrma ile aplikasyon sonucunda unlar olacaktr.

a. Bina istenenin dnda bir alana oturur.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 31

b. Farkna varmadan dik keler yerine al kelerden oluan paralel kenar bir yapya sahip olursunuz.

c. Yanl alar iki blok arasndaki proje mesafelerinin dna kacak ve hele bu arada baka bir yap blm varsa kesinlikle yerine oturmayacaktr.

d. Dolaysyla ilerde dzeltilmesi mmkn olmayan olaylar meydana gelecektir.

te o zaman gerek sorumlu biz olacaz. Bu aplikasyonu kendi elemanlarmz yapsa dahi son kontrol sizin olmaldr. Netice olarak her trl antiye arazi almalarna ve sistemlerin oturtulmas iin APLKASYON ile balamaktadr. Dolaysyla ;

- Aplikasyonu rperleyin. Keler kaybolmasn. nk arkadan kaz ileri gelmektedir. Bu

konuda makine ve operatrlerinin ilgin uygulamalar ile karlaacaksnz. Kaz kot ve akslarn yok edeceklerdir. Kendinizi emniyete aln. Birka kereden sonra ilerin dzeldiini gzleyeceksiniz.

3. 6. 2 Kaz Kazlar bildiiniz gibi makine ve el ile yaplan ve her iki durumun birlikte olduu ekilde uygulanmaktadr. te burada GVENLNE DKKAT edilmelidir. Yklmalar. kmelere kar tedbirler alnmaldr.

yi bir kaz yapabilmek iin, 1. Kaz ekip ve ekipmann iyi belirlemek lazm 2. Kaz kotlarn tekrar tekrar kontrol etmeliyiz. 3. Kaz banda mutlaka ilgili teknik eleman bulundurmal ve kaz dip kotlarn aletle kontrol

altnda tutmalyz. 4. makinelerinin iyi operatrler ile iyi kullanlmasn salamalyz. Aksi halde ufack bir

arza iimizi etkiler. Operatrlerin davran ile zellikle makineye yaptrlacak arzalar iin sakin olarak operatr ikaz edin. Olaya yaknlnzn hissedilmesini salayn.

5. Kazdan kan malzemenin dkm yerini tayin edin. 6. Dkme giden kamyoncular iyi takip edin.

Bu arada antiyede dier hazrlklar srdrlmektedir. Kalplar projelerine gre kalp kanatlar vs hazrlyorlar, Demircilere demir projeleri verilmi hatta demir kesimleri hazrlanarak verilmitir. Bu guruplarn ok iyi denetlenmesi gerekmektedir.

antiyede en byk zayiatlar kalplk kereste ve inaat demirlerinin yanl kesiminden domaktadr. in sonunda demiriniz noksan, kalp tahtalarnz yetersiz kalabilir. Kaz gurubundan sonra akslar oturtacamz ve zerinde gerekli lleri yapacamz TELORA aklr ve akslar yerletirilir.

- Temel gurubu elemanlarn zemine aplikesi yaplr. - Temel alt temizlik betonlar dklr. - lk nce basit talar ile kolonlar yere oturtulursa i ok kolaylar. - Proje kriterlerine uygun su izolasyonu yaplr. zerine tekrar koruma betonu dklr. - Kalplar koymadan demir montajna geilebiliyorsa demir montajna geebiliriz. Veya temel d kalplar proje lleri ve kriterleri dorultusunda uygulamalar yaplr.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi32

3. 6. 3 eitli Kaz ekilleri: Genelde kazlar uygulama ekline gre iki ekilde yaplr: a) El ile yaplan kazlar. b) Makine ile yaplan kazlar. Bu iki grup da kendi aralarnda kollara ayrlr. Bayndrlk ve iskan Bakanl B. Fiyat tariflerinde bunlar bulmak mmkndr. Yaplan kazlar her iki grup iin uyguland alandaki arazi kotlarna gre de ikiye ayrlr. 1. SERBEST KAZILAR Serbest kazlar Arazinin kaz yaplacak blmnn en dk kotuna gre yaplan tesviye kazsdr 2. DERN KAZILAR 2. a. Dar Derin Kazlar 2. b. Geni Derin Kazlar 2. c. zel Kazlar eklinde ayrlmtr. (5. 8. Kaz leri Genel Teknik artnamesine bak. )

Dar Derin Kaz: Genilii 1. 00 mt. den daha dar olan temel vb. gibi serbest kaz altndaki kazlardr. Birim fiyat tarifleri ve ekleri incelendiinde her cins zemin (klas) ile ilgili fiyatlar bulunabilir.

Bu hafriyatlarn dnda kaya hafriyatlar iin patlayc madde kullanlmas vb. durumlara gre fiyatlar vardr. Hafriyat ilerinin lm m cinsinden olup kazlan hacmin hesab yaplr. Bir metraj grubu kaz alannn plankotesi (kotlu kroki) yapldktan sonra, kaz alan dip kotlar karlarak beher kesit iin ayr ayr ve her kotlu noktada elde edilen kaz kesitlerine gre bulunur. Tm bu kaz ileri tarifleri B. Fiyatlarda vardr. Geni Derin Kaz: Genilii 1. 00 m. den fazla olan kazlardr.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 33

Serbest Kaz Hacim Hesab

Kesit No

FS (M)

ARA MESAFE (m.)

V KAZI (M)

1 22.00 1/2 x 22.00 x 3 2 24.65 3 1/2 x 24.65 x 5 3 1.45 2 1/2 x 1.45 x 2

TOPLAM .........................................................96.075 M Geni Derin Kaz Hacim Hesab

Kesit No

FS (M)

ARA MESAFE (m.)

V KAZI (M)

1 10.00 1/2 x 10.00 x 3 = 15.000 2 13.00 3 1/2 x 13.00 x 5 = 32.500 3 14.00 2 1/2 x 14.00 x 2 = 14.000

TOPLAM.................................................................... 61.500 M

Fd3

Fd2 Fd1

antiye El Kitab

MO zmir ubesi34

rnek Kaz Profilleri ve Hesaplamalar.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 35

antiye El Kitab

MO zmir ubesi36

3. 6. 4 Yaplarda Gerekli ksalar: ksalar hafriyat srasnda ok derine inilmesi, kanal vs. gibi imalatlarda hafriyat iersinde allabilmesi vb. iin ve zemin cinsinin akkan olmas nedeniyle zeminin tutulmas ve emniyeti asndan alnan bir dizi nlem olup birim fiyat tariflerinde ak olarak anlatlmtr. Ahap veya elik dikmeler ile levhalardan olumu elemanlar ile gerekli iksa ilemleri tamamlanr. Bu tr imalatlarn hakedilere dahil edilebilmeleri, idare ile yklenici firmann birlikte yapacaklar bir tutanak ile mmkndr.

3. 6. 5 Betonarme Kalp leri: Kalp bina konstrksiyonunda konstrksiyonu oluturan her bir betonarme elemann oluturulmasn salayan ve iine betonarme betonunun dklp ekil almasna yarayan ahap veya elik materyallerden oluan sistemdir. Kalp ileri, genelde ahap ve elik olarak ayrlr. Ahap kalplar; yine ahap dikmeler stne yaplan zgara sisteminin ahap ile kaplanmasyla yaplr; birleim elemanlar ividir. yi bir ahap kalbn imaline projeler iyi irdelenerek balanmaldr. Aksi halde kalp montaj zayiatnn fazlal ekonomiyi olumsuz ynde etkiler. Kalp notlar projelerine uygun olmaldr. Kelerde kalp skm esnasnda betonun krlmamas iin gen ta ile donatlabilir . yi bir kalp su imeyen ral keresteden olur. Gnmzde artk playwood denilen bir nevi yzeyi suya dayankl film kapl kontrplak levhalar kullanlmakta olup ok iyi neticeler alnmaktadr. Yeni kalplarn betonun suyunu emmemesi iin zel yalar ile yalanmas gerekir. Kalplarn dikme grubu ve d kanatlarnn takviyesinin iyi yaplmas lazmdr. elik kalplar ise, sistem olarak ahap kalplar gibidir. eitli firmalarn eitli detaylar ile retimi mevcuttur. elik kalplar, kurulu maliyeti ahap kalplara gre daha fazla olmasna ramen kullanm sresinin uzun olmasndan dolay tercih edilebilir. Ayn zamanda montaj da ahaba gre daha abuk olur.

Bu kalplarn dnda zel kalp sistemleri de mevcuttur. Baz yksek yaplarda, duvar-deme sistemi birlikte Betonarme olarak projelendirilmi olup, bu tr yaplarda altta dikme grubu olmayan ve bu panellerden olumu bir tr (elik) kalp uygulanr. Bu sisteme tnel kalp sistemi denir. Kalp bekleme sresi az olduundan yksek yaplarda tercih edilir. Tm kalp ilerinde, kalp grubu betona deen yzler, hesaplanarak m cinsinden hakedilere ilave edilir. Ayrca kalb tayan iskele grubu da yaplan iskelenin hacmi eklinde hesaplanr. Betonun altndan iskelenin mesnetlendii nokta arasndaki ykseklik, iskele ls olup, iindeki kolon kiri vb. eleman hacimleri bundan dlmez. Kalplarn bakm, her betonlama sonras fra vb. ile temizlemek ve zel kalp yalar ile yalanmak suretiyle yaplr.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 37

KONVANSYONEL KALIP VE SKELES

AHAP KLASK KOLON KALIBI

antiye El Kitab

MO zmir ubesi38

Kalp Plan rnei

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 39

3.6.6 Betonarme Demir ve Hazrlklar: e balamadan nce o i iin betonarme karkas sisteminin neresinde ne miktar demir var

bilmeliyiz Demir kesim cetvellerini ofis ortamnda hazrlayp demir taeronuna verilmelidir. Zayiatn min. olmas iin demir boylar ayarlanmaldr. Demirler birbirleri ile montaj esnasnda ba teli ile balanmaldr. Mmknse antiye mahallinde imalata yakn demirlerin konulacaklar elemanlarn ismine

gre istif edilmelidir. Pasl demirlerin durumu, fralamaya kalkmayn Uygun mukavemetteki (ekme dayanm ve nemli yerlerde kimyasal analizi yaplarak

kontrol edilmi)demir kullanlmal Montajda dikkat edilecek hususlar: - Ek yerleri artmas, pas paylarnn korunmas, homojen yerleim, vibrasyona izin vermeli - Etriye sklatrlmas gibi hem statik hem yapsal straktr etkileyen elemanlara dikkat

edilmelidir. Projeye uygunluunun dikkat edilmelidir. - Temelde topraklama sistemi muhakkak yaplmaldr

Betonarme demirleri projesinde mevcut ller ve adetlere gre antiye mahallinde bklr ve hangi elemana ait olduklar zerine bir iaret ile belirtilerek istiflenir. Bkm esnasnda bilhassa, nervrl gruplarda demirin krlmamas iin bkm yapan kimse daha yava ve itina ile hareket etmelidir. Hazrl biten demirler kalp zerine alnarak yine projesinde belirtilen mahallere ilk nce kiriler monte edilerek yerine indirilir. Tm kiri elemanlar (etriye st ve alt demir-piliye gibi) birbirlerine ba teli ile sk olarak balanr. Bunun dnda ba gerektirmeyen kafes haline getirilmi kiri-etriye grubu da fabrikasyon olarak imal ettirilebilir. Daha sonra deme donatlar ve bilahare tm apolar yerletirilir. Kiri apolarnn aradan beton geecek ekilde yerletirilmesinde yarar vardr. ok sk apo mesnet donats olmas halinde proje mellifi ile de grlerek ikinci sra olarak yaplabilir. Pratikte en ok rastlanan husus, gerekli pas paylarnn verilmemesi ve bilhassa konsol blgelerinde ve kiri stlerindeki geilerde deme demirlerinin baslmasdr. Bunun sonucu deme ve kiri boyunca atlaklar ve konsollarn sarkmas gzlenir. Halbuki basit bir nlem olarak sz konusu yerlere para demirlerden birer sehpa yaplmas, bu istenmeyen hususlar ortadan kaldrr. Ayn ekilde kirilerde de basit beton kpler (2 x 2 x 2 cm ebadnda) imal edilip kiri iine konulabilir. Pas paylar iin her apa uygun eitli plastik apareyler vardr. Bunlarn kullanlmas kolay olduu gibi uygulamada iyi sonular vermektedir.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi40

rnek Temel Plan

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 41

TEMEL LER VE TOPRAKLAMA UYGULAMALARI

antiye El Kitab

MO zmir ubesi42

rnek Kat Donat Plan

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 43

3. 6. 7 Betonarme Betonunun antiyede Hazrlanmas ve Korunmas: BETON DKM nemli hususlardan biri de dkm ileri ve artlardr. Yapm srasna gre u nlemlere dikkat etmeliyiz.

- m3 hesabnn iyi yaplmas - Beton dkmnden nce kalp sulama ii, (scak havalarda ve sa kalplarda nem tar) - Kalbn son kontrol - Demirlerin son kontrol - Gei delikleri - Elektrik tesisat ileri - Beton pompaj ve yeri - Yaz, k hava artlar - Beton dkmndeki sreklilik - zel yaplarda beton dkme (havuz, su depolar gibi) - Gerekli katk maddelerinin ilavesi (akkan, abuk priz yapc, su geirimsiz vs) fabrikada

retimi yapan firmann yetkili biriminin ve yap denetiminin onay ile.

BETONUN KORUNMASI - Su kr. - Scaktan-souktan koruma - Taze beton zerinde ie balama - Kalp alma sreleri

a. Normal deme ve elemanlar b. zellikli betonarme imalatla (kpr; masif demeler; brt betonlar gibi) antiye artlarnda en ok karlalan vazgeilmez bir imalattr. Betonarme betonu mutlak surette kontrol ve denetim altnda ve beton santralleri aracl ile hazrlanmaldr. Konuyla ilgili standart, ynetmelik ve artnamelere titizlikle uyulmas salanmaldr. Unutulmamaldr ki konu, yaadmz deprem felaketlerinin de gsterdii gibi dorudan insan yaamyla ilgilidir. 1. Beton dkmnden nce beton kalitesine gre krma ta-kum veya ykanm akl-kum numuneleri, aratrma laboratuarlarna istenilen miktarda gtrlerek hangi malzemeden ne miktar (hacmen veya arlk olarak) kullanlmas gerektii tespit edilir. Su oran belirlenir. u hususlara dikkat edilmelidir. Bu husus tm beton imalat firmalar tarafndan titizlikle takip edilmektedir. 2. Betonun rselenmeden dkm yerine tanmas 3. Betonun yerinde sktrlmas ve vibrasyonu

antiye El Kitab

MO zmir ubesi44

4. Betonun dkm bittikten sonra korunmas (donmamas, yksek s altnda atlamamas, sulanmas gibi) 1. ve 2. maddelerin yukarda aklamas ksaca yaplmtr. 3. sradaki karm sresi ok nemlidir. Yeterince karmam beton dayanmn yeterince almayacaktr. Mikserler ile yaplan nakliyelerde uzun sreli karm ise betonun ayrmasna ve dolaysyla dayanmn dmesine neden olacaktr. Yerine dklen beton, vibratrler ile veya daha zel durumlarda kalplara titreim veren vibrasyon sistemleri ile sktrlr. Vibratr beton iine normal bir hzla yavaa ve 40-50 cm. aralar ile sokup kartlr. Vibratrn titreimi yapan kafa ksm betonun iine en fazla kendi boyunca sokulabilir. Betona daha fazla daldrlmas halinde vibrasyon etkisini kaybedecektir. ok uzun sreli vibrasyon ise betonu ayrtracandan bu hususa azami dikkat gsterilmelidir. Dkmden sonra, mevsim artlar gz nne alnarak en az 3-5 gn beton sulanmaldr. ok scak havalarda sulama ilemi beton zerine serilmi zel malzeme veya uval paralarn devaml slak tutmak sureti ile yaplrsa daha iyi olur.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 45

ok soukta don olma tehlikesi mevcut ise, beton imalat srasnda, abuk piriz alc katk malzemeleri veya beton iindeki suyun donmamas iin gerekli maddelerin karma ilave edilmelidir. Bunun dnda betonun zerine tala, naylon vb. gibi d etkilerden koruyucu malzemeler serilmelidir. Yeni kan ve uygulamaya konulan yasaya gre her gurup betonarme elmandan dkm srasnda herhangi bir zamanda en az 3 beton numunesi (silindirik veya kp) alnr. Numune rselenmeden laboratuarlara gtrlr. 7 veya 28 gnlk beton numuneler laboratuarlarda krlarak durum bir rapor ile gerekli mracaat makamna bildirilir. Bu konu yap denetim firmalarnca mutlaka takip edilmelidir. Numune alnamayan yap elemannda karot deneyi iin numune alnmas mecburidir. Ancak beton dkmnden nce yap denetim firmasna dkm zamann bildirmek mal sahibi ve vekili yerindeki antiye efine aittir. Beton dkm ile ilgili ana bilgiler yukarda olduu gibidir, ancak bu konu kendi bana aratrma ve gelitirmeye ihtiya gstermekte olup . efliince gerekenlerin yaplmas lazmdr. 3. 6. 8 eitli skeleleri: Adndan da anlalaca gibi normal artlarda bir insann ayakta ulaamayaca her trl imalat iin kullanlan ykseklik yaratc yardmc bir inaat grubudur. eitli firmalarca elik konstrksiyon olarak ve portatif hazrlanabildii gibi eldeki ahap dikmelerden (10 x 10) ve balantlarndan oluur (5 x 10). Yukardan asma iskeleler de kullanlabilir. iskelelerinde her trl emniyet tedbiri alnmaldr. Emniyet kemeri takmadan i iskelesine klmamaldr. rnein;

- skele yrme yerlerinin balar sabitlenmelidir. - Yrme yerlerinin da gelen ksmlarnda emniyet korkuluklar oluturulmaldr. - Tm iskeleyi tayan zemin, dz ve salam olmaldr. - skele da devrilmelere kar payandalar ile takviye edilmelidir. - skele, ana bina ile irtibatlandrlarak stabilitesi salanmaldr. - Metal iskeleler muhakkak toprak hatt ile tehiz edilmelidir.

Birim fiyat teklifi ile verilen ilerde iskele bedeli fiyata dahil edilmemise birim fiyatlara duvar ve tavan i iskelesi olarak iki grupta toplayabiliriz. Duvar i iskeleleri m cinsinden olup kurulan yzeyin tamam llr. Tavan i iskeleleri ise kurulduu hacim olarak llr. Ayn mahalde iskele bedeli bir defa olmak zere tm iler iin denir. Dta yaplan i iskeleleri, birim fiyatlarda ykseklik durumlarna gre kademelendirilmi olup hakedilere ilave ederken bu hususa dikkat edilmelidir.

3. 6. 9 eitli Duvar malatlar: Duvarlar, yma ve blme duvarlar ile ayn gruplarda, dolu, delikli, pres tula, blok tula vb. olarak ayrlr. Hakedilere ilave ederken hangi gruba uygun olduunu tespit ederek lm ve metrajlarn yapmalyz. Yma tr duvarlarn dndaki imalatlar imento-kire harcyla rlr. rme srasnda yatay ve dey dzgnle, kelerde kilitlenme iin gerekenin yaplmasna azami dikkat gsterilmelidir. Duvar kelerine, kap, pencere, gelen yerlere mastar veya dey ipler gererek bu husus salanabilir. Gittike yaylan ve dzgn bir yzey ve s izolasyonu oluturan gaz beton ve prefabrike al pano duvar elemanlar da mevcuttur. Bu tr zel imalatlarn, kendi tantm kitapklarnda gerekli teknik ayrntlar vardr. Firmann teknik elemanlarndan da bilgi almak mmkndr. Son kan s ynetmeliklerinde belirtilen d duvarlardaki s yaltm gnmzde son derece gerekli olduu ve ge kalnm bir uygulama olduunu belirtmemizde fayda umuyorum.

antiye El Kitab

MO zmir ubesi46

3. 6. 10 Sva leri:

Svadan nce yaplacak imalatlar unlardr.

- Elektrik - Tesisat - Kr Kasalar

Svalar binalarn i ve dnda, zerine son kat kaplama malzemesi gelen, imento-kum-kire karm ile hazrlanm ve yerine tatbik edilmi inaat gruplardr. Birim fiyatlarda eitli tip ve fonksiyona uygun olanlar mevcuttur. Hakkedilere ilave edilirken imalata uygun olan pozu seilmelidir. Tm sva ilerinde svann yzeyi m cinsinden hesaplanarak hakkedilere ilave edilir. Svann iyi olmas alt duvar tabakasnn dzgn olmasna baldr. lk kat kaba sva yaplmadan deyde ve svann kalnlnda anolar oluturulur. Bu anolarn ipinde ve aklnde olmas en pratik zmdr. Svalarda kullanlan harlarn karm oranlar; her ne kadar ait olduklar analizlerde bulunuyorsa da pratikte, ileme kolayl asndan karmdaki kirecin (snm) oran arttrlmakta, bu da sva yzeyinde atlaklara neden olmaktadr. Daha sonra bu atlaklar kapatmak iin ikinci bir iilik yaplmas ve akrilik esasl malzeme kullanlmas maliyeti arttrmaktadr. Sva iinde kullanlan kumdaki mil vb. de ayn sonular dourmaktadr. Yaz mevsiminde svanacak yzeylerin ve yaplan svalarn zaman zaman sulanmas gerekir. Bylece ar scaktan meydana gelebilecek atlamalara engel olunabilir. Ayn ekilde gaz beton zerine yaplacak svadan nce sulama yaplmaldr. Daha sonra serpme tabir edilen sulu ve grenli bir tabaka gaz beton zerinde oluturulur. Aksi takdirde su emici olan gaz beton svann suyunu derhal emeceinden yaplan svada dklmelere neden olur. Svadan nce sva altnda kalan elektrik, boru fersi ve su borusu fersi gibi imalatlarn yaplmas lazmdr. Bu yaplmad taktirde svalarda istenmeyen bozulmalar ve tamiratlar olacaktr. D svalar d etkenlere maruz kalacandan daha ok takviyeli harl yani imento oran daha fazla olan svalar olmaldr. Tm sva ilerinde kullanlan kaba ve ince kumlarn mil orannn ok dk ve temiz olmas, denizden kmam olmas lazmdr. Deniz kumuyla yaplan svalarda kumun iinde bulunan tuz, havann nemini srekli alarak daha sonra kusmakta ve svann stnde beyaz pamuklanma (gherile) oluturmaktadr. Dolaysyla daha sonra yaplan kaplamalar, ya dklmekte ya da grnm bozulmaktadr. Bu inaat kaleminde d duvarlarda s yaltmnn nemini e bir kere daha dikkatlerinize sunarz. 3. 6. 11 Ahap malatlar: Binalarda kap, pencere, dolap, banko vb. ile ilgili tm ileri kapsar. Genelde mimari proje ile btnleir. veren idarece veya yklenicinin, projelere uygun olarak hazrlanp idarenin onayna sunduu tatbikat detaylarna gre imalata geilir. Yaplan ilerin tanm B. fiyat ve eklerinde ok eitli olarak mevcut olup, detay hazrlklar safhasnda demenin hangi pozlardan yaplacann belirtilmesi, ileride anlamazlk domasn engeller. Bu imalatlarda da s izolasyonuna son derece dikkat edilmelidir.

3. 6. 12 eitli Demir malatlar: antiye mahallinde veya darda souk demir atlyelerinde sa ve profiller veya kutu profillerden imal edilmi korkuluk, bayrak direi, at aras k kapaklar, su depolar, bkme sa kap kasalar ve benzeri imalatlarn tmdr. Bu imalatlar da dier imalatlar gibi mimari projelerine uygun hazrlanm ve onanm tatbikat detaylar dorultusunda yaplr. lm ekli (KG) olup tart

antiye El Kitab

MO zmir ubesi 47

tutana yaplarak hakedilere dahil edilir. Tutanak ile beraber kullanlan demirlerin metrajlarnn karlmas, birim arlklar ile arplarak hesabi deerinin bulunmas ve tart tutana ile karlatrlmas faydal olacaktr.

3. 6. 13 eitli at leri: Uygulamalarda eitli at ileri mevcuttur. Bunlara rnek olarak; ahap oturtma atlar (latal veya tahta kaplama) elik konstrksiyon atlar (makasl veya dolu gvdeli), ereve sistemleri (fabrika-hangar gibi), uzay kafes sistemleri gsterilebilir. at kaplamalarnn da at cinsine uygun olmas lazmdr. Uzay sistem atlara alaturka veya oluklu (Marsilya tip) kiremit at rts dnlemeyecei gibi yine taahht ilerinde bu tip imalatlarn tamam ileride anlamazla sebebiyet vermeyecek ekilde ve eksiksiz olarak detaylandrlmaldr. in yapm srasnda profil cins ve boylarna, ivi, kaynak, perin, bulon gibi birleim elemanlarnn niteliklerine, adetlerine, bilhassa elik konstrksiyonlarda, elik elemanlarnn mesnetlenme durumlarna dikkat edilmelidir. l birimi; eliklerde tart esasna gre; ahaplarda ise izdm m'sine gredir. (at dndaki konstrksiyonun kaplama ileri, inko ileri, tula duvar, sva vs. gibi. ) Tm elemanlarna ayrca ait olduklar pozlardan deme yaplr. elik at grubunun altnn bo olmas halinde i iskelesi alnr. at sisteminde dikkat edilecek dier bir husus da, zellikle oturtma atlarda belli bir aralk ile aty ana binaya balayan gergi ubuklarnn betonarme sisteminde unutulmamasdr. Ayn ekilde elik konstrksiyon binalarda at dzlemi, varsa duvar dzlemi iinde rzgar balantlar dikkat ve titizlikle imal edilmelidir. Is ynetmelii bu konuda da geerlidir.

3. 6. 14 Bina Pis Su Balantlar: Yaplacak inaatlarda pis su klar ya fosseptik ile veya genel kanalizasyon ebeke sistemi ile balanr. Her iki konumda da pis su k kotlar ile dearja baland kotlar arasnda uyum sz konusudur. ok zel durumlarda Makine Mhendislii branna girmekle birlik