SA-04-06-27_Blok_Mermer_ve_Mermer_Isleme_Sektoru

8/3/2019 SA-04-06-27_Blok_Mermer_ve_Mermer_Isleme_Sektoru

1/27

TRKYE KALKINMA BANKASI A..

Blok Mermer

veMermer leme Sektr

Hazrlayan

mr GEN

Ekim 2004

Ankara


2/27

i

NDEKLER

SayfaNo.

TABLOLAR LSTES ................................................................................................. ii

GR.......................................................................................................................... 1

1. SEKTRN VE RNN TANIMI ........................................................................ 2

2. ARZ VE TALEBE LKN MEVCUT DURUM VE TAHMNLER ........................... 4

2.1. Trkiye Doal Ta Rezervi ............................................................................... 4

2.2. Trkiye Doal Ta retim Durumu ................................................................... 52.3. Trkiye Mermer Plaka ve Fayans Kurulu Kapasitesi ve retim Durumu ......... 8

2.4. Trkiye Doal Ta D Ticareti ....................................................................... 11

2.4.1. hracat....................................................................................................... 11

2.4.2. thalat........................................................................................................ 13

2.5. Mermer leme Yurtii Talebi .......................................................................... 14

2.6. Mermer leme Yurtii Talep Tahmini ............................................................. 15

2.7. Mermer leme Sektr Arz- Talep Karlatrmas ........................................ 16

3. DNYA MERMER SEKTR ............................................................................. 18

3.1. Dnya Mermer Rezervleri............................................................................... 18

3.2. Dnya Doal Ta retimi................................................................................ 18

3.3. Dnya Doal Ta Ticareti ............................................................................... 20

3.3.1. hracat....................................................................................................... 20

3.3.2. thalat........................................................................................................ 22

3.4. Dnya Doal Ta Sektrnn Gelecei.......................................................... 23

4. GENEL DEERLENDRME VE SONU............................................................. 24


3/27

ii

TABLOLAR LSTES

SayfaNo.

Tablo 1: Trkiye letilebilir Mermer Rezervleri........................................................... 5Tablo 2: Trkiye Blok Mermer retimi ........................................................................ 6

Tablo 3: Trkiye Blok Mermer retimi ........................................................................ 7

Tablo 4: 1990-2004 Dnemi Tevik Belgesi Alm Yatrmlarn Durumu.................. 10

Tablo 5: Trkiye Mermer Levha, Plaka ve Fayans retimi ....................................... 11

Tablo 6: 1996-2004 Dnemi Trkiye Mermer hracat .............................................. 12

Tablo 7: 1996-2004 Dnemi Trkiye Mermer thalat ............................................... 13

Tablo 8: 2000-2003 Dnemi Trkiye lenmi Mermer Yurtii Talebi ....................... 14Tablo 9: Trkiye Doal Ta retim Projeksiyonu...................................................... 15

Tablo 10: Trkiye lenmi Mermer Tketim Projeksiyonu ....................................... 16

Tablo 11: Trkiye Blok Mermer retimi .................................................................... 16

Tablo 12: Dnya Doal Ta retiminin Kompozisyonu (2002) ................................. 19

Tablo 13: Dnya Doal Ta Ticareti (Milyon Ton) .................................................... 20

Tablo 14: 2002 Yl tibariyle Dnya Doal Ta hracatnda lk 5 lke (Bin Ton) ...... 21

Tablo 15: Dnya Doal Ta hracat (Bin $).............................................................. 21

Tablo 16: 2002 Yl tibariyle Dnya Doal Ta thalatnda lk 5 lke (Bin Ton)........ 22

Tablo 17: Dnya Doal Ta thalat (Bin $)............................................................... 22

Tablo 18: Dnya Doal Ta Sektr retim, Tketim ve Ticaret Projeksiyonu ........ 23


4/27

1

GR

Doal talar, yzyllar boyunca insan topluluklarnn yaad mekanlarda, yaplarda

ve sanatsal tasarmlarda kullanlarak uygarln simgesi olmutur. Gnmzde

tketim alanlarnn (i ve d dekorasyon, kaldrm ta, d cephe kaplamacl vs.)

oalmas ile birlikte doal talara olan talep de artm ve en cazip sektrlerden biri

haline gelmitir.

lkemiz doal talar asndan olduka ansl bir konumdadr. Maden Tetkik ve

Arama (MTA) Genel Mdrl tarafndan yaplan aratrma ve jeolojik etd

raporlarna gre Trkiyenin mermer rezerv toplam (grnr + muhtemel + mmkn)

5.161 milyon m3tr. Bununla birlikte, lkemizin iletilebilir mermer rezervleri ise 3.872

milyon m3 olup, nemli rezervler Anadolu ve Trakya boyunca geni bir blgeye

yaylmtr. Afyon, Balkesir, Denizli, Tokat, Mula ve anakkale rezervlerin

younlat illerdir. lkemizde 80in zerinde deiik yapda, 120nin zerinde ise

deiik renk ve desende mermer rezervi belirlenmitir.

Trkiye'de doal ta endstrisinde yatrm, retim ve ihracat asndan son 15 ylda

salanan yzde 14 byme hz ile dnya ortalamasnn iki katna yakn bir gelime

salanmtr. 1980'li yllarda 2 milyon dolar olan ihracatmz, 2000 ylnda 187 milyon,

2001 ylnda 224 milyon, 2002 ylnda 304 milyon ve 2003 ylnda da, 431 milyon

dolar seviyesine ykselmitir. Son 5 ylda yllk ortalama yzde 25 ihracat art

yapabilen tek sektr, mermer sektrdr. Mermer sektr ihracatnda yaanan bu

gelimenin nmzdeki yllarda da devam edecei sektr yetkilileri tarafndan tahmin

edilmektedir. Zengin doal kaynaklarnn miktar ve eitliliinden dolay Trkiye

mermer endstrisi, gerek yerli, gerekse yabanc yatrmlar asndan krl ve verimlibir gelecek sunmaktadr.


5/27

2

1. SEKTRN VE RNN TANIMI

Blok mermer retimi, DPT sektr snflandrmasna gre; madencilik sektr, ta,

kum ve kil ocakl alt sektrnde yer almakta iken, mermer levha ve mermer

fayans retimi, imalat sanayii iinde. seramik, kil, ta ve imentodan gereler sanayii

alt ayrmnda ilenmi ta ve mermer rnleri retimi iinde yer almaktadr.

Devlet statistik Enstits Bakanl (DE) tarafndan kullanlan Avrupa Topluluunda

Sanayi rn Snflamasnda blok mermer retimi, inaat iin ta ocakl

(PRODCOM No: 1411) alt ayrmnda yer alrken, mermer levha ve fayans retimi,

tan kesilmesi, ekil verilmesi ve kullanlabilir hale getirilmesi (PRODCOM No: 2696)

alt ayrmnda yer almaktadr.

Bilimsel anlamda mermer, kireta ve dolomitik kiretalarnn scaklk ve basn

altnda bakalama urayarak yeniden kristallenme ile oluan bir metamorfik

kayatr. Kimyasal bileiminde byk oranda kalsiyum karbonat, magnezyum

karbonatn yan sra silisyum dioksit ile deiik metal oksitleri ve silikat mineralleri

bulunur. Mermer, saf kalsiyum karbonat bileiminde olduu zaman beyaz ve yar

saydamdr.

Endstriyel anlamda mermer ise, blok verebilen, kesilip cilalandnda parlayabilen,

dayankl ve gzel grnml her trden talarn (tortul, magmatik, metamorfik)

btn iin kullanlan bir terimdir. Bu tanma gre kalker, traverten, kumta gibi

tortul; gnays, mermer, kuvarsit gibi metamorfik; granit, siyenit, serpatin gibi magmatik

talar da mermer olarak isimlendirilmektedir. Mermer amal kullanlan ve jeolojik

kkenleri olduka farkl olan doal talar arasndaki karmaay nlemek iin mermersektr yerine gittike yaygnlaan Boyutlandrlm Blok Ta tanm

kullanlmaktadr.

Mermer, en fazla tketilen doal tatr. Balca tketim alanlar; inaat sektr ve

dekorasyondur. En geni kullanm alann inaat sektr tekil eder. Binalarn i ve

d kaplamalar, dekorasyon ileri, antlar, heykeller ile ss ve hediyelik eya imalat

nemli tketim alanlarn oluturur. zellikle binalarn i ksmlarnda yer demesi veduvar kaplamalar, merdiven basamaklar, stunlar, mine mutfak ve banyolarda


6/27

3

kullanlr. dekorasyon malzemesi olarak mutfak tezgah, masa, sepha ve eitli

mobilyalarn retiminde kullanlr. Hediyelik eya ve el sanatlar alannda ise, vazo,

biblo, avize, ekerlik, kltablas vs, yapmnda zellikle renkli mermerler

kullanlmaktadr. Ayrca, mezar ve mezar talarnda da nemli miktarda mermer

kullanlmaktadr.

Doal ta sektr, Armonize Sistem Nomanklatrnde 25 ve 68inci fasllarda

snflandrlmtr. 25inci faslda ham kayagan ta, mermer ve granit yer almaktadr.

Bu gruptaki rnler ham ve blok halindedir. 68inci faslda ise kesilmi, ebatlanm ve

ilenmi rnler yer alr.

Doal ta sektrnn alt ayrmnda yer alan mermerlerin Gmrk Tarife ve statistik

Pozisyon (G.T..P.)numaras ise aada verilmitir:

G.T..P. No. Madde smi

25.15 Mermer, traverten, ekosin ve belirgin younluu 2,5 veya daha fazla olan yontulmaya

elverili kireli talar, su mermeri, kabaca yontulmu veya testere ile yahut baka

surette dikdrtgen eklinde (kare dahil) bloklar veya kaln dilimler halinde sadece

kesilmi olsun olmasn kabaca yontulmu

25.16 Granit, porfir, bazalt, gre ve yontulmaya veya inaata elverili talar kabaca

yontulmu veya testere ile yahut baka surette dikdrtgen eklinde (kare dahil)

bloklar veya kaln dilimler halinde sadece kesilmi olsun olmasn kabaca yontulmu

68.02 Yontulmaya veya inaata elverili ilenmi talar (kayagan ta hari) ve mamlleri

(68.01 pozisyonunda yer alanlar hari); tabii talardan (kayagan ta dahil) mozaik

iin kp eklinde talar vb. (takviye edilmi olsun olmasn); tabii talardan (kayagan

ta dahil) suni olarak boyanm granller kk paralar ve tozlar


7/27

4

2. ARZ VE TALEBE LKN MEVCUT DURUM VE TAHMNLER

2.1. Trkiye Doal Ta Rezervi

Dnyann en zengin doal ta rezervlerinin bulunduu Alp kuanda yer alan

Trkiye, renk ve mineral eitliliine sahip mermerler asndan ok byk bir

potansiyele sahiptir. Marmara ve Ege blgeleri bata olmak zere, Trakyadan Dou

Anadoluya kadar tm corafi blgelerde mermer rezervi bulunmaktadr. Maden

Tetkik ve Arama (MTA) Genel Mdrl tarafndan yaplan aratrma ve jeolojik

etd raporlarna gre Trkiyenin mermer rezerv toplam (grnr + muhtemel +

mmkn) 5.161 milyon m3 olup, rezerv dalm aadaki gibidir:

Grnr rezerv miktar : 589 milyon m3

Muhtemel rezerv miktar : 1.545 milyon m3

Mmkn rezerv miktar : 3.027 milyon m3

Toplam potansiyel rezerv miktar : 5.161 milyon m3

Bu mermer rezervlerine traverten, magmatik kkenli kayalar ve mermer olarak

kullanlabilecek niteliklerde dier kayalar da dahildir. Mmkn rezerv miktar,

Trkiye jeoloji harita almalarndaki mermer oluumlarnn tespitine dayanmaktadr.

Ancak, Trkiye doal ta rezerv bilgileri 1966 ylnda MTA Enstits tarafndan

yaplan aratrmalar iermektedir. Dolaysyla aradan geen 40 sene iinde

lkemizde pek ok yeni doal ta rezervinin bulunduu dikkate alndnda, doal ta

rezervlerimizin bu rakamlarn daha da zerinde olaca tahmin edilmektedir.

lkemizin iletilebilir mermer rezervleri ise 3.872 milyon m3 olup, il ve blge baznda

dalm aada verilmitir(Tablo 1).


8/27

5

Tablo 1: Trkiye letilebilir Mermer Rezervleri

Blge / lletilebilir Rezerv

(1.000 m3)Dalm

(%)MARMARA BLGES 1.468.500 37,9Balkesir 1.300.000 33,6Bursa 135.000 3,5Krklareli 33.500 0,9Ege Blgesi 1.026.500 26,5Afyon 135.000 3,5Aydn 9.000 0,2zmir 1.500 0,0Mula 181.000 4,7Ktahya 200.000 5,2Uak 500.000 12,9 Anadolu Blgesi 1.377.000 35,6Ankara 2.000 0,1Eskiehir 960.000 24,8Krehir 165.000 4,3

Nide 250.000 6,5Toplam 3.872.000 100,0Kaynak: DPT, 8.Be Yllk Kalknma Plan, Madencilik zel htisas

Komisyonu Raporu.

nemli rezervler Anadolu ve Trakya boyunca geni bir blgeye yaylmtr. Afyon,

Balkesir, Denizli, Tokat, Mula ve anakkale rezervlerin younlat illerdir.

lkemizde 80in zerinde deiik yapda, 120nin zerinde ise deiik renk ve

desende mermer rezervi belirlenmitir. Uluslararas piyasada en tannm mermer

eitleri Spren, Elaz Vine, Akehir Siyah, Manyas Beyaz, Bilecik Bej, Kaplan

Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo, Milas Leylak, Gemlik Diyabaz ve Afyon

ekerdir.

2.2. Trkiye Doal Ta retim Durumu

lkemizde doal ta retimi 1985 ylnda mermerin maden kanunu kapsamna

alnmasnn ardndan ruhsat gvencesine kavumasyla artmaya balamtr.

Trkiye mermer amal blokta retimine ilikin veriler salkl deildir. Bu konudaki

en salkl veri 1989-1994 yllarn kapsayan ve lke dzeyindeki ocaklarn tek tek

yerinde aratrlmasyla elde edilen DPT-Trkiye Mermer Envanteri Projesinin

sonulardr. Buna gre Trkiyenin 1989 ylnda 320.000 m3 olan mermer blok

retimi, 1990da 366.000 m3, 1991de 428.000 m3, 1992de 481.000 m3, 1993de

488.000 m3 ve 1994te ise 541.000 m3 seviyesine ykselmitir.


9/27

6

Ancak, blok mermer retimine ilikin daha sonraki yllara ait veriler incelendiinde,

sektrdeki veri toplayan ve reten kurumlar (zellikle Maden leri Genel Mdrl,

TMMER ve DE) tarafndan yaynlanan istatistikler arasnda farkllklarn olduu

tespit edilmitir.

almada, gerek retim verileri, gerekse d ticaret verileri arasnda birliin

salanmas amacyla blok mermer retimine ait istatistiklerle ilgili olarak Devlet

statistik Enstitsnn (DE) verilerinin ve dolaysyla DPT tarafndan yaynlanan

Ekonomik ve Sosyal Sektrlerdeki Gelimeler adl almada verilen retim

rakamlarnn kullanlmas balangta kabul edilmitir.

Ancak, almann daha sonraki blmlerinde (d ticaret) Ekonomik ve Sosyal

Sektrlerdeki Gelimelerdeki blok mermer retim rakamlarnn, ihracat

rakamlarndan daha dk olduu gibi elikiler ile karlatmz iin bu almada,

hem kamu kurumu olmas hem de TMMER tarafndan verilen blok mermer

retimlerinde zellikle Maden leri Genel Mdrl,istatisklerinin baz alnmas

dikkate alndnda bu almada da Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl, Maden leri

Genel Mdrlnden alnan veriler kullanlmtr.

Bununla birlikte blok mermer retimine ilikin olarak bilgi vermek amacyla DPT-

Ekonomik ve Sosyal Sektrlerdeki Gelimelerde kullanlan retim istatistikleri de

almada ayrca verilmitir.

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl, Maden leri Genel Mdrlnden alnan blok

mermer retim istatistikleri Tablo 2de verilmitir.

Tablo 2: Trkiye Blok Mermer retimi

Yllar retim (m3) Deiim (%)

2000 1.636.000 -

2001 2.055.000 25,6

2002 1.469.000 -28,5

2003 1.539.000 4,8

Kaynak: Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl, Maden leri Genel Mdrl


10/27

7

Tablodan grld gibi, 2001 ylnda bir nceki yla gre %26 orannda artan blok

mermer retimi, 2002 ylnda zellikle yurtii talepte meydana gelen azalma

sonucunda %29 orannda d kaydetmi, 2003de ise %5 orannda artmtr.

DPT- Ekonomik ve Sosyal Sektrlerdeki Gelimelerde yaynlanan blok mermer

retim istatistikleri incelendiinde, 1990-2001 dneminde blok mermer retimi, 1993,

1994, 2000, 2001 ve 2003 yllar hari olmak zere devaml art gstermitir.

Tablo 3de DE tarafndan yaynlan blok mermer retim verileri yllar itibariyle

verilmektedir.


Yllar retim (m3) Deiim (%)

1990 163.000 -

1991 167.000 2,5

1992 328.000 96,4

1993 217.000 -33,8

1994 204.000 -6,0

1995 282.000 38,2

1996 400.000 41,8

1997 531.000 32,8

1998 602.000 13,4

1999 733.000 21,8

2000 647.000 -11,7

2001 461.000 -28,7

2002 558.000 21,0

2003 545.000 -2,3Kaynak: DPT, Ekonomik ve Sosyal Sektrlerdeki Gelimeler

Bununla birlikte, TMMER (Tm Mermer Doalta ve Makineleri reticileri

Birlii)den alnan retim rakamlar incelendiinde, doal ta (blok mermer) retiminin

1996da 630.000 m3, 1999da 730.000 m3, 2000de 848.000 m3, 2001de 1.000.000

m3, 2002de 1.500.000 m3 ve 2003de ise 2.000.000 m3 gibi olduka yksek bir

dzeyde olduu dikkati ekmektedir.


11/27

8

Bu rakamlardan da anlalaca zere, gerek Maden leri Genel Mdrl gerekse

TMMERden alnan retim rakamlar, DPT rakamlarndan ortalama olarak 2,5-3 kat

daha yksek seviyededir.

Sektrde 500den fazla ocakta blok mermer retimi yaplmakta olup, 800n zerinde

fabrika ve 1.000 civarnda da atlye mermer ileme konusunda faaliyet

gstermektedir. Ocaklarn %90 Anadolunun batsnda, Ege ve Marmara

blgelerinde younlamtr. Mevcut ocaklarn %27si Balkesir, %24 Afyon, %12si

Bilecik, %8i Denizli, %6s Mula ve %4 de Eskiehir ilinde yer almaktadr. Bu

blgelerdeki retim toplam mermer retiminin yaklak olarak %65ini

oluturmaktadr.

Trkiyenin mermer retimi son yllarda byk art gstermitir. zellikle son

dnemde byk firmalarn yapm olduklar yatrmlar sonucu, entegre retim yapan

tesislerin devreye girmesiyle, ilenmi mermer retiminde byk art kaydedilmitir.

Uygulanmaya balanan modern ocak retim yntemleri ve modern teknikler

sayesinde Trkiye, dnya doal ta retiminde lider yedi byk reticiden biri

konumuna gelmitir.

2.3. Trkiye Mermer Plaka ve Fayans Kurulu Kapasitesi ve retim Durumu

Mermer ocandan blok olarak karlan mermerler, mermer ileme tesislerinde

kesme makineleri ile (Yarmalar, STler ve Katraklar) mermer plakalara

dntrlmektedir. Mermer kesme makinelerinde plaka haline getirilmi mermerler,

piyasada istenilen boyutlara getirilmesi (mermer karo ve fayans) amacyla plaka

kesme makineleri tarafndan ilenmektedir.

lkemizde retilen blok mermerlerin nemli bir ksm, gerek entegre mermer

fabrikalar gerekse atlye niteliindeki mermer ileme tesisleri tarafndan plakalar

haline getirilmekte, ve gerek yurt ii gerekse yurt d talebe bal olarak mermer karo

ve mermer fayans olarak retilmektedir.

Trkiyede mermer ileme sektrnde retim tesisleri; yar maml ileyen ve atlyetarz retim yapan kk iletmelerden, entegre retim yapan byk iletmelere


12/27

9

kadar geni bir yelpazeye sahiptir. Entegre nitelikte yaklak 250 civarnda tesis

bulunmakta olup, bu tesisler bata stanbul olmak zere Afyon, zmir, Ankara, Mula,

Bilecik illerinde faaliyet gstermektedir. Orta byklkteki iletmeler ve daha dk

kapasiteli ok sayda irili ufakl atlyeler ise tm illere dalm durumdadr.

Dolaysyla, Trkiyede mermer ileme tesislerinin kapasitelerine ilikin salkl bir veri

bulunmamaktadr. Mermer sektrne ynelik yaplan almalarn bazlarnda,

lkemiz mermer ileme tesislerine ait plaka retim kapasitesinin 6 milyon m2 olduu

tespit edilmitir.

Bu almada, Trkiye mermer ileme tesislerinin retim kapasitesi olarak, Sanayi ve

Ticaret Bakanlnn 1989 yl itibariyle belirlemi olduu 9.454.599 m2/yl mermer

ileme kapasitesi veri olarak alnmtr. Bu kapasite rakamn gncelletirmek

amacyla, Hazine Mstearl, Tevik Uygulama Genel Mdrl tarafndan verilen

yatrm tevik belgeleri dikkate alnm ve kapasite tahmini yaplmtr. Sektre

ynelik kapasite tahmini yaplrken aadaki yntem izlenmitir:

1. 1988-2004 (Ocak-Haziran) dnemine ilikin olarak Tevik Uygulama Genel

Mdrlnden firma baznda ve yatrmn trn ve durumunu (tevik

belgesinin kapatld, iptal edildii ve ak olup olmad) ieren tevik belgeleri

alnmtr.

2. Kapatlan tevik belgelerinde, tevik belgesinde belirtilen retim kapasitesinin

%100 gerekletii kabul edilmitir.

3. ptal edilen tevik belgelerinde, tevik belgelerindeki retim kapasitesi dikkete

alnmamtr.

4. Kapatlmam (ak) tevik belgelerinde ise; tevsi yatrmlarn %100 orannda vebir ylda gerekleecei; komple yeni yatrmlarn %50 orannda ve iki ylda

gerekleecei ngrlmtr.

Tevik belgelerinin durumunu gsteren bilgilerde, tevik belgesinin kapatlmasnn

hangi yl yapld belli olmad iin, sektre ilikin kapasite tahmini yllar itibariyle

yaplamam, ancak, 2002 yl ve sonras iin tahmin yaplmtr.


13/27

10

Tablo 4te Tevik Uygulama Genel Mdrl tarafndan 1988-2004 dneminde

mermer ileme sektrne verilen tevik belgelerinin durumu verilmektedir.

Tablo 4: 1990-2004 Dnemi Tevik Belgesi Alm Yatrmlarn Durumu

Komple Yeni Yatrm Tevsi + Dier TOPLAMYllarKapal Ak Kapal Ak Kapal Ak

1988 355.000 0 0 0 355.000 01989 310.000 0 0 0 310.000 01990 135.000 0 0 0 135.000 01991 0 0 0 0 0 01992 0 0 0 0 0 01993 165.000 0 30.000 0 195.000 01994 0 150.000 0 300.000 0 450.0001995 200.000 495.000 0 60.000 200.000 555.0001996 863.000 1.126.000 0 150.000 863.000 1.276.0001997 2.306.000 2.235.000 0 0 2.306.000 2.235.0001998 1.340.000 1.965.000 580.000 30.000 1.920.000 1.995.0001999 240.000 1.299.000 592.658 240.000 832.658 1.539.0002000 887.500 1.592.000 75.000 319.480 962.500 1.911.4802001 60.000 1.045.000 0 250.720 60.000 1.295.7202002 0 2.962.500 482.370 961.000 482.370 3.923.5002003 0 5.355.000 0 1.574.460 0 6.929.4602004 0 3.450.000 0 690.000 0 4.140.000

Kaynak: HDTM, Tevik Uygulama Genel Mdrl

Bu varsaymlar sonucunda, Sanayi ve Ticaret Bakanlnn 1989 yl itibariyle

belirlemi olduu 9.454.599 m2/yl mermer ileme kapasitesi de dahil olmak zere,

Trkiye mermer ileme sektrne ait retim kapasitesinin 2002 ylnda 23.857.327

m2 olduu tahmin edilirken, kapasitenin 2003 ylnda 25.340.827 m2/yl, 2004te

28.396.537 m2/yl, 2005de ise 31.764.037 m2/yl olaca tahmin edilmektedir.

Trkiye mermer ileme tesislerinin retim rakamlar incelendiinde ise, sektre

ynelik retim rakam konusunda bir aratrmann yaplmad ve mevcut retim

rakamlarnn da salkl ve gvenilir bir yapda olmadn grmekteyiz. Bu almadamermer ileme sektrne ait retim rakamlar verilirken, blok mermer retim

istatistiklerinden faydalanlmtr. Bu amala aada verilen deitirme katsaylar

kullanlarak, m3 olarak verilen blok mermer retiminden hareketle m2 veya ton

baznda mermer ileme retim miktarlar tespit edilmitir.

Mermer ileme retim rakamlar hesabnda kullanlan deitirme katsaylar yledir:

1 m3 = 2,7 Ton


14/27

11

1 m3 = 27 m2

1 Ton = 10 m2

Mermer ileme sektrne ynelik retim rakamlar hesap edilirken, blok mermer

ihracat miktar blok mermer retiminden karlm, ithalat miktar ise eklenmitir.

Bu varsaymlar altnda hesap edilen Trkiye mermer ileme sektr retim rakamlar

Tablo 5de verilmitir.

Tablo 5: Trkiye Mermer Levha, Plaka ve Fayans retimi

retim

Yllar (m2) (Bin Ton)

Deiim

(%)

2000 41.371.000 4.137 -

2001 50.434.000 5.043 21,9

2002 31.201.000 3.120 -38,1

2003 29.075.000 2.908 -6,8

Kaynak: Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanl, Maden leri GenelMdrlnden alnan blok mermer retim istatistikleri kullanlarakhesap edilmitir.

Tablodan da grld gibi 2000 ylnda 41,4 milyon m2 (4.137 bin ton) olan mermerileme retimi, 2001de bir nceki yla gre %22 orannda art gsterirken, 2002de

%38, 2003de de %7 orannda azalarak 2003de 29,1 milyon m2 (2.908 bin ton)

seviyesine inmitir.

Bu retim rakamlar dikkate alndnda, mermer ileme sektrnde kapasite

kullanm oran 2002 ylnda %76, 2003te ise %87 olarak gereklemitir.

2.4. Trkiye Doal Ta D Ticareti

2.4.1. hracat

lkemizde hzla gelien doal ta sektr getiimiz 10 yllk dnem iinde nemli

gelimeler kaydetmitir. 1996 ylnda 319,646 ton blok mermer ve ilenmi mermer

ihra ederek 93,9 milyon $ ihra geliri elde eden Trkiye, 2003 ylnda 2.113.303 ton


15/27

12

ihracat yaparak 431,1 milyon $ ihracat geliri elde etmitir. Trkiyenin 1996-2003

dnemi mermer ihracatnn geliim Tablo 6da verilmitir.

Tablo 6: 1996-2004 Dnemi Trkiye Mermer hracat

GTP No: 25.15 GTP No: 25.16 GTP No: 68.02 ToplamYllar

Bin Ton Bin $ Bin Ton Bin $ Bin Ton Bin $ Bin Ton Bin $

1996 64,6 9.754 85,1 5.020 169,9 79.142 319,6 93.916

1997 102,8 14.665 93,3 4.999 206,2 94.305 402,3 113.969

1998 114,0 17.316 111,4 6.422 237,4 106.016 462,8 129.754

1999 161,7 29.199 86,7 5.247 292,9 122.611 541,3 157.057

2000 254,1 30.076 96,7 4.618 358,8 152.515 709,7 187.209

2001 515,0 53.372 39,2 2.632 443,5 167.800 997,7 223.804

2002 721,5 58.999 182,4 8.207 626,0 237.017 1.529,9 304.223

2003 1.159,4 99.287 156,2 9.303 797,8 322.549 2.113,3 431.139Kaynak: HDTM

Tablodan da grld gibi Trkiye mermer ihracatnn nemli bir blmn (deer

olarak %75-80ini) G.T..P numaras 68.02 olan rnler baka bir ifadeyle ilenmi

mermer rnleri alrken, blok mermer ihracat, toplam mermer ihracatnn %20-25lik

ksmn oluturmaktadr.

GRAFK 1:TRKYE MERMER HRACATININ GELM

2.113

1.530

998

710

541463

402320

0

500

1000

1500

2000

2500

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Bin Ton


16/27

13

Ham-blok mermer, traverten ihracat yaptmz nemli lkeler arasnda Tayvan, in,

talya, Yunanistan ve spanya yer alrken, Avrupa Birliine ye lkelerin bu rn

grubundaki pay %40 civarndadr. lenmi mermer, traverten ihracatnda nemli

pazarlar ise A.B.D., srail, Suudi Arabistan, Tayvan, talya, spanya ve Almanyadr.

Avrupa Birliine ye lkelerin bu rn grubundaki pay %16 civarndadr.

2.4.2. thalat

Trkiyenin doal ta ithalat rakamlar incelendiinde ise, ithalatn gerek miktar olarak

gerekse deer olarak ok dk dzeylerde olduu dikkati ekmektedir. 1996 ylnda

50.552 ton blok mermer ve ilenmi mermer ithal edilerek 19,5 milyon $ ithalat gideri

yapan Trkiye, 2003 ylnda 122.056 ton ithalat yaparak 29,7 milyon $ ithalat gideri

yapmtr. Trkiyenin 1996-2003 dnemi mermer ithalatnn geliimi Tablo 7de

verilmitir.

Tablo 7: 1996-2004 Dnemi Trkiye Mermer thalat

GTP No: 25.15 GTP No: 25.16 GTP No: 68.02 ToplamYllar

Bin Ton Bin $ Bin Ton Bin $ Bin Ton Bin $ Bin Ton Bin $

1996 0,0 10 33,3 6.087 17,2 13.395 50,6 19.492

1997 0,5 80 41,0 8.851 24,3 20.437 65,8 29.368

1998 0,7 132 48,1 10.373 41,4 34.871 90,2 45.376

1999 0,8 130 59,0 12.554 42,4 28.972 102,2 41.656

2000 2,4 515 68,3 11.443 57,0 36.734 127,6 48.692

2001 3,0 1.020 46,1 7.281 34,0 14.693 83,1 22.994

2002 2,8 792 54,9 8.209 38,0 14.826 95,8 23.827

2003 8,1 2.157 59,7 8.568 54,2 18.971 122,1 29.696

Kaynak: HDTM

Tablodan da grld gibi Trkiye mermer ithalatnn nemli bir blmn (deer

olarak %60-65ini) G.T..P numaras 68.02 olan rnler baka bir ifadeyle ilenmi

mermer rnleri alrken, blok mermer ithalat, toplam mermer ithalatnn %35-40lk

ksmn oluturmaktadr.


17/27

14

2.5. Mermer leme Yurtii Talebi

Daha ncede belirtildii gibi, blok mermerden retilen plakalar ve dier boyutlu

rnler, inaatlarda i ve d cephe kaplamasnda,taban demesinde, merdiven

basamanda, denizcilikte, kpetede, tayc stun yapmnda, mutfak tezgahnda,

heykelcilik ve sslemede, hediyelik eya yapmnda, masa, sehpa, lavabo

retiminde, mezar dzenlemeleri ve daha bir ok alanda kullanlmaktadr.

Kullanm alanlarna gre bir sralama yapldnda, doal ta (mermer) en ok taban

demelerinde kullanlmaktadr. kinci sray mezar talar alrken, i ve d duvar

kaplamalarnda ise nemli artlarn olduu dikkati ekmektedir. Doal talarn

kullanm alanlarna gre sralan aada verilmitir:

%Taban Demeleri 36,5Mezar Talar 17,5zel ler 13,0Heykel 10,0 Duvar Kaplamalar 9,5D Duvar Kaplamalar 7,5

Merdivenler 3,5Dier 2,5

Trkiyenin ilenmi mermer (mermer plaka ve fayans) yurtii talep miktarnn 2000-

2003 dnemindeki geliimi aada verilmektedir.

Tablo 8: 2000-2003 Dnemi Trkiye lenmi Mermer Yurtii Talebi

Yllar retim

(m2

)

hracat

(m2

)

thalat

(m2

)

Yurtii Talep

(m2

)2000 41.371.000 3.588.000 570.000 38.353.000

2001 50.434.000 4.435.000 340.000 46.339.000

2002 31.201.000 6.260.000 380.000 25.321.000

2003 29.075.000 7.978.000 542.000 21.639.000


18/27

15

2.6. Mermer leme Yurtii Talep Tahmini

Mermer ileme sektr talep tahmin almas yaplrken TMMER tarafndan

yaplan Mermer Sektr 2004 almasnda yer alan dnya doal ta sektr retim

ve tketim projeksiyonlar kullanlmtr. Bu raporda dnya doal ta retim ve

tketim projeksiyonlarnda kullanlan dnemler arasndaki deiim oranlar, lkemiz

iinde ayn oranda olaca kabul edilerek, blok mermer ve mermer ileme retim ve

tketim rakamlar hesap edilmitir.

Bu varsaymlar altnda mermer retimi ve tketimindeki art oranlar aadaki gibi

olacaktr:

Blok mermer retimi 2005 ylna kadar yllk ortalama %4,5 orannda art

gsterirken, 2005-2010 dneminde yllk ortalama %6,9 orannda artaca,

Blok mermer tketiminin ise 2005 ylna kadar yllk ortalama %6,8 orannda,

2005-2010 dneminde de yine yllk ortalama %6,8 orannda artaca,

lenmi mermer retiminin de blok mermer retimi ve tketimindeki gelimelere

paralel bir ekilde ayn ekilde art gsterecektir.

Blok mermer ticaretinin de 2005 ylna kadar yllk ortalama %20,3 orannda art

gsterirken, 2005-2010 dneminde yllk ortalama %7,1 orannda artacaktr.

Bu varsaymlara gre Trkiye mermer sektr retim ve talep projeksiyonlar

aadaki gibi olacaktr

Tablo 9: Trkiye Doal Ta retim Projeksiyonu

Blok Mermer lenmi MermerYllarM3 Bin Ton M2 Bin Ton

2004 1.608.255 4.342 30.383.375 3.038

2005 1.680.626 4.538 31.750.627 3.175

2006 1.796.590 4.851 33.941.420 3.394

2007 1.920.554 5.185 36.283.378 3.628

2008 2.053.073 5.543 38.786.931 3.879

2009 2.194.735 5.926 41.463.229 4.1462010 2.346.171 6.335 44.324.192 4.432


19/27

16

Tablo 10: Trkiye lenmi Mermer Tketim Projeksiyonu

Yllar retim(m2)

hracat(m2)

thalat(m2)

Yurtii Talep(m2)

2004 30.383.375 9.597.534 652.026 21.437.867

2005 31.750.627 11.545.833 784.387 20.989.181

2006 33.941.420 12.365.588 840.079 22.415.911

2007 36.283.378 13.243.544 899.724 23.939.558

2008 38.786.931 14.183.836 963.605 25.566.700

2009 41.463.229 15.190.888 1.032.021 27.304.361

2010 44.324.192 16.269.441 1.105.294 29.160.045

2.7. Mermer leme Sektr Arz- Talep Karlatrmas

Mermer ileme sektrne ynelik arz-talep karlatrmas yaplrken, mermer ileme

sektrnn retim kapasitesindeki gelimeler, sektrn 1989-2004 dnemindeki

kapasitesinde meydana gelen geliimin, bundan sonraki dnemde de ayn ekilde

devam edecei varsaylmtr. Buna gre, 2004 yl itibariyle 28.396.537 m2/yl

olaca tahmin edilen kurulu kapasitenin, 2004-2010 dneminde yllk ortalama %7,3orannda artaca varsaylarak, kurulu kapasitenin 2005de 32.713.122 m2/yl,

2010da ise 46.597.595 m2/yl olaca tahmin edilmitir. Mermer ileme sektrnn

arz-talep projeksiyonu aada verilmitir(Tablo 11).


YllarToplam Arz

(m2)

Toplam Talep(retim+thalat)

(m2)

K.K.O.(%)

2004 30.478.507 31.035.401 101,8

2005 32.713.122 32.535.014 99,5

2006 35.111.573 34.781.499 99,1

2007 37.685.874 37.183.102 98,7

2008 40.448.917 39.750.536 98,3

2009 43.414.540 42.495.250 97,9

2010 46.597.595 45.429.486 97,5


20/27

17

Tablodan da grld gibi, ilenmi mermer sektrnde toplam arzn, toplam

talebe gre daha dk bir gelime gstermesi nedeniyle, 2003de %87,1

orannda olan kapasite kullanm oran 2004te %100n zerine kaca, daha

sonraki yllarda ise %100n altnda olmakla birlikte bu seviyelere oldukayakn bir dzeyde olaca tahmin edilmektedir.

Ancak, sektrn retim kapasitesi hesap edilirken, yalnzca yatrm tevik belgesi

alan yatrm projeleri dikkate alnm, gerek KOB kapsamndaki yatrmlardaki

gelime gerekse yatrm tevik belgesi almadan mermer ileme tesisleri (zellikle

atlye niteliindeki tesisler) ile ilgili her hangi bir istatistik bulunmad iin kapasitede

bu iyerlerindeki artlar dikkate alnmamtr. Sektrdeki ilgili kiilerle yaplangrmelerde bu kapsamda olan olduka fazla sayda iletmenin sektrde yatrm

yaptn belirtmektedirler.

Dolaysyla, mermer ileme sektrnn arz-talep karlatrmasnda hesap ettiimiz

kapasite kullanm oranlarnn daha dk dzeylerde olduu tahmin edilmektedir.


21/27

18

3. DNYA MERMER SEKTR

3.1. Dnya Mermer Rezervleri

Alp-Himalaya kua iinde kalan Portekiz, spanya, Yunanistan, Trkiye, ran,

Pakistan gibi lkelerde karbonatl kaya (mermer, kireta, traverten ve oniks)

rezervleri bulunmaktadr.

spanya, Norve, Finlandiya, Ukrayna, Rusya, Pakistan, Hindistan, in, Brezilya ve

Gney Afrika, iletilebilir magmatik kaya (sertta) potansiyeli yksek lkelerdir.

Dnya mermer rezervlerine ilikin salkl saysal verilere ulamak olduka gtr.

3.2. Dnya Doal Ta retimi

Doal talarn yap ve dekorasyon malzemesi olarak kullanlmaya balanmas, dnya

doal ta retiminin artmasna neden olmutur. zellikle son on ylda grlen art,

kazanm ve ileme teknolojisindeki gelimelere paralellik gstermektedir. Giderek

daha mkemmel hale getirilen ileme teknikleri ile ta, kolay ve ekonomik olarak

istenen ekilde ilenmekte ve yeni kullanm alanlar bulmaktadr

Doal tatan malzemelerin mimar ve tasarmclar tarafndan daha fazla tercih

edilmesi dnyadaki tketici saysnn artmasna neden olmutur. nemli lde

den piyasa fiyatlar, ekolojik ve estetik grnml malzemelere olan ilginin artmas

da tketimin artmasna yardmc olmutur. Uzmanlar gelecek yllarda bu gelimenin

srecei tahmininde bulunmaktadrlar.

2003 yl itibariyle dnya doal ta blok retimi yaklak olarak 75 milyon ton

dzeyindedir. Dnya doal ta retiminde Asyada inin etkisi, Avrupada ise

Trkiyenin etkisi gze arpmaktadr. Trkiyenin dnya doal ta retimi iindeki pay

yaklak %8dir.

Dnyada ilenmi ta retimi ise 2003 ylnda yaklak olarak 750 milyon m 2dir (2 cm

kalnlnda plaka veya levha olarak).


22/27

19

Dnya doal ta retimi ktalara gre deerlendirildiinde Asya %44 ile birinci srada,

Avrupa ise %42 ile ikinci srada yer almaktadr.

Asya ktasnda bata in olmak zere, Hindistan, ran nemli retim potansiyeli olan

lkelerdir. Avrupa ktasnda ise talya, spanya, Trkiye ve Portekiz doal ta retimi

ve ticaretinde sz sahibi olan lkelerdir.

Dnyada en ok retimi yaplan talar karbonatl talardr. Bu grupta yer alan

traverten ve mermer, dnya doal ta retiminin yaklak olarak %60n

oluturmaktadr(Tablo 12).

Tablo 12: Dnya Doal Ta retiminin Kompozisyonu (2002)

Cins Milyon Ton %

Karbonatl Talar (Mermer, Traverten vb.) 39 57,8

Sisisli (Granit, Bazalt vb.) 25 37,0

Kayrak Ta ve Dierleri 6,5 5,2

Toplam 67,5 100,0Kaynak: Stone 2003

GRAFK 2:DNYA DOAL TA RETM

75

60

47

22

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1986 1996 2000 2003 *

(*): Tahmin

Milyon Ton


23/27

20

3.3. Dnya Doal Ta Ticareti

Dnya doal ta ticareti 2003 ylnda yaklak olarak 27,5 milyon ton olup, bunun

%55i ilenmi rn olarak ilem grmektedir.

Tablo 13: Dnya Doal Ta Ticareti (Milyon Ton)

Yllar Ham Blok lenmi Toplam

1990 5,4 4,8 10,2

1995 7,4 8,1 15,5

2000 10,8 12,0 22,8

2002 12,2 13,1 25,3

Kaynak: TMMER, Trkiye Mermer, Doal Ta ve Makinalar reticileri Birlii.

3.3.1. hracat

Dnya doal ta ihracatnda (miktar baznda) en yksek pay ine ait olurken, bunu

srasyla talya, Hindistan, spanya ve Trkiye izlemektedir.

GRAFK 3:DNYA DOAL TA TCARET

5,4

7,4

10,812,2

4,8

8,1

1213,1

10,2

15,5

22,8

25,3

0

5

10

15

20

25

30

1990 1995 2000 2002

Milyon Ton

Ham Blok lenmi Toplam


24/27

21

Doal ta ihracatnda miktar baznda ilk sray in almasna ramen, dnya doal ta

ticaretinden deer olarak en fazla pay talya almaktadr. inin ihra ettii doal

talar daha ziyade fiyat dk rnler olduu iin, miktar baznda lider olmasna

karlk, deerde alt sralarda yer almaktadr.

Tablo 14: 2002 Yl tibariyle Dnya Doal Ta hracatndalk 5 lke (Bin Ton)

lke Toplam hracat(Ton)

in 5.700.000

talya 3.191.000

Hindistan 2.431.000

spanya 1.843.000

Trkiye 1.469.000

Kaynak: TMMER, Mermer 2004.

2000 yl itibariyle 6 milyar $ olan dnya doal ta ihracat 2001de 5,5 milyar $

dzeyine derken, 2002de bir nceki yla gre %25,7 orannda art gstererek 7

milyar $ seviyesine ykselmitir. 2002 yl itibariyle toplam ihracatn %24,3n blok

doal talar, %75,7sini ise ilenmi doal talar oluturmaktadr. (Tablo 15).

Tablo 15: Dnya Doal Ta hracat (Bin $)GTP NO Tanm 2000 2001 2002

2514.00 Ham Kayagan Ta 65.426 37.259 66.3122515.11 Ham Mermer- Traverten 136.909 171.331 210.1012515.12 Blok Mermer-Traverten 348.239 312.338 441.3842515.20 Ham Ekosin-naata Elverili Kireli Talar 34.440 37.931 44.4002516.11 Ham Granit 447.175 266.137 494.5682516.12 Blok Granit 187.942 121.624 239.8722516.21 Ham Gre 12.089 6.977 22.5792516.22 Blok Gre 17.665 13.362 30.239

2516.90 naata Elverili Dier Ham Talar 118.672 122.761 142.334Blok Doal Ta Toplam 1.337.561 1.089.720 1.691.7896802.10 Karolar,Kpler 117.223 120.946 113.2236802.21 Yontulmu Mermer,Traverten 594.475 588.519 658.1356802.22 lenmi Dier Kalkerli Talar 39.633 40.385 47.4356802.23 Basite Kesilmi Granit 1.153.370 1.019.717 1.488.1276802.29 Basite Kesilmi naata Elverili Dier Talar 71.080 68.748 76.6266802.91 Mermer,Traverten,Su Mermerleri,kesilmi,parlatlm 897.437 824.595 1.027.8846802.92 Dier Kalkerli Talar, kesilmi, parlatlm 134.672 143.096 153.5426802.93 Granit,kesilmi, parlatlm 1.035.173 1.003.425 1.024.0936802.99 Dier Talar 231.714 235.782 261.1136803.00 lenmi Kayagan Ta Mamulleri 429.347 412.820 429.671

lenmi Doal Ta Toplam 4.640.152 4.458.033 5.279.849Genel Toplam 5.977.713 5.547.753 6.971.638

Kaynak: GEME, PC-TAS (Trade Analysis System On Personal Computer)1997-2001 Harmonized System


25/27

22

3.3.2. thalat

Dnya doal ta ithalatnda ise ilk sray, ihracatta olduu gibi, yine in almaktadr.

Bu lkeyi talya izlerken, ABD, Almanya, Japonya, Gney Kore ve Tayvan nemli

ithalat lke olma konumlarn srdrmektedirler.

Tablo 16: 2002 Yl tibariyle Dnya Doal Ta thalatndalk 5 lke (Bin Ton)

lke Blok lenmi Toplam

in 2.546 2.477 69

talya 2.170 1.976 194

ABD 2.083 453 1.630Almanya 1.861 408 1.453

Japonya 1.755 163 1.592

Kaynak: TMMER, Mermer 2004.

2000 yl itibariyle 6,3 milyar $ olan dnya doal ta ithalat 2001de ayn dzeyde

kalrken, 2002de bir nceki yla gre %13,8 orannda art gstererek 7,2 milyar $

seviyesine ykselmitir. 2002 yl itibariyle toplam ithalatn %27,8ini blok doal talar,

%72,2sini ise ilenmi doal talar oluturmaktadr. (Tablo 17).

Tablo 17: Dnya Doal Ta thalat (Bin $)GTP NO Tanm 2000 2001 2002

2514.00 Ham Kayagan Ta 62.215 59.931 64.8282515.11 Ham Mermer- Traverten 199.443 237.330 307.4982515.12 Blok Mermer-Traverten 296.691 267.318 305.6572515.20 Ham Ekosin-naata Elverili Kireli Talar 27.033 46.092 44.5172516.11 Ham Granit 939.085 885.234 944.3342516.12 Blok Granit 204.833 196.245 221.7512516.21 Ham Gre 9.230 10.303 13.689

2516.22 Blok Gre 20.946 20.664 32.0802516.90 naata Elverili Dier Ham Talar 56.621 53.399 64.750Blok Doal Ta Toplam 1.816.097 1.776.516 1.999.1046802.10 Karolar,Kpler 87.937 92.457 83.9956802.21 Yontulmu Mermer,Traverten 404.237 372.635 452.0536802.22 lenmi Dier Kalkerli Talar 40.568 37.690 47.8106802.23 Basite Kesilmi Granit 323.974 348.034 519.3856802.29 Basite Kesilmi naata Elverili Dier Talar 66.600 63.421 69.2116802.91 Mermer,Traverten,Su Mermerleri,kesilmi, parlatlm 840.598 874.182 1.004.8306802.92 Dier Kalkerli Talar, kesilmi, parlatlm 288.862 291.880 318.8996802.93 Granit,kesilmi, parlatlm 1.670.337 1.695.707 1.904.3686802.99 Dier Talar 305.099 305.786 342.5056803.00 lenmi Kayagan Ta Mamulleri 432.922 468.726 460.837

lenmi Doal Ta Toplam 4.461.134 4.550.518 5.203.893

Genel Toplam 6.277.231 6.327.034 7.202.997Kaynak: GEME, PC-TAS (Trade Analysis System On Personal Computer)1997-2001 Harmonized System


26/27

23

3.4. Dnya Doal Ta Sektrnn Gelecei

Trkiye Mermer, Doal Ta ve Makinalar reticileri Birlii (TMMER)in Mermer

2004adl yaynnda dnya doal ta sektrnn nmzdeki dnemdeki gelimeleri

verilmitir. Bu projeksiyonlara gre, 2003 ylnda yaklak 75 milyon ton olan dnya

doal ta retiminin, 2010 ylnda 116 milyon tona, 2025 ylnda ise 320 milyon tona

kaca ngrlmtr. Yine, 2002 yl itibariyle yaklak 736 milyon m2 olan dnya

doal ta tketiminin, 2010 ylnda 1,2 milyar m2ye, 2025 ylnda da 3,4 milyar m2ye

kaca tahmin edilmektedir.

Tablo 18de dnya doal ta sektrne ynelik projeksiyonlar verilmektedir.

Tablo 18: Dnya Doal Ta Sektr retim, Tketim ve Ticaret Projeksiyonu

retim Projeksiyonu (Milyon Ton)Yllar

Ham Artk lenmi Toplam

TketimProjeksiyonu(Milyon m2)

TicaretProjeksiyonu(Milyon m2)

2005 82 34 49 165 903 465

2010 116 47 69 232 1.266 662

2015 163 67 96 326 1.776 942

2020 228 93 135 456 2.490 1.339

2025 320 131 189 640 3.493 1.904

Kaynak: Trkiye Mermer, Doal Ta ve Makinalar reticileri Birlii (TMMER), Mermer 2004.


27/27

4. GENEL DEERLENDRME VE SONU

Yaklak olarak 5,2 milyar m3 toplam rezerve sahip olan Trkiye, dnya doal ta

rezervlerinin %40n oluturmaktadr.

lenmi mermer rnleri (mermer levha ve fayans) byk lde inaat sektrne ve

ihracata bamllk gstermektedir. Son yllarda zellikle lkemizde inaat sektrnn

durgunluk ierisinde bulunmasna ramen, mermer ihracatnda ve mermer ihracat

ierisinde de ilenmi mermer rnlerinin paynda srekli bir art yaanmaktadr.

Nitekim, 1996 ylnda 320 bin ton mermer ihracat karlnda 94 milyon dolar ihracat

geliri elde edilirken, 2003te ihracat miktar 2.113 bin tona, ihracat geliri de 431 milyon

dolar seviyesine (yaklak olarak 5 kat ) ykselmitir. Mermer ihracat ierinde ise

ilenmi mermer rnlerinin pay miktar baznda ortalama %40-50 arasnda iken,

ihracat deeri baznda ortalama %75-80 civarndadr.

Sektrdeki ilgili kii ve kurumlarla yaplan grmelerde gerek blok mermer, gerekse

ilenmi mermer ihracatnn nmzdeki yllarda da nemli oranlarda artaca

beklenmektedir.

Mermer sektrnde yaanan olumlu gelimeler sektrn retim rakamlarndaki

gelimelerden de takip edilebilmektedir. Nitekim, 1985 ylndan nceki yllarda

Trkiyenin mermer retim miktar olduka dk durumda bulunmaktayd (bu

dnemde Trkiye blok mermer retimi 100 bin m3n altnda idi). Ancak, doal ta

retimi, 1985 ylnda mermerin maden kanunu kapsamna alnmasnn ardndan

ruhsat gvencesine kavumasyla birlikte devaml olarak art gsterdii ve 2 milyonm3 seviyelerine kadar ykseldii dikkati eken nemli bir gstergedir.

Documents

SA-04-06-27_Blok_Mermer_ve_Mermer_Isleme_Sektoru