Rodzaje uzależnień – jak im Rodzaje uzależnień – jak im przeciwdziałać, rozpoznawaćprzeciwdziałać, rozpoznawać

i leczyć. i leczyć.

PROFILAKTYKA PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃUZALEŻNIEŃ

BADANIA SZKOLNEBADANIA SZKOLNE

DZIECKO W SIECIDZIECKO W SIECI

CZY DZIECKO SIĘGA PO NARKOTYKI?CZY DZIECKO SIĘGA PO NARKOTYKI?

Narkotyki stały się dostępne wszędzie: na ulicy, Narkotyki stały się dostępne wszędzie: na ulicy, dyskotece, także w szkołach. Wcześniej czy później dyskotece, także w szkołach. Wcześniej czy później kontakt z nimi może się przydarzyć kontakt z nimi może się przydarzyć każdemu dzieckukażdemu dziecku, , także Twojemu. Stanowią realne niebezpieczeństwo, także Twojemu. Stanowią realne niebezpieczeństwo, nawet jeślinawet jeśli dziś myślisz sobie: „mój syn, moja córka dziś myślisz sobie: „mój syn, moja córka nigdy tego nie zrobi”.nigdy tego nie zrobi”.

Powinieneś jednak jako rodzic zdawać sobie sprawę, że Powinieneś jednak jako rodzic zdawać sobie sprawę, że wiele zależy od Ciebie.wiele zależy od Ciebie. Ty możesz mieć ogromny wpływ Ty możesz mieć ogromny wpływ na to, czy Twoje dziecko sięgnie po środki odurzające.na to, czy Twoje dziecko sięgnie po środki odurzające.

Co należy wiedzieć i co należy robić, aby chronić Co należy wiedzieć i co należy robić, aby chronić dziecko przed narkotykami?dziecko przed narkotykami?

Często dzieci wiedzą na temat narkotyków dużo Często dzieci wiedzą na temat narkotyków dużo więcej od nas, rodziców. Nasze informacje wynikają więcej od nas, rodziców. Nasze informacje wynikają z mitów krążących wśród młodzieży i nie są z mitów krążących wśród młodzieży i nie są prawdziwe. Jeśli chcesz być dla dziecka autorytetem prawdziwe. Jeśli chcesz być dla dziecka autorytetem i partnerem podczas rozmów na ten temat, i partnerem podczas rozmów na ten temat, powinieneś:powinieneś:

wykazać się rzetelną wiedzą na temat środków wykazać się rzetelną wiedzą na temat środków odurzających, a by móc obalić fałszywe przekonania, odurzających, a by móc obalić fałszywe przekonania, jakie Twoje dziecko posiada na temat narkotyków;jakie Twoje dziecko posiada na temat narkotyków;

nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze, nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze, wskazujące na zażywanie środków odurzających;wskazujące na zażywanie środków odurzających;

NARKOTYKI = SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE = NARKOTYKI = SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE = ŚRODKI UZALEŻNIAJĄCE = „DRAGI” ŚRODKI UZALEŻNIAJĄCE = „DRAGI”

środki chemiczne pochodzenia roślinnego lub środki chemiczne pochodzenia roślinnego lub syntetycznego, które są zażywane nie w celach syntetycznego, które są zażywane nie w celach leczniczych ani odżywiania się; leczniczych ani odżywiania się;

Zażywane są w celu doraźnego poprawienia sobie Zażywane są w celu doraźnego poprawienia sobie samopoczucia psychicznego, czasem stanu fizycznego.samopoczucia psychicznego, czasem stanu fizycznego.

KLASYFIKACJA ŚRODKÓWKLASYFIKACJA ŚRODKÓW

I. DEPRESANTY - działają hamująco na CUN, dają poczucie I. DEPRESANTY - działają hamująco na CUN, dają poczucie uspokojenia.uspokojenia.

OPIATY (pochodne maku): OPIUM, MORFINA, KODEINAOPIATY (pochodne maku): OPIUM, MORFINA, KODEINA

HEROINAHEROINA

ALKOHOL , ŚRODKI USPOKAJAJACE i NASENNEALKOHOL , ŚRODKI USPOKAJAJACE i NASENNE

KLEJE, AEROZOLE, ROZPUSZCZALNIKI KLEJE, AEROZOLE, ROZPUSZCZALNIKI

II. STYMULANTY - działają pobudzająco na CUN, dają poczucie II. STYMULANTY - działają pobudzająco na CUN, dają poczucie ożywienia.ożywienia.

Amfetamina KokainaAmfetamina Kokaina

Sterydy Kofeina Teina - herbataSterydy Kofeina Teina - herbata

III. HALUCYNOGENY - zmieniają odbiór rzeczywistości (dają III. HALUCYNOGENY - zmieniają odbiór rzeczywistości (dają „odloty”).„odloty”).

Pochodne konopi indyjskich: MARIHUANA, HASZYSZ, Pochodne konopi indyjskich: MARIHUANA, HASZYSZ,

EKSTAZY GRZYBY HALUCYNOGENNEEKSTAZY GRZYBY HALUCYNOGENNE

LSD POCHODNE KAKTUSA LSD POCHODNE KAKTUSA

SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE, CZYLI NA CO NALEŻY SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE, CZYLI NA CO NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ?ZWRÓCIĆ UWAGĘ?

Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Niepokojące objawy będzie Ci ukrywa przed dorosłymi. Niepokojące objawy będzie Ci na pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry na pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt. Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i kontakt. Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać się pomóc dziecku je traktować równie poważnie i starać się pomóc dziecku je zrozumieć. zrozumieć.

Zmiany w zachowaniu:Zmiany w zachowaniu:

nagłe zmiany nastroju i aktywności: okresy wzmożonego nagłe zmiany nastroju i aktywności: okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałościąożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością

nadmierny apetyt lub brak apetytunadmierny apetyt lub brak apetytu

spadek zainteresowania ulubionymi zajęciamispadek zainteresowania ulubionymi zajęciami

pogorszenie się ocen, wagary, konflikty z nauczycielamipogorszenie się ocen, wagary, konflikty z nauczycielami

izolowanie się od domowników, zamykanie się w pokoju, izolowanie się od domowników, zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmówniechęć do rozmów

częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrzaodświeżaczy powietrza

wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotykównarkotyków

bunt, łamanie ustalonych zasad, napady złości, agresjabunt, łamanie ustalonych zasad, napady złości, agresja

nagła zmiana grona przyjaciół na innych, zwłaszcza na nagła zmiana grona przyjaciół na innych, zwłaszcza na starszych od siebiestarszych od siebie

tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia, tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia, używanie tajemniczych określeń podczas rozmów – używanie tajemniczych określeń podczas rozmów – swoistego slanguswoistego slangu

niewytłumaczone spóźnienia, późne powroty lub też niewytłumaczone spóźnienia, późne powroty lub też noce poza domemnoce poza domem

kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu,domu,

kłopoty z pieniędzmi; nie wyliczanie się z reszty, prośba kłopoty z pieniędzmi; nie wyliczanie się z reszty, prośba o pieniążki na cele, na które już rodzice dawalio pieniążki na cele, na które już rodzice dawali

Zmiany w wyglądzie zewnętrznym:Zmiany w wyglądzie zewnętrznym:

nowy styl ubierania sięnowy styl ubierania się

spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, krwawienia z nosa, bóle różnych części ciałakrwawienia z nosa, bóle różnych części ciała

przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źreniceprzekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice

bełkotliwa, niewyraźna mowabełkotliwa, niewyraźna mowa

słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, zapach alkoholu, słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, zapach alkoholu, nikotyny, chemikaliównikotyny, chemikaliów

ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnieślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie

brak zainteresowania swoim wyglądem, nieprzestrzeganie brak zainteresowania swoim wyglądem, nieprzestrzeganie zasad higieny osobistejzasad higieny osobistej

zaburzenia pamięci oraz toku myśleniazaburzenia pamięci oraz toku myślenia

PPrzyczynyrzyczyny sięgania po narkotyki to ciągle sięgania po narkotyki to ciągle namowa i presja kolegów, namowa i presja kolegów, ciekawość oraz nuda.ciekawość oraz nuda.

CO ZROBIĆ, GDY DZIECKO MA JUŻ ZA SOBA CO ZROBIĆ, GDY DZIECKO MA JUŻ ZA SOBA PIERWSZE KONTAKTY Z NARKOTYKAMI?PIERWSZE KONTAKTY Z NARKOTYKAMI?

Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po narkotyki.narkotyki.

Nie możesz wtedy:Nie możesz wtedy:

wpadać w panikę, ani przeprowadzać zasadniczych rozmów z wpadać w panikę, ani przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, gdy ono jest pod wpływem środka odurzającegodzieckiem, gdy ono jest pod wpływem środka odurzającego

udawać, że to nieprawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, udawać, że to nieprawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dzieckubezgranicznie ufać dziecku

wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i że wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi z tym problememsamo sobie poradzi z tym problemem

nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole narkotyków, np. pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów dziecka;odurzających, spłacać długów dziecka;

poddawać się!poddawać się!

Musisz koniecznie:Musisz koniecznie:

wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiaćwysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać

zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki? zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki? Czy powody nie są związane z sytuacją w Waszej Czy powody nie są związane z sytuacją w Waszej rodzinie; Jeśli tak, zastanów się, co można zmienić.rodzinie; Jeśli tak, zastanów się, co można zmienić.

działać; nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże; działać; nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże; SZUKAĆ POMOCY U SPECJALISTÓW!SZUKAĆ POMOCY U SPECJALISTÓW!

wspólnie ze specjalistą i dzieckiem ustalić reguły wspólnie ze specjalistą i dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegaćpostępowania i konsekwentnie ich przestrzegać

zastosować regułę zastosować regułę „ograniczonego zaufania”„ograniczonego zaufania”. Starać . Starać się zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi Twoje dziecko.się zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

To trudny temat dla całej rodziny, dlatego szukaj pomocy To trudny temat dla całej rodziny, dlatego szukaj pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystaj z pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystaj z pomocy terapeuty, a także z terapeuty, a także z doświadczeńdoświadczeń innych rodzin, które innych rodzin, które miały podobne problemy.miały podobne problemy.

Co możesz zrobić, aby zapobiegać?Co możesz zrobić, aby zapobiegać?

Dbaj o dobry kontakt z dzieckiem. Powinieneś jak Dbaj o dobry kontakt z dzieckiem. Powinieneś jak najczęściej:najczęściej:

słuchać i nie lekceważyć jego problemów słuchać i nie lekceważyć jego problemów

służyć radą, nie wyśmiewać, nie krytykować, nie stawiać służyć radą, nie wyśmiewać, nie krytykować, nie stawiać zbyt wysokich wymagańzbyt wysokich wymagań

nie oceniać, nie porównywać z innymi; doceniać starania i nie oceniać, nie porównywać z innymi; doceniać starania i chwalić postępy chwalić postępy

pomagać uwierzyć w siebiepomagać uwierzyć w siebie

uczyć podstawowych wartościuczyć podstawowych wartości

wyrażać zdecydowanie negatywną postawę wobec wyrażać zdecydowanie negatywną postawę wobec narkotykównarkotyków

rozmawiać nie unikając trudnych tematówrozmawiać nie unikając trudnych tematów

poznawać przyjaciół swojego dziecka poznawać przyjaciół swojego dziecka

zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi Twoje dziecko.zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

Badania szkolneBadania szkolne

Ankieta nt. Ankieta nt. "Uzależnienia moim zagrożeniem""Uzależnienia moim zagrożeniem" przeprowadzona wśród uczniów klas VI w przeprowadzona wśród uczniów klas VI w

styczniu 2008r.styczniu 2008r.

Celem badań było min.:Celem badań było min.:* rozpoznawanie skali zagrożenia uzależnieniami * rozpoznawanie skali zagrożenia uzależnieniami tkj.: nikotynizm, alkoholizm wśród uczniów klas tkj.: nikotynizm, alkoholizm wśród uczniów klas

szóstych;szóstych;* analiza zjawiska związanego z ilością czasu * analiza zjawiska związanego z ilością czasu spędzanego przez uczniów przy komputerze;spędzanego przez uczniów przy komputerze;* analiza porównawcza z wynikami z 2006r.* analiza porównawcza z wynikami z 2006r.

Wyniki badańWyniki badań(analiza porównawcza)(analiza porównawcza)

odnotowano utrzymywanie się wskaźników odnotowano utrzymywanie się wskaźników dotyczących poziomu wiedzy związanej ze dotyczących poziomu wiedzy związanej ze środkami psychoaktywnymi (środkami psychoaktywnymi (100% 100% uczniów wie uczniów wie co to są narkotyki); głównym źródłem wiedzy co to są narkotyki); głównym źródłem wiedzy wymienianym przez uczniów jest wymienianym przez uczniów jest szkoła 84 % - szkoła 84 % - wzrost o 32%, wzrost o 32%, telewizja 56% - telewizja 56% - spadek o 20%,spadek o 20%, rodzice 36%, czasopisma 36% rodzice 36%, czasopisma 36% - wzrost o 5% - wzrost o 5% oraz Internet 50% - oraz Internet 50% - wzrost o 22%;wzrost o 22%;2 %2 % uczniów twierdzi, iż doświadczyło sytuacji uczniów twierdzi, iż doświadczyło sytuacji namawiania do spróbowania narkotyku ( to namawiania do spróbowania narkotyku ( to także papieros, alkohol); także papieros, alkohol);

6%6% -- (wzrost o 5% ) badanej populacji przyznaje się do (wzrost o 5% ) badanej populacji przyznaje się do palenia papierosów w okresie 3 miesięcy palenia papierosów w okresie 3 miesięcy poprzedzających badanie; uczniowie zostali poprzedzających badanie; uczniowie zostali poczęstowani papierosem przez kolegów lub poczęstowani papierosem przez kolegów lub samodzielnie je kupili.samodzielnie je kupili.

uczniowie potrafią wskazać w klasie osoby, które mają uczniowie potrafią wskazać w klasie osoby, które mają za sobą próbę palenia;za sobą próbę palenia;

odnotowano mniejszy procent uczniów odnotowano mniejszy procent uczniów 14% 14% - (spadek o - (spadek o 15%), którzy próbowali alkohol; najczęściej próbowanym 15%), którzy próbowali alkohol; najczęściej próbowanym gatunkiem jest gatunkiem jest szampan (10%), piwo (5%), wino (2%), szampan (10%), piwo (5%), wino (2%), wódka (3.5%)wódka (3.5%) ; okoliczności spożywania alkoholu to ; okoliczności spożywania alkoholu to imprezy rodzinne, sylwesterimprezy rodzinne, sylwester (12%), (12%), namowy kolegów namowy kolegów (1%) (1%) oraz samodzielny zakup alkoholuoraz samodzielny zakup alkoholu (2 osoby); (2 osoby);

Czy masz w domu komputer?Czy masz w domu komputer? Jeśli TAK, to ile czasu dziennie spędzasz Jeśli TAK, to ile czasu dziennie spędzasz

przed komputerem?przed komputerem?

Badanie wykazało, iż Badanie wykazało, iż 94%94% (90% - 2006) uczniów posiada w (90% - 2006) uczniów posiada w domu komputerdomu komputer

Czas „spędzany z komputerem” (dziennie): Czas „spędzany z komputerem” (dziennie):

26% 26% badanych - 1 godzina, badanych - 1 godzina,

24% - 24% - od 1 do 2 godzin, od 1 do 2 godzin,

18% - od 18% - od 2 do 3 h,2 do 3 h,

14%14% - od 3 do 4 godzin, - od 3 do 4 godzin,

4% - 4% - ponad 4 godziny dziennie ponad 4 godziny dziennie

8%8% uczniów spędza przy komputerze tylko weekendy lub uczniów spędza przy komputerze tylko weekendy lub rzadko korzysta z tego urządzenia.rzadko korzysta z tego urządzenia.

CYBERUZALEŻNIENIACYBERUZALEŻNIENIACzym jest Internet?Czym jest Internet?

Niełatwo jest odpowiedzieć na pytanie, czym jest Internet. Niełatwo jest odpowiedzieć na pytanie, czym jest Internet. Przede wszystkim zapewnia ono rozmaite typy Przede wszystkim zapewnia ono rozmaite typy komunikacji – tekstową, głosową, video – bez ograniczeń komunikacji – tekstową, głosową, video – bez ograniczeń czasowo-przestrzennych. Sprzyja to tworzeniu się czasowo-przestrzennych. Sprzyja to tworzeniu się społeczności w Sieci, stanowiących kolejny ważny element społeczności w Sieci, stanowiących kolejny ważny element Internetu. To użytkownicy Sieci wpływają na jej wygląd i Internetu. To użytkownicy Sieci wpływają na jej wygląd i sposoby, w jakie się ją wykorzystuje.sposoby, w jakie się ją wykorzystuje.

W kontakcie z Internetem warto pamiętać o kilku faktach:W kontakcie z Internetem warto pamiętać o kilku faktach:

Zalety Internetu znacznie przeważają nad jego wadami;Zalety Internetu znacznie przeważają nad jego wadami;

Ciekawość dziecka jest rzeczą naturalną;Ciekawość dziecka jest rzeczą naturalną;

Anonimowość w Sieci jest tylko pozorna;Anonimowość w Sieci jest tylko pozorna;

Internet jest dobry, źli bywają jedynie ludzie, którzy go Internet jest dobry, źli bywają jedynie ludzie, którzy go używają.używają.

ZagrożeniaZagrożenia

W Internecie istnieje wiele potencjalnych W Internecie istnieje wiele potencjalnych zagrożeń, na które narażone może być zagrożeń, na które narażone może być każdy, zwłaszcza dzieci. każdy, zwłaszcza dzieci.

Do najważniejszych z nich zaliczyć można:Do najważniejszych z nich zaliczyć można:kontakt z nieodpowiednimi treściamikontakt z nieodpowiednimi treściami;;

narażenie na niebezpieczeństwo w prawdziwym świecienarażenie na niebezpieczeństwo w prawdziwym świecie;;

różne formy nękania za pośrednictwem Sieciróżne formy nękania za pośrednictwem Sieci;;

złamanie prawa i/lub narażenie na straty finansowezłamanie prawa i/lub narażenie na straty finansowe..

Warto z dzieckiem Warto z dzieckiem spisać umowęspisać umowę dotyczącą korzystania z dotyczącą korzystania z internetu. To podkreśli ważną dla dziecka świadomość, internetu. To podkreśli ważną dla dziecka świadomość, że doceniacie wagę internetu, ale też zwróci uwagę na że doceniacie wagę internetu, ale też zwróci uwagę na zagrożenia. Przykładowa umowa spisana zagrożenia. Przykładowa umowa spisana wspólniewspólnie z z dzieckiem: dzieckiem:

Jeśli podczas korzystania z Internetu coś mnie zaniepokoi lub przestraszy rozłączę się i jak najszybciej opowiem Wam o tej sytuacji.

Nie będę podawać nikomu w Internecie swojego prawdziwego imienia i nazwiska ani żadnych innych danych, takich jak adres, numer telefonu, nazwa i adres mojej szkoły.

Bez Waszej zgody nie spotkam się z nikim, kogo poznałem przez Internet. Powiadomię Was, jeśli ktokolwiek zaproponuje mi spotkanie.

Nie będę odpowiadać na obraźliwe i agresywne wiadomości.

Obiecuję, że w czasie korzystania z Sieci nie będę posługiwać się wulgarnym językiem.

Dobrze jest określić czas spędzany przy komputerze.

Czas optymalny to:Czas optymalny to:

Dziecko do lat 10 – 30 minut dziennieDziecko do lat 10 – 30 minut dziennie

Młodzież 10 – 18 lat: 1 godzina dziennieMłodzież 10 – 18 lat: 1 godzina dziennie

Dorosły 2 razy po 45 minut dziennieDorosły 2 razy po 45 minut dziennie

Internet a dzieci Internet a dzieci (dane zebrane przez Fundację Dzieci Niczyje):(dane zebrane przez Fundację Dzieci Niczyje):

92%92% dzieci używających Internetu korzysta z dzieci używających Internetu korzysta z serwisów umożliwiających komunikację on-line.serwisów umożliwiających komunikację on-line.

87%87% dzieci podaje obcym swój adres e-mail dzieci podaje obcym swój adres e-mail

64%64% dzieci podaje obcym swój numer telefonu dzieci podaje obcym swój numer telefonu

42%42% dzieci podaje obcym adres zamieszkania dzieci podaje obcym adres zamieszkania

44%44% dzieci przesyła obcym swoje zdjęcie dzieci przesyła obcym swoje zdjęcie

25%25% dzieci spotyka się z obcymi „poznanymi” w dzieci spotyka się z obcymi „poznanymi” w Internecie (!!!)Internecie (!!!)

Gdzie można otrzymać pomoc?Gdzie można otrzymać pomoc?

** pedagog, psycholog szkolnypedagog, psycholog szkolny**Ośrodek Interwencji Kryzysowej ul.Warszawska 14Ośrodek Interwencji Kryzysowej ul.Warszawska 14

** Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna ul.Grudziądzka 8ul.Grudziądzka 8

** Narkotyki – Narkomania Ogólnopolski Telefon Zaufania Narkotyki – Narkomania Ogólnopolski Telefon Zaufania 0801 199 990 0801 199 990

Warto przeczytaćWarto przeczytać:: Ruth Maxwell "Dzieci, Alkohol, Narkotyki"Ruth Maxwell "Dzieci, Alkohol, Narkotyki"

Marzena Pasek "Narkotyki? Na pewno nie moje Marzena Pasek "Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko„dziecko„ . .