REPUBLIKA SRPSKA KOMISIJA ZA KONCESIJE€¦ · Novi Zakon o koncesijama objavljen je 15.07.2013. godine u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupio je na snagu 23.07.2013

REPUBLIKA SRPSKA KOMISIJA ZA KONCESIJE

Save Mrkalja broj 16, tel: 051/490-890, faks: 051/490-481 E-mail: [email protected]

IZVJEŠTAJ O RADU KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE

ZA PERIOD 01.01.2014. - 31.12.2014. godine

Banja Luka, April 2015. godine

1

SADRŽAJ SADRŽAJ .................................................................................................................................. 1

1. UVOD ................................................................................................................................... 3

2. PRAVNI OKVIR KONCESIJA U REPUBLICI SRPSKOJ ................................................ 4

2.1. Zakon o koncesijama ...................................................................................................... 4

2.2. Podzakonska akta ............................................................................................................ 5

2.3. Dokument o politici dodjele koncesija ........................................................................... 6

2.4. Koncesije u odredbama drugih komplementarnih zakona .............................................. 6

3. OSNOVNE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE ............ 7

3.1. Provjera rada Koncesionara ............................................................................................ 8

3.2. Aktivnosti Komisije iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata ................... 8

3.2.1. Rješenja Komisije ........................................................................................................ 8

3.2.2. Provjera rada Koncesionara ....................................................................................... 15

3.2.3. Koncesija za RiTE Stanari ......................................................................................... 16

3.2.3.1. Pregled izvedenih radova u 2014. godini ................................................................ 17

3.2.4. HE „ULOG“............................................................................................................... 17

3.2.5. HE „DABAR“ ........................................................................................................... 18

3.2.6. „GAS-RES“ d.o.o. ..................................................................................................... 18

3.2.7. Realizacija ugovora za izgradnju i korišćenje malih hidroelektrana ......................... 19

3.2.8. Pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji za MHE - u 2014. godini ....... 20

3.2.9. Zaključci .................................................................................................................... 21

3.3. Aktivnosti Komisije iz oblasti mineralnih resursa ........................................................ 21

3.3.1. Rješenja Komisije ...................................................................................................... 21

3.3.2. Pregled zaključenih ugovora prema vrsti mineralne sirovine .................................... 27


3.3.4. Pregled aktuelnih problema, koji su prisutni kod realizacije Ugovora o koncesiji ... 34

3.3.5. Pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa . 36

3.3.6. Pregled isteklih, prestalih sa važenjem i raskinutih Ugovora iz oblasti mineralnih

resursa .................................................................................................................................. 36

3.3.7. Zaključci .................................................................................................................... 37

3.4. Aktivnosti Komisije iz oblasti trgovine i turizma ............................................................. 39


3.5. Aktivnosti Komisije iz oblasti prireĎivanja igara na sreću ........................................... 40


3.6. Aktivnosti Komisije iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara . 40



2

3.6.3. Pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji iz oblasti korišćenja

poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara u 2014. godini .................................................. 45

3.6.4. Zaključci .................................................................................................................... 45

4. KONCESIONA NAKNADA .............................................................................................. 46

5. BUDŽET .............................................................................................................................. 47

5.1. Finansijski prihodi, troškovi i rashodi Komisije za koncesije Republike Srpske ........ 47

5.1.1. Stalna sredstva Komisije za koncesije ...................................................................... 47

5.1.2. Troškovi plata i naknada zaposlenih .......................................................................... 48

5.1.3. Troškovi materijala i usluga....................................................................................... 48

5.2. Godišnji Izvještaj o izvršenju budžeta .......................................................................... 49

6. OSTALE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE .............. 50

6.1. Odnos Komisije sa drugim organima u Republici Srpskoj ........................................... 50

6.2. Saradnja sa domaćim i stranim institucijama................................................................ 50

7. ZAKLJUČAK ...................................................................................................................... 51

3

1. UVOD Izvještaj o radu Komisije za koncesije Republike Srpske (u daljem tekstu Komisija), podnosi se na osnovu člana 60. Zakona o koncesijama Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13). Izvještaj o radu i finansijski izvještaj Komisija podnosi Narodnoj skupštini Republike Srpske najkasnije do 30. Aprila tekude godine za prethodnu kalendarsku godinu.

Prema odredbama Zakona o koncesijama, Izvještaj o radu Komisije sadrži podatke o podnesenim zahtjevima, rješenjima Komisije, broju i vrsti predmeta koje je Komisija razmatrala, kao i druge informacije iz djelokruga rada Komisije, bilo da Komisija postupa po službenoj dužnosti, po zahtjevu nadležnog organa ili zainteresovanog lica.

Izvještajem o radu Komisije obuhvaden je period od 01. Januara do 31. Decembra 2014. godine.

Cilj Izvještaja jeste da informiše Narodnu skupštinu Republike Srpske, kao i ukupnu javnost o radu Komisije, o aktivnostima na implementaciji zakonskih i drugih propisa iz oblasti koncesija, realizaciji ugovora o koncesiji, provjeri rada Koncesionara i sl.

U toku 2014. godine, Komisija je provodila aktivnosti u skladu sa Zakonom o koncesijama i drugim pozitivno-pravnim propisima, kojima se reguliše oblast koncesija u skladu sa osnovnim načelima postupka dodjele koncesija.

Postupak dodjele koncesija zasniva se na načelima transparentnosti, nediskriminacije, tržišne konkurencije, jednakog tretmana ponuđača, slobode kretanja roba i usluga, zaštite javnog interesa, efikasnosti i ekonomičnosti, proporcionalnosti, zaštite životne sredine i ravnopravnosti ugovornih strana.

Proklamovanim načelima postupka dodjele koncesija obezbjeđuje se:

- Unapređenje privrednih aktivnosti putem ulaganja domadeg i stranog kapitala, što sve skupa

treba da ostvari povoljnije ekonomske efekte po Republiku Srpsku;

- Domadim i stranim privrednim društvima da pod jednakim uslovima dobiju pravo korišdenja

javnih dobara, prirodnih bogatstava i drugih dobara od opšteg interesa, kao i pravo na

obavljanje djelatnosti od opšteg ineteresa u skladu sa Zakonom o koncesijama;

- Isti pravni položaj domadih i stranih privrednih društava u postupku dodjele koncesija;

- Jednakost uslova za zaključenje, kao i za raskid ugovora o koncesiji;

- Zaštita javnog interesa u postupku dodjele koncesija;

- Isključivo pravo Republike Srpske da dodjeljuje koncesije, kada se predmet koncesije

realizuje na njenoj teritoriji;

- Ograničeno trajanje koncesionog perioda, čiji je maksimalan rok utvrđen Zakonom i

ugovorom o koncesiji;

- Predaja izgrađenih objekata, uređaja i postrojenja po prestanku koncesije u svojinu

Republike Srpske.

Rad Komisije zasniva se na odredbama Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13), podzakonskim aktima i Dokumenta o politici dodjele koncesije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06).

Rad Komisije u 2014. godini obilježen je brojnim aktivnostima u vezi sa razmatranjem zahtjeva za davanje saglasnosti na prijedloge ugovora o koncesiji i anekse ugovora, zahtjeva za davanje saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti, saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje, prijedloge rješenja o izboru najpovoljnijeg ponuđača u postupku dodjele koncesija, davanje saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture u Koncesionaru u procentu iznad 50%, preuzimanju Registra ugovora o koncesijama od Ministarstva za ekonomske

4

odnose i regionalnu saradnju i ažuriranju istog u skladu sa Pravilnikom o sadržaju i načinu vođenja Registra ugovora o koncesijama.

Angažovanost Komisije je posebno sadržana u kontrolama i provjeri rada Koncesionara na realizaciji zaključenih ugovora o koncesijama u skladu sa članom 58. Zakona o koncesijama.

2. PRAVNI OKVIR KONCESIJA U REPUBLICI SRPSKOJ

2.1. Zakon o koncesijama

Zakonom o koncesijama ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj: 59/13), uređuju se predmet, nadležnost, postupak i uslovi pod kojima se mogu dodjeljivati koncesije u Republici Srpskoj, elementi ugovora o koncesiji, kao i prestanak ugovora o koncesiji, prava i obaveze Koncesionara i Koncedenta, nadležnost Komisije za koncesije i druga pitanja od zanačaja za ostvarivanje prava koncesije.

Cilj zakona je da stvori javan, nediskriminatoran i jasan pravni okvir za utvrđivanje uslova pod kojima se domadim i stranim privredno-pravnim subjektima mogu dodjeljivati koncesije radi privlačenja domadih i stranih investitora i stvaranja ambijenta za snažniji privredni razvoj, te odgovornog upravljanja prirodnim bogatstvima i javnim dobrima u Republici Srpskoj.

Novi Zakon o koncesijama objavljen je 15.07.2013. godine u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupio je na snagu 23.07.2013. godine.

Novim Zakonom o koncesijama regulisan je, između ostalog i postupak za dodjelu koncesija.

Zakonom je dato ovlašdenje, odnosno pravo inicijative da postupak koncesije može pokrenuti nadležni organ, kao i zainteresovano lice. Novi Zakon o koncesijama, kao izuzetak, bez sprovođenja javnog poziva regulisao je pregovarački model u postupku dodjele koncesija u sljededim slučajevima:

- Ponude javnog preduzeda, koje obavlja djelatnosti od opšteg interesa, a čija djelatnost čini predmet koncesije u smislu Zakona o koncesijama;

- Sprovođenja zaključenih sporazuma Vlade ili javnih preduzeda, koji se odnose na realizaciju predmeta koncesije i

- Produženja roka na koji je koncesija dodijeljena.

Komisija za koncesije kao regulatorno tijelo ima funkciju da prati stanje u oblasti koncesija, kao i izvršenje zakonskih i drugih propisa, te predlaže mjere i standarde za unapređenje, kako koncesionih odnosa, tako i zakonodavstva, kojima se regulišu koncesioni odnosi.

U dosadašnjoj primjeni zakona, Komisija je uočila određene nedostatke, koji se odnose na konzistentnost samog zakona, odnosno njegove primjene u praksi.

Osnovna primjedba na novi Zakon odnosi se na institut „Javnog interesa“. Komisija smatra, kao što smo ukazivali i u prethodnom izvještaju, da javni interes kao pravni institut treba da ima ključnu ulogu u sistemu dodjele koncesija, imajudi u vidu predmete koncesionog prava, kao i ciljeve uspostave koncesionih odnosa u Republici Srpskoj.

U sadašnjem Zakonu o koncesijama predviđeno je da se javni interes procjenjuje samo prilikom donošenja odluke o pokretanju postupka dodjele koncesije na osnovu inicijative zainteresovanog lica. Javni interes treba da predstavlja baznu činjenicu za uspostavljanje koncesionih odnosa bez obzira o kom modalitetu dodjele koncesija je riječ. Zbog toga smatramo da javni interes mora da ima konstitutivni karakter i da se aktom nadležnog organa utvrđuje za svaki pojedinačni slučaj dodjele

5

koncesije, bez obzira da li se postupak dodjele koncesije pokrede od strane nadležnog organa, po inicijativi zainteresovanog lica, ili u pregovaračkom postupku.

Nadalje, Komisija smatra da je član 40. Zakona, kojim se definiše ustupanje ugovora o koncesiji tredem licu ili finansijskoj organizaciji, u dijelu koji se odnosi na ustupanje ugovora finansijskim organizacijama, u koliziji sa zakonima koji regulišu ovu oblast (Zakon o bankama, Zakon o mikrokreditnim organizacijama, Zakon o štedno-kreditnim organizacijama i sl.). Navedenim zakonima regulišu se djelatnosti finansijskih organizacija koje su isključivo finansijske prirode.

Zakonom o koncesijama reguliše se pravo koncesija kao pravo obavljanja privrednih djelatnosti korištenjem javnih dobara, prirodnih bogatstava i drugih dobara od opšteg interesa, kao i pravo obavljanja djelatnosti od opšteg interesa.

Zbog toga što finansijske organizacije ne mogu obavljati djelatnosti koje su predmet koncesija ne mogu biti ni titulari ugovora o koncesiji.

Pravilnik o postupku ustupanja ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture Koncesionara („Službeni glasnik Republike Srpske, broj: 65/14), koji je donijela Komisija za koncesije reguliše pitanje zaštite pravnog interesa finansijskih organizacija, kao Kreditora u koncesionim odnosima na način, da imaju pravo podnošenja zahtjeva za davanje saglasnosti za ustupanje ugovora o koncesiji u svoje ime, a za račun Sticaoca kada Koncesionar ne izvršava svoje obaveze prema finansijskoj organizaciji po osnovu ugovora o kreditiranju koncesionog projekta. Ovakvom pravnom regulacijom daje se pravo aktivne legitimacije finansijskim organizacijama, da pokrenu postupak za ustupanje ugovora o koncesiji novom Koncesionaru, ali ne i da stiču pravo koncesije na osnovu ustupanja koncesionog ugovora.

Komisija smatra da član 40. Zakona o koncesijama treba redefinisati na isti način kako bi bili usaglašeni zakonski i podzakonski akti s jedne strane, a sa druge strane da se obezbijedi zakonom zaštita pravnog interesa finansijskih organizacija.

Komisija takođe skrede pažnju na provođenje člana 67. Zakona o koncesijama, kojim se privrednim društvima koja obavljaju djelatnost koristedi javna dobra, prirodna bogatstva i druga dobra od opšteg ineteresa, a nemaju zaključen ugovor o koncesiji obavezuju da podnesu ponudu za dodjelu koncesije u roku od 6 mjeseci od dana stupanja na snagu Zakona o koncesijama. Polazedi od činjenice da je obavljanje privredne djelatnosti korištenjem javnog, prirodnog ili drugog dobra od opšteg interesa isključivo predmet koncesionog prava, potrebno je angažovanje nadležnih institucija, a prije svih Vlade Republike Srpske, da svi privredni subjekti, koji obavljaju navedenu djelatnost se stave pod režim koncesija. Takođe je važno naglasiti nadležnost inspekcijskih organa, da preduzmu mjere inspekcijskog nadzora prema navedenim privrednim subjektima.

2.2. Podzakonska akta

U skladu sa članom 59. i članom 68. Zakona o koncesijama, Komisija je uz saglasnost Vlade Republike Srpske donijela sljededa podzakonska akta:

- Pravilnik o postupku ustupanja ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture Koncesionara;

- Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja Registra ugovora o koncesiji i - Pravilnik o izmjenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji

radnih mjesta.

Donošenje navedenih podzakonskih akata je bilo potrebno zbog činjenice, da je u međuvremenu stupio na snagu novi Zakon o koncesijama.

6

Pored navedenih, Komisija u svom radu primjenjuje i druga podzakonska akta kojima se uređuje organizacija, djelokrug rada Komisije, vođenje postupaka, postupanja Komisije u predmetima iz njene nadležnosti, kao što su:

- Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u Komisiji za koncesije Republike Srpske;

- Pravilnik o platama i naknadama zaposlenih u Komisiji za koncesije Republike Srpske; - Poslovnik o radu Komisije za koncesije Republike Srpske; - Pravilnik o uslovima i načinu korištenja službenih vozila; - Etički kodeks za članove i zaposlene u Komisiji za koncesije Republike Srpske.

2.3. Dokument o politici dodjele koncesija

Komisija za koncesije je uz saglasnost Narodne skupštine Republike Srpske, donijela Dokument o politici dodjele koncesija („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06).

Dokumentom o politici dodjele koncesija daje se opis privrednih sektora u kojima se putem koncesija mogu ustupiti na korišdenje: prirodni resursi, dobra u opštoj upotrebi, ili obavljati djelatnosti od opšteg interesa.

Dokument o politici dodjele koncesija daje sveobuhvatan i perspektivan pogled na raspoložive resurse i privredne kapacitete, s ciljem njihovog održivog korišdenja u komercijalne svrhe.

Najznačajniji ciljevi koji se žele postidi Zakonom o koncesijama i Dokumentom o politici dodjele koncesija su: plasman domadeg ili stranog kapitala u investicione projekte, povedanje kvantiteta i kvaliteta proizvoda i usluga, angažovanje domadih proizvodnih i uslužnih kapaciteta, povedanje izvoza, povedanje fiskalnih prihoda, unapređenje standarda poslovanja po svjetskim i evropskim kriterijumima, transfer tehnologije i sl.

Imajudi u vidu da je donesen Zakon o koncesijama, Komisija priprema novi Dokument o politici dodjele koncesija, kako bi se aktuelizirala politika dodjele koncesija i uskladila sa novim Zakonom o koncesijama.

Prijedlog novog Dokumenta o politici dodjele koncesija, Komisija de uputiti Narodnoj skupštini na usvajanje.

2.4. Koncesije u odredbama drugih komplementarnih zakona

Komisija je analizirala zakonska i podzakonska akta prema potencijalnim predmetima koncesije i uočila da postoje određene neusklađenosti pozitivnih zakonskih propisa i Zakona o koncesijama, a koji stvaraju određene probleme u postupku dodjele koncesija, odnosno realizaciji koncesionih ugovora.

Komisija smatra da je potrebno pristupiti harmonizaciji pozitivno-pravnih propisa, kako bi se prevazišla kolizija u samoj zakonodavnoj materiji, koja pravno reguliše pitanje korištenja prirodnih resursa i dobara u javnoj upotrebi, kako bi njihovo korištenje postalo racionalnije i ekonomičnije za Republiku Srpsku.

Smatramo da se određenim zakonskim aktima daje pravo, ili ovlaštenje korištenja prirodnog resursa čije korištenje, odnosno eksploatacija, je isključivo zakonodavna materija Zakona o koncesijama.

Primjer za navedeno je vađenje šljunka, pijeska i kamena iz korita vodotoka na osnovu izdatih vodnih akata. Navedenim vodnim aktima se daje odobrenje za uređenje korita vodotoka u skladu sa usvojenim Programima uređenja istih, što predstavlja zakonodavnu materiju Zakona o vodama.

7

Vađenje materijala iz vodotoka (šljunka, pijeska, kamena) prema programu uređenja vodotoka je koncesiono pravo utvrđeno Zakonom o koncesijama. Zbog toga što je vađenje materijala iz vodotoka, u svrhu eksploatacije, pravo koje se stiče na osnovu Zakona o koncesijama i ne može se sticati na osnovu Zakona o vodama (osim u slučaju uređenja korita vodotoka bez prava na eksploataciju) potrebno je pristupiti usklađivanju navedenih zakonskih akata kako bi se izbjegla nelegalna eksploatacija.

Postoji potreba, i u drugim oblastima, usklađivanja pozitivno-pravnih propisa sa propisima koji regulišu koncesiono pravo i osnovna načela politike dodjele koncesija u Republici Srpskoj.

Harmonizacija pravne regulative treba da osigura pravnu sigurnost u pogledu dodjele koncesija, kao važnu komponentu u sprovođenju politike dodjele koncesija.

3. OSNOVNE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE

U dosadašnjem radu, Komisija je ukupno održala 507 (petstotinasedam) sjednica, od čega je u 2014. godini, održala 46 (četrdesetšest) sjednica. Aktivnosti Komisije na sjednicama su bile usmjerene na rješavanje zahtjeva o davanju saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti, o davanju saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje, o davanju prijedloga rješenja o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli koncesije, otvaranje i vrednovanje prispjelih ponuda po javnom pozivu za dodjelu koncesije, o davanju saglasnosti na Prijedlog ugovora o koncesiji i anekse ugovora o koncesiji, o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjenu vlasničke strukture u Koncesionaru, u skladu sa Zakonom i Pravilnikom, kao i davanje mišljenja, koja su prema Komisiji, u skladu sa propisanim procedurama, uputila resorna ministarstva, Koncesionari, druge institucije, te pravna i fizička lica, razmatranje izvještaja izvršenih provjera rada Koncesionara, izrada opštih akata Komisije u skladu sa novim Zakonom o koncesijama.

U 2014. godini od strane resornih ministarstava, Vlade Republike Srpske, Koncesionara, te značajnog broja pravnih i fizičkih lica, upudeno je 219 (dvijestotinedevetnaest) zahtjeva, i nakon njihove analize i razmatranja Komisija je donijela:

- 8 Rješenja o davanju saglasnosti na studiju ekonomske opravdanosti;

- 5 Rješenja o davanju saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje;

- 4 Rješenja o odobravanju Javnog poziva za dodjelu koncesije;

- 13 Prijedloga rješenja Vladi Republike Srpske o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli

koncesije;

- 17 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji;

- 1 Rješenje o davanju prethodne saglasnosti na Prijedlog ugovora o koncesiji;

- 1 Rješenje o odbijanju zahtjeva za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora;

- 23 Rješenja o davanju saglasnosti na anekse ugovora o koncesiji;

- 9 Rješenja o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjenu vlasničke

strukture u Koncesionaru;

- 1 Rješenje Komisije kojim se odbacuje ponuda na Javni poziv;

- 1 Rješenje Komisije o stavljanju van snage prethodnog rješenja;

- 2 Rješenja o davanju saglasnosti za vođenje pregovora sa ponuđačima;

- 1 Rješenje o davanju saglasnosti za pokretanje pregovaračkog postupka;

- 2 Nepotpuna predmeta su vradena na dopunu i doradu;

- 14 Mišljenja koja su tražena od strane ministarstava, pravnih i fizičkih lica;

8

- 77 Odgovora na razne upite od strane resornih ministarstava, pravnih i fizičkih lica;

- 40 Internih Odluka Komisije za koncesije.

Komisija je u 2014. godini usvojila sljedeća dokumenta:

- Pravilnik o postupku ustupanja ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture Koncesionara;

- Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja Registra ugovora o koncesijama i - Uputstvo o procjeni Javnog interesa.

3.1. Provjera rada Koncesionara

Komisija za koncesije je obavila vedi broj provjera rada Koncesionara, ukupno 262 (dvijestotinešezdestdvije) provjere iz oblasti energetike, mineralnih resursa, poljoprivrede, te kontrolu jednog ugovora zaključenog iz oblasti igara na sredu. U vezi s tim, izvršena je provjera rada Koncesionara ili su dostavljeni izvještaji Koncesionara o realizaciji koncesionih projekata, i to:

- 58 Koncesionara i 106 ugovora iz oblasti energetike; - 74 Koncesionara i 88 ugovora iz oblasti mineralnih resursa; - 61 Koncesionara i 67 ugovora iz oblasti poljoprivrede; - 1 Koncesionar i 1 ugovor iz oblasti igara na sredu.

Nakon svih obavljenih provjera sačinjeni su zapisnici, te dostavljeni izvještaji nadležnim ministarstvima.

O obavljenim provjerama rada Koncesionara više de biti riječi u dijelu izvještaja koji se odnosi na analizu stanja u pojedinim sektorima.

3.2. Aktivnosti Komisije iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata

3.2.1. Rješenja Komisije

U toku 2014. godine, Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva uputilo je 39 (tridesetdevet) zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata, a Komisija je donijela i uputila Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva:

- 4 Rješenja o davanju saglasnosti na Studiju ekonomske opravdanosti; - 2 Rješenja o odobravanju Javnog poziva za dodjelu koncesije; - 1 Rješenje o davanju saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje; - 1 Rješenje kojim se odbacuje ponuda pristigla na Javni poziv; - 1 Rješenje o davanju saglasnosti za pokretanje pregovaračkog postupka; - 6 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesijama; - 5 Prijedloga rješenja o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli koncesije; - 5 Rješenja o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke

strukture; - 14 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji.

9

Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva je dostavilo 9 (devet) zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata u 2014. godini.

U tabelama 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9. i 10. dat je pregled zaključenih ugovora, rješenja i zaključaka Komisije u 2014. godini iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata.

Tabela 1. - Pregled zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:

r/b

Koncesionar

Predmet

Br. Ugovora

Datum zaključenja

Ugovora

1. „MH ELEKTROPRIVREDA ZP ELEKTRODISTRIBUCIJA“ a.d. Pale

Izgradnja i korišdenje MHE „Mesidi-Nova“, snage 4,9 MW,

na rijeci Prači 05.05/020-913/14 14.04.2014.

2. „BUK“ d.o.o. Istočno Sarajevo

Izgradnja i korišdenje MHE „Podivič“, snage 1,35 MW na

Kasindolskoj rijeci 05.05/360-32-4/14

29.04.2014.


Izgradnja i korišdenje MHE „Samar“, snage 0,95 MW na

Kasindolskoj rijeci 05.05/360-32-2/14 29.04.2014.


Izgradnja i korišdenje MHE „Slapi“, snage 0,925 MW na

Kasindolskoj rijeci 05.05/360-32-3/14 29.04.2014.

5. „RUDING“ d.o.o. Istočno Sarajevo

Izgradnja i korišdenje MHE „Željeznica 1“, snage 0,75 MW

na rijeci Željeznici 05.05/020-1113/14 12.05.2014.


Izgradnja i korišdenje MHE „Željeznica 2“, snage 0,75 MW

na rijeci Željeznici 05.05/020-1114/14 14.05.2014.

7.

„ZP HIDROELEKTRANE NA VRBASU-BOČAC 2“ a.d. Mrkonjid Grad

Izgradnja i korišdenje MHE „Bočac 2“, snage 8,76 MW na

rijeci Vrbas

05.05/020-3161-3/13

28.05.2014.

8. „MEGA ELEKTRIK“ a.d. Banja Luka

Izgradnja i korišdenje MHE „Žiraja II“, snage 0,9 MW na

rijeci Žiraji 05.05/360-84-5/14 09.06.2014.

9. „MAJNEX“ d.o.o. Pale Izgradnja i korišdenje MHE

„Gornje Pale“, snage 1,66 MW na rijeci Bistrici

05.05/360-221-6/14

14.11.2014.

Ukupno je zaključeno 9 (devet) ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata.

10

Tabela 2. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:

r/b Predmet Status Lokacija Datum

donošenja Rješenja

1. Studija ekonomske opravdanosti za izgradnju HE „Mesidi-Nova“

Data saglasnost na studiju Na rijeci Prači,

opština Rogatica 05.02.2014.

2.

Studija ekonomske opravdanosti za izgradnju druge i trede faze MHE „Divič“

Data saglasnost na studiju Na rijeci Vrbanji 21.05.2014.

3. Studija ekonomske opravdanosti za izgradnju i korištenje HE „ULOG“

Data saglasnost na studiju Na rijeci Neretvi 22.05.2014.

4. Studija ekonomske opravdanosti za izgradnju MHE „Žeželja“

Data saglasnost na korigovanu studiju

Na rijeci Žeželji 19.06.2014.

Ukupno su date 4 (četiri) saglasnosti na Studiju ekonomske opravdanosti iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 3. - Rješenja Komisije o odobravanju Javnog poziva iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1. Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju MHE „Žiraja II“, snage 0,9 MW

Odobren Javni poziv Na rijeci Žiraji, opština Teslid

21.01.2014.

2. Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju i korištenje MHE „Gornje Pale“, snage 1,66 MW

Odobren Javni poziv Na rijeci Bistrici,

opština Pale 28.05.2014.

Ukupno su date 2 (dvije) saglasnosti na Javni poziv iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata.

Tabela 4. - Rješenja Komisije za davanje saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1.

Saglasnost na dokumentaciju za javno nadmetanje za dodjelu koncesije za izgradnju i korištenje MHE „Medoš“, snage 3,975 MW

Data saglasnost Na rijeci Drinjači, opština Zvornik

13.08.2014.

11

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost na dokumentaciju za javno nadmetanje iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 5. - Rješenja Komisije kojima se odbacuju ponude pristigle na Javni poziv iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1. Ponuda na Javni poziv za dodjelu koncesije za izgradnju i korištenje MHE „Medoš“

Odbacuje se ponuda na Javni poziv ponuđača privrednog društva

„Medos“ d.o.o. Zvornik, zbog nepotpunosti i

neurednosti dostavljene dokumentacije

Na rijeci Drinjači, opština Zvornik

22.10.2014.

Ukupno je dato 1 (jedno) Rješenje Komisije kojim se odbacuje ponuda pristigla na Javni poziv iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 6. - Rješenja Komisije za koncesije za davanje saglasnosti za pokretanje pregovaračkog postupka iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1.

Saglasnost za pokretanje pregovaračkog postupka za produženje koncesionog perioda za izgradnju i korištenje HE „ULOG“

Data saglasnost HE „ULOG“, na rijeci

Neretvi 26.03.2014.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost za pokretanje pregovaračkog postupka iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 7. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:

r/b Koncesionar Predmet Status Datum


1. „RUDING“ d.o.o. Itočno Sarajevo

Izgradnja i korišdenje MHE „Željeznica 1“ snage 0,75 MW i MHE „Željeznica 2“ snage 0,75 MW na rijeci

Željeznici, opština Istočna Ilidža

Saglasnost za zaključenje ugovora

18.02.2014.

12

2. „BLAUTAL NATURENERGIE GMBH“ Njemačka

Izgradnja i korišdenje MHE „Podivič“, snage 1,35 MW, MHE „Slapi“, snage 0,925

MW i MHE „Samar“, snage 0,95 MW na Kasindolskoj

rijeci


18.02.2014.

3.

MH „ERS“ MP, ZP „ELEKTRODISTRIBUCIJA“ a.d. Pale

Izgradnja i korišdenje MHE „Mesidi-Nova“, snage 4,9

MW, na rijeci Prači, opština Rogatica


21.03.2014.


Izgradnja i korišdenje MHE „Žiraja II“, snage 0,9 MW,

na rijeci Žiraji, opština Teslid


27.03.2014.

5. „MAJNEX“ d.o.o. Pale

Izgradnja i korišdenje MHE „Gornje Pale“, snage 1,66

MW, na rijeci Bistrici, opština Pale


11.09.2014.

6. „MINECO“ Ltd London, Velika Britanija

Izgradnja i korišdenje MHE „Medoš“, snage 3,975 MW,

na rijeci Drinjači, opština Zvornik


22.10.2014.

Ukupno je dato 6 (šest) saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 8. - Prijedlozi rješenja Komisije o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli koncesije iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:




Izgradnja i korišdenje MHE „Podivič“, snage 1,35MW, MHE „Slapi“, snage 0,925

MW i MHE „Samar“, snage 0,95 MW na Kasindolskoj

rijeci


18.02.2014.


Izgradnja i korišdenje MHE „Željeznica 1“, snage 0,75

MW i „Željeznica 2“, snage 0,75 MW na rijeci Željeznici


18.02.2014.


Izgradnja i korišdenje MHE „Žiraja II“, snage 0,9 MW

na rijeci Žiraji


27.03.2014.

4. „MAJNEX“ d.o.o. Pale

Izgradnja i korišdenje MHE „Gornje Pale“, snage 1,66

MW, na rijeci Bistrici, opština Pale


11.09.2014.

13

5. „MINECO“ Ltd London, Velika Britanija

Izgradnja i korišdenje MHE „Medoš“, snage 3,975 MW

na rijeci Drinjači, opština Zvornik


22.10.2014.

Ukupno je dato 5 (pet) Prijedloga rješenja o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli koncesije iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 9. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1. „ETA“ d.o.o. Zvornik

Prenos prava na koncesiju na novoosnovano

koncesiono preduzede „ETA ENERGY“ d.o.o. Zvornik za izgradnju 4 MHE: „Ispod Kušlata“,

„Čajkuša“, „Medaševac“ i „Barski potok“

Data je saglasnost na prenos

18.06.2014.

2. „OMORIKA P.E.T.“ d.o.o. Doboj


koncesiono preduzede „OMORIKA MHE“ d.o.o.

Doboj za izgradnju 3 MHE: „Kušlat“, „Parni Lug“,

„Pedina-Tišda“


08.07.2014.



koncesiono preduzede „BUK“ d.o.o. Istočno

Sarajevo za izgradnju 3 MHE: „Podivič“, „Slapi“ i

„Samar“


31.07.2014.

4. „COMSAR ENERGY HIDRO“ d.o.o. Banja Luka

Promjena vlasništva u koncesionom društvu

„COMSAR ENERGY HIDRO“ d.o.o. Banja Luka. Prenos 100% vlasništva sa

„COMSAR ENERGY TRADING“ d.o.o. Banja

Luka na „COMSAR HYDRO HOLDING LIMITED“

Nikozija, Kipar.

Data je saglasnost na promjenu

vlasništva 16.10.2014.

14

5. „EOL PRVI“ d.o.o. Nevesinje

Promjena vlasničke strukture u konc.pred.

„EOL PRVI“ sa sadašnjeg vlasnika privrednog

društva „OMEGA PLUS“ d.o.o. Beograd na novog

vlasnika „KERMAS ENERGIJA“ d.o.o. Zagreb

Data je saglasnost za promjenu

vlasničke strukture

05.12.2014.

Ukupno je dato 5 (pet) Rješenja o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata. Tabela 10. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1. HE „BISTRICA“ d.o.o. Foča Izgradnja MHE „Janjina J-

1“ na rijeci Janjini

Saglasnost za zaključenje Aneksa

VI ugovora

21.01.2014.

2. „ETA“ d.o.o. Zvornik Izgradnja MHE „Ispod

Kušlata“ na rijeci Drinjači


III ugovora 13.02.2014.

3. „HIDROENERGY“ d.o.o. Gacko Izgradnja MHE „Sutjeska

S-3“ na rijeci Sutjesci


I ugovora 13.02.2014.

4. „HIDROENERGY“ d.o.o. Gacko Izgradnja MHE „Jabušnica S-J-2“ na rijeci Jabušnici

Saglasnost za zaključenje aneksa

I ugovora

13.02.2014.


Izgradnja MHE „Žeželja“ na rijeci Žeželji



6. „HIDROENERGY“ d.o.o. Gacko Izgradnja MHE „Jabušnica S-J-3“ na rijeci Jabušnici


III ugovora

18.06.2014.

7. „OMORIKA-MHE“ d.o.o. Zvornik Izgradnja MHE „Pedina-Tišda“ na rijeci Drinjači


II ugovora 09.07.2014.

8. „OMORIKA-MHE“ d.o.o. Zvornik Izgradnja MHE „Parni lug“

na rijeci Drinjači



9. „OMORIKA-MHE“ d.o.o. Zvornik Izgradnja MHE „Kušlat“ na

rijeci Drinjači



10. „ZEMX“ d.o.o. Srebrenica Izgradnja MHE „Štedrid“

na rijeci Štedrid


I ugovora 25.07.2014.

11. „EFT HE ULOG“ a.d. Kalinovik Izgradnja i korištenje HE „Ulog“ na rijeci Neretvi



15

12. „EOL PRVI“ d.o.o. Nevesinje Izgradnja i korištenje parka vjetrenjača na

lokaciji Trusina


I ugovora 31.07.2014.

13. „LSB ELEKTRANE“ d.o.o. Banja Luka

Izgradnja MHE „Medna“ na rijeci Sani


ugovora 26.09.2014.

14. „EOL PRVI“ d.o.o. Nevesinje Izgradnja i korištenje parka vjetrenjača na

lokaciji Trusina



Ukupno je dato 14 (četrnaest) saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti izgradnje i korišdenja energetskih objekata.

3.2.2. Provjera rada Koncesionara U toku 2014. godine Komisija je u skladu sa zakonskim ovlašdenjima vršila provjeru rada Koncesionara na realizaciji koncesionih ugovora iz oblasti energetike. Članovi Komisije su izvršili kontrolu rada Koncesionara i realizacije svih potpisanih ugovora, na osnovu čega se može konstatovati da su i dalje prisutni neki od problema, koji su bili uočeni i u prethodnim izvještajnim periodima, a koji se u najvedoj mjeri odnose na:

- Loše baze podataka vezano za prethodna istraživanja i mjerenja i dr.; - Nizak nivo postojede dokumentacije (projektne i planske); - Nedostatak odgovarajudih stručnih ustanova i projektnih kuda; - Sporost administracije oko izdavanja dozvola i saglasnosti; - Nedostatak kvalitetnih investitora; - Pladanje naknada više puta po istoj osnovi.

Predstavnici Komisije su izvršili provjeru rada Koncesionara i realizacije ugovora, pri čemu smo posebno vodili računa o:

- Nivou prikupljene dokumentacije; - Rokovima iz osnovnog ugovora i aneksa; - Problemima i uzrocima tih problema, koji usporavaju realizaciju zaključenih ugovora; - Obezbjeđenju sredstava za finansiranje projekta; - Rješavanju imovinsko-pravnih odnosa na parcelama, koje su definisane koncesionim

ugovorom; - Pribavljanju raznih dozvola, saglasnosti, odobrenja, bankarskih garancija, a sve u skladu sa

ugovorom; - Stepenu realizacije ukupnog projekta.

U ovom izvještaju po prvi put, od kada je Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva potpisalo ugovore o koncesiji za izgradnju i korišdenje malih hidroelektrana sa sadašnjim Koncesionarima, možemo istadi da se radi o značajnom stepenu realizacije ugovora. Iz tabele (prilog 1. - Izvještaja) vidljivo je da broj izgrađenih elektrana, elektrana koje su u završnoj fazi gradnje, elektrana koje se grade ili za koje je pribavljena dozvola za građenje, prelazi 50% svih ugovora (ukoliko se broj svih ugovora umanji za broj ugovora koji su predloženi za raskid). Zbog trenutno povoljnog trenda u realizaciji ugovora, potrebno je naglasiti problem pladanja koncesione naknade, iz razloga koji bi mogao rezultirati blokadom čitavog procesa. Problem se ogleda u pladanju koncesione naknade, odnosno u karakteru koncesione naknade i načinu raspodjele naknade između budžeta republike i lokalnih zajednica.

16

Tako npr., Koncesionari koji su realizovali ugovor o izgradnji male hidroelektrane, dolaze u vrlo nepovoljnu situaciju, kada u fazi eksploatacije moraju, pored ostalog, da pladaju i vodne naknade i naknade za potopljeno zemljište i koncesionu naknadu. Potencijalni strani investitori su precizno izračunali da ova pladanja u tom slučaju prelaze preko 10% od ukupno ostvarenog prihoda, što je izuzetno nepovoljno za sve investitore. Skrenuli su nam pažnju da nede aplicirati na Javne pozive sve dok se ne riješi ovaj problem i zbog toga sugerišemo Vladi Republike Srpske da u što kradem roku donese Zakon o naknadama, kako bi se strani investitori i investitori uopšte u vedem broju prijavljivali na Javne pozive, a čime bi se izbjeglo pladanje iste naknade po više osnova.

U suštini, riječ je o naknadi za korišdenje prirodnog bogatstva, koja se nekad zove vodna naknada, nekad naknada za korišdenje potopljenog zemljišta, a nekada koncesiona naknada. Ovim Zakonom o naknadama bi se morao riješiti pojam i iznos svih naknada, kako bi se mogli slobodno pojaviti na tržištu i ponuditi isplative projekte.

Sa druge strane, naknada koja se i uplati na budžet Republike Srpske ne dolazi do lokalnih zajednica, tj. sredstva koja se doznače na budžet ne usmjeravaju se prema lokalnim zajednicama u skladu sa Zakonom o koncesijama, tako da u praksi imamo veliki problem sa načelnicima i administracijom lokalnih zajednica, jer nemaju prihod od koncesione naknade, pa koče realizaciju koncesionih projekata.

U koliko bi se ažurirala ova pladanja prema lokalnim zajednicama u mnogome bi se olakšala implementacija ugovora o koncesijama, poraslo bi povjerenje na relaciji Republika – lokalne zajednice, a sami Koncesionari bi izvukli najvedu korist, jer bi se lokalne zajednice značajnije uključile u realizaciju potpisanih koncesionih ugovora.

3.2.3. Koncesija za RiTE Stanari

U februaru 2008. godine, EFT „Rudnik i Termoelektrana Stanari“ d.o.o. Stanari je sa Vladom Republike Srpske potpisala koncesioni ugovor za izgradnju i korišdenje Termoelektrane Stanari snage 410 MW. Koncesioni period obuhvata 24 mjeseca pripremnog perioda i 30 godina za izgradnju i korišdenje termoelektrane.

Nakon potpisa aneksa ugovora, korigovana je dužina pripremnog perioda na 5 (pet) godina, a potpisom aneksa II u julu 2010. godine, promjenjena je prvobitno projektovana snaga sa 410 MW na 300 MW, jer se odustalo od bloka vede snage zbog visoke cijene opreme izvođenja radova, dugih rokova isporuke opreme i otežanog zatvaranja finansijske konstrukcije.

Sa kineskom kompanijom DEC (Dongfang Electric Corporation) je, 05.05.2010. godine u zgradi Vlade Republike Srpske u Banja Luci, potpisan je ugovor o izgradnji Termoelektrane Stanari instalisane snage od 300 MW, po sistemu „ključ u ruke“, po ugovoru , početak komercijalnog rada termoelektrane je 45 mjeseci od zatvaranja finansijske konstrukcije, odnosno polovinom 2016. godine.

Uplatom avansa ERS ugovor je stupio na snagu 21.12.2012. godine, od kada teče rok od 45 mjeseci.

EFT-RUDNIK I TERMOELEKTRANA STANARI d.o.o. započeo je izgradnju Termoelektrane Stanari sa kotlom za sagorijevanje uglja u cirkulacionom fluidizovanom sloju, nominalnom instalisanom snagom turbogeneratora od 300 MW i direktnim vazdušnim sistemom za hlađenje kondenzatora.

17

3.2.3.1. Pregled izvedenih radova u 2014. godini

Građevinske radove, uglavnom, izvode domade građevinske firme, kao odobreni podizvođači glavnog kineskog izvođača DEC-a.

Na vedini objekata u toku su završni građevinski i zanatski radovi, zatim radovi na ugradnji opreme, dok je na nekoliko objekata u toku izgradnja konstrukcije objekata zgrada tercijarnog drobljenja, presipne zgrade, mostovi transportera uglja. Na glavnoj pogonskoj liniji objekata aktuelni su sljededi radovi:

- Kondenzatorsko postrojenje. Montaža lopatica, reduktora, elektromotora i podizanje sklopova. - Mašinska sala. Izvođenje radova na armiranom betonskom stepeništu, montaža fasadnih

panela, izvođenje dijela ravnog krova. - Kotlovsko postrojenje. U toku je ugradnja ciklona, ugradnja kanala, toplog primarnog i

sekundarnog vazduha i ugradnja kanala dimnog gasa. Vrši se montaža drenažnih cijevi kotla i montiraju se cijevi napojne vode za hladnjake pare. U toku su pripremne aktivnosti za početak montaže termičke izolacije.

- Glavna komandna zgrada. Završeni radovi na montaži alukobond fasade i keramičarski radovi unutar objekta. Montaža opreme je u toku.

- Filtersko postrojenje. Nastavak montaže čelične konstrukcije objekata i izlaznih lijevkova vredastih filtera.

- Dimnjak. Predmontaža i montaža segmenata unutrašnje dimovodne čelične cijevi dimnjaka. - Aktuelni su radovi na pratedim objektima. - Započeta je montaža kombinovane mašine na skladištu uglja. Na zgradi sekundarnog

drobljenja izvodi se zidanje vanjskih i pregradnih zidova, dok je na zgradi tercijarnog drobljenja u toku izgradnja armirano-betonske skeletne konstrukcije objekta i zidanje zidova na etažama gdje su grubi građevinski radovi završeni.

- Nastavljaju se radovi na izgradnji vanjskih instalacija i armirano-betonskih kišnih kanala.

3.2.4. HE „ULOG“

Nakon izvršene provjere rada Koncesionara „EFT - HE ULOG“ d.o.o. Kalinovik i realizacije Ugovora o koncesiji, Komisija je ustanovila da se na realizaciji projekta izgradnje HE „Ulog“ odvijaju sljedede aktivnosti:

- Kroz do sada izvedene građevinske radove zaključeno je da su geološki uslovi na gradilištu HE „Ulog“ veoma složeni i da su bitno lošiji, nego što se prvobitno pretpostavljalo. U tom smislu, saglasno projektu istraživanja završena su dopunska geološka istraživanja četvrte faze na lokaciji brane „Nedavid“ i mašinske zgrade u Ljusidima.

- Saglasno rezultatima dopunskih geoloških istraživanja, vrši se prilagođavanje projektnih rješenja realnim terenskim uslovima. Konsultantske usluge predprojektovanja i doprojektovanja vrši Energoprojekt-Hidroinženjering iz Beograda.

- Pošto su rezultati geoloških ispitivanja na lokaciji mašinske zgrade pokazali vrlo loše faktore u smislu stabilnosti terena, a imajudi u vidu da se na predmetnoj padini nalaze objekti HE „Ulog“ pod visokim pritiskom, bilo je neophodno da se sanacionim radovima obezbijedi visok faktor sigurnosti. Projekat sanacije padine je u izradi i očekuje se završetak do kraja juna 2015. godine.

- Zbog pojave velikih odrona na projektovanoj poziciji brane „Nedavid“, istražni radovi koji su završeni pred kraj 2014. godine, pokazali su da se pozicija brane mora pomjeriti za oko 80m u nizvodnom smjeru. Predprojektovanje brane i pribranskih objekata je u završnoj fazi i njihov završetak se očekuje do kraja juna 2015. godine.

18

- U toku zimskog perioda 2014./2015. građevinski radovi su obustavljeni, jer su uslovljeni novim projektnim rješenjima koja se očekuju sredinom 2015. godine.

- Koncesionar je nastavio sa eksproprijacijom zemljišta na lokaciji bududeg akumulacionog jezera i do sada je otkupljeno skoro 80% od ukupne potrebne površine zemljišta (113ha od ukupno 142ha).

3.2.5. HE „DABAR“

Vlada Republike Srpske je 19. aprila 2011. godine donijela Odluku o početku realizacije projekta HE „Dabar“. Trenutno se vode aktivnosti na:

- Izvođenju radova na pristupnim putevima; - Izgradnji transportnih krakova vodovoda za vodosnabdijevanje gradilišta; - Izgradnji primarnih objekata sistema vodovoda za vodosnabdijevanje gradilišta; - Izgradnja 20 KV dalekovoda i trafostanica za napajanje gradilišta; - Izmještanju postojedeg groblja i cijepanju parcela za provođenje kroz operate.

Najbitnije okolnosti koje su uticale na utvrđenu dinamiku izvođenja radova su neosnovane žalbe pojedinih ponuđača za izvođenje ugovorenih radova, mali broj zaposlenih, nepoštovanje postignutog pismenog sporazuma o izgradnji infrastrukturnih objekata od strane vlasnika nekretnina, dozvola za pripremne radove izdata je 28.08.2014. godine, zbog izmjene projektnih rješenja za određene putne pravce došlo je do izmjene lokacijskih uslova, eksproprijacionog elaborata i projekata krakova distributivnog vodovoda. Poseban problem u realizaciji projekta predstavlja pokrenuti upravni spor od strane Ministarstva okoliša i turizma Federacije Bosne i Hercegovine, na rješenje o odobravanju studije uticaja projekta HE „Dabar“ na životnu sredinu, izdato od Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju, sa čime su upoznati svi relevantni organi institucija Republike Srpske.

3.2.6. „GAS-RES“ d.o.o.

„Gas-Res“ je u 2014. godini nastavio sa aktivnostima na realizaciji projekta „Južni tok“ u Republici Srpskoj. Prilikom provođenja tih aktivnosti „Gas-Res“ se suočio sa opstrukcijom od strane subjekata iz Federacije Bosne i Hercegovine i organa na BiH nivou. Krajem 2014. godine „Gazprom“ je zaustavio projekat „Južni tok“, što je dovelo do toga da se morao modifikovati koncept bududeg djelovanja. Paralelno, „Gas-Res“ je u toku 2014. godine vodio razgovore sa „Gazprom Eksportom“ o zaključivanju ugovora o direktnom snabdijevanju gasom Republike Srpske na postojedem gasovodu. U septembru 2014. godine potpisani su osnovni uslovi isporuke, a tekst ugovora je parafiran u decembru 2014. godine.

„Gas-Res“ je 27.02.2015. godine potpisao ugovor o direktnoj isporuci gasa sa „Gazprom Eksportom“ tako, da de osnovu djelovanja ovog preduzeda u narednom periodu predstavljati realizacija ovog ugovora. Snabdijevanje ruskim gasom iz pravca Srbije ostaje strateško opredjeljenje „Gas-Res-a“. U ovom trenutku gasifikacija Republike Srpske realizuje se po postojedem gasovodu.

19

3.2.7. Realizacija ugovora za izgradnju i korišćenje malih hidroelektrana

U realizaciji ugovora o koncesijama iz oblasti malih hidroelektrana došlo je do velikog napretka, što se prije svega ogleda u činjenici da:

- Koncesionar „ERS male hidroelektrane“ d.o.o. Banja Luka (Energy Zotter Bau) ima izgrađena dva proizvodna elektroenergetska objekta na rijeci Sudesci, i to: MHE „Sudeska R-S-1“, snage 1,70 MW i godišnje proizvodnje 8,70 GWh i MHE „Sudeska R-S-2“, snage 0,74 MW i godišnje proizvodnje 3,363 GWh.

- Koncesionar „Bobar Taubinger Elektrik“ d.o.o. Bijeljina (Kompanija Bobar Bijeljina) ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat u opštini Foča, MHE „Bistrica B-5A“, snage 3,8 MW i godišnje proizvodnje 11,0 GWh.

- Koncesionar „Eling Inžinjering MHE“ d.o.o. Teslid („Eling Inžinjering“ d.o.o. Teslid) ima izgrađena dva proizvodna elektroenergetska objekta: MHE „Divič“ na rijeci Vrbanji, snage 3,8 MW i godišnje proizvodnje 12,8 GWh i MHE „Ilomska“ snage 0,22 MW i godišnje proizvodnje 0,67 GWh.

- Koncesionar „EHE“ d.o.o. Banja Luka („Eling Inžinjering MHE“ d.o.o. Teslid) ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat na rijeci Ugar, MHE „Novakovidi“, snage 4,9 MW i godišnje proizvodnje 18,5 GWh.

- Koncesionar „Elektro Doboj“ a.d. Doboj ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat MHE „Paklenica“ na rijeci Paklenici, snage 0,2 MW i godišnje proizvodnje 1,8 GWh.

- Koncesionar „Mega Elektrik“ a.d. Banja Luka ima izgrađena tri proizvodna elektroenergetska objekata, i to: MHE „Žiraja“, snage 0,09 MW i godišnje proizvodnje 0,52 GWh, MHE „Velika Jasenica“, snage 0,068 MW i godišnje proizvodnje 0,04 GWh i MHE „Žeželja“ snage 0,073 MW i godišnje proizvodnje 0,42 GWh.

- Koncesionar „Siming Trade“ d.o.o. Foča ima izgrađen jedan proizvodni elektroenergetski objekat MHE „Oteša B-O-2“, snage 1,6 MW i godišnje proizvodnje 5,6 GWh.

- Koncesionar „E - PROMET“ d.o.o. Kotor Varoš ima izgrađen jedan elektroenergetski objekat MHE „Grabovica“ na Grabovičkoj rijeci, pritoka Vrbanje, snage 0,5 MW i godišnje proizvodnje 2,7 GWh.

Značajno je istadi da je Zakon o obnovljivim izvorima energije i efikasnoj kogeneraciji usvojen u 2013. godini („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 39/13), kao i amandman na Zakon o obnovljivim izvorima energije i efikasnoj kogeneraciji („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 108/13). Ovi akti primarnog zakonodavstva imali su direktan uticaj na aktivnosti u nadležnosti RERS-a, u okviru obnovljivih izvora energije i efikasnoj kogeneraciji, odnosno RERS je u toku 2014. godine, uz saglasnost Vlade Republike Srpske, usvojio:

- Pravilnik o izmjenama i dopunama Pravilnika o podsticanju proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i u efikasnoj kogeneraciji;

- Standarde kvaliteta snabdijevanja električnom energijom; - Odluku o visini garantovanih otkupnih cijena i premija za električnu energiju proizvedenu iz

obnovljivih izvora i u efikasnoj kogeneraciji; - Odluku o visini naknade za podsticanje proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i u

efikasnoj kogeneraciji; - Pravilnik o snabdijevanju kvalifikovanih kupaca električnom energijom i postupku promjene

snabdjevača.

Komisija za koncesije je uz saglasnost Vlade Republike Srpske usvojila Pravilnik o postupku ustupanja Ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture Koncesionara („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 65/14).

20

Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva je donijelo Pravilnik o visini koncesione naknade i bankarskim garancijama u oblasti elektroenergetike, energenata, rudarstva i geologije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 67/14).

Donošenjem ovih akata stvorili su se realni preduslovi da vedi broj, dosad dodijeljenih malih hidroelektrana bude ekonomski isplativ. Time je otklonjena jedna od najvedih prepreka u realizaciji ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana, jer smo analizom dostavljenih studija utvrdili da je značajan broj projekata malih hidroelektrana neisplativ, ili se nalazio na samoj ivici rentabilnosti, vezano za nivo cijena, koji je trenutno važio na tržištu.

Svi ovi nabrojani akti donešeni u 2014. godini, kao i ostala akta koja su donešena i usvojena u periodu do 2014. godine u mnogome su ubrzali realizaciju koncesionih projekata što je naročito vidljivo iz pregleda aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji za izgradnju i korišdenje energetskih objekata u 2014. godini - tabela (prilog 1. - Izvještaja).

Pored 12 (dvanaest) izgrađenih malih hidroelektrana, 17 (sedamnaest) malih hidroelektrana nalaze se pred puštanjem u rad ili su u poodmakloj fazi gradnje:

- „Elektro Jovana“ d.o.o. Milidi (MHE „Jovana“ na Zelenom Jadru); - „Hidroelektrane Bistrica“ d.o.o. Foča (MHE „Bistrica B-1“, MHE „Bistrica B-2A“ i MHE „Bistrica

B-3“); - „Hydroenergy“ d.o.o. Gacko (MHE „Jabušnica S-J-2“, MHE „Jabušnica S-J-3“ na rijeci Jabušnici); - „EHE“ d.o.o. Banja Luka (MHE „Zapede“ na rijeci Ugru); - „Eling Inžinjering MHE“ d.o.o. Teslid (MHE „Govza B-G-2 + Govza B-G-3 na rijeci Govzi, MHE

„Studena“); - „Elektros“ d.o.o. Banja Luka (MHE „B-G-1“); - „Interenergo“ d.o.o. Ljubljana (MHE „Medna“ na Sani); - „ETA“ d.o.o. Zvornik (MHE „Ispod Kušlata“ na rijeci Drinjači); - „Hidroinvest“ d.o.o. Rogatica (MHE „Dub“ na rijeci Prači, MHE „Ustiprača“ na rijeci Prači); - HE „Dabar“ d.o.o. Trebinje; - „Elektrodistribucija“ Pale (MHE „Mesidi-Nova“); - HE „Ulog“ d.o.o. Kalinovik.

Jedan broj Koncesionara je došao do dozvole za građenje, ili otpočeo sa pripremnim radovima, kao npr.: „Hidroelektrane Bistrica“ d.o.o. Foča (MHE „Janjina J-1“); „Hydroenergy“ d.o.o. Gacko (MHE „Jabušnica S-3“); „ELP“ d.o.o. Šipovo (MHE „Glavica“ na Plivi); „Korona“ d.o.o. Vlasenica (MHE „Gornji Zalukovik II“); „ABN“ d.o.o. Bijeljina (MHE „Gradac“ na ušdu Majevačkog kanala i MHE „ATC“ na Obodnom kanalu); „Inving“ d.o.o. Vlasenica (MHE „Skakavac-Grabovica“ na Grabovičkoj rijeci i MHE „Grabovička rijeka“ na Grabovičkoj rijeci); „Strajko“ d.o.o. Trebinje (MHE „Do“ na rijeci Bregavi); „Eurografika“ d.o.o. Zvornik (MHE „Šekovidi“ na rijeci Drinjači); „Ekovat“ d.o.o. Mrkonjid Grad (MHE „Sokočnica“ na rijeci Sokočnici i MHE „Medna Sklop“ na rijeci Medijanci).

Iz tabele (prilog 1. - Izvještaja) vidljivo je da je Komisija za koncesije predložila za raskid 27 (dvadesetsedam) ugovora kod kojih nije došlo do nikakvog pomaka u 2014. godini, u smislu provođenja aktivnosti na realizaciji potpisanih ugovora o koncesiji.

3.2.8. Pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji za MHE - u 2014. godini

U prilogu 1. - Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2014. godinu, dat je tabelarni pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji za MHE - u 2014. godini.

21

3.2.9. Zaključci

1. Smatramo da su Zaključcima Vlade Republike Srpske, vezanim za dodijeljene koncesije za

izgradnju malih hidroelektrana (Zaključci broj: 04/1-012-2-2313/10 od 11.11.2011. godine i 04/1-012-2-2109/11 od 07.09.2011. godine) i Odlukom o visini garantovanih cijena električne energije iz obnovljivih izvora od 30. novembra 2013. godine itd., stvoreni povoljniji uslovi za realizaciju ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana, što je vidljivo iz priloga 1. Izvještaja - Pregled aktivnosti na realizaciju ugovora o koncesiji za MHE.

2. Komisija je u ovom Izvještaju predložila Vladi Republike Srpske, odnosno Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva da raskine 27 (dvadesetsedam) ugovora kod kojih nije bilo nikakvih aktivnosti u 2014. godini, a i jedan duži period prije. Raskidanjem ovih ugovora čitav proces značajno bi se uozbiljio, a spriječile bi se razne manipulacije i nezakonite radnje, koje su primjedene u toku obavljenih kontrola.

3. Koncesionarima koji su u realizaciji ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana pribavili odobrenje za građenje, ili su pred samim dobijanjem odobrenja za građenje, Koncedent bi trebao da pomogne u smislu potpisivanja aneksa ugovora o koncesiji, kojima bi se preciznije definisao koncesioni period, odredili rokovi, dinamika realizacije projekta, garancije, uslovi i načini predaje objekta u vlasništvo Republike Srpske, nakon isteka koncesionog perioda i sl.

4. Koncedent i Komisija za koncesije u skladu sa važedim zakonskim i podzakonskim aktima treba da obrate veliku pažnju na procedure promjene strukture vlasništva u koncesionom preduzedu, odnosno prenos ugovora o koncesiji sa starog na novog Koncesionara kako bi se na efikasan način spriječio pokušaj „prodaje“ koncesija, koji je primjeden kod pojedinih Koncesionara.

5. Potrebno je pooštriti kriterije u smislu dodjele ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana, da se dosljednije poštuju uslovi iz postojede planske dokumentacije, da se izrada odgovarajudih Studija ekonomske opravdanosti povjeri licenciranim kudama, kao i kod odabira novih Koncesionara, gdje se treba povesti više računa o njihovoj finansijskoj sposobnosti, profitnoj stabilnosti, likvidnosti, zaduženosti, referencama, te stručnoj i tehničkoj opremljenosti.

6. Vlada Republike Srpske bi trebalo što hitnije da predloži Zakon o naknadama, kako bi se u praksi olakšala pozicija Koncesionara, u smislu da se tri puta ne plada ista naknada, a čime bi se postigli i pozitivni efekti vezano za privlačenje stranog kapitala i investitora uopšte.

3.3. Aktivnosti Komisije iz oblasti mineralnih resursa


U toku 2014. godine, Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva uputilo je 33 (tridesettri) zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti mineralnih resursa, a Komisija je donijela i uputila Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva:

- 3 Rješenja o davanju saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti; - 1 Rješenje o odobravanju Javnog poziva za dodjelu koncesija; - 4 Rješenja o davanju saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje; - 2 Rješenja o davanju saglasnosti za vođenje pregovora sa ponuđačima; - 7 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji; - 1 Rješenje o davanju prethodne saglasnosti na prijedlog ugovora o koncesiji; - 8 Prijedloga rješenja o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli koncesije;

22

- 3 Rješenja o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture;

- 4 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji.

Ministarstvo industrije, energetike i rudarstva je dostavilo 7 (sedam) zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini.

U tabelama 11., 12., 13., 14., 15., 16., 17., 18., 19. i 20. dat je pregled zaključenih ugovora, rješenja i zaključaka Komisije u 2014. godini iz oblasti mineralnih resursa.

Tabela 11. - Pregled zaključenih Ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:

r/b Koncesionar Predmet Br. Ugovora Datum

zaključenja Ugovora

1. „MG MIND“ d.o.o. Mrkonjid Grad

Eksploatacija teh.građ. kamena – peridotita (lokalitet Ljubid),

opština Prnjavor 05.07/020-428/14

24.02.2014.

2. „CEZARION“ d.o.o. Šamac

Istraživanje šljunka (lokalitet Donja Tramošnica), opština

Pelagidevo 05.07/310-24-4/14

12.05.2014.

3. „RUDNIK“ d.o.o. Bijeljina

Istraživanje i eksploatacija kvarcita (lokacija Zelinje), opština

Zvornik 05.07/020-211/14 31.01.2014.

4. „BIT CORPORATION“ d.o.o. Berkovidi

Eksploatacija arhit.teh. kamena – krečnjaka (lokalitet Potkom),

opština Berkovidi 05.07/310-122/14

15.04.2014.

5. „MAJNEX“ d.o.o. Pale Istraživanje teh.građ. kamena – krečnjaka (lokalitet Ljubogošta),

opština Pale 05.07/310-136/14 25.04.2014.

6. „PLAKALOVID PROMET“ d.o.o. Istočni Stari Grad

Eksploatacija arhit.građ. kamena – krečnjaka (lokalitet Hreša),

opština Istočni Stari Grad 05.07/020-1234/14

05.06.2014.

7. „COMSAR ENERGY REPUBLIKA SRPSKA“ d.o.o. Banja Luka

Eksploatacija uglja (lokalitet Delidi i Peljave – Tobut), opština

Ugljevik 05.07/310-304/14

06.11.2014.

Ukupno je zaključeno 7 (sedam) Ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa.

23

Tabela 12. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:



1. Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za „RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO I“

Odobrena Studija Na području

opštine Gacko 26.08.2014.

2.

Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za eksploataciju termomineralne vode

Odobrena Studija Banja „Slatina“, opština Laktaši

28.08.2014.

3. Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za eksploataciju crvenih boksita

Odobrena Studija „Šumarica“ i

„Kosturi“, opština Srebrenica

02.09.2014.

Ukupno su date 3 (tri) saglasnosti na Studije ekonomske opravdanosti iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 13. - Rješenja Komisije o odobravanju Javnog poziva iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:



1.

Javni poziv za dodjelu koncesije za eksploataciju arhitekt. građ. kamena – krečnjaka

Odobren Javni poziv „Hreša“, opština Istočni

Stari Grad 21.01.2014.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost na Javni poziv iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 14. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:



1. Saglasnost na dokumentaciju za javno nadmetanje za eksploataciju uglja

Data saglasnost „Delidi i Peljave –

Tobut“, opština Ugljevik

12.08.2014.

2.

Saglasnost na dokumentaciju za javno nadmetanje za eksploataciju teh.građ. kamena – krečnjaka

Data saglasnost „Pednik“, opština

Vukosavlje 24.09.2014.

3.


Data saglasnost „Osojnica“, opština

Doboj 02.10.2014.

4.


Data saglasnost „Varde“, opština

Rudo 16.12.2014.

24

Ukupno su date 4 (četiri) saglasnosti na dokumentaciju za javno nadmetanje iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 15. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za vođenje pregovora sa ponuđačima iz oblasti izgradnje i korišćenja energetskih objekata u 2014. godini:



1.

Davanje ovlaštenja za vođenje pregovora sa ponuđačem gipsara „VOLARI“ a.d. Šipovo za eksploataciju gipsa

Saglasnost za vođenje pregovora

Ležište „Orlovača“, opština Šipovo

28.03.2014.

2.

Davanje ovlaštenja za vođenje pregovora sa ponuđačem „PRIJEDORPUTEVI“ a.d. Prijedor za eksploataciju teh.građ. kamena – dolomita

Saglasnost za vođenje pregovora

Ležište „Bekidi“, opština Novi Grad

04.12.2014.

Ukupno su donesena 2 (dva) Rješenja kojim se daje ovlaštenje za vođenje pregovora sa ponuđačima iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 16. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:

r/b Koncesionar Predmet Status Datum donošenja

Rješenja


Eksploatacija arhit.građ. kamena – krečnjaka (ležište Potkom), opština Berkovidi


23.01.2014.

2. „ELGRAD“ d.o.o. Teslid Istraživanje teh.građ.

kamena – dijabaza (ležište Potkondžilo), opština Teslid


23.01.2014.

3. „CEZARION“ d.o.o. Šamac

Istraživanje šljunka (lokalitet Donja

Tramošnica), opština Pelagidevo


14.02.2014.


Eksploatacija arhit.građ. kamena – krečnjaka (ležište Hreša), opština Istočni Stari

Grad


27.03.2014.

5. „RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO I“

Eksploatacija uglja i vode za tehnološki proces

proizvodnje el. energije, opština Gacko


24.09.2014.


Eksploatacija uglja (ležište Delidi i Peljave – Tobut),

opština Ugljevik


23.09.2014.

7. „NISKOGRADNJA“ d.o.o. Laktaši

Eksploatacija teh. građ. kamena – krečnjaka (ležište Pednik), opština Vukosavlje


19.11.2014.

25

Ukupno je doneseno 7 (sedam) saglasnosti za zaključenje Ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 17. - Rješenja Komisije o davanju predhodne saglasnosti na prijedlog ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:

r/b Koncesionar Predmet Status Datum donošenja

Rješenja

1. „SREBRENICA“ a.d. Srebrenica

Eksploatacija crvenih boksita na ležištima

„Šumarnica“ i „Kosturi“, opština Srebrenica


25.12.2014.

Ukupno je dato 1 (jedno) Rješenje o davanju prethodne saglasnosti na prijedlog ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 18. - Prijedlozi rješenja Komisije o izboru najpovoljnijeg ponuđača u dodjeli koncesije iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:

r/b Koncesionar Predmet Lokacija

Datum donošenja Prijedloga Rješenja

1. „ELGRAD“ d.o.o. Teslid

Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za

istraživanje teh.građ. kamena – dijabaza

„Potkondžilo“, opština Teslid

23.01.2014.



eksploataciju teh.građ. kamena – krečnjaka

„Potkom“, opština Berkovidi

23.01.2014.

3. „CEZARION“ d.o.o. Šamac Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za istraživanje šljunka

„Donja Tramošnica“,

opština Pelagidevo 14.02.2014.




„Hreša“, opština Ugljevik

27.03.2014.


Prijedlog Rješenja o dodjeli koncesije za eksploataciju uglja

„Delidi i Peljave – Tobut“, opština

Ugljevik 23.09.2014.

6. „NISKOGRADNJA“ d.o.o. Laktaši



„Pednik“, opština Vukosavlje

19.11.2014.

7. „JOSIPOVID“ d.o.o. Doboj



„Osojnica“, opština Doboj

11.12.2014.

26

8. „COMSAR ENERGY HIDRO“ d.o.o. Banja Luka



„Varde“ opština Rudo

11.12.2014.

Ukupno je dato 8 (osam) Prijedloga rješenja o izboru najpovoljnijeg ponuđača i dodjeli koncesije iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 19. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:



1. „SOČKOVAC“ a.d. Sočkovac

Prenos ugovora o koncesiji za istraž. i

eksploatac. keramičkih polimineralnih glina i kvarcnog pijeska na privredno društvo

„KAMENOLOM KARABEGOVAC“ d.o.o.

Doboj

Data saglasnost na prenos

27.03.2014.

2. „KREMNICE“ d.o.o. Berkovidi

Prenos 100% vlasničkih prava iz ugovora o koncesiji na ležištu

„Rudine“ sa dosadašnjih suvlasnika konc.

preduzeda „Kremnice“ na novog vlasnika Fang Yeru

iz Kine.


28.03.2014.

3. „MINECO LTD“ d.o.o. Banja Luka


koncesiono preduzede „ANTIMON“ d.o.o. Banja

Luka, za istraživanje i eksploatac. antimona na

ležištu Podkozara, Kordidi i Podhomara


22.05.2014.

Ukupno su date 3 (tri) saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture iz oblasti mineralnih resursa. Tabela 20. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini:



1. „WESTER MINING“ d.o.o. Banja Luka

Istraživanje olova, cinka, bakra i pratedih metala

(lokacija Čelebid), opština Foča


ugovora 05.02.2014.

27


Eksploatacija uglja (ležište Ugljevik Istok 2), opština

Ugljevik


ugovora 14.02.2014.

3. „PRIVREDNI PREPOROD“ d.o.o. Banja Luka

Eksploatacija mrkog uglja i bentonita (ležište Lješljani),

opština Novi Grad


ugovora 21.05.2014.

4. „TEKO MINING LAPIŠNICA“ d.o.o. Istočno Sarajevo

Eksploatacija teh.građ. kamena (lokacija Lapišnica),

opština Istočno Sarajevo


I ugovora 07.11.2014.

Ukupno su date 4 (četiri) saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa.

3.3.2. Pregled zaključenih ugovora prema vrsti mineralne sirovine U 2014. godini (zaključno sa 31.12.2014. godine) broj važedih zaključenih ugovora u oblasti mineralnih resursa je 99 (devedesetdevet). Ugovori su zaključeni sa 84 (osamdesetčetiri) pravna lica. Prema vrsti mineralne sirovine možemo ih podijeliti na:

- krečnjak i dolomit - istraživanje i/ili eksploatacija tehničkog građevinskog kamena – 34 (tridesetčetiri) ugovora;

- geotermalne, termomineralne i mineralne vode - istraživanje i/ili eksploatacija – 12 (dvanaest) ugovora;

- pitke vode - istraživanje i/ili eksploatacija – 7 (sedam) ugovora; - magmatske i metamorfne stijene (dijabaz, metadijabaz, peridotit, gabro, serpentinit, kvarcit,

dacit) - istraživanje i/ili eksploatacija tehničkog građevinskog kamena – 12 (dvanaest) ugovora; - ugalj - istraživanje i/ili eksploatacija – 9 (devet) ugovora; - gline - istraživanje i/ili eksploatacija – 5 (pet) ugovora; - krečnjak - istraživanje i/ili eksploatacija arhitektonsko - građevinskog kamena – 5 (pet)

ugovora; - šljunak i pijesak - istraživanje i/ili eksploatacija – 4 (četiri) ugovora; - boksit - eksploatacija – 2 (dva) ugovora; - olovo i cink - istraživanje, eksploatacija i prerada – 2 (dva) ugovora; - CO₂ gas - eksploatacija – 1 (jedan) ugovor; - kreda - eksploatacija – 1 (jedan) ugovor; - kvarcni pijesak i šljunak - istraživanje ili eksploatacija – 2 (dva) ugovora; - ugljovodonici, sirova nafta i gas - istraživanje i korišdenje – 1 (jedan) ugovor; - bor, litijum, natrijum, stroncijum, kalijum i prateda asocijacija elemenata -istraživanje – 1

(jedan) ugovor; - antimon - istraživanje i eksploatacija – 1 (jedan) ugovor.

U nekoliko slučajeva je ugovor zaključen za dvije ili više različitih mineralnih sirovina (osnovna i prateda mineralna sirovina), kao što su: ugalj i kreda, polimineralna glina i kvarcni pijesak, ugalj i bentonit i drugo.

Od ukupnog broja ugovora zaključenih u oblasti mineralnih resursa, u 2014. godini 12 (dvanaest) ugovora je isteklo, prestalo da važi ili je raskinuto, i to: 4 (četiri) ugovora su jednostrano raskinuti od strane nadležnog ministarstva (od toga tri ugovora su raskinuta krajem 2013. godine, a Rješenje Vlade Republike Srpske objavljeno je u „Službenom glasniku Republike Srpske“ u januaru 2014. godine), 2 (dva) ugovora su prestala da važe usljed otvaranja stečajnog postupka (u skladu sa članom 45. Zakona o koncesijama), 1 (jedan) ugovor je sporazumno raskinut usljed dobijanja negativnih

28

rezultata istraživanja, dok su 4 (četiri) ugovora istekla, od kojih je jedan ugovor realizovan, a tri ugovora nisu realizovana u ugovorenom roku.

U prilogu broj: 2. Izvještaja – Pregled isteklih, prestalih sa važenjem i raskinutih ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa, prikazani su podaci o Koncesionarima, ugovorima i komentarima u vezi realizacije istih.

Prema prethodno navedenom možemo redi da je zaključno sa 31.12.2014. godine prestalo da važi 12 (dvanaest) ugovora, tj. trenutno se realizuje 87 (osamdesetsedam) ugovora o koncesiji.

U prilogu broj: 3. Izvještaja – Pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa dat je tabelarni prikaz podataka o Koncesionarima, zaključenim ugovorima i komentarima u vezi realizacije istih.

3.3.3. Provjera rada Koncesionara

U kalendarskoj 2014. godini nastavljeno je sa kontinuiranim aktivnostima na provjeri rada Koncesionara. Posebna pažnja, kao i do sada, bila je posvedena provjeri otklonjanja nedostataka uočenih tokom prethodnih provjera rada Koncesionara, kao i evidentiranju novonastalih problema i iznalaženju načina za njihovo rješavanje. Provjerom rada Koncesionara, i ovog puta Komisija se trudila da sagleda cjelokupan rad koncesionih preduzeda od momenta zaključenja ugovora o koncesiji do momenta provjere. Zapisnici, sačinjeni nakon provjera, praktično predstavljaju kontinuitet u radu provjere Koncesionara.

Za izvještajni period 2014. godine provjere rada Koncesionara vršene su obilaskom Koncesionara, sačinjavanjem zapisnika, obilaskom lica mjesta na kojem se odvijaju radovi na realizaciji koncesionog posla, prikupljanjem i analiziranjem izvještaja o realizaciji ugovora o koncesiji, analiziranjem dokumentacije date na uvid od strane Koncesionara i izjava u vezi realizacije poslovnih aktivnosti, a sve sa ciljem da se što bolje sagleda problematika samog koncesionog odnosa, kao i dostignuti nivo realizacije obaveza definisanih ugovorom o koncesiji.

Kako je zakonska obaveza Komisije za koncesije prvenstveno vezana za provjeru rada Koncesionara u skladu sa ugovorom o koncesiji, to je pažnja ovih provjera, između ostalog bila usmjerena na sljedede:

- podatke o privrednom društvu (rješenje o registraciji, aktuelni izvod iz sudskog registra); - obavezu rješavanja imovinsko - pravnih odnosa na nekretninama koje se nalaze unutar granica

istražnog prostora, eksploatacionog polja ili samog predmeta koncesije; - obavezu upisa prava iz ugovora o koncesiji na nepokretnostima u javne evidencije o

nepokretnostima u skladu sa propisima kojima se uređuje vođenje javnih evidencija o nepokretnostima;

- obavezu posjedovanja projektne dokumentacije neophodne za eksploataciju i korišdenje predmeta koncesije;

- obavezu investiranja u rudarske i druge objekte u skladu sa Studijom ekonomske opravdanosti, neophodnu za realizaciju koncesionog posla;

- obavezu pribavljanja dozvola i odobrenja (lokacijski uslovi, odobrenje za građenje, vodna dozvola, ekološka dozvola, upotrebna dozvola za izgrađene rudarske i druge objekte i drugo);

- izvršavanje ugovorenih obaveza neophodnih za početak komercijalnog rada; - obavezu izrade dinamičkog plana ulaganja finansijskih sredstava; - obavezu pladanja koncesione naknade; - obavezu obezbjeđenja bankarske garancije za dobro izvršenje posla; - obavezu osiguranja objekata i postrojenja od svih oštedenja i rizika, kao i obavezu osiguranja

radnika angažovanih na realizaciji koncesionog posla u skladu sa zakonom;

29

- obavezu provođenja mjera zaštite na radu, zaštite životne sredine, zdravlja ljudi i materijalnih dobara;

- obavezu rekultivacije; - podatke o broju i kvalifikacionoj strukturi zaposlenih (dostignuti broj zaposlenih u odnosu na

planirani Studijom ekonomske opravdanosti); - obavezu optimalnosti korišdenja mineralne sirovine; - proizvodnju (planirana i ostvarena); - vođenje evidencije otkopanih masa i kontrola stanja istih.

Komisija za koncesije u izvještajnom periodu pored izvršavanja redovnih aktivnosti vezanih za provjeru rada Koncesionara, bila je u stalnom kontaktu sa predstavnicima Koncesionara, a sve u cilju boljeg i kvalitetnijeg rješavanja problema i poboljšanja realizacije ugovora o koncesiji. Pažljivom analizom prikupljenih podataka Komisija je došla do sljededih zaključaka:

- Pradenjem podataka o privrednim društvima, tj. uvidom u Rješenja o registraciji i aktuelne izvode iz sudskog registra Komisija je nastavila da u kontinuitetu vrši evidentiranje promjena kod privrednih društava u registracionim sudovima. Prije svega pažnja je bila usmjerena na to da li su promjene izvršene u skladu sa Zakonom o koncesijama (prvenstveno po pitanju promjene vlasničke strukture, tj. promjene vlasničkog udjela), da li je nosilac ugovora o koncesiji privredno društvo osnovano u skladu sa propisima Republike Srpske i drugo. Komisija je takođe, provjeravala da li su privredna društva izvršila usklađivanje djelatnosti i da li posluju u skladu sa važedim Zakonom o privrednim društvima. Utvrđeno je da još uvijek ima privrednih društava nosilaca ugovora o koncesiji koja nisu izvršila usklađivanje djelatnosti („Ignjid“ d.o.o. Teslid) sa Uredbom o klasifikaciji djelatnosti Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpse“, broj: 119/2010).

- Privredna društva koja duži vremenski period imaju zaključene ugovore o koncesiji, tj. provode aktivnosti na realizaciji koncesionih poslova sa manjim ili vedim uspjehom, imovinsko - pravne odnose su riješili u potpunosti, djelimično ili ih uopšte nisu riješili (Koncesionari kod kojih je realizacija ugovora o koncesiji u velikom zaostatku ili se ne realizuje). Rješavanje imovinsko - pravnih odnosa je vršeno otkupom zemljišta od strane fizičkih i pravnih lica, ili ugovaranjem korišdenja zemljišta putem zakupa. U nekim slučajevima je evidentirano rješavanje imovinsko - pravnih odnosa postupkom eksproprijacije na zemljištu na kojem je planirana eksploatacija, tj. korišdenje predmeta koncesije. Ipak, neophodno je istadi da još uvijek postoje problemi evidentirani u proteklim godinama, a koji su ostali i ovoj izvještajnoj godini. Ti problemi se uglavnom javljaju u slučajevima kad je koncesija dodjeljena na zemljištu koje je u svojini Republike Srpske i postoji problem isknjižavanja prethodnih korisnika i uknjižavanja novih (primjer: šumsko zemljište i krš na kojem je kao korisnik upisano JP „Šume Srpske“ a.d. Sokolac, odnosno njihova šumska gazdinstva), zatim kod koncesionih preduzeda koja nisu riješila imovinsko - pravne odnosa, a nalaze se u komercijalnom radu („Bijele vode Kamenolom“ d.o.o. Trnovo), kod nemogudnosti ulaska u posjed predmeta koncesije („Argentum 09“ d.o.o. Srebrenica), kad se koncesija realizuje na zemljištu koje se vodi kao nepokretnost Ministarstva odbrane Bosne i Hercegovine („Kamenolom Dobrnja“ d.o.o. Banja Luka) i drugo.

- Presjekom stanja za 2014. godinu u vezi upisa prava iz ugovora o koncesiji na nepokretnostima može se konstatovati da je vedi broj Koncesionara izvršio svoju ugovornu obavezu i uknjižio se u katastar nepokretnosti. Međutim, i dalje postoje privredna društva kod kojih nema pomaka u izvršavanju ove ugovorne odredbe („Mermer“ a.d. Čelinac, „Terex kop“ d.o.o. Ugljevik, JU „Banja Dvorovi“ Bijeljina i drugi). Takva privredna društva uglavnom nisu ni podnosila zahtjev za knjiženje prava iz ugovora o koncesiji u katastar nepokretnosti. Takođe, ima i slučajeva kada su Koncesionari podnosili zahtjev područnim jedinicama geodetske uprave, ali su odbijeni, dijelom iz formalno pravnih razloga, dijelom zbog nepoznavanja materije od strane službenika

30

geodetske uprave ili iz nekih drugih razloga („MG mind“ d.o.o. Mrkonjid Grad, G.P. „Jedinstvo“ a.d. Gradiška, „Ruding“ d.o.o. Ugljevik i drugi). Komisija je takvim Koncesionarima predložila ponovno podnošenje zahtjeva u cilju izvršavanja ove ugovorne obaveze koja je u skladu sa Zakonom o izmjenama i dopunama zakona o održavanju premjera i katastra zemljišta („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 15/10).

- Provjerom rada Koncesionara pažnja je bila usmjerena na dostignuti nivo tehničke dokumentacije koja je izrađena, i na osnovu koje treba da se izvode radovi na istraživanju ili eksploataciji mineralne sirovine. Kod ranije zaključenih ugovora o koncesiji radovi se uglavnom izvode prema odobrenoj tehničkoj dokumentaciji, tj. može se redi da su Koncesionari izradili tehničku dokumentaciju neophodnu za realizaciju koncesionog posla. Uočeno je da Koncesionari kod kojih postoji zaostatak u realizaciji koncesionog posla, ili koji radove na eksploataciji izvode povremeno ne posjeduju odgovarajudu tehničku dokumentaciju, pa čak ni izrađen Elaborat o rezervama koji predstavlja podlogu za izradu Glavnog rudarskog projekta za eksploataciju. Takođe, može se konstatovati da dugotrajne procedure za pribavljanje potrebnih saglasnosti i odobrenja koje predhode odobravanju izvođenja radova na eksploataciji usporavaju i onemogudavaju rad Koncesionara u predviđenim rokovima, a koji zbog toga dolaze u situaciju da budu sankcionisani od strane nadležnih inspekcijskih organa. Može se izvesti zaključak da je neophodno ove postupke ubrzati, kako bi Koncesionari što prije došli u situaciju da otpočnu sa komercijalnim radom u skladu sa zakonom.

- Koncesionari su u postupku dodjele koncesije imali obavezu izrade Studije ekonomske opravdanosti kojom je definisan način izvođenja radova na istraživanju ili eksploataciji, izbor opreme i postrojenja za realizaciju koncesionog posla, kao i planirani nivo investiranja u iste. Komisija je u proteklom periodu za svakog Koncesionara posebno pratila kolika su investiranja u opremi i postrojenja tokom dosadašnje realizacije koncesionog posla, i da li je investicija realizovana u potpunosti ili djelimično. Na osnovu toga može se vidjeti da su neke investicije realizovane u potpunosti ili u obimu vedem od planiranog, dok kod vedeg broja Koncesionara investiranja nisu bila na nivou planiranih Studijom. Kod takvih Koncesionara uočeno je da postoji problem u realizaciji koncesionog posla, te su se oni odlučivali za minimalnu nabavku opreme neophodne za rada. Takva oprema je korištena i u prilično je lošem stanju. Na osnovu prethodnog može se zaključiti da nivo investiranje praktično nije u skladu sa planiranim i definisanim u ugovoru o koncesiji i Studiji ekonomske opravdanosti.

- Provjerama je utvrđeno da određeni broj Koncesionara ne posjeduje potrebne dozvole i odobrenja. Neposjedovanje istih uslovljava odobravanje izvođenja radova prema izrađenoj projektnoj dokumentaciji i legalnu upotrebu rudarskih objekata. Stiče se utisak da je potrebno dosta vremena za njihovo pribavljanje, te je neophodno preduzeti aktivnosti od strane nadležnih institucija u pravcu pojednostavljenja procedura i značajnog smanjenja vremena izdavanja, a sve u cilju omogudavanja efikasnijeg poslovanja koncesionih preduzeda. Provjerama je utvrđeno kod nekih Koncesionara da se radovi izvode bez upotrebne dozvole, ili u nekim slučajevima upotrebne dozvole su starosti 40 (četrdeset) i više godina (za rudarske objekte iz vremena bivše države). Uočene nedostatke mogude je riješiti intenziviranjem aktivnosti od strane inspekcijskih organa na terenu.

- Rokovi za provođenje ugovornih obaveza neophodnih za početak komercijalnog rada najčešde nisu dobro ugovoreni. Može se vidjeti na osnovu prikupljenih podataka da su rokovi definisani ugovorom za izradu projektne dokumentacije, realizaciju investicije i početak komercijalnog rada nerealno kratki, da ne uvažavaju stvarno potrebno vrijeme za sprovođenje svih aktivnosti do početka komercijalnog rada, i da dovode Koncesionare u situaciju da izađu van ugovorenih okvira, što može biti razlog za jednostrani raskid ugovora o koncesiji. Određeni broj Koncesionara koji nije uspio da realizuje aktivnosti u ugovorenom vremenu, podnio je nadležnom ministarstvu zahtjev za izmjenu ugovora u dijelu koji se odnosi na rokove, ali nadležno ministarstvo se kod vedine takvih slučajeva nije izjasnilo o njihovim zahtjevima („Eco

31

power“ d.o.o. Kotor Varoš, „Niskogradnja“ d.o.o. Teslid, „Kompanija Slobomir“ a.d. Bijeljina, „Romanit“ d.o.o. Han Pijeska i drugi). Komisija smatra da je neophodno, u slučajevima kod kojih postoje objektivni razlozi za produženje rokova, iste produžiti uzimajudi u obzir dotadašnje aktivnosti na realizaciji koncesionog posla, a sve sa ciljem dovođenja rada Koncesionara u ugovorene okvire.

- Zaključenjem ugovora o koncesiji svaki Koncesionar preuzima obavezu izrade dinamičkog plana ulaganja finansijskih sredstava i njegovog dostavljanja Koncedentu. Komisija je u okviru svojih redovnih aktivnosti na terenu uočila da vedi broj Koncesionara nije izradio dinamički plan ulaganja finansijskih sredstava i dostavio nadležnom ministarstvu, čime je na samom početku realizacije koncesionog posla prekršio ugovornu odredbu. Mišljenja smo da nadležno ministarstvo u slučajevima gdje to nije urađeno mora insistirati na dostavljanju dinamičkih planova ulaganja finansijskih sredstava od strane Koncesionara, kako bi se mogla pratiti realizacija koncesionog posla i na vrijeme identifikovati eventualni problemi sa kojima se Koncesionar susrede.

- Važan elemenat ugovora o koncesiji je koncesiona naknada koja je i obavezan dio svakog ugovora. Stupanjem na snagu novog Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13), članom 68. stav (3) propisano je da nadležno ministarstvo za predmetne koncesije u roku od šest mjeseci od stupanja na snagu ovog zakona donosi pravilnike o kriterijumima za određivanje visine koncesione naknade i visine garancije. Na osnovu toga nadležna ministartva su donijela pravilnike po predmetima koncesija, dok su dotadašnji pravilnici prestali da važe (Pravilnik o utvrđivanju kriterijuma za određivanje visine koncesione naknade - „Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 45/07 i Pravilnik o načinu utvrđivanja visine koncesione naknade za korišdenje mineralnih sirovina - „Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 5/03). Kod vedine zaključenih ugovora koncesiona naknada je definisana u procentu na ukupan prihod ostvaren od obavljanja koncesione djelatnosti, dok je kod manjeg broja ugovora definisana po jedinici mjere. Komisija je mišljenja na osnovu analiza koje je radila da je pradenje načina utvrđivanja osnovice i obračuna koncesione naknade veoma složen posao koji zahtjeva čvršdu saradnju vedeg broja republičkih institucija, u cilju jasnog definisanja elemenata za obračun iste. Provjerama je utvrđeno da vedi broj Koncesionara izvršava obavezu pladanja koncesione naknade u ugovorenim rokovima, ili sa manjim zakašnjenjem u odnosu na ugovoreno. Ipak, i dalje postoje koncesiona preduzeda koja neredovno pladaju koncesionu naknadu, ili je uopšte ne upladuju („Rudnik kaolina Motajica“ a.d. Kobaši - Srbac, „Ignjid“ d.o.o. Teslid, „Kamenolom Bijele Vode“ d.o.o. Trnovo i drugi). Uočeno je da su to preduzeda koja imaju problema sa likvidnošdu, ili ostalim segmentima poslovanja. Predstavnici Komisije su tokom provjere rada Koncesionara uočili da su ovlašdena lica Poreske uprave Republike Srpske vršila kontrole koncesionih preduzeda, u dijelu koji se odnosi na način obračuna i uplate koncesione naknade. Može se konstatovati na osnovu uvida u Zapisnike i Rješenja Poreske uprave Republike Srpske da je broj kontrola na nivou prošlogodišnjih. U narednom periodu svakako je potrebno intenzivirati aktivnosti na ovom polju, što bi sigurno dovelo do poboljšanja i povedanja nivoa naplate. Komisija posebno ističe da je za koncesionu naknadu veoma bitna veza između načina obračuna koncesione naknade, cijene mineralnog resursa koja predstavlja osnovicu za obračun koncesione naknade i stvarne količine eksploatisane mineralne sirovine. Na osnovu podataka sa kojima Komisija raspolaže može se konstatovati da je u ovoj kalendarskoj godini u odnosu na prethodnu došlo do pada prihoda u budžet Republike Srpske po osnovu upladene koncesione naknade.

- Obaveza obezbjeđenja bankarske garancije za dobro izvršenje posla u dosadašnjoj realizaciji koncesionih aktivnosti uglavnom nije ispoštovana, odnosno ispoštovana je kod manjeg broja koncesionih preduzeda. Utvrđeno je da je jedan broj koncesionih preduzeda iako nije obezbjedio bankarsku garanciju realizovao investiciju definisanu Studijom ekonomske opravdanosti i ugovorom, dok postoje i preduzeda koja nisu obezbjedila bankarsku garanciju

32

niti su izvršila investiranja u skladu sa Studijom ekonomske opravdanosti i ugovorom. Može se konstatovati da je kod ugovora novijeg datuma došlo do pomaka u ovom segmentu, ali još uvijek nedovoljno, jer se i dalje dešava da Koncesionari ne pribavljaju bankarske garancije u skladu sa definisanim u ugovoru.

- Obavezu osiguranja postrojenja, mehanizacije i objekata izbjegava najvedi broj Koncesionara („Graditelj“ a.d. Teslid, „Kremnica“ d.o.o. Berkovidi, „Sarp“ d.o.o. Kozarska Dubica, „Aco trade“ d.o.o. Kotor Varoš i drugi). Koncesionari to pravdaju visokim premijama osiguranja koje predstavljaju ozbiljan trošak u teškim uslovima poslovanja, kao i starom opremom koju osiguravajude kude ne žele da osiguraju. Komisija je mišljenja da bez obzira na probleme sa kojima se Koncesionari susredu, neizvršavanje ove ugovorne obaveze može predstavljati ozbiljan rizik u realizaciji koncesionog posla. Kada je u pitanju obaveza osiguranja zaposlenih radnika od slučaja nezgode može se konstatovati da je izvršava najvedi broj Koncesionara.

- Kod provođenja mjera zaštite životne sredine, zdravlja ljudi i materijalnih dobara na osnovu prikupljenih podataka može se konstatovati da postoji određen pozitivan pomak. Kamenolomi sa vedim obimom proizvodnje koji posjeduju postrojenja za drobljenje i klasiranje kamena uglavnom imaju instalirana postrojenja za otprašivanje što sprečava negativan uticaj postupka prerade mineralne sirovine na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Pored toga treba istadi da dostignuti nivo zaštite životne sredine i zdravlja ljudi još uvijek nije na zadovoljavajudem nivou i da postoje primjeri gdje se ne provode adekvatne mjere zaštite životne sredine i zdravlja ljudi („Herc gradnja“ d.o.o. Bileda i dr.). Određen broj koncesionih preduzeda vrše kontinuirani monitoring uticaja eksploatacije mineralnih sirovina na životnu sredinu i prema nalazu monitoringa, ukoliko za to postoje razlozi preduzimaju mjere zaštite. Dovođenje ove oblasti u zakonske okvire mogude je isključivo vedim angažovanjem inspekcijskih organa na terenu.

- Izuzetnu važnost nakon završetka eksploatacije ima rekultivacija degradiranog zemljišta. Rekultivacija u zavisnosti od uslova na terenu može da se vrši i tokom eksploatacije na dijelovima ležišta gdje to uslovi dozvoljavaju (ukoliko je eksploatacija okončana), kao i na formiranim spoljnim odlagalištima u skladu sa izrađenim Projektima rekultivacije degradiranog zemljišta („Gross“ d.o.o. Gradiška). Obilaskom lokaliteta na kojima se odvijaju radovi na eksploataciji, i lokaliteta na kojima su radovi djelimično ili u potpunosti završeni nisu uočene značajne aktivnosti na rekultivaciji. Bitno je istadi da se eksploatacijom mineralnih sirovina vrši trajna degradacija zemljišta na kojem se ukoliko nebi došlo do rekultivacije (oblikovanje i prenamjena prostora) stvaraju okolnosti za nesagledive posljedice po životnu sredinu. U više navrata Komisija je izrazila bojazan da ugovoreno obezbjeđenje rekultivacije u iznosu 5% od godišnjeg bruto prihoda ostvarenog u poslijednje tri poslovne godine ne daje dovoljnu garanciju da de rekultivacija biti izvršena, jer ukoliko bi došlo do značajnog smanjenja poslovnih aktivnosti na kraju koncesionog perioda, to bi iznos bankarske garancije bio nedovoljan za troškove rekultivacije. Stupanjem na snagu Pravilnika o visini koncesione naknade i bankarskim garancijama u oblasti elektroenergetike, energetike, rudarstva i geologije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 67/2014) mijenja se iznos bankarska garancija za rekultivaciju, i ona je prema članu 10. Pravilnika određena na sljededi način: garancija za izvršenje rekultivacije zemljišta za predmete koncesije iz oblasti rudarstva određuje se u iznosu 10% od prosječnih troškova održavanja u posljednje tri godine korišdenja objekata. Mišljenja smo da ovo kao i prethodno rješenje nije dobro i ne daje garanciju da de rekultivacija biti izvršena. Postavlja se pitanje koji su to prosječni troškovi održavanja, kako ih odrediti, koliko de oni iznositi i da li je to dovoljan iznos za rekultivaciju. Komisija smatra da je mogude rješenje ovog problema izdvajanje sredstava na godišnjem nivou u iznosu koji je planiran Projektom rekultivacije, čime bi se, nakon završetka eksploatacije, osiguralo izvršenje rekultivacije i sanacija degradiranih površina.

- U proteklom vremenskom periodu Komisija kontinuirano prati podatke o broju i kvalifikacionoj strukturi zaposlenih, odnosno dostignuti broj zaposlenih u odnosu na planirani Studijom

33

ekonomske opravdanosti. Privredna društava koja obavljanje koncesionog posla realizuju u ugovorenim okvirima, tj. rade u skladu sa planiranim obimom proizvodnje uspijevaju da broj radnika zadrže na dostignutom nivou ili da ga povedaju. Kod preduzeda koja imaju pad poslovnih aktivnosti došlo je do smanjenja broja radnika. I dalje imamo određen broj koncesionih preduzeda kod kojih je broj zaposlenih na minimumu, tj. imaju zaposlenog jednog ili nemaju zaposlenih radnika („Tomid kompanija“ d.o.o. Teslid, „Ignjid“ d.o.o. Teslid, „Sarp“ d.o.o. Kozarska Dubica i drugi). Smatramo da je neophodno kod ovakvih i sličnih slučajeva preispitati ugovorni odnos i sagledati dalje mogudnosti u vezi realizacije koncesionog posla.

- Optimalnost korišdenja mineralne sirovine kod određenog broja preduzeda koja imaju obim proizvodnje iznad praga rentabilnosti dobijenog Studijom ekonomske opravdanosti je ispoštovan i u skladu je sa definisanim u ugovoru o koncesiji. Uticaj ekonomske krize kod nekih preduzeda koja su do sada uspješno poslovala je doveo do pada poslovnih aktivnosti, što je imalo za posljedicu značajan pad obima proizvodnje i probleme u poslovanju (G.P. „Put“ Istočno Sarajevo, „Kameni agregati“ a.d. Banja Luka, „Rudnik kaolina Motajica“ a.d. Kobaši, Srbac, „Sarp“ d.o.o. Kozarska Dubica, „Hercegovinaputevi“ a.d. Trebinje i dr.). Kod određenog broja preduzeda čija je proizvodnja od početka komercijalnog rada daleko ispod optimalnosti korišdenja mineralne sirovine definisane ugovorima, kao i kod preduzeda kod kojih nije bilo ozbiljnih aktivnosti na realizaciji ugovora stanje u ovoj kalendarskoj godini se nije mijenjalo („Dijabaz“ d.o.o. Kostajnica, „Visokoalkalne vode - AQUA ALCA“ d.o.o. Derventa, „Tatid“ d.o.o. Doboj i drugi).

- Provjerom rada Koncesionara prikupljani su podaci o planiranim i proizvedenim količinama mineralne sirovine, kao i o stanju zaliha, nakon čega je vršeno poređenje sa planiranim količinama iz Studije ekonomske opravdanosti i podacima iz prethodnih godina rada. Kod određenog broja privrednih društava nivo proizvodnje je u skladu sa planiranim, ili se bilježi blagi rast, dok je kod drugih primjetan pad nastao usljed smanjenja potražnje, nelojalne konkurencije i drugog. Neophodno je i u narednom periodu nastaviti pratiti ovaj segment i pažljivo ga analizirati.

- Komisija je provjerama utvrdila da se i dalje ne vrši kontrola stanja otkopanih masa na godišnjem nivou od strane verifikovane stručne ustanove koju je ovlastio Koncedent, a kako je definisano ugovorom o koncesiji. Komisija, takođe, smatra da je vođenje knjige rezervi i geodetsko snimanje stanja radova na eksploatciji neredovna. Na osnovu prethodno navedenog može se konstatovati da je neophodno preduzeti aktivnosti od strane Koncedenta na ispunjavanju ove važne ugovorne obaveze. Provjerama je utvrđeno da se kod vedeg broja Koncesionara mjerenje masa vrši slobodnom procjenom materijala u kašici utovarnog sredstva („Trend“ d.o.o. Bratunac, „Niskogradnja“ d.o.o. Laktaši i drugi), a ne mjerenjem pomodu mjernih uređaja (npr. kolska vaga). Kod nekih Koncesionara uočeno je da se mjerno mjesto nalazi na krakovima cjevovoda u objektima gdje se voda koristi, a ne neposredno na izlazu iz eksploatacione bušotine kako je to definisano ugovorom (JU „Banja Dvorovi“ Bijeljina). Koncesionari nisu preduzimali aktivnosti na ispravljanju uočenih nepravilnosti.

34

3.3.4. Pregled aktuelnih problema, koji su prisutni kod realizacije Ugovora o koncesiji Dosadašnja koncesiona politika dodjele koncesija u oblasti mineralnih resursa u periodu od deset godina (2004-2014), donekle je ispunila osnovne ciljeve i doprinijela privrednom razvoju Republike Srpske, koji se ogleda u zaživljavanju investicionih aktivnosti po osnovu koncesione djelatnosti, uposlenosti radne snage, prikupljanju direktnih i indirektnih prihoda, prikupljanju prihoda od poreza na dobit, prihoda od koncesione naknade i drugo. Potpuno ispunjavanje zacrtanih ciljeva i puni efekti de ipak modi da se analiziraju stabilizacijom ekonomskih prilika.

Da bi se obezbjedio bududi rast, razvoj i stabilnost sadašnjih koncesionih preduzeda, potrebno je pružiti svaki vid podrške na otklanjanju uočenih slabosti i problema, analizirati realizaciju koncesionih ugovora, i cjelokupnog rada koncesionih preduzeda. U skladu sa tim potrebno je skrenuti pažnju na neke aktuelne probleme i pojave, prisutne kod realizacije koncesionih ugovora, a koji se odnose na sljedede:

- U okviru svoje zakonske obaveze koja se odnosi na provjeru rada Koncesionara, Komisija je obilaskom lokaliteta na kojima se odvijaju radovi na realizaciji koncesionog posla prikupila podatke na osnovu kojih se može zaključiti da i dalje postoji problem nelegalne eksploatacije mineralnih sirovina, a koji se odvija u suprotnosti sa važedom zakonskom regulativom. Ovim se koncesiona preduzeda dovode u neravnopravan položaj, usljed izloženosti nelojalnoj konkurenciji koja ne posjeduje tehničku dokumentaciju, odobrenja za izvođenje radova na eksploataciji mineralne sirovine i koja na ovaj način izbjegava pladanje obaveza, što direktno utiče na otežano poslovanje koncesionih preduzeda. Komisija je evidentirala da se nelegalna eksploatcija najviše odnosi na eksploataciju tehničkog - građevinskog kamena, arhitektonsko - građevinskog kamena, šljunka i pijeska, kvarcnog pijeska, eksploataciju geotermalnih voda za potrebe banjskog liječenja, raznih vrsta glina i drugog. I ove godine, kao i tokom proteklih godina, Komisija je stalno usmjeravala pažnju na ovaj problem, isticala neophodnost vedeg angažovanja inspekcijskih organa na terenu, kao i jaču zakonsku, institucionalnu i svaku drugu podršku kako bi se problem počeo rješavati, ali nažalost značajnih pomaka oko rješavanja ovog problema do sada nije bilo.

- Provjerom rada Koncesionara u vezi izvršavanja ugovrne obaveze obračunavanja i pladanja koncesione naknade, utvrđeno je da su pojedina koncesiona preduzeda stupanjem na snagu novog Pravilnika o visini koncesione naknade i bankarskim garancijama u oblasti elektroenergetike, energetike, rudarstva i geologije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 67/2014) prestala da upladuju koncesionu naknadu u skladu sa iznosom definisanim ugovorom o koncesiji i počeli da upladuju umanjen iznos u skladu sa novim Pravilnikom (3,6% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog obavljanjem koncesione djelatnosti). Komisija je kod takvih slučajeva Koncesionarima skrenula pažnju na ugovorne odredbe i poštovanje istih. Donošenjem ovog Pravilnika otvorio se prostor svim Koncesionarioma koji su zaključili ugovore prije donošenja istog da traže aneksiranje ugovora u dijelu koji se odnosi na visinu koncesione naknade što bi stvorilo veliki problem, i umanjilo iznos upladene koncesione naknade. Komisija je mišljenja da je neophodno što prije pristupiti izmjeni ovog Pravilnika ili donošenju novog.

- Prema podacima kojima Komisija raspolaže može se zaključiti da se i dalje eksploatacija mineralnih sirovina odvija na osnovu odobrenja za eksploataciju (izdatih u skladu sa tada važedom zakonskom regulativom) bez zaključenih ugovora o koncesiji. Važedim Zakonom o rudarstvu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/12) i Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13) određen je rok u kojem treba da se podnesu zahtjevi za dodjelu koncesija kod ovakvih slučajeva, kao i vremenski rok u kojem ti postupci treba da se završe. Komisija napominje da ovu problematiku treba riješiti stavljanjem van snage odobrenja za eksploataciju mineralne sirovine, odnosno treba postupiti u skladu sa

35

Dokumentom o politici dodjele koncesija („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 31/06), odredbama Zakona o rudarstvu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/12) i Zakona o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13). Na ovaj način bi sprječavanjem nelegalne eksploatacije i eksploatacije na osnovu odobrenja za eksploataciju i njihovim prevođenjem u legalne okvire (eksploatacija u skladu sa Zakonom o rudarstvu i Zakonom o koncesijama) sve privredne subjekte doveli u ravnopravan položaj za privređivanje.

- Duže vremena postoji dilema kod privrednih društava čija je pretežna djelatnost obavljanje poslova u oblasti građevinarstva u vezi načina obračuna koncesine naknade. Kako se ova preduzeda bave izvođenjem građevinskih radova (niskogradnja i visokogradnja) najvedi dio eksploatisane mineralne sirovine koriste za vlastite potrebe. Tokom provjera rada Koncesionara i uvida u dokumentaciju koja se odnosi na cijene rovnog materijala i frakcija konstatovano je da su cijene ispod stvarnih tržišnih, što kod obračuna koncesione naknade utiče na smanjenje osnovice i same koncesione naknade. Komisija je mišljenja da ne postoji tačno definisana zakonska i podzakonska regulativa na osnovu koje bi se mogao rješiti ovaj problem, pa je u ovakvim slučajevima koncesionu naknadu potrebno definisati po jedinici mjere (m3,t,l), ili procentom na ukupan prihod uz prethodnu izmjenu podzakonskog akta koji bi uvažio, i dao kvalitetno rješenje za ovu problematiku kako se uočene pojave više nebi dešavale.

- Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 59/13) kao predmet koncesije definisano je korišdenje javnog vodnog dobra, odnosno određeno je vađenje materijala iz vodotoka (šljunka, pijeska, kamena) prema Programu uređenja vodotoka i korišdenje vodnog zemljišta za realizaciju neke od privrednih djelatnosti ili za realizaciju drugih predmeta koncesije u skladu sa Zakonom o koncesijama. U vremenu proteklom od tada prema informacijama kojima Komisija raspolaže nadležno ministarstvo nije preduzimalo gotovo nikakve značajne aktivnosti na uvođenju ovog segmenta privređivanja u oblast koncesija, a rezultat svega toga je da i dalje nemamo zaključenih ugovora o koncesiji iz ove oblasti. Poređenja radi, u zemljama okruženja postoji zaključeno nekoliko stotina ugovora iz ove oblasti. U Zakonu o vodama („Službeni glasnik republike Srpske“, broj: 50/06 i 92/09) stoji da je dislokacija i vađenje materijala u koritima i vodnom zemljištu, dozvoljena u obimu i na način kojim se uređuje korito i vodno zemljište, ili ako služi sprovođenju mjera zaštite, na osnovu izdatih vodopravnih akata. Ved duži vremenski period imamo situaciju da se vrši nelegalna eksploatacija šljunka, pijeska i kamena bez ikakvih odobrenja, ili na osnovu zloupotreba rješenja za vađenje materijala izdatih od strane JU „Vode Srpske“ Bijeljina u svrhu održavanja korita i korišdenje vodnog zemljišta. Komisija smatra da je krajnje vrijeme da se preduzmu odgovarajudi koraci u smislu uvođenja ove oblasti privređivanja pod koncesije, kako bi se mogla urediti na jedan kvalitetniji način. Sa druge strane neophodno je pojačati rad inspekcijskih organa u cilju sprječavanja nelegalne eksploatacije i nanošenja velike štete životnoj sredini, kao i budžetu Republike Srpske.

- Prema podacima sa kojima Komisija raspolaže možemo konstatovati da nije napravljen zadovoljavajudi pomak po pitanju okončanja postupaka dodjele koncesije koji traju duži vremenski period. Ti postupci se nalaze u određenim fazama dodjele koncesije, traju i suviše dugo, a Komisija uglavnom nema saznanja zbog čega je to tako („Japra“ a.d. Novi Grad, „Arcelor Mittal“ d.o.o. Prijedor, „Kozaraputevi“ a.d. Banja Luka, „Vitinka eksploatacija“ a.d. Kozluk i dr.). Mišljenja smo da sve takve slučajeve ukoliko postoji zakonski osnov, uzevši u obzir vremenski okvir, treba okončati u najkradem vremenskom roku ili postupke obustaviti i uputiti ponuđače na dodjelu koncesije u skladu sa novim zakonskim procedurama, a sve u cilju konačnog rješavanja ovog problema.

- Komisija je analizom dodjeljenih koncesija po regijama primjetila da na pojedinim područjima postoje instalisani kapaciteti za eksploatciju iste vrste mineralne sirovine, a koji se koriste u daleko manjem procentu nego što je to projektovano (grad Doboj). Na osnovu toga Komisija je

36

u svojim izvještajima u prethodnim godinama usmjeravala pažnju na to da treba obratiti posebnu pažnju kod dodjele novih koncesija u pojedinim regijama kako se nebi dogodilo da postojeda koncesiona preduzeda zatvaraju kamenolome ili bilježe značajan pad proizvodnje („Nexe - kamen“ d.o.o. Doboj, „Tatid“ d.o.o. Osječani i dr.). Bez obzira na ova zapažanja imamo nove slučajeve pokretanja postupaka dodjele koncesije na ovoj regiji.

- Provjerama je utvrđeno da se dva koncesiona preduzeda nalaze u postupku stečaja („Nexe - kamen“ d.o.o. Doboj, HUTP „Cer“ a.d. Prnjavor) čime je u skladu sa članom 45. Zakona o koncesijama ugovor o koncesiji praktično prestao da važi, a druga dva koncesiona preduzeda imaju blokiran žiro - račun u periodu dužem od šest mjeseci („Mermer“ a.d. Čelinac i „Prijedor Cement Company“ d.o.o. Prijedor) što predstavlja osnov za raskid ugovora o koncesiji.

- Kod ugovora za korišdenje voda koji se praktično ne relizuju u protekloj izvještajnoj godini nije bilo pozitivnih pomaka, te je neophodno preduzeti aktivnosti od strane nadležnih organa kako bi se pokušali stvoriti odgovarajudi uslovi za njihovu deblokadu. Potrebno je istadi da koncesiona preduzeda kod kojih se koncesioni ugovori realizuju takođe, bilježe smanjenje prihoda u kalendarskoj 2014. godini. Duže vrijeme nema pozitivnih pomaka kod dva koncesiona preduzeda koja imaju izgrađene objekte i instalisana postrojenja za flaširanje vode, i nisu u komercijalnom radu („Visokoalkalne vode - AQUA ALCA“ d.o.o. Derventa i „AQUA LIFE“ d.o.o. Sokolac). Druga dva koncesiona preduzeda rade povremeno sa minimalnim kapacitetom („Kruna voda“ d.o.o. Mrkonjid Grad i „Instel“ d.o.o. Čajniče). Razlog za takvo stanja između ostalog predstavlja nelojalna konkurencija koja dolazi iz zemalja okruženja, kao i Federacije Bosne i Hercegovine, nedostatak obrtnih sredstava, predimenzionisanost kapaciteta i drugo.

- U okviru svojih aktivnosti na provjerama rada Koncesionara predstavnici Komisije su obilaskom lokaliteta i razgovorom sa predstavnicima Koncesionara uvidjeli da je određeni broj koncesionih preduzeda pretrpio štete tokom poplava koje su se dešavale tokom 2014. godine, ili zbog istih nije bio u mogudnosti da realizuje planiranu dinamiku koncesionih aktivnosti. Kod vedine koncesionih preduzeda šteta je evidentirana od strane nadležnih opštinskih ili gradskih institucija (Rudnik kaolina „Motajica“ a.d. Kobaši - Srbac, JU „Banja Dvorovi“ Dvorovi - Bijeljina, „Sarp“ d.o.o. Kozarska Dubica, „Tomid kompanija“ d.o.o. Teslid, „Jadran nafta - gas“ d.o.o. Banja Luka, „Vodovod“ a.d. Doboj i drugi).

3.3.5. Pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa

U prilogu broj: 3. – Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2014. godinu, dat je tabelarni pregled aktivnosti na realizaciji ugovora o koncesiji iz oblasti mineralnih resursa u 2014. godini.

3.3.6. Pregled isteklih, prestalih sa važenjem i raskinutih Ugovora iz oblasti mineralnih resursa

U prilogu broj: 2. – Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2014. godinu, dat je tabelarni pregled isteklih, prestalih sa važenjem i raskinutih ugovora u 2014. godini.

37

3.3.7. Zaključci

1. Pravilnikom o visini koncesione naknade i bankarske garancije u oblasti elektroenergetike, energetike, rudarstva i geologije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 67/14) određena je visina koncesione naknade i vrsta, visina i način obezbjeđenja bankarske garancije u oblastima elektroenergetike, energetike, rudarstva i geologije, a koja se određuje u postupku dodjele koncesije. Koncesiona naknada predstavlja obavezan elemenat ugovora o koncesiji i sastoji se od jednokratne koncesione naknade za ustupljeno pravo i koncesione naknade za korišdenje. Komisija je mišljenja da način na koji je definisana koncesiona naknada ovim Pravilnikom, na osnovu jednog kriterijuma (vrijednost planirane investicije) nije dobar i da je trebalo uzeti u obzir i druge veoma bitne kriterijume, kao što su: projektovani godišnji prihod za vrijeme trajanja koncesionog perioda, period trajanja koncesionog ugovora, vrijednost projektovanih istražnih radova kod koncesija za istraživanje i drugo. Istim Pravilnikom je određena koncesiona naknada za korišdenje u iznosu 3,6% od ukupnog godišnjeg prihoda ostvarenog obavljanjem koncesione djelatnosti. Komisija je mišljenja da je njen iznos niži od dosad određenih za pojedine predmete koncesije, kao i od naknada za iste predmete koncesija u zemljama okruženja. Komisija dalje smatra da je daleko svrsishodnije koncesionu naknadu definisati po jedinici mjere (ima uporište u važedem Zakonu o koncesijama), ili eventualno procentom na ukupan prihod uz obaveznu izmjenu podzakonskog akta koji mora uvažiti sve nedostatke, i dati rješenje, kako bi uopšte bilo mogude obračunavati koncesionu naknadu na ovaj način, onemogudavajudi uočene anomalije koje se odnose na osnivanja povezanih pravnih lica, proizvoljno određivanje cijena proizvoda, davanje nerealno velikih rabata na proizvode, donošenje odluka u koncesionom preduzedu o cijeni proizvoda kao osnovice za obračun koncesione naknade, a sve sa ciljem umanjenja prihoda i koncesione naknade. Pravilnik praktično nije uvažio vrlo bitnu činjenicu i napravio razliku između obnovljivih i neobnovljivih mineralnim resursa kod odeđivanja koncesione naknade, niti je uvažio potrebe lokalne zajednice za vedim prihodima od koncesione naknade. Na osnovu svega navedenog Komisija je mišljenja da je neophodno pristuputi izmjeni ovog Pravilnika ili donošenju novog koji bi uvažio sve prethodno navedene primjedbe i daleko kvalitetnije uredio ovu oblast.

2. Komisija je prikupila podatke na osnovu kojih se može zaključiti da i dalje postoji problem nelegalne eksploatacije mineralnih sirovina, a koji se odvija u suprotnosti sa važedom zakonskom regulativom. Ovim se koncesiona preduzeda dovode u neravnopravan položaj, usljed izloženosti nelojalnoj konkurenciji. Nelegalna eksploatcija najviše se odnosi na eksploataciju tehničkog - građevinskog kamena, arhitektonsko - građevinskog kamena, šljunka i pijeska, kvarcnog pijeska, eksploataciju geotermalnih voda za potrebe banjskog liječenja, raznih vrsta glina i drugog. Problem postoji ved duži vremenski period i zahtjeva vede angažovanje inspekcijskih organa na terenu, kao i jaču zakonsku, institucionalnu i svaku drugu podršku kako bi došlo do njegovog rješavanja, jer do sada značajnih pomaka oko rješavanja ovog problema nije bilo.

3. Komisija ima rezervu oko ugovorenog obezbjeđenja rekultivacije kod vedine ugovora u iznosu 5% od godišnjeg bruto prihoda ostvarenog u poslednje tri poslovne godine, jer to ne daje dovoljno sigurnu garanciju da de rekultivacija biti izvršena. Značajnim smanjenjem poslovnih aktivnosti koncesionog preduzeda u poslednje tri godine poslovanja, ukoliko Koncesionar ne izvrši rekultivaciju, sredstvima od bankarske garancije nebi bilo mogude izvršiti istu. Novim rješenjem koje daje Pravilnik o visini koncesione naknade i bankarske garancije u oblasti elektroenergetike, energetike, rudarstva i geologije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 67/14) i koji de se primjenjivati kod zaključenja novih ugovora o koncesiji, definisano je da garancija za izvršenje rekultivacije zemljišta za predmete koncesije iz oblasti rudarstva se određuje u iznosu 10% od prosječnih troškova održavanja. Komisija je mišljenja da je sama

38

formulacija bankarske garancije neprecizna, što postavlja logično pitanje koji su to troškovi održavanja, kako ih odrediti i da li je 10% od prosječnih troškova održavanja u poslednje tri godine poslovanja dovoljno da se izvrši rekultivacija ukoliko je Koncesionar ne izvrši. Prijedlog Komisije je izdvajanje sredstava na godišnjem nivou u iznosu koji je planiran Projektom rekultivacije, što na osnovu gore navedenog govori o neophodnosti izmjene ili donošenja novog Pravilnika.

4. Korišdenje javnog vodnog dobra, odnosno vađenje materijala iz vodotoka (šljunka, pijeska, kamena) prema Programu uređenja vodotoka i korišdenje vodnog zemljišta za realizaciju neke od privrednih djelatnosti ili za realizaciju drugih predmeta koncesije je Zakonom o koncesijama definisano kao predmet koncesije. U izvještajnoj godini prema informacijama sa kojima Komisija raspolaže nadležno ministarstvo nije preduzimalo značajnije aktivnosti na uvođenju ovog segmenta privređivanja u oblast koncesija, a rezultat svega toga je da i dalje nemamo zaključenih ugovora o koncesiji iz ove oblasti. Poređenja radi, u zemljama okruženja postoji zaključeno nekoliko stotina ugovora iz ove oblasti. Ved duži vremenski period imamo situaciju da se vrši nelegalna eksploatacija šljunka, pijeska i kamena bez ikakvih odobrenja, ili na osnovu zloupotreba rješenja za vađenje materijala izdatih od strane JU „Vode Srpske“ Bijeljina u svrhu održavanja korita i korišdenje vodnog zemljišta. Komisija smatra da je krajnje vrijeme da se preduzmu odgovarajudi koraci u smislu uvođenja ove oblasti privređivanja pod koncesije, kako bi se mogla urediti na jedan kvalitetniji način. Sa druge strane neophodno je pojačati rad inspekcijskih organa u cilju spriječavanja nelegalne eksploatacije i nanošenja velike štete životnoj sredini, kao i budžetu Republike Srpske. Provjerama je utvrđeno da se i dalje ne vrši kontrola stanja otkopanih masa na godišnjem nivou od strane verifikovane stručne ustanove koju je ovlastio Koncedent, a kako je definisano ugovorom o koncesiji. Bitno je istadi da vođenje knjige rezervi i geodetsko snimanje stanja radova na eksploatciji ne predstavlja izvršavanje gore pomenute ugovorne obaveze. Na osnovu prethodno navedenog može se konstatovati da je neophodno preduzeti aktivnosti od strane Koncedenta u smislu kontrole stanja otkopanih masa kako je definisano ugovorom o koncesiji. To predstavlja jedini ispravan način za utvrđivanje stvarnih količina eksploatisane mineralne sirovine.

5. U izvještajnoj 2014. godini nije bilo pozitivnih pomaka u vezi korišdenja voda, te je neophodno preduzeti aktivnosti od strane nadležnih organa u cilju iznalaženja rješenja za realizaciju ugovora kod kojih postoji evidentan zastoj, kao i otklanjanje nedostataka koji su uticali na smanjenje prihoda kod preduzeda koja su u komercijalnom radu. Glavni razlozi takvog stanja su nelojalna konkurencija iz zemalja okruženja, Federacije Bosne i Hercegovine, nelegalna eksploatacija, nedostatak obrtnih sredstava, predimenzionisanost kapaciteta i drugo.

6. Jedan broj privrednih društava se ved duži vremenski period nalazi u nekoj od faza postupka dodjele koncesije, a ti postupci do sada nisu okončani. Mišljenja smo da sve takve slučajeve ukoliko postoji zakonski osnov, uzevši u obzir vremenski okvir treba okončati u najkradem vremenskom roku ili postupke obustaviti i uputiti ponuđače na dodjelu koncesije u skladu sa novim zakonskim procedurama, a sve u cilju konačnog rješavanja ovog problema.

7. Sistem koncesija u oblasti mineralnih resursa nema alternativu i u mineralnoj ekonomiji Republike Srpske nebi smjelo da se istražuju i eksploatišu prirodna bogatstva, ako nije odobrena koncesija ili dato adekvatno odbrenje u skladu sa zakonom. Koncesiona politika u oblasti mineralnih resursa mora biti usmjerena na sljedede:

- punu zaštitu državnih interesa (javnog interesa), izraženih kroz ekonomske, ekološke i socijalne efekte prihvatljive za državu i njeno stanovništvo;

- aktiviranje postojedih rudnika koji su trenutno u teškoj situaciji, a imaju prirodne i druge uslove za profitabilno poslovanje;

- otvaranje novih rudnika koji mogu sa malim sredstvima da pokrenu proizvodnju i stvore povoljne ekonomske efekte, posebno u oblasti dodatnog zapošljavanja;

39

- iznalaženje načina za plasman mineralnih sirovina i gotovih proizvoda na druga tržišta, regionalna i evropska tržišta;

- pokretanje vedih investicionih aktivnosti (sva infrastruktura, energetski objekti, rekonstrukcija postojedih infrastrukturnih i drugih objekata i drugo) koje bi apsorbovale velike količine domadih mineralnih sirovina;

- sistemsko rješavanje problema nelojalne konkurencije nastale nelegalnom eksploatacijom prirodnih bogatstava.

3.4. Aktivnosti Komisije iz oblasti trgovine i turizma


U toku 2014. godine, Ministarstvo trgovine i turizma uputilo je 2 (dva) zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti trgovine i turizma.

U toku 2014. godine, iz oblasti trgovine i turizma, Komisija je donijela i uputila Ministarstvu trgovine i turizma:

- 1 Rješenje o odobravanju Javnog poziva za dodjelu koncesije; - 1 Rješenje o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma.

Ministarstvo trgovine i turizma nije dostavilo Komisiji nijedan zaključen ugovor o koncesijama iz oblasti turizma u 2014. godini.

U tabelama 21. i 22. dat je pregled rješenja Komisije u 2014. godini iz oblasti trgovine i turizma;

Tabela 21. - Rješenja Komisije za koncesije za odobravanje Javnog poziva iz oblasti trgovine i turizma u 2014. godini:



1.

Ponovljeni Javni poziv za dodjelu koncesije za korištenje Biledkog jezera radi izgradnje turističko-sportsko-rekreativnog komplesa „Bileda Grad Jezero“

Odobren ponovljeni Javni poziv

Biledko jezero, područje opštine

Bileda

25.02.2014.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost na Javni poziv iz oblasti trgovine i turizma.

40

Tabela 22. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma u 2014. godini:

r/b

Koncesionar Predmet Status

Datum donošenja Rješenja

1. „DOMINO RESORT“ d.o.o. Bileda

Korištenje Biledkog jezera radi izgradnje turističko-sportsko-rekreativnog komplesa „Bileda Grad

Jezero“


10.10.2014.

Ukupno je dato 1 (jedno) Rješenje za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti trgovine i turizma.

3.5. Aktivnosti Komisije iz oblasti priređivanja igara na sreću 3.5.1. Rješenja Komisije U toku 2014. godine, Ministarstvo finansija uputilo je 1 (jedan) zahtjev, koji se odnosio na rješavanje predmeta iz oblasti priređivanja igara na sredu. U toku 2014. godine, iz oblasti priređivanja igara na sredu Komisija je donijela i uputila Ministarstvu finansija:

- 1 Rješenje o davanju saglasnosti za zaključenje Aneksa III ugovora o koncesiji iz oblasti igara na sredu.

Tabela 23. - Rješenje Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti igara na sreću u 2014. godini:



1. „GRAND L.T.D.“ d.o.o. Banja Luka

Privređivanje igara na sredu u kazinu



Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti igara na sredu.

3.6. Aktivnosti Komisije iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara 3.6.1. Rješenja Komisije U toku 2014. godine, Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je uputilo 10 (deset) zahtjeva, koji su se odnosili na rješavanje predmeta iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara u Republici Srpskoj.

Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede je Komisiji dostavilo 3 (tri) zaključena ugovora o koncesijama iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta.

U toku 2014. godine iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara, Komisija je donijela i uputila Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede:

41

- 1 Rješenje o davanju saglasnosti na Studiju ekonomske opravdanosti; - 1 Rješenje o odbijanju zahtjeva za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora; - 3 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji; - 1 Rješenje o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke

strukture; - 4 Rješenja o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji.

U tabelama 24., 25., 26., 27., 28. i 29. dat je pregled Rješenja Komisije u 2014. godini iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra;

Tabela 24. - Pregled zaključenih ugovora o koncesiji iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra u 2014. godini:


zaključenja Ugovora

1. „POLJOPRIVREDNIK“ d.o.o. Derventa

Ratarska i stočarska proizvodnja (površina 558,7767 ha)

12.03.5-330-8300/14

19.12.2014.

2. „BUTREX-RIBARSTVO“ d.o.o. Trebinje

Korišdenje dijela vodotoka rijeke Drine

12.07-052-7459/14 21.10.2014.

3. „LTG COMPANY“ d.o.o. Banja Luka

Organizovanje sportsko-ekonomskog ribolova na Sani

12.03-052-7-057/14 03.10.2014.

Ukupno su zaključena 3 (tri) ugovora o koncesiji iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra. Tabela 25. - Rješenja o davanju saglasnosti na Studiju ekonomske opravdanosti iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra u 2014. godini:



1.

Studija ekonom. opravdanosti za dodjelu koncesije za eksploataciju vode

Odobrena Studija Kozila, opština Drinid-Petrovac

08.07.2014.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost na Studiju ekonomske opravdanosti iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra.

42

Tabela 26. - Rješenja Komisije o odbijanju zahtjeva za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra u 2014. godini:



1.

Zahtjev Ministarstva za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora sa PD „NAPREDAK“ a.d. Pelagidevo

Odbacuje se ponuda ponuđača PD

„NAPREDAK“ d.o.o. Pelagidevo

Korišdenje poljoprivrednog

zemljišta, opština Pelagidevo

25.09.2014.

Ukupno je doneseno 1 (jedno) Rješenje kojim se odbija zahtjev za davanje saglasnosti za zaključenje ugovora iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra. Tabela 27. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra u 2014. godini:



1. „POLJOPRIVREDNIK“ d.o.o. Derventa

Korišdenje poljoprivrednog zemljišta

Saglasnost za zaključenje

ugovora 28.05.2014.

2. „LTG COMPANY “ d.o.o. Banja Luka

Organizovanje sportsko-ekonomskog ribolova na Sani, opština Mrkonjid Grad i Ribnik


ugovora 18.09.2014.

3. PD „NAPREDAK“ a.d. Pelagidevo



ugovora 02.10.2014.

Ukupno su date 3 (tri) saglasnosti za zaključenje ugovora o koncesiji iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra. Tabela 28. - Rješenja Komisije za koncesije o davanju saglasnosti na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra u 2014. godini:



1. „RIBNJACI DONJI ŽABAR“ d.o.o. Donji Žabar

Prenos ugovora o koncesiji sa Koncesionara „Ribnjaci Donji Žabar“ na

privredno društvo „Vulkan Jezera“ d.o.o. Donji Žabar


12.08.2014.

Ukupno je data 1 (jedna) saglasnost na ustupanje ugovora o koncesiji i promjeni vlasničke strukture iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra.

43

Tabela 29. - Rješenja Komisije o davanju saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra u 2014. godini:



1. „TAMARIS COMPANY“ d.o.o. Banja Luka



Aneksa II ugovora 23.01.2014.

2. „ANDRIDGRAD“ d.o.o. Višegrad



Aneksa V ugovora 19.06.2014.

3. „AGRO-GROUP“ d.o.o. Brčko Korišdenje poljoprivrednog

zemljišta


Aneksa I ugovora 25.09.2014.

4. PD „NAPREDAK“ a.d. Pelagidevo



Aneksa I ugovora 28.10.2014.

Ukupno su date 4 (četiri) saglasnosti za zaključenje aneksa ugovora o koncesiji iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnog dobra.

3.6.2. Provjera rada Koncesionara Komisija za koncesije je u skladu sa članom 58. Zakona o koncesijama obavila 61 (šezdesetjednu) provjeru rada Koncesionara, odnosno realizaciju 67 (šezdesetsedam) zaključenih ugovora o koncesiji. Provjera je izvršena obilaskom Koncesionara, razgovorima sa ovlaštenim predstavnicima i uvidom u relevantnu dokumentaciju, te sačinjavanjem zapisnika o svakoj pojedinačnoj izvršenoj provjeri. Na osnovu provjere rada Koncesionara može se iskazati činjenica, da postoje Koncesionari koji uredno i na vrijeme izvršavaju ugovorne obaveze, te Koncesionari koji ne izvršavaju obaveze u skladu sa zaključenim ugovorom. Izvjestan broj Koncesionara iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta suočavaju se sa stalnim problemima, koje smo i u ranijim izvještajima navodili, a to su :

- uzurpacije poljoprivrednog zemljišta pod koncesijom od strane tredih lica; - ne uvođenje Koncesionara u posjed (zapisnički uvedeni u posjed, a faktički određeni broj

Koncesionara nije uveden u posjed); - nemogudnost upisa prava korišdenja iz Ugovora o koncesiji u Javnim registrima (zemljišna

knjiga i katastar nepokretnosti); - dio parcele poljoprivrednog zemljišta vodi se u Javnim registrima Republike Hrvatske,

Koncesionari ih koriste, ali ne mogu za iste ostvariti podsticajna sredstva (slučaj Kozarske Dubice);

- neusaglašenost parcela u javnim registrima sa faktičkim stanjem na terenu (u obuhvatu koncesionih površina često se nalaze šume, sportski tereni, izgrađeno zemljište i dr.);

- nepladanje ili neredovno pladanje koncesione naknade.

U izvještajnom periodu predstavnici Komisije za koncesije su izvršili provjeru rada Koncesionara direktnim kontaktom sa Koncesionarima na terenu, prikupljanjem i analiziranjem izvještaja o realizaciji koncesionog projekta, kao i analizom dostavljene dokumentacije od strane Koncesionara, a u cilju što boljeg sagledavanja stepena i dinamike realizacije koncesionog ugovora. U ovom izvještajnom periodu aneksiran je izvjestan broj Ugovora o koncesiji za korišdenje poljoprivrednog zemljišta, a odnosi se na početak i način pladanja koncesione naknade, kao i usklađivanjem predmeta koncesije - zemljišne površine sa podacima iz javnih registara (zemljišne knjige i katastar

44

nepokretnosti), te isključivanje nepoljoprivrednog zemljišta iz predmeta koncesije (šuma, puteva, sportskih terena, izgrađenog zemljišta i drugo).

Komisija za koncesije je mišljenja da je Poreska uprava ovlaštena da vrši nadzor i utvrđivanje obaveze pladanja koncesione naknade za korišdenje poljoprivrednog zemljišta u skladu sa koncesionim odnosom ugovornih strana, ali da nije ovlaštena da uspostavlja ili mijenja koncesiono-pravni odnos, a za šta je nadležno Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao ugovorna strana, odnosno Koncedent. Stoga, Komisija za koncesije smatra da sva prava i obaveze proističu iz ugovornog odnosa, od momenta kada konkretan pravni odnos stupi na snagu. Što se tiče koncesione naknade ista predstavlja novčani ekvivalent za korišdenje koncesionog dobra i obavezan je element Ugovora o koncesiji. Zakon o koncesijama takođe reguliše da svaki koncesioni ugovor koji ne sadrži odredbu o pladanju koncesione naknade je ništavan. Smatramo da ugovorne strane, odnosno Koncedent i Koncesionar trebaju u narednom periodu izvršiti poravnanje uplata, kako bi se stvorila realna slika o pladanju koncesione naknade po osnovu korišdenja poljoprivrednog zemljišta. Tokom 2014. godine Vlada Republike Srpske je na prijedlog Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede svojim Rješenjima raskinula 7 (sedam) Ugovora o koncesiji. Dva (2) Ugovora o koncesiji su raskinuta sporazumno, i to za:

- privredno društvo „Kujan“ d.o.o. Mostar i - „Castellina Srpska“ d.o.o. Modriča za korišdenje poljoprivrednog zemljišta na području opštine

Šamac.

Pet (5) Ugovora za korišdenje poljoprivrednog zemljišta, Vlada Republike Srpske je jednostrano raskinula na prijedlog Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, i to privredna društva:

- „Sangrija“ d.o.o. Mostar; - „San“ d.o.o. Bijeljina; - „EU Farma Naturprodukt“ d.d. Prnjavor; - „Poljotemik“ d.o.o. Srbac i - „Miloševid Promet“ d.o.o. Bijeljina.

Navedeni Koncesionari nisu pladali koncesionu naknadu i nisu bili u mogudnosti da obrađuju zemljište dato pod koncesiju usljed blokade žiro računa kod banaka. Komisija za koncesije u kontrolisanim koncesionim društvima u 2014. godini nije konstatovala niti jedan slučaj izdavanja zemljišta u zakup tredim licima, što smatramo unapređenjem koncesionih odnosa, a s druge strane zainteresovanošdu Koncesionara za korišdenje poljoprivrednog zemljišta, a time i opravdanost postojanja sistema koncesija u oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta. U izvještajnom periodu smanjen je broj uzurpacija poljoprivrednog zemljišta od strane bespravnih korisnika i registrovan je kod koncesionih korisnika, kao što je slučaj sa Koncesionarima:

- „Farmland“ a.d. Nova Topola; - „Zelen Gaj“ d.o.o. Gradiška i - „Terra Nova“ d.o.o. Gradiška.

Posebno moramo naglasiti da su koncesiona društva tokom 2014. godine pretrpjela ogromne štete na usjevima i zasadima voda usljed elementarne nepogode (poplave, grad, mraz, prekomjerne padavine i drugo). Štete su konstatovane od strane nadležnih Komisija i na pojedinim parcelama iznose i do 100%. Usljed takvog stanja elementarne nepogode, Vlada Republike Srpske je svojom Odlukom broj: 04/-1-012-2-2042/14 od 10.09.2014. („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 87/14) umanjila iznos godišnje koncesione naknade u 2014. godini za 50%, ali i pored toga Koncesionari su uredno izmirili koncesionu naknadu u 100% - nom iznosu. Koncesiona naknada za korišdenje poljoprivrednog zemljišta u 2014. godini iznosi 940.482,87 KM i veda je u odnosu na 2013. godine za 198.371,66 KM (bez uplata sportskih i ribolovnih društava). Međutim, prilikom obilaska koncesionih površina predstavnici Komisije za koncesije su konstatovali da pojedini Koncesionari slabo održavaju

45

poljoprivredno zemljište dobijeno pod koncesiju. Odvodni i dovodni kanali su zapušteni, ne vrši se drenaža poljoprivrednog zemljišta. Krčenjem i čišdenjem odvodnih i dovodnih kanala i drenažom zemljišnih površina umanjile bi se posljedice od poplava i podzemnih voda, a samim tim i prinosi poljoprivrednih kultura bi bili znatno vedi. Ove činjenice su prezentovane Koncesionarima, jer im to predstavlja i ugovornu obavezu, te u narednom periodu neophodan je rad na navedenom problemu, a u saradnji sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.

3.6.3. Pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji iz oblasti korišćenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara u 2014. godini

U prilogu broj: 4. – Izvještaja o radu Komisije za koncesije Republike Srpske za 2014. godinu, dat je tabelarni pregled aktivnosti na realizaciji Ugovora o koncesiji iz oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta i vodnih dobara u 2014. godini, a u prilogu broj: 5. Izvještaja – Pregled sporazumno i jednostrano raskinutih Ugovora za korišdenje poljoprivrednog zemljišta u 2014. godini.

3.6.4. Zaključci

1. U izvještajnom periodu i dalje je prisutan problem neažurnosti podataka u javnim

evidencijama (zemljišnim knjigama i katastru nepokretnosti), što otežava Vladi Republike Srpske da pravilno i zakonito raspolaže istim, putem dodjele koncesija, čime su prouzrokovani sudski sporovi kojim se nanosi šteta Budžetu Republike Srpske.

2. Ugovorne strane moraju voditi računa da predmet koncesije bude podoban za korišdenje, odnosno da na istom ne postoje neriješeni imovinsko-pravni odnosi i da je isto pogodno za poljoprivrednu proizvodnju, jer Koncesionari nisu u mogudnosti da ove odnose riješe sami.

3. Oko navedenih aktivnosti u tačkama 1. i 2., Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede bi trebalo aktivnije sarađivati sa Republičkom upravom za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske, kao i Republičkim javnim pravobranilaštvom, a sve u cilju uspostave jedinstvene evidencije o nepokretnostima i ubrzanom rješavanju imovinsko-pravnih sporova.

4. Komisija je mišljenja da se koncesije na poljoprivrednom zemljištu, ubudude mogu dodjeljivati samo na nepokretnostima za koje su podaci u javnim evidencijama ažurni i pouzdani, a imovinsko- pravni odnosi riješeni.

5. Prilikom provjere rada Koncesionara, ovlašteni predstavnici Komisije za koncesije su konstatovali da izvjestan broj Koncesionara ne poštuje ugovorene obaveze, a koje se odnose na održavanje koncesionog dobra - poljoprivrednog zemljišta datog pod koncesiju. Koncesionari ne održavaju odvodne i dovodne kanale, ne sprovode mjere drenaže poljoprivrednog zemljišta, čime bi se znatno umanjile posljedice poplava i podzemnih voda, a znatno povedali prinosi.

6. Koncesiona naknada u oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta za 2014. godinu iznosi 940.482,87 KM i veda je u odnosu na 2013. godinu za 198.371,66 KM, premda je Vlada Republike Srpske donijela Odluku broj: 04/-1-012-2-2042/14 od 10.09.2014. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 87/14) kojom se umanjuje iznos godišnje koncesione naknade za korišdenje poljoprivrednog zemljišta u 2014. godini za 50%.

46

4. KONCESIONA NAKNADA

Prema evidenciji o uplatama koncesione naknade koja se vodi u Ministarstvu finansija -Resor za fiskalni sistem, a koje su dobijene iz evidencije Poreske uprave Republike Srpske, u toku 2014. godine upladeno je ukupno 22.193.380,96 KM na ime jednokratne koncesione naknade za pravo korišdenja i koncesione naknade za korišdenje prirodnih resursa ili pružanje usluga (šifra vrste prihoda: VP 721112, VP 722424, VP 722445, VP 722468, VP 722491 i VP 722448).

Upladena koncesiona naknada po oblastima iznosi kako slijedi:

- Oblast mineralnih resursa: 20.666.819,07 KM - Oblast poljoprivrede: 940.482,87 KM - Oblast izgradnje i korištenja malih hidroelektrana: 295.571,75 KM - Oblast priređivanje igara na sredu: 160.582,05 KM - Oblast trgovine i turizma: 5.012,91 KM - Oblast sportsko-ribolovnih društava: 124.913,31 KM

Vidljivo je smanjenje uplate koncesione naknade u oblasti mineralnih resursa. Jedan od razloga smanjenja naknada je što u 2014. godini nije bilo zaključeno vedih ugovora o dodjeli koncesije, za razliku od 2013. godine, pa je smanjenje proizašlo iz uplata manjeg iznosa jednokratnih koncesionih naknada koje se upladuju prilikom zaključenja Ugovora o koncesiji.

Ugovori iz 2013. godine koji se nalaze u grupi izrazito važnih projekata za Republiku Srpsku su zaključeni sa Koncesionarima:

- „Comsar Energy RS“ d.o.o. Banja Luka - Ugovor za eksploataciju uglja na ležištu „Ugljevik-Istok“ - jednokratna koncesiona naknada 2.595.000,00 KM;

- „Comsar Energy RS“ d.o.o. Banja Luka - Ugovor o koncesiji za izgradnju i korišdenje TE „Ugljevik 3“, gdje je upladena jednokratna koncesiona naknada u iznosu od 4.507.888,00 KM;

- ZP „RiTE“ Ugljevik, a.d. „Ugljevik“ - Ugovor za eksploataciju uglja, jednokratna koncesiona naknada koja je upladena u iznosu od 1.006.831,41 KM.

Razlog smanjenja visine uplate koncesione naknade u 2014. godini u odnosu na 2013. godinu nalazi se i u padu ekonomske i privredne aktivnosti, kao npr., kod Koncesionara: Rudnici „Arcelor Mittal“ d.o.o. Prijedor, kod koga je uplata manja zbog problema u transportu rude (devastacija željezničkih pruga prouzrokovana poplavama u 2014. godini), te manje značajna umanjenja uplate koncesione naknade kod Koncesionara „Boksit“ a.d. Milidi, „Alpine - Rudnici Lapišnica“ d.o.o. Istočno Sarajevo, „Tereks Inžinjering - Kamenolomi „Bijele Vode“ d.o.o. Bijele Vode, „Romanijaputevi “ a.d. Sokolac, „Ruding“ a.d. Ugljevik, itd.

U oblasti korišdenja poljoprivrednog zemljišta visina uplate koncesione naknade u Budžet Republike Srpske je na nivou vedem od prethodne godine za iznos od 198.076,66 KM, iako su u toku 2014. godine izuzetno nepovoljne vremenske neprilike u vidu obilnih kiša, poplava uticale na prinose. Zbog elementarnih nepogoda Vlada Republike Srpske je svojom Odlukom broj: 04/-1-012-2-2042/14 od 10.09.2014. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 87/14) umanjila iznos godišnje koncesione naknade u 2014. godini za 50%, ali i pored toga Koncesionari iz oblasti poljoprivrede su uredno izmirili koncesionu naknadu.

Nakon izvršenih kontrola od strane Komisije za koncesije i Poreske uprave primjeduje se povedanje uplata koncesione naknade u oblasti priređivanja igara na sredu, pošto je Koncesionar uplate vršio na tačnu vrstu prihoda - VP koncesiona naknada za priređivanje igara na sredu, a ne kao pri zaključenju ugovora za 2011. godinu na vrstu prihoda po Zakonu o igrama na sredu. Iako je Aneksom broj 3

47

smanjen broj automata za priređivanje igara na sredu u prostorijama Koncesionara došlo je do povedanja uplate koncesione naknade.

Što se tiče Sportsko-ribolovnih društava, niti jedno Sportsko-ribolovno društvo nema zaključen koncesioni ugovor za korišdenje vodnih tokova za ulov ribe, ali uplate za takve radnje Sportsko-ribolovna društva su vršila na vrstu prihoda 721112 - Prihod od davanja prava na eksploataciju prirodnih resursa, patenata i autorskih prava, a koja VP je osnovna vrsta prihoda koncesione naknade. Po tom osnovu je uplata koncesione naknade iznosila ukupno 124.913,31 KM u 2014. godini, od strane 54 (pedesetčetiri) Sportsko-ribolovna društva. Napominjemo da do 2013. godine ove uplate nisu vršene na navedenu vrstu prihoda, tj. na prihod koncesione naknade.

5. BUDŽET

5.1. Finansijski prihodi, troškovi i rashodi Komisije za koncesije Republike Srpske

Članom 56. Zakona o koncesijama, utvrđeno je da se sredstva za rad Komisije planiraju i obezbjeđuju u Budžetu Republike Srpske. Sredstva za rad Komisije za 2014. godinu, kao i prethodnih godina su obezbjeđena u budžetu Generalnog sekretarijata Vlade Republike Srpske, posredstvom pozicije 482100 - transfer Komisiji za koncesije Republike Srpske. Ukupna sredstva Komisije za koncesije u 2014. godini su iznosila 750.000,00 KM, kao i nekoliko prethodnih godina. Rebalansom budžeta za 2014. godinu su smanjena za 10.000,00 KM i ukupna sredstva su iznosila 740.000,00 KM, a doznačavana su Komisiji u vidu jednakih mjesečnih tranši u iznosu od 62.500,00 KM. Pored ovih sredstava, Rješenjem Vlade Republike Srpske, Komisiji je odobrena relokacija sredstava budžetske rezerve u iznosu od 25.000,00 KM, čime su se djelimično pokrili troškovi preseljenja Komisije u druge prostorije, kao i opremanje istih prostorija.

U 2014. godini iz odobrenih budžetskih sredstava Komisija je isplatila neto plate, poreze i doprinose, platila materijalne troškove i nabavku jednog dijela opreme.

5.1.1. Stalna sredstva Komisije za koncesije

Stalna sredstva Komisije su knjigovodstveno evidentirana na osnovu odredbi Pravilnika o računovodstvenoj politici za korisnike prihoda Budžeta Republike Srpske. Evidentiranje se vršilo po nabavnoj vrijednosti, a obračunski otpis primjenom linearne metode po godišnjim stopama i to za:

- Kancelarijski namještaj 12,50% (8 godina) - Kompjutersku opremu 0,00% (5 godina) - Opremu za prenos podataka i glasa 10,00% (10 godina) - Motorna vozila 15,50% (6 godina) - Kopir aparat 14,30% (7 godina) - Ugrađenu opremu 16,50% (6 godina) - Telefonsku opremu 10,00% (10 godina) - Radio i tv opremu 12,50% (8 godina) - Opremu za grijanje 12,50% (8 godina) - Opremu za ventilaciju 16,50% (6 godina)

48

Nabavna vrijednost stalne imovine na dan 31.12.2014. godine je iznosila: 165.268,40 KM - ispravka vrijednosti 142.156,30 KM - sadašnja (neotpisana vrijednost) 23.112,10 KM - amortizacija za 2014. godinu 10.678,90 KM

Na prijedlog Komisije za popis izvršeno je rashodovanje i izknjižavanje iz evidencije 15 (petnaest) osnovnih sredstava (klima uređaji i fiksni telefoni koji su ostali u bivšim prostorijama, kao i računari, radne stolice, usisivač, digitalne kamere), čija je nabavna vrijednost bila 9.111,41 KM, otpisana vrijednost 8.743,13 KM i knjigovodstvena (neotpisana) vrijednost 638,28 KM. Redovnim godišnjim popisom izvršen je popis i usklađivanje knjigovodstvenog sa stvarnim stanjem imovine i obaveza, a sa danom 31.12.2014. godine o čemu je sačinjen Zapisnik.

5.1.2. Troškovi plata i naknada zaposlenih

Troškovi plata i naknada za 13 (trinaest) stalno zaposlenih i dvoje zaposlenih po ugovoru u 2014. godini, obračunati su na osnovu Pravilnika o platama i naknadama zaposlenih u Komisiji za koncesije Republike Srpske, na koji je Vlada Republike Srpske dala saglasnost, a ukupno su iznosili 586.529,77 KM i vedi su za 55.440,77 KM zbog 2 (dva) nova radnika. Pojedinačne plate zaposlenih u Komisiji su nepromijenjene posljednjih nekoliko godina, odnosno smanjivane su predhodnih godina u skladu sa preporukama Vlade Republike Srpske.

Struktura po osnovu plata je bila sljededa:

Rashodi za plate 340.659,67 KM Rashodi za poreze na plate 35.506,42 KM Rashodi za doprinose za PIO 106.323,89 KM Rashodi za doprinose za zdravstveno osiguranje 68.966,98 KM Rashodi za doprinose za dječiju zaštitu 8.620,89 KM Rashodi za doprinose za osiguranje nezaposlenih 5.747,28 KM Rashodi za naknadu plata za porodiljsko odsustvo 7.589,58 KM Rashodi za naknadu plata za vrijeme bolovanja 1.309,31 KM Ukupno: 574.724,02 KM Rashodi za prevoz, pomod i ostalo 11.805,75 KM

Ukupni rashodi za lična primanja 586.529,77 KM

5.1.3. Troškovi materijala i usluga

Troškovi materijala i usluga, odnosno rashodi po osnovu korišdenja roba i usluga u 2014. godini iznosili su 175.071,64 KM, a manji su u odnosu na prethodnu godinu za 61.359,34 KM ili 35,054%. Rashodi za sve troškove su manji od prethodnih godina, jer se trošilo u okviru odobrenog budžetskog iznosa za 2014. godinu, a i u prethodnoj godini su bili vedi troškovi zbog preseljenja u nove prostorije.

Struktura troškova materijala i usluga u 2014. godini je bila sljededa:

Troškovi kancelarijskog materijala 11.671,42 KM Troškovi održavanja 32.322,36 KM Poštansko-telefonski troškovi,struja, grijanje, i sl. 14.082,04 KM

49

Troškovi goriva 40.390,79 KM Putni troškovi i troškovi smještaja 35.577,17 KM Troškovi reprezentacije 7.065,23 KM Troškovi zakupa 7.582,50 KM Rashodi za bruto naknade po ugovoru 13.087,93 KM Troškovi platnog prometa, osiguranja vozila,štampanja, održavanja računara 4.588,85 KM Ugovorene-ostale usluge 8.703,35 KM

Ukupno: - 175.071,64 KM

5.2. Godišnji Izvještaj o izvršenju budžeta

U skladu sa članom 60. Zakona o koncesijama Republike Srpske, Komisija priprema godišnji finansijski izvještaj i uključuje ga u Izvještaj o radu u prethodnoj fiskalnoj godini.

Finansijski izvještaj Komisije se sastavlja u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Srpske, Pravilnikom o budžetskim klasifikacijama, sadržini računa i primjeni kontnog plana za korisnike prihoda Budžeta Republike, opština, gradova i fondova, Pravilnikom o finansijskom izvještavanju za korisnike prihoda budžeta i međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor. Takođe, pored navedenih se primjenjuju propisi iz oblasti poreske regulative, Zakona o javnim nabavkama BiH i razni pravilnici i uputstva koji uređuju ovu oblast.

Ukupna budžetska sredstva za finansiranje Komisije za koncesije Republike Srpske u 2014. godini su iznosila 750.000, 00 KM, a rebalansom su iznosila 740.000,00 KM. Napominjemo da je ovaj iznos nepromijenjen za posljednjih 5 (pet) godina. Plate Predsjednika, zamjenika Predsjednika, članova i ostalih zaposlenih u Komisiji za koncesije Republike Srpske ispladuju se u skladu sa Pravilnikom o platama i naknadama članova i zaposlenih u Komisiji, na koji je Vlada Republike Srpske dala saglasnost, Komisija za koncesije je ispoštovala sve preporuke o umanjenju plata za prethodne godine.

Finansijski Izvještaj Komisije za koncesije Republike Srpske se sačinjava sa pratedim obrascima:

- Obrazac 3.b - Pregled prihoda, primitaka, rashoda i izdataka iskazanih van GKT na računovodstvenim fondovima od 01 - 05;

- Obrazac 4.b. - Funkcionalna klasifikacija rashoda i neto izdataka za nefinansijsku imovinu iskazanih van GKT;

- Obrazac 5.b. - Pregled imovine, obaveza i izvora iskazanih van GKT; - Obrazac 6. - Pregled novčanih tokova; - Obrazac 7. - Izvještaj o broju i strukturi zaposlenih; - Note - Obrazloženje uz finansijske izvještaje.

Finansijski izvještaj, kao i potrebna obrazloženja uz isti su dostavljeni u zakonskom roku nadležnim organima Republike Srpske.

50

6. OSTALE AKTIVNOSTI KOMISIJE ZA KONCESIJE REPUBLIKE SRPSKE

6.1. Odnos Komisije sa drugim organima u Republici Srpskoj

U okviru svojih nadležnosti Komisija kao samostalno i nezavisno regulatorno tijelo promoviše privredne i druge mogudnosti za ulaganje putem koncesija u cilju zadovoljavanja javnih potreba i privrednog razvoja, te je u tom pravcu u toku ovog izvještajnog perioda ostvarila mnogobrojne odnose kako na lokalnom tako i na republičkom nivou. Ističe se saradnja sa Narodnom skupštinom Republike Srpske zasnovana na zakonskoj obavezi podnošenja godišnjeg izvještaja o svom radu.

Komisija ima obavezu da kroz zakonom propisane procedure dostavlja Prijedlog najpovoljnijeg ponuđača Vladi Republike Srpske. Tada Komisija izvještava Vladu o provedenim zakonskim procedurama i elementima koji su je opredjelili za prijedlog najpovoljnijeg ponuđača. Naročita komunikacija je ostvarena sa Ministarstvom industrije, energetike i rudarstva i Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kroz utvrđivanje relevantnih zakonskih osnova za pojedine postupke unutar Zakona o koncesijama. Komisija na poziv nadležnog ministarstva posreduje i u postupku arbitraže. Odnos Komisije prema resornim ministarstvima zasnovan je na funkcionalnoj nadležnosti resornih ministarstva kao Koncedenata s jedne strane, i Komisije, kao regulatora s druge strane.

U okviru Zakona o koncesijama Komisija ostvaruje odnos sa jedinicama lokalne zajednice, kao Koncedentom, prilikom dodjele koncesija u oblasti komunalne infrastrukture.

6.2. Saradnja sa domaćim i stranim institucijama

U toku Izveštajnog perioda za 2014. godinu Komisija za koncesije Republike Srpske, u okviru sveukupnih aktivnosti, znatan vremenski dio posvetila je aktivnostima koje su se odnosile na učešda predstavnika Komisije na raznim ciljno - tematskim sastancima, kako na nivou Republike Srpske tako i BiH. Sastanci i seminari su se odnosili okvirno na unapređenja koncesionih postupaka, zasnovanih na zakonom utvrđenim načelima. Jedna od aktivnosti sa predstavljenim ciljem jeste angažovanje Komisije u dostavljanju iscrpnih podataka za predstudijski upitnik dostavljen Glavnoj službi za reviziju Javnog Sektora Republike Srpske, pod nazivom „Upravljanje sredstvima napladenim od naknada za korišdenje prirodnih resursa“. Komisija je na upit Vlade Republike Srpske izradila i dostavila Upitnik - identifikacija servisa/usluga koji se odnosio na informacije o Javnim pozivima za dodjelu koncesija, Registar koncesija Republike Srpske, u sklopu ICIS Projekta (Improving Investment Climate and Instucional Strengthening).

U toku proteklog perioda predstavnici Komisije za koncesije posjedivali su redovno i računovodstvene seminare na kojima su uzimali aktivnog učešda.

Zajednička inicijativa organizacije OECD /SIGMA i Evropske unije, izradila je Principe javne uprave kojima se podržava osnaženi pristup Evropske komisije reformi javne uprave u procesu proširenja. Tom prilikom su prikupljani parametri kojim se utvrđuju početne vrijednosti svih indikatora o trenutnom stanju u Bosni i Hercegovini u odnosu na Principe javne uprave. Takođe u diskusiji su preporučene oblasti koje mogu u narednom periodu da se naročito razvijaju kroz postupak dodjele koncesija.

Komisija za koncesije preduzimala je aktivnosti povodom davanja mišljenja na: „Pravilnik o visini koncesione naknade i bankarskim garancijama u oblasti elektroenergetike, energenata, rudarstva i geologije“, „Pravilnik o kriterijumima za određivanje visine koncesione naknade i visine bankarske garancije za korišdenje poljoprivrednog zemljišta i javnog vodnog dobra“ i „Pravilnik o kriterijumima

51

za određivanje visine koncesione naknade u oblasti trgovine, turizma i ugostiteljstva, i o vrsti, visini i načinu obezbeđenja garancija“, itd.

7. ZAKLJUČAK

Sumirajudi činjenice sa terena i analizirajudi urađene Zapisnike, u cilju stvaranja što povoljnijih pretpostavki za realizaciju koncesionih projekata, Komisija je usvojila sljedede zaključke:

1. Ugovorne strane moraju voditi računa da predmet koncesije bude podoban za korišdenje, odnosno da na istom ne postoje neriješeni imovinsko-pravni odnosi i da je isto pogodno za poljoprivrednu proizvodnju, jer Koncesionari nisu u mogudnosti da ove odnose riješe sami.

Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede bi trebalo aktivnije sarađivati sa Republičkom upravom za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske, kao i Republičkim javnim pravobranilaštvom, a sve u cilju uspostave jedinstvene evidencije o nepokretnostima i ubrzanom rješavanju imovinsko-pravnih sporova.

2. Imajudi u vidu da su novim Zakonom o koncesijama („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 59/13) u članu 6. definisani predmeti koncesije, Komisija smatra da je neophodno dosadašnje područje koncesionih odnosa proširiti i na ostale predmete koncesija iz razloga što sva dobra u opštoj upotrebi treba da imaju isti ili sličan tretman. Koncesije predstavljaju najbolji i najsigurniji način regulisanja davanja dobara od opšteg interesa na višegodišnji zakup, a što se pokazalo i kao najbolja praksa u zemljama Evropske Unije.

3. Komisija ima rezervu oko ugovorenog obezbjeđenja rekultivacije kod vedine ugovora u iznosu 5% od godišnjeg bruto prihoda ostvarenog u poslednje tri poslovne godine, jer to ne daje dovoljno sigurnu garanciju da de rekultivacija biti izvršena. Značajnim smanjenjem poslovnih aktivnosti koncesionog preduzeda u poslednje tri godine poslovanja, ukoliko Koncesionar ne izvrši rekultivaciju, sredstvima od bankarske garancije nebi bilo mogude izvršiti istu. Novim rješenjem koje daje Pravilnik o visini koncesione naknade i bankarske garancije u oblasti elektroenergetike, energetike, rudarstva i geologije („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 67/14) i koji de se primjenjivati kod zaključenja novih ugovora o koncesiji, definisano je da garancija za izvršenje rekultivacije zemljišta za predmete koncesije iz oblasti rudarstva se određuje u iznosu 10% od prosječnih troškova održavanja. Komisija je mišljenja da je sama formulacija bankarske garancije neprecizna, što postavlja logično pitanje koji su to troškovi održavanja, kako ih odrediti i da li je 10% od prosječnih troškova održavanja u poslednje tri godine poslovanja dovoljno da se izvrši rekultivacija ukoliko je Koncesionar ne izvrši. Prijedlog Komisije je izdvajanje sredstava na godišnjem nivou u iznosu koji je planiran Projektom rekultivacije, što na osnovu gore navedenog govori o neophodnosti izmjene ili donošenja novog Pravilnika.

4. Korišdenje javnog vodnog dobra, odnosno vađenje materijala iz vodotoka (šljunka, pijeska, kamena) prema Programu uređenja vodotoka i korišdenje vodnog zemljišta za realizaciju neke od privrednih djelatnosti ili za realizaciju drugih predmeta koncesije je Zakonom o koncesijama definisano kao predmet koncesije. U izvještajnoj godini prema informacijama sa kojima Komisija raspolaže nadležno ministarstvo nije preduzimalo značajnije aktivnosti na uvođenju ovog segmenta privređivanja u oblast koncesija, a rezultat svega toga je da i dalje nemamo zaključenih ugovora o koncesiji iz ove oblasti. Poređenja radi, u zemljama okruženja postoji zaključeno nekoliko stotina ugovora iz ove oblasti. Ved duži vremenski period imamo situaciju da se vrši nelegalna eksploatacija šljunka, pijeska i kamena bez ikakvih odobrenja, ili na osnovu zloupotreba rješenja za vađenje materijala izdatih od strane JU „Vode Srpske“ Bijeljina u svrhu održavanja korita i korišdenje vodnog zemljišta.

52

5. Da bi se obezbjedio bududi rast i razvoj koncesionih preduzeda i otklonile slabosti koje su uočene, potrebno im je pružiti sistemsku podršku, koja se u prvom redu odnosi na:

- pokretanje vedih građevinskih radova (putevi, izgradnja - stanogradnja, energetski objekti, ostala infrastruktura, rekonstrukcija i dr.) u kojima bi domada preduzeda koristila domade sirovine;

- rješavanje problema plasmana mineralnih sirovina i gotovih proizvoda na druga, regionalna i evropska tržišta;

- rješavanje problema nelojalne konkurencije nastale eksploatacijom mineralnih sirovina u Federaciji Bosne i Hercegovine i nelegalne eksploatacije u Republici Srpskoj;

- obezbjeđenje vedih razvojnih sredstava za oživljavanje investicionih aktivnosti u koncesionim preduzedima, zamjenu zastarjele opreme i povedanje zapošljavanja;

- stvaranje pozitivne klime u društvu za svaku ozbiljnu investiciju koja treba da dovede do pozitivnog ishoda kod realizacije koncesionih projekata.

6. Komisija smatra da je potrebno vede angažovanje Republičke uprave za inspekcijske poslove, odnosno nadležnih inspekcija u cilju sprečavanja nelegalne eksploatacije predmeta koncesije, zloupotrebe zakona i zaključenih ugovora o koncesijama (rudarske inspekcije, vodne inspekcije, poljoprivredne inspekcije, urbanističko-građevinsko-ekološke inspekcije i dr.), što bi dovelo do potpisivanja vedeg broja novih koncesionih ugovora, a time i uplate vede koncesione naknade.

7. Komisija je u ovom Izvještaju predložila Vladi Republike Srpske, odnosno Ministarstvu industrije, energetike i rudarstva da raskine 27 (dvadesetsedam) ugovora kod kojih nije bilo nikakvih aktivnosti u 2014. godini, a i jedan duži period prije. Raskidanjem ovih ugovora čitav proces značajno bi se uozbiljio, a spriječile bi se razne manipulacije i nezakonite radnje, koje su primjedene u toku obavljenih kontrola. Vlada Republike Srpske bi trebalo što hitnije da predloži Zakon o naknadama, kako bi se u praksi olakšala pozicija Koncesionara, u smislu da se tri puta ne plada ista naknada, a čime bi se postigli i pozitivni efekti vezano za privlačenje stranog kapitala i investitora uopšte.

Aktivnosti Komisije iskazane u Izvještaju o radu za 2014. godine u potpunosti afirmišu rad Komisije i njenu ulogu u složenom sistemu dodjele koncesija, a naročito u sprovođenju Zakona o koncesijama i Dokumenta o politici dodjele koncesija.

Komisija smatra da de u saradnji sa Vladom Republike Srpske i Narodnom skupštinom Republike Srpske rad u oblasti Koncesionarstva u narednom periodu biti unaprijeđen, te Komisija predlaže Narodnoj Skupštini Republike Srpske da usvoji Izvještaj o radu Komisije za koncesije Republike Srpske koji se odnosi na period 01.01.2014. do 31.12.2014. godine.

Broj: 01-184/15 Predsjednik Komisije

Datum: 29.04.2015. godine Predrag Aškrabić

Documents

REPUBLIKA SRPSKA KOMISIJA ZA KONCESIJE€¦ · Novi Zakon o koncesijama objavljen je 15.07.2013. godine u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupio je na snagu 23.07.2013