1

REPUBLIKA NG PILIPINAS TANGGAPAN NG PANGULO

KOMISYON SA LALONG MATAAS NA EDUKASYON

Mga Panimulang BABASAHÍN HINGGIL SA KASAYSAYAN NG PILIPINAS

Pamagat ng Kurso : Mga Babasahín sa Kasaysayan ng Pilipinas Bílang ng Yunit : 3 yunit

Deskripsiyon ng Kurso:

Ang Kasaysayan ng Pilipinas sa pananaw ng ilang pilìng primaryang batis mula sa iba’t ibang panahon, pagsusuri, at interpretasyon.

Nilalayon ng kurso na maipakita sa mga mag-aaral ang iba’t ibang bahagi ng kasaysayan ng Pilipinas sa pananaw ng mga saksi. Sa halip na asahan ang mga sekundaryang batis gaya ng mga teksbuk, na karaniwang ginagawa sa pagtuturo ng kasaysayan ng Pilipinas, iba’t ibang primaryang batis ang gagamitin—nakasulat (kuwalitatibo at kuwantitibo), pasalita, biswal, audio-visual, dihital—sumasakop sa iba’t ibang aspekto ng búhay sa Pilipinas (pampolitika, pang-ekonomiya, panlipunan, at pangkultura). Inaasahan sa mga mag-aaral na masuri batay sa konteksto ang ilang pilìng babasahín at sa pamamagitan ng nilalamán (nakalahad o pahiwatig). Sa pagtatapos, inaasahang mauunawaan ng mga mag-aaral at mabibigyan ng pagpapahalaga ang ating mayamang nakaraan sa pamamagitan ng pagtatamo ng mga kamalayang mula sa mga táong mismong naging bahagi o saksi sa panahong naganap ang mga pangyayari sa kasaysayan.

Isinasaalang-alang sa kontekstuwal na pagsusuri ang sumusunod: (i) ang historikal na konteksto ng batis [kailan at saan ito sinulat at ang kalagayan noong panahong iyon], (ii) ang karanasan ng may-akda, layunin (hanggang sa mauunawaan), at pagiging dalubhasa sa paksa; at (iii) ang katuturan ng batis at ang halaga nito sa kasalukuyan.

Ang pagsusuri sa nilalamán, sa kabilâng bandá, ay gumagamit ng mga angkop na pamamaraan, batay sa uri ng batis (pasulat, pasalita, biswal). Sa proseso ng pag-aaral, hihilingin sa mga mag-aaral, halimbawa, na tukuyin ang primaryang argumento ng may-akda o paksa, ihambing ang iba’t ibang pananaw, tukuyin kung may pagkiling, at magsagawa ng ebalwasyon sa pahayag ng may-akda or batay sa mga inilatag na mga ebidensiya o iba pang magagamit na ebidensiya noong panahong tinukoy. Gagabayan ng kurso ang mga mag-aaral sa pamamagitan ng kanilang pagbabasá at pagsusuri sa mga teksto at kinakailangang magsumite sila ng reaksiyong sanaysay na magkakaibá ang haba at magkaroon ng presentasyon ng kanilang idea sa iba’t ibang paraan (maaaring sa pamamagitan ng debate, presentasyong power point, liham sa editor ng batis, at iba pa.)

Maaaring iayos ng guro ang mga babasahín sa paraang kronolohiko o batay sa paksa, at magsimula sa mas napapanahon (mas pamilyar) at sakâ na lámang balikán ang mga mas naunang panahon o vice-versa. (CMO No. 20, series of 2013)

2

Deskripsiyon ng Kurso:

Sinusuri ng kurso ang kasaysayan ng Pilipinas mula sa iba’t ibang perspektiba sa pamamagitan ng pilìng primaryang batis na nagmula sa iba’t ibang disiplina at iba’t ibang genre. Binibigyan ng oportunidad ang mga mag-aaral na masuri ang karanasan ng may-akda at mga pangunahing argumento, mapaghambing ang iba’t-ibang pananaw, matukoy kung may pagkiling, at masuri ang mga ebidensiyang inilatag sa dokumento. Tatalakayin sa mga diskusyon ang mga tradisyonal na paksa sa kasaysayan at iba pang temang interdisiplinaryo na magpapalalim at magpapalawak sa kanilang pag-unawa sa kasaysayang pampolitika, pang-ekonomiya, pangkultura, panlipunan, pang-agham, at panrelihiyon ng Pilipinas. Binibigyan ng priyoridad ang pangunahing materyales na makatutulong sa mga mag-aaral na mapaunlad ang kanilang kasanayan sa pagsusuri at komunikasyon. Sa pagtatapos, inaasahang mapaunlad ang kamalayang pangkasaysayan at mapanuri ng mga mag-aaral upang sila ay maging mahusay, madaling maintindihan, magkaroon ng malawak na pag-iisip, at maging matapat at responsableng mamamayan.

Kasama sa kursong ito ang mahahalagang paksa sa Saligang-Batas ng Pilipinas, repormang panlupa, at sistema ng buwis.

Inaasahang Matutuhan

Sa pagtatapos ng kurso, magagawa ng mga mag-aaral na:

1. Magkaroon ng ebalwasyon sa kredibilidad, awtentisidad, at pinanggalingan ng mga primaryang batis. 2. Masuri ang konteksto, nilalamán, at perspektiba ng iba’t ibang uri ng primaryang batis. 3. Maláman ang ambag ng iba’t ibang uri ng primaryang batis sa pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas. 4. Mapaunlad ang kasanayang kritikal at mapanuri sa pamamagitan ng pagkakalantad sa mga primaryang batis. 5. Maipakita ang kakayahang gumamit ng mga primaryang batis upang makapagbigay ng katwiran pabor o kontra sa isang partikular na isyu. 6. Epektibong maipahayag, sa pamamagitan ng iba’t ibang pamamaraan at genre, ang kanilang pagsusuri sa kasaysayan ng isang partikular na

pangyayari o isyu na makatutulong sa iba na maunawaan ang napilìng paksa. 7. Makapagmungkahi ng mga rekomendasyon/solusyon sa mga napapanahong problema batay sa kanilang pag-unawa sa ugat ng dahilan at

paghahanda sa mga maaaring mangyari sa kinabukasan. 8. Mapamalas ang kakayahang makaganap bílang isang pangkat at makapag-ambag sa isang pangkatang gawain. 9. Maipakita ang interes sa lokal na kasaysayan at malasakit sa pagpapalaganap at preserbasyon ng pamanang pambansa at pangkultura.

Bílang ng Oras: 3 oras bawat linggo sa loob ng 18 linggo o 54 oras sa isang semestre

Balangkas ng Kurso

Linggo Paksa

1–2 Kabuluhan at halaga ng kasaysayan; pagkakaiba ng primarya at sekundaryang batis; panloob at panlabas na kritisismo; mga repositoryo ng mga primaryang batis, at iba’t ibang uri ng primaryang batis

3–6

Nilalamán at pagsusuri sa konteksto ng pilìng primaryang; pagtukoy sa halagang pangkasaysayan ng teksto; at pagsusuri sa pangunahing argumento at pananaw ng may-akda

7–10

―Iisang nakaraan ngunit maraming kasaysayan‖ : mga kontrobersiya at magkakasalungat na mga pananaw hinggil sa kasaysayan ng Pilipinas

a. Pinagdausan ng Unang Misa b. Pag-aalsa sa Cavite c. Retraksiyon o Pagtalikod ni Rizal d. Sigaw ng Balintawak o Pugadlawin

11–14

Mga isyung panlipunan, pampolitika, pang-ekonomiya, at pangkultura sa kasaysayan ng Pilipinas Mga Kailangang paksa:

1. Mga Patakaran sa Repormang Panlupa 2. Ang Saligang-Batas: Saligang-Batas 1899 (Malolos); Saligang-Batas 1935; Saligang-Batas 1973; Saligang-Batas 1987 3. Sistema ng Buwis

15–18

Kritikal na ebalwasyon at promosyon ng kasaysayang lokal at oral, mga museo, dambanang pangkasaysayan, mga pagtatanghal pangkultura, mga kaugaliang katutubo, mga seremonya at ritwal na panrelihiyon, atbp.

3

MGA BABASAHÍN HINGGIL SA KASAYSAYAN NG PILIPINAS Planong Aralín

Inaasahang Matutuhan

Mga Paksa

Metodolohiya

Mga Sanggunian

Pagtatása

1. Magkaroon ng ebalwasyon sa kredibilidad, awtensidad, at pinanggalingan ng mga primaryang batis.

I – Kabuluhan at halaga ng kasaysayan; pagkakaiba ng primarya at sekundaryang batis; panloob at panlabas na kritisismo; mga repositoryo ng mga primaryang batis, at iba’t ibang uri ng primaryang batis (1–2 linggo)

1. Lektura/Talakayan 2. Aklatan, Pagbisita sa

Museo at Sinupan (depende sa lokasyon ng HEI)

3. Komparatibong pagsusuri ng mga primarya at sakundaryang batis

1. Louis Gottschalk, Understanding History, (pp. 41-

61; 117-170) 2. Howell and

Prevenier, From Reliable Sources, (pp.

17-68) 3. Santiago

Alvarez, Katipunan and the Revolution: Memoirs of a General, (pp.

184-187) 4. Teodoro

Agoncillo, History of the Filipino People, (pp. 184-187)

5. Robert Fox, The Tabon Caves,

(pp. 40-44; 109- 119). [mga labí ng tao at mga artifak)

6. William Henry Scott, Prehispanic Source Materials

Makalikha ng mga halimbawa ng mga primaryang batis at kaugnay na sekundaryang batis na hango mula sa mga ito

4

for the Study of Philippine History (pp. 90-

135)

2. Masuri ang konteksto, nilalamán, at perspektiba ng iba’t ibang uri ng primaryang batis.

II - Nilalamán at pagsusuri sa konteksto ng pilìng primaryang batis; pagtukoy sa halagang pangkasaysayan ng teksto; at pagsusuri sa pangunahing argumento at pananaw ng may-akda (3–6 linggo)

1. Lektura/Talakayan 2. Pananaliksik sa

aklatan 3. Pagsusuri sa teksto 4. Pangkatang

talakayan 5. Pag-uulat 6. Pagsusuri sa

pelikulang napanood (film)

1. Antonio Pigafetta. First Voyage Around the World, (pp. 23-

48) [Kronika] 2. Juan de Plasencia, Customs of the Tagalogs, (Garcia 1979, pp. 221-234) [Ulat ng prayle] 3. Emilio Jacinto, ―Kartilla ng Katipunan‖ (Richardson, 2013, pp. 131-137) [Deklarasyon ng mga Simulain] 4. Emilio Aguinaldo, Mga Gunita ng Himagsikan. (pp. 78-

82; 95-100; 177- 188; 212-227)[Mga Memoir] 5. National Historical Institute (1997). Documents of the 1898 Declaration of Philippine Independence, The Malolos Constitution and the First Philippine Republic.

1. Markadong Pag-uulat 2. Maiikling pagsusulit 3. Sanaysay ukol sa pagsusuri sa isang partikular na primaryang batis: tatalakayin ng mga mag-aaral ang halaga ng teksto, impormasyon hinggil sa may-akda, ang konteksto ng dokumento, at ang ambag nito sa pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas 3. Maláman ang

ambag ng iba’t ibang uri ng primaryang batis sa pag-unawa sa kasaysayan ng Pilipinas.

4. Mapaunlad ang kasanayang kritikal at mapanuri sa pamamagitan ng pagkakalantad sa mga primaryang batis.

5

Manila: National Historical Institute (pp. 19-23) [Proklamasyon] 6. Alfred McCoy, Political Caricatures of the American Era (Mga kártung editoryal) 7. Commission on Independence, Filipino Grievance Against Governor Wood (Zaide 1990. Vol 11, pp.230-234). [Liham ng petisyon] 8. Corazon Aquino, President Corazon Aquino’s Speech befor the U.S. Congress. Sept. 18,

1986 [Talumpati] 9. Raiders of the Sulu Sea [Pelikula] 10. Mga Obra ni Luna at Amorsolo (Paintings)

5. Maipakita ang kakayahang gumamit ng mga primaryang batis upang makapagbigay ng katwiran pabor o kontra sa isang partikular na isyu.

III - ―Iisang nakaraan ngunit maraming kasaysayan‖ : mga kontrobersiya at magkakasalungat na mga pananaw hinggil sa kasaysayan ng Pilipinas

a. Pinagdausan ng

1. Lektura/Talakayan 2. Pagsusuri sa dokumento 3. Pangkatang talakayan 4. Debate, talakayang round-table, simposyum

1. Antonio Pigafetta, First Voyage Around the World, (pp. 23- 32) 2. Trinidad Pardo de Tavera, Filipino Version of the Cavite Mutiny of 1872, (Zaide 1990,

1. Magkaroon ng debate sa partikular na isyu hinggil sa kasaysayan ng Pilipinas

2. Reaksiyong/ repleksiyong papel na ihaharap sa isang gawaing may isponsor tulad ng lektura, simposyum, talakayang round-table, at katulad

6

Unang Misa b. Pag-aalsa sa

Cavite c. Retraksiyon o

Pagtalikod ni Rizal

d. Sigaw ng Balintawak o Pugadlawin

(7–10 linggo)

vol. 7, pp. 274-280) 3. Jose Montero y. Vidal, Spanish Version of the Cavite Mutiny 1872 (Zaide 1990, vol 7, pp. 269-273) 4. Rafael Izquirdo, Official Report on the Cavite Mutiny, (Zaide 1990, vol 7, pp. 281-286)

6. Epektibong maipahayag, sa pamamagitan ng iba’t ibang pamamaraan at genre, ang kanilang pagsusuri sa kasaysayan ng isang partikular na pangyayari o isyu na makatutulong sa iba na maunawaan ang napilìng paksa.

IV - Mga isyung panlipunan, pampolitika, pang- ekonomiya, at pangkultura sa kasaysayan ng Pilipinas

Mga kailangang paksa:

1. Mga Patakaran sa Repormang Panlupa

2. Ang Saligang- Batas: Saligang-Batas 1899 (Malolos); Saligang-Batas 1935; Saligang- Batas 1973; Saligang-Batas 1987

3. Sistema ng Buwis

4. Martial Law

1. Lektura/Talakayan 2. Pananaliksik sa Aklatan at Sinupan 3. Pagsusuri sa dokumento 4. Pangkatang pag-uulat 5. Pagpapalabas ng dokumentaryong pelikula

Tala: Kailangang maghanap ang mga mag-aaral ng mga primaryang batis na pagbabatayan nila ng kanilang naratibo at pagsusuri ukol sa paksang itinalaga sa kanila

Agrarian Reform

"The Philippine Rice Share Tenancy Act of 1933 (Act 4054) http://www.chanrobles.com/acts/actsno4054.html "Agricultural Tenancy Act of the Philippines of 1954 (R.A. 1199)

1. Ang resultang pananaliksik ay maaaring isang term paper, eksibit, presentasyong dokumentaryo, diyorama, webpage, at iba pang anyo na maaaring magpahayag sa mga idea ng mga mag-aaral. Dapat maipakita sa resultang gawain ang pagbabago (ebolusyon) ng napiling paksa nang hindi bababa sa tatlong panahon. Dapat magtulong-tulong ang mga kasapi ng pangkat upang makagawa ng isang paglalagom na nagsusuri sa tungkulin ng isyung ito sa paglaganap/paghad-lang sa pagbuo ng isang bansa, at makapagbigay ng angkop na mga rekomendasyon na nagmula sa isang historikal na pag-unawa sa isyu

7. Makapagmung- kahi ng mga rekomendasyon/ solusyon sa mga napapanahong problema batay sa kanilang pag- unawa sa ugat ng dahilan at paghahanda sa

7

mga maaaring mangyari sa kinabukasan.

(11–14 Linggo)

http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1954/ra_1199_1954.html Agricultural Land Reform Code of 1963 (R.A 3844) http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1963/ra_3844_1963.html P.D. 27 of 1972 http://www.lawphil.net/statutes/presdecs/pd1972/pd_27_1972.html Comprehensive Agrarian Reform Program of 1988 (R.A. 6657) http://www.gov.ph/downloads/1988/06jun/19880610-RA-6657-CCA.pdf Comprehensive Agrarian Reform Program Extension with Reforms of 2009 (R.A. 9700) http://www.chanrobles.com/republicacts/republicactno9700_pdf.php Philippine

Constitution

Malolos Constitution of 1899. http://www.lawphil.net/consti/consmalo.html

8. Mapamalas ang kakayahang makaganap bílang isang pangkat at makapag-ambag sa isang pangkatang gawain.

Commonwealth

Constitution of 1935:

http://www.gov.ph/con

stitutions/1935-

constitution-

ammended/

1973 Constitution: http://www.gov.ph/constitutions/1973-constitution-of-the-republic-of-the-philippines-2/ 1987 Constitution, http://www.gov.ph/constitutions/1987-constitution/ Taxation

a. Valencia, Edwin G

and Gregorio F.

Roxas. (2013).

Income Taxation:

Principles and Laws

with Accounting

Applications.

Baguio City:

Valencia

Educational Supply.

b. Dizon, Efren

Vincent M. (2013).

Taxation Law

Compendium.

c.

Manila: Rex

Bookstore

c. Duncano, Danilo A.

(2010). Philippine

Taxation Handbook.

Mandaluyong City:

National Book

Store.

d. Saguinsin, Artemio

T. (2009). Taxation

in the Philippines.

Mandaluyong City:

National Book Store.

e. De Leon, Hector

and Hector de Leon

Jr. The

Fundamentals of

Taxation. Manila:

Rex Book Store.

Martial Law Declaration of Martial law in the Philippines Sept. 21, 1972, https://www.youtube.com/watch?v=14iz1eZlNuU Proclamation No. 1081 ―Proclaiming the State of Martial Law in the Philippines. http://www.gov.ph/downloads/1972/09sep/19720921-PROC-1081-FM.pdf Marcos, Ferdinand. (1973). Vital Documents on Proclamation No. 1081 Declaring a State of Martial Law in the Philippines. Manila: National Media Production Center. Vizmanos, Danilo. (2003). Martial Law Diary and other Papers. Quezon City: Publication Information.

9. Maipakita ang interes sa lokal na kasaysayan at malasakit sa pagpapalaganap at preserbasyon ng pamanang pambansa at pangkultura.

V - Kritikal na ebalwasyon at promosyon ng kasaysayang lokal at oral, mga museo, dambanang pangkasaysayan, mga pagtatanghal pangkultura, mga kaugaliang katutubo, mga seremonya at ritwal na panrelihiyon, atbp. (15–18 Linggo)

1. Lektura / Talakayan 2. Pananaliksik sa mga Lokal na Aklatan at Lokal na Sentro ng Pag-aaral (kung mayroon) 3. Paglibot sa mga lokal na museo, makasaysayang pook, mga galeriyang pansining, pook arkeolohiko at iba pang pook na nagpapamalas ng kultura at pamana ng lahi 4. Makapagsagawa ng isang oral interview

1. Mga Papel na Naglalaman ng Datos Pangkasaysayan 2. Erección de Pueblos (Creation of

Towns) 3. Mga Museo, mga Sentro ng Lokal na Pag-aaral 4. Mga Galeriyang Pansining, mga koleksiyong pintura 5. Mga makasaysayang pook at mga UNESCO site 6. Mga pagtatanghal na nagpapakita ng mga tradisyonal na sining at kultura Mga pista at katulad na lokal na pagdiriwang

1. Reaksiyong papel o kritika sa mga dambana, makasaysayang pook, mga museong binisita ng mga mag-aaral

2. Liham sa editor 3. Mga blog 4. Transkripsiyon ng panayam

8

9

MGA BABASAHÍN HINGGIL SA KASAYSAYAN NG PILIPINAS Mapa ng Kurso

MGA INAASAHANG MATUTUHAN SA G.E.

Mga Babasahín sa Kasaysayan

ng Filipinas

A. Kahusayang Intelektuwal (Kaalaman)

Makapagsagawa ng isang kritikal na pagsusuri ng mga teksto (nakasulat, biswal, pasalita, atbp) NT

Makapagpakita ng mahusay at mabisang komunikasyon (pagsulat, pagsasalita, at paggamit ng bagong teknolohiya) NP

Makagamit ng batayang mga konseptong tumatahak sa mga dominyo ng kaalaman NT

Makapagpakita ng kritikal, mapanuri, at malikhaing pag-iisip NP

B. Pananagutan sa Sarili at sa Bayan (Halagahan)

Masuri ang kasalukuyan daigdig sa parehong perspektiba ng Pilipinas at pandaigdigan NT

Magkaroon ng pananagutan sa pagkaunawa sa at pagiging Pilipino NT

Kritikal na makapag-isip sa suliranin ng lahat NP

Personal at makabuluhang makapag-ambag sa pag-unlad ng bansa PM

C. Kasayanang Praktikal (Kasanayan)

Mabisang makapagtrabaho bílang isang pangkat NP

Makagamit ng makabagong teknolohiya na makatutulong at makapagpapadali sa pag-aaral at pananaliksik NP

Mapamahalaan ang sariling kaalaman, kasanayan, at halagahan ng bawat isa para sa responsible at produktibong pamumuhay PM

Maihanda ang sarili para sa kaalamang panghabambuhay PM

Leyenda:

NT = Natutuhan NP = Napraktis PM = Pagkakataong Matuto

10

MGA BABASAHÍN HINGGIL SA KASAYSAYANG NG PILIPINAS Mga Kailangang Babasahín at Iba Pang Materyales (Mga Primaryang Batis) Aguinaldo, Emilio. (1964). Mga Gunita ng Himagsikan. Manila: C.A. Suntay. Alvarez, Santiago. (1998). Katipunan and the Revolution: Memoirs of a General. Lungsod Quezon: Ateneo de Manila University Press. Blount, James. (1968). The American Occupation of the Philippines, 1898-1912. Lungsod Quezon: Malaya Books Inc. Cavanna, Jesus Ma. The Unfading Glory: Documentary History of the Conversion of Jose Rizal. [s.n.]. Del Pilar, Marcelo (1957). Monastic Supremacy in the Philippines. Manila: Philippine Historical Association.

Forbes, William Cameron. (1928). The Philippine Islands. Vol. 2. New York: Houghton Mifflin. Fox, Robert. (1970). The Tabon Caves. Manila: National Museum. Mga Papel Hinggil sa Kasaysayan. Pambansang Aklat ng Pilipinas, Koleksiyong Microfilm. Laurel, Jose P. (1962). War Memoirs of Jose P. Laurel. Manila: Jose P. Laurel Memorial Foundation. Mabini, Apolinario. (1969). The Philippine Revolution. Manila: National Historicall Commission. McCoy, Alfred and Alfredo Roces. (1985). Philippine Cartoons: Political Caricature of the American Era. 1900-1941. Lungsod Quezon: Vera Reyes, Inc. National Historical Institute. (1997). Documents of the 1898 Declaration of Philippine Independence, The Malolos Constitution and the First Philippine Republic. Manila: National Historical Institute.

_ (1978). Minutes of the Katipunan. Manila: National Historical Institute. Nolledo, Jose. (1999). Principles of Agrarian Reform, Cooperatives and Taxation. Lungsod Mandaluyong: National Book Store. Pambansang Sinupan ng Pilipinas. Erección de Pueblos. Pigafetta, Antonio. (1969). First Voyage Around the World. Manila: Filipiniana Book Guild. Ricarte, Artemio. (1992). Memoirs of General Artemio Ricarte. Manila: National Historical Institute. Richardson, Jim. (2013). The Light of Liberty: Documents and Studies on the Katipunan, 1892-1897. Lungsod Quezon: Ateneo de Manila Press. Saleeby Najeeb. (1976). Studies in Moro History, Laws and Religion. Manila: Filipiniana Book Guild.

Tuazon Bobby and Oscar Evangelista. (2008). The Moro Reader: History and Contemporary Struggles of the Bangsamoro People. Lungsod Quezon: CenPeg Publications. Zaide, Gregorio and Sonia Zaide. (1990). Documentary Sources of Philippine History. 12 volc. Manila: National Book Store.

MGA INTERNET SITE

Comprehensive Agrarian Reform Law of 1988 (R.A. 6657).

http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1988/ra_6657_1988.html Decreeing the Emancipation of Tenants from the Soil (P.D. No. 27) http://www.lawphil.net/statutes/presdecs/pd1972/pd_27_1972.html Land Reform Act of 1955 (R.A. 1400) http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1955/ra_1400_1955.html Philippine Organic Act of 1902. http://www.gov.ph/constitutions/the-philippine-organic-act-of-1902/

11

President Corazon Aquino’s Speech before the U.S. Congress Sept 18, 1986. http://www- rohan.sdsu.edu/dept/polsciwb/brianl/docs/1934PhilippineIndep.pdf

Primary Sources in Philippine History. http://philhist.pbworks.com/w/page/16367040/FrontPage Raiders of the Sulu Sea. https://www.youtube.com/watch?v=bWmXEvU979c Tydings-McDuffie Act of 1934 http://www-rohan.sdsu.edu/dept/polsciwb/brianl/docs/1934PhilippineIndep.pdf U.S.-P.I. Military Bases Agreement. http://kahimyang.info/kauswagan/articles/1007/today-om-philippine-history-march-14-1947-the-military-bases-

agreement-was-signed Using Primary Sources.

http://philhist.pbworks.com/w/page/16367056/UsingPrimarySources#WhyUsePrimarySourcesinTeaching

Agrarian Reform

"The Philippine Rice Share Tenancy Act of 1933 (Act 4054) http://www.chanrobles.com/acts/actsno4054.html "Agricultural Tenancy Act of the Philippines of 1954 (R.A. 1199) http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1954/ra_1199_1954.html Agricultural Land Reform Code of 1963 (R.A 3844) http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra1963/ra_3844_1963.html P.D. 27 of 1972 http://www.lawphil.net/statutes/presdecs/pd1972/pd_27_1972.html Comprehensive Agrarian Reform Program of 1988 (R.A. 6657) http://www.gov.ph/downloads/1988/06jun/19880610-RA-6657-CCA.pdf Comprehensive Agrarian Reform Program Extension with Reforms of 2009 (R.A. 9700) http://www.chanrobles.com/republicacts/republicactno9700_pdf.php Philippine Constitution

Malolos Constitution of 1899. http://www.lawphil.net/consti/consmalo.html Commonwealth Constitution of 1935: http://www.gov.ph/constitutions/1935-constitution-ammended/ 1973 Constitution: http://www.gov.ph/constitutions/1973-constitution-of-the-republic-of-the-philippines-2/ 1987 Constitution, http://www.gov.ph/constitutions/1987-constitution/ Taxation Valencia, Edwin G and Gregorio F. Roxas. (2013). Income Taxation: Principles and Laws with Accounting Applications. Baguio City: Valencia

Educational Supply.

Dizon, Efren Vincent M. (2013). Taxation Law Compendium. Manila: Rex Book Store.

Duncano, Danilo A. (2010). Philippine Taxation Handbook. Mandaluyong City: National Book Store.

Saguinsin, Artemio T. (2009). Taxation in the Philippines. Mandaluyong City: National Book Store.

De Leon, Hector and Hector de Leon Jr. The Fundamentals of Taxation. Manila: Rex Book Store.

12

Martial Law Declaration of Martial law in the Philippines Sept. 21, 1972, https://www.youtube.com/watch?v=14iz1eZlNuU Proclamation No. 1081 ―Proclaiming the State of Martial Law in the Philippines. http://www.gov.ph/downloads/1972/09sep/19720921-PROC-1081-FM.pdf Marcos, Ferdinand. (1973). Vital Documents on Proclamation no. 1081 Declaring a State of Martial Law in the Philippines. Manila: National Media Production Center. Vizmanos, Danilo. (2003). Martial Law Diary and other Papers. Quezon City: Publication Information.

13

MGA BABASAHÍN SA KASAYSAYAN NG PILIPINAS Mga Dagdag na Babasahín at Iba Pang Materyales

Agoncillo, Teodoro. (2012). History of the Filipino People. 8th Ed. Lungsod Quezon: C&E Publishing, Inc. . (2001). The Fateful Years: Japan’s Adventure in the Philippines, 1941-1945. Lungsod Quezon: University of the Philippines

Press.

Press.

. (1956). The Revolt of the Masses: The Story of Bonifacio and the Katipunan. Lungsod Quezon. University of the Phlippines

Blair, Emma Helen and James Alexander Robertson. (1961). The Philippine Islands, 1493-1898. Mandaluyong: Cacho Hermanos, Inc. Constantino, Renato. (1975). The Philippines: A Past Revisited. Lungsod Quezon: Renato Constantino. Constantino, Renato at Letizia Constantino. (1978). The Philippines: The Continuing Past. Lungsod Quezon: The Foundation fot Nationalist Studies. Corpuz, Onofre. (1989). The Roots of the Filipino Nation. 2 Volume. Lungsod QuezonL Aklahi Foundation. Fernandez, Pablo. (1979). History of the Church in the Philippines, 1521-1898. Manila: National Book Store, 1979. Friend, Theodore. (1965). Between Two Empires: The Ordeal of the Philippines. 1929-1946. New Haven: Yale University Press. Galang, Zoilo. (1950). Encyclopedia of the Philippines, Vol. 17. Manila: E. Floro. Garcia, Mauro. Ed. (1969). Aguinaldo in Retrospect. Manila: Philippine Historical Association.

.(1979). Reading in Philippine Prehistory. Manila: Filipiniana Book Guild. Garcia, Ricardo. (1964). The Great Debate: The Rizal Retraction. Lungsod Quezon: R.P. Garcia. Gottschalk, Louis. (1969). Understanding History: A Primer of Historical Method. New York: Alfred A. Konpf. Hontiveros, Greg. (2008). A Fire in the Island: A Fresh Look at the First Mass Controversy. Lungsod Butuan: Butuan City Historical and Cultural

Foundation, Inc. Howell, Martha and Walter Prevenier. (2001). From Reliable Source: An Introduction to Historical Methods. Ithaca: Cornell University Press. Kanow, Stanley. (1989). In Our Image: America’s Empire in the Philippines. New York: Random House. Majul, Cesar Adib. (1973). Muslims in the Philippines. Lungsod Quezon: University of the Philippines Press. Pascual, Ricardo. (1950). Rizal Beyond the Grave: A Reiteration of the Greatness of the Martyr of Bagumbayan. Manila: Luzon Publisher. Querol, Mariano. (1970). Land Reform in Asia. Manila: Solidaridad Publishing House. Salamanca, Bonifacio. (1968). The Filipino Reaction to American Rule, 1901-1913. Lungsod Quezon: New Day Publishers. Scheurs, Peter. (2000). The Location of Pigafetta’s Mazaua, Butuan and Calagan, 1521-1571. Manila: National Historical Institute. Schumacher, John. (1922). Readings nin Philippine Church History. Lungsod Quezon: Ateneo de Manila University Press. Scott, William Henry. (1984). Prehispanic Source Materials for the Study of Philippine History. Lungsod Quezon: Newday Publishers. Stanley, Peter. (1974). A Nation in the Making: The Philippines and the United States, 1899-1912. MassachussettsL Harvaed University Press. Taylor, John R.M. (1971). The Philippine Instruction Against the United States. Vol 1. Lungsod Pasay: Eugenio Lopez Foundation

14

MGA BABASAHÍN SA KASAYSAYAN NG PILIPINAS Rubriks

SUKATÁN SA PAGTATÁSA SA PANGKATANG PRESENTASYON (Modyul II)

Pamantayan Napakahusay

91-100 Lubhang Mahusay

81-90 Mahusay

71-80 Katamtaman/Pasado

61-70 Bagsak

Mas mababa sa 60

Tungkol sa primaryang batis (20%)

Ang presentasyon ay naglalaman ng isang malinaw na pambungad, nakapupukaw ng interes, at epektibo na nagpapakilala kung paanong ang isang materyal ay nauugnay sa paksang tinatalakay, gayundin sa mga nauna nang natalakay

Ang pambungad ay mabisang nagbibigay ng lahat ng mahalagang saligang impormasyon hinggil sa materyal (sino, ano, kailan, saan) sa angkop at detalyadong paraan

Ang pambungad ay mabisang tumatalakay sa halaga ng materyal sa pag-unawa sa pangunahing pangyayari/paksa sa kasaysayan ng Filipinas, gayundin, sa pagdevelop ng salig sa kasaysayang pag- unawa sa mga kontempora-neong mga pangyayari/

Ang presentasyon ay naglalaman ng malinaw na pambungad na nagpapakilala kung paanong ang isang materyal ay nauugnay sa paksang tinatalakay, gayundin sa mga nauna nang natalakay

Ang pambungad ay nagbibigay ng mahalagang saligang impormasyon hinggil sa materyal (sino, ano, kailan, saan).

Ang pambungad ay tumatalakay sa halaga ng materyal sa pag- unawa sa pangunahing pangyayari/ paksa kasaysayan ng Filipinas, at tinangkang iugnay ang materyal sa mga kontempora-neong mga pangyayari/ paksa /isyu

Ang presentasyon ay naglalaman ng malinaw na pambungad na nagpapakilala kung paanong ang isang materyal ay nauugnay sa paksang tinatalakay.

Ang pambungad ay nagbibigay ng sapat na saligan hinggil sa materyal (sino, ano, kailan, saan).

Ang pambungad ay tumatalakay sa halaga ng materyal sa pag-unawa sa pangunahing pangyayari/pak-sa kasaysayan ng Filipinas.

Bahagyang hindi sapat ang introduksyon sa pagpapakita ng kaugnayan ng materyal sa paksang tinatalakay.

Ang ibinigay na impormasyon tungkol sa saligan ng materyal ay hindi sapat o hindi wasto.

Tinutukoy sa pambungad ang ilang halaga ng materyal sa pag-unawa sa pangunahing pangyayari/ paksa sa kasaysayan ng Filipinas, ngunit mababaw lámang o kulang ang talakayan.

Walang saligan o pambungad, o ang saligan/ pambungad ay hindi nakatutulong sa pag-unawa sa halaga ng materyal sa pag-unawa sa kasaysayan ng Filipinas.

paksa/isyu.

Pagsusuri sa Konteksto (30%)

Ang presentasyon ng saligan at konteksto ng may-akda ay masaklaw, malinaw, at wasto.

Natukoy at nasuri ng mga mag-aaral ang mga problemang inilalahad sa dokumento

Malinaw na naipaliwanag ng mga mag-aaral ang halaga ng dokumento sa pag- unawa sa mga isyu ng tiyak na panahon

Ang dokumento ay may nauugnay sa iba pang dokumentong tumutukoy sa parehong panahon

Ang presentasyon ng saligan at konteksto ng may-akda ay malinaw at wasto.

Natukoy at nasuri ng mga mag-aaral ang mga problemang inilalahad sa dokumento

Naipaliwanag ng mga mag-aaral ang halaga ng dokumento sa pag- unawa sa mga isyu ng tiyak na panahon

Ang presentasyon ng saligan at konteksto ng may-akda ay malinaw at wasto.

Natukoy ng mga mag-aaral ang mga problemang inilalahad sa dokumento.

May pagtatangkang ipaliwanag ang halaga ng dokumento sa pag- unawa sa mga isyu ng tiyak na panahon.

Ang talakayan sa kontekstong pangkasaysayan at ang halaga ng dokumento ay napakakaraniwan lámang at kulang sa tiyak na mga detalye. Ang saligan ng may-akda ay hindi malinaw na naipaliwanag.

Walang talakayan hinggil sa kontekstong pangkasay-sayan ng dokumento.

Pagsusuri sa Nilalamán (30%)

Ang mahahalagang elemento ng mga dokumento ay wastong natukoy at nasuri.

May masinop na pagtalakay sa halaga at ambag ng mga nilalamán ng dokumento sa pag- unawa sa mga karaniwang isyu sa panahong iyon.

Ang nilalamán ng mga dokumento ay nauugnay sa mga pangyayari na naganap bago ito nasulat

Ang mahahalagang elemento ng mga dokumento ay natukoy at nasuri.

May pagtalakay sa halaga at ambag ng mga nilalamán ng dokumento sa pag- unawa sa mga karaniwang isyu sa panahong iyon.

Ang nilalamán ng mga dokumento ay nauugnay sa mga pangyayari na naganap bago ito nasulat

Ang mahahalagang elemento ng mga dokumento ay natukoy at naipaliwanag.

May kaunting pagtalakay sa halaga at ambag ng mga nilalamán ng dokumento sa pag- unawa sa mga karaniwang isyu sa panahong iyon.

May tangkang pagsubok na maiugnay ang ang mga nilalamán ng

Ilan sa mahalagang elemento ng dokumento ay natukoy at naipaliwanag.

May pagtatangkang talakayin ang halaga at ambag ng mga nilalamán ng dokumento hinggil sa pag-unawa sa mga karaniwang isyu noong panahong iyon.

Walang sapat na talakayan sa nilalamán ng dokumento.

14

Káya ng mga mag- aaral na matukoy ang mga di-konsistent at pagkukulang ng mga dokumento

mga dokumento ay nauugnay sa mga pangyayari na naganap bago ito nasulat

15

Organisasyon at Estilo sa Presentasyon (20%)

Napakaayos ng balangkas ng presentasyon, nagbibigay ng lohikal na pagkakasunod- sunod ng pagtalakay sa loob ng itinakdang panahon

May kumpiyansa ang tagapag-ulat, epektibo ang paggamit ng senyas, kontak sa mata, at tono ng tinig kaya nananatiling nakatuon ang klase sa talakayan

Maayos na naitanghal ang audio-visual aid, maingat na nakatuon sa pagsasama-sama ng mga elemento (hal. teksto at grapiko) kaya mas naging epektibo ang pag-unawa sa mga pangunahing impormasyon at mga idea, at hindi nawawala ang interes sa talakayan.

Mahusay magsalita ang tagapag-ulat, malinaw at tama ang gramatika sa paggamit ng wika. Gayundin sa gamit ng wika, may paggalang sa pagkakaiba-iba at sensitibo sa kalagayan ng iba’t ibang grupo.

Maayos ang balangkas ng presentasyon, at may lohikal na pagkakasunod-sunod ang pagtalakay.

May kumpiyansa ang tagapag-ulat, minsang gumagamit ng senyas, kontak sa mata, at tono ng tinig kaya nananatiling nakatuon ang klase sa talakayan.

Karamihan sa mga tagapag-ulat ay mahusay magsalita. Sa pangkalahatan, gumagamit sila ng wastong gramatika na may paggalang sa pagkakaiba-iba at maláy sa kalagayan ng iba’t ibang pangkat.

16

SUKATÁN SA PAGTATÁSA NG RESULTANG PANANALIKSIK (Modyul IV)

Pamantayan Napakahusay

91-100 Lubhang Mahusay

81-90 Mahusay

71-80 Katamtaman/Pasado

61-70 Bagsak

Mas mababa sa 60

Paggamit ng Primaryang batis (20%)

Gumagamit ng marami at iba-ibang mahalaga, wasto at bagong mga batis upang makapagbigay ng patunay na susuporta sa pangunahing mga argumento.

Gumagamit ng maraming mahalaga at wastong mga batis upang makapagbigay ng patunay na susuporta sa pangunahing mga argumento.

Gumagamit ng iba- ibang mahalagang batis na susuporta sa pangunahing mga argumento.

Nagbibigay ng ilang batis ngunit ang patunay na iniharap ay malabo at hindi laging mahalaga.

Walang primaryang batis na ginamit at ang mga patunay na iniharap ay hindi mahalaga at hindi sapat.

Epektibo at Angkop na Paggamit ng Batis (30%)

Ang suportang mga argumento ay gumagamit ng tiyak, mahalaga, at lubhang nakahihikayat na patunay batay sa isang mapanuring ebalwasyon sa pangunahin at sekundaryang mga batis.

Angkop at wastong gumagamit ng pinakamahahahalagang sipi at paraprase upang maipakita ang mga bagong perspektiba sa isang argumento.

Malinaw, may tiyak na layunin, at lubos na ipinapaliwanag o sinusuri ang kaugnayan ng mga argumento at mga suportang mga patunay.

Ang suportang mga argumento ay gumagamit ng mahalaga at maraming nakahihikayat na patunay mula sa parehong pangunahin at sekundaryang mga batis.

Angkop at wastong gumagamit ng mga sipi at mga paraprase upang makagawa ng argumento.

Nagbibigay ng isang malinaw at may tiyak na layuning paliwanag sa kung paanong sumusuporta ang mga patunay sa

Ang mga patunay na ginamit bílang suporta sa mga argumento ay tiyak, mahalaga, at nakahihikayat.

Angkop na gumagamit ng mga sipi at paraprase upang gumawa ng isang argumento.

Nagbibigay ng paliwanag kung paanong ang iniharap na patunay ay sumusuporta sa bawat argumento.

Iniharap at isinaalang-alang ang mga patunay para sa alternatibong mga argumento.

Ang mga patunay na ginamit bílang suporta sa mga argumento ay malabo at hindi nakapanghihikayat.

Hindi angkop ang paggamit ng sipi at paraprase upang sumuporta sa argumento.

Hindi malinaw at masinop ang paliwanag sa kung paanong sumusuporta ang inilahad na patunay sa bawat argumento.

Hindi nagawang mabuo o mapag-isa ang mga patunay na sumusuporta o sumasalungat sa mga argumento.

Ang mga argumento ay hindi sinusuporta-han ng pangunahin at sekundaryang mga batis.

Direktang kinopya ang papel mula sa mga batis nang hindi nagsisipi o nagpaparaprase, at walang pagkilala mula sa pinagkunang batis.

Walang patunay na susuporta o sasalungat sa mga argumento.

17

Iniharap ang mga patunay para sa alternatibong argumento at sinuri para sa pangangatwiran sa napiling panig.

bawat argumento. Iniharap at

ikinompara ang mga patunay para sa mga alternatibong argumento.

Epektibong Paglalagom at Aplikasyon (30%)

Epektibong nasusuri sa isang paglalagom kung paanong ang isang karaniwang paksa ay naging bahagi ng sakop na tatlong panahon.

Kritikal na sinusuri sa paglalagom ang maraming bahagi ng isang mahalagang problema sa kasalukuyan panahon na may halaga sa karaniwang paksa.

Nagbibigay ng posibleng mga solusyon at mga alternatibo batay sa isang angkop na makakasaysayang pag-unawa sa isang problema

Sapat na nasusuri sa isang paglalagom kung paanong ang isang karaniwang paksa ay naging bahagi ng sakop na tatlong panahon.

Sinusuri sa paglalagom ang maraming bahagi ng isang mahalagang problema sa kontempora-neong panahon na may halaga sa karaniwang paksa.

Nagbibigay ng posibleng solusyon at mga alternatibo batay sa usang makakasaysayang pag-unawa sa isang problema.

Natutukoy sa isang paglalagom ang isang karaniwang paksa at paano ito ipinakita sa iba- ibang panahon.

Natutukoy sa paglalagom ang iba- ibang bahagi ng isang mahalagang problema sa kontempora-neong panahong may halaga sa isang karaniwang paksa.

Nagbibigay ng solusyon at mga alternatibo batay sa makakasaysayang pag-unawa sa problema.

Natutukoy sa isang paglalagom ang isang karaniwang paksa at kung paano ito ipinakikita sa iba-ibang panahon.

Natutukoy sa isang paglalagom ang ilang bahagi ng isang mahalagang problema sa kasalukuyan panahong may halaga sa karaniwang paksa.

Nagbibigay ng ilang solusyon, ngunit hindi malinaw ang batayang makakasaysayang pag-unawa sa isang problema.

Walang paglalagom o ang isang paglalagom ay walang kaugnayan sa iba-ibang panahon.

Epektibong Organisasyon (20%)

May malinaw na pambungad; inilahad ang isang tesis sa paraang nakapupukaw at nakahihikayat

Bawat argumento ay sinusuportahan ng isang kabuuang

May malinaw na pambungad; inilahad ang tesis sa nakapupukaw na paraan.

Bawat argumentong inilahad ay

Malaking bahagi ng pambungad ay malinaw at ang inilahad na tesis ay magkakaugnay at madaling maunawaan.

Karamihan sa mga

May pambungad at pangunahing tesis ngunit hindi malinaw.

Ang mga inilahad na argumento ay hindi sumusuporta sa kabuuang balangkas.

Ang transisyon sa

Wala ang tesis at pambungad

Walang malinaw na mga argumentong sumusuporta sa kabuuang balangkas.

Walang transisyon

18

balangkas Gumagamit ang papel

ng isang konsistent at epektibong transisyon upang lohikong matalakay ang mga idea at mga argumento; may kongklusyong nakapupukaw at nakahihikayat

sumusuporta sa isang pangkalaha- tang balangkas.

Madalas gumamit ng epektibong transisyon sa pag- uugnay-ugnay sa mga idea at argumento tungo sa nakahihikayat na kongklusyon.

Ang kongklusyon ay bahagyang nagbibigay ng paglalagom, ngunit sa kabuuan, naglalahad ito ng mga pangunahing argumento upang suportahan ang pangunahing idea/ tesis.

argumentong inilahad ay malinaw na sumusuporta sa kabuuang balangkas.

Kung minsan, mabilis ang mga transisyon, nguniy karamihan sa mga argumento at kongklusyon ay magkakaugnay.

Kinakatawan ng kongklusyon ang mga pangunahing argumento at nagagawa nitong maiugnay sa tesis.

bawat argumento ay napakalabo.

Ang kongklusyon ay maaaring hindi tiyak o hindi malinaw.

sa bawat argumento.

Walang koneksiyon ang kongklusyon sa kabuuang argumento ng papel.

19