Reforma nauki i szkolnictwa wyższego

Stanowisko KS PAN NSZZ „Solidarność”

Pozytywnie oceniamy:

Założenia wprowadzanej obecnie reformy nauki:

• ujednolicenie zasad finansowania placówek oraz badań, • ujednolicenie zasad określających przebieg kariery naukowej, • ujednolicenie zasad zatrudniania pracowników naukowych,• nagradzanie najlepszych jako narzędzie podnoszenia jakości.

Sprawne przeprowadzenie kategoryzacji placówek naukowych

Co w reformie niepokoi?

Deklaracje MNiSW:

Stały wzrost nakładów na naukę do 2% PKB w 2013 r.

Rzeczywistość:

Nakłady 0,42% PKB w 2013 r.

Mechanizmy stymulujące pozyskiwanie grantów UE Brak środków na wkład własny (25%) Efekt - jesteśmy płatnikiem netto.

Sprawiedliwe finansowanie badańMożliwość dokonywania arbitralnych zmian na listach rankingowych NCN przez urzędnika.

Radykalny wzrost płacMożliwość obniżki płac w PAN. Administracyjne zwalczanie wielozatrudnienia.

Wysoka jakość kształcenia studentówZmniejszone wymagania wobec minimum kadrowego uczelni.

Autonomia szkół wyższychMinister tworzy, likwiduje i przekształca uczelnie publiczne.

Główne mankamenty ustaw reformujących naukę:

Centralizacja zarządzania nauką

Niespójny system polityki kadrowej Brak jednolitych zasad zatrudniania na stanowisku profesora nadzwyczajnego i wizytującego w instytutach PAN i instytutach badawczych.

Administracyjne a nie systemowe zwalczanie wieloetatowościZakaz prowadzenia działalności gospodarczej bez zgody kierownika placówki naukowej ogranicza gwarantowaną konstytucyjnie wolność gospodarczą.

Umożliwienie manipulacji przy przyznawaniu grantów badawczych przez NCN

Brak należytej kontroli nad majątkiem oddanym do dyspozycji Dyrektorom instytutów PAN

Propozycja zmniejszenia wymagań wobec minimum kadrowego szkół wyższychWiedza 1 profesora = wiedzy 2 doktorów ?Wiedza 1 doktora = wiedzy 2 magistrów ? Czemu nie pójść dalej:

1 magister = 2 licencjatom 1 licencjat = 2 studentom

1 student = 2 maturzystom itd.1 profesor ma tyle wiedzy co 256 przedszkolaków ?

Propozycje zmian w ustawach reformujących naukę

Ustawa o NCN:

Art. 24: odebranie Koordynatorom Dyscyplin prawa do samodzielnego wprowadzania zmian na listach rankingowych projektów zgłoszonych w konkursie.

Art. 33: umożliwienie rozpatrywania odwołań nie tylko od strony formalnej ale i merytorycznej.

Ustawa o PAN:

Art. 17 i 56: zwiększenie udziału reprezentacji pracowniczej w zarządzaniu instytutem PAN.

Art. 57 i 83: wprowadzenie zapisów zabezpieczających majątek instytutów

Art. 94 i 101: zmiana ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej przez pracowników

Art. 104 i 105: uregulowanie wynagradzania na zasadach obowiązujących w publicznych uczelniach

Projekt nowelizacji z uzasadnieniem jest dostępny na stronie http://www.nszz.pan.pl

Tabela ze str. 3 wykazu jednostek z ustalonymi przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego kategoriami (http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/11/02/11022/20100930_komunikat_19.pdf)

Lp Typ jednostkiKategoria

1 2 3 4 5

1Jednostka badawczo-rozwojowa

13% 51% 20% 20% 8% 1%

2Placówka naukowa Polskiej Akademii Nauk

8% 89% 11% 0% 0% 0%

3Podstawowa jednostka organizacyjna szkoły wyższej

76% 30% 24% 28% 14% 4%

4 Inne jednostki naukowe 2% 13% 17% 13% 57% 0%

5 Ogółem 100% 37% 22% 24% 14% 3%

Wyniki kategoryzacji

Ilość zatrudnionych w placówkach naukowo-badawczych

Wszystkie instytuty PAN zatrudniają łącznie 8197 pracowników (3745 prac. nauk.-bad.)*

Uniwersytet Jagielloński zatrudnia 7083 pracowników (3614 prac. nauk.-dydaktycznych)Uniwersytet Warszawski zatrudnia 6034 pracowników (3170 prac. nauk.-dydaktycznych)*

* dane z 31.12.2009

Wszyscy pracownicy

5166 5326 5694

14626 14107 13451

4153542595 43479

0

10000

20000

30000

40000

50000

2006 2007 2008

Ilo

ść p

raco

wn

ikó

w

Instytuty PAN JBR Szkoły wyższe

Pracownicy naukowo-badawczy

4043 4284 4367

9739 9757 9303

37653 3856239947

0

10000

20000

30000

40000

50000

2006 2007 2008

Ilo

ść p

raco

wn

ikó

wInstytuty PAN JBR Szkoły wyższe

Wydajność pracowników naukowych w 2008 w zdobywaniu grantów krajowych

(zł / pracownika naukowego)

21766,96

15256,26

10777,32

0

5000

10000

15000

20000

25000

PAN JBR Szkoły wyższe

Wyd

ajn

ość

(zł

/ p

raco

wn

ika

nau

kow

ego

)

Uśrednione wynagrodzenia brutto w instytutach PAN w 2009

8017,3

5574,2

3644,8 3209,8

0

5000

10000

15000

20000

Profesor Docent Adiunkt Asystent

bru

tto

zł

Rozrzut wynagrodzeń brutto:

Profesor 3672,20 – 14941,70 zł / miesiącDocent 2355,60 – 17708,30 zł / miesiącAdiunkt 2218,00 – 8965,60 zł / miesiącAsystent 1200,00 – 7989,60 zł / miesiąc

Składowe wynagrodzenia:- płaca zasadnicza- stałe dodatki (funkcyjny, wysługa lat)- premie- 13-nastki- nagrody (jubileuszowe i inne)- odprawy emerytalne - honoraria za promotorstwo prac doktorskich

Średnie wynagrodzenia miesięczne w IP PAN(płaca zasadnicza i stałe dodatki: wysługa lat, dodatek funkcyjny)

PROFESOR < 5100 zł brutto

0

2000

4000

6000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

bru

tto

zł

DOCENT < 3200 zł brutto

0

2000

4000

6000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

bru

tto

zł

ADIUNKT < 2300 zł brutto

0

2000

4000

6000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

bru

tto

zł

ASYSTENT < 1850 zł brutto

0

2000

4000

6000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

bru

tto

zł

DOCENT / PROFESOR UW

0

2000

4000

6000

2004 2005 2006 2007 2008 2009

bru

tto

zł

IP PAN UW Wydział Biologii

ADIUNKT

0

2000

4000

6000

2004 2005 2006 2007 2008 2009

bru

tto

zł

IP PAN UW Wydział Biologii

ASYSTENT

0

2000

4000

6000

2004 2005 2006 2007 2008 2009

bru

tto

zł

IP PAN UW Wydział Biologii

PROFESOR

0

2000

4000

6000

2004 2005 2006 2007 2008 2009

bru

tto

zł

IP PAN UW Wydział Biologii

Zestawienie średnich wynagrodzeń miesięcznych w IP PAN oraz UW Wydział Biologii

(płaca zasadnicza i stałe dodatki: wysługa lat, dodatek funkcyjny)

Postulaty KS PAN NSZZ „Solidarność :

Przedstawienie przez KENiM propozycji poprawki do projektu ustawy budżetowej na rok 2011 o zwiększeniu wydatków z przeznaczeniem na podwyżki płac pracowników PAN (analogicznej do przyjętej 20.10.2010 – 500 mln zł na podwyżki płac w szkołach wyższych).

Nowelizacja ustaw o PAN i NCN zgodnie z projektem przygotowanym przez KS PAN NSZZ „Solidarność”

a w szczególności

wprowadzenie zasad wynagradzania pracowników naukowych PAN analogicznych do zasad obowiązujących w publicznych szkołach wyższych.

Dotacja na działalność statutową instytutów PAN

500,77 493,66472,21

507,04

450,49

0

100

200

300

400

500

600

2006 2007 2008 2009 2010

Mili

on

y z

ł Porównanie:

2010 do 2009 mniej o 11,2%

2010 do 2006 mniej o 10,1%

Gdzie lepiej płacą ?Gdzie lepiej płacą ?

ŚREDNIE WYNAGRODZENIE W BRANŻACH (w zł)

Technologie informatyczne (IT)5 000

Telekomunikacja 4 600

Ubezpieczenia 4 500

Bankowość 4 200

Energetyka i ciepłownictwo 4 000

Przemysł ciężki 3 789

Media, wydawnictwa, reklama, PR 3 700

Budownictwo 3 700

Przemysł lekki 3 565

Show-biznes 3 200

Usługi 3 150

Logistyka, transport, spedycja i komunikacja

3 135

Rolnictwo 3 000

Ochrona środowiska 3 000

Handel 3 000

Sektor publiczny 2 841

Służba zdrowia 2 800

Nauka i szkolnictwo 2 600

Kultura i sztuka 2 466ŹRÓDŁO: Ogólnopolskie Badania Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak&Sedlak 2009POLITYKA nr 15 (2751), 10 kwietnia 2010 r.

In 2008, Dr. Bishop seemed to be riding high. She and her husband had developed an automated cell incubator that was supposed to keep finicky cells, like nerve cells, alive longer and make experiments easier. The university, which would share in any proceeds, was trying to market the device, and the university president, David B. Williams, predicted that it would “change the way biological and medical research is conducted,” according to The Huntsville Times. In the winter of 2009, a smiling Dr. Bishop was shown on the cover of The Huntsville R & D Report. Prodigy Biosystems, where Mr. Anderson now works, ultimately raised $1.25 million to develop the product. In March 2009, however, Dr. Bishop received word that her bid for tenure had been denied because her research and publication record were not strong, colleagues said. Such denials are rare, faculty members said, because the university reviews tenure-track professors annually, alerting them to areas that need improvement. Even though faculty members, including her department chairman, counseled her to look for another job, Dr. Bishop appealed the decision.

http://www.nytimes.com/2010/02/21/us/21bishop.htmlFor Professor, Fury Just Beneath the SurfaceBy SHAILA DEWAN, STEPHANIE SAUL and KATIE ZEZIMAPublished: February 20, 2010

Komentarz: wyścig szczurów może mieć zabójcze konsekwencje

Nagroda Nobla w 1962 r.

„Ich praca opublikowana w „Nature” nie opierała się na żadnym doświadczeniu, była czystą spekulacją” „ znając rady redakcyjne międzynarodowych czasopism, taka praca w obecnym czasie nigdy nie ukazałaby się ani w „Nature” ani w „Science”.(Żylicz M. Sukces i niepowodzenie w biologii. NAUKA 4/2006 • 43-53)

Czy podążamy we właściwym kierunku?

James Watson Francis Crick

Nagroda Nobla w 1973 r.

Konrad Lorenz

Konrad Lorenz:„Brakujące ogniwo między zwierzęciem a człowiekiem to właśnie my”

Czy podążamy we właściwym kierunku?

„Szczęśliwa taka nauka, której zasadnicza część badań polega na tym, że nagi i podobny do dzikusów włóczysz się po naddunajskich łąkach i pływasz wtowarzystwie stada dzikich gęsi.

Jestem bardzo leniwym człowiekiem, tak leniwym, że o wiele lepszy ze mnie obserwator niż eksperymentator.

W rzeczywistości pracuję tylko pod przymusemnajsurowszych Kantowskich imperatywów moralnych, całkowicie wbrew moim naturalnym skłonnościom.”

(Lorenz K. …Rozmawiał z bydlętami, ptakami, rybami…WWL Muza SA 1997)

Czy podążamy we właściwym kierunku?

Nagroda Nobla w 1983 r.

Barbara McClintock

Barbara McClintock (1902-1992) miała opinię „szalonej staruchy”.

Głosiła, że określone geny mogą się przemieszczać w obszarze genomu, a nawet między chromosomami. Twierdzenie to zostało wyśmiane.

McClintock wycofała się w 1951 r. w zacisze laboratorium i zrezygnowała z publikowania swych prac w profesjonalnych czasopismach naukowych.

Wyniki publikowała w wewnętrznym biuletynie uczelni.

W 1983 r. otrzymała nagrodę Nobla. Ale - jak wyznała - zbyt wiele przeszła, by się nią naprawdę cieszyć.

Czym zaowocuje reforma:

obfitością geniuszy

czy

obfitością sfrustrowanych wyrobników nauki

Autor opracowania: prof. dr hab. Mieczysława Irena Boguś