Embed Size (px)
Citation preview
1
Rapport Elektronische facturatie:
Berekening besparing aan administratieve lasten door het gebruik
van elektronische facturatie in 2013
2014
2
Inhoudsopgave
1 Inleiding........................................................................................................................................... 4
1.1 Wettelijk kader ........................................................................................................................ 4
1.1.1 Definitie factuur............................................................................................................... 4
1.1.2 Voorwaarden elektronische facturatie ............................................................................. 4
2 Onderzoeksopzet ............................................................................................................................. 6
2.1 Directe kosten .......................................................................................................................... 6
2.2 Indirecte kosten ....................................................................................................................... 6
2.3 Processen ................................................................................................................................. 6
2.3.1 Opstellen factuur ............................................................................................................. 6
2.3.2 Inboeken factuur .............................................................................................................. 7
2.3.3 Verzenden factuur ........................................................................................................... 7
3 Meetresultaten ................................................................................................................................. 8
3.1 Onderzoek elektronisch factureren bij bedrijven - 2014 ......................................................... 8
3.1.1 Overzicht resultaten enquête ........................................................................................... 8
3.1.2 Besparing in administratieve lasten d.m.v. gebruik elektronische facturatie ................ 11
3.1.3 Stand van zaken van elektronische facturatie in België ................................................ 13
3.1.4 Overzicht gebruik papieren en elektronische facturatie - per sector ............................. 17
4 Kwalitatieve resultaten onderzoek ................................................................................................ 19
4.1 Toekomstplannen ondernemingen ......................................................................................... 19
4.2 Perceptie voordelen elektronische facturatie ......................................................................... 21
4.2.1 Hogere ICT-kosten ........................................................................................................ 21
4.2.2 Snellere verwerking ....................................................................................................... 21
4.2.3 Beperking van fouten .................................................................................................... 21
4.2.4 Minder papierverbruik ................................................................................................... 21
4.2.5 Meer veiligheid .............................................................................................................. 22
4.2.6 Betere controle/opvolging ............................................................................................. 22
4.2.7 Eenvoudigere verwerking, tijdsbesparing en minder administratieve lasten ................ 22
4.2.8 Efficiëntere archivering ................................................................................................. 22
4.2.9 Daling van de kosten voor verwerking .......................................................................... 22
4.2.10 Minder betwistingen met klanten .................................................................................. 22
4.3 Rol overheid in elektronische facturatie ................................................................................ 22
4.3.1 Gemak van gebruik van e-Facturatie en efficiënter werken .......................................... 23
4.3.2 Informatie omtrent en voorbeelden van e-Facturatie..................................................... 23
3
4.3.3 Gebruik van e-Facturatie verplichten voor leveranciers ................................................ 23
4.3.4 e-Facturatie en fiscale regels omzeilen en houding van fiscale controleurs .................. 23
5 Conclusie ....................................................................................................................................... 24
6 Bijlagen ......................................................................................................................................... 26
6.1 Bijlage 1: SKM-model .......................................................................................................... 26
6.2 Bijlage 2: Perceptie voordelen elektronische facturatie – opdeling naar type onderneming . 28
6.3 Bijlage 3: Rol overheid in elektronische facturatie – opdeling naar type onderneming........ 33
4
1 Inleiding
1.1 Wettelijk kader1
De wet van 17 december 2012 tot wijziging van de belasting over de toegevoegde waarde schetst het
wettelijk kader betreffende de factureringsregels. Deze wet is een omzetting van de Europese Richtlijn
2010/45/EU en trad in werking op 1 januari 2013.
De Belgische factureringsregels gelden wanneer:
- de levering/dienst in België of buiten de EU plaatsvindt & de leverancier/dienstverrichter zijn
zetel of vaste inrichting in België heeft gevestigd;
- de levering/dienst in België plaatsvindt & de leveranciers/dienstverrichter de schuldenaar van
de BTW is, zelfs indien hij niet in België is gevestigd;
- de leverancier/dienstverrichter gevestigd is in een andere lidstaat dan België & de afnemer de
schuldenaar is van de Belgische BTW en uitreiker van de factuur (self-billing met verlegging van
heffing);
- de leverancier/dienstverrichter is gevestigd in België & hij verstrekt leveringen/diensten die
plaatsvinden in een andere lidstaat & voor een afnemer die er schuldenaar is van de BTW & die
niet aan self-billing doet;
- de leverancier/dienstverrichter gevestigd is buiten de Gemeenschap (zonder economische zetel
of vaste inrichting in de Gemeenschap) en hij leveringen of diensten verstrekt die plaatsvinden
in België.
1.1.1 Definitie factuur
Een factuur is elk document of bericht op papier of in elektronisch formaat dat de in het Wetboek van
de belasting over de toegevoegde waarde en zijn uitvoeringsbesluiten voorgeschreven gegevens bevat.
Een elektronische factuur is een factuur die de in het Wetboek en zijn uitvoeringsbesluiten
voorgeschreven gegevens bevat en in om het even welke elektronische vorm wordt uitgereikt en
ontvangen. Een aantal voorbeelden van facturen in elektronisch vorm zijn een PDF-bestand of een
gestructureerd bericht in XML-formaat. De elektronische factuur wordt verzonden en ontvangen in een
elektronische vorm, zoals een e-mail met bijlage, een bestand gedownload via een website, een
gestructureerd bericht via EDI, e.d.
1.1.2 Voorwaarden elektronische facturatie
Elektronische facturatie moet voldoen aan de volgende vier parameters: aanvaarding, authenticiteit,
integriteit en leesbaarheid. Degene die de factuur uitgeeft, bepaalt zelf hoe hij hieraan tegemoet komt.
1 Wet 17 december 2012 tot wijziging van de belasting over de toegevoegde waarde, B.S. 21/12/2012.
5
Elke bedrijfscontrole die een betrouwbaar controlespoor tussen een factuur en een levering van een
goed of dienst aantoont, kan bewijzen dat aan deze voorwaarden werd voldaan.
a Aanvaarding
Elektronische facturatie kan enkel plaatsvinden indien de aankoper dit aanvaardt. Deze aanvaarding kan
zowel schriftelijk als stilzwijgend, bijvoorbeeld via de betaling, gebeuren. Het bewijs van aanvaarding
door de aankoper moet door de verkoper steeds kunnen geleverd worden. De vorm waaronder deze
aanvaarding moet plaatsvinden is niet wettelijk bepaald. Voor papieren facturen is een bewijs van
aanvaarding door de aankoper niet vereist.
b Authenticiteit
De authenticiteit van de herkomst moet bewaard blijven ongeacht de vorm van verzending van de
factuur. Concreet houdt dit in dat de identiteit van de leverancier of de uitreiker van de factuur steeds
gewaarborgd moet zijn.
c Integriteit
Onder integriteit van de inhoud wordt verstaan dat de factuur alle gegevens bevat die de wet
voorschrijft en dat een factuur, eens uitgereikt, geen wijzigingen mag ondergaan. De voorgeschreven
gegevens zijn onder meer: de datum waarop de factuur werd uitgereikt, het identificatienummer van de
factuur, de naam, het adres en het btw-identificatienummer van de bij de handeling betrokken partijen,
de aard en hoeveelheid van de geleverde goederen of verstrekte diensten, de prijs en de toegepaste
btw-voet.
d Leesbaarheid
De leesbaarheid van de factuur houdt in dat een factuur moet worden getoond, op papier of op een
digitaal scherm, in een stijl waarin alle btw-gegevens van de factuur duidelijk leesbaar zijn, zonder dat
daarvoor veel onderzoek of interpretatie nodig is.
Voor elektronische facturen wordt de leesbaarheid van de factuur aanvaard indien de voorlegging van
de leesbare vorm op verzoek binnen een redelijke termijn gebeurt. EDI-berichten, XML-berichten of
andere gestructureerde berichten in het originele formaat worden niet beschouwd als leesbaar voor
mensen. De meeste software voor elektronische facturatie voorziet in een omzetting van
gestructureerde berichten in een bestand in PDF-formaat.
De authenticiteit van de herkomst, de integriteit van de inhoud en de leesbaarheid van de factuur, op
papier of elektronisch, moeten worden gewaarborgd vanaf het tijdstip waarop de factuur wordt
uitgereikt tot het einde van de bewaringstermijn. Dit is enkel mogelijk indien binnen de onderneming
bedrijfscontroles worden opgezet die in een betrouwbaar controlespoor voorzien tussen een factuur en
een verrichte prestatie. Voor de leverancier kan de factuur vergeleken worden met de bestelbon, met
vervoersdocumenten en de ontvangst van de betaling. Voor de aankoper kan de factuur vergeleken
worden met de goedgekeurde aankooporder, de leveringsnota en het betalingsbewijs. Verder kunnen
specifieke technologieën gebruikt worden om de authenticiteit verder te verzekeren, zoals: een
geavanceerde elektronische handtekening (AES) of een gestandaardiseerde uitwisseling van gegevens
op elektronische wijze (EDI). Hierover kunt u meer informatie vinden in het rapport van 2013.
6
2 Onderzoeksopzet
In dit onderdeel wordt een beschrijving gegeven van de verschillende elementen die werden
meegenomen in het onderzoek.
2.1 Directe kosten
Directe kosten zijn kosten die rechtstreeks verbonden zijn aan het versturen of ontvangen van een
factuur of kredietnota.
Voorbeelden van directe kosten:
- Printkosten
- Kost van papier
- Kost van een enveloppe
- Kost van een postzegel
2.2 Indirecte kosten
Indirecte kosten van facturatie maken deel uit van de dagelijkse werking van een organisatie. De wijze
waarop de facturatie wordt uitgevoerd heeft een impact op het verbruik van de middelen die deze
indirecte kosten met zich meebrengen.
Voorbeelden van indirecte kosten:
- Kost van archiveren
- Kost van software
- Duur van interne controles
- Het versturen van betalingsherinneringen
- Kost voor het afprinten en verzenden van dubbels in geval van verlies
2.3 Processen
In dit onderdeel wordt een vergelijking gemaakt tussen de administratieve lasten die voortkomen uit het
gebruik van papieren en elektronische facturatie.
2.3.1 Opstellen factuur
Een factuur kan op verschillende manieren worden opgesteld:
- manueel, zonder specifiek boekhoud- of facturatieprogramma (vb. in een spreadsheet of via
een tekstverwerker);
- manueel, via een boekhoud- of facturatieprogramma;
7
- manueel, via een webportaal van leveranciers, klanten of serviceproviders;
- automatisch, via een boekhoud- of facturatieprogramma.
Een manueel opgestelde factuur is een factuur die al dan niet automatisch gelinkt is aan een
aankooporder, maar waarvoor steeds een manuele interventie vereist is
Een automatisch opgestelde factuur is een factuur die automatisch gelinkt is aan een aankooporder en
waarvoor de gegevens van de klant reeds in het systeem staan. De factuur wordt volautomatisch
opgesteld en er is geen manuele interventie nodig.
2.3.2 Inboeken factuur
Er bestaan twee manieren waarop een factuur kan worden ingeboekt in de boekhouding van een
onderneming, manueel of automatisch, ongeacht de manier waarop zij wordt verzonden of ontvangen:
- Manueel:
type 1: alle gegevens worden manueel ingegeven in het systeem;
type 2 (ook halfautomatisch genoemd): een beperkt deel van de gegevens wordt
manueel ingegeven in het systeem, maar een beperkte hoeveelheid manuele interventies
is vereist;
- automatisch, de gegevens worden door het systeem automatisch ingelezen, de aankoper
moet enkel bevestigen en buiten de bevestiging is geen enkele manuele interventie vereist.
2.3.3 Verzenden factuur
We werken in dit rapport met vier processen voor het verzenden van facturen en kredietnota’s: een
proces voor papieren facturatie en drie processen voor elektronische facturatie zoals hieronder
beschreven.
Een papieren factuur wordt per klassieke post verstuurd.
Er bestaan verschillende systemen om aan elektronische facturatie te doen. We onderscheiden de
volgende processen in deze studie:
E-mail met PDF in bijlage;
E-mail met link naar webportaal;
Digitaal platform.
Voor een uitgebreide bespreking van de verschillende processen, verwijzen wij graag naar het rapport
van 2013. Ook vindt u meer informatie omtrent e-facturatie op http://www.efactuur.belgium.be/.
8
3 Meetresultaten
In onderstaande meetresultaten wordt een vergelijking gemaakt tussen de administratieve lasten voor
de verkoper en de aankoper bij gebruik van papieren facturatie en bij gebruik van de hierboven
besproken methoden van elektronische facturatie.
Sinds 1993 is elektronisch factureren mogelijk in België. Met de invoering van de wet van 17 december
2012 tot wijziging van de belasting over de toegevoegde waarde, werd een nieuw wettelijk kader voor
de factureringrsegels gecreëerd, wat het gebruik van elektronisch factureren extra kan stimuleren. Sinds
2008 volgt het meetbureau van DAV de evolutie op van het gebruik van elektronische facturatie bij
ondernemingen. Naar aanleiding van het ontstaan van een coherent wettelijk kader, werd in het
voorjaar van 2013 beslist om een uitgebreide enquête te houden om het gebruik van elektronische
facturatie bij ondernemers in kaart te brengen. Deze enquête werd in december 2013-januari 2014
opnieuw afgenomen. Op basis van deze resultaten kunnen wij een gedetailleerd beeld schetsen van het
gebruik van elektronische facturatie alsook van de besparingen die dit met zich mee brengt voor
ondernemingen en burgers. Eveneens kunnen we de evolutie m.b.t. vorige enquête in kaart brengen.
3.1 Onderzoek elektronisch factureren bij bedrijven - 2014
Indigov heeft een enquête bij ondernemingen uitgevoerd om gedetailleerde cijfers te verzamelen
omtrent het proces van papieren en elektronische verkoop- en aankoopfacturen. Enerzijds werd
gevraagd naar aantallen, de manier van opstellen van facturen, de manier van verwerking van facturen,
etc. (kwantitatief luik). Anderzijds werd in een kwalitatief luik gevraagd naar de gebruiksinteresse en –
intentie m.b.t. elektronische facturatie. De enquête werd online uitgevoerd in de periode van december
2013 - januari 2014 op basis van het Indigov online B2B panel en heeft betrekking op gegevens voor het
jaar 2013. Ze was gericht naar personen verantwoordelijk voor of betrokken bij de boekhouding en
facturatie van de onderneming. 847 bedrijven hebben de enquête ingevuld. De resultaten werden
gewogen op basis van regio (aantal bedrijven per regio) en omvang van de onderneming (aantal
werknemers). Dit heeft gezorgd voor een representatieve steekproef. Een grondige bespreking van deze
resultaten wordt verzorgd door Indigov. In dit rapport werken we verder met de resultaten van de
enquête om de impact op de administratieve lasten in kaart te brengen. De verkregen data hebben we
ingedeeld volgens de grootte van de bedrijven: eenmanszaken (geen personeel), kleine ondernemingen
(van 1 tot 49 werknemers), middelgrote ondernemingen (van 50 tot 199 werknemers) en grote
ondernemingen (vanaf 200 werknemers). Op basis hiervan werden gewogen gemiddelden berekend
voor een gemiddelde Belgische onderneming.
3.1.1 Overzicht resultaten enquête
De enquête heeft ons toegelaten een beeld te schetsen van enkele kwantitatieve gegevens bij papieren
en elektronische verkoop- en aankoopfacturen van Belgische ondernemingen: aantallen, manier van
verwerking, manier van opstellen, tijdsbestedingen, etc. Op basis van deze data zijn dan de
administratieve lasten berekend voor papieren en elektronische facturatie.
a Aantal verkoop- en aankoopfacturen
In de enquête voor het jaar 2012 werd gevraagd naar het gemiddeld aantal verkoopfacturen en –
kredietnota’s en het gemiddeld aantal aankoopfacturen en –kredietnota’s die de onderneming heeft
9
verstuurd en ontvangen. Dit aantal facturen/kredietnota’s per groep van ondernemingen
(eenmanszaken, kleine, middelgrote en grote ondernemingen) werd vervolgens geëxtrapoleerd naar
heel België op basis van data van Statbel (ADSEI) omtrent het aantal bedrijven in België verdeeld naar
personeelsaantal. Op basis van deze methodiek hebben we berekend dat er in België een totaal van
1.040.208.610 verkoopfacturen (478.236.565 verstuurd naar ondernemingen en 561.972.045 verstuurd
naar burgers) en 1.011.408.537 aankoopfacturen (449.436.491 ontvangen door ondernemingen en
561.972.046 ontvangen door burgers) zijn2. In onze berekeningen voor het jaar 2013 hebben we dit
aantal opnieuw gebruikt. De reden hiervoor is om een duidelijk beeld te hebben van de daling van de
administratieve lasten gelinkt aan het behandelen van facturen, niet van de evolutie van het totaal
aantal facturen. Dit laat ons toe om consistente vergelijkingen over de jaren heen te maken.
b Opstellen verkoopfactuur
In de enquête werd gepeild naar de manier van opstellen van een verkoopfactuur. We hebben voor vier
methoden percentages bevraagd:
Manueel opgesteld zonder specifiek boekhoud- of facturatieprogramma: 26,2% van de facturen
Manueel opgesteld via een boekhoud- of facturatieprogramma: 36,4% van de facturen
Manueel opgesteld via een webportaal (van leveranciers, klanten of service providers): 6,4% van
de facturen
Automatisch opgesteld via een boekhoud- of facturatieprogramma uit ERP-omgeving: 31,0% van
de facturen
Uit de enquête blijkt dus dat 31% van de verkoopfacturen in België automatisch opgesteld wordt t.o.v.
69% manueel.
c Verwerking aankoopfactuur
Voor het inboeken van een ontvangen aankoopfactuur maken we zoals eerder beschreven onderscheid
tussen twee methoden:
Boekhoudkundige gegevens manueel of halfautomatisch ingeboekt in het boekhoudsysteem:
92%
Boekhoudkundige gegevens automatisch door het systeem verwerkt in de boekhouding: 8%
Uit de enquête blijkt dus dat 92% van de aankoopfacturen in België manueel verwerkt wordt t.o.v. 8%
automatisch. Voor de enquête werd uitgegaan van 100% manuele verwerking bij papieren facturen en
werd voor elektronische facturen gewerkt met de verdeling manueel of halfautomatisch en
automatisch.
2 Het aantal kredietnota’s is hierbij opgeteld, aangezien deze nog geen drie procent uitmaken van het totaal. We spreken verder enkel over het aantal “facturen”.
10
d Gebruik elektronische facturatie
In de enquête werd eveneens gepeild naar de manier waarop facturen ontvangen en verzonden
worden:
Papieren facturen, verstuurd per post
Elektronische facturen, verstuurd via e-mail (PDF in bijlage of met link naar webportaal)
Elektronische facturen verstuurd via een geïntegreerd en beveiligd digitaal platform
Eind 2013 blijkt 6,02% van de verkoopfacturen naar ondernemingen te worden verstuurd via een
digitaal platform. Dit is een stijging van 2,28% (3,74% eind 2012). Deze facturen worden volledig
automatisch opgesteld en verstuurd. Het is de efficiëntste manier om aan elektronische facturatie te
doen. Aangezien er in de praktijk ook al veel facturen via e-mail verstuurd worden, hebben we deze
mogelijkheid ook bevraagd: 27,42% van de verkoopfacturen naar ondernemingen wordt eind 2013 via
e-mail verstuurd. In 2012 was dit nog 18,78%. We aanschouwen dit ook als een manier van elektronisch
factureren, maar ze is minder efficiënt dan factureren via een digitaal platform (zie overzicht
administratieve lasten papieren en elektronische facturatie verder in dit rapport). Ongeveer 66,50% van
de verkoopfacturen naar ondernemingen wordt nog steeds op papier verstuurd.
Eind 2013 bleek 6,92% van de verkoopfacturen naar burgers verstuurd te worden via een digitaal
platform. Dit is een stijging met 4,6% t.o.v. eind 2012 (2,32%). Het aantal facturen dat via e-mail
verstuurd wordt naar burgers bedroeg eind 2013 24,96% (16,18% in 2012). In vergelijking met 2012, zijn
de facturen naar burgers via digitaal platform dus gestegen met 4,60% tot 6,92% en de facturen via e-
mail met 8,78% tot 24,96%. Zo’n 68,00% van de verkoopfacturen naar burgers wordt dus nog steeds op
papier verstuurd.
Het percentage aankoopfacturen bij ondernemingen dat ontvangen wordt via een digitaal platform
bedroeg eind 2013 7,40%. Dit is een stijging met 4,81% t.o.v. eind 2012 (2,59%). Het percentage
facturen dat via e-mail ontvangen werd door onderneming bedroeg eind 2013 22,42%. In vergelijking
met 2012, zijn de facturen ontvangen door ondernemers via digitaal platform dus gestegen met 4,81%
tot 7,40% en de facturen via e-mail met 6,71% tot 22,42%. Ongeveer 70,00% van de aankoopfacturen
wordt dus nog steeds op papier ontvangen3.
3 De aandachtige lezer zal opmerken dat het percentage van facturen verstuurd door ondernemingen niet perfect overeenkomt met het percentage van facturen ontvangen door ondernemingen, hoewel we dit uiteraard wel zouden verwachten. Dit valt als volgt te verklaren. Ondanks het feit dat we in de enquête wilden peilen naar het aantal facturen verstuurd naar klanten in België, zijn er waarschijnlijk een aantal bedrijven die ook facturen naar het buitenland (of leveranciers met vestiging in België, maar niet de hoofdzetel) hebben meegeteld. Bovendien geldt dat, aangezien we een steekproef hebben bevraagd, en niet elke onderneming in België, de aantallen en percentages van deze ondernemingen nooit volledig zullen overeenkomen. De bevraagde ondernemingen vormen dus niet één gesloten economisch systeem.
11
Tabel 1: Overzicht gebruik elektronische facturatie
Digitaal E-mail Totaal e-Facturatie
December 2012
December 2013
December 2012
December 2013
December 2012
December 2013
Elektronisch verstuurd naar ondernemingen
3,74% 6,02% 18,78% 27,42% 22,52% 33,44%
Elektronisch verstuurd naar en ontvangen door burgers
2,32% 6,92% 16,18% 24,96% 18,50% 31,88%
Elektronisch ontvangen door ondernemingen
2,59% 7,40% 15,71% 22,42% 18,31% 29,82%
3.1.2 Besparing in administratieve lasten d.m.v. gebruik elektronische facturatie
Aan de hand van het standaardkostenmodel4 en de aantallen, percentages, standaardtijden en tijden
bevraagd in de enquête, hebben we de totale administratieve lasten en de totale besparing kunnen
berekenen die gepaard gaan met elektronisch factureren. In de 0-meting, de situatie waarin alle
facturen via papier worden verstuurd en ontvangen, bedragen de totale administratieve lasten 5,02
miljard euro. In de potentiële situatie, de situatie waarin alle facturen digitaal verstuurd, opgesteld en
verwerkt worden, bedragen de administratieve lasten 1,66 miljard euro. Als we dus volledig van
papieren facturatie overschakelen op elektronische facturatie, kan er 3,37 miljard euro bespaard
worden.
Tabel 2: Overzicht totale administratieve lasten papieren en elektronische facturatie
AL 0-meting Al Potentieel Potentiële besparing
Besparing gerealiseerd tot 2013
Meting (2013)
€5,02 miljard €1,66 miljard €3,37 miljard €0,62 miljard
De besparing in de periode 1993-2012 bedroeg 344 miljoen euro5. Op basis van de bevraagde aantallen
en percentages, zien we dat hier in 2013 nog eens ongeveer 271 miljoen euro is bijgekomen, wat het
totaal op €615 miljoen brengt. Hiervan kan 133,0 miljoen euro worden toegewezen aan het
toegenomen gebruik van digitale facturen en 137,7 miljoen euro aan elektronische facturatie via e-mail,
wat de totale reeds gerealiseerde besparing voor beide categorieën brengt op respectievelijk 236,5
miljoen euro en 378,4 miljoen euro.
4 Zie Bijlage 1: SKM-model 5 Zie rapport 2012.
12
Tabel 3: Overzicht cumulatieve besparing 1993-2013
1993-2011 2012 2013 Som
Digitaal €34,3 miljoen €69,2 miljoen €133,0 miljoen €236,5 miljoen
E-mail €137,7 miljoen €103,0 miljoen €137,7 miljoen €378,4 miljoen
Totaal €172,0 miljoen €172,2 miljoen €270,7 miljoen €614,9 miljoen
In het rapport van 2013, werden ook de kostprijs per verzonden en ontvangen factuur voor een
onderneming en burger berekend: Het versturen van een factuur door een onderneming naar een
andere onderneming of burger kost op papier €4,44 en elektronisch slechts €1,20 per factuur. Dit
betekent een besparing van €3,24 per verzonden factuur. Met elektronisch bedoelen we in dit deel via
digitaal platform. De besparing door een factuur verstuurd of ontvangen via e-mail ligt lager en wordt
verder in dit rapport toegelicht. Het ontvangen van een factuur door een onderneming op papier kost
€8,04 en elektronisch slechts €2,27. Dit betekent een besparing van €5,77 per ontvangen factuur. Het
ontvangen van een factuur door een burger op papier kost €2,77 en elektronisch slechts €0,69. Dit
betekent een besparing van €2,08 per ontvangen factuur. Samengevat: €9,01 besparing bij verzenden
en ontvangen tussen ondernemingen door elektronische facturatie in plaats van op papier en €5,32
besparing indien een onderneming een elektronische factuur verstuurd naar een burger in plaats van op
papier.
Tabel 4: Overzicht administratieve lasten papieren en elektronische facturatie per factuur
Meting 2012
Factuur (naar onderneming) Factuur (naar burger)
Verzenden papier €4,44 €4,44
Verzenden elektronisch €1,20 €1,20
Besparing verzenden €3,24 €3,24
Ontvangen papier €8,04 €2,77
Ontvangen elektronisch €2,27 €0,69
Besparing ontvangen €5,77 €2,08
Totale besparing per factuur €9,01 €5,32
Zoals eerder aangehaald, blijkt er een groot percentage facturen te zijn dat via e-mail verstuurd en
ontvangen wordt. Hoewel men via e-mail ook al een besparing realiseert t.o.v. papier, kan men nog
extra besparen door digitaal te factureren. Indien een onderneming een factuur via e-mail verstuurd in
plaats van op papier, bespaart ze €2,42 per factuur. Indien deze factuur digitaal zou zijn opgemaakt en
verstuurd, is de besparing €3,24 (€0,82 extra). Het ontvangen van een factuur door een onderneming via
e-mail zorgt voor een besparing van €0,36 per factuur. Het ontvangen van een digitale factuur bespaart
€5,77 per factuur (€5,41 extra).
13
Ook is er een besparing mogelijk voor burgers door elektronische facturatie. Per ontvangen factuur via
e-mail bespaart de burger €1,04. Een factuur digitaal ontvangen via Zoomit, bespaart zelfs €2,08 per
factuur (€1,04 extra). Desondanks ontvangt de burger momenteel 24,96% via e-mail en maar 6,92% via
Zoomit.
3.1.3 Stand van zaken van elektronische facturatie in België
a Context
Op Europees niveau is er de ambitie om tegen 2020 50% elektronische facturatie (e-Facturatie) te
behalen. Op Belgisch vlak heeft de regering beslist om op deze doelstelling vooruit te lopen met het doel
om 25% te bereiken tegen het einde van deze legislatuur. Nu de regering in de laatste maanden zit van
zijn legislatuur, rijst de vraag in hoeverre deze doelstelling bereikt is.
b Resultaten
In het kader van het Federaal Actieplan Administratieve Vereenvoudig 2012-2015 (FAAV), is de
potentiële besparing van 25% elektronische facturatie in België aan administratieve lasten berekend. De
assumpties hier waren de volgende:
25% e-Facturatie wil zeggen facturen verstuurd en ontvangen via een digitaal platform;
Alle facturen worden automatisch opgesteld en verwerkt.
Op basis van deze assumpties, is het mogelijk om met 25% e-Facturatie, een jaarlijkse administratieve
lastendaling te bereiken van €1.408.168.000. Op basis van de jaarlijkse studies van het DAV Meetbureau
(in samenwerking met Indigov), omtrent het gebruik van elektronische facturatie in België, blijkt dat er
eind 2013 reeds een daling gerealiseerd is van €614.871.221, wat 43,66% betekent van de potentiële
besparing berekend voor het FAAV.
De precieze percentages voor het aantal verstuurde en ontvangen elektronische facturen kunnen terug
gevonden worden in Tabel 1- Overzicht gebruik elektronische facturatie. Grafisch ziet deze evolutie er
als volgt uit:
Figuur 1: evolutie e-Facturatie – Digitaal platform
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
2011 2012 2013
Digitaal platform
Elektronisch verstuurd naar ondernemingen
Elektronisch verstuurd en ontvangen door burgers
Elektronisch ontvangen door ondernemingen
14
Figuur 2: evolutie e-Facturatie – E-mail
Figuur 3: evolutie e-Facturatie – Totaal
Indien we enkel facturen via een digitaal platform meetellen als volwaardige elektronische factureren
(zoals bij de assumptie voor de berekening in het FAAV), wordt er momenteel 6 tot 7,4% van de facturen
elektronisch verstuurd en ontvangen. Indien we facturen via e-mail (PDF of link) ook meetellen als
volwaardig elektronische facturen, stijgt dit tot 29,8% tot 33,44% elektronisch verstuurde en ontvangen
facturen, waarmee de regering de doelstelling van 25% elektronische facturatie bereikt. Maar aangezien
bedrijven en burgers meer kunnen besparen via digitale facturen dan via facturen via e-mail en deze de
minderheid vertegenwoordigen, is de potentiële besparing uit het FAAV dus nog niet bereikt (43,66%).
Ook is er voldoende aandacht nodig voor het verwerken en opstellen van facturen, aangezien dit ook
een belangrijk deel van het proces en van de besparing van e-Facturatie is.
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
2011 2012 2013
Elektronisch verstuurd naar ondernemingen
Elektronisch verstuurd en ontvangen door burgers
Elektronisch ontvangen door ondernemingen
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
2011 2012 2013
Totaal e-Facturatie
Elektronisch verstuurd naar ondernemingen
Elektronisch verstuurd en ontvangen door burgers
Elektronisch ontvangen door ondernemingen
15
Hieronder volgt een grafische weergave van het verschil tussen de besparing via e-mail en via digitaal
platform:
Figuur 4: besparing papier – e-mail – digitaal: versturen verkoopfactuur naar onderneming
Figuur 5: besparing papier – e-mail – digitaal: ontvangen aankoopfactuur door onderneming
16
Figuur 6: besparing papier – e-mail – digitaal: versturen verkoopfactuur naar burger
Figuur 7: besparing papier – e-mail – digitaal: ontvangen aankoopfactuur door burger
17
3.1.4 Overzicht gebruik papieren en elektronische facturatie - per sector
Uit onderstaande tabel kunnen we afleiden dat een aantal sectoren goed scoren op het vlak van e-Facturatie (digitaal):
• Accommodatie en horeca; • Energie-, afval- en nutsbedrijven; • Mijnbouw; • Openbaar bestuur en defensie
• Administratieve en ondersteunende diensten. Tabel 5: overzicht gebruik papieren en elektronische facturatie – per sector
Wat is de economische hoofdactiviteit of sector van uw onderneming?
Tota
al
Lan
d-
en b
osb
ou
w,
jach
t, v
isse
rij
Mijn
bo
uw
,
Ind
ust
rie
verw
er-k
end
e
nijv
er-h
eid
Ener
gie,
afv
al-
en n
uts
Bo
uw
nijv
er-h
eid
Gro
ot-
en
det
ail-
han
del
,
Ver
voer
en
op
slag
Acc
om
mo
-dat
ie e
n
ho
reca
ICT
sect
or
Fin
anci
ële
acti
vite
i-te
n
H
and
el in
on
roer
end
goed
Vri
je b
ero
epen
Ad
min
istr
a-ti
eve
en
on
der
steu
-nen
de
die
nst
en
Op
enb
aar
bes
tuu
r en
def
ensi
e
On
der
wijs
Gez
on
dh
eid
s-zo
rg
Ku
nst
, am
use
men
t en
recr
eati
e
Ove
rige
die
nst
en
An
der
Hoeveel verkoopfacturen als een percentage van het totaal verstuurd naar burgers via
Post 68,12 100 / 85,56 29,00 78,83 77,57 48,75 55,00 53,14 59,44 93,80 66,33 43,25 60,73 71,25 85,05 62,27 66,21 /
(PDF)
24,96 / / 14,44 37,86 11,45 16,71 40,25 5,00 29,00 16,96 6,20 25,67 22,67 17,91 15,38 8,52 21,82 26,95 /
(link)
/ / / 18,57 6,92 0,71 6,00 / 9,57 14,84 / 0,67 14,17 9,55 7,00 3,57 6,82 2,74 /
Digitaal
platform
6,92 / / / 14,57 2,79 5,00 5,00 40,00 8,29 8,76 / 7,33 19,92 11,82 6,38 2,86 9,09 4,11 /
Hoeveel verkoopfacturen als een percentage van het totaal verstuurd naar ondernemingen via
Post 66,56 98,25 21,00 75,55 45,00 77,85 86,85 68,50 58,40 60,09 58,33 100,00 58,50 52,56 50,50 55,00 100,00 51,36 68,65 50,50
(PDF)
27,42 1,75 51,00 15,38 30,71 16,15 9,41 22,00 8,40 27,27 14,52 / 40,39 32,22 20,00 30,00 / 42,27 23,58 1,00
18
(link)
/ / 4,21 12,86 4,35 0,37 3,50 17,00 7,36 18,71 / 1,11 5,06 10,50 9,38 / 1,82 3,92 1,50
Digitaal
platform
6,02 / 28,00 4,86 11,43 1,65 3,37 6,00 16,20 5,27 8,43 / / 10,17 19,00 5,63 / 4,55 3,85 47,0
Hoeveel aankoopfacturen als een percentage van het totaal ontvangen via
Post 70,18 85,40 31,50 72,70 50,09 79,68 75,05 70,00 64,00 58,04 61,22 59,50 74,00 72,09 55,77 71,72 83,58 67,80 75,80 71,67
(PDF)
22,42 4,40 45,50 15,11 24,82 9,92 15,55 14,55 12,56 24,00 14,28 12,50 12,56 17,18 20,23 12,17 12,95 25,00 17,03 3,33
(link)
10,20 10,00 6,11 12,18 5,60 4,00 6,36 8,89 7,65 13,03 12,50 5,00 5,27 9,31 8,50 1,32 4,20 4,06 8,33
Digitaal
platform
7,40 / 13,00 6,07 12,91 4,80 5,40 9,09 14,56 10,30 11,47 15,50 8,44 5,45 14,69 7,61 2,16 3,00 3,11 16,67
19
4 Kwalitatieve resultaten onderzoek
In de studie rond elektronische facturatie bij ondernemingen werden ook een aantal kwalitatieve
aspecten bevraagd. In dit onderdeel vindt u de belangrijkste besluiten die hieruit genomen kunnen
worden.
4.1 Toekomstplannen ondernemingen
Als resultaat op de vraag: Heeft uw onderneming interesse of concrete plannen om in de volgende 12
maanden volgende systemen of toepassingen in gebruik te nemen? Kregen wij onderstaand resultaat
Tabel 6a: overzicht resultaten kwalitatief onderzoek – deel 1
Boekhoud- of facturatiesysteem/ERP-pakket om verkoopfacturen automatisch op te stellen
Eenmanszaak Kleine onderneming
Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Reeds in gebruik
9% 7% 20% 23% 50% 31% 41% 42%
Concrete plannen
2% 7% 4% 9% 7% 10% 9% 8%
Interesse 6% 10% 11% 15% 6% 11% 4% 12%
Geen interesse
75% 53% 40% 30% 14% 12% 11% 6%
Weet niet 8% 23% 25% 24% 23% 36% 35% 32%
Hieruit kunnen we afleiden dat, zoals verwacht, eenmanszaken en kleine ondernemingen het minst
interesse hebben in de overstap naar een ERP-pakket. Zoals eerder beschreven liggen de kosten van
deze investering te hoog in verhouding met het aantal verzonden en ontvangen facturen. Een groot
deel van de grote ondernemingen beschikt reeds over een ERP-pakket. Een opvallende trend t.o.v.
vorig jaar is dat het percentage ondernemingen dat aangeeft hoegenaamd geen interesse te hebben
in een ERP-pakket substantieel verminderd is. Daar tegenover staat dat het aantal bedrijven dat
heeft aangegeven concrete plannen of interesse in die richting te hebben, sterk is toegenomen. Zo is
dit voor middelgrote ondernemingen van 13% naar 21% gegaan.
Tabel 6b: overzicht resultaten kwalitatief onderzoek – deel 2
Geïntegreerd en beveiligd digitaal platform om verkoopfacturen elektronisch te versturen
Eenmanszaak Kleine onderneming
Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Reeds in gebruik
3% 3% 3% 10% 17% 13% 21% 25%
Concrete plannen
1% 3% 3% 11% 12% 11% 10% 14%
Interesse 9% 13% 16% 20% 10% 17% 11% 17%
Geen interesse
78% 60% 50% 34% 28% 15% 17% 10%
Weet niet 9% 21% 28% 25% 33% 44% 41% 34%
20
Tabel 6c: overzicht resultaten kwalitatief onderzoek – deel 3
Geïntegreerd en beveiligd digitaal platform om aankoopfacturen elektronisch te ontvangen
Eenmanszaak Kleine onderneming
Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Reeds in gebruik
4% 3% 6% 10% 16% 13% 18% 25%
Concrete plannen
0% 3% 2% 8% 10% 9% 6% 12%
Interesse 11% 16% 14% 19% 14% 18% 19% 18%
Geen interesse
75% 55% 49% 37% 25% 14% 14% 10%
Weet niet 10% 23% 29% 25% 35% 46% 43% 35%
Hoewel eenmanszaken en kleine ondernemingen nog steeds slechts een beperkte interesse tonen in
het gebruik van een webportaal voor het verzenden en ontvangen van elektronische facturen, is hier
wel een verbetering t.o.v. vorig jaar zichtbaar. Zo is het percentage eenmanszaken dat aangeeft geen
interesse te hebben in het ontvangen van elektronische facturen gedaald van 75% naar 55%. Een
mogelijke oorzaak voor dit relatief gebrek aan interesse kan zijn dat zij niet voldoende op de hoogte
zijn van de voordelen die elektronische facturatie met zich meebrengt. Middelgrote en grote
ondernemingen geven, zoals hierboven blijkt, de voorkeur aan een ERP-omgeving, en dit in
toenemende mate.
Deze resultaten liggen in lijn met de resultaten van laatste tweejaarlijkse studie van het Federaal
Planbureau (Federaal Planbureau, 2013). In deze enquête peilt het Planbureau naar de
administratieve lasten in België bij ondernemers en zelfstandigen op basis van een enquête en dit
voor drie regelgevingsdomeinen: fiscaliteit, milieu en tewerkstelling. In de laatste enquête werden de
lasten voor het jaar 2012 bevraagd, alsook enkele vragen omtrent recente
vereenvoudigingsprojecten waaronder e-Facturatie. Uit de resultaten voor 2012 bleek het gebruik en
ook de waardering van e-Facturatie groter te zijn, naarmate de grote van de ondernemingen. Dit was
volgens onze resultaten van 2012 ook het geval en deze trend heeft zich dit jaar verder gezet.
Tabel 6d: overzicht resultaten kwalitatief onderzoek – deel 4
Digitaal platform om facturen te archiveren
Eenmanszaak Kleine onderneming
Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Reeds in gebruik
3% 3% 6% 11% 16% 15% 16% 27%
Concrete plannen
1% 4% 2% 8% 10% 10% 10% 12%
Interesse 11% 14% 15% 20% 14% 21% 14% 17%
Geen interesse
78% 57% 49% 36% 24% 13% 24% 11%
Weet niet 7% 22% 28% 26% 36% 41% 36% 33%
21
Uit de resultaten beschreven in punt 4.2 blijkt dat het merendeel van de ondernemingen er van
overtuigd is dat elektronisch archiveren belangrijke voordelen heeft inzake de efficiëntie van het
archiveringsproces. Toch blijken de ondernemingen niet direct geneigd om hierin in de nabije
toekomst te investeren. Dit kan mogelijk verklaard worden door een gebrek aan kennis van de
mogelijkheden en de kosten die hieraan verbonden zijn. Hier is nog een groot groeipotentieel
beschikbaar. Uit bovenstaande resultaten blijkt eveneens dat er een duidelijk verband bestaat tussen
het digitaal ontvangen van facturen en het digitaal archiveren ervan. Het merendeel van de
ondernemingen die een factuur digitaal ontvangt, archiveert ze ook digitaal.
4.2 Perceptie voordelen elektronische facturatie
In dit onderdeel werd de vraag gesteld:
Vergeleken met papieren facturatie zorgt elektronische facturatie in mijn onderneming voor …
Hieronder volgt per vraag een korte analyse van de bekomen resultaten. De effectieve percentages
die bekomen werden voor de verschillende types van ondernemingen zijn terug te vinden in bijlage
2.
4.2.1 Hogere ICT-kosten
Zowel de eenmanszaken, de kleine ondernemingen als de middelgrote en de grote ondernemingen
volgen de redenering dat elektronische facturatie hogere ICT-kosten met zich mee brengt. Om de
overstap te maken naar elektronische facturatie moet inderdaad vaak geïnvesteerd worden in
nieuwe software of een uitbreiding op de bestaande software. Nochtans kan ook voor deze
ondernemingen op een zeer budgetvriendelijke manier aan elektronische facturatie worden gedaan,
via e-mail en pdf, via online boekhoudsoftware die een uitbreiding kan zijn van de bestaande
boekhoudsoftware of via een webportaal. Het zijn voornamelijk deze laatste twee methodes waar
voor de kleinere ondernemingen, al dan niet in combinatie met een service provider, door een hoger
niveau van automatisering winsten te rapen vallen. De kost van investering blijft beperkt in
vergelijking met de jaarlijkse besparing aan directe en indirecte kosten.
4.2.2 Snellere verwerking
In 2012 leken de eenmanszaken en kleine ondernemingen nog niet echt overtuigd van het idee dat
elektronische facturatie kunnen zorgen voor een snellere verwerking. Op dit vlak is in 2013 duidelijk
vooruitgang geboekt. Een meerderheid van de ondervraagde bedrijven in deze groepen is er nu van
overtuigd dat e-Facturatie effectief kan leiden tot een snellere verwerking van facturen. Voor
middelgrote en grote ondernemingen was dit reeds het geval in 2012.
4.2.3 Beperking van fouten
Een belangrijk voordeel van elektronische facturatie ligt in de beperking van fouten doordat
gegevens niet steeds opnieuw moeten worden overgenomen. Dit voordeel is vooral te rapen indien
het volledig proces van opstellen en verwerken van aan- en verkoopfacturen gedigitaliseerd wordt.
Ondanks dit voordeel lijken alle types van ondernemingen hiervan niet sterk overtuigd. Het is enkel
bij de middelgrote en grote ondernemingen dat we hier enig geloof in terugvinden.
4.2.4 Minder papierverbruik
Het geloof in de besparing in de directe kost papierverbruik is voor alle types van ondernemingen
zeer sterk aanwezig. Er kan dan ook geen twijfel over bestaan dat dit, naast de kost van de postzegel,
de belangrijkste ROI is.
22
4.2.5 Meer veiligheid
Wanneer facturen verzonden worden via een beveiligde digitale omgeving, kan de inhoud ervan na
uitgifte niet gewijzigd worden en vermijdt men kans op fraude. Alle types van ondernemingen blijven
redelijk onverschillig over het feit dat dit een interessante differentiator is van elektronische
facturatie en dit is nauwelijks gewijzigd in vergelijking met 2012.
4.2.6 Betere controle/opvolging
Eenmanszaken zien elektronische facturatie nog steeds als een manier waarbij ze de controle over
het facturatieproces voor een groot deel verliezen. Vermoedelijk omdat veel van deze ondernemers
niet of zeer weinig werken met een computer. Hier is een rol weggelegd voor de externe
boekhouders die door het opzetten en de installatie van een systeem van elektronische facturatie
aan hun cliënten de voordelen van e-Facturatie te tonen. Kleine, middelgrote en grote
ondernemingen geloven wel in de stelling dat zij door het gebruik van elektronische facturatie een
betere controle hebben over het facturatieproces en dat het hen eveneens in staat stelt om het
geheel beter op te volgen en dit in toenemende mate.
4.2.7 Eenvoudigere verwerking, tijdsbesparing en minder administratieve lasten
Zoals eerder gebleken zijn het ook hier de eenmanszaken en kleine ondernemingen die de directe
voordelen van elektronische facturatie nog niet volledig inzien. Een vereenvoudiging van het
facturatieproces, tijdsbesparing voor het personeel dat hierdoor kan ingezet worden voor andere
taken en een verlagen van de administratieve lasten kunnen nochtans niet genegeerd worden. Toch
dient opgemerkt te worden dat deze groepen van ondernemingen aan het bijdraaien zijn op dit punt,
met voornamelijk kleine ondernemingen die de voordelen meer en meer inzien. De middelgrote en
grote ondernemingen lijken ook hier weer sterker te geloven in de directe voordelen van
elektronische facturatie.
4.2.8 Efficiëntere archivering
Alle types van ondernemingen zien een direct voordeel in elektronische archivering. Toch blijkt uit
bovenstaande resultaten dat het gros van de ondernemingen nog geen plannen heeft om hierop
over te stappen.
4.2.9 Daling van de kosten voor verwerking
Elektronisch factureren kan leiden tot een daling van de kosten van verwerking van aan- en
verkoopfacturen. Dit is een voordeel van e-Facturatie waarover de verschillende groepen van
ondernemingen het eens zijn.
4.2.10 Minder betwistingen met klanten
Een meerderheid van de ondervraagde bedrijven ziet niet in hoe elektronisch factureren kan leiden
tot minder betwistingen met klanten. Op dit vlak dienen duidelijk nog inspanningen gedaan te
worden, opdat bedrijven ook dit voordeel van e-Facturatie onderkennen.
4.3 Rol overheid in elektronische facturatie
In de enquête voor 2013 werd er ook gepeild naar enkele elementen van e-Facturatie waarin de
overheid een belangrijke rol kan spelen. In wat volgt geven we de voornaamste bevindingen mee. De
precieze percentages kunnen opnieuw teruggevonden worden in bijlage (bijlage 3).
23
4.3.1 Gemak van gebruik van e-Facturatie en efficiënter werken
Het aantal ondernemingen dat elektronisch factureren moeilijk te gebruiken vindt, is eerder beperkt
en dit is zo voor alle type ondernemingen. Dit toont aan dat er bij het ontwikkelen van e-Facturatie
voldoende aandacht is besteed aan gebruiksgemak. Dit is een pluspunt dat voornamelijk aan de
softwareproducten en service providers toe te dichten valt. Daarenboven is slechts een beperkt deel
van de ondernemingen er niet van overtuigd dat e-Facturatie leidt tot efficiënter werken. De
overtuiging dat er substantiële efficiëntiewinsten te behalen zijn met e-Facturatie neemt bovendien
toe met de grootte van het bedrijf. De overheid is er dus in geslaagd om ondernemingen te doen
geloven in dit voordeel van elektronisch factureren.
4.3.2 Informatie omtrent en voorbeelden van e-Facturatie
Een aanzienlijk deel van de ondernemingen is van mening dat de overheid meer informatie en meer
goede voorbeelden zou moeten geven omtrent elektronisch factureren. Dit is bovendien zo voor alle
type ondernemingen. Het is duidelijk dat de overheid op dit vlak nog een meer actieve rol kan
opnemen in het informeren van ondernemingen op het vlak van e-Facturatie.
4.3.3 Gebruik van e-Facturatie verplichten voor leveranciers
Uit eerdere vragen kwam al naar voren dat het gros van de ondernemingen overtuigd is van (een
deel van) de voordelen die elektronisch factureren te bieden heeft. Toch staan ze hoegenaamd niet
te springen om het gebruik van e-Facturatie algemeen te verplichten voor leveranciers. Dit kan
eventueel verklaard worden door het feit dat de meeste ondernemingen, door de band genomen,
van mening zijn dat ze reeds onderworpen zijn aan erg veel regelgeving en dat nog meer
verplichtingen als negatief ervaren worden, ook al zou dit in het dagelijks werken van
ondernemingen wel significante voordelen met zich meebrengen. Wel valt op dat grote
ondernemingen meer geneigd zijn om zich bij deze stelling aan te sluiten dan kleinere
ondernemingen of eenmanszaken. Een verklaring hiervoor kan mogelijks gevonden worden bij de
vaststelling dat e-Facturatie al meer ingeburgerd is bij grote ondernemingen. Zij hebben er dus meer
baat bij indien hun leveranciers ook overstappen op elektronisch factureren.
4.3.4 e-Facturatie en fiscale regels omzeilen en houding van fiscale controleurs
Het aantal bedrijven dat van mening is dat e-Facturatie het hen moeilijker zal maken om fiscale
regels te omzeilen, is opvallend laag. Ook hier zien we weer de trend dat grotere bedrijven hieraan
meer geloof hechten dan kleinere bedrijven. Verder onderzoek dient te gebeuren naar de precieze
oorzaken van dit verschil in houding. Waar wel een vrij algemene consensus over bestaat is dat de
houding van fiscale controleurs t.a.v. elektronisch factureren beter kan. Dit is een gebied waar de
overheid een sterke rol te spelen heeft m.b.t. transparantie van regelgeving en de toepassing ervan.
24
5 Conclusie
Op basis van een enquête uitgevoerd bij 847 Belgische ondernemingen, blijkt dat in België 31% van
de verkoopfacturen automatisch wordt opgesteld t.o.v. 69% manueel. Ongeveer 92% van de
aankoopfacturen wordt manueel verwerkt t.o.v. 8% automatisch. Bij het peilen naar het gebruik van
elektronisch factureren (via digitaal platform en e-mail), bleek dat in vergelijking met de toestand
eind 2012, het aantal facturen verstuurd naar ondernemingen via digitaal platform gestegen te zijn
met 2,28% tot 6,02% en de facturen via e-mail met 8,64% tot 27,42%. Ongeveer 66,50% van de
verkoopfacturen naar ondernemingen wordt nog steeds op papier verstuurd. De facturen verstuurd
naar en ontvangen door burgers via digitaal platform zijn gestegen met 4,60% tot 6,92% en de
facturen via e-mail met 8,78% tot 24,96%. Ongeveer 68,00% van de verkoopfacturen naar burgers
wordt nog steeds op papier verstuurd. De facturen ontvangen door ondernemers via digitaal
platform zijn gestegen met 4,81% tot 7,40% en de facturen via e-mail met 6,71% tot 22,42%.
Ongeveer 70,00% van de aankoopfacturen wordt nog steeds op papier ontvangen.
In de 0-meting (100% papieren facturatie) bedragen de totale administratieve lasten 5,02 miljard
euro. In de potentiële situatie (100% digitale facturatie) bedragen de administratieve lasten 1,66
miljard euro. Als we dus volledig van papieren facturatie overschakelen op elektronische facturatie,
kan er 3,37 miljard euro bespaard worden. Op basis van de bevraagde aantallen en percentages, zien
we dat er tussen 1993 en 2011 reeds 172 miljoen euro bespaard is door elektronische facturatie.
Hiervan is 34,3 miljoen euro bespaard door digitale facturen en 137,7 miljoen euro door facturen via
e-mail. Hier kwam in 2012 nog een besparing bovenop van 172,2 miljoen euro (69,2 miljoen euro
door digitale facturen en 103 miljoen euro door factureren via e-mail). Ten opzichte van eind 2012,
was er eind 2013 een extra besparing van 270,7 miljoen euro, waarvan 133,0 miljoen euro door
digitale facturen en 137,7 miljoen euro door facturen via e-mail bespaard is. Dit brengt de totale
gerealiseerde besparing door e-facturatie op 615 miljoen euro.
De kwalitatieve resultaten van het onderzoek leren ons dat het voornamelijk de grote, middelgrote,
en in beperkte mate ook de kleine bedrijven, zijn die de voordelen van elektronische facturatie en de
bijhorende kosten van investering het best kunnen inschatten. Op dat vlak valt ook een verbetering
waar te nemen t.o.v. vorig jaar. Naar kleine ondernemingen en vooral naar eenmanszaken dienen in
de toekomst bijkomende initiatieven genomen te worden om elektronische facturatie te promoten.
Ondanks het feit dat al een aanzienlijk deel van de grote en middelgrote ondernemingen is
overgestapt op e-Facturatie, is ook hier nog een groot groeipotentieel aanwezig.
De Belgische regering heeft zichzelf als doel gesteld om tegen het einde van deze legislatuur 25%
elektronische facturatie te behalen. In het kader van het Federaal Actieplan Administratieve
Vereenvoudig 2012-2015 (FAAV), is de potentiële besparing van 25% elektronische facturatie in
België aan administratieve lasten berekend op €1.408.168.000. Op basis van de jaarlijkse studies van
het DAV Meetbureau (in samenwerking met Indigov), omtrent het gebruik van elektronische
facturatie in België, blijkt dat er eind 2013 reeds een daling gerealiseerd is van €614.871.221, wat
43,66% betekent van de potentiële besparing berekend voor het FAAV. Indien we kijken naar het
percentage van digitaal verstuurde en ontvangen facturen, wordt er eind 2013 6 tot 7,4% van de
facturen elektronisch verstuurd en ontvangen. Indien we facturen via e-mail (PDF of link) ook
meetellen als volwaardig elektronische facturen, stijgt dit tot 29,8% tot 33,44% elektronisch
verstuurde en ontvangen facturen, waarmee de regering de doelstelling van 25% elektronische
25
facturatie bereikt. Maar aangezien bedrijven en burgers meer kunnen besparen via digitale facturen
dan via facturen via e-mail en deze de minderheid vertegenwoordigen, is de potentiële besparing uit
het FAAV dus nog niet bereikt (43,66%).
26
6 Bijlagen
6.1 Bijlage 1: SKM-model
Het is belangrijk dat het meten van administratieve lasten gebeurt op een uniforme, transparante en
gestructureerde manier. Om dit te verzekeren werd door de Dienst Administratieve Vereenvoudiging
het Kafka-meetmodel ontwikkeld. Aan de hand van dit model worden de verschillende stappen in
deze meting uitgevoerd. Het Kafka-meetmodel is gebaseerd op het internationaal gehanteerde
Standaard Kosten Model (SKM).
Om de administratieve lasten te meten worden volgende parameters verzameld voor de
verschillende verplichtingen (IVP) en administratieve handelingen (AH) die voorkomen in de
processen van de Burgerlijke Stand (huidige en toekomstige situatie);
- Per administratieve handeling:
o De tijdsduur = Ttijd
o Het uurtarief = Puurtarief
o De Out-of-Pocket kost = POut-of-Pocket
o De omvang van de doelgroep = Qaantal
o De frequentie = Ffrequentie.
Om deze vijf parameters te verkrijgen, de gegevens te verwerken en uiteindelijk te rapporteren, zijn
volgende stappen ondernomen in deze meting.
STAP 1: Oplijsten administratieve handelingen per proces
STAP 2: Bepalen en verzamelen data
STAP 3: Verwerking data
27
De formule die voor elke handeling ingevuld wordt, is de volgende:
Administratieve lasten (AL) = ((Ttijd X Puurtarief)+ POut-of-Pocket) X (Qaantal X Ffrequentie)
Door telkens, voor elke doelgroep, de last te berekenen voor al de handelingen As-Is en To-Be, is de
totale administratieve lastendaling berekend die gepaard gaat met de invoering van elektronische
facturatie.
STAP 4: Valideren resultaten door de stakeholders
STAP 5: Eindrapport
De laatste stap is de rapportering van de bevindingen in het voorliggend rapport.
TTijd
Hoeveel tijd kost het voor een
medewerker van de
boekhoudafdeling om een
verkoopfactuur op te stellen?
POut-of-Pocket
Wat is de prijs van een
postzegel?
QAantal X FFrequentie
Hoeveel verkoopfacturen
stelt een onderneming
op per jaar?
Hoe vaak moet een
medewerker van de
boekhoudafdeling een
bepaalde taak uitvoeren
per opgestelde factuur?
PUurtarief
Hoeveel kost de persoon, die
de taken uitvoert, aan de
onderneming?
Hoeveel kost het voor de
burger?
28
6.2 Bijlage 2: Perceptie voordelen elektronische facturatie – opdeling naar type onderneming
Vergeleken met papieren facturatie zorgt elektronische facturatie in mijn onderneming voor …
hogere ICT-kosten
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,4% 4,3% 9,2% 5,5% 5,2% 5,3% 3,3% 0,9% 0,9% 3,6%
Eerder oneens 13,4% 10,5% 11,8% 8,2% 11,4% 12,1% 21,8% 13,6% 12,1% 8,3%
Eens noch oneens 23,2% 31,8% 23,8% 28,1% 27,3% 32,2% 11,5% 37,3% 24,5% 31,0%
Eerder eens 27,3% 26,4% 20,7% 24,7% 23,3% 28,0% 35,3% 27,3% 32,0% 25,0%
Helemaal eens 18,7% 11,0% 21,8% 12,3% 14,6% 8,0% 16,4% 7,3% 22,9% 15,9%
Geen mening 13,0% 16,1% 12,8% 21,3% 18,3% 14,5% 11,7% 13,6% 7,6% 16,3%
snellere verwerking
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,0% 4,1% 9,0% 5,5% 4,9% 4,4% 3,3% 2,7% 0,0% 3,6%
Eerder oneens 10,3% 6,8% 13,4% 8,2% 14,1% 9,4% 4,9% 4,5% 6,6% 3,6%
Eens noch oneens 22,7% 20,7% 25,9% 18,5% 25,3% 22,4% 21,3% 20,9% 18,2% 19,4%
Eerder eens 31,2% 34,9% 25,1% 41,1% 29,1% 34,2% 31,2% 41,8% 37,8% 29,4%
Helemaal eens 23,3% 21,7% 15,4% 12,3% 16,4% 18,3% 32,5% 20,0% 31,9% 32,5%
Geen mening 8,4% 11,7% 11,2% 14,4% 10,1% 11,2% 6,7% 10,0% 5,5% 11,5%
29
beperking van fouten
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 5,7% 5,8% 10,4% 8,2% 8,0% 5,3% 1,1% 6,4% 2,3% 4,8%
Eerder oneens 15,6% 11,6% 14,1% 11,6% 16,5% 15,3% 16,4% 7,3% 15,0% 8,3%
Eens noch oneens 29,6% 30,9% 34,3% 33,6% 31,3% 32,4% 29,6% 33,6% 24,5% 26,2%
Eerder eens 26,4% 25,5% 18,1% 21,9% 24,7% 24,5% 22,0% 30,0% 36,6% 27,0%
Helemaal eens 14,7% 14,0% 12,6% 8,9% 9,2% 10,0% 22,5% 13,6% 18,5% 22,6%
Geen mening 8,0% 12,2% 10,6% 15,8% 10,4% 12,4% 8,4% 9,1% 3,2% 11,1%
minder papierverbruik
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,8% 5,3% 7,8% 4,8% 6,2% 5,0% 4,3% 4,5% 1,3% 6,3%
Eerder oneens 8,3% 8,0% 11,6% 9,6% 11,3% 9,7% 6,6% 7,3% 3,2% 5,2%
Eens noch oneens 12,0% 14,2% 17,3% 10,3% 11,3% 15,6% 12,0% 15,5% 9,3% 13,9%
Eerder eens 25,7% 26,0% 24,2% 32,2% 25,5% 28,9% 13,3% 25,5% 33,6% 18,7%
Helemaal eens 42,5% 36,4% 34,6% 32,2% 35,5% 29,5% 54,8% 40,9% 49,3% 46,0%
Geen mening 6,8% 10,2% 4,5% 11,0% 10,1% 11,2% 9,0% 6,4% 3,2% 9,9%
meer veiligheid
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,4% 4,7% 9,2% 6,2% 6,3% 5,3% 0% 5,5% 1,3% 2,8%
Eerder oneens 12,1% 10,3% 11,4% 11,0% 14,6% 13,6% 13,1% 10,9% 8,9% 5,2%
Eens noch oneens 34,7% 32,6% 43,5% 39,7% 35,6% 34,2% 26,3% 30,9% 32,2% 27,0%
Eerder eens 26,1% 26,0% 13,9% 19,2% 23,7% 24,5% 24,8% 27,3% 38,2% 31,3%
Helemaal eens 13,4% 13,9% 11,9% 7,5% 7,8% 10,6% 24,6% 14,5% 14,9% 21,8%
Geen mening 9,3% 12,5% 10,1% 16,4% 12,0% 11,8% 11,2% 10,9% 4,5% 11,9%
30
betere controle/opvolging
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 5,5% 4,6% 8,9% 8,9% 8,9% 3,5% 1,6% 2,7% 1,3% 4,4%
Eerder oneens 10,6% 10,4% 9,0% 10,3% 13,8% 13,3% 15,3% 10,9% 5,3% 6,3%
Eens noch oneens 31,9% 24,1% 37,1% 32,2% 30,2% 24,8% 22,5% 25,5% 35,4% 17,9%
Eerder eens 25,4% 31,2% 19,9% 22,6% 25,7% 32,4% 31,4% 30,9% 25,7% 34,5%
Helemaal eens 17,8% 17,9% 16,8% 11,0% 9,5% 13,9% 20,9% 20,9% 26,5% 26,2%
Geen mening 8,8% 11,8% 8,2% 15,1% 11,8% 12,1% 8,4% 9,1% 5,9% 10,7%
eenvoudigere verwerking
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,0% 4,5% 7,8% 6,2% 5,9% 4,1% 0% 2,7% 1,3% 4,8%
Eerder oneens 9,7% 8,0% 12,4% 9,6% 13,1% 8,8% 7,1% 7,3% 5,3% 6,3%
Eens noch oneens 27,8% 23,7% 31,0% 24,7% 31,8% 27,1% 31,7% 26,4% 18,8% 17,5%
Eerder eens 30,8% 33,2% 23,2% 31,5% 22,6% 33,0% 29,9% 33,6% 46,1% 34,1%
Helemaal eens 19,3% 19,4% 14,5% 12,3% 15,3% 15,9% 24,6% 20,9% 24,3% 27,4%
Geen mening 8,4% 11,2% 11,0% 15,8% 11,4% 10,9% 6,7% 9,1% 4,1% 9,9%
Tijdsbesparing
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,2% 5,3% 8,5% 6,8% 7,3% 5,6% 0% 3,6% 0% 4,8%
Eerder oneens 12,7% 9,2% 13,5% 9,6% 16,3% 9,4% 12,2% 12,7% 8,0% 7,1%
Eens noch oneens 25,8% 22,3% 31,1% 23,3% 26,8% 26,0% 18,6% 17,3% 25,0% 19,0%
Eerder eens 29,6% 33,3% 24,5% 30,8% 22,9% 33,9% 36,3% 39,1% 37,2% 31,3%
Helemaal eens 19,9% 19,0% 12,8% 15,1% 16,5% 14,2% 26,3% 20,9% 25,3% 27,0%
Geen mening 7,8% 10,9% 9,6% 14,4% 10,1% 10,9% 6,7% 6,4% 4,5% 10,7%
31
minder administratieve lasten
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 4,9% 5,4% 10,2% 6,2% 7,1% 6,2% 0% 2,7% 1,3% 5,2%
Eerder oneens 13,8% 10,5% 15,1% 8,9% 18,9% 12,7% 12,0% 8,2% 8,0% 9,5%
Eens noch oneens 24,5% 25,1% 30,5% 29,5% 25,7% 25,1% 23,5% 33,6% 19,5% 19,0%
Eerder eens 32,0% 30,5% 26,5% 30,1% 25,0% 28,6% 29,7% 33,6% 45,5% 31,7%
Helemaal eens 16,6% 16,8% 9,7% 9,6% 12,7% 14,7% 25,3% 14,5% 21,1% 24,6%
Geen mening 8,2% 11,7% 8,0% 15,8% 10,7% 12,7% 9,5% 7,3% 4,5% 9,9%
efficiëntere archivering
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013
Helemaal oneens 3,6% 5,0% 8,0% 6,8% 4,9% 5,3% 1,6% 4,5% 0% 3,6%
Eerder oneens 7,7% 6,7% 10,2% 9,6% 11,2% 7,1% 7,6% 9,1% 1,9% 3,6%
Eens noch oneens 20,9% 19,7% 24,1% 21,2% 21,6% 23,9% 14,6% 16,4% 21,3% 14,7%
Eerder eens 29,1% 33,5% 30,5% 32,2% 28,4% 33,0% 25,0% 37,3% 31,1% 33,3%
Helemaal eens 29,8% 23,1% 18,3% 13,7% 21,1% 19,2% 44,5% 25,5% 39,9% 32,9%
Geen mening 9,0% 11,9% 8,7% 16,4% 12,9% 11,5% 6,7% 7,3% 5,9% 11,9%
32
daling van de kosten voor verwerking
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 5,7% 8,9% 4,7% 4,5% 5,6%
Eerder oneens 9,9% 13,7% 10,3% 7,3% 8,3%
Eens noch oneens 23,7% 19,2% 27,1% 25,5% 21,0%
Eerder eens 29,4% 25,3% 28,9% 39,1% 28,2%
Helemaal eens 18,2% 13,7% 17,1% 14,5% 23,8%
Geen mening 13,1% 19,2% 11,8% 9,1% 13,1%
minder betwistingen met klanten
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 6,5% 7,5% 7,7% 6,4% 4,4%
Eerder oneens 11,6% 14,4% 12,4% 16,4% 6,7%
Eens noch oneens 36,2% 39,7% 36,9% 32,7% 34,9%
Eerder eens 22,0% 13,7% 20,4% 26,4% 27,0%
Helemaal eens 9,8% 7,5% 8,6% 7,3% 13,9%
Geen mening 13,9% 17,1% 14,2% 10,9% 13,1%
33
6.3 Bijlage 3: Rol overheid in elektronische facturatie – opdeling naar type onderneming
In welke mate bent u het al dan niet eens met de volgende uitspraken over (het gebruik van) e-Facturatie?
Over het algemeen vind ik het moeilijk om e-Facturatie te gebruiken.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 8,4% 5,5% 9,4% 6,4% 9,5%
Eerder oneens 22,0% 21,9% 21,5% 27,3% 20,2%
Eens noch oneens 35,1% 32,9% 34,2% 40,0% 35,3%
Eerder eens 15,3% 13,7% 18,6% 12,7% 13,1%
Helemaal eens 4,0% 4,1% 2,9% 0,9% 6,7%
Geen mening 15,2% 21,9% 13,3% 12,7% 15,1%
Door e-Facturatie te gebruiken, kan ik efficiënter werken.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 4,1% 7,5% 4,7% 0,9% 2,8%
Eerder oneens 8,4% 8,2% 11,5% 6,4% 5,2%
Eens noch oneens 29,3% 30,8% 30,7% 30,9% 25,8%
Eerder eens 31,5% 25,3% 30,1% 36,4% 34,9%
Helemaal eens 12,0% 6,8% 9,7% 14,5% 17,1%
Geen mening 14,6% 21,2% 13,3% 10,9% 14,3%
34
De overheid zou meer informatie moeten geven over e-Facturatie.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 1,5% 1,4% 1,8% 1,8% 1,2%
Eerder oneens 6,0% 7,5% 8,0% 3,6% 3,6%
Eens noch oneens 27,7% 28,1% 31,6% 22,7% 24,6%
Eerder eens 35,4% 33,6% 32,7% 42,7% 36,9%
Helemaal eens 16,5% 13,0% 15,0% 19,1% 19,4%
Geen mening 12,8% 16,4% 10,9% 10,0% 14,3%
Er zouden meer goede voorbeelden moeten zijn over e-Facturatie.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 2,1% 2,1% 2,9% 0,9% 1,6%
Eerder oneens 5,0% 7,5% 4,7% 6,4% 3,2%
Eens noch oneens 27,6% 27,4% 30,4% 21,8% 26,6%
Eerder eens 39,0% 35,6% 37,8% 50,0% 37,7%
Helemaal eens 11,7% 10,3% 10,3% 10,9% 14,7%
Geen mening 14,6% 17,1% 13,9% 10,0% 16,3%
De overheid zou zijn leveranciers moeten verplichten om e-Facturatie toe te passen.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 11,1% 15,8% 14,7% 3,6% 4,4%
Eerder oneens 18,4% 29,5% 18,9% 15,5% 11,5%
Eens noch oneens 29,5% 19,9% 28,9% 41,8% 35,7%
Eerder eens 19,7% 11,6% 21,5% 21,8% 19,8%
Helemaal eens 7,9% 4,1% 4,7% 1,8% 13,5%
Geen mening 13,3% 19,2% 11,2% 15,5% 15,1%
35
E-Facturatie zal het moeilijker maken om de fiscale regels te omzeilen.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 2,6% 4,8% 8,3% 0,9% 1,6%
Eerder oneens 8,9% 6,8% 17,1% 9,1% 7,5%
Eens noch oneens 34,1% 34,2% 31,0% 33,6% 31,3%
Eerder eens 25,9% 19,2% 23,3% 34,5% 27,0%
Helemaal eens 10,2% 9,6% 5,9% 6,4% 14,3%
Geen mening 18,4% 25,3% 14,5% 15,5% 18,3%
De houding van de fiscale controleurs t.a.v. elektronische facturatie is nog niet duidelijk.
Totaal Eenmanszaak Kleine onderneming Middelgrote onderneming
Grote onderneming
2013 2013 2013 2013 2013
Helemaal oneens 1,8% 0,7% 1,8% 0,9% 2,8%
Eerder oneens 5,7% 2,7% 6,8% 7,3% 5,2%
Eens noch oneens 34,8% 34,2% 36,0% 34,5% 33,7%
Eerder eens 24,3% 21,9% 25,1% 26,4% 23,8%
Helemaal eens 10,4% 6,2% 11,5% 9,1% 11,9%
Geen mening 23,0% 34,2% 18,9% 21,8% 22,6%
36
