Emissie inventaris ProRail 2012
volgens ISO 14064-1
ProRail
Augustus 2013
Definitief
© Royal HaskoningDHV, met het hoofdkantoor in Amersfoort, is een van Europa’s toonaangevende projectmanagement-, ingenieurs- en adviesbureaus. HaskoningDHV
Nederland B.V. is onderdeel van Royal HaskoningDHV. Kamer van Koophandel nr. 56515154.
Het kwaliteitssysteem van HaskoningDHV Nederland B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.
Emissie inventaris ProRail 2012
volgens ISO 14064-1
dossier : BC2204-101-100
registratienummer : MD-AF20131386/SU
versie : Definitief
ProRail
Emissie inventaris ProRail 2012 volgens ISO 14064-1 augustus 2013, versie 3
MD-AF20131386/SU - 1 -
INHOUD BLAD
MANAGEMENTSAMENVATTING 2
1 INLEIDING 6
2 METHODE 7
2.1 Organisatie grenzen 7
2.2 Operationele grenzen 8
2.3 Conversiefactoren 11
2.4 Rekeninstrument CO2-scanner 12
3 RESULTATEN 14
3.1 CO2-emissies in 2012 14
3.1.1 Onderverdeling aardgas 21
3.1.2 Onderverdeling elektriciteit 22
3.2 Vergelijking broeikasgasemissie 2012 met basisjaar 2008 23
3.3 Onzekerheid in de resultaten 25
COLOFON 28
BIJLAGEN
Bijlage 1 - Rapportage volgens ISO 14064 deel 7
Bijlage 2 - Scopediagram
Bijlage 3 - Berekeningen van de emissies scope 1, 2 en 3
Bijlage 4 - Overzicht gebouwen ProRail
Bijlage 5 - CO2-uitstoot stations o.b.v. gegevens tussenmeters
Emissie inventaris ProRail 2012 volgens ISO 14064-1 augustus 2013, versie 3
MD-AF20131386/SU - 2 -
MANAGEMENTSAMENVATTING
ProRail is verantwoordelijk voor het spoorwegennet van Nederland. ProRail heeft de ambitie om de beste
netwerkmanager van het spoor in Europa te zijn. Dat geldt ook op het gebied van veiligheid en milieu.
Daarom voert ProRail een ambitieus milieubeleid met een concreet programma dat is gericht op
duurzaamheid. Zo stimuleert ProRail haar leveranciers met behulp van de in 2009 door ProRail zelf
ontwikkelde CO2-Prestatieladder
1
om een duurzame bedrijfsvoering te voeren.
Om de ontwikkeling van de CO2-uitstoot en het effect van CO2 reducerende maatregelen te monitoren
heeft ProRail de CO2-voetafdruk over 2008, 2009, 2010 en 2011 in kaart gebracht. Onderliggend rapport
behandelt de CO2-voetafdruk over het jaar 2012 (1 januari 2012 tot en met 31 december 2012).
In de CO2-voetafdruk zijn naast directe CO2-emissies door brandstofverbruik van de kantoren, de infra, de
stations en het leasewagenpark (scope 1) en indirecte CO2-emissies door ingekochte energie, zakelijke
kilometers met privé auto’s en zakelijke vliegtuigkilometers (scope 2) ook indirecte emissies die het gevolg
zijn woon-werkverkeer en zakelijke treinkilometers, uitbesteding van servers, van productie, transport en
afvalverwerking van ingekochte kantoormaterialen en van inzameling en verwerking van het kantoorafval
(scope 3) meegenomen.
Royal HaskoningDHV is verantwoordelijk voor de rekenmethodiek en de vertaling van de resultaten van de
berekeningen naar het ISO-format. ProRail is verantwoordelijk voor de onderliggende data en
verantwoording daarvan.
CO2-voetafdruk 2012
De inventarisatie heeft het volgende resultaat opgeleverd: directe en indirecte broeikasgasemissies van
scope 1 en 2 van ProRail bedroegen in 2012 11,7 kton CO2. Hiervan werd 9,4 kton CO2 veroorzaakt door
directe broeikasgasemissies (scope 1), exclusief koudemiddelen, en 2,3 kton CO2 door indirecte
broeikasgasemissies door ingekochte energie (scope 2). Daarnaast werd door overige indirecte
broeikasgasemissies ten gevolge van woon-werkverkeer, zakelijke treinkilometers, uitbesteding van
servers, de inkoop van papier en elektronica en verwerking van kantoorafval (scope 3
2
) 14,8 kton CO2
uitgestoten.
Scope 1 emissie
80% van de scope 1 en 2 emissie van ProRail wordt veroorzaakt door scope 1 emissies. Deze emissie is
grotendeels (90%) toe te schrijven aan het brandstofverbruik van ProRail door infra, kantoren en stations.
Daarbij veroorzaakt de infra (m.n. de wisselverwarming) de meeste uitstoot (7,0 kton van de 9,4 kton in
scope 1). De overige 10% van de scope 1 emissie wordt veroorzaakt door het leasewagenpark. De
emissie ten gevolge van brandstofverbruik (door infra, kantoren en stations) heeft een aandeel van 73% in
de totale voetafdruk van scope 1 en 2 (zie figuur 0.1).
1
In maart 2011 is de CO2-Prestatieladder overgedragen aan de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen
(www.skao.nl).
2
Van scope 3 zijn de ketenemissies meegenomen die samenhangen met woon-werkverkeer, zakelijke treinkilometers, de inkoop van
papier, computers, laptops, beeldschermen, muizen en toetsenborden en afvalverwerking.
Emissie inventaris ProRail 2012 volgens ISO 14064-1 augustus 2013, versie 3
MD-AF20131386/SU - 3 -
Scope 2 emissie
20% van de scope 1 en 2 emissie wordt veroorzaakt door scope 2 emissies. Daarbinnen is 64% het
gevolg van het elektriciteitsverbruik (door ingekochte en zelf opgewekte elektriciteit).14% wordt
veroorzaakt door ingekochte warmte. De overige 22% door zakelijke kilometers met privé auto’s (17%) en
zakelijke vliegtuigkilometers (5%).
Figuur 0.1: Onderverdeling CO2 uitstoot scope 1 en 2 ProRail 2012.
Scope 3 emissie
De scope 3 emissie door woon-werkverkeer, zakelijke treinkilometers, uitbesteding van servers, de inkoop
van papier en elektronica en verwerking van kantoorafval is 25% hoger dan de scope 1 en 2 emissie
samen. De inkoop van elektronica heeft de grootste bijdrage (70%) aan de scope 3 emissies. Dit is
grotendeels het gevolg van de hoge broeikasgasemissie die vrijkomt door het gebruik van het broeikasgas
stikstoffluoride (NF3) bij het productieproces van beeldschermen. Het woon-werkverkeer veroorzaakt 25%
van de scope 3 emissie. De overige 4% wordt veroorzaakt door de inkoop van papier en zakelijke
treinkilometers.
Verdeling CO2 emissie over kantoren (incl. mobiliteit), stations en infra
Figuur 0.2 toont de verdeling van de CO2 emissie naar scope over de kantoren (incl. mobiliteit), stations en
infra. Uit de figuur is af te lezen dat de meeste (74%) scope 1 uitstoot plaatsvindt binnen de infra. Deze
uitstoot is bijna volledig toe te schrijven aan het aardgasverbruik (verbranding + lekkage) van de
wisselverwarming. De scope 2 uitstoot vindt voor 37% plaats binnen de infra (met name
elektriciteitsverbruik), voor 37% binnen de kantoren (zakelijke reizen met vliegtuig en privé auto,
warmtevraag en elektriciteitsverbruik) en voor 24% binnen de stations (met name elektriciteitsverbruik). De
kantoor gerelateerde scope 3 emissie vindt uiteraard alleen bij de kantoren plaats.
Emissie inventaris ProRail 2012 volgens ISO 14064-1 augustus 2013, versie 3
MD-AF20131386/SU - 4 -
Figuur 0.2: Verdeling CO2-emissie over infra, stations, kantoren naar scope, ProRail 2012.
*scope 3 is alleen kantoor gerelateerd
CO2-uitstoot stations
Tot 2012 werd het energiegebruik en dus de CO2 emissie van de stations bepaald op basis van
verdeelsleutels met NS Stations. Sinds dit jaar zijn er energiegegevens van tussenmeters bekend. Voor
het aardgasverbruik en de warmtevraag is de CO2-uitstoot op basis van deze meterstanden bepaald. Voor
het elektriciteitsverbruik lijken de tussenmeterstanden zeer onwaarschijnlijk. Om deze reden is de CO2-
uitstoot door het elektriciteitsverbruik van de stations nog wel gebaseerd op de eerder altijd gehanteerde
verdeelsleutel.
Zou de CO2-voetafdruk van de stations toch op basis van de tussenmeterstanden van elektriciteit bepaald
worden, dan zou de CO2-voetafdruk 4,9 kton hoger zijn, een toename van 42% op de totale scope 1 en 2
emissie van ProRail. Deze grote toename wordt veroorzaakt door enerzijds het hogere
elektriciteitsverbruik van de stations dat de tussenmeters rapporteren en anderzijds doordat 10,4 GWh niet
meer als groen maar als grijze stroom moet worden doorgerekend. Hoe dan ook, de CO2-uitstoot van de
stations is in 2012 ten opzichte van 2011 fors gedaald: van 15,8 kton in 2011 naar 1,2 kton (bij verrekening
van elektriciteitsverbruik op basis van verdeelsleutels) of 3,4 kton (bij verrekening van elektriciteitsverbruik
op basis van tussenmeterstanden).
Ontwikkeling CO2-uitstoot 2008-2012
In figuur 0.3 wordt de ontwikkeling van de CO2-uitstoot per scope voor de periode 2008-2012
weergegeven. Opgemerkt moet worden dat scope 3 emissie alleen kantoor gerelateerde scope 3
activiteiten bevat. De infra gerelateerde scope 3 emissie isd in een aparte studie in kaart gebracht (scope
3 dominantie analyse). De scope 3 emissie is niet een op een vergelijkbaar voor de verschillen de jaren,
omdat er in de loop der jaren steeds meer scope 3 activiteiten zijn meegenomen in de analyse. De CO2-
emissie van scope 1 en 2 is in 2012 is met 80% gedaald ten opzichte van het basisjaar 2008: de scope 1
emissies zijn afgenomen van 11,1 naar 9,4 kton, de scope 2 emissie
