RAPORT: BADANIE RUCHU TURYSTYCZNEGO [nazwa klienta] W ... · roczną liczbę turystów w tym mieście na poziomie 8,6 mln uznaje się, że liczba turystów w czerwcu 2012 r. była

Ipsos Sp. z o.o., ul. Taśmowa 7, 02-677 Warszawa tel.: + 48 22 448 77 00, fax : +48 22 448 77 02 [email protected], www.ipsos.pl NIP: 526 10 19 076, REGON: 010819809, KRS: 0000012061 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy - XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego Kapitał: 1.612.000 PLN © 2012 Ipsos - Wszystkie prawa zastrzeżone. Niniejszy dokument zawiera Poufne i Zastrzeżone informacje Ipsos, które nie mogą być ujawniane ani powielane bez wcześniejszej pisemnej zgody Ipsos.

Oferta badania: [nazwa klienta]

Przygotowany dla:

Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy

Warszawa, Grudzień 2012

RAPORT: BADANIE RUCHU TURYSTYCZNEGO W WARSZAWIE W ROKU 2012

2

Spis treści

Spis treści .................................................................................................................... 2

1. Wprowadzenie ......................................................................................................... 4 1.1. Wpływ UEFA EURO 2012 na wzrost ruchu turystycznego......................................... 4 1.2. Ogólne tendencje w polskim ruchu turystycznym ..................................................... 6 1.2.1. Statystyka przyjazdów turystycznych w 2012 ......................................................................... 6 1.2.2. Wykorzystanie bazy noclegowej (GUS) .................................................................................. 7 1.2.3. Turyści zagraniczni korzystający z bazy noclegowej w 2012 roku ........................................ 8 1.2.4. Baza noclegowa i jej wykorzystanie w Warszawie. .............................................................. 10 1.2.5. Odprawy pasażerów w ruchu lotniczym............................................................................... 13 1.3. Próba oszacowania rozmiarów ruchu turystycznego w Warszawie ....................... 13

2. Badania ruchu turystycznego w Warszawie ....................................................... 15 2.1. Cele i zakres badań .................................................................................................... 15 2.2. Realizacja badania ilościowego ................................................................................. 16 2.2.1. Metoda i narzędzie ............................................................................................................... 16 2.2.2. Badana populacja ................................................................................................................ 16 2.2.3. Punkty realizacji badania .................................................................................................... 16 2.2.4. Czas realizacji badania ........................................................................................................ 17 2.2.5. Porównywalność wyników ................................................................................................... 18 2.3. Charakterystyka próby jako całości .......................................................................... 19 2.4. Turyści polscy, zagraniczni i polonijni w podziale regionalnym i geograficznym . 20 2.4.1. Profil „warszawskiego” turysty ........................................................................................... 24 2.4.2. Profil turysty krajowego ....................................................................................................... 20 2.4.3. Profil turysty zagranicznego ................................................................................................ 23 2.4.4. Profil turysty polonijnego .................................................................................................... 27 2.5. Warszawa jako cel wizyty bezpośredniej .................................................................. 29 2.5.1. Miasta odwiedzane przed wizytą w Warszawie .................................................................... 31 2.5.2. Miasta odwiedzane po wizycie w Warszawie ....................................................................... 33 2.6. Czas pobytu turystów w Warszawie .......................................................................... 35 2.7. Zakwaterowanie .......................................................................................................... 38 2.8. Transport do Warszawy ............................................................................................. 41 2.9. Organizacja przyjazdu ................................................................................................ 43 2.10. Cele wizyty w Warszawie i cel główny .................................................................... 45 2.11. Towarzystwo w podróży ........................................................................................... 49 2.12. Częstotliwość odwiedzin Warszawy ........................................................................ 53 2.13. Impuls zwiedzania Warszawy .................................................................................. 56 2.14. Najważniejsze atrakcje turystyczne ......................................................................... 58 2.15. Wrażenia z pobytu .................................................................................................... 61 2.16. Źródła informacji ....................................................................................................... 63 2.17. Wydatki w okresie pobytu ........................................................................................ 66 2.19. Ocena poziomu usług w Warszawie ........................................................................ 69 2.19.1. Rozrywka i kultura ............................................................................................................. 69 2.19.2. Gościnność i życzliwość mieszkańców; atmosfera miasta ................................................. 71 2.19.3. Obsługa turystyczna ........................................................................................................... 74 2.19.4. Usługi komunikacyjne ........................................................................................................ 76 2.19.5. Usługi municypalne ............................................................................................................ 78 2.19.6. Usługi hotelowe, gastronomiczne, bankomatowe .............................................................. 79 2.20. Ceny usług ................................................................................................................ 81 2.21. Ocena pobytu w Warszawie ..................................................................................... 84 2.22. Podstawowe segmenty zagranicznego ruchu turystycznego ............................... 86

3

2.22.1. Rynek niemiecki .................................................................................................................. 86 2.22.2. Rynek hiszpański ................................................................................................................ 92 2.22.3. Rynek brytyjski ................................................................................................................... 96 2.22.4. Rynek francuski ................................................................................................................ 101 2.22.5. Rynek amerykański ........................................................................................................... 105 2.22.6. Rynek włoski ..................................................................................................................... 110

3. Podsumowanie .................................................................................................... 115

4

1. Wprowadzenie

Rok 2012 okazał się pomyślny dla ruchu turystycznego w Polsce a także, jak wynika z przeprowadzonego badania, dla ruchu turystycznego w Warszawie.

Według Instytutu Turystyki przyjazdy cudzoziemców do Polski ogółem wzrosły o 11% w stosunku do roku 2011.

Przyjazdy cudzoziemców o charakterze turystycznym (definiowanym jako przyjazd na więcej niż jeden dzień) są szacowane przez IT na poziomie 14,8 mln w 2012 r., tzn. o 11% więcej niż w 2011 r.

O 16,5% wzrosła liczba obsłużonych pasażerów na lotniskach krajowych w pierwszym półroczu 2012 w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedzającego. Warszawskie Lotnisko Chopina odnotowało w tym okresie wzrost o 11,4% odprawiając 4 756,6 tys. pasażerów.

W trzecim kwartale 2012 zmniejszyła się dynamika wzrostu liczby odprawionych pasażerów na lotnisku Chopina w stosunku do 2011 roku, istotny wpływ miało tu jednak otwarcie lotniska w Modlinie i przeniesienie na nie dużej części ruchu tanich linii lotniczych.

W pierwszym półroczu 2012 r. odnotowano wzrost liczby turystów korzystających z bazy noclegowej o 3,6%, liczby udzielonych noclegów o 1,1% i liczby wynajętych pokoi o 5,0% w stosunku do okresu styczeń-czerwiec 2011 r.

Na powyższe wzrosty wpływ miał między innymi rozgrywany w czerwcu 2012 r. turniej piłkarski UEFA EURO 2012. Takie są główne ustalenia stanowiące podstawy poniższych szacunków.

1.1. Wpływ UEFA EURO 2012 na wzrost ruchu turystycznego1

Wpływ UEFA EURO 2012 na wzrost ruchu turystycznego w Polsce w 2012 r. nie budzi wątpliwości. Przed rozpoczęciem mistrzostw szacowano (spółka PL.2012), że tylko do Warszawy przybędzie dodatkowo pół miliona turystów zagranicznych i milion krajowych. Instytut Turystyki (IT) oszacował w październiku 2012 r., że w czerwcu (miesiącu EURO) odwiedziło Polskę 1,47 mln turystów zagranicznych, w tym 650 tys. przybyło do kraju w związku z mistrzostwami. Łączne przychody od cudzoziemców, którzy przyjechali do Polski w związku z UEFA EURO 2012, oceniono na nieco powyżej 1 mld zł.

Z badań sopockiej Pracowni Badań Społecznych (PBS) wynika, że 80 proc. zagranicznych turystów-kibiców deklaruje, że ponownie odwiedzi Polskę, a 92 proc. poleci Polskę swoim znajomym jako kraj atrakcyjny turystycznie. Jako trwałe następstwo UEFA EURO 2012 PBS szacuje wzrost ruchu turystycznego o 500 tys. turystów rocznie i wzrost przychodów z turystyki łącznie o 4,2 mld zł do roku 2020.

Władze samorządowe miast-gospodarzy EURO występują ze śmielszymi prognozami. Gdańsk spodziewa się wzrostu liczby turystów z obecnych ok. 4 mln rocznie do 7 mln w okresie kilku następnych lat. W ocenie władz Wrocławia w imprezach sportowych

1 Dane w raporcie pochodzą z informacji publikowanych przez poszczególne miasta oraz z raportu Instytutu

Turystyki „Przyjazdy cudzoziemców do Polski w związku z organizacją Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 na tle przyjazdów turystów zagranicznych do Polski w czerwcu 2012 roku”; : http://text.msport.gov.pl/prace-badawcze-turystyka/konferencja-prace-badawcze-w-turystyce

5

uczestniczyło 700 tys. kibiców, w tym 300 tys. zagranicznych. W Krakowie, który podaje roczną liczbę turystów w tym mieście na poziomie 8,6 mln uznaje się, że liczba turystów w czerwcu 2012 r. była podobna, jak w czerwcu 2011 r., co uznano za porażkę. Badania Małopolskiego Obserwatorium Gospodarczego wykazały, że przedsiębiorcy w branży turystycznej spodziewali się większego ruchu turystycznego w czasie EURO. Ale dla 300 tys. turystów przebywających w czerwcu 2012 r. w Krakowie turniej okazał się najważniejszym powodem przyjazdu. Uznaje się, że ci nowi turyści będą przyciągać następnych.

Warszawa spodziewała się przed rozgrywkami EURO nawet miliona turystów krajowych i zagranicznych. Przygotowano bazę noclegową dla ponad 100 tys. kibiców w samej stolicy i dodatkowo 30 tys. w województwie mazowieckim. Jak podała Warszawska Informacja Turystyczna już po rozgrywkach turystów było mniej, niż prognozowano i mniej niż w niedawnym Roku Chopinowskim (2010; 340 tys.). Należy jednak wziąć pod uwagę nieporównywalny okres trwania obu imprez.2

Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) stwierdza wyraźny wzrost obsługi pasażerów w Porcie Lotniczym im. Chopina na Okęciu w drugim kwartale roku, w którym odbywały się piłkarskie mistrzostwa. Wzrost ten wyniósł 15,4% w porównaniu z drugim kwartałem 2011 r. W tym okresie Lotnisko obsłużyło o prawie 400 tys. pasażerów więcej. Jeszcze wyższy wzrost odnotowały lotniska Balice (Kraków; 20,2%), Strachowice (Wrocław; 38,9%), Ławica (Poznań; 28,6%), Rembiechowo (Gdańsk; 36,0%). ULC nie sporządza statystyk miesięcznych, na podstawie których można by ocenić wzrost natężenia ruchu pasażerskiego w portach lotniczych w czerwcu br., w czasie trwania UEFA EURO 2012. Tak znaczne wzrosty w obsłudze ruchu pasażerskiego w okresie całego drugiego kwartału pozwalają przyjąć około dwukrotny wzrost tego ruchu w samym czerwcu. W liczbach bezwzględnych może to oznaczać obsługę dodatkowych około 500 tys. pasażerów na lotniskach miast-gospodarzy UEFA EURO 2012.

GUS opublikował informację o turystach zagranicznych w czerwcu 2012 r. związaną z UEFA EURO 2012. Informacja ta miała pokazać wpływ imprezy na wzrost korzystania z bazy noclegowej przez turystów zagranicznych. W tym okresie z zakwaterowania w naszym kraju skorzystało 546,5 tys. turystów zagranicznych, którym udzielono 1,3 mln noclegów. W analogicznym miesiącu 2011 roku z bazy noclegowej skorzystało 468,0 tys. turystów zagranicznych, którym udzielono 1,1 mln noclegów. Oznacza to wzrost o 16,8% korzystających z zakwaterowania i o 18,2% - liczby udzielonych noclegów. Nadal najliczniej odwiedzają Polskę Niemcy, którzy stanowili 22,5% wszystkich korzystających z bazy w czerwcu 2012 r. Liczba gości z Irlandii zwiększyła się dziesięciokrotnie, z 4,0 tys. w 2011 r. do 43,8 tys. w 2012 r. Liczba turystów-kibiców z Grecji wzrosła z 1,7 tys. w 2011 r. do 4,8 tys. w 2012 r., z Portugalii z 1,7 tys. do 4,0 tys. i z Rosji 23,2 tys. w 2011 r. do 54,3 tys. w 2012 r. Dla wymienionych krajów wzrost liczby turystów wyniósł odpowiednio o 190%, 136% i 135%. Ale odnotowano w czerwcu 2012 roku spadek liczby odwiedzających Polskę Francuzów – o 25,6%. Mniej przyjechało w tym okresie również Finów, Belgów i Austriaków, co prawdopodobnie spowodowane było przełożeniem wyjazdów biznesowych na inny okres, kiedy to hotele były łatwiej dostępne i tańsze.

W podsumowaniu sporządzonym przez Straż Graniczną stwierdza się, że w czasie trwania turnieju od 4 czerwca do 1 lipca br. granicę Polski przekroczyło 2,5 miliona podróżnych. Prawie połowa z nich (1 milion) zgłosiła się do kontroli granicznej na granicy z Ukrainą. Blisko sześćset tysięcy podróżnych przeszło odprawę na granicy z Białorusią i tyle samo na lotniskach. Dwie trzecie skontrolowanych podróżnych stanowili cudzoziemcy. W czasie mistrzostw do Polski przyjechało ich o 25% więcej, niż czerwcu roku ubiegłego. Najliczniejszą

2 http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/chopin-ciekawszy-niz-euro-2012-3193.php

http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114883,12338156,Euro_2012_przyciagnelo_mniej_turystow_niz_Rok_Chopinowski.html http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/669313,Stolica-Chopin-przyciagnal-wiecej-turystow-niz-Euro

6

grupę kibiców stanowili obywatele Ukrainy (ok. 40 tys.), Rosji (ok. 30 tys.), Niemiec (ok. 15 tys.), Irlandii (ok. 14 tys.), Czech (ok. 10 tys.) i Hiszpanii (ok. 6 tys.). Znacznie więcej, niż zazwyczaj przyjechało obywateli Szwecji, Litwy, Włoch i Portugalii. Ruch graniczny wzrósł o ok. 15 tys. podróżnych dziennie w stosunku do czerwca 2011 r. i 7 tys. podróżnych dziennie w stosunku do maja 2012 r. Potwierdziły się tym samym analizy ekspertów Straży Granicznej, którzy przewidywali wzrost natężenia ruchu granicznego w okresie turnieju.

1.2. Ogólne tendencje w polskim ruchu turystycznym

1.2.1. Statystyka przyjazdów turystycznych w 2012

Instytut Turystyki oszacował wstępnie rozmiary zagranicznego ruchu turystycznego w naszym kraju za cały rok 2012. Według tych szacunków w 2012 r. było:

67,4 mln przyjazdów (o 11% więcej niż w 2011 roku).

w tym: przyjazdów turystów – około 14,8 mln (również +11%).

Dane z poniższej tabeli ilustrujące przyjazdy obcokrajowców ogółem i przyjazdy turystów wskazują na istotne tendencje zagranicznego ruchu turystycznego.

Tabela 1. Przyjazdy zagranicznych podróżnych i turystów w 2012 w tys.

Przyjazdy

ogółem (tys.) zmiana

(%) Przyjazdy

turystów (tys.) zmiana

(%)

Ogółem 67390 11% 14840 11%

27 krajów UE 52565 9% 9165 5%

Stara UE 29570 4% 7385 5%

w tym:

Niemcy 26720 4% 4800 5%

Wielka Brytania 540 8% 500 9%

Niderlandy 390 0% 355 1%

Austria 360 1% 325 3%

Włochy 320 2% 295 4%

Francja 280 0% 240 0%

Szwecja 205 11% 180 13%

Pozostałe UE15 755 7% 690 7%

Nowa UE 22995 16% 1780 3%

w tym:

Czechy 12380 14% 205 5%

Słowacja 6630 18% 110 10%

Litwa 3010 24% 615 -2%

Łotwa 385 7% 330 10%

Węgry 235 2% 210 5%

Pozostałe UE12 355 3% 310 3%

Sąsiedzi /Schengen 13330 20% 4220 28%

Ukraina 6740 16% 1930 22%

Białoruś 3920 14% 1620 33%

Rosja 2670 44% 670 34%

Ważne zamorskie 545 10% 520 9%

USA 300 11% 280 12%

pozostałe zamorskie* 245 9% 240 7%

Reszta świata 950 14% 935 16%

* Kanada, Australia, Japonia, Korea Płd. źródło: badania i oszacowania Instytutu Turystyki

Na średnią dynamikę wzrostu liczby turystów zagranicznych wynoszącą 11% składa się dynamika wewnętrznie zróżnicowana w podziale na regiony i kraje. Zwraca uwagę

7

znaczny przyrost przyjezdnych i turystów ze wschodnich krajów spoza strefy Schengen. Liczba turystów z Rosji i Białorusi wzrosła w 2012 r. o 1/3, a z Ukrainy o ponad 1/5. Dane te potwierdzone zostaną w dalszej części przez materiał GUS ilustrujący liczebność turystów zagranicznych korzystających z bazy noclegowej.

Populacja turystów z Rosji, Ukrainy i Białorusi stanowi 28.4% wszystkich turystów zagranicznych docierających do naszego kraju, a krajowe reprezentacje, zwłaszcza Ukrainy i Białorusi, są znacznie wyższe niż liczebności turystów z jakiegokolwiek kraju Unii poza Niemcami. Udział Niemiec w całym zagranicznym ruchu turystycznym wynosi 32.3% (prawie 1/3), udział Ukrainy 13.0%, Białorusi 10.9%, Rosji 4.5%.

Dynamika przyjazdów turystów z krajów UE (ok. 62% zagranicznego ruchu turystycznego i 78% przyjazdów ogółem) okazuje się ponad dwukrotnie niższa niż dynamika ogółem. Biorąc pod uwagę pięcioprocentowy wzrost w 2012, należy ją zdefiniować jako stabilną. Zdecydowanie wyższą dynamiką na tle Unii wykazali się turyści ze Szwecji, Wielkiej Brytanii, Słowacji i Łotwy. Zdecydowanie niższa od średniej UE-27 dynamika wystąpiła w przypadku turystów z Francji i Holandii, a zmniejszyła się liczba turystów z Litwy. Warto przy tej okazji zwrócić uwagę, że ci ostatni stanowią najszerszą po turystach niemieckich grupę turystów pochodzących z Unii.

1.2.2. Wykorzystanie bazy noclegowej (GUS)

Coroczne badania ruchu turystycznego GUS od strony podaży usług wskazują na wzrost wykorzystania bazy noclegowej w Polsce w 2012 r. W lipcu 2012 r. sprawozdaniem zostały objęte 9 483 turystyczne obiekty noclegowe, na które składało się 3 414 obiektów hotelowych i 6 069 pozostałych obiektów. Najliczniejszą grupę wśród obiektów hotelowych, podobnie jak w latach poprzednich, stanowiły hotele – 2 014, tj. o 7% więcej w stosunku do 2011 r.

W pierwszym półroczu 2012 r. z obiektów noclegowych łącznie na terenie całego kraju skorzystało 10,2 mln turystów, a w tej liczbie turyści zagraniczni stanowili 21,5% (2,2 mln). W porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku odnotowano wzrost liczby turystów o 3,6%, w tym turystów zagranicznych o 14,3%. W ogólnej liczbie turystów korzystających z noclegów wynoszącej 10,2 mln prawie 7,5 mln nocowało w obiektach hotelowych (hotele, motele, hostele, pensjonaty), w tym 6,2 mln w hotelach (wzrost o 6,1%). Pozostali - niemal 2,8 mln - korzystali z bazy noclegowej w domach wycieczkowych, schroniskach, kempingach itp. Wśród korzystających z bazy noclegowej 2,2 mln turystów zagranicznych 1,9 mln korzystało z obiektów hotelowych, a tylko 0,3 mln z pozostałych obiektów.

Największy stopień wykorzystania pokojów w obiektach hotelowych zaobserwowano w województwach mazowieckim (52,2%), zachodniopomorskim (45,4%) i małopolskim (44,0%), co GUS wyjaśnia znaczną koncentracją ruchu turystycznego w największych miastach (Warszawa, Kraków), jak również ulokowaniem centrów pobytowych drużyn krajów uczestniczących w UEFA EURO 2012. Największy stopień wykorzystania pokojów hotelowych zaobserwowano w maju. Czerwiec (miesiąc rozgrywek) znalazł się, podobnie jak przed rokiem, na drugim miejscu.

W pierwszej połowie 2012 r. udzielono 26,1 mln noclegów w turystycznych obiektach noclegowych, w tym ponad 5,2 mln turystom zagranicznym. Pod względem liczby udzielonych noclegów prym wiodą województwa małopolskie (4,4 mln) i zachodniopomorskie (4,0 mln).

Turyści zagraniczni wybierają najczęściej hotel jako miejsce noclegu (80,5%). Dotyczy to przede wszystkim turystów z USA (90,6%), Włoch (88,6%), Wielkiej Brytanii (88,1%), Francji (84,4%), Rosji (82,2%). Niemcy, najliczniejsza zbiorowość turystów w naszym kraju, wybierają rzadziej hotel jako miejsce noclegu (74,0%).

W pierwszym półroczu 2012 roku widoczny był wzrost liczby turystów korzystających z bazy

8

noclegowej o 3,6%, liczby udzielonych noclegów o 1,1%, a liczby wynajętych pokojów o 5,0% w stosunku do okresu styczeń-czerwiec 2011 r.

Tabela 1. Porównanie danych z I półrocza 2012 r. do I półrocza 2011 r. Wybrane województwa

I-VI 2011 I-VI 2012 I-VI 2011 I-VI 2012 I-VI 2011 I-VI 2012

Województwo Turyści korzystający w tys.

Udzielone noclegi w tys.

Wynajęte pokoje w tys.

Ogółem 9 875,8 10 228,0 25 807,5 26 082,3 8 337,4 8 757,0

Małopolskie 1 474,1 1 611,5 4 260,8 4 351,8 1 203,1 1 325,7

Mazowieckie 1 614,8 1 602,9 2 733,8 2 814,4 1 586,6 1 592,8

Zachodniopomorskie 743,3 781,2 3 914,5 4 020,7 583,8 717,5

Dolnośląskie 983,2 1 047,0 2 481,0 2 679,0 834,6 916,1

Śląskie 883,9 873,6 2 339,9 2 138,1 762,5 731,9

Pomorskie 688,0 739,6 2 177,6 2 079,4 535,7 648,0

Wielkopolskie 742,8 771,6 1 329,4 1 310,7 647,4 642,7

Podlaskie 220,3 224,7 423,4 390,0 152,9 149,3

Opolskie 104,2 112,5 239,3 249,1 91,0 84,7

GUS

Tradycyjnie we wszelkich porównaniach bazy noclegowej i korzystających z niej turystów najwyższe pozycje na mapie województw zajmują Mazowsze i Małopolska. W pierwszym półroczu ta druga zdystansowała pierwsze z wymienionych województw. Liczba turystów korzystających z bazy noclegowej w woj. mazowieckim spadła nieco (o 0,7%.), gdy w Małopolsce wzrosła (o 9,3%). Tym samym w województwie małopolskim liczba turystów korzystających z bazy noclegowej jest większa, niż w mazowieckim. Pod względem liczby udzielonych noclegów mazowieckie ustępuje również zachodniopomorskiemu, okazuje się jednak liderem wśród województw pod względem liczby wynajętych pokojów. Najniższe wskaźniki w wykorzystaniu bazy noclegowej notują województwa podlaskie i opolskie.

1.2.3. Turyści zagraniczni korzystający z bazy noclegowej w 2012 roku

Liczebności poszczególnych krajowych reprezentacji turystycznych oraz dynamikę ich wzrostu/spadku można uzupełnić danymi GUS o liczbie turystów zagranicznych korzystających z turystycznych obiektów noclegowych w kolejnych latach. Z porównania danych IT oraz GUS wynika, że mniej więcej 1/3 turystów zagranicznych przebywających w naszym kraju korzysta z bazy noclegowej, na którą składają się hotele i inne obiekty zbiorowego zakwaterowania dysponujące przynajmniej 10 miejscami noclegowymi każdy.

Tabela 2. Turyści zagraniczni korzystający z turystycznych obiektów noclegowych oraz udzielone noclegi według wybranych krajów świata

Korzystający Udzielone noclegi

2012 2011 2010 2012 2011 2010

OGÓŁEM 4 979 294 4 442 178 4 166 050 11 876 599 10 726 969 10 159 846

w tym:

Australia 29 285 26 140 23 502 63 156 56 754 51 242

Austria 64 634 62 731 59 368 123 185 120 063 113 235

Belgia 64 449 67 402 64 572 131 884 134 534 133 184

Białoruś 164 630 107 925 83 102 241 300 167 792 133 063

Brazylia 14 870 10 917 10 503 37 229 29 455 23 625

Bułgaria 12 114 10 778 10 276 39 902 28 479 21 573

Chiny 35 631 33 262 26 634 66 292 66 728 58 262

Cypr 2 468 2 072 2 257 5 814 4 730 6 178

Czeska Rep. 98 561 90 106 80 220 192 350 183 876 183 296

Dania 89 420 84 968 80 347 204 571 197 002 190 706

9

Estonia 37 604 36 233 32 538 47 561 46 205 39 514

Finlandia 61 573 65 182 58 811 128 704 132 933 117 983

Korzystający Udzielone noclegi

2012 2011 2010 2012 2011 2010

Francja 197 328 199 945 188 415 401 456 407 486 383 889

Grecja 16 853 14 764 12 846 37 063 30 931 28 414

Hiszpania 156 734 161 600 127 624 323 046 321 572 253 945

Hong Kong 4 255 4 986 4 256 8 181 9 922 8 588

Indie 13 581 11 356 10 211 34 606 31 381 38 014

Irlandia 81 685 41 628 42 490 164 492 105 006 107 606

Japonia 41 222 39 343 50 600 76 732 76 889 105 530

Kanada 33 030 29 430 28 285 74 755 65 141 64 622

Litwa 106 165 104 434 100 967 150 294 142 176 140 663

Luksemburg 3 577 3 590 3 598 7 305 7 133 7 773

Łotwa 58 874 51 084 43 569 73 942 64 560 54 836

Malta 1 520 1 393 783 5 476 4 293 2 780

Niderlandy 113 111 111 620 106 333 230 363 218 965 217 081

Niemcy 1 224 852 1 151 653 1 137 761 4 337 643 4 042 899 3 864 474

Norwegia 133 359 104 843 102 368 344 083 262 145 256 809

Portugalia 25 503 22 241 20 372 58 062 50 285 41 944

Rep. Korei 14 727 13 734 13 956 25 342 26 535 27 446

Rosja 397 85 282 985 216 002 630 619 443 819 361 401

Rumunia 30 421 27 641 26 285 75 960 77 866 76 805

Słowacja 52 972 51 344 46 300 124 093 117 112 113 271

Słowenia 10 436 10 056 8 895 22 086 18 749 17 901

Szwajcaria 41 494 36 577 34 226 80 105 69 853 66 113

Szwecja 118 722 107 107 103 301 263 735 234 622 228 458

Turcja 23 179 20 252 16 581 57 331 48 033 37 025

Ukraina 223 471 172 706 139 012 400 753 347 310 289 692

USA 191 538 169 190 166 776 432 312 376 769 376 665

Węgry 59 868 53 150 48 887 125 834 110 706 104 681

W. Brytania 370 041 345 909 358 138 829 333 765 875 781 775

Włochy 219 652 210 019 196 305 489 062 457 594 433 715 źródło: GUS

Dane o liczbie korzystających z turystycznych obiektów noclegowych potwierdzają bardzo wysoką dynamikę przyrostu wśród turystów z Białorusi (dwukrotny wzrost korzystających w okresie 2010-2012) oraz Rosji (wzrost o 84.2% w tym samym okresie czasu) i Ukrainy (wzrost o 60.8%). Porównywalny dwukrotny przyrost liczby korzystających miał jeszcze miejsce tylko w przypadku turystów z Malty, jest to jednak niewielka populacja. Na uwagę zasługuje wysoki wzrost liczby turystów Irlandii korzystających z bazy noclegowej. Wyniósł on ponad 40% w 2012 r. w stosunku do roku poprzedzającego, co tłumaczyć można przez mistrzostwa Europy w piłce nożnej UEFA EURO 2012. W latach 2010-2012 bardzo szybko wzrasta liczba korzystających z bazy noclegowej turystów z Brazylii (o 42%) i Chin (ponad 1/3).

Na podstawie obu powyższych zestawień warto zwrócić uwagę na pewne osobliwości „narodowych wzorów” turystyki w naszym kraju. Turystów przybywających z Rosji jest znacznie mniej niż turystów z Ukrainy i Białorusi. Ale korzystających z bazy noclegowej Rosjan jest znacznie więcej w porównaniu z Ukraińcami i Białorusinami. Przyjmując dane z obu tabel za wiarygodne łatwo obliczyć, że 59.4% turystów z Rosji korzysta z bazy.

10

Analogiczny odsetek w przypadku turystów ukraińskich wynosi 11.6%, a białoruskich 10.2%. Dla porównania średni odsetek zagranicznych turystów korzystających z bazy noclegowej wynosi 33.55%. W przypadku najliczniejszej – niemieckiej - zbiorowości turystycznej, jest to 25.5%. W innych dających się stwierdzić przypadkach jest to:

Francja: 78.5% Włochy: 74.5% W. Brytania: 74.0% USA: 68.4% Szwecja: 65.9% Australia, Kanada, Japonia, Korea łącznie: 49.3% Słowacja: 48.2% Czechy: 48.1% Holandia: 31.9% Węgry: 28.5% Austria: 19.9% Łotwa: 17.8% Litwa: 17.3%

Z zestawienia wynika najwyższa skłonność do korzystania z turystycznej bazy noclegowej u turystów z odleglejszych rejonów Europy Zachodniej. Miałaby ona być wyższa niż u Japończyków czy Koreańczyków. Austriacy czy Holendrzy znacznie rzadziej korzystają z bazy noclegowej niż Rosjanie czy Słowacy.

Wzrost liczby turystów zagranicznych korzystających z krajowej bazy noclegowej wyniósł 12.1% w 2012 r. w relacji do 2011 r. Liczba udzielonych noclegów turystom zagranicznym wzrosła o 10.7%. Wskaźniki wzrostu korzystających z bazy noclegowej uzasadniają przyjęte przez IT i omówione na początku rozdziału szacunki wzrostu liczby turystów zagranicznych w 2012 o 11%.

1.2.4. Baza noclegowa i jej wykorzystanie w Warszawie.

Stan obecny bazy hotelowej zostaje poniżej zobrazowany na podstawie danych GUS (Turystyka w 2011, Warszawa 2012) i skonfrontowany z danymi, jakimi dysponuje Urząd Miasta (http://www.warsawtour.pl/noclegi.html).

Tabela 2. Baza noclegowa hoteli w Warszawie

Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011

Liczba hoteli 67 63 62 62

***** 11 11 11 10

**** 6 8 9 8

*** 17 19 19 21

** 16 14 13 14

* 10 8 8 8

W trakcie kategoryzacji 7 3 2 1 GUS

Porównanie danych o liczbie hoteli z dwóch ostatnich lat wskazuje, że przy niezmienionej liczbie ogólnej redukcji uległa w 2011 r. liczebność obiektów najwyższej kategorii, a powiększyła się nieco liczba hoteli niższych klas. Można postrzegać to jako odpowiedź na zgłaszany popyt na rynku usług hotelowych.

Urząd m.st. Warszawy prezentuje obecny stan bazy noclegowej, w tym skategoryzowanych hoteli. Dane Urzędu różnią się dość istotnie od zaprezentowanych wyżej danych GUS. Urząd aktualizuje bazę obiektów noclegowych na bieżąco w oparciu o własne informacje, poniższe dane można więc traktować jako bardziej trafne. Całkowita baza noclegowa Warszawy składa

http://www.warsawtour.pl/noclegi.html

11

się z 263 obiektów i dodatkowo 212 obiektów w okolicach stolicy, w tym:

Hotele: 74 w tym: 5-gwiazdkowe: 10

4-gwiazdkowe: 10 3-gwiazdkowe: 25 2-gwiazdkowe: 19 1-gwiazdkowe: 10

Nieskategoryzowane obiekty hotelowe: 80 Apartamenty: 32 Schroniska, hotele: 41 Campingi: 4 Akademiki: 32 Obiekty noclegowe w okolicach Warszawy ogółem: 212

Do celu porównań pomiędzy miastami oraz obrazowania zmian w bazie noclegowej w czasie konieczne jest odwołanie się do spójnych metodologicznie i sięgających w przeszłość statystyk GUS.

Dane GUS za rok 2011 wskazują na istotny wzrost stopnia wykorzystania miejsc noclegowych w porównaniu z rokiem poprzedzającym, zwłaszcza w Warszawie. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych wzrósł z 48,4% w 2010 r. do 50,1% w 2011 r. Stopień wykorzystania pokojów wzrósł odpowiednio z 60,8% do 64,0%. Dla porównania w Krakowie stopień wykorzystania miejsc noclegowych wzrósł w tym czasie 43,3% do 44,9%, a wykorzystania pokojów z 50,3% do 54,5%. Kraków nadal dysponuje znacznie większą liczbą obiektów hotelowych, ale mniejszą liczbą pokojów, miejsc noclegowych oraz mniejszą liczbą turystów korzystających z tej bazy. Z warszawskich hoteli skorzystało w 2011 r. łącznie 2 168 tys. turystów, w tym 849 tys. turystów zagranicznych.

Tabela 3. Korzystający z hotelowych miejsc noclegowych w tys. w latach 2010 i w 2011

2010 2011 Zmiana w %

Warszawa 2 067 2 168 +4,9

w tym: zagraniczni 792 849 +7,2

udział zagranicznych w % 38,3 39,2 -

Kraków 1 211 1 314 +8,5

w tym: zagraniczni 669 683 +2,1

udział zagranicznych w % 55,2 52,0 - GUS

Warszawa notuje niższą niż Kraków dynamikę przyrostu turystów korzystających z bazy hotelowej, ale wyższą dynamikę przyrostu korzystających z niej turystów zagranicznych. Zarazem udział turystów zagranicznych w całej populacji turystów korzystających z bazy hotelowej jest w Warszawie wyraźnie niższy, niż w Krakowie.

Tylko jeden istotny dla wychwycenia aktualnych trendów turystyki w Warszawie roku materiał został opublikowany przez Wojewódzki Urząd Statystyczny (WUS). Jest to Biuletyn woj. mazowieckiego obejmujący cały rok 2012. W części dotyczącej turystyki Biuletyn zamieszcza tylko jedną tabelę ilustrującą liczebność i dynamikę korzystających z bazy noclegowej na terenie woj. mazowieckiego. Należy założyć, że w przynajmniej 80% tabela ta odzwierciedla zbiorowość korzystających z bazy turystów w samej Warszawie. Tabela ta jest przytoczona poniżej z wyeliminowaniem danych kwartalnych dla lat 2011 i 2012, a pozostawieniem danych rocznych. Pozostawiony został tylko drugi kwartał 2012 (miesiące IV - VI) ze względu na imprezę UEFA EURO 2012 w czerwcu. Niestety WUS nie sporządza w tym wypadku danych miesięcznych. Tym niemniej dane dla kwartału kwiecień – czerwiec 2012 są istotne w niektórych aspektach wykorzystania obiektów noclegowych. Np. uderza w tym okresie stopień wykorzystania pokoi (ostatnia kolumna poniższej tabeli) w obiektach zbiorowego zakwaterowania odniesiony do analogicznego wskaźnika dla całego roku.

12

Tabela 3. Wykorzystanie obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania

WYKORZYSTANIE OBIEKTÓW NOCLEGOWYCH ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA a

OKRESY Oso

by

korzystające

Ud

zielon

e n

oclegi

Stop

ień

wyko

rzystania

miejsc

Wyn

ajęte

po

koje

b

Stop

ień

wyko

rzystania

po

koi w

%

A – analogiczny okres roku poprzedniego = 100

turyści

zagraniczn

i

turysto

m

zagraniczn

ym

turysto

m

zagraniczn

ym

Obiekty ogółem

2011 I—XII 3 338 978 5 702 1 747 39,0 3 278 1 233 53,8

2012 I—XII 3 376 1 077 5 899 1 964 38,3 3 289 1 321 52,4

A 101,1 110,1 103,5 112,4 X 100,1 107,1 X

2012 IV—VI 872 292 1542 551 40,3 860 38 56,0

Hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe – razem

2011 I—XII 2 948 936 4 728 1 661 41,8 3 277 1 233 53,8

2012 I—XII 2 977 1 024 4 773 1 829 41,0 3 289 1 321 52,4

A 101,0 109,4 101,0 110,1 X 100,1 107,1 X

w tym hotele

2011 I—XII 2 700 907 4 296 1 609 44,6 3 024 1 204 57,1

2012 I—XII 2 745 999 4 360 1 783 43,7 3 043 1 295 55,6

A 101,6 110,1 101,5 110,8 X 100,6 107,6 X

2012 IV—VI 690 271 1 122 498 45,8 797 373 59,6

Pozostałe obiekty zbiorowego zakwaterowania

2011 I—XII 390 42 974 86 29,5 x X x

2012 I—XII 399 53 1 126 135 30,0 x X x

A 102,3 126,8 115,5 156,9 X x X x

a Dotyczy obiektów posiadających 10 i więcej miejsc noclegowych. b Dotyczy tylko obiektów hotelowych.

Wnioski, jakie się nasuwają z analizy danych zamieszczonych w powyższej tabeli są następujące:

Wzrost liczebności turystów ogółem (krajowych i zagranicznych) korzystających z bazy noclegowej był w 2012 r. w relacji do 2011 r. bardzo umiarkowany. Wyniósł on zaledwie 1.1% we wszystkich obiektach oraz 1.6% w hotelach.

Wzrost liczebności turystów zagranicznych korzystających z bazy noclegowej był w 2012 r. w relacji do 2011 r. dość wysoki. Wyniósł on 10.1% we wszystkich obiektach i tyle samo w hotelach.

Odnotowana przez WUS dynamika korzystających z bazy noclegowej w woj. mazowieckim turystów zagranicznych jest nieco niższa niż odnotowana przez GUS dynamika korzystających turystów zagranicznych z ogólnokrajowej bazy noclegowej, która wyniosła 12.1%.

Liczba udzielonych noclegów w woj. mazowieckim wzrosła o 3.5%, w tym w hotelach o 1.5%. Noclegi udzielone turystom zagranicznym i w tym wypadku wzrosły w znacznie większym stopniu: o 12.4% we wszystkich obiektach i o 10.8% w hotelach.

Wskaźnik dynamiki liczby udzielonych noclegów turystom zagranicznym w woj. mazowieckim jest wyższy niż analogiczny wskaźnik dla kraju, który wyniósł 10.7% w 2012 w stosunku do 2011.

13

Zwrócić należy także uwagę na rozmiary turystyki zagranicznej w woj. mazowieckim na tle turystyki zagranicznej obserwowanej na obszarze całego kraju. GUS odnotował ok. 5 mln turystów zagranicznych korzystających z turystycznej bazy noclegowej w kraju w 2012 r. Z danych WUS wynika, że ponad milion turystów zagranicznych skorzystało z bazy noclegowej na obszarze woj. mazowieckiego. Oznacza to, że 21.6% wszystkich zagranicznych turystów w 2012 r. skorzystało z miejsc noclegowych zlokalizowanych w woj. mazowieckim, w tym przede wszystkim w Warszawie.

Jeśli idzie o liczbę udzielonych turystom zagranicznym noclegów udział woj. mazowieckiego sięga niemal połowy, a dokładnie 49.7% noclegów udzielonych turystom zagranicznym w skali całego kraju. Ten wskaźnik ilustruje znacznie wyższy udział zagranicznych turystów, którzy w woj. mazowieckim zatrzymują się na dłuższy okres czasu, obejmujący kilka dób hotelowych.

1.2.5. Odprawy pasażerów w ruchu lotniczym

Dane Urzędu Lotnictwa Cywilnego mogłyby stanowić dobry punkt wyjścia dla szacunków zagranicznego ruchu turystycznego, gdyż w odróżnieniu od pozostałych środków transportu ten właśnie jest rejestrowany. Jednakże wśród obsługiwanych pasażerów znajdują się nie tylko turyści, lecz także, i to przy znacznym udziale, warszawiacy udający się w rejsy do innych krajów. Według szacunków Straży Granicznej odprawy cudzoziemców na Okęciu stanowią około połowy wszystkich odpraw.

ULC spodziewa się przekroczenia 10 mln odpraw na lotnisku Okęcie w całym roku 2012. Nie ma jeszcze danych za ten okres, a zaprezentowane poniżej dane za trzy pierwsze kwartały roku pozwalają oszacować liczbę odpraw w całym roku na ok. 9,9 mln. W roku 2011 Okęcie odprawiło 9 337 tys. pasażerów. Rekordowy jest dotąd rok 2008, w którym dokonano 9 437 tys. odpraw. Z pewnością ilość odpraw w 2012 r. okaże się wyższa.

Tabela 4. Liczba pasażerów obsłużonych na lotnisku Okęcie w okresie trzech kwartałów lat 2010-2012

Styczeń – wrzesień w tys.

2010 6 664,0

2011 7 240,2

2012 7 641,3

I - IX 2012/2011 w %% 5.5

I - IX 2012/2010 w %% 14,7

ULC

Po trzech kwartałach 2012 r. spadła znacznie dynamika odpraw na lotnisku Okęcie w porównaniu z pierwszym półroczem, kiedy notowano wzrost odpraw o 11.4% w stosunku do pierwszego półrocza 2011. Po trzech kwartałach dynamika zmniejszyła się do 5.5%. W samym trzecim kwartale 2012 r. odnotowano znacznie mniej odpraw niż w trzecim kwartale przed rokiem: 2,88 mln pasażerów wobec 2,97 mln. Oznacza to spadek o 3.0%. Trzeci kwartał corocznie odznacza się większą liczbą odpraw niż kwartały pozostałe ze względu na miesiące wakacyjne. Dane ULC wskazują, że letni ruch lotniczy obniżył się nieco w 2012 r. w porównaniu z 2011 r.

1.3. Próba oszacowania rozmiarów wielkości ruchu turystycznego w Warszawie

W prognozie rozmiarów ruchu turystycznego w Warszawie w roku 2012 bazujemy na podstawach oszacowań wielkości ruchu turystycznego przyjętych w latach poprzednich i powiększonych o wielkości wynikające generalnie ze wzrostu ruchu turystycznego w 2012 r. Dodatkowym wsparciem są prognozy Instytutu Turystyki wskazujące na wzrost ruchu turystycznego w Polsce w 2012 r. o 7,5% oraz dane Urzędu Lotnictwa Cywilnego o zwiększeniu liczby przylotów lotniczych w pierwszym półroczu 2012 r. na lotnisko Chopina o

14

11,4%. Zakładamy, że znaczną część przylatujących stanowią turyści w Warszawie. Dane te pozwalają przyjąć, ostrożnie licząc, że wzrost ruchu turystycznego wyniósł w Warszawie w 2012 powyżej 6% w stosunku do 2011 r.

Tabela 5 Szacunek wielkości ruchu turystycznego w Warszawie w 2012 2008 2009 2010 2011 2012

Rodzaj pobytu w Warszawie

w tys. w tys. w tys. w tys. w tys. udział w %

zmiana w %

Odwiedzający zagraniczni 210 200 207 220 235 1,9 6,8

Turyści zagraniczni 2 750 2 540 2 623 2 800 3 000 24,5 7,1

Łącznie turyści i odwiedzający zagraniczni

2 960 2 740 2 830 3 020 3 235 26,4 7,1

Odwiedzający krajowi 2 800 2 750 2 860 3 000 3 200 26,2 6,7

Turyści krajowi 5 100 5 030 5 230 5 500 5 800 47,4 5,5

Łącznie turyści i odwiedzający krajowi

7 900 7 780 8 090 8 500 9 000 73,6 5,9

Łącznie odwiedzający 3 010 2 950 3 070 3 220 3 435 28,1 6,7

Łącznie turyści 7 850 7 570 7 853 8 300 8 800 71,9 6,0

Łącznie turyści i odwiedzający

10 860 10 520 10 920 11 520 12 235 100,0 6,2

szacunki własne

Na powyższe szacunki pozwalają zarówno dane sygnalizujące przyrost ruchu turystycznego w kraju, jak również dostępne dane faktyczne odnoszące się do Warszawy:

4 756,6 tys. odpraw pasażerów w pierwszym półroczu 2012 r. na lotnisku Okęcie, co pozwala oszacować ruch pasażerski na ok. 10 mln w całym roku

2 168 tys. turystów korzystających z bazy hotelowej w 2011 r. (wzrost o 4,9% w stosunku do 2010 r.), w tym 849 tys. korzystających turystów zagranicznych (wzrost o 7,2% w stosunku do 2010)3

Z badań IPSOS w odniesieniu do turystów zagranicznych wynika, że 36% z nich korzysta z bazy hoteli warszawskich, a 60% przylatuje do Warszawy samolotem.

3 Dane GUS nt. turystów korzystających z bazy hotelowej w 2012 roku nie były dostępne podczas

opracowywania szacunku. Zestawienie danych za lata poprzednie przytaczane jest dla zobrazowania i uzasadnienia wzrostowego trendu w szacunku.

15

2. Badania ruchu turystycznego w Warszawie

Badania ruchu turystycznego w Warszawie składały się z dwóch faz: badania desk research oraz wywiadów bezpośrednich.

W badaniu desk research, czyli analizie źródeł wtórnych, oparto się na danych publikowanych przez instytucje zajmujące się monitoringiem ruchu turystycznego w Polsce – GUS, Instytut Turystyki, Urząd Lotnictwa Cywilnego, a także portale turystyczne prezentujące informacje dotyczące zakwaterowania w Warszawie, atrakcji turystycznych, itp. Zebrane w ten sposób dane posłużyły do oszacowania liczby turystów i gości odwiedzających Warszawę. W badaniach analizowano dane z następujących źródeł:

raporty UNWTO;

raporty WTTC;

Eurostat;

Urząd Lotnictwa Cywilnego;

raporty GUS;

raporty Instytutu Turystyki;

portal hotels.com i warsawtour.pl.

Drugą część stanowiły badania empiryczne metodą wywiadów bezpośrednich w wybranych punktach w Warszawie. Wyniki badań empirycznych zrealizowanych przez IPSOS w roku 2012 są w poniższej analizie zestawiane z danymi z lat ubiegłych (2008, 2009, 2010, 2011). Bieżąca edycja badań została zrealizowana na próbie liczącej ogółem 3 008 respondentów, czyli na poziomie z poprzedniego roku. Realizacja tego typu badań w okresach rocznych pozwala na wykrycie zachodzących tendencji oraz kontrolę uprzednio uzyskanych wyników.

2.1. Cele i zakres badań

Celem badawczym było oszacowanie rozmiarów rocznego ruchu turystycznego w Warszawie i opisanie go poprzez analizę różnych segmentów tego ruchu:

Odwiedzający Warszawę: przyjezdni jednodniowi krajowi i zagraniczni Turyści przebywający w mieście pow. jednej doby

krajowi z podziałem wg województw; zagraniczni z podziałem wg krajów pochodzenia.

W zakres badań wchodziło dostarczenie charakterystyk i profili różnych kategorii turystów w podziale na województwa/państwa (turysta krajowy/zagraniczny). W charakterystyce poszczególnych kategorii turystów brano pod uwagę m. in.

motywy przyjazdu;

organizatora przyjazdu (indywidualny, zbiorowy);

środek transportu;

forma zakwaterowania;

długość pobytu;

częstotliwość przyjazdów;

średnie kwoty wydatkowane przez turystów podczas pobytu w Warszawie;

najchętniej odwiedzane atrakcje turystyczne;

dane socjodemograficzne, jak płeć, wiek, wykształcenie, status materialny.

16

W badaniach, których wyniki są zaprezentowane poniżej, zostały również opisane różnice w postrzeganiu miasta i jego walorów przez turystów w zależności od kraju pochodzenia.

2.2. Realizacja badania ilościowego

2.2.1. Metoda i narzędzie

Badania zostały zrealizowane metodą wywiadu bezpośredniego prowadzonego przez przeszkolonych ankieterów z dobranymi losowo respondentami. Podstawą wywiadu był formularz ankiety opracowanej, ze względu na udział obcokrajowców, w dziewięciu wersjach językowych (polskiej, angielskiej, niemieckiej, francuskiej, rosyjskiej, hiszpańskiej, portugalskiej, włoskiej, japońskiej). Polacy byli ankietowani bezpośrednio przez ankietera, a cudzoziemcy dostali ankietę do samodzielnego wypełnienia.

Respondenci - uczestnicy badań - odpowiadali na ogółem 28 pytań kwestionariusza, a ich odpowiedzi zostały potraktowane jako wskaźniki opinii i postaw obrazujących Warszawę jako miejsce odwiedzin turystycznych. W pytaniach proszono respondentów również o ocenę pakietu usług (nie tylko turystycznych), z jakimi zetknęli się w Warszawie. Odbiór ten warto potraktować jako podstawę w określaniu przyszłej polityki rozwoju turystycznego miasta zorientowanej na różne grupy.

Dodatkowo respondenci wskazywali swoje dane demograficzne: płeć, wiek, pozycję zawodową itp. Te deklaracje badanych posłużyły do opisu populacji turystów odwiedzających Warszawę oraz rozdzielonych grup składających się na tę populację.

2.2.2. Badana populacja

Badaną populację stanowiły osoby w wieku 15 lat bądź starsze odwiedzające Warszawę (przebywające w mieście poniżej 1 doby) i turyści. Od 2009 roku w próbie uwzględniane były również osoby przyjeżdżające do Warszawy na studia zaoczne. Nie prowadzono wywiadów z osobami mieszkającymi na stałe w Warszawie oraz z osobami pracującymi, uczącymi się/studiującymi dziennie lub wieczorowo w Warszawie.

Dobór respondentów do badania odbywał się w sposób losowy: do udziału zapraszano co piątą osobę znajdującą się w miejscu realizacji badania (a w Złotych Tarasach – co trzecią, ze względu na specyfikę tego punktu realizacyjnego). Jedynie w pubach i klubach dopuszczano rekrutację celową, na przykład zwracanie się do osób mówiących w obcym języku. Ta sama procedura doboru stosowana była w latach ubiegłych. W 2008 roku stosowano jedynie dobór z mniejszą częstotliwością (co 20 osoba), co wynikało z dłuższego czasu realizacji badania. Sama zasada doboru losowego była jednak zachowana.

2.2.3. Punkty realizacji badania

Wywiady były realizowane w wybranych punktach Warszawy, tzn. w takich miejscach, gdzie skupia się ruch turystyczny. W roku 2012 badania prowadzone były w identycznych punktach, jak w latach wcześniejszych, a odmiennie nieco niż w 2008. Miejscami realizacji badań były:

1. Plac Zamkowy i Rynek Starego Miasta; 2. Pałac Kultury i Nauki (wejście od ul. Marszałkowskiej oraz taras widokowy); 3. Muzeum Powstania Warszawskiego (brama/wejście); 4. Pałac w Łazienkach Królewskich (taras przed pałacem); 5. Pomnik Bohaterów Getta (plac przed pomnikiem); 6. Złote Tarasy;

17

7. Puby i kluby warszawskie. Przekąski Zakąski

Hard Rock Café

Koneser (ul. Ząbkowska)

Kluby i puby na ul. Mazowieckiej

Kluby i puby na ul. Foksal i w okolicy

Puby od Irish Pub na ul. Miodowej do ul. Bednarskiej

W podziale na lokalizację (punkty, w których prowadzone były wywiady), realizacja badań przebiegała następująco:

Tabela 6. Miejsca realizacji badań w poszczególnych latach Punkt 2008 2009 2010 2011 2012

Plac Zamkowy 727 605 455 489 505

Pałac Kultury i Nauki 922 860 622 443 522

Muzeum Powstania Warszawskiego

648 786 619 623 491

Łazienki – Pałac 442 537 461 407 426

Pomnik Boh. Getta 372 202 188 234 229

Muzeum Narodowe 504 . . . .

Wilanów – Pałac 387 . . . .

Złote Tarasy . 711 487 524 501

Lokale . 340 257 299 334

Razem 4002 4041 3089 3019 3008

W 2012 roku najwięcej wywiadów przeprowadzono przy wejściu do Pałacu Kultury i Nauki – inaczej niż w latach ubiegłych, kiedy największe natężenie ruchu turystycznego obserwowano w Muzeum Powstania Warszawskiego. Miało to niewątpliwie związek z mistrzostwami Europy w piłce nożnej i zorganizowaną na Placu Defilad Strefą Kibica. Drugim pod względem popularności miejscem był Plac Zamkowy, trzecim - Złote Tarasy. Podobnie jak w roku ubiegłym najmniej wywiadów zrealizowano w okolicy Pomnika Bohaterów Getta.

2.2.4. Czas realizacji badania

W roku 2012 wywiady realizowane były od maja do listopada, w tym w dwukrotnie (przez 4 dni) w lipcu.

Tabela 7. Terminy realizacji badań w poszczególnych latach Miesiąc 2008 2009 2010 2011 2012

Marzec 247 . . . .

Kwiecień 570 . . 166 .

Maj 272 474 . 141 254

Czerwiec 421 324 . 395 346

Lipiec 355 802 752 631 738

Sierpień 461 906 1141 970 325

Wrzesień 656 668 583 312 516

Październik 576 504 397 123 436

Listopad 394 363 216 282 393

Grudzień 50 . . . .

Razem 4002 4041 3089 3019 3008

18

W każdym miesiącu badania prowadzono w dwóch dniach w środę i w sobotę. W bieżącej edycji badania w soboty przeprowadzono podobną liczbę wywiadów (1501) co w środy (1507).

W każdym dniu realizacji badania prowadzono przez 8 godzin, poza pubami i klubami, gdzie wywiady realizowane były przez 4 godziny. Godziny realizacji wywiadów były różne w poszczególnych punktach realizacyjnych, co wynika ze specyfiki tych lokalizacji:

1. Plac Zamkowy i Rynek Starego Miasta: od 11.00 do 19.00; 2. Pałac Kultury i Nauki: 11.00 – 19.00; 3. Muzeum Powstania Warszawskiego: w godzinach otwarcia, przez 8 godzin; 4. Pałac w Łazienkach Królewskich: od 11.00 (10.00 wiosną i jesienią) do zmroku; 5. Pomnik Bohaterów Getta: 10.00 – 18.00 lub do zmroku wiosną i jesienią; 6. Złote Tarasy: 12.00 – 20.00; 7. Puby i kluby warszawskie: 19.00 – 23.00.

Tę samą zasadę przyjęto w dwóch poprzednich latach. W latach 2008 i 2009 realizacja badania była wydłużona do 10 godzin dziennie w każdej z lokalizacji (oprócz lokali), ze względu na konieczność zrealizowania większej liczby ankiet.

2.2.5. Porównywalność wyników

Na przestrzeni 5 lat badań stosowano tę samą metodę zbierania danych – metodę wywiadu bezpośredniego. Niezmienna była także definicja badanej populacji oraz kryteria rekrutacyjne. Zachowana została również zasada losowego doboru respondentów do badania.

Na przestrzeni 5 lat realizacji badań dokonano pewnych zmian w realizacji badania. W 2009 roku zmieniono dwa punkty realizacyjne. Zrezygnowano z badań w Pałacu w Wilanowie oraz w Muzeum Narodowym na rzecz centrum handlowego Złote Tarasy i warszawskich lokali. Dzięki temu wywiady przeprowadzano nie tylko w pobliżu zabytków ale objęto nimi także osoby odwiedzające Warszawę w celach innych niż zwiedzanie. Po 2009 roku punkty realizacyjne nie ulegały już zmianom. Wyjątek stanowiły puby i kluby, których lista aktualizowana była co roku w odpowiedzi na zmieniającą się ofertę i popularność lokali. W roku 2012 nowymi lokalizacjami były Hard Rock Café i Koneser, wywiady realizowane były także w okolicach o dużym nagromadzeniu zyskujących na popularności, mniejszych lokali – np. w okolicy ul. Foksal i na ul. Mazowieckiej.

Na przestrzeni lat zmieniał się także termin zbierania danych. W 2008 roku badania prowadzone były od marca do grudnia. Od 2009 roku zrezygnowano z pomiarów grudniowych, ze względu na niską efektywność zbierania danych. Także terminy rozpoczęcia kolejnych pomiarów były podyktowane efektywnością zbierania danych.

Wraz ze skróceniem się czasu realizacji badania od 2009 roku, zwiększona została także częstotliwość doboru (o wywiad proszono co piątą osobę, nie co 20-tą, tak jak w roku 2008). Umożliwiło to realizację założonej próby badawczej. Sama metoda doboru losowego została jednak utrzymana.

Wszystkie pomiary zostały zatem przeprowadzone z wykorzystaniem tej samej metody oraz przy zachowaniu takich samych kryteriów rekrutacji i metody doboru. Dokonywane zmiany miały na celu poprawę skuteczności dotarcia do badanej populacji. Sposób zbierania danych pozwala więc na porównywanie wyników uzyskanych w poszczególnych latach badań.

19

2.3. Charakterystyka próby jako całości

Dla celów analitycznych wszyscy badani turyści zostali podzieleni na trzy grupy: turystów z Polski (krajowcy), turystów zagranicznych (obcokrajowcy) i turystów z polskimi korzeniami (Polonia). Pierwsza grupa jest oczywiście najliczniejsza, a jej udział wzrastał od połowy wszystkich badanych w 2008 do 2/3 w latach 2009-2012. Udział turystów zagranicznych w porównaniu do ubiegłego roku utrzymał się na tym samym poziomie. Tym samym zatrzymał się trend spadkowy obserwowany do roku 2011. Odnotowano natomiast wzrost udziałów grupy polonijnej, która w tegorocznych badaniach stanowiła 2,5% badanej próby. W badaniach z lat 2008-2012 liczebności wszystkich trzech grup przedstawiały się następująco:

Tabela 8. Liczebność i udziały grup badanych w warszawskim ruchu turystycznym 2008 2009 2010 2011 2012

N % N % N % N % N %

Cała próba 4 002 100 4 041 100 3 089 100 3019 100 3008 100

Turyści polscy 1 996 49,9 2 568 63,5 2 067 66,9 2018 66,8 1986 65,9

Turyści zagraniczni 1 891 47,2 1 380 34,1 914 29,6 955 31,6 944 31,6

Turyści polonijni 115 2,9 93 2,3 108 3,5 45 1,5 78 2,5

W układzie graficznym:

Wykres 8. Proporcje grup turystów w warszawie w latach 2008 - 2012

2,9 2,3 3,5 1,5 2,5

47,234,1 29,6 31,6 31,6

49,963,5 66,9 66,8 65,9

0

50

100

2008 2009 2010 2011 2012

Turyści polonijni Turyści zagraniczni Turyści polscy

n = 4002 n = 4041 n = 3089 n = 3008n = 3019

Na podstawie zidentyfikowanych w badaniach cech socjodemograficznych, takich jak płeć, wiek, wykształcenie, zawód, status materialny prezentowany jest poniżej obraz całej grupy badanej oraz poszczególnych jej części.

20

2.4. Turyści polscy, zagraniczni i polonijni w podziale regionalnym i geograficznym W porównaniu do ubiegłego roku nastąpił spadek o 4 punkty procentowe odsetka turystów krajowych mieszkających na stałe w województwie mazowieckim. Regionami z których pochodzi stosunkowo najwięcej turystów, są (poza Mazowszem) województwa: Śląskie, Małopolskie, Pomorskie oraz Dolnośląskie. Połowa turystów krajowych (52,8%) pochodzi z tych 5 województw. Udziały pozostałych województw podlegały mniejszym zmianom, lecz warto zwrócić uwagę na wzrost odsetka turystów z województwa Podlaskiego oraz na spadek – z województwa Łódzkiego. Tabela 9. Miejsce stałego zamieszkania turystów polskich w podziale na regiony.

Udział w %

Region pochodzenia 2008 2009 2010 2011 2012

Mazowieckie 15,7 15,6 12,75 17,74 13,84

Śląskie 9,5 9,5 9,79 9,59 11,88

Małopolskie 8,6 8,3 8,66 9,24 11,29

Pomorskie 8,5 8,3 8,04 8,34 8,15

Dolnośląskie 5,4 6,3 7,27 6,47 7,62

Wielkopolskie 6,7 6,4 7,45 8,54 7,20

Łódzkie 7,1 8 8,64 8,32 6,42

Lubelskie 7 7,7 6,92 5,44 5,45

Zachodniopomorskie 4 4,1 5,33 5,68 5,34

Kujawsko-Pomorskie 7,5 4,7 5,73 4,74 4,66

Podkarpackie 3,1 3,5 4,94 4,21 4,42

Podlaskie 4,2 4,6 2,98 2,16 4,21

Warmińsko-Mazurskie 4,5 4,7 4,47 2,93 3,61

Lubuskie 2,4 2,6 1,67 1,48 2,32

Opolskie 1,9 1,8 2,28 1,43 1,65

Świętokrzyskie 2,5 3,3 2,68 2,79 1,59

Brak danych 1,4 0,6 0,39 0,88 0,34

Razem: 100 100 100 100 100

N 1 996 2 568 2 067 2018 1986

21

Mapa 9. Miejsce stałego zamieszkania turystów polskich w 2012 r. w podziale na regiony.

Udział turystów z krajów UE systematycznie spada. Obecnie mniej niż 60% turystów zagranicznych pochodzi z krajów Unii. Na taki stan rzeczy wpłynął przede wszystkim spadek liczby turystów z Niemiec i Włoch (por. tabela 11). W porównaniu do ubiegłego roku wzrosła liczba turystów z USA i Kanady oraz krajów dalekiej Azji. Odsetek turystów z pozostałych krajów Europy, Krajów Ameryki Łacińskiej oraz Krajów Bliskiego Wschodu w porównaniu z ubiegłym roku pozostał na tym samym poziomie. Udział turystów z pozostałych kontynentów niezmiennie wynosi około 5%. W 2011 roku prawie wszyscy turyści z tej grupy (38 z 42) pochodzili z Australii.

Wykres 10. Regionalne zróżnicowanie turystów zagranicznych w Warszawie 2009-2012

5 5 4 6

6 6 47

1 22

14 2 66

11 1113

166 9

8

8

67 64 6357

0

50

100

2009 2010 2011 2012

Kraje UE

Pozostałe kraje Europy

USA/Kanada

Kraje Am. Łacińskiej

Kraje Bliskiego Wschodu

Daleki Wschód

Pozostałe kraje

n = 944n = 955n = 914n = 1380

22

Wysoko w rankingu odwiedzin notowane są państwa tak odległe, jak USA, Australia czy Kanada, a także Japonia. Udział tych czterech krajów w zagranicznym ruchu turystycznym w Warszawie stale się zwiększa i wynosi łącznie 23.3% w 2012 roku wobec 19,4% w 2011 roku 16,3% w 2008, 16,5% w 2009 i 18,6% w 2010. Udział pozostałych odległych krajów nie jest już tak znaczący, a Chiny i Korea Płd. notują w ostatnim czasie spadki.

Generalnie Warszawa jest odwiedzana przez przybyszów z prawie wszystkich krajów świata, choć oczywiście są to często przypadki sporadyczne. Liczebnie dominują turyści z niektórych krajów UE, USA, Australii, Japonii i Kanady. Odrębny przypadek stanowią turyści z Izraela, których obecność w Warszawie jest zwykle związana z obchodzonymi rocznicami i tradycjami. Stąd biorą się wahania w liczebności turystów z tego kraju. Poniżej zaprezentowana jest narodowa reprezentacja turystów zagranicznych w 2012. Warto odnotować, że w 2012 wyraźnie spadł udział Niemców i Włochów, nieco mniej i Hiszpanów w grupie turystów zagranicznych. Wzrósł natomiast udział Duńczyków, Chińczyków, Brytyjczyków, Amerykanów, Meksykanów oraz Brazylijczyków.

Tabela 11. Turyści zagraniczni według krajów pochodzenia (z wyłączeniem grupy polonijnej)

2008 2009 2010 2011 2012

Kraj N % N % N % N % N %

USA 171 9 118 8,6 88 9,3 73 8 108 11,4

Francja 181 9,6 109 7,9 101 10,6 95 10,4 93 9,8

Anglia 186 9,8 137 9,9 73 7,7 80 8,7 91 9,6

Niemcy 241 12,7 187 13,6 113 11,9 133 14,6 89 9,4

Hiszpania 205 10,8 141 10,2 103 10,8 65 7,2 58 6,1

Australia 62 3,3 45 3,3 38 4 38 4,1 50 5,3

Kanada 30 1,6 31 2,2 36 3,8 30 3,3 44 4,7

Włochy 112 5,9 75 5,4 45 4,7 57 6,3 30 3,2

Norwegia 36 1,9 11 0,8 19 2 14 1,5 24 2,5

Szwecja 60 3,2 41 3 28 2,9 27 3 23 2,4

Holandia 50 2,6 31 2,2 20 2,1 22 2,4 23 2,4

Rosja 26 1,4 23 1,7 12 1,3 16 1,8 20 2,1

Brazylia 13 0,7 22 1,6 18 1,9 7 0,8 19 2

Japonia 46 2,4 33 2,4 22 2,3 29 3,2 18 1,9

Belgia 46 2,4 24 1,7 22 2,3 15 1,7 18 1,9

Finlandia 31 1,6 19 1,4 10 1,1 15 1,7 18 1,9

Chiny 24 1,3 15 1,1 4 0,4 12 1,3 18 1,9

Dania 20 1,1 19 1,4 2 0,2 10 1,1 18 1,9

Meksyk 21 1,1 10 0,7 17 1,8 6 0,7 17 1,8

Portugalia 15 0,8 28 2 13 1,4 18 2 17 1,8

Węgry 15 0,8 13 1 5 0,5 5 0,6 15 1,6

Szwajcaria 19 1 17 1,3 28 2,9 19 2,1 14 1,5

Irlandia 11 0,6 26 1,9 9 0,9 7 0,8 10 1,1

Kolumbia . . . . 7 0,7 1 0,2 9 1

Singapur 5 0,3 1 0,1 2 0,2 2 0,2 9 1

Austria 19 1 21 1,5 8 0,8 6 0,7 8 0,8

Ukraina 60 3,2 16 1,2 6 0,6 13 1,4 8 0,8

Białoruś 12 0,6 8 0,6 6 0,6 5 0,6 8 0,8

Czechy 10 0,5 6 0,5 7 0,7 5 0,5 7 0,7

Indie 7 0,4 7 0,5 5 0,5 3 0,3 6 0,6

Malezja . . . . . . . . 6 0,6

Izrael . . . . 7 0,7 . . 5 0,5

Tajwan . . . . 4 0,4 1 0,2 5 0,5

Słowacja 2 0,1 5 0,4 2 0,2 6 0,7 5 0,5

Ekwador . . . . . . . . 5 0,5

Litwa 6 0,3 10 0,7 10 1 8 0,9 4 0,4

Łotwa . . . . 7 0,7 1 0,2 3 0,3

23

Nowa Zelandia . . . . . . . . 3 0,3

Słowenia 2 0,1 11 0,8 3 0,3 3 0,3 2 0,2

Estonia . . . . 3 0,3 . . 2 0,2

Grecja 11 0,6 9 0,6 2 0,2 3 0,3 2 0,2

Cypr . . . . . . . . 2 0,2

Korea Płd. . . . . . . . . 2 0,2

RPA . . . . . . . . 2 0,2

Islandia . . . . . . . . 2 0,2

Do próby w 2012 trafiło też po jednym przedstawicielu Bułgarii, Rumunii, Luksemburga, Serbii i Czarnogóry, Gruzji, Argentyny, Wenezueli, Chile, Urugwaju, Turcji, Indonezji, Tunezji Mauritiusa i Boliwii.

Trzy kraje: Niemcy, Francja i Hiszpania reprezentowały w Warszawie prawie ¼ całego zagranicznego ruchu turystycznego odnotowanego w 2012. Łącznie z czterema innymi krajami, W. Brytanią, USA, i Włochami stanowią one połowę zagranicznego ruchu turystycznego w Warszawie. Dalszych 9 krajów zapewnia kolejną ¼ ruchu turystycznego w Warszawie. Innymi słowy, ¾ ruchu turystycznego w Warszawie przypada na 15 krajów: 10 europejskich i 5 znajdujących się poza Europą.

Wykres 11. Turyści zagraniczni w warszawie w 2012 wg krajów

11

10

10

9

65

49

USA Francja Anglia \Wlk.Brytania

Niemcy Hiszpania Australia

pozostałe

Wyróżniona w badaniach grupa polonijna liczyła 78 osób. Jej przedstawiciele pochodzą z różnych krajów. Poniżej prezentujemy ich zestawienie dla roku 2012. Podane odsetki różnią się czasem nieznacznie przy identycznych liczebnościach, co wynika z ważenia danych.

24

Wykres 11b. Polacy mieszkający za granicą w 2012 według kraju zamieszkania. Częstości

1,1

1,6

1,6

1,6

1,6

2,2

2,2

3,2

3,8

4,3

4,8

4,8

4,8

5,4

5,9

7,0

12,9

15,6

15,6

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0

Holandia

Irlandia

Austria

Łotwa

Australia

Dania

Słowacja

Norwegia

Czechy

Ukraina

Hiszpania

Francja

Szwecja

Belgia

Włochy

Kanada

Niemcy

Wlk.Brytania

USA

Głównymi krajami zamieszkania Polonii są USA i Wielka Brytania, skąd przybywa 1/3 tej grupy turystów. W 2012 roku istotne udziały miały także Niemcy, Kanada, Włochy oraz Belgia Pozostałe kraje reprezentowane są przez pojedyncze osoby.

2.4.1. Profil „warszawskiego” turysty

W tabeli poniżej zamieszczone są zróżnicowane cechy socjodemograficzne, które pozwalają na zarysowanie obrazu turysty odwiedzającego Warszawę. Dane tabeli obrazują cechy wszystkich trzech grup, które w kolejnych punktach analizy zostaną wydzielone. Tabela 13. Zróżnicowanie badanych według cech socjodemograficznych

2008 2009 2010 2011 2012

Cecha N % N % N % N % N %

Ogółem 4 002 100 4 041 100 3 089 100 3019 100 3008 100

Płeć

Mężczyzna 1 858 46,4 1 944 48,1 1 278 41,4 1186 39,3 1303 43,3

Kobieta 2 144 53,6 2 097 51,9 1 811 58,6 1833 60,7 1705 56,7

Wiek

15-19 398 9,9 293 7,2 490 15,9 619 20,5 561 18,6

20-24 794 19,8 842 20,8 776 25,1 718 23,8 659 21,9

25-29 642 16 826 20,4 554 17,9 522 17,3 562 18,7

30-39 755 18,9 933 23,1 537 17,4 543 18,0 603 20,1

40-49 586 14,6 493 12,2 321 10,4 278 9,2 270 9,0

50-59 452 11,3 342 8,5 193 6,3 116 3,83 190 6,3

>59 lat 272 6,8 192 4,8 124 4 91 3,0 91 3,0

brak danych 103 2,6 120 3 94 3 133 4,4 72 2,4

19

Miejsce zamieszkania

wieś 360 9 348 8,6 340 11,0 440 14,6 395 13,2

miasto pon. 20 tys. 399 10 366 9,1 349 11,3 280 9,3 308 10,3

20-50 tys. 516 12,9 548 13,6 411 13,3 365 12,1 387 13,0

50-100 tys. 419 10,5 523 12,9 368 11,9 326 10,8 292 9,8

100-200 tys. 389 9,7 393 9,7 333 10,8 271 9,0 303 10,2

200-500 tys. 574 14,3 646 16 428 13,9 422 14,0 513 17,2

pow. 500 tys. 1 256 31,4 1 158 28,7 829 26,8 848 28,1 782 26,3

brak danych 89 2,2 59 1,5 31 1 66 2,2 395 1,0

Wykształcenie

podstawowe; gimnazjalne

357 8,9 214 5,3 302 9,8 489 16,2 355 12,1

zawodowe 563 14,1 186 4,6 52 1,7 330 10,9 318 10,9

średnie 1 401 35 1 564 38,7 1 034 33,5 1058 35 981 33,5

wyższe 1 289 32,2 2 008 49,7 1 535 49,7 977 32,4 1148 39,1

brak danych 392 9,8 69 1,7 166 5,4 163 5,4 129 4,4

Zawód

wyższa kadra kierownicza

251 6,3 314 7,8 141 4,6 121 4,0 159 5,3

pozostała kadra kierownicza

338 8,4 356 8,8 202 6,5 142 4,7 192 6,4

specjaliści 916 22,9 822 20,3 640 20,7 537 17,8 604 20,1

pracownicy admin.-biurowi

343 8,6 443 11 279 9 299 9,9 285 9,5

pracownicy sektora usług

189 4,7 313 7,7 116 3,7 145 4,8 145 4,8

robotnicy wykwalifikowani

114 2,8 131 3,2 58 1,9 63 2,1 69 2,3

rolnicy 23 0,6 60 1,5 11 0,3 30 1,0 22 0,7

emeryci, renciści 208 5,2 125 3,1 103 3,3 69 2,3 67 2,2

gospodynie domowe

74 1,8 60 1,5 27 0,9 33 1,1 31 1,0

uczniowie, studenci 1 026 25,6 943 23,3 1 148 37,2 1211 40,1 1064 35,4

bezrobotni 98 2,4 105 2,6 84 2,7 82 2,7 96 3,2

inni i brak danych 422 10,5 369 9,1 280 9 287 9,5 275 9,2

Liczba osób w gosp. dom.

1 osoba 559 14 646 16 387 12,5 326 10,8 346 11,5

2 971 24,3 906 22,4 628 20,3 616 20,4 693 23,0

3 762 19 796 19,7 639 20,7 673 22,3 604 20,1

4 855 21,4 896 22,2 744 24,1 746 24,7 790 26,3

5 i więcej 564 14,1 566 14 470 15,2 471 15,6 468 15,5

brak danych 291 7,3 231 5,7 221 7,1 187 6,2 108 3,6

Dzieci do 18 lat w gosp. dom.

tak 1 214 30,3 1 195 29,6 910 29,4 857 28,4 905 30,1

nie 2 788 69,7 2 846 70,4 2 179 70,6 2162 71,6 2103 69,9

Zaprezentowane dane pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków w zakresie cech, którymi odznaczają się turyści odwiedzający Warszawę. W każdym z corocznych badań kobiety górują ilościowo nad mężczyznami. Jednak w porównaniu do roku poprzedniego ilościowa przewaga kobiet nad mężczyznami zmniejszyła się z 60% w roku 2011 do 56,7% w roku obecnym. Jednak w poszczególnych grupach, o czym niżej, proporcje te kształtują się wyraźnie odmiennie.

W zakresie wieku turystów można zaobserwować spadek odsetka najmłodszych grup wiekowych, to znaczy turystów do 24 roku życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym ich udział zmniejszył się o 3,8% z 44,3% do 40,5%. Świadczy to o zahamowaniu trendu wzrostowego tej grupy turystów. Wzrósł natomiast odsetek turystów w przedziale wiekowym 25-39 lat - z 35%

20

w roku 2011 do 38.8% obecnie. Systematycznie spada natomiast udział turystów w starszym wieku. Na podstawie tej tendencji można uznać, że Warszawa powinna oczekiwać w przyszłości coraz młodszych turystów.

W związku ze zmianami w strukturze wiekowej zmieniają się także dane dotyczące pozycji zawodowej i wykształcenia. Wraz ze spadkiem udziałów dwóch najmłodszych grup turystów, zmniejszył się także udział uczniów i studentów - z 40% w roku 2011, do 35% w roku obecnym. Jednocześnie osoby uczące się nadal przeważają nad grupami zawodowymi. Istotną grupą zawodową odwiedzającą Warszawę są specjaliści różnych dziedzin. Ich udział wzrósł do poziomu obserwowanego przed spadkiem w poprzedniej fali (do 20%). Stabilny jest natomiast udział trzeciej z kolei grupy zawodowej, tzn. pracowników administracyjno-biurowych. W obecnym badaniu zaobserwowano jednocześnie wzrost udziałów przedstawicieli kadry kierowniczej różnych szczebli w ruchu turystycznym w Warszawie. W 2011 roku kierownicy różnych szczebli reprezentowali 8,7% wszystkich turystów, natomiast w roku obecnym ich udział wzrósł do 11,7%.

W odniesieniu do wykształcenia badanych należy sformułować dwie uwagi. Zasady edukacyjne przyjęte za granicą nie pod wszystkimi względami są porównywalne z polskim systemem. Po wtóre, ze względu na bardzo wysoką reprezentację kategorii uczeń/student poziom wykształcenia okazuje się płynny, ponieważ badani znajdują się w trakcie kształcenia. Tym można tłumaczyć wyraźny wzrost udziałów osób w wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym. Wzrost odsetka turystów w wieku 15-24 lat w 2011 roku był równoznaczny ze wzrostem udziału osób ze średnim i podstawowym wykształceniem. W roku 2012 na powrót podniósł się odsetek turystów starszych, a co za tym idzie – odsetek osób z wykształceniem wyższym. Wśród warszawskich turystów przeważają osoby dobrze wykształcone – blisko 40% turystów legitymuje się wykształceniem wyższym.

Odwiedzający Warszawę wchodzą w skład rodzinnych gospodarstw domowych o zróżnicowanej wielkości. Żaden typ gospodarstw domowych sklasyfikowanych ze względu na liczbę przynależnych osób nie okazał się dominujący. Odsetki są zrównoważone i względnie stabilne w czasie. W 70% gospodarstw domowych turystów nie mieszkają dzieci w wieku do lat 18. Wskaźnik ten nie uległ zmianom w pięcioletnim okresie realizacji badań.

Stałe miejsce zamieszkania turystów podlega niewielkim zmianom w czasie. Największą grupę turystów stanowią niezmiennie osoby mieszkające w wielkich aglomeracjach. W obecnym roku udział tej grupy spadł w porównaniu z poprzednia falą. Jednocześnie możemy zaobserwować spadek odsetka turystów mieszkających na wsiach, co stanowi odwrócenie tendencji obserwowanej w poprzednich falach. Natomiast wzrósł udział ludzi mieszkających w miastach o ludności 200-500 tys.

Poszczególne wydzielone zbiorowości turystów (krajowi, zagraniczni, polonijni) różnią się pod względem niektórych cech socjodemograficznych. W poniższych analizach różnice te zostają uwypuklone.

2.4.2. Profil turysty krajowego

Przybywający do Warszawy turyści z obszaru Polski charakteryzują się przewagą kobiet nad mężczyznami, wyraźniejszą niż w próbie ogółem oraz w zbiorowości turystów zagranicznych, w której proporcje płci są zrównoważone. Udział kobiet spadł w porównaniu z ubiegłym rokiem (z 65% w ubiegłym roku do 60,4% obecnie). Jednak na podstawie pięciu lat badań można uznać, że w grupie krajowców wyraźna dominacja kobiet nad mężczyznami w ruchu turystycznym w Warszawie jest cechą trwałą.

21

Tabela 14. Turyści polscy w Warszawie według cech socjodemograficznych 2008 2009 2010 2011 2012


Ogółem 1 996 100 2 568 100 2 067 100 2018 100 1986 100

Płeć

Mężczyzna 785 39,3 1 092 42,5 767 37,1 793 35,0 785 39,6

Kobieta 1211 60,7 1 476 57,5 1 300 62,9 1225 65,0 1197 60,4

Wiek

15-19 310 15,5 244 9,5 403 19,5 542 26,8 459 23,2

20-24 468 23,4 609 23,7 554 26,8 473 23,4 455 23,0

25-29 316 15,8 522 20,3 368 17,8 287 14,2 341 17,2

30-39 380 19 558 21,7 339 16,4 347 17,2 385 19,4

40-49 259 13 296 11,5 206 10 208 10,3 159 8,0

50-59 157 7,9 191 7,4 98 4,7 54 2,7 102 5,1

>59 lat 67 3,4 80 3,1 45 2,2 28 1,4 40 2,0

brak danych 39 2 68 2,7 54 2,6 79 3,9 42 2,1


wieś 208 10,4 235 9,2 262 12,7 375 18,6 332 16,8

miasto poniżej 20 tys. 242 12,1 273 10,6 259 12,5 218 10,8 221 11,2

20-50 tys. 335 16,8 443 17,3 329 15,9 299 14,8 304 15,4

50-100 tys. 268 13,4 414 16,1 300 14,5 246 12,2 223 11,3

100-200 tys. 235 11,8 275 10,7 229 11,1 170 8,4 203 10,3

200-500 tys. 339 17 465 18,1 325 15,7 297 14,7 374 18,9

pow. 500 tys. 331 16,6 426 16,6 360 17,4 381 18,9 317 16,1

brak danych 38 1,9 37 1,4 3 0,2 32 1,6 332 0,4

Wykształcenie

podstawowe; gimnazjalne

137 6,9 137 5,3 199 9,6 369 18,3 274 13,8

zawodowe 67 3,4 120 4,7 52 2,5 36 1,8 29 1,5

średnie 801 40,1 1 004 39,1 758 36,7 747 37,0 652 32,9

wyższe 915 45,8 1 265 49,2 1 028 49,7 844 41,8 999 50,4

brak danych 76 3,8 42 1,6 30 1,5 22 1,1 29 1,5

Zawód


82 4,1 168 6,6 71 3,4 69 3,4 88 4,5


131 6,6 204 8 112 5,4 81 4,0 98 5,0

specjaliści 394 19,7 462 18 402 19,5 315 15,6 360 18,2


190 9,5 320 12,5 221 10,7 240 11,9 214 10,8


110 5,5 229 8,9 84 4,1 85 4,2 106 5,3


54 2,7 83 3,2 41 2 36 1,8 42 2,1

rolnicy 16 0,8 47 1,8 9 0,4 26 1,3 16 0,8


gospodynie domowe 27 1,4 40 1,6 15 0,7 20 1,0 18 0,9

uczniowie, studenci 684 34,3 696 27,1 861 41,7 926 45,9 797 40,2

bezrobotni 33 1,7 51 2 50 2,4 40 2,0 50 2,5

inne; brak danych 186 9,3 195 7,6 146 7 141 7,0 141 7,2

22


1 osoba 220 11 353 13,8 183 8,9 163 8,1 180 9,1

2 353 17,7 476 18,5 376 18,2 328 16,2 388 19,6

3 457 22,9 563 21,9 477 23,1 531 26,3 441 22,3

4 518 26 642 25 561 27,2 585 29,0 592 29,9

5 i więcej 338 16,9 428 16,7 360 17,4 346 17,1 347 17,4

brak danych 110 5,5 106 4,1 110 5,3 65 3,2 35 1,8


tak 777 38,9 898 35 697 33,7 694 34,4 701 35,4

nie 121 61,1 1 670 65 1 370 66,3 1324 65,6 1281 64,6

Dochód gosp. dom.

do 1 000 zł . . 87 3,4 97 4,7 84 4,2 72 3,6

1 001-1 500 zł . . 154 6 128 6,2 117 5,8 113 5,7

1 501-2 000 zł . . 314 12,2 250 12,1 167 8,3 179 9,0

2 001-3 000 zł . . 537 20,9 439 21,3 371 18,4 332 16,7

3 001-5 000 zł . . 719 28 562 27,2 609 30,2 583 29,4

pow. 5 000 zł . . 593 23,1 416 20,1 497 24,7 559 28,2

brak danych . . 164 6,4 175 8,5 172 8,5 146 7,3

Warto zauważyć, że liczebności roczników młodszych są wyższe wśród krajowców. Dotyczy to zwłaszcza najmłodszych, w wieku do 20 lat. Ich udział w badaniach z 2012 przekroczył 23% wobec 18,6% w próbie ogółem. Udział najmłodszych trzech grup wiekowych (do 30) lat zbliża się do 2/3 wszystkich turystów krajowych i jest o prawie 10% wyższy, niż wśród obcokrajowców. Odsetek starszych turystów jest w grupie polskiej niższy, niż w próbie ogółem. Tendencja obniżania się wieku w tej grupie turystów wydaje się trwała.

Zbiorowość polską charakteryzuje wyższy niż ogółem odsetek uczniów i studentów potraktowanych jako grupa zawodowa. Jest to stała tendencja w badaniach dotychczasowych. Jednak trzeba zaznaczyć, że w roku 2012 udział grupy uczniów i studentów w grupie polskich turystów w Warszawie zmniejszył się z 46% w 2011 do 40,2% w 2012 roku. Z kolei udziały innych kategorii zawodowych, zwłaszcza kadry kierowniczej, specjalistów i pracowników administracyjno-biurowych są niższe w polskiej grupie turystów.

W porównaniu z rokiem ubiegłym znacznie obniżył odsetek turystów legitymujących się wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym (z 18,3% w roku ubiegłym do 13,8% obecnie). Natomiast wzrósł odsetek turystów, którzy uzyskali wykształcenie wyższe. Obecnie stanowią oni 50% turystów polskich. Jest to związane z wzrostem ludności w wieku 25-39 lat, a wspomnianym spadkiem udziału roczników najmłodszych.

Turyści krajowi mieszkają w miejscowościach o zróżnicowanej wielkości. Udziały turystów mieszkających na wsi zrównały się z odsetkiem osób mieszkających w wielkich aglomeracjach (oba odsetki wynoszą ok. 16%). Tym samym reprezentacja wsi i małych miast wśród turystów polskich jest wyższa, niż wśród pozostałych grup, a reprezentacja wielkich aglomeracji – niższa. Turyści krajowi mieszkają generalnie w bardziej licznych gospodarstwach domowych. Jednoosobowe gospodarstwo domowe prowadziło tylko ok. 9% turystów polskich, w porównaniu do ok. 16,7% w grupie obcokrajowców. Także odsetek dwuosobowych gospodarstw domowych jest wśród turystów polskich wyraźnie niższy, niż w zagranicznych. Pozostałe kategorie gospodarstw domowych są wśród krajowców znacznie liczniejsze, niż wśród obcokrajowców. Podobny wniosek nasuwa się przy analizie liczby dzieci niepełnoletnich w gospodarstwie domowym (co ukazuje poniższy wykres), która jest zdecydowanie wyższa w grupie turystów krajowych. Jednak w obecnym roku zarówno turyści krajowi, jak i zagraniczni nieco częściej niż w roku ubiegłym deklarowali, że w gospodarstwie domowym mieszka osoba niepełnoletnia.

23

Wykres 15. dzieci niepełnoletnie w gospodarstwie domowym turystów krajowych, zagranicznych i Polonijnych w roku 2012

35

1926

65

8174

0,0

100,0

Turyści krajowi Turyści zagraniczni Turyści Polonijni

tak nie

n = 1986 n = 944 n = 78

Warto zauważyć nieznaczny wzrost deklarowanych dochodów wśród turystów krajowych, czego nie obserwujemy wśród turystów mieszkających poza granicami Polski. Z jednej strony może być to efektem zróżnicowanej percepcji kryzysu ekonomicznego, który był oceniany jako bardziej dotkliwy w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych, niż w Polsce. Warto jednak także pamiętać, że w badaniu pytano o dochód całego gospodarstwa domowego, a zaobserwowano także wzrost liczebności polskich gospodarstw domowych. Deklarowany wzrost dochodów może być efektem tej właśnie zmiany, nie zaś wskaźnikiem poprawy sytuacji ekonomicznej.

2.4.3. Profil turysty zagranicznego

W strukturze poszczególnych grup według płci można zaobserwować wyraźne różnice w porównaniach między turystami polskimi i zagranicznymi. W ubiegłych latach były one jeszcze wyraźniejsze. Rozkład płci dla turystów zagranicznych jest zrównoważony. Zróżnicowanie płci w grupie polonijnej jest analogiczne, jak w grupie polskiej. Rezultat ten jest podobny do zeszłorocznego, lecz zdecydowanie odmienny od struktury tej grupy sprzed dwóch i trzech lat, o czym poniżej.

Wykres 16. Struktura płci wśród turystów krajowych, zagranicznych oraz turystów polonijnych w 2012 roku.

4051

43

6049

57

0

100

Turyści krajowi Turyści zagraniczni Turyści Polonijni

Mężczyzna Kobieta

n = 1986 n = 944 n = 78

Także struktura wiekowa grupy krajowej, zagranicznej i polonijnej jest zróżnicowana. Zestawienie pokazuje znaczną reprezentację najmłodszej grupy wiekowej wśród turystów polskich, czego nie da się zaobserwować w grupie obcokrajowców i grupie polonijnej. Turyści

24

zagraniczni i polonijni częściej niż Polacy należą natomiast do grup pomiędzy 25 a 39 rokiem życia. Natomiast starsze generacje są w większym stopniu reprezentowane w grupie zagranicznej, niż polskiej.

Wykres 17. Struktura wieku poszczególnych grup turystów w 2012

2 2 3 4

19 23

1013

2223

2014

1917

21 27

2019

22 12

98

1114

6 58

15

3 2 5

Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

>59 lat

50-59 lat

40-49 lat

30-39 lat

25-29 lat

20-24 lat

15-19 lat

b. d.

n = 3008 n = 1986 n = 78 n = 944 Warto wskazać, że na przestrzeni ostatnich lat systematycznie wzrasta odsetek turystów zagranicznych, którzy nie ukończyli 20 lat. W porównaniu z ubiegłym rokiem spadł odsetek turystów zagranicznych w wieku 20-29 lat, zwiększył się natomiast udział turystów powyżej 40 roku życia, co świadczy o zahamowaniu spadkowej tendencji udziału grup starszych. Nadal jednak struktura wiekowa turystów zagranicznych jest zróżnicowana, a osoby zza granicy są średnio starsze, niż turyści z Polski.

W strukturze zawodowej grupa obcokrajowców odznacza się wyższymi udziałami kadry kierowniczej i specjalistów. Ich udział łączny jest wyższy, niż udział studentów i uczniów. Dla odmiany w grupie polskiej kategoria uczniów i studentów wyraźnie przeważa nad trzema pierwszymi z wymienionych kategoriami łącznie. W grupie polonijnej dominują pracownicy administracyjno-biurowi, których w tej grupie badanych odsetek jest najwyższy oraz uczniowie, studenci i specjaliści. W ujęciu dynamicznym w grupie obcokrajowców w porównaniu z ubiegłym rokiem można odnotować wzrost odsetka podróżujących kierowników, specjalistów, przy spadku odsetka udających się do Warszawy studentów i uczniów.

Tabela 18. Struktura zawodowa poszczególnych grup turystów w 2012, w % Całość GRUPA

Polacy Obcokrajowcy Polonia

Wyższa kadra kierownicza 5,3 4,5 6,9 6,5

Pozostała kadra kierownicza 6,4 5,0 9,3 6,5

Specjaliści 20,1 18,2 24,5 14,5

Pracownicy administracyjno-biurowi 9,5 10,8 5,6 24,2

Pracownicy sektora usług 4,8 5,3 3,8 3,8

Robotnicy wykwalifikowani 2,3 2,1 2,6 3,8

Rolnicy 0,7 0,8 0,5 0,0

Emeryci, renciści 2,2 2,6 1,5 1,1

Gospodynie domowe 1,0 0,9 1,4 0,0

Uczniowie, studenci 35,4 40,2 26,5 20,9

Bezrobotni 3,2 2,5 4,7 2,2

25

Inne 7,7 6,2 10,4 13,4

b. d. 1,5 1,0 2,4 3,2

Liczebność próby 3 008 1 986 944 78

Jak wskazano uprzednio, wielkość gospodarstw domowych i obecność nieletnich bardzo mocno różni grupę zagraniczną od krajowej (grupa polonijna mieści się pośrodku). Ok. 45% wszystkich gospodarstw domowych w grupie zagranicznej stanowią gospodarstwa jedno lub dwuosobowe (w grupie polskiej to 28,7%, a w polonijnej 37%). Można jednak zaobserwować powolną tendencję do zwiększania się liczebności gospodarstw domowych wśród turystów zagranicznych. Również miejsce zamieszkania różni bardzo silnie obie grupy. Prawie połowa wszystkich turystów zagranicznych mieszka na stałe w wielkich aglomeracjach i ta przewaga nad mieszkańcami pozostałych ośrodków osiedlenia jest dokumentowana we wszystkich latach badań. W obecnym roku można także zaobserwować wzrost odsetka turystów zagranicznych mieszkających w dużych miastach.

Wartość porównawcza ocen sytuacji finansowej gospodarstwa domowego jest ograniczona choćby z tej racji, że obcokrajowcom i przedstawicielom Polonii stawiano inaczej sformułowane pytanie niż krajowcom. Rozkład odpowiedzi w grupie zagranicznej jest podobny do tego z ubiegłych lat, choć można zaobserwować nieznaczne pogorszenie się oceny własnej sytuacji finansowej. Tabela 19. Turyści zagraniczni według cech socjodemograficznych

2008 2009 2010 2011 2012


Ogółem 1 891

100 1380 100 914 100 955 100 944 100

Płeć

Mężczyzna 1 023

54,1 803 58,2 475 52 463 48,5 485 51,0

Kobieta 868 45,9 577 41,8 439 48 492 51,5 466 49,0

Wiek

15-19 83 4,4 46 3,3 70 7,7 72 7,5 92 9,6

20-24 314 16,6 212 15,4 201 22 234 24,6 194 20,4

25-29 309 16,3 287 20,8 171 18,8 225 23,6 201 21,1

30-39 359 19 363 26,3 181 19,8 183 19,2 209 21,9

40-49 311 16,4 184 13,3 101 11,1 68 7,1 101 10,6

50-59 270 14,3 144 10,4 78 8,6 58 6,1 77 8,1

>59 lat 186 9,8 98 7,1 76 8,3 62 6,5 52 5,4

brak danych 59 3,1 47 3,4 36 3,8 53 5,5 27 2,8


wieś 145 7,7 110 8 74 8,1 59 6,2 58 6,2

miasto pon. 20 tys. 152 8 87 6,3 80 8,8 61 6,4 84 9,0

20-50 tys. 173 9,1 96 7 76 8,3 60 6,3 81 8,7

50-100 tys. 141 7,5 104 7,5 61 6,7 76 8,0 66 7,1

100-200 tys. 147 7,8 109 7,9 91 10 102 10,7 89 9,5

200-500 tys. 223 11,8 176 12,7 89 9,7 112 11,8 126 13,5

pow. 500 tys. 863 45,6 677 49,1 418 45,8 444 46,5 429 46,0

brak danych 47 2,5 21 1,5 25 2,6 40 4,2 58 1,9

26

Wykształcenie

do 8 lat nauki 217 11,5 107 7,8 96 10,5 111 11,6 81 8,5

9-15 lat nauki 494 26,1 379 27,5 . . 276 28,9 290 30,5

16-19 lat nauki 572 30,2 445 32,2 250 27,4 297 31,1 329 34,6

20+ lat nauki 297 15,7 289 20,9 448 49 132 13,9 150 15,7

brak danych 311 16,4 160 11,6 120 13,1 139 14,6 101 10,6

Zawód


155 8,2 137 9,9 66 7,3 52 5,5 66 6,9


195 10,3 144 10,5 82 9 61 6,4 89 9,3

specjaliści 502 26,5 341 24,7 210 23 212 22,2 233 24,5


142 7,5 118 8,6 53 5,8 54 5,7 53 5,6


70 3,7 79 5,7 26 2,8 56 5,9 36 3,8


59 3,1 46 3,3 15 1,7 27 2,8 24 2,6

rolnicy 7 0,4 13 0,9 1 0,2 2 0,2 5 0,5


gospodynie domowe 46 2,4 19 1,4 12 1,3 13 1,4 13 1,4

uczniowie, studenci 322 17 226 16,4 249 27,2 273 28,6 252 26,5

bezrobotni 65 3,4 53 3,8 33 3,6 43 4,5 45 4,7

inni, brak danych 222 11,7 157 11,4 123 13,4 133 13,9 121 12,8


1 osoba 312 16,5 273 19,8 190 20,8 158 16,5 159 16,7

2 584 30,9 400 29 233 25,5 282 29,5 285 29,9

3 291 15,4 217 15,7 142 15,5 132 13,8 147 15,4

4 317 16,8 236 17,1 164 17,9 152 15,9 182 19,2

5 i więcej 217 11,5 134 9,7 96 10,5 119 12,5 107 11,2

brak danych 170 9 120 8,7 89 9,8 113 11,8 72 7,5


tak 416 22 276 20 172 18,8 155 16,2 184 19,4

nie 147 78 1 104

80 742 81,2 800 83,8 767 80,6

Dochód gosp. dom.

znacznie niższy od przeciętnych

. . 88 6,4 54 5,9 53 5,5 56 5,9

trochę niższy od przeciętnych

. . 134 9,7 93 10,2 96 10,0 98 10,3

na podobnym poziomie

. . 419 30,3 287 31,4 308 32,3 299 31,5

trochę wyższe od przeciętnych

. . 461 33,4 297 32,5 276 28,9 309 32,5

znacznie wyższe od przeciętnych

. . 179 13 96 10,4 103 10,8 124 13,0

brak danych . . 99 7,2 87 9,5 119 12,5 65 6,8

Polskie pochodzenie w rodzinie

tak 368 19,5 236 17,1 152 16,6 164 17,8 171 18,0

nie 152 80,5 1 144

82,9 762 83,4 756 82,2 780 82,0

27

Turystom zagranicznym, i tylko im, zadawano pytanie o polskie pochodzenie. W roku 2012 odsetki przyznających się do polskich korzeni, analogicznie do roku ubiegłego wrosły.

Porównania poziomu wykształcenia grupy zagranicznej i polonijnej z grupą polską są trudne do przeprowadzenia ze względu na formułowane już zastrzeżenia oraz inaczej stawiane pytanie tym grupom w odróżnieniu od krajowców. Rozkład odpowiedzi na pytanie o długość lat edukacji wyglądał następująco w 2012.

Wykres 20. Rozkład wykształcenia w grupie zagranicznej i polonijnej w 2012, w %

Trudno na tej podstawie się zorientować, ile lat nauki odpowiada danemu poziomowi i gdzie szukać kategorii „wykształcenie zawodowe”.

2.4.4. Profil turysty polonijnego

Polacy zamieszkali za granicą są, co oczywiste ze względów historycznych i ekonomicznych, grupą mocno zróżnicowaną. W dodatku jest ona reprezentowana w badaniu przez stosunkowo nieliczną grupę osób, stąd ryzyko przypadkowych wyników i wahań. Co ważne, grupa turystów polonijnych w porównaniu do roku ubiegłego jest liczniejsza, wzrosła z 45 osób w roku 2011, do 78 osób w roku 2012.

Tabela 21. Turyści polonijni w Warszawie według cech socjodemograficznych 2008 2009 2010 2011 2012


Ogółem 115 100 93 100 108 100 45 100 78 100

Płeć

Mężczyzna 50 43,5 49 52,2 35 32,7 17 36,8 32 43,0

Kobieta 65 56,5 44 47,8 73 67,3 28 63,2 42 57,0

Wiek

15-19 5 4,3 4 4,3 17 15,6 6 13,8 10 13,4

20-24 12 10,4 20 21,9 21 19,5 11 25,0 10 14,0

25-29 17 14,8 17 18,6 14 12,8 9 20,1 20 26,9

30-39 16 13,9 12 13,3 17 15,8 12 26,1 9 12,4

40-49 16 13,9 14 14,7 14 13,4 1 2,5 10 14,0

50-59 25 21,7 7 7,4 17 15,9 3 5,7 11 15,1

>59 lat 19 16,5 14 14,9 4 3,4 1 2,5 0 0,0

brak danych 5 4,3 5 5,4 4 3,6 2 4,4 3 4,3


wieś 7 6,1 3 3,5 4 3,9 5 10,6 4 5,9

miasto pon. 20 tys. 5 4,3 5 5,9 10 9,6 2 3,8 2 3,2

20-50 tys. 8 7 9 9,3 6 5,1 4 8,1 3 3,8

50-100 tys. 10 8,7 5 5,5 8 7 3 6,3 3 3,8

100-200 tys. 7 6,1 9 9,5 12 11,5 0 0 12 15,6

200-500 tys. 12 10,4 5 5,4 14 13,2 5 11,2 13 17,2

9

4

31

51

35

30

16

6

11

9

0,0 100,0

Turyści zagraniczni

Turyści Polonijni

do 8 lat nauki 9 - 15 lat nauki 16 - 19 lat nauki 20+ lat nauki Brak danych

n = 78

n = 944

28

pow. 500 tys. 62 53,9 55 59 51 47,1 19 43,1 36 47,8

brak danych 4 3,5 2 1,9 3 2,6 8 16,9 4 2,7

Wykształcenie

do 8 lat nauki 3 2,6 4 4,5 7 6,2 8 18,8 3 4,3

9-15 lat nauki 2 1,7 2 2,1 . . 17 38,8 38 50,5

16-19 lat nauki 28 24,3 26 28,1 27 25,2 15 33,7 22 30,1

20+ lat nauki 77 67 58 62,3 58 53,8 1 2,5 4 5,9

Brak danych 5 4,3 3 3 16 14,9 3 6,3 7 9,1

Zawód


14 12,2 9 9,8 4 3,8 0 0,0 5 6,5


12 10,4 7 8 8 7 0 0,0 5 6,5

specjaliści 20 17,4 18 19,8 28 25,5 8 18,7 11 14,5


11 9,6 5 5,2 6 5,1 5 10,0 18 24,2


9 7,8 5 5,5 6 5,6 4 8,7 3 3,8


1 0,9 3 2,6 2 1,9 1 1,9 3 3,8

rolnicy 0 0 0 0 0 0 2 3,8 0 0,0


gospodynie domowe 1 0,9 1 0,9 0 0 0 0,0 0 0,0

uczniowie, studenci 20 17,4 22 23,5 38 35,1 10 23,1 16 20,9

bezrobotni 0 0 1 1,5 1 1,4 0 0,0 2 2,2

inne; brak danych 14 12,2 16 17,3 11 10,7 14 31,3 12 16,6


1 osoba 27 23,5 19 20,7 14 13 4 9,9 6 8,6

2 34 29,6 29 31,6 19 17,3 8 16,9 21 28,0

3 14 12,2 16 16,8 20 18,7 9 20,7 16 21,0

4 20 17,4 18 18,9 19 17,8 7 16,3 16 21,5

5 i więcej 9 7,8 5 5,2 15 13,7 6 13,7 14 19,3

brak danych 11 9,6 6 6,8 21 19,5 10 22,5 1 1,6


tak 21 18,3 21 22,4 41 37,7 7 16,3 19 25,8

nie 94 81,7 72 77,6 67 62,3 38 83,7 55 74,2

Dochód gosp. dom.

znacznie niższy od przeciętnych

. . 4 4,5 1 0,7 0 0,0 1 1,1

trochę niższy od przeciętnych

. . 4 4,5 9 8,2 7 15,0 4 5,9

na podobnym poziomie

. . 12 12,6 24 22,1 8 16,9 11 15,1

trochę wyższe od przeciętnych

. . 10 10,4 39 36,3 9 20,0 13 17,2


. . 49 53,1 17 16,3 8 18,8 38 51,6

brak danych . . 13 13,8 18 16,4 13 29,4 7 9,1

Wiele cech tej grupy zostało omówionych przy okazji prezentacji grup pozostałych, co pozwala na skrótowe jej omówienie. W tej grupie badanych relacje płci kształtują się podobnie do grupy turystów krajowych. W 2012, tak jak w roku ubiegłym stanowią one prawie 2/3 wszystkich badanych przedstawicieli Polonii. Warto jednak zwrócić uwagę, że w 2009 reprezentacja mężczyzn była większa niż kobiet, co wskazuje na okresowe wahania w rozkładzie turystów według płci.

W strukturze wieku nastąpił znaczny spadek udziału grupy wiekowej 20-24 lat oraz grupy 30 -39 lat. W przeciwieństwie do roku 2011 nastąpił znaczny wzrost udziału turystów polonijnych

29

w wieku 40-59 lat. Najwyraźniej reprezentowanymi grupami zawodowymi są pracownicy administracyjno-biurowi, których udział w tej grupie turystów znacznie wzrósł w stosunku do ubiegłego roku oraz uczniowie i studenci których udział od 2010 roku systematycznie obniża się.

W obecnym roku wśród turystów polonijnych w porównaniu do ubiegłego roku nastąpił wzrost udziału ludności mieszkającej na stałe w wielkich aglomeracjach. Jest to grupa dominująca, której odsetek wynosi 49,2%. Odsetek ten kształtuje się obecnie na wyższym poziomie, niż udział mieszkańców wielkich aglomeracji wśród turystów zagranicznych.

Ponownie obniża się liczebność jednoosobowych gospodarstw domowych wśród turystów polonijnych. Wzrasta natomiast udział gospodarstw dwu i trzyosobowych. Jednocześnie, w obecnym roku wzrósł wyraźnie odsetek gospodarstw z nieletnimi dziećmi z 16,3% do 25,8%

2.5. Warszawa jako cel wizyty bezpośredniej

Od 2010 roku zadawane są dwa pytania mające na celu orientację, czy respondenci traktują Warszawę jako cel wizyty bezpośredniej, czy też jako miejsce odwiedzane wraz z innymi ośrodkami niejako przy okazji przejazdu (tranzytu). Można sądzić, że jeśli turysta przybywa do Warszawy bezpośrednio ze swojego miejsca zamieszkania, to Warszawa staje się dlań docelowym miejscem odwiedzin. Podobnie, jeśli turysta ma zamiar udać się bezpośrednio z Warszawy do swojego stałego miejsca zamieszkania, można domniemywać, że nie traktuje Warszawy jako miejsca przelotnej wizyty.

Wykres 22. Warszawa jako miejsce bezpośredniego przyjazdu z miejsca zamieszkania w %

2 1 1 17

1 4 6

26 24 2817 13 16

4646 51

3236 47

71 75 7282 86 84

47 53 49

6458 53

0

100

2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012

Całość Turyści krajowi Turyści zagraniczni

Turyści polonijni

Trudno powiedzieć Nie Tak

n = 3 008 n = 944n = 1 986 n = 78

30

Wykres 23. Warszawa jako miejsce bezpośredniego wyjazdu do miejsca zamieszkania w %

2 2 1 1 2 1 6 2 1 3 9

22 21 2310 8 9

4746 51

33

36

34

76 77 77

89 90 91

47 52 48

6456

66

0

100

2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012

Całość Turyści krajowi Turyści zagraniczni

Turyści polonijni

Trudno powiedzieć Nie Tak

n = 3 008 n = 78n = 944n = 1986

Deklaracje zawarte w odpowiedziach na oba pytania łącznie dostarczają interesującego materiału do analizy. Dla blisko 4/5 turystów z Polski Warszawa jest jedynym celem podróży – przybywają do niej bezpośrednio z miejsca swojego zamieszkania i wyjeżdżają prosto do domu. W ten sposób traktuje Warszawę tylko niecała 1/3 turystów zagranicznych. Co trzeci turysta zagraniczny przyjeżdża do Warszawy z innego miasta, które odwiedził turystycznie a wyjeżdżając z niej kontynuuje podróż.

Wykres 23a. Warszawa jako przystanek w dłuższej podróży

13,9 12,2 16,9 22,0

62,678,3

31,1

43,6

9,2

5,2

17,4

9,7

13,43,3

33,524,7


Warszawa przystankiem pomiędzy innymi odwiedzanymi miastami

Warszawa pierwszym przystankiem w dłuższej podróży

Warszawa jedynym celem podróży

Warszawa ostatnim przystankiem w dłuższej podróży

Podobne odsetki turystów zagranicznych traktują Warszawę jako pierwszy przystanek w dłuższej podróży, co jako ostatni. Turyści polscy oraz polonia natomiast dwukrotnie częściej decydują się odwiedzić Warszawę na końcu dłuższej podróży, niż na jej początku.

31

Wykres 24. Turyści zagraniczni przybywający bezpośrednio do Warszawy i wyjeżdżający bezpośrednio z Warszawy w 2012 roku.

258

12

14

18

23

27

30

35

44

52

58

89

91

93

108

0 100 200 300

pozostałe kraje

Szwecja

Rosja

Japonia

Holandia

Czechy, Słowacja i Węgry

Włochy

Skandynawia

Kanada

Australia i Nowa Zelandia

Hiszpania

Niemcy

Wlk.Brytania

Francja

USA

51,7

70,0

74,2

34,1

55,2

76,1

55,4

65,5

36,4

16,8

33,3

52,9

55,7

48,1

43,2

0 50 100

51,4

93,3

77,1

54,6

43,1

70,1

44,6

62,1

28,2

22,1

37,5

60,1

53,1

40,3

41,6

0 50 100

N = 944Bezpośredni

przyjazd do W-wy

Bezpośredni wyjazd z W-wy

O ile odsetki odpowiedzi twierdzących na oba pytania są zbliżone w całej grupie obcokrajowców, czy też w najliczniejszej ich podgrupie obejmującej kraje UE, to dostrzega się wyraźne różnice w danych dla poszczególnych krajów. Największe rozbieżności dostrzec można w przypadku turystów Japonii, Szwecji, Włoszech i Holandii.

Warto jednocześnie zauważyć, że odsetki turystów przybywających bezpośrednio do Warszawy, lub udających się z niej bezpośrednio do miejsca zamieszkania, są częściowo powiązane z odległością Warszawy od stałego miejsca zamieszkania. Co zrozumiałe, Warszawa rzadziej jest jedynym czy głównym celem podróży dla turystów z odległych krajów Ameryki Łacińskiej czy Dalekiego Wschodu, częściej natomiast dla turystów z krajów europejskich.

2.5.1. Miasta odwiedzane przed wizytą w Warszawie

708 wszystkich respondentów (23,5% próby jako całości) przybyło do Warszawy nie ze swego miejsca zamieszkania, lecz z miejsca uprzednio odwiedzanego, w tym:

254 respondentów krajowych (12,6% wszystkich krajowych turystów),

438 respondentów zagranicznych (45,9%),

16 turystów polonijnych (35,6%).

Tylko odsetki turystów zagranicznych i polonijnych przybywających z innego miejsca niż miejsce zamieszkania są znaczące. Zdecydowana większość turystów polskich przybywa z własnego miejsca zamieszkania.

32

Na liście miast, z których turyści przybywają do Warszawy, zdecydowanie przewodzi Kraków z udziałem 23,7%, w tym 9,0% turystów polskich, ale już 32,3% turystów zagranicznych oraz 19,0% turystów polonijnych. Poza Krakowem wysokie udziały mają jeszcze Gdańsk, Poznań, Wrocław, Toruń i Zakopane. Spore grupy turystów, przynajmniej wśród turystów zagranicznych, przybywają z Berlina, Wilna, Pragi, Budapesztu i Rygi.

Tabela 25.1. Najczęściej wskazywane miasta, z których przybywają turyści do Warszawy; dane w odsetkach wielkości próby. Całość GRUPA

Polacy Obcokrajowcy Polonia

Kraków 23,7 9,0 32,3 19,0

Berlin 8,1 0,0 13,2 0,0

Gdańsk 7,2 3,7 9,3 5,2

Poznań 4,4 3,4 5,1 0,0

Wrocław 4,4 2,6 5,1 12,1

Wilno 3,9 0,0 6,3 0,0

Praga 3,2 0,0 5,2 0,0

Budapeszt 2,6 0,0 4,2 0,0

Ryga 2,4 0,0 3,9 0,0

Toruń 2,4 3,5 1,9 0,0

Zakopane 2,3 1,9 2,6 0,0

Łódź 1,8 2,7 1,4 0,0

Moskwa 1,7 0,0 2,7 0,0

Lublin 1,6 2,8 0,9 0,0

Madryt 1,6 0,0 2,5 0,0

Wiedeń 1,5 0,0 2,4 0,0

Paryż 1,4 0,0 2,1 6,9

Białowieża 1,4 2,2 1,0 0,0

Sankt Petersburg 1,2 0,0 2,0 0,0

Katowice 1,1 2,2 0,5 0,0

Londyn 1,1 0,0 1,8 0,0

Częstochowa 1,1 0,8 0,8 13,7

Rzeszów 1,0 0,4 1,4 0,0

Tallin 1,0 0,0 1,6 0,0

Turyści polscy, którzy przybywają z innego miejsca niż miejsce zamieszkania, przybywają najczęściej z:

- Krakowa (9,0% wszystkich turystów krajowych), - Gdańska (3,7%), - Torunia (3,5%), - Poznania (3,4%).

Turyści zagraniczni najczęściej przybywają z:

- Krakowa (32,3%), - Berlina (13,2%), - Gdańska (9,3%), - Wilna (6,3%), - Pragi (5,2%), - Wrocławia (5,1%),

33

- Poznania (5,1%).

Turyści polonijni przybywają najczęściej z: - Krakowa (19,0%), - Częstochowy (13,7%), - Wrocławia (12,1%), - Paryża (6,9%), - Gdańska (po 5,2%).

Z Krakowa najczęściej przybywają Japończycy (58,2%), Francuzi (51,0%), Amerykanie (49,6%) oraz Hiszpanie (43,5%).

Berlin to miejsce, z którego do Warszawy przybywa 28,1% Japończyków, 22,5% Włochów, 21,5% Australijczyków i 18,5% Szwedów.

Z Gdańska przybywają Niemcy (23,4%), Hiszpanie (17,0%), i Brytyjczycy (16,9%). Z Wrocławia przybywają Hiszpanie (10,8%), Francuzi (10,7%), Niemcy (9,9%) i Włosi (7,9%).

Na populację turystów zagranicznych wyruszających do Warszawy z innych ośrodków i liczącą 438 respondentów składa się m. in.:

50 Hiszpanów,

47 Amerykanów,

42 Francuzów,

39 Brytyjczyków,

37 Niemców,

24 Kanadyjczyków,

22 Australijczyków,

14 Szwedów,

12 Japończyków.

2.5.2. Miasta odwiedzane po wizycie w Warszawie

620 osób z całej populacji badanych turystów (20,5%) udawało się do innych miejsc z wizytą turystyczną, a wśród nich:

161 respondentów krajowych (8,0% wszystkich krajowych turystów),

443 respondentów zagranicznych (46,4%),

16 turystów polonijnych (35,6%).

Znowu znaczące są tylko odsetki turystów zagranicznych i polonijnych udających się do innego miejsca, niż miejsce zamieszkania. Zdecydowana większość turystów polskich udaje się do własnego miejsca zamieszkania. Oznacza to, że dla turystów polskich wizytujących Warszawę jest ona na ogół jedynym miejscem odwiedzin.

Na liście miast odwiedzanych po wyjeździe z Warszawy znowu zdecydowanie przewodzi Kraków z udziałem 34,5%, w tym 12,3% turystów polskich oraz aż 42,2% turystów zagranicznych i 45,5% turystów polonijnych. Poza Krakowem często celem wyjeżdżających jest jeszcze Gdańsk, Wrocław, Toruń i Poznań. W gruncie rzeczy są to te same miasta, które badani wskazują jako te, z których przybyli.

34

Wśród miast zagranicznych także dominują te wskazywane jako miejsca, z których turyści przybywają do Warszawy. Są to przede wszystkim: Praga, Berlin i Budapeszt.

Tabela 25.2. Najczęściej wskazywane miasta, do których udają się turyści z Warszawy; dane w odsetkach wielkości próby.

Całość GRUPA

Polacy Obcokrajowcy

Polonia

Kraków 34,5 12,3 42,2 45,5

Gdańsk 9,0 5,5 10,4 5,3

Praga 6,1 1,4 7,9 5,3

Wrocław 5,3 2,8 5,7 21,0

Berlin 4,3 0,0 6,1 0,0

Toruń 3,7 6,0 3,0 0,0

Budapeszt 3,4 0,0 4,7 0,0

Poznań 3,1 2,3 3,5 0,0

Lublin 2,7 5,8 1,7 0,0

Łódź 2,6 4,1 2,2 0,0

Zakopane 2,2 4,2 1,4 5,3

Paryż 2,2 1,4 2,6 0,0

Wilno 1,9 0,5 2,4 0,0

Rzym 1,7 0,0 2,2 5,3

Lwów 1,4 0,0 2,0 0,0

Wiedeń 1,2 0,0 1,7 0,0

Amsterdam 1,1 1,4 1,0 0,0

Szczecin 1,0 2,3 0,6 0,0

Turyści polscy jako kolejne miejsca pobytu wskazują głównie miasta polskie:

- Kraków (12,3%), - Toruń (6,0%), - Lublin (5,8%), - Gdańsk (5,5%).

Najwięcej turystów zagranicznych udaje się po zwiedzeniu Warszawy do Krakowa (42,2%). Stosunkowo wysokie odsetki wskazań uzyskują jeszcze jedynie Gdańsk (10,4%), Praga (7,9%) i Berlin (6,1%). Natomiast wśród turystów polonijnych dominują dwa ośrodki: Kraków i Wrocław. Wśród poszczególnych grup narodowych turystów zagranicznych także dominuje Kraków i w nieco mniejszym stopniu, Gdańsk. Wśród Hiszpanów stosunkowo popularny jest także Wrocław, natomiast wśród Amerykanów – Lwów. Australijczycy i Kanadyjczycy relatywnie często udają się także do Pragi, a Włosi do Budapesztu.

Powyższe dane służyć mają ocenie powiązań Warszawy jako ośrodka turystycznego z innymi ośrodkami polskimi i zagranicznymi. Częstość przyjazdu do Warszawy i częstość wyjazdów z Warszawy do poszczególnych ośrodków wskazuje na obecność „powiązań turystycznych”. Przytoczone dane pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków:

zarówno w przyjazdach i wyjazdach mamy do czynienia ze zdecydowaną dominacją Krakowa. Tak jak w ubiegłym roku istotną rolę odgrywa także Berlin, choć stracił on nieco na znaczeniu w porównaniu z Gdańskiem, który jest obecnie drugim najważniejszym powiązaniem turystycznym.

poza tymi trzema ośrodkami liczyć się mogą jeszcze Poznań i Wrocław, a wśród ośrodków zagranicznych Praga i Budapeszt.

waga powiązań jest podobna w obu kierunkach ruchu turystycznego (przyjazdy/wyjazdy).

35

Poza ustaleniami ogólnymi (w odniesieniu do całej populacji badanej), wskazuje się na odrębne potraktowanie badanych grup:

tak jak w ubiegłym roku, grupa krajowa w zdecydowanej mierze traktuje Warszawę jako autonomiczny ośrodek wart odwiedzenia. W grupie tej dominują zdecydowanie „turyści bezpośredni”, tzn. Warszawa jest dla nich jedynym celem wizyty.

odmiennie rzecz się przedstawia w grupie obcokrajowców; prawie połowa odwiedza Warszawę przy okazji i w połączeniu z wizytami w innych ośrodkach; niezależnie od różnic narodowych najczęściej wskazywane są Kraków oraz Gdańsk. W porównaniu z ubiegłym rokiem turyści zagraniczni nieco częściej wskazują na miasta polskie, niż zagraniczne jako na miasta odwiedzane podczas obecnej podróży.

2.6. Czas pobytu turystów w Warszawie

Czas pobytu badanych turystów w Warszawie w roku 2012 uległ skróceniu wśród wszystkich grup badanych. Tendencja ta uwidacznia się głównie w zmniejszeniu się udziałów pobytów średniej długości – między 4 a 7 dni. Najdłuższe pobyty notują turyści polonijni, a najkrótsze krajowi. Jednocześnie trzeba podkreślić, że czas pobytu turystów polonijnych Warszawie w porównaniu do poprzedniego roku uległ skróceniu. Coraz więcej turystów z tej grupy decyduje się pozostać w Warszawie jeden dzień. W porównaniu z ubiegłym rokiem odsetek wzrósł z 12% do 18%. Znacznie zmalała natomiast liczba osób planujących dłuższy pobyt. Odsetek turystów polonijnych planujących zostać w Warszawie 15-30 dni spadł z 13,1% w 2011 do 3,8% w roku 2012.

30% turystów krajowych przybywa do Warszawy najwyżej na jeden dzień, a około 55% z nich najwyżej na 2 dni. Odpowiednie odsetki (do 2 dni) dla obcokrajowców i Polonii wynoszą odpowiednio 35,4% i 39,8%.

Udziały pobytów najkrótszych (do 2 dni) znacznie się zwiększyły w porównaniu z ubiegłym rokiem w grupie turystów krajowych oraz zagranicznych. Tendencja ta nie jest zauważalna w grupie turystów polonijnych, których udział wyjazdów do 2 dni uległ zmniejszeniu, co jest konsekwencją zmniejszenia się wyjazdów trwających 2 dni. Poniżej szczegółowe dane dotyczące długości pobytu w Warszawie.

36

Tabela 26. Czas pobytu turystów w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby


Czas pobytu 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

0,5 dnia 3 3,2 4,1 3,7 3,2 3 4,4 5,2 4,9 4,0 2 1,3 1,6 1,2 1,7 3 . 3,1 1,9 .

1 dzień 16 17,9 19,1 19,3 19,5 28 25,6 25,9 27,2 26,5 4 3,8 5,4 3,1 4,8 4 8,4 5,5 11,9 18,3

2 dni . 28,9 30,3 24,9 31,1 . 28 28,5 22,4 32,5 . 31,3 33,9 29,9 28,9 . 17,3 34,2 29,9 21,5

3 dni 15 19,4 14 16,3 17,1 11 19,1 12,9 14,9 15,2 20 20,5 17,5 19,8 20,6 8 8,4 7,5 3,8 22,0

4-5 dni 14 18,2 14,3 18,2 16,4 9 16,4 12,6 16,7 12,0 20 20,8 17,9 21,7 25,8 21 16,5 16,4 15,7 10,8

6-7 dni 6 9,5 6,4 7,2 5,2 4 9,6 5,7 7,0 4,2 8 9,1 8,2 7,9 7,3 8 12,3 4,5 1,9 5,9

8-14 dni 4 6,2 4,4 3,4 2,8 2 5,7 3,1 2,0 1,7 5 6 6,2 5,9 4,6 13 17 13,9 15,0 8,1

15-30 dni 1 2,6 2,3 1,8 1,3 1 2,4 1,7 0,4 1,1 2 2,2 3,2 4,4 1,7 3 11,5 7,4 13,1 3,8

> 30 dni 2 2,6 2,8 2,7 2,4 2 2 2,1 1,8 1,6 2 3,2 4,2 4,5 3,5 8 6,7 3,8 4,4 8,6

trudno powiedzieć

6 4,6 2,2 2,5 1,2 5 4,1 2,3 2,9 1,2 6 5,1 1,9 1,7 1,1 12 8,8 3,8 2,5 1,1

Wykres 26. Średni czas pobytu turystów w Warszawie.

5,29 5,85

7,95

5,18

4,24 4,84 5,45 4,09

6,86 7,8

11,9

6,87

11,88 8,64

34,63

12,42

0

5

10

15

20

25

30

35

2009 2010 2011 2012 Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

37

Przyjmujemy, że osoba przebywająca w danym miejscu tylko jeden dzień nie korzysta z noclegu. Ta kategoria osób przybywających do Warszawy – jednodniowi odwiedzający - stanowiła (w %):

2008 2009 2010 2011 2012

w całej populacji badanej 19,0 21,1 23,2 23,0 22,7 grupa krajowa 31,0 30,0 31,1 32,0 30,5 grupa zagraniczna 6,0 5,1 7,0 4,3 6,5 grupa polonijna 7,0 8,4 8,6 13,8 18,3

Z danych tych wynika, że na poziomie ogólnym kategoria odwiedzających i nie korzystających z noclegu nie zmieniła się w porównaniu do ubiegłego roku. Odnotowano natomiast wyraźny wzrost odsetka jednodniowych odwiedzających polonijnych oraz spadek udziału Polonii pozostającej w Warszawie na dłużej. Nadal jedynie wśród grupy odwiedzających krajowych udział osób nie korzystających z noclegu jest znaczący.

Po odjęciu kategorii jednodniowych odwiedzających i uwzględnieniu wyłącznie turystów przebywających w Warszawie 2 dni i dłużej, otrzymamy następujące podsumowanie dla roku 2012.

Wykres 27. Pobyty turystów w Warszawie przekraczające jeden dzień w 2012 roku ,w %

1 1 1 13 2 4

112 2 2

5

4 2 5

10

7 68

721

17

28

13

22

22

2227

4047

3126

0

100


2 dni

3 dni

4-5 dni

6-7 dni

8-14 dni

15-30 dni

ponad 30 dni

Brak danych

n = 2317 n = 1368 n = 886 n = 63

I właściwie tylko badanych z powyższej tabeli dotyczyć będzie następna kwestia, tzn. noclegu i zakwaterowania.

38

2.7. Zakwaterowanie

Warszawa jest miejscem zakwaterowania dla większości turystów, tzn. ponad 90% tych, którzy korzystają z noclegu. Podobne odsetki uzyskano w latach ubiegłych. Poza Warszawą nocuje 8% turystów. Podobnie też było w latach poprzednich. Turyści krajowi i polonijni nieco częściej decydują się na zakwaterowanie poza Warszawą, a stosunkowo najrzadziej czynią tak turyści zagraniczni, co obrazuje poniższa tabela.

Wykres 28. Wybór miejscowości na nocleg w 2012 roku w %.

2 2 2 78 10 5

10

90 8893

84

0

100


Warszawa

Inna miejscowość

Trudno powiedzieć

n = 2 317 n = 1 368 n = 886 n = 63

Najpopularniejszą formą zakwaterowania pozostaje nocleg u rodziny/znajomych. Najczęściej wybierają go turyści polonijni (50% tej grupy), a najrzadziej obcokrajowcy. Kolejnymi pod względem popularności formami zakwaterowania są hotele i hostele, które są najczęściej wybierane przez turystów zagranicznych.

Wykres 30. Forma zakwaterowania w 2012 r. wśród wszystkich turystów korzystających z noclegu.

2,8

0,8

1,0

1,9

2,7

2,7

3,7

8,2

16,9

24,7

35,6

0 20 40 60

Inne miejsce

Camping

W motelu

Pensjonat

Dom parafialny

Schronisko

Akademik

Kwatera prywatna

Hostel

Hotel

Mieszkanie znajomych

Całość

3,1

0,9

0,8

2,5

4,2

4,1

4,5

7,4

15,1

13,9

44,1

0 20 40 60

Polacy

2,4

0,5

1,5

1,0

0,3

0,6

2,6

9,1

20,6

41,8

21,6

0 20 40 60

Obcokrajowcy

2,0

2,0

0,0

3,3

2,6

2,6

2,0

11,8

4,6

17,1

50,7

0 20 40 60

Polonia

n = 2317 n = 1368 n = 886 n = 63

39

Porównanie miejsc zakwaterowania wyłącznie w Warszawie (tabela na kolejnej stronie) na przestrzeni czterech lat badań prowadzi do następujących wniosków:

Choć najpopularniejszą formą zakwaterowania nadal jest nadal nocleg u rodziny/znajomych, ta forma zakwaterowania straciła na popularności w porównaniu z ubiegłym rokiem.

Wzrost udziałów we wszystkich grupach turystów odnotowały natomiast hotele i hostele będące do tej pory popularne jedynie wśród grupy obcokrajowców. Hostele są obecnie trzecią najczęściej wybieraną formą zakwaterowania.

Pozostałe formy zakwaterowania cieszą się małą popularnością i nie można zaobserwować żadnych wyraźnych trendów dotyczących wzrostu czy spadku ich popularności.

40

Tabela 30. Formy zakwaterowania turystów w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby


Forma zakwaterowania 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 2113 3159 2117 2293 2087 872 1767 1270 1344 1209 1173 1307 768 910 827 68 85 79 39 51

Motel 1 5.2 0,7 0,6 0,9 2 6,2 0,6 0,5 0,7 2 4,2 0,9 0,7 1,2 0 0 0 0,0 0,0

Hotel 36 30,8 24,4 22,5 25,3 17 19,9 12,6 12,5 13,9 51 45,8 43,4 36,4 42,4 23 27,2 28,5 20,6 18,9

Hostel 10 10,5 10,3 17,1 18,0 6 7 5,6 12,6 16,6 14 15,6 18,6 23,5 20,9 4 4,6 4,5 14,4 5,5

Pensjonat 2 1,6 0,7 0,7 1,2 3 2 0,8 1,0 1,2 1 1,2 0,7 0,3 0,9 2 0 0 0,0 3,9

Schronisko 4 2,4 1,9 2,7 2,6 8 2,9 1,9 2,6 4,0 2 1,9 1,8 2,9 0,6 1 0 3,3 2,4 3,2

Akademik . 3,2 5,1 5,6 3,8 . 4 5,5 5,2 4,8 . 2 4,9 5,7 2,4 . 3,3 0 15,9 2,4

Dom parafialny . 2,1 2 2,9 2,4 . 2,9 2,6 4,0 3,9 . 1,3 0,5 1,2 0,2 . 0 5,4 5,6 0,0

Kwatera prywatna/ apartament

7 8 8,1 7,4 8,6 8 7,9 9,6 9,2 7,9 6 8,3 5,8 5,1 9,2 7 3,5 6,1 5,6 14,2

Mieszkanie znajomych/rodziny

32 33,9 45,3 37,7 35,1 49 43,9 59,4 48,7 44,3 18 18,6 21,7 22,5 21,1 56 60,1 49,7 32,5 45,7

Camping, pole namiotowe . 1,2 0,6 0,6 0,7 . 1,2 0,2 0,0 0,7 . 1,2 1,3 1,4 0,6 . 0,6 1,6 3,2 2,4

Inne miejsce 7 1,3 1,6 3,3 2,5 7 1,3 1,9 4,2 2,7 6 1,5 1,2 2,2 2,3 7 0 0 2,4 2,4

Trudno powiedzieć 1 0,9 0,2 0,4 0,2 1 0 0,2 0,5 0,2 0 1 0,2 0,3 0,1 1 0,7 0,9 0,0 1,6

41

Jedynie 568 badanych turystów, czyli mniej niż ¼ wszystkich korzystających z noclegu w 2012, wybrało zakwaterowanie hotelowe. W tej liczbie znalazło się 190 krajowców oraz 368 obcokrajowców, co oznacza odwrócenie proporcji liczbowych występujących w obu populacjach korzystających z noclegów. Tak jak dotychczas Polacy korzystają z usług hotelowych niskiej kategorii (1-3 gwiazdki), natomiast obcokrajowcy i przedstawiciele Polonii wybierają wyższy standard (4-5 gwiazdek).

Tabela 31. Zakwaterowanie w hotelu według kategorii w latach 2009-2012; dane w odsetkach od wielkości próby


2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012

N 974 560 489 568 352 177 155 190 599 354 327 368 23 25 7 10

Hotel

* 3,8 5,4 7,4 5,9 4,0 12,3 14,6 12,0 3,8 2,4 4,2 2,7 - - - 11,5

** 7,8 7,7 6,0 6,1 10,5 15,6 5,5 9,2 6,3 3,7 6,3 4,6 4,5 9 - -

*** 29 27,9 26,5 23,9 36,2 34,2 28,3 32,4 24,9 25,3 26,3 19,6 24,9 21,8 - 23,1

**** 23,9 20,1 21,7 24,8 15,5 7,6 17,7 12,8 28,8 25,6 23,5 31,6 22,3 30,1 27 -

***** 21,1 21,8 16,7 23,0 14,2 8,9 7,6 11,1 25,1 28,2 24,8 28,8 22,2 22,6 46 30,8

TP 14,5 17 18,8 16,3 19,5 21,4 26,3 22,5 11,1 14,9 15,0 12,7 26,1 16,5 27 34,7

Tabela 32. Wybór miejsca zakwaterowania w zależności od płci i wieku. Wyszczególnienie Hotel Mieszkanie u rodziny

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012

Płeć

mężczyzna 35,3 27,9 24,1 26,3 29,0 42,5 35,6 33,1

kobieta 26,4 22,0 19,5 24,5 38,6 47,3 41,2 36,7

Wiek

15-19 9,6 11,7 14,1 13,2 46,8 59,3 47,4 29,2

20-24 14,4 8,3 12,7 14,5 43,9 53,2 44,5 43,9

25-29 23,8 20,1 1,6 22,2 39,3 47,7 37,6 46,1

30-39 37,4 35,9 27,2 35,1 31,1 37,8 32,3 30,2

40-49 48,5 48,7 30,2 36,0 17,1 28,2 32,6 25,5

50-59 49,8 41,5 39,6 38,1 21,8 35,9 26,1 24,2

>59 48,6 57,1 39,8 56,7 26,8 24,3 32,2 17,7

2.8. Transport do Warszawy

Badanym zadawano pytanie o środek transportu, z jakiego skorzystali w dotarciu do Warszawy. Korzystanie z poszczególnych środków transportu ma oczywiście uzasadnienie w dystansie, jaki turyści mają do pokonania. Stąd turyści z odległych krajów bardzo często przybywają do Warszawy samolotem, zaś turyści krajowi korzystają z tego środka transportu stosunkowo rzadko. W poniższych zestawieniach podane odsetki przekraczają 100%, ponieważ badani często docierali przy zastosowaniu dwóch, lub nawet trzech środków transportu.

42

Tabela 33. Środek transportu do Warszawy; dane w odsetkach od wielkości próby Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

Środek transportu 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Samolot 34 25 20 20,8 22,8 3 2,6 2,4 2,7 3,9 65 66 58 57,6 60,2 44 49 44 51,8 50,0

Pociąg 33 36 39 36,7 34,6 39 41 41 36,7 35,3 25 27 36 36,0 32,6 34 26 34 48,1 40,3

Autobus 15 15 17 17,8 20,8 17 16 19 19,6 24,6 11 13 12 13,9 12,3 22 19 26 21,9 25,3

Autokar wycieczkowy

10 7,4 9,1 10,4 11,8 16 9,4 11 13,7 14,5 5 3,9 5,7 3,8 6,7 3 2,1 4,3 1,9 3,8

Samochód osobowy

24 27 31 30,0 26,5 33 34 38 38,3 31,9 15 15 13 13,2 14,4 28 25 36 14,4 34,4

Inne (motocykl, rower)

3 1,5 0,5 0,8 0,6 2 1,4 0,5 0,8 0,6 3 1,7 0,4 0,8 0,5 6 0 0 0,0 1,6

Trudno powiedzieć

0 1,1 0,6 0,9 0,6 1 0,9 0,8 0,8 0,5 0 1,4 0,1 1,0 0,7 0 1,5 0,7 0,0 0,0

43

Pociąg pozostaje najpopularniejszym środkiem w dotarciu do Warszawy w całej populacji badanej. W roku 2011 zaobserwowaliśmy jednak spadek udziałów tego środka transportu, który utrzymał się w obecnym roku. Kolejnymi pod względem popularności środkami transportu są samochód i samolot. Częstość korzystania z nich wyraźnie odróżnia grupę krajową od obcokrajowców i turystów polonijnych: podczas gdy wśród turystów krajowych przeważa samochód, turyści zagraniczni najczęściej korzystają z samolotu.

Potwierdza się korelacja wyboru środka transportu z płcią i z wiekiem. Kobiety stosunkowo rzadziej korzystają z samolotu i samochodu, częściej natomiast wybierają autokar oraz autobus. Różnica jest najwyraźniejsza w przypadku wyboru autokaru i wynosi ona 7% Poniżej dane dla roku 2012.

Tabela 34. Wybór środka transportu w zależności od płci i wieku w 2012 roku. Wyszczególnienie Pociąg Samochód Samolot Autobus Autokar

Całość 34,6 26,5 22,8 20,8 11,8

Płeć

mężczyzna 34,5 28,3 26,3 18,3 7,7

kobieta 34,7 25,0 20,1 22,6 14,8

Wiek

15-19 36,1 17,0 11,4 25,6 26,4

20-24 46,9 20,9 17,8 28,4 5,6

25-29 35,4 28,7 25,3 24,8 5,8

30-39 30,1 32,4 27,2 12,5 11,0

40-49 23,7 37,3 29,3 14,6 9,0

50-59 23,0 34,0 34,4 11,2 10,4

>59 26,8 19,8 36,4 5,7 20,2

Brak danych 22,9 31,8 29,6 17,3 11,2

Obserwujemy także pewne zależności pomiędzy wyborem środka transportu i wiekiem. Wraz z wiekiem wzrasta częstość korzystania z samolotu. Warto też zauważyć, że autokar wycieczkowy jest przede wszystkim środkiem transportu dla osób najmłodszych (w wieku 15-19 lat), które prawdopodobnie przybywają do Warszawy na wycieczki organizowane przez szkoły.

Wśród korzystających z samolotu (680 osób w całej badanej próbie w 2012, w tym 77 krajowców, 565 obcokrajowców i 38 przedstawicieli Polonii), jeszcze wyraźniej niż w zeszłym roku widoczna jest przewaga linii rejsowych nad lotami niskokosztowymi (odpowiednio 49,7% i 36,2%). Rodzaju lotu nie potrafiło określić 14% turystów, a zatem utrzymuje się trend wzrostu świadomości wybranej linii (w roku ubiegłym 18% turystów, którzy przylecieli samolotem nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie, rok wcześniej było to aż 40%)

2.9. Organizacja przyjazdu

Wyjazdy są organizowane zasadniczo we własnym zakresie. Odsetki towarzyszące tym wskazaniom, oscylujące w okolicy 60% i nie zmieniają się od lat (tabela niżej).

44

Tabela 35. Organizacja podróży do Warszawy; dane w odsetkach od wielkości próby


Organizator podróży

2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

We własnym zakresie

64 68,1 65,7 62,1 60,5 66 68,5 65,9 61,4 56,3 62 66,7 65 64,1 68,9 71 75,1 68,7 50,0 64,0

Biuro podróży 7 4,6 2,3 2,5 4,9 2 2,8 1,2 1,8 4,5 13 8,2 5 3,9 6,1 3 2,6 0,7 4,4 1,1

Szkoła 7 3,9 5,8 10,7 9,2 12 4,6 6,6 13,0 12,4 3 2,6 4,6 6,1 3,1 3 3 0 3,8 2,2

Zakład pracy 7 6,9 3,9 1,9 3,5 7 7,7 4 1,4 4,0 7 5,9 3,7 3,0 2,6 3 2,2 3,1 1,9 1,1

Parafia 1 1,7 1,7 0,7 1,0 1 2,2 2,4 1,0 1,2 0 0,8 0,3 0,0 0,6 0 0 1,2 0,0 0,0

Rodzina 6 6,7 9,2 10,5 9,9 6 7,5 10,8 11,9 10,1 6 5,2 4,8 7,5 8,6 10 8,6 15,6 12,5 18,8

Znajomi 6 7,8 9 9,9 8,9 3 6,1 8,2 8,4 8,4 10 11,2 10,8 13,3 10,2 6 5,7 9,4 1,9 5,4

Inna instytucja 3 2,2 3,1 4,3 4,4 3 2,1 1,9 2,5 4,3 4 2,4 5,8 7,4 4,8 7 1,1 2,6 18,8 2,7

Trudno powiedzieć

1 1,2 1,9 1,0 1,1 1 1,1 0,7 0,7 0,9 1 1,4 4,4 1,3 1,0 2 2,4 4,4 9,3 7,5

45

Poza samodzielną organizacją wyjazdów pewną rolę odgrywają jeszcze rodziny, szkoły, a także, choć w mniejszym zakresie, biura podróży. Znaczenie sposobów organizacji ujawnia się zwykle w odniesieniu do pewnych kategorii turystów. I tak w najmłodszej grupie wiekowej organizatorami wycieczek do Warszawy są często szkoły z kraju i z niektórych innych państw, takich jak Niemcy. Na szkołę jako organizatora wyjazdu do Warszawy w 2012 wskazuje:

35,1% wszystkich respondentów w wieku 15-19 lat; w tej grupie najmłodszych na samodzielną organizację wyjazdu wskazuje tylko 26,25% respondentów, na rodzinę 15% respondentów,

18,4% respondentów z Niemiec ogółem,

12,4% respondentów z Polski.

Znaczenie biura podróży rośnie wraz z wiekiem turystów, choć zależność ta jest mniej wyraźna niż dotychczas. Z biura podróży korzysta 7,6% najmłodszych, 1,8% ludności w przedziale wiekowym 20-24 ale już 15,4% sześćdziesięciolatków (dla porównania w 2010 roku udziały biura podróży kształtowały się na poziomie 0,6% dla grupy najmłodszej, do 10,3% dla najstarszej). Odsetki są więc niewielkie nawet w najstarszej kategorii wiekowej. Dowodzą tego porównania z ostatnich lat.

Tabela 36. Organizacja wyjazdu do Warszawy według wieku; dane w odsetkach od wielkości próby

We własnym zakresie Usługi biura podroży

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012

Wiek

15-19 55,3 43,4 35,2 26,3 1,9 0,6 1,9 7,6

20-24 74,2 69,5 71,5 68,8 1,2 0,5 1,0 1,8

25-29 72,4 73,2 73,3 74,3 2,7 2,3 1,9 2,5

30-39 69,2 68,4 69,3 64,9 4,6 2,7 3,5 4,4

40-49 64,0 68,5 64,2 69,1 7,5 2,3 4,2 5,5

50-59 59,8 74,6 65,2 66,4 10,4 5,6 4,4 9,7

>59 lat 63,3 68,6 56,3 56,1 11,7 10,3 6,1 15,4

Rodzina jako istotny organizator podróży do Warszawy pojawia się:

wśród turystów ze Szwecji: 30%,

wśród turystów z Kanady: 30%.

2.10. Cele wizyty w Warszawie i cel główny

Podstawowymi motywami pobytu w Warszawie są: zwiedzanie zabytków, wypoczynek i turystyka aktywna. Udziały ostatniego z tych celów wzrastają z roku na rok we wszystkich grupach badanych. Udziały pozostałych dwóch motywów są stabilne w czasie.

Kolejne motywy skłaniające do przyjazdu utrzymują się od lat na podobnym poziomie. Spada jedynie częstość odwiedzin rodziny i krewnych oraz zakupów zwłaszcza w grupie krajowej. Wśród celów przyjazdu znaczące są jeszcze: edukacja i rozrywka. Pozostałe cele mają już małe znaczenie. W obecnym roku pojawiła się też kategoria dotycząca udziału w UEFA EURO 2012, którą jako cel główny wskazało 5% ogółu turystów.

46

Tabela 37. Cele wizyty w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

Cel 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Zwiedzanie zabytków

59 55 67 69 70 61 54 67 72 71 57 58 67 62 69 54 57 51 66 56

Wypoczynek 39 45 47 47 46 36 43 46 50 44 42 46 47 42 50 43 68 59 51 60

Turystyka aktywna, poznanie kultury

22 29 37 44 40 15 23 31 38 36 30 42 51 56 50 17 23 24 42 36

Odwiedziny krewnych, znajom.

28 27 32 28 24 31 29 35 29 25 24 22 25 27 22 52 54 43 42 47

Zakupy 16 19 18 20 15 20 23 21 24 16 12 12 13 12 13 16 21 12 15 12

Edukacja 14 10 12 16 13 18 11 12 17 16 11 8 12 12 8 6 9 9 0 14

Rozrywka (kluby, dyskoteki, puby)

11 15 13 13 11 13 16 12 13 10 9 12 13 15 12 10 10 14 15 9

W interesach 10 11 8 6 8 10 11 9 6 10 10 12 6 7 6 11 6 6 7 4

Udział w imprezie kulturalnej

9 10 10 10 7 14 12 10 11 8 4 5 9 7 4 14 12 7 9 4

Udział w UEFA EURO 2012

. . . . 5 . . . . 4 . . . . 7 . . . . 6

Odwiedziny miejsc rodzinnych

5 6 4 4 3 4 6 4 3 4 4 4 3 3 2 24 20 13 14 16

Sprawy urzędowe 4 5 4 3 3 6 6 4 3 3 3 4 2 4 3 7 7 3 0 7

Udział w szkoleniu, kongresie

6 5 4 3 3 7 5 4 2 4 5 5 3 3 2 5 1 3 14 4

Cel religijny 2 3 3 2 3 2 4 3 2 3 2 2 1 3 3 1 1 3 2 5

Udział w zawodach sportowych

1 1 1 1 3 2 2 1 1 4 1 1 1 1 1 2 0 0 0 4

Jestem tu przejazdem

2 2 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 3 3 2 2 4 2 0 4

Trudno powiedzieć 1 1 0 1 2 1 0 1 0 1 1 1 0 2 4 0 0 1 0 0

Cel zdrowotny 1 2 2 1 1 2 2 2 1 2 1 1 0 0 1 2 4 3 4 0

Inny cel 6 2 2 4 . 6 2 2 3 . 6 2 4 6 . 12 1 3 7 .

47

Wzrost znaczenia turystyki aktywnej uwidacznia się także w uszczegółowiającym pytaniu o najważniejszy cel podróży. Dołącza ona do dotychczas wymienianych trzech głównych powodów: zwiedzania zabytków, wypoczynku oraz odwiedzin krewnych i znajomych. Te cztery motywy należy potraktować jako podstawowe czynniki przyciągające do Warszawy. Stanowią one prawie 2/3 wszystkich wskazywanych głównych celów przyjazdu do Warszawy.

Udziały dwóch najważniejszych motywów przyjazdu do Warszawy - zwiedzania zabytków i wypoczynku; utrzymują się na poziomie z ubiegłego roku. Odsetek odwiedzin krewnych i znajomych oraz turystyki aktywnej w stosunku do poprzedniego roku kształtuje się na tym samym poziomie.

Pozostałe motywy odgrywają już znacznie mniejszą rolę. Odsetki wskazań są zdecydowanie niższe, niż dla wymienionych powyżej 4 celów głównych i charakteryzują się małą dynamiką zmian w czasie.

48

Tabela 38. Główny cel wizyty w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

Cel 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Zwiedzanie zabytków 24 21 29 28 31 25 21 30 33 35 23 22 27 17 22 12 12 17 16 25

Wypoczynek 11 13 15 14 14 10 14 15 15 13 13 12 14 10 14 7 13 23 17 22

Turystyka aktywna, poznanie kultury

6 6 8 11 11 3 4 6 7 8 10 12 14 20 17 3 0 6 4 9

Odwiedziny krewnych, znajomych

15 15 16 11 11 15 16 17 10 10 14 13 13 13 11 32 33 23 18 20

Edukacja 6 4 5 5 4 8 4 4 5 5 5 4 5 3 2 3 7 8 4 2

W interesach 7 7 6 3 6 6 8 6 3 7 7 7 4 4 4 3 5 2 4 1

Udział w imprezie kulturalnej 3 4 3 2 2 5 5 4 2 3 2 1 3 2 1 2 2 1 0 0

Sprawy urzędowe 2 3 2 2 2 3 4 3 1 1 2 2 1 3 3 0 5 2 0 3


4 3 2 1 1 5 3 2 1 2 3 4 1 2 1 3 0 1 8 1


2 2 1 1 1 2 3 1 1 1 1 1 1 1 1 0 3 4 2 2

Zakupy 1 2 2 1 1 2 3 2 1 1 0 1 1 1 1 0 5 0 0 0

Jestem tu przejazdem 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 2 0 0 4


1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 0 1 0 1 10 4 2 4 2

Cel religijny 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 0 0 1 1 0 0 2 0 0

Cel zdrowotny 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 2 0 3 0 0


1 1 0 0 2 1 1 0 0 3 0 1 1 0 0 2 1 0 0 3

Udział w UEFA EURO 2012 2 1 4 3

Inny cel 4 3 2 2 3 4 3 1 2 3 3 4 2 4 3 6 3 3 2 0

Trudno powiedzieć 11 10 7 16 8 9 8 5 14 4 13 15 12 18 14 15 7 3 21 6

49

2.11. Towarzystwo w podróży

Coraz mniej jest podróży samodzielnych i trend ten utrzymuje się od 2009 roku. Podróże w grupach zorganizowanych zyskały natomiast na znaczeniu, a ich odsetek wyniósł 17,5%. Podróże w towarzystwie członków rodziny utrzymały się na poziomie z poprzedniego roku. Natomiast zmalał udział przyjaciół i znajomych jako towarzyszy podróży, co stanowi odwrócenie dotychczas obserwowanego trendu.

Zacierają się różnice pomiędzy narodowościami pod względem podróżowania w towarzystwie. Ogólnie można stwierdzić, że stosunkowo najczęściej samodzielnie podróżują turyści z Azji – z Bliskiego Wschodu, których udział w grupie samodzielnie podróżujących turystów wynosi 47%, jak i krajów dalekiej Azji, których odsetek wynosi 22%. Podróże wraz z rodziną są częstsze wśród turystów z Ameryki oraz z Ameryki Łacińskiej. Zaś turyści z krajów europejskich stosunkowo najczęściej podróżują wraz ze znajomymi.

50

Tabela 39. Osoby towarzyszące w podróży; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Rodzina 33 30 35,9 35,9 36,1 30 27,7 36,1 37,9 34,8 36 33,3 33,3 31,5 37,8 41 42,5 52,2 36,3 47,9

Przyjaciele, znajomi

28 28,4 36,3 37,2 33,0 26 26,5 37,1 35,6 32,7 31 32,6 35,4 40,8 34,4 21 18,2 27 31,9 20,4

Grupa zorganizowana

16 13,1 10,6 13,7 17,5 20 15,1 10,8 15,4 22,2 12 10,1 10,6 10,3 8,9 7 4,9 6,7 13,8 4,3

Podróż samodzielna

23 30,2 17,1 13,4 11,8 24 32,2 15,7 11,0 10,0 22 26,2 20,5 18,0 15,0 28 34,4 14,4 22,5 20,4

51

W zbiorowości podróżujących z rodziną dominują przyjazdy z jedną towarzyszącą osobą. Dane dla 2012 prezentuje poniższa tabela.

Wykres 40. Towarzysząca badanemu rodzina w podróży w 2012 roku; dane w odsetkach od wielkości próby

5 6 5 21 1 3

12 10 14 18

13 14 10

13

17 18 15

12

53 51 5551

0

100

Całość turyści krajowi turyści zagraniczni

turyści polonijni

1 osoba

2 osoby

3 osoby

4-9 osób

10+ osób

Trudno powiedzieć

n = 1 082 n = 688 n = 357 n = 37

W tym dzieci do 14 lat

12

88

Tak

Nie

15

85

Tak

Nie

7

93

Tak

Nie

17

83

Tak

Nie


n = 357

Turyści krajowin = 688

Turyści polonijnin = 37

Całośćn = 1082

Turyści przyjeżdżający z rodziną podróżują zwykle tylko z jedną osobą towarzyszącą. Tendencja ta uwidacznia się we wszystkich grupach podróżnych. W grupie turystów krajowych oraz polonijnych odwiedzających Warszawę najwięcej jest także osób podróżujących z dziećmi. Turyści podróżujący z dziećmi, to najczęściej osoby w wieku 30-49 lat. Poniżej przedstawione są odsetki podróżujących z nieletnimi dziećmi w poszczególnych grupach wieku:

Odsetek osób w danej grupie wiekowej podróżujący z dziećmi (n=3008)

Udział danej grupy wiekowej wśród turystów podróżujących z dziećmi

(n=137)

15-19 lat 12,7% 11,0%

20-24 lat 9% 9,5%

25-29 lat 5,3% 8,0%

30-39 lat 14,5% 29,2%

40-49 lat 25,8% 29,9%

50-59 lat 14,3% 11,0%

52

W zbiorowości podróżujących z przyjaciółmi i znajomymi także przeważają turyści podróżujący z jedną towarzyszącą osobą.

Wykres 41. Towarzyszący badanemu znajomi i przyjaciele w podróży w 2012 roku; dane w odsetkach od wielkości próby

6 5 6 83 4 2

813 1410

11 12

11

18 1621

5

50 49 50

79

0

100

Całość turyści krajowi turyści zagraniczni

turyści polonijni

1 osoba

2 osoby

3 osoby

4-9 osób

10+ osób

Trudno powiedzieć

n = 999 n = 657 n = 327 n = 15

W tym osoby do 14 lat:

2

98

Tak

Nie

3

97

Tak

Nie

1

99

Tak

Nie 100

Tak

Nie


n = 327


Turyści polonijnin = 15

Całośćn = 999

W tym wypadku przewaga niewielkich rozmiarów towarzystwa jest jeszcze bardziej widoczna, niż w wypadku podróżujących rodzin.

W przypadku zorganizowanych grup turystycznych przewaga turystów podróżujących w małych grupach nie jest już widoczna. W tabeli poniżej przedstawiamy zróżnicowanie liczebności grup zorganizowanych wśród turystów krajowych, zagranicznych i polonijnych.

53

Wykres 42. Badani turyści, którzy przybyli do Warszawy w grupie zorganizowanej w 2012 roku; dane w odsetkach od wielkości próby

8 8 9

2731

6

16

18

9

23

25

13

25

15

10

42

37

5 4

1237

5 410

0

100


1-5 osób

6-10 osób

11-20 osób

21-30 osób

31-40 osób

40+ osób

Brak danych

n = 525 n = 440 n = 82 n = 3*

* bardzo mała próba

W tym osoby do 14 lat:

14

86

Tak

Nie

16

84

Tak

Nie

1

99

Tak

Nie

25

75

Tak

Nie


n = 82


Turyści polonijni

n = 3

Całośćn = 525

Zagraniczne zorganizowane grupy turystyczne charakteryzują się małą liczebnością (ponad połowa zagranicznych turystów podróżuje w grupie do 20 osób), a wśród turystów krajowych jest ich dużo mniej – 18%, podczas gdy wśród zorganizowanych grup polskich i polonijnych przeważają grupy bardziej liczne. Wśród turystów krajowych i polonijnych częściej także zdarzają się osoby podróżujące z dziećmi.

2.12. Częstotliwość odwiedzin Warszawy

Odsetek osób przybywających do Warszawy po raz pierwszy nie zmienił się od ubiegłego roku. Niezmiennie obserwujemy zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi grupami turystów. Obcokrajowcy zwykle są w Warszawie po raz pierwszy (ponad ¾ wskazań), w przeciwieństwie do grupy turystów krajowych, którzy deklarują, że byli już w Warszawie kilka razy.

54

Tabela 43. Częstość wizyt w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Po raz pierwszy 40 32,4 31 34,1 33,8 11 11,4 10,9 14,7 13,8 73 72,7 78,5 75,4 77,6 13 13,5 13,7 26,9 7,5

Po raz drugi 11 12,3 12,7 13,7 14,1 12 13,2 13,6 15,8 16,3 10 10,9 10,5 9,2 9,7 10 9,8 14,4 15,0 10,2

Byłem tu kilka razy

25 30,5 34,4 35,7 35,5 40 40,7 45,4 48,4 49,3 10 11,2 7,6 9,4 6,4 33 37,7 49,1 23,7 40,3

Przyjeżdżam tu często

21 23,1 20,5 15,4 14,7 35 33 28,7 20,4 19,8 4 3,8 1,9 4,0 2,8 43 39 21,4 32,5 28,0

Trudno powiedzieć

2 1,6 1,4 1,2 2,0 2 1,8 1,4 0,8 0,8 3 1,5 1,5 2,0 3,5 1 0 1,4 1,9 14,0

55

Wykres 44. Kobiety bywają w Warszawie nieco częściej niż mężczyźni. Oto wskazania dla 2012 roku w %:

37

31

13

15

33

38

16

14

2

2

0 100

Mężczyzna

Kobieta

Po raz pierwszy Po raz drugi Byłem/am tu kilka razy przyjeżdżam tu często trudno powiedzieć

Można także zaobserwować, że częstość odwiedzania Warszawy zależy od wieku. Przeważnie to młodsi turyści bywają w Warszawie częściej niż starsi. Jednocześnie zależność nie jest już tak wyraźna jak w poprzednich latach. Około ⅓ najmłodszych turystów było w Warszawie po raz pierwszy, podczas gdy udziały dla grup wiekowych powyżej 50 lat przekraczają 45%.

Tabela 45. Częstość wizyt w Warszawie w zależności od wieku w 2009, 2010 i 2011; dane w odsetkach od wielkości próby

Po raz

pierwszy Po raz drugi

Byłem tu kilka

razy

Przyjeżdżam często

N

15-19

2012 32,6 16,9 34,9 13,9 555

2011 26,1 17,1 36,9 19,4 619

2010 29,2 16 34,4 19,5 490

2009 27,1 11,9 34,3 26 293

20-24

2012 34 16,5 34,2 14,3 665

2011 36,8 14,9 34,5 13,1 719

2010 31,3 15,8 31,7 20,2 776

2009 28,1 13,7 29,3 28,4 842

25-29

2012 35,3 14,4 34 14,6 559

2011 39,5 11,7 35,4 12,8 521

2010 30,2 12,2 34,6 21,7 554

2009 33,1 10,6 32,2 22,6 826

30-39

2012 33,5 11,9 36,3 15,2 606

2011 35,6 11,5 35,9 15,7 543

2010 30,2 11,2 35,2 21,4 537

2009 33,5 13,1 30,7 20,6 933

40-49

2012 28,9 14,5 40,2 15,4 274

2011 24,8 11,8 44,5 17,1 276

2010 25,3 9,9 41,4 21,4 321

2009 34,4 12,9 28,7 22,3 493

50-59

2012 33,5 7,4 40,5 15,8 187

2011 44,3 11,5 32,3 11 116

2010 34 8,4 35,6 19,3 193

2009 35,7 11,2 29,3 21 342

>59 lat

2012 46,9 6,1 30,3 11,8 92

2011 43,7 13,8 20,9 17,5 92

2010 53,1 4,9 22,7 18,1 124

2009 38,6 12,5 29,9 17,1 192

56

2.13. Impuls zwiedzania Warszawy

Pytanie o źródła pomysłu odwiedzenia Warszawy było pytaniem otwartym. W poszczególnych latach odpowiedzi były dosyć zróżnicowane - aby dokonać porównań między rokiem 2012 a latami ubiegłymi, odpowiedzi respondentów zostały zaklasyfikowane do bardziej ogólnych kategorii – powodów przyjazdu do Warszawy. I tak w pozycji „wystawy, muzea, zabytki” znalazły się takie uszczegółowienia, jak chęć zobaczenia Muzeum Powstania Warszawskiego czy zwiedzenia Centrum Nauki Kopernik. W obrębie edukacji i szkoleń znalazły się studencka wymiana młodzieży, program Erasmus, praktyki studenckie itp. Poniższe pozycje zostały uszeregowane od wskazań najczęstszych w 2012 do rzadziej występujących.

W roku 2012 ciekawość miasta była najczęściej powtarzającym się powodem wśród turystów z Polski. Turystom zagranicznym pomysł najczęściej podsuwała rodzina lub znajomi. Inicjatywa przyjazdu do Warszawy wynikała bezpośrednio z chęci odwiedzenia rodziny i znajomych u co ósmego turysty, zarówno polskiego, jak i zagranicznego. Wśród Polonii był to powód najpopularniejszy. Ponad 3% turystów z Polski i 4% zagranicznych przyjechało ze względu na UEFA EURO 2012. Konkretne muzea, wystawy i zabytki rzadko przyciągają turystów zagranicznych - istotniejsza jest dla nich ciekawość samego miasta i chęć poznania kultury i historii (8%). Polonia szczególnie często zwracała uwagę na chęć pokazania znajomym z zagranicy (8%).

57

Tabela 42. Pomysł odwiedzenia Warszawy; dane w odsetkach od wielkości próby


2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012

N 4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

ciekawość miasta 17,6 3,6 8,8 14 18 3 8,9 16,2 17,2 5 8,7 9,7 13,6 1,9 6,9 11,8

odwiedziny rodziny/ znajomych

13,4 16,1 14,4 12,7 14 16 12,7 12,6 10,9 15,6 17,2 12,4 32,7 24,1 27,5 18,3

od znajomych/ rodziny 17,1 10,1 10,2 9 14,7 7,1 6,3 4,9 21,3 17,1 18,8 17,8 22,1 7,9 3,8 4,3

wystawy, muzea, zabytki 7,8 17,3 10,4 7,6 6,9 20,3 14,6 11,2 9,9 10,8 2,1 0,4 2,2 15,2 1,9 6,5

podróż służbowa 8,6 4,8 3,5 4,8 9,6 5,4 3,3 5,6 7 3,6 3,8 3,4 3,5 4,8 2,5 2,2

UEFA EURO 2012 3,6 3,2 4,2 5,9

edukacja, szkolenia, konferencje

7,4 5,3 4,4 2,9 7,5 5,1 3,1 3,6 7,6 6,1 6,9 1,6 3,2 3,2 10,6 1,1

przystanek w dalszej podróży 1,7 2,2 2 2,3 0,6 1,9 1,8 1,8 3,8 2,9 2,6 3,2 1,5 2,4 0 5,4

wydarzenie kulturalne 5,6 2,9 1,7 1,8 7,1 2,6 1,6 2,4 3,1 3,7 1,8 0,8 1,5 2,6 2,5 1,1

propozycja/ okazja 3,6 1,2 1,3 1,6 4,1 1,5 1,1 1,6 2,6 0,5 1,6 1,6 4,1 0 5,7 2,2

potrzeba/ chęć rozrywki 6,8 0,6 2,1 0,8 9,1 0,8 3 1,2 2,3 0,2 0,1 0,1 6,7 0 0 0

potrzeba leczenia/ badania 0,4 0,5 0,2 0,4 0,7 0,7 0,3 0,5 0 0,1 0 0 0 0 0 1,6

załatwienie spraw urzędowych 1,6 0,8 0,4 0,4 2,4 1 0,6 0,6 0,2 0 0 0 3 3,1 0 0

chęć zakupów 1,3 0,6 0,1 0,4 1,9 0,8 0,1 0,5 0,3 0,3 0 0 0,9 0 0 0

Inne 0,1 31,5 38,9 36,3 0,2 32,6 39,8 38,3 0,1 28,4 37,1 31,1 0 37,8 31,9 50

nie wiem; trudno powiedzieć 14,1 12,5 18,7 12,5 11,9 11,9 19,7 9 18,5 13,9 16,6 20,5 11 12,7 20,6 6,4

58

2.14. Najważniejsze atrakcje turystyczne Respondenci zestawiali najważniejsze atrakcje Warszawy w pytaniu otwartym, tzn. bez żadnych sugestii ze strony ankietera. Na podstawie ich odpowiedzi powstał ranking atrakcji dla turystów w Warszawie. Należy się spodziewać, że każdego roku występują zmiany w atrakcyjności poszczególnych miejsc - pozycje w rankingu dla poszczególnych badanych miejsc są na przestrzeni lat dosyć stałe.

Od roku 2010 za najważniejszą atrakcję turystyczną Warszawy uznaje się Muzeum Powstania Warszawskiego. Wymienia je ponad połowa turystów z Polski i co siódmy turysta z zagranicy. Dla obcokrajowców największą atrakcją pozostaje Stare Miasto (33% wskazań w tej grupie). Centrum Nauki Kopernik (9,2%) - popularne głównie wśród turystów krajowych, od początku swojej działalności zajmuje szóste miejsce w rankingu. Istotną rolę wśród ogółu turystów odgrywa także Park Łazienki Królewskie (9,5% wskazań) notowany w grupie Parki i Ogrody wraz z Ogrodem Botanicznym, Saskim itd.

W pojemnej pozycji „inne” znalazły się głównie getto i miejsca związane z historią Żydów - najpopularniejsze wśród turystów zagranicznych, oraz stadiony (w tym Stadion Narodowy) i Metro - gratka dla polskich przyjezdnych. Szybko spada atrakcyjność Pałacu Kultury i Nauk i - szczególnie wśród obcokrajowców.

Miejsca oceniane jako największe atrakcje są proporcjonalnie często odwiedzane przez turystów. Wciąż przybywa odwiedzających Muzeum Powstania Warszawskiego - w tym roku gościła w nim już ponad połowa warszawskich turystów, w tym ponad 2/3 krajowców. Obcokrajowcy i Polonia częściej zwiedzają Stare Miasto. Centra handlowe i sklepy straciły w 2012 roku nieco gości na rzecz klubów, kin i teatrów - szczególnie tyczy się to turystów z Polski. Pomimo zakończenia Roku Chopinowskiego, miejsca związane z kompozytorem wciąż odwiedza ponad 6% turystów zagranicznych. Stanowi to potwierdzenie tezy, że organizacja imprez promujących miasto trwale zwiększa zainteresowanie i zaangażowanie turystów.

59

Tabela 43. Najważniejsze atrakcje turystyczne Warszawy; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Muzeum Powstania 14 19,7 32,3 31,4 39,2 19 23,4 40,7 39,1 51,3 8 12,8 14,1 15,2 14,2 14 19,9 25,9 30 33,9

Stare Miasto 29 26,8 24,2 21,6 22,1 22 21,5 18,7 15,1 16,4 36 35,8 35,6 35,1 32,6 29 39,5 33,6 25 41,4

Ogrody/parki 15 16,7 14,7 10,9 11,9 18 18,6 17,3 11,2 13,8 12 12,7 8,8 10,2 7,8 20 23,5 15,6 17,5 14,5

Muzea - inne* 21 24 7,1 6,5 11,4 27 27,1 7,6 6,1 13,1 15 18,5 6,1 7,3 7,7 22 23,9 5 8,7 10,7

Pałac w Łazienkach 13 15,1 0,5 7,6 9,7 17 17,8 0,5 9,7 11,6 9 9,7 0,6 2,7 5,3 18 20,4 0 15 13,4

Centrum Nauki Kopernik

. . . 9,2 9,2 . . . 13 13,6 . . . 1,6 0,5 . . . 4,4 3,2

Pałac Kultury i Nauki 12 11,9 12,4 7,4 7,0 15 12,2 11,8 7,6 7,9 9 11,8 13,6 7 5,4 11 7,1 12,5 8,1 2,2

Zamek Królewski 8 4,7 5,1 3,5 4,4 9 4,5 5,5 3,4 4,7 7 4,9 4,1 3,7 3,3 11 7,5 6,5 6,8 11,3

Pałac w Wilanowie 8 3,2 3,2 3,3 2,9 10 3,6 3,7 3,7 3,0 6 2,2 1,6 2,4 2,3 9 7,7 7,4 5 9,1

Kluby, teatry, kina 4 7,1 2,7 2,4 2,9 6 8,9 2,8 2,8 3,9 2 3,9 2,2 1,8 1,0 7 6,2 6,7 0 2,2

Centra handlowe/sklepy

3 5,3 2,8 2,7 2,3 5 6,7 3,2 3,2 2,9 1 2,9 2,1 1,8 1,1 1 3,2 2,1 3,8 1,1

Pomniki ogółem 4 1,3 1,1 1 1,7 2 1 1,2 0,7 1,8 5 1,8 0,9 1,6 1,5 6 2,8 0 5 2,2

Centrum Warszawy 2 1,9 1 0,8 1,4 1 1,6 0,8 0,4 1,4 2 2,5 1,2 1,7 1,4 1 1,5 2,1 0 2,2

Kościoły ogółem 2 1,1 0,9 0,6 1,1 1 0,8 0,8 0,4 0,9 2 1,7 1,3 0,9 1,6 0 0 0 1,9 1,6

Inne 16 17,5 14,1 20,4 31,7 19 17,8 14,1 19,9 35,4 11 16,9 13,4 21,6 23,8 30 17,9 19,5 15,7 33,9

* kategoria zawiera muzea z wyłączeniem Muzeum Powstania Warszawskiego i Centrum Naukowego Kopernik, które prezentowane są jako osobne kategorie

60

Tabela 44. Miejsca zwiedzane w Warszawie bądź zamiar ich zwiedzenia; dane w odsetkach od wielkości próby


2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012

N 4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

Muzeum Powstania 20,7 31,6 46 57,7 26,8 40 55,9 68,8 9,9 13,9 26,4 35,5 15,4 19,9 21,9 44,6

Stare Miasto 47,8 47,5 43,2 42,6 47,5 42,9 37,6 35,6 47,3 57 54,3 56,4 64,8 55,5 56,2 52,7

Ogrody/parki 29,6 31,8 29,2 28,8 36,3 38,7 34,1 34,7 15,5 20 18,1 16,6 51,1 12,2 47,5 28,5

Pałac w Łazienkach 26,3 0,7 22,3 23,1 33,6 0,6 29,5 30,1 11,2 0,8 6,6 8,5 48,1 0 36,2 23,1

Pałace/zamki – inne* 19,9 5,6 17,2 20,2 21,7 6 22,1 25,6 16 4,5 6,2 9,1 26,7 8,2 26,2 18,8

Pałac Kultury i Nauki 20,5 24,4 17,1 18,3 24,1 25,8 18,3 20,3 14 20,6 14,6 14,5 17,5 29,8 16,9 13,4

Centrum Nauki Kopernik

. . 19,3 17,1 . . 27,1 24,3 . . 3,2 2,6 . . 11,9 11,8

Muzea – inne** 30,2 16,9 13,2 16 33,8 15,8 8,3 13 23,5 35,3 23,4 21,7 29,7 36,1 21,2 23,6

Zamek Królewski 8,3 11,2 9,8 8,5 9,1 12 10,2 8,4 6,6 9,7 9,1 8,2 12,6 8,2 9,3 14

Pałac w Wilanowie 10,3 8,8 8,9 6,8 12,3 10 10,4 7,4 6,1 5,8 5,6 5,2 16,7 13,2 11,8 9,1

Centra handlowe/sklepy

10 5,7 7,6 6,6 13,3 6,9 9 8,2 4,1 3,1 4,4 3,3 6,4 3,2 9,4 6,4

Kluby, teatry, kina 8,3 4 4,7 5,4 9,7 4,3 4,6 7,2 5,5 3 5,2 2,1 13,8 6,2 1,9 0

Centrum Warszawy 4,7 3,9 3,1 4,1 3,2 3,3 2,1 3,8 7,2 4,7 5,2 4,6 8,3 9,1 2,5 4,8

Miejsca Chopinowskie . 6,7 5,4 3,6 . 5,8 3,2 2,3 . 8,7 9,8 6,3 . 7,4 7,5 2,2

Pomniki ogółem 2,6 2,5 2,2 3 3,3 3 1,8 3,8 1,4 1,4 3,1 1,1 1,5 1,4 0 5,9

Kościoły ogółem 5,1 2,7 2,6 2,6 5,3 2,7 2,8 1,9 4,6 2,8 2,5 3,9 5,5 1,9 1,9 5,9

Inne 29,1 30,4 40,3 54,4 27,2 27,9 36,9 56,1 32 35,3 47,8 51,7 37,8 36,6 33,2 45,7

* kategoria zawiera pałace i zamki z wyłączeniem Zamku Królewskiego, Pałacu Kultury i Nauki oraz Pałacu w Łazienkach, które prezentowane są jako osobne kategorie ** kategoria zawiera muzea z wyłączeniem Muzeum Powstania Warszawskiego i Centrum Nauki Kopernik, które prezentowane są jako osobne kategorie

61

2.15. Wrażenia z pobytu

Największe pozytywne wrażenie na turystach robią nadal spotykani w Warszawie ludzie. Przez turystów z Polski aspekt ten wymieniany jest niemal dwukrotnie rzadziej, niż przez obcokrajowców, również dla nich jest jednak najważniejszy. Na drugim miejscu znalazła się atmosfera miasta. Obsługa turystyczna z każdym rokiem robi coraz lepsze wrażenie na turystach, szczególnie zagranicznych. W nieco mniejszym stopniu poprawiają się wrażenia związane z komunikacją - co siódmy turysta spontanicznie wymienia ją jako źródło negatywnych przeżyć. Korzystanie z komunikacji stanowi najczęściej wymieniany negatywny aspekt pobytu w Warszawie. Stres turystów zagranicznych związany z korzystaniem z komunikacji, wynika przeważnie z braku przyjaznej im informacji i oznakowania (2,7%). Powtarzającą się odpowiedzią w 2012 roku było na przykład "Nie mogłem/am znaleźć autobusu nocnego".

Na uciążliwości dużego miasta - roboty drogowe, brud i hałas narzeka nieco więcej osób, niż przed rokiem. W tej kategorii na brud narzekają raczej Polacy (1,7%) - więcej obcokrajowców jest pod pozytywnym wrażeniem czystości miasta (1,7%), niż niezadowolonych z brudu (0,4%). Turyści zagraniczni względnie często zwracają w tej kategorii uwagę na brak przyjaznego turystom oznakowania (2,8%).

62

Tabela 45. Pozytywne wrażenia z pobytu w mieście; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Przyjaźni ludzie 17,0 23,7 16,0 17,3 17,9 13,0 20,6 12,8 12,6 13 22,0 28,5 23,8 27,3 28,1 16,0 35,9 12,7 18,1 18,8

Atmosfera miasta 15,0 16,4 11,2 10,2 11,7 13,0 16,9 8,1 7,4 9,8 17,0 15,3 17,8 15,6 14,1 23,0 20,5 13,4 16,3 29,6

Obsługa turystyczna 9,0 8,4 7,1 8,2 9,3 6,0 6,1 3,9 3,5 4,6 12,0 12,8 13,7 18,5 19,3 7,0 6,0 12,3 1,9 7

Dobra komunikacja 5,0 4,7 7,0 7,5 7,4 6,0 5,7 8,3 9,9 8,7 4,0 2,5 3,8 2,6 4,7 5,0 8,2 9,6 1,9 7

Interesujące miejsca, zabytki 8,0 7,5 6,6 6,8 5,8 8,0 6,8 4,9 6,6 4,8 7,0 8,8 9,9 7,5 7,4 11,0 7,5 10,6 1,9 10,2

Piękna pogoda . . 4,1 3,7 3,8 . . 4,3 3,8 4,4 . . 3,7 3,6 2,4 . . 4,4 0,0 4,8

Udane zakupy 3,0 2,9 2,3 1,7 1,7 3,0 2,8 1,4 0,8 0,7 3,0 3,0 4,1 3,8 3,7 3,0 2,0 4,3 1,9 3,8

Wydarzenia kulturalne 2,0 2,0 1,6 1,4 0,9 2,0 2,6 1,5 1,4 1,2 2,0 1,0 2,0 1,4 0,3 4,0 1,1 1,9 2,5 0

Inne/ wszystko 1,0 0,7 4,1 5,1 8 1,0 0,4 3,3 4,2 7,5 2,0 1,3 6,1 6,7 9,1 5,0 0,0 2,6 11,9 9,1

Nic 7,0 6,8 7,7 4,9 6,8 11,0 9,2 10,2 6,4 9,7 2,0 2,2 2,3 1,3 1,2 9,0 7,0 4,8 10,0 3,2

Nie wiem . 4,5 1,7 3,6 2,6 . 4,0 1,4 3,4 1,4 . 5,3 2,5 4,0 5 . 5,1 0,0 2,5 3,2

Trudno powiedzieć 43,0 30,4 40,1 42,9 36,1 42,0 30,0 45,6 47,5 40,8 44,0 32,0 28,6 33,5 27,2 24,0 15,6 33,6 37,4 26,9

Tabela 46. Negatywne wrażenia z pobytu w mieście; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Kiepska komunikacja 11,0 12,6 10,5 14,7 13,5 15,0 16,0 12,2 17,2 16,3 6,0 6,2 6,6 9,5 8 12,0 13,6 11,8 10,6 8,6

Uciążliwości dużego miasta 2,0 5,2 5,5 4,6 6,5 4,0 6,2 5,7 5,3 6,5 1,0 3,2 5,4 3,2 6 4,0 9,0 4,4 4,4 11,8

Niemili ludzie 3,0 3,1 4,3 4,3 4,1 3,0 2,6 4,3 4,0 3,8 3,0 3,9 3,1 4,5 5 8,0 3,3 13,0 10,6 1,1

Wadliwa obsługa turystyczna 6,0 4,3 3,4 2,6 3,4 5,0 2,9 2,7 2,3 3 8,0 7,0 4,9 3,1 4 6,0 3,5 3,1 6,9 6,4

Brzydka pogoda . . 4,4 3,2 2,7 . . 3,5 2,5 2,7 . . 6,1 4,4 2,8 . . 6,3 10,0 1,6

Przeszkody w zakupach 3,0 3,0 2,6 2,7 2 3,0 3,4 2,9 3,3 2,6 2,0 1,9 1,5 1,5 0,8 7,0 6,7 4,8 2,5 1,6

Zabytki; zaniedbane, niedostępne

1,0 0,8 1,4 3,1 1,6 1,0 0,9 1,6 3,8 1,7 1,0 0,6 0,7 1,4 1,4 2,0 0,7 2,7 6,9 1,6

Nieprzyjemne incydenty 1,0 9,0 0,6 0,6 1,2 1,0 8,7 0,6 0,5 1,1 1,0 9,7 0,7 0,7 1,3 0,0 6,4 0,0 1,9 1,6

Nudne, źle zorganizowane imprezy

0,0 0,4 1,5 0,2 1,1 0,0 0,3 1,5 0,2 1,5 0,0 0,5 0,6 0,2 0,4 0,0 0,0 7,4 0,0 1,6

Inne 5,0 1,0 3,5 3,6 3,9 3,0 0,5 1,6 1,7 2,1 5,0 1,8 7,9 7,9 7,8 5,0 0,9 2,6 0,0 2,2

Nic 15,0 18,3 15,1 13,3 15,5 15,0 18,5 14,9 13,1 15,9 15,0 17,7 16,6 13,6 14,8 20,0 23,5 7,0 18,2 13,4

Nie wiem . 1,1 1,5 1,8 1,6 . 1,0 1,0 0,7 0,4 . 1,2 2,7 4,1 4,2 . 0,0 0,7 1,9 1,1

Trudno powiedzieć 52,0 44,5 49,7 51,1 48,6 48,0 42,3 50,9 51,9 49,2 58,0 49,3 47,4 50,0 46,9 36,0 32,4 46,1 37,5 54,8

63

2.16. Źródła informacji

Internet jest zdecydowanie najpopularniejszym źródłem zbierania informacji o Warszawie przed przyjazdem do niej. Jego udział w dostarczaniu informacji nie zmienił się od 2011 r. Około połowy wszystkich przybywających do Warszawy turystów korzysta z zasobów Internetu.

Rodzina i znajomi, to drugie pod względem częstości wykorzystania źródło informacji turystycznej. Jednakże waga tego źródła spada we wszystkich grupach badanych, z wyłączeniem grupy polonijnej.

Trzecim w kolejności źródłem informacji są przewodniki turystyczne. Jednakże w porównaniu z poprzednimi latami znaczenie tego źródła informacji zmalało we wszystkich grupach turystów. Nadal jednak obcokrajowcy korzystają z przewodników wyraźnie częściej, niż pozostali turyści. Obcokrajowcy odwiedzający Warszawę częściej także, niż inne grupy, korzystają z książek historycznych.

Warto również zwrócić uwagę, że obcokrajowcy ogólnie częściej niż pozostałe grupy poszukują informacji o mieście, o czym świadczą mniejsze niż w pozostałych grupach odsetki odpowiedzi „nigdzie nie szukałem”. Ten układ utrzymuje się od początku realizacji badania. Pozostałe źródła informacji są wykorzystywane sporadycznie. Dotyczy to także nieuwzględnionych w tabelach targów turystycznych, których wskazania są śladowe.

64

Tabela 47. Źródła informacji o Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 74

Internet 56,0 37,7 47,6 49,3 48,6 49,0 33,0 45,9 49,2 46,2 61,0 46,3 51,4 50,1 53,9 50,0 38,0 39,7 36,2 45,7

Znajomi, rodzina

28,0 27,8 32,9 35,6 28,3 29,0 27,7 34,9 36,8 27,6 27,0 28,3 29,1 34,1 29,2 37,0 23,0 37,4 31,9 34,9

Przewodniki turystyczne

37,0 25,7 31,0 31,3 24,2 19,0 15,7 18,2 19,8 16,0 52,0 44,5 54,0 48,3 41,5 20,0 21,3 17,8 30,4 21,5

Książki historyczne

. 7,5 7,2 7,5 6,4 . 4,5 3,3 3,8 3,9 . 13,0 13,7 13,1 11,6 . 7,1 6,0 2,9 7,5

Foldery /ulotki

9,0 4,4 4,9 6,0 5,7 4,0 3,5 3,6 5,9 4,5 13,0 6,2 6,9 6,4 8,4 6,0 5,8 5,4 2,9 3,8

TV, radio . 4,3 5,3 4,3 4,2 . 4,9 7,2 5,6 5,8 . 2,9 2,2 2,6 1,0 . 6,3 4,1 0,0 2,7

Prasa . 4,2 4,2 3,9 4,0 . 4,8 5,0 4,0 4,8 . 2,9 2,8 3,6 1,9 . 5,0 5,4 7,3 6,5

Atlasy 4,0 5,4 4,0 3,5 3,1 4,0 5,6 4,2 4,0 3,3 4,0 5,0 3,6 3,0 2,4 6,0 4,0 5,4 2,2 5,4

Biuro podróży

4,0 2,8 1,3 1,3 2,5 2,0 2,1 0,7 0,9 2,3 6,0 4,1 2,5 1,7 3,0 1,0 1,9 0,0 5,1 0,0

Inne 4,0 0,9 1,0 2,3 2,6 3,0 0,7 0,5 1,8 2,3 3,0 1,3 2,1 2,9 3,2 9,0 1,5 0,0 5,1 3,8

Nigdzie 16,0 24,9 17,8 14,4 18,3 28,0 31,7 23,5 18,1 23,3 7,0 11,6 7,9 8,9 8,0 23,0 33,8 21,3 15,2 17,2

Trudno powiedzieć

1,0 1,9 0,9 1,7 3,5 1,0 1,9 0,6 1,0 2,7 1,0 2,0 1,0 2,7 4,5 1,0 1,6 3,6 4,4 12,9

65

Punkt informacyjny zyskuje na popularności. W porównaniu z ubiegłym rokiem częstość odwiedzania punktu informacji turystycznej wzrosła dwukrotnie. Punkty informacji turystycznej są najchętniej odwiedzane przez turystów krajowych oraz polonijnych. Prawie ⅔ turystów z dwóch wymienionych grup odwiedziło punkt informacji turystycznej.

Wykres 48. Wykorzystanie punktów informacji turystycznej i stopień zadowolenia; dane w odsetkach od wielkości próby w 2012 Czy odwiedził punkt informacji turystycznej:

6 3 2 6 2 6 4 6 8 81

15

29

56

8

28

62

31 32

43

18

32

61

79

68

42

87

70

38

64 64

50

74

61

38

2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012


Trudno powiedzieć Tak Nie

3089 3019 3008 2067 2018 1986 914 955 944 108 45 78

N

Czy jest zadowolony z tej wizyty:

4 2 14

15 3 2

7

4 2

7

2 1

7 66 10

19

13

7

19

83

21 2318

7

167

22

19

15

22

14

9

2328

34

17

8

8

27 5874

27

72

86

28

3135

21

65 83

21

62

21

4 1

169

5

45

12

2

2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012


Zupełnie niezadowolony raczej niezadowolony

nie jest zadowolony, ani nie jest niezadowolony raczej zadowolony

Bardzo zadowolony Trudno powiedzieć

464 882 1639 464 565 1190 282 303 404 20 14 45

66

Punkty informacji turystycznej są oceniane pozytywnie, w szczególności przez turystów krajowych oraz polonijnych. Ponad 90% turystów krajowych było zadowolonych, a ponad 80% - bardzo zadowolonych z wizyty - w roku 2010 zadowolona była jedynie niecała połowa turystów krajowych. Wzrosły także, choć w mniejszym stopniu, oceny punktu wśród obcokrajowców.

2.17. Wydatki w okresie pobytu

Turyści stosunkowo najczęściej wydają pieniądze na wyżywienie, bilety wstępu oraz przejazdy po mieście. W porównaniu z ubiegłym rokiem wzrasta udział osób przeznaczających pieniądze na wyżywienie, natomiast udział pozostałych dwóch głównych kategorii nieznacznie zmalał. Turyści relatywnie często przeznaczają pieniądze także na rozrywkę, pamiątki oraz zakwaterowanie, a także w mniejszym stopniu na parkingi. Pozostałe kategorie wydatków są już mniej znaczące.

Grupą wyróżniającą się pod względem struktury wydatków są obcokrajowcy. Przedstawiciele tej grupy częściej niż Polacy i Polonia ponoszą koszty zakwaterowania i wyżywienia, częściej także przeznaczają pieniądze na bilety wstępu oraz rozrywkę.

Deklarowane kwoty wydatków pozostają zasadniczo podobne do tych z zeszłego roku.

67

Tabela 49. Wydatki ponoszone przez turystów podczas pobytu w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Wyżywienie 71 70,9 69,7 67,3 72,4 60 64,1 63,2 58,5 66,1 83 83,8 84,8 86,6 86,8 63 66,5 67,8 55,6 59,7

Bilety wstępu/ zwiedzanie

64 57,1 60,9 65,7 62,1 61 53,9 60,3 64,2 60,7 66 62,2 62,5 69,3 66,2 70 67 60,1 55,6 48,9

Przejazdy po mieście

60 61,8 56,9 58,0 56,2 49 54,8 51,9 51,2 50,2 71 74,1 67,9 71,5 68,8 78 72,4 61,3 76,8 54,3

Rozrywka 46 50,6 45,4 45,2 42,8 46 53,8 45,8 42,6 40,9 44 44,4 44,5 50,4 46,5 58 55,1 46,2 53,1 48,9

Zakup pamiątek 40 33,2 34,1 37,4 33,5 32 28,5 28,9 32,7 26,2 47 41 44,5 46,6 47,8 49 45 45,7 55,6 43,5

Zakwaterowanie 42 43,1 33,1 36,8 39,6 23 31,2 19,8 24,1 28,9 62 65,9 62,6 63,7 62,9 36 33,3 39 33,7 29,0

Parkingi . 13,4 12,7 11,2 11,1 . 16,3 15,7 13,6 13,8 . 7,4 4,8 6,2 5,6 . 21,9 22,4 11,8 8,6

Zabiegi lecznicze/ spa

2 2,7 1,2 1,6 2,7 2 2,9 0,8 1,7 2,4 2 2,3 1 1,2 3,2 12 5,4 9,9 6,9 3,8

Sprzęt sportowo-turystyczny

2 2,1 1,4 1,4 3,3 2 2,1 0,4 1,2 2,7 2 2,1 3,7 2,0 4,6 3 2,6 1,9 0,0 2,7

Inne wydatki (odzież, żywność)

39 27,7 33,9 34,5 29,6 39 28,5 34,4 32,9 27,2 39 25,6 32,7 37,1 34,4 55 37,2 36,3 46,3 33,9

Trudno powiedzieć

4 3,9 4,1 3,8 6,1 4 4,3 3,9 4,0 6,0 3 3 4,5 3,4 5,5 1 5,6 4,4 0,0 14,5

Tabela 50. Deklarowane wydatki na osobę; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Do 50 zł 6 6,5 8 5,9 5,7 11 9,6 11 8,4 7,7 1 1 1,1 0,8 1,9 3 0,7 5,5 0,0 0,0

51-100 zł 10 9,3 13 13,0 11,6 16 13 17 17,6 15,7 3 3,3 5,1 3,3 3,3 3 3,1 7,4 14,4 8,1

101-300 zł 25 26 28 31,8 33,6 35 32 34 39,5 42,9 15 14 15 16,6 14,9 16 14 19 10,6 25,3

301-500 zł 15 16 15 15,5 18,4 16 17 15 15,8 19,0 14 14 15 14,9 16,9 16 13 16 18,2 19,3

501-1 000 zł 15 18 13 14,6 13,7 9 15 9,3 9,7 9,1 21 22 22 24,8 22,2 24 21 21 19,4 27,4

1 001-2 000 zł 10 9,2 5,7 5,9 6,2 3 4,2 1,9 1,6 2,1 16 18 14 14,6 14,5 11 21 11 13,7 8,6

>2 000 zł 7 5,2 3,1 3,1 4,3 2 1,5 1 0,6 0,9 12 11 7,7 8,0 10,9 17 13 4,3 11,2 8,6

Trudno pow. 13 11 14 10,2 6,6 8 7,5 11,0 6,9 2,5 18 17 20 17,1 15,5 11 15 16 12,5 2,7

68

Tabela 51. Gotowość wydatkowania wyższych sum; dane w odsetkach od wielkości próby


2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Nie był(a)bym gotów wydać więcej

31 27 30 33,2 33,0 34 28 33 34,7 37,7 28 24 23 29,4 24,3 27 29 32 49,3 16,1

Był(a)bym gotów wydać nieco więcej

48 53 49 51,4 55,2 46 51 46 49,7 52,6 51 57 53 55,5 59,2 42 58 53 42,6 72,0

Był(a)bym gotów wydać znacznie więcej

9 12 9 7,7 8,0 11 13 9,5 8,4 8,1 6 8,9 8,1 6,4 7,5 19 9,3 7,2 6,3 10,8

Trudno pow. 12 8,4 12 7,6 3,9 8 7,5 11 7,3 1,5 15 10 15 8,7 9,0 12 4,3 7,7 1,9 1,1

69

Turyści zagraniczni są bardziej skłonni do nieco większych wydatków, niż przed rokiem. Udział obcokrajowców, którzy nie byliby gotowi wydać więcej zmalał o 5 punktów procentowych na rzecz osób, które skłonne byłyby wydać nieco lub znacznie więcej. W grupie turystów z Polski zmniejszył się udział osób niezdeklarowanych, proporcje grup skłonnych i niechętnych do większych wydatków nie zmieniły się jednak istotnie.

2.19. Ocena poziomu usług w Warszawie

W kolejnym bloku pytań turyści oceniali różne aspekty usług, z których korzystali na terenie miasta. Przedmiotem oceny była także ogólna atmosfera miasta i nastawienie jego mieszkańców.

2.19.1. Rozrywka i kultura

Dyskoteki, kluby, puby jako miejsca rozrywki zostały ocenione podobnie, jak w ubiegłym roku. Wśród obcokrajowców oceny usług rozrywkowych nieco się nawet poprawiły w stosunku do 2011 roku. Opinia turystów zagranicznych jest w tej chwili zbliżona do tej wyrażanej przez turystów krajowych. Najbardziej pozytywnie o miejscach rozrywki wypowiadali się turyści polonijni - 27% turystów z tej grupy oceniała te usługi pozytywnie.

Wykres 55. Ocena poziomu usług; rozrywka; dane w odsetkach od wielkości próby

1 1 1 1 1 2 0 12 1 1 1 2 1 1 1 12 1 1 3 1 1

10 11 11 1010 11 10 9 11

1313 12

128

47

30 25 25 24

3024

2322

30 26 3127 20

27

26

28

20

18 1718

22

2119

19

1511

1314 23

1524

27

3844 46 48

3642

4749

4348

42 4541

48 4537

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012


Bardzo źle Raczej źle Ani dobrze ani źle Raczej dobrze Bardzo dobrze trudno powiedzieć

4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Ocena imprez kulturalnych spadła w stosunku do poprzednich lat. Mniej osób ocenia tego typu usługi pozytywnie. W roku 2012 imprezy kulturalne ocenili gorzej obcokrajowcy, zarówno cudzoziemcy, jak i Polonia.

70

Wykres 56. Ocena poziomu usług; imprezy kulturalne; dane w odsetkach od wielkości próby

1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 23 2 1 13 2 1 1 2 2 1 1 2

1 2

1310 11 12

139 10 10 14 11 12 16 14 10 13

12

31

29 28 25

33

3126 25

2725

32 2735

3023

23

19

18 1917

20

2121

19

17

14

1514

18

1231

14

3340 40

44

2937

4144

4048

3943

31

45

33

47

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Oceny imprez sportowych w stosunku do poprzedniego roku kształtują się znacznie lepiej - nastąpił wzrost odsetka ocen zdecydowanie pozytywnych wśród wszystkich grup turystów.

Wykres 57. Ocena poziomu usług; imprezy sportowe; dane w odsetkach od wielkości próby

1 1 1 1 1 2 2 1 13 2 1 2 2 1 3

1 2 1 2

13 14 1113 13 11

1315 13 12

7

13

1715 17

2118 19 7 10

1117

13

20

910

16

1212

17

4 412

7

10

15

57 5954 51 54

50

71 6962 62

71

50

2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

71

2.19.2. Gościnność i życzliwość mieszkańców; atmosfera miasta

Gościnność warszawiaków została oceniona lepiej, niż w roku ubiegłym. Wyraźne wzrosty obserwujemy przede wszystkim w grupie turystów polonijnych. Tak jak dotychczas, gościnność lepiej oceniana jest przez turystów zza granicy – zarówno obcokrajowców, jak i turystów polonijnych, niż przez turystów krajowych.

Wykres 58. Ocena poziomu usług; gościnność; dane w odsetkach od wielkości próby

Oceny gościnności różniły się pomiędzy grupami turystów z poszczególnych krajów w stopniu niższym, niż w roku ubiegłym. Wśród turystów z USA i Kanady oraz Wielkiej Brytanii oceny gościnności są lepsze, niż dla ogółu próby. Turyści z Francji oceniają gościnność warszawiaków przeciętnie, a Niemcy są nieco bardziej powściągliwi – rzadziej udzielają odpowiedzi skrajnych, a częściej wstrzymują się od oceny.

Wykres 59. Ocena gościnności warszawskiej przez wybrane narodowe grupy turystów w 2012 roku; dane w odsetkach od wielkości próby

0

0

1

1

0

4

2

1

10

6

17

10

43

43

37

51

35

27

35

30

11

20

8

8

0 100

Wlk.Brytania

Niemcy

Francja

USA /Kanada

Bardzo źle Raczej źle Ani dobrze ani źle

Raczej dobrze Bardzo dobrze Trudno powiedzieć

n = 152

n = 93

n = 89

n = 91

2 2 1 1 2 2 2 2 1 3 1 1 1 4 5 5 4 3

5 5 5 3 4 6

4 3 2 4

3 3

17 17 16 14 18 19 18

15 14 13

14 13 13 8

8 16

36 34 34 35

37 33 32 33 36

37 38 41

24 32 44 26

29 23 25 28

26

21 21 27 32 27 31 31

55 30

32 44

12 19 20 18

12 21 23 21

14 15 13 12 5

22 14 11

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia


4041 3089

3019 3008

2568 2067

2018 1986

1380 914

955 944

93 108

45 78

N

72

Ocena życzliwości wypada w dotychczasowych badaniach nieco niżej, niż ocena gościnności, jednak dynamika zmian jest podobna. Obserwujemy nieznaczne zwiększenie się odsetka pozytywnych ocen, zarówno w grupie turystów zagranicznych, jak i w grupie turystów krajowych. Najbardziej przychylnie o życzliwości warszawiaków wypowiada się grupa turystów polonijnych - w obecnym roku w tej grupie turystów można zaobserwować znaczącą poprawę tych ocen.

Wykres 60. Ocena poziomu usług; życzliwość; dane w odsetkach od wielkości próby

3 3 3 2 0 3 3 3 2 2 3 2 1 2

6 6 5 5 98 7 4 4 6 5 6

27

4 4

18 19 17 1820 20 19

1815

17 16 1820

17

118

34 3030 31

51

35

2929

31

33 36 3543

26 46

32

26

2123

27

021

18 2535

26 2731

27

26

22

42

1321 22

18 2013

24 2214 16 14

9 7

2218

13

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Ocena atmosfery miasta uległa poprawie w porównaniu z ocenami z ubiegłego roku i dotyczy to w szczególności turystów krajowych oraz turystów polonijnych. Jednakże w przypadku grupy polonijnej można zauważyć nieznaczne pogorszenie: zmniejszył się bowiem udział osób oceniających atmosferę miasta bardzo dobrze. Natomiast ocena turystów obcokrajowców uległa pogorszeniu, ponieważ zwiększył się odsetek osób wskazujących, że atmosfera miasta jest im obojętna.

Wykres 61. Ocena poziomu usług; atmosfera miasta; dane w odsetkach od wielkości próby

73

2 2 1 1 3 2 2 2 1 1 25 4 4 3

6 5 5 4 4 3 2 2 1 2 2 1

17 17 16 17

1818 16 16

15 1615

1912 16

9 8

3936 37 37

4035

35 3537 38 42

41

4341

29 33

27

24 2428

25

23 2429 29 26 24

2539

24

44 41

1118 18

149

18 1914 15 17 17 14

3

16 16 17

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

74

2.19.3. Obsługa turystyczna

Obsługa turystyczna była oceniana na kilku wymiarach. Turystów pytano o ogólną ocenę poziomu usług turystycznych, informację turystyczną, oznakowanie turystyczne i poziom usług przewodnickich. Na prawie wszystkich wymiarach obserwujemy nieznaczne poprawienie się ocen w porównaniu do ubiegłego roku.

Ogólna ocena poziomu usług turystycznych poprawiła się przede wszystkim w grupie turystów zagranicznych, turyści krajowi częściej powstrzymują się od oceny, zapewne ze względu na to, że rzadziej z nich korzystają. Najwyższy odsetek odpowiedzi zdecydowanie pozytywnych występuje w grupie turystów polonijnych.

Wykres 62. Ocena poziomu usług; obsługa turystyczna; dane w odsetkach od wielkości próby

2 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 165 5 3 2

4 3 3 2 57

4 3 7 6

4

2

19 1918 16

1918 17

15

1920

19 19 13

29

8

16

3935

3736

40

3636

35

3733

39 39

37

28

3834

19

14 15 18

18

14 1517

1914 14

1925 13 21

24

17

27 27 26

16

28 28 30

2125 23

19 1825 22 25

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Także ocena jakości informacji turystycznej poprawiła się najwyraźniej wśród turystów zagranicznych, choć nadal nie powróciła do poziomów z roku 2009. Grupy turystów zagranicznych – zarówno obcokrajowcy, jak i przedstawiciele Polonii; oceniają informację turystyczną lepiej, niż turyści krajowi.

75

Wykres 63. Ocena poziomu usług; informacja turystyczna; dane w odsetkach od wielkości próby

3 2 1 1 3 1 1 1 2 4 2 1 3 04 1

75 3 3

73 3 3

610

4 4

10

44

3

1916

16 16

20

17 14 14

17

16

18 20

19

1715

6

31

2425 25

30

2322 22

33 2530 31

29

26 22

26

16

1113 16

14

1012 14

20

13 1519 14

12 16

18

25

42 43 40

27

47 49 47

23

32 3125 26

40 3945

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Oceny oznakowania turystycznego w Warszawie poprawiły nieznacznie się u wszystkich grup turystów. Relatywnie najmniej przychylni w swoich ocenach są turyści zagraniczni. Na tle innych ocenianych usług oznakowanie turystyczne charakteryzuje się wysokim odsetkiem ocen negatywnych, zwłaszcza wśród turystów polonijnych – odsetek bardzo złych ocen wyniósł w tej grupie 9%.

Wykres 64. Ocena poziomu usług; oznakowanie turystyczne w Warszawie; dane w odsetkach od wielkości próby

4 4 3 3 5 3 3 3 3 6 3 3 41 4

9

10 8 8 910

6 7 7 912

10 13 911 3

8

2018 18 19

19

17 17 17

22

2021

26

1524

21

12

35

33 3233

36

34 33 34

3330

31

30

3424

33 28

17

16 1618

17

17 17 19

17 1414

17

18

1623

26

1421 22

1713

22 23 2016 18 21

1219

2517 18

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Ocena pracy przewodników poprawia się, przede wszystkim w grupie krajowej. Turyści krajowi oceniają ją nieco lepiej, niż turyści zagraniczni, co stanowi odwrócenie tendencji zaobserwowanej w ubiegłym roku. Różnice we wskazaniach są jednak niewielkie.

76

Wykres 65. Ocena poziomu usług; usługi przewodnickie; dane w odsetkach od wielkości próby

2 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 2 14

2 2 25

2 2 2 3 3 3 3 3 4 4

1716 15 14

17

16 14 1418 16 16 17 11

16 17

8

20

18 19 20

20

18 19 20

2116 20 19

15

18 17

22

13

8 1114

13

8 1115

14

8

11 12

9

917

18

43

55 5249

43

55 5449

43

5650 48

5951

4552

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

2.19.4. Usługi komunikacyjne

Respondentów proszono, jak co roku, o ocenę dwóch aspektów transportu publicznego, tzn. funkcjonowania komunikacji miejskiej i dojazdu do miasta. W porównaniu z rokiem ubiegłym zaobserwowano znaczną poprawę ocen dojazdu do miasta. Zwiększyły się odsetki dla wskazań pozytywnych, co świadczy o zmianie dotychczasowych tendencji. Jednocześnie zmniejszył się także procent ocen negatywnych. Ogólnie najbardziej zadowoloną z dojazdu grupą turystów są Polacy i Polonia. Te dwie grupy znacznie poprawiły ocenę dojazdu do Warszawy w stosunku do roku ubiegłego.

77

Wykres 66. Ocena poziomu usług; dojazd do Warszawy; dane w odsetkach od wielkości próby

7 6 7 59 8 9 6 3 3 3 2

156 6 8

109 10

7

1210

12

8

6 5 6 4

9

9 10 7

1415

16

15

1415

16

15

15 16 1715

8

14

24

11

3332

30

32

34

3229

31

31 32 3236

32

28

26

33

22

18 18 25

23

19 18 28

20 1417

20

25

24

1827

1320 20

16

7

16 1613

2530

2623

1119

15 14

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Ocena komunikacji miejskiej, podobnie jak ocena dojazdu do Warszawy, w stosunku do poprzedniego roku znacznie wzrosła. Jedynie turyści zagraniczni oceniają komunikację miejską stosunkowo słabiej. Natomiast najwyższe oceny przyznają jej, tak jak w roku ubiegłym, turyści polonijni. Nie jest wykluczone, że rozbieżności w ocenie biorą się stąd, że odniesieniem oceny grup krajowej i polonijnej jako w ogólności lepiej znających Warszawę jest stan komunikacji w mieście sprzed paru lat, a odniesieniem oceny w grupie zagranicznej jest funkcjonowanie komunikacji miejskiej w ich miejscu zamieszkania.

Wykres 67. Ocena poziomu usług; komunikacja miejska; dane w odsetkach od wielkości próby

4 2 2 2 4 2 2 1 2 2 2 29

1 2

74 4 4

7

3 4 4 5 5 4 5

10

16

3

15

1315

12

14

1213

10

16 15 18 15

7

13

16

11

32

3332

33

32

3333

33

3230

30 3233

40

34

42

23

2425 30

24

26 26 33 22

1923 23

18 23

30 34

2026 23 20 19

24 2319

2330

24 22 23 22

12 10

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

78

2.19.5. Usługi municypalne

Poziom bezpieczeństwa na ulicach miasta, czystość ulic i toalety miejskie są przedmiotem oceny z zakresu usług municypalnych. Oceny bezpieczeństwa w mieście w porównaniu do poprzedniego roku poprawiły się, co świadczy o zmianie obserwowanego od dwóch lat trendu spadkowego. Nadal to obcokrajowcy najprzychylniej oceniają poziom bezpieczeństwa w mieście: prawie 2/3 turystów zagranicznych pozytywnie ocenia bezpieczeństwo, podczas gdy w grupach krajowej i polonijnej odsetki te kształtują się na poziomie około 50%.

Wykres 68. Ocena poziomu usług; bezpieczeństwo; dane w odsetkach od wielkości próby

3 4 2 2 4 5 3 2 1 2 1 1 04 2 2

6 85 4

8 96 5

35

2 29

11 156

2019

20 21

23 22

22 23

1514

17 19

19

1721

13

40 35

3336

4032

3034

4042

4041

43 3531

41

16

12

14

15

13

11

13

14 21 1615

18

17

913

19

1522

2721

13

2227

22 20 21 2518

13

2418 18

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Ocena czystości ulic utrzymała się na poziomie z ubiegłego roku. Najlepiej ocenili ją turyści polonijni, a względnie najgorzej – turyści z Polski.

Wykres 69. Ocena poziomu usług; czystość ulic; dane w odsetkach od wielkości próby

4 5 3 3 5 5 4 3 2 3 1 19 9

3 2

1012

9 912 14

10 116

85 7

512

42

2122

22 23

2425

25 25

1615

1720

19

24

2625

3735

3536

37 34

3236

3638 40

38

41

2341

28

19 1416

16

1310

1211

30 23 2526

22

16

14

28

912

1612

812

18 1410 13 12

8 6

1512 15

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

79

W ocenie toalet nastąpił nieznaczny wzrost porównaniu z ubiegłym rokiem. Wzrost jest wyraźny we wszystkich grupach. Toalety publiczne należą do najniżej ocenianych usług spośród tych, które zostały poddane badaniu i sytuacja ta nie zmieniła się na przestrzeni ostatnich czterech lat badań ruchu turystycznego. Oceny pozytywne nie przekraczają 50% wskazań, jak ma to miejsce w przypadku pozostałych ocenianych usług.

Wykres 70. Ocena poziomu usług; toalety publiczne; dane w odsetkach od wielkości próby

8 6 5 410

7 6 4 5 4 3 311 14

6 4

1412 11

8

16

13 128 10 9 9 8

15 717

9

2020 22

21

20

2121

2120 19 24

20

1922

26

23

24

2320

24

24

23

1924

2524

2025

24

15

29

28

9

78 10

8

6

8 99

10 9 12

5

10

8

11

2532 34 33

22

3135 34 31 34 34 32

2833

15

25

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

2.19.6. Usługi hotelowe, gastronomiczne, bankomatowe

Ocena gastronomii nie zmieniła się od ubiegłego roku. Jedynie w grupie turystów polonijnych nastąpił nieznaczny spadek odsetka odpowiedzi pozytywnych. Usługi gastronomiczne są najlepiej oceniane przez obcokrajowców, najgorzej natomiast przez turystów krajowych, co można zaobserwować począwszy od 2009 roku.

Wykres 71. Ocena poziomu usług; gastronomia; dane w odsetkach od wielkości próby

2 1 1 2 1 1 1 2 1 2 1 33 3 2 3

42 3 3 2

42 1

3 1 23

13 12 13 1313

13 13 13 1211

13 1311

4

11 15

4340 38 40

44

41 38 4140 38 39 40

40

45

41 35

27

25 2425

25

2422

21 30 27 2932

35

34

32

30

1319 21 19

1220 23 21

15 18 1814

1015

1217

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

80

W porównaniu z poprzednim rokiem poprawiła się natomiast ocena usług hotelowych. Udział ocen pozytywnych powrócił obecnie do poziomu z 2009 roku. Bazę noclegową najlepiej oceniają obcokrajowcy. Najrzadziej pozytywne opinie wyrażają natomiast turyści krajowi. Różnica wskazań pozytywnych między tymi grupami jest bliska 20%, co jest stałą tendencją. Nie jest wykluczone, że na tak wyraźne różnice w ocenie usług hotelowych ma wpływ kategoria wynajmowanego hotelu. Goście zagraniczni korzystają najczęściej z obiektów wyższej klasy, zaś goście krajowi z obiektów o niższej liczbie gwiazdek.

Wykres 72. Ocena poziomu usług; baza noclegowa; dane w odsetkach od wielkości próby

2 1 1 1 2 2 2 1 1 14 3 2 2

52 3 2 2 4

2 2 3 3

13 14 12 12

1415 13 13 12

1111 11

66 11

10

3027 29 30

28

25 25 2633 31

35 38

23

29

37 32

22

19 22 2218

15 19 19

3127 28

28

33

26

24

19

2936 34 33 33

42 40 39

2125 23 21

38 3529

35

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Ocena dostępności bankomatów utrzymała poziom z roku 2011, choć można zaobserwować niewielki wzrost pozytywnych ocen wśród ogółu turystów. W obu badanych grupach zagranicznych dynamika zmian nieco się różniła. Poziom ocen pozytywnych w grupie obcokrajowców oraz turystów krajowych utrzymał się na poziomie z ubiegłego roku, a w grupie Polonii uległ znacznemu pogorszeniu. Grupa polonijna najgorzej ocenia dostępność bankomatów w Warszawie, natomiast oceny grup turystów krajowych i obcokrajowców są do siebie podobne.

81

Wykres 73. Ocena poziomu usług; dostępność bankomatów; dane w odsetkach od wielkości próby

2 2 1 1 2 2 1 1 1 3 1 14 5 4 3

5 5 4 3 35

3 2 5 3 4 4

1213

14 1412 14 14 14

1212

13 157

15 13

24

36 3332 33

38 3432 34

3330

3332

31

2938

25

2622

21 22

26

2120 21 28 24

2225

3125

2422

2025 29 27

1725

28 28 25 2731

25 27 2821

25

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012



4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Po wyraźnych spadkach ocen w poprzednim roku obecnie notujemy poprawę opinii dotyczących większości aspektów ocenianych usług. Mimo, że obecna poprawa opinii nie niweluje strat z poprzedniego roku (w większości wypadków odsetki wskazań są na poziomie niższym, niż dwa lata temu), daje ona nadzieję, na odbudowę dobrej opinii w najbliższym czasie.

2.20. Ceny usług

Odczucia cenowe badane według trójstopniowej skali (wysokie, odpowiednie, niskie) nie zmieniły się zasadniczo. Oceny te są bardzo zróżnicowane, zwłaszcza pomiędzy grupą polską i zagraniczną, co wynika z oczywistej różnicy doświadczeń, które przykłada się do występujących relacji cenowych. Turysta z Siedlec inaczej będzie spoglądał na ceny w Warszawie, niż turysta z Tokio. Pierwszy będzie szacował ceny warszawskie jako zbyt wysokie, gdy drugi uzna je za niskie. I to jest podstawowy wniosek, jaki nasuwa się z tej części badań.

Turyści zagraniczni zasadniczo uznają ceny wszystkich usług w Warszawie za stosunkowo niskie. Polacy charakteryzują się odmienną percepcją i w dużo większym stopniu uznają te ceny za wysokie. To zróżnicowanie dotyczy wszystkich badanych kategorii a najbardziej widoczne jest w przypadku usług gastronomicznych. Aż 42,3% Polaków uznaje ceny usług gastronomicznych za wysokie, przy tylko 6,8% takich wskazań w grupie turystów zagranicznych.

Odsetek respondentów postrzegający ceny jako wysokie zmniejszył się w 2012 roku dla większości usług, szczególnie wśród obcokrajowców. Turyści zagraniczni częściej niż rok wcześniej postrzegali ceny usług jako niskie, natomiast turyści krajowi częściej wstrzymywali się od odpowiedzi w ogóle.

82

Tabela 74. Ceny usług; dane w odsetkach od wielkości próby


Ceny 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

N 4002 4041 3089 3019 3008 1996 2568 2067 2018 1986 1891 1380 914 955 944 115 93 108 45 78

Noclegi

Wysokie 29 29,2 30,3 28,8 25,7 39 38,7 40,4 37,6 33,6 18 12,3 7,7 10,1 9,7 30 17,3 26 31,8 21,0

Odpowiednie 32 32,5 27,8 28,5 31,4 15 22,4 16 17,6 22,0 51 51,2 54,4 51,3 50,7 24 34,4 29,6 33,2 36,0

Niskie 3 5,5 4,4 4,8 5,7 1 1,2 1 1,0 1,2 5 13,4 11,9 12,7 15,3 2 4,4 5,1 4,4 1,1

Gastronomia

Wysokie 29 32,3 31,3 32,6 30,7 44 44,3 42,8 43,5 42,3 14 11,1 5,8 9,3 6,8 30 16,5 26,9 39,3 28,0

Odpowiednie 46 42,6 40,2 38,0 39,6 36 36,9 35 30,0 32,7 56 52,4 51,6 54,8 53,8 49 55,4 43,7 40,0 40,9

Niskie 8 10,7 10 9,3 10,2 1 3,6 1,9 2,1 1,1 15 24 28,6 24,8 29,1 7 11,8 8,9 4,4 10,8

Teatr

Wysokie 14 15,2 21,7 18,8 16,5 23 22 31,1 25,9 23,4 4 2,9 1,3 3,7 2,6 23 11,1 13,2 20,0 9,7

Odpowiednie 24 29,8 25,6 24,4 22,9 30 32,7 29,8 26,7 25,6 18 24 16,3 19,6 17,1 23 32,6 22,4 28,1 23,7

Niskie 3 4,6 3,3 2,9 2,8 1 3,2 1,7 1,7 1,5 4 7,1 6,4 5,3 5,4 7 6,6 8 3,8 4,3

Kino

Wysokie 13 14,6 19,9 17,3 13,7 20 20,4 27,8 23,2 19,6 5 3,9 2,4 4,4 2,0 20 14 16,9 23,7 5,4

Odpowiednie 25 32 29,7 26,7 25,3 34 37,4 35,7 30,7 29,0 15 21,9 16,6 18,2 17,3 23 33,6 25,7 28,7 26,4

Niskie 4 5,5 3,3 3,4 2,9 2 3,9 2,1 2,9 1,6 6 8,3 5,5 4,2 5,5 6 7,3 7,4 7,5 3,2

Usługi przewodnickie

Wysokie 9 11,2 9,9 13,5 10,8 12 14,8 12,7 18,3 15,0 6 5 3 3,4 2,6 10 3,6 13,2 13,1 3,2

Odpowiednie 22 26,1 21,6 20,9 20,7 23 26 23,2 19,7 21,0 21 26,4 18,6 22,6 20,0 24 22,4 15,7 35,0 22,6

Niskie 4 5,6 5,2 3,7 3,8 3 4,7 3,7 2,5 2,1 6 7,5 8,5 6,1 7,0 3 3,5 7,4 1,9 6,5

83

Komunikacja miejska

Wysokie 12 11,9 9,5 17,7 18,4 17 15,6 11,7 23,3 24,7 6 5,2 3,4 5,2 5,1 13 10,2 17,6 33,1 21,0

Odpowiednie 38 42 43,3 37,9 41,2 43 45,9 49,2 39,4 44,9 33 35,2 31,1 34,5 34,0 46 37,1 34,6 45,0 35,5

Niskie 18 19,8 20,9 15,9 13,7 12 14,7 15,4 10,6 6,7 26 29,3 33,1 27,6 28,5 17 19,7 22,6 8,1 13,5

Muzea

Wysokie 12 12,2 11,9 15,5 19,4 16 16,1 15,3 20,3 26,2 8 5,5 4,5 5,4 5,5 14 5,7 11,8 17,5 14,5

Odpowiednie 45 43,5 46,9 50,0 51,4 48 47 49,9 49,0 50,1 40 36,7 41,4 52,1 53,9 46 47,9 36,3 52,4 54,8

Niskie 14 16,7 18,5 13,4 11,4 8 11,4 14,5 8,7 4,9 20 26,3 27,5 23,3 24,9 15 19,2 21,2 14,4 8,6

Imprezy kulturalne

Wysokie 11 12,3 11 13,3 11,4 17 17 14,9 17,5 15,9 4 4,2 2,5 4,1 2,5 13 6,4 8 17,5 4,8

Odpowiednie 29 31 28,4 27,6 27,3 34 33,3 30,1 27,9 28,6 24 26,2 25,2 26,6 23,9 34 37,5 23,6 39,3 37,6

Niskie 5 7,7 6,3 5,0 4,5 3 6,2 4,2 3,3 2,8 8 10,8 11,1 8,4 8,2 7 4,5 7,9 6,3 4,8

Baza sportowo-rekreacyjna

Wysokie 9 11,7 9,7 11,3 9,8 14 16,1 13,6 15,4 13,5 3 4 1,1 2,4 2,6 10 6,6 6,2 16,9 3,2

Odpowiednie 16 21,1 19,5 20,8 20,4 19 22,9 21,7 21,8 22,2 13 17,9 14,7 18,3 16,0 16 20,4 18,8 31,2 28,5

Niskie 3 4,3 3,9 2,6 3,1 2 3,4 3 2,3 2,4 5 5,8 5,9 3,4 4,6 3 5,7 3,8 1,9 2,7

Kluby, dyskoteki, puby

Wysokie 17 19,2 18,6 19,3 15,9 26 26,3 24,9 25,6 21,7 7 6,3 5 5,9 4,3 19 14,4 13 18,8 9,7

Odpowiednie 22 27,8 22,1 21,2 21,5 20 26,2 20,4 18,3 19,2 25 30 25,4 26,9 25,9 17 37,3 25,9 30,6 27,4

Niskie 4 6,4 5,1 4,3 4,8 2 3,9 2,8 2,1 2,2 7 11,1 10,3 9,1 10,0 3 5,4 6,8 3,8 6,5

84

2.21. Ocena pobytu w Warszawie

Poziom zadowolenia mierzono skłonnością respondentów do ponownego przyjazdu oraz do zarekomendowania wizyty w Warszawie swoim przyjaciołom i znajomym. W tym celu zadano respondentom dwa pytania: czy poleciliby znajomym przyjazd do Warszawy oraz czy sami zdecydowaliby się na ponowny przyjazd.

Respondenci w 2012 roku byli bardziej skłonni niż w latach ubiegłych zarekomendować znajomym Warszawę, jako miejsce godne odwiedzenia. Wzrost odsetka osób, które poleciłyby stolicę Polski, nastąpił w grupie turystów zagranicznych, zarówno wśród obcokrajowców, jak i turystów polonijnych. Natomiast wśród turystów krajowych nastąpił spadek odsetka osób gotowych rekomendować przyjazd do Warszawy swoim znajomym.

Wykres 75. Rekomendacje przyjazdu do Warszawy; dane w odsetkach od wielkości próby

1 1 1 1 2 1 2 1 1 1 0 1 1 03 2 2 4 4 2 2 4 2 2 2 4 2 1 2 3

36 37 39 41 4040

44 46

31 30 3031

2732

3630

54 54 49 47 50 5046 41

60 6155

59 6864 57 67

5 6 8 7 5 6 6 8 6 712

63 3 6

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012


Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak trudno powiedzieć

4041 3089 3019 3008 2568 2067 2018 1986 1380 914 955 944 93 108 45 78

N

Respondenci mają podobny stosunek do ponownych odwiedzin Warszawy, jak w ubiegłym roku. Największą chęć do ponownych odwiedzin deklarują turyści polonijni - aż ¾ turystów z tej grupy jest zdecydowana ponownie odwiedzić stolicę. Najmniej zainteresowaną ponownymi odwiedzinami grupą są turyści zagraniczni.

85

Wykres 76. Zamiar ponownego przyjazdu; dane w odsetkach od wielkości próby

1 1 1 2 1 0 1 1 2 1 1 2 1 3 8 7 6

8 5 3 4 5 13 16

10 16

1 4 2 3

35 37 43

44

33 35 43

44

41 43

45

47

17

29 31 19

53 52 44 45

60 59 50

50 40 34

32

32

79

66 56

74

3 4 6 1 2 3 3 1 5 6

12 3 2 1

12

2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 Całość Polacy Obcokrajowcy Polonia

Zdecydowanie nie Raczej nie Raczej tak Zdecydowanie tak trudno powiedzieć

4041 3089

3019 3008

2568 2067

2018 1986

1380 914

955 944

93 108

45 78

N

86

2.22. Podstawowe segmenty zagranicznego ruchu turystycznego

Poniżej opisane zostają najważniejsze segmenty zagranicznego ruchu turystycznego w odniesieniu do turystów przybywających z Niemiec, Hiszpanii, W. Brytanii, USA, Francji i Włoch. W roku 2008 ze wszystkich wymienionych krajów łącznie przybyło do Warszawy 1 096 osób, co stanowiło 58,0% próby zagranicznej. W roku następnym przybyło z tych samych krajów do Warszawy 767 turystów-respondentów, co stanowiło 55,6% próby. W roku 2010 przybyło z tych krajów 503 turystów, co stanowiło 55,0% próby zagranicznej, a w roku 2011 natomiast przybyło z tych krajów 526 turystów, co stanowiło 55,1% próby zagranicznej. Względem 2010 roku nastąpił spadek odsetka turystów z Niemiec (z 26% do 21%) i Włoch (z 11% na 9%). Odsetek turystów z Wielkiej Brytanii spada stale od 2009 roku. W porównaniu do 2010 roku wzrósł natomiast odsetek turystów z USA (z 15% do 17%) oraz Hiszpanii (z 13% do 20%).

Wykres 77. Największe narodowe reprezentacje turystyczne w Warszawie w liczbach bezwzględnych.

241

187

133

113

89

181

109

95103

93

186

137

8072

91

171

118

73

88

108

205

141

65

103

58

112

75

57

45

30

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

220

240

2008 2009 2010 2011 2012

Niemcy Francja W. Brytania USA Hiszpania Włochy

2.22.1. Rynek niemiecki

W 2012 roku Niemcy nie stanowili najbardziej licznej grupy turystów zagranicznych, jak to miało miejsce w poprzednich latach. W obecnym roku odsetek przyjeżdżających kobiet i mężczyzn uległ zrównaniu, co świadczy o niestabilności rozkładu płci w tej grupie. Przeważają również osoby młode - turyści poniżej 29 roku życia stanowili ponad 50% niemieckich respondentów. Względem poprzednich lat zwiększyła się znacznie grupa turystów z przedziału wiekowego 50-59 (z 3,7% w ubiegłym roku do 12,1% w obecnym roku). Obecnie największy odsetek respondentów pochodził z dużych miast, a w odniesieniu do ubiegłego roku wzrosło znaczenie miast od 200 do 500 tys. Mieszkańców i zmalał odsetek

87

osób z największych metropolii. W zeszłych latach obserwowano większe zróżnicowanie pod względem wielkości miejscowości, z której pochodzili respondenci.

Liczba lat odbytej edukacji odzwierciedla młody wiek respondentów. Większość Niemców deklaruje od 16 do 19 lat nauki, a 26% deklaruje od 9 do 15 lat nauki. Tak jak w zeszłych latach niemieccy turyści reprezentują dwie główne grupy zawodowo/społeczne – specjalistów i studentów. W tym roku jednak trend ten jest szczególnie wyraźnie zarysowany. Przeszło połowa respondentów mieszka samotnie, lub z jedną osobą w gospodarstwie domowym, a zdecydowana większość (prawie 80%), to osoby bezdzietne. Turyści niemieccy bardziej pesymistycznie, niż w zeszłych latach oceniają dochód swojego gospodarstwa domowego – więcej z nich ocenia go jako niższy od przeciętnego, a mniej – jako wyższy. Podobnie jak w przeszłości większość odwiedzających Warszawę Niemców nie ma w rodzinie osób polskiego pochodzenia.

Tabela 78. Niemcy; cechy socjodemograficzne turystów 2009 2010 2011 2012

Cecha N % N % N % N %

Ogółem 187 100,0 133 100,0 113 100,0 89 100

Płeć Mężczyzna Kobieta

111 76

59,2 40,8

59 74

44,2 55,8

46 67

40,8 59,2

45 44

50,7 49,3

Wiek 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59 >59 lat trudno powiedzieć

9 26 34 43 26 26 17 7

4,6

14,0 17,9 23,0 13,8 13,6 9,1 4,0

23 29 16 19 14 12 14 6

17,3 21,9 11,7 14,1 10,6 8,9

10,9 4,7

28,2 22,9 23,8 16,1 3,4 4,2 8,5 6,0

25,0 20,3 21,0 14,3 3,0 3,7 7,5 5,3

15 16 17 16 8

11 4 2

16,6 17,9 18,8 17,9 9,4

12,1 4,9 2,2

Miejsce zamieszkania wieś miasto pon. 20 tys. 20-50 tys. 50-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys. pow. 500 tys. trudno powiedzieć

15 5 19 18 22 29 78 1

7,8 2,8 9,9 9,5

11,6 15,7 41,8 0,7

16 8 13 10 29 7 49 1

12,0 5,7 9,7 7,2

21,9 5,6

36,9 0,9

6 4 4 6

13 13 61 5

5,3 3,7 3,5 5,5

11,8 11,5 54,0 4,8

5 8 5 4 8

19 38 .

5,9 9,6 5,9 5,0 9,1

21,4 43,2

.

Wykształcenie do 8 lat nauki 9-15 16-19 pow. 20 trudno powiedzieć

12 61 58 39 17

6,4

32,5 31,0 20,9 9,2

23 45 37 11 17

17,3 33,8 28,0 7,9

13,0

17 43 22 10 22

15,0 38,5 19,0 8,5

19,0

9

24 29 14 13

9,9

26,9 32,7 15,7 14,8

Zawód wyższa kadra kierownicza pozostała kadra kierownicza specjaliści pracownicy admin.-biurowi pracownicy sektora usług robotnicy wykwalifikowani rolnicy emeryci, renciści gospodynie domowe uczniowie, studenci bezrobotni inni, trudno powiedzieć

18 21 42 19 9 1 0 12 2 41 1 22

9,4

11,2 22,2 10,3 5,1 0,3 0,0 6,3 1,0

21,7 0,8

11,8

11 7 25 11 4 2 0 4 3 56 1 11

8,1 5,0

18,4 8,4 2,9 1,5 0,0 2,8 2,1

41,6 0,6 8,7

2 2

23 10 1 1 0 3 0

53 1

17

1,5 1,8

20,7 8,5 0,8 1,0 0,0 3,0 0,0

47,3 0,8

14,8

4 6

14 10 2 0 0 2 1

38 1

11

4,0 7,2

15,3 11,7 2,2 0,0 0,0 2,2 0,9

43,0 0,9

12,5

88

Liczba osób w gosp. dom. 1 osoba 2 3 4 5 i więcej trudno powiedzieć

51 58 30 23 16 10

27,1 30,8 15,8 12,2 8,8 5,3

22 46 16 24 20 4

16,7 34,7 12,1 18,0 15,3 3,2

29 31 14 14 12 13

26,0 27,0 12,5 12,2 10,5 11,8

17 32 14 17 2 7

19,3 35,4 15,7 18,8 2,7 8,1

Dzieci do 18 lat w gosp. dom. tak nie

30 157

16,0 84,0

32 101

24,4 75,6

23 90

20,2 79,8

18 71

20,6 79,4

Dochód gosp. dom. znacznie niższy od przec. trochę niższy od przec. na podobnym poziomie trochę wyższe od przec. znacznie wyższe od przec. trudno powiedzieć

. . . . . .

8,9 8,2

29,4 37,0 11,5 5,0

7 14 34 43 19 15

5,6

10,7 25,6 32,6 14,2 11,3

13 20 31 21 8

20

11,3 17,3 27,7 18,7 7,0

18,0

14 14 20 19 11 12

15,2 15,7 22,0 21,1 12,1 13,9

Polskie pochodzenie w rodzinie tak nie

. .

18,3 81,7

26 107

19,5 80,5

17 95

15,2 83,8

18 72

19,7 80,3

Deklarowana przez Niemców długość pobytu w Warszawie mieści się najczęściej w przedziale 2-7 dni (84,3%).

Tabela 79. Niemcy; deklarowana długość pobytu w Warszawie Długość pobytu 2009 2010 2011 2012

N 187 133 113 91

do 3 godz. 2,2 1,0 . .

1 dzień 4,4 9,6 2,8 6,7

2 dni 25,1 35,5 31,0 27,8

3 dni 23,6 15,3 19,0 12,1

4-5 dni 24,5 20,9 21,5 32,3

6-7 dni 6,5 6,7 13,8 12,1

8-14 dni 7,3 4,2 6,3 2,7

15-30 dni 1,0 . . 1,8

pow. 30 dni 4,2 5,9 3,0 3,1

Trudno powiedzieć 1,2 1,0 2,8 1,3

Zdecydowana większości Niemców - 90% nocuje w Warszawie. Zatrzymują się oni przede wszystkim w hotelach, u znajomych/rodziny oraz w hostelach. Udział ostatniego miejsca w porównaniu z rokiem poprzednim zmalał.

89

Tabela 80 Niemcy; zakwaterowanie w Warszawie Zakwaterowanie 2009 2010 2011 2012

N 175 119 102 78

Motel 1,8 0,0 1,9 .

Hotel 46,7 38,5 39,7 41,3

Hostel 11,6 15,9 23,3 18,5

Pensjonat 2,9 2,8 0,0 .

Schronisko 1,2 3,4 8,3 .

Akademik 3,6 5,1 1,1 .

Dom parafialny 2,3 1,1 0,0 .

Kwatera prywatna /apartament

6,1 7,0 1,1 8,5

Mieszkanie znajomych /rodziny

20,7 26,6 25,2 30,2

Camping, pole namiotowe 2,3 0,0 1,7 .

Inne miejsce 1,8 5,1 3,9 4,2

Trudno powiedzieć 1,1 0,0 1,9 .

W 2012 roku wzrósł udział w wyborze zarówno hoteli trzy jak i czterogwiazdkowych. Stanowiły one 2/3 wszystkich wybieranych przez Niemców hoteli. W obecnym roku znacznie zmniejszył się udział zarówno hoteli jedno jak i pięciogwiazdkowych, co oznacza powrót do poziomu z roku 2010.

Tabela 81. Niemcy; zakwaterowanie w hotelu w Warszawie wg klasy 2009 2010 2011 2012

N 82 46 44 35

* 0,0 5,7 10,2 2,4

** 10,9 4,5 3,9 13,3

*** 21,2 38,9 22,4 31,3

**** 27,4 22,3 25,0 31,3

***** 25,3 12,2 26,9 7,2


W obecnym roku można zaobserwować gwałtowny wzrost popularności samolotu jako środka transportu do Warszawy. Jest to odwrócenie obserwowanego od 2009 roku trendu spadkowego dla tego rodzaju środka transportu. Zmniejszyło się zainteresowanie podróżą pociągiem – w 2012 roku ten środek transportu wybrało 42,6% turystów z Niemiec. Niemcy coraz częściej do Warszawy przyjeżdżają samochodem - prawie 25% z nich.

Tabela 82. Niemcy; wykorzystany środek transportu Środek transportu 2009 2010 2011 2012

N 187 133 113 91

Samolot 53,1 39,6 25,7 43,5

Pociąg 36,7 47,4 57,8 42,6

Autobus lub bus kursowy 10,4 13,7 13,5 15,7

Autokar wycieczkowy 4,3 13,1 8,7 11,2

Samochód 21,8 18,5 18,5 24,2

motocykl /rower 3,1 1,1 0,0 2,7


Tak jak w latach ubiegłych największy odsetek turystów samodzielnie organizuje przyjazd do Warszawy, choć udział tych osób zmniejszył się względem poprzednich pomiarów. Wzrósł natomiast udział zakładu pracy jako organizatora wyjazdu.

90

Tabela 83. Niemcy; organizacja przyjazdu Organizacja przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 187 133 113 91

We własnym zakresie 70 73 56 64,1

Biuro podróży 3 5 1 2,7

Szkoła 4 13 18 18,4

Zakład pracy 6 1 4 8,1

Parafia 2 . . 0,0

Rodzina 3 2 4 0,9

Znajomi 12 3 10 1,8

Inna instytucja 4 7 14 4,0

Trudno powiedzieć . 2 . .

Głównym celem odwiedzenia Warszawy pozostaje zwiedzanie zabytków. Udział turystyki aktywnej i poznawania kultury jako cel przyjazdu po znacznym wzroście w roku ubiegłym obniżył sie do poziomu z 2010 roku. W tym samym czasie zwiększył się nieznacznie udział osób, które przybyły do Warszawy w celu odwiedzenia krewnych i znajomych. Warto podkreślić, że w tym roku 7% turystów niemieckich przyjechało do Warszawy, żeby uczestniczyć w UEFA EURO 2012.

Tabela 84. Niemcy; główny cel przyjazdu Główny cel przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 187 133 113 91

Wypoczynek 9,1 6,7 5,3 4,9

Sprawy urzędowe 1,4 1,1 1,8 1,3

W interesach 6,3 2,0 2,0 2,7

Odwiedziny krewnych lub znajomych

17,2 18,1 8,5 12,1

Zwiedzanie zabytków 23,3 25,5 31,5 30,1


3,9 1,0 2,8 .

Turystyka aktywna, poznawanie kultury

12,7 13,9 25,0 13,9

Udział w imprezie kulturalnej 0,9 2,8 1,8 .


. . . .

Udział w UEFA EURO 2012 . . . 7,2

Zakupy . 2,5 2,8 3,6


1,2 . . 0,9


1,4 0,6 . .

Cel religijny 1,2 . . .

Cel zdrowotny . . . .

Edukacja 5,0 7,8 4,3 7,6

Jestem tu przejazdem . . 1,0 .

Inny cel 2,9 3,1 4,7 3,6


Niemcy z roku na rok coraz rzadziej podróżują samotnie i coraz częściej w grupie zorganizowanej (najczęściej 6-10 osobowej). Względem 2011 roku wzrósł odsetek podróżujących w towarzystwie rodziny i znacznie zmalał przybywających w towarzystwie przyjaciół i znajomych.

91

Tabela 85. Niemcy; towarzystwo w przyjeździe Towarzystwo w podróży 2009 2010 2011 2012

N 187 133 113 91

Rodzina 33,1 36,5 23,3 27,4

Przyjaciele, znajomi 34,0 29,1 34,0 24,7

Grupa zorganizowana 13,7 18,4 27,2 25,6

Podróżuję sam/sama 21,2 13,9 12,0 18,8

Głównymi źródłami informacji dla Niemców, podobnie jak w zeszłych latach, są przewodniki turystyczne, Internet oraz rodzina/ znajomi. Nieznacznie zmalał natomiast odsetek osób, które nie poszukiwały nigdzie informacji przed wyjazdem.

Tabela 86. Niemcy; poszukiwanie informacji przed przyjazdem Informacje przed przyjazdem 2009 2010 2011 2012

N 187,0 133,0 110,0 91,0

Przewodniki turystyczne 46,5 61,7 58,1 52,0

Atlasy 4,5 3,9 1,0 2,2

Książki historyczne, krajoznawcze

12,6 14,8 8,2 9,4

Foldery/ulotki 5,4 6,2 8,5 5,8

TV /radio 5,0 6,7 1,8 2,7

Prasa /czasopisma 3,7 5,5 5,2 2,2

Internet 34,7 42,7 36,3 44,4

Biuro podróży 3,2 3,6 1,0 0,0

Targi turystyczne 0,3 1,7 0,0 0,0

Znajomi, rodzina 23,1 24,9 33,2 29,6

Inne źródła 1,3 1,1 3,1 4,9

Nigdzie nie szukałem/am 15,1 13,6 15,7 13,0


Względem 2011 roku zmniejszył się odsetek respondentów, którzy planują wydać kwotę w przedziale od 101-300 zł, z 22,3% do 13% w roku obecnym. Natomiast nieznacznie wzrósł odsetek osób gotowych wydać kwotę w przedziale 301-1000 zł. Tabela 87. Niemcy; planowane wydatki na osobę podczas pobytu Wydatki podczas pobytu 2009 2010 2011 2012

N 187 133 113 91

do 50 zł 0,3 1,5 1,0 2,7

51-100 zł 5,0 9,8 4,3 4,0

101-300 zł 14,0 12,0 22,3 13,0

301-500 zł 11,1 16,7 19,5 23,8

501-1000 zł 23,1 19,6 19,2 21,5

1001-2000 zł 19,1 13,0 13,0 13,9

>2000 zł 7,7 4,0 4,3 3,6


1/4 turystów niemieckich nie byłoby gotowych wydać więcej, 2/3 mogłoby wydać nieco więcej, a 14% byłaby w stanie wydać znacznie więcej. Jest to wyraźny wzrost w porównaniu z ubiegłym rokiem.

92

2.22.2. Rynek hiszpański

Liczebność turystów z Hiszpanii znacznie zmalała w 2012 roku i obecnie stanowi czwartą największą grupę turystów z zagranicy (w ubiegłym roku zajmowali drugie miejsce).

Proporcja płci w próbie Hiszpanów zmieniła się od ubiegłego roku. Obecnie nieznacznie przeważającą grupę stanowią kobiety. Prawie 2/3 stanowią osoby w wieku 30-49 lat. Najwięcej hiszpańskich turystów pochodzi z miejscowości powyżej 500 tys. mieszkańców – stanowią oni prawie 2/3 podróżnych z tego kraju. Względem 2011 roku wzrósł odsetek osób, które mają za sobą ponad 20 lat edukacji. Względem poprzedniego roku znacznie uszczupliła się grupa uczniów, studentów, a wzrosła grupa specjalistów, co łączy się z dominującym wiekiem w tej grupie turystów. Proporcja bezrobotnych w tej grupie jest niestabilna – w ubiegłym roku znacznie wzrosła, natomiast obecnie powróciła do poziomu z 2010 roku. Turyści hiszpańscy mieszkają najczęściej sami, bądź z jedną osobą (odsetek takich osób wynosi prawie 2/3). Są to także najczęściej osoby bezdzietne. Respondenci oceniają dochód gospodarstwa domowego jako podobny, lub trochę niższy od przeciętnego. Zdecydowana większość nie posiada w rodzinie krewnych o polskich korzeniach. Tabela 88. Hiszpania; cechy socjodemograficzne turystów

2009 2010 2011 2012


Ogółem 141 100,0 65 100,0 103 100,0 58 100%

Płeć Mężczyzna

Kobieta

72 69

51,1 48,9

35 30

53,1 46,9

55 48

53,2 46,8

28 30

47,9 52,1

Wiek 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59

>59 lat Trudno pow.

1

15 31 49 16 18 7 4

0,7

10,7 22,1 34,6 11,5 12,7 5,1 2,6

1 13 14 18 9 8 1 1

1,1

20,5 21,6 27,6 13,1 11,9 1,1 1,1

2

29 25 31 5 5 1 5

2,2

27,9 24,0 29,7 5,2 5,0 0,8 5,2

1 6 8

24 12 5 1 .

2,1

11,1 14,6 41,7 20,8 8,3 1,4

.

Miejsce zamieszkania wieś

miasto pon. 20 tys. 20-50 tys.

50-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys.

pow. 500 tys. Trudno pow.

4 9

15 10 15 23 64 1

2,6 6,4

19,7 7,4

10,3 16,1 45,4 0,7

7 4 5 3 3 16 25 1

11,4 6,0 8,2 5,1 4,3

24,7 38,4 2,0

3 2 9

12 10 14 49 3

3,3 2,2 8,6

11,9 9,7

13,3 47,8 3,3

1 1 3 2 6 9

35 .

1,4 2,1 5,6 4,2

11,1 15,3 60,4

.

Wykształcenie do 8 lat nauki

9-15 16-19

pow. 20 Trudno pow.

21 25 26 54 15

14,8 17,8 18,1 38,7 10,6

10 11 18 14 11

15,3 17,3 28,1 21,9 17,3

18 16 21 33 14

17,9 15,1 20,7 32,3 14,0

4 6

17 27 4

7,6 9,7

29,2 46,5 6,9

Zawód wyższa kadra kierownicza


specjaliści pracownicy admin.-biurowi

pracownicy sektora usług robotnicy wykwalifikowani

rolnicy emeryci, renciści

gospodynie domowe uczniowie, studenci

bezrobotni inni, trudno pow.

8

10

55 12 4

12 0 1 4

16 3

11

5,8 7,3

39,3 8,6 3,0 8,2 0,0 0,7 3,0

11,4 2,3 8,2

4 5

21 9 3 4 0 0 0 3 8 8

6,0 8,2

31,8 14,5 4,0 6,0 0,0 0,0 0,0 4,0

12,5 13,1

6 6

17 8 5

10 0 1 2

16 18 12

6,1 6,1

16,5 8,3 5,0 9,9 0,0 0,8 1,7

16,0 17,9 11,8

4 5

19 6 1 5 0 0 1 3 6 8

6,2 8,3

33,3 11,1 1,4 9,0 0,0 0,0 1,4 4,9 9,7

14,6

93

Liczba osób w gosp. dom. 1 osoba

2 3 4

5 i więcej Trudno pow.

33 37 23 26 13 10

23,1 26,4 16,1 18,2 9,2 7,0

11 7 17 20 5 5

16,5 10,2 26,4 30,4 8,3 8,2

12 31 16 21 12 10

12,1 30,5 15,2 20,4 11,6 10,2

16 20 8

10 2 1

27,1 34,7 13,9 18,1 4,2 2,1


tak nie

18 122

13,1 86,9

14 51

21,6 78,4

17 86

16,5 83,5

2 55

4,2 95,8

Dochód gosp. dom. znacznie niższy od przec.

trochę niższy od przec. na podobnym poziomie

trochę wyższe od przec. znacznie wyższe od przec.

trudno powiedzieć

. . . . . .

2,5 8,3

35,0 42,6 3,3 8,4

5 6 24 24 2 4

7,1 9,9

36,8 36,7 3,1 6,3

3

10 38 34 9

10

3,0 9,4

36,4 33,0 8,5 9,6

. 1

26 24 3 3

.

2,1 45,2 41,6 5,6 5,6


tak nie

. .

8,4 91,6

4 61

6,3 93,7

3 98

2,8 95,0

5 52

9,0 91,0

2/3 Hiszpanów nie traktuje przyjazdu do Warszawy i wyjazdu z Warszawy jako podróży bezpośredniej, tzn. bez pośrednictwa innych miejsc pobytu. Warszawa stanowi dla nich jeden z wielu punktów podróży.

Mimo że w obecnym roku Warszawa jest jednym z wielu punktów odwiedzin, Hiszpanie tak jak w roku 2011, najczęściej przyjeżdżają do Warszawy na 2-5 dni.

Tabela 89. Hiszpania; planowana długość pobytu Długość pobytu 2009 2010 2011 2012

N 141 65 103 56

do 3 godz. 2,0 0,0 1,7 3,5

1 dzień 1,3 3,1 0,8 9,7

2 dni 36,1 33,5 35,2 26,4

3 dni 19,6 25,6 23,4 23,6

4-5 dni 9,9 18,5 17,1 20,8

6-7 dni 9,1 2,0 4,7 6,3

8-14 dni 6,3 6,0 4,1 5,6

15-30 dni 2,1 8,2 4,4 2,1

ponad 30 dni 5,1 1,1 7,5 .


Względem 2011 roku wzrósł odsetek nocujących w kwaterach prywatnych oraz u znajomych i rodziny. Znacznie mniej Hiszpanów natomiast korzysta z hosteli. Tabela 90. Hiszpania; deklarowane zakwaterowanie

Zakwaterowanie 2009 2010 2011 2012

N 136 63 98 46

Motel 3,4 1,2 . .

Hotel 40,1 43,4 29,4 32,8

Hostel 20,8 15,0 26,9 5,9

Pensjonat . 1,2 . .

Schronisko 11,6 10,3 8,7 7,6

Akademik 3,3 4,1 7,2 2,5

Dom parafialny 0,6 1,2 1,2 1,7

Kwatera prywatna /apartament 10,5 1,2 10,7 20,2

Mieszkanie znajomych /rodziny 9,2 22,6 15,9 31,1

94

Camping, pole namiotowe . . . .

Inne miejsce . . . .

Trudno powiedzieć 0,6 . . .

Ponad połowa Hiszpanów nocująca w hotelach wybrała czterogwiazdkowy. Zmalał odsetek osób korzystających z hoteli pięciogwiazdkowych.

Tabela 91. Hiszpania; zakwaterowanie w hotelu według klasy 2009 2010 2011 2012

N 55 27 29 15

* 8,2 4,7 3,9 .

** 5,1 0,0 3,9 .

*** 20,3 25,0 30,4 35,9

**** 36,7 40,5 28,5 51,2

***** 24,6 14,9 25,5 12,8

Trudno powiedzieć

5,1 14,9 7,8 .

W porównaniu z ogółem turystów zagranicznych, Hiszpanie częściej przybywają do Warszawy samolotem i samochodem, rzadziej natomiast autobusem. Podróżujący samolotem najczęściej wybierają tanie linie lotnicze. Tabela 92. Hiszpania; zastosowany środek transportu

Środek transportu Ogółem Hiszpania

N 944 56

Samolot 60,2 67,3

Pociąg 32,6 30,5

Autobus lub bus kursowy 12,3 5,6

Autokar wycieczkowy 6,7 .

Samochód 14,4 36,8

motocykl /rower 0,5 .

Trudno powiedzieć 0,7 .

Zdecydowana większość Hiszpanów organizuje podróż we własnym zakresie i odsetek tych osób wzrósł znacznie względem roku 2011. Wzrósł także udział osób, których podróż została zorganizowana przez rodzinę i znajomych. Tabela 93. Hiszpania; organizacja przyjazdu

Organizacja przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 141 65 103 56

We własnym zakresie 67,3 65,3 84,9 68,7


Szkoła 4,0 4,0 4,4 .

Zakład pracy 4,9 5,1 . 2,1

Parafia 1,2 1,1 . .

Rodzina 4,7 2,0 1,1 11,1

Znajomi 5,3 9,1 9,9 16,7

Inna instytucja 1,0 5,1 4,4 .

Trudno powiedzieć . 4,3 . 2,8

95

Tabela 94. Hiszpania; główny cel przyjazdu Główny cel przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 141 65 103 56

Wypoczynek 10,5 13,4 11,3 1,4

Sprawy urzędowe . . 1,9 .

W interesach 5,5 4,3 4,4 3,5

Odwiedziny krewnych lub znajomych

5,0 15,1 7,7 20,1



1,9 . . .

Turystyka aktywna, poznawanie kultury

25,9 22,7 30,0 49,3

Udział w imprezie kulturalnej 0,4 3,1 1,1 .


0,6 . . .


Zakupy . 2,0 0,8 .


. . 0,0 .


. . 2,2 .

Cel religijny . . . 1,4


Edukacja 4,4 4,0 4,4 .

Jestem tu przejazdem . . . .

Inny cel 6,1 2,3 0,8 2,1


Hiszpanie najczęściej wybierają się do Warszawy z przyjaciółmi i znajomymi, a rzadziej z rodziną. Grupa przyjaciół liczy najczęściej 4-9 osób. W porównaniu do roku 2011 mniejszy odsetek Hiszpanów przyjechał z grupą zorganizowaną oraz samodzielnie. Tabela 95. Hiszpania; towarzystwo w podróży do Warszawy

Towarzystwo w podróży 2009 2010 2011 2012

N 141 65 103 56

Rodzina 30,0 36,4 24,8 36,8




Wśród przyjeżdżających Hiszpanów zdecydowana większość to osoby, które w Warszawie są po raz pierwszy (3/4 wskazań). Przed przyjazdem najchętniej poszukują informacji w Internecie, w przewodnikach turystycznych oraz korzystają z porad znajomych i rodziny.

Tabela 96. Hiszpania; źródła informacji Informacje przed

przyjazdem 2009 2010 2011 2012

N 141 65 100 56


Atlasy 3,6 5,3 . .


6,1 7,3 6,5 4,2


96

TV /radio 5,6 0,0 1,1 .

Prasa /czasopisma 3,4 5,3 4,2 .

Internet 64,6 59,5 60,5 68,0


Targi turystyczne 0,6 2,1 1,1 .

Znajomi, rodzina 17,2 29,6 28,3 46,5

Inne źródła 2,3 2,1 2,3 1,4



2/3 Hiszpanów, zapewne ze względu na charakter swojej podróży, najczęściej planuje wydać kwotę w przedziale101-1000 zł. Tabela 97. Hiszpania; planowane wydatki

Wydatki podczas pobytu Ogółem Hiszpania

N 944 56

Dochód gosp. dom. 1,9 2,1

znacznie niższy od przec. 3,3 2,1

trochę niższy od przec. 14,9 20,9

na podobnym poziomie 16,9 20,8

trochę wyższe od przec. 22,2 22,9

znacznie wyższe od przec. 14,5 11,8

trudno powiedzieć 10,9 15,3

Dochód gosp. dom. 15,5 4,2

Nieco ponad połowa Hiszpanów (54%) byłaby skłonna wydać nieco więcej pieniędzy, ale 28% jest temu niechętnych.

2.22.3. Rynek brytyjski

Liczba turystów z Wielkiej Brytanii odwiedzających Warszawę od ubiegłego roku wzrosła. W tym roku kobiety stanowiły nieznaczną większość turystów z tego kraju, czyli w odniesieniu do poprzednich lat nastąpiła zmiana w rozkładzie płci. Największą grupę w 2012 roku stanowią turyści w wieku 25-29 lat. Względem roku 2011 przybyło także brytyjskich turystów powyżej 40-go roku życia. Brytyjscy turyści pochodzą głównie z dużych miast, szczególnie liczących powyżej 500 tys. mieszkańców. Najczęściej deklarują średnie (9-15 lat nauki) i wyższe wykształcenie (16-19 lat nauki). Stale rośnie grupa specjalistów przybywających do Warszawy. Wysoki odsetek stanowią również uczniowie i studenci. Podobnie jak w poprzedniej fali, największy odsetek turystów mieszka w dwuosobowym gospodarstwie domowym i nie posiada dzieci. Brytyjczycy najczęściej deklarują dochód przeciętny, lub nieco wyższy od przeciętnego. Większość turystów z Wielkiej Brytanii nie posiada polskich korzeni. Tabela 98. W. Brytania; cechy socjodemograficzne turystów

2009 2010 2011 2012


Ogółem 137 100,0 80 100,0 74 100,0 91 100

Płeć Mężczyzna

Kobieta

84 53

61,4 38,6

49 31

61,9 38,1

45 29

61,3 38,7

44 47

48,7 51,3

97

Wiek 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59

>59 lat trudno powiedzieć

6 17 22 40 25 14 8 4

4,2

12,7 16,2 29,1 18,6 10,3 5,8 3,0

5

13 11 22 9

12 6 2

6,0

16,7 14,0 27,2 10,9 14,9 7,7 2,6

1

12 20 17 3 4 6

12

1,2

15,8 27,2 23,4 3,8 5,4 7,7

15,7

3

16 20 19 10 11 10 2

3,5

17,6 22,4 21,0 10,5 11,8 10,5 2,6



50-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys.

pow. 500 tys. trudno powiedzieć

15 9 5 13 8 22 62 5

10,7 6,3 3,9 9,2 5,6

15,9 45,0 3,3

13 12 7 5 9 7

27 1

16,3 15,3 8,4 6,0

10,9 8,1

34,0 0,9

6 6 5 4 7

12 24 10

7,7 8,5 6,5 5,4

10,0 15,7 33,0 13,4

11 9

12 6 7

12 32 .

12,6 10,4 13,0 6,3 8,1

13,1 36,5

.


9-15 16-19

pow. 20 trudno powiedzieć

7 52 49 13 16

4,9

37,9 36,1 9,7

11,4

0

28 27 9

16

0,0

35,3 33,7 11,2 19,8

5

18 28 8

16

6,5

23,8 37,2 10,4 22,2

3

34 34 9

12

3,1

37,3 36,8 9,6

13,2


pozostała kadra kierownicza specjaliści

pracownicy admin.-biurowi pracownicy sektora usług

robotnicy wykwalifikowani rolnicy

emeryci, renciści gospodynie domowe uczniowie, studenci

bezrobotni inni, trudno powiedzieć

20 16 28 17 7 5 4 5 1 20 4 10

14,6 11,7 20,6 12,1 4,9 3,8 2,8 3,7 1,0

14,6 3,1 7,1

7

13 21 4 3 2 0 6 3

13 1 7

9,3

16,3 26,7 5,1 3,3 2,8 0,0 7,7 3,3

16,5 0,9 8,1

6

11 24 4 4 1 0 2 0 8 0

14

7,7

15,0 32,6 5,4 5,4 1,5 0,0 2,7 0,0

11,1 0,0

18,7

13 4

22 4 6 2 1 5 1

16 2

16

14,0 4,4

24,6 4,0 6,6 2,2 0,9 5,3 1,3

17,1 2,2

17,6


2 3 4

5 i więcej trudno powiedzieć

26 44 21 30 9 6

39,1 32,2 15,6 12,2 6,7 4,2

19 31 9

10 8 3

23,7 38,4 11,4 12,8 10,2 3,5

6

29 12 11 2

13

8,0

39,8 16,9 15,4 2,3

17,6

14 37 15 18 1 7

15,3 40,3 16,2 19,8 0,9 7,5


38 98

28,0 72,0

12 68

14,7 85,3

7

67

10,0 90,0

11 80

11,8 88,2

Dochód gosp. dom. znacznie niższy od przeciętnych

trochę niższy od przeciętnych na podobnym poziomie

trochę wyższe od przeciętnych znacznie wyższe od przeciętnych

trudno powiedzieć

. . . . . .

3,1

13,2 33,1 31,2 15,1 4,4

3 9

20 32 11 5

3,5

10,9 25,6 40,0 13,3 6,7

5 4

21 22 8

14

6,5 5,0

28,4 29,5 11,1 19,5

3

12 21 35 13 6

3,1

13,6 23,3 38,6 14,5 7,0

Polskie pochodzenie w rodzinie tak nie

. .

19,9 80,1

8

72

10,2 89,8

15 58

19,9 78,6

8

83

8,8

91,2

Nieco więcej niż połowa Brytyjczyków przybyła do Warszawy bezpośrednio ze swojego miejsca zamieszkania. Największy odsetek turystów brytyjskich przybywa do Warszawy na 2 do 5 dni. Nieco ponad połowa turystów brytyjskich po odwiedzeniu Warszawy wraca bezpośrednio do domu.

98

Tabela 99. W. Brytania; długość pobytu w Warszawie Długość pobytu 2009 2010 2011 2012

N 137 80 74 89

do 3 godz. 2,6 3,3 1,5 3,5

1 dzień 2,1 1,9 6,5 2,6

2 dni 36,4 35,6 26,4 30,3

3 dni 17,0 21,9 27,2 19,7

4-5 dni 24,8 25,6 18,3 27,2

6-7 dni 10,6 6,1 6,5 7,0

8-14 dni 2,6 4,2 9,6 5,3

15-30 dni 1,8 . 1,2 .

ponad 30 dni . 1,6 2,7 1,8

trudno powiedzieć

2,1 . . 2,6

Najważniejszym miejscem zakwaterowania dla Brytyjczyków są hotele. Nieco mniej popularne są hostele, mieszkanie u znajomych lub rodziny oraz kwatery prywatne. Pozostałe możliwości są rzadko wykorzystywane.

Tabela 100. W. Brytania; zakwaterowanie w Warszawie Zakwaterowanie Ogółem W. Brytania

N 827 79

Motel 1,2 .

Hotel 42,4 54,6

Hostel 20,9 16,8

Pensjonat 0,9 .

Schronisko 0,6 .

Akademik 2,4 .

Dom parafialny 0,2 .

Kwatera prywatna /apartament 9,2 6,4

Mieszkanie znajomych /rodziny 21,1 23,7

Camping, pole namiotowe 0,6 .

Inne miejsce 2,3 .

trudno powiedzieć 0,1 .

Wśród wybierających hotel dominują zdecydowanie najwyższe kategorie, szczególnie czterogwiazdkowe. Udział pięciogwiazdkowych hoteli w wyborze turystów znacznie zmalał względem 2011 roku.

Tabela 101. W. Brytania; hotel wg kategorii w Warszawie 2009 2010 2011 2012

N 70 35 30 41

* 3,3 3,8 3,8 .

** 3,2 5,9 . 5,3

*** 25,2 8,1 18,0 26,3

**** 31,5 40,3 26,4 51,8

***** 28,9 28,0 37,7 16,7

trudno powiedzieć 7,9 14,0 14,1 .

Udział turystów brytyjskich, którzy podróżują do Warszawy samolotem zmniejszył się do poziomu z 2010 roku. Najczęściej wykorzystywane są loty rejsowe. Wciąż duży jest odsetek podróżujących pociągiem. W stosunku do 2011 roku wzrósł znacznie odsetek podróżujących autokarem wycieczkowym.

99

Tabela 102. W. Brytania; wybór środka transportu

Środek transportu 2009 2010 2011 2012

N 137 80 74 89

Samolot 72,6 63,0 71,3 63,6

Pociąg 30,2 37,2 34,5 41,2



Samochód 8,8 7,7 11,6 3,5

motocykl /rower 1,0 . 2,7 0,9

trudno powiedzieć 0,8 . . .

Brytyjczycy najczęściej samodzielnie organizują podróż do Warszawy. Tabela 103. W. Brytania; organizacja przyjazdu do Warszawy


N 137 80 74 89



Szkoła 1,4 2,6 5,7 1,3

Zakład pracy 4,2 4,9 2,3 2,6

Parafia . . . .

Rodzina 9,9 6,7 . 11,4

Znajomi 9,5 18,8 19,2 12,3

Inna instytucja 1,3 4,4 . 1,3

trudno powiedzieć 0,6 2,8 . .

Od ubiegłego roku znacznie zmniejszył się udział Brytyjczyków, których głównym celem przyjazdu do Warszawy był wypoczynek i zwiedzanie zabytków, przez co powrócił do poziomu z roku 2010. Warto wspomnieć że 7,5% Brytyjczyków przyjechało obejrzeć UEFA EURO 2012. Tabela 104. W. Brytania; główny cel przyjazdu do Warszawy

Główny cel przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 137 80 74 89

Wypoczynek 20,0 26,7 59,8 18,0


W interesach 7,4 8,1 5,7 1,3

Odwiedziny krewnych lub znajomych 12,2 12,8 28,7 13,2


Udział w szkoleniu, kongresie 4,0 0,9 3,5 .

Turystyka aktywna, poznawanie kultury 3,8 5,8 39,8 11,0

Udział w imprezie kulturalnej 1,0 . 7,7 0,9

Udział w zawodach sportowych 0,6 1,9 . 1,3


Zakupy 1,1 . 12,2 .

Odwiedziny miejsc rodzinnych . . . .

Rozrywka (kluby, dyskoteki, puby) 2,2 . 8,8 .

Cel religijny . . . .

Cel zdrowotny . 1,6 . .

Edukacja 2,8 1,9 11,9 1,3

Jestem tu przejazdem 2,2 . 1,2 1,3

Inny cel 6,0 3,5 5,4 2,6

trudno powiedzieć 9,4 7,9 2,3 18,4

100

W porównaniu z ubiegłym rokiem znacznie wzrosła liczba osób podróżujących w towarzystwie rodziny. Jednocześnie zmalał odsetek osób podróżujących z przyjaciółmi bądź ze znajomymi. Z roku na rok zmniejsza się odsetek osób podróżujących samemu.

Tabela 105. W. Brytania; towarzystwo w podróży do Warszawy Towarzystwo w podróży 2009 2010 2011 2012

N 137 80 74 89

Rodzina 45,6 31,2 28,7 38,2




Zdecydowana większość Brytyjczyków (78%) przybyła do Warszawy w 2011 po raz pierwszy.

Wybierane źródła informacji o Warszawie nie zmieniły się od ubiegłego roku. Internet nadal stanowi główne źródło informacji o Warszawie dla brytyjskich turystów. Nieco mniej popularne są przewodniki turystyczne oraz korzystanie z wiedzy znajomych i rodziny.

Tabela 106. W. Brytania; źródła informacji o Warszawie Informacje przed przyjazdem 2009 2010 2011 2012

N 137 80 68 89


Atlasy 7,1 1,7 2,9 4,4


12,8 11,0 17,9 11,9


TV /radio 3,3 2,7 6,2 .

Prasa /czasopisma 1,7 1,7 1,7 .

Internet 45,9 48,5 50,3 51,7

Biuro podróży 2,4 . . 1,3

Targi turystyczne . 2,0 . .

Znajomi, rodzina 33,6 27,0 43,3 37,3

Inne źródła 1,4 2,7 . 4,8



Deklarowane wydatki wynoszą najczęściej 501-1000zł lub 301-500zł.

Tabela 107. W. Brytania; deklarowane wydatki w Warszawie Wydatki podczas pobytu 2009 2010 2011 2012

N 137 80 74 89

do 50 zł 1,6 0,9 . 2,6

51-100 zł 4,0 8,6 . 1,3

101-300 zł 11,8 15,4 19,6 17,1

301-500 zł 16,0 14,7 12,3 20,2

501-1000 zł 28,7 18,8 23,4 27,2

1001-2000 zł 18,3 13,7 13,4 13,2

>2000 zł 11,4 12,8 6,5 10,1


11% Brytyjczyków nie byłaby w ogóle skłonna do zwiększenia wydatków, 79% jest przygotowanych na nieco wyższe wydatki, a 9% na wydatki znacznie wyższe.

101

2.22.4. Rynek francuski

W obecnym roku wśród turystów pochodzenia francuskiego dominują mężczyźni. Najczęściej są to osoby w wieku do 39 lat. W 2012 roku znacznie obniżył się udział turystów przybywających z największych miast liczących powyżej 500 tys. mieszkańców.

Studenci, kadra kierownicza oraz specjaliści stanowią większość francuskich turystów. Względem lat ubiegłych wzrósł odsetek Francuzów pochodzących z dużych gospodarstw domowych (5 lub więcej osobowych). Najczęściej jednak pochodzą oni z gospodarstw jedno lub dwuosobowych, a 2/3 nie posiada dzieci. Francuzi najczęściej deklarują, iż ich dochód jest zbliżony, lub trochę wyższy od przeciętnego. Turyści z Francji są, obok Amerykanów, Kanadyjczyków, Niemców i Szwedów, jedną z grup najczęściej deklarujących pokrewieństwo z osobami o polskich korzeniach.

Tabela 108. Francja; cechy socjodemograficzne turystów 2009 2010 2011 2012


Ogółem 109 100,0 95 100,0 102 100,0 93 100

Płeć Mężczyzna

Kobieta

64 45

59,0 41,0

52 43

54,4 45,6

50 52

49,3 50,7

56 38

59,7 40,3

Wiek 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59


1

12 22 28 8

24 8 5

1,4

10,8 20,1 26,0 7,7

21,8 7,4 4,9

14 15 12 15 10 7

18 4

15,3 16,1 12,2 15,7 10,4 6,9

19,1 4,3

5

35 23 15 9 3 3 8

5,0

34,5 22,9 14,8 8,9 3,1 2,8 8,1

13 21 22 12 13 8 2 2

13,7 22,7 24,0 13,3 14,2 8,2 1,7 2,1



50-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys.


24 11 10 8 5

11 38 0

22,3 10,4 9,5 7,5 4,8

10,5 34,9 0,0

13 15 10 6 9 5

36 1

13,9 15,7 10,4 5,9

10,0 5,1

38,1 0,8

9 7 9

10 6

10 43 7

8,3 7,0 8,9

10,3 6,1

10,0 42,1 7,2

14 15 13 10 9

12 20 .

14,8 16,1 13,9 11,3 9,6

13,0 21,3

.


9-15 16-19


11 28 30 27 13

9,6

26,0 27,8 24,6 12,0

15 27 20 19 13

15,7 28,3 21,4 20,6 13,9

12 20 41 10 18

12,0 20,1 40,6 10,1 17,3

4

29 30 22 8

4,7

31,3 31,8 24,0 8,1



specjaliści pracownicy admin.-biurowi

pracownicy sektora usług robotnicy wykwalifikowani

rolnicy emeryci, renciści

gospodynie domowe uczniowie, studenci


11

17 21 9

10 3 3 7 0

14 0

15

10,1

15,4 18,8 8,4 8,7 2,9 2,6 6,1 0,0

13,1 0,0

13,8

15

8

18 4 1 1 0

13 0

18 4

13

15,9

8,6

18,9 3,7 1,1 1,1 0,0

13,9 0,0

18,7 4,1

13,9

11

13 10 6

13 0 0 2 0

32 0

15

10,6

12,8 10,0 5,9

12,5 0,0 0,0 2,0 0,0

31,2 0,0

15,0

10

17 14 5 5 2 1 1 1

30 3 6

10,3

18,0 15,0 5,2 5,1 2,6 0,9 0,9 0,9

32,2 3,0 6,0

102


2 3 4


25 38 11 9 5

20

23,3 35,2 9,7 8,7 4,8

18,3

17 30 15 10 5

17

18,3 32,2 15,5 10,6 5,3

18,1

28 23 8 8

14 21

27,3 22,5 7,5 7,8

13,9 20,9

20 22 13 10 16 13

21,0 23,2 14,2 10,3 17,6 13,7


tak nie

18 91

16,7 83,3

19 76

20,6 79,4

18 84

17,3 82,7

33 60

35,6 64,4




trudno powiedzieć

. . . . . .

8,0

10,2 29,0 40,9 12,0 9,9

10 8

27 31 9 9

10,6 8,6

28,5 33,2 9,5 9,5

2 9

32 36 11 12

2,2 8,9

30,9 35,1 10,6 12,3

4 6

31 38 7 7

4,3 6,9

33,1 40,3 7,7 7,7


tak nie

. .

29,2 70,8

31 64

32,4 67,6

25 75

24,2 73,6

20 73

21,5 78,5

Warszawa jest miejscem bezpośredniego przyjazdu dla około połowy Francuzów, ale mniej niż połowa wraca z niej do siebie. Podobnie, jak w 2010 roku, zdecydowanie dominują pobyty 2-5-dniowe.

Tabela 109. Francja; deklarowana długość pobytu w Warszawie Długość pobytu 2009 2010 2011 2012

N 109 95 102 93

do 3 godz. 0,8 2,2 0,8 0,9

1 dzień 3,7 2,2 5,3 3,9

2 dni 28,9 32,8 30,9 18,9

3 dni 26,4 25,7 16,5 18,9

4-5 dni 13,3 10,2 26,2 33,5

6-7 dni 9,5 8,8 3,1 12,9

8-14 dni 4,2 9,2 1,1 3,9

15-30 dni . 1,4 3,9 2,6

ponad 30 dni 1,0 3,7 9,2 4,7


W obecnym roku wzrósł odsetek Francuzów korzystających z hotelu oraz hostelu. Znaczny jest także udział kwaterujących się u rodziny czy znajomych.

Tabela 110. Francja; zakwaterowanie w Warszawie Zakwaterowanie 2009 2010 2011 2012

N 102 90 91 85

Motel 5,9 2,3 0,9 .

Hotel 43,8 34,7 32,3 37,0

Hostel 13,9 22,0 22,1 26,1

Pensjonat 0,9 . . 1,4

Schronisko 1,4 . . 0,0

Akademik 1,0 3,1 5,9 7,6

Dom parafialny . . . .



Camping, pole namiotowe 3,6 8,6 7,4 1,0

Inne miejsce 2,3 0,8 4,4 2,4


103

W przeciwieństwie do opisanych dotąd grup turystów zagranicznych Francuzi zatrzymują się w hotelach niższej kategorii, choć stale rośnie odsetek osób korzystających z hoteli czterogwiazdkowych. Stosunkowo najczęściej wybierane są hotele trzygwiazdkowe.

Tabela 111. Francja; wybór hotelu według kategorii 2009 2010 2011 2012

N 45 31 29 35

* 3,3 6,5 0,0 9,5

** 22,2 9,5 7,7 2,4

*** 33,3 27,8 33,7 26,2

**** 21,2 13,0 17,3 25,0

***** 5,7 14,8 18,2 14,3


Nadal najwięcej Francuzów przybywa do Warszawy samolotem, choć udział tego środka transportu jest wciąż niższy niż w 2009 roku. Nieco więcej podróżujących samolotem wybiera lot rejsowy, niż tanią linię. Wzrasta też częstość korzystania z pociągu i autobusu oraz samochodu.

Tabela 112. Francja; transport do Warszawy Środek transportu 2009 2010 2011 2012

N 109 95 102 93

Samolot 72,3 54,4 59,6 61,0

Pociąg 15,4 23,0 26,1 30,5


Autokar wycieczkowy . 2,8 5,9 0,9

Samochód 25,8 25,7 14,2 18,0

motocykl /rower . 0,8 . 0,9

trudno powiedzieć 0,9 . 2,2 2,6

Samodzielna organizacja podróży jest nadal najpopularniejszą formą organizowania przyjazdu do Warszawy wśród francuskich turystów. Natomiast zmalał odsetek podróży organizowanej przez znajomych.

Tabela 113. Francja; organizacja przyjazdu do Warszawy Organizacja przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 109 95 102 93



Szkoła 1,6 0,8 8,1 3,9

Zakład pracy 5,7 2,4 0,8 1,3

Parafia . . . .

Rodzina 7,3 10,8 6,7 6,9

Znajomi 7,8 10,6 15,9 5,2

Inna instytucja 1,4 2,2 5,6 3,4


Wzrosła popularność turystyki aktywnej oraz poznawania kultury i zwiedzania zabytków. Wciąż bardzo ważnym celem przyjazdu do Warszawy są odwiedziny krewnych i znajomych.

104

Tabela 114. Francja; główny cel przyjazdu do Warszawy Główny cel przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 109 95 102 93

Wypoczynek 5,3 6,5 1,7 1,7


W interesach 8,4 3,7 6,4 5,2



Udział w szkoleniu, kongresie 1,3 1,4 . 1,3


Udział w imprezie kulturalnej 1,3 2,2 . 0,9

Udział w zawodach sportowych 0,5 . . .


Zakupy 1,8 2,8 . .

Odwiedziny miejsc rodzinnych 0,8 3,5 . 3,4

Rozrywka (kluby, dyskoteki, puby) 3,0 . 0,8 3,9

Cel religijny . . 3,3 .

Cel zdrowotny . . . 0,9

Edukacja . 0,8 3,9 2,6

Jestem tu przejazdem 1,0 2,8 . .

Inny cel 10,6 . 5,3 4,3


W 2012 najczęściej towarzyszyli Francuzom w podróży rodzina bądź przyjaciele. Tabela 115. Francja; towarzystwo w podróży do Warszawy

Towarzystwo w podróży 2009 2010 2011 2012

N 109 95 102 93

Rodzina 45,1 51,1 26,8 44,6




Ponad 3/4 turystów francuskich przybyłych do Warszawy w 2012 pojawiło się tu po raz pierwszy.

Najważniejszym dla Francuzów źródłem informacji o Warszawie są przewodniki turystyczne. Mniej popularny jest Internet oraz porady znajomych czy rodziny.

105

Tabela 116. Francja; źródła informacji o Warszawie Informacje przed

przyjazdem 2009 2010 2011 2012

N 109 90 93 93


Atlasy 3,7 9,2 1,8 .


7,9 12,7 7,9 7,7


TV /radio 1,7 0,0 3,3 0,9


Internet 44,3 38,0 44,1 39,9


Targi turystyczne . 0,8 . .

Znajomi, rodzina 33,9 34,3 42,3 29,6

Inne źródła 0,8 1,4 0,9 .



Francuzi najczęściej planują wydać w Warszawie od 500 do 1000 zł oraz od 1001 do 2000 zł. Tabela 117. Francja; planowane wydatki w Warszawie

Wydatki podczas pobytu 2009 2010 2011 2012

N 109 95 102 93

do 50 zł . . 1,1 0,9

51-100 zł 3,8 4,5 4,8 5,1

101-300 zł 12,4 12,2 13,7 13,3

301-500 zł 14,3 15,9 12,8 11,2

501-1000 zł 15,9 22,0 31,2 24,5

1001-2000 zł 16,3 11,0 8,1 21,0

>2000 zł 17,0 6,5 3,3 12,5


Większość Francuzów nie byłaby gotowa wydać więcej pieniędzy, niż wydała w Warszawie, lub byłaby gotowa wydać niewiele więcej.

2.22.5. Rynek amerykański

W obecnym roku turyści z Ameryki stanowili najbardziej liczną grupę odwiedzającą Warszawę. Wśród Amerykanów, podobnie jak w zeszłym, roku wystąpiła przewaga liczebna kobiet nad mężczyznami. Do Warszawy przyjeżdżają najczęściej turyści w wieku 20-39 lat. W stosunku do ubiegłego roku zmalał odsetek turystów w wieku powyżej 59 lat. Podobnie jak w zeszłych latach największy odsetek turystów amerykańskich pochodzi z dużych miejscowości (pow. 500 tys. mieszkańców). Dominują także osoby z wyższym wykształceniem. Przeważają dwie grupy społeczno-zawodowe: specjaliści i studenci/uczniowie – trend ten nie uległ zmianie od roku 2010. W roku 2012 ważną grupę stanowiła kadra kierownicza. Zmieniła się natomiast proporcja osób pochodzących z jedno i dwuosobowych gospodarstw domowych i w roku 2012 osoby mieszkające wraz z drugą osobą nie stanowiły już większości. W dalszym ciągu najczęściej turyści nie posiadają dzieci i deklarują dochody trochę wyższe od przeciętnych. 1/3 turystów Amerykańskich deklaruje posiadanie krewnego z polskimi korzeniami.

106

Tabela 118. USA; cechy socjodemograficzne turystów 2009 2010 2011 2012


Ogółem 118 100,0 73 100,0 89 100,0 108 100

Płeć Mężczyzna

Kobieta

68 50

57,6 42,4

44 29

60,9 39,1

39 50

43,4 56,6

50 57

46,8 53,2

Wiek 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59


6 21 10 25 27 5 18 5

4,8

18,0 8,8

21,5 23,2 4,3

14,9 4,6

0 15 17 19 7 6 7 2

0,0

20,6 22,6 25,9 9,1 7,9 9,4 3,3

9 19 16 11 6 6 17 5

9,9

20,8 17,6 12,5 7,0 6,7

19,5 6,1

4 19 20 28 10 10 12 5

4,1

17,5 18,2 25,6 9,3 9,3

11,2 4,8



50-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys.


4 12 6 12 5 15 60 3

3,5

10,5 5,4

10,1 4,3

13,0 50,7 2,5

1 5 4 7 4 9 40 3

1,8 6,6 4,8

10,2 4,8

12,2 55,1 4,6

7 11 8 9 11 4 37 2

7,3

12,5 9,3

10,5 12,5 4,2

41,8 1,9

6 13 17 6 10 13 42 .

5,6

12,0 15,8 5,6 9,4

12,4 39,1

.


9-15 16-19


14 25 42 26 11

11,5 21,5 35,1 22,2 9,6

14 11 31 14 3

18,5 15,0 42,4 19,5 4,6

15 16 37 9 12

16,9 18,5 41,9 9,6

13,1

16 21 42 18 11

14,9 19,7 38,7 16,3 10,4



pracownicy admin.-biurowi pracownicy sektora usług




17 14 15 7 11 2 0 7 1 19 4 23

14,4 11,9 12,7 5,6 8,9 1,5 0,0 5,8 0,7

15,8 3,2

19,5

5 9 16 3 1 1 0 3 3 14 4 14

7,4

12,4 22,1 4,6 1,5 1,5 0,0 3,8 3,8

19,5 5,3

19,1

4 3 24 3 0 1 0 7 3 25 0 19

4,8 3,2

27,5 3,5 0

1,3 0

7,3 3,2

27,8 0

21,4

8 13 28 3 2 3 0 2 4 21 3 20

7,8

12,3 26,4 2,6 1,9 3,0 0,0 1,5 3,3

19,3 3,0

19,0


2 3 4


22 31 14 21 18 11

18,7 26,4 12,2 18,1 15,3 9,3

26 18 11 8 6 5

35,0 24,1 14,5 10,7 8,4 7,4

17 37 5 17 8 6

18,9 41,1 5,1

18,9 8,9 7,0

23 29 14 14 20 8

21,6 26,8 12,6 12,6 18,9 7,4


tak nie

32 77

26,8 73,2

9 64

11,9 88,1

15 74

16,3 83,7

17 90

16,0 84,0




trudno powiedzieć

. . . . . .

3,8 4,9

22,1 33,5 22,9 12,7

2 9 18 31 5 9

2,8

11,9 24,1 42,1 7,4

11,7

2 9 27 30 13 9

2,2 9,6

30,1 33,5 14,1 10,5

1 10 28 42 21 7

0,7 9,3

25,6 38,7 19,3 6,3


tak nie

38 80

32,0 68,0

24 49

32,7 67,3

45 41

50,8 45,7

39 68

36,4 63,6

107

Mniej niż połowa Amerykanów (41%) przyjechała bezpośrednio do Warszawy. Natomiast prawie 2/3 planuje natomiast dalszą podróż. Względem roku 2011 zwiększyła się długość pobytu w Warszawie. Turyści amerykańscy rzadziej deklarują pobyt 2-dniowy a częściej 4-5-dniowy. Częściej też przyjeżdżają na dłużej niż tydzień (8-14 dni).

Tabela 119. USA; długość pobytu w Warszawie Długość pobytu 2009 2010 2011 2012

N 118 73 89 110

do 3 godz. . 2,0 . 1,1

1 dzień 0,7 7,6 2,2 3,0

2 dni 33,2 46,7 35,1 34,2

3 dni 14,0 16,5 18,5 23,4

4-5 dni 28,8 6,9 18,9 11,5

6-7 dni 10,2 9,1 7,7 2,2

8-14 dni 4,7 6,6 11,8 14,9

15-30 dni 4,1 1,8 1,0 5,2

ponad 30 dni 2,8 1,8 4,8 4,5


Ponownie, jak w latach ubiegłych największy odsetek turystów amerykańskich zatrzymuje się w hotelu. Rośnie udział korzystających z hostelu. W stosunku do roku 2010 spadł natomiast odsetek nocujących u znajomych i rodziny, co jest odwróceniem dotychczas obserwowanego trendu. Tabela 120. USA; zakwaterowanie w Warszawie


N 118 66 87 98

Motel 9,6 . . 2,1

Hotel 55,5 57,0 44,1 42,0

Hostel 8,9 19,7 18,7 22,0

Pensjonat 1,2 . . 2,6

Schronisko 2,2 . 1,3 .

Akademik . 2,0 7,2 1,3

Dom parafialny . . 3,6 .

Kwatera prywatna /apartament

5,0 3,1 1,3 8,5

Mieszkanie znajomych /rodziny

19,0 20,2 21,9 16,5


Inne miejsce 0,7 . 3,3 5,1

trudno powiedzieć 3,5 . 1,0 .

Amerykanie wybierali tylko hotele powyżej trzech gwiazdek. Najczęściej decydowali się na hotele cztero i pięciogwiazdkowe. Tabela 121. USA; wybór hotelu wg kategorii w Warszawie

2009 2010 2011 2012

N 65 38 38 47

* 1,9 . . .

** 2,6 . 17,8 .

*** 19,2 22,7 10,4 7,1

**** 30,1 38,4 31,8 43,4

***** 36,2 26,6 21,5 27,4


108

Wciąż największy odsetek Amerykanów przybywa do Warszawy samolotem (najczęściej lotem rejsowym). Udział pociągu w obecnym roku spadł gwałtownie, rośnie natomiast odsetek podróży samochodami. Tabela 122. USA; transport do Warszawy

Środek transportu 2009 2010 2011 2012

N 118 73 89 110

Samolot 77,4 65,5 63,6 65,8

Pociąg 20,6 38,8 38,7 26,4



Samochód 9,6 9,1 7,6 10,4

motocykl /rower 3,3 . . .


Odsetek turystów amerykańskich zajmujących się organizacją podróży we własnym zakresie tradycyjnie należy do niższych spośród omawianych grup turystów zagranicznych, niemniej pozostaje on najbardziej popularną formą organizacji podróży. W 2012 roku wzrósł w tym zakresie udział biur podróży.

Tabela 123. USA; organizacja przyjazdu Organizacja przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 118 73 89 110



Szkoła 6,6 . 7,7 1,1

Zakład pracy 4,3 12,2 1,0 2,6

Parafia 1,2 . . 2,2

Rodzina 10,3 7,9 12,7 10,4

Znajomi 7,9 18,3 15,6 8,2

Inna instytucja 2,6 1,8 12,8 8,6

trudno powiedzieć 3,6 4,8 . 0,8

Zwiedzanie zabytków oraz wypoczynek są najważniejszymi celami przyjazdu do Warszawy. Tabela 124. USA; główny cel przyjazdu

Główny cel przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 118 73 89 110

Wypoczynek 11,9 20,1 13,4 20,8

Sprawy urzędowe 2,2 . 3,2 4,5

W interesach 9,1 10,4 3,2 6,7



Udział w szkoleniu, kongresie 0,5 . . 3,3


Udział w imprezie kulturalnej 0,7 1,8 2,2 1,1

Udział w zawodach sportowych . . 1,3 .


Zakupy . . . .

Odwiedziny miejsc rodzinnych . 1,8 1,3 1,1

Rozrywka (kluby, dyskoteki, puby) 1,7 . . .

Cel religijny . . 2,6 7,4

109


Edukacja 4,7 1,8 1,0 .

Jestem tu przejazdem . 1,0 1,3 .

Inny cel 0,7 1,8 . 2,2


Po 2011 roku, spadł odsetek osób podróżujących z rodziną oraz z przyjaciółmi i znajomymi. Wzrósł natomiast odsetek osób deklarujących samodzielną podróż.

Tabela 125. USA; towarzystwo w podróży Towarzystwo w podróży 2009 2010 2011 2012

N 118 73 89 110

Rodzina 47,1 26,9 44,3 40,2




Jeśli Amerykanin podróżuje z rodziną, lub w towarzystwie przyjaciół, to najczęściej z jedną osobą towarzyszącą (odpowiednio 49% i 48% wskazań). Najważniejszym źródłem informacji o Warszawie pozostaje Internet. Amerykanie często również korzystają z przewodników turystycznych oraz książek historycznych i krajoznawczych (wzrost względem lat ubiegłych). 1/4 Amerykanów poszukuje informacji u znajomych i rodziny.

Tabela 126. USA; źródła informacji Informacje przed przyjazdem 2009 2010 2011 2012

N 118 66 87 110


Atlasy 6,6 . 6,2 3,4

Książki historyczne, krajoznawcze 13,1 14,3 27,5 23,1


TV /radio 1,2 . 1,3 0,8


Internet 34,3 67,7 65,7 49,5


Targi turystyczne 0,8 . . .

Znajomi, rodzina 28,0 35,4 37,6 24,9

Inne źródła 0,7 2,0 3,6 2,6



Amerykanie najczęściej planują wydać w Warszawie około 501-1000 zł. Tabela 127. USA; deklarowane wydatki

Wydatki podczas pobytu

2009 2010 2011 2012

N 118 73 89 110

do 50 zł . 1,8 1,3 0,8

51-100 zł 0,7 3,8 2,6 5,6

101-300 zł 10,1 20,1 24,3 10,4

301-500 zł 13,0 14,2 17,6 7,8

501-1000 zł 29,5 18,5 11,5 23,1

1001-2000 zł 16,1 14,0 11,8 12,6

>2000 zł 9,9 9,1 12,8 10,4


110

Ponad połowa (62%) Amerykanów byłaby skłonna nieco zwiększyć wydatki w Warszawie. Natomiast 1/5 amerykanów nie byłaby w stanie wydać więcej pieniędzy.

2.22.6. Rynek włoski

Turystów włoskich z roku na rok ubywa. Proporcje płci utrzymują się i wciąż obserwujemy przewagę mężczyzn. Włoscy turyści są najczęściej osobami w wieku 30-49 lat. Względem roku 2010 spadł odsetek osób w wieku 25-29 lat oraz powyżej 59 lat. Prawie połowa Włochów odwiedzających Warszawę pochodzi z dużych miejscowości (pow. 500 tys. mieszkańców). Zdecydowana większość Włochów deklaruje powyżej 16-19 lat odbytej nauki. Najsilniej reprezentowane grupy społeczno-zawodowe, to specjaliści, pracownicy administracyjno-biurowi. Włosi odwiedzający Warszawę najczęściej mieszkają w gospodarstwie domowym z 2 lub z 4 osobami. Często są to też osoby bezdzietne. Włosi oceniają dochód swojego gospodarstwa domowego, jako podobny, lub nieco niższy od przeciętnego. W rodzinach włoskich turystów najczęściej brak jest osób z polskiego pochodzenia. Tabela 128. Włochy; cechy socjodemograficzne turystów

2009 2010 2011 2012


Ogółem 75 100,0 57 100,0 45 100,0 30 100

Płeć Mężczyzna

Kobieta

46 29

61,2 38,8

35 22

62,5 37,5

25 20

54,7 45,3

18 12

59,4 40,6

Wiek 15-19 20-24 25-29 30-39 40-49 50-59


1 6

23 20 8

11 2 4

1,5 8,2

30,1 26,6 11,1 14,8 3,0 4,7

0

16 10 13 5 5 5 2

0,0

28,2 17,8 23,0 8,7 9,4 9,4 3,6

2 8 8

12 7 5 1 2

3,8

18,2 17,6 27,0 14,5 11,9 2,5 4,4

2 6 2 9

10 1 . .

8,1

20,3 5,4

29,7 32,4 4,0 . .



50-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys.


2 7 8

14 7 6

29 2

3,0 9,3

10,6 18,5 9,7 7,7

38,0 3,0

1 8 7 6 3 5

26 1

2,3

14,2 11,7 11,0 5,8 8,1

45,6 1,3

1 4 4 5 1 5

23 1

2,5 9,5 8,8

11,9 1,9

11,3 52,2 1,9

4 4 1 2 . 5

13 .

12,7 15,5 2,8 7,0 .

16,9 45,1

.


9-15 16-19


3

15 22 23 13

3,8

19,7 28,7 30,2 17,5

1

10 31 12 4

1,3

17,5 54,0 20,1 7,1

1

18 14 10 2

2,5

39,6 30,2 23,2 4,4

2 8

14 5 1

5,4

25,7 47,3 17,6 4,0



pracownicy admin.- biurowi pracownicy sektora usług




4 2

20 5 5 5 2 3 0

14 4

12

4,9 3,1

26,2 6,1 6,8 6,1 2,5 4,5 0,0

19,3 4,8

15,6

0 0

11 6 3 0 0 5 0

17 2

14

0,0 0,0

19,1 9,7 4,9 0,0 0,0 9,4 0,0

29,1 3,6

24,3

3 2

10 3 9 0 0 2 0

10 2 5

7,5 4,4

21,9 6,3

18,9 0,0 0,0 4,4 0,0

21,4 4,4

10,7

1 . 8 7 4 . . . . 6 1 3

2,7 .

25,7 24,3 14,9

.

.

.

. 18,9 4,0 9,5

111


2 3 4


11 15 7

26 10 6

15,0 20,6 9,6

33,9 12,8 8,1

13 7

12 15 5 7

22,3 12,0 20,1 25,6 8,9

11,7

9

16 8 4 3 4

20,7 35,8 17,6 8,8 7,6 9,4

4

10 4 9 1 2

12,2 35,1 13,5 31,1 2,7 5,4


11 64

14,3 85,7

10 47

16,8 83,2

8

37

17,6 82,4

6

24

20,3 79,7

Dochód gosp. dom. znacznie niższy od

przeciętnych trochę niższy od przeciętnych

na podobnym poziomie trochę wyższe od przeciętnych


trudno powiedzieć

. . . . . .

8,1

15,2 49,2 10,6 6,2

10,7

6 6

22 12 6 5

10,4 11,3 37,9 21,7 10,4 8,4

1 5

21 7 5 6

2,5

10,1 47,2 15,7 11,3 13,2

2 6

14 3 2 4

8,1

18,9 46,0 9,5 5,4

12,2


tak nie

. .

7,6 92,4

2 55

3,6 96,4

3 42

6,9 93,1

2 27

8,1 91,9

Niewiele ponad połowa (55,4%) Włochów przybywa do Warszawy bezpośrednio ze swojego miejsca zamieszkania, a mniej niż połowa (44,6%) bezpośrednio się do niego udaje.

Długość pobytu w Warszawie w porównaniu do roku 2011 uległa skróceniu. Wzrósł odsetek pobytów 1 i 2 dniowych. Znacznie zmniejszył się natomiast odsetek przyjeżdżających do Warszawy na 4-5 dni. Tabela 129. Włochy; deklarowana długość pobytu

Długość pobytu 2009 2010 2011 2012

N 75 57 45 30

do 3 godz. 0,7 3,6 . .

1 dzień 7,8 3,6 3,8 8,1

2 dni 28,1 39,2 17,6 39,2

3 dni 8,1 10,7 20,1 20,2

4-5 dni 17,1 18,1 39,0 2,7

6-7 dni 7,6 4,9 8,8 5,4

8-14 dni 11,5 6,2 8,8 .

15-30 dni 1,6 1,3 . 4,1

ponad 30 dni 6,6 4,5 1,9 8,1


W tym roku najczęściej wybieraną formą zakwaterowania było mieszkanie u znajomych lub rodziny. Znacznie obniżył się odsetek Włochów nocujących w hotelu. Tabela 130. Włochy; zakwaterowanie


N 69 52 45 25

Motel 1,3 2,5 . .

Hotel 40,2 49,3 56,9 31,2

Hostel 16,0 13,2 17,0 8,2

Pensjonat 0,9 . 2,0 .

Schronisko . 3,9 . .

Akademik 4,5 6,4 . .

Dom parafialny 2,0 . . .


112



Inne miejsce . . . 3,3


Korzystający z hoteli Włosi wybierają najczęściej standard 3-gwiazdkowy. Tabela 131. Włochy; wybór hotelu wg kategorii

2009 2010 2011 2012

N 28 26 25 9

* 6,7 . . .

** . 2,9 8,0 9,5

*** 16,5 27,5 41,5 52,4

**** 43,0 18,1 12,6 .

***** 22,7 35,5 21,8 23,8


Najczęściej wybieranym środkiem transportu do Warszawy był samolot, głównie tanich linii lotniczych. Stale wzrasta udział pociągu. W porównaniu z 2011 rokiem, wzrósł także odsetek podróżujących samochodem.

Tabela 132. Włochy; wybór środka transportu Środek transportu 2009 2010 2011 2012

N 75 57 45 30

Samolot 80,2 73,8 68,6 74,3

Pociąg 12,1 22,3 30,8 39,2



Samochód 10,0 23,6 18,9 36,5

motocykl /rower . . 5,0 2,7


Włosi zdecydowanie najczęściej organizują podróż we własnym zakresie, jednak w mniejszym stopniu niż robili to rok temu. Z roku na rok wzrasta natomiast odsetek podróży organizowanych przez znajomych. Tabela 133. Włochy; organizacja przyjazdu


N 75 57 45 30



Szkoła 2,1 . . 2,7

Zakład pracy 1,9 . . .

Parafia . 2,3 . 8,1

Rodzina 0,8 3,6 . .

Znajomi 8,9 11,7 15,7 24,3

Inna instytucja . 10,7 2,5 2,7


W porównaniu do roku 2011 ponad dwukrotnie spadła waga turystyki aktywnej i poznawania kultury, jako głównego celu podróży do Warszawy. Włosi częściej niż w latach ubiegłych deklarują, iż przyjechali do Warszawy w celu odwiedzenia krewnych lub znajomych, co stało się obecnie najczęściej wskazywanym celem podróży.

113

Tabela 134. Włochy; główny cel przyjazdu Główny cel przyjazdu 2009 2010 2011 2012

N 75 57 45 30

Wypoczynek 7,5 13,9 5,0 2,7

Sprawy urzędowe 3,0 . 3,8 5,4

W interesach 11,6 . 2,5 4,1



Udział w szkoleniu, kongresie 3,7 . 1,9 .


Udział w imprezie kulturalnej . 9,1 . .

Udział w zawodach sportowych 0,8 . . .

Udział w UEFA EURO 2012 8,1

Zakupy . . . .

Odwiedziny miejsc rodzinnych . . . 4,1

Rozrywka (kluby, dyskoteki, puby) 1,3 . . .

Cel religijny . 2,3 . 6,8


Edukacja 7,8 3,6 2,5 2,7

Jestem tu przejazdem . . . .

Inny cel 4,1 3,6 1,9 4,1


Włosi najczęściej podróżują albo z rodziną (nieznaczny wzrost względem roku 2011), albo z przyjaciółmi i znajomymi (spadek względem roku 2011).

Tabela 135. Włochy; towarzystwo podróży Towarzystwo w podróży 2009 2010 2011 2012

N 75 57 45 30

Rodzina 23,9 24,3 40,9 41,9




Podróżując z rodziną Włosi zabierają ze sobą 2 osoby, a gdy podróżują z przyjaciółmi - 3 osoby.

80% Włochów odwiedza Warszawę po raz pierwszy. Najważniejszym źródłem informacji o Warszawie stanowi dla Włochów Internet. Znacznie wzrosła rola krewnych i znajomych jako źródła informacji. Natomiast spadł udział przewodników turystycznych.

Tabela 136. Włochy; źródła informacji Informacje przed przyjazdem

2009 2010 2011 2012

N 75 52 43 30


Atlasy 1,2 8,9 4,6 2,7


8,4 22,9 15,7 5,4


TV /radio 0,8 3,9 2,0 4,1


Internet 44,5 44,3 40,5 60,8

Biuro podróży 1,9 . . .

114

Targi turystyczne . . . 2,7

Znajomi, rodzina 26,4 20,7 28,1 43,2

Inne źródła . . 5,2 .

Nigdzie nie szukałem/AM 5,0 2,5 2,6 2,7


Większość Włochów planuje wydać w Warszawie powyżej 500 zł, przy czym dominuje deklaracja kwoty 501-1000 zł.

Tabela 137. Włochy; deklarowane wydatki Wydatki podczas pobytu 2009 2010 2011 2012

N 75 57 45 30

do 50 zł . 1,3 . .

51-100 zł 2,0 1,3 . 8,1

101-300 zł 10,1 8,4 8,2 9,5

301-500 zł 12,6 27,8 11,9 8,1

501-1000 zł 13,4 27,2 43,4 25,7

1001-2000 zł 28,8 10,7 14,5 12,1

>2000 zł 2,6 5,8 11,3 9,5


W odpowiedzi na pytanie, czy gotowi byliby zwiększyć wydawane kwoty 9% wykluczyło taką ewentualność, 70% mogłoby nieco zwiększyć wydatki, a zaledwie 2,7% znacznie zwiększyć.

115

3. Podsumowanie

Zgodnie z oczekiwaniami, intensywność ruchu turystycznego w Polsce wzrosła znacznie w 2012 roku, w porównaniu z rokiem ubiegłym. To samo zjawisko miało miejsce w Warszawie. Wzrost był nawet nieco wyższy, niż w roku 2011, biorąc jednak pod uwagę szacunkową liczbę turystów, którzy przybyli na UEFA EURO 2012, można zaryzykować stwierdzenie, że w Warszawie wzrost nie nastąpiłby bez tej imprezy.

Proporcje turystów krajowych i pozakrajowych przybywających do Warszawy wciąż utrzymują się na poziomie z lat ubiegłych, tzn. ukształtowały się w relacji 2/3 do 1/3. Udział turystów polonijnych ponadto wzrósł w grupie przyjeżdżających z zagranicy w stosunku do ubiegłego roku.

Wśród turystów krajowych do poziomu nieco tylko wyższego niż w 2010 roku spadł udział mieszkańców województwa mazowieckiego - przybyło natomiast osób z południa kraju- Śląska i Małopolski.

Wśród turystów zagranicznych w dalszym ciągu zwiększał się udział przyjezdnych z Ameryki Północnej, zmniejszył natomiast - odsetek przyjeżdżających z krajów UE. Ci ostatni wciąż jednak dominują w zagranicznym ruchu turystycznym Warszawy.

Kobiety nadal przeważają nad mężczyznami w warszawskim ruchu turystycznym, w roku 2012 zaobserwowano jednak większy udział mężczyzn, niż w roku ubiegłym. Proporcje płci są bardziej wyrównane w grupie turystów zagranicznych, niż wśród turystów krajowych, gdzie kobiety stanowiły ponad 60% badanych.

Średni wiek przyjezdnych ponownie wzrósł. O blisko 5 punktów procentowych zmniejszył się udział uczniów i studentów, a wzrósł udział osób aktywnych zawodowo. Szczególnie obniżyły się udziały turystów krajowych przed dwudziestym rokiem życia i zagranicznych - pomiędzy 20 a 30 rokiem życia. W 2012 roku uczniowie i studenci stanowili jednak nadal ponad 1/3 odwiedzających Warszawę.

Blisko połowa turystów zagranicznych przyjeżdża z dużych miast - powyżej 500 tysięcy mieszkańców. Turyści krajowi, co naturalne, częściej pochodzą z miast mniejszych - ponad połowa z miast poniżej 100 tysięcy mieszkańców, lub ze wsi.

Na powrót zmalał udział turystów zagranicznych, którzy przyjechali do Warszawy prosto z miejsca zamieszkania, lub planują wrócić z Warszawy prosto do domu. Zasadniczo turyści z krajów sąsiadujących z Polską, a także Skandynawii i Wielkiej Brytanii częściej traktują Warszawę jako jedyny cel podróży, niż przyjeżdżający z krajów odleglejszych.

Turyści zagraniczni, w ramach wizyty w Polsce najczęściej prócz Warszawy odwiedzają Kraków, Gdańsk i Wrocław. Miasta zagraniczne, zwiedzane w ramach tej samej podróży co Warszawa, to najczęściej Praga, Berlin i Budapeszt.

Czas pobytu turystów w Warszawie ponownie uległ skróceniu w stosunku do roku 2011. Turyści z Polski przebywają w stolicy najkrócej - spędzają w mieście przeciętnie 4 dni. Turyści zagraniczni przybywają średnio na tydzień, względnie najwięcej czasu w Warszawie spędza Polonia - nieco ponad 12 dni. Większość badanych - zarówno Polaków, jak i obcokrajowców, przebywa w Warszawie od 2 do 5 dni.

W porównaniu z ubiegłym rokiem zmniejszył się udział turystów nocujących u rodziny lub znajomych lub w prywatnych kwaterach a zwiększył - gości hoteli lub hosteli. Zauważalny był także spadek popularności hosteli na rzecz hoteli wśród obcokrajowców i wzrost popularności hosteli u Polaków. Ogólnie rzecz biorąc osoby przed 30-stym rokiem życia częściej decydują się na mieszkanie u rodziny lub znajomych a osoby starsze częściej wybierają hotel.

Turyści zagraniczni mieszkali w Warszawie w 2012 roku w hotelach o średnio wyższym standardzie, niż rok wcześniej - wzrósł udział zakwaterowanych w hotelach 4 i 5-gwazdkowych. Polacy zdecydowanie częściej wybierali hotele 2 i 3-gwiazdkowe.

Wykorzystywane w podróży do Warszawy środki transportu ulegają powolnej ewolucji - dostrzega się postępujący spadek popularności pociągu, zarówno wśród Polaków, jak i obcokrajowców. Wzrasta natomiast odsetek turystów przybywających samolotem lub

116

autobusem bądź autokarem wycieczkowym. Ponadto mniej Polaków niż rok temu zdecydowało się przyjechać do Warszawy samochodem. Pociągiem lub autobusem najczęściej przyjeżdża młodzież i osoby poniżej 30-go roku życia. Samochód wybierają turyści nieco starsi - od 30 do 60 roku życia, natomiast najstarsza grupa przylatuje samolotem.

Większość turystów - ponad połowa Polaków i 2/3 obcokrajowców - we własnym zakresie organizuje sobie przyjazd do Warszawy. Co dziesiąty turysta przyjeżdża na zaproszenie rodziny - turyści z zagranicy częściej przyjeżdżają jednak do znajomych. Wzrasta popularność wycieczek organizowanych przez biuro podróży - skorzystało z nich w 2012 roku blisko 5% turystów z Polski i 6% obcokrajowców.

W 2012 roku wzrósł udział turystów zagranicznych, którzy przyjechali do Warszawy pozwiedzać lub wypocząć, a spadł - odwiedzających rodzinę lub znajomych. Wśród Polaków podobnie spadła liczba przyjazdów w odwiedzinach, wzrósł jednak odsetek podróży biznesowych. Na UEFA EURO 2012 przyjechało 4% badanych turystów z Polski i 7% osób z zagranicy. Jednak mniej niż połowa z nich wymieniła Mistrzostwa Europy w piłce nożnej jako główny cel wizyty w Warszawie.

Odsetki wskazań częstości wizyt w Warszawie prawie się nie zmieniły w porównaniu z ubiegłymi latami. Przedstawiciele grup krajowej i polonijnej, w odróżnieniu od obcokrajowców, mogą uchodzić za stałych bywalców Warszawy. Zdecydowana większość turystów zagranicznych natomiast gości w Warszawie po raz pierwszy (ponad ¾ wskazań).

Coraz ważniejszym impulsem do przyjazdu do Warszawy jest u turystów ciekawość miasta - w 2012 roku więcej turystów przyjechało z ciekawości, niż po to, aby odwiedzić rodzinę lub znajomych. Co szósty turysta zagraniczny uzasadnia natomiast swój przyjazd zachętą ze strony znajomych lub rodziny, którzy odwiedzili Warszawę wcześniej.

Najważniejszą atrakcją turystyczną według Polaków jest w Warszawie Muzeum Powstania, według obcokrajowców natomiast - Stare Miasto. Pod tym względem ranking postrzeganej ważności miejsc turystycznych jest dosyć stały, wyraźnie spada jednak popularność Pałacu Kultury. Turyści również najczęściej odwiedzają też miejsca uważane za najważniejsze - 2/3 turystów z Polski odwiedza Muzeum Powstania, a ponad połowa obcokrajowców - Starówkę.

Najlepsze wrażenie niezmiennie robi na przyjezdnych przyjazność mieszkańców - ich postawie turyści najczęściej przypisują swoje najbardziej pozytywne przeżycia w mieście. Coraz więcej obcokrajowców chwali obsługę turystyczną. Przyczyną niezadowolenia jest najczęściej kiepska komunikacja i uciążliwości związane z wielkością miasta.

Zgodnie z oczekiwaniami, deklarowane wydatki turystów w 2012 roku ponownie wzrosły - obcokrajowcy deklarowali wydatki w wysokości średnio prawie 1300 zł na osobę. Turyści krajowi wydawali wielokrotnie mniej - średnio 370 złotych. Głównym źródłem wydatków było wyżywienie, bilety wstępu i przejazdy.

Ocena poziomu większości usług - dojazdów, komunikacji, czystości ulic i toalet, gastronomii i bazy noclegowej ponownie się poprawiła - zarówno w opinii turystów krajowych, jak i zagranicznych. Wzrosło również ogólne zadowolenie z przyjazdu do Warszawy. Dziewięciu turystów zagranicznych na dziesięciu poleciłoby Warszawę znajomym, a czterech z pięciu deklaruje, że przyjedzie do niej ponownie.

Documents

RAPORT: BADANIE RUCHU TURYSTYCZNEGO [nazwa klienta] W ... · roczną liczbę turystów w tym mieście na poziomie 8,6 mln uznaje się, że liczba turystów w czerwcu 2012 r. była