Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Porozmawiamy o istocie kosztów.
2. Czym jest rachunek kosztów i po co się go prowadzi.
3. Podstawowe narzędzie - rachunek progu rentowności.
4. Ekonomika a etyka. Dlaczego aby leczyć trzeba liczyć? Ile jest warte ludzkie życie?
5. Źródła informacji zarządczej, czyli jakich pytań NIE należy zadawać księgowemu.
6. Jak może być zorganizowany rachunek kosztów w jednostce leczniczej.
7. Koszty CS - możliwe ich ujęcie i rola kierownika CS.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
W filozofii Platona świat nas otaczający jest tylko niedoskonałym odzwierciedleniem świata doskonałego - świata idei.
Koszt to wyrażona w pieniądzu wartość zasobów niezbędnych do wykonania produktu, usługi, procedury etc.
Koszt rzeczywisty należy do platońskiego świata idei. Rachunek kosztów należy do świata niedoskonałego, możemy jedynie oglądać (poprzez prowadzoną
kalkulację kosztów) mniej lub bardziej wyraźne odbicie kosztu rzeczywistego.
428-348 p.n.e.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
NIEZBĘDNE zasoby
Surowiec, materiał
Amortyzacja
Wynagrodzenia
Koszt kredytu
Infrastruktura
i koszty ogólne
światło
ogrzewanie
ochrona
sprzątanie
podatki od nieruchomości
księgowość
Koszt ołówka
NIEZBĘDNE zasoby Wycena zasobów
A B C
Surowiec, materiał 2,00 zł 2,00 zł 2,00 zł
Amortyzacja 0,25 zł 0,05 zł 0,25 zł
Wynagrodzenia 0,20 zł 0,69 zł 0,69 zł
Koszt kredytu - zł - zł 0,15 zł
Infrastruktura
i koszty ogólne
światło
- zł - zł 1,25 zł
ogrzewanie
ochrona
sprzątanie
podatki od nieruchomości
Księgowość ….. itp..
Koszt ołówka 2,45 zł 2,74 zł 4,34 zł
Która z powyższych kalkulacji jest poprawna? KAŻDA
Która odpowiada „kosztowi rzeczywistemu” ŻADNA
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Surowce i materiały cena zakupu, cena nabycia (cena zakupu + koszty towarzyszące np. transport, ubezpieczenie, jeśli
nie wliczone w cenę zakupu)
wycena rozchodu magazynowego: FIFO, LIFO, średnia z okresu (stanu), cena ewidencyjna.
Amortyzacja: Majątek trwały - wszystko co w podmiocie gospodarczym będzie użytkowane przez okres dłuższy
niż 1 rok (prawo bilansowe) o wartości powyżej 3 tysięcy złotych (prawo podatkowe)
Czy nadawać numer inwentarzowy dla szklanki bądź ołówka?
Umorzenie (zmniejszenie wartości środka trwałego na skutek jego zużycia)
Amortyzacja - odniesienie w koszty wartości umorzenia majątku trwałego.
Różne metodologie liczenia wartości umorzenia (amortyzacji)
Wielkość produkcji / liczba procesów
Czas użytkowania (liczba lat użytkowania). Dla różnych składników majątku trwałego
przyjmuje się różny okres użytkowania.
Wynagrodzenia: Ryczałtowe - zależne od czasu pracy (np. 3,5 tys /m-c lub 8zł/h)
Akordowe - zależne od wykonanych, powtarzalnych i jednolitych operacji (np. 0,20zł za
1 zastrugany ołówek)
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Nie ma jednej "jedynie słusznej" metodologii rachunku kosztów.
Przy wyborze metodologii należy uwzględnić m.in.: cel (komu i czemu ma służyć kalkulacja) dostępność danych do przetworzenia czas niezbędny do ich pozyskania (kryterium często niedoceniane!)
2. Kluczowym problemem w rachunku kosztów jest identyfikacja zasobów (niezbędnych, a nie tylko „zużytych”).
3. Wycena zasobów jest zadaniem „ludzi liczb”. Ale lider [procesu, projektu, technologii] musi kontrolować racjonalność tej wyceny.
4. Różna metodologia => różne wyniki i nie ma to nic wspólnego z brakiem profesjonalizmu, kreatywną księgowością czy niechlujnością w pracy!
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Trafność decyzji zależy w bardzo dużym stopniu od poprawności i ilości informacji jaką dysponuje
decydent. Aby dysponować bieżącą i możliwe pełną informacją podmioty gospodarcze tworzą
system informacji zarządczej, obejmujący:
1. Identyfikowania zakresu informacji potrzebnej do bieżącego zarządzania organizacją
2. Identyfikowanie źródeł danych i informacji
3. Określenie metodologii przetwarzania danych i informacji oraz
4. Tworzenie spójnego systemu przekazywania informacji do wszystkich szczebli zarządzania
Wybór metodologii powinien uwzględniać m.in.:
• informacja winna być bieżąca
• zasada istotności
• zasada kontynuacji działania
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Dla uniknięcia sytuacji wątpliwych, niejednoznacznych oraz dla wyeliminowania ewentualnych
nadużyć obowiązkiem każdej jednostki jest opracowanie i ogłoszenie do publicznej wiadomości
dokumentu o nazwie "polityka rachunkowości". Dokument ten przede wszystkim reguluje
zasady rachunku kosztów na szczeblu całej jednostki.
Dla celów informacji zarządczej winny być opracowane dokumenty uzupełniające (czasem są
one objęte standardami ISO) precyzyjnie określające metodologię rachunku kosztów wyrobów,
usług, procedur etc.
Jeśli nawet metodologia taka nie jest spisana w postaci formalnie obowiązującego dokumentu,
to na pewno jest stosowana jakaś praktyka. Ważne, by z zasadami metodologii był zapoznany
lider procesu [czytaj kierownik CS], by zasady te były przez niego akceptowane oraz by były
stosowane w sposób powtarzalny (porównywalność wyników).
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Podstawowe klasyfikacje (podziału) kosztów
1. Podział wg zmienności - koszty stałe i zmienne.
2. Koszty wg wpływu na realizację procesu - koszty bezpośrednie i koszty pośrednie.
W uproszczeniu, które dla naszych potrzeb jest w zupełności usprawiedliwione, możemy przyjąć, że wszystkie koszty zmienne są kosztami bezpośrednimi, natomiast w kosztach stałych występują zarówno koszty bezpośrednie jak i pośrednie.
koszt zmienny jest stały
koszt stały jest zmienny
(na jednostkę produktu, usługi, procedury etc.)
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
NIEZBĘDNE zasoby Wycena
A
Ks Kb Wycena
B
Ks Kb Wycena
C
Ks Kb
Kz Kp Kz Kp Kz Kp
Surowiec, materiał 2,00 zł Kz Kb 2,00 zł Kz Kb 2,00 zł Kz Kb
Amortyzacja *) 0,25 zł Kz Kb 0,05 zł Kz Kb 0,25 zł Kz Kb
Wynagrodzenia 0,20 zł Kz Kb 0,69 zł Ks Kb 0,69 zł Ks Kb
Koszt kredytu - zł Ks Kb - zł Ks Kb 0,15 zł Ks Kb
Infrastruktura
i koszty ogólne
światło
- zł Ks Kp - zł Ks Kp 1,25 zł Ks Kp
ogrzewanie
ochrona
sprzątanie
podatki od nieruchomości
księgowość
Koszt ołówka 2,45 zł 2,74 zł 4,34 zł
Koszty zmienne 2,45 zł 2,05 zł 2,25 zł
Koszty stałe - zł 0,69 zł 2,09 zł
2,45 zł 2,74 zł 4,34 zł
Jaka jest minimalna, akceptowalna cena sprzedaży ołówka?
Marża = różnica pomiędzy ceną sprzedaży a kosztami zmiennymi.
M = Cs - Kz
M > 0 *) Jeśli amortyzacja rozliczana jest w
czasie jest ona kosztem stałym!!!!
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Każda jednostka sprzedaży [wyrób, usługa] jest swoistym wehikułem, który po przekroczeniu bramy przedsiębiorstwa wywozi z niego poniesione koszty zmienne natomiast pozostawia marżę.
Każda sprzedaż zrealizowana po cenie wyższej
niż wartość kosztów zmiennych jest opłacalna,
gdyż oznacza to, że marża > zera!!!
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
0 5 10 15 20 25 30
0
100
200
300
400
500
600
0
50
100
150
200
250
300
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
BEP=20
Cena sprzedaży = 8,00zł (+) Koszt zmienny = 3,00zł (-) Marża [Cs-Kz] = 5,00zł
BEP = 100 [zł] : 5 [zł/szt] = 20 [szt]
BEP = Suma kosztów stałych : Marża jednostkowa
Suma kosztów stałych = 100,00 zł
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
BEP = suma kosztów stałych : marża jednostkowa
BEP = Próg rentowności Nazywany jest także:
• punktem wyrównania (ang. BEP – break even point), • punktem równowagi, • punktem przełamania.
Rachunek progu rentowności przeprowadza się na ogół w analizie prospektywnej, która ma odpowiedzieć na różne warianty następujących pytań: 1. Jaka winna być minimalna wielkość sprzedaży, aby nie ponieść straty? 2. Jak zmienia się wynik finansowy (np. o ile %) wraz ze wzrostem wielkości sprzedaży o x%? 3. Jak zmienia się wynik finansowy (np. o ile %) wraz ze wzrostem ceny jednostkowej o x%? 4. O ile [% lub zł] należy zmniejszyć koszty stałe, aby prowadzona działalność nie przynosiła straty? 5. Co się stanie, gdy z asortymentu sprzedaży ubędzie produkt x? 6. Jakie skutki, dla wyniku prowadzonej działalności, da zamiana części kosztów stałych na koszty
zmienne? 7. …itp.……..
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
12 308 szt.
- zł 5 000,00 zł 10 000,00 zł 15 000,00 zł 20 000,00 zł 25 000,00 zł
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
- zł
10 000 zł
20 000 zł
30 000 zł
40 000 zł
50 000 zł
60 000 zł
70 000 zł
80 000 zł
0 2 500 5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000
Koszty stałe
Wartość sprzedaży
Ks+Kz=SUMA KOSZTÓW
BEP
NIEZBĘDNE zasoby Wycena C Ks
Kz
Surowiec, materiał 2,00 zł Kz
Amortyzacja 0,25 zł Kz
Wynagrodzenia 0,69 zł Ks
Koszt kredytu 0,15 zł Ks
Infrastruktura i koszty ogólne 1,25 zł Ks
Koszt ołówka 4,34 zł
Koszty zmienne 2,25 zł
Koszty stałe: 8 000,15 zł
Koszt kredytu 0,15 zł
Wynagrodzenia 3 500,00 zł
Infrastruktura i koszty ogólne 4 500,00 zł
Cena rynkowa 2,90 zł
Marża 0,65 zł
BEP [8.000,15/0,65] 12.308[szt.]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
10 000
- zł 5 000,00 zł 10 000,00 zł 15 000,00 zł 20 000,00 zł 25 000,00 zł
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
- zł
10 000 zł
20 000 zł
30 000 zł
40 000 zł
50 000 zł
60 000 zł
70 000 zł
80 000 zł
0 2 500 5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000
Koszty stałe
Wartość sprzedaży
Ks+Kz=SUMA KOSZTÓW
BEP
NIEZBĘDNE zasoby Wycena A Ks
Kz
Surowiec, materiał 2,00 zł Kz
Amortyzacja 0,25 zł Kz
Wynagrodzenia 0,20 zł Kz
Koszt kredytu - zł Ks
Infrastruktura i koszty ogólne - zł Ks
Koszt ołówka 2,45 zł
Koszty zmienne 2,45 zł
Koszty stałe: 4 500,15 zł
Koszt kredytu 0,15 zł
Wynagrodzenia - zł
Infrastruktura i koszty ogólne 4 500,00 zł
Cena rynkowa 2,90 zł
Marża 0,45 zł
BEP 10.000[szt.]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
0 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
- zł
1 000 zł
2 000 zł
3 000 zł
4 000 zł
5 000 zł
6 000 zł
0 2 500 5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000
Wynagrodzenie
Akord [A]
Ryczałt [C]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
-10 000 zł
-8 000 zł
-6 000 zł
-4 000 zł
-2 000 zł
- zł
2 000 zł
4 000 zł
6 000 zł
8 000 zł
10 000 zł
0 2 500 5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000
Wynik finansowy
Wynik finansowy [A]
Wynik finansowy [C]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
-35%
-30%
-25%
-20%
-15%
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
5 000 7 500 10 000 12 500 15 000 17 500 20 000 22 500 25 000
Stopa zysku [C]
Stopa zysku [A]
(nawet za cenę obniżenia oczekiwanej wartości zysku)
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Nie istniej w świecie ani systemu opieki zdrowotnej ani kraj, w których wielkość środków możliwych do przeznaczenia na opiekę medyczną byłaby wystarczająca w stosunku do zgłaszanych potrzeb.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Nie istniej w świecie ani systemu opieki zdrowotnej ani kraju, w którym wielkość środków możliwych do przeznaczenia na opiekę medyczną byłaby wystarczająca w stosunku do zgłaszanych potrzeb.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Nie istniej w świecie ani systemu opieki zdrowotnej ani kraju, w którym wielkość środków możliwych do przeznaczenia na opiekę medyczną byłaby wystarczająca w stosunku do zgłaszanych potrzeb.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Nie istniej w świecie ani systemu opieki zdrowotnej ani kraju, w którym wielkość środków możliwych do przeznaczenia na opiekę medyczną byłaby wystarczająca w stosunku do zgłaszanych potrzeb.
Źródło jak wyżej
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Nie istniej w świecie ani systemu opieki zdrowotnej ani kraju, w którym wielkość środków możliwych do przeznaczenia na opiekę medyczną byłaby wystarczająca w stosunku do zgłaszanych potrzeb.
W każdym kraju (bez względu na to czy bogatym, czy biednym) MUSI być określony maksymalny poziom wydatków. Zalecenia WHO brzmią następująco: koszt kuracji przedłużającej życie o 1 rok w "dobrej jakości" (cokolwiek by to nie znaczyło) nie powinien przekraczać 3xPKB (Produkt Krajowy Brutto).
W prosty sposób przekłada się to na to, że istnieje zakres usług (procedur medycznych) niedostępnych w danym kraju (systemie ubezpieczeniowym) dla osób chorych. W różnych krajach (systemach) lista refundowanych procedur będzie bardzo zróżnicowana, ale zawsze jest ona skończona i ograniczona.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Obecnie w Polsce próg efektywności kosztowej wynosi 125.955zł
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Obecnie w Polsce próg efektywności kosztowej wynosi 125.955zł
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Obecnie w Polsce próg efektywności kosztowej wynosi 125.955zł
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Obecnie w Polsce próg efektywności kosztowej wynosi 125.955zł
Wysokość progu kosztu uzyskania dodatkowego roku życia skorygowanego o jakość wynosi w Polsce 125.955zł. Wynika to z przepisów o refundacji leków i najnowszego obwieszczenia Głównego Urzędu Statystycznego o wysokości PKB na mieszkańca.
Informację obowiązującej od dnia 4 listopada 2015r. wysokości progu kosztu uzyskania dodatkowego roku życia skorygowanego o jakość opublikowała Agencja Oceny Technologii Medycznych.
wartość produktu krajowego brutto na jednego mieszkańca w latach 2011-2013 w Polsce określona została na kwotę 41.985zł, wysokość progu kosztu uzyskania dodatkowego roku życia skorygowanego o jakość wynosi 125.955 zł (3 x 41.985), do czasu ogłoszenia kolejnego obwieszczenia prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w przedmiotowym zakresie - czytamy w komunikacie AOTM.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala makro Obecnie w Polsce próg efektywności kosztowej wynosi 125.955zł
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala mikro
W tej skali problem ograniczonych środków widać jeszcze bardziej dobitnie (gdyż PAŃŚTWU raczej
ciężko zbankrutować - choć zdarzają się i takie przypadki), a problem dotyka konkretnego
pacjenta, który może nie otrzymać leku lub kuracji, mimo że teoretycznie są dostępne, istnieją.
Czy można traktować ZOZ jak przedsiębiorstwo?
Nie tylko można, ale wręcz należy! Analogii jest wiele, wystarczy wymienić tylko najważniejsze:
Jest produkt (usługa), są zużywane zasoby, jest klient, rynek, konkurencja, jest organizacyjnie i
prawnie wydzielona część majątku, czyli wszystkie główne atrybuty przedsiębiorstwa. I jest też
konieczność zbilansowania strumieni kosztów i przychodów, czyli konieczność zachowań
racjonalnych i ekonomicznie uzasadnionych.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Skala SUB-Mikro salus aegroti suprema lex – zdrowie chorego najwyższym prawem Hipokrates ur. ok. 460 p.n.e. zm. ok. 370 p.n.e.
Podstawowym, pierwszym i bezwzględnym zadaniem lekarza jest dbałość o zdrowie i życie pacjenta.
Kodeks Etyki Lekarskiej Art. 6 Lekarz ma swobodę wyboru w zakresie metod postępowania, które uzna za najskuteczniejsze. Powinien jednak ograniczyć czynności medyczne do rzeczywiście potrzebnych choremu zgodnie z aktualnym stanem wiedzy. Czynności medyczne zlecane ponad rzeczywiste potrzeby (np. nieuzasadnione badania diagnostyczne) są nie tylko szkodliwe finansowo, ale też niezgodne z KEL.
Art. 11 Lekarz winien zabiegać o wykonywanie swego zawodu w warunkach, które zapewniają odpowiednią jakość opieki nad pacjentem. W dzisiejszych czasach, o jakości procedur medycznych decyduje w coraz większym stopniu infrastruktura (aparatura wysokospecjalistyczna). A dokładniej rzecz ujmując: wiedza medyczna i infrastruktura. Połączone i nierozerwalne. Każde, samodzielnie, bez wartości. "Zabieganie o odpowiednie warunki wykonywania zawodu" oznacza dbałość o infrastrukturę (zakup, serwis, naprawy). A to kosztuje. Sprawna, wysokospecjalistyczna infrastruktura, wymaga ponoszenia olbrzymich nakładów finansowych. Lekarz winien zabiegać o ty, by ograniczone zasoby finansowe były wykorzystywane jak najbardziej racjonalnie. Racjonalnie na poziomie ekonomii, wymagającej liczenia.
Art. 22 W przypadkach wymagających szczególnych form diagnostyki, terapii lub działań zapobiegawczych, które nie mogą być zastosowane równocześnie u wszystkich potrzebujących lekarz ustalający kolejność pacjentów powinien opierać się na kryteriach medycznych. Próba poradzenia sobie ze sprzecznością pomiędzy powinnością lekarza a ograniczeniem zasobów. Racjonalne (a więc oszczędne) wykorzystanie ograniczonych zasobów jest etyczne.
Art. 57/2 Wybierając formę diagnostyki lub terapii lekarz ma obowiązek kierować się przede wszystkim kryterium skuteczności i bezpieczeństwa chorego oraz nie narażać go na nieuzasadnione koszty. Po pierwsze, aby świadomie podejmować decyzje o tym, czy diagnostyka lub terapia narażają pacjenta na nieuzasadnione koszty, czy też nie, trzeba znać poziom tych kosztów! A więc, zgodnie z zapisanym KEL, obowiązkiem lekarza jest posiadanie wiedzy o kosztach procedur medycznych. Po drugie, to pacjent, a właściwie wskazany przez niego płatnik, określają jakie procedury mogą być zrealizowane, a jakie nie (bo nie będą opłacone). Wiedza lekarska może sugerować jedno, prawa ekonomii mogą decydować o czymś innym. Coraz trudniejsze wybory etyczne przed lekarzem. I to właśnie lekarz, aby dokonać właściwych, optymalnych wyborów musi liczyć, aby leczyć!
Art. 66/4 Lekarzowi nie wolno stosować metod nieuczciwej konkurencji, szczególnie w zakresie nierzetelnego informowania o swoich możliwościach działania, jak i kosztach leczenia. Obowiązkiem lekarza jest znać koszty leczenia
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Wiemy już, że koszt to wartość niezbędnych zasobów
2. Wiemy kto i dlaczego powinien uczestniczyć w zdefiniowaniu tych zasobów
3. Zapoznaliśmy się z podstawową klasyfikacją kosztów (stałe-zmienne; pośrednie-bezpośrednie).
4. Znamy pojęcie marży oraz czym jest punkt równowagi (próg rentowności, BEP).
5. Rozumiemy, że nie ma "jedynie słusznej" metody rachunku kosztów, a dobór metody winien
być podporządkowany celowi (do jakich decyzji potrzebna informacja).
6. Różne metodologie (różne założenia w nich zawarte) prowadzą do różnych wyników, a błąd w
doborze metody może prowadzić do błędnych decyzji.
7. Wynik KALKULACJI kosztów zależy od wyceny zasobów.
Skąd brać informację o wartości zasobów?
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Egipt: urzędnicy prowadzili księgi prywatnego majątku faraona Menesa (ok. 3600 p.n.e)
Egipt: urzędnicy księgowi ujmowali w formie pisemnej transakcje i pilnowali ich zgodności z obowiązującymi regułami
Mezopotamia: rachunki prowadzone przy pomocy glinianych tabliczek (ok. 3200 – 3100 p.n.e.); potwierdzały one otrzymanie należności
Kreta, Mykeny: rejestry księgowe w formie glinianych tabliczek (ok. 1500 p.n.e.)
Chiny: wymyślne systemy rachunkowości (ok. 2000 p.n.e.)
Rzym: w początku ery chrześcijańskiej znana już była zasada bilansowania, podwójna księgowość, a nawet amortyzacja
Na początku VII wieku liczby ujemne używane w Indiach w celu księgowania długów.
Arabowie: wynalezienie zera („import” z Indii), stworzenie cyfr. Od 1202 r. zalecenie stosowania ich w rachunkach kupieckich oraz akceptowanie liczb ujemnych w zagadnieniach finansowych, gdzie reprezentowały ujemne salda – L. Fibonaci. (Aż do XVIII wieku powszechnie nie
uznawano liczb ujemnych i odrzucano ujemne rozwiązania równań jako nie posiadające interpretacji - "liczby absurdalne").
Włochy: systemy podwójnej rachunkowości (XIII-XIV w.); pierwszy przykład to rejestr miejski miasta Genua z 1340 r.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Luca Pacioli wydaje
"Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalita„ „Stworzenie całościowego podręcznika dla tych,
którzy wiedzę matematyczną potrafią zastosować w teorii i praktyce"
W rozdziale piątym opisuje zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Debet
Nazwa konta
Winien
Kredyt
Ma
lub lub
Każda transakcja ma aspekt (wymiar) „debetowy” i jednocześnie „kredytowy”
Każda transakcja jest zatem ujmowana na dwóch (co najmniej) różnych kontach po przeciwnych stronach w
tej samej wartości (zasada podwójnego zapisu)
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Debet
Aktywa
Kredyt
+ -
Debet
Zobowiązania
Kredyt
- +
Debet
Kapitał własny
Kredyt
- +
= +
Zwiększenia aktywów ujmuje się na stronie „debet”, a zmniejszenia na stronie „kredyt”
Odwrotnie jest w przypadku pasywów (zobowiązań i kapitału własnego); zwiększenia są rejestrowane na stronie ‚kredyt”, a zmniejszenia na stronie „debet”
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Debet
Koszty
Kredyt
+ -
Debet
Przychody
Kredyt
- +
Koszty ujmuje się na stronie „debet” kont kosztów
Przychody ujmuje się na stronie „kredyt” kont przychodów
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Grupowanie zapisów księgowych w tzw. ZESPOŁY KONT (pierwsza cyfra trzycyfrowego numeru konta syntetycznego)
Zespół 0 – Majątek trwały
Zespół 1 – Środki pieniężne i rachunki bankowe
Zespół 2 – Rozrachunki
Zespół 3 – Materiały i towary
Zespół 4 – Koszty według rodzajów
Zespół 5 – Koszty według typów działalności
Zespół 6 – Produkty i rozliczenia międzyokresowe
Zespół 7 – Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem
Zespół 8 – Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Zespół 4 – Koszty według rodzajów
401 – zużycie materiałów i energii
402 – usługi obce
403 – podatki i opłaty
404 – wynagrodzenia
405 – ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
408 – amortyzacja
Zespół 5 – Koszty według typów działalności
500 – Koszty działalności podstawowej
530 – Koszty działalności pomocniczej
550 – Koszty zarządu
W zależności od specyfiki jednostki konta są rozbudowywane
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Dla przykładu w COI system obejmuje: Konta zespołu 4 – 132 Konta zespołu 5 – 332 Razem: 43.824 miejsca alokacji kosztów
KLUCZOWE JEST OPISANIE DOKUMENTU!
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Jakkolwiek nie byłyby rozbudowane konta zespołu 4 i zespołu 5 jesteśmy jednak zawsze ograniczeni do
układu dwuwymiarowego. Układ ewidencji księgowej jest płaski, dwuwymiarowy, gdyż został stworzony w
erze pergaminu i gęsiego pióra.
Większość "trudnych" pytań dotyczy kosztów procesów np. koszt leczenia pacjenta.
1. Pacjent zjawia się w izbie przyjęć - angażuje zasoby przychodni 2. Jest hospitalizowany w klinice - angażuje zasoby kliniki 3. Przeprowadzane są różne badania diagnostyczne - angażuje zasoby części diagnostycznej 4. Operowany jest na bloku operacyjnym - angażuje koszty bloku (a pośrednio CS) 5. Dochodzi do siebie na OIOM - angażuje zasoby OIOM 6. Wraca na klinikę - angażuje zasoby kliniki 7. Wychodzi ze szpitala - angażuje zasoby statystyki medycznej 8. etc.......................
Przechodzi przez różnorodny (często niepowtarzalny, indywidualny) układ kombinacji różnych ośrodków
kosztów (z5) i różnych zasobów (z4). Do ewidencji takich zdarzeń potrzebny jest 3, 4 czasem nawet 5 wymiar.
Są one niedostępne dla klasycznej księgowości.
Rachunek kosztów działań (ang. Activity-Based Costing, lub w skrócie ABC)
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Sprawozdanie finansowe:
1. Bilans
2. Rachunek zysków i strat
3. Rachunek przepływów pieniężnych
4. Zestawienie zmian w kapitale
5. Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Bilans Aktywa = to co mamy: •MT w wartości netto (po uwzględnieniu umorzenia) •Majątek obrotowy wg przyjętych zasad wyceny
Bilans Pasywa = czym finansujemy to co mamy: •Kapitał własny (czyli środki własne firmy) obejmuje też bieżący wynik finansowy •Zobowiązania (różne - handlowe, bankowe itd.)
ZASADA KONTYNUACJI DZIAŁANIA
Lp. 2010 2011
656,9 637,6
656,9 637,6
1. grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu) 4,5 4,5
2. budynki i budowle 652,4 633,1
3. urządzenia techniczne i maszyny
4. środki transportu
5. pozostałe środki trwałe
907,3 1 013,4
719,4 694,5
187,9 318,9
1 564,2 1 651,0
1. Bilans (w tys. PLN) STAN NA DZIEŃ 31 grudnia
Aktywa razem (A+B)
III. Pozostałe aktywa trwałe
B. Aktywa obrotowe (I+II+III+IV)
I. Zapasy
II. Należności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe (w tym środki pieniężne)
IV. Pozostałe aktywa obrotowe
Pozycja
AktywaA. Aktywa trwałe (I+II+III)
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe (1+2+3+4+5)
Lp. 2010 2011
963,8 1 122,4
600,4 528,6
528,6 456,71. Kredyty i pożyczki 528,6 456,7
2. Pozostałe
71,9 71,91. Z tytułu dostaw i usług
2. Kredyty i pożyczki 71,9 71,9
3. Pozostałe
1 564,2 1 651,0
1. Bilans (w tys. PLN) STAN NA DZIEŃ 31 grudnia
Pozycja
II. Zobowiązania długoterminowe (1+2)
I. Rezerwy na zobowiązania
III. Zobowiązania krótkoterminowe (1+2+3)
IV. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem (C+D)
Pasywa
C. Kapitał (fundusz) własny
D. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (I+II+III+IV)
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Przychody i koszty z działalności: • Podstawowej • Pozostałej działalności operacyjnej • Działalności finansowej
ZASADA OSTROŻNOŚCI WYCENY
Lp. 2010 20112 288,2 2 174,7
2 288,2 2 174,7
2 033,4 1 970,5
19,3 19,3
6,8 7,4
14,3 14,0
9,8 9,7
92,5 86,4
16,6 15,8
160,2 125,8
1 713,9 1 692,1
254,8 204,2
254,8 204,2
I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H) 254,8 204,2
254,8 204,2
81,8 45,5
173,0 158,7
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku
(zwiększenia straty)N. Z y s k (s t r a t a) n e t t o (K-L-M)
H. K o s z t y f i n a n s o w e
J Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J1-J2)
1 Zyski nadzwyczajne
2 Straty nadzwyczajne
K. Z y s k (s t r a t a) b r u t t o (I+-J)
L. P o d a t e k d o c h o d o w y
D. P o z o s t a ł e p r z y c h o d y o p e r a c y j n e
I. Dotacje
II. Inne przychody operacyjne
E. P o z o s t a ł e k o s z t y o p e r a c y j n e
F. Z y s k (s t r a t a) z d z i a ł a l n o ś c i
o p e r a c y j n e j (C +D - E)G. P r z y c h o d y f i n a n s o w e
IV. Podatki i opłaty
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Z y s k (s t r a t a) z e s p r z e d a ż y (A-B)
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
i usług II. Przychody netto ze sprzedaży towarów
i materiałów B. K o s z t y d z i a ł a l n o ś c i o p e r a c y j n e j
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
2. Rachunek zysków i strat (w tys. PLN) ZA OKRES od 1 stycznia do 31 grudnia
Pozycja
A. P r z y c h o d y n e t t o z e s p r z e d a ż y
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
•Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej •Przepływ środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej •Przepływ środków pieniężnych z działalności finansowej
Lp. 2010 2011
173,0 158,7
19,3 19,3
45,1 24,9
4. Zmiana stanu należności
237,4 202,9
1. Zaciągnięcie kredytów i pożyczek
3. Wpłaty dokonane przez właścicieli
49,5 71,9
1. Wypłaty na rzecz właścicieli
2. Spłata kredytów i pożyczek 49,5 71,9
-49,5 -71,9
187,9 131,0
187,9
187,9 318,9
III. Razem ( I-II)
I. Razem ( 1+2+3+4+5+6 )
3. Inne
II. Razem ( 1+2+3)
2. Dotacje
4. Pozostałe
3. Pozostałe
D. Przepływy pieniężne netto razem (I+II+III)
E. Środki pieniężne na początek okresu
F. Środki pieniężne na koniec okresu (D+E)
6. Inne korekty
1. Zysk (strata ) netto
B. Przepływ środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
1. Sprzedaż składników majątku trwałego
2. Nabycie składników majątku trwałego
C.Przepływ środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
II. Wypływy
3. Rachunek przepływów gotówkowych (w tys. PLN) W OKRESIE od 1 stycznia do 31 grudnia
Pozycja
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
5. Zmiana stanu zobowiązań
krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i
2. Amortyzacja
3. Zmiana stanu zapasów
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Niektóre [przykładowe] powiązania: 1. Wynik finansowy wykazany w:
•rachunku zysków i strat: •pasywach bilansu •przepływach środków pieniężnych z działalności operacyjnej
2. Wartość środków pieniężnych wykazana w: •aktywach bilansu •jako wynik obliczeń w rachunku przepływu środków pieniężnych
3. Wartość MT (netto): + BO wartości MT [BILANS za rok poprzedni] + inwestycje [rachunek przepływów] - sprzedaż i likwidacja [rachunek przepływów] - amortyzacja [rachunek zysków i strat]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Komórki działalności podstawowej (KLINIKI)
Komórki działalności pomocniczej (diagnostyka)
Komórki działalności pomocniczej (obsługa) • Żywienie • Pralnia • Centralna Sterylizatornia • Stacja łóżek • Zespół Zakażeń Szpitalnych
Ce
ntr
a ko
sztó
w
Ce
ntr
a zy
skó
w
Komórki działalności pomocniczej (technika i infrastruktura)
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Komórka usługowa, której poprawne działanie zapewnia funkcjonowanie bloku operacyjnego i gabinetów zabiegowych.
2. Powinna być wyodrębniona ewidencyjnie [zespół 5].
3. Koszty CS powinny być analizowane w pierwszej kolejności po to, by oceniać czy w kolejnych okresach różnią, jeśli tak to w jakich pozycjach kosztów [zespół 4] i co można zrobić, by koszty te obniżać.
Niegospodarność jest nieetyczna! (i oczywiści szkodliwa ekonomicznie).
4. Jako komórka usługowa powinna swoje koszty przekazywać tym komórkom organizacyjnym, które korzystają z tych usług.
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Gabinet zabiegowy
C
Gabinet zabiegowy
B
Gabinet zabiegowy
A Ce
ntr
a ko
sztó
w
Ce
ntr
a zy
skó
w
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Wybór sposobu przeniesienia kosztów CS zależy od kilku czynników, do głównych należą:
1. Czy koszty CS są istotne w stosunku do kosztów np. bloku operacyjnego?
2. Czy świadczymy usługi dla podmiotów zewnętrznych i jaka jest skala tej działalności?
3. Jak cała jednostka jest „oprzyrządowana” w funkcjonalny system informatyczny?
4. Jakiego rodzaju i jakiej dokładności informacja zarządcza oczekiwana jest przez decydentów?
Ustalenia kolegialne
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Przenieś wszystkie koszty CS (Z.5) na koszty pośrednie Bloku Operacyjnego
KONIEC ROZLICZANIA
Ustal „nośniki kosztów” i zasadę ich wyceny
PRZEJDŹ DO KOKU II
Czy koszty CS są
ISTOTNE (np. w stosunku do kosztów pośrednich Bloku Operacyjnego)
TAK NIE
PROSTOTA DOKŁADNOŚĆ
Czy koszty CS są istotne w stosunku do kosztów np. bloku operacyjnego
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Identyfikacja "nośników kosztów", czyli produktów CS.
Na przykład trzy pakiety:
Wycena 'nośników' kosztów („produktów”)
• Identyfikacja niezbędnych zasobów • Podział na koszty zmienne i stałe • Wyodrębnienie z kosztów stałych kosztów bezpośrednich • Wycena zasobów
Podjęcie decyzji o wyborze wariantu rozliczania kosztów
- pełne rozliczenie kosztów CS (do zera) - rozliczenie kosztów CS wg "cen transakcyjnych" (cen transferowych, cen wewnętrznych - różne nazwy w różnych podręcznikach, ale zawsze chodzi o to samo = o stałą cenę wyliczoną lub określoną arbitralnie).
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Wszystkie koszty "usługodawcy" obciążają "usługobiorców" 2. Prostota metody
1. Umożliwia przeniesienie na "usługobiorców" również kosztów nieuzasadnionych 2. "Cena" za jednostkę jest zmienna, trudność przy budowaniu budżetu kosztowego „usługobiorcy” 3. Brak bezpośredniego mechanizmu optymalizacji kosztów usług wewnętrznych.
1. Stała 'cena' usługi dla usługobiorcy 2. Możliwość oceny efektywności 'usługodawcy' - różnica pomiędzy kosztami rozliczonymi a
faktycznie poniesionymi jako wynik ekonomiczny 3. 'Ceny' jako wynik negocjacji lub decyzji tworzą istotną informację, co do oczekiwań zmian u
'usługodawcy'. 4. Możliwość powiązania 'wyniku finansowego' z systemem motywacyjnym
1. Konieczność rozliczania 'wyniku finansowego' usługodawcy 2. Metoda bardziej złożona, wymagająca pełnej ewidencji sprzedaży wewnętrznej
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Pakiet DUŻY [PD] 100%
Pakiet ŚREDNI [PS] 75%
Pakiet MAŁY [PM] 50%
Jednostkowy koszt zmienny (dane historyczne!) PROPORCJA
Koszty rzeczywiście poniesione w I kwartale 2013r
Koszty CS ZMIENNE 27 500
Koszty CS STAŁE 156 000
Razem [konto zespołu 5] 183 500
Rozliczenie Kz Ks Liczba Koszty
Koszt jednostkowy PD "rzeczywisty?!" 70,20 zł 13,90 zł 56,30 zł 857 60 157,14 zł
Koszt jednostkowy PS "rzeczywisty?!" 66,72 zł 10,42 zł 56,30 zł 659 43 968,88 zł
Koszt jednostkowy PM "rzeczywisty?!" 63,25 zł 6,95 zł 56,30 zł 1 255 79 373,98 zł
66,22 zł 2.771 183 500,00 zł
Koszt stały (pośredni) jednostkowy:
156.000 : 2.771 = 56,30 zł
Koszt zmienny średni ważony: 27.500 : 2.771 = 9,92 zł
Koszt średni 66,22 zł
Średnia ważona cena sprzedaży: 183.500 : 2.771 = 66,22 zł
Wynik na średnią jednostkę = - zł
Na podstawie danych historycznych oraz
znajomości technologii
Na podstawie danych księgowych BIEŻĄCYCH
Na podstawie informacji własnej
Centralnej Sterylizatorni
Wszystkie koszty CS zostały rozliczone
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Ustalenie cen PD PS PM
Cena wynikowa z I kwartału (wg poprzedniego przykładu) 70,20 zł 66,72 zł 63,25 zł
Ustalenie lub DECYZJA 67,00 zł 60,00 zł 55,00 zł
Koszty rzeczywiście poniesione w II kwartale
Koszty CS ZMIENNE 30 000
Koszty CS STAŁE 170 000
Razem [konto zespołu 5] 200 000
"Produkt" Liczba
w II kwartale
Cena
wewnętrzna
Rozliczone
koszty
PD 935 67,00 zł 62 645,00 zł
PS 816 60,00 zł 48 960,00 zł
PM 1 523 55,00 zł 83 765,00 zł
Suma 3 274 59,67 zł 195 370,00 zł
Wynik za II kwartał CS
Koszty poniesione 200 000,00 zł
Koszty rozliczone ("sprzedane") 195 370,00 zł
Wynik - 4 630,00 zł
Na podstawie danych księgowych BIEŻĄCYCH
Nie wszystkie koszty CS
zostały rozliczone
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Na podstawie informacji własnej
Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Koszt pośredni jednostkowy: 170.000 : 3.274 = 51,92 zł
Koszt zmienny średni ważony: 30.000 : 3.274 = 9,16 zł
Koszt średni = 61,09 zł
Średnia ważona cena sprzedaży: 195.370 : 3.274 = 59,67 zł
Wynik na średnią jednostkę = - 1,41 zł
Wyliczenie progu rentowności
Marża jednostkowa: cena - Kz 50,51 zł
Koszty stałe 170 000,00 zł
BEP 3 366
0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
0
25
0
50
0
75
0
1 0
00
1 2
50
1 5
00
1 7
50
2 0
00
2 2
50
2 5
00
2 7
50
3 0
00
3 2
50
3 5
00
3 7
50
4 0
00
Ks Sprzedaż Ks+Kz BEP
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Obniżenie kosztu stałego (dzięki analizie progu rentowności wiadomo o ile)
2. Zwiększenie sprzedaży np. na zewnątrz (dzięki analizie progu rentowności wiadomo o ile)
3. Zmiana cen wewnętrznych (dzięki analizie progu rentowności wiadomo o ile)
4. Zmiana struktury sprzedaży (dzięki analizie progu rentowności wiadomo co jest korzystne)
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS – obniżenie kosztów stałych
Koszty i ceny jednostkowe „ważone”
Koszty Przed zmianą Po zmianie Zmiana
Koszty CS ZMIENNE 30 000 30 000 0
Koszty CS STAŁE 170 000 165 370 -4 630
Razem [konto zespołu 5] 200 000 195 370 -4 630
Koszt pośredni jednostkowy: 165.370 : 3.274 = 50,51 zł
Koszt zmienny średni ważony: 30.000 : 3.274 = 9,16 zł
Koszt średni = 59,67 zł
Średnia ważona cena sprzedaży: 195.370 : 3.274 = 59,67 zł
Wynik na średnią jednostkę = - zł
Wyliczenie progu rentowności (obniżenie Ks)
Marża jednostkowa: cena - Kz 50,51 zł
Koszty stałe 165 370,00 zł
BEP 3 274
Dzięki obniżeniu kosztów stałych
obniżony został BEP: z 3.366 do 3.274
Na podstawie analizy progu rentowności
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS – obniżenie kosztów stałych
0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
0
25
0
50
0
75
0
1 0
00
1 2
50
1 5
00
1 7
50
2 0
00
2 2
50
2 5
00
2 7
50
3 0
00
3 2
50
3 5
00
3 7
50
4 0
00
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS - wzrost sprzedaży
Sprzedaż Przed zmianą Po zmianie Zmiana %
Pakiet DUŻY [PD] 935 961 102,80%
Pakiet ŚREDNI [PS] 816 839 102,80%
Pakiet MAŁY [PM] 1 523 1 566 102,80%
Razem 3 274 3 366 102,80%
Koszty i ceny jednostkowe „ważone”
Koszt pośredni jednostkowy: 170.000 : 3.366 = 50,51 zł
Koszt zmienny średni ważony: 30.839,93 : 3.366 = 9,16 zł
Koszt średni = 59,67 zł
Średnia ważona cena sprzedaży: 200.839,93 : 3.366 = 59,67 zł
Wynik na średnią jednostkę = - zł
Wyliczenie progu rentowności (wzrost sprzedaży)
Marża jednostkowa: cena - Kz 50,51 zł
Koszty stałe 170 000,00 zł
BEP 3 366
Dzięki zwiększeniu sprzedaży osiągnięty został BEP - 3.366 szt.
Na podstawie analizy progu rentowności
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS - wzrost sprzedaży
0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
0
25
0
50
0
75
0
1 0
00
1 2
50
1 5
00
1 7
50
2 0
00
2 2
50
2 5
00
2 7
50
3 0
00
3 2
50
3 5
00
3 7
50
4 0
00
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS – zmiana cen wewnętrznych
Koszty i ceny jednostkowe „ważone”
Cena rozliczenia Pełne
rozliczenie Decyzja Negocjacje Zmiana
Pakiet DUŻY [PD] 70,20 zł 67,00 zł 65,00 zł -2,00 zł
Pakiet ŚREDNI [PS] 66,72 zł 60,00 zł 63,50 zł 3,50 zł
Pakiet MAŁY [PM] 63,25 zł 55,00 zł 57,50 zł 2,50 zł
Średnia ważona 66,22 zł 59,67 zł 61,14 zł 1,46 zł
Koszt pośredni jednostkowy: 170.000 : 3.274 = 51,92 zł
Koszt zmienny średni ważony: 30.000 : 3.274 = 9,16 zł
Koszt średni = 61,09 zł
Średnia ważona cena sprzedaży: 200.163,50 : 3.274 = 61,14 zł
Wynik na średnią jednostkę = 0,05 zł
Wyliczenie progu rentowności (zamiana cen)
Marża jednostkowa: cena - Kz 51,97 zł
Koszty stałe 170 000,00 zł
BEP 3 271
Na podstawie analizy progu rentowności
Dzięki zmianie cen (wzrost „sprzedaży”) obniżony został BEP:
z 3.366 do 3.271
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS – zmiana cen wewnętrznych 0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
0
25
0
50
0
75
0
1 0
00
1 2
50
1 5
00
1 7
50
2 0
00
2 2
50
2 5
00
2 7
50
3 0
00
3 2
50
3 5
00
3 7
50
4 0
00
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS – zmiana struktury sprzedaży
Koszty i ceny jednostkowe „ważone”
Sprzedaż Przed zmianą Udział
Po zmianie Zmiana
%
Pakiet DUŻY [PD] 935 29% 1 801 55%
Pakiet ŚREDNI [PS] 816 25% 982 30%
Pakiet MAŁY [PM] 1 523 47% 491 15%
Razem 3 274 100% 3 274 100%
Koszt pośredni jednostkowy: 170.000 : 3.274 = 51,92 zł
Koszt zmienny średni ważony: 30.000 : 3.274 = 9,16 zł
Koszt średni = 61,09 zł
Średnia ważona cena sprzedaży: 206.589,40 : 3.274 = 63,10 zł
Wynik na średnią jednostkę = 2,01 zł
Wyliczenie progu rentowności (zamiana struktury)
Marża jednostkowa: cena - Kz 53,94 zł
Koszty stałe 170 000,00 zł
BEP 3 152
Na podstawie analizy progu rentowności
Dzięki zmianie struktury „sprzedaży”
obniżony został BEP: z 3.366 do 3.152
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Analiza kierownika CS – zmiana struktury sprzedaży 0 500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
0
25
0
50
0
75
0
1 0
00
1 2
50
1 5
00
1 7
50
2 0
00
2 2
50
2 5
00
2 7
50
3 0
00
3 2
50
3 5
00
3 7
50
4 0
00
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Rachunek kosztów w Centralnej Sterylizatorni
Kierownik każdej komórki organizacyjnej, w tym również CS
(w zakresie rachunku kosztów)
POWINIEN:
1. Znać koszty działalności podległej komórki (zespół 4 i zespół 5 ewidencji księgowej).
2. Obserwować trendy zmiany tych kosztów i umieć je interpretować (wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny zmian).
3. Właściwie (tzn. zgodnie z zasadą istotności) określać "nośniki kosztów" (produkty, usługi) zarówno dla
potrzeb sprzedaży zewnętrznej jak i wewnętrznej.
4. Znać zasady rozliczania kosztów stosowanych w jednostce.
5. Aktywnie uczestniczyć w procesie budowy metodologii rozliczania kosztów.
6. Definiować zasoby tworzące koszt bezpośredni produktu / usługi.
7. Właściwe definiować koszty zmienne produktów / usług.
8. Kontrolować poprawność logiczną i zgodność ze stosowaną w jednostce metodologią kluczy
podziałowych kosztów stałych bezpośrednich.
9. Bieżą oceniać zasadności naliczania kosztów innych komórek usługowych (np. koszty obsługi technicznej).
10. Zapewnić prawidłowe opisywanie dokumentów (faktury, rozchód magazynowy).
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
1. Koszt to wartość niezbędnych (a nie tylko zużytych) zasobów do wytworzenia produktu / usługi. 2. Kalkulacja kosztów daje tylko przybliżenie kosztu rzeczywistego. 3. Różne metody kalkulacji i przyjęte założenia dają różne wyniki obliczeń (zarówno na poziomie
kalkulacji kosztu produktu / usługi, jak i wyniku całej jednostki). 4. Ważniejszy niż sama wartość bezwzględna wyników kalkulacji jest powtarzalność stosowania tej
samej metodologii by obserwować trendy zmian. 5. Podstawowy podział kosztów:
• stałe - zmienne • pośrednie bezpośrednie
6. Bardzo ważne jest zdefiniowanie "nośników kosztów". 7. Jaka jest minimalna, ekonomicznie akceptowalna cena sprzedaży. 8. Marża jest różnicą pomiędzy ceną a kosztami zmiennymi. 9. BEP w którym jednostka uzyskuje neutralny (zerowy wynik) 10. Rachunek progu rentowności pozwala precyzyjnie ustalić zakres zmian niezbędnych do uzyskania
oczekiwane wyniku poprzez: • zmianę kosztów stałych, • zmianę wolumenu sprzedaży • zmianę cen transakcji • zmianę struktury sprzedaży
PODSUMOWANIE
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
PODSUMOWANIE c.d.
11. Gdzie w systemie ewidencji księgowej szukać kosztów Zespół 4 i zespół 5).
12. Dlaczego w systemie klasycznej księgowości nie odnajdziemy odpowiedzi na pytanie o koszty
działań / procesów.
13. Co w praktyce oznacza stosowanie podstawowych zasad rachunkowości:
• zasada istotności • zasada kontynuacji działania • zasada ostrożnej wyceny • zasada współmierności przychodów i kosztów • zasada kasowa i zasada memoriału.
14. Jak czytać składniki sprawozdania finansowego : bilans, rachunek zysków i strat, rachunek
przepływów pieniężnych i jakie są między nimi powiązania.
15. Dlaczego tak ważne jest opisywanie dokumentów potwierdzających poniesienie kosztu (faktury,
dokumenty rozchodu magazynowego).
16. Jaka jest rola kierownika komórki organizacyjnej w systemie rachunku kosztów jednostki.
17. Dlaczego aby leczyć trzeba liczyć
18. Dlaczego nieprowadzenie rachunku kosztów jest nieetyczne.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
PODSUMOWANIE c.d.
Gertruda Krystyna Świderska(red)
Rachunek kosztów w Zakładzie Opieki Zdrowotnej Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Pytania kontrolne
1. Oblicz BEP (punkt progu rentowności) dla podanego przykładu [firma wytwarza tylko jeden produkt]: Koszty stałe w okresie – 1.980.000 zł Cena rynkowa produktu – 13,80 zł / sztukę Koszty zmienne poniesione w okresie – 2.340.000 zł Wielkość produkcji (i sprzedaży) – 300.000 sztuk
BEP = ……………………….. sztuk
2. Czy firma wykaże zysk, czy stratę? (niewłaściwe skreślić): [zysk strata]
3. Uzyskany wynik finansowy wynosi:
…………………………………. zł 4. Na jakim zespole kont (Z.4 czy Z.5) należy poszukiwać następujących kosztów? (niewłaściwe skreślić) :
koszt usługi serwisowej wykonanej przez podmiot zewnętrzny [ Z.4 Z.5] koszt delegacji służbowej [ Z.4 Z.5] koszty Działu Technicznego [ Z.4 Z.5] koszty Bloku Operacyjnego [ Z.4 Z.5] koszt amortyzacji [ Z.4 Z.5]
5. Kto odpowiada za właściwe opisanie dokumentów potwierdzających poniesione koszty? (niewłaściwe skreślić): [ księgowa kierownik komórki, której koszt dotyczy]
6. Koszt energii elektrycznej zużytej do oświetlenia pomieszczeń Centralnej Sterylizatornii jest (niewłaściwe skreślić): [kosztem stałym kosztem zmiennym]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Pytania kontrolne
1. Oblicz BEP (punkt progu rentowności) dla podanego przykładu [firma wytwarza tylko jeden produkt]: Koszty stałe w okresie – 1.980.000 zł Cena rynkowa produktu – 13,80 zł / sztukę Koszty zmienne poniesione w okresie – 2.340.000 zł Wielkość produkcji (i sprzedaży) – 300.000 sztuk
Koszt zmienny jednostkowy = 2.340.000 : 300.000 = 7,80zł/szt Marża jednostkowa = 13,80 - 7,80 = 6,00 BEP = 1.980.000 : 6,00 = 330.000
2. Czy firma wykaże zysk, czy stratę? (niewłaściwe skreślić):
BEP = 330.000 > 300.000 = sprzedaż [zysk strata]
3. Uzyskany wynik finansowy wynosi:
Koszty ogółem: 1.980.000 + 2.340.000 = 4.320.000
Przychody ogółem: 300.000 x 13,80 = 4.140.000
Wynik finansowy: przychody - koszty = 4.140.000 - 4.320.000 = -180.000 lub inaczej (i prościej!):
Strata = (300.000 - 330.000) x 6,00 = -30.000 x 6,00 = -180.000
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Pytania kontrolne
4. Na jakim zespole kont (Z.4 czy Z.5) należy poszukiwać następujących kosztów? (niewłaściwe skreślić) :
koszt usługi serwisowej wykonanej przez podmiot zewnętrzny [ Z.4 Z.5] koszt delegacji służbowej [ Z.4 Z.5] koszty Działu Technicznego [ Z.4 Z.5] koszty Bloku Operacyjnego [ Z.4 Z.5] koszt amortyzacji [ Z.4 Z.5]
5. Kto odpowiada za właściwe opisanie dokumentów potwierdzających poniesione koszty? (niewłaściwe skreślić): [ księgowa kierownik komórki, której koszt dotyczy]
6. Koszt energii elektrycznej zużytej do oświetlenia pomieszczeń Centralnej Sterylizatorni jest (niewłaściwe skreślić): [kosztem stałym kosztem zmiennym]
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
Główny Księgowy w Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
www.tg.waw.pl/Inside_Job.avi
Rachunek kosztów w ZOZ Warszawa kwiecień 2016r.
www.tg.waw.pl/Inside_Job.avi