Pobrano ze strony http://www.przedszkole15.com.pl/

„PRZYGOTOWANIE DZIECI DO BEZPIECZNEGO I KULTURALNEGO UCZESTNICTWA

W RUCHU DROGOWYM.”

PROGRAM DLA DZIECI 5 – 6 LETNICH

Opracowała: Mgr KRYSTYNA GOLIS

PAŹDZIERNIK 2001

SPIS TREŚCI:

1. Wstęp…………………..…………………………………………………...........3

2. Cele ogólne i szczegółowe……………………………………………………..4

3. Przygotowania do uczestnictwa w ruchu drogowym – treści kształcenia....5

Dział I. Poznanie zasad pieszego uczestnika ruchu drogowego…………...5

Dział II. Bezpieczeństwo w czasie wycieczek i podróżowania.....................6

Dział III. Bezpieczeństwo zabaw……………………………………………….8

Dział IV. Zapoznanie z wybranymi znakami drogowymi…………………….8

4. Procedury osiągania celów…….………………………………………….…....9

5. Założone osiągnięcia dzieci………………………………………….…...……12

6. Przykładowe konspekty zajęć…………………………………….……………13

7. Przykładowe zabawy i gry do wykorzystania……………………….……......17

8. Ewaluacja realizacji programu…………………………………………………22

9. Bibliografia……………………………………………………………………….23

10. Załącznik.…………………………………………………………………….…..24

1.WSTĘP.

W naszym kraju każdego roku 400 rodzin traci dziecko w wyniku wypadków

drogowych, a około 5000 jest rannych, z których wiele pozostaje kalekimi do końca

życia.1

To zwiększające się zagrożenie bezpieczeństwa na drogach wymaga podjęcia

konkretnych działań zapobiegawczych. Dlatego wszyscy nauczyciele powinni podjąć

wspólne działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci, wymagających w ruchu

drogowym szczególnej opieki i troski. W działaniu tym jest określona rola, miejsce i

funkcja dla każdego nauczyciela znającego przepisy ruchu drogowego oraz jego

reguły i zasady.

Zgodnie z ustawą – Prawo o ruchu drogowym z dnia 31 grudnia 1991 roku

dziecko, które ukończyło 7 lat może samodzielnie uczestniczyć w ruchu drogowym

na drogach publicznych.

Z wielu zadań zawartych w Podstawie programowej wychowania

przedszkolnego jedno dotyczy poznania i przestrzegania zasad bezpieczeństwa na

terenie przedszkola i poza nim ze szczególnym uwzględnieniem elementarnych

zasad bezpiecznego poruszania się po drogach.

Żeby dobrze z tego zadania mogły wywiązać się nauczycielki naszego

przedszkola postanowiłam nawiązać stałą współpracę ze Społeczną Krajową Siecią

Ratunkową współpracującą z Policją i dbającą o bezpieczeństwo na drogach.

Celem tej współpracy jest lepsze przygotowanie dzieci do bezpiecznego i

kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym. Edukacja dzieci w tym zakresie

powinna rozpocząć się już w przedszkolu i powinna być traktowana jako podstawowy

element przygotowania dziecka do szkoły oraz dalszych etapów jego życia i

działalności, mimo, że w świetle przepisów aktualnego prawa o ruchu drogowym –

dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która

osiągnęła wiek, co najmniej 10 lat. Ale już dzieci 7 letnie stają się uczniami szkoły i

muszą najczęściej samodzielnie, odbyć drogę z domu do szkoły i odwrotnie.

Współpraca ze Społeczną Krajową Siecią Ratunkową pomoże w lepszym

przygotowaniu naszych absolwentów do uczestnictwa w ruchu drogowym, a tym

samym wpłynie na zmniejszenie ilości wypadków. 1 Frątczakowie E. J. – Wiersze, inscenizacje, opowiadania, zagadki i piosenki w edukacji komunikacyjno – drogowej uczniów szkoły podstawowej. Bydgoszcz 1995r.

Prowadzenie zajęć przez Ratownika nie wyręczy nauczycieli z obowiązku

przygotowania dzieci do uczestnictwa w ruchu drogowym, ale wzmocni ich pracę w

tym zakresie.

2. CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE.

Celem nadrzędnym wychowania przedszkolnego jest rozwój dziecka i

przygotowania go do efektywnego korzystania z nauki szkolnej. Realizacja

powyższego celu wymaga od nauczyciela przedszkola podejmowania działań

wspomagających rozwój dziecka, zarówno w sferze fizycznej, emocjonalnej jak też

umysłowej i społecznej, dzięki czemu zapewnimy mu także bezpieczne i kulturalne

uczestnictwo w ruchu drogowym oraz sprawimy, że dziecko nie stanie się przyczyną

niebezpieczeństwa dla innych uczestników ruchu drogowego. Bowiem dzieci są

ofiarami wypadków drogowych, ale także ich sprawcami.

Uwzględniając powyższe rozważania wyłania się cel ogólny.

CEL OGÓLNY:

zapewnienie dzieciom bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu

drogowym jako pieszego, poprzez praktyczne wdrażanie ich do rozumienia i

przestrzegania podstawowych zasad zgodnych z aktualnym kodeksem

drogowym,

kształtowanie umiejętności analizy i oceny przedstawionej sytuacji.

Z celów ogólnych wypływają cele szczegółowe:

Dziecko:

zna podstawowe zasady i obowiązki pieszego uczestnika ruchu drogowego

oraz sposoby bezpiecznego zachowania się na drogach,

potrafi zastosować poznane zasady w konkretnej sytuacji np. przejść przez

jezdnię po pasach, w miejscu oznaczonym sygnalizacją świetlną itp.,

potrafi zachować ostrożność podczas przechodzenia przez jezdnię, przy czy

nie ma nadmiernego lęku przed ruchem drogowym,

potrafi ocenić właściwe i niewłaściwe zachowanie się pieszych,

jest świadome odpowiedzialności za zdrowie i życie własne i innych.

3. PRZYGOTOWANIE DO UCZESTNICTWA W RUCHU DROGOWYM – TREŚCI KSZTAŁCENIA.

Program zawiera treści i zadania, które będą realizowane na spotkaniach dzieci

z Ratownikiem, ale będą również pomocne nauczycielom w kształtowaniu

bezpiecznych zachowań dzieci w różnych sytuacjach drogowych. Składa się on z

czterech zasadniczych działów:

Poznanie zasad pieszego uczestnika ruchu drogowego.

Bezpieczeństwo w czasie wycieczek i podróżowania.

Bezpieczeństwo zabaw.

Zapoznanie z wybranymi znakami drogowymi.

W programie nie uwzględniono podziału na grupy wiekowe 5 i 6 – latki,

pozostawiając swobodę w doborze treści, uzależnioną od zainteresowań

dzieci, ich możliwości percepcyjnych i dojrzałości emocjonalno – społecznej.

DZIAŁ I. POZNANIE ZASAD PIESZEGO UCZESTNIKA RUCHU DROGOWEGO.

W dziale tym wprowadzone zostaną zasady pieszego ruchu drogowego w

mieście i poza miastem. Dzieci poznają reguły zachowania się pieszych zarówno

podczas poruszania się po chodniku, jak i w czasie przystępowania do przekraczania

jezdni.

Bardzo ważną zasadą, jest konieczność zapoznając dzieci z sygnalizacją

świetlną w pierwszej kolejności będzie sygnalizator dla pieszych, a dopiero później

dla kierujących pojazdami. Uświadomienie dzieciom zasad działania całej

sygnalizacji pozwoli dostrzec związki przyczynowo – skutkowe dotyczące

zachowania pieszych i kierujących pojazdami. Ułatwi to zrozumienie następstw

niewłaściwego stosowania się do sygnałów sygnalizacji świetlnej.

Zasady, które poznają dzieci to:

– Droga przeznaczona jest dla wszystkich jej uczestników, mogą z niej

korzystać piesi i kierujący pojazdami.

– Jezdnia jest przeznaczona dla pojazdów, a chodniki i pobocza dla pieszych.

– Powinieneś zachować szczególną ostrożność tzn. przechodzić przez jezdnię,

tylko w miejscach do tego celowo przeznaczonych, tj. na przejściach dla

pieszych lub na skrzyżowaniach dróg oznakowanych sygnalizacją świetlną.

– Nigdy nawet w miejscach dla pieszych, nie wolno wchodzić na jezdnię przed

jadącym lub ruszającym pojazdem.

– Przed wejściem na jezdnię zatrzymać się na skraju chodnika, spojrzeć w lewo,

potem w prawo, jeszcze raz w lewo i gdy jezdnia jest wolna przechodzić

energicznie, ale nie przebiegać przez jezdnię.

– Na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną przechodzić na drugą stronę jezdni

tylko wtedy, gdy na sygnalizatorze po tej stronie, na którą chcesz przejść

świeci się zielone światło, przy świetle żółtym nie wolno wchodzić na jezdnię,

a będąc w tym czasie na skrzyżowaniu należy jak najprędzej je opuścić, (kolor

zielony – idź, zielony pulsujący – uwaga, czerwony – stój!, żółty – przygotuj

się).

– W przypadku światła zielonego pulsującego: oczekiwanie przed przejściem

lub przyśpieszenie kroku w przypadku przekraczania jezdni.

– Przejście z wysepką – zatrzymaj się na wysepce, aby ponownie upewnić się

przed wkroczeniem na drugi pas ruchu.

– Nie wchodzić na jezdnię zza stojącego lub ruszającego pojazdu, gdyż wtedy

nie widzimy jezdni, a tym samym pojazdów poruszających się po niej.

– Jeżeli poza obszarami zabudowanymi nie ma na drodze chodnika, to w tych

miejscach należy chodzić po poboczu drogi a gdy jest tego brak – to przy

lewej krawędzi jezdni naprzeciw ruchu pojazdów, aby je dobrze widzieć, w

miarę potrzeby przystanąć i dać im pierwszeństwo przejazdu.

– Nie wolno chodzić po torowiskach tramwajowych i kolejowych.

DZIAŁ II.BEZPIECZEŃSTWO W CZASIE WYCIECZEK I PODRÓŻOWANIA.

Dział ten zawiera zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa w czasie wycieczek,

spacerów i w czasie podróżowania autokarem.

1) Bezpieczeństwo w czasie wycieczek, spacerów.

Organizowanie i realizowanie zajęć z dziećmi w formie wycieczek jest bardzo trudne.

Po drogach publicznych dzieci powinny chodzić parami, chodnikiem. Na drodze bez

chodnika po poboczu. Dzieci nie mogą być prowadzone w kolumnach chodzących po

jezdni. Zawsze w czasie wycieczki, spaceru muszą być dwie osoby dorosłe na jedną

grupę liczącą 25 dzieci. Najsłabsze fizycznie dzieci, powinny iść obok osoby dorosłej

idącej na przedzie kolumny, która obserwując stan ich zmęczenia reguluje marsz. W

terenie gdzie nie ma ruchu pojazdów samochodowych można pozwolić dzieciom na

marsz swobodną gromadką.

Warto pamiętać, że podczas deszczu nie należy wyruszać na wycieczkę,

spacer.

2) Bezpieczeństwo w czasie wycieczek autokarowych i jazdy samochodem osobowym.

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA:

– Kierownik wycieczki powinien zadbać o podręczną apteczkę, dobrze

wyposażoną.

– Liczba uczestników wycieczki nie może przekraczać liczby miejsc siedzących.

– Wszystkie dzieci winny zająć miejsca siedzące (przy drzwiach opiekunowie).

– Dzieci źle znoszące podróż autokarem obok dorosłych opiekunów.

– Bezpieczne wsiadanie i wysiadanie.

– Dbałość o czystość pojazdu.

– Zakaz wyrzucania śmieci podczas jazdy wszystkimi środkami lokomocji.

Zasady korzystania ze środków komunikacji indywidualnej:

– Zajęcie bezpiecznego miejsca w samochodzie (fotelik).

– Wsiadania i wysiadania od strony chodnika lub pobocza.

– Zakaz wsiadania lub wysiadania z pojazdu będącego w ruchu.

Przy omawianiu zasad bezpiecznego korzystania ze środków transportu warto

wspomnieć o ochronie środowiska:

– Nadmierna emisja spalin.

– Hałas.

– Niszczenie środowiska naturalnego przez mycie i parkowanie w miejscach

niedozwolonych.

– Zmiana krajobrazu w wyniku rozwoju cywilizacji (np. budowa dróg, mostów

itp.).

– Wyrzucania śmieci podczas jazdy.

DZIAŁ III. BEZPIECZEŃSTWO ZABAW.

Szczególna uwaga zostanie zwrócona nie tylko na zagrożenia wynikające z

zabawy w niewłaściwych miejscach, ale także na konsekwencje nieprzemyślanych

zabaw dla innych użytkowników dróg, np. rzucanie w pojazdy kamieniami i

śnieżkami, budowanie zapór na szosach i torowiskach, niszczenie i zasłanianie

znaków drogowych. A oto treści do realizacji:

1) Zabawy letnie:

– Przestrzeganie wyznaczonych miejsc (place zabaw, parki, ogrody) z

dala od szos, jezdni, zbiorników wodnych.

– Korzystanie z rowerków dziecięcych, wrotek, łyżworolek, deskorolek itp.

(bezpieczeństwo własne i kolegów).

2) Zabawy zimowe:

– Przestrzeganie wyznaczonych miejsc (sztuczne lodowiska, tereny

zjazdowe z dala od tras komunikacyjnych).

3) Świadomość zagrożeń i skutków niewłaściwie zorganizowanej zabawy:

– Jazda na deskorolce, wrotkach, łyżworolkach itp. w pobliżu jezdni,

– Przyczepianie sanek do pojazdów.

– Używanie walkmanów itp. Na ulicy.

– Rzucanie śnieżkami w nadjeżdżające pojazdy.

DZIAŁ IV. ZAPOZNANIE Z WYBRANYMI ZNAKAMI DROGOWYMI.

Ponieważ dzieci 5 – 7 letnie mają ograniczoną pamięć, oraz nie umieją

rozróżniać zjawisk istotnych od mniej ważnych, co oznacza, że ich koncentracja

uwagi nie jest zbyt silna, dlatego też zapoznawanie ich ze znakami drogowymi winno

być ograniczone tylko do tych, które mają istotne znaczenie dla nich samych jako

pieszych uczestników dróg. Wprowadzenie znaków nie powinno ograniczać się

jedynie do opisu wyglądu, kolorystyki i znaczenia treści. Należy wskazać miejsce

ustawienia znaku, wyjaśnić, dlaczego te znaki zostały w danym miejscu ustawione

oraz wyjaśnić potrzebę stosowania się do niego.

ZNAKI DROGOWE PIONOWE:

– Informacyjne: miejsce przejścia dla pieszych, strefa zamieszkania, przejście

podziemne dla pieszych, przystanek autobusowy, telefon, parking. – Ostrzegawcze: niebezpieczny zakręt w prawo, niebezpieczny zakręt w lewo,

przejazd kolejowy bez zapór, przejazd kolejowy z zaporami, uwaga dzieci.

– Zakazu: zakaz ruchu pieszych, zakaz wjazdu rowerów, stop.

– Nakazu: droga dla pieszych, droga dla rowerów.

ZNAKI DROGOWE POZIOME:

– Przejście dla pieszych (zebra).

4. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW.

METODY:

– podające:

– pogadanka,

– opowiadanie,

– opis,

– objaśnienie, (wyjaśnienie).

– problemowe:

– klasyczna metoda problemowa,

– aktywizujące:

– gry dydaktyczne,

– inscenizacja,

– dyskusja dydaktyczna,

– metoda sytuacyjna.

– praktyczne:

– pokaz,

– ćwiczenia.

FORMY:

indywidualna,

zbiorowa,

zespołowa.

Program ma charakter otwarty, jego treści mogą być rozszerzone w zależności

od zainteresowań dzieci, inwencji nauczyciela oraz warunków i środków

dydaktycznych, jakimi dysponuje przedszkole.

Będzie on realizowany w roku szkolnym 2001/2002 w grupach dzieci 5 – 6

letnich. Większość programów tworzonych w placówkach odnosi się tylko do jednej –

konkretnej grupy z uwagi na zawarte w nim treści. Niniejszy program obejmie dwie

grupy dzieci 5 – letnich oraz trzy grupy dzieci 6 – letnich (razem około 125 dzieci)

Po dokonaniu ewaluacji na koniec roku szkolnego będzie on, zgodnie z

wynikami ewaluacji modyfikowany i realizowany w następnych latach.

Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji Programu „Przygotowanie

dzieci do bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym” jest

znajomość psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz

świadomość znaczenia systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się

właściwych i trwałych postaw.

Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje słaba spostrzegawczość,

rozproszona i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowo – skutkowego,

słaba orientacja przestrzenno – czasowa, skłonność do ryzykownych,

nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji. Wszystkie te cechy wskazują na kierunek

oddziaływań wychowawczo – dydaktycznych, na konieczność wyrobienia

określonych umiejętności i sprawności niezbędnych w przygotowaniu do

bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Istnieje, więc potrzeba korelacji

różnych dziedzin wychowania.

Treści z zakresu wychowania komunikacyjnego nie będą stanowić odrębnego

bloku tematycznego do realizacji. Okazją do ich wprowadzenia będą zajęcia i

zabawy poświęcone różnorodnej tematyce i kształtujące wszechstronne umiejętności

dziecka (np. przygotowanie do czytania, pisanie, pojęcia matematyczne itp. ).

Dla lepszego kształcenia trwałych postaw będą odbywały się spotkania

Ratownika ze Społecznej Krajowej Sieci Ratunkowej odrębnie w każdej grupie

wiekowej, dwa razy jesienią i dwa razy na wiosnę, kiedy zwiększa się liczba

spacerów i wycieczek poza teren przedszkola. Każde spotkanie będzie się

rozpoczynało pogadanką w sali, a następnie w celu bezpośredniego kontaktu z

różnymi sytuacjami życia codziennego, w celu obserwacji ruchu ulicznego i nauki

przejścia przez ulicę, dzieci wspólnie z Ratownikiem i nauczycielką odbędą

wycieczkę po osiedlu przedszkola, na skrzyżowanie z sygnalizacją, bez sygnalizacji.

Na jednym z ostatnich spotkań z Ratownikiem każde dziecko samodzielnie (pod

nadzorem Ratownika i nauczycielki) przejdzie po pasach – będzie to sprawdzian

nabytych umiejętności (częściowa ewaluacja programu).

Po każdej wizycie Ratownika w przedszkolu, nauczycielki otrzymają instruktaż:

jak utrwalać to, co dzieci już wiedzą i na co zwrócić uwagę w dalszej edukacji,

albowiem potrzebne będą systematyczne, codzienne działania utrwalające

przyswojone zasady, kształtujące właściwe nawyki.

W trakcie zabaw utrwalających przyswojone zasady należy akcentować

wszystkie elementy mające wpływ na bezpieczeństwo uczestników ruchu

drogowego:

– Kierujący pojazdami powinni jeździć bezpiecznie, zwracać uwagę na

pieszych, zachowywać bezpieczną odległość od siebie, zatrzymywać się w

miejscach wyznaczonych,

– Piesi powinni poruszać się w sposób uporządkowany, przestrzegać zasady

upewniania się w każdym przypadku pokonywania jezdni, zachowywać

szczególną ostrożność w miejscach niebezpiecznych (przejazdy kolejowe,

torowiska, tunele, skrzyżowania, zakręty itp.),

– Pasażerowie nie powinni przeszkadzać kierującemu, ani też stwarzać sytuacji

zagrażających innym użytkownikom dróg (np. wyrzucając przedmioty z okien

samochodu, pociągu itp.)

Dla sprawnej realizacji programu w przedszkolu zostaną zgromadzone

różnorodne pomoce dydaktyczne: zestawy znaków drogowych, plansze tablice

tematyczne, makiety, gry dydaktyczne, filmy, książki dla dzieci i nauczycieli.

Istotnym elementem właściwej realizacji programu jest przygotowanie

nauczycieli przez Ratownika, poprzez rozmowy indywidualne, dostosowane do

możliwości dzieci z poszczególnych grup oraz systematyczne zapoznawanie z

nowościami książkowymi na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Bardzo istotnym elementem wychowania komunikacyjnego jest współpraca

przedszkola z rodzicami. Informacje uświadamiające rodzicom wagę problemu będą

przekazywane przez nauczycielki na zajęciach otwartych.

Zarówno rodzice jak i nauczyciele powinni mieć świadomość znaczenia

konsekwentnego, poprawnego zachowania, stanowiącego wzorzec do naśladowania

przez dzieci. Każde niewłaściwe zachowanie w roli pieszego, pasażera czy

kierującego pojazdem w obecności dziecka może przyczynić się do ukształtowania

niewłaściwych postaw i nawyków.

5. ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA DZIECI.

Dziecko potrafi:

przejść przez jezdnię po pasach, w miejscu oznaczonym sygnalizacją

świetlną;

bezpiecznie zachować się na drogach;

ocenić właściwe i niewłaściwe zachowanie się pieszych;

bezpieczne poruszać się po chodniku;

bezpieczne wsiadać do autokaru i z niego wysiadać;

Dziecko zna:

znaki drogowe informacyjne: przejście dla pieszych, strefa zamieszkania,

przejście podziemne dla pieszych, przystanek autobusowy, telefon, parking;

znaki drogowe ostrzegawcze: niebezpieczny zakręt w prawo, niebezpieczny

w lewo, uwaga dzieci, przejazd kolejowy;

znaki drogowe zakazu: zakaz ruchu pieszych, zakaz wjazdu rowerów, stop;

znaki drogowe nakazu: droga dla pieszych, droga dla rowerów;

znaki drogowe poziome: przejście dla pieszych (zebra);

jakie są zagrożenia i skutki niewłaściwie zorganizowanej zabawy np.: jazda

na deskorolce w pobliżu jezdni, przyczepianie sanek do pojazdów, rzucanie

śnieżkami w nadjeżdżające pojazdy itp.

Dziecko wie, że:

droga przeznaczona jest dla pieszych i kierujących pojazdami;

jezdnia przeznaczona jest dla pojazdów, a chodniki i pobocza dla pieszych;

nigdy nie wolno wchodzić na jezdnię przed jadącym lub ruszającym

pojazdem;

nie wolno chodzić po torowiskach tramwajowych i kolejowych;

hałas szkodzi zdrowiu;

Dziecko będzie:

świadome odpowiedzialności za zdrowie i życie własne i innych;

bawiło się w wyznaczonych do tego celu miejscach (place zabaw, parki,

ogrody, sztuczne lodowiska itp.) z dala od szos, jezdni, zbiorników wodnych.

Dziecko nie będzie:

odczuwało nadmiernego lęku przed ruchem drogowym.

6. PRZYKŁADOWE KONSPEKTY ZAJĘĆ.

KONSPEKT NR 1

TEMAT: „Wybieramy miejsce do bezpiecznej zabawy”.

CELE OGÓLNE:

– uświadomienie dzieciom niebezpieczeństw grożących podczas zabaw na

dworze,

– utrwalenie zasad i miejsc bezpiecznej zabawy,

CELE OPERACYJNE:

Dziecko potrafi:

– wskazać miejsce bezpieczne do zabawy,

– wskazać miejsce zagrażające bezpieczeństwu (np. wykopy, jezdnia itp.),

– respektować przyjęte ustalenia,

– sygnalizować nieprawidłowości,

POMOCE:

– sprzęt terenowy,

– zabawki,

– emblematy pojazdów do zabawy.

METODA:

– podająca: (pogadanka, opis, wyjaśnienie)

– problemowa: (klasyczna metoda problemowa, aktywizująca)

– praktyczne: (pokaz, ćwiczenia).

FORMA:

– zbiorowa,

– indywidualna,

– zespołowa.

PRZEBIEG:

1) Spacer po osiedlu wokół przedszkola:

– Wybór miejsc bezpiecznych do zabawy.

– Wskazanie miejsc zagrażających bezpieczeństwu dzieci

(bliskość jezdni, wykopy, parkingi itp.).

– Uzasadnienie dokonanego wyboru.

2) Zabawa w ogrodzie przedszkolnym:

– Wytyczenie miejsc do bezpiecznej zabawy (wspólnie z dziećmi):

piaskownica, plac zabaw ze sprzętem terenowym.

– Wytyczenie tras, którymi mogą poruszać się „piesi” i „kierujący

pojazdami”.

– Wspólne respektowanie przyjętych ustaleń i sygnalizowanie

nieprawidłowości.

– Omówienie wspólnej zabawy ze szczególnym uwzględnieniem

zachowania zasad bezpieczeństwa.

KONSPEKT NR 2

TEMAT: Czy znasz znaki drogowe?

CELE OGÓLNE:

– utrwalenie wyglądu i znaczenia poznanych znaków drogowych, kojarzenie ich

z określoną sytuacją drogową,

– przestrzeganie zasady zgodnego współdziałania w zespole,

– rozwijanie inwencji i pomysłowości podczas konstruowania gry.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Dziecko potrafi:

– wyjaśnić znaczenie wybranych znaków w ruchu drogowym,

– określić kolor i kształt poszczególnych znaków,

– podzielić znaki na: ostrzegawcze, zakazu, nakazu, informacyjne (kryterium

podziału – kształt i kolor),

– ustalić reguły gry (np. miejsce przejścia dla pieszych – czekasz jedną kolejkę,

przystanek autobusowy – pokonujesz dwa pola itp.),

– uzasadnić konieczność stosowania się do znaków,

– dodawać i odejmować.

POMOCE:

– kartoniki ze znakami drogowymi,

– kartoniki czyste,

– 2 kostki do gry,

– ilustracja przedstawiająca wybraną sytuację w ruchu drogowym, np. przejazd

kolejowy, przejście dla pieszych itp.,

– wiersz pt. „Kolorowe znaki” K. Wiśniewskiego

METODY:

– podające: (pogadanka, opowiadanie, objaśnianie),

– problemowe: (klasyczna metoda problemowa, aktywizujące – gry

dydaktyczne),

– praktyczne: (pokaz, ćwiczenia).

FORMY:

– indywidualna,

– zbiorowa,

– zespołowa.

PRZEBIEG:

1. Wysłuchanie wiersza: K. Wiśniewskiego „kolorowe znaki” nawiązanie do tematu

zajęcia.

Wiersz: „KOLOROWE ZNAKI” K. Wiśniewski

Idąc na spacer ze swoim tatą

mały przedszkolak był nieswój taki,

nie wiedział bowiem dlaczego stoją

na wszystkich drogach te dziwne znaki.

Na jednej nóżce, tak jak bociany:

trójkąty, koła, romby, kwadraty…

każdy z nich barwnie pomalowany,

więc postanowił spytać się taty.

Tatusiu, powiedz czemu na drogach

po obu stronach są ustawione

te dziwne znaki w różnych kolorach:

żółte, niebieskie, białe, czerwone?

Widzisz – mój synku – słyszy odpowiedź –

znaki dla ciebie tak zagadkowe

wszyscy kierowcy znają na pamięć,

bo to właśnie ZNAKI DROGOWE.

Ich kształt i barwa oraz rysunek

namalowany na znaku tarczy

na wszystkich drogach całego świata

zawsze i wszędzie to samo znaczy.

Trójkąty żółte z brzegiem czerwonym

z rysunkiem czarnym jak pióra kawcze

mówią: Uważaj na mój rysunek!”

I są to ZNAKI OSTRZEGAWCZE.

Te duże koła z brzegiem czerwonym,

które z daleka widać od razu,

„Nie wolno” – krzyczą głosem donośnym,

bo to są właśnie ZNAKI ZAKAZU.

Mniejsze koła, z niebieską tarczą

białą strzałką, jak ptasi pazur,

mówią stanowczo:” Jedź, jak ci każą!”

Dlatego są to znaki NAKAZU.

A prostokąty oraz kwadraty,

te z tłem niebieskim, stojące z gracją,

INFORMACYJNE są to znaki,

bo zawsze służą informacją.

Wiem już dlaczego duzi i mali

znaki drogowe widują co dzień?

Żeby bezpiecznie z dróg korzystali:

Każdy kierowca i każdy przechodzień.

2. Odszukanie w sali ukrytych znaków drogowych:

– przypomnienie ich znaczenia w ruchu drogowym,

– określenie kolorystyki i kształtu,

– dokonanie podziału znaków na: ostrzegawcze, zakazu, nakazu, informacyjne

(kryterium podziału: kształt i kolor).

3. Omówienie ilustracji umieszczonej na tablicy w sali:

– odszukanie znaku drogowego właściwego dla przedstawionej sytuacji,

umieszczenie go na ilustracji (odpowiedni kartonik ze znakiem),

– podkreślenie znaczenia znaków drogowych dla bezpieczeństwa uczestników

ruchu drogowego.

4. Tworzenie „gry – ściganki”

– ułożenie na podłodze kartoników stanowiących pola do gry (kartoniki ze

znakami i czyste),

– ustalenie reguł gry (np. miejsce przejścia dla pieszych – czekasz 1 kolejkę,

przystanek autobusowy – pokonujesz 2 pola itp.)

– akcentowanie zasad i konieczności stosowania się do znaków.

5. Wspólna zabawa z wykorzystaniem ułożonej gry – ściganki (dzieci mogą być

podzielone na kilka zespołów, pionkami mogą być dzieci, wg pomysłów dzieci).

7. PRZYKŁADOWE ZABAWY I GRY DO WYKORZYSTANIA.

Dla zachowania bezpieczeństwa dzieci w ruchu drogowym należy szczególną

uwagę zwrócić na kształtowanie sprawności ich zmysłów, zwłaszcza wzroku i słuchu.

W tym celu można wykorzystać wiele zabaw i gier, pod następującymi warunkami, a

przede wszystkim, aby były:

– różnorodne,

– te same powtarzane kilka razy na tym samym zajęciu, a także w cyklu zajęć,

– stopniowane według trudności,

– stosowane jako element współzawodnictwa indywidualnego i zespołowego.

Ponadto warto wiedzieć, że zabawy te mają wiele wspólnych cech z zabawami

rytmiczno – muzycznymi i zabawami z piosenką.

Poniżej przedstawiam przykłady zabaw i gier przygotowujących dzieci do

zachowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

1. ZABAWY RUCHOWE Z ELEMENTEM ORIENTACJI:

1.1 Jak reagujesz na kolor i dźwięk?

Dzieci swobodnie biegają, a na umówiony znak, np. na pokazanie czerwonej tarczy,

sygnał dźwiękowy, słowo „stop”, mają natychmiast przerwać bieg i momentalnie

zatrzymać się w bezruchu.

Miejsce: sala zajęć, teren.

Sprzęt: czerwona tarcza lub instrument.

1.2. Uważaj na kolory sygnalizacji świetlnej.

Na wybranym miejscu wyznaczamy duże koło. Nauczycielka z kolorowymi tarczami

w ręku staje w środku koła. Dzieci ustawiają się na obwodzie koła w odstępach około

2 kroków. Na dany sygnał idą dookoła normalnym krokiem, gdy nauczycielka uniesie

do góry zieloną tarczę – dzieci przyśpieszają kroku, gdy czerwoną – zatrzymują się w

miejscu, a gdy żółtą – wykonują w tył zwrot i maszerują w stronę przeciwną. Zabawa

odbywa się według uprzednio określonego czasu np. 3 min. Dziecko, które pomyli się

otrzymuje punkt ujemny. Wygra ten, który otrzyma najmniej punktów karnych.

MIEJSCE: sala gimnastyczna, teren otwarty.

SPRZĘT: trzy krążki koloru: czerwonego, żółtego, zielonego.

1.3. Na sygnały uliczne trzeba reagować szybko.

Dzieci ustawione w 2 gromadkach w przeciwległych punktach wybranego miejsca.

Nauczycielka pośrodku między grupami. Zadaniem dzieci jest natychmiastowe

reagowanie na wydany przez nauczycielkę sygnał: w przypadku pokazania tarczy

zielonej lub wykonania długiego sygnału dźwiękowego – mają biec celem zmiany

miejsca, a w chwili pokazania tarczy czerwonej i wykonania krótkiego sygnału

dźwiękowego natychmiast zatrzymać się. Przy biegu dzieci powinny poruszać się

bardzo ostrożnie, bez potrącania innych i wymijać się z prawej strony.

MIEJSCE: sala lub teren otwarty.

SPRZĘT: Gwizdek lub instrument muzyczny, kolorowe tarcze: zielona i czerwona.

2. ZABAWY ZE ZNAKAMI DROGOWYMI:

2.1. Znajdź swój znak.

Dzieci ustawiają się w szeregu. Każde ma na szyi odpowiedni znak drogowy

(rozdane znaki muszą stanowić parę). Gdy wszystkie dzieci są wyposażone w znaki

drogowe, nauczyciel zapowiada: odszukaj swój znak drogowy i utwórz parę.

Wygrywają te pary, które odszukają się najszybciej i potrafią powiedzieć co oznacza

ich znak drogowy, Jak należy się zachować gdy spotkamy go na drodze jako piesi.

MIEJSCE: teren otwarty lub sala zabaw.

SPRZĘT: znaki drogowe na tasiemce wielkości kart do gry tyle ich par ile wynosi

połowa liczby dzieci. Dobór znaków zależy od celu zabawy i wieku dzieci.

2.2. Czy znasz i przestrzegasz znaki drogowe?

Przed zabawą trzeba narysować kredą na podłodze dwie drogi krzyżujące się ze

sobą. Umieszczamy odpowiednio dobrane znaki drogowe( na stojakach ) lub mogą

je trzymać dzieci pełniące jednocześnie funkcje sędziów punktacji zawodników

zabawy. Część dzieci naśladuje jazdę rowerami, inni naśladują pieszych. Obie grupy

stoją na linii startu. Na umówiony znak ruszają wyznaczonymi drogami. Zadaniem ich

jest zatrzymać się przed każdym znakiem i powiedzieć, co ten znak oznacza. Za

każde prawidłową odpowiedź otrzymują 1 punkt. Ponadto, jeżeli zawodnik wykona

czynności zgodne z poleceniem znaku otrzymuje dodatkowo 3 punkty.

MIEJSCE: teren otwarty lub duża sala.

SPRZĘT: znaki drogowe rozstawione na stojakach przy wyznaczonych trasach.

2.3. Żywe domino znaków drogowych.

Dzieci ustawione w kole. Każde z nich trzyma dwie różne lub jednakowe tarcze

znaków drogowych. Polecamy rozejść się celem odszukania posiadanych znaków

drogowych. Dzieci odszukują się i ustawiają w szeregu z rozłożonymi rękami, w

których trzymają tarcze znaków drogowych tworząc układ domina. Zabawę można

powtórzyć kilkakrotnie z tym samym zbiorem znaków drogowych lub zmienionym,

albo ze wzajemną wymianą tego samego kompletu przez dzieci. Czas trwania

zabawy nie powinien przekraczać 15-20 minut ( w zależności od wieku dzieci i zbioru

znaków drogowych, a także zainteresowania uczestników).

MIEJSCE: teren otwarty lub sala.

SPRZĘT: różne znaki drogowe, najlepiej na kartonikach o wymiarach co najmniej

10x10 cm. (wybieramy znaki drogowe dotyczące ruchu pieszego).

3. ZABAWY I GRY WDRAŻAJĄCE DZIECI DO UCZESTNICTWA PIESZYM RUCHU DROGOWYM:

3.1. Chodzimy tylko po prawej stronie chodnika.

Na wybranym miejscu wyznaczamy drogę, a na niej jezdnię i chodniki. Na sygnał

nauczyciela „Ruszamy” zaczyna się zabawa. Dzieci grają rolę pieszych, którzy

przestrzegają zasady prawostronnego poruszania się po chodniku. Chodząc w

różnych kierunkach deklamując wierszyk:

Chcemy lepiej niż rodzice

pieszo chodzić przez ulicę,

po chodniku z wielką wprawą

wędrujemy stroną prawą.

Na umówiony sygnał każdy z uczestników zabawy powinien zatrzymać się. Jeżeli nie

zatrzyma się daje fant. Na zakończenie zabawy organizujemy „wykupienie” fantów.

Polega ono na tym, że uczestnicy aby odzyskać fant odgadują zagadkę, rozpoznają

znak drogowy, mówią wierszyk itp. Zabawa trwa do czasu, aż dzieci „wykupią”

wszystkie fanty.

MIEJSCE: sala zabaw lub teren otwarty.

PRZYBORY: instrument wydający dźwięki, tarcza koloru czerwonego.

3.2. Tam i z powrotem na chodniku.

Wyznaczamy dwoma równoległymi liniami drogę, a na niej jezdnię i po obu stronach

– chodniki. Na dwóch końcach każdego z chodników ustawiają się dwie gromadki

dzieci – piesi. Gromadki pieszych ruszają równocześnie z końców chodnika, idąc

prawą jego stroną zgodnie z obowiązującymi przepisami. Od czasu do czasu

nauczycielka woła: „w tył zwrot!”. Na polecenie to piesi z obydwu zespołów

przechodzą na drugą stronę chodnika i idą w przeciwnym kierunku. Kiedy mają się

wyminąć winni to zrobić bez potrąceń i rozpychania się.

MIEJSCE: teren otwarty lub sala zabaw.

PRZYBORY: kreda do narysowania ulicy.

3.3. Ucz się przechodzić ulicą.

Na podłodze rysujemy dwie równoległe linie wyznaczające ulicę: jezdnię z

chodnikami. Dzieci stają na chodniku w odległości ok. 30 cm. Od jego krawędzi.

Wykonują różne gesty i wypowiadają następujący tekst:

Gdy zamierzamy przejść przez ulicę

musimy poznać tajemnicę:

Na chodniku przystań bokiem

Popatrz w lewo bystrym okiem

Skieruj w prawo wzrok sokoli

Znów na lewo spójrz powoli

Jezdnia wolna – więc swobodnie

mogą przejść przez nią przechodnie.

Wierszyk ten pomoże poznać i lepiej utrwalić podstawowe zasady przechodzenia

przez jezdnię.

MIEJSCE: sala zabaw lub ogród przedszkolny.

PRZYBORY: kreda do narysowania ulicy.

4. ZABAWY PRZYGOTOWUJĄCE DZIECI DO ROLI PASAŻERÓW POJAZDÓW. 4.1. Jazda autobusem.

Dzieci ustawiają krzesełka jedno za drugim w takich odstępach, aby mogły

swobodnie na nich usiąść. Następnie siadają na nich. Nauczycielka wydaje hasło np.

„Wysiadać – śródmieście”. Wszystkie dzieci – pasażerowie wysiadają przednim

pomostem i rozchodzą się w różnych kierunkach, np. robią zakupy. Na sygnał:

„Wsiadać” dzieci wsiadają do autobusu. Wsiadają tylnym pomostem i zajmują

miejsca. Na sygnał „Odjazd” autobus odjeżdża. Pasażerowie mogą naśladować

dźwięki pracy silnika lub oglądanie zakupionych przedmiotów.

MIEJSCE: sala lub ogród przedszkolny.

SPRZĘT: krzesełko dla każdego dziecka, krążek - kierownica dla kierującego

autobusem.

8. EWALUACJA REALIZACJI PROGRAMU.

Najlepszym sprawdzianem tego, w jakim stopniu dzieci zostały przygotowane

do bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym będzie ich

samodzielne przejście po pasach na drugą stronę jezdni (pod nadzorem Ratownika

oraz nauczycielki), – co będzie miało miejsce po rocznym oddziaływaniu

edukacyjnym.

Kolejnym etapem sprawdzającym będzie indywidualna rozmowa z każdym

dzieckiem według arkusza rozmowy (załącznik nr 1).

Narzędziem pomiaru osiągnięć będą też poniższe zagadki.

1) Stoją przy drogach na długich nogach, ale nie maki. Nauczyć mogą,

jak chodzić i jeździć drogą:…………………

/drogowe znaki/

2) Trójkąty żółte z brzegiem czerwonym, z rysunkiem czarnym jak pióra

kawcze , mówią: „uważaj na mój rysunek”. Są to drogowe znaki………………

/ostrzegawcze/

3) Gdy one na ulicy swój kolor zmieniają, wtedy wszyscy idą albo w miejscu stają.

/sygnalizator świetlny/

4) W kostiumiku czarno – białym w ZOO ją zobaczyć możesz.

Przejść przez jezdnię krokiem śmiałym

Inna……………………….. ci pomoże.

/zebra/

5) W mieście ruch wielki auta i tramwaje.

Na skrzyżowaniu kto mądry……………

/staje/

6) Można przejść na drugą stronę, kiedy światło jest ……………….

/zielone/

7) Jest przy każdej jezdni po to, by chodzić po nim piechotą.

/chodnik/

10. BIBLIOGRAFIA.

1. Podstawa Wychowania Przedszkolnego.

2. Klus – Stańska D., Nowicka M. – Bezpieczeństwo dzieci. Oficyna

Wydawnicza „Impuls” Kraków 1999r.

3. Frątczakowie E. J. i P. – Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym do

uczestnictwa w ruchu drogowym. TPD ZG W – wa 1987r.

4. Drexler Z. – Kodeks drodowy dla każdego. WKiŁ W – wa 1990r.

5. Frątczakowie E. J. – Edukacja komunikacyjno – drogowa dzieci w wieku

wczesnoszkolnym. TPD, W – wa 1993r.

6. Frątczakowie E. J. – Kodeks drogowy wierszem napisany dla dzieci. TPD,

Bydgoszcz 1994r.

Załącznik nr 1

ARKUSZ ROZMOWY:

CZY JESTEŚ MISTRZEM PORUSZANIA SIĘ PO DROGACH? I. Wskaż właściwą odpowiedź.

1. Jaki kolor sygnalizacji świetlnej pozwala przejść na drugą stronę jezdni?

a) zielony

b) pomarańczowy

c) czerwony

2. Który znak drogowy oznacza przejście dla pieszych?

a) b) c)

3. Jak oznaczony jest przystanek autobusowy?

a) b) c)

4. Czy można wejść na jezdnię, gdy „mruga” zielone światło?

a) czasami

b) tak

c) nie

5. Co zrobisz, gdy będziesz zmuszony sam przejść przez ruchliwą ulicę w

nieznanym ci miejscu?

a) przejdziesz razem z innymi ludźmi

b) poszukasz najbliższego przejścia dla pieszych

c) przebiegniesz szybko, żeby mieć to już z głowy

6. Co zrobisz gdy piłka kopnięta z boiska wyleci na ulicę?

a) pobiegniesz szybko za nią

b) poprosisz kogoś dorosłego, żeby pomógł ci ją odzyskać

c) poczekasz, aż się gdzieś zatrzyma i spokojnie po nią pójdziesz

7. Kiedy wolno ci siedzieć w samochodzie obok siedzenia kierowcy?

a) jeśli kierowca się na to zgadza

b) od czasu, gdy zaczniesz chodzić do szkoły

c) od 10 roku życia

8. Jak musisz podróżować jako pasażer z tyłu?

a) przy oknie

b) przypięty pasami

c) za siedzeniem kierowcy

9. Jak najbezpieczniej powinny podróżować samochodem małe dzieci?

a) na kolanach u osoby dorosłej

b) w specjalnym foteliku ochronnym

c) same na siedzeniu za kierowcą

10. Kiedy możesz jeździć rowerem po jezdni?

a) gdy skończyłeś już 8 lat

b) gdy posiadasz kartę rowerową

c) gdy jest mały ruch.