ININSPEKCIJA, PALPACIJA, SPEKCIJA, PALPACIJA, PERKUSIJA, AUSKULTACIJA PERKUSIJA, AUSKULTACIJA

KARDIOVASKULARNOG SISTEMA I KARDIOVASKULARNOG SISTEMA I VELIKIH KRVNIH SUDOVAVELIKIH KRVNIH SUDOVA

PATOLOŠKI NALAZPATOLOŠKI NALAZ

AUSKULTACIJAAUSKULTACIJA

ZVONOM SE SLUŠAJU TONOVI NIŽE FREKFENCEZVONOM SE SLUŠAJU TONOVI NIŽE FREKFENCE

Treći i četvrti ton, ton mitralne stenoze, vrh srca, donja Treći i četvrti ton, ton mitralne stenoze, vrh srca, donja sternalna ivicusternalna ivicu

MEMBRANOM SE SLUŠAJU TONOVI SA VIŠOM MEMBRANOM SE SLUŠAJU TONOVI SA VIŠOM FREKFENCOMFREKFENCOM

Prvi i drugi ton,šum aortne i mitralne regurgitacije, perikardno Prvi i drugi ton,šum aortne i mitralne regurgitacije, perikardno trenjetrenje

POLOŽAJ BOLESNIKA PRILIKOM AUSKULTACIJEPOLOŽAJ BOLESNIKA PRILIKOM AUSKULTACIJE

SRČANI TONOVISRČANI TONOVI

Prvi srčani ton S1, niže frekfence (“tup”)Prvi srčani ton S1, niže frekfence (“tup”) Drugi srčani ton S2, više frekfence od prvog ( “tap”)Drugi srčani ton S2, više frekfence od prvog ( “tap”) Prvi ton se poklapa sa pulsnim udarom Prvi ton se poklapa sa pulsnim udarom Prilikom auskultacije treba obratiti pažnju na jačinu i Prilikom auskultacije treba obratiti pažnju na jačinu i

udvajanje srčanih tonovaudvajanje srčanih tonova

Prvi srčani ton S1Prvi srčani ton S1

Pojačan intenzitet prvog srč.tona se nalazi:Pojačan intenzitet prvog srč.tona se nalazi: U tahikardiji, povečan fizički napor, anemija i hipertireozaU tahikardiji, povečan fizički napor, anemija i hipertireoza Mitralna stenozaMitralna stenoza

Smanjen intenzitet S1Smanjen intenzitet S1

AV blok prvog stepenaAV blok prvog stepena Mitralne regurgitacijeMitralne regurgitacije Kad je kontraktilnost leve komore smanjena u srcanoj Kad je kontraktilnost leve komore smanjena u srcanoj

insuficijenciji, korornarnoj bolesti i miokarditisuinsuficijenciji, korornarnoj bolesti i miokarditisu Menjanje intenziteta S1 tona u kompletnom AV Menjanje intenziteta S1 tona u kompletnom AV

bloku,PVT kod neregulisanog ritma, atrijalna fibrilacijabloku,PVT kod neregulisanog ritma, atrijalna fibrilacija

Udvajanje S1 Udvajanje S1

Se nalazi kod zdravih osoba sa tankim zidom grudnog Se nalazi kod zdravih osoba sa tankim zidom grudnog koša i čuje se levo parasternalno ponekad na vrhukoša i čuje se levo parasternalno ponekad na vrhu

Abnormalno udvajanje oba srčana tona se čuje kod Abnormalno udvajanje oba srčana tona se čuje kod bloka desne granebloka desne grane

Drugi srčani ton S2Drugi srčani ton S2

Aortna komponenta A2Aortna komponenta A2 Pulmonalna komponenta P2Pulmonalna komponenta P2 Fiziološko udvajanje S2 prilikom inspirijumaFiziološko udvajanje S2 prilikom inspirijuma Patolosko udvajanje nastaje kod stenoze plućne valvule Patolosko udvajanje nastaje kod stenoze plućne valvule

kod bloka desne grane, mitralne regurgitacijekod bloka desne grane, mitralne regurgitacije Fiksno udvajanje kod ASD-aFiksno udvajanje kod ASD-a Paradoksno udvajanje odnosi se na udvajanje S2 tokom Paradoksno udvajanje odnosi se na udvajanje S2 tokom

ekspiracije čuje se kod bloka leve graneekspiracije čuje se kod bloka leve grane

IntenzitetIntenzitet Pojačan S2 u II medjur.pros.levo javlja se kod arterijske Pojačan S2 u II medjur.pros.levo javlja se kod arterijske

hipertenzijehipertenzije

Smanjen intenzitet S2 u II mrp.desno kod kalcifikovane Smanjen intenzitet S2 u II mrp.desno kod kalcifikovane aortne stenozeaortne stenoze Pojačan P2 nalazi se kod plućne hipertenzije,ASD dilatacije Pojačan P2 nalazi se kod plućne hipertenzije,ASD dilatacije arterije pulmonalisarterije pulmonalis Smanjen P2 kod starijih osobaSmanjen P2 kod starijih osoba

Ekstratonovi u sistoliEkstratonovi u sistoli

Rani ejekcioni klik prilikom otvaranja aortne i pul.valvule Rani ejekcioni klik prilikom otvaranja aortne i pul.valvule Aortni ejekcioni klik se nalazi kod dilatirane arte, bolesti Aortni ejekcioni klik se nalazi kod dilatirane arte, bolesti aortne valvule, komgenitalne stenoze ili bikuspidne valvuleaortne valvule, komgenitalne stenoze ili bikuspidne valvule Pulmonalni ejekcioni klik nalazi se kod dilatacije pulmonalne Pulmonalni ejekcioni klik nalazi se kod dilatacije pulmonalne arterije, plućne hipertenzije i pulmonalne stenozearterije, plućne hipertenzije i pulmonalne stenoze Srednji i kasni sistolni klik čuje se kod prolapsa mitralne Srednji i kasni sistolni klik čuje se kod prolapsa mitralne valvulevalvule

EKSTRATONOVI U DIJASTOLIEKSTRATONOVI U DIJASTOLI

Treći srčani ton S3Treći srčani ton S3 Četvrti srčani ton S4Četvrti srčani ton S4 Perikardni “knock”Perikardni “knock” Zvek otvaranja mitralne valvule “opening snap”Zvek otvaranja mitralne valvule “opening snap” Fizioloski S3 čuje se često kod dece, mladih osoba i kod Fizioloski S3 čuje se često kod dece, mladih osoba i kod

žena u trudnoćižena u trudnoći Patološki S3 protodijastolni galop nalazi se kod srčane Patološki S3 protodijastolni galop nalazi se kod srčane

insuficijencije, aortne i mitralene regurgitacije, kod insuficijencije, aortne i mitralene regurgitacije, kod volumnog opterećenja srcavolumnog opterećenja srca

Četvrti ton S4, predkomorski ton ili predkomorski galop, Četvrti ton S4, predkomorski ton ili predkomorski galop, nalazi se kod hipertenzivne bolesti koronarne bolesti, nalazi se kod hipertenzivne bolesti koronarne bolesti, aortne stenoze i miokardiopatijeaortne stenoze i miokardiopatije

U konstriktivnom perikarditisu može da se čuje U konstriktivnom perikarditisu može da se čuje perikardijalni S3 , perikardijalni knock koji nastaje zbog perikardijalni S3 , perikardijalni knock koji nastaje zbog prekidanja faze brzog punjenja komoraprekidanja faze brzog punjenja komora

Galop sumacije kada se istovremeno čuju S3 i S4 ritam Galop sumacije kada se istovremeno čuju S3 i S4 ritam klatna ili embriokardija, cuje se kod fetusaklatna ili embriokardija, cuje se kod fetusa

SRČANI ŠUMOVISRČANI ŠUMOVI

Osobine srčanih šumovaOsobine srčanih šumova

Opis srčanih šumova, prema vremenu nastanka u toku srčanog ciklusa

Sistolni šumovi Dijastolni šumovi Oblik šuma Mesto najbolje čujnosti šuma Jačina šuma Frekfenca šuma Kvalitet šuma

VREME NASTANKA ŠUMAVREME NASTANKA ŠUMA

Sistolni šum se javlja u sistoli između S1 i S2 tona Sistolni šum može da ukaže na oboljenjesrca ali može

da se javi i kada je stce potpuno normalno Dijastolni sumovi se javljaju između S2 i S1 tona i

uglavnom su znak srčanog oboljenja

OBLIK I KONFIGURACIJA ŠUMAOBLIK I KONFIGURACIJA ŠUMA

Oblik i konfiguracija šuma određeni su veličinom šuma u Oblik i konfiguracija šuma određeni su veličinom šuma u pojedinim fazama njegovog trajanjapojedinim fazama njegovog trajanja

Oblik kreščendo šuma karakteriše se njegovim Oblik kreščendo šuma karakteriše se njegovim postepenim pojačavanjem, np. Mitralna stenozapostepenim pojačavanjem, np. Mitralna stenoza

Dekreščendo šum se postepeno smanjuje u intenzitetu Dekreščendo šum se postepeno smanjuje u intenzitetu np. Rani dijastolni šum aortne regurgitacijenp. Rani dijastolni šum aortne regurgitacije

Oblik kreščendo-dekreščendo šuma koji se postepeno Oblik kreščendo-dekreščendo šuma koji se postepeno pojačava i smanjuje- u vidu dijamanta, ima najboji primer pojačava i smanjuje- u vidu dijamanta, ima najboji primer kod sistolnog šuma kod aortne stenozekod sistolnog šuma kod aortne stenoze

MESTO NAJBOLJE ČUJNOSTI ŠUMAMESTO NAJBOLJE ČUJNOSTI ŠUMA

Punctum maximumPunctum maximum Potrbno je odrediti mesto gde se šum najbolje čujePotrbno je odrediti mesto gde se šum najbolje čuje

RADIJACIJA ILI ŠIRENJE ŠUMARADIJACIJA ILI ŠIRENJE ŠUMA

jak šum aortne stenoze najčešće ima radijaciju prema vratu

JAČINA I INTENZITETJAČINA I INTENZITET

Stepen 1 – sasvim blag šum ne mora da se čuje u svim Stepen 1 – sasvim blag šum ne mora da se čuje u svim položajima bolesnikapoložajima bolesnika

Stepen 2 – blag ali se odma čuje nakon postavljanja Stepen 2 – blag ali se odma čuje nakon postavljanja stetoskopa na grudni košstetoskopa na grudni koš

Stepen 3 – umereno jakStepen 3 – umereno jak Stepen 4 – jakStepen 4 – jak Stepen 5 – veoma jak može da se čuje stetoskopom Stepen 5 – veoma jak može da se čuje stetoskopom

delimično i van grudnog košadelimično i van grudnog koša Stepen 6 – čuje se stetoskopom na drugim mestima na Stepen 6 – čuje se stetoskopom na drugim mestima na

telutelu Podrhtavanje ili tril najbolje se čuje kod šumova jačine 4-Podrhtavanje ili tril najbolje se čuje kod šumova jačine 4-

6-6-

OPIS ŠUMA PRILIKOM AUSKULTACIJEOPIS ŠUMA PRILIKOM AUSKULTACIJE

Primer – grub šum, srednjeg tonaliteta, jačine 3/6, Primer – grub šum, srednjeg tonaliteta, jačine 3/6, srednji sistolni kreščendodekreščendo, najbolje srednji sistolni kreščendodekreščendo, najbolje čujan u II mdjur.pros. Sa radijacojom prema vratu.čujan u II mdjur.pros. Sa radijacojom prema vratu.

Sistolni šumovi su podeljeni i na: mezosistolne i Sistolni šumovi su podeljeni i na: mezosistolne i pansistolnepansistolne

SISTOLNI ŠUMOVISISTOLNI ŠUMOVI

AORTNA STENOZAAORTNA STENOZA

Uzroci : kongenitalna, reumatska i degeneretivnaUzroci : kongenitalna, reumatska i degeneretivna Mesto najbolje čujnosti šuma II međ.pros. DesnoMesto najbolje čujnosti šuma II međ.pros. Desno Širenje šuma – prema vratu i parasternalno levo do Širenje šuma – prema vratu i parasternalno levo do

apeksaapeksa Intenzitet šuma – mali ali je češće jak, može biti praćen Intenzitet šuma – mali ali je češće jak, može biti praćen

trilom. Šum je srednje frkfentan.trilom. Šum je srednje frkfentan. Kvalitet šuma – obično je grub Kvalitet šuma – obično je grub Šum se najbolje čuje kada bolesnik sediŠum se najbolje čuje kada bolesnik sedi Ejekcioni klik se češće javlja kod kongenitalne aortne Ejekcioni klik se češće javlja kod kongenitalne aortne

stenozestenoze

Periferni puls kasni u odnosu na S1 ton male je amplitude, Periferni puls kasni u odnosu na S1 ton male je amplitude, pulsus parvus et tarduspulsus parvus et tardus

Arteterijski pritisak je konvergentan sa niskim sistolnim Arteterijski pritisak je konvergentan sa niskim sistolnim pritiskom i višim dijastolnim pritiskompritiskom i višim dijastolnim pritiskom

HIPERTROFIČNA KARDIOMIOPATIJAHIPERTROFIČNA KARDIOMIOPATIJA

Može postojati obstrukcija u izlaznom traktu LVOTMože postojati obstrukcija u izlaznom traktu LVOT Mesto najbolje čujnosti šuma III i IV m.r.p. Šum se širi Mesto najbolje čujnosti šuma III i IV m.r.p. Šum se širi

levo parasternalno prema vrhulevo parasternalno prema vrhu Intenzitet šuma može biti različit, šum je stednje frekfence Intenzitet šuma može biti različit, šum je stednje frekfence

po kvalitetu je najčešće grub, kad bolesnik čučne šum se po kvalitetu je najčešće grub, kad bolesnik čučne šum se smanjuje u intenzitetu.smanjuje u intenzitetu.

STENOZA PLUĆNE ARTERIJESTENOZA PLUĆNE ARTERIJE

Ova mana je kongenitalna i sreće se u dečijem uzrastuOva mana je kongenitalna i sreće se u dečijem uzrastu Šum se čuje u II i III m.r.p levo od sternuma, širi se Šum se čuje u II i III m.r.p levo od sternuma, širi se

prema levom ramenu i vratuprema levom ramenu i vratu Intenzitet šuma može biti različit i ukoliko je inten.praćen Intenzitet šuma može biti različit i ukoliko je inten.praćen

je trilom. Po kvalitetu je grubje trilom. Po kvalitetu je grub Rani ejekcioni klik je čestRani ejekcioni klik je čest

FIZIOLOŠKI I NEORGANSKI ŠUMOVIFIZIOLOŠKI I NEORGANSKI ŠUMOVI

Anemija, trudnoća, povišena temperaturaAnemija, trudnoća, povišena temperatura Često se javljaju kod dece Često se javljaju kod dece Nema patološkog nalaza na KVSNema patološkog nalaza na KVS

PATOLOŠKI REGURGITACIONI ŠUMOVIPATOLOŠKI REGURGITACIONI ŠUMOVI

Pansistolni ( holesistolni šum )Pansistolni ( holesistolni šum ) Počinje sa S1 i završ. Sa S2, izgleda kao zastava i nalazi Počinje sa S1 i završ. Sa S2, izgleda kao zastava i nalazi

se kod se kod Mitralne regurgitacijeMitralne regurgitacije Trikuspidalne regurgitacijeTrikuspidalne regurgitacije Ventrikularnog septalnog defekta VSDVentrikularnog septalnog defekta VSD

MITRALNA REGURGITACIJAMITRALNA REGURGITACIJA

Strukturne promene se dešavaju na zaliscima, hordama, Strukturne promene se dešavaju na zaliscima, hordama, papilarnim mišićima i dilatacija anulusapapilarnim mišićima i dilatacija anulusa

Mesto najbolje čujnosti je srcani vrh širi se prema Mesto najbolje čujnosti je srcani vrh širi se prema pazušnoj jami pazušnoj jami

Jačina šuma varira od veoma slabih do onih sa trilomJačina šuma varira od veoma slabih do onih sa trilom Šum je po kvalitetu duvajući i visokofrekfentanŠum je po kvalitetu duvajući i visokofrekfentan S1 je smanjenog tonalitetaS1 je smanjenog tonaliteta

TRIKUSPIDALNA REGURGITACIJATRIKUSPIDALNA REGURGITACIJA

Najčešći uzrok insuficijencija desnog srcaNajčešći uzrok insuficijencija desnog srca Plućna hipertenzijaPlućna hipertenzija Najbolje se čuje na ksifoidnom nastavku i levi Najbolje se čuje na ksifoidnom nastavku i levi

parasternalni prostor širi se prema desnoj strani parasternalni prostor širi se prema desnoj strani sternuma sternuma

Različitog intenzitetaRazličitog intenziteta Šum je po kvalitetu duvajući srednjefrekfentanŠum je po kvalitetu duvajući srednjefrekfentan

VENTRIKULARNI SEPTALNI DEFEKT VSDVENTRIKULARNI SEPTALNI DEFEKT VSD

Radi se o kongenitalnoj anomalijiRadi se o kongenitalnoj anomaliji Šum se najbolje čuje u III,IV i V m.r.p. A šum se širi po Šum se najbolje čuje u III,IV i V m.r.p. A šum se širi po

celom grudnom košu “kao paoci na točku”celom grudnom košu “kao paoci na točku” Veoma je intenzivan i može da se oseti trilVeoma je intenzivan i može da se oseti tril Šum je po kvalitetu grub i visokofrekfentanŠum je po kvalitetu grub i visokofrekfentan

Kasni sistolni šum Kasni sistolni šum

Čuje se kod prolapsa mitralne valvuleČuje se kod prolapsa mitralne valvule

DIJASTOLNI ŠUMOVIDIJASTOLNI ŠUMOVI

Rani dijastolni šum aorne insuficijencijeRani dijastolni šum aorne insuficijencije Srednji dijastolni šum mitralne stenozeSrednji dijastolni šum mitralne stenoze Kasni dijastolni šum presistolni šumKasni dijastolni šum presistolni šum

AORTNA INSUFICIJENCIJA – rani dijastolni šumAORTNA INSUFICIJENCIJA – rani dijastolni šum

KarakteristikeKarakteristike

Imitira udisaj pa se zato zove i još aspirativni šumImitira udisaj pa se zato zove i još aspirativni šum Reumatska groznica Reumatska groznica Disekantna aneurizmaDisekantna aneurizma Opterećenje LVOpterećenje LV Zbog opterećenja LV mogu se čuti srednji sistolni šum Zbog opterećenja LV mogu se čuti srednji sistolni šum

zbog povećanja protoka krvi preko aortne valvulezbog povećanja protoka krvi preko aortne valvule Mitralni dijastolni šum ili Austin Flint-ov šum koji nastaje Mitralni dijastolni šum ili Austin Flint-ov šum koji nastaje

zbog udara mlaza regurgitirajuće krvi o prednji mitr.kusp.zbog udara mlaza regurgitirajuće krvi o prednji mitr.kusp. Punctum maximum je od II do IV m.r.p sa širenjem Punctum maximum je od II do IV m.r.p sa širenjem

prema apeksu i desnoj ivici sternumaprema apeksu i desnoj ivici sternuma Jačina šuma varira od 1/6 do 3/6 Jačina šuma varira od 1/6 do 3/6

Po kvalitetu jeduvajući visokofrekfentanPo kvalitetu jeduvajući visokofrekfentan Sluša se dijafragmom stetoskopa i potrebno je da Sluša se dijafragmom stetoskopa i potrebno je da

bolesnik pri auskultaciji prestane sa disanjem u bolesnik pri auskultaciji prestane sa disanjem u ekspirijumu, položaj pri auskultaciji je sedeci blago ekspirijumu, položaj pri auskultaciji je sedeci blago nagnut prema naprednagnut prema napred

Postoji veliki pulsni pritisakPostoji veliki pulsni pritisak Puls je brz i visok altus et celer – Corriganov pulsPuls je brz i visok altus et celer – Corriganov puls Arterijski pritisak je divergentanArterijski pritisak je divergentan Postojanje Austin Flint-ovog šuma je znak velikog Postojanje Austin Flint-ovog šuma je znak velikog

regurgitirajućeg mlazaregurgitirajućeg mlaza Tada se može naći postojanje Quique-ov kapilarnog Tada se može naći postojanje Quique-ov kapilarnog

pulsa naizmenično bledilo i crvrnilo na posteljici noktapulsa naizmenično bledilo i crvrnilo na posteljici nokta Musset-ov znak pomeranje glave u ritmu otkucaja srcaMusset-ov znak pomeranje glave u ritmu otkucaja srca

MITRALNA STENOZAMITRALNA STENOZA

KarakteristikeKarakteristike

Najčešća srcana mana , uzrok reumatska groznicaNajčešća srcana mana , uzrok reumatska groznica Srednji i kasni dijastolni šumSrednji i kasni dijastolni šum Počinje kratko vreme posle drugog tona može da se Počinje kratko vreme posle drugog tona može da se

nastavi u kasni dijastolni odnosno presistolni šumnastavi u kasni dijastolni odnosno presistolni šum Kod atrijalne fibrilacije gubi se presistolni šumKod atrijalne fibrilacije gubi se presistolni šum Najbolje se čuje na vrhu srca Najbolje se čuje na vrhu srca Po pravilu bez širenjaPo pravilu bez širenja Najbolje ga je slušati u levi dekubitusNajbolje ga je slušati u levi dekubitus Jačina šuma varira od blagog do veoma intenzivnogJačina šuma varira od blagog do veoma intenzivnog

Sum je niskofrekfentan i najbolje se čuje sa zvonom Sum je niskofrekfentan i najbolje se čuje sa zvonom slušaliceslušalice

Lagani zamor bolesnika kao i auskultacija u toku Lagani zamor bolesnika kao i auskultacija u toku ekspirijuma su poželjniekspirijuma su poželjni

S1 je pojačan zbog naglog zatvaranja MV i vazan je S1 je pojačan zbog naglog zatvaranja MV i vazan je znakznak

Drugi važan znak je čujno otvaranje mitralne valvule Drugi važan znak je čujno otvaranje mitralne valvule opening snapopening snap

Uz mitralnu stenozu može da postoji i mitralna Uz mitralnu stenozu može da postoji i mitralna insuficijencijainsuficijencija

KONTINUIRANI ŠUMOVIKONTINUIRANI ŠUMOVI

Perikardno trnjePerikardno trnje Duktus arteriosus persistensDuktus arteriosus persistens Venski šum nastaje zbog turbulencije krvi kroz jugularne Venski šum nastaje zbog turbulencije krvi kroz jugularne

vene (čest je kod dece)vene (čest je kod dece)