Projektowanie obiektowe

Uwagi ogólne:

Obiektowość jest nową ideologią, która zmienia myślenie realizatorów SI z “zorientowanego na maszynę” na “zorientowane na człowieka”.

Obiektowość jest konsekwencją kryzysu oprogramowania: kosztów związanych z oprogramowaniem, jego zawodnością i trudną do opanowania złożonością.

Obiektowość przenika wszelkie fazy projektowania, narzędzia i interfejsy.

Obiektowość dopracowała się własnej kolekcji pojęć i narzędzi.

Obiektowość jest na początku swojej drogi i musi walczyć z konserwą i spuścizną poprzednich ideologii.

Punktem wyjścia w obiektowym tworzeniu systemu informacyjnego jest zawsze pewien model biznesowy.

Przykład: Przykład: Diagram przepływu kosztów w metodzie ABC

Dzia³ania

Przypisaniekosztów dzia³añ

Obiekty kosztowe

Przypisaniekosztów zasobów

Zasoby

ProcesyMierniki

efektywnoœci

Widok kierunkukonsumpcji kosztów

Widok kierunkuprzep³ywu procesów

Ile dana rzeczkosztuje?

Podejmowanielepszych decyzji

Dlaczego danarzecz kosztuje?

Noœniki kosztówzasobów

Noœniki kosztówdzia³añ

System informacyjny składa się z wielu elementów o zróżnicowanych zadaniach

W pełni skonfigurowany

system informacyjny zawiera bardzo

wiele składników o różnym

przeznaczeniu

Orientację w tej złożonej materii ułatwia fakt, że większość systemów informacyjnych

ma obecnie strukturę warstwowąW dodatku każdy nowoczesny

system zawiera zarówno składniki wewnętrzne

(zintegrowane z jądrem systemu) oraz składniki

zewnętrzne (satelitarne)

Dzięki temu współczesne systemy informacyjne odznaczają się dużą elastycznością, co oznacza, że można

do nich w każdej chwilo dołączać nowe komponenty.

Jednak przyłączania każdego nowego urządzenia do systemu wymaga wykonania szeregu

zabiegów w jego różnych warstwach, co jest kłopotliwe, chociaż na ogół odbywa się

automatycznie.

Modele wg JacobsonaModel przypadków użycia: definiuje zewnętrze (aktorów = systemy zewnętrzne = kontekst) oraz wnętrze (przypadki użycia), określające zachowanie się systemu w interakcji z jego zewnętrzem.

Obiektowy model dziedziny: odwzorowywuje byty świata rzeczywistego (czyli dziedziny problemowej) w obiekty istniejące w systemie.

Obiektowy model analityczny: efekt fazy analizy dla konkretnego zastosowania.

Model projektowy (logiczny): opisuje założenia przyszłej implementacji.

Model implementacyjny (fizyczny): reprezentuje konkretną implementację systemu.

Model testowania: określa plan testów, specyfikuje dane testowe i raporty.

Modele wymagają odpowiednich procesów ich tworzenia

Proces analizy wymagań, składa się z dwóch podprocesów:- proces modelowania przypadków użycia- Proces analizy związany z obiektowym modelem analitycznym

Proces projektowania Proces implementacji Proces testowania

Model analitycznyModel analityczny z reguły wykracza poza zakres odpowiedzialności systemu.

Zakresodpowiedzialności

systemu

Model analityczny

Celem budowy modelu analitycznego może być wykrycie tych fragmentów dziedziny problemu, których wspomaganie za pomocą innego oprogramowania będzie szczególnie przydatne.

Ujęcie w modelu pewnych elementów dziedziny problemu nie będących częścią systemu czyni model bardziej zrozumiałym. Przykładem jest ujęcie w modelu systemów zewnętrznych, z którymi system ma współpracować.

Na etapie modelowania może nie być jasne, które elementy modelu będą realizowane przez oprogramowanie, a które w sposób sprzętowy lub ręcznie.

Dziedzina problemuUwaga: Dostępne środki mogą nie pozwolić na realizację systemu w całości!

Przyczyny:

Model wymagań Model przypadków użycia Obiektowy model analityczny

Składowe:

Model przypadków użycia wykorzystuje dwa podstawowe pojęcia:

Aktor

Przypadek użycia

Reprezentuje rolę, którą może grać w sytemie jakiś jego użytkownik; (np. kierownik, urzędnik, klient)

Reprezentuje sekwencję operacji, niezbędnych do wykonania zadania zleconego przez aktora, np. potwierdzenie pisma, złożenie zamówienia, itp.

Aktorem jest dowolny byt zewnętrzny, który uczestniczy w interakcji z systemem. Każdy potencjalny aktor może wchodzić w interakcję z systemem na pewną liczbę jemu właściwych sposobów. Każdy z tych sposobów nosi nazwę przypadku użycia i reprezentuje przepływ operacji w systemie związany z obsługą zadania zleconego przez aktora w procesie interakcji.

NotacjaPrzypadek użycia: Powinien mieć unikalną nazwę, opisującą przypadek użycia z punktu widzenia jego zasadniczych celów. Czy lepiej jest stosować nazwę opisującą czynność (“wypłata pieniędzy”) czy polecenie (“wypłać pieniądze”) - zdania są podzielone.

Aktor: Powinien mieć unikalną nazwę.

Interakcja: Pokazuje interakcję pomiędzy przypadkiem użycia a aktorem.

Blok ponownego użycia: Pokazuje fragment systemu, który jest używany przez kilka przypadków użycia; może być oznaczony jako samodzielny przypadek użycia.

Relacja typu «include» lub «extend»: Pokazuje związek zachodzący między dwoma przypadkami użycia lub przypadkiem użycia a blokiem ponownego użycia.

Nazwa systemu wraz z otoczeniem systemu: Pokazuje granicę pomiędzy systemem a jego otoczeniem.

weryfikacjaklienta

wypłata pieniędzy

System obsługi klienta

«include»

wnętrze systemu

klient

Aktor - konkretny byt czy rola?Metoda przypadków użycia wymaga od analityka określenia wszystkich aktorów związanych z wykorzystywaniem projektowanego systemu, czyli określenia “przyszłych użytkowników systemu”.

Zazwyczaj aktorem jest osoba, ale może nim być także pewna organizacja (np. biuro prawne) lub inny system komputerowy. Aktor modeluje grupę osób pełniących pewną rolę, a nie konkretną osobę. Jedna osoba może wchodzić w interakcję z systemem z pozycji wielu aktorów; np. być zarówno sprzedawcą, jak i klientem. I odwrotnie, jeden aktor może odpowiadać wielu konkretnym osobom, np. aktor “strażnik budynku”.

Aktor jest tu pierwotną przyczyną napędzającą przypadki użycia. Jest on sprawcą zdarzeń powodujących uruchomienie przypadku użycia, jak też odbiorcą danych wyprodukowanych przez przypadki użycia. Sprawca zdarzeń? Czy np. klient, nie posiadający bezpośredniego dostępu do funkcji systemu jest tu aktorem?

Czy system może być aktorem sam dla siebie ? Aktor to przecież, zgodnie z definicją, byt z otoczenia systemu.

Analiza aktorówWyjaśnienie różnic pomiedzy konkretnymi użytkownikami a aktorami

Użytkownik Aktor Przypadek użycia

Może grać rolę zleca

Jan Kowalski

Adam Malina

Gość

Konkretny klient

Administrator systemu

Pracownik

Osoba informowana

Klient

Przeładowanie systemu

Wejście z kartą i kodem

Uzyskanie informacji ogólnych

Wypłata z konta

Przykład diagramu przypadków użycia (1)

wpłata pieniędzy

wypłata pieniędzy

Czy klient jest aktorem dla przypadku użycia: wpłata pieniędzy - zdania są podzielone.

W operacjach wpłaty i wypłaty pieniędzy mogą uczestniczyć także inni aktorzy, np. kasjer. Możemy go dołączyć jako kolejny element rozbudowujący nasz model.

wpłata pieniędzy

wypłata pieniędzy

klient

klient kasjer

?

Przykład diagramu przypadków użycia (2)

Automatdo sprzedażypapierosów

zakup paczkipapierosów

uzupełnienietowaru

operacjapieniężna

sporządzenieraportu

otoczenie systemu

granica systemu

wnętrze systemu

klientoperator

kontroler

Zależności między przypadkami użycia

Przypadki użycia mogą być konstruowane w dowolnej kolejności, chyba że występują między nimi relacje typu «include» czy «extend».

p1 p2«include»

p1 p2«extend»

Przebieg podstawowy (sekwencyjny): p1 zawsze włącza (używa) p2.

Przebieg opcjonalny (alternatywny): p1 jest czasami rozszerzane o p2 (inaczej: p2 czasami rozszerza p1).

p1 jest tu przypadkiem bazowym i zawsze występuje jako pierwsze w kolejności działania.

Relacja: «include»

podsystem zarządzania bazą

danych banku

klient

administratorsystemu

prowadzeniekonta klienta

informowanie o stanie konta klienta

inicjalizacjakarty klienta

weryfikacja kartyi kodu klienta

Automat do operacji bankowych

«include»

«include»

«include»

Relacje: «include» i «extend»«include»: wskazuje na wspólny fragment wielu przypadków użycia (wyłączony “przed nawias”); wykorzystywane w przebiegach podstawowych (operacje zawsze wykonywane)

«extend»: strzałka prowadzi od przypadku użycia, który czasami rozszerza inny przypadek użycia - wykorzystywane w przebiegach opcjonalnych (operacje nie zawsze wykonywane)

naprawasamochodu

przeglądsamochodu

sprzedażsamochodu

rejestracjaklienta

«include»

«include» «include»

umyciesamochodu

«extend»

przyholowaniesamochodu

«extend»

«extend»

Rozbudowa modelu przypadków użycia

Model przypadków użycia można rozbudowywać poprzez dodawanie nowych aktorów, nowych przypadków użycia czy też nowych relacji pomiędzy nimi.

klientbanku

wpłata pieniędzy

wypłata pieniędzy

kasjer

sprawdźstan konta

weźpożyczkę

zarządbanku

klientbanku

wpłata pieniędzy

wypłata pieniędzy

kasjer

sprawdźstan konta

weźpożyczkę zarząd

banku

«include»uaktualnianie

stanu konta

«include»

«extend»

Diagram interakcji dla przypadku użycia

Przesyłanie komunikatów pomiędzy blokami:

k1

k2k3

k4

k5

Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4

Bloki - obiektki - komunikat, czyli polecenie wykonania operacji; komunikat nosi nazwę tej operacji

czas

Aktor

Przykład diagramu interakcji

wpłata pieniędzy

:Formularz :Kasa :Konto :Bank

wypełnij

podaj formularz zwiększ

zwiększbilans

zwiększbilans

wydajpokwitowanie

:Klient

scenariusz Wypełnij formularz wpłatyPodaj formularz i gotówkę do kasyZwiększ konto klientaZwiększ bilans kasyZwiększ bilans bankuWydaj pokwitowanie dla klienta

Stopień szczegółowości diagramówModel przypadków użycia dostarcza bardzo abstrakcyjnego spojrzenia na system - spojrzenia z pozycji aktorów, którzy go używają. Nie włącza zbyt wielu szczegółów, co pozwala wnioskować o fukcjonalności systemu na odpowiednio wysokim poziomie. Podstawowym (choć nie jedynym) zastosowaniem jest tu dialog z przyszłymi użytkownikami zmierzający do sformułowania poprawnych wymagań na system.

edycjaprogramu

kompilacjaprogramu

wykonanieprogramu

drukowaniepliku

programista użytkownik

«include»

«include»

Tworzenie przypadków użycia jest niezdeterminowane i subiektywne. Na ogół, różni analitycy tworzą różne modele.

Model zbyt szczegółowy - utrudnia analizę, zbyt ogólny - nie pozwala na wykrycie bloków ponownego użycia.

Kolejne kroki w konstrukcji modeluKonstrukcja modelu przypadków użycia opiera się na kilku krokach i wymaga ścisłej współpracy z przyszłym użytkownikiem, co implikuje zasadę: “nie opisuj przypadków użycia w sposób, który nie jest łatwo zrozumiały dla użytkownika”.

Jednocześnie powinien być budowany model obiektowy.

Krok: Udokumentowany w:

Sporządzenie słownika pojęćSłownik pojęć

Określenie aktorów

Określenie przypadków użycia

Tworzenie opisu każdego przypadku użycia plus: podział na nazwane części znalezienie wspólnych części w różnych przypadkach użycia

Dokument opisu aktorów

Diagram przypadków użycia +dokument opisu przypadkówużycia

1

2

3

4

Sporządzanie słownika pojęć

Słownik dotyczy dziedziny problemowej.

Tworzenie go polega na wyłowieniu wszystkich terminów z wymagań użytkownika.

Terminy mogą odnosić się do aktorów, przypadków użycia, obiektów, operacji, zdarzeń, itp.

Terminy w słowniku powinny być zdefiniowane w sposób precyzyjny i jednoznaczny.

Posługiwanie się terminami ze słownika powinny być regułą przy opisie każdego kolejnego problemu, sytuacji czy modelu.

Na co należy zwrócić uwagę przy kwalifikowaniu terminów do słownika:

na rzeczowniki - mogą one oznaczać aktorów lub byty z dziedziny problemowej na frazy opisujące funkcje, akcje, zachowanie się - mogą one być podstawą wyróżnienia przypadków użycia.

Ważnym jest, by już na tym etapie rozpocząć organizowanie słownika pojęć.

Konto - pojedyncze konto w banku, w stosunku do którego wykonywane są bieżące transakcje. Konta mogą być różnych typów, a w szczególności: konta indywidualne, małżeńskie, firmowe i inne. Każdy klient może posiadać więcej niż jedno konto.

Przykład:

Określanie aktorówPrzy określaniu aktorów istotne są odpowiedzi na następujące pytania:

Jaka grupa użytkowników potrzebuje wspomagania ze strony systemu (np. osoba wysyłająca korespondencję)? Jacy użytkownicy są konieczni do tego, aby system działał i wykonywał swoje funkcje (np. administrator systemu)? Z jakich elementów zewnętrznych (innych systemów, komputerów, czujników, sieci, itp.) musi korzystać system, aby realizować swoje funkcje.

Ustalanie potencjalnych aktorów musi być powiązane z ustalaniem granic systemu,tj. odrzucaniem obszarów dziedziny problemowej, którymi system nie będzie się zajmować (zakres odpowiedzialności systemu).

nazwę dla każdego aktora/roli, zakresy znaczeniowe dla poszczególnych nazw aktorów oraz relacje pomiędzy zakresami (np. sekretarka pracownik administracji pracownik dowolna osoba). Niekiedy warto ustalić hierarchię dziedziczenia dostępu do funkcji systemu dla aktorów.

Po wyszukaniu aktorów, należy ustalić:

Struktury dziedziczenia dla aktorów

Np. pracownik administracji dziedziczy dostęp do przypadków użycia wyspecyfikowanych dla każdego pracownika, oraz ma dostęp do przypadków związanych z jego własnym, specyficznym sposobem wykorzystywania systemu.

osoba

gośćpracownik

księgowapracownik

administracji

Określanie przypadków użycia (1) Dla każdego aktora, znajdź funkcje (zadania), które powinien wykonywać w zwiazku z jego działalnością w zakresie zarówno dziedziny przedmiotowej, jak i wspomagania działalności systemu informacyjnego.

Staraj się powiązać w jeden przypadek użycia zespół funkcji realizujących podobne cele. Unikaj rozbicia jednego przypadku użycia na zbyt wiele pod-przypadków.

Nazwy dla przypadków użycia: powinny być krótkie, ale jednoznacznie określające charakter zadania lub funkcji. Nazwy powinny odzwierciedlać czynności z punktu widzenia aktorów, a nie systemu, np. “wpłacanie pieniędzy”, a nie “przyjęcie pieniędzy od klienta”.

Opisz przypadki użycia przy pomocy zdań w języku naturalnym, używając terminów ze słownika.

Uporządkuj aktorów i przypadki użycia w postaci diagramu.

Niektóre z powstałych w ten sposób przypadków użycia mogą być mutacjami lub szczególnymi przypadkami innych przypadków użycia. Przeanalizuj powiązania aktorów z przypadkami użycia i ustal, które z nich są zbędne lub mogą być uogólnione.

Określanie przypadków użycia (2)

Wyodrębnij “przypadki bazowe”, czyli te, które stanowią istotę zadań, są normalnym, standardowym użyciem. Pomiń czynności skrajne, wyjątkowe, uzupełniające lub opcyjne.

Nazwij te “przypadki bazowe”. Ustal powiązania “przypadków bazowych” z innymi przypadkami, poprzez ustalenie ich wzajemnej zależności: sekwencji czy alternatywy.

Dodaj zachowania skrajne, wyjątkowe, uzupełniające lub opcjonalne. Ustal powiązanie “przypadków bazowych” z tego rodzaju zachowaniem. Może ono byc także powiązane w pewną strukturę.

Staraj się, aby bloki specyfikowane wewnątrz każdego przypadku użycia nie były zbyt ogólne lub zbyt szczegółowe. Zbyt szczegółowe bloki utrudniają analizę. Zbyt ogólne bloki zmniejszają możliwość wykrycia bloków ponownego użycia. Struktura nie może być zbyt duża i złożona.

Staraj się wyizolować bloki ponownego użycia. Przeanalizuj podobieństwo nazw przypadków użycia, podobieństwo nazw i zachowania bloków ponownego użycia występujących w ich specyfikacji. Wydzielenie bloku ponownego użycia może być powiązane z określeniem bardziej ogólnej funkcji lub dodaniu nowej specjalizacji do istniejącej funkcji.

Dokumentowanie przypadków użycia

1. Diagramy przypadków użycia: aktorzy, przypadki użycia i relacje zachodzące między przypadkami.

2. Krótki, ogólny opis każdego przypadku użycia:

Dokumentacja przypadków użycia powinna zawierać:

3. Opis szczegółowy każdego przypadku użycia:

scenariusz(e) specyfikację uczestniczących obiektów, diagram(y) interakcji.

jak i kiedy przypadek użycia zaczyna się i kończy, opis interakcji przypadku użycia z aktorami, włączając w to kiedy interakcja ma miejsce i co jest przesyłane, kiedy i do czego przypadek użycia potrzebuje danych zapamiętanych w systemie oraz jak i kiedy zapamiętuje dane w systemie, wyjątki występujące przy obsłudze przypadku, specjalne wymagania, np. czas odpowiedzi, wydajność, jak i kiedy używane są pojęcia dziedziny problemowej.

Zadania modelu przypadków użyciaGłówne zadanie modelu przypadków użycia to prawidłowe określenie wymagań funkcjonalnych na projektowany system. Prawidłowe określenie funkcjonalności systemu uznawane jest za jeden z podstawowych problemów w procesie konstrukcji.

Przypadki użycia odwzorowywują strukturę systemu tak, jak ją widzą jego użytkownicy.

lepsze zrozumienie możliwych sposobów wykorzystania projektowanego systemu (przypadków użycia), co oznacza zwiększenie stopnia świadomości analityków i projektantów co do celów systemu, czyli innymi słowy jego funkcjonalności,

umożliwienie interakcji zespołu projektowego z przyszłymi użytkownikami systemu,ustalenie praw dostępu do zasobów,zrozumienie strukturalnych własności systemu, a przez to ustalenie składowych systemu i

związanego z nimi planu konstrukcji systemu,dostarczenie podstawy do sporządzenia planu testów systemu, weryfikację poprawności i kompletności projektu.

Model przypadków użycia pozwala na:

Przypadki użycia w analizieEksperci

Użytkownicy

Doświadczeniew dziedzinie

przedmiotowej

Przypadkiużycia

Modeldziedziny

Modelzastosowania

Modelanalizy

mocny wpływsłaby wpływ

W projektowaniu obiektowym kluczowym pojęciem jest klasaklasa

Cechą charakterystyczną koncepcji klasy jest

ukrycie danych przed obiektami zewnętrznymi.

Obiekty zewnętrzne mają dostęp wyłącznie

do funkcji (nazywanych też

metodami) za pomocą których mogą

zlecać wykonanie określonych operacji

na danych

Takie zamknięcie danych w „pancerzu” skojarzonych z nimi metod nazywa się

enkapsulacją

Przykład obiektu

ObiektKONTO

Numer: 123-4321Stan konta: 34567 PLNWłaściciel: Jan KowalskiUpoważniony: ...Podpis: …....

WypłaćWpłać

Sprawdźstan

UpoważnijPodaj osobyupoważnione

Porównajpodpis

Zlikwidujkonto

Nalicz procent

Dzięki temu można zmienić tradycyjny układ systemu, w którym wiele programów korzysta z wielu danych

Na nowy układ, w którym programy i dane są zblokowane razem

W takim systemie każdy z obiektów może być programowany przez oddzielnego programistęi nie ma potrzeby uzgadniania w zespole projektowym wewnętrznych rozwiązań poszczególnych obiektów

Sposoby dzielenia danych pomiędzy programy w klasycznych (nie obiektowych)

metodach projektowania (1)

Kilka podprogramów używa tych samych danych

Sposoby dzielenia danych pomiędzy programy w klasycznych (nie obiektowych)

metodach projektowania (2)

Dane lokalne w podprogramach

Sposoby dzielenia danych pomiędzy programy w klasycznych (nie obiektowych)

metodach projektowania (3)

Podprogram mający własne dane korzysta jednak z danych współdzielonych w pliku

Sposoby dzielenia danych pomiędzy programy w klasycznych (nie obiektowych)

metodach projektowania (4)

Podprogramy mające własne lokalne dane korzystają ze wspólnej bazy danych

Przy metodzie obiektowej cały system można budować zestawiając powtarzalne obiekty i klasy w stosowych konfiguracjach na poszczególnych

poziomach hierarchii systemu.

Na podstawie abstrakcyjnej definicji klasy można wygenerować

konkretne obiektyobiekty

Mając dobrą definicję klasy można wygenerować z niej dowolnie dużo obiektów

ObiektyObiekty

W tradycyjnym podejściu głównym „aktorem” działającym w systemie jest program zarządzający, który aktywizuje

poszczególne programy i dane

W podejściu obiektowym wszystkie obiekty mogą być aktywne równocześnie,a każdy z nich wykonuje swoją część zadania

Obiekty komunikują się ze sobą przesyłając komunikaty

Z jednej klasy można też

wygenerować dalsze klasy

Klasy potomne dziedziczą część właściwości klasy

macierzystej

Klasy potomne przejmują atrybuty zdefiniowane w klasie macierzystej

Osoba

Imię: StringNazwisko: StringAdres: String

Pracownik

Staż_pracy: Integer

Właściciel

Udział_w_zysku: Integer

Ten mechanizm nosi nazwę: „dziedziczenie”

W ten sposób powstaje hierarchia klas i podklas, bardzo ułatwiająca operowanie złożonymi obiektami

W każdej chwili można także dodać nową podklasę

Atrybuty dotyczące obiektów wszystkich podklas wygodnie jest umieszczać

w definicji klasy nadrzędnej

Tak tego robić nie należy!

Inny przykład przejścia od obiektu ogólnego do obiektów szczegółowych

klasa ogólna:„komórka”

Niekiedy klasa może powstać jako „potomek” kilku klas – i z każdej klasy macierzystej może

dziedziczyć pewne elementy

Przykład: „Brygadzista” jako klasa dziedzicząca po określonej podklasie klasy

„Robotnik” oraz po klasie „Nadzorca”

Budowa systemu w podejściu obiektowym polega na zestawianiu go z klas, których część może być

tworzona specjalnie dla danego systemu, ale większość pochodzi

z zasobów przeznaczonych do wielokrotnego użytku

Typowe źródła klas dla projektu

Obiekty są od siebie izolowane, ale porozumiewają się poprzez komunikaty

Komunikat może zlecać wykonanie jakiejś czynności na danych zawartych wewnątrz obiektu.

Komunikat odbiera wtedy jedna z metod powłoki i realizuje wymaganą czynność

Komunikaty mogą być prawidłowe, lub nie!

Numer: 123-4321Stan konta: 34567 PLNWłaściciel: Jan KowalskiUpoważniony: ...Podpis: …

WypłaćWpłać

Sprawdźstan

Upoważnij

Podaj osobyupoważnione

Porównajpodpis

Zlikwidujkonto

Nalicz procent

Wypłać 1000 PLN

OK, wypłaciłem

GrajCccco proszę...?

Za pomocą komunikatu można nakazać sprawdzenie wartości jakiejś danej.

Wynik sprawdzenia jest także odsyłany w formie komunikatu.

System metod i komunikatów używanych w podejściu obiektowym pozwala uniknąć wielokrotnego oprogramowywania tych samych czynności

Taki sam komunikat kierowany do różnych obiektów może wywołać różne działania

To się nazywa „polimorfizmpolimorfizm”

Czasem może to powodować problemy związane z niejednoznacznością

Czynność nakazana komunikatem może być wykonalna lub nie

Podejście obiektowe musi być stosowane konsekwentnie

Zbudowane w sposób tradycyjny elementy

systemu nie będą dobrze współpracować ze

składnikami zbudowanymiw technice obiektowej

Możliwa jest budowa oprogramowania pośredniczącego pomiędzy elementami

obiektowymi i tradycyjnymi

Nie jest to jednak rozwiązanie wygodne ani eleganckie

Poprawna droga polega na stosowaniu podejścia obiektowego we wszystkich składnikach

projektowanego systemu

Przykładowa współpraca między obiektami