Projektowane zmiany

w kształceniu zawodowym

i ustawicznym

Przesłanki związane z modernizacją kształcenia zawodowego i ustawicznego

rozwój gospodarki, postęp techniczny i technologiczny

wzrost wymagań zawodowych w związku z dynamicznym rozwojem gospodarki (new skills for new jobs)

rosnąca mobilność zawodowa i geograficzna pracowników i pracodawców

dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy

Przesłanki związane z modernizacją kształcenia zawodowego i ustawicznego

zobowiązania Polski jako państwa członkowskiego UE, w szczególności

do: odnowionej Strategii Lizbońskiej konieczności uczenia przez całe życie – LLL (life long learning ) konieczności dostosowania do Europejskich i Krajowych Ram

Kwalifikacji dostosowania ram na rzecz zapewnienia jakości kształcenia i

europejskiego transferu osiągnięć w kształceniu i i szkoleniu zawodowym (ECVET)

suplementu Europass walidacji pozaformalnego i nieformalnego uczenia się

konieczność wzmocnienia kształcenia ogólnego w szkołach zawodowych

Obszary wprowadzania zmian w szkolnictwiezawodowym

Struktura i organizacja kształcenia zawodowego

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego

System egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe

Udział pracodawców w kształceniu zawodowym

Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie nauczycieli

Modyfikacja klasyfikacji zawodów szkolnych

do potrzeb gospodarki i rynku pracy

pojęcie kwalifikacji fundamentem edukacji zawodowej zapewnienie możliwości osiągania kwalifikacji na różnych

ścieżkach edukacji możliwość uznawania kwalifikacji zdobytych w

poszczególnych krajach UE wprowadzenie krajowego rejestru kwalifikacji zawodowych grupowanie i integrowanie zawodów (redukcja liczby

zawodów) kwalifikacje potwierdzane egzaminami zewnętrznymi wyodrębnienie kwalifikacji zawodów w oparciu o tzw.

kwalifikację gospodarczą

Zawód jako zbiór zadań zawodowych, odpowiadających im modułów

kształcenia i kwalifikacji

Symela K.: Krajowe Standardy Kwalifikacji Zawodowych a kształcenie zawodowe. Symela K.: Krajowe Standardy Kwalifikacji Zawodowych a kształcenie zawodowe. Problematyka nowoczesnego kształcenia zawodowego. W-wa. 2009

Zmiany w organizacji i strukturze szkolnictwa zawodowego

zintegrowanie kształcenia ogólnego i zawodowego oraz wyposażenie uczniów w kompetencje kluczowe

rozkład godzin w cyklu nauczania przeznaczonych na kształcenie ogólne i zawodowe ustala dyrektor szkoły

jednolity katalog przedmiotów dla zsz, technikum i liceum (odrębność

wymagań dla zsz oraz dla technikum z j. polskiego, j. obcego i matematyki oraz realizacja dwóch przedmiotów na poziomie rozszerzonym)

możliwość integracji kształcenia ogólnego przedmiotów na poziomie rozszerzonym z przygotowaniem zawodowym np. rozszerzenie fizyki i matematyki w zawodach technik mechanik

stopniowa likwidacja szkół policealnych, liceów profilowanych i techników uzupełniających, ckp i cku włączone w centra branżowe

Zmiany w organizacji i strukturze szkolnictwa zawodowego

wprowadzenie w zsz co najmniej 60% liczby godzin na przeznaczonych na kształcenie zawodowe

wprowadzenie w technikum co najmniej 50% liczby godzin na przeznaczonych na kształcenie zawodowe

kształcenie praktyczne w zsz: 1 dzień w tygodniu w klasie I 2 lub 3 dni w klasie II i III (u pracodawcy, ckp lub warsztatach

szkolnych)

możliwość wprowadzenia form kursowych, pozaszkolnych w szkołach zawodowych (kursy kwalifikacyjne we współpracy z pracodawcami – certyfikat umiejętności zawodowych z suplementem)

integracja form szkolnych i pozaszkolnych w branżowych centrach kształcenia zawodowego (kształcenie młodzieży i dorosłych)

Pozyskiwanie i doskonalenie kadr szkolnictwa zawodowego

doskonalenie nauczycieli w branżowych centrach kształcenia zawodowego

zatrudnianie specjalistów z gospodarki w szkołach zawodowych na zasadach określonych w Kodeksie Pracy i ustalenie wynagrodzenia na poziomie nauczyciela dyplomowanego

uruchomienie studiów podyplomowych dla nauczycieli przedmiotów zawodowych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

wdrożenie pilotażowych programów doskonalenia zawodowego nauczycieli przedmiotów zawodowych i pnz. w przedsiębiorstwach w celu zapoznania nauczycieli ze stosowanymi nowoczesnymi technikami i technologiami

Współpraca szkół z pracodawcami Konieczność wzmocnienia relacji szkoła-pracodawca i integracji systemu

szkolnego i pozaszkolnego oraz współpracy pracodawców na rzecz poprawy kształcenia zawodowego

(inicjatywy i porozumienia MEN z organizacjami pracodawców, samorządami gospodarczymi i organizacjami pozarządowymi)

Dotychczas zawarto 11 porozumień z organizacjami pracodawców. Są to: 1. Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich 2. Business Centre Club 3. Związek Rzemiosła Polskiego 4. Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa 5. Stowarzyszenie Elektryków Polskich 6. Konfederacja Pracodawców Polskich 7. Krajowa Izba Gospodarcza 8. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich 9. Izba Gospodarcza Gazownictwa 10. Polska Izba Przemysłowo-Handlowa Budownictwa 11. Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług

Współpraca szkół z pracodawcami

tworzenie sieci zakładów pracy, w których uczniowie będą odbywać kształcenie praktyczne

wypracowanie standardów praktyk w poszczególnych zawodach

doskonalenie u pracodawców kadry pedagogicznej szkół zawodowych

doskonalenie zawodowe uczniów ostatnich klas zawodowych u pracodawców

wspieranie szkół przez pracodawców w zakresie bazy, środków i materiałów

podejmowanie działań i rozszerzanie możliwości i zakresu

dofinansowania w zakresie kształcenia zawodowego młodocianych i kształcenia praktycznego u pracodawców

Współpraca szkół z pracodawcami

Organy prowadzące w ramach subwencji oświatowej refundują:

wynagrodzenia dla instruktorów pnz. do wysokości minimalnej stawki nauczyciela kontraktowego

dodatek szkoleniowy dla instruktorów pnz.(10 % przeciętnego wynagrodzenia)

koszty odzieży i obuwia oraz środków ochrony indywidualnej na okres zajęć praktycznych u pracodawcy

dodatek szkoleniowy dla opiekuna praktyk zawodowych

premię dla opiekuna praktyk zawodowych

Modernizacja podstaw programowych i programów kształcenia w zawodach

modyfikacja podstaw programowych kształcenia w zawodzie do postaci efektów – wymagań (operacjonalizacja celów kształcenia zawodowego i bezpośrednie odniesienie do Europejskich Ram Kwalifikacji )

korelacja podstawy programowej kształcenia w zawodzie z podstawą kształcenia ogólnego

podstawa programowa kształcenia w zawodzie jest jednocześnie standardem wymagań egzaminacyjnych

możliwość tworzenia szkolnych programów nauczania dla zawodu w o strukturze przedmiotowej i modułowej

Modernizacja podstaw programowych i programów kształcenia w zawodach

wyodrębnienie wymagań ogólnych i szczegółowych w podstawach kształcenia ogólnego i zawodowego

wymagania ogólne, ponadzawodowe opisują najważniejsze zadania zawodowe oraz wskazują postawy wspólne dla wszystkich zawodów

wymagania szczegółowe podzielone na części A i B

część A – wymagania ogólnozawodowe, wspólne dla zawodów pokrewnych. Są to kompetencje absolwentów, które nie utracą aktualności w przypadku zmiany zawodu na pokrewny

część B – wymagania opisujące kwalifikacje typowe,

właściwe dla danego zawodu i odnoszą się do wiadomości i umiejętności, które powinien opanować przeciętny uczeń na koniec etapu kształcenia

Rodzaje kwalifikacji w Krajowym Systemie Kwalifikacji Zawodowych KSKZ

Specjalistyczne

Podstawowe dla zawodu

Ogólnozawodowe

Ponadzawodowe

Specyficzne dla zawodu

Typowe dla zawodu

Wspólne dla grupyzawodów pokrewnych

Wspólne dla wszystkichzawodów

Kształcenie ustawiczne

szkoły w zawodach, w których prowadzą kształcenie zawodowe oraz w zawodach pokrewnych będą mogły organizować kursy kwalifikacyjne dla dorosłych zgodnie z potrzebami rynku pracy

kursy te powinny być zakończone egzaminem potwierdzającym kwalifikacje, a osoba, która zda egzamin otrzyma certyfikat kwalifikacji zawodowych

Jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć nowocześnie wyposażone branżowe centra kształcenia zawodowego na bazie CKU, CKP oraz szkół dla młodzieży i dorosłych

branżowe centrum kształcenia zawodowego ma pełnić rolę koordynatora działań jednostek wchodzących w jego skład i zapewnić efektywne wykorzystanie bazy dydaktycznej i zasobów ludzkich w procesie kształcenia zawodowego zgodnie z potrzebami rynku pracy

Struktura branżowego centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego

czteroletnie technika i trzyletnie szkoły zawodowe kształcące w danej branży

formy kursowe kształcenia ustawicznego i praktycznego (branżowe)

gimnazja i licea dla dorosłych umożliwiające zdobycie wykształcenia ogólnego i jednocześnie uczestniczyć w formach kursowych w kształceniu zawodowym

Ośrodki przeprowadzania branżowych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe

Zadania branżowego centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego

Kształcenie w szkołach dla młodzieży

Kształcenie w szkołach dla dorosłych

Organizowanie i prowadzenie praktycznej nauki zawodu i praktyk zawodowych

Kształcenie w formach pozaszkolnych (kursy kwalifikacyjne – mogą je prowadzić poszczególne szkoły i placówki wchodzące w skład centrum)

Organizowanie doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego

prowadzenie dokształcania teoretycznego pracowników młodocianych

Przeprowadzanie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe

Prowadzenie poradnictwa i doradztwa zawodowego

Modyfikacja egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

wprowadzenie całorocznego trybu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (odejście od sesyjności) w centrach kształcenia branżowego

możliwość potwierdzania w procesie kształcenia każdej

wyodrębnionej kwalifikacji ( certyfikat potwierdzający kwalifikację – po potwierdzeniu wszystkich wyodrębnionych w zawodzie kwalifikacji uzyskanie dyplomu i suplementu do dyplomu)

utworzenie zinformatyzowanego banku zadań egzaminacyjnych

wzmocnienie praktycznego aspektu egzaminu na poziomie technikum

Modyfikacja egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

likwidacja systemu egzaminów na tytuły zawodowe

ujednolicenie systemu egzaminów zawodowych bez względu na formę uczenia się (szkolną czy pozaszkolną)

uczestnictwo organizacji pracodawców, stowarzyszeń zawodowych, samorządów gospodarczych oraz indywidualnych pracodawców w tworzeniu ośrodków egzaminacyjnych zapewniających rzeczywiste warunki środowiska pracy

wprowadzenie zasady uczestnictwa pracodawców w egzaminach zawodowych

Modyfikacja egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

Ustalenia ze Związkiem Rzemiosła Polskiego:

warunki i czas trwania umowy o prace w celu przygotowania zawodowego z pracownikami młodocianymi pozostają bez zmian

izby rzemieślnicze będą przeprowadzać egzaminy na podstawie wymagań opracowanych w oparciu o podstawę kształcenia w zawodach

dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe pracowników młodocianych pozostanie świadectwo czeladnicze

Kalendarz modernizacji egzaminów zawodowych

Literatura

Co warto wiedzieć o kierunkach zmian w edukacji, aby skutecznie realizować projekty z Europejskiego Funduszu Społecznego. Przewodnik. MEN 2010

„Założenia projektowanych zmian. Kształcenie zawodowe i ustawiczne. Informator. MEN 2010

Symela K.: Krajowe Standardy Kwalifikacji Zawodowych a kształcenie Symela K.: Krajowe Standardy Kwalifikacji Zawodowych a kształcenie zawodowe. zawodowe. Problematyka nowoczesnego kształcenia zawodowego. W-wa. 2009

DZIĘKUJEMY

ZA

UWAGĘ