programiranje 12

Univerzitet u Tuzli Mainski fakultet

RAUNARI I PROGRAMIRANJE

OOP, C#, - elementarne osnove

Dr. Salko osi

kolska 2014/2015

C# jezik i NET okruenje

.NET okruenje: okruenje za razvoj i izvoenje programa na razliitim operativnim sistemima i

hardverskim platformama, nezavisno od programskog jezika u kojem su ti programi pisani

(portabilnost)

C# je razvijen od strane Microsoft-a (Jun 2000), razvoj

optih i internet aplikacija (web servisa)

Language and platform- independence - jezik

nezavisan od platforme

izvorni kd iz C# ne prevodi se mainski jezik, ve u tzv.

meukod (Common Intermediate Language, CIL,

zajedniki meujezik)

C# programi se kompajliraju u Microsoft Intermediate

Language (MSIL)

MSIL code se pomou CLR prevode u mainski code prije

izvravanja

Program se izvodi (izvrava) pomou Common Language

Runtime (CLR) -modul ukljuen u operativni sistem (OS)

koji isporuuje proizvoa operativnog sistema

C# je osnovni jezik ".net" platforme, (C++,VB, JScript .NET), prvi put se pojavljuje 2000 god.

70% Java, 10% C++, 5% Visual Basic, 15% new

Kljune rijei: Kljune rijei su rezervisane oznake koje imaju posebno znaenje u jeziku C#, te se ne

mogu koristiti za identifikatore (imenovanje objekata)

Komentari

Jednolinijski komentari: // Izvoenje uvijek poinje od Main metode

Blok komentari: /* ispis bloka teksta koji objanjava rad programa */

Dokumentacijski komentari (s XML oznakama): Omoguavaju automatsko generisanje

dokumentacije iz teksta komentara u izvornom kodu

///

/// Ova metoda rauna zbir parnih brojeva od 2 100 ///

abstract event new struct

as explicit null switch

base extern object this

bool false operator throw

break finally out true

byte fixed override try

case float params typeof

catch for private uint

char foreach protected ulong

checked goto public unchecked

class if readonly unsafe

const implicit ref ushort

continue in return using

decimal int sbyte virtual

default interface sealed void

delegate internal short volatile

do is sizeof while

double lock stackalloc

else long static

enum namespace string

Imenski prostor, Imenici (namespaces)

using System; // upotreba namespace-a System (prostor imena)

Zajedniki naziv za kolekcije gotovih klasa, olakavaju izgradnju i organizaciju programa,

Mogu postojati dvije klase s istim imenima ako su definisane u razliitim imenicima, tada se

moe izbjei problem imenovanja klasa (name clash)

Na primjer, klasa Button je definisana u imeniku System.Windows.Forms,

(tipka koja se koristi u Windows GUI aplikacijama)

Takoe, tip (klasa) Button je definisana i u imenicima

System.Web.UI.WebControls

System.Windows.Controls

Prvi C# program:

using System; // upotreba namespace-a System (kolekcija sistemskih klasa)

public class HELLO_WORLD program HELLO_WORLD

{ print*,'OVO JE MOJ PRVI FOR. PROGR'

// Main metod poinje izvravanje C# aplikacije end public static void Main( string[] args )

{

Console.Write( "OVO JE MOJ PRVI C# PROGRAM" );

// ispis na ekran

} // end metod Main

} // end class HELLO_WORLD

definicija klase:

class Ime_Klase : Ime_prethodno_definisane_klase

{ definisanje lanova

}

Class Student // PRIMJER

{

String ime, prezime;

int godina_studija, skolska_godina;

DateTime datum_rodjenja;

int [] ocjene;

double prosjek;

Char odsjek; definisanje lanova podaci (atributi)

{

void Priprema_Ispit (a,b,c)

definisanje lanova metodi

}

} // zavretak definicije klase

Poziv metoda - opti oblik: povratni_tip Ime_metoda (lista parametara) {tijelo metoda}

using System;

//... pristup metodu klase

Console.WriteLine(/*...*/); System.Console.WriteLine(/*...*/);

Main metoda: predstavlja ulaznu taku u izvoenje programa

Mora biti deklarisana unutar klase

Mora biti statika (ne pamti vrijednosti iz prethodnih poziva)

Ne mora biti javna (public)

Moe biti tipa void ili tipa int

Moe imati praznu listu argumenata ili primati niz znakovnih nizova (string[]) kao argumente

Unutar jedne klase moe biti samo jedna Main metoda

Oblici metoda main: static void Main() { ... }; static void Main(string[] args) { ... }

static int Main() { ... }; static int Main(string[] args) { ... }

C# matematika:

PROSTI TIPOVI (NUMERIKI)

Cjelobrojni brojevi - integer

Tip Raspon vrijednosti Opis

sbyte 128 do 127 8-bitni cijeli broj s predznakom

byte 0 do 255 8-bitni cijeli broj bez predznaka

char U+0000 do U+ffff 16-bitni Unicode znak

short 32,768 do 32,767 16-bitni cijeli broj s predznakom

ushort 0 do 65,535 16-bitni cijeli broj bez predznaka

int 2,147,483,648 do 2,147,483,647 32-bitni cijeli broj s predznakom

uint 0 do 4,294,967,295 32-bitni cijeli broj bez predznaka

long 9,223,372,036,854,775,808 do 9,223,372,036,854,775,807

64-bitni cijeli broj s predznakom

ulong 0 do 18,446,744,073,709,551,615 64-bitni cijeli broj bez predznaka

Realni brojevi (float)

Tip Raspon vrijednosti Tanost (cifara) Veliina u memoriji

float 1,510-45 do 3,41038 7 32 bita

double 5,010-324 do 1,710308 15-16 64 bita

decimal 1,010-28 do 7,91028 28-29 128 bitova

OPERATORI

Vrsta Operator

Aritmetiki + - * / %

Logiki & | ^ ! && || true, false

Bitovni & | ^ ~

Inkrementiranja, dekrementiranja ++ -- (uveati ili umanjiti za inkrement)

Poreenje == != < > =

Pridruivanja = += -= *= /= %= &= |= ^= =

Pristupa lanu . (dot operator)

Indeksiranja []

Pridruivanja tipa ()

Uslovni operator ?:

Dodavanje i uklanjanje delegata + -

Kreiranja objekta new

Informacije o tipu is sizeof typeof

OPERATORI POREENJA (logiki)

jednakosti: ==

int broj = 9;

bool jednakoJe = broj = = 9;

nejednakosti: !=

bool razliito = broj != 7;

manje / vee (ili jednako): < >=

bool vee = broj > 5;

bool manjeIliJednako = broj

-= oduzimanje

= posmak udesno

&= i

|= ili

^= iskljuivo ili

PRIMJER KONZOLNE APLIKACIJE - // ZBIR_Cijelih_Brojeva.cs

// Ovaj program racuna sumu dva cijela broja unesena sa tastature /* komentar */

using System; // upotreba namespace-a System (prostor imena)

public class SUMA_BROJEVA

{

// Main metod poinje izvravanje C# aplikacije

public static void Main( string[] args )

{

int broj_1; // deklaracije tipa brojeva

int broj_2; //

int zbir ; // deklaracija rezultata

Console.Write( "unesi prvi broj: " );

// unos sa tastature

broj_1 = Convert.ToInt32( Console.ReadLine() );

Console.Write( " unesi drugi broj: " );

// // unos sa tastature

broj_2 = Convert.ToInt32( Console.ReadLine() );

// konverzija tipa "string u integer"

zbir = broj_1 + broj_2; // racunanje zbira

Console.WriteLine( "Sum is {0}", zbir ); // prikazuje zbir

} // end metod Main

} // end class SUMA_BROJEVA

Svaki klasa se obino definie unutar nekog imenika i vidljiva je samo unutar njega

elimo li koristiti tu klasu, moramo ukljuiti taj imenik: using

KREIRANJE (INSTANCIRANJE) OBJEKTA - KONSTRUKTOR

Student salko; //referenca na objekat klase Student (deklaracija sloene projenljive)

salko=new Student (''IME'', ''Prezime'', godina_studija,)

metoda koja kreira objekt je ''konstruktor'' i ima ime isto kao klasa ije objekte insancira

Student salko=new Student (''IME'', ''Prezime'', godina_studija,) // kompaktni zapis

Blokovi naredbi

Dijelovi programa koji se uslovno izvode ili ije se izvoenje ponavlja grupiu se u blokove

naredbi jednu ili vie naredbi koje su omeene parom vitiastih zagrada { }

static void Main() { // poetak bloka

// ... naredbe unutar bloka

} // kraj bloka

Doseg (scope) : Varijabla, atribut, objekt definisan u bloku bit e vidljiv samo unutar tog bloka:

{

int i = 91;

}

Console.WriteLine(i); // greka, i je izvan dosega

LOGIKO GRANANJE - tri naina

Grananje toka naredbom if (1)

if ( logiki_izraz ) {

// blok naredbi

}

if (a > 0) {

Console.WriteLine("Broj je vei od nule");

}

IF-ELSE BLOK (2)

if ( logiki_izraz )

// prvi blok naredbi

else

// drugi blok naredbi

if (a > 0) {

Console.WriteLine("Broj je vei od nule");

}

else {

Console.WriteLine("Broj nije vei od nule");

}

IF ELSE BLOK (3)

if ( logiki_izraz1 )


else if (logiki_izraz2 )


else if (logiki_izraz3 )


...

else

// zadnji blok naredbi

LOGIKO GRANANJE NAREDBOM SWITCH

switch ( cjelobrojni_izraz_ili_string ) {

case 1 :


break;

case 2 :


break;

case 3 :

case literal4 :

// trei blok naredbi

break;

default:

// zadnji blok naredbi

break;

}

PRIMJER SWITCH BLOKA

int month = DateTime.Now.Month;

switch (month) {

case 1:

Console.WriteLine("januar");

break;

case 2:

Console.WriteLine("februar");

break;

default:

Console.WriteLine("niti jedan od navedenih");

break;

}

PETLJE (iterativne, cikline strukture), 3 petlje

while ( uslov za izvravanje )

// blok naredbi

PRIMJER WHILE PETLJE

int n = 9;

Console.Write("{0}! = ", n);

int faktorijel = 1;

while (n > 0) {

faktorijel *= n;

n--; // dekrementiranje

}

Console.WriteLine(faktorijel);

DO WHILE PETLJA

do

// blok naredbi

while ( uslov_ponavljanja ); PRIMJER - pogaanje prethodno uneenog broja

int trazeniBroj = 14;

int brojPokusaja = 0;

int uneseniBroj;

do {

Console.WriteLine("{0}. pokuaj: ", ++brojPokusaja);

uneseniBroj = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());

if (uneseniBroj > trazeniBroj)

Console.WriteLine(" MANJE !");

else if (uneseniBroj < trazeniBroj)

Console.WriteLine(" VIE ! ");

}

while (uneseniBroj != trazeniBroj);

Console.WriteLine("POGODAK");

PETLJA FOR

for ( poetni_izraz ; uslov_izvoenja ; izraz_prirasta )

// blok naredbi

PRIMJER PETLJE FOR:

int n = 17;

Console.Write("Zbir brojeva od 1 do {0} = ", n);

int zbir = 0;

for (int i = 1; i

PRVI windows c# program

using System; using System.Windows.Forms; // koritenje gotovih klasa iz namespace-a // Suma.cs // Ovaj program vri sumiranje parnih clanova niza (0-100) i rezultat prikazuje na // posebnoj formi (message box) class Suma { static void Main( string[] args ) { int suma = 0; // deklaracija i inicijalizacija for ( int number = 2; number

ZA VJEBU:

Napisati jednostavan CS projekat u kome dva objekta (osobe) razmjenjuju pozdrave preko MessageBox

prozora.

Documents

programiranje 12