Profil zajednice - Smederevo srp.2010 · 2010-03-22 · Str. 6 1 Uvod Za potrebe izrade Strateškog plana Grada Smedereva, identifikovani su kvantitativni i kvalitativni raspoloživi

Str. 2

SADRŽAJ Lista tabela.................................................................................................................. 4 1 Uvod ..................................................................................................................... 6 2 Osnovne karakteristike ....................................................................................... 7

2.1 Geografski položaj (lokacija)......................................................................................................... 7 2.2 Opšti podaci .................................................................................................................................. 8 2.3 Klima ........................................................................................................................................... 10 2.4 Lokalna samouprava (administracija) ......................................................................................... 10 2.5 Istorija, tradicija i kulturno nasleđe.............................................................................................. 12

3 Prirodni resursi.................................................................................................. 14 3.1 Reljef........................................................................................................................................... 14 3.2 Hidrografija.................................................................................................................................. 14 3.3 Zemljište...................................................................................................................................... 14 3.4 Mineralni potencijali .................................................................................................................... 15 3.5 Šumski potencijal ........................................................................................................................ 15

4 Ljudski resursi................................................................................................... 16 4.1 Stanovništvo (broj stanovnika i stopa rasta)............................................................................... 16 4.2 Stanovništvo prema tipu naselja................................................................................................. 17 4.3 Vitalni događaji............................................................................................................................ 17 4.4 Stanovništvo prema bračnom stanju .......................................................................................... 18 4.5 Starosna struktura stanovništva ................................................................................................. 18 4.6 Polna struktura stanovništva....................................................................................................... 20 4.7 Etnička struktura stanovništva .................................................................................................... 20 4.8 Struktura stanovništva prema veroispovesti ............................................................................... 21 4.9 Struktura stanovništva prema maternjem jeziku......................................................................... 21 4.10 Stanovništvo prema aktivnosti .................................................................................................... 22

4.10.1 Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu .................................................................. 22 4.10.2 Struktura aktivnog stan.prema vrsti zanimanja i oblasti delatnosti.................................... 22

4.11 Obrazovna struktura stanovništva .............................................................................................. 23 4.12 Porodice i domaćinstva............................................................................................................... 24

4.12.1 Porodice............................................................................................................................. 24 4.12.2 Domaćinstva ...................................................................................................................... 24

4.13 Migracije stanovništva................................................................................................................. 25 4.13.1 Doseljenici.......................................................................................................................... 25 4.13.2 Dnevne migracije ............................................................................................................... 26

5 Stambeni resursi ............................................................................................... 27 5.1 Stambena statistika..................................................................................................................... 27 5.2 Stambena izgradnja.................................................................................................................... 29 5.3 Cene na tržištu............................................................................................................................ 30

6 Privreda .............................................................................................................. 30 Privredna struktura............................................................................................................................... 30 6.1 Privredna struktura po delatnostima........................................................................................... 31 6.2 Industrija ..................................................................................................................................... 35

6.2.1 Granska struktura .............................................................................................................. 35 6.2.2 Prostorna struktura ............................................................................................................ 37

6.3 Poljoprivreda ............................................................................................................................... 38 6.4 Šumarstvo................................................................................................................................... 41 6.5 Ukupan obim proizvodnje ........................................................................................................... 41 6.6 Preduzeća prema broju zaposlenih ............................................................................................ 41 6.7 Makroekonomski pokazatelji....................................................................................................... 42 6.8 Struktura izvoza (Spoljno trgovinska robna razmena)................................................................ 43 6.9 Struktura izvoza prema destinaciji .............................................................................................. 44 Javne finansije ..................................................................................................................................... 45 6.10 Prihodi opštinskog budžeta......................................................................................................... 45 6.11 Rashodi opštinskog budžeta....................................................................................................... 45 Ustanove.............................................................................................................................................. 45 6.12 Javna komunalna preduzeća...................................................................................................... 45 6.13 Javna preduzeća......................................................................................................................... 46 6.14 Finansijke institucije .................................................................................................................... 46

Str. 3

Investicije ............................................................................................................................................. 47 6.15 Ostvarene investicije u privatnom sektoru.................................................................................. 47 6.16 Planirane investicije u privatnom sektoru ................................................................................... 47 6.17 Industrijske zone i industrijski parkovi......................................................................................... 48

6.17.1 Lokacija i spisak industrijskih zona i kompanija smeštenih u njima .................................. 48 6.18 Ostale lokacije za investiranje .................................................................................................... 50 6.19 Olakšice i pomoć koje nudi zajednica......................................................................................... 50

6.19.1 Programi za obuku radne snage........................................................................................ 50 6.19.2 Finansijska pomoć ............................................................................................................. 50 6.19.3 Poreske olakšice................................................................................................................ 51

6.20 Porezi - lokalni, regionalni, nacionalni ........................................................................................ 51 7 Radna snaga ...................................................................................................... 52

7.1 Broj i struktura zaposlenih .......................................................................................................... 52 7.2 Zaposlenost po delatnostima...................................................................................................... 52 7.3 Prosečne zarade......................................................................................................................... 53 7.4 Zarade po delatnostima .............................................................................................................. 54 7.5 Zapošljavanje.............................................................................................................................. 54 7.6 Nezaposlenost ............................................................................................................................ 55 7.7 Stopa nezaposlenosti ................................................................................................................. 55 7.8 Nezaposlenost prema stepenu obrazovanja .............................................................................. 56 7.9 Nezaposlenost prema dužini čekanja ......................................................................................... 56 7.10 Nezaposlenost prema starosnoj strukturi ................................................................................... 56

8 Javni resursi ...................................................................................................... 57 8.1 Saobraćajna infrastruktura.......................................................................................................... 57

8.1.1 Drumski saobraćaj ............................................................................................................. 57 8.1.2 Železnički saobraćaj i infrastruktura .................................................................................. 58 8.1.3 Vazdušni saobraćaj ........................................................................................................... 59 8.1.4 Vodni saobraćaj ................................................................................................................. 59

8.2 Komunalna infrastruktura............................................................................................................ 60 8.2.1 Vodovod i kanalizacija ....................................................................................................... 60 8.2.2 Sistem daljinskog grejanja ................................................................................................. 60 8.2.3 Elektro infrastruktura.......................................................................................................... 60 8.2.4 Telekomunikacioni sistem.................................................................................................. 61

8.3 Energetika................................................................................................................................... 61 8.4 Zdravstvena i socijalna zaštita.................................................................................................... 61 8.5 Obrazovni kapaciteti ................................................................................................................... 63

9 Resursi životne sredine .................................................................................... 66 9.1 Kvalitet vazduha.......................................................................................................................... 66 9.2 Kvalitet zemljišta ......................................................................................................................... 66 9.3 Kvalitet voda ............................................................................................................................... 66 9.4 Upravljanje čvrstim komunalnim otpadom.................................................................................. 66

10 Turistički resursi ............................................................................................... 67 10.1 Broj posetilaca ............................................................................................................................ 67 10.2 Smeštajni kapaciteti .................................................................................................................... 67

11 Kvalitet života .................................................................................................... 68 11.1 Javni sadržaji i rekreativni programi ........................................................................................... 68

11.1.1 Sportski sadržaji (tereni, sportske dvorane, centri za rekreaciju, stadioni) ..................... 68 11.2 Crkve i hramovi ........................................................................................................................... 69 11.3 Lokalni centri za okupljanje......................................................................................................... 70

11.3.1 Biblioteke ........................................................................................................................... 70 11.3.2 Parkovi ............................................................................................................................... 71 11.3.3 Kulturni centri ..................................................................................................................... 72 11.3.4 Pozorišta ............................................................................................................................ 73 11.3.5 Muzeji................................................................................................................................. 73

11.4 Aktivnosti u kulturi (kulturne manifestacije, proslave, festivali)................................................... 74 11.5 Zabava i usluge........................................................................................................................... 75

11.5.1 Restorani............................................................................................................................ 75 11.5.2 Bioskopi ............................................................................................................................. 76 11.5.3 Gradovi pobratimi .............................................................................................................. 76

12 Lokalni razvoj u relaciji sa regionalnim i državnim strat.dokumentima ....... 77

Str. 4

Lista tabela Tabela 1. Osnovni podaci o opštini/gradu i okrugu (površina i stanovništvo), 2002....................... 7 Tabela 2. Opšti podaci o naseljima i katastarskim opštinama, 2006. ................................................ 8 Tabela 3. Podaci o naseljima (tip naselja, broj stanovnika i površina), 2002.................................... 8 Tabela 4. Spisak naselja i pripadajućih katastarskih opština............................................................. 9 Tabela 5. Spisak mesnih zajednica........................................................................................................ 9 Tabela 6. Klimatski pokazatelji............................................................................................................. 10 Tabela 7. Struktura odbornika u skupštini opštine/Grada, 2004/2008. ............................................ 10 Tabela 8. Struktura zemljišnih površina, 2006. .................................................................................. 15 Tabela 9. Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa. ..................................................... 16 Tabela 10. Procenjeni broj stanovnika u periodu 2000-2006. ........................................................... 16 Tabela 11. Struktura stanovništva prema tipu naselja, 2002. ........................................................... 17 Tabela 12. Vitalni događaji, 2006. ........................................................................................................ 17 Tabela 13. Struktura ženskog stanovništva starog 15 godina i više prema broju živorođene dece, 2002......................................................................................................................................................... 17 Tabela 14. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema bračnom stanju i polu, 2002. . 18 Tabela 15. Struktura stanovništva prema starosti i polu, 2002. ....................................................... 18 Tabela 16. Struktura stanovništva po osnovnim kontigentima, 2002.............................................. 19 Tabela 17. Starosni indikatori stanovništva, 2006. ............................................................................ 19 Tabela 18. Polna struktura stanovništva, 2002. ................................................................................. 20 Tabela 19. Struktura stanovništva prema etničkoj ili nacionalnoj pripadnosti, 2002. ................... 20 Tabela 20. Struktura stanovništva prema veroispovesti, 2002......................................................... 21 Tabela 21. Struktura stanovništva prema maternjem jeziku, 2002................................................... 21 Tabela 22. Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu, 2002. ................................................... 22 Tabela 23. Struktura aktivnog stanovništva koje obavlja zanimanje prema zanimanju i polu, 2002. ............................................................................................................ 22 Tabela 24. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema školskoj spremi i pismenosti, 2002. ........................................................................................ 23 Tabela 25. Struktura porodica prema broju dece, 2002..................................................................... 24 Tabela 26. Struktura porodica prema tipu, 2002. ............................................................................... 24 Tabela 27. Struktura domaćinstava prema broju članova, 2002. ..................................................... 24 Tabela 28. Broj doseljenika po vremenskim periodima. ................................................................... 25 Tabela 29. Struktura doseljenika prema području sa kojeg su doseljeni, 1940-2002. ................... 26 Tabela 30. Dnevne migracije prema tipu migranata, 2002. ............................................................... 26 Tabela 31. Dnevne migracije stanovništva koje obavlja zanimanje prema tipu delatnosti, 2002. 27 Tabela 32. Struktura stambenih jedinica, 2007. ................................................................................. 27 Tabela 33. Uporedni pregled broja stanova po popisima. ................................................................ 27 Tabela 34. Broj i površina stanova, drugih nastanjenih prostorija, kolektivnih stanova i nastanjena lica, 2002. ....................................................................................... 28 Tabela 35. Struktura kolektivnih stanova, 2002. ................................................................................ 28 Tabela 36. Struktura stanova prema vrsti i opremljenosti, 2002. ..................................................... 28 Tabela 37. Struktura stanova prema godini izgradnje, 2002............................................................. 28 Tabela 38. Struktura nastanjenih stanova prema broju domaćinstava i lica, 2002. ....................... 29 Tabela 39. Stambene jedinice prema nivou opremljenosti infrastrukturom, 2007. ........................ 29 Tabela 40. Stambena izgradnja, 2006/2007. ........................................................................................ 29 Tabela 41. Vrednost izvedenih građevinskih radova, 2006/2007...................................................... 29 Tabela 43. Cene stanova na tržištu, 2008............................................................................................ 30 Tabela 44. Cene stanova novogradnje, I polugodište 2008. ............................................................. 30 Tabela 45. Broj preduzeća po delatnostima i veličini, 2008. (NBS).................................................. 31 Tabela 46. Broj radnika u preduzećima po delatnosti i veličini preduzeća, 2008.(NBS)................ 32 Tabela 47. Struktura preduzeća, ustanova i drugih pravnih lica prema oblasti delatnosti, stanje 31.12.2007....................................................................................... 33 Tabela 48. Struktura (aktivnih)preduzetničkih radnji po delatnostima, 2008.................................. 33 Tabela 49. Struktura preduzetničkih radnji prema oblicima organizovanja, stanje 12.04.2006. ... 34 Tabela 50. Struktura aktivnog stanovništva koje obavlja zanimanje po delatnostima, 2002. ....... 35 Tabela 51. Struktura poljoprivrednog stanovništva prema posedovanju poljoprivrednog gazdinstva, polu i aktivnosti, 2002....................................... 38 Tabela 52. Struktura poljoprivrednih gazdinstava prema veličini, 2002.......................................... 39 Tabela 53. Struktura ukupne poljoprivredne površine u opštini prema načinu korišćenja, 2006. 39 Tabela 54. Struktura poljoprivredne površine privatnih gazdinstava prema načinu korišćenja, 2006. ..................................................... 39

Str. 5

Tabela 55. Proizvodnja pojedinih ratarskih kultura, industrijskog, povrtnog i krmnog bilja, 2006...................................................................................... 40 Tabela 56. Proizvodnja voća i grožđa, 2006........................................................................................ 40 Tabela 57. Broj stoke, stanje 01.12.2006. ............................................................................................ 40 Tabela 58. Prosečan broj stoke, stanje 01.12.2006. ........................................................................... 40 Tabela 59. Prodaja i otkup poljoprivrednih proizvoda, 2006............................................................. 41 Tabela 60. Pošumljene površine i posečena drvna masa, 2006. ...................................................... 41 Tabela 61. Veličina preduzeća prema broju zaposlenih, 2007. ......................................................... 41 Tabela 62. Struktura narodnog dohotka po delatnostima, 2005....................................................... 42 Tabela 63. Struktura narodnog dohotka po oblicima svojine, 2005................................................. 42 Tabela 64. Društveni proizvod preduzeća, 2005. ............................................................................... 43 Tabela 65. Osnovni podaci o preduzećima, 2005............................................................................... 43 Tabela 66. Struktura izvoza 2007/2008. ............................................................................................... 43 Tabela 66a. Struktura uvoza 2007/2008............................................................................................... 44 Tabela 67. Struktura izvoza prema destinaciji.................................................................................... 44 Tabela 68. Struktura prihoda opštinskog budžeta, 2006................................................................... 45 Tabela 69. Struktura rashoda opštinskog budžeta, 2006. ................................................................. 45 Tabela 70. Spisak javno-komunalnih preduzeća................................................................................ 45 Tabela 71. Spisak javnih preduzeća. ................................................................................................... 46 Tabela 72. Spisak poslovnih banaka. .................................................................................................. 46 Tabela 73. Spisak osiguravajućih društava. ....................................................................................... 46 Tabela 74. Ostvarene investicije u poslednjih 5 godina, 2008.......................................................... 47 Tabela 75. Planirane investicije u naredne 2 godine, 2008. .............................................................. 47 Tabela 76. Struktura ostvarenih investicija prema karakteru izgradnje i tehničkoj strukturi, 2006. ...................................................................... 48 Tabela 77. Ostale raspoložive lokacije za investiciona ulaganja. .................................................... 50 Tabela 78. Broj i struktura zaposlenih, 2006. ..................................................................................... 52 Tabela 79. Struktura zaposlenih u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, po sektorima delatnosti, 2007. .................................................................................................................. 52 Tabela 80. Prosečne zarade po zaposlenom, 2008. ........................................................................... 53 Tabela 81. Uporedni pregled prosečnih zarada po zaposlenom po godinama............................... 53 Tabela 82. Prosečne zarade po zaposlenom bez poreza i doprinosa, po sektorima delatnosti, 2006. ............................................................................................................ 54 Tabela 83. Slobodna radna mesta, 2007. ............................................................................................ 54 Tabela 84. Struktura zapošljavanja, 2007............................................................................................ 54 Tabela 85. Struktura nezaposlenih i tražilaca zaposlenja prema polu, decembar 2007. ............... 55 Tabela 86. Broj i polna struktura nezaposlenih, pregled po godinama. .......................................... 55 Tabela 87. Stopa nezaposlenosti, 2007. .............................................................................................. 55 Tabela 88. Nezaposleni prema stepenu obrazovanja, 2007. ............................................................. 56 Tabela 89. Nezaposleni prema dužini čekanja, 2007. ........................................................................ 56 Tabela 90. Nezaposleni prema starosnoj strukturi, 2007. ................................................................. 56 Tabela 91. Dužina puteva, 2006............................................................................................................ 58 Tabela 92. Promet robe i putnika u železničkom saobraćaju, 2006. ................................................ 58 Tabela 93. PTT saobraćaj, 2006 / 2007. ............................................................................................... 61 Tabela 94. Iskorišćenje energije, 2007. ............................................................................................... 61 Tabela 95. Bolnički kapaciteti, 2007. ................................................................................................... 62 Tabela 96. Ulaganja u zdravstvo i socijalni rad, 2006........................................................................ 62 Tabela 97. Lekari, stomatolozi i diplomirani farmaceuti u zdravstvenim službama, 2006............. 62 Tabela 98. Korisnici socijalne zaštite – maloletna lica, 2006............................................................ 63 Tabela 99. Korisnici socijalne zaštite – punoletna lica, 2006............................................................ 63 Tabela 100. Kapaciteti obrazovnih institucija, 2007........................................................................... 63 Tabela 101. Ulaganja u obrazovanje, 2006.......................................................................................... 64 Tabela 102. Broj i struktura obrazovnih ustanova, 2006. .................................................................. 64 Tabela 103. Ukupan broj učenika, studenata i korisnika obrazovnih ustanova, 2006. .................. 64 Tabela 104. Prosečan broj učenika, studenata i korisnika smeštaja u obrazovnim ustanovama, 2006. ....................................................................................................... 65 Tabela 105. Ukupan broj učenika u osnovnim školama, 2008.......................................................... 65 Tabela 106. Broj i struktura turista i ostvarenih turističkih noćenja,2005/ 2006............................. 67 Tabela 107. Smeštajni kapaciteti, 2007. .............................................................................................. 67 Tabela 108. Broj bioskopa, bioskopskih sedišta, projekcija i posetilaca, 2006.............................. 76

Str. 6

1 Uvod

Za potrebe izrade Strateškog plana Grada Smedereva, identifikovani su kvantitativni i kvalitativni raspoloživi resursi Grada . Prilikom prikupljanja i pripreme kvantitativnih podataka korišćeni su podaci iz Statističkih godišnjaka, Biltena i Saopštenja, Republičkog zavoda za statistiku Srbije, podaci iz NSZ-Filijala Smederevo, Agencije za privredne registre, kao i NBS. Dobijeni su podaci o osnovnim prirodnim, ekonomskim, geografskim, demografskim i socijalnim faktorima od Popisa 2002. godine, do 2008. godine. Kvalitativnom analizom prikupljeni podaci stavljeni su u određeni kontekst na osnovu čega je utvrđena perspektiva daljeg ekonomskog razvoja Grada Smedereva.

Str. 7

Tabela 1. Osnovni podaci o opštini/gradu i okrugu (površina i stanovništvo), 2002.

Udeo u ukupnoj površini (%)

Udeo u ukupnom broju stanovnika (%)

Površina (km2) Opštine Okruga Srbije

Broj stanovnika*

Opštine Okruga Srbije

Gustina nase-

ljenosti (br. stanov./

km2) Urbana zona 39 7,97 3,09 0,04 62.805 57,19 29,81 0,84 1627,9 Ruralna zona 445 91,94 35,60 0,50 47.004 42,81 22,35 0,63 105,6 Opština 484 100 38,72 0,55 109.809 100 52,22 1,46 226,9 Okrug 1.250 / 100 1,41 210.290 / 100 2,80 168,2 Srbija 88.361 / / 100 7.498.001 / / 100 96,8 *Popis 2002.

2 Osnovne karakteristike

2.1 Geografski položaj (lokacija)

Smederevo je pozicionirano na 40,390 severne geografske širine i 20,570 istočne geografske dužine. Nalazi se u severoistočnom delu Republike Srbije, na drugoj po veličini evropskoj reci Dunavu. Od prestonice, Beograda, udaljeno je svega 46 km. Osnovni potencijal Grada Smedereva je upravo njegov karakterističan mikropoložaj odnosno izuzetno povoljan geosaobraćajni položaj između dva evropska koridora - kopnenog X - auto-put i vodnog - VII - Dunav. Ovu prednost sa lokalnog aspekta sagledavanja treba maksimalno iskoristiti.

Grad Smederevo zahvata blago zatalasano nizijsko područje južnog oboda Panonskog basena, u krajnjem severo-istočnom delu Šumadije. Teritorija Grada pripada Podunavlju i donjem Pomoravlju. Prostire se neposredno ispred ušća Velike Morave u Dunav, pri čemu (u hidrografskom pogledu) najvećim delom pripada slivu Velike Morave.

Ukupna površina Grada Smedereva iznosi 484km2.

Najznačajnija prirodna prednost Smedereva,u odnosu na susedne gradove, ali imajući u vidu i ostale podunavske Regione, je izuzetno povoljna, zapravo strateški najpovoljnija geografsko-saobraćajna lokacija jer poseduje najseverniju luku na Dunavu

Str. 8

koja može da primi crnomorske brodove. Nizvodno od Smedereva se nalazi kovinski most, koji je ujedno poslednja veza sa levom obalom Dunava sve do HE „Đerdap I“.

Prema Prostornom planu Republike Srbije, usvojenom 1996.godine, Smederevo je regionalni centar i nalazi se na mestu susticanja dva prioritetna planirana pojasa intenzivnog razvoja (Savsko-Dunavskog i Dunavsko-Veliko Moravskog), a u planu je da se profiliše kao lučki grad i kao multimodalno saobraćajno čvorište.

2.2 Opšti podaci Tabela 2. Opšti podaci o naseljima i katastarskim opštinama, 2006.

Opština Okrug Broj naselja 28 58 Broj gradskih naselja 1 3 Broj ostalih naselja 27 55 Broj katastarskih opština 30 65 Prosečna veličina katastarske opštine (km2) 17,30 21,60

Grad Smederevo je osnovna teritorijalna jedinica u kojoj građani ostvaruju lokalnu samoupravu u skladu sa Ustavom.

Teritoruju Grada Smedereva, po podacima iz Popisa stanovništva,čine područija 27 naseljeneh mesta, koje ulaze u njen sastav. Tabela 3. Podaci o naseljima (tip naselja, broj stanovnika i površina), 2002. Redni broj Naseljeno mesto

Tip naselja (gradsko/

ostalo) Broj stanovnika

Udeo u ukupnom broju stanovnika u

opštini (%)

Površina (km2)

1 Badljevica ostalo 439 0,40 8,03 2 Binovac ostalo 444 0,40 8,16 3 Vodanj ostalo 1314 1,20 13,87 4 Vranovo ostalo 2682 2,44 16,91 5 Vrbovac ostalo 1108 1,01 15,28 6 Vučak ostalo 1655 1,51 8,79 7 Dobri Do ostalo 1118 1,02 17,60 8 Drugovac ostalo 1906 1,74 25,85 9 Kolari ostalo 1196 1,09 10,04

10 Landol ostalo 1068 0,97 12,31 11 Lipe ostalo 3338 3,04 34,62 12 Lunjevac ostalo 3384 3,08 8,28 13 Lugavčina ostalo 607 0,55 33,50 14 Mala Krsna ostalo 1753 1,60 12,81 15 Malo Orašje ostalo 1139 1,04 16,42 16 Mihajlovac ostalo 3093 2,82 34,25 17 Osipaonica ostalo 4071 3,71 41,20 18 Petrijevo ostalo 1093 1,00 6,50 19 Radinac ostalo 4920 4,48 13,97 20 Ralja ostalo 1537 1,40 7,51 21 Saraorci ostalo 2413 2,20 19,17 22 Seone ostalo 994 0,91 10,51 23 Skobalj ostalo 1880 1,71 23,55 24 Smederevo gradsko 62805 57,19 38,48

Str. 9

25 Suvodol ostalo 849 0,77 11,85 26 Udovice ostalo 2018 1,84 11,20 27 Šalinac ostalo 985 0,90 17,19

Tabela 4. Spisak naselja i pripadajućih katastarskih opština. Redni broj Naseljeno mesto Katastarska opština

1 Badljevica Badljevica 2 Binovac Binovac i Drugovac II 3 Vodanj Vodanj 4 Vranovo Vranovo 5 Vrbovac Vrbovac 6 Vučak Vučak 7 Dobri Do Dobri Do 8 Drugovac Drugovac I , Drugovac II 10 Landol Landol 11 Lipe Lipe I, Lipe II 12 Lunjevac Lunjevac 13 Lugavčina Lugavčina 14 Mala Krsna Mala Krsna 15 Malo Orašje Malo Orašje 16 Mihajlovac Mihajlovac 17 Osipaonica Osipaonica 18 Petrijevo Petrijevo 19 Radinac Radinac 20 Ralja Ralja 21 Saraorci Saraorci 22 Seone Seone 23 Skobalj Skobalj 24 Smederevo Smederevo 25 Suvodol Suvodol 26 Udovice Udovice 27 Šalinac Šalinac,Kulič

Tabela 5. Spisak mesnih zajednica. Redni broj Mesna zajednica Naselje kojem pripada MZ Broj

stanovnika

Udeo u ukupnom broju stanovnika u

opštini (%) 1 Badljevica Badljevica 439 0,40 2 Binovac Binovac 444 0,40 3 Vodanj Vodanj 1314 1,20 4 Vranovo Vranovo 2682 2,44 5 Vrbovac Vrbovac 1108 1,01 6 Vučak Vučak 1655 1,51 7 Dobri Do Dobri Do 1118 1,02 8 Drugovac Drugovac 1906 1,74 9 Kolari Kolari 1196 1,09

10 Landol Landol 1068 0,97 11 Lipe Lipe 3338 3,04 12 Lunjevac Lunjevac 607 0,55 13 Lugavčina Lugavčina 3384 3,08 14 Mala Krsna Mala Krsna 1753 1,60 15 Malo Orašje Malo Orašje 1139 1,04 16 Mihajlovac Mihajlovac 3093 2,82 17 Osipaonica Osipaonica 4071 3,71

Str. 10

18 Petrijevo Petrijevo 1093 1,00 19 Radinac Radinac 4703 4,28 20 Ralja Ralja 1537 1,40 21 Saraorci Saraorci 2113 1,92 22 Seone Seone 994 0,91 23 Skobalj Skobalj 1880 1,71 24 25.maj Smederevo 5427 4,94 25 Donji Grad Smederevo 7644 6,96 26 Zlatno Brdo Smederevo 5309 4,83 27 Karađorđev dud Smederevo 4254 3,87 28 Ladna Voda Smederevo 3197 2,91 29 Leštar Smederevo 6829 6,22 30 Papazovac Smederevo 8008 7,29 31 Plavinac Smederevo 2451 2,23 32 Slavija Smederevo 7602 6,92 33 Carina Smederevo 8304 7,56 34 Četvrti juli Smederevo 3780 3,44 35 Suvodol Suvodol 849 0,77 36 Udovice Udovice 2018 1,84 37 Kulič Šalinac 312 0,28 38 Šalinac Šalinac 890 0,81

2.3 Klima Tabela 6. Klimatski pokazatelji.

Opština TEMPERATURA Prosečna temperatura vazduha – januar (ºC) - 0,6 Prosečna temperatura vazduha – jul (ºC) 21,9 Prosečna temperatura vazduha – godišnja (ºC) 11,4 Srednji broj mraznih dana – godišnje 73 Srednji broj tropskih dana – godišnje 90 VLAŽNOST VAZDUHA Prosečna vlažnost vazduha – godišnja (%) 67 TRAJANJE SIJANJA SUNCA Prosečan broj vedrih dana – godišnje 245 Prosečan broj oblačnih dana – godišnje 120 PADAVINE Prosečna količina padavina – godišnje (mm) 650 POJAVE Prosečan broj dana sa snegom – godišnje 36 Prosečan broj dana sa snežnim pokrivačem – godišnje 22

2.4 Lokalna samouprava (administracija) Tabela 7. Struktura odbornika u skupštini opštine/Grada, 2004/2008.

Broj odbornika u opštini 2004

Udeo u ukupnom broju odbornika u opštini 2004 (%)

Broj odbornika u Gradu 2008

Udeo u ukupnom broju odbornika u Gradu 2008 (%)

UKUPNO 70 100 70 100 DS 16 22,86 14 20,00

SRS 12 17,14 16 22,86

Str. 11

DSS 12 17,14 10 14,28 NS - - - -

SPS 10 14,29 7 10,00 G17+ - - - - PSS 8 11,43 - - SPO - - - -

Grupe gradjana 9 12,86 23 32,86 Stranke manjina - - - -

Ostali 3 4,28 - -

Struktura odbornika u skupštini opštine, 2004.

22.86%

17.14%17.14%

14.29%

11.43%

12.86% 4.29%

DS SRS DSS SPS PSS Grupe građana Ostali

Grad ima svojstvo pravnog lica i predstavlja ga Gradonačelnik . Sedište Grada je u Smederevu, ulica Omladinska br.1. Organi grada su: Skupština Grada, Gradonačelnik i Gradsko veće. Radi ostvarivanje poslova iz nadležnosti Grada, pored organa Grada, obrazuje se i Gradska Uprava.

Struktura odbornika u gradskoj skupštini, 2008.

20.00%

22.86%14.29%10.00%

32.86%

DS SRS DSS SPS Grupe građana

Str. 12

2.5 Istorija, tradicija i kulturno nasleđe

Prvo pominjanje Smedereva pod ovim nazivom zabeleženo je u Povelji vizantijskog cara Vasilija II iz 1019.godine, u delu koji govori o Braničevskoj eparhiji Ohridske episkopije. Prvi pisani pomen o Smederevu nalazi se i u Povelji kneza Lazara iz 1381.godine u kojoj se spominje manastir Ravanica i sela i imanja koja poklanja „ u Smederevu ljudini Bogosavu s općinom i baštinom“. Grad Smederevo se nalazi uz pravac rimske granice (Limes) i Carigradskog druma, što je tokom istorije bitno određivalo njegov značaj i ulogu u istorijskim događajima. Kao takvo, ovo mesto ima kontinuitet od praistorije, preko antike i srednjeg veka do današnjih dana. O svim tim vremenima svedoči bogato kulturno nasleđe smederevskog kraja oličeno u više lokaliteta raspoređenih u gradu i oko njega

Poseban značaj Smederevo dobija početkom petnaestog veka, u doba despota

Đurđa Brankovića, kada postaje poslednja prestonica srpske srednjevekovne države i sedište crkvenog i privrednog života. Sagrađena je Smederevska tvrđava, čiji bedemi i danas stoje i svedoče o burnoj prošlosti grada, ali i značaju Smedereva koji već tada premašuje lokalnu i regionalnu dimenziju. Smederevo postaje centar na razmeđi civilizacija, gde se prepliću uticaji istoka i zapada.

Tvrđava je smeštena na desnoj obali Dunava, na ušću reke Jezave.Unutrašnji prostor zauzima 11ha, a šire okruženje danas zalazi u urbane strukture.Građena je po uzoru na Carigradsku tvrđavu, kao fortifikacija za odbranu i predstavlja jednu od najvećih tvrđava u Evropi.

Nakon pada u turske ruke, Smederevo zadržava širi regionalni značaj kao sedište sandžakata, sve do 1521.godine.Tokom šesnaestog i sedamnaestog veka, razvilo se u veću orijentalnu varoš. Krajem sedamnaestog veka, za vreme austro-turskih ratova, varoš je naizmenično bila u rukama zaraćenih strana, razarana je i privredno opala. U vreme austrijske vlasti ovde je bio centar distrikta.

Str. 13

U obnovljenoj srpskoj državi Smederevo igra značajnu ulogu, pre svega kao sedište Sovjeta od 1805.-1807.godine, ali i kao razvijeno gradsko naselje, trgovačko sedište i glavni grad Smederevske nahije.

Tokom čitavog 19. i 20.veka, nekad u većoj, nekad u manjoj meri, koristeći svoje potencijale, imalo je svoje mesto u redu najrazvijenijih gradova Srbije.

Ne navodeći taksativno sve resurse, vrednosti, kulturno - istorijsko nasleđe i

duhovnu ponudu Smedereva, opšte je viđenje i zaključak da Smederevo predstavlja centar srpske kulture, što mu daje duhovni i kulturni značaj koji znatno premašuje lokalnu i regionalnu dimenziju. Kulturna baština i duhovno značenje Smedereva treba da budu predmet pažljive i sinhronizovane revalorizacije i aktivnog uključenja u tokove prostorne, privredne i kulturne integracije ovog prostora u zoni Podunavlja i šire.

Vila „Obrenović“ – 1831. Pogled iz Vile na Dunav

Vila „Obrenović“ Staro Smederevo

Str. 14

3 Prirodni resursi

3.1 Reljef

Položaj na obali Dunava uz znatne površine sa malim nagibom čini da reljef Grada Smedereva ne predstavlja ograničavajući faktor korišćenja prostora.Izuzetak su nestabilni tereni na dunavskoj obali i tereni sa nešto jačom erozijom.

Najbolji geomorfološki uslovi za razvoj industrije, poljoprivrede i naseljavanje nalaze se na aluvijalnim ravnima većih reka, na njihovim blagim dolinskim stranama i na temenima površi između rečnih dolina. Zapaža se izrazita podeljenost teritorije Grada na niži prostor dna dolina Velike Morave, Ralje i donjeg toka Konjske reke i viši prostor u centralnom i zapadnom delu Grada Smedereva.

3.2 Hidrografija

Osnovna hidrografska karakteristika Grada Smedereva je prisustvo dve velike reke, Dunava i Velike Morave. Dunav prolazi tokom od 20 km, čineći severnu granicu Grada, dok Velika Morava predstavlja istočnu granicu . Hidrografski, najvećim delom teritorija Grada pripada slivu Velike Morave. U aluvijalnim ravnima Morave i Dunava vode ima dovoljno, ali je najveći problem njen kvalitet, a ne kvantitet. Dunav ima proticaj od 5490 m3/s, a Velika Morava 260 m3/s.

Dunav i Velika Morava Ušće Velike Morave u Dunav

3.3 Zemljište

Grad Smederevo ima ukupno 48.170 ha. Kvalitetnija zemljišta se nalaze na višim i oceditim terenima duž dna doline Velike Morave i na nižim i ravnijim terenima Šumadijskog pobrđa, a manje kvalitetna bliže Velikoj Moravi i na terenima sa većim

Str. 15

nagibom u zapadnom delu Grada. Može se zaključiti da područje Grada Smedereva spada među najplodnija u Srbiji. Najkvalitetnije zemljište, prve i druge klase čini 15,8% od ukupne površine , treće i četvrte 64,3% zemljišta, dakle, dve trećine prostora Grada Smedereva predstavlja izuzetno vredan agrarni potencijal. Prirodni uslovi u Smederevu su povoljni za poljoprivredu jer poljoprivredno zemljište obuhvata 80,21% ukupnih površina, što je iznad proseka za Republiku Srbiju.

Tabela 8. Struktura zemljišnih površina, 2006.

Opština (km2)

Udeo u ukupnoj površini

opštine (%)

Udeo opštine u površini

istog tipa u okrugu (%)

Okrug (km2)

Udeo okruga u površini

istog tipa u Srbiji (%)

Srbija (km2)

Ukupna površina 484 100 38,72 1.250 1,41 88.361

Poljoprivredna površina 388 80,21 37,42 1.038 1,78 58.230

Obradive površine* 380 78,46 37,34 1.017 2,41 42.278

Obrasla šumska površina 29 6,01 40,64 72 0,36 19.845

3.4 Mineralni potencijali

Potencijal razvoja predstavljaju veće akumulacije mladih sedimenata. Od mineralnih sirovina utvrđena su nalazišta niskokaloričnog uglja, gline, šljunka i peska.U površinskim slojevima rezerve šljunka, peska i gline su velike, i predstavljaju jedno od najvećih ležišta u ovom delu Srbije, a na višim terenima, na Šumadijskom pobrđu, nađene su i rezerve građevinskog kamena.

3.5 Šumski potencijal

Šume u Gradu Smederevu zauzimaju oko 6% ukupne teritorije, što je znatno manje u odnosu na Republiku (26%), odnosno na region (23%). Ukupna površina pod šumom i šumskim zemljištem iznosi 2.910 ha. Šume u privatnom vlasništvu zauzimaju 2.006,02 ha. Šume područja Grada Smedereva pripadaju području rasprostranjenja klimatogene šume sladuna i cera.

Šalinački lug Šalinački lug

Str. 16

4 Ljudski resursi

4.1 Stanovništvo (broj stanovnika i stopa rasta) Tabela 9. Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa.

1948 1953 1961 1971 1981 1991 2002

Broj stanovnika u opštini* 59.545 66.132 77.682 90.650 107.366 110.768 109.809

Promena broja stanovnika u opštini / 6.587 11.550 12.968 16.716 3.402 -959 Stopa rasta broja stanovnika u opštini / 11,06 17,46 16,69 18,44 3,17 -0,9

Stope rasta broja stanovnika u okrugu / 7,80 9,20 9,50 11,80 2,60 -0,6

Stopa rasta broja stanovnika u Srbiji / 6,30 8,40 7,90 7,30 1,20 0,9

*Broj stanovnika po prethodnoj metodologiji (ranijih popisa – pre 1991.godine)

59.54566.132

77.68290.650

107.366110.768109.809

0 20 40 60 80 100 120

Bro

j sta

novn

ika

uO

pštin

i

Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa

1848 1953 1961 1971 1981 1991 2002

Tabela 10. Procenjeni broj stanovnika u periodu 2000-2006.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Broj stanovnika u opštini 110.325 110.022 109.782 109.622 109.669 109.631 109.379

Ukupna promena broja stanovnika u opštini / -303 -240 -160 47 -38 -252

Stopa rasta broja stanovnika u opštini / -0,27 -0,22 -0,15 0,04 -0,03 -0,23

Stope rasta broja stanovnika u okrugu / -0,39 -0,35 -0,33 -0,22 -0,35 -0,52

Stopa rasta broja stanovnika u Srbiji / -0,17 -0,04 0,26 -0,23 -0,30 -0,39

Str. 17

4.2 Stanovništvo prema tipu naselja Tabela 11. Struktura stanovništva prema tipu naselja, 2002.

Opština Okrug Srbija Broj Učešće (%) Broj Učešće (%) Broj Učešće (%)

Gradsko stanovništvo 62.805 57,19 104.315 49,61 4.225.896 56,36 Ostalo stanovništvo 47.004 42,81 105.975 50,90 3.272.105 43,64 Ukupno stanovništvo 109.809 100 210.290 100 7.498.001 100

Struktura stanovništva prema tipu naselja, 2002.

57.19%

42.81%

Gradsko stanovništvo Ostalo stanovništvo

4.3 Vitalni događaji

Tabela 12. Vitalni događaji, 2006. Opština Okrug Srbija

Živorođeni 1.110 1.901 70.997 Živorođeni na 1000 stanovnika 10,2 9,2 9,6 Umrli 1.473 2.893 102.884 Umrli na 1000 stanovnika 13,5 14,0 13,9 Prirodni priraštaj -363 -992 -31.887 Prirodni priraštaj na 1000 stanovnika -3,3 -4,8 -4,3

Tabela 13. Struktura ženskog stanovništva starog 15 godina i više prema broju živorođene dece, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju žena starih 15 i više god. u opštini (%)

Ukupno 46.424 100 Nije rađala 10.669 22,98

1 dete 7.753 16,70 2 20.336 43,80 3 5.398 11,63 4 1.397 3,01

Rodila

5 i više dece 836 1,80

Str. 18

4.4 Stanovništvo prema bračnom stanju Tabela 14. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema bračnom stanju i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupno 90.755 100 Neoženjeni/neudati 22.477 24,77 Oženjeni/udati 54.941 60,54 Razvedeni 3.937 4,34 Udovci/udovice 9.184 10,12 Nepoznato 216 0,23

4.5 Starosna struktura stanovništva Tabela 15. Struktura stanovništva prema starosti i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupno 109.809 100 muško 54.099 49,27 Ukupno

stanovništvo žensko 55.710 50,73 Ukupno 5.553 5,05 muško 2.880 2,62 0-4 žensko 2.673 2,43 Ukupno 6.427 5,85 muško 3.309 3,01 5-9 žensko 3.118 2,84 Ukupno 7.074 6,44 muško 3.579 3,26 10-14 žensko 3.495 3,18 Ukupno 7.973 7,26 muško 4.092 3,73 15-19 žensko 3.881 3,53 Ukupno 7.845 7,14 muško 4.077 3,71 20-24 žensko 3.768 3,43 Ukupno 7.755 7,06 muško 3.969 3,61 25-29 žensko 3.789 3,45 Ukupno 6.726 6,13 muško 3.369 3,07 30-34 žensko 3.357 3,06 Ukupno 6.965 6,34 muško 3.402 3,10 35-39 žensko 3.563 3.24 Ukupno 8.069 7.35 muško 3.993 3,64 40-44 žensko 4076 3,71 Ukupno 9.766 8,89 muško 4.904 4,47 45-49 žensko 4.862 4,42 Ukupno 8.622 7,85 muško 4.444 4,05 50-54 žensko 4.178 3,80

Str. 19

Ukupno 5.218 4,75 muško 2.529 2,30 55-59 žensko 2.689 2,45 Ukupno 5.619 5,12 muško 2.588 2,36 60-64 žensko 3.031 2,76 Ukupno 6.070 5,53 muško 2.802 2,55 65-69 žensko 3.268 2,98 Ukupno 5.107 4,65 muško 2.245 2,04 70-74 žensko 2.862 2,61 Ukupno 3.052 2,78 muško 1.174 1,07 75-79 žensko 1.878 1,71 Ukupno 1.090 0,99 muško 393 0,36 80-84 žensko 697 0,63 Ukupno 289 0,26 muško 99 0,09 85-89 žensko 190 0,17 Ukupno 133 0,12 muško 43 0,04 90-94 žensko 90 0,08 Ukupno 18 0,02 muško 7 0,01 95 i više žensko 11 0,01 Ukupno 438 0,40 muško 201 0,18 nepoznato žensko 237 0,22

Tabela 16. Struktura stanovništva po osnovnim kontigentima, 2002.

Opština, 2002 Opština, 2006* Broj

stanovnika Udeo u ukupnom stanovništvu (%)

Broj stanovnika

Udeo u ukupnom stanovništvu (%)

Predškolski uzrast 0-6 8.003 7,29 8.336 7,62 Školski uzrast 7-14 11.051 10,06 10.270 9,39 Radni kontigent 15-64 74.558 67,90 74.776 68,36 Stanovništvo od 65 godina i više 15.759 14,35 15.997 14,63 Punoletni 18 i više - - 86.491 79,07 Fertilni 15-49 27.293 24,85 26.019 23,79 Ukupno 109.809 100 109.379 100

* procena RZS

Starosna struktura stanovništva Smedereva ukazuje da se ono može svrstati u kategoriju demografski relativno mlade populacije. Prosečna starost stanovništva Grada Smedereva je 38,60 godina,što je niže od proseka Okruga i Republike. Tabela 17. Starosni indikatori stanovništva, 2006.

Opština Okrug Srbija Prosečna starost (godine) 38,60 40,34 40,74 Očekivano trajanje života - muškarci (godine) 69,14 69,75 69,73 Očekivano trajanje života - žene (godine) 74,22 75,44 75,05 Indeks starenja* 80,11 93,55 101,39

• Indeks starenja – predstavlja odnos starog (60 i više godina) prema mladom (0-19) stanovništvu

Str. 20

Starosni indikatori stanovništva, 2006.

38.60

40.34 40.74

37.0038.0039.0040.0041.00

Prosečna starost

Opština Okrug Srbija

4.6 Polna struktura stanovništva Tabela 18. Polna struktura stanovništva, 2002.

Opština Struktura stanovništva u opštini (%)

Struktura stanovništva u okrugu (%)

Struktura stanovništva u Srbiji (%)

Muško 54.099 49,27 49,13 48,63

Žensko 55.710 50,73 50,87 51,37

Ukupno 109.809 100 100 100

Podaci pokazuju da je odnos muškog i ženskog stanovništva u gradu Smederevu

znatno ujednačeniji nego na nivou Republike.

4.7 Etnička struktura stanovništva Tabela 19. Struktura stanovništva prema etničkoj ili nacionalnoj pripadnosti, 2002.


Broj

Udeo u ukupnom

stanovništvu (%)

Broj

Udeo u ukupnom

stanovništvu (%)

Broj

Udeo u ukupnom

stanovništvu (%)

Srbi 104.222 94.91 202.008 96.06 6.212.838 82,86 Crnogorci 533 0.49 774 0.37 69.049 0,92 Jugosloveni 296 0.27 471 0.22 80.721 1,08 Albanci 37 0.03 68 0.03 61.647 0,82 Bošnjaci 17 0.02 20 0.01 136.087 1,81 Bugari 35 0.03 58 0.03 20.497 0,27 Bunjevci 4 0.00 6 0.00 20.012 0,27 Vlasi 9 0.01 44 0.02 40.054 0,53 Goranci - - 20 0.01 4.581 0,06 Mađari 144 0.13 186 0.09 293.299 3,91 Makedonci 354 0.32 555 0.26 25.847 0,34 Muslimani 52 0.05 97 0.05 19.503 0,26 Nemci 26 0.02 32 0.02 3.901 0,05 Romi 1.801 1.64 2.541 1.21 108.193 1,44 Rumuni 66 0.06 92 0.04 34.576 0,46

Str. 21

Rusi 32 0.03 57 0.03 2.588 0,03 Rusini 6 0.01 6 0.00 15.905 0,21 Slovaci 12 0.01 17 0.01 59.021 0,79 Slovenci 39 0.04 73 0.03 5.104 0,07 Ukrajinci 15 0.01 20 0.01 5.354 0,07 Hrvati 198 0.18 326 0.16 70.602 0,94 Česi 10 0.01 14 0.01 2.211 0,03 Ostali 51 0.05 111 0.05 11.711 0,16 Neopredeljeni 578 0.53 913 0.43 107.732 1,44 Regionalna pripadnost 24 0.02 36 0.02 11.485 0,15

Nepoznato 1.248 1.14 1.745 0.83 75.483 1,01 Ukupno 109.809 100 210.290 100 7.498.001 100

4.8 Struktura stanovništva prema veroispovesti Tabela 20. Struktura stanovništva prema veroispovesti, 2002.

Opština Okrug Srbija Broj (%) Broj (%) Broj (%)

Pravoslavna 103.622 94,37 201.350 95,75 6.371.584 84,98

Katolička 401 0,36 595 0,28 410.976 5,48

Protestantska 87 0,08 112 0,05 80.837 1,08

Islamska 1.030 0,94 1.162 0,55 239.658 3,20

Judaistička 1 0 3 0 785 0,01

Proorijentalnih kultova 9 0,01 12 0,01 530 0,01 Pripada veroispovesti koja nije navedena 216 0,20 621 0,29 18.768 0,25

Vernik je, ali ne pripada nijednoj veroispovesti 1 0 1 0 473 0,01

Nije vernik 125 0,11 238 0,11 197.031 2,63

Neizjašnjen 1.389 1,26 2.196 1,04 40.068 0,53

Nepoznato 2.928 2,67 4.000 1,90 137.291 1,83

Ukupno 109.809 100 210.290 100 7.498.001 100

4.9 Struktura stanovništva prema maternjem jeziku Tabela 21. Struktura stanovništva prema maternjem jeziku, 2002.

Opština Okrug Srbija Broj (%) Broj (%) Broj (%)

Srpski 106.003 96,53 205.297 97,63 6.620.699 88,30

Albanski 47 0,04 79 0,04 63.835 0,85

Bosanski 2 0 6 0 134.749 1,80

Bugarski 16 0,1 31 0,01 16.459 0,22

Vlaški 10 0,1 43 0,02 54.818 0,73

Mađarski 96 0,9 126 0,06 286.508 3,82

Makedonski 269 0,24 414 0,38 14.355 0,19

Romski 2.228 2,03 2.619 1,24 82.242 1,10

Rumunski 109 0,10 152 0,07 34.515 0,46

Slovački 11 0,01 16 0,01 57.498 0,77

Str. 22

Hrvatski 94 0,08 172 0,08 27.588 0,37

Ostali jezici 114 0,10 201 0,10 40.858 0,54

Nepoznato 810 0,74 1.134 0,54 63.877 0,85

Ukupno 109.809 100 210.290 100 7.498.001 100

4.10 Stanovništvo prema aktivnosti

4.10.1 Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu Tabela 22. Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom

stanovništvu opštine (%)

Udeo u ukupnom aktivnom

stanovništvu pripadaju (%)

Ukupno stanovništvo 109.809 100 / ukupno 48.632 44,29 100 muško 29.037 26,44 59,71

Aktivno stanovništvo

žensko 19.595 17,84 40,29 ukupno 37.936 34,55 78,01 muško 23.497 21,40 48,32

Aktivno stanovništvo koje obavlja zanimanje žensko 14.439 13,15 29,69

ukupno 18.718 17,05 / muško 9.555 8,70 /

Lica sa ličnim prihodom

žensko 9.163 8,34 / ukupno 41.990 38,24 / muško 15.240 13,28 /

Izdržavano stanovništvo

žensko 26.750 24,36 / ukupno 469 0,43 / na radu 337 0,31 /

Lica u inostranstvu do 1 god.

članovi porodice 132 0,12 /

4.10.2 Struktura aktivnog stan.prema vrsti zanimanja i oblasti delatnosti Tabela 23. Struktura aktivnog stanovništva koje obavlja zanimanje prema zanimanju i polu, 2002.

Zako-nodavci, funkcio-

neri, ruko-vodioci

Stru-čnjaci

Stru-čni sara-dnici i teh-

ničari

Slu-žbe-nici

Uslu-žni radnici i trgovci

Radnici u poljopri-

vredi, ribarstvu i

šuma-rsvtu

Zana-tlije i

srodni radnici

Ruko-vaoci maši-nama i ure-đajima

i monteri

Osno-vna jedno-stavna zani-

manja

Voj-na lica

Nepo-znato

U 1434 2086 7063 1991 3747 6825 6019 3865 2534 129 1731M 955 988 3082 827 1448 3952 5614 3286 1511 127 1346Ukupno* Ž 479 1098 3981 1164 2299 2873 405 579 1023 2 385 U 15 44 191 71 55 6762 28 79 196 - - M 14 28 72 31 46 3916 27 76 132 - - Poljoprivreda, lov

i šumarstvo Ž 1 16 119 40 9 2846 1 3 64 - - U - - - - - 4 - - - - - M - - - - - 4 - - - - - Ribarstvo Ž - - - - - - - - - - - U 1 - 11 4 - - 4 6 2 - - M 1 - 2 2 - - 4 5 2 - - Vađenje ruda i

kamena Ž - - 9 2 - - - 1 - - - U 274 536 2798 641 535 17 3747 2687 677 1 759 M 216 337 1596 249 201 12 3456 2161 415 1 603 Prerađivačka

industrija Ž 58 199 1202 392 334 5 291 526 262 - 156

Str. 23

U 4 13 104 53 7 - 99 64 42 - 4 M 2 10 65 20 3 - 99 61 24 - 3 Energetika Ž 2 3 39 33 4 - - 3 18 - 1 U 64 26 170 61 24 1 845 112 458 - 3 M 52 16 86 26 16 1 828 110 434 - 3 Građevinarstvo Ž 12 10 84 35 8 - 17 2 24 - - U 523 74 440 202 1960 9 300 143 107 - 66 M 303 32 184 79 627 1 284 139 71 - 43 Trgovina Ž 220 42 256 123 1333 8 16 4 36 - 23 U 142 - 38 31 449 - 16 6 89 - 8 M 96 - 13 17 201 - 11 5 29 - 6 Hoteli i restorani Ž 46 - 25 14 248 - 5 1 60 - 2 U 124 21 265 289 133 - 168 449 115 - 27 M 111 16 150 194 79 - 165 440 59 - 20

Saobraćaj, skladištenje i veze Ž 13 5 115 95 54 - 3 9 56 - 7

U 19 31 197 80 6 - - 1 10 - 8 M 9 10 38 15 4 - - 1 2 - 3 Finansijsko

posredovanje Ž 10 21 159 65 2 - - - 8 - 5 U 82 181 364 97 47 6 210 52 123 - 29 M 56 111 119 26 23 4 199 39 41 - 24

Nekretnine i poslovne aktivnosti Ž 26 70 245 71 24 2 11 13 82 - 5

U 26 184 330 198 167 - 32 41 49 128 18 M 17 78 170 61 160 - 30 37 9 126 10 Državna uprava i

odbrana Ž 9 106 160 137 7 - 2 4 40 2 8 U 19 474 726 46 29 - 10 17 198 - 8 M 13 128 207 11 - - 9 16 30 - 5 Obrazovanje Ž 6 346 519 35 29 - 1 1 168 - 3 U 35 365 1085 83 183 9 369 119 206 - 162 M 16 131 174 35 31 6 315 111 48 - 135 Zdravstveni i

socijalni rad Ž 19 234 911 48 152 3 54 8 158 - 27 U 89 119 210 53 127 17 38 37 145 - 16 M 36 79 141 18 35 8 37 37 122 - 13

Komunalne, društvene i lične delatnosti Ž 53 40 69 35 92 9 1 - 23 - 3

U - - - - 2 - - - 8 - 5 M - - - - - - - - 1 - 2

Privatna domaćinstva sa radnicima Ž - - - - 2 - - - 7 - 3

U - - - - - - - - - - - M - - - - - - - - - - - Eksteritorijalne

organizacije i tela Ž - - - - - - - - - - - U 17 18 134 82 23 - 153 52 109 - 618 M 13 12 65 43 22 - 150 48 92 - 476 Nepoznato Ž 4 6 69 39 1 - 3 4 17 - 142

*U – ukupno; M – muškarci; Ž – žene.

4.11 Obrazovna struktura stanovništva Tabela 24. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema školskoj spremi i pismenosti, 2002.

Opština (broj) Opština (%) Srbija (%) uku-

pno muš-karci žene uku-

pno muš-karci žene uku-

pno muš-karci žene

Ukupno stanovništvo (>15) 90.755 44.331 46.424 100 100 100 100 100 100

ukupno 4.913 1.100 3.813 5,41 2,48 8,21 5,65 2,53 8,55 Bez školske spreme nepisme

ni 2.379 533 1.864 2,62 0,59 2,03 2,55 0,38 2,17

1-3 razreda ukupno 1.901 544 1.357 2,09 1,23 2,92 1,99 1,23 2,70

Str. 24

osnovne škole

nepismeni 921 264 657 1,01 0,29 0,72 0,90 0,14 0,76

4-7 razreda osnovne škole 12.968 5.455 7.513 14,29 12,30 16,18 14,19 12,30 15,94

Osnovno obrazovanje 25.535 12.023 13.512 28,14 27,12 29,10 23,87 22,97 24,72 Srednje obrazovanje 36.783 20.471 16.312 40,53 46,18 35,14 41,07 46,08 36,43 Više obrazovanje 3.495 1.753 1.742 3,85 3,95 3,75 4,51 4,94 4,11 Visoko obrazovanje 3.764 2.137 1.627 4,15 4,82 3,50 6,52 7,33 5,76 Nepoznato 1.396 848 548 1,54 1,91 1,18 2,18 2,61 1,78 Nepismeni ukupno 3.318 797 2.521 3,66 0,88 2,78 3,45 0,52 2,93

4.12 Porodice i domaćinstva

4.12.1 Porodice Tabela 25. Struktura porodica prema broju dece, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju porodica u

opštini (%) Broj porodica - ukupno 32.499 100 Broj porodica bez dece 9.455 29,09 Broj porodica sa decom 23.044 70,91 Broj porodica sa 1 detetom 10.434 32,10 Broj porodica sa 2 deteta 10.471 32,22 Broj porodica sa 3 deteta 1.807 5,56 Broj porodica sa 4 deteta 249 0,77 Broj porodica sa 5 i više dece 83 0,26 Broj porodica sa decom mlađom od 25 godina 18.518 56,98 Broj dece mlađe od 25 godina 31.845 / Prosečan broj dece mlađe od 25 godina po porodici 1,72 / Tabela 26. Struktura porodica prema tipu, 2002. Opština Udeo u ukupnom broju porodica u

opštini (%) Broj porodica - ukupno 32.499 100 Bračni par bez dece 9.455 29,09 Bračni par sa decom 18.234 56,11 Majka sa decom 3.554 10,94 Otac sa decom 1.256 3,86

4.12.2 Domaćinstva Tabela 27. Struktura domaćinstava prema broju članova, 2002.

Broj Udeo u ukupnom broju domaćinstava u opštini

(%)

ukupno 34.657 100 sa 1 članom 5.850 16,88

2 7.885 22,75 3 6.539 18,87

Domaćinstva u opštini

4 8.030 23,17

Str. 25

5 3.362 9,70 6 1.930 5,57 7 687 1,98 8 218 0,63 9 104 0,30

10 i više 52 0,15 Opština 3,17 / Okrug 3,21 /

Prosečan broj članova domaćinstva

Srbija 2,97 /

4.13 Migracije stanovništva

Smederevo je godinama bilo pod udarom migratornih kretanja stanovništva koje se iz različitih krajeva doseljavalo i distribuiralo na ovo područje. Trenutno na teritoriji Grada Smedereva živi 49,6% doseljenog stanovništva, što znači da je tek nešto više od polovine autohtono stanovništvo.

Motivi za preseljavanje bili su različiti u raznim vremenskim periodima, počev od ekonomskih, socijalnih, pa do političkih, koji svakako uključuju psihološke i moralne motive.

Razlozi za naseljavanje su takođe različiti: u osnovi je razvijena privredna baza i

početak industrijalizacije, ali i široka otvorenost Smedereva prema jugu, dolinom Velike Morave, neposredna blizina Beograda kao vodećeg centra itd.

4.13.1 Doseljenici Tabela 6. Broj doseljenika po vremenskim periodima.

Broj doseljenika u opštinu

Udeo u ukupnom broju doseljenika u opštini (%)

Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupan broj stanovnika 109.809 / 100 Od rođenja stanuje u istom mestu 61.467 / 55,98

Ukupno 48.342 100 44,02 1940 i ranije 634 1,31 0,58 1941-1945 627 1,30 0,57 1946-1960 8.386 17,35 7,64 1961-1970 9.084 18,79 8,27 1971-1980 10.780 22,30 9,82 1981-1990 7.831 16,20 7,13 1991-2002 9.110 18,84 8,30

Doseljenici

Nepoznato 1.890 3,91 1,72

Str. 26

Broj doseljenika po vremenskim periodima

1941-19451946-1960

1961-19701971-1980

1981-19901991-2002

1940 i ranije

0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000

Vrem

ensk

i per

iod

Tabela 7. Struktura doseljenika prema području sa kojeg su doseljeni, 1940-2002.

Opština Udeo u ukupnom broju doseljenika u opštinu (%)

Doseljenici - ukupno 48.342 100 Srbije - ukupno 40.705 84,20

drugog mesta iste opštine 11.677 24,15 Centralne Srbije 17.953 37,14

Vojvodine 2.609 5,40 Kosova i Metohije 8.466 17,51

Crne Gore 477 0,99 Bosne i Hercegovine 2.148 4,44

Hrvatske 3.202 6,62 Makedonije 1.039 2,15 Slovenije 116 0,24

ostalih država 315 0,65

Doseljenici iz

nepoznato 340 0,70

4.13.2 Dnevne migracije Tabela 30. Dnevne migracije prema tipu migranata, 2002. Opština Udeo u ukupnom broju

dnevnih migranata (%) Dnevni migranti - ukupno 13.532 100

ukupno 10.385 76,74 u drugom naselju iste opštine 8.763 64,76

u drugoj opštini 1.481 10,94

Dnevni migranti koji obavljaju zanimanje u drugoj državi 6 0,04 nepoznato 135 1,00

ukupno 3.147 23,26 učenici 2.014 14,88 studenti 1.133 8,37

u drugom naselju iste opštine 1.830 13,52 u drugoj opštini 1.266 9,36

Dnevni migranti koji se školuju

u drugoj državi - - nepoznato 51 0,38

Str. 27

Tabela 31. Dnevne migracije stanovništva koje obavlja zanimanje prema tipu delatnosti, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju dnevnih migranata (%)

Ukupno - dnevni migranti 10.385 100 Poljoprivreda, lov i šumarstvo 255 2,45 Ribarstvo 1 0,01 Vađenje ruda i kamena 19 0,18 Prerađivačka industrija 5.943 57,23 Energetika (el.energija, gas, voda) 108 1,04 Građevinarstvo 588 5,66 Trgovina i opravka motornih vozila 753 7,25 Hoteli i restorani 154 1,48 Saobraćaj, skladištenje i veze 502 4,83 Finansijsko posredovanje 50 0,48 Nekretnine i ostale poslovne aktivnosti 359 3,46 Državna uprava i odbrana i socijalno osiguranje 369 3,55 Obrazovanje 323 3,11 Zdravstveni i socijalni rad 587 5,65 Komunalne, društvene i lične delatnosti 118 1,14 Privatna domaćinstva sa zaposlenim licima - - Eksteritorijalne organizacije i tela 1 0,01 Nepoznato 255 2,45

5 Stambeni resursi

5.1 Stambena statistika Tabela 8. Struktura stambenih jedinica, 2007.

Opština Udeo u ukupnom broju (%)

ukupno 38.587 100 porodične kuće 29.179 75,62 Broj stambenih jedinica

stanovi 9.408 24,38 ukupno 108.437 100

porodične kuće 82.095 75,71 Broj stanovnika u stambenim jedinicama

stanovi 26.342 24,29

Tabela 9. Uporedni pregled broja stanova po popisima. 1971 1981 1991 2002 Broj stanova u opštini 16.088 26.058 34.821 38.019

broj stanova na 100 stanovnika 17,44 24,10 31,44 34,62 Opština porast broja stanova (%) / 61,97 33,63 9,18

broj stanova na 100 stanovnika 15,67 22,49 28,82 33,04 Okrug porast broja stanova (%) / 60,39 31,50 13,98

broj stanova na 100 stanovnika 17,62 24,69 30,92 34,76 Srbija porast broja stanova (%) / 50,38 26,72 13,44

Str. 28

Tabela 10. Broj i površina stanova, drugih nastanjenih prostorija, kolektivnih stanova i nastanjena lica, 2002.

Opština Ukupan

broj/površina Prosek po

stanu

Okrug prosek

Srbija prosek

Broj stanova 40.425 / / / Površina stanova (m2) 2.586.272 63,98 66,97 64,78 Broj lica u stanovima 114.478 2,83 2,75 2,56 Broj drugih nastanjenih prostorija 236 / / / Površina drugih nastanjenih prostorija (m2) 8.012 33,95 35,21 33,63 Broj lica u drugim nastanjenim prostorijama 699 2,96 3,01 3,02 Brok kolektivnih stanova 8 / / /

Tabela 11. Struktura kolektivnih stanova, 2002.

Opština Okrug Ukupan broj kolektivnih stanova 8 18 Baraka za smeštaj radnika 3 4 Dom ili hotel za samce 1 2 Studentski, đački dom i internat - - Dom za decu i omladinu ometenu u razvoju - - Dom za socijalno ugroženu decu - - Dom za penzionere, stare i iznemogle 1 1 Dom za odrasle invalide - - Manastirski, samostanski konak - 2 Ostali kolektivni stanovi 3 9

Tabela 12. Struktura stanova prema vrsti i opremljenosti, 2002.

Prosečna površina stana (m2) Opština

Udeo u ukupnom

broju stanova u opštini (%) Opština Okrug Srbija

Stanovi - ukupno 38.019 100 64,80 67,83 66,04 Stanovi u vlasništvu fizičkih lica 37.445 98,49 64,96 67,99 66,31

posebne sobe 560 1,47 18,43 18,42 18,15 garsonjere i 1-sobni 6.643 17,47 33,17 33,11 33,76

2-sobni 13.550 35,64 55,72 55,80 56,01 3-sobni 10.070 26,49 71,59 71,92 73,68 4-sobni 4.432 11,66 88,67 90,87 84,34

Vrsta stana

5 i više sobni 2.756 7,25 131,94 134,35 135,95 vodovodom 33.392 87,83 67,11 71,78 68,16 Broj stanova

opremljenih el. strujom 37.737 99,26 64,95 68,12 66,24 kupatilom 29.790 78,36 69,27 74,30 70,25 nužnikom 29.182 76,76 68,99 74,09 70,10

Tabela 13. Struktura stanova prema godini izgradnje, 2002.

Prosečna površina stana (m2) Opština

Udeo u ukupnom broju

stanova u opštini (%) Opština Okrug Srbija

Stanovi - ukupno 38.019 100 64,80 67,83 66,04 do 1918. godine 473 1,24 50,08 47,83 60,12

1919-1945 1.738 4,57 52,71 51,11 57,31 1946-1960 4.496 11,83 51,96 54,01 55,49 1961-1970 7.659 20,14 58,25 61,60 60,04

Stanovi izgrađeni

1971-1980 9.970 26,22 69,98 74,32 70,18

Str. 29

1981-1990 8.763 23,05 72,00 77,86 75,65 1991-2000 2.914 7,66 74,52 81,32 77,08

2001 219 0,58 79,28 80,32 70,40 1. kvartal 2002. 65 0,17 72,09 74,77 73,63

Tabela 14. Struktura nastanjenih stanova prema broju domaćinstava i lica, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanova u opštini (%)

Nastanjeni stanovi -ukupno 33.887 100 1 domaćinstvo 32.221 95,08 2 domaćinstva 1.522 4,49 3 domaćinstva 129 0,38

1 lice 4.932 14.55 2 7.189 21,21 3 6.196 18,28 4 7.871 23,23 5 3.798 11,21 6 2.369 6,99

Stanovi u kojima stanuje

7 i više lica 1.532 4,52 Tabela 15. Stambene jedinice prema nivou opremljenosti infrastrukturom, 2007. Opština (%) Procenat stambenih jedinica priključenih na elektrodistributivnu mrežu 95 Procenat stambenih jedinica priključenih na vodovodnu mrežu 75 Procenat stambenih jedinica priključenih na kanalizacionu mrežu 64 Procenat stambenih jedinica priključenih na gas 10 Procenat stambenih jedinica sa daljinskim grejanjem 24 Procenat stambenih jedinica priključenih na telefonsku mrežu 85

5.2 Stambena izgradnja Tabela 40. Stambena izgradnja, 2006/2007.

Opština 2006

Okrug 2006

Srbija 2006

Opština 2007

Okrug 2007

Srbija 2007

Broj stanova – ukupno 420 826 49.449 524 / / Broj završenih stanova 126 211 18.162 194 / / Broj nezavršenih stanova 294 615 31.287 330 / / Prosečna površina završenih stanova (m2) 76,60 85,39 72,05 77,39 97,35 69,46 Broj izgrađenih stanova na 1000 stanovnika 1,2 1,0 2,5 1,78 2,00 2,46

Tabela 41. Vrednost izvedenih građevinskih radova, 2006/2007.

Opština 2006. (€)*

Udeo u vrednosti svih građevisnkih radova (%)

Opština 2007. (€)*

Udeo u vrednosti svih građevisnkih radova (%)

Vrednost izvedenih građevinskih radova - ukupno 14.919.207 100 20.106.727 100

Stambena izgradnja - ukupno 4.558.546 30,55 4.503.826 22,40 Stambena izgradnja u privatnoj svojini 3.080.473 20,65 2.575.281 12,81

Stambena izgradnja u ostalim oblicima svojine 1.478.073 9,91 1.928.545 9,59

* prosečni srednji kurs NBS 2006. - 1€ = 84.19 rsd * prosečni srednji kurs NBS 2007. - 1€ = 79.98 rsd

Str. 30

5.3 Cene na tržištu Tabela 43. Cene stanova na tržištu, 2008.

Veličina stambene jedinice Lokacija Cena (€/m2)*

centar 550 - 600 Garsonjera periferija 450 - 500 centar 600 - 800 Jednosobni

periferija 550 - 700 centar 650 - 730 Dvosobni

periferija 400 - 500 centar 680 - 1000 Trosobni

periferija 460 - 600 centar 500 - 650 Preko tri sobe

periferija 460 - 500

Tabela 44. Cene stanova novogradnje, I polugodište 2008.

Opština Beograd Srbija (prosek)

Prosečna površina stanova (m2) 49 62 54

Cena stana (€/m2)* 534 1.634 1.241

Cena građevinskog zemljišta (€/m2) 19 489 324

Cena građenja (€/m2) 476 880 713

Ostali troškovi (€/m2) 40 266 204

6 Privreda

Privredna struktura Privredna i tehnička struktura, iako deklarisana sa ozbiljnim nedostacima i zaostacima u odnosu na zahteve budućeg kvalitetnijeg i dinamičnijeg razvoja grada, zajedno sa velikim kadrovskim potencijalom, dobra je osnova i veliki potencijal u daljem razvoju grada Smedereva. U.S.Steel Serbia - okosnica privrednog razvoja grada Smedereva i istovremeno industrijski gigant od republičkog značaja,(vodeći izvoznik u Republici),kao primer uspešne transformacije i aranžmana sa inostranim ulagačima i zakupcima (USS), predstavlja značajnu perspektivu u daljem razvoju grada.

Str. 31

6.1 Privredna struktura po delatnostima Tabela 45. Broj preduzeća po delatnostima i veličini, 2008. (NBS)

Broj preduzeća Udeo u ukupnom broju preduzeća (%)

velika srednja mala ukupno velika srednja mala ukupno UKUPNO 5 26 782 813 0,62 3,20 96,18 100 Poljoprivreda i lov - 3 22 25 - 11,54 2,81 3,07 Šumarstvo - - - - - - - - Vodoprivreda - - 1 1 - - 0,13 0,12 Ribarstvo - - - - - - - - Vađenje ruda i kamena - - 4 4 - - 0,51 0,49 Proizvodnja prehrambenih proizvoda pića i duvana - 1 21 22 - 3,85 2,68 2,71

Proizvodnja tekstila i tekstilnih proizvoda - - 1 1 - - 0,13 0,12

Prerada kože i proizvodnja predmeta od kože - - 8 8 - - 1,02 0,98

Prerada drveta i proizvodi od drveta - - 7 7 - - 0,90 0,86

Proizvodnja celuloze, papira i izdavačka delatnost i štampanje - - 18 18 - - 2,30 2,21

Proizvodnja koksa i derivata nafte - - 1 1 - - 0,13 0,12 Proizvodnja hemijskih proizvoda i veštačkih i sintetičkih vlakana - - 4 4 - - 0,51 0,49

Proizvodnja proizvoda od gume i od plastičnih masa - - 5 5 - - 0,64 0,62

Proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala - 2 5 7 - 7,69 0,64 0,86

Proizvodnja metala i metalnih proizvoda 1 1 30 32 20,00 3,85 3,84 3,95

Proizvodnja mašina i uređaja 1 1 16 18 20,00 3,85 2,05 2,21 Proizvodnja električnih i optičkih uređaja - - 6 6 - - 0,77 0,74

Proizvodnja saobraćajnih sredstava 1 - 3 4 20,00 - 0,38 0,49

Ostala prerađivačka industrija - 2 17 19 - 7,69 2,17 2,34 Prerađivačka industrija - ukupno 3 7 142 152 60,00 26,92 18,16 18,70 Proizvodnja i snabdevanje el. energijom, gasom i vodom - 2 - 2 - 7,69 - 0,25

Građevinarstvo - 4 57 61 - 15,38 7,29 7,50 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila i predmeta za ličnu upotrebu

2 6 375 383 40,00 23,08 47,95 47,11

Hoteli i restorani - - 19 19 - - 2,43 2,34 Saobraćaj, skladištenje i veze - 2 59 61 - 7,69 7,54 7,50 Finansijsko posredovanje - - 4 4 - - 0,51 0,49 Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i poslovne aktivnosti

- 1 68 69 - 3,85 8,70 8,49

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje - - 1 1 - - 0,13 0,12

Obrazovanje - - 15 15 - - 1,92 1,84 Zdravstveni i socijalni rad - - 5 5 - - 0,64 0,62 Ostale komunalne, društvene i lične uslužne aktivnosti - 1 10 11 - 3,85 1,28 1,35

Eksteritorijalne organizacije i tela - - - - - - - -

Str. 32

Broj preduzeća po veličini, 2008.

Srednja preduzeća

3.20%

Velika preduzeća

0.62%

Mala preduzeća

96.19%

Tabela 46. Broj radnika u preduzećima po delatnosti i veličini preduzeća, 2008.(NBS)

Broj radnika u preduzećima Udeo u ukupnom broju radnika u preduzećima (%)

velika srednja mala ukupno velika srednja mala ukupnoUKUPNO 8.215 2.143 3.184 13.542 60,66 15,82 23,52 100 Poljoprivreda i lov - 138 100 238 - 6,44 3,14 1,76 Šumarstvo - - - - - - - - Vodoprivreda - - 42 42 - - 1,32 0,31 Ribarstvo - - - - - - - - Vađenje ruda i kamena - - 7 7 - - 0,22 0,05 Proizvodnja prehrambenih proizvoda pića i duvana - 181 66 247 - 8,45 2,07 1,82

Proizvodnja tekstila i tekstilnih proizvoda - - - - - - - -

Prerada kože i proizvodnja predmeta od kože - - 81 81 - - 2,54 0,60

Prerada drveta i proizvodi od drveta - - 20 20 - - 0,63 0,15

Proizvodnja celuloze, papira i izdavačka delatnost i štampanje - - 50 50 - - 1,57 0,37

Proizvodnja koksa i derivata nafte - - - - - - - -

Proizvodnja hemijskih proizvoda i veštačkih i sintetičkih vlakana - - 18 18 - - 0,56 0,13

Proizvodnja proizvoda od gume i od plastičnih masa - - 6 6 - - 0,19 0,04

Proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala - 73 73 146 - 3,41 2,29 1,08

Proizvodnja metala i metalnih proizvoda 5.766 77 179 6.022 70,19 3,59 5,62 44,47

Proizvodnja mašina i uređaja 750 195 56 1.001 9,13 9,10 1,76 7,39 Proizvodnja električnih i optičkih uređaja - - 11 11 - - 0,35 0,08

Proizvodnja saobraćajnih sredstava 1.484 - 4 1.488 18,06 - 0,13 10,99

Ostala prerađivačka industrija - 245 55 300 - 11,43 1,73 2,22

Prerađivačka industrija - ukupno 8.000 771 619 9.390 97,38 35,98 19,44 69,34

Str. 33

Proizvodnja i snabdevanje el. energijom, gasom i vodom - 279 - 279 - 13,02 - 2,06

Građevinarstvo - 301 310 611 - 14,04 9,74 4,51

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila i predmeta za ličnu upotrebu

215 195 1.095 1.505 2,62 9,10 34,39 11,11

Hoteli i restorani - - 162 162 - - 5,09 1,20

Saobraćaj, skladištenje i veze - 40 250 290 - 1,87 7,85 2,14

Finansijsko posredovanje - - 4 4 - - 0,13 0,03

Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i poslovne aktivnosti

- 18 252 270 - 0,84 7,91 1,99

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje - - 20 20 - - 0,63 0,15

Obrazovanje - - 70 70 - - 2,20 0,52

Zdravstveni i socijalni rad - - 122 122 - - 3,83 0,90

Ostale komunalne, društvene i lične uslužne aktivnosti - 401 131 532 - 18,71 4,11 3,93

Eksteritorijalne organizacije i tela - - - - - - - -

Tabela 47. Struktura preduzeća, ustanova i drugih pravnih lica prema oblasti delatnosti, stanje 31.12.2007.

Opština Udeo u ukupnom broju preduzeća (%)

UKUPNO 1.627 100 Industrija i rudarstvo 47 2,89 Poljoprivreda i ribarstvo 23 1,41 Šumarstvo 1 0,06 Vodoprivreda - - Građevinarstvo 22 1,35 Saobraćaj i veze 13 0,80 Trgovina 205 12,60 Ugostiteljstvo i turizam 12 0,74 Zanatsvo i lične usluge 21 1,29 Stambeno-komunalne delatnosti 2 0,12 Finansijske i druge usluge 57 3,50 Obrazovanje i kultura 254 15,61 Zdravstvo i socijalna zaštita 15 0,92 Društveno-političke zajednice i organizacije 291 17,89

Tabela 48. Struktura (aktivnih)preduzetničkih radnji po delatnostima, 2008.

Broj preduzetničkih radnji Udeo u ukupnom broju preduzetničkih radnji (%)

UKUPNO 3.117 100 Poljoprivreda i lov 12 0,38 Šumarstvo 4 0,13 Vodoprivreda / / Ribarstvo / /

Str. 34

Vađenje ruda i kamena 2 0,06 Proizvodnja prehrambenih proizvoda pića i duvana 91 2,92

Proizvodnja tekstila i tekstilnih proizvoda 80 2,57

Prerada kože i proizvodnja predmeta od kože 5 0,16

Prerada drveta i proizvodi od drveta 31 0,99

Proizvodnja celuloze, papira i izdavačka delatnost i štampanje 16 0,51

Proizvodnja koksa i derivata nafte / / Proizvodnja hemijskih proizvoda i veštačkih i sintetičkih vlakana 2 0,06

Proizvodnja proizvoda od gume i od plastičnih masa 12 0,38

Proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala 28 0,90

Proizvodnja metala i metalnih proizvoda 84 2,69

Proizvodnja mašina i uređaja 11 0,35 Proizvodnja električnih i optičkih uređaja 12 0,38

Proizvodnja saobraćajnih sredstava 2 0,06

Ostala prerađivačka industrija 67 2,15 Prerađivačka industrija - ukupno 441 14,15 Proizvodnja i snabdevanje el. energijom, gasom i vodom / /

Građevinarstvo 302 9,69 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila i predmeta za ličnu upotrebu

1254 40,23

Hoteli i restorani 288 9,24 Saobraćaj, skladištenje i veze 314 10,07 Finansijsko posredovanje 29 0,93 Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i poslovne aktivnosti 264 8,47

Obrazovanje 11 0,35 Zdravstveni i socijalni rad 46 1,48 Ostale komunalne, društvene i lične uslužne aktivnosti 150 4,81

Tabela 49. Struktura preduzetničkih radnji prema oblicima organizovanja, stanje 12.04.2006.

Opština Udeo u ukupnom broju preduzetničkih radnji

(%) UKUPNO 3.337 100 Samostalne radnje 2.839 87,70 Ortačke radnje 30 0,93 Radnje čiji je osnivač u radnom odnosu ili penzioner 368 11,37

Str. 35

Struktura preduzetničkih radnji prema oblicima organizovanja, 2006.

87.70%

0.93%11.37%

Samostalne radnjeOrtačke radnjeRadnje čiji je osnivač u radnom odnosu ili penzioner

Tabela 50. Struktura aktivnog stanovništva koje obavlja zanimanje po delatnostima, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju aktivnog stanovništva (%)

Aktivno stanovništvo - ukupno 37.936 100

Poljoprivreda, lov i šumarstvo 7.468 19,69

Ribarstvo 5 0,01

Vađenje ruda i kamena 44 0,12

Prerađivačka industrija 12.384 32,64

Energetika (el.energija, gas, voda) 414 1,09

Građevinarstvo 2.019 5,32

Trgovina i opravka motornih vozila 3.977 10,48

Hoteli i restorani 819 2,16

Saobraćaj, skladištenje i veze 1.590 4,19

Finansijsko posredovanje 356 0,94

Nekretnine i ostale poslovne aktivnosti 1.235 3,25

Državna uprava i odbrana i socijalno osiguranje 1.392 3,67

Obrazovanje 1.539 4,06

Zdravstveni i socijalni rad 2.538 6,69

Komunalne, društvene i lične delatnosti 872 2,30

Privatna domaćinstva sa zaposlenim licima 15 0,04

Eksteritorijalne organizacije i tela 1 0

Nepoznato 1.268 3,34

6.2 Industrija

6.2.1 Granska struktura Diversifikovanu gransku strukturu industrije u gradu Smederevu ilustruju podaci o

proizvodnoj aktivnosti u 9 podsektora prerađivačke industrije (od ukupno 14), odnosno 12

Str. 36

proizvodnih grana . Svakako, prema prostornim i tehno-ekonomskim performansama, dominantan i prepoznatljiv brend planskog područja je železara US Steel koja je primarni faktor prostorno-funkcionalne strukture grada Smedereva.

United States Steel Corporation kupio je Sartid a.d. u stečaju 12. septembra 2003. godine. Kupovina je uključivala železaru u Smederevu, sektor Luka na Dunavu u Smederevu i fabriku belih limova u Šapcu, kao i četiri zavisna preduzeća u Smederevu: Industrijska poslovna zona, Stara Železara, SPIN, rudnik i krečanu u Kučevu.

U. S. Steel Serbia, sa pogonima i ograncima u Smederevu, Šapcu, i Kučevu, bavi

se proizvodnjom i prodajom toplo i hladno valjanih proizvoda kao i belog lima u obliku namotaja i ravnih limova. Kompanija U. S. Steel Serbia je 2005. godine dobila nagradu SIEPA agencije kao najbolji izvozniku iz Srbije u 2005. godini. To mesto je zadržala i u 2006. i 2007. godini.

Kompanija Messer Tehnogas je peti put za redom dobila prestižno priznanje „Najbolji inostrani korporativni brend u Srbiji za poslovanje u 2009 godini“ 22.12.2009. U Privrednoj komori Srbije, što govori o uspešnosti i izgrađenom brendu na tržištu posle 12 godina prisustva u Srbiji i 111 godina tradicije postojanja Messera.

Od 1997. godine posluje sa većinskim kapitalom nemačke grupacije Messer, porodičnim preduzećem sa tradicijom u proizvodnji gasova od preko 100 godina. Messer Tehnogas AD je vodeća kompanija za proizvodnju industrijskih, medicinskih i specijalnih gasova kao i prateće industrijske i medicinske opreme na teritoriji Srbije sa godišnjim prometom od preko 48 miliona evra. Poseduje moderna postrojenja i pogone u 8 gradova, od kojih se glavna nalaze u Smederevu i Nišu i predstavljaju važne proizvodne izvore za region Balkana. Messer Tehnogas AD snabdeva preko 4000 kupaca u zemlji i inostranstvu. Na tržište godišnje plasira preko 400.000 tona proizvoda.

Str. 37

FŽV "ŽELVOZ" Smederevo osnovana je 1916. godine. Kao Društvo sa ograničenom odgovornošću u sastavu Javnog železničkog, transportnog preduzeća "Beograd" sa 100% kapitala do juna 2005. godine, a od kada je u vlasništvu Republike Srbije. Preduzeće je privatizovano metodom javnog tendera dana 20.12.2007. godine od strane Konzorcijuma „SC Remar Grampet“ (Rumunija).

Osnovna delatnost "Želvoza" je investicioni i tekuće održavanje putničkih, teretnih i specijalnih železničkih i ostalih šinskih vozila i proizvodnja rezervnih delova za šinska vozila. Raspoloživi proizvodni kapaciteti omogućavaju realizaciju sledećeg proizvodnog programa:

- održavanje putničkih vagona, - održavanje teretnih vagona, - investicione opravke elektromotornih vozila, - reparacija osovinskih sklopova, - kompletiranje osovinskih sklopova - izrada rezervnih delova Preduzeće je u najvećem stepenu orijentisano na domaće tržište sa povećanjem

zastupljenosti regionalnih i inostranih tržišta od momenta privatizacije. U preduzeću je zaposleno oko 1.700 radnika.

Sa stanovišta potencijalnih nosioca razvoja, industriju grada Smedereva karakteriše

znatan udeo propulzivnog sektora industrijske proizvodnje – železara, proizvodnja mašina, aparata za domaćinstvo i saobraćajnih srestava, koje za sebe vezuju veliki broj ostalih industrijskih ali i drugih privrednih aktivnosti. Takođe, prisutan je i stacionarni sektor industrije, tj. tradicionalne industrijske grane (npr. prerada drveta, tekstilna i prehrambena industrija), dok je najmanje zastupljen pomoćni ili intermedijalni sektor - proizvodnja cigle i opeke, vađenje kamena i sl.

Istovremeno, radi se o dominaciji kapitalno-intenzivnih grana (većim delom bazno-sirovinskog sektora - proizvodnja gvožđa i čelika i livenje metala i manjim delom prerađivačkog sektora - proizvodnja mašina i sl.), dok su u manjoj meri zastupljene radno-intenzivne (tradicionalne) i naučno-intenzivne industrijske grane.

6.2.2 Prostorna struktura

U postojećoj prostornoj strukturi industrije Smedereva izdvaja se grad Smederevo (sa naseljem Radinac), kao osnovno jezgro industrijske delatnosti, i naselja Mala Krsna i Osipaonica sa nukleusom industrijske aktivnosti. Industrijska proizvodnja u gradskom centru Smedereva obavlja se u različitim prostornim formama: u industrijskim (privrednim) zonama i na pojedinačnim lokalitetima.

Str. 38

6.3 Poljoprivreda

Prikaz osnovnih performansi poljoprivrede i razvojna opredeljenja

Na prostoru grada Smedereva poljoprivreda je dominantnija privredna delatnost, a ruralni prostor je najveće društveno i prirodno bogatstvo što potkrepljuju sledeći podaci:

80,6 % ukupnih površina u Gradu su poljoprivredne površine (40190 ha), 96,3 % ukupnog broja naselja su seoska naselja, 42,8 % stanovništva 2002. godine živi u seoskim naseljima, 45,9 % narodnog dohotka Smedereva stvara poljoprivreda 0,35 ha poljoprivrednog odnosno, 0,34 ha obradivog zemljišta per capita, 31,1 % stanovništva je poljoprivredno, dok je 19,7 % aktivnog poljoprivrednog stanovništva u ukupnom aktivnom.

Poslednjih godina grad Smederevo je učinilo značajne korake na organizovanju i podsticanju poljoprivredne proizvodnje, preko gradskog Fonda za razvoj poljoprivrede, izdvajajući iz Budžeta prosečno godišnje oko 50.000.000,00 dinara. Tabela 51. Struktura poljoprivrednog stanovništva prema posedovanju poljoprivrednog gazdinstva, polu i aktivnosti, 2002.

Opština

Udeo u ukupnom

stanovništvu opštine (%)

Udeo u polj. stanovništvu opštine (%)

Stanovništvo - ukupno 109.809 100 / Ukupno 34.141 31,09 100 Muško 17.202 15,66 51,26 Poljoprivredno stanovništvo Žensko 16.939 15,43 48,74 Ukupno 11.124 10,13 32,58 Muško 5.702 5,19 16,70 Polj. stanovništvo sa gazdinstvom Žensko 5.422 4,94 15,88

Aktivno poljoprivredno stanovništvo Ukupno 7.071 6,44 20,71 Ukupno 7.071 6,44 20,71 Muško 4.116 3,75 12,06

Aktivno poljoprivredno stanovništvo koje obavlja zanimanje

Žensko 2.955 2,69 8,65 Ukupno 6.729 6,13 19,71 Muško 3.888 3,54 11,39 Individulani poljoprivrednici Žensko 2.841 2,59 8,32 Ukupno 4.053 3,69 11,87 Muško 1.586 1,44 4,64

Izdržavano poljoprivredno stanovništvo

Žensko 2.467 2,25 7,23

Str. 39

Tabela 52. Struktura poljoprivrednih gazdinstava prema veličini, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju gazdinstava

(%)

Udeo u ukupnom broju polj.

gazdinstava (%) Gazdinstva – ukupno 9.545 100 / Nepoljoprivredna gazdinstva 5.585 61,37 / Mešovita gazdisntva 1.903 19,94 / Gazdinstva bez prihoda 358 3,75 /

ukupno 1.608 16,84 100 bez zemljišta 5 0,05 0,31

do 0,1 ha 2 0,02 0,12 0,1 – 1 ha 169 1,77 10,51 1 – 5 ha 999 10,47 62,13

5 – 10 ha 377 3,95 23,44 10 – 20 ha 50 0,52 3,11

Poljoprivredna gazdinstva

Preko 20 ha 6 0,06 0,38 Tabela 53. Struktura ukupne poljoprivredne površine u opštini prema načinu korišćenja, 2006.

Opština (ha) Udeo u ukupnoj polj. površini (%)

Površina – ukupno 48.400 / Poljoprivredna površina – ukupno 38.806 100

ukupno 31.137 80,24 žito 20.080 51,74

ind. bilje 602 1,55 povrtno bilje 3.189 8,22

Oranice i bašte

krmno bilje 3.753 9,67 voćnjaci 3.268 8,42 vinogradi 1.907 4,91 livade 1.663 4,29 pašnjaci 665 1,71 Ribnjaci, trstici i bare 166 0,43

Tabela 54. Struktura poljoprivredne površine privatnih gazdinstava prema načinu korišćenja, 2006.

Opština (ha)

Udeo u ukupnoj polj. površini privatnih gazdinstava (%)

Površina – ukupno 48.400 / Poljopriv. površina privatnih gazdinstava – ukupno 35.671 100

ukupno 28.702 80,46 žito 19.991 56,04

ind. bilje 471 1,32 povrtno bilje 3.189 8,94

Oranice i bašte

krmno bilje 3.753 10,52 voćnjaci 2.956 8,29 vinogradi 1.645 4,61 livade 1.581 4,43 pašnjaci 624 1,75 Ribnjaci, trstici i bare 163 0,46

Str. 40

Tabela 55. Proizvodnja pojedinih ratarskih kultura, industrijskog, povrtnog i krmnog bilja, 2006.

Ukupan prinos u opštini (t)

Udeo u uku-pnom prinosu

Srbije (%)

Prosečan prinos u opštini

(kg/ha)

Prosečan prinos u okrugu

(kg/ha)

Prosečan prinos u Srbiji

(kg/ha) Pšenica 13.418 0,72 3.144 3.094 3.763 Kukuruz 69.606 1,16 4.311 4.478 5.824 Šećerna repa 4.294 0,13 29.014 26.845 44.550 Suncokret 462 0,12 1.705 1.946 2.065 Pasulj 578 1,06 1.326 1.209 1.224 Krompir 6.201 0,67 9.066 6.813 11.018 Detelina 1.375 0,25 3.097 5.768 4.380 Lucerka 20.597 1,87 6.453 7.398 5.808 Livade 6.855 0,55 2.110 2.106 1.896 Pašnjaci 510 0,10 817 944 592

Tabela 56. Proizvodnja voća i grožđa, 2006.

Broj rodnih

stabala/rodnih čokota

Ukupan prinos u opštini (t)

Udeo u ukupnom

prinosu Srbije (%)

Prosečan prinos u opštini

(kg/stablu/ čokotu)

Prosečan prinos u okrugu


Prosečan prinos u Srbiji


Jabuka 1.863.373 19.339 8,05 10,4 11,4 16,4 Šljiva 201.600 1.826 0,33 9,1 8,5 13,3 Grožđe 5.804 4.980 1,39 0,9 1,0 1,1

Tabela 57. Broj stoke, stanje 01.12.2006.

Opština Udeo u ukupnom broju u okrugu (%)

Udeo u ukupnom broju u Srbiji /%)

ukupno 6.002 24,72 0,54 Goveda krave i steone junice 4.502 25,94 0,67

ukupno 53.233 35,26 1,33 Svinje krmače i suprasne nazimice 16.255 41,71 2,62

ukupno 7.650 19,71 0,49 Ovce ovce za priplod 6.352 21,51 0,54

Živina ukupno 179.057 35,81 1,08 Tabela 58. Prosečan broj stoke, stanje 01.12.2006. Opština Okrug Srbija Broj goveda na 100 ha obradive površine 16 24 26 Broj svinja na 100 ha oranične površine 171 174 121 Broj ovaca na 100 ha poljoprivredne površine 20 37 30

Str. 41

Tabela 59. Prodaja i otkup poljoprivrednih proizvoda, 2006.

Opština Udeo u ukupnom prometu u okrugu (%)

Udeo u ukupnom prometu u Srbiji (%)

Pšenica (t) 1.569 8,65 0,20 Kukuruz (t) 228 68,06 0,03 Pasulj (t) - - - Krompir (t) 4 100,00 0,02 Jabuke (t) 543 100,00 1,51 Šljive (t) - - - Grožđe (t) - - - Goveda (t) - - - Svinje (t) 9 90,00 0,01 Jaja ( komada) 10.000 100,00 0,01 Mleko (lit.) 1.863.000 17,72 0,28

6.4 Šumarstvo Tabela 60. Pošumljene površine i posečena drvna masa, 2006.

Opština Udeo u Srbiji (%) Ukupna površina opštine (ha) 48.400 0,55 Obrasla šumska površina (ha) 2.910 0,15

lišćarima 1 0,05 Pošumljeno u šumi (ha) četinarima - - lišćarima - - Pošumljeno van šume (ha) četinarima - -

lišćara 883 0,04 Posečena drvna masa – ukupno (m2) četinara - -

lišćara 60 187,50 Posečena drvna masa – tehničko drvo (%) četinara - -

6.5 Ukupan obim proizvodnje

6.6 Preduzeća prema broju zaposlenih Tabela 61. Veličina preduzeća prema broju zaposlenih, 2007.

Broj zaposlenih Broj preduzeća Udeo u ukupnom broju preduzeća u opštini (%)

0 (samozaposleni) 31 3,81 1-10 zaposlenih 464 57,07 10-50 zaposlenih 84 10,33 50-100 zaposlenih 11 1,35 100-250 zaposlenih 9 1,11 250-500 zaposlenih 1 0,12 500-1000 zaposlenih 1 0,12 1000-5000 zaposlenih 1 0,12 preko 5000 zaposlenih 1 0,12 nerazvrstani 210 25,83 UKUPNO 813 100

Str. 42

6.7 Makroekonomski pokazatelji Tabela 62. Struktura narodnog dohotka po delatnostima, 2005.

Opština (€)*

Struktura nar.

dohotka u opštini

(%)

Okrug (€)

Struktura nar.

dohotka u okrugu

(%)

Srbija (€)

Struktura nar.

dohotka u Srbiji

(%) Ukupno 52.772.066 100 140.353.347 100 11.081.087.589 100 Po stanovniku 481 / 674 / 1.489 / Nivo u odnosu na Srbiju ukupno(%) 0,48 / 1,27 / 100 /

Nivo u odnosu na Srbiju po stanovn. (%)

32,32 / 45,25 / 100 /

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodopr. 24.242.637 45,94 57.486.286 40,96 1.882.124.340 16,99

Ribarstvo - - - - 4.715.209 0,04 Vađenje ruda i kamena 17.827 0,03 259.197 0,18 548.651.972 4,95

Prerađivačka industrija 10.116.247 19,17 31.009.118 22,09 3.008.098.577 27,15

Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom

-10.954.167 -20.76 -8.661.283 -6,17 213.614.630 1,93

Građevinarstvo 5.460.150 10,35 10.393.161 7,40 812.005.223 7,33 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila

13.759.800 26,07 30.949.861 22,05 2.736.933.952 24,70

Hoteli i restorani 990.267 1,88 2.464.998 1,76 200.252.310 1,81 Saobraćaj, skladištenje i veze 3.173.441 6,01 9.236.775 6,58 1.154.457.002 10,42

Aktivnosti u vezi sa nekretninama i iznajmljiv.

2.690.990 5,10 3.399.747 2,42 469.383.368 4,24

Zdravtsveni i socijalni rad 3.232.493 6,13 3.750.899 2,67 26.143.493 0,24

Ostale komunalne, društvene i lične usl. 42.383 0,08 64.588 0.05 24.707.514 0,22

*po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005.godinu Tabela 63. Struktura narodnog dohotka po oblicima svojine, 2005.

Opština (€)* Struktura nar.

dohotka u opštini (%)

Struktura nar. dohotka u okrugu (%)

Struktura nar. dohotka u Srbiji

(%) Ukupno 52.772.066 100 100 100

ukupno 33.065.674 62,66 70,79 75,66 preduzeća 4.795.489 9,09 19,75 52,37

Privatna svojina

gazdinstva i radnje 28.270.185 53,57 51,03 23,07 Društvena svojina 1.978.362 3,75 7,77 3,23 Zadružna svojina 456.784 0,87 0,77 0,68 Mešovita svojina 7.433.796 14,09 9,67 6,56 Državna svojina 9.837.450 18,64 11,00 13,88

*po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005.godinu

Str. 43

Tabela 64. Društveni proizvod preduzeća, 2005. Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€)

Društveni proizvod 36.952.515 98.784.357 10.133.033.156 Društveni proizvod po stanovniku 617 / 1738

*po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005.godinu Tabela 65. Osnovni podaci o preduzećima, 2005.

Opština – ukupno za sva preduzeća u opštini Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Amortizacija (€)* 12.450.633 56,44 0,77 Narodni dohodak (€) 24.501.882 35,65 0,29 Materijalni troškovi (€) 596.239.054 86,95 4,11 Društveni proizvod (€) 36.952.515 40,70 0,36 Broj zaposlenih 16.544 64,90 1,58

*po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005.godinu

6.8 Struktura izvoza (Spoljno trgovinska robna razmena)

Smederevo ima vrlo pozitivan rezultat spoljno trgovinske razmene. Pokrivenost uvoza izvozom u 2007-oj godini je 145,13%, dok je procenat pokrivenosti za period I – IX 2008.godine 152,02%. U ukupnom izvozu Smedereva, U.S.Steel Serbia učestvuje sa 97%. Udeo izvoza Smedereva u ukupnom izvozu Republike je vrlo značajan i iznosi 14,37% za period I – IX 2008.godine, dok je udeo uvoza za isti period 4,54%. Tabela 66. Struktura izvoza 2007/2008.

2007 (€)* I-IX 2008 (€)* Udeo u

ukupnom izvozu/2007

Udeo u ukupnom

izvozu/2008

Republika 6.432.400.000 5.689.600.000 100 100

Okrug 731.574.715 890.116.849 11,37 15,64

Opština 687.905.326 817.647.889 10,69 14,37 *Po prosečnom srednjem kursu NBS za 2007.godinu *Po prosečnom srednjem kursu NBS za 2008.godinu

Udeo u ukupnom izvozu, 2007.

11.37%

100%

10.69%

Srbija Okrug Opština

Udeo u ukupnom izvozu, I-IX 2008.

15.64%

100%

14.37%


Str. 44

Tabela 66a. Struktura uvoza 2007/2008.

2007 (€)* I-IX 2008 (€)* Udeo u

ukupnom uvozu/2007

Udeo u ukupnom

uvozu/2008

Republika 13.506.800.000 11.848.200.000 100 100

Okrug 510.900.059 575.639.336 3,78 4,86

Opština 474.005.191 537.865.674 3,51 4,54 *Po prosečnom srednjem kursu NBS za 2007.godinu *Po prosečnom srednjem kursu NBS za 2008.godinu

6.9 Struktura izvoza prema destinaciji Tabela 67. Struktura izvoza prema destinaciji.

I – IX 2008 (€)* Udeo %

Evropska Unija 658.942.434 80,59

Bivše jugoslovenske republike 103.841.282 12,70

Bliski istok 12.918.836 1,58

Ostalo 41.945.337 5,13

Ukupno 817.647.889 100

Struktura izvoza prema destinaciji, I-IX 2008.

80.59%

12.70%

1.58% 5.13%

EU Bivše jugoslovenske republike Bliski istok Ostalo

Udeo u ukupnom uvozu,2007.

100%

3.78%3.51%


Udeo u ukupnom uvozu, I-IX 2008.

4.54%

100%

4.86%


Str. 45

Javne finansije

6.10 Prihodi opštinskog budžeta Tabela 68. Struktura prihoda opštinskog budžeta, 2006.

Opština (€)* Struktura prihoda u opštini (%)

Struktura prihoda (u proseku) u

Srbiji (%)

Ukupni prihodi 17.584.618 100 100

Ukupni prihodi po stanovniku 161 / 221

Tekući prihodi 17.574.688 99,94 95,49

Primanja od prodaje nefinansijske imovine - - 0,04

Primanja od zaduženja i prodaje finansijske imovine 9.930 0,06 4,47 *po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006.godinu

6.11 Rashodi opštinskog budžeta Tabela 69. Struktura rashoda opštinskog budžeta, 2006.

Opština (€)* Struktura

rashoda u opštini (%)

Struktura rashoda (u

proseku) u Srbiji (%)

Ukupni rashodi 16.120.157 100 100 Ukupni rashodi po stanovniku 147 / 211 Tekući rashodi 14.038.817 87,09 76,67 Izdaci za nabavku nefinansijske imovine 2.081.340 12,91 21,89 Izdaci za otplatu kredita i nabavku finansijske imovine - - 1,44

Ostvareni suficitili deficit 1.464.461 9,08 4,80 *po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006.godinu

Ustanove

6.12 Javna komunalna preduzeća Tabela 70. Spisak javno-komunalnih preduzeća.

Br.

Naziv preduzeća Delatnost

1 JKP „Vodovod“ Smederevo Vodosnabdevanje i odvođenje otpadnih voda

2 JKP “Komunalac” Smederevo Upravljanje čvrstim komunalnim otpadom i održavanje ulica i javnih površina

3 JKP “Stambeno i toplifikacija” Smederevo Snabdevanje toplotnom energijom

Str. 46

6.13 Javna preduzeća Tabela 71. Spisak javnih preduzeća.

Br.

Naziv preduzeća Delatnost

1 JP “Direkcija za

izgradnju,urbanizam i građevinsko zemljište” Smederevo

Urbanističko planiranje i uređenje prostora; uređenje, korišćenje, unapređenje i zaštita građevinskog zemljišta;

projektovanje, izgradnja i nadzor nad izgradnjom građevinskih objekata; razvoj, izgradnja i održavanje komunalne infrastrukture

6.14 Finansijke institucije Tabela 72. Spisak poslovnih banaka.

Br.

Naziv institucije Broj filijala u opštini

1 AGROBANKA 1 2 ALPHA BANK 1 3 AIK BANKA 1 4 CREDY BANKA 1 5 CREDIT AGRICOLE BANC 1 6 ERSTE BANK 1 7 FINDOMESTIK BANK 1 8 INTESA BANKA 1 9 KOMERCIJALNA BANKA 1 10 MERIDIJAN BANK 1 11 METALS BANKA 1 12 NLB BANKA 1 13 POŠTANSKA ŠTEDIONICA 1 14 PROCREDIT BANKA 1 15 RAIFFEISEN BANK 1 16 SOCIETE GENERALE 1 17 VOJVOĐANSKA BANKA 1 18 VOLKS BANK 1 19 UNICREDIT BANK 1 Tabela 73. Spisak osiguravajućih društava.

Br.

Naziv institucije Broj filijala u opštini

1 DUNAV OSIGURANJE 1 2 DDOR Novi Sad Osiguranje i reosiguranje 1 3 DELTA GENERALI OSIGURANJE 1 4 TAKOVO OSIGURANJE 1 5 UNIQA OSIGURANJE 1 6 WIENER STADTISCHE OSIGURANJE 1

Str. 47

Investicije

6.15 Ostvarene investicije u privatnom sektoru Tabela 74. Ostvarene investicije u poslednjih 5 godina, 2008. Br. Naziv kompanije Zemlja porekla Tip

investicije Vrednost

investicije (€) Broj novih

radnih mesta Godina

investicije 1 „Bora Kečić“ Srbija Privatizacija 275.000 2007.

2 „REMAR-GRANPET” Rumunija Privatizacija 1.150.000 2007.

3 HAVLE-VALMAN Nemačka-Austrija Greenfeld 2.500.000 100 2007.

4 TP”Coka”-Dunav Srbija Privatizacija 9.875.000 2008. 5 „ZMAJ” Srbija Privatizacija 244.000 2006. 6 „Naš Glas” Srbija Privatizacija 450.000 2008. UKUPNO / / 14.494.000 100 /

6.16 Planirane investicije u privatnom sektoru Tabela 75. Planirane investicije u naredne 2 godine, 2008. Br. Naziv kompanije Zemlja porekla Tip

investicije Vrednost

investicije (€) Broj novih

radnih mesta Godina

investicije 1 U.S.Steel Serbia USA Brownfield 150.000.000 2009-2010 2 Comico oil USA - Holandija Greenfeld 250.000.000 700 2010-2013 3 Farmers etanol USA Greenfeld 135.000.000 150 2010-2012 4 IDEA Hrvatska Greenfeld 200 2010

5 REMAR-GRAMPET Rumunija Brownfield 7.500.000 2009-2011

6 TP”Coka”-Dunav Srbija Brownfield 125.000 UKUPNO / / 542.625.000 1.050 /

Str. 48

Tabela 76. Struktura ostvarenih investicija prema karakteru izgradnje i tehničkoj strukturi, 2006. Opština (€)* Udeo u ukupnim

investicijama u opštini (%) Ukupne investicije 58.049.721 100

Novi kapaciteti 33.518.256 57,74 Rekonstrukcija, dogradnja i proširenje 3.305.119 5,69 Karekter

izgradnje Održavanje 21.226.345 36,57 Građevinski radovi 10.173.394 17,53 Domaća oprema 18.655.850 32,14 Uvozna oprema 28.838.104 49,68

Tehnička struktura

Ostalo 382.373 0,66 * po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006. godinu

6.17 Industrijske zone i industrijski parkovi

6.17.1 Lokacija i spisak industrijskih zona i kompanija smeštenih u njima

1. Industrijska zona U.S.Steel-a locirana 7 km jugoistočno od grada, ujedno i najznačajniji pol razvoja grada, vezana je za proizvodnju sirovog gvožđa i čelika, odnosno segment crne metalurgije. Obuhvata površinu od oko 300 ha, sa visokim vrednostima tehnoekonomskoh i prostornih karakteristika u pogledu potrošnje vode (ima sopstveno izvorište pitke vode),količine otpadnih voda ( koje se evakuišu preko kolektora u reku Ralju), potrošnje električne energije (razvijena mreža dalekovoda), velikog obima transporta ulaznog i izlaznog tereta (u okviru zone je železnička stanica) sa veoma izraženom pozicijom u sistemu proizvodnih veza u republičkoj, a danas sve više i u transregionalnoj prostornoj dimenziji.

Na dotičnoj lokaciji se ostvaruje i proizvodnja industrijskih i medicinskih gasova u preduzeću ''MESSER-Tehnogas''. Specifična vrsta, količine i način proizvodnje u okviru zone stvara izuzetno veliki ekološki pritisak na sve elemente okruženje te je reč o prostoru sa najvišim stepenom ugroženosti životne sredine.

2. Industrijska zona zapadno od centra - tradicionalna zona stare železare površine od 21 ha, takođe je monostrukturnog karaktera i visokih vrednosti tehnoekonomskih karakteristika. U početnim fazama razvoja bila je bitan aglomerativni element u prostornoj strukturi grada, ali vremenom postaje usko grlo razvoja u stalnom konfliktu s okolnim sadržajem i prepreka obuhvatnijem i primernijem razvoju dunavskog priobalja. Iz tog razloga, treba težiti prenameni proizvodno-industrijske funkcije ka turističko-kulturnom sadržaju kroz formiranje različitih modela kulturoloških projekata.

3. Industrijska zona u Godominskom polju, severoistočno od grada, podeljena je na nekoliko podzona. Reč je, zapravo o privrednoj zoni koja je nedovoljno prostorno zaokružena, nekomletnog sadržaja ali velikih prostorno-razvojnih mogućnosti. Naziv industrijska potiče, pre svega od početnih, inicijalnih i za sada preovlađujućih industrijskih aktivnosti u njoj, ali je prisutan i drugi privredni sadržaj manje ili više komplementaran industrijsko-proizvodnim aktivnostima u zoni. Po položaju, sadržaju, ispoljenim problemima i mogućnostima razvoja izdvajaju se sledeće podzone prema:

(1) postojeća industrijska zona površine 101,3 ha u kojoj je lociran najveći broj industrijskih preduzeća, izražene diversifikovane strukture: proizvodnja aparata za domaćinstvo (''MBS -Milan Blagojević''), mašina za proizvodnju i iskorišćavanje mehaničke energije (''Uniteh''), izrada proizvoda od svih vrsta limova (METECH), proizvodnja odevnih predmeta (''Uno Martin'') i dr., ali i ostalih privrednih aktivnosti

Str. 49

- saobraćaja, proizvodnog zanatstva, trgovine na veliko i skladištenja i dr. (''Lasta'', ''Zmaj'', ''Jugopetrol'', ''Dunav'' itd.).

Prostorne mogućnosti u okviru postojećih pojedinačnih lokacija industrijskih preduzeća postoje ali su ograničenja daljeg razvoja vezana za ekološki aspekt, pre svega za evakuaciju otpadnih tehnoloških i sanitarnih voda i obezbeđivanje optimalnog nivo podzemnih voda;

(2) podzona “Šalinački put”, površine 15 ha, u kojoj se trenutno realizuje parcelacija

prostora što će, uz infrastrukturno opremanje i saobraćajno povezivanje, predstavljati značajan potencijal s osnovnom orijentacijom ka razvoju MSP. To podrazumeva jasno definisanje proizvodnih programa usklađenih sa ekološkim kapacitetom sredine dodatno potenciranim postojanjem izvorišta i preduzeća za vodosnabdevanje u neposednoj blizini;

(3) podzona locirana duž glavnog puta industrijske zone je višenamenskog

karaktera, ukupne površine 36,86 ha. S desna strane puta, ka vezi sa Kovinskim mostom (površine 20,56 ha) nalaze se objekti komunalnih delatnosti i dr. Sa leve strane puta, na obali Dunava su pretovarne lokacije separacije (9 ha) i građevinsko preduzeće ''Jugovo company'' (7,3 ha).

Na ovom lokalitetu velikih razvojnih mogućnosti ispoljeni su problemi vlasništva nad zemljištem i nerešenih hidrotehničkih mera u funkciji održavanja nivoa podzemnih voda i sl.

Pored izdvojenih podzona, u širem prostornom kontekstu ove

industrijske/privredne zone nalazi se i lokalitet u okviru koga se obavlja industrijska aktivnost:(10,8ha),a vezan je za proizvodnju saobraćajnih sredstava – ''Remar Granpet - Želvoz'', sa relativno dovoljno rezervi prostora za dalji razvoj ali prisutnih ekoloških ograničenja.

4. Nova industrijska zona i industrijski park – U toku je realizacija projekta

infrastrukturnog opremanja nove industrijske zone (84ha), usvojen je plan detaljne regulacije, rešavanje imovinskih pitanja i projektovanje su u toku uz podršku NIP-a.

1. Stara Industrijska zona i zona oko “Vodovoda”

2. Šalinački put 3. Nova industrijska

zona i Industrijski park

4. SPIC (Specijalizovani proizvodno-industrijski centar)

5. Nova Luka 6. Logistika Luke 7. Servisno-skladišni

terminali 8. Industrijska zona

USS Serbia

Str. 50

6.18 Ostale lokacije za investiranje Tabela 77. Ostale raspoložive lokacije za investiciona ulaganja.

Lokacija Vlasništvo Površina

(m2) Namena površine Zona Ostale informacije

K.O.12496/1 Državno-Direkcija za izgradnju 37.550 Višepor.stamb.-

poslovni obj.-P+3 Gradska 2 km od centra grada

6.19 Olakšice i pomoć koje nudi zajednica

6.19.1 Programi za obuku radne snage Grad Smederevo, u saradnji sa Nacionalnom službom zapošljavanja i lokalnim

Savetom za zapošljavanje sprovodi različite programe obuke i prekfalifikacije radne snage u skladu sa potrebama privrede.

Grad je osnovao i Regionalni centar za profesionalni razvoj odraslih u obrazovanju i pokrenuo inicijativu za otvaranje Univerziteta u Smederevu.

U programe obuke radne snage aktivno se,sa Srednjim stručnim školama uključuju i privrednici (Primer : Metech – Tehnička škola).

6.19.2 Finansijska pomoć Pored postojećih prednosti, kao što su obrazovana i jeftina radna snaga,

bescarinski izvoz u zemlje Jugoistočne Evrope i Rusiju, strateški geografski položaj i najniža stopa poreza na dobit u Evropi , Srbija nudi i finansijsku pomoć potencijalnim investitorima. Na osnovu Uredbe Vlade Republike Srbije, donete krajem juna 2007. godine, investicioni projekti u svim delatnostima, osim trgovine, turizma, ugostiteljstva i poljoprivrede, mogu da konkurišu za dodelu bespovratnih sredstava iz državnog budžeta. Sredstva su namenjena za finansiranje investicionih projekata u oblastima proizvodnje, usluga koje mogu biti predmet međunarodne trgovine i istraživanja i razvoja.

Str. 51

Investicije u proizvodnom sektoru: • Ukupna sredstva: od 2.000 do 5.000 evra po novom radnom mestu; • Minimalna vrednost ulaganja: između 1 i 3 miliona evra, u zavisnosti od visine stope nezaposlenosti u opštini u kojoj se vrši ulaganje; • Minimalan broj novih radnih mesta: 50. Investicije u sektoru usluga: • Ukupna sredstva: od 2.000 do 10.000 evra po novom radnom mestu; • Minimalna vrednost ulaganja: 500.000 evra; • Minimalan broj novih radnih mesta: 10. Investicije u sektoru istraživanja i razvoja: • Ukupna sredstva: od 5.000 do 10.000 evra po novom radnom mestu; • Minimalna vrednost ulaganja: 250.000 evra; • Minimalan broj novih radnih mesta: 10. Za više informacija: www.siepa.gov.rs

6.19.3 Poreske olakšice

Republika Srbija nudi poreske podsticaje za investitore: porez na dobit preduzeća iznosi 10% i među najnižima je u regionu.

6.20 Porezi - lokalni, regionalni, nacionalni

Porez na dodatu vrednost u Srbiji iznosi 8 i 18%.

Str. 52

7 Radna snaga

7.1 Broj i struktura zaposlenih Tabela 78. Broj i struktura zaposlenih, 2006.

Opština Struktura

zaposlenih u opštini (%)

Struktura zaposlenih u okrugu (%)

Struktura zaposlenih u

Srbiji (%) Zaposleni - ukupno 29.357 100 100 100 Žene 9.835 33,50 34,80 43,10 Muškarci 19.522 66,50 65,20 56,90 U preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama 20.623 70,25 68,95 72,66

Privatni preduzetnici, samostalni delatnici i zaposleni kod njih 8.734 29,75 31,05 27,34

Broj zaposlenih na 1000 stanovnika 268 / 246 274

Broj zaposlenih u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama na 1000 stanovnika

189 / 159 199

7.2 Zaposlenost po delatnostima Tabela 79. Struktura zaposlenih u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, po sektorima delatnosti, 2007.

Opština Struktura

zaposlenih u opštini (%)

Struktura zaposlenih u okrugu (%)

Struktura zaposlenih u

Srbiji (%)

Zaposleni - ukupno 18.200 100 100 100 Žene 6.946 38,16 38,82 43,70 Muškarci 11.254 61,84 61,18 56,30 Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda 265 1,46 2,27 3,77

Ribarstvo 0 - - 0,07 Vađenje ruda i kamena 4 0,02 0,13 1,64 Prerađivačka industrija 8916 48,99 42,18 27,35 Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom 414 2,27 2,42 3,14

Građevinarstvo 568 3,12 6,02 5,78 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila 1639 9,01 9,92 13,69

Hoteli i restorani 169 0,93 1,28 1,70 Saobraćaj, skladištenje i veze 871 4,79 5,03 7,61 Finansijsko posredovanje 191 1,05 0,82 2,14 Poslovi sa nekretninama i iznajmljivljivanjem 306 1,68 1,56 4,65

Državna uprava i socijalno osiguranje 669 3,68 3,85 4,49

Str. 53

Obrazovanje 1605 8,82 9,85 9,03 Zdravtsveni i socijalni rad 1997 10,97 12,12 10,96 Ostale komunalne, društvene i lične usluge 589 3,24 2,57 3,67

7.3 Prosečne zarade

Tabela 80. Prosečne zarade po zaposlenom, 2008.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€) Prosečna bruto zarada (sa porezom i doprinosima) 590 536 516 Prosečna neto zarada (bez poreza i doprinosa) 424 385 370

* srednji kurs NBS na dan 31.12.2008. - 1€ = 88.60 rsd Tabela 81. Uporedni pregled prosečnih zarada po zaposlenom po godinama.

2002 (€)*

2003 (€)*

2004 (€)*

2005 (€)*

2006 (€)*

2007 (€)*

2008 (€)*

Prosečna bruto zarada u opštini 167 256 303 356 458 591 590

Prosečna bruto zarada u okrugu 171 230 273 317 408 529 536

Prosečna bruto zarada u Srbiji 219 255 283 308 377 484 516

Prosečna neto zarada u opštini 114 178 209 244 313 422 424

Prosečna neto zarada u okrugu 118 159 187 217 279 378 385

Prosečna neto zarada u Srbiji 152 177 194 210 258 347 370

* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2002. godinu ** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2003. godinu *** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2004. godinu **** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005. godinu ***** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006. godinu ****** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2007. godinu ******* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2008. godinu

Uporedni pregled prosečnih zarada po zaposlenom, po godinama

0

100

200

300

400

500

600

700

2002 (€)* 2003 (€)* 2004 (€)* 2005 (€)* 2006 (€)* 2007 (€)* Februar 2008(€)*

Prosečna bruto zarada u opštini Prosečna bruto zarada u okruguProsečna bruto zarada u Srbiji Prosečna neto zarada u opštiniProsečna neto zarada u okrugu Prosečna neto zarada u Srbiji

Str. 54

7.4 Zarade po delatnostima Tabela 82. Prosečne zarade po zaposlenom bez poreza i doprinosa, po sektorima delatnosti, 2006.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€) Prosečna neto zarada - ukupno 313 279 258 Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda 209 218 210 Ribarstvo - - 192 Vađenje ruda i kamena - - 318 Prerađivačka industrija 354 317 210 Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom 293 281 344 Građevinarstvo 64 206 228 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila 102 106 236 Hoteli i restorani 141 105 174 Saobraćaj, skladištenje i veze 227 227 294 Finansijsko posredovanje 352 368 581 Poslovi sa nekretninama i iznajmljivljivanjem 14 248 302 Državna uprava i socijalno osiguranje 273 252 328 Obrazovanje 245 236 268 Zdravtsveni i socijalni rad 281 266 265 Ostale komunalne, društvene i lične usluge 190 176 274

* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006. godinu

7.5 Zapošljavanje Tabela 83. Slobodna radna mesta, 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%) Slobodna radna mesta - ukupno 7.956 53,06 1,04

broj 3.619 61,50 1,20 Na neodređeno vreme % 45,50 / /

broj 4.337 47,62 0,95 Na određeno vreme % 54,50 / /

Tabela 84. Struktura zapošljavanja, 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%) Zapošljavanje - ukupno 7.032 54,52 1,01

broj 3.175 59,05 0,98 Zapošljavanje - žene % 45,20 / /

broj 3.857 51,29 1,03 Zapošljavanje - muškarci % 54,80 / /

broj 3.194 63,46 1,16 Na neodređeno vreme % 45,40 / /

broj 3.838 48,80 0,91 Na određeno vreme % 54,60 / /

Str. 55

7.6 Nezaposlenost Tabela 85. Struktura nezaposlenih i tražilaca zaposlenja prema polu, decembar 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Nezaposleni - ukupno 9.731 51,52 1,24 broj 5.530 50,99 1,31 Nezaposleni - žene % 56,83 / /

broj 4.201 52,24 1,16 Nezaposleni - muškarci % 43,17 / /

Tražioci zaposlenja - ukupno 10.985 53,33 1,29 broj 6.263 52,57 1,50 Tražioci zaposlenja - žene % 57,01 / /

broj 4.722 54,36 1,09 Tražioci zaposlenja - muškarci % 42,99 / /

% 88,58 / / % 88,30 / /

Učešće nezaposlenih u broju tražilaca zaposlenja (%) % 88,97 / /

Tabela 86. Broj i polna struktura nezaposlenih, pregled po godinama.

2000 2003 2004 2005 2006 2007

Nezaposleni - ukupno 11.892 13.824 13.916 14.274 15.305 9.731

Nezaposleni - žene 7.424 8.410 5.959 8.294 8.782 5.530

Nezaposleni - muškarci 4.468 5.416 7.957 5.980 6.523 4.201

Broj i polna struktura nezaposlenih, pregled po godinama

0

5000

10000

15000

20000

Nezaposleni - ukupno Nezaposleni - žene Nezaposleni - muškarci

2000 2003 2004 2005 2006 2007

7.7 Stopa nezaposlenosti Tabela 87. Stopa nezaposlenosti, 2007.


Stopa nezaposlenosti - ukupno 26,21 29,25 28,17 Stopa nezaposlenosti - žene 37,97 40,98 32,72 Stopa nezaposlenosti - muškarci 18,66 21,10 24,24

Str. 56

7.8 Nezaposlenost prema stepenu obrazovanja Tabela 88. Nezaposleni prema stepenu obrazovanja, 2007. Opština Udeo u ukupnom broju

nezaposlenih (%) UKUPNO 9.731 100 Bez osnovne škole 3.502 35,99 Osnovno obrazovanje 579 5,95 Srednje obrazovanje 5.007 51,45 Više obrazovanje 399 4,10 Fakultetsko obrazovanje 241 2,48 Postdiplomske studije 3 0,03

7.9 Nezaposlenost prema dužini čekanja Tabela 89. Nezaposleni prema dužini čekanja, 2007.

Opština Udeo u ukupnom broju nezaposlenih (%)

UKUPNO 9.731 100 Prvo zaposlenje 4.257 43,74 Do 1godine 1.898 19,50 1 - 2 godine 2.651 27,24 2 - 3 godine 1.275 13,10 3 - 5 godina 1.861 19,13 5 - 8 godina 845 8,68 8 - 10 godina 296 3,05 Preko 10 godina 905 9,30

7.10 Nezaposlenost prema starosnoj strukturi Tabela 90. Nezaposleni prema starosnoj strukturi, 2007.

Broj godina Opština Udeo u ukupnom broju nezaposlenih (%)

UKUPNO 9.731 100 Do 18 godina 146 1,50 19 - 25 1.716 17,64 25 - 30 1.264 12,99 30 - 40 2.383 24,48 40 - 50 2.088 21,45 Preko 50 2.134 21,93

Nezaposleni prema starosnoj strukturi, 2007.

1.50% 17.63%

12.99%

24.49%21.46%

21.93%

Do 18 godina 19 - 25 25 - 30 30 - 40 40 - 50 Preko 50

Str. 57

8 Javni resursi

8.1 Saobraćajna infrastruktura

Po pitanju razvoja saobraćaja, grad Smederevo poseduje brojne povoljne uslove gotovo u svim vidovima sabraćaja. U Smederevu se ukrštaju mnogobrojni saobraćajni pravci od značaja za Evropu, Republiku, region i sam Grad. Najvažnija komponenta je sučeljavanje dva važna evropska saobraćajna koridora, kopnenog X i vodnog VII. Ta činjenica daje dodatni kvalitet i omogućava multimodalnost saobraćajnih vidova koji daju dodatnu razvojnu šansu Smederevu kao regionalnom centru Srbije. Saobraćajni značaj republičkih vrednosti pored ovih evropskih daju i ostale putne magistralne veze, posebno put M-24 ili "Banatski pravac", te železnička pruga magistralnog značaja sa važnim čvorištem u Maloj Krsni.

8.1.1 Drumski saobraćaj

Svoj saobraćajni legalitet regionalnog značaja pored navedenih koridora Smederevo potvrđuje i regionalnim putnim pravcima: R109, R100, R109b, i R214, R202, R214. Od značaja je i regionalni pravac M1.10. Grad Smederevo je jedan od retkih gradova koji ima izgrađene tranzitne puteve van gradskih jezgara u Srbiji. Sve ove sabraćajne karakteristike omogućavaju, sa tog osnova, povoljan razvoj pored grada Smedereva i za ostala seoska naselja.

Osnovu putne infrastrukture grada Smedereva čine regionalni i lokalni putevi i deonica magistralnog puta kojima se odvija i gradski i prigradski saobraćaj. Tranzitni saobraćaj odvija se pre svega autoputem E-75, koji preseca teritoriju Grada na severni i južni deo, magistralnim putem M-24 i obilaznicom. Ukupna dužina magistralnih, regionalnih i lokalnih puteva na teritoriji grada Smedereva je 214 km. Grad Smederevo karakteriše razvijena mreža magistralnih i regionalnih puteva i solidna mreža lokalnih puteva.

Može se konstatovati da je Smederevo, zahvaljujući saobraćajnom položaju evropski grad, važan republički i regionalni centar.

Posebna ulaganja očekuju se u Luku Smederevo, železničku prugu i čvorište Mala Krsna, modernizaciju i opremanje Autoputa pratećim sadržajima, rekonstrukciju i modernizaciju regionalnih puteva i koncipiranje avio-saobraćaja. Na lokalnom nivou od investicionih prioriteta treba izdvojiti: ulaganja u saobraćajnu mrežu grada sa prioritetom u autobusku i železničku stanicu, glavne gradske saobraćajnice, u stacionarni saobraćaj (rešavanje parkiranja), kao i u javni gradski prevoz, zatim u lokalne puteve posebno u njihovu modernizaciju i dr.

Str. 58

Tabela 91. Dužina puteva, 2006.

Opština (km)

Udeo u dužini puteva iste

kategorije u okrugu (%)

Okrug (km)

Dužina puteva - ukupno 214 21,97 974 Savremeni kolovoz 212 31,50 673

ukupno 57 85,07 67 Magistralni savremeni kolovoz 55 84,62 65

ukupno 80 35,56 225 Regionalni savremeni kolovoz 80 35,56 225

ukupno 77 11,29 682 Lokalni savremeni kolovoz 77 20,10 383

8.1.2 Železnički saobraćaj i infrastruktura Železnički saobraćaj je jedan od značajnih elemenata saobraćajnog sistema u

Smederevu. Gotovo svi rangovi pruga su prisutni u sistemu. Tako glavni pravac predstavlja pruga E-85 Beograd-Mala Krsna- Niš, koji deli grad Smederevo na dva dela severni i južni. Pruga je najvišeg tehnološkog nivoa u zemlji i Smederevo povezuje sa Evropom i razvojnom kičmom u Republici, koridorom X. Železničko čvorište Mala Krsna je jedno od najperspektivnijih u Republici. Preko njega krak pruge povezuje Grad sa istokom Republike, pravac Požarevac-Bor i grad Smederevo. Grad Smederevo ima 1,7 železničkih stanica na 100 km2 dok ta vrednost za Republiku iznosi 0,8. U Republici gustina mreže železničkih pruga dostiže oko 4,3 km/100 km2, dok taj indikator za Smederevo iznosi 11,8. U privrednom smislu železnički saobraćaj je najjača saobraćajna grana privrede i u kasnim osamdesetim godinama oko 50 % zaposlenih u saobraćaju bilo je na železnici. Budući izgled i razvojna šansa Smedereva u železničkom saobraćaju je najavljena modernizacija železničkog saobraćaja u Republici i realno planirana veza Pančevo-Kovin-Mala Krsna čime bi Smederevo postalo još značajnije železničko čvorište, a rasteretio bi se beogradski čvor.

Čvorišta železničkog saobraćaja čine 7 stanica: Smederevo, Radinac, Mala Krsna, Osipaonica, Skobalj, Vranovo i Kolari, i 6 stajališta: Godomin, Vranovo, Osipaonica, Lugavčina, Skobalj i Ralja.

Tabela 92. Promet robe i putnika u železničkom saobraćaju, 2006.

Opština Udeo opštine u

ukupnom prometu u okrugu (%)

Okrug

Broj železničkih stanica 7 43,75 16 Broj prevezenih putnika 112.277 56,93 197.205 Broj prevezenih pošiljki 4.081.829 99,31 4.110.150

Str. 59

8.1.3 Vazdušni saobraćaj

I u ovom vidu saobraćaja vidi se šansa za razvoj, jer postoji jezgro razvoja u jednom, za sada sportsko-turističkom aerodromu. Posebno se njegova perspektiva vidi u veoma povoljnom položaju u odnosu na položaj ostalih punktova razvoja luke, železničke stanice i cele industrije. Ovaj aerodrom može veoma brzo prerasti u turističko - poslovni aerodrom sa zadržanom sportskom i poljoprivrednom ulogom.

8.1.4 Vodni saobraćaj

Značaj ovog vida saobraćaja u gradu Smederevu nije ujednačenog intenziteta. Iako je on imao presudni značaj za lokacije nekih strateških privrednih kapaciteta, u razvojnom saobraćajnom smislu njegova uloga je manja od moguće u budućnosti. Aktuelno je pitanje putničkog pristaništa radi razvoja turizma kao i adekvatnog tretmana teretne luke.

Infrastrukturu rečnog saobraćaja grada Smedereva čine plovni put Dunava, staro pristanište, marina, nova luka, terminal za tečne terete Jugopetrola, kao i manja pristaništa (šljunkare) koja se nalaze uz obalu u industrijskoj zoni.

Pristanište je registrovano za međunarodni promet, nalazi se u samom središtu grada i raspolaže pretovarnim kapacitetima kojima je moguće ostvariti 1,5 miliona tona tereta godišnje. Smederevo ima značajne razvojne mogućnosti u oblasti rečnog saobraćaja, kako teretnog, tako i putničkog.

Str. 60

8.2 Komunalna infrastruktura

8.2.1 Vodovod i kanalizacija Vodovodna mreža

- 300 km vodovodne mreže u gradu i naseljenim mestima - priključeno ukupno 70.000 stanovnika (pokrivenost 63,74%) - godišnja proizvodnja vode - 8.666.895 m3 (271 l/s)

Kanalizaciona mreža

- 150 km kanalizacione mreže - priključeno ukupno 50.000 stanovnika (pokrivenost 45,50%) - godišnje procenjeno ispuštanje - 4.602.326m3 (146 l/s)

Atmosferska kanalizacija

- postoji u gradu i pojedinim naseljenim mestima razdvojena od sanitarnih voda, ali nedovoljno

- konstantno se vrši njeno unapređivanje - U Smederevu su u toku pripreme i realizacija velikih projekata iz oblasti

vodosnabdevanja i sakupljanja i prerade otpadnih voda : Proširenje mreže vodovoda i kanalizacije,završena je izgradnja rezervoara i pumpnih stanica za poboljšanje vodosnabdevanja II i III visinske zone, u toku je izgradnja centralnog gradskog kolektora, kao i centralnog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda.

8.2.2 Sistem daljinskog grejanja

JKP Stambeno i Toplifikacija brine o snabdevanju toplotnom energijom domaćinstava i privrede.U sistemu se nalazi 12 blokovskih kotlarnica sa 28 kotlovskih postrojenja. Na sistem daljinskog grejanja povezano je 4.499 korisnika (stanovi i domaćinstva), kao i 9.017 korisnika (poslovni prostor). U toku je konverzija kotlovskih postrojenja za korišćenje gasa umesto mazuta.

Snabdevanje Smedereva prirodnim gasom vrši se preko magistralnog gasovoda Pančevo-Smederevo, projektovanog kapaciteta 140 miliona m3. Ocena je da iskorišćenost gasovoda nije dovoljna u privrednom sistemu, a u toku je izgradnja gradske primarne i sekundarne mreže.

8.2.3 Elektro infrastruktura Snabdevanje električnom energijom grada Smedereva vrši se preko prenosnog

sistema EPS-a dalekovodima od Đerdapskih hidroelektrana, Moravske i Kostolačkih termoelektrana, a to sve je objedinjeno u elektroenergetski sistem Republike. Održavanje i razvoj sistema obavlja ''Elektromorava'' sa sedištem u Požarevcu. Osnovna polazišta baziraju se na sledećem:

moćnoj prenosnoj mreži sa dalekovodima različitih naponskih nivoa koji dobro pokrivaju glavne potrošačke zone grada Smedereva i U.S.S.Serbia, i trafostanicama TS ''Smederevo 3'' 400/220/110 kV, TS ''Smederevo 1 i 2'' 110/35 i EBP Vodanj;

relativno dobroj distributivnoj mreži čiji su delovi distributivne mreže i TS 10/0.4 kV zahtevaju rekonstrukciju i modernizaciju;

Str. 61

8.2.4 Telekomunikacioni sistem Tabela 93. PTT saobraćaj, 2006 / 2007.

Opština 2006.

Udeo u okrugu

2006.(%)

Opština 2007.

Udeo u okrugu

2007.(%) Broj pošta 16 53,33 16 48,48

Broj telefonskih pretplatnika 33.270 51,24 35.271 51,75 pismonosne pošiljke

(1000) 1.574 63,78 1292 59,90 PTT promet (otpremljeno)

paketi (1000) 2 25,00 2 28,57

8.3 Energetika Tabela 94. Iskorišćenje energije, 2007. Opština Električna energija (MWh) JP Elektromorava - domaćinstva - pravna lica Cena Gas (1.000 m3) Cena Voda i kanalizacija (m3) Stopa iskorišćenosti 75% Cena/m3 bez PDV-a - stambeni prostor 22,47 din. - ustanove 44,94 din. - poslovni prostor 67,41 din. Daljinsko grejanje (m2) - domaćinstva 4.499 korisnika - pravna lica 9.017 korisnika Cena/m2 bez PDV-a: - stambeni prostor 46,70 din. - ustanove 93,40 din. - poslovni prostor 140,10 din.

8.4 Zdravstvena i socijalna zaštita

Zdravstvena zaštita stanovništva grada Smedereva bazirana je prostorno i organizaciono na mogućnostima i kapacitetima Zdravstvenog centra ''Sveti Luka'', čiji su objekti ukupne površine 17.503m², smešteni u zoni šireg centra grada, na površini oko 2.23 ha. Zdravstveni centar čine četiri organizacione celine i to:

1. Opšta bolnica 2. Dom zdravlja 3. Urgentno prijemni blok 4. Zajedničke službe

Str. 62

a) Primarna zdravstvena zaštita Smederevo poseduje jedan Dom zdravlja, kao prioritetnu ustanovu primarne

medicinske zaštite. U njemu je zaposleno 491 medicinski radnik, od čega su 141 lekar, 249 medicinskih sestara, laboranata i tehničara i 79 ostalog osoblja. Dom zdravlja je organizaciono podeljen u 14 službi.

Teritorijalno Dom zdravlja u Smederevu ima manje organizacione jedinice na različitim lokacijama grada, formirajući time mrežu primarne medicinske zaštite svih kategorija stanovništva.

b) Specijalizovana zdravstvena zaštita Smederevo poseduje jednu opštu bolnicu, kao osnovnu ustanovu primarne

medicinske zaštite. Opšta bolnica je smeštena na lokaciji šireg centra grada u objektu spratnosti P+2, veličine oko 12862 m² bruto građevinske površine. Opšta bolnica pokriva područje grada Smedereva koji broji 109.809 stanovnika (po poslednjem popisu iz 2002. god. ). To znači da na 100 stanovnika opštine dolazi 0,36 bolesničkih postelja.

Tabela 95. Bolnički kapaciteti, 2007.

Broj kreveta Udeo u ukupnom broju kreveta (%)

Broj kreveta na 100 stanovnika

Akutni 178 44,61 0,16 Hronični 191 47,87 0,17 Psihijatrijski 25 6,27 0,02 Socijalni 5 1,25 0,01 UKUPNO 399 100 0,36

Tabela 96. Ulaganja u zdravstvo i socijalni rad, 2006.

Opština (€)* Rashodi (ulaganja) u zdravstvo i socijalni rad 14.241.870

* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006. godinu Tabela 97. Lekari, stomatolozi i diplomirani farmaceuti u zdravstvenim službama, 2006.

Opština Udeo u ukupnom broju lekara (%)

Lerkari – ukupno 219 100 Lekari opšte medicine 26 11,87 Lekari na specijalizaciji 34 15,53 Lekari specijalisti 159 72,60 Stomatolozi 27 /

Str. 63

Farmaceuti 31 / Broj stanovnika na jednog lekara u opštini 499 / Broj stanovnika na jednog lekara u okrugu 509 / Broj stanovnika na jednog lekara u Srbiji 377 /

Broj stanovnika na jednog lekara, 2006.

499 509377

0

200

400

600

1Broj stanovnika na jednog lekara u opštiniBroj stanovnika na jednog lekara u okruguBroj stanovnika na jednog lekara u Srbiji

Tabela 98. Korisnici socijalne zaštite – maloletna lica, 2006.

Opština Udeo u ukupnom broju korisnika (%)

Ukupno 1.214 100 Ugroženi porodičnom situacijom 787 64,83 Lica sa poremećaijma u ponašanju 238 19,60 Mentalno zaostali 51 4,20 Ometeni u fizičkom razvoju 40 3,29 Lica sa kombinovanim smetnjama 44 3,62 Ostali maloletni korisnici socijalne zaštite 54 4,45

Tabela 99. Korisnici socijalne zaštite – punoletna lica, 2006.

Opština Udeo u ukupnom broju korisnika (%)

Ukupno 2.042 100 Lica sa poremećaijma u ponašanju 7 0,34 Psihički i fizički ometena lica 452 22,14 Materijalno neobezbeđena lica 640 31,34 Nezbrinuta lica 12 0,59 Ostarela lica 509 24,93 Ostali punoletni korisnici socijalne zaštite 422 20,67

8.5 Obrazovni kapaciteti Tabela 100. Kapaciteti obrazovnih institucija, 2007. Broj ustanova

Broj učenika/studenata

Predškolske ustanove 32 2388 Osnovne škole 33 + 11(spec.) 10.650 + 213 (spec.) Srednje škole 7 6042 Visoko i više obrazovanje - -

Str. 64

Tabela 101. Ulaganja u obrazovanje, 2006. Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€)

Rashodi (ulaganja) u obrazovanje - ukupno 10.858.285 19.541.383 1.012.486.495

Rashodi (ulaganja) u osnovno obrazovanje 6.944.685 13.035.123 486.853.890

Rashodi (ulaganja) u osnovno obrazovanje po učeniku 647 680 777

* prosečan srednji kurs NBS za 2006.godinu Tabela 102. Broj i struktura obrazovnih ustanova, 2006.

Opština Udeo u ukupnom broju ustanova u okrugu (%)

ukupno 33 40,74 Osnovne škole odeljenja 489 53,50 ukupno 6 50,00 Srednje škole

odeljenja 175 58,33 ukupno 11 68,75 Specijalne škole

odeljenja 26 60,47 ukupno - - Škole za odrasle

odeljenja - - Više škole - - Fakulteti - - Ustanove za decu predškolskog uzrasta 33 49,25 Studentski domovi - - Domovi učenika - - UKUPNO – sve ustanove 83 47,16

Tabela 103. Ukupan broj učenika, studenata i korisnika obrazovnih ustanova, 2006.

Opština Udeo u ukupnom broju

učenika/studenata/korisnika u okrugu (%)

ukupno 10.951 55,97 Osnovne škole - učenici završili školu 1.348 54,31 ukupno 4.602 59,12 Srednje škole - učenici završili školu 1.125 57,08 ukupno 201 65,26 Specijalne škole - učenici završili školu 32 69,57 ukupno - - Škole za odrasle –

ukupno završili školu - - ukupno - - na budžetu - - Više škole – studenti završili školu - - ukupno - - na budžetu - - Fakulteti – studenti završili školu - -

UKUPNO – svi učenici 15.754 56,96 Predškolske ustanove deca korisnici 2.271 53,75 Studentski domovi korisnici smeštaja - - Domovi učenika korisnici smeštaja - -

Str. 65

Tabela 104. Prosečan broj učenika, studenata i korisnika smeštaja u obrazovnim ustanovama, 2006.


Broj učenika po osnovnoj školi 331,8 241,6 179,0

Broj učenika po odeljenju osnovne škole 22,4 21,4 21,0

Broj učenika po srednjoj školi 767,0 648,7 603,9

Broj učenika po odeljenju srednje škole 26,3 25,9 26,2

Broj učenika po specijalnoj školi 18,3 19,3 32,2

Broj učenika po odeljenju specijalne škole 7,7 7,2 6,5

Broj učenika po školi za odrasle - - 139,6

Broj učenika po odeljenju škole za odrasle - - 14,1

Broj studenata po višoj školi - - 921,4

Broj diplomiranih studenata po višoj školi - - 122,2

Broj studenata po fakultetu - - 1382,6

Broj diplomiranih studenata po fakultetu - - 165,5

Broj dece korisnika po predškolskoj ustanovi 68,8 63,1 87,9

Broj korisnika smeštaja po studentskom domu - - 459,3

Broj korisnika smeštaja po domu za učenike - - 146,4

Tabela 105. Ukupan broj učenika u osnovnim školama, 2008.

Opština Udeo u ukupnom broju učenika osnovnih škola u okrugu (%)

ukupno 10.199 56,11

učenice 4.940 56,48 Učenici osnovnih škola

učenici 5.251 55,76

Str. 66

9 Resursi životne sredine

Kvalitet životne sredine grada Smedereva, predstavlja jedan od imperativa njegovog budućeg razvoja, a naročito u dinamici njegove realizacije. Smederevo mora napustiti dosadašnji koncept prioritetnog razvoja niskoakumulativnih privrednih delatnosti i generalno (strateški), mora dati prednost ekološkoj komponenti, čime će pružiti podršku opšte prihvaćenom principu održivog razvoja. Opština Smederevo je 2007.godine sačinila i usvojila LEAP. Time će, kada je ekologija u pitanju, lokalni organi vlasti, u uslovima tranzicije i privatizacije, biti spremniji za približavanje evropskim standardima, a na taj način i dostupnosti fondovima i kreditima za razvoj.

9.1 Kvalitet vazduha Najveći zagađivač vazduha je U.S.S. Serbia koji emituje ogromne količine

zagađujućih materija iz svojih emitera i sa svojih deponija ruda i sekundarnih sirovina . Najugroženija naselja su u neposrednoj okolini U.S.S. Serbia, odnosno Radinac, Vranovo, Mala Krsna i Ralja. Mere za smanjenje zagađenosti vazduha od U.S.S. Serbia sprovode se u saradnji sa gradskom Upravom i Ministarstvom zaštite životne sredine i prostornog planiranja.Dosadašnja ulaganja U.S.Steel-a u opremu za zaštitu životne sredine prelaze 60 miliona dolara.Zagađivanje vazduha u gradu Smederevu posledica je grejanja tj. rada kotlarnica i individualnih ložišta. Kotlarnice u Smederevu su raspoređene po celom gradu i kao takve neracionalne. Kao energent se koristi ugalj ili mazut i lož ulje. U toku je izrada Elaborata za izgradnju Centralne gradske Toplane na gas.Pored U.S.S. Serbia i kotlarnica, značajan izvor zagađivanja vazduha je saobraćaj. Problem zagađivanja vazduha od saobraćaja je naročito prisutan duž Autoputa i u gradu Smederevu.

Specifičan reljef i karakteristična “ruža” vetrova, omogućavaju mnogo bolji kvalitet vazduha u šumadijskom delu teritorije Smedereva.

9.2 Kvalitet zemljišta Neracionalna upotreba pesticida i đubriva u poljoprivredi, kao i zagađivanje od voda i

deponija, pretnja su zagađivanju zemljišta na prostoru Smedereva. Trenutno se vrši sistematska analiza zemljišta, od strane Zavoda za poljoprivredu Smederevo, kao i edukacija poljoprivrednih proizvođača, kako bi se smanjili negativni uticaji na kvalitet izutetno vrednog zemljišnog potencijala.

9.3 Kvalitet voda Zagađivanje vode predstavlja veliki problem grada Smedereva. Sa lokacije Stare

železare i industrijske zone otpadna voda se ispušta u Dunav, a U.S.S. Serbia otpadne vode ispušta u reku Ralju. Skoro nijedan industrijski pogon nema efikasan uređaj za prečišćavanje otpadnih voda

U toku je realizacija izgradnje gradskog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda , kao i glavnog sabirnog kolektora, sredstvima NIP-a i gradskog budžeta.

9.4 Upravljanje čvrstim komunalnim otpadom

Javno komunalno preduzeće „Komunalac“ organizovano odnosni smeće sa cele teritorije Opštine Smederevo. Ukupan broj stanovnika pokriven ovim uslugama je oko 70.000, sa tendencijom povećanja. Smeće se organizovano i redovno odnosi na gradsku deponiju.

U toku je realizacija projekta izgradnje regionalne sanitarne deponije, u saradnji sa Republikom i strateškim partnerima, a takođe je u toku sanacija postojeće deponije.

Str. 67

10 Turistički resursi

Turizam predstavlja perspektivnu razvojnu šansu opštine komplementarnu sa drugim privrednim granama.

Usko povezano sa turistiškom privredom otvara se i pitanje strateške orijentacije Smedereva u pravcu evropskih integracija, što je u skladu sa utvrđenim načelima demetropolizacije u svim oblastima kao jednog od principa prostornog razvoja Srbije.

10.1 Broj posetilaca Tabela 106. Broj i struktura turista i ostvarenih turističkih noćenja,2005/ 2006.

Opština 2005

Opština 2006

Okrug 2005 Okrug 2006 Srbija 2005 Srbija

2006 ukupno 2.159 4.689 23.670 27.530 1.988.469 2.006.488 domaći 953 2.974 20.123 24.309 1.535.790 1.537.646 Broj turista strani 1.206 1.715 3.544 3.221 452.679 468.842

ukupno 8.360 9.139 30.996 40.899 6.499.352 6.592.622 domaći 5.900 6.937 25.660 36.062 5.507.604 5.577.310 Broj

noćenja strani 2.460 2.202 5.336 4.837 991.748 1.015.312

ukupno 3,87 1,95 1,48 1,5 3,27 3,29 domaći 6,2 2,3 1,3 1,5 3,6 3,6

Prosečan broj noćenja strani 2,0 1,3 1,5 1,5 2,2 2,2

U odnosu na podatke iz 2005.godine, Smederevo beleži rast ukupnog broja turista za

117,18%, i rast noćenja za 9,32%.

10.2 Smeštajni kapaciteti

Prema informaciji Turističke organizacije opštine Smederevo, krajem 2007.godine na raspolaganju su bili sledeći smeštajni kapaciteti: Tabela 107. Smeštajni kapaciteti, 2007.

Destinacija Naziv Broj kreveta Smederevo, Đure Daničića 66 Hotel-restoran “Car” 100 Smederevo , Autoput bb Motel “Jerina” 58 Smederevo, Kovinski put bb Motel “Zlatnik” 25 Smederevo, Ante Protića 21 Pansion “Kruna” 12 Smederevo, Šalinačka bb Apartmani “Lux” 5

Smederevo, Makedonska 9 Lovački dom “Mića lovac”- domaća radinost 14

Smederevo, Goranska 165 Apartmani “Stasea” 14

Str. 68

Put Smederevo-Požarevac Prenoćište “Jatagan” 26 Smederevo, Dine Mančića 16 Privatni smeštaj “Marija” 7

Smederevo, Lukijana Mušickog 75

Privatni smeštaj Jančić 5

Smederevo, Maršala Tita 83 Skobalj

Privatni smeštaj S.Jovanović 4

Smederevo, Cvijićeva 5/9 Privatni smeštaj O.Petrović 3

Smederevo, Starca Vujadina 100

Privatni smeštaj Ž.Aleksić 5

Smederevo, Srbina 9 Privatni smeštaj G.Jovanović 4

UKUPNO 282

Motel “Jerina” Privatni smeštaj Jančić Apartmani “Stasea”

Hotel “Car“ Apartmani “Kruna“

11 Kvalitet života

11.1 Javni sadržaji i rekreativni programi

11.1.1 Sportski sadržaji (tereni, sportske dvorane, centri za rekreaciju, stadioni)

Sport, kao najatraktivnije područje fizičke kulture i neodvojivi deo kulture u najširem

smislu, zauzima važno mesto u životu Smederevaca. Razlozi tome su, pre svega, velike mogućnosti uticaja na zdravlje i svestran razvoj mladih koji su centralni subjekti u sportu, zatim, osnovna i vekovna težnja i potreba za takmičenjem i dokazivanjem, što je svojstveno našem mentalitetu u našem okruženju, takođe, i vredni rezultati koji se postižu, ali i bogata tradicija smederevskog sporta, čiji pojedinačni tragovi imaju korene u dalekoj prošlosti.

Str. 69

Grad Smederevo ima veoma značajne sportske kapacitete, koje čine, kako savremeni sportski objekti, tako i veliki broj uspešnih sportskih klubava i društava.

Krajem 2009.godine,završena je prva faza izgradnje otvorenog olimpijskog bazena u sklopu kompleksa Sportskog centra u Smederevu,a u neposrednom okruženju novoizgrađene Sportske dvorane koja je bila mesto održavanja sportskih takmičenja „Univerzijade 2009“.

Dvorana Smederevo Dvorana Smederevo

Otvoreni bazen na Jugovu Olimpijski bazen u izgradnji

Fudbalski stadion FK Smederevo

11.2 Crkve i hramovi Crkva sv. Georgija sagrađena je u periodu od 1850. do 1854. godine, po projektu inž. Jane Nevode, a graditelj je bio Andrija Damjanov iz Velesa. Locirana je u centru grada i zajedno sa kasnije podignutim reprezentativnim zdanjem Suda i Opštinskog doma, danas uokviruje glavni smederevski trg. Crkva je građena po uzoru na manastir Manasiju iz XV veka i stilski je oblikovano u srpsko-vizantijskom duhu, mada je prisutna i barokna drugostepena plastična dekoracija, što je odraz vremena u kome je zidana. Crkva sv. Georgija spada u red najlepših i najprostranijih crkava u Srbiji, izgrađenih u vreme velike obnove iza I i II ustanka. Veoma je vredna kao arhitektonsko ostvarenje i predstavlja prekretnicu u načinu gradnje sakralnih objekata u vreme buđenja romantizma u nas.

Str. 70

Hram Sv.Đorđa – 1854.

Crkva Uspenja Bogorodičinog nalazi se na Starom groblju u Smederevu. Na osnovu stilskih osobenosti arhitekture i zidnog slikarstva, u nauci je prihvaćeno da je crkva sagrađena u prvoj polovini XV veka, a ukrašena zidnim slikarstvom u drugoj polovini XVI veka. Njeno poreklo još uvek nije precizno utvrđeno, ali se veruje da je to bila porodična Crkva i grobnica despota Đurđa. Živopis u Crkvi je dosta stradao, a o njenom podizanju postoji više legendi.

Crkva Uspenja Presv.Bogorodice XV vek

11.3 Lokalni centri za okupljanje

11.3.1 Biblioteke

Biblioteka je jedna od najvećih, najlepših i najorganizovanijih biblioteka u Srbiji. Raspolaže prostorom od 1945 m2, fondom od 230.000 knjiga, novina i časopisa, najsavremenijom bibliotečkom opremom, računarima i čitaonicama (5) sa ukupno 140 čitalačkih mesta. Redovna delatnost, pored čitalačkih usluga, je i organizovanje programa uz značajne jubileje naše kulturne tradicije, takmičenje za čitalačku značku, akcija „Mesec knjige“, prezentacija novih knjiga i časopisa. Narodna biblioteka Smederevo je određena za Matičnu biblioteku Podunavskog okruga, što je početni uslov za izgradnju moderne i efikasne mreže biblioteka, povezivanjem svih tipova biblioteka na ovoj teritoriji: opštinskih, mesnih, školskih i specijalnih.

Str. 71

11.3.2 Parkovi

Područje grada Smedereva obiluje parkovskim površinama o čijem uređenju i održavanju se brinu JP Direkcija za izgradnju i JKP Komunalac.Parkovske površine se nalaze kako u užem centru Smedereva, tako i u sportsko rekreativnim kompleksima i izletištima.Najveći park se nalazi u srednjevekovnoj smederevskoj Tvrđavi na povšini od oko 12ha.

Park Akvarius Dunavski park

Jugovo-vajati Park – Majdan

Park - 3 heroja Park 5.juni

Str. 72

Park - Tvrđava Park ispred Opštine

Pionirski Park Park Dimitrije Davidović

11.3.3 Kulturni centri

Centar za kulturu Smederevo (ranije Dom kulture) osnovan je 1982. godine, na osnovu akta SIZ-a za kulturu Skupštine opštine Smederevo. Pod imenom Centar za kulturu Smederevo posluje od aprila 2001. godine. U okviru kompleksa Centra, nalaze se: - Velika (univerzalna) dvorana Centra za kulturu sa 700 sedišta (parter sa 544 sedišta i balkon sa 156 sedišta). - Koncertna dvorana sa kapacitetom od 203 sedišta. Površina pozornice je 60 m2, sa klavirom na sceni. - Bioskopska dvorana kapaciteta 250 sedišta, sa pozornicom površine 90 m2. - Galerijski prostor površine 400 m2. - Likovni atelje (opremljen sa 3 grafičke prese) - Baletska vežbaonica sa garderobom - Studio za grafičku obradu - Studio za ton - Studio za svetlo - i drugi radni i pomoćni prostor (ukupno oko 5000m2 korisne površine) Centar za kulturu se bavi organizovanjem i difuzijom pozorišnih predstava, baletskih programa, operskih predstava, koncerata svih žanrova muzike, prikazivanjem filmova, organizovanjem predavanja iz svih oblasti, književnih večeri, tribina, izložbi, seminara, kurseva, simpozijuma, modnih revija, festivala, manifestacija, smotri... Bavi se izdavaštvom, naučno-obrazovnom delatnošću, reklamno-propagandnom delatnošću, produkcijom sopstvenih programa kao i amaterskim stvaralaštvom.

www.sdkultura.org.rs

Str. 73

Centar za kulturu Smederevo

11.3.4 Pozorišta

U Centru za kulturu Smederevo, odvija se veoma značajna pozorišna

aktivnost.Pored redovnog repertoara gostujućih pozorišta , Centar tradicionalno organizuje niz značajnih pozorišnih manifestacija kao što su: „PATOSOFFIRANJE”-Međunarodni multimedijalni festival, ”Nušićevi dani”. Od 2009.godine u smederevskoj Tvrđavi se održava međunarodni ambijentalni pozorišni festival „Tvrđava Teatar”.(www.tvrdjavateatar.rs)

11.3.5 Muzeji

Muzej u Smederevu osnovan je odlukom Gradskog narodnog odbora Smedereva 12. aprila 1950. godine. Prvi naziv koji je smederevski Muzej poneo bio je Narodni muzej. Odlukom Skupštine Opštine Smederevo iz 1972. godine Muzej u Smederevu dobija današnje ime, kao i novu zgradu u Omladinskoj ulici br. 4, u kojoj se i danas nalazi.

Str. 74

Odlukom Opštine Smederevo iz 2005. godine delatnost Muzeja u Smederevu proširuje se formiranjem Galerije savremene umetnosti Smederevo.

Muzej u Smederevu je zavičajna muzejska ustanova kompleksnog tipa, a u sastavu Muzeja postoje sledeće zbirke: · Prirodnjačka (paleontološka) · Arheološka · Numizmatička · Istorijska · Etnološka · Likovne umetnosti · Ikona · Primenjene umetnosti · Galerije savremene umetnosti www.muzejsd.org

Galerija savremene umetnosti

od 2005. godine radi u sklopu Muzeja u Smederevu. Nalazi se na glavnom gradskom trgu, Trgu Republike i poseduje reprezentativan izlagački prostor. Stručne službe Galerije uz pomoć Umetničkog saveta Galerije, svake kreiraju godišnje programe ispunjene bogatim i raznovrsnim izložbama iz domena savremene umetnosti.

11.4 Aktivnosti u kulturi (kulturne manifestacije, proslave, festivali) Smederevo ima razgranatu mrežu ustanova u kulturi kao što su Istorijski Arhiv,

Biblioteka, Centar za kulturu, Muzej i Regionalni zavod za zaštitu spomenika, bogat umetnički život i brojne kulturne manifestacije.

Januar - Sv.Atanasije - Izložba „Slavski kolač"

Februar - Sv.Trifun - Sajam mladog vina - Dani harmonike

Mart - Zlatne ruke Smedereva - „Riznica skrivenog blaga"

April - Nušićevi dani

Str. 75

- Festival muzičkog stvaralaštva dece i vaspitača

Maj - Zlatni prsten grada Smedereva - Jagodijada - Malo Orašje - Biljni petak - Mihajlovac - Saksofonijada - Smederevo

Jun - 5.juni – pomen poginulima u eksploziji 1941.godine - Patosofiranje – zauvek mlad festival - Zlatne ruke Srbije - Smederevska Tvrđava - Kosidba na Plavincu

Jul - Bostanijada – Osipaonica

Avgust - Festival Tvrđava teatar - TID – kajakaška regata - Dani breskve – Vodanj - Vrbovački kupindan - Smederevsko voće – Udovice - Dani poljoprivrede i lova – Drugovac - Raljsko prelo – Ralja

Septembar - Fijakerijada - Likovna kolonija „Grafika“ - Smederevska jesen

Oktobar - Smederevska pesnička jesen - Festmlek - Mihajlovac

11.5 Zabava i usluge

11.5.1 Restorani

Duga tradicija ugostiteljstva u Smederevu, osnov je za izvanrednu ponudu za opuštanje i gastronomska uživanja smederevaca,posetilaca i turista.Veliki broj restorana, kafea i klubova, pružaju vrhunsku uslugu prilagođenu raznovrsnim potrebama gostiju.

Restoran “Perper“ Restoran „Vila Jugovo-S“

Str. 76

Restoran „Brvnara“

Restoran splav “Viena” “Klub M”

11.5.2 Bioskopi Tabela 108. Broj bioskopa, bioskopskih sedišta, projekcija i posetilaca, 2006. Opština Okrug Srbija Broj bioskopa 2 3 120 Broj sedišta u bioskopskim salama 1.438 1.970 48.398 Broj projekcija 1.063 1.083 59.173 Broj posetilaca 30.080 32.985 1.720.223 Iskorišćenost bioskopskih sala (%) 4,2 4,6 97,1 Broj posetilaca na 1000 stanovnika 29 17 25

Bioskop,Centar za kulturu

11.5.3 Gradovi pobratimi

• Herceg Novi, Crna Gora • Pale, Republika Srpska, BiH • Volos, Grčka

Str. 77

12 Lokalni razvoj u relaciji sa regionalnim i državnim strateškim dokumentima

• Prostorni plan Republike Srbije ("Sl. glasnik RS", br. 13/96):

Dva najznačajnija koridora evropskog ranga – koridor VII i koridor X auto-put prolaze teritorijom grada Smedereva. Koridor X – autoput, obrađen je posebnim –Prostorni plan infarstrukturnog koridora X, usvojenim od strane vlade Republike Srbije – Uredba o utvrđivanju prostornog plana područje infrastrukturnog koridora auto puta E-75, deonica Beograd-Niš («Službeni glasnik RS», br. 69/03.). Kako na teritoriji grada Smedereva egzistiraju tri izlaza – punkta za priključak na auto-put: Petrijevo, Kolari i Ralja, to se ne predviđa formiranje novih priključaka na teritoriji opštine Smederevo, a pomenutim Planom se utvrđuju koridori potrebni za razvoj infrastrukture – saobraćajne, železničke, gasovodne, koridor optičkog kabla, utvrđuju zaštitni pojasevi i pravila uređenja koja su prihvaćena u Prostornom planu grada Smedereva, a još bliže definisana izradom potrebnih regulacionih planova u ovim pojasevima. Značajno je napomenuti da prostorni plan koridora X obuhvata skoro 2/3 celokupne teritorije Smedereva iz razloga jasnijeg definisanja granica Plana koja je išla celokupnim katastarskim opštinama u obuhvatu Plana.

Na ovaj način definisali smo odredbe planova višeg reda koje su osnovni ulazni podaci višeg nivoa u strateškom planiranju lokalnog razvoja grada Smedereva.

• Strategija za smanjenja siromaštva u Srbiji do 2010. • Strategija razvoja poljoprivrede Srbije • Regionalna razvojna strategija Braničevsko-Podunavskog regiona 2008-2013 • Nacionalna strategija održivog razvoja Srbije • Strateški Plan lokalnog ekonomskog razvoja grada Smedereva 2009-2014

Documents

Profil zajednice - Smederevo srp.2010 · 2010-03-22 · Str. 6 1 Uvod Za potrebe izrade Strateškog plana Grada Smedereva, identifikovani su kvantitativni i kvalitativni raspoloživi