25
Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 22 strony (zadania 1–25) i kartę odpowiedzi. Ewentualny brak stron zgłoś nauczycielowi nadzorującemu egzamin. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod oraz imię i nazwisko. 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami. 4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie używaj korektora. 5. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Ich rozwiązania zaznaczaj na karcie odpowiedzi w następujący sposób: wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A: B C D E wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami, np. gdy wybierzesz odpowiedź FP (Fałsz, Prawda) lub NT (Nie, Tak): PP PF FF TT TN NN lub do informacji oznaczonej właściwą literą dobierz informację oznaczoną cyfrą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy wybierzesz literę B i cyfrę 1 lub litery BC: A1 A2 A3 B2 B3 AC AD BD lub 6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź, np. B C D 7. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. Powodzenia! PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE LISTOPAD 2016 Czas pracy: 60 minut Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. KOD * nieobowiązkowe IMIĘ I NAZWISKO * WPISUJE UCZEŃ UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY Uprawnienia ucznia do nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄszkolapietrowice.pl/wp-content/uploads/2016/01/ARKUSZ_HISTORIA_WOS... · tureckich w I fazie bitwy stanowiska wojsk tureckich w II fazie bitwy

Embed Size (px)

Citation preview

Instrukcja dla ucznia1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 22 strony (zadania 1–25) i kartę

odpowiedzi. Ewentualny brak stron zgłoś nauczycielowi nadzorującemu egzamin.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod oraz imię i nazwisko.3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie

z poleceniami.4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem.

Nie używaj korektora.5. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Ich rozwiązania zaznaczaj na karcie

odpowiedzi w następujący sposób:• wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej

literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A:

B C D E

• wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami, np. gdy wybierzesz odpowiedź FP (Fałsz, Prawda) lub NT (Nie, Tak):

PP PF FF TT TN NNlub

• do informacji oznaczonej właściwą literą dobierz informację oznaczoną cyfrą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy wybierzesz literę B i cyfrę 1 lub litery BC:

A1 A2 A3 B2 B3 AC AD BDlub

6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź, np.

B C D

7. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.

Powodzenia!

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄHISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

LISTOPAD 2016

Czas pracy:60 minut

Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

KOD

* nieobowiązkowe

IMIĘ I NAZWISKO *

WPISUJE UCZEŃ

UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY

Uprawnienia ucznia do nieprzenoszenia zaznaczeń na kartę

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

2 z 22

Ilustracja i mapa do zadania 1.

3

4

2

1

0 500 km

Zadanie 1. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Budowla przedstawiona na ilustracji powstała w starożytności na obszarze oznaczonym na mapie numerem

A. 1.B. 2.C. 3.D. 4.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

3 z 22

Tekst do zadania 2.

Punktem wyjścia [...] chronologii była umowna data założenia miasta. [...] Wszystkie następne daty liczono w odniesieniu do AUC: ab urbe condita, czyli od założenia miasta. [...] z obliczeń Terencjusza Warrona [...] wynikało, że za datę założenia miasta należy [...] uznać rok 753 p.n.e. Do czasów Terencjusza Warrona [...] [mieszkańcy tego starożytnego państwa] używali innego systemu, według którego dany moment w czasie odnoszono nie do roku, ale do imienia konsula, który w tym roku sprawował urząd.

Zadanie 2. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Opisane sposoby obliczania czasu były stosowane w starożytnym państwie

A. egipskim.B. babilońskim.C. perskim.D. rzymskim.

Tekst do zadania 3.

Kronika Anonima zwanego Gallem [fragment]

Zmarł zatem [władca] [...], a arcybiskup Marcin z kapelanami przez pięć dni [...] odprawiał za niego egzekwie1, nie śmiejąc go pogrzebać przed przybyciem synów. [...] Tak więc po wcale zaszczytnym i okazałym pogrzebie księcia [...] po rozdzieleniu skarbca ojcowskiego pomiędzy synów i po urządzeniu królestwa polskiego wedle podziału dokonanego jeszcze za życia ojca, każdy z braci zajął część [państwa] przypadłą mu z podziału.

1 Egzekwie – w Kościele katolickim nabożeństwo żałobne odprawiane przed trumną zmarłego.

Zadanie 3. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie 1., 2. albo 3.

Wydarzenia opisane w tekście rozegrały się, gdy państwo polskie funkcjonowało w ramach ustroju

A. monarchii patrymonialnej,

ponieważ

1. najstarszy syn władcy odziedziczył terytorium państwa jako niepodzielną całość.

2. władca samodzielnie rozporządzał terytorium państwa jak swoim własnym majątkiem.

B. monarchii stanowej, 3. stan duchowny miał więcej przywilejów niż

członkowie rodziny władcy.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

4 z 22

Tabela i mapa do zadania 4.

Terytorium Polski w X–XV wieku (wraz z ziemiami lennymi)

Rok Powierzchnia w tys. km2

1000 250

1300 200

1370 240

1466 260

Terytorium państwa polskiego

M. B a ł t y c k i e

Odra

Sprewa

Łaba

Odra

Warta

Warta

Bóbr

Wisł

a

Noteć

WisłaPilica

Bug

Bug

San

Wag

Narew

Niemen

Kołobrzeg

Poznań GNIEZNO

Kraków

PRAGA

Wrocław

biskupstwa

arcybiskupstwa

granice państwa polskiego

0 100 km

Zadanie 4. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Zgodnie z danymi podanymi w tabeli powierzchnia przedstawionego na mapie obszaru państwa polskiego wynosiła około

A. 200 tys. km2.B. 240 tys. km2.C. 250 tys. km2.D. 260 tys. km2.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

5 z 22

Tablica genealogiczna i tekst do zadania 5.

BolesławKrzywousty

1138

KazimierzSprawiedliwy

1194

KonradMazowiecki

LeszekBiały

WładysławWygnaniec

1159

HenrykBrodaty

1238

HenrykPobożny

1241

MieszkoStary1202

Przemysł II1295

koronacja królewskaśmierć

1296

KazimierzWielki

1333 1370

WładysławŁokietek1320 1333

KazimierzKujawski

1267

1227 12471201

BolesławKędzierzawy

1173

BolesławWysoki

HenrykSandomierski

1166

Dokument nadania ziemi [fragment]

W imię świętej i niepodzielnej Trójcy. Ja [...], z Bożego miłosierdzia książę Mazowsza i Kujaw [...], nadałem Marii św. i braciom Zakonu Niemieckiego całe terytorium chełmińskie [...] od tego miejsca, gdzie Drwęca opuszcza granice Prus [...] w wieczyste posiadanie [...]. Owi zaś bracia przyrzekli też mnie, że z całą wiernością wraz z nami walczyć będą [...] przeciw wrogom Chrystusa.

Zadanie 5. (0–1)Oceń, które z poniższych zdań jest prawdziwe. Zaznacz P przy zdaniu prawdziwym.

1. Przedstawiony dokument wydał przodek Władysława Łokietka. P

2. Wystawienie dokumentu poprzedziła koronacja królewska Przemysła II. P

3. Nadana ziemia była częścią dzielnicy, którą władali potomkowie Władysława Wygnańca. P

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

6 z 22

Tekst do zadania 6.

Dokument lokacyjny dla wsi Radlin z 1291 roku

[...] my, komes Jan [...], razem z bratem naszym Wojciechem chcemy, aby do każdego ze współczesnych i przyszłych patrzących na tę kartę doszła wiadomość, że dziedzictwo nasze Radlino powszechnie znane, Marcinowi zwanemu ze Staniewa [...] oddaliśmy w celu lokacji na prawie niemieckim [...] tym układem i kształtem, iż mieszkańcy przyrzeczonej wsi przez poszczególne lata z każdego łanu małego w dzień św. Marcina płacić będą obowiązani 2 miary pszenicy, 2 miary żyta, 6 miar owsa [...] i [...] znosić będą obowiązani na nasz dwór bliższy. Ażeby Ci uprawiający przyrzeczoną wioskę mogli wypłacić to wszystko, otrzymują 9 lat wolnych od wszelkich danin i opłat. Wspomniany Marcin zaś, sołtys i jego dziedzice z tytułu lokacji siódmy łan z całym prawem i państwem, jak to my w naszych [posiadłościach] zwykliśmy wykazywać, swobodnie będą posiadali. 

Zadanie 6. (0–3)Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A–C.

Wymieniony w tekście Marcin ze Staniewa na mocy tego dokumentu stawał się 6.1. _____. Mieszkańcom lokowanego Radlina przyznano prawo do 6.2. _____. Dokument ten wydano w okresie 6.3. _____.

6.1. A. wójtem B. zasadźcą C. komesem

6.2. A. składu B. targu C. wolnizny

6.3. A. panowania Kazimierza Odnowiciela B. rozbicia dzielnicowego C. wielkiej wojny z Krzyżakami

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

7 z 22

Tekst i taśma chronologiczna do zadania 7.

Kronika Jana z Czarnkowa [fragment]

Tak tedy król ten ponad wszystkich monarchów polskich dzielnie rządził rzeczą pospolitą; albowiem jak drugi Salomon podniósł do wielkości dzieła swoje – murował miasta, zamki, domy. [...] Naprzeciw zaś zamku krakowskiego [...] wymurował miasto, które od imienia swego nazwał Kazimierzem, jak również wiele innych miast [...]. Wszystkie te miasta i zamki bardzo mocnemi murami, domami i wysokiemi wieżami, nadzwyczaj głębokiemi rowami i innemi urządzeniami obronnemi otoczył [...]. Za czasów tego króla, w lasach, gajach i dąbrowach tyle założono wsi i miast, ile bodaj nie powstało kiedy indziej w królestwie polskiem.

1 2 3 4

Śmierć króla Władysława Łokietka

Podpisanie II pokoju w Toruniu

Sprowadzenie Krzyżaków na ziemie polskie

Wydanie przywileju w Koszycach

Zawarcie unii w Lublinie

Zadanie 7. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Przedstawiony w  tekście władca Polski panował w  okresie oznaczonym na taśmie chronologicznej numerem

A. 1.B. 2.C. 3.D. 4.

Zadanie 8. (0–2)Wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę spośród A–D.

8.1. Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D

8.2. Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D

A. Dotarcie wyprawy Krzysztofa Kolumba do Nowego Świata.B. Wydanie aktu konfederacji warszawskiej o tolerancji religijnej.C. Wynalezienie ruchomej czcionki przez Jana Gutenberga.D. Założenie Akademii Krakowskiej.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

8 z 22

Tekst i ilustracja do zadania 9.

Nie ma chyba człowieka, który będąc w Krakowie, nie zajrzałby do wnętrza kościoła Mariackiego [...]. W głębi absydy na tle wspaniałych, prześlicznych w kolorze witraży średniowiecznych wzrok przyciąga monumentalna struktura ołtarza, błyszcząca kolorami i złotem. [...] Budowę ołtarza [...] [rozpoczęto] 25 maja 1477.

Scena z ołtarza w krakowskim kościele Mariackim

Zadanie 9. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Z obu źródeł wynika, że przedstawiony ołtarz został wykonany w stylu

A. romańskim.B. gotyckim.C. renesansowym.D. barokowym.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

9 z 22

Tekst do zadania 10.

Na dworze królów polskich [fragment]

Najwyższą formą zadośćuczynienia za pracę na rzecz dworu była dla osób pochodzenia mieszczańskiego (także Żydów) nobilitacja1 – przyjęcie do uprzywilejowanego stanu obywateli Rzeczypospolitej. W praktyce nobilitowano najbogatszych faktorów [kupców] i dostawców. Z punktu widzenia interesów królewskich nie była to najatrakcyjniejsza forma zapłaty, bo wiązała się [...] ze zmianą obszaru działania nobilitowanych z gospodarczego, z którego król czerpał korzyści, na urzędniczo-polityczny, takich wymiernych korzyści dla dworu pozbawiony.

1 Nobilitacja – postawienie kogoś wyżej w hierarchii społecznej.

Zadanie 10. (0–1)Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

W ekonomicznym interesie monarchy było nobilitowanie jak największej liczby mieszkańców Rzeczypospolitej. P F

Przedstawiona w tekście forma królewskiej nagrody oznaczała włączenie w poczet stanu szlacheckiego. P F

Tekst do zadania 11.

Działania wojenne objęły niemal cały obszar Rzeczypospolitej – od Wielkopolski przez ziemie pruskie (Prusy Królewskie i Książęce), Małopolskę, Mazowsze, Podlasie, zachodnie krańce ziem ruskich po Żmudź i Kurlandię. Plany [...] [najeźdźcy] na początku wojny przewidywały jednoczesne uderzenie z dwóch stron: od Rygi na północną Litwę [...] i z Pomorza Nadodrzańskiego poprzez terytoria brandenburskie na Prusy Królewskie. [...] [Postawiono] w stan pogotowia dużą część [...] wojska, stacjonującego w prowincjach inflanckich.

Zadanie 11. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Przedstawiony w tekście plan działań wojennych dotyczył

A. wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim.B. wyprawy Stefana Batorego pod Psków.C. powstania Bohdana Chmielnickiego.D. najazdu szwedzkiego zwanego potopem.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

10 z 22

Mapa do zadania 12.

Dunaj

Wiedenka

Weidling

Nussdorf

WIEDEŃobóz turecki

Tatarzy

Wołosi i Mołdawianie

wojska tureckie

wojska cesarskie

wojska cesarskiewojska Rzeczypospolitejwojska koalicji 542

515

Hermannskogel

483Kahlenberg

435

przemarsz wojsk koalicjistanowiska wojsk koalicji w I fazie bitwydziałania wojsk koalicji w I fazie bitwystanowiska wojsk koalicji w II fazie bitwydziałania wojsk koalicji w II fazie bitwy

stanowiska wojsk tureckichw I fazie bitwyoblężenie Wiednia przez wojska tureckieataki i odwroty wojsk tureckich w I fazie bitwystanowiska wojsk tureckich w II fazie bitwyodwroty wojsk tureckichw II fazie bitwy

0 2 km

Zadanie 12. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Podczas bitwy przedstawionej na planie sprzymierzeńcem cesarza Leopolda był król Rzeczypospolitej, który wcześniej pokonał wojska tego samego przeciwnika w bitwie pod

A. Kircholmem.B. Beresteczkiem.C. Kłuszynem.D. Chocimiem.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

11 z 22

Zadanie 13. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie kolejność wydania aktów prawnych, to

A. przywilej koszycki → Artykuły henrykowskie → Konstytucja 3 maja.B. Artykuły henrykowskie → Konstytucja 3 maja → przywilej koszycki.C. Konstytucja 3 maja → Artykuły henrykowskie → przywilej koszycki.D. przywilej koszycki → Konstytucja 3 maja → Artykuły henrykowskie.

Tekst do zadania 14.

Art. 1. Ludzie rodzą się i pozostają równymi wobec prawa. Różnice społeczne mogą być oparte tylko na pożytku ogółu.Art. 2. Celem wszelkiego stowarzyszenia politycznego jest zachowanie praw człowieka przyrodzonych i nie podlegających przedawnieniu. Tymi prawami są wolność, własność, bezpieczeństwo i opór przeciwko uciskowi.Art. 3. Zasada wszelkiej władzy tkwi z natury rzeczy w narodzie. Żadna instytucja, żadna jednostka nie może sprawować władzy, która nie pochodzi wyraźnie od narodu.

Zadanie 14. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Poglądy wyrażone w tekście były charakterystyczne dla

A. szlachty kierującej się ideologią sarmacką. B. przywódców Świętego Przymierza. C. zwolenników marksizmu.D. filozofów oświecenia.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

12 z 22

Ilustracja i tekst do zadania 15.

Obraz Wojciecha Kossaka, Jan Kiliński prowadzi rosyjskich jeńców przez ulice Warszawy

Dzwony warszawskich kościołów zwołujące wiernych na nabożeństwo [...] zdawały się mieszkańcom głosić zmartwychwstanie ojczyzny. Rosjanie zrejterowali1, zostawiwszy na placu boju połowę swego skrwawionego garnizonu. Na gmachu moskiewskiej ambasady na Miodowej nie powiewał już dumnie sztandar z dwugłowym orłem, a niedobitków butnego wojska „najjaśniejszej aliantki2” – imperatorowej Katarzyny – oprowadzała po ulicach stolicy tryumfująca gawiedź3.

1 Zrejterować – wycofać się, uciec ze strachu. 2 Aliant – sojusznik, stronnik, sympatyk. 3 Gawiedź – tłum, pospólstwo.

.

Zadanie 15. (0–1)Oceń, które z poniższych zdań dotyczących przedstawionych wydarzeń jest fałszywe. Zaznacz F przy zdaniu fałszywym.

1. Przedstawione wydarzenia rozegrały się w drugiej połowie XVIII w. F

2. Wśród mieszkańców miasta, którzy wsparli powstanie, byli rzemieślnicy. F

3. Wymieniona w tekście monarchini popierała przedstawiony bunt w Warszawie. F

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

13 z 22

Mapy do zadania 16.

Nie

BugWisła

Odra

OpawaP emyśl

Wrocław

OpoleKłodzko

Legnica

Toruń

Kalisz

Bydgoszcz Grudziądz

Płock

Kołobrzeg

Królewiec

Lidzbark

ChełmKielce W

Sandomierz

Grodno

Brześć Litew

Łomża

Augustów

Kown

Bornholm(duń.)

M. B a ł t y c k i e

K R Ó L. P R U S K I E

P o l s k i e

Wlk. Ks.Poznańskie

K r ó l.

CE

SA

RS

TW

O

RO

SY

JS

KI

E

C E S A R S T W OA U S T R I A C K I E

Śl

ąs

k

Kraków

PoznańWarszawa

Gdańsk

Lwów

Kalisz

Wrocław

Płock

KielceZamość

Lublin

Suwałki

Siedlce

BiałystokBydgoszcz

Radom

Królewiec

Wisła

Wisła San

Odra

Niemen

0 100 km

P b

Brno

y Now

A U S T R I A

C E S A R Sgranice KrólestwaPolskiegogranice państw

granice ziem

Wielkie KsięstwoPoznańskie

RzeczpospolitaKrakowska

Nie

BugWisła

Odra

CiOpawa

Przemyśl

Wrocław

OpoleKłodzko

Legnica

Toruń

Kalisz

Bydgoszcz Grudziądz

Płock

Kołobrzeg

Królewiec

Lidzbark

ChełmKielce W

Sandomierz

Grodno

Brześć Litews

Łomża

Augustów

Kown

Bornholm(duń.)

Kraków

PoznańWarszawa

Kalisz

Płock

Lublin

Siedlce

Bydgoszcz

Radom

Łomża

M. B a ł t y c k i e

K R Ó L. P R U S K I E

K s i ę s t w o

W a r s z a w s k i e

CE

SA

RS

TW

O

RO

SY

JS

KI

E

C E S A R S T W OA U S T R I A C K I E

WolneMiasto Gdańsk

Śl

ąs

k

W

Gdańsk

Lwów

Wrocław

Białystok

Suwałki

Królewiec

Olsztyn

Tylża

Kołobrzeg

Kielce

Wisła

Wisła San

Odra

Niemen

0 100 km

Pres b

Brno

Cieszyn Nowy S

A U S T R I A

C E S A R S Tgranice KsięstwaWarszawskiegogranice państw

ziemie przyłączone do Księstwa Warszawskiego w 1809 r.

granice ziem

Zadanie 16. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Miasta, które znajdowały się w  granicach Księstwa Warszawskiego w  1807 r. i  zostały włączone do Królestwa Polskiego w 1815 r., to:

A. Bydgoszcz, Lublin i Kraków.B. Płock, Siedlce i Poznań.C. Suwałki, Płock i Kalisz.D. Warszawa, Radom i Kielce.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

14 z 22

Tekst do zadania 17.

Rewolucyjne zmiany w  dziedzinie transportu zawdzięczamy zastosowaniu wynalazku Watta w kolejnictwie. [...] Nigdy dotąd nie można było przewieźć tak szybko i tak dużo towarów oraz ludzi. Dzieje kolei żelaznych rozpoczęły się [...], kiedy to po latach prób [...] została uruchomiona pierwsza linia kolejowa na świecie [...]. Obsługiwała ją lokomotywa [...] o nazwie „Active”, wynaleziona przez [...] George’a Stephensona, która ciągnęła 34 wagoniki.

Zadanie 17. (0–3)Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie spośród oznaczonych literami A–C.

Opisane wynalazki wprowadzono po raz pierwszy na terenie 17.1. _____. Wspomniana w  tekście przełomowa konstrukcja techniczna Jamesa Watta jest nazywana 17.2. _____. Przedstawione wydarzenia rozegrały się na przełomie 17.3. _____.

17.1. A. Francji B. Wielkiej Brytanii C. Prus

17.2. A. mechanicznym krosnem B. śrubą turbinową C. maszyną parową

17.3. A. XVII i XVIII w. B. XVIII i XIX w. C. XIX i XX w.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

15 z 22

Ilustracje do zadania 18.

Moneta Królestwa Polskiego

Zadanie 18. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Napisy i elementy graficzne zamieszczone na monecie świadczyły o

A. niezależności polskiej monarchii od władcy Rosji.B. podległości Królestwa Polskiego względem Cesarstwa Rosyjskiego.C. uzależnieniu polityki cara Rosji od decyzji sejmu w Warszawie.D. przyjaźni między niepodległym państwem polskim i rosyjskim.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

16 z 22

Mapa do zadania 19.

Mobilizacja Polaków w I wojnie światowej

54°

50°

16° 20°

24°

28°

granice państwzaborców z 1914 r.

austriackimpruskimrosyjskim

Obszar Polski pod zaborem

ludność ogółem (1911)

powołani do wojskagranice II Rzeczypospolitejz 1923 r.

Ludność na obszarze Polski*

polegli* dane szacunkowe

Poznań

Kraków

Warszawa

14 841 000

1 195 760

8 082 000

1 401 500

737 090

6 055 000

220 000

55 000

110 000

Zadanie 19. (0–1)Oceń, czy poniższe zdania dotyczące przedstawionych informacji są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

W czasie I wojny światowej najwięcej Polaków powołano do armii w Galicji. P F

W armiach państw zaborczych w okresie wojny służyło ponad 3 mln Polaków. P F

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

17 z 22

Teksty do zadania 20.

Tekst I Regulamin dotyczący praw i zwyczajów wojny lądowej (załącznik do konwencji haskiej z 1907 r.)

O sposobach szkodzenia nieprzyjacielowi, o oblężeniach i bombardowaniach.Artykuł 22. Strony wojujące nie mają nieograniczonego prawa wyboru środków szkodzenia nieprzyjacielowi.Artykuł 23. Oprócz zakazów, ustanowionych przez specjalne konwencje, zabrania się mianowicie:a) używać trucizny lub broni zatrutej; [...]e) używać broni, pocisków lub środków, mogących zadać zbyteczne cierpienia; [...].

Tekst IIWielka wojna na ziemi skierniewickiej

Jesienią 1914 roku, gdy okazało się, że tocząca się wojna nie będzie krótka, zaczęto gorączkowo poszukiwać metod wyjścia z impasu. [...] W grudniu 1914 roku [...] prof. Fritz Haber przekonywał niemiecką generalicję: „staje się coraz bardziej oczywiste, że prowadzenie wojny na dwa fronty i uwikłanie naszych wojsk w ciężkie walki pozycyjne1 na zachodzie stawia pod znakiem zapytania możliwość szybkiego zakończenia działań wojennych. Jedynie masowe użycie gazów bojowych może radykalnie zmienić sytuację militarną na naszą korzyść”.[...] W styczniu 1915 roku niemieckie naczelne dowództwo postanowiło przeprowadzić atak gazowy w pasie działania 9. Armii. [...] efekt [...] zależał od kaprysów pogody: wilgotności powietrza, siły i kierunku wiatru. Niespodziewana zmiana kierunku wiatru już podczas ataku często prowadziła do strat własnych.

1 Walki pozycyjne – charakterystyczne dla wojny pozycyjnej, gdy wrogie armie zajmowały umocnione pozycje, a przebieg linii frontu niemal nie ulegał zmianom.

Zadanie 20. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Złamanie postanowień konwencji haskiej z 1907 r. przez armię niemiecką polegało na

A. dążeniu do szybkiego rozstrzygnięcia konfliktu.B. narażeniu własnych żołnierzy na duże straty.C. zastosowaniu broni chemicznej w walce frontowej.D. prowadzeniu walki pozycyjnej na dwóch frontach.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

18 z 22

Tekst do zadania 21.

Julka jest obywatelką Polski. Nabyła obywatelstwo polskie z mocy prawa. Urodziła się w Warszawie, ale od kilku lat mieszka z rodzicami w Stanach Zjednoczonych. W chwili narodzin dziewczynki jej rodzice posiadali obywatelstwo polskie. Julka na co dzień posługuje się językiem angielskim, ale listy do babci pisze wyłącznie po polsku.

Zadanie 21. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

W świetle polskiego prawa nabycie przez Julkę obywatelstwa polskiego wynika

A. z miejsca urodzenia.B. z obywatelstwa rodziców.C. z narodowości przodków.D. ze znajomości języka polskiego.

Tekst do zadania 22.

Adam rozpoczął działalność gospodarczą. Rejestrując firmę, wniósł opłatę skarbową, następnie wykupił usługi dotyczące prowadzenia strony internetowej i założył konto bankowe. Dużą część posiadanych środków przeznaczył na zakup materiałów biurowych koniecznych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zadanie 22. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Dokonane przez Adama operacje finansowe można określić jako

A. deficyt.B. dochód.C. koszt.D. zysk.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

19 z 22

Mapa do zadania 23.

Stopień swobody rodziców w wyborze szkoły publicznej w kształceniu obowiązkowym, 2010/2011

M O R Z E BA

ŁT

YC

KI E

M O R Z E

ŚR Ó D Z I E M N E

MO R Z E C Z A R N E

M O R Z E

P Ó Ł N O C N E

M O R Z E

N O R W E S K I E

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

Uczniowie są przypisywani do poszczególnych szkół przez władze oświatowe na podstawie kryteriów geogra�cznych

Uczniowie są przypisywani do szkół, ale rodzice mogą poprosić o alternatywę

Rodzice wybierają szkołę, ale władze publiczne mogą interweniować, jeśli nie ma w niej miejsc

Rodzice wybierają szkołę, władze publiczne nie regulują liczby uczniów

Zadanie 23. (0–1)Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Rodzice mają największą swobodę wyboru szkoły dla swojego dziecka na terenie

A. Polski.B. Francji.C. Irlandii.D. Hiszpanii.

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

20 z 22

Ilustracja do zadania 24.

Zadanie 24. (0–1)Oceń, czy poniższe zdania dotyczące zilustrowanego problemu są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Rysunek ilustruje zjawisko wykorzystywania sprawowanego urzędu do uzyskania prywatnych korzyści. P F

W przedstawionej sytuacji w świetle prawa postępowanie obu osób podlega karze. P F

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

21 z 22

Schemat do zadania 25.

Powoływanie Rady Ministrów w Polsce

POWOŁUJE I ODBIERA PRZYSIĘGĘ

UCHWALA WOTUM ZAUFANIA

1

2

ORGAN WŁADZY WYKONAWCZEJ

ORGAN WŁADZY USTAWODAWCZEJ

R A D A M I N I S T R Ó W

Zadanie 25. (0–2)Do każdego z organów władzy dobierz odpowiadającą mu nazwę spośród oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu tabeli wybierz właściwą literę.

25.1. Organ oznaczony na schemacie numerem 1. A B C D

25.2. Organ oznaczony na schemacie numerem 2. A B C D

A. Sejm RPB. Senat RPC. Prezydent RPD. Trybunał Konstytucyjny

Przenieś rozwiązania na kartę odpowiedzi!

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

22 z 22

Brudnopis

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

Próbny egzamin gimnazjalny z Nową ErąHistoria i wiedza o społeczeństwie

Wykaz źródeł wykorzystanych w zadaniach egzaminacyjnych:

Strona 3. – zadanie 2. N. Davies, Europa: rozprawa historyka z historią, tłum. E. Tabakowska, Kraków 2001.

Strona 3. – zadanie 3. Gall Anonim, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, Wrocław 2003.

Strona 4. – zadanie 4. Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, Okres do 1795, oprac. A. Wyczański, C. Kuklo, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1994.

Strona 5. – zadanie 5. Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999.

Strona 6. – zadanie 6. Wiek V–XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999.

Strona 7. – zadanie 7. Kronika Jana z Czarnkowa, tłum. J. Żerbiłło, Warszawa 1905.

Strona 8. – zadanie 9. http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/852001,Oltarz-Wita-Stwosza-takiej-szafy-nie-ma-nikt-na-swiecie [dostęp: 9.06.2016]

Strona 9. – zadanie 10. M. Wrede, Dwór Jagiellonów, „Mówią Wieki” 1995, nr 9.

Strona 9. – zadanie 11. B. Popiołek, Potop, [w:] Dzieje Narodu i Państwa Polskiego, Warszawa 2000.

Strona 11. – zadanie 14. G. Jellinek, Deklaracja praw człowieka i obywatela, tłum. Z. Libkind-Lubodziecka, Warszawa 1905.

Strona 12. – zadanie 15. M.K. Hoffman, Insurekcja warszawska 1794 roku, czyli o osiemnastowiecznej sztuce walk ulicznych, „Mówią Wieki” 2000, nr 4.

Strona 14. – zadanie 17. A. Chwalba, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2009.

Strona 17. – zadanie 20. http://www.pck.org.pl/pliki/mph/1907_Haga_-_IV_KH%20_Regulamin.pdf [dostęp: 15.06.2016]; P. Szlanta, Wielka wojna na ziemi skierniewickiej, „Mówią Wieki” 2007, nr 2.

Strona 19. – zadanie 23. Kluczowe dane o edukacji w Europie 2012, EUROSTAT. http://bookshop.europa.eu/pl/ kluczowe-dane-o-edukacji-w-europie-2012-bECAF12001/?CatalogCategoryID=e9gKABstGNMAAAEjQ5EY4e5L [dostęp: 14.06.2016]

Strona 20. – zadanie 24. https://lh5.googleusercontent.com/-mHIWGD4r5bE/UEB8U64d8-I/AAAAAAAABAk/ 40fiZwlvlbY/w800-800/Sawka%2Bkorupcja%2B%25C5%2582ap%25C3%25B3wka.jpg [dostęp: 14.06.2016]

Nr zad. Odpowiedzi

1 A B C D

2 A B C D

3 A1 A2 A3 B1 B2 B3

4 A B C D

5 1P 2P 3P

6.1 A B C

6.2 A B C

6.3 A B C

7 A B C D

8.1 A B C D

8.2 A B C D

9 A B C D

10 PP PF FP FF

11 A B C D

12 A B C D

13 A B C D

14 A B C D

15 1F 2F 3F

Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

KOD

* nieobowiązkowe

IMIĘ i NAZWISKO *

WPISUJE UCZEŃ

KARTA ODPOWIEDZI

Nr zad. Odpowiedzi

16 A B C D

17.1 A B C

17.2 A B C

17.3 A B C

18 A B C D

19 PP PF FP FF

20 A B C D

21 A B C D

22 A B C D

23 A B C D

24 PP PF FP FF

25.1 A B C D

25.2 A B C D

UZU

PEŁN

IA Z

ESPÓ

Ł N

AD

ZORU

JĄC

YU

praw

nien

ia u

czni

a do

niep

rzen

osze

nia

zazn

acze

ń na

kar