Priracnik Mleko

7/25/2019 Priracnik Mleko

1/53

Prira~nik za higiena i tehnologija na molzewe nakravi

Urednik:NikolovIgor

Avtori:DavidovskiMomeCvetkovTase

Recenzenti:D-r Risto Ilkovski

Docent D-r |oko Bunevski

Dipl.in`.agr.Dipl.in`.agr.

, redoven profesor (vo penzija) naZemjodelski fakultet i Fakultet za Veterinarnamedicina,Skopje

, Docent na Zemjodelskifakultet,Skopje

Pe~ati:Pe~atnica BatoPrint Kumanovo

Tira`:500primeroci

Izdavaweto na prira~nikot finansiski e poddr`ano odMakedonska razvojna fondacija za pretprijatija (MRFP


2/53

PREDGOVOR

Predlo`eniot prira~nik e namenet vo prv red za~lenovite na Regionalniot Sojuz na odgleduva~i na go-veda "Makedonsko mleko" t.e. za farmerite ~ija [toosnovnadejnosteproizvodstvonakravjomleko.

Govedarstvoto pretstavuva vode~ka granka vo sto-~arstvoto. So osamostojuvaweto na R. Makedonija, od-

nosno vo tranzicioniot period, dojde do promeni poseb-no vo golemite govedarski kompleksi, osobeno na eko-nomskiplan.

Propa\aweto na golemite zemjodelsko-industriskikompleksi i golemata nevrabotenost, pridonese golembrojodnaselenieto povtornodazapo~ne dasezanimavasozemjodelieisto~arstvo.

Vo poslednive nekolku godini golem broj od nasele-

nieto zapo~na so odgleduvawe na dobitok [to im pret-stavuvaiosnovenizvorzaegzistencija.

Zna~ewetonaovaabro[uraedotolkupogolemoakoseznae deka vladata na RM vo 2002 godina ima donesenopravilnik t.e. Uredba za utvrduvawe na elementite zaformirawe na otkupnata cena na kravjoto mleko.Naskoro mlekarite ]e po~nat da go primenuvaatpravilnikot za otkup na mleko i pla]aweto na mlekoto]esevr[isporednego.

Smetame deka prira~nikov ]e im bide od golemakorist na na[ite farmeri, za da vo idnina proizveduvaatzdravo, higienski ispravno i kvalitetno mleko so [to ]egi zadovolat barawata propi[ani vo pravilnikot zaotkup na mlekoto, a so toa i profitot na farmerite ]e sezgolemi, ]e se podobrat uslovite za `ivot i ]e se namali

odlivotnamladatapopulacijaodselata.

Prira~nik za higiena i tehnologija za molzewe na kravi


3/53

So proizvodstvo na kvalitetno surovo mleko ]e sedobijat i kvalitetni mle~ni proizvodi koi ]e gi

zadovolat propi[anite standardi na EU so [to izvozotiprofitabilnostanaovaagranka]esezgolemi.

Od avtorite



4/53

VA@NOST NAMLEKOTOVOISHRANATA

Mlekoto predstavuva edna od najstarite poznatihrani na lu\eto. Negovata va`nost e sogledana u[te odprastari vremiwa, a so razvojot na naukata va`nostasamosedoka`uva.

Potvrda za va`nosta na mlekoto kako hrana e i toa[to vo periodot od ra\awe na novoroden~iwata pa s doizvesen stepen na razvojot, toa pretstavuva osnovna i

edinstvena hrana. Toa zna-~i deka vo mlekoto se nao-\aat preku 100 sostojki vodovolni koli~ini koi gizadovoluvaatpotrebitenaeden organizam i toa ne sa-mo po kvalitet tuku i pokvantitet.

O sn ov na n am en a n asekoj proizvod upotrebenkakohranaenaorganizmotda mu obezbedi pove]e vi-dovi hranlivi materii,t.e. belkovini, masti, [e-]eri, vitamini, minerali

idr.Sekoja od ovie komponenti ima svoe zna~ewe voishranatanaorganizmot.

- mlekoto vo svojot sostav gisodr`i vo dovolna koli~ina. Vo belkovinite zna~ajno ei prisustvoto na kazein (78-84%), kako i albumuni iglobulini. Ima i imunite tela koi imaat golema ulogavo za[titata na mladite organizmi, osobeno vo

kolostralniot periodod nivniot razvoj.

Belkovini (proteini)



5/53

Sokoristewena~etvrtinakilogrammlekodnevnosezadovoluvaat okolu 50% od dnevnite potrebi na bel-

kovini vo organizmot za mladi od 15-20 godini, i vkup-nitepotrebiodkalciumot.

- sluìkako izvor na energija naorganizmot, a vo svojotsostav gi ima i vita-minite rastvorlivi vo

masti. Mle~nata mast nes a m o [ t o n e epri~initel na arterio-skleroza, tuku i ja spre-~uvanejzinatapojava.

- sluì kakoi zv or n a e ne rg ij a v o

organizmot i negovatasvarlivoste100%.

-vo mlekoto najzastapeni

se , i . Va`nosta nase sogleda vo toa [to toj u~estvuva vo izgradbata na

koskeniotsistemprirazvojotnamladiteorganizmi.Isto taka e zna~aen i vo ishranata na starite lu\e

kaj koi poradi nedostatok moè da dojde do deminerali-zacijana koskite. e zastapenvogolem procent vosire-weto( -parakazeinat).

- moè da se kaè deka mlekoto vo svojotsostav gi sodrì site potrebni vitamini za rast i razvojna eden organizam. Edinstveno vitaminot nedostasuvavo mlekoto, no so zra~ewe so zraci

mlekoto se zbogatuva i so ovoj vitamin. So izloùvawe

Mle~na mast

M l e ~ e n [ e ] e r(laktoza)

Mineralni materii

Vitamini

Sa (kalcium) R (fosfor) K (kalium)Sa

Sa

SaSa

DUV(ultravioletovi)



6/53

na ìvotnite na sonce, organizmot e vo mo`nost da gosintetizira i vitaminot od negovata provitaminskaformakojasenao\avoorganizmot.

Osven [to se koristi za ishrana na doen~iwata mle-koto pretstavuva nezamenliva namirnica i vo ishranatanastariibolnilica.Sekoristikakohranakajlu\etosoporemetuvawenaorganitezavarewenahranata.

Mlekoto i mle~nite proizvodi moè lesno da seme[aat so razni ovo[ja i zelen~uci, so [to za podolgo

vreme se zadovoluvaat potrebite od hranlivi materiikajbolniteorganizmi.Vo slu~aj na demineralizacija na organizmot se ko-

ristat vo ishranata i razni vidovi na sirewa, a isto takaikiselomle~niproizvodi.

Kiselomle~nite proizvodi osven kako hrana moàtdasekoristatikakoosveìtelnipijaloci.

D



7/53

FAKTORI KOI VLIJAAT NA SOSTAVOT,SVOJSTVATA I KOLIÎNATA NA MLEKO

Faktoritesepodelenina:-Vnatre[ni(genetskiilinasledni)i-Nadvore[ni(paragenetskiilinenasledni)

se nasledni i giso~inuvaatvidot, rasataiindividuata.

Razli~ni na ìvotni davaat mleko so raz-li~enkvalitet,sostavikoli~ina.

Razli~ni na ivotni od ist vid davaat mleko sorazli~enkvalitet,hemiskisostavikoli~ina.

@ivotnite od ista rasa ne davaat ista koli~ina ikvalitet na mleko. Toa zavisi od naìvotnotot.eodgenetskitefaktori.

Vnatre[nite faktori (genetski)

vidovi

rasi

individualnosta



8/53

Nadvore[nite faktori (paragenetski)ne se nasled-niinivgiso~inuvaat:

Treba da znaeme deka mle~nosta na kravite od prva dotretata,odnosnopettatalaktacijaevopostojanporast,apotoapostepenosenamaluva.

Dokolku odgleduvame zdravi ìvotni ]e dobivamepogolemikoli~ininamlekoipokvalitetnomleko.

Za vreme na ishrana na kravite so zelena hrana sedobivamlekosopomalprocentna maslenost.

Visokite temperaturi nad 29 S i mnogu niskitetemperaturi negativno vlijaat vrz mle~nosta na kraviteikvalitetotnamlekoto.

Kvalitetot, sostavot i koli~inata na mleko se direk-tno zavisni od kvalitetot, sostavot i koli~inata na hra-nata [to im se dava na ìvotnite. Sekoja krava treba dadobiva odredena da`ba individualno, spored produktiv-nosta.

Na molznite kravi pokraj odr`nata da`ba, treba daim se dava i produktivna da`ba od krmni smeski. So 1 kgod produktivnata da`ba se zadovoluvaat potrebite za

proizvodstvo na 2,5 - 3 kilogrami mleko, vo sprotivno senamaluvamle~nosta.

Dokolku ìvotnoto se hrani so hrana siroma[na sonekoja materija, toa direktno ]e se odrazi vrz kvalitetotnamlekotokoekebidesiroma[nosotaamaterija.

Mnogu e vaèn na~inot i redosledot na davawe na hra-nata. Pri voobi~aena ishrana kravite se hranat tolku

pati kolku i [to se molzat vo tekot na denot. Vo praksa

Vozrasta na ìvotnoto:

Zdravstvenatasostojba:

Sezonata:

Temperaturatana okolinata:

Ishranata i vodata:

0



9/53

naj~esto e dvokratno molzewe so istovremeno davawe nakoncentratot.

Redosledot na ishrana na kravite so sto~na hranazavisi od nivnite svojstva. Prvo se davaat onie krmi koikravite brzo gi konzumiraat. Onie krmiva koi nepovol-no vlijaat na vkusot i mirisot na mlekoto treba da sedavaat4-6~asapredslednotomolzewe.

Naj~estredosledtrebadaekoncentrat-silaà-seno- slama. Koncentratot se dava za vreme na molzeweto, a

silaàta po molzeweto. Za vreme na molzewe kravite netrebasehranatsosilaàiseno,bidej]imoèmlekotodaprimi miris na silaà, a od senoto se diga pra[ina somikroorganizmikoimoèdanavlezatvomlekoto.

Na kravite potrebno e vo sekoe vreme da im se obez-bedatdovolnikoli~ini~istaihigienskiispravnavoda,koja]ejapijatpoèlba.



10/53

BOLESTI NA MLE^NA @LEZDA

Vospalenienamle~nata`lezda(mastitis)

Mastitisot pretstavuva vospalenie na mle~nata`lezda koe e rezultat na navlezenite bakterii vo vimetonakravata.

Obi~no doa\a do vospalenie na edna ili pove]e~etvrtini od mle~nata `lezda (na edna ili pove]e bos-

ki). Kako posledica na mastitisot doa\a do namaluvawena proizvodstvoto na mleko, lo[ kvalitet na mleko, abrojotnasomatskikletkiezgolemen.

Ponekoga[ mo`e da dojde do kompletno presu[uvawe

naboskatakoja[toenapadnataodmastitis.

Sl. 1. Zasu[ena boska kako posledica na mastitis



11/53

Klini~ki mastitis - vidliv

Sl. 2. Razvojni fazi na mastitis

mo`e da se prepoznae sopregledot na mlekoto i vimeto. Vo slu~aj na mastitis,bojata na mlekoto e promeneta, a mlekoto e so gru[oci.Isto i vkusot na mlekoto e promenet i mlekoto e sole-nikavo. Zabolenata ~etvrtina ponekoga[ e tvrda i ote-~ena,topla,bolnanadopirizacrveneta.



12/53

Sl. 3. Sporedba na mleko od zdravo i zaboleno vime

Sl. 4. Na~in na primena tester za mastitis so reagens

Subklini~ki mastitis - nevidliv e seriozen zdrav-stven i ekonomski problem pri odgleduvawe na molznikravi, zatoa [to toj e bez klini~ki znaci na bolest namle~nata `lezda, a istovremeno i mlekoto izgleda ne-promeneto,normalno.



13/53

Subklini~kiot mastitis se otkriva so pomo[ nahemiski testovi za [to e potrebno da se ima hemiski

reagens i tester (plasti~na lopatka so ~etiri vdlabna-tinizasekojaboskapoedna)(Slika4).

Preventivata t.e pravilnoto molzewe, negata i ~ista[tala, odnosno mestoto kade ìvotnite ìveat, e najdo-barna~inzadasespre~ipojavatanamastitis.

Koristewe na pravilna tehnika na molzewe i drè-weto na visoko nivo na higiena na opremata, vimeto i

racete isto taka sena~in da se spre~ipojavanamastitis.

Ako edna kravaima mastitis trebada se vodi smetka dane se dovede do po-java na bolesta i kaj

drugite kravi po-radi pogre[ni postapki. Zatoa se prepora~uva kravatakoja ima mastitis da semolze posledna, oba-vezno da se izmijat ra-cete pred i posle mol-zeweto na taa krava, amlekoto da ne se me[aso ostanatoto od zdra-vitekravi.

Prepora~livo e takvata krava da se hrani po mol-zewetososveàtrevailiseno,zatoa[tododekakravatajade nema da legne, i na toj na~in se dobiva dovolno vremedasezatvoriboskiniotkanal(boskiniotkanalostanuvaotvoren do 1 ~as po molzeweto za koj period doa\a do

navleguvawenamikroorganizmivonego).



14/53

Na podot od [talata i prostirkata sekoga[ imane~istotija i mikroorganizmi koi moè da navlezat vo

boskiniot kanal. Koga boskiniot kanal e zatvoren [an-sitezanavleguvawenamikroorganizmiseminimalni.

Kontrola na mlekoto od boskite treba da se vr[isekojdnevno, da se proveri dali mlekoto ima gru[oci, seproveruvabojatanamlekoto,mirizbata.

Mlekoto moèdasetestira nasledniotna~in:Prvo od ednata boska se izmolzuvaat nekolku kapki

mleko na crna podloga ili nekoj crn sad, se proveruvadali ima nekakvi promeni. Istoto se povtoruva so osta-natite3boski.

Dokolku se utvrdi vospalenie na mle~nata `lezdatreba vedna[ da se reagira i da se pobara veterinarnapomo[.

Zabolenata ~etvrtina treba da se molze na 4-6 ~asa,ako vo tekot na eden den ne dojde do podobruvawe na

sostojbata,obaveznotrebadasepovikaveterinar.Vo tekot na lekuvaweto na mastitis, dva dena po zavr-[uvaweto na lekuvaweto, mlekoto ne treba da se koristiza ishrana na lu\eto i ìvotnite, posebno ne za ishranana mladi teliwa. Takvoto mleko naj~esto treba da seisturi.

-

-



15/53

PODGOTOVKA ZA MOLZEWE

Op[ti pravila koi se odnesuvaat na molzeweto i koitreba da se sledat se so cel da se namali brojot na mikro-organizmitevomlekotose:

Preddasezapo~nesomolzewetreba[talatadasepro-

vetriidasevnimavanatemperaturatavonea.- Po stanuvaweto na kravite, se ~isti i iznesuvaarskoto\ubreiprostirkata.

- Sevr[i~istewenaìvotnite,apopotrebaimiewenaizvalkanitedelovisomlakavoda.

- Ako molzeweto e ra~no, opa[ot na kravata se vrzuvaza zadnata noga, za da ne mu pre~i na molza~ot za vreme namolzeweto i danegozagaduvamlekoto.

- Se proveruva ~istotata na sadovite za molzewe, apotoasepristapuvakonsledniveoperacii.

Pri ra~noto molzewe[ansite da padne ne~isto-

tijataodkoàtaivlaknavomlekotosepogolemiotkol-ku pri ma[inskoto molze-we.

Sekoga[ pred molze-weto treba da se izmie vi-meto. Za miewe na vimeto sekoristi mlaka voda (35 S), a

potoa treba da se izbri[e

Podgotovkazamolzewe

îstewenavimeto

0



16/53

so~istakrpa(krpatatrebadaeodmaterijalkojneostavavlaknanavimeto, ili odhartija zaednaupotreba).

Toplata voda za razlika od ladnata ja ~isti i mas-notijata koja se nao\a na vimeto, a vo isto vreme kaj kra-vata predizvikuva prijatno ~uvstvo i ja stimulira da gopu[timlekoto.

na vimeto e sostaven del od podgotovkitena vimeto za molzewe. So racete se pravat mehani~kidvièwa i se vr[i triewe, umereno pritiskawe na vi-meto. Masaàta ja stimulira mle~nata `lezda za brzo icelosno izmolzuvawe na mlekoto od vimeto, pozitivnodejstvuva na koli~estvoto na mleko i zdravjeto naìvotnoto.

Masaàta

Sl. 5. Masaà na vimeto



17/53

Proverkanamlekoto namastitis

Prvoto izmolzeno mleko mora da se proveri namastitis.Ovamoèdasenapravinasledniotna~in:prvood ednata boska se izmolzuva nekolku kapki na mleko nacrna podloga ili specijalen sad so mreà. Izmolzenotomleko go proveruvame dali e ispravno ili ima odredenipromeni kako [to se gru[, krv, gnoj, ligavost, neprijatenmiris i sl. Istoto se povtoruva i so ostanatite triboski.

Vo nikoj slu~aj ne smee mlekoto da se molzi na podotzatoa[totoamoèdabidepri~inazapojavanamastitisilidrugizaboluvawakajkravite.

Po izvr[enata proverka na mlekoto se pristapuvakonmolzewe.

Sl. 6. Proverka na mlekoto pred molzewe



18/53

MOLZEWEINAÎNINAMOLZEWE

Vopraksaimadvana~inanamolzewe:-Ra~noi-Ma[inski

Ra~notomolzewemoèdaseizvedenatrina~ina:-soceladlanka([aka),

-soispruènpalecipokazalec(sodvaprsta)i-sosvitkanpalec

Ramnomernotopritiskawenaboskitesocela[akagostimulira refleksot za ispu[tawe na mlekoto kaj kra-vite.Osvenovaseskratuvaivremetokoeepotrebnozada

se izmolze edna krava. Vtorata prednost e [to ne do-veduva do istegnuvawe naboskite i mle~nite kanali[to ima pozitiven efekt priistekuvaweto na mlekoto odmle~nata`lezda.

P r i t i s k a w e t o n a

boskite treba da se uskladi sokarakteristikite na kravata.Ako se raboti za kravi koiimaat meko vime (mekomol-zni) pritisokot treba da bidepomal za razlika od kraviteso tvrdo vime (tvrdomolzni)kade treba da se primenat

pojakipritisoci.

Ra~nomolzewe

Molzewesoceladlanka ([aka)



19/53

Molzeweto so cela [aka e najra[iren na~in koj seprimenuvakajnas.Zaistisnuvawenamlekotosekoristat

prakti~no ~etirite prsti koi se zatvoraat okolu bos-kata, vo toa u~estvuva i pa-lecotkoj so pomo[ na poka-zalecot gozatvora gorniot del od mle~niotkanal koj e povrzan so vimeto. Naovoj na~in se zgolemuva priti-sokot na mlekoto vo boskata i

doa\a do negovo izlevawe nadvor.Po otvoraweto na palecot ipokazalecot, del od mlekoto odv i m e t o d o a \ a v o b o s k a t a iprocesot se povtoruva se doc e lo s n ot o i z mo l z uv a we n akravata. Isto taka zna~ajno kajovoj na~in e [to rakata ne se

dviì gore-dolu po boska-ta, pane moè da dojde do nejzinapovredaiistegnu-vawe.

Vo praksata se sre]avaat i drugina~ini na ra~no molzewe, no tie se ko-ristat dokolku kravata ima kratkiboski. Eden na~in e da se fati boskatavo gorniot kraj so palecot i pokaza-lecot i so tegnewe prema dolu se istis-nuva mlekoto. Kaj ovoj na~in se sozdavagolem pritisok vrz boskata i isteg-

nuvawe, pa ne e redok slu~aj da dojde do

Molzewe soispruènpalec i pokazalec (so dva prsta)



20/53

razni povredi na boskata. Osven toa, ovoj na~in e dostaneprijatenzakravatabidej]itaa~uvstvuvabolka.

Pri ovoj na~in na molzewe se svitkuva palecot i sepostavuvanaboskata,aostanatite4prstiseobvitkuvaatokolu nea i se sozdava pritisok koj go istisnuva mlekoto.Iovojna~inedostabolenza`ivotnite,aosventoadove-duva i do nagme~uvawe na boskite [to ~esto mo`e da bidepri~inazapojavanavospalenijananiv.

Kaj bilo koj od na~inite na molzewe e va`no mlekotoda se izmolzi do poslednata kapka za da ne dojde do pri-nudnozasu[uvawenagrlata.

Posle molzewe, zaostanatite kapki od mleko na bos-kitetrebadaseizbri[at.

Prvo se vr[i molzewe na prednite ~etvrtini (pred-nite boski), a potoa na zadnite ~etvrtini. Za ova postoiednaprakti~napri~ina,prednite~etvrtinisepobliskudo molza~ot i potrebno e prvo niv da gi oslobodime odmlekoto. Potoa imame podobar pristap do zadnite boski(obi~nozadniteboskiseporazvieni).

Ako se nametne rasporedot prvo prednite pa zadnite~etvrtini toga[ se vlijae na celosniot razvoj i for-miraweto na vimeto. Vo praksata se sre]ava molzewe pr-vonadesnite,apotoanalevite~etvrtiniiobratno.

Isto taka bitno e da se zapazi istiot red na molzewena boskite, da ne doa\a do izmena na redosledot, dali seraboti za ra~no molzewe ili pak pri postavuvaweto na

~a[kiteprima[inskomolzewe.

Molzewe so svitkan palec

Redoslednamolzewe



21/53

Obi~no odnosot na mlekoto vo prednite i zadnite~etvrtini vo praksata e 40 : 60, a kaj visokomle~nite se-

lektirani rasi (Hol[tajn i dr.), odnosot e dalekupouedna~en. Zatoa ako se molzat prvo dvete desni boskivo isto vreme sekoga[ ostanuva neizmolzeno mleko vozadniteboski.

Koga molza~ot ]e go zavr[i molzeweto, se pristapuvana postapkata na . Povtorno po vtor pat seizmolzuvaat prednite ~etvrtini i izmolzuvaweto se vr-[i s do posledna kapka. Postapkata se povtoruva i sozadnite~etvrtini.

Me\utoa bez ogled na svesnosta vo izveduvaweto naglavnoto molzewe vo vimeto sekoga[ zaostanuva nekojakoli~ina na mleko pa poradi tie pri~ini e potrebnodoizmolzuvawe.

doizmolzuvawe



22/53

MA{INSKO MOLZEWE

Bidej]i okolu 50% od rabotnoto vreme vo [talata setro[i za ra~no molzewe na kravite, denes se pove]e sekoristat sovremeni ma[ini za molzewe. So ma[inskomolzewe se dobiva ~isto mleko, namaleni se tro[ocitena proizvodstvo i tro[ocite za rabotnata raka.Ma[initemo`edabidatpodvi`niinepodvi`ni.



23/53

So ma[inite treba stru~no da se rakuva, kravitepostepenodasepriviknuvaatnanividasekoristatsamo

kaj zdraviìvotni.Ma[inskoto molzewe moè da se izveduva vo [tala,

molzili[ta i na pa[a. Pred da se zapo~ne so ma[inskomolzewe, se vr[i istata podgotovka za molzewe, kako ikajra~notomolzewe.

Ma[inata za molzewe raboti na principot na izvle-kuvawe na mlekoto od boskite so cicawe na teliwata.

Ovasepostignuvapopatnavakuumkoj se sozdava vo molznite ~a[kizaboskite.

â[kite za boskite se napra-veni od ~elik ili plastika, a vovnatre[nosta se nao\a cevka odguma.

Vo vnatre[nosta na cevkata,

pod boskite, pritisokot e okolu46 Kra (Kilo Paskali). Pritiso-kotvoprostorotkojsenao\apome-\u ~a[kite i gumenite creva vari-ra pome\u normalniot atmosfer-ski pritisok i vakuumot vo tekotna rabotata na pulsatorot. Kakorezultat na toa se otvoraat gume-nite cevki (isto vakuum nivo nadnoto na gumenite cevki, faza navcicuvawe) i zatvoraat (razlikavopritisokot,fazanamasaà).

Vo tekot na fazata na vcicu-vawe razlikata vo pritisokot predizvikuva otvorawe naboskiniot kanal i natoj na~in seizvlekuva mlekoto.



24/53

Sl. 7. Fazi pri ma[insko molzewe

Postojanite kontrakcii na gumenite creva se neop-

hodni da se spre~at akumulaciite na krv i sekret votkivoto na boskata. Ova olesnuvawe e postignato po patna zaedni~ki pritisok vo tekot na fazata na masa`a.

Sprotivno na ona [to lu\eto mis-lat, vakuumot ne se koristi vo ovaafaza.

^etirite celini na ~a[ki i gu-menicreva, (kratki mle~ni cevki) i

pulsatorot se povrzani so pomo[ narazvodnik. Seto ova zaedno e nare-~enomolznagarnitura.

Od tehni~ka gledna to~ka pra-vilnata procedura na molzewe e iz-razena balansirano pome\u pulsa-ciite,nivotonavakuumotioblikot

na gumenite creva (vo odreden del



25/53

ustata na crevata), isto taka i teìnata na raspodelbata,volumenot i zemaweto na vozduh od strana na razvod-

nikot.

Bidej]i ma[inata za molzewe se koristi dva patidnevno, neophodno e da se odrùva vo dobra sostojba. Za dasepostigneovaseprepora~uva:

redovno~istewenavakuumregulatorot;redovno~istewenapulsatorot;odrùvawe na soodvetno nivo na maslo vo vakuumpumpata;redoven pregled na vakuum linijata vo dobrapodesenost;periodi~na zamena na gumenite i ~eli~nitedelovi;

~istewenama[inataredovnoposekoemolzewe.Site prethodno navedeni faktori treba da bidat

napraveni vo sklad so fabri~kite upatstva za ma[inite.Pokraj toa, redovnata kontrola na podvi`nata molza~kabi trebalo da se vr[i dva pati godi[no od strana nastru~nolice.

Najgolemo vnimanie treba da se posveti na gumenitecevki od ~a[kite da ne se napuknati ili pak da ne se

stvrdnati, bidej]i pri rabota moè da go o[tetatkeratinskiotslojnaboskitepaisamiteboski.Zamenatana gumenite cevki od ~a[kite treba da se vr[i zadol-ìtelnonasekoi6meseci,iliokolu750rabotni~asa.

Odrùvaweiservisnama[initezamolzewe

-

-

-

-

-

-



26/53

Funkcionirawe na pulsatorot

Izmenata na fazite na cicawe i masaà na mle~nata`lezda se postignuva so pomo[ na pnevmatski ili elek-tromagnetenpulsator.

Vcicuvaweto i masaàta moè da se vr[at isto-vremeno vo site ~etiri ~a[ki, a toa se narekuva

.Obi~no vcicuvaweto i masaàta se sinhronizirani

vo par, a toa se narekuva . Pred-nost na naizmeni~nata pulsacija e postabilniot vakuumvotekotnamolzeweto.

Fazata na vcicuvawe i masaà zaedno go so~inuvaatpulsira~kiot ciklus. Brojot na ciklusite vo minuta senarekuva . Optimalnata stapka e od50-60pulsaciivominuta(PPM)parcijalnovozavisnostododnosotnapulsirawe.

Ako stapkata na pulsirawe e premnogu brza, razvod-nikot ]e ja ubrza rabotata pri [to sfingerot (kru`niotmuskul) na boskata postanuva premnogu slab da odgovorina dvièwata na gumenata cevka. Ova moè da ima nepo-volen efekt na zdravjeto na vimeto, ako boskiniot kanale seu[te otvoren moè da dojde do navleguvawe na bak-terii vo boskiniot kanal. Rizikot moè da bide golemposebno na krajot na molzeweto. Na druga strana, niskata

stapka na pulsacii ja prodolùva fazata na molzewe, ovamoèdapredizvikapregolemonadoa\awenakrv.

Pulsatorot bi trebalo da odrùva konstantno temponarabotabezoglednanadvore[natatemperatura.

Operatorot (molza~ot) ne bi trebalo da bide vo sos-tojbadajapodesuvastapkatanapulsaciite.

Pri naizmeni~no pulsirawe, vo edna polovina na

vimeto moè da dojde do porano zapo~nuvawe na

simul-tana pulsacija

naizmeni~na pulsacija

pulsira~ka stapka



27/53

iscicuvaweto. Ovaa razlika se narekuva debalans i seizrazuva kako procent od edna pulsacija. Za da se osigura

dobromolzewe,debalansottrebadabidepod5%.

Kapacitetot na vakuum pumpata mora da bide dovolenda nadopolni vozduh koj vleguva vo sistemot vo tek naprefrlaweto na edinicata za molzewe, nedostatok navozduhot, potro[uva~kata na vozduh vo pulsatorot ivleguvawenavozduhprekukrvniteotvori.

Modernata oprema za molzewe raboti so nivo navakumodokolu46Kra.

Zgolemuvaweto na nivoto na vakuumot se zgolemuva iso dotekuvaweto na mleko no isto taka se zabrzuva ilizgaweto na ~a[kite od boskata. Na toj na~in ~a[kiteodatkonpraznotovimeigiblokiraatboskinitekanali.

Vakuumsistem



28/53

POSTAPKI PO ZAVR{UVAWE NAMOLZEWETO

Otkako ]e se zavr[i procesot na molzewe treba da seprevzematmerkizaza[titanavimeto.

Za[titata na vimeto e potrebna za da se onevozmoìnavleguvawe na mikroorganizmi preku boskinite otvorikoi ponatamu bi dovele do pojava na vospalenija na vi-meto.

Otvorite na boskite ostanuvaat otvoreni po mol-zeweto vo period i do 1 ~as. Ovoj period e najkriti~endokolkusedozvoliìvotnitedalegnatnapodot,ilipakvotojperioddadojdatvodopirsone~istipovr[ini.

Za[titata se sostoi vo preventivni merki koi seednostavniaimaatgolemozna~ewe.

Ednaodmerkiteenaìvotnitevedna[pomolzewetodaimsedadekabastahrana,so[to]esespre~izaodreden

period tie da legnat. Isto taka prostirkata koja se stavana ìvotnite treba da bide ~ista, ne e prepora~livo da sestavamuvlosanailirasipanaslama.

Kako najdobra preventivna merka, pokraj ostanatite,e vedna[ po molze-weto boskite da sepotopat vo dezin-

fekcionen rastvork oj g i u ni [t uv amikro-organizmi-te, a isto taka i jaodrùva koàta naboskite vo dobrasostojba.

Ovaa postapka

so potopuvawe na



29/53

boskite vo dezinfekciono sredstvo se prepora~uva i kajvisoko stelni junici vo periodot pred teleweto bidej]i

vo toj period doa\a do otvorawe na boskinite kanali ila~ewenamleko.

Pod primarna obrabotka na mlekoto se podrazbiratpostapkite na obrabotka na mlekoto koi se prevzemat

vedna[ po molzeweto pa s do transportiraweto vo cen-tralnamlekarakadesevr[inegovaprerabotka.Bidej]i mlekoto pretstavuva odli~na sredina za

razvojnagolembrojmikroorganizmivedna[ponegovotodobivawe, toga[ mo`e da dojde i do promeni vo negoviotsostav i osobini. Od ovie pri~ini treba da se prevzematmerki (primarna obrabotka) koi ]e spre~at da dojde dorasipuvawe, odnosno ]e go za~uvaat kvalitetot na mle-

koto.Primarnata obrabotka se vr[i vo mlekarnica (mle-

karnik), koja [to pretstavuva posebna prostorija name-neta za prifa]awe na mlekoto, ili drugi raboti koi seizvr[uvaat pred i posle molzeweto (miewe na oprematakojasekoristiprimolzeweto).

Koi postapki ]e se prevzemat vo tekot na obrabot-kata vo mlekarnicata zavisi od toa vo kakvi uslovi edobieno mlekoto, kade e dobieno, kolku vreme treba dapominedotransportotidr.

Glavni izvori na zagaduvawe na mlekoto se vimeto,boskite, ko`ata, prostirkata,sadovite,vodatai dr.

Dokolku mlekoto se molze ra~no, bez zatvoren sistemza molzewe, prvata postapka po molzeweto e da se iznesemlekoto od [talata za da ne prima strani mirizbi, a i za

negovaponatamo[naprerabotka.

POSTAPKI SO IZMOLZENOTO MLEKO



30/53

Po donesuvaweto,mlekoto treba ved-

na[ da se procedi zada se odstranat siteg r u b i n e ~ i st o t iikoi se nao\aat vo ne-go, a voedno so grubi-te ne~istotii se ot-stranuvaat i del od

mikroorganizmite.Cedeweto treba da seizvr[ivo[toemo`-no pokratok rok za dase namali po~etniotbroj na mikro-orga-nizmi i da se prodol-ì inhibitornata

faza.se vr[i so cedila koi moàt da se so raz-

li~en oblik i vo vid na platneni cedila, filtri icentrifugi.

Cedeweto treba da se izvr[i pred da se oladi mle-koto, bidej]i so ladeweto mastite se sobiraat na povr-[inata, doveduvat do brzo zatnuvawe na cedilata i isfr-lawenadelodmasnotiitesogrubatane~istotija.

se stavaat nad sadot vo koj ]e secedi mlekoto, a moè da se izraboteni od razli~en mate-rijal. So stavawe na nekolku sloja od platno se postig-nuva povisok efekt na pro~istuvawe na mlekoto. Naj-~esto ovoj na~in se primenuva kaj dobivaweto na ov~omleko.

Cedeweto

Platnenite cedila



31/53

Sl. 8. Cedewe na mleko

Metalnite cedila

Filtrite

se izraboteni naj~esto vo vid nakonus, na dnoto imaat metalno sito, moè da ima i dvesitai izme\univ dasenao\a slojodpamuk ili platno.

moè da bidat otvoreni i zatvoreni.Zatvorenite se vgradeni vo zatvorenite sistemi za mol-zewe. Deneska najgolema primena imaat ovie sistemi voposovremenite govedarski farmi. Otvorenite naj~estose koristat vo onie mlekarnici kade nema zatvoreni

sistemi za molzewe. So filtriraweto na mlekoto sepostignuva najgolem efekt bidej]i se otstranuvat naj-golemdelodne~istotiite.

e postapka so koja mlekoto podolgo vremese odrùva vo sveà sostojba, a voedno i se stopirarazmnoùvaweto na mikroorganizmite koi se vomlekoto.

Ladeweto



32/53

{ema 1. Vlijanieto na temperaturata na ladewe vrzbrojot na mikroorganizmite

Ladeweto se vr[i na temperatura do 4 S bidej]i naj-golem del od mikroorganizmite koi se nao\aat vo mle-kotoserazmno`uvaatnatemperaturaod15-20 S.

Temperaturata na ladewe direktno vlijae navremenskiot period na oddr`livost na mlekoto. Do-kolku temperaturata e povisoka periodot na odr`uvaweepokratokiobratno.

0

0



33/53

{ema 2. Vlijanieto na temperaturata na ladewe vrz vremetona oddr`livost na mlekoto

Postapkata na ladewe na mlekoto mo`e da se vr[i vokanti,vorazladnibazeniirazladuva~i.

mo`e da se vr[i sopotopuvawe na kantite vo bazeni so ladna voda, prskawe(orosuvawe) na kantite so ladna voda, kombinirano la-dewesonadvore[noorosuvaweivnatre[enrazladuva~.

Ladeweto na mlekoto vo kanti



34/53

Sl. 9, 10, 11. Ladewe na mlekoto vo razladni bazeni,kanti i so vnatre[en razladuva~

Ladeweto na ovoj na~in ima nedostatok [to se tro[igolema koli~ina na voda (okolu 15 litri voda za 1 kilo-

gram mleko), temperaturata na mlekoto se namaluva za 2-3 S nad temperaturata na vodata (ako temperaturata navodata e 10 S, temperaturata na mlekoto mo`e da senamali na okolu 12-13 S). Ovoj na~in ima najgolema pri-mena vo ruralnite sredini kade seu[te nema dovolnorazvieni uslovi za voveduvawe na novi tehnologii ilipak na malite farmi kade pogolemite investicii seneisplatlivi.

sevr[i vo pogolemite farmi. Razladnite bazeni se sosto-jat od dva dela sad za ladewe i ~uvawe na mlekoto ikompresorski agregat koj ja odr`uva temperaturata namlekoto na isto nivo. Sadot za ladewe e izgraden sodupli yidovi pome\u koi yidovi cirkulira razladnata

te~nost.

0

0

0

Ladeweto vo razladni bazeni (laktofrizeri)



35/53

Sl. 12. Razladen bazen (laktofriz)

Razladnite bazeni osven za ladewe na mlekoto sekoristatiza~uvawenamlekoto,obi~nose~uvaokolu24~asa ako mlekoto se transportira do mlekarata edna[dnevno. Temperaturata naladewenamlekoto e od3-5 S..0



36/53

HIGIENA NA OPREMATA I SADOVITE

Procesot na odrùvawe na higiena na opremata vomlekarstvoto moè da se podeli na tri dela i toa~istewe, mieweidezinfekcija.

pretstavuva proces na otstranuvawe nagrubata ne~istotija od opremata. Ovoj proces moè dazapo~ne zaedno so procesot na miewe ili pred procesot

namiewe,dokolkuimamezaostanuvawenapogolemdelodgrubane~istotijanasamataoprema.se vr[i vo tri fazi, i ima za cel da gi

otstranisitezaostanatisostojkiodmlekoto.e plaknewe na sadovite so mlaka voda na

temperatura 35-40 S. Vo ova faza se vr[i otstranuvawena zaostanatite delovi od mlekoto (obi~no imamezaostanuvawe po rabovite i aglite), voedno da dojde do

delumno rastvarawe na odredeni materii no, ne izgru[uvawe na belkovinite od mlekoto. Dokolku sekoristi voda so temperatura nad 40 S doa\a dozgru[uvawe na belkovinskite ostatoci i nivnoote`natootstranuvaweodopremata.

e miewe so detergenti i topla voda od 55-60 S.Toplata voda ima za cel da gi rastvori zaostanatitemasnotii i drugi ne~istotii, dodeka detergentitemehani~kiilihemiskigiodstranuvaatsostojkitekoisepri~initelizane~istotijata.

îsteweto

Mieweto

I faza

faza

O

O

OII

III se sostoi od plaknewe so è[ka i so ladnavoda.Ovaafazaimazaceldagiotstranisitezaostanatidelovi od detergentite, a i ne~istotijata koja zao-stanuva po deluvaweto na detergentite. Prvo se vr[iplaknewe so è[ka voda, a potoa plakneweto se

povtoruvasoladnavoda.

faza



37/53

Sl. 13. Postapki pri odr`uvawe na higiena na opremata za

molzewe



38/53

Mieweto moè da se izvr[uva ra~no i ma[inski.Denes ra~noto miewe moè da e seu[te zastapeno vo

pomalite pogoni i osnovnite (prifatni mlekari),dodeka vo site posovremeni [tali i mlekari imavgradeni sistemi za miewe i dezinfekcija na oprematakojasekoristi.

Sl. 14. Ra~no i ma[insko miewe

se sredstva koi pretstavuvaat kombi-nacija pome\u sredstvata za ~istewe i dezinfekcija.Sredstvata za ~istewe mehani~ki ili hemiski gi otstra-nuvaat ne~istotiite, dodeka dezinfekcionite sredstvagiuni[tuvaatzaostanatitemikroorganizmi.

Za da moè da se upotrebuvaat detergentite vo mle-karskata industrija, treba da ispolnuvaat odredeni us-lovi, odnosno da poseduvaat odredeni svojstva. Deter-gentite treba da ne se otrovni za lu\eto i ìvotnite, daneostavaatmirizbaponivnataupotreba,danereagiraatso sadovite koi se koristat, da ne se [tetni za zdravjetona lu\eto, da se lesno otstranlivi po nivnata upotreba i

daseeftini.

Detergentite



39/53

Spored osnovnata komponenta detergentite se delatna . Od alkalnite sredstva vo upotreba

se naj~esto karbonati i fosfati (kausti~na soda, kris-talna soda, kalcirana soda, natrium bikarbonat, na-trium pirofosfat i dr), dodeka od kiselite najupo-trebuvaniseazotna,fosforna,solnaiocetnakiselina.

imazaceldagiuni[tizaostanatitemikroorganizmiposle mieweto nasadovite i opremata.

Spored na~inot na izvedbata, dezinfekcijata moèdasevr[isofizi~kiihemiskisredstva.

Hemiskite dezinfekcioni sredstva imaat po~estaprimena vo mlekarskata industrija, i voobi~aeno sekoristat sredstva so silni baktericidni svojstva.Hemiskite dezinficiensi imaat sposobnost vo rastvorso vodata da oddeluvaat atomski kislorod koj e silenoksidant.

Naj~esto koristeni se hlorna varkoja se primenuva kako 0,2-0,3% rastvor, 6% rastvor nagasena var (varno mleko), 0,2% rastvor na hloramin, 20%rastvor na natriumov hipohlorit, i dr. Deneska sepove]esekoristatgotovidezinfekcionipreparatikoimoèdasenajdatvoproda`ba.

Od vo upotreba moè da sesretnat è[ka voda na 85-90 S, vodena parea, topol

vozduh,ultravioletovizraciidr.Mieweto i dezinfekcijata moè da se izveduvaat

sporedpotrebatanasamiotprerabotuva~kikapacitet.Vo podra~jata kade seu[te tehnologijata ne se

koristi dovolno odgleduva~ite, moèbi i nesvesno, jakoristat son~evata energija kako dezinfekciono sred-stvo. Postoi praksa koja se nasleduva tradicionalno po

upotrebata sadovite da se ostavaat na sonce. Toplotnata

alkalni i kiseli

Dezinfekcijata

hemiski sredstva

fizi~kite dezinficiensiO



40/53

energija i ultravioletovite zraci gi uni[tuvaatmikroorganizmite koi se nao\aat na samite sadovi, no

ovaapostapkaneeprepora~liva.Pri koristeweto na dezinfekcionite sredstva,

sekoga[trebastrogodasepridr`uvamenapropi[anotoupatstvo od proizvoditelot, vo sprotivno se dobivaobratenefekt.



41/53

PRAVILNIK - UREDBA ZA UTVRDUVAWE NAELEMENTITE ZA FORMIRAWE NA

OTKUPNATA CENA NA KRAVJOTO MLEKO

Surovotokravjomlekomora:

VladatanaRMnasednicataodrànana29januari2002godina donese Uredba za utvrduvawe na elementite zaformirawe na otkupnata cena na kravjoto mleko. So ovaa

uredba se utvrduvaat elementite vrz osnova na koi seformira otkupnata cena na surovoto kravjo mleko, od-nosno sodrìnata na mle~na mast, proteini, somatskikletkiivkupenbrojnabakterii.

- da e ~ist, nepromenet proizvod dobien so pravilno i

redovno molzewe na zdravi i ispravno hraneti kravi nakojnemueni[tododadenoiliodzemeno;

- da ne e dobieno 15 dena pred denot na telewe, nitu 8denapodenot nateleweto(da nesodrìkolostrum) ;

-daimasvojstvenmiris,vkusiboja;-danemuedodadenavoda,odnosnoto~katanamrznewe

da ne e pogolema od -0,53 S ili indeksot na refrakcija daneepomalod39;

-dasodrìnajmalku3,2%mle~namast;-dasodrìnajmalku8,5suvamaterijabezmast;- kiselosta da ne e pogolema od 7,6 ;-daebezprisustvonaantibiotici;i- neposrednopomolzeweto dae izladenopod 8 S.

1

0

0

pH

1.Kravitemoradasepresu[at60denapredtelewe,ane15dena,[tosmetame

dekaegre[kavoPravilnikot



42/53

Surovoto kravjo mleko se klasificira vo odnos navkupniot broj na bakterii i vkupniot broj na somatski

kletki.

Ekstraklasa-do100.000/ml,klasa-od100.001/mldo500.000/ml,klasa-od500.001/mldo1.200.000/ml,klasa-od1.200.001/mldo2.400.000/ml,

klasa-nad2.400.001/ml.

klasa - pod 400.00/ml,klasa - nad 400.000/ml.

O C M = ( M h m c ) + ( P h p c ) + KOCM - otkupna cena na mlekotoM - % na mle~na mastP - % na proteinimc - cena za procent na mle~na mastpc - cena za procent na proteiniK - korekcija (dodatok za kvalitet)Cenata se formira vrz baza na 40% mle~na mast i

60% proteini.

Ekstraklasa:+12%klasa:+8%klasa:0%klasa:-10%klasa:-20%

S p o r e d v k u p n i o t b r o j n a b a k t e r i i s eklasificiravo:

Spored vkupniot broj na somatski kletki seklasificiravo:

Otkupnata cena na mlekoto se odreduva poslednata formula:

I

II

III

IV

I

II

I

II

III

IV

Korekcija na OCM spored kvalitetot (dodatokza kvalitet) iznesuva:



43/53

Sankcionirawe za dodadena voda vo surovotokravjomlekosevr[i:

ZaodreduvawenaOCM]esekoristat:

- zadodadenavodado1%bezsankcionirawe;- za dodadena voda od 1% do 5% se odbiva od OCM iz-

nosot na najvisokiot utvrden procent (od 1% do 5%) votekovniotmesec;

- prose~nata sodr`ina na mle~na mast i proteiniizmerenivotekovniotmesec;

- vkupniot broj na bakterii dobien kako prosek odposlednitedvameseci;

Laboratorijata koja vr[i ispituvawe na mlekototreba da go izvesti organizatorot na otkupot i mleko-proizvoditelot za rezultatite od mikrobiolo[kata

analiza najdocna do 96 ~asa, a za rezultatite od drugiteanalizi najdocna do 48 ~asa od zemaweto na mleko-pro-bite.

Za sekoja mlekoproba mlekoproizvoditelot ima pra-vodabideizvestenzanamenatanaprimerokot.

Sekoj mlekoproizvoditel ima pravo na paralelenprimerok (propisno zape~aten i obele`an) zaispituvawevodrugaovlastenalaboratorija.

-

-

-

-

za otkriena dodadena voda po prv pat vo tekovnatagodinamlekotoneseprezema 30 dena;

za otkriena dodadena voda po vtor pat vo tekovnata

godinamlekotoneseprezema90dena;za otkriena dodadena voda po tret pat vo tekovnata

godinaseraskinuvadogovorotzaprezemawenamlekoto.

brojot na somatski kletki dobien kako prosek odposlednitetrimeseci.



44/53

Primerocite za ispituvawe na mlekoto od mle-koproizvoditelite se zemaat spored Pravilnikot za ze-

mawe na mostri i za metodite na hemiski i fizi~ki ana-lizi na mleko i proizvodite na mleko i propisno sedostavuvaatdolaboratorijata.

Mlekoproizvoditelot, mlekoprerabotuva~ot i labo-ratorijata koja gi vr[i ispituvawata se dogovaraatokolu iznosot i podmiruvaweto na tro[ocite za ispi-tuvawenamlekoto.

Ako edna stranka pobara paralelna analiza vo drugalaboratorija, dokolku se potvrdi rezulatatot izdaden odprimarnata laboratorija, tro[ocite za ispituvaweto gisnosi samata stranka, vo sprotivno pa\aat na tovar naprimarnatalaboratorija.

Ovaauredbavleguvavosilasodenotnadonesuvaweto.



45/53

NEKOLKU PRAKTI^NI SOVETI

@ivotnite drète gi [topove]e na otvoreno koga imapovolni uslovi, ili sekoga[koga e toa mo`no dozvolete imda se dviàt slobodno. Toapridonesuva za podobra zdrav-stvena sostojba i podobra

produktivnost.

Dokolku vo stadoto imateedno zaboleno ìvotno, toamoè da bide pri~ina za

p r e n e s u v a w e n a z a b o l u -vawetoinacelotostado.

Redovno pred molzewe iz-mijte gi va[ite race. Mle-koto se koristi za ishrana inava[itedeca.Oblekata i opremata koja[to se koristi pri molzewemoradae~ista.



46/53

Pred molzewe sekoga[

dobro is~istete go vi-meto na kravite. Toapretstavuva izvor nam i k r o o r g a n i z m i v omlekoto.

Pred da zapo~nete so mol-zewe, izmolzete po nekolkumlazevi od sekoja boska voposeben sad. So ova ]e utvr-dite dali do[lo do pojava namastitis.

Po zavr[uvawe na molze-weto, redovno koristetedezinfekciono sredstvo zaza[tita na mle~nata `lezda.So toa se namaluva rizikotodpojavanamastitis.



47/53

Redovnoto miewe i dezi-

nfekcija na sadovite iopremata koja se koristipri molzeweto, pret-stavuva zna~ajna merkavo za[titata od rasipu-vawenamlekoto.

Zemaweto probi od mleko odstrana na stru~nite slu`biza analiza pridonesuva pripreventivata za otkrivawe

na zaboluvawa na mle~nata`lezda.

Mastitisot pretstavuvazaboluvawe koe mo`e da sepro[irinacelotostado.Navremenoto lekuvawe nazabolenite `ivotni gospre~uva pro[iruvawetona zaboluvawe na drugitegrla.



48/53

Odrùvaweto na higienavo objektite za smestuvawena ìvotnite e eden od bit-nite faktori za spre~uva-we na pojava na zabolu-vawata kaj ìvotnite, kakoi dobivawe na kvalitetno

mleko.

Samo dokolku pravilnopostapuvate so va[ite

ìvotni tie ]e se ~uvstvu-vaatnagradeni...

...aVie]emoètedaostvaritepogolemprofit.



49/53

DeLaval 510 vakuum pumpaso kapacitet od 510 l./min.Poddr`uva do 5 molzni kanti,

raboti na trifazna struja

VPU

Molzna kanta komplet so :-Hrom-Nikel kanta so kapacitet od 25 l.-Hidro pulsator 101-Molzna edinica 150 metalna ili plasti~na-Kapak so nepovraten ventil -Kompletcreva ( mle~ni, pulsni i vakuumski)

HRHCC

Cr-Ni


50/53


51/53

OBEZBEDEN SERVIS I REZERVNI DELOVI

- GARANCIJA 6 MESECI -

EKSPORT-IMPORT

"Pero [varc"-2 1300 Kumanovo Tel./faks 031/415-345; 427-432

EKSKLUZIVEN ZASTAPNIK I SERVISER ZA MAKEDONIJA

MLIN ZA STO^NA HRANA

MO@E DA MELE:- P~enka vo zrno- Ja~men vo zrno

- P~enka vo ko~an- Steblo od p~enka- Detelina- Slama

Kapacitet

Napon

Elektromotor

Vrteì na noèvi

300 kg

220

2,2

V

KW

450 kg

380

4

V

KW

monofazen trofazen

2.870 vo minuta

SO MLINOT ODAT TRI VIDA NA SITA

APARAT ZA

MOLZEWE

KRAVI

Kapacitet kravi/~as

Struja - monofazna

Sad za mleko

Teìna na aparat

8

V

L

220

20

69kgr

OBEZBEDEN SERVIS I REZERVNI DELOVI

- GARANCIJA 6 MESECI -


52/53

SODR@INA

1. Predgovor ............................................................. 1

2. Va`nost na mlekoto vo ishranata ................... 3

3. Faktori koi vlijaat na sostavot, svojstvatai koli~inata na mleko ....................................... 6

4. Bolesti na mle~nata `lezda ............................ 9

5. Podgotovka za molzewe ................................... 14

6. Molzewe i na~ini na molzewe ....................... 17

7. Ma[insko molzewe .......................................... 21

8. Postapki po zavr[uvawe na molzeweto ..... 27

9. Postapki so izmolzenoto mleko .................. 28

10. Higiena na sadovite i opremata ................ 35

11. Pravilnik - uredba za utvrduvawe naelementite za formirawe na otkupnacena na kravjoto mleko ................................ 40

12. Nekolku prakti~ni soveti .......................... 44

13. Literatura ..................................................... 52



53/53

LITERATURA

1. Anderson R.S., Edney A.T.B. 1996. PracticalAnimal Handling. Pergamon Press (Oxford-NewYork-Beijing-Frankfurt-Sao Paolo-Sydney-Tokio-Toronto).

9. Ensminger M.E. 1991. Dairy Cattle Science. Interstate

publisher, INC, USA. De Laval

2. Antov G., ôbi] T.2001Govedarstvo.NoviSad3. Caput P. 1996. Govedarstvo.Zagreb4. ôbi] T., Antov G. 1996. Govedarstvo (proizvodwa

mleka).NoviSad.5. Ostoji] M. 1995. Proizvodwa i primarna obrada

mleka.Beograd6. Lazarevi] R. 1993. Farmsko dràwe goveda.

Beograd7. Karabaliev I., Sinivirski G., Petkov P. 1994.

Govedarstvo.Sofija.8. Katalini]I.1994. Govedarstvo.Zagreb.

10. Publikacii i pe~ateni materijali od ,Skopje

11. Internet

Documents

Priracnik Mleko