PRIJENOS TVARI KROZ MEMBRANU

Ponovimo znanje o grai membraneDopuni reenice.Sve su stanice okruene_______________ .

Molekule membrane koje spontano stvaraju dvosloj su _____________ .

Model tekueg mozaika kao model grae stanine membrane predloen je ____ godine.

____________ proteini su proteini membrane koji prolaze kroz dvosloj fosfolipida.

II. Odaberi toan odgovor.Koje svojstvo omoguuje meudjelovanje vode i stanine membrane?voda je otapalo za nepolarne tvarivoda nije polarnavoda je polarnamembrana je u cijelosti izgraena od hidrfobnih molekula

2) Koji opis najbolje odgovara ulozi biomembrane?prolazstroppodzid

3) Koju ulogu ima kolesterol u biomembrani?smanjuje protok krvi u krvnim ilamastabilizira fosfolipide ograniavajui njihovo kretanje u membraniomoguuje protok vode kroz membranuomekava biomembranu

4. Fosfolipidi su izgraeni od:aminokiselina, masnih kiselina, proteinakolesterola i ugljikohidrataglicerola, 2 lanca masnih kiselina i fosfatne skupinevode, fosfata i sloja lipida

5. Model tekueg mozaika opisuje membranu kao tekuu zato to se:fosfolipidi se neprestano premjetaju iz jedne membrane u drugufosfolipidi i proteini kreu unutar dvosloja membranemembrane se sastoje uglavnom od vodefosfolipidi kreu s jednog mjesta na drugo oko proteina koji su nepokretni

6. Prepoznaj uloge proteina u membrani:reguliraju prolaz tvari kroz membranuomoguuju stanicama obrambenog sustava da prepoznaju patogene mikroorganizmeveu hormone i prevode signale u citoplazmu stanicesve od navedenog je tononita od navedenog nije tono

7. Hormoni se na membrani veu za:proteinske kanalieglikoproteinereceptorske proteinecitoskelet

1. Pasivni prijenos= prijenos bez utroka energije, difuzijom kroz membranua)jednostavna difuzija-kroz fosfolipidni dvosloj;male, nepolarne molekule (O2, N2, CO2), ugljikovodici i alkohol

b) olakana difuzija- proteinskim kanaliima (H2O-osmoza) i prenositeljima (aminokiseline, glukoza, fruktoza)

Slika: pasivni prijenos kroz membranu jednostavnom i olakanom difuzijomA-jednostavna difuzija

B- olakana difuzija kroz proteinski kanal

C- olakana difuzija pomou proteinskog prenositelja

slika: kretanje vode osmozom kroz polupropusnu membranu

Slika: osmoza u ivotinjskoj i biljnoj staniciSlika 1: ivotinjska stanica u izotoninoj sredini hipotoninoj sredinihipertoninoj sredini

Slika 2: biljna stanica u izotoninoj sredinihipotoninoj sredinihipertoninoj sredini

izotonina hipotonina hipertonina

2. Aktivni prijenos= prijenos suprotan koncentracijskom gradijentu, uz utroak energije, pomou proteinskih prenosilaca prijenos iona:K+, Na+, Ca2+, Cl-, Fe3+ (odravanje razlike iona)

Na/K crpka- odravanje membranskog potencijala stanice omoguuje prijenos ivanog podraaja i rad srca

3. Prijenos velikih estica= prijenos mikroorganizama, staninog otpada, velikih molekula

a) endocitoza- mehanizam ulaska tvari u stanicu pomou mjehuriafagocitoza- prodiranje mikroorganizama pomou mjehuriapinocitoza- upijanje tekuina u stanicuslika: fagocitoza

slika: pinocitozamembranafagosompinosom

b) egzocitoza- izbacivanje tetnih i nepotrebnih tvari van iz stanicestanina membrana