Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie

Wydzia Egzaminw dla Uczniw Gimnazjw

PREZENTACJA WYNIKW

EGZAMINU GIMNAZJALNEGO

3 lipca 2003 r.

2

Wstp

Celem egzaminu gimnazjalnego jest: sprawdzenie opanowania umiejtnoci i wiadomoci okrelonych w standardach

wymaga egzaminacyjnych z zakresu przedmiotw humanistycznych i z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych,

wpywanie na proces nauczania (uczenia si) poprzez dostarczenie informacji zwrotnej na temat jakoci ksztacenia,

dostarczenie zobiektywizowanej, porwnywalnej informacji o osigniciach szkolnych uczniw gimnazjw, wykorzystywanej take podczas rekrutacji do szk ponadgimnazjalnych.

Zasady i tryb przeprowadzania egzaminu okrela Rozporzdzenie Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie warunkw i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniw i suchaczy oraz przeprowadzania egzaminw i sprawdzianw w szkoach publicznych (DzU nr 29, poz. 323, ze zmianami) oraz opracowane na podstawie tego rozporzdzenia Procedury organizowania i przeprowadzania sprawdzianu w szstej klasie szkoy podstawowej i egzaminu gimnazjalnego w trzeciej klasie gimnazjum.

Zgodnie z rozporzdzeniem egzamin przeprowadzay okrgowe komisje egzaminacyjne. Za organizacj egzaminu na terenie szkoy odpowiedzialny by przewodniczcy szkolnego zespou egzaminacyjnego, ktrym by dyrektor szkoy.

Egzamin by powszechny i obowizkowy. W dniach 8 i 9 maja 2003 roku przystpili

do niego uczniowie trzecich klas gimnazjw. Do czci pierwszej egzaminu przystpio cznie 551 150 uczniw, do czci drugiej 548 716 uczniw (arkusze standardowe).

Dyrektorzy okrgowych komisji egzaminacyjnych, na podstawie 32 ust. 2 rozporzdzenia, zwolnili z przystpienia do egzaminu laureatw wojewdzkich konkursw przedmiotowych: w czci humanistycznej egzaminu 542 uczniw, w czci matematyczno-przyrodniczej 1043 uczniw. Zgodnie z rozporzdzeniem zwolnienie to byo rwnoznaczne z uzyskaniem w danej czci egzaminu najwyszego wyniku. Prezentacja wynikw egzaminu nie uwzgldnia jednak laureatw, jako zwolnionych z przystpienia do egzaminu.

Wrd uczniw, ktrzy przystpili do egzaminu, 50,7 % stanowili chopcy, 49,3 % dziewczta.

W szkoach pooonych na terenie gmin miejskich przystpio do egzaminu 47,1% uczniw. Pozostali przystpili do egzaminu w gminach miejsko-wiejskich lub wiejskich (odpowiednio 23,8% i 29,1% ogu piszcych).

Egzamin mia form pisemn. Skada si z dwch czci. W czci pierwszej

obejmowa umiejtnoci i wiadomoci z zakresu przedmiotw humanistycznych, w czci drugiej umiejtnoci i wiadomoci z zakresu przedmiotw matematycznoprzyrodniczych.

Wikszo uczniw przystpujcych do egzaminu korzystaa z arkuszy standardowych (GH-A1-031) i (GM-A1-031). Zgodnie z rozporzdzeniem dostosowano rwnie egzamin dla uczniw:

sabo widzcych 16 (GH-A4-031, GM-A4-031), sabo widzcych 24 (GH-A5-031, GM-A5-031), niewidomych (GH-A6-031, GM-A6-031), sabo syszcych i niesyszcych (GH-A7-031, GM-A7-031), z trudnociami w uczeniu si (GH-A8-031, GM-A8-031).

3

Na rozwizanie zada przewidziano 120 minut, natomiast w przypadku uczniw z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi czas ten mg by przeduony do 180 minut. Za poprawne rozwizanie wszystkich zada ucze mg otrzyma maksymalnie 50 punktw.

Zestaw zada z zakresu przedmiotw humanistycznych (GH-A1-031),

skonstruowany wok tematu W teatrze wiata, zawiera 31 zada, wrd ktrych byo 20 zada wyboru wielokrotnego oraz 11 zada, w ktrych ucze samodzielnie formuowa odpowied.

Podstaw tworzenia zada stanowiy spjne z motywem przewodnim arkusza rnorodne teksty kultury (poetycki, popularnonaukowy, publicystyczny, reprodukcja obrazu, rysunek, plakat i fotografia). Zadania rozszerzonej odpowiedzi wymagay zredagowania tekstu uytkowego (podania) i napisania charakterystyki.

W obszarze czytanie i odbir tekstw kultury sprawdzano nastpujce

umiejtnoci i wiadomoci: czytanie rnych tekstw na poziomie dosownym, odczytywanie intencji nadawcy, odrnianie faktw od opinii, interpretowanie rnych tekstw kultury, wyszukiwanie informacji w rnych tekstach kultury, rozpoznawanie rodkw wyrazu w tekcie, okrelanie stylistycznej funkcji form gramatycznych, dostrzeganie zalenoci midzy zjawiskami w kulturze i zwizkw midzy kultur

a polityk, dostrzeganie kontekstw niezbdnych do interpretacji tekstw kultury.

W obszarze tworzenie wasnego tekstu sprawdzano nastpujce umiejtnoci i wiadomoci:

posugiwanie si terminami z poetyki, porwnywanie, porzdkowanie i uoglnianie informacji, przeksztacanie tekstu, redagowanie tekstu uytkowego (podania), redagowanie duszej formy wypowiedzi (charakterystyki), tworzenie tekstu spjnego pod wzgldem logicznym i skadniowym, formuowanie argumentw, dostosowywanie stylu do sytuacji komunikacyjnej i formy wypowiedzi, pisanie poprawne pod wzgldem leksykalnym, frazeologicznym i skadniowym oraz

ortograficznym i interpunkcyjnym.

Zestaw zada z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych (GM-A1-031) skada si z 34 zada, w tym 25 zada zamknitych wyboru wielokrotnego i 9 zada otwartych, ktrych rozwizanie wymagao samodzielnego formuowania odpowiedzi.

Autorzy arkusza wykorzystali przy konstruowaniu zada tabele, diagram koowy, wykresy (zestawy wykresw), rysunki (zestaww rysunkw), zestaw map konturowych.

W obszarze umiejtne stosowanie terminw, poj i procedur z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych niezbdnych w praktyce yciowej i dalszym ksztaceniu sprawdzano nastpujce umiejtnoci i wiadomoci:

4

- wybieranie odpowiednich terminw do opisu zjawisk i organizmw przyrodniczych oraz zachowa organizmw,

- wykonywanie oblicze w sytuacjach praktycznych, w tym: stosowanie w praktyce wasnoci dziaa, operowanie procentami i posugiwanie si jednostkami miar,

- posugiwanie si wasnociami figur, w tym: obliczanie pl figur paskich, wykorzystywanie wasnoci miar. W obszarze wyszukiwanie i stosowanie informacji sprawdzano nastpujce

umiejtnoci i wiadomoci: - odczytywanie informacji przedstawionych w formie tekstu, mapy, tabeli, wykresu

i rysunku, - operowanie informacj, w tym: selekcjonowanie informacji, analizowanie,

porwnywanie, przetwarzanie i interpretowanie. W obszarze wskazywanie i opisywanie faktw, zwizkw i zalenoci,

w szczeglnoci przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych sprawdzano nastpujce umiejtnoci i wiadomoci:

- wykorzystywanie zasad do objaniania zjawisk, - posugiwanie si jzykiem symboli i wyrae algebraicznych, w tym: zapisywanie

wielkoci za pomoc symboli, przeksztacanie wyrae algebraicznych, zapisywanie zwizkw midzy wielkociami za pomoc rwna,

- posugiwanie si funkcjami, w tym: analizowanie funkcji przedstawionych w postaci wzoru i wykresu, interpretowanie wasnoci funkcji,

- stosowanie zintegrowanej wiedzy do objaniania zjawisk przyrodniczych: czenie zdarze w cigi przemian, wskazywanie zwizkw przyczynowo-skutkowych. W obszarze stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejtnoci do rozwizywania

problemw sprawdzano nastpujce umiejtnoci i wiadomoci: - tworzenie modelu sytuacji problemowej, - stosowanie techniki twrczego rozwizywania problemw, w tym: kojarzenie

rnorodnych faktw, obserwacji, wynikw dowiadcze i wyciganie wnioskw, - przewidywanie wyniku dowiadczenia.

Wyniki uzyskane przez uczniw nie maj wpywu na ich promocj. Kady, kto

przystpi do egzaminu, otrzymuje opis opanowania objtych sprawdzaniem umiejtnoci i wiadomoci. Zapisany on jest w postaci liczby punktw uzyskanych w poszczeglnych obszarach standardw. Pozwala nie tylko na uczniowsk i nauczycielsk refleksj dotyczc dotychczasowego ksztacenia, ale jako sformuowana poza szko bezstronna informacja o osigniciach uczniw jest brany pod uwag przy rekrutacji do szk ponadgimnazjalnych.

Poniewa podstaw egzaminu stanowi opublikowane dwa lata przed egzaminem, jednolite w caym kraju standardy wymaga egzaminacyjnych, w szkoach moliwa jest bardziej zobiektywizowana ocena oddziaywa dydaktycznych i wychowawczych nauczycieli, co w konsekwencji moe suy poprawie jakoci ksztacenia. Sprawdzanie prac uczniw jest oparte na jasno okrelonych, ujednoliconych kryteriach punktowania, przy zachowaniu zasady sprawdzania prac przez specjalnie przygotowanych i wpisanych do ewidencji egzaminatorw, nie bdcych nauczycielami szkoy, do ktrej uczszcza egzaminowany, i odczytywania kart odpowiedzi przez elektroniczne czytniki. Pozwala to na porwnywanie wynikw uzyskanych przez poszczeglnych uczniw, co jest tym bardziej istotne, e szkoy przyjy rozmaite programy nauczania i podrczniki, programy wychowawcze oraz systemy oceniania. Do przygotowania prezentacji wykorzystano dane przekazane przez okregowe komisje egzaminacyjne.

5

Rozkad wynikwCzytanie i odbir tekstw kultury

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

liczba punkw

% u

czni

w

Rozkad wynikw - cz humanistyczna N = 551 150

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

4,0%

4,5%

5,0%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

liczba punktw

% u

czni

w

Wyniki oglne cz humanistyczna

Liczebno 551150 Wynik redni 31,83 Najwyszy wynik 50 Najniszy wynik 0 Mediana 33 Modalna (dominanta) 38 % uzyskanych punktw 63,66 Rzetelno 0,88

Wyniki w obszarach

Czytanie i odbir tekstw kultury

Liczebno 551150 Wynik redni 19,43 Najwyszy wynik 25 Najniszy wynik 0 Mediana 20 Modalna 21 % uzyskanych punktw 77,72

6

Rozkad wynikw Tworzenie wasnego tekstu

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

liczba punktw

% u

czni

w

Rozkad rednich wynikw szkcz humanistyczna

0,0%

0,2%

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

1,4%

1,6%

10,3

11,3

12,3

13,3

14,3

15,3

16,3

17,3

18,3

19,3

20,3

21,3

22,3

23,3

24,3

25,3

26,3

27,3

28,3

29,3

30,3

31,3

32,3

33,3

34,3

35,3

36,3

37,3

38,3

39,3

40,3

41,3

42,3

43,3

44,3

45,3

46,3

rednie w yniki

% s

zk

Tworzenie wasnego tekstu

Liczebno 551150 Wynik redni 12,40 Najwyszy wynik 25 Najniszy wynik 0 Mediana 13 Modalna 15 % uzyskanych punktw 49,6

rednie wyniki szk

Liczebno 5876 rednia 31,5 Minimum 10,3 Maksimum 46,7 Rozstp 36,4 Mediana 31,56 Dominanta 31 % uzyskanych punktw 63

7

1 (30)2 (85)3 (150)4 (88)5 (27)

rednie wyniki powiatw w czci humanistycznej w skali piciostopniowej

Stopie skali Procent powiatw Przedzia punktowy Nazwa

1 7 (7,89) 27,7 28,8 niski 2 24 (22,37) 28,9 30,3 niej redni 3 38 (39,47) 30,4 32 redni 4 24 (23,16) 32,1 33,9 wyej redni 5 7 (7,11) 34 - 36 wysoki

27,7 28,8 28,9 30,3 30,4 32 32,1 33,9 34 36

8

Rozkad wynikw Umiejtne stosowanie terminw, poj i procedur z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych niezbdnych w praktyce yciowej i dalszym

ksztaceniu

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

9,0%

10,0%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

liczba punktw

% u

czni

w

Rozkad wynikw - cz matematyczno-przyrodniczaN = 548 716

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

liczba punktw

% u

czni

w

Wyniki oglne

cz matematyczno-przyrodnicza

Liczebno 548716 Wynik redni 25,75 Najwyszy wynik 50 Najniszy wynik 0 Mediana 25 Modalna 17 % uzyskanych punktw 51,5 Rzetelno 0,93

Wyniki w obszarach

Umiejtne stosowanie terminw, poj i procedur z zakresu przedmiotw matematyczno-przyrodniczych niezbdnych w praktyce yciowej i dalszym ksztaceniu

Liczebno 548716 Wynik redni 7,56 Najwyszy wynik 15 Najniszy wynik 0 Mediana 7 Modalna 3 % uzyskanych punktw 50,4

9

Rozkad wynikw Wyszukiwanie i stosowanie informacji

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

18,0%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

liczba punktw

% u

czni

w

Rozkad wynikw Wskazywanie i opisywanie faktw, zwizkw i zalenoci, w szczeglnoci

przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

9,0%

10,0%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

liczba punktw

% u

czni

w

Wyszukiwanie i stosowanie informacji

Liczebno 548716 Wynik redni 8,48 Najwyszy wynik 12 Najniszy wynik 0 Mediana 9 Modalna 10 % uzyskanych punktw 70,67

Wskazywanie i opisywanie faktw, zwizkw i zalenoci, w szczeglnoci przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych

i czasowych

Liczebno 548716 Wynik redni 7,35 Najwyszy wynik 15 Najniszy wynik 0 Mediana 7 Modalna 4 % uzyskanych punktw 49

10

Rozkad wynikwStosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejtnoci

do rozwizywania problemw

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

0 1 2 3 4 5 6 7 8

liczba punktw

% u

czni

w

Rozkad rednich wynikw szkcz matematyczno-przyrodnicza

0,0%

0,2%

0,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

6,5

7,8

9,1

10,4

11,7 13

14,3

15,6

16,9

18,2

19,5

20,8

22,1

23,4

24,7 26

27,3

28,6

29,9

31,2

32,5

33,8

35,1

36,4

37,7 39

40,3

41,6

42,9

44,2

45,5

46,8

rednie w yniki

% s

zk

Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejtnoci do rozwizywania problemw

Liczebno 548716 Wynik redni 2,36 Najwyszy wynik 8 Najniszy wynik 0 Mediana 2 Modalna 1 % uzyskanych punktw 29,5

rednie wyniki szk

Liczebno 5868 rednia 25,55 Minimum 6,5 Maksimum 46,97 Rozstp 40,47 Mediana 25,11 Dominanta 23 % uzyskanych punktw 51,1

11

rednie wyniki powiatw w czci matematyczno-przyrodniczej

w skali piciostopniowej

Stopie skali Procent powiatw Przedzia punktowy Nazwa 1 7 (6,84) 19,8 21,9 niski 2 24 (23,68) 22 23,7 niej redni 3 38 (37,63) 23,8 26,2 redni 4 24 (24,74) 26,3 29 wyej redni 5 7 (7,11) 29,1 34,1 wysoki

1 (26)2 (90)3 (143)4 (94)5 (27)

19,8 21,9 22 23,7 23,8 26,2 26,3 - 29 29,1 34,1

12

Analiza wynikw egzaminu pozwala oceni, jak uczniowie opanowali

umiejtnoci ponadprzedmiotowe zawarte w standardach. W czci humanistycznej:

wyniki za zadania wymagajce czytania i interpretowania tekstw byy wysze ni za tworzenie wasnego tekstu,

znaczna cz uczniw, podejmujc prby rozwizywania zada rozszerzonej odpowiedzi, nie potrafia zapisa swych rozwaa poprawnie pod wzgldem jzykowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym. W czci humanistycznej uczniowie wykazali si przede wszystkim

umiejtnociami: - wyszukiwania informacji zawartych w tekstach kultury, - odczytywania informacji z rnych fragmentw tekstu, - odczytywania znaczenia fragmentw tekstu, - odrniania opinii od faktw, - okrelania tematu tekstu i myli przewodniej wsplnej dla rnych tekstw, - dostrzegania kontekstu kulturowego, - waciwego doboru postaci do charakterystyki, - odczytywania intencji autora, - porwnania postaci z obrazu z postaci z fotografii, - dostrzegania rodkw wyrazu.

Wikszo umiejtnoci, ktre byy atwe dla uczniw, sprawdzana bya

zadaniami zamknitymi wyboru wielokrotnego i odnosia si do obszaru czytanie i odbir tekstw kultury.

Najsabiej uczniowie opanowali umiejtnoci: - redagowania wypowiedzi poprawnej pod wzgldem jzykowym, interpunkcyjnym

i ortograficznym, - zachowania formalnych wyrnikw podania, - posugiwania si terminami z poetyki.

Wrd umiejtnoci, ktre uczniowie opanowali najsabiej, wikszo wymagaa od

uczniw umiejtnoci tworzenia wasnego tekstu. Trudnoci sprawiay uczniom przede wszystkim zadania wymagajce samodzielnego formuowania myli, redagowania tekstw zgodnych z form podan w poleceniu, a szczeglnie poprawnego ich zapisu. Spord zada rozszerzonej odpowiedzi trudniejsze ni napisanie charakterystyki okazao si zredagowanie podania formy uytkowej, ktra charakteryzuje si skonwencjonalizowan form. Wikszych trudnoci nie sprawi natomiast uczniom dobr postaci do charakterystyki i uzasadnienie celowoci ukazania wybranego bohatera w teatrze lub w filmie. Podobnie jak w roku ubiegym prace uczniowskie zawieray duo bdw jzykowych, interpunkcyjnych i ortograficznych.

Podczas sprawdzania prac dostosowano klasyfikacj bdw i kryteria

przyznawania punktw dla uczniw ze specyficznymi trudnociami w uczeniu si (z dysleksj rozwojow). Inna klasyfikacja bdw, jak i zwikszenie liczby bdw, ktre mogli popenia uczniowie, oraz wyduenie czasu egzaminu niejednokrotnie

13

umoliwiay uczniom z dysleksj wykazanie si umiejtnoci tworzenia wasnego tekstu w stopniu wyszym ni ich kolegom bez dysleksji rozwojowej, natomiast nie zwalniay piszcych z nieprzestrzegania zasad ortografii i z dbaoci o estetyk zapisu.

Uczniowie z dysleksj wykazali si podobnymi umiejtnociami jak uczniowie bez dysfunkcji. Przy dostosowaniu kryteriw punktowania w zakresie zapisu osignli nawet wysze wyniki ni ich koledzy bez dysfunkcji.

W czci matematyczno-przyrodniczej uczniowie wykazali si przede wszystkim

umiejtnociami: - odczytywania i przetwarzania informacji podanych w formie procentowego

diagramu koowego, - interpretacji informacji podanych w postaci diagramu supkowego, - odczytywania i przetwarzania informacji z mapy pogody, - wskazywania zwizkw przyczynowo-skutkowych przy wyjanianiu

zrnicowanego zasolenia wd Batyku, - interpretowania informacji przedstawionych w tabeli, - odczytywania i przetwarzania informacji przedstawionych na rysunku.

Najsabiej uczniowie opanowali takie umiejtnoci, jak: - stosowanie technik twrczego mylenia do rozwizania zadania problemowego,

czcego wiedz z zakresu fizyki i matematyki, - interpretowanie wasnoci funkcji i przeksztacanie jej wzoru, - wykorzystanie wasnoci miar figur podobnych. Najmniej trudnoci sprawiy uczniom zadania jednopunktowe, nie wymagajce

od zdajcego skomplikowanych analiz i oblicze. Nie byy atwe dla uczniw zadania problemowe oraz zadania wymagajce stosowania terminw, poj i procedur z zakresu przedmiotw przyrodniczych oraz wskazywania i opisywania faktw, zwizkw i zalenoci w szczeglnoci przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych. Zwraca uwag, e czsto osignicie sukcesu utrudniaa uczniom nieumiejtno sformuowania i zapisania przemyle.

Zastosowane przez egzaminatorw zasad przyznawania punktw dostosowanych dla uczniw z dysleksj rozwojow oraz wyduenie czasu trwania egzaminu dla tych uczniw spowodoway, i dysleksja rozwojowa nie wpywaa w istotny sposb na wyniki uzyskiwane przez uczniw. Uczniowie z dysleksj wykazali si podobnymi osigniciami jak uczniowie bez tej dysfunkcji. Przy dostosowaniu zasad punktowania do specyfiki wynikajcej z dysleksji uzyskiwali nawet wyniki wysze.

W obu czciach egzaminu problemy sprawiay uczniom zadania zoone, za

ktre mona byo uzyska wicej punktw.