1

PARAFIA ŚW. STANISŁAWA BPA W SUBKOWACH NR 1 (146) PARAFIA ŚW. STANISŁAWA BPA W SUBKOWACH NR 1 (146) STYCZEŃ STYCZEŃ 20132013

2

-W jednego Boga, Ojca Wszechmogącego wierzymy.-W Boga - Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy

widzialnych i niewidzialnych - wierzymy.-W jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego -

wierzymy.-W jednego Syna Bożego, który z Ojca jest zrodzony przed

wszystkimi wiekami - wierzymy.-W Syna Bożego, który jest Bogiem z Boga i światłością że światłości -

wierzymy.-W Syna Bożego, który jest Bogiem prawdziwym z Boga prawdziwego -

wierzymy.-W Syna Bożego, który jest zrodzony, a nie stworzony -wierzymy

-W Syna Bożego, który jest współistotny Ojcu - wierzymy-W Syna Bożego, przez którego wszystko się stało - wierzymy-W Syna Bożego, który dla nas, ludzi, i dla naszego zbawienia

zstąpił z nieba - wierzymy-W Syna Bożego, który za sprawą Ducha Świętego przyjął

ciało z Maryi Dziewicy - wierzymy-W Syna Bożego, który stał się człowiekiem - wierzymy

-W Syna Bożego, który był ukrzyżowany za nas pod Poncju-szem Piłatem - wierzymy

-W Syna Bożego, który został umęczony i pogrzebany - wierzymy-W Syna Bożego, który zmartwychwstał dnia trzeciego, jak

oznajmia Pismo - wierzymy--W Syna Bożego, który wstąpił do nieba i siedzi po prawicy

Ojca - wierzymy-W Syna Bożego, który powtórnie przyjdzie w chwale sądzić

żywych i umarłych - wierzymy-W Syna Bożego, którego Królestwa nie będzie końca -

-W Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela - wierzymy-W Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela - wierzymy

-W Ducha Świętego, który od Ojca i Syna pochodzi - wierzymy-w Ducha Świętego, który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera

uwielbienie i chwałę - wierzymy-W Ducha Świętego, który mówił przez proroków - wierzymy

-W jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół - wierzymy.-W jeden chrzest na odpuszczenie grzechów - wierzymy.

-We wskrzeszenie umarłych - wierzymy.-W życie wieczne w przyszłym świecie - wierzymy.

(opr. za B.K. nr XI - XII/12 - fk/

„ >Wierzę ci< - to znaczy: ufam ci, jestem przekonany,

że mówisz prawdę. >Wierzę w to, co mówisz<

- to znaczy: jestem przekonany, że treść twoich słów

odpowiada obiektywnej rzeczywistości (...) mówiąc

>wierzę<, wyrażamy równocześnie dwoiste odniesienie:

do osoby i do prawdy...” (Jan Paweł II-Rzym,13 III 1985).

RR

OO

KK

WW

II

AA

RR

YY

3

ZZ ¿ycia naszej parafii...* Duszpasterze dziękują parafi anom za bardzo liczny udział w spowiedzi adwentowej 18 XII 2012.

* Dało się wyraźnie zauważyć mniejszą fre-kwencję wiernych na Pasterce w Subkowach!

* W II Święto Bożego Narodzenia aż ośmioro dzieci otrzymało Sakrament Chrztu św.

* 2 stycznia rozpoczęliśmy odwiedziny rodzin w naszej parafi i (kolędy), które potrwały do 24 stycz-nia. Kolędowali: ks. wikariusz Ariel Januszewski, ks. dr Krzysztof Koch z Pelplina oraz w niektóre dni diakon Karol Pobłocki, odbywający w naszej parafi i praktykę. Z powodu choroby absencja pro-boszcza parafi i.

* 10 kwietnia wszyscy kapłani dekanatu tczew-skiego brali udział w kolędzie z Księdzem Bi-skupem Ryszardem Kasyną. Kolęda odbyła się w kościele NMPanny Matki Kościoła w Tczewie i na plebanii u księdza dziekana Stanisława Cie-niewicza.

* W czasie mroźnych dni stycznia i trwających kolęd Msze św. codzienne od poniedziałku do piątku były celebrowane w domu parafi alnym (ogrzewanym) o godzinie 900.

* W sobotę, 12 stycznia, w domu parafi alnym odbyło się spotkanie noworoczne dla redakcji oraz sponsorów naszego miesięcznika parafi al-nego „Emaus”. Pismo nasze będzie się dalej ukazywać, i dalej za darmo. Bardzo dziękujemy naszym Dobrodziejom w imieniu wszystkich czy-telników - redakcja.

* W niedzielę, 13 stycznia, na Mszach św. (900 i 1100) śpiewała kolędy nasza schola parafi alna „Laudate”.

* 18 stycznia z magazynu Caritas Diecezji Pel-plińskiej znów otrzymaliśmy dary żywnościowe (2,5 t), które będzie rozdawał naszym potrzebują-cym parafi anom, nasz bardzo pracowity Zespół.

* W niedzielę, 20 stycznia, kolędy w kościele subkowskim śpiewał słynny Chór Męski „ECHO” z Tczewa.

Mamy świadomość, że kolędowanie to przede wszystkimprzekazywanie Bożego błogosławieństwa wszystkim parafi anom,którzy co roku na modlitwie kolędowej i spotkaniu z kapłanamiw swoich domach powierzają Panu Bogu na cały rok siebie, swoje rodziny, sprawy radosne i bolesne. Słusznie ufając, że Bogu zawierzyć, takiemu Najdostojniejszemu Adresatowi naszego życia, to jest właśnie prawdziwa mądrość. Przez te chwile rozmyślania uświęcamy swoje życie, odnawiamy duchowo nasz Dom, naszą Rodzinę.Boże niech Twoje błogosławieństwo spocznie na naszychwiernych od Małego Garca po Gniszewo, od Czarlina po MałeSubkowy i Starzęcin; niech miłość, nadzieja, żywa wiara,a dalej pokój, zgoda w rodzinach, radość, wszelka pomyślność,będą Twoimi darami na cały rok 2013. I bądź z nami Panie ...Drodzy Parafi anieBóg zapłać za wspólnotę serci modlitwy,rozmowy, świadectwo wiary, za posiłki i ofi ary,za transport... będziemy Waszymi dłużnikami ww modlitwie.

Szczęść Boże.

Ks. Krzysztof z Pelplina, ks. wikariusz Ariel, diakon Karol i ks. proboszcz.

KSIĘŻA DZIĘKUJĄ KSIĘŻA DZIĘKUJĄ ZA KOLĘDYZA KOLĘDY

Na Mszę św. koncelebrowaną w intencji wszystkich parafi an

Z A P R A S Z A M Yw sobotę, 2 lutego

o godz. 1815.

4

Z Rzymu...

BENEDYKT XVI NA ROK WIARYNieustannie na nowo wzrusza nas fakt, że Bóg staje się dzieckiem, abyśmy mogli Go miłować, i jako dzie-cko powierza się z ufnością w nasze ręce. Niemalże mówi: wiem, że moja wspaniałość cię przeraża, w obli-czu mojej wielkości szukasz uznania dla siebie samego. Tak więc przychodzę do ciebie jako dziecko, abyś mógł mnie przyjąć i pokochać. Nieustannie na nowo wzrusza mnie także słowo ewangelisty, wypowiedziane niemal mimochodem, że nie było dla nich miejsca w gospo-dzie. Nasuwa się pytanie, co by się stało, gdyby Mary-ja i Józef zapukali do moich drzwi. Czy byłoby dla nich miejsce? Przychodzi nam także na myśl, że tę uwagę, pozornie przypadkową, o braku miejsca w gospodzie, co zmusiło Świętą Rodzinę, by schroniła się w stajence, ewangelista Jan pogłębił i wskazał na istotę, mówiąc: „[Słowo] przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli” (J1,11).W ten sposób wielka kwestia moralna dotycząca tego, jak podchodzimy do uchodźców, uciekinierów, migran-tów, zyskuje znaczenie jeszcze bardziej fundamentalne: czy naprawdę mamy miejsce dla Boga, kiedy próbuje do nas przybyć? Czyż to właśnie nie sam Bóg jest przez nas odrzucany? Rozpoczyna się od tego, że nie mamy dla Niego czasu. Im szybciej możemy się poruszać, im bardziej skuteczne stają się narzędzia pozwalające oszczędzić nam czas, tym mniej mamy czasu do dyspo-zycji. A Bóg? Kwestia dotycząca Jego nigdy nie wydaje się pilna. Nasz czas już jest całkowicie wypełniony. Spra-wy idą jednak znacznie głębiej. Czy Bóg ma naprawdę miejsce w naszym myśleniu? Metodologia naszego my-ślenia jest tak ustawiona, że w istocie On nie powinien istnieć. Nawet jeśli zdaje się pukać do bram naszej my-śli, musi zostać oddalony z jakąś argumentacją.Nie ma dla Niego miejsca. Także w naszym odczuwaniu i pragnieniach nie ma dla Niego miejsca. Chcemy sa-mych siebie, pragniemy rzeczy, których można dotknąć, szczęścia doświadczalnego, sukcesu naszych planów osobistych i naszych zamiarów. Jesteśmy całkowicie „wypełnieni” samymi sobą, tak że nie ma już wcale miej-sca dla Boga. Dlatego też nie ma miejsca dla innych, dla dzieci, dla ubogich, dla obcokrajowców. Bardzo potrze-bujemy zachęty św. Pawła: „Przemieniajcie się przez odnawianie umysłu” (Rz 12,2). Nawrócenie, którego potrzebujemy, musi sięgnąć aż do głębi naszej relacji z rzeczywistością. Módlmy się, aby w naszych sercach tworzyła się przestrzeń dla Niego.

24.12.2012 r., kazanie na Pasterce

Kronika parafi alna

Sakrament Chrztu otrzymali:Antonina Gacek z GręblinaDawid Fordon z BrzuścWiktoria Chrzanowska z SubkówZofi a Tomaszewska z M. GarcaPola Gorzkiewicz z CzarlinaW. Chrzanowska z Subków

Sakrament Małżeństwa zawarli:Wojciech Loda z Czarlina i Monika Olszewska z SubkówKrzysztof Tomaszewski i Anna Wicenbach - oboje z M. Garca

Zmarli:Józef Draszanowski, lat 67 z RadostowaHenryka Chojnacka, lat 83 z RadostowaJadwiga Rajska, lat 83 z SubkówRegina Kaszubowska, lat 77 z RadostowaPaweł Górski, lat 54 z SubkówMirosław Bogun, lat 49 z ul. GdańskiejWitold Małkowski, lat 47 z Boroszewa

Wieczny odpoczynek racz im dać Panie ...

Sakramenty św. w roku 2012w zestawieniu z r. 2011 i 2010

2012 2011 2010Śluby

27 27 31Chrzty

61 71 63Komunia Święta

58 59 58Bierzmowanie

67 59 53Namaszczenie chorych

20Odwiedziny chorych w I piątek i I sobotę55

Zmarli43 37 37

5

* Za wiarę w 2012 roku zginęło 105 tysięcy chrześcijan. Co 5 minut jest gdzieś w świecie mordowany wyznawca Chrystusa.

* Być może w październiku br. może mieć miejsce uroczystość kanonizacyjna bł. Jana Pawła II.

* Zwyczaj kolędowania, czyli odwiedzin przez kapłanów rodzin w swojej parafi i, sięga bardzo odległych czasów. Pisał już o tym w III wieku św. Atanazy. Zwyczaj ten utrwalił się w śred-niowieczu, a zdaniem historyków Kościoła polskiego, te wizyty duszpasterskie stały się podwaliną pod organizację parafi i na terenie właśnie Polski.

* Około 2 mln 400 tys. ludzi z całego świata uczestniczyło w audiencjach, liturgiach i mod-litwie Anioł Pański z Ojcem Św. Benedyktem XVI w roku 2012. Już ponad 20 mln pielgrzy-mów spotkało się z obecnym Papieżem w Rzy-mie od roku 2005 (od jego wyboru na Stolicę Piotrową). Odnotowano wzrost o 20 proc., w porównaniu z jego poprzednikami.

* 36. Europejskie Spotkanie Młodych odbę-dzie się w dniach 28 grudnia 2013 do 1 stycz-nia 2014 w Strasburgu.

* Ks. prałat Georg Gonswein, osobisty se-kretarz Papieża został wyświęcony na biskupa (6.01.13). Ma lat 56.

* W wieku 94 lat zmarł ks. abp Ignacy Tokar-czuk, wielki pasterz i obywatel. Władze PRL traktowały go jako największego wroga. Za jego posługiwania w diecezji przemyskiej po-wstało (bez zgody władz, bo władza ciągle stawiała veto) aż 430 nowych kościołów. Pre-zydent Lech Kaczyński w roku 2006 odznaczył arcybiskupa Orderem Orła Białego, najwyż-szym odznaczeniem państwowym, za zasługi.

* Chrześcijanie na Słowacji postanowili mod-lić się codziennie za swoich polityków, włącza-jąc się w inicjatywę internetową, która ma na celu poprawę jakości życia publicznego w kra-ju trapionym przez korupcję.

* Jasną Górę nawiedziło w roku 2012 ok. 3 mln 300 tys. pielgrzymów. Przybyło 278 piel-grzymek pieszych (141 tys. osób). W 203 ogól-nopolskich pielgrzymkach wzięło udział 780 tys. osób. Pielgrzymi i turyści zagraniczni po-chodzili z 74 krajów świata. Najwięcej z Włoch, USA, Niemiec i Hiszpanii. Odprawiono 67 900 Msz św., rozdano 1 mln 894 tys. Komunii św.

Kościół w obiektywie

Jak co rokuwszystkich naszych PARAFIAN:

starszych i najstarszych,chorujących,

a także uczestników ŚDSP w Narkowach

Z A P R A S Z A M Y do Domu Parafi alnego na godz. 1000

W PROGRAMIE: - MSZA ŚW.

- ŚNIADANIE

- LOTERIA

- WYSTĘP MARTY TOMCZYŃSKIEJ ...

OBCHODZIMY 11 LUTEGO 2013 ROKU

W ROKU WIARY

zapraszamy co miesiąc

NA ADORACJĘNajświętszego Sakramentu

Będzie ona zawsze w jedną z niedziel da-nego miesiąca - początek adoracji godzina 1500, a zakończenie 015.

I Niedziela, 27 stycznia, Dom Parafialny1500 Koronka do Miłosierdzia Bożego 1700 Różaniec1830 Konferencja 2100 Apel - cisza; czas: „Sam na sam z Jezusem” 2200 Godzina małżonków i rodziców

ŚWIATOWY ŚWIATOWY DZIEŃ CHOREGODZIEŃ CHOREGO

6

W y w i a d

Panie Wójcie, to był dobry rok dla naszej „małej Ojczyzny”, ten 2012?

Witam i pozdrawiam wszystkich bardzo serdecznie, a Księdzu Proboszczowi dzię-kuję za możliwość podzielenia się swoimi refl eksjami z tak liczną przecież rzeszą czytelników Emaus.

Trudno udzielić jednoznacz-nej odpowiedzi na to pytanie. Gdyby, na przykład, podejść do pytania w aspekcie nowo naro-dzonych dzieci, był to zły rok, ponieważ kolejny raz ich liczba balansuje na krawędzi 60, a przecież to już potomstwo ro-dziców pochodzących z wyżu demografi cznego, kiedy w gmi-nie notowano 120 narodzin. Na szczęście zanotowaliśmy tylko 43 zgony, więc mimo wszystko mamy przyrost i rośnie liczba mieszkańców gminy. W naszej typowo rolniczej gminie wiosna okazała się katastrofalna. Chy-ba nikt z nas nie pamięta takiej skali wymarznięć. Potem oba-wy, czy uda się zebrać plony? Przecież przesunęliśmy nawet termin dożynek. Rolnicy ponieśli spore, nieprzewidziane wydatki, wielu było załamanych, ale jak się okazało, natura wyrównała straty i nie było najgorzej. Z kolei naszych sąsiadów dotknęły klę-ski żywiołowe, huragany, trąby powietrzne. Nam los oszczędził tych zmartwień, więc nie wolno narzekać. Nasze szkoły uzysku-ją wyniki egzaminacyjne wyższe od średniej w powiecie, województwie a nawet kraju, uczniowie w sporcie zdoby-wali między innymi mistrzostwo Polski, byli też laureatami konkursów przedmioto-wych na szczeblu krajowym. Nasi chłopcy ratując ludzkie życie stali się bohaterami całego powiatu, babcia Małgosia przeży-ła 100 lat - cóż więcej oczekiwać? Ludzie młodzi mają w słowie pisanym sposób na okazanie radości, zadowolenia. Niech więc ten wymowny gest będzie podsumo-waniem odpowiedzi na pytanie. Rok był OK :-) :-) :-)

Czym może się pochwalić nasza gmina w zakresie inwestycyjnym, re-stauratorskim. Co się dokonało wiel-kiego w ubiegłym roku?

Jeszcze nie tak dawno gmina Subkowy

była białą plamą pod względem inwesto-wania w ochronę środowiska naturalnego. Dzisiaj mamy nowoczesną oczyszczalnię ścieków i wybudowane ponad 20 km ka-nalizacji sanitarnej na przestrzeni dwóch poprzednich lat. Już ponad połowa na-szych mieszkańców może legalnie po-

Jednak gminne inwestycje to nie tylko kanalizacja. Wybudowaliśmy przecież dodatkowe parkingi, chodniki, oświetlenie uliczne. Przy tej okazji zmodernizowali-śmy boisko sportowe, na którym dzięki społecznemu zaangażowaniu kilku osób, swoją sportową pasję realizuje prawie 80 dzieci i około 30 osób dorosłych, znako-micie promując naszą gminę. Dodatkowo wybudowaliśmy kilka kilometrów sieci wo-dociągowej, dzięki pieniądzom prywatne-go inwestora mamy kolejny kilometr drogi asfaltowej i chodnika w Radostowie. Nie możemy również zapomnieć o środkach,

jakie nasz Dom Kultury (jako jeden z nielicznych w kraju) pozyskał z programu Ministra Kultury, re-montując i wyposażając świetlice wiejskie za około 400 tys. złotych. My również jako pierwsi zapocząt-kowaliśmy konserwację rowów melioracyjnych z budżetu gminy. Dzięki naszym środkom z budżetu gminy odrestaurowano aż 12 km rowów, czego efekty widoczne są w chwili obecnej. Mam nadzieję, że kiedy nastanie okres wzmożo-nych opadów albo przyjdą wiosen-ne roztopy, osoby niezadowolone stwierdzą, że warto było podjąć działania, gdyż mniejsze są szko-dy spowodowane rozlewiskami. W tym roku za naszym przykła-dem idzie gmina Gniew. Kończąc, zaryzykuję stwierdzenie, iż pozy-skując prawie 10 mln zł środków zewnętrznych, to jest około 1800 zł na jednego mieszkańca, w tej kategorii walczymy o miano lidera w powiecie.

Słusznie się wydaje wielu obywatelom, że równie waż-ne w każdej gminie są sprawy oświaty i szkolnictwa, kultury, sportu.... U nas to widać w pręż-

nie działającym Domu Kultury, w pra-cy nauczycieli, w sukcesach uczniów i młodych sportowców. Proszę powie-dzieć, ile procent lub ile złotówek rocz-nie z budżetu gminnego przeznaczają władze samorządowe na działalność tych podmiotów, które tworzą ducha naszej ziemi, jej patriotyzm i rozsławia-ją Subkowy?

W gminie Subkowy w myśl oświecenio-wego hasła „takie będą Rzeczypospolite jakie ich młodzieży chowanie” nie szczę-dzimy środków na oświatę. Wydatki na nią stanowią 37,5 % budżetu gminy. W zło-tówkach jest to 7 453 000 zł. Z przykrością muszę jednak stwierdzić, że nasze władze centralne niestety nie wywiązuje się

Jest początek nowego roku, roku 2013. Poprosiliśmy o rozmowę Wójta naszej gminy p. Mirosława Murzydło

zbywać się ścieków. Do niedawna Struga Subkowska była rynsztokiem. Jestem przekonany, że w niedalekiej przyszłości, gdy jej koryto zostanie odrestaurowane, wielu nam przypomną się lata młodości, kiedy można było w niej spotkać żywe istoty. W chwili obecnej są to co prawda tylko pracowite i uciążliwe bobry, ale za-pewniam, że będą również ryby. Budowa kanalizacji jest bardzo kosztowna, sprawia mnóstwo problemów, zwłaszcza kiedy tra-fi my na nierzetelnego wykonawcę. Myślę, że większość mieszkańców jest zadowo-lona z efektu końcowego, ale wiem, że są również i tacy, którzy w różny sposób ucierpieli w trakcie budowy. Ich wszystkich chciałbym, w tym momencie za pośredni-ctwem Emaus, bardzo przeprosić. Jestem przekonany, że wszyscy ci zadowoleni, są im bardzo wdzięczni za wyrozumiałość. dokończenie na str. 7

7

z obowiązku pokrycia kosztów kształ-cenia. kształcenia. Subwencja oświatowa przekazywana w przeliczeniu na jednego ucznia sprawia, że do oświaty z roku na rok dokładamy coraz więcej. W 2013 to już prawie 2 mln. Mniejsza liczba dzieci w klasach nie obniża kosztów funkcjono-wania szkoły. Dopiero częściowo uczyni to zmniejszenie ilości klas, ale wówczas pra-cę będą musieli stracić nie zawsze świa-domi tego niektórzy nauczyciele. Stąd wcześniejsze moje zakłopotanie małą liczbą narodzin w poprzednich latach. Na kulturę i sport w ubiegłym roku wydaliśmy 5,1% czyli 1 010 886 zł. Jest to spora kwota. Należy jednak zauważyć, że są to również zadania fi nansowane ze środków pozabudżetowych, czyli jak już wcześniej wspomniałem, od Ministra Kultury, z Pro-gramu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na moderni-zację boiska sportowego.

Czy może przekazać Pan naszym czytelnikom, jakie składniki tworzą bu-dżet naszej gminy i jaka jest jego wyso-kość na rok 2013?

Budżet gminy to przychody z subwen-cji, dotacji i tzw. dochody własne. Jeśli Państwo przekaże 6 651 648 zł (32,27%) w postaci subwencji między innymi na oświatę, 4 668 970 zł (22,9%) w postaci dotacji przeznaczonej między innymi na wypłaty różnych świadczeń z opieki spo-łecznej oraz prowadzenie zadań z zakre-su spraw obywatelskich, a także jeżeli uda się nam wypracować dochody własne w wysokości 9 033 328 zł, na które składają się:

• 2 119 987 zł(10,4% budżetu) - udział w podatku od osób fi zycznych (od każde-go mieszkańca, który zameldowany jest na terenie gminy, urząd skarbowy przeka-zuje nam prawie 37% zebranego podatku dochodowego od osób fi zycznych).Wyją-tek stanowią rolnicy, którzy płacą podatek rolny bezpośrednio do gminy;

• 2 745 000 zł (13,5 % budżetu) – poda-tek od nieruchomości (wszystkie budowle, budynki i grunty nie związane z działalnoś-cią rolniczą są opodatkowane według sta-wek określonych uchwałami rady gminy);

• 1 345 000 zł (6,6% budżetu) – poda-tek rolny (wartość ok. 2,5 q żyta od jed-nego hektara przeliczeniowego, ustalany według cen skupu w poprzednich 3 kwar-tałach);

• 171 200 zł (0,8% budżetu) – podatek od środków transportowych;

• 592 000 zł (2,9%) wpływy z podatku VAT;

wówczas zgromadzimy w portfelu 20 354 000 zł i taka kwota musi nam wystar-czyć na utrzymanie gminnej rodziny przez cały 2013 rok. No, może jeszcze coś uda

się wywalczyć z innych źródeł w ciągu roku, co skutecznie realizujemy.

Bardzo się cieszę, że mam okazję tak szczegółowo odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ spora grupa mieszkańców nie ma na ten temat wystarczającej wiedzy. Może dzięki temu ci, którzy przychodzą do urzędu z jakimiś roszczeniami i argumen-tują, że przecież płacą podatki, zrozumie-ją, że nie są jakąś specjalną grupą, ponie-waż wszyscy je płacimy.

Mówi się powszechnie, że nasza gmina jest spokojna, żyje się w niej bezpiecznie, a nowi mieszkańcy wyra-żają zadowolenie, że dobre miejsce wy-brali na swoje zamieszkanie...

Jestem tego samego zdania, nawet kiedy wracam z podróży, po przekrocze-niu granic gminy czuję, że powietrze ład-niej pachnie i więcej można go nabrać w płuca, widoki jakieś przyjemniejsze, ludzie bardziej przyjaźni. Pewnie większość z nas czuje to co ja i może właśnie dlatego żyje nam się spokojnie i bezpiecznie i oby jak najdłużej. Wszystkich nowych miesz-kańców witam bardzo serdecznie, prosząc jednocześnie, aby swoje dzieci posyłali do naszych szkół i przedszkoli, bo w przeciw-nym wypadku to my płacimy innej gminie za opiekę nad nimi. Aby u nas rejestrowali swoje działalności gospodarcze, a ci którzy jeszcze się nie zameldowali, aby zrobili to jak najprędzej (patrz poprzednie pytanie, podatek od osób fi zycznych). Zapraszam również, aby tu realizowali swoje życio-we pasje w sferze sportu, kultury i innych dziedzin. Zapraszajcie swoich znajomych do zamieszkania w naszej gminie. Od nas wszędzie blisko, a przy tym tak potrzebna cisza i spokój. Mamy na terenie gminy trzy parafi e, na wysokim poziomie oświatę, kul-turę, opiekę zdrowotną, dobrze wyposażo-ną i zorganizowaną straż pożarną i policję. Może brakuje nam jeszcze dobrych dróg i chodników, albo nowoczesnego budynku szkoły podstawowej, ale trochę cierpliwo-ści, my też to na pewno będziemy mieli.

Czy w naszej gminie jest duże bezro-bocie? Jak ono wygląda na tle wszyst-kich gmin powiatu tczewskiego?

Moje informacje opieram na podstawie statystyk prowadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie i niestety nie po-siadam jeszcze najbardziej aktualnych da-nych z końca roku. Mogę jedynie powie-dzieć, że na koniec III kwartału 2012 roku w naszej gminie były zarejestrowane 284 osoby bezrobotne. W mieście Tczewie było 2331 osób, w gminie Tczew 582, gmi-nie Morzeszczyn 229, w gminie i mieście Pelplin 763, a Gniew 694. Bezrobocie w całym powiecie było minimalnie wyższe niż w kraju (12,4%) i wynosiło 13 %. Jak widać we wszystkich gminach proporcje w

stosunku do liczby mieszkańców są zbli-żone.

Co jest priorytetem w projekcie dal-szego rozwoju naszej gminy na ten rok; z czego będziemy mogli się radować na koniec roku?

W tym roku po raz pierwszy utworzyli-śmy tzw. fundusz sołecki, czyli dzięki środ-kom budżetowym w każdym sołectwie zrealizowane będzie jakieś zadanie, któ-re wybrane zostało przez mieszkańców. To coś nowego, ale jeśli się uda, będzie czymś fajnym. Sprawi satysfakcję sporej grupie ludzi. Ponadto w dalszym ciągu bę-dziemy budowali kanalizację - wychodząc już poza granice Subków, rozbudujemy oświetlenie uliczne, dokończymy chodnik przy ulicy Wybickiego w Subkowach, ku-pimy nowy pojazd do przewozu niepełno-sprawnych (współfi nansowany ze środków PFRON). Jeśli wszystko pójdzie po naszej myśli, doczekamy się nowej nawierzchni na drodze z Bałdowa do Subków i z Bał-dowa do Gorzędzieja. Odnowimy kolejne kilometry rowów melioracyjnych oraz wy-konamy wiele innych zadań bieżących.

Panie Wójcie, boi się Pan o Polskę, o jej przyszłość? Niektórzy ciągle stra-szą, mają rację?

Odpowiadając na to pytanie również posłużę się przykładem dalekich podró-ży. Jeszcze w poprzednim systemie mia-łem okazję kilka razy przekroczyć grani-ce PRL. Pamiętam strach i upokorzenie na przejściach granicznych. Błyszczące samochody, uśmiechniętych i beztro-skich ludzi, zapach grillowanego mięsa na każdym zielonym skwerku w Berlinie Zachodnim i związany z tym smak śliny w ustach przy pustym żołądku, bo każda marka to było duuużo złotówek, których u nas nie można było zarobić. Pamiętam również smutek po powrotnym przekro-czeniu granicy i rozgoryczenie z powodu niesprawiedliwości dziejowej. Pamiętam też, gdy w dniu pierwszych wolnych wybo-rów wracałem z Jugosławii i naszą radość, kiedy usłyszeliśmy wyniki głosowania. Już wtedy wszystko zaczęło inaczej wyglą-dać, inaczej pachniało, lepiej się oddycha-ło, ludzie nieśmiało zaczęli się radować. I wreszcie, gdy nie tak dawno wracaliśmy z Ukrainy, pamiętam na polskiej granicy niebieską fl agę z gwieździstym kołem, nowiutkie kolorowe domy i równe drogi już po polskiej stronie, na biednej do nie-dawna ścianie wschodniej. Ogarnęła mnie niesamowita duma i wielka radość. Dzisiaj bardzo często spotykam młodych Rosjan, Białorusinów czy Ukraińców. Jeśli mam tylko możliwość, rozmawiam z nimi. Pyta-ją jak u nas, czy u nich też kiedyś będzie podobnie? Dodaję otuchy, utwierdzam, bo

dokończenie ze str. 6

dokończenie na str. 8

8

znalezione podczas lektury

* Szpital. Wieloosobowa sala. Wspólnota pokonywania chorób. Terapia trudna. Modlitwa w szpitalnej sali. Jedna z chorych: „Nie będzie wam przeszkadzało, jak będę się modlić?” Pytanie postawione z pewnym lękiem, no bo nie wiadomo, kto jest kto... i ta wszechobecna tolerancja jednokierunkowa. Nie przeszkadzało, po kil-ku tygodniach modliły się wszystkie i było wiadomo, że modlitwa pomaga, jednoczy, wycisza, daje siłę nadprzyrodzoną. Ale musiał być ktoś pierwszy ...

* Przedszkole. Posiłek przedszkolny. Wnuczek nie czaił się, tylko wstał i przeżeg-nał się przed jedzeniem. Po tygodniu połowa przedszkolaków się żegnała.

* Prof. R.Legutko, poseł PiS do Parlamentu Europejskiego:- „Człowiek uznał, że jest wolny, a najwyższym przejawem tej wolności jest rozryw-ka. Nie mamy już żadnych wielkich aspiracji, lecz bawimy się. Nie ma metafi zyki, nie ma religii, nie ma rodziny. Jest tylko praca i rozrywka. Na osobiste kłopoty są prozaki i psychoterapeuci”. - „ Kiedyś wymagano, by Kościół podporządkował się socjalizmowi, a teraz ma się podporządkować - dla swojego dobra, oczywiście - liberalnej demokracji.” - „... ja bym chciał, żeby mnie reprezentowało chrześcijaństwo pełnokrwiste, a nie rozcieńczone (...) przedstawiciel tzw. katolicyzmu otwartego, zanim na forum wejdzie, już deklaruje gotowość do ustępstw...” - „W Parlamencie Europejskim nie kryje się wrogiego nastawienia do chrześci-jaństwa. Niestety większość chrześcijan się temu poddaje i nie podejmuje walki (...) Kandydatury Maltańczyka na wysokie stanowisko, bo był katolikiem i przeciwnikiem aborcji, nie udało się zablokować, ale połowa sali wstała ze swoich miejsc z tablicz-kami „Aborcja jest prawem człowieka”. Nie wyobrażam sobie, aby ta druga część - chrześcijańska - kiedykolwiek zrobiła podobną demonstrację, na przykład pokazu-jąc hasło „Aborcja to zbrodnia”. fk.

Modnymi dziś i nadużywanymi w debacie publicznej są słowa niena-wiść, mowa nienawiści.Gdy nie staje merytorycznych racji, gdy brakuje racjonalnych argumentów,wtedy padają te słowa.Te słowa mają ostatecznie pogrążyć przeciwnika i go zdyskredytować.Z różnicy poglądów wynikają odpowiednie postawy i zachowania.Dla człowieka wierzącego odniesieniem w tym przypadku jest Dekalog - Ko-chaj bliźniego swego jak siebie samego, chociaż różnie to bywa.Dla niewierzącego nie wiem, co jest tym deontologicznym imperatywem i dziwnym się wydaje, że to on właśnie nierzadko etykietuje swoich przeciw-ników słowem nienawiść.Otóż ów zarzucając nam bezpodstawnie nienawiść sam jest co najmniej nietolerancyjny ze względu na wiarę, którą wyznajemy.Słowo nienawiść o wielkim, że tak powiem, ciężarze gatunkowym jest nad-używane do walki z przeciwnikiem, a przecież uczucia ludzkie są różne i stopniowalne.To, że z kimś się nie zgadzamy, nie oznacza, że go nienawidzimy.Gdy reagujemy emocjonalnie na agresję, też nie oznacza że nienawidzimy. Są ludzie, których lubimy, do których czujemy sympatię, zaufanie, szacu-nek, lecz są i tacy, którzy są nam obojętni, do których nie mamy zaufania, nie czujemy sympatii, nie darzymy szacunkiem, ale to nie oznacza jeszcze, że ich nienawidzimy.Uważam że z nienawiścią mamy do czynienia wówczas, gdy pałamy żądzą zemsty, gdy się w jakikolwiek sposób mścimy.Trzeba znać miarę słowa nienawiść i go nie nadużywać.

Zbigniew Bulczak

...ku refleksji...

O RÓŻNICY POGLĄDÓWO RÓŻNICY POGLĄDÓW

to są przecież dobrzy ludzie. W ich oczach najpierw widzę niedowierzanie, potem na-dzieję, na końcu łzy radości.

A my? Już zachłysnęliśmy się swobo-dą, zapominamy nas, jeszcze nie tak daw-no w podobnej sytuacji. A nam znowu w głowie szabelka, kontusz i liberum veto. Właśnie podróżując możemy zauważyć jak nasz kraj się rozwija. Nie licytujmy się, kto bardziej zasłużony, nie obrażajmy się. Przecież to nie tylko wyłącznie dzięki obecnej ekipie rządzącej, ale wszystkim poprzednim po trochu. Jeśli to zauważy-my i wszystkim przyznamy choć odrobinę zasług to będzie dobrze, a będzie dobrze.

W rankingu na najlepszego włodarza powiatu tczewskiego zajął Pan pierw-sze miejsce. Gratuluję! Też się cieszy-my. Jest Pan optymistą to widać, czę-sto uśmiechniętym. Proszę wybaczyć, ale zapytam: co jest najważniejsze w „wójtowaniu”, co daje zadowolenie i serdecznie prowokuje do dalszej służ-by ludziom?

Każdy z włodarzy ma jakąś zaletę lub wadę, ale wszystkich oceniam pozytywnie a miejsce w rankingu? Może nie tak waż-ne, co przyjemne, a satysfakcja tym więk-sza, gdyż subkowiacy lubią wygrywać. Co jest najważniejsze w sprawowaniu tej funkcji? Nie można zapomnieć, że miej-sce nosa jest zawsze poniżej oczu, któ-re mogą patrzeć prosto w oczy zarówno temu w lustrze jak i tym, którym złożyło się jakieś obietnice. Nie można mieć prob-lemów ze słuchem, trzeba umieć służyć ludzkim sprawom.

Wielką radości sprawia myśl, że dzięki konkretnym działaniom zmienia się rze-czywistość, pięknieje otoczenie, ludzie się radują, z kogoś lub czegoś są dumni. Satysfakcję sprawia mi na przykład świa-domość, że kiedy co roku odwiedzają nas Niemcy spod Hanoweru trudno jest im powstrzymać zachwyt nad zmianami jakie u nas zachodzą. Wręcz u nas zaczynają podpatrywać wiele rozwiązań i nie wiem czy to dobrze, ale zaczynają zazdrościć?

Zwycięstwo w głosowaniu interneto-wym to prawdopodobnie głównie zasługa młodzieży, czyli ich uznanie, a to już jeden z elementów dających zadowolenie i właś-nie to chyba najbardziej prowokuje do dal-szej służby.

Dziękuję serdecznie za czas poświę-cony i słowa krzepiące. Pozdrawiam Pana, całą Radę Gminy Subkowy i Pra-cowników Urzędu. Życzę błogosławio-nego Nowego Roku i wszelkiej pomyśl-ności. Niech ręka Boża kieruje zawsze na właściwe tory, a nasi patronowie, Św. Stanisław z Subków i Św. Wojciech z Gorzędzieja orędują za nami.

Szczęść Boże

dokończenie ze str. 7

9

¯ywoty Œwiêtych

Jego rodzice pochodzili ze znakomitych rodów zapewnia-jąc mu dostatnie życie i wychowanie głęboko katolickie. Najbardziej cenił matkę, która mimo licznych zajęć – zaj-mowała się całym domem, była pracowita, systematyczna, spokojna i zapobiegliwa wychowując 13 swoich dzieci – umiała znaleźć czas na zjednoczenie się z Bogiem. W roku 1573 rozpoczął naukę, a w 1677 przyjął I komunię Świętą i sakrament Bierzmowania. W wieku 15 lat rozpoczął studia na słynnym paryskim uniwersytecie, Sorbonie. Studiował klasykę, teologię i zagadnienia biblijne. W czasie zgłębia-nia nauki ogarnęły go wątpliwości, czy zostanie zbawiony. Uspokoił się dopiero po oddaniu się opiece Matki Bożej w kościele św. Stefana de Gres. Z Paryża udał się do Padwy na kolejne studia, które zakończył doktoratem. W 1591 roku pojechał do Loreto, gdzie złożył śluby dozgonnej czystości, a w 1592 odbył pielgrzymkę do Rzymu, skąd powrócił do

24 stycznia – św. Franciszka Salezego

Św. Franciszek Salezy urodził się 21 sierpnia 1567 roku w Alpach Wyso-kich w Sabaudii.

domu. Ojciec miał dla Franciszka ułożony plan najbliższej przyszłości, w którym chciał ożenić go z bogatą dziedzicz-ką. Franciszek odmówił i udał się do swojego biskupa, aby przyjął go do stanu duchownego. W 1593 roku przyjął święcenia kapłańskie. W 1594 roku udał się w charakterze misjonarza do głoszenia wiary katolickiej wśród kalwinów. Aby jego praca była skuteczniejsza rozdawał ulotki z praw-dami wiary, rozlepiał je na murach. Może dlatego Kościół ogłosił św. Franciszka Salezego patronem dziennikarzy ka-tolickich. W 1602 roku, po śmierci biskupa Garniera, został głową diecezji. Szybko i z wielką żarliwością zabrał się do pracy. Rozpoczął od wizytacji 450 parafi i swojej diecezji, niestrudzenie przemawiał, spowiadał i udzielał sakramen-tów świętych, wizytował klasztory. W 1604 roku zapoznał się Franciszek ze św. Joanną Franciszką de Chantal i przy jej współpracy założył nową rodzinę zakonną sióstr Na-wiedzenia NMP (wizytek). W 1622 roku udał się w podróż do Avignonu, gdzie spotkał się z królem. Kiedy powracał stamtąd do Annecy, zmarł nagle w Lyonie podczas ataku apopleksji 28 grudnia 1622 roku. Ciało świętego zostało przeniesione do kościoła macierzystego sióstr Nawiedze-nia. Papież Pius IX ogłosił Franciszka Salezego doktorem Kościoła (1877r.), a papież Pius XI ogłosił go patronem dziennikarzy i katolickiej prasy (1923r.).

Opracowanie: I. Kołodziejska

Wolontariat to wspaniała forma działalności bezinteresownej na rzecz pomocy innym. Samo słowo stało się ostatnio bardzo modne i często wyko-rzystywane w różnych formach, nie zawsze jednak zgodnych z normami języka polskiego…

Nie ma w polszczyźnie wzorcowej (i ni-gdy nie było) przysłówków wolontaryjnie, wolontarystycznie i przymiotników wo-lontaryjny, wolontarystyczny. Możliwe są natomiast wyrazy wolontariacki i wolon-tariacko pochodzące od rzeczownika wo-lontariat (‘ochotniczy ruch społeczny ma-jący na celu bezpłatne niesienie pomocy potrzebującym, np. chorym i biednym)’.

Wchodzą także w grę przymiotnik i przysłówek woluntarystyczny, woluntary-stycznie, ale dotyczą czegoś innego – po-jęcia woluntaryzm znanego w fi lozofi i (jest to ‘pogląd uznający wyższość woli nad innymi władzami umysłowymi człowieka: rozumem, intuicją itp., i traktujący ją jako główny motor ludzkich działań’).

Ktoś może więc być wolontariuszem, czyli pracować wolontariacko, wykony-wać działalność wolontariacką, ktoś inny zaś woluntarystą, tzn. wyznawać teorie woluntarystyczne i woluntarystycznie my-śleć.

To prawda, że zarówno słowo wolon-tariat (pożyczka z języka francuskiego – volontariat), jak i woluntaryzm (od an-

gielskiego – voluntarism) mają wspólny rodowód, etymologicznie wiążą się z la-tynizmami voluntas, -tatis (‘wola, chęć, zamiar’) i voluntarius ‘dobrowolny; zależ-ny od woli’. Upowszechniły się jednak w odmiennych defi nicjach, mają oddzielną grupę wyrazów pochodnych i absolutnie nie wolno się nimi posługiwać wymien-nie.

Na słowo wolontariusz natrafi amy w słownikach języka polskiego już w połowie XIX w. (pisano je wtedy z jotą – wolontar-jusz). Częściej jednak była w użyciu for-ma z u – woluntarjusz, a więc taka, która prawie w całości zachowywała brzmienie i postać grafi czną łacińskiego przymiotni-ka volunatarius (‘dobrowolny’).

W Słowniku języka polskiego Mauryce-go Orgelbranda (Wilno 1861, t. II, s. 1889) właśnie ona stała na pierwszym miejscu: woluntarjusz, v. (czyli ‘albo’) wolontar-jusz, v. wolentarz, i objaśniano ją jako: 1. ‘żołnierz, który dobrowolnie przystał do wojska; ochotnik’, 2. han. ‘młody ku-piec, który nauki swe skończył, ale czy to chcąc się praktycznie usposobić, czy nie mogąc znaleźć miejsca pensjonowanego komisanta, bez żadnego wynagrodzenia, w jakimś znakomitym domu handlowym, spełnia obowiązki komisanta’. W Słowni-ku języka polskiego (tzw. warszawskim) Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego z począt-

O B C Y J Ę Z Y K P O L S K I Wolontariat

ku XX w. wymienia się jeszcze synonimy wolunter, wolonter, wolontarz, wolentarz (Warszawa 1919, t. VII, s. 687 oraz s. 692-693).

Owa wielość i różnorodność form (po-czątkowe wolu-, wolo-, wole- oraz przy-rostki -jusz, -arz, -er) świadczą o tym, że nasi przodkowie mieli sporo trudności z fonetycznym i grafi cznym zaadaptowa-niem latynizmu voluntarius do polskiego systemu językowego. Jeszcze dzisiaj słowniki przy hasłach wolontariat, wolon-tariusz podają: rzadziej: woluntariat, wo-luntariusz.

Jeśli chodzi o przymiotniki, to pierwotnie były w obiegu formy woluntarjuszowski, wolontarjuszowski wywiedzione wprost od rzeczownika woluntarjusz, wolontar-jusz oraz forma wolontarski pochodząca od wolentarz (‘ochotniczy, dobrowolny’). Nie posługiwano się jeszcze wówczas słowem wolontariat, woluntariat. Zamieś-cił je dopiero pół wieku później Witold Do-roszewski w Słowniku języka polskiego PWN (Warszawa 1967, t. IX, s. 1236), i to bez oboczności!): woluntariat ‘bezpłatna forma stażu w szpitalu lekarza zdobywa-jącego specjalizację’.

Dzisiaj jest w użyciu forma z o – wolon-tariat – mająca o wiele szersze znaczenie (‘bezpłatne niesienie pomocy potrzebują-cym’), od której przymiotnik i przysłówek brzmią wolontariacki, wolontariacko (a nie: wolontarystyczny, wolontarystycz-nie).

W czynie wolontariackim – dla wszyst-kich potrzebujących poprawnych form ję-zykowych - zebrała: Anna Falgowska

10

Dzia łan ia Dz ia łan ia para f i a lnego zespo łu para f i a lnego zespo łu

CARITAS CARITAS w roku 2012w roku 2012

Programy i Akcje ogólnopolskie, w których wziął udział nasz PZC.

Światowy Dzień Chorego - 11 lu-tego uroczysta Eucharystia i poczę-stunek dla około 80 osób starszych, chorych i niepełnosprawnych w domu parafi alnym.

Jałmużna Wielkopostna - rozpro-wadzanie, szczególnie wśród dzieci ,skarbonek w czasie Wielkiego Postu. Ofi ary złożone przez dzieci do skar-bonek zostały przekazane osobie nie-pełnosprawnej na operację oka.

Wielkanocne Dzieło Caritas - Niedziela Palmowa (sprzedaż palm wykonanych przez panie z Zespołu Caritas).

Unijny Program PEAD - pomoc osobom bezrobotnym, niepełno-sprawnym oraz rodzinom wielodziet-nym o niskich dochodach przez do-starczanie im gotowych artykułów spożywczych. Kryterium dochodowe uprawniające do udzielenia pomocy wynosiło na początku roku 715,50 zł dla osoby samotnej oraz 526,50 zł na jednego członka rodziny, a od paź-dziernika 813 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 684 zł dla osoby w rodzinie. W programie PEAD uczest-niczymy od kilku lat. Podczas całego roku 2012 z magazynu w Jabłowie przywieźliśmy 13.813,04 kg żywności za kwotę 49.366,94 zł. Dla naszych parafi an dostaliśmy: 200 kg masła, 200 kg sera, 200 kg sera topione-go,400 kg cukru,800 kg maki, 1360 kg makaronu, 1291,20 kg mielonki wieprzowej, 1150 kg kaszy gryczanej, 973,44 kg dżemu wiśniowego, 408 kg koncentratu pomidorowego, 354 kg herbatników, 110 litrów oleju rzepako-wego, 800 kg ryżu, 1280 kg płatków kukurydzianych, 734,40 kg klopsików w sosie pomidorowym, 576 kg grosz-

ku z marchewką oraz 2976 litrów mleka. Pomocą żywnościową objęli-śmy 432 osoby. Składam serdeczne podziękowanie panom: Tadeuszowi Szwarc, Bogdanowi Zalewskiemu oraz Jarosławowi Landowskiemu za gratisowy transport żywności z Jabło-wa do Subków.

Wakacyjna Akcja Caritas - wy-poczynek letni ministrantów, scholii i dzieci z rodzin niezamożnych. W mi-nionym roku 45 - osobowa grupa dzie-ci z naszej parafi i przebywała od 16 do 21 lipca na koloniach w Żarnowcu. Dzieci uczestniczyły codziennie we Mszy świętej, kąpały się w morzu i na krytej pływalni, odbyły rejs statkiem, były na seansie w kinie, zwiedzały Łebę i Gniewino, grały w kręgle i piłkę, oraz bawiły się w Parku Dinozaurów).

Pomoc ofi arom kataklizmów - w zbiórce na pomoc osobom poszko-dowanym przez trąbę powietrzną, która przeszła w lipcu przez powiat starogardzki, tucholski i świecki, ze-braliśmy 5650 zł. Pieniądze te za po-średnictwem Caritas Diecezji zostały przekazane poszkodowanym rodzi-nom.

Tydzień Miłosierdzia - (w paź-dzierniku byliśmy w odwiedzinach u 53 osób starszych i chorych w ich domach. Każdy chory otrzymał upo-minek. Odwiedziliśmy także ŚDSP w Narkowach, przekazując dla osób tam uczęszczających żywność, słodycze i środki czystości.

Wigilijne Dzieło Pomocy Dzie-ciom - rozprowadzanie w Adwencie świec wigilijnych, które zapalamy w Wigilię Bożego Narodzenia na na-szych stołach na znak solidarności z osobami potrzebującymi. Od 13 lat w akcji tej obok Caritas Polskiej uczestni-czy Diakonia Kościoła Luterańskiego i Reformowanego oraz ELEOS Koś-

cioła Prawosławnego. Jedna złotówka ze sprzedaży każdej świecy przezna-czona zostanie na wypoczynek letni dzieci z naszej parafi i w roku 2013, pozostały dochód odprowadzony bę-dzie do Caritas Diecezji Pelplińskiej.

Wydarzenia parafi alne, w których wziął udział nasz PZC.

- W marcu zaproponowaliśmy pa-rafi anom pomoc w rozliczaniu PIT-ów za 2011 rok w zamian za 1 procent podatku przekazanego na Caritas Diecezji Pelplińskiej. Pity wypełniały panie księgowe.

- W czerwcu byliśmy współorgani-zatorami Biegu Papieskiego, na który przygotowaliśmy z darów holender-skich nagrody dla uczestników i loterię fantową oraz upiekłyśmy ciasta z pa-niami z Akcji Katolickiej i Żywego Ró-żańca. Fundusze uzyskane z loterii i sprzedaży ciast zostały przeznaczone na wypoczynek letni dzieci z naszej parafi i.

- W lipcu przygotowaliśmy poczę-stunek dla 180 pielgrzymów z Tczew-skiej Pielgrzymki Pieszej na Jasną Górę. Słowa podziękowania ślę do ro-dzin które, od lat przynoszą do parafi i żywność dla pielgrzymów.

- W grudniu zorganizowaliśmy spotkanie dzieci ze Św. Mikołajem. Po Mszy św. na którą zaproszone były wszystkie dzieci, Św. Mikołaj rozdał 250 paczek.

W ciągu całego roku rodziny po-trzebujące mogły otrzymać odzież używaną oraz wypożyczyć sprzęt rehabilitacyjny (chodziki, wózki inwa-lidzkie oraz łóżka medyczne z darów otrzymanych od Caritas Zeewolde z Holandii).

Na początku każdego roku Caritas Diecezji Pelplińskiej organizuje Spot-kanie Noworoczne dla pracowników oraz wolontariuszy Parafi alnych Ze-społów i Szkolnych Kół Caritas. Na tegorocznym spotkaniu ks. biskup or-dynariusz Ryszard Kasyna powiedział do wszystkich wolontariuszy Caritas, że ,,miłość ma szansę kiedy czło-wiek dzieli się nią z innymi i kiedy potrafi ją przyjąć”. Dajmy więc wszy-scy szansę miłości w nowym 2013 roku.

Cecylia Stempa Prezes PZC

w Subkowach

Zadaniem każdego zespołu charytatywnego działającego w parafi i jest niesienie pomocy materialnej i duchowej tym, którzy jej w danej chwili po-trzebują, a także uwrażliwianie wszystkich parafi an na ludzką biedę.

11

Z KOMPENDIUM KATECHIZMU KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ

BĘDZIESZ MIŁOWAŁ SWEGO BLIŹNIEGO JAK SIEBIE SAMEGO

S I Ó D M E P R Z Y K A Z A N I E :NIE KRADNIJ

O czym mówi siódme przykaza-nie?

Siódme przykazanie mówi o po-szanowaniu i powszechnym przezna-czeniu dóbr, o własności prywatnej dóbr, o szacunku dla osób i ich dóbr oraz integralności stworzenia. Koś-ciół znajduje w tym przykazaniu tak-że podstawy swojej nauki społecznej, która obejmuje słuszne postępowanie w działalności gospodarczej, w życiu społecznym i politycznym, prawo i obowiązek pracy ludzkiej, sprawiedli-wość i solidarność między narodami, miłość do ubogich.

Pod jakimi warunkami istnieje prawo do własności prywatnej?

Prawo do własności prywatnej ist-nieje, pod warunkiem że została ona otrzymana lub nabyta w sposób spra-wiedliwy i że pozostaje pierwszopla-nowe powszechne przeznaczenie dóbr w celu zaspokojenia fundamen-talnych potrzeb wszystkich ludzi.

Jaki jest cel własności prywat-nej?

By zagwarantować wolność i god-ność osób oraz pomóc każdemu w zaspokojeniu jego podstawowych po-trzeb, a także potrzeb tych, za których ponosi on odpowiedzialność.

Co nakazuje siódme przykaza-nie?

Siódme przykazanie nakazuje po-szanowanie dóbr innych przez prak-tykowanie sprawiedliwości i miłości, umiarkowania i solidarności. W szcze-gólności domaga się dotrzymywania obietnic i przestrzegania zawartych umów; naprawienia popełnionej nie-sprawiedliwości i zwrotu rzeczy bez-prawnie nabytej; poszanowania inte-gralności stworzenia przez roztropne i umiarkowane korzystanie z bogactw mineralnych, roślinnych i zwierzęcych całego świata, ze specjalną troską wobec rodzajów zagrożonych wygi-nięciem.

Jaką postawę powinien mieć człowiek wobec zwierząt?

Człowiek winien traktować zwie-

rzęta, które są stworzeniami Boga, z życzliwością, unikając zarówno prze-sadnej miłości wobec nich, jak i wyko-rzystywania ich w sposób niegodziwy, przede wszystkim dla doświadczeń naukowych wykonywanych poza roz-sądnymi granicami i połączonych z zadawaniem im niepotrzebnych cier-pień.

Czego zakazuje siódme przyka-zanie?

Siódme przykazanie zakazuje przede wszystkim kradzieży, która polega na przywłaszczeniu sobie do-bra drugiego człowieka wbrew racjo-nalnej woli właściciela. Ma to miejsce w przypadkach niesprawiedliwych wynagrodzeń; w spekulacjach, które sztucznie podwyższają ceny towarów w celu osiągnięcia korzyści ze szko-dą dla drugiego człowieka; w fałszo-waniu czeków i rachunków. Zabrania ponadto oszustw podatkowych i han-dlowych, świadomego wyrządzania szkody własności prywatnej lub pub-licznej. Zakazuje także lichwy, korup-cji, prywatnego nadużywania dóbr społecznych, źle wykonanych prac, marnotrawstwa.

Co stanowi treść nauki społecz-nej Kościoła?

Nauka społeczna Kościoła, będą-ca organicznym rozwojem prawdy Ewangelii o godności osoby ludzkiej i jej wymiaru społecznego, proponu-je zasady refl eksji, formułuje kryteria sądu i podaje kierunki działania.

Kiedy Kościół wypowiada się w kwestiach społecznych?

Kościół wydaje sąd moralny w kwe-stiach gospodarczych i społecznych, gdy domagają się tego podstawowe prawa osoby, dobro wspólne lub zba-wienie dusz.

Jak powinna być prowadzona działalność społeczna i gospodar-cza?

Powinna być prowadzona zgodnie z właściwymi jej metodami i prawami, w granicach porządku moralnego, słu-żyć całemu człowiekowi i całej wspól-

nocie ludzkiej, z poszanowaniem sprawiedliwości społecznej. Człowiek winien być jej twórcą, centrum i ce-lem.

Co sprzeciwia się nauce społecz-nej Kościoła?

Sprzeczne z nauką społeczną Koś-cioła są systemy gospodarcze i spo-łeczne, które godzą w fundamentalne prawa osoby lub czynią z zysku wy-łączną normę i ostateczny cel swej działalności gospodarczej. Dlatego Kościół odrzuca ideologie związane w czasach współczesnych z „komuni-zmem” albo z ateistycznymi i totalitar-nymi formami „socjalizmu”. Ponadto odrzuca w praktyce „kapitalizmu” in-dywidualizm oraz absolutny prymat prawa rynku nad pracą ludzką.

Jaką wartość dla człowieka ma praca ludzka?

Praca jest dla człowieka zarówno obowiązkiem, jak i prawem, przez któ-rą współpracuje z Bogiem Stwórcą. Pracując z zaangażowaniem i kom-petencją, osoba urzeczywistnia swo-je naturalne zdolności, szanuje dary Stwórcy i otrzymane talenty, utrzymu-je siebie, swoich bliskich, służy wspól-nocie ludzkiej. Ponadto, z łaską Bożą, praca może być środkiem uświęcania i współpracy z Chrystusem w Jego dziele Odkupienia.

Do jakiego rodzaju pracy ma pra-wo każda osoba?

Dostęp do pewnej i uczciwej pracy, bez niesprawiedliwej dyskryminacji, powinien być otwarty dla wszystkich, z poszanowaniem wolnej inicjatywy gospodarczej i słusznego wynagro-dzenia.

Jaka jest odpowiedzialność pań-stwa w kwestii pracy?

Do państwa należy stworzenie po-czucia bezpieczeństwa w zakresie gwarancji indywidualnej wolności i własności, stabilności pieniądza oraz sprawnych służb publicznych; czuwa-nie nad realizowaniem praw ludzkich w dziedzinie gospodarczej i kiero-wanie nim. Zależnie od okoliczności społeczeństwo powinno ze swej stro-ny pomóc obywatelom w uzyskaniu pracy.

Jaką odpowiedzialność mają od-powiedzialni za przedsiębiorstwa?

Odpowiedzialni za przedsiębior-stwa ponoszą odpowiedzialność go-spodarczą i ekologiczną za swoje działania. Są oni obowiązani mieć na względzie dobro osób, a nie tyl-

dokończenie na str. 12

12

ko wzrost zysków, jeśli nawet są one konieczne dla przeprowadzenia inwe-stycji, zapewnienia przyszłości przed-siębiorstwu, gwarantują zatrudnienie i pomyślny rozwój życia gospodarcze-go.

Jakie obowiązki mają pracowni-cy?

Powinni wykonywać swą pracę su-miennie, kompetentnie i z oddaniem, poszukując rozwiązania ewentual-nych konfl iktów za pomocą dialogu. Odwołanie się do pokojowego strajku jest moralnie uprawnione, jeżeli jest on środkiem nieuniknionym, ze wzglę-du na proporcjonalną korzyść, oraz bierze pod uwagę dobro wspólne.

Jak urzeczywistnia się sprawied-liwość i solidarność między naro-dami?

W wymiarze międzynarodowym wszystkie narody i instytucje powinny działać w duchu solidarności i pomoc-niczości, w celu wyeliminowania lub zmniejszenia ubóstwa, nierówności zasobów i środków gospodarczych, niesprawiedliwości gospodarczych i społecznych, wyzysku osób, kumu-lacji długów krajów ubogich, wynatu-rzonych mechanizmów, które stoją na przeszkodzie rozwoju krajów słabiej rozwiniętych.

W jaki sposób chrześcijanie uczestniczą w życiu politycznym i społecznym?

Do wiernych świeckich należy bez-pośrednie angażowanie się w życie polityczne i społeczne. Winni oni oży-wiać duchem chrześcijańskim rzeczy-wistość doczesną, a we współpracy z innymi powinni okazać się autentycz-nymi świadkami i tymi, którzy wpro-wadzają pokój i sprawiedliwość.

Z czego czerpie natchnienie mi-łość ubogich?

Miłość ubogich czerpie natchnienie z Ewangelii błogosławieństw i z przy-kładu Jezusa, z Jego stałej uwagi po-święconej ubogim. Jezus powiedział: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt 25,40). Miłość ubogich obejmuje nie tylko ubóstwo materialne, lecz również liczne formy ubóstwa kulturowego, moralnego i re-ligijnego. Uczynki miłosierdzia co do duszy i co do ciała oraz liczne insty-tucje dobroczynne, które powstały w ciągu wieków, są konkretnym świade-ctwem miłości na rzecz ubogich, cha-rakteryzującej uczniów Jezusa.

Nowy rok kalendarzowy skłania nas do refl eksji, osobistych postanowień, przy-wołuje wspomnienia. Współcześni kreatorzy wizerunku człowieka sukcesu nie radzą czynić postanowień, ale planować. Postanowienia dotyczą wiary, religii, a takie zachowania są niemodne. Jednak zostawmy na chwilę kreatorów. Przywo-łajmy wspomnienia i historię. Styczeń kojarzy się nam z wyzwoleniem Warszawy, a mnie przypomina piękny wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego:

S p o t k a n i e z p o e z j ą„I jęli ciebie cieśle orać i ryć cię rylcem u korzeni,żeby twój głos, twój kształt odmienić, żeby cię zmienić w sen upiora”

Byłeś jak wielkie, stare drzewo,narodzie mój jak dąb zuchwały,wezbrany ogniem soków źrałych jak drzewo wiary, mocy, gniewu.

I jęli ciebie cieśle orać,I ryć cię rylcem u korzeni,Żeby twój głos, twój kształt odmienić,Żeby cię zmienić w sen upiora.

Jęli ci liście drzec i ścinać, byś nagi stał i głowę zginał.

Jęli ci oczy z ognia łupić,Jęli ci ciało w popiół kruszyć, By wydrzeć Boga z żywej duszy.

Czemu? Ten świat – nie jajo Eden,Czemu – nie Ideałem?- Słuchaj, dwóch ludzi znałem:Ach! z tych dwóch… cóż byłby za jeden!

Bo pierwszy z nich, choć zabił dziecięNiegodnym wychowaniem,Pił, klął, żył w kości graniem-„N a j l e p s z e s e r c e m i a ł n a ś w i e c i e”

Bo drugi znów dobrego słowaNie był wart – lecz mówiono,Jak o pierwszym: „To ponoNajlepsza w świecie głowa!”

Więc – stąd to świat nie jest jak Eden!Ale będzie … gdy głowyWnijdą na swe tułowy.- Choć nie zawsze z dwóch byłby choć jeden!...

Ewa Groos

Zacytowałam tylko fragment tego pięknego liryku, połowę. W drugiej części wiersza Kamil Baczyński pisze o nadziei na zwycięstwo: „ I zmatwychwstaniesz jak Bóg z grobu z huraganowym tchem u skroni. I wstrząśniesz się z poblaskiem nieba, posłuchasz serca: serce żyje.” Słowa cieśle, naturalnie, Baczyński użył w znaczeniu pejoratywnym, ujemnym. Cieśle w liryku Baczyńskiego to oprawcy, agresorzy - Niemcy? Rosjanie? Ten piękny utwór Kamila Baczyńskiego zawsze od nowa wzrusza czytelnika, przesłanie w nim jest ponadczasowe, skierowane również do nas. Minęło wiele lat od zakończenia wojny, żyjemy w wolnym kraju, ale znowu czyha na człowieka niebezpieczeństwo. Pojawili się nowi cieśle, specjaliści od aborcji, od partnerskich związków homoseksualnych, bo podobno z trupami nienarodzonych dzieci i dewiantami będzie nam lepiej w nowoczesnej Europie. Ci tzw. specjaliści wiedzą wszystko, a przede wszystkim, jak wydrzeć Boga z młodej duszy.Na zakończenie proponuję Państwu wiersz Cypriana Norwida „ Specjaliści”:

dokończenie ze str. 11

13

... to jedne z wielu pięknych słów, które napisał o Pelplinie ks. Janusz St. Pasierb. Choć urodzony w Tczewie, jednak silnie był z „Atenami Północy” związany - kapłan, poeta, historyk sztu-ki, profesor Wyższego Seminarium Duchownego; Wielki Człowiek Kultury i Prawdziwy Europejczyk.

7 lutego obchodziliśmy 84. rocznicę jego urodzin. W grudniu bieżącego roku minie 20 lat od dnia, kiedy odszedł do swojej „Małej ojczyzny” niebieskiej i zgodnie z ostatnią wolą został pocho-wany na pelplińskim cmentarzu.

Właśnie w dniu urodzin swego Pa-trona, obchody Roku ks. Janusza St. Pasierba zainaugurowała uroczystą Mszą św. i sesją społeczność Zespo-łu Szkół Ekonomicznych w Tczewie. Mszę św. w kościele św. Józefa odpra-wił biskup pelpliński Ryszard Kasyna zachęcając do modlitwy za kapłana oraz zgłębiania jego życia i twórczości. Ordynariusz życzył też zebranym, by obchody tego roku pomogły wszystkim dojrzewać w miłości, której był piew-cą ksiądz i poeta. Głoszący homilię prymas - senior abp Henryk Muszyń-ski określił ks. Pasierba „mistrzem dla wielu, czyli prawdziwym wzorcem”, a przy tym „człowiekiem wolnym i to w czasach totalitaryzmu, ponieważ był zakotwiczony w Bogu a jednocześ-nie niezależny w swoim myśleniu”. W

późniejszych wystąpieniach podczas uroczystej inauguracji Roku Pasierbo-wego w Zespole Szkół Ekonomicnych oraz sesji popołudniowej abp Muszyń-ski dzielił się swoimi bardzo osobistymi wspomnieniami i refl eksjami dotyczący-mi przyjacielskich relacji z ks. Patron tego roku w województwie pomorskim - „Prawdziwy posłaniec słowa”, prze-de wszystkim Chrystusa, Biblii i poezji, jakim był i nadal jest ks. Pasierb jest najlepszym wzorem, by młodzi byli „ludźmi wolnymi i odpowiedzialnymi”.

Na zaproszenie dyrektora ZSE Jerze-go Cisewskiego przybyli liczni goście z całej Polski, w tym reprezentanci szkół, których ks. Pasierb jest patronem, par-lamentarzyści, władze samorządowe, władze oświatowe, działacze regionalni Kaszub i Kociewia, księża, uczniowie i koledzy szkolni ks. Pasierba.

Wśród obecnych był również za-przyjaźniony z ks. Pasierbem biskup włocławski Wiesław Mering, który stwierdził, że ks. Pasierb „jeżeli gdzieś widział szansę na wspólną i wielką Eu-ropę, to tylko widział ją w chrześcijań-stwie”.

Podczas uroczystości zainauguro-wano też działanie szlaku turystycz-nego „Drogami życia i twórczości ks. Pasierba”, który wiedzie od Lubawy po-przez Pelplin, Tczew do Żarnowca.

Alicja Słyszewska

Tu będę chyba mieszkał do śmierci. Że takie małe miasteczko? Po tylu po-dróżach wiadomo już mniej więcej, że świat może być jedną rzeką, jednym koś-ciołem, jedną ulicą, drzewem za oknem, odrobiną książek, płyt i - last but not least - kilku dobrymi ludźmi. Można jeździć po całym świecie, ale gdzieś trzeba mieszkać. „Istotnie, to najważniejsze - ten mały zaklęty krąg, który nas strzeże od chaosu” ...

Żył w latach 1929-1993. Był kapłanem diecezji pel-plińskiej.

W 1957 r. uzyskał doktorat z teologii, w 1962 r. doktorat z archeologii, w 1964 r. habilitował się na Wydziale Historycz-nym UW, w 1972 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczaj-nego, w 1982 r. - profesora zwyczajnego. Przez wiele lat był związany z Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie (obecnie Uniwersytetem kard. S. Wyszyńskiego).

Styczniowe imprezy, wspominające życie i twórczość księdza i poety J. St. Pasierba, stanowią prolog do wielu za-powiadanych i planowanych uroczy-stości ku jego pamięci na Pomorzu. W marcu w Pelplinie otwarta zostanie wystawa fotografi czna „Galilejska uro-da Kociewia i Kaszub”, a w paździer-niku będzie tu miała miejsce prapre-miera oratorium opartego o teksty ks. Pasierba. Jak zazwyczaj w czerwcu w pelplińskim LO odbędzie się XVIII Fe-stiwal Poetycki im. ks. Janusza St. Pa-sierba. Podczas niego spotkają się też włodarze miast związanych z życiem i działalnością poety: Warszawy, Tcze-wa, Lubawy, Żabna, Redy, Grudziądza i Pelplina. A. Słyszewska

8 stycznia 2013 r. Rok Ks. Pasierba za-inaugurowany został w Pelplinie.

Uroczystość miała miejsce w Liceum Ogólnokształcącym, które przyjęło księ-dza Pasierba za swojego Patrona w 1994r. Jeszcze przed ofi cjalnym spotkaniem, na grobie księdza i poety złożono kwiaty i zapalono znicze. Modlitwy poprowadził ks. infułat Tadeusz Brzeziński.

Później, w progach gościnnego LO po-witał gości słowami Patrona Dyrektor szkoły Bogdan Wiśniewski: „Najpiękniejszym da-rem miłości jest obecność”. Wśród licznie obecnych osób, w różny sposób związanych z osobą ks. J.St. Pasierba, był również Bi-skup Wiesław Śmigiel. Wspominając swe-go mistrza, stwierdził, iż był wielkim człowie-kiem dialogu, co wynikało ze wzajemnego przenikania się osobowości kapłana i poe-ty; niezwykłej umiejętności łączenia świata nauki ze światem kultury; świata duchow-nych i świata świeckich.

Burmistrz Pelplina Andrzej Stanuch za-prezentował obecnym specjalnie wydany na Rok Pasierbowy 2013 kalendarz ilustrowa-ny pięknymi fotografi ami Pelplina oraz frag-mentami tekstów Ks. Pasierba, zaczerpnię-tymi z jego książki „Gałęzie i liście”.

Przewodniczący Komisji Edukacji i Kultu-ry Rady Miejskiej Ryszard Rogaczewski po-informował o inicjatywie senatora Andrzeja Grzyba, który wraz z innymi senatorami z Pomorza przygotował oświadczenie skie-rowanie do Marszałek Senatu w sprawie Roku ks. Pasierba.

Pani Maria Wilczek, Prezes Fundacji im. Ks. Janusza St. Pasierba, za promocję twórczości ks. Pasierba oraz Pelplina na-grodzona została Medalem „Za Zasługi dla Miasta i Gminy”. Wyróżnienie wręczył jej Przewodniczący Rady Miejskiej Mirosław Chyła.

Uroczystość ubogaciły fragmenty teks-tów prozy ks. J.St Pasierba czytane przez Jerzego Kiszkisa oraz mówione i śpiewane przez młodzież szkolną teksty poetyckie.

A. Słyszewska

PAM IĘC I KS IĘDZA PAM IĘC I KS IĘDZA I P OETYI P OETY

Był znany eseistą, poetą i wykładowcą na wielu uczelniach w Polsce i za granicą. Należał do grona osób opiekujących się, jako historyk sztuki, Obrazem Jasnogórskim. Był konsultantem fi lmów, także z ramienia Watykanu; autorem licznych książek i artykułów, bohaterem wielu fi lmów dokumentalnych. Wrażliwy na chrześcijańskie korzenie Polski i Europy, uznawany jest za twórcę idei „ma-łych ojczyzn”. Pochowany został na cmentarzu w Pelplinie. A. Słyszewska

ROK PASIERBOWY W PELPLINIE

Ks. Janusz St. Pasierb

W POMORSKIEJ PAMIĘCI

14

Dla rodziców rozmowa z dzieckiem jest wspaniałą okazją, by brać udział w jego życiu. Pociechom natomiast daje pewność, że mama i tata są zaintereso-wani ich przemyśleniami, nurtującymi py-taniami i problemami.

Z dziećmi trzeba rozmawiać, nawet takimi zupełnie malutkimi. W tym okresie dobrze jest śpiewać, mówić, żeby dzie-cko nauczyło się kontaktu z drugim czło-wiekiem i oswajało mowę. W przypadku przedszkolaków dialog polega na ciągłym odpowiadaniu na pytania typu: dlacze-go?, po co?, czemu?, itp. Takie rozmowy pobudzają ciekawość dziecka, pozwalają poznawać świat, zarówno ten materialny, jak i świat wartości. Te rozmowy są dla dziecka bardzo pożyteczne.

Starsze dzieci potrzebują rozmowy na temat swoich przeżyć czy problemów, które akurat je nurtują.

Jednak pośpiech, codzienne obowiąz-ki czy zmęczenie sprawiają, że często rodzicom brakuje czasu na dłuższą roz-mowę z dziećmi. Często ograniczają się

tylko do krótkich pytań typu „Co w szko-le?”, komunikatów „Jadę na zakupy” czy poleceń ”Idź spać”. Efekt tego jest taki, że dziecko nie chce wtedy rozmawiać o swoich problemach, a rodzic jest zdziwio-ny, że traktuje go jak obcą osobę.

Co zrobić, żeby komunikacja między rodzicami a dziećmi przebiegała prawid-łowo? Oto kilka wskazówek , które mogą być pomocne przy nawiązywaniu bliższe-go kontaktu z dzieckiem:

•Ważne jest, aby w domu panowała atmosfera sprzyjająca dialogowi. Jeśli ro-dzice omawiają przy stole różne sprawy związane z domem, z pracą, bieżącymi wydarzeniami, jeśli przy tym umieją się nawzajem słuchać i dzielić swoimi prze-myśleniami, to dziecko też tego się uczy.

•Ważne rozmowy trzeba przeprowa-dzać w rozluźnionej atmosferze, nie w biegu lub gdy jesteśmy zmęczeni lub wzburzeni.

•W komunikacji między dziećmi a ro-dzicami trzeba zwracać uwagę na przyja-zny ton głosu i wyraz twarzy.

•Zanim rozpocznie się rozmowę z dzie-ckiem, należy uspokoić emocje. Krzyk i złość to najwięksi wrogowie kontaktów między rodzicem a dzieckiem.

•Jeśli nie jest się pewnym, czy dobrze zrozumieliśmy dziecko, należy zapytać się ponownie. Trzeba upewnić się też, czy malec właściwie odebrał to, co mieli-śmy do powiedzenia.

•Należy uzbroić się w cierpliwość, gdy dziecko chce ciągle rozmawiać na ten sam temat.

•Od wieku szkolnego dzieci wątpią, stawiają niewygodne pytania, obrażają się, gdy mają wrażenie, że traktuje się je „jak małe dziecko”. Wtedy czasem moż-na porozmawiać z nim, jak z dorosłym.

•Dziecko czasami do rozmowy trzeba zachęcić. Gdy dziecko milczy, nie ozna-cza to wcale, że nie ma problemów.

•Czasem, gdy dziecko przychodzi z problemem, trzeba wszystko zostawić i je wysłuchać. To, co dziecko ma do powie-dzenia, jest ważniejsze od jakiejś pracy, czy fi lmu.

•Dziecko musi czuć się akceptowane. Musi wiedzieć, że rodzice kochają je bez względu na wszystko i nie bagatelizują jego problemu.

Najważniejsze jest, żeby dzieci wie-działy, że z rodzicami można rozma-wiać o wszystkim. Dzięki temu rodzic nawiązuje bliską więź z dzieckiem, a na tym zależy wszystkim rodzicom.

Opr. S. Cichocka

ROZMOWY Z DZIECKIEMJedną z najważniejszych rzeczy, jakie możemy dać naszemu dzie-

cku jest poświęcony mu czas i prawdziwa rozmowa. Szczera rozmowa z dzieckiem przyczynia się do nawiązania bliższego kontaktu ze swo-im dzieckiem. Pozwala ona na wymianę myśli oraz przebywanie ze sobą. Dzieci bardzo lubią rozmowy ze swoimi rodzicami, są żądne wiedzy o ota-czającym je świecie i chcą się dowiadywać od nich o najważniejszych.

Niemiecki pisarz Heinrich Büll pisał: ,,nawet najgorszy świat chrześcijański

wolałbym niż najlepszy pogański, ponieważ w świecie chrześcijańskim jest miejsce dla tych, dla których nie ma go w świecie pogańskim: kalek i chorych, ludzi sła-bych i starych. I jest coś więcej, niż tylko miejsce dla nich: jest miłość okazywana tym, którzy pogańskiemu jak też bezbożnemu światu wydawali się i wydają bez-użyteczni”.

Sakrament namaszczenia chorych może przyjąć każ-dy wierzący, którego zdrowie znajduje się w poważnym niebezpieczeństwie. Wielu chorych obawia się tego sa-kramentu, odsuwając go na ostatni moment życia, jako pewien rodzaj wyroku. W Starym Testamencie człowiek przeżywał chorobę w obliczu Boga. Izrael doświadczał tego, że cierpienie wiązało się z grzechem i złem, nato-miast wierność Bogu, według prawa, przywracała życie.

W Nowym Testamencie ukazuje się nam postać Jezusa Chrystusa, który przyszedł żeby uleczyć całego człowie-ka, duszę i ciało, jest lekarzem, którego potrzebują chorzy (por. Mk 2,17). Jego współczucie dla wszystkich cierpią-

cych posuwa się tak daleko, że Jezus sam utożsamia się z nimi: ,,Byłem chory, a odwiedziliście mnie” (Mt 25, 36). Jego szczególna miłość do ludzi dotkniętych słabością nie przestaje w ciągu wieków pobudzać chrześcijan do spe-cjalnej troski o tych, którzy cierpią na ciele i duszy. Znaj-duje się ona u podstaw podejmowania niestrudzonych wy-siłków, by ulżyć im w cierpieniu.

Kościół wierzy, że wśród siedmiu sakramentów istnieje jeden specjalnie przeznaczony do umocnienia osób do-tkniętych chorobą – namaszczenie chorych. Nie jest on tylko dla tych, którzy znajdują się w ostatecznym niebez-pieczeństwie utraty życia, ale w dużej mierze dla osób, którym zaczyna grozić śmierć z powodu choroby lub sta-rości.

Skutki sprawowania tego sakramentu to przede wszyst-kim łaska umocnienia, pokoju i odwagi, by przezwyciężyć trudności związane z chorobą, zjednoczenie z męką Chry-stusa, powrót do zdrowia oraz przebaczenie grzechów i przygotowanie na przejście do życia wiecznego. Namasz-czenia chorych mogą udzielać tylko biskupi i kapłani, po-nieważ to sam Chrystus działa przez ten sakrament mocą ich święceń.

,,Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ra-tunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone” Jk 5,14-15. Barbara Ziemann

SŁOWO KATECHETYSAKRAMENT NAMASZCZENIA CHORYCH

W oparciu o YOUCAT – Katechizm Kościoła Katolickiego

15

R o z m a i t o ś c i ...* Europejski Trybunał Praw Człowieka po raz kolejny orzekł, że Grecja złamała prawo, ponieważ w latach 2009 - 2010 świadkowie zeznający przed greckimi sądami byli zobowiązani ujawnić infor-mację o wyznawanej religii. Trybunał nie potępił jednak - wbrew żądaniom pozy-wającym - możliwości składania przysię-gi na Biblię.

* W wodach Bałtyku po drugiej wojnie światowej pozostaje ciągle 50 tys. bomb - broni chemicznej. Polska oczekuje po-mocy NATO w ich wydobyciu i zniszcze-niu.

* W Holandii liczba eutanazji wzrosła wciągu 12 miesięcy o 20 proc., a siedmio-krotnie wzrosła liczba eutanazji na pa-cjentach z zaburzeniami psychicznymi.

* Bezrobocie w Polsce w listopadzie 2012 r.: ponad 2 mln Polaków jest bez pracy.

* Stadion Narodowy przyniesie w roku 2013 straty w wysokości 22 mln zł.

* W ponad 90 miastach przemaszero-wały orszaki Trzech Króli. Brało w nich udział ok. 400 tys. osób (w samej War-szawie aż 50 tys).

* NBP zamierza wycofać z obiegu mo-nety o nominałach 1 i 2 grosze: bo są niepraktyczne, a koszt ich produkcji jest wielokrotnie wyższy niż ich wartość.

* Po latach szarpaniny i histerii ekologów ruszy budowa obwodnicy Augustowa. Budowa będzie kosztować 659 mln zł. Przez to miasto codziennie przejeżdża kilka tysięcy tirów.

* 80 proc. badanych w 24 krajach świa-ta optymistycznie patrzy na nowy rok 2013. Polacy nie, patrzymy bardzo pesy-mistycznie. My w roku 2013 przeżyjemy kryzys nie do uniknięcia - mówi prof. K. Rybiński.

* Czesi wybierają nowego prezydenta. Jest dziewięciu kandydatów, w tym trzy kobiety.

* Czy wiesz, pewnie nie, że w Polsce istnieje Tajne Stowarzyszenie Wolonta-riuszy na rzecz Rozśmieszania Księży Śmiertelnie Poważnych?

CZY WIESZ, DLACZEGO... CZY WIESZ, DLACZEGO... ROŚLINY KRADNĄ? ROŚLINY KRADNĄ?

Nie wszystkie rośliny są zielone. Niektóre z nich korzy-stają z substancji pokarmowych innych organizmów. Żyją na ich koszt, dlatego nazywamy je pasożytami.

Nie mają liści, a czasem są pozbawione korzeni. Takim pa-

sożytem jest nasza rodzima kania. Ta niewielka roślina kieł-kuje w glebie, a następnie owija się różowawą łodyżką wokół napotkanej łodygi innej rośliny. Wytwarza ssawki i odrywa się od własnego korzenia. Ssawki czerpią substancje pokarmowe z ofiary.

Pasożytem jest również raflezja z Borneo i Sumatry. Osiedla się na korzeniach lian. Nie ma łodygi ani liści, ale ma za to naj-większy na świecie kwiat. Buduje go pięć mięsistych płatków, jego średnica dochodzi do 1 m, a waga do 10 kg! Niestety, ten wspaniały kwiat... cuchnie zepsutym mięsem. Zapach zwabia muchy, które zapylają giganta. Do rozsiewania raflezji przyczy-niają się słonie, ponieważ roślina ta często rośnie na ścież-kach, którymi chodzą. Nasiona przyklejają się do stóp słoni i w ten sposób mogą być przenoszone na duże odległości.

Wśród roślinnych złodziejaszków nie można pominąć wystę-pującej u nas jemioły. Osiedla się na gałęziach drzew i czer-pie z nich soki. Białe owoce jemioły są przysmakiem ptaków. Ponieważ są bardzo lepkie, przyczepiają się do ich piór, nóg i dziobów. Ptaki, chcąc się pozbyć niechcianej ozdoby, ocierają dzioby o gałęzie drzew. W ten sposób rozsiewają nasiona. Je-mioła jest zielona, więc umie sama produkować sobie pokarm. Ale nie potrafi żyć samodzielnie. Mówimy, że jest półpasoży-tem. Kolonia jemioły może opanować całe drzewo, które osła-bione przez nieproszonych gości ginie.

Na podstawie książkiDlaczego... Odpowiedzi na pozornie łatwe pytania

Produkty:1/2 kostki Kasi, 1/2 szklanki cukru, 3 jaja, 1/3 szkl. kwaśnej śmietany, 3 szkl. mąki tortowej, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, smalec i olej do sma-żenia, cukier puder do posypania. Wykonanie: Kasię utrzeć z cukrem, dodając kolejno po jednym jajku, a następnie śmie-tanę i połowę mąki z proszkiem. Pozostałą mąkę wysypać na stół, wyłożyć ciasto i zagnieść. Ciasto powinno być ciągliwe jak guma. Rozwałkować na średniej grubości placek i radełkiem kroić paski w kształcie równoległo-boku. Zrobić dziurkę w środku i przekręcić przez nią jeden róg ciasta. Od razu smażyć na gorącym tłuszczu z obu stron. Posypać cukrem pudrem.

Życzę smacznegoH. Sielska

Chruściki (po kociewsku Grochowinki)

Pieczenie i gotowanie Z Halinką

Zróbmy karnawałowe smakołyki

16

W przypadku zbywania nierucho-mości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu (z za-strzeżeniem art. 216a), przysługuje osobie, która spełnia jeden z nastę-pujących warunków:

W pierwszej kolejności pierwszeń-stwo w nabyciu przysługuje osobom, które mają roszczenie o nabycie nie-ruchomości z mocy ustawy o gospo-darce nieruchomościami lub odręb-nych przepisów.

Drugą grupę osób, którym przy-sługuje pierwszeństwo w nabyciu, stanowią poprzedni właściciele nie-ruchomości, którzy zostali pozbawie-ni własności przed dniem 5 grudnia 1990r.

Trzecią grupą osób, którym przepis art. 34 ust. 1 u.g.n. przyznaje pierw-szeństwo w nabyciu nieruchomości, są najemcy lokali mieszkalnych – ale mają oni pierwszeństwo w nabyciu tylko wtedy, gdy najem został nawią-zany na czas nieoznaczony.

Prawo to ma zastosowanie tylko do zbywania nieruchomości stanowią-

§ Porady Prawne

cych własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, a nie stosuje się go przy zbywaniu nieruchomości przez innych właści-cieli.

Przyznanie przez art. 34 ust. 1 u.g.n. pierwszeństwa w nabyciu okre-ślonym osobom nie powoduje, że osoby te mają roszczenie o nabycie jakichkolwiek nieruchomości od Skar-bu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków.

Prawo pierwszeństwa w nabyciu realizowane jest wtedy, gdy publiczny właściciel nieruchomości zdecyduje się zbyć nieruchomość. Ma wówczas obowiązek zawiadomić zgodnie z art. 34 ust. 4 u.g.n. osoby uprawnio-ne, z mocy omawianego przepisu, o przysługującym im pierwszeństwie w nabyciu nieruchomości i sposobie skorzystania z tego pierwszeństwa. Powiadomienie bezpośrednie – na piśmie – dotyczy najemców lokali, zaś pośrednie – przez sporządzenie wykazu nieruchomości i podanie go do publicznej wiadomości – pozo-

PIERWSZEŃSTWO NABYCIA NIERUCHOMOŚCI, CO TO JEST I GDZIE JEST UREGULOWANE?

Ustawowe prawo pierwokupu i prawo pierwszeństwa są często utożsa-miane, co jest błędem. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nie-ruchomościami reguluje w art. 34 i n. prawo pierwszeństwa nabycia nieru-chomości. Pierwszeństwo, o którym mowa w art. 34 ust. 1 i 6 u.g.n., należy odróżnić od prawa pierwokupu, odkupu i wykupu, które odmiennie zostały uregulowane w innych przepisach.

stałych uprawnionych.W razie zbiegu uprawnień do

pierwszeństwa w nabyciu osób wy-mienionych w powyższych punktach stosuje się kolejność wymienioną w ust. 1 art. 34 ugn.

Skutki prawne zawarcia umowy zbycia nieruchomości z pominięciem przysługującego wskazanym w usta-wie osobom pierwszeństwa w naby-ciu oceniane są różnie. Większość orzeczeń sądów wskazuje na brak sankcji nieważności czynności podję-tej z pominięciem lub z naruszeniem tego prawa.

Naruszenie art. 34 ust. 1 pkt 3 u.g.n., w umowie zbycia lokalu miesz-kalnego nie powoduje nieważności tej umowy, a skutkuje jedynie odpowie-dzialnością odszkodowawczą zbyw-cy, gdyż uregulowanie przyjęte w art. 36 tej ustawy wyłącza przyjęcie nie-ważności czynności prawnej. II CSK 411/10 wyrok SN 2011.07.07

Realizacja prawa pierwszeństwa w nabyciu polega na oświadczeniu osoby, której przysługuje takie pierw-szeństwo, że wyraża ona zgodę na proponowaną formę i cenę nabycia.

Złożenie takiego oświadczenia powoduje powstanie u osoby, któ-ra oświadczenie złożyła, roszcze-nia o nabycie nieruchomości. Jeśli więc podmiot, który zamierzał zbyć nieruchomość, po złożeniu tego oświadczenia „ociąga się” z zawar-ciem umowy, to osoba uprawniona do pierwszeństwa w nabyciu może wnieść powództwo o nakazanie zło-żenia oświadczenia woli.

Roman Małecki

Urz d Gminy 2012.12.31 83-120 Subkowy

WYKAZ ILO CIOWY MIESZKA CÓW wg MIEJSCOWO CI Stan na dzie : 2012.12.31

Mieszka cy Kod terytorialny Miejscowo

stali czasowi razem 2214052 BRZU CE 434 4 438

2214052 BUKOWIEC 1 1

2214052 GORZ DZIEJ 552 6 558

2214052 MAŁA SŁO CA 286 2 288

2214052 MAŁY GARC 186 5 191

2214052 NARKOWY 417 17 434

2214052 RADOSTOWO 537 6 543

2214052 RYBAKI 146 146

2214052 STARZ CIN 44 44

2214052 SUBKOWY 2053 40 2093

2214052 WA MIERZ 264 2 266

2214052 WIELGŁOWY 245 11 256

2214052 WIELKA SŁO CA 264 4 268

Ogółem 13 5429 97 5526

17

W dzisiejszych czasach, kiedy mamy nieograniczony dostęp do wszelkich me-diów, problem ten jest coraz bardziej na-głaśniany, co skutkuje tym, że pojawiają się różne próby i propozycje zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie.

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się takie działania członka rodziny wobec swoich najbliższych, które powodują, że osoby doznające przemocy cierpią psychicznie i fi zycznie. Działania te narażają te osoby na niebezpieczeń-stwo utraty zdrowia, a nawet życia, naru-szają ich godność, wolność, nietykalność cielesną.

Przemoc domowa ma charakter złożo-ny. Przemoc w domu może spotkać każ-dego, niezależnie od płci, wieku, sytuacji ekonomicznej czy pozycji społecznej.

Często jednak zapomnianymi ofi arami przemocy domowej są dzieci.

Wiele z nich jest krzywdzonych, gdyż nie mogą się obronić.

Zapominamy o tym, że dziecko cierpi nie tylko wtedy, gdy jest bite, czy poniża-ne, ale także wtedy, kiedy jest świadkiem przemocy domowej. Podczas walki to-czonej między rodzicami, gdzieś w kącie siedzi niewinne, przestraszone dziecko, które jest rozdarte miłością do obojga ro-dziców.

Krzywdzenie dziecka zaniża poczu-cie jego wartości, powoduje, że czuje się winne, niechciane, bezsilne. Nieustannie poddawane silnemu stresowi, dziecko może odczuwać bóle brzucha, głowy, może mieć problemy z nauką, koncen-tracją uwagi. Ulega zmianie również jego zachowanie, dziecko staje się zalęknio-ne, wycofane, albo wręcz odwrotnie, sta-je się zbuntowane, a nawet agresywne.

Rodzice wykorzystują swoją przewa-gę, niemoc, próbują wychowywać dzieci za pomocą krzyków, bicia, nie zadając sobie trudu, żeby mądrze i rozsądnie sta-wiać swoim pociechom wymagania.

W tym miejscu na myśl przychodzi mi postać Janusza Korczaka, wybitnego pedagoga, pediatry, pisarza, prekurso-ra walki o prawa dziecka, który stworzył dekalog - coś w rodzaju apelu naszych dzieci do nas samych. Pozwolę sobie

głupie. One po prostu są.17. Nie rób z siebie nieskazitelnego

ideału. Prawda na twój temat byłaby w przyszłości nie do zniesienia. Nie wyob-rażaj sobie, iż przepraszając mnie stra-cisz autorytet. Za uczciwą grę umiem podziękować miłością, o jakiej nawet ci się nie śniło.

18. Nie zapominaj, że uwielbiam wszelkiego rodzaju eksperymenty. To po prostu mój sposób na życie, więc przy-mknij na to oczy.

19. Nie bądź ślepy i przyznaj, że ja też rosnę. Wiem, jak trudno dotrzymać mi kroku w tym galopie, ale zrób, co mo-żesz, żeby nam się to udało.

20. Nie bój się miłości. Nigdy.

Warto zatrzymać się nad tymi słowami, przeczytać, pomyśleć nad tym, co robię nie tak, nad czym mogłabym/mógłbym popracować. To, co dobrego możemy dać teraz naszym dzieciom, to inwesty-cja w ich przyszłość.

Warto dodać, że do walki z przemocą w rodzinie w naszej gminie został po-wołany Zespół Interdyscyplinarny, który zrzesza grupę ludzi zaangażowanych w pomoc ofi arom, ale także i sprawcom przemocy.

Każdy, kto wie, że komuś z rodziny, czy znajomych dzieje się krzywda, może zgłosić to odpowiednim służbom (np. po-licji, pracownikom GOPS, Ośrodka zdro-wia, czy przedstawicielom szkół).

Poprzez ten artykuł chciałabym za-chęcić wszystkie osoby, które być może są świadkami przemocy, albo same do-świadczają przemocy do poinformowa-nia o tym fakcie instytucje działające na rzecz przeciwdziałania przemocy w ro-dzinie terenie naszej Gminy. Ponieważ stosowanie przemocy w rodzinie jest przestępstwem, należy zgłosić ten fakt do organów ścigania. W toku postępowania sąd może wydać zakaz zbliżania się do ofi ary, czy też nakaz opuszczenia domu przez sprawcę. Zapewnia to poczucie bezpieczeństwa ofi arom i dzieciom.

W mediach coraz częściej przedsta-wiane są przypadki stosowania prze-mocy wobec kobiet, dzieci. Wzbudza to w ludziach przerażenie, oburzenie, są żądni sprawiedliwości dla sprawców, ale często nie zastanawiają się nad tym, że za ścianą obok, jakiś człowiek też jest krzywdzony przez mu bliską osobę.

Dlatego też apeluję o to, by nie bać się zgłosić tego faktu odpowiednim służbom. Naszym moralnym i praw-nym obowiązkiem jest zareagowanie, aby nie doszło do tragedii.

Ewa Langowska

PRZERWAĆ PRZEMOC„Dzieci chowane bez pieszczotysą jak kwiaty hodowane bez słońca”

przytoczyć jego słowa:„1. Nie psuj mnie. Dobrze wiem, że

nie powinienem mieć tego wszystkiego, czego się domagam. To tylko próba sił z mojej strony.

2. Nie bój się stanowczości. Właśnie tego potrzebuję - poczucia bezpieczeń-stwa.

3. Nie bagatelizuj moich złych nawy-ków. Tylko ty możesz pomóc mi zwalczyć zło, póki jest to jeszcze w ogóle możliwe.

4. Nie rób ze mnie większego dzie-cka, niż jestem. To sprawia, że przyjmuję postawę głupio dorosłą.

5. Nie zwracaj mi uwagi przy innych ludziach, jeśli nie jest to absolutnie ko-nieczne. O wiele bardziej przejmuję się tym, co mówisz, jeśli rozmawiamy w cztery oczy.

6. Nie wmawiaj mi, że błędy, które po-pełniam, są grzechem. To zagraża moje-mu poczuciu wartości.

7. Nie chroń mnie przed konsekwen-cjami. Czasami dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych i nieprzyjemnych.

8. Nie przejmuj się za bardzo, gdy mó-wię, że cię nienawidzę. To nie ty jesteś moim wrogiem, lecz twoja miażdżąca przewaga.

9. Nie zwracaj zbytniej uwagi na moje drobne dolegliwości. Czasami wykorzy-stuję je, by przyciągnąć twoją uwagę.

10. Nie zrzędź. W przeciwnym razie muszę się przed tobą bronić i robię się głuchy.

11. Nie dawaj mi obietnic bez pokry-cia. Czuję się przeraźliwie tłamszony, kie-dy nic z tego wszystkiego nie wychodzi.

12. Nie zapominaj, że jeszcze trudno mi jest precyzyjnie wyrazić myśli. To dla-tego nie zawsze się rozumiemy.

13. Nie sprawdzaj z uporem maniaka mojej uczciwości. Zbyt łatwo strach zmu-sza mnie do kłamstwa.

14. Nie bądź niekonsekwentny. To mnie ogłupia i wtedy tracę całą moją wia-rę w ciebie.

15. Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami. Może się wkrótce okazać, że zamiast prosić cię o wyjaśnienia, poszu-kam ich gdzie indziej.

16. Nie wmawiaj mi, że moje lęki są

Problem przemocy w rodzinie istnieje od dawien dawna. Kiedyś nie mó-wiono o tym głośno, wszystko zostawało w czterech ścianach domu, a jeżeli już „wyszło na zewnątrz”, to nikt nie robił z tego problemu, tym bardziej problemu społecznego.

18

Zaraz po odzyskaniu niepodległo-ści przez Polskę w 1918 roku działal-ność Kościoła Rzymskokatolickiego nie była określona normami prawny-mi odpowiadającymi nowej rzeczy-wistości.

Nadal obowiązywały niekorzystne dla Kościoła ustawy i rozporządzenia ustanowione przez państwa zaborcze. Przez pierwszy okres dwudziestolecia międzywojennego polska hierarchia kościelna i władze państwowe starały się ten fakt zmienić. Służyć temu mia-ły przede wszystkim konstytucja z 17 marca 1921 r. i zawarty 10 lutego 1925 r. konkordat między Polską a Stolicą Apostolską.

II Rzeczpospolita nie miała konsty-tucji, dlatego strona kościelna od razu włączyła się do dyskusji nad jej kształ-tem, starając się przy tym o zapisy, któ-re by pozwalały na swobodny rozwój Kościoła w Polsce. Starano się prze-forsować historyczny zapis Konstytucji 3 Maja o religii narodowej, ale wobec sprzeciwu lewicy episkopat wycofał się z tej propozycji. Pozostał za to przy po-stulacie dotyczącym naczelnego stano-wiska religii rzymskokatolickiej spośród innych wyznań i kładł nacisk na zapis o rządzeniu się swymi prawami przez Kościół.

Konstytucja 1921 r. nie tworzyła z Rzeczypospolitej państwa wyznanio-wego, ale w swoich zapisach odwoły-wała się często do Boga i akcentowała

wysoką pozycję religii rzymskokato-lickiej. Można tu przywołać początek inwokacji: W Imię Boga Wszechmo-gącego! My, Naród Polski, dziękuje-my Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiekowej niewoli (...) , czy treść przysięgi prezydenckiej z art. 54: Przy-sięgam Bogu Wszechmogącemu, w Trójcy Świętej Jedynemu, i ślubuję Tobie, Narodzie Polski, (...) Tak mi do-pomóż Bóg i Święta Syna Jego Męka. Amen. Natomiast art. 114 był odpowie-dzią na kościelne postulaty: Wyznanie rzymskokatolickie, będące religią prze-ważającej większości narodu, zajmu-je w Państwie naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań. Kościół rzymskokatolicki rządzi się własnymi prawami . Znalazła się tu tak-że zapowiedź podpisania konkordatu: Stosunek Państwa do Kościoła będzie określony na podstawie układu ze Sto-licą Apostolską, który podlega ratyfi ka-cji przez Sejm. Konstytucja normowała także w art. 120 kwestię nauczania re-ligii w szkołach państwowych lub częś-ciowo utrzymywanych przez państwo i samorządy, która miała być przedmio-tem obowiązkowym dla młodzieży do lat 18.

Dla episkopatu konstytucja była dziełem kompromisu i spotykała się ze zróżnicowanymi ocenami. Podkre-ślano wagę zabezpieczenia własno-ści prywatnej, równości wobec prawa, ochronę praw mniejszości narodowych

i religijnych, jednak ganiono odejście od koncepcji państwa wyznaniowego i zrównanie religii katolickiej z innymi wyznaniami. Takie właśnie stanowisko, które można nazwać umiarkowanym niezadowoleniem, wyraził sekretarz Zjazdu Biskupów bp Henryk Przeździe-cki. Mimo głosów krytyki, wobec aktu-alnej sytuacji w kraju można było być zgodnym, że nie naruszała podstawo-wych interesów Kościoła katolickiego.

Zgodnie z zapisem konstytucyjnym władze rządowe przystąpiły do przygo-towania projektu konkordatu. Pierwszy ogólny zarys konkordatu przygotował profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Władysław Abraham. Już w sierpniu 1921 r. informował o tym bpa Przeździeckiego minister Wyznań Re-ligijnych i Oświecenia Publicznego Ma-ciej Rataj. Strona kościelna miała się z nim zapoznać, by nanieść ewentualne poprawki. Nic o tym jednak nie wiado-mo, by rząd otrzymał jakieś propozycje zmian. Kolejna wersja projektu opra-cowywana przez tego samego autora również znalazła się w zawieszeniu, tym bardziej że nie została jeszcze do-kładnie opracowana kwestia majątków kościelnych i uposażenia duchowień-stwa. O tym między innymi miał rozma-wiać na audiencji u papieża Piusa XI bp Przeździecki. Papież też zastrzegł, że nic nie uczyni bez biskupów polskich.

Delegatem rządu do pertraktacji konkordatowych z Watykanem został Stanisław Grabski, brat urzędujące-go premiera, zaś ze strony kościelnej prałat Francesco Borgongini Duca. Po chwilowym zastoju rokowania posuwa-ły się bardzo szybko...

Dominik Szupryczyński

Status prawny i podział administracyjny, cz.1.

Poczet Papieży86. Jan VII (705-708)Był bojaźliwy i lękliwy. Rozpoczął budowę rezydencji papieskiej u podnóża Palatynatu.

87. Syzyniusz (708)Jego pontyfi kat trwał zaledwie 20 dni i był jednym z najkrótszych w dziejach papiestwa.

88. Konstantyn (708-715)Był nieugięty wobec cesarstwa. Był zmuszony do podróży do Bizancjum. Doszło do porozumienia z cesarzem, który ucałował

stopy papieża i otrzymał przebaczenie. Konstantyn był ostatnim papieżem, który odwiedził Wschód (nie był tam potem przez dwanaście wieków - żaden papież). Dopiero w XX wieku udał się tam Paweł VI.

89. Św. Grzegorz II (715-731)Był benedyktynem. To on wysłał św. Bonifacego na misje do Germanów. Był w wielkim konfl ikcie z cesarzem Leonem III, który

chciał go nawet zabić.

90. Św. Grzegorz III (731-741)Zmagał się również z cesarzem Leonem III. W 731 roku potępił edykt cesarski wprowadzający ikonoklazm (zakaz czczenia

obrazów) i ekskomunikował wszystkich, którzy niszczyli święte obrazy. Umocnił związek papiestwa z Francją.

Kościół Rzymskokatolicki w Polsceprzed wybuchem II wojny światowej

19

K Ł O P O T L I W E K Ł O P O T L I W E P Y T A N I AP Y T A N I A

Pewien ksiądz po-wiedział przy błogosła-wieniu rocznych dzie-ci: „Rok temu te dzieci chrzciliśmy. Patrzcie, jak te dzieci się starzeją!”. Ano racja – starzejemy się. Stąd i noworoczna nostalgia u wielu osób powyżej osiemnastki, bo dziś starzenie się ko-jarzy się ze stopniową degradacją. A przecież przez wieki bycie star-szym było uznawane za wartość. Rozmaite „rady starszych” to były gremia złożone z ludzi wiekowych, a przez to szanowanych. Im czło-wiek był starszy, tym więcej wiedział. To od-wrotnie niż dzisiaj. Dziś im człowiek starszy, tym wie mniej. Table-ty, smartfony, androidy – przeciętny sześćdzie-sięciolatek rozumie to i lubi jak poseł Niesio-łowski Radio Maryja. A ilu pięćdziesięciolatków wie, co to jest Twitter?

Przyśpieszenie tech-nologiczne sprawia, że zapóźnienie dotyka już nawet nie starszych po-koleń, ale nawet rocz-

Idzie starość, która się nie boi Boga?!jaciółkami” i córkom z „ich facetami”, bo bali się uznania za ramoli, a Boga się już nie bali. Oni „wiedzieli lepiej” niż Kościół, bo odgrodzili się od rzeczywistości płachtami urbanoidal-nych czasopism.

To wszystko musia-ło fatalnie odbić się na relacjach rodzinnych i społecznych. I jak w takich warunkach ocze-kiwać, że kolejne po-kolenia będą w swoich rodzicach i dziadkach widzieć coś więcej niż stetryczałych wapnia-ków? Skoro dziadkowie odrzucili zasady, jak mogą ich oczekiwać od wnuków? Czemu się dziwić, że przybywa roz-wodów, a ubywa dzieci? Jakim cudem w tej sytu-acji ludzie mieliby bar-dziej cenić wartości du-chowe niż materialne?

Ano właśnie – cudem. Konfesjonały u nas jesz-cze stoją, a w nich sie-dzą księża. Tam cuda są normą.

Franciszek KucharczakG.N. 1/2013,

za pozwoleniem autora

ników. Kilka lat temu modne było hasło „Twoja matka ma zero przyjaciół na Naszej Klasie!”, a dziś Nasza Klasa to już ob-ciach. A i słowo „obciach” to też obciach.

Widać jasno, że do-świadczeniem „techno-logicznym” starsi ludzie młodym już nie zaimpo-

– to przecież uznawali prawo Boże i wiedzieli, co to pokuta. Dzisiejsze babcie i dzisiejsi dziad-kowie to już pokolenie moralnych relatywistów. To ludzie w dużej mierze obciążeni zbrodnią ła-two dostępnej przed laty aborcji. Dzisiejsi senio-rzy to pokolenie ludzi, dla

nują. I wielu starszych wyciąga z tego wniosek, że się do niczego nie na-dają i lepiej, żeby się dali wymienić. Tym można tłumaczyć dziwny spokój wokół czegoś tak kosz-marnego jak eutanazja.

Nie jest jednak tak, że starsi są tylko ofi ara-mi nieczułych młodych pokoleń. Oni sobie na to solidnie zapracowali. Dzisiejsi seniorzy to już nie są te dawne babcie, które różańcami wyry-wały wnuków spod bram piekła. To nie dziadkowie, którzy potrafi li zginać ko-lana i – choć grzeszni

których stanem normal-nym jest życie w grzechu ciężkim, choćby z powo-du stosowania antykon-cepcji i niespowiadania się z tego. Wielu dodat-kowo obciążyło się świę-tokradztwem przyjmowa-nia w tym stanie Komunii świętej, bo im „sumienie niczego nie wyrzucało”. Wielu z nich, zamiast po-kutować, wybrało drogę zrzucania winy na Koś-ciół, albo aby zagłuszyć sumienie, zaangażowało się wręcz w promocję zła. To ludzie, którzy pozwoli-li zamieszkać w swoich domach synom z „przy-

Podziękowanie za ostatnią posługę oddaną

śp. Jadwidze Rajskiej

dlaks. kan. Feliksa Kameckiego

ks. wik. Ariela Januszewskiegoks. prob. Krzysztofa Zdrojewskiego

panom szafarzompani Justyniepani Dorocie

Delegacjom: Żywego Różańca, Caritasu, Rodziny Kolpinga, ZEC-u

orazkrewnym, znajomym, sąsiadom

składa Rodzina

INTENCJA PAPIESKA DLA ŻYWEGO RÓŻAŃCA

„Aby ludność obszarów objętych wojnami

i konfliktami mog ła zacząć

pokojową przysz łość”.

NA LUTY 2013

20

MÓJ PROBOSZCZMÓJ PROBOSZCZ

Byłem jego pierwszym powołaniem, tak to się mówi w naszym języku kościelnym. To był rok 1970, gdy porzucając studia w Poznaniu, a wcześniej nauczycielstwo, zameldowałem się na plebanii cekcyńskiej w mojej rodzinnej parafi i.

Proboszczem był wte-dy ks. Czesław Wierzbi-cki, którego nie znałem, bo mieszkałem wówczas gdzie indziej. Sześć lat

studiów w WSD w Pelpli-nie szybko minęły.

Ciągle pamiętam wspa-niałą moją prymicję (37 lat temu), którą mi przygoto-

wał w kościele mój Pro-boszcz.

Później różne były na-sze drogi i sporadyczne spotkania, częstsze, gdy bywałem z moją młodzie-żą tczewską, a także sub-kowską na obozach „pod namiotami” w Borach Tu-cholskich, w Okoninku, w parafi i Cekcyn.

Dopiero po latach ujaw-niła się historia Człowieka niezwykłego: żołnierza Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego, represjono-wanego w czasach „lu-dowego” PRL, porucz-nika Wojska Polskiego i kapelana, wielokrotnie odznaczanego orderami zasługi, a nade wszystko niezłomnego kapłana.

W końcu ubiegłego roku otrzymał wysokie od-znaczenie z rąk samego prezydenta Rzeczypospo-litej, a także odznaczenie ministra ds. kombatan-ckich i awans na kapitana Wojska Polskiego.

Nawet przyjaciele Księ-dza Kanonika Kapitana i Kapelana pewnie nie byli do końca świadomi, że obok nich jest tak wiel-

ka i patriotyczna Osoba. Wszystko „wydało się” w ostatnich latach, gdy Ksiądz Kanonik - w wol-nej już Polsce - mógł wie-le spraw ujawnić.

20 grudnia ub. r. w Domu Księdza Emeryta w Chojnicach 90-letni Ks. Kanonik Czesław Wierz-bicki, mój Proboszcz, ob-chodził Jubileusz 60 - le-cia swojego kapłaństwa (wraz z innym Jubilatem Ks. Kanonikiem Wac-ławem Kalkowskim ze Świecia). Uroczystościom przewodniczył Ks. Biskup Wiesław Śmigiel.

Dostojny Księże Jubi-lacie, niech Pan Ci błogo-sławi. Poruszaj się dalej tak prosto i sprężystym krokiem, zachowaj tak znakomitą pamięć, która pozwala Ci zapełnić cały wieczór wielkimi wspo-mnieniami historycznymi i strofami wieszczów wy-powiadanych pięknym ję-zykiem i głosem gniazda rodzinnego - „Wileńszczy-zny”. Księże Proboszczu, dziękuję Ci za Twoją po-bożność, piękną liturgię u nas, za to, że jesteś... i byłeś, w moim życiu. Bóg zapłać!

ks. Feliks Kamecki

Dlaczego kapłan czytając kolektę wznosi ręce do góry?

Wzniesienie rozłożonych rąk, zwane czasem postawą oranta, znali starożytni – na przykład w sztuce rzymskiej symbolizowało ono pobożność. Również Stary Testament świadczy o jego praktykowaniu, zwłasz-cza w sytuacjach trudnych, a zarazem doniosłych, uroczystych. Ręce podnosi Mojżesz wstawiając się za walczącym Izraelem (Wj 17, 8-10), Dawid, wołając w psalmie o zlitowanie (Ps 28, 2), czy Salomon, modląc się o łaski przebaczenia ludowi (1 Krl 8, 22). Chrześcijanie dość szybko zaadoptowali tę postawę do swych modlitw, pierwsze świadectwa znajdujemy już u św. Pawła (1 Tm 2, 8), późniejsze, wielokrotnie w sztuce wczesnochrześcijańskiej. Wpływ nie do przecenienia na szybkie rozpowszechnianie się gestu oranta miało także pragnienie upodobnienia się na modlitwie do umierającego Chrystusa – z rękoma szeroko otwartymi na innych ludzi, wzniesionymi w dziecięcej ufności do Ojca. Z tego samego powodu zalecali tę postawę Ojco-wie Kościoła, przypominając, że Zbawiciel największego cudu – odkupienia człowieka – dokonał modląc się w ten właśnie sposób. Oprac: ks. Ariel Januszewski

MSZA ŚWIĘTA W PYTANIACH

Ksiądz Jubilat - 20 XII 2013Ksiądz Jubilat - 20 XII 2013

21

* W dniu 31 grudnia 2012r. na Orliku w Subkowach odbył się na zakończe-nie roku mecz piłki nożnej, w którym udział wzięli Samorządowcy z Powia-tu Tczewskiego. Mecz rozpoczął Wójt Gminy Subkowy Mirosław Murzydło, a uczestnikami byli m.in. Tadeusz Błędz-ki, Mirosław Chyła, Jacek Lisewski, Wi-told Sosnowski i Waldemar Pawlusek.

* Gminna Biblioteka Publiczna w Subkowach bierze udział w programie dotacyjnym Instytutu Książki „Kraszew-ski. Komputery dla bibliotek”, w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czy-telnictwa w roku 2012. Nasza biblio-teka wzbogaciła się o nowy sprzęt, który pozwoli jeszcze lepiej korzystać z nowych technologii i internetu. Otrzy-maliśmy, aż 10 000 złotych. Projekt po-zwoli zarówno dzieciom jak i osobom dorosłym korzystać z nowego sprzętu komputerowego w bibliotece, a także umożliwi udostępnienie on-line zaso-bów bibliotecznych. Nazwa projektu związana jest z działalnością społecz-ną i zaangażowaniem we wspieranie edukacji i kultury Józefa Ignacego Kra-szewskiego (1812-1887), polskiego pisarza, patrioty, publicysty, wydawcy, krytyka literackiego, historyka, dzia-łacza społecznego i politycznego - w dwusetną rocznicę Jego urodzin.

* Zarząd Powiatu Tczewskiego ogło-sił wybory do Powiatowej Rady Dzia-łalności Pożytku Publicznego. Termin zgłaszania kandydatów upływa 31 stycznia 2013 roku o godz. 15:00. Szczegóły ogłoszenia znajdują się na stronie www.powiat.tczew.pl.

* Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży ogłasza Ogólnopolski Konkurs Gran-towy w ramach Programu „Równać Szanse 2013” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Celem Programu jest wyrównywanie szans na dobry start w dorosłe życie młodzieży z miej-scowości do 20 000 mieszkańców. W Konkursie o dotacje do 40 000 zł na projekty trwające 15 miesięcy (pomię-dzy 1 lipca 2013 roku a 30 listopada 2014 r.) mogą ubiegać się organizacje pozarządowe (zarejestrowane w for-mie stowarzyszeń i fundacji) z terenów wiejskich i miast do 20 000 mieszkań-ców. Termin składania wniosków upły-

wa 8 marca 2013 roku. Informacje o konkursie i dostęp do formularza apli-kacyjnego znajdują się na stronie inter-netowej: www.rownacszanse.pl

*13 stycznia 2013 r. odbył się już XXI Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, która tym razem zbierała pieniądze dla ratowania życia dzieci i godnej opieki medycznej seniorów. Dom Kultury wraz z Zespołem Szkół w Subkowach po raz kolejny przyłączy-li się do akcji Jurka Owsiaka i udało im się zebrać kwotę ok. 3667 zł. Od wczesnych godzin rannych dziesię-ciu wolontariuszy wraz z opiekunem - Panią Reginą Boguń kwestowało na ulicach Subków i Brzuśc. Efekt to kwo-ta 2638,54 zł. W sali Domu Kultury w Subkowach od godz. 16.00 rozpoczęła się wielkoorkiestrowa impreza. Zaczę-ło się od przedstawienia teatralnego „Umarłem i zmartwychwstałem” o Bo-lesławie Leśmianie w wykonaniu gim-nazjalistów. Kolejnym punktem pro-gramu był wspólny występ muzyczny młodzieży szkolnej i animatora Domu Kultury w Subkowach. Na scenie za-prezentowała się również grupa gita-rzystów ze świetlicy wiejskiej w Gorzę-dzieju, zespół “Projekt S” oraz “Strefa Północ Polska”. Wystąpiły także pary taneczne ze szkoły tańca Pana Popie-larczyka w Tczewie. Na koniec mogli-śmy obejrzeć żywą lekcję historii w wy-konaniu bractwa rycerskiego “KERIN” z udziałem gimnazjalistów, którzy wcie-lili się w postacie historyczne. Podczas imprezy na przybyłych czekały również takie atrakcje jak: kącik artystyczny, w którym każdy mógł wykonać wielkoor-kiestrowe okulary oraz łańcuch serc. Było także stoisko malowania twarzy dla najmłodszych, obsługiwane przez wolontariuszkę z Klubu Wolontariusza „Iskierka”, który również przygotował przepyszne ciasta. Nie zabrakło także licytacji, z których dochód zasilił wiel-koorkiestrowe skarbonki. Do skarbo-nek trafi ło też około 20 kg groszówek przyniesionych przez małego Adasia. Organizatorzy pragną serdecznie po-dziękować wszystkim artystom oraz ich opiekunom za udział w XXI Fina-le WOŚP. Darczyńcom - właścicielce sklepu NIKO oraz Piekarni Badźmie-rowscy. Podziękowania kierujemy również do wolontariuszy z Klubu Wo-lontariusza „Iskierka”. Dziękujemy

W i e ś c i g m i n n ewszystkim, którzy przyczynili się do or-ganizacji XXI Finału, a w szczególno-ści kwestującym, Pani Reginie, a także Piotrowi Radtke za obsługę akustycz-ną imprezy.

*Jak co roku, od 12 lat, w Małej Słoń-cy „zagrała” Wielka Orkiestra Świą-tecznej Pomocy. Podczas XXI Finału WOŚP zebrana została rekordowa suma 6 001,77 zł. Program artystycz-ny zaprezentowali: grupa gitarzystów ze świetlicy w Gorzędzieju, tancerze ze Szkoły Piotra Popielarczyka, Marta Tomczyńska oraz uczniowie z klasy III naszej szkoły pod opieką wychowawcy – pani Aleksandry Simy. Salę pięknie udekorowała pani Maria Sinkiewicz. Nie obyło się też bez gorączki licytacyj-nej. Kubki orkiestrowe „szły jak świeże bułeczki”, najwyższa cena to 100 zł. Za kwotę 100 zł zlicytowano również obraz wyszyty techniką krzyżykową, otrzymany z Domu Pomocy Społecz-nej w Narkowach. Świecznik ofi arowa-ny przez dziadka naszej uczennicy Oli-wii Obremskiej z klasy II osiągnął cenę 100 zł. Warto dodać, że dziadek Oliwii jest kowalem i wykonał ten przepiękny świecznik samodzielnie. Najwyższą kwotę – 200 zł osiągnęła nawigacja samochodowa GPS, ofi arowana przez fi rmę „Dar-mot” państwa Jurczyńskich. Zlicytowano wiele różnych przedmio-tów, między innymi: obraz olejny, dwa komplety szklanek, dwa zestawy kos-metyków, suszarkę do włosów, ency-klopedię roślin, zestaw kluczy fi rmy Bosch, komplet biżuterii, grill elek-tryczny, zestaw obrazków wykonanych grafi ką przez panią A. Chronowską, logo orkiestrowe i inne. Jak zwykle po ofi cjalnej części nasze drogie panie z KGW Mała Słońca zaprosiły wszystkich uczestników fi nału na pyszne ciasto i kawę. Biesiada odbywała się w bardzo miłej atmosferze. Imprezę zakończyło „światełko do nieba” - wszyscy uczest-nicy zebrali się przed szkołą i podzi-wiali 21 fajerwerków wystrzelonych na cześć XXI Finału WOŚP. Organizatorzy imprezy: W. Chroboczek, M. Masa i Ż. Ostrowska w imieniu własnym i dyrek-cji ZKPiP w Małej Słońcy pragną po-dziękować szczególnie 17 wolontariu-szom oraz paniom: H. i E. Janoszczyk, I. Bilińskiej, B. Malewskiej, A. Templer, A. Jurczyńskiej, K. Filcek, I. Kudlak, które włożyły bardzo duży wkład w or-ganizację i przeprowadzenie imprezy. Dziękujemy też artystom i ofi arodaw-com oraz wszystkim, którzy tak pięknie „zagrali” w XXI Finale WOŚP.

22

Informujemy, że w gminie Subkowy w roku podatkowym 2013 uległy zmianie stawki podatku od nieruchomości, podatku leśnego, podatku rolnego oraz podatku od środków transportowych, i tak:PODATEK ROLNY wynosić będzie 162,50 zł z jednego ha przeliczeniowego (w 2012 r. było to 175 zł).PODATEK LEŚNY wynosić będzie 41,0124 zł z jednego ha fi zycznego (w 2012 r. - 41,0696 zł).PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI - wzrosła większość stawek podatku, i tak np.:- od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 0,79 zł/m2 (w 2012 r. było 0,75 zł/m2),- od gruntów pozostałych 0,22 zł/m2 (w 2012 r. było 0,21 zł/m2),- od budynków mieszkalnych 0,70 zł/m2 (w 2012 r. było 0,68 zł/m2),- od budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 18,50 zł/m2 (w 2012 r. było 18 zł/m2),- od budynków pozostałych stawka się nie zmieniła i wynosi 5,50 zł/m2.

PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH uległ znacznemu obniżeniu w stosunku do stawek obowiązujących w 2012r. Nie uległa zmianie od 2007 r. wysokość opłaty targowej, która wynosi 18 zł dziennie przy sprzedaży towaru, niezależnie od branży.

Na 2013 r. nie wprowadzono opłaty od posiadania psa.Wszelkie informacje dotyczące podatków i opłat lokalnych zamieszczone są na stronie: www.bip.subkowy.pl w zakładce Fi-

nanse i majątek - Podatki i opłaty lokalne – Uchwały podatkowe. Dostępne są tam również obowiązujące formularze informacji i deklaracji.OPŁATA ZA WODĘ I ŚCIEKI uległa obniżeniu w stosunku do 2012 r. i wynosi:- za wodę - 3,66 zł/m3 (w 2012 r. było 3,68 zł/m3),- za ścieki - 5,91 zł/m3 - po uwzględnieniu dopłaty Gminy w wysokości 4 zł/m3 (w 2012 r. było 6,46 zł/m3). W 2013 r. nie będzie pobierana opłata abonamentowa (w 2012 r. wynosiła ona 2,70 zł od przyłącza wodociągowego i kanali-

zacyjnego).

Podatki i opłaty w 2013 roku w Gminie Subkowy

Subkowy, dnia 08.01.2013 r.

I N F O R M A C J Adla właścicieli nieruchomości położonych na Osiedlu Witosa, Jana Pawła II

oraz usytuowanych przy ulicy:Za Dworcem, Ogrodowej, Dworcowej, Pałacowej, Gdańskiej na odcinku od skrzyżowania

z ul. Dworcową do bazy SKR, Sportowej na odcinku od boiska do sklepu „Nina” W związku z zakończeniem budowy II etapu kanalizacji sanitarnej w Subkowach informuję o obowiązku

wykonania przyłącza kanalizacyjnego.

Przepisy prawa zobowiązują właścicieli nieruchomości do: - zapewnienia na własny koszt budowy przyłącza kanalizacyjnego (art. 15 ust 2 ustawy z dnia 7 czerwca

2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków – Dz. U. Nr 72, poz. 747 z późn. zm.). Budowę można realizować na podstawie warunków technicznych przyłączenia do sieci kanalizacyjnej wyda-nych przez operatora sieci tj. Spółdzielnię Kółek Rolniczych w Subkowach, ul. Wodna 2, 83-120 Subkowy, tel.: (058) 536 85 11,

- utrzymania czystości i porządku przez: przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej (art 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – Dz. U. Z 2012 r. poz. 391 i poz. 951)

Kto nie wykonuje w/w obowiązku, zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gmi-nach, dopuszcza się wykroczenia i podlega karze grzywny. Przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniają-cą wymagania określone w przepisach odrębnych.

Uwzględniając fakt, że realizację inwestycji zakończono w okresie zimowym, wyznaczam dzień 30.04.2013r. jako ostateczny dla wykonania przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Po wyznaczonym terminie u właścicieli budynków, którzy nie wywiązali się z nałożonego obowiązku, dokonane zostaną kontrole mające na celu ustalenie sposobu pozbywania się ścieków. Tutejszy organ skorzysta z przysługujących uprawnień administracyjnych wymuszających realizację prawnego obowiązku wykonania przyłącza.

WÓJTMirosław Murzydło

23Konkurs „Zgadnij” nr 131

Redakcja: Ks. Feliks Kamecki - redaktor naczelny, M. Goleniowska - sekretarz , Ks. Ariel Januszewski - z-ca red. nacz.Współpraca: L. Kapturska, I. Kołodziejska, A. Falgowska, M. Ząbek, Ks. S. Adrich, S. Cichocka, E. Groos, R. Małecki, A. Piechowska,

H. Sielska, A. Słyszewska, B. Ziemann, Skład komputerowy: Danuta i Wiesław Niemaszyk. Foto: L. SarkowiczAdres: 83-120 Subkowy, ul. Kościelna 8, tel. 536-85-19 Druk: Drukarnia MPC Gdańsk ul. Starowiejska 65/67. Tel. 343-20-31. Nakład 700 egz.

Sponsor numeru: URZĄD GMINY SUBKOWY

Rozwiązanie tej krzyżówki należy nadsyłać do 10 marca br. na adres redak-cji - patrz stopka.

W poprzednim konkursie (nr 130 - hasło „Wniebowstąpienie”) nagrodę wylosowano dla p. Zuzanny Majkowskiej - aż z Piły. Gratulujemy. Nagrodę wyślemy pocztą. A dobre odpowiedzi także nadesłali: Krystian Szella z Sub-ków, Paweł Nawój z Narków, Agata Piotrowska z Wielgłów, Urszula Jurczyk z Subków, Konrad Sikora z Brzuśc i Edwara Dubiel z Czarlina.

POZIOMO: 1. Matka Zbawiciela; 5. Zwycięzca spod Wiednia; 11. Skrót Księgi Ozeasza; 12. Na-miot dla nomadów; 13. Pierwsza księga Biblii; 15. Logos; 16. Pomocnik Jeremiasza (Jr 32,12-15); 17. Materiał szat kapła-nów pełniących służbę przy przybytku (Ez 44,17); 18. Skrót przed imieniem

świętego; 19. Instrument, na którym grał Dawid (1 Sm 18,10); 20. Złota po-trzebna do wykonania efodu (Wj 28,6); 21. Nasz praojciec; 24. Sadzawka w Jerozolimie (J 9,7); 25. Brat Mojżesza; 26. Meto-dyczna analiza tekstów, np. biblijna; 28. Siglum saletynów; 30. Uprawia ziemię; 32. Miasto w Ju-

kłótliwych” (Prz 17,1); 43. Np. szarańcza lub mucha; 44. Zakonnik na Jasnej Górze; 46. Rozpoczyna śpiew przed Ewangelią; 47. Skrót Księgi Apokalip-sy; 50. Zbierane i suszone latem i jesienią niezbędne do potraw wigilijnych; 51. Ślub całkowitego poświę-cenia się Bogu, złożył go Jan Chrzciciel

PIONOWO; 1. Zakon założony przez bł. St. Pap-czyńskiego; 2. „Boża... jak rzeka”; 3. Wódz wiemy Dawidowi (2 Sm 18); 4. Mniejsza, teren działalno-ści misyjnej św. Pawła; 6. „Wydajcie więc ... godne nawrócenia” (Łk 3,8); 7. Grecki skrót imienia Je-zus; 8. Zakonnica, mnisz-ka; 9. Bałwochwalstwo; 10. Kończy modlitwę; 14. Hetyta, mąż Batszeby; 19. Nie ogarnie światło-ści; 21. Jeden z proroków mniejszych; 22. Mąki albo niegodziwości; 23. Zginął wraz z Safi rą za oszustwo (Dz 5); 27. Jedna z plag egipskich; 29. Siglum je-zuitów; 31. Zabójca brata; 33. Potok, nad którym wal-czył Jakub z aniołem (Rdz 32,23); 34. Faryzeusz, zwolennik Jezusa; 36. Bliż-sza ciału; 37. Skrót trzeciej Ewangelii; 39. Ludzie tej samej narodowości; 41. Skrót Księgi Zachariasza; 42. Papieska żółto-biała; 44. Piękna z La Salette; 45. Skrót Księgi Nahuma; 48. Cingulum; 49. Miasto chaldejskie, z którego wy-ruszył Abraham

dei odstąpione pokoleniu Symeona (Joz 19,7); 33. Obok modlitwy i postu; 35. Skrót oznaczający po łac. Roku Pańskiego; 36. Wspólnota wierzących; 38. „Kto uszy zatyka na... ubogiego, sam będzie wołał bez skutku” (Prz 21,13); 40. „Lepszy jest suchy... chleba w spoko-ju niż dom pełen biesiad

24

13 lu

tego

POPI

ELEC

i poc

ząek

WIE

LKIE

GO

POST

U