Poznajemy Jezioro Balewskie

NASZE JEZIORO – NASZA SPRAWA

Cele jakie zostały postawione w obecnej edycji programu :

• Dwukrotne sprzątanie brzegów naszego jeziora(Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata ).

• Badanie parametrów fizyko – chemicznych jeziora .

• Utworzenie atlasu ryb żyjących w jeziorze .

• Utworzenie atlasu glonów i sinic występujących w jeziorze.

REALIZACJA CELÓW :

Sprzątanie świata

W ramach akcji Sprzątania Świata i Dnia Ziemi w br. szkolnym dwukrotnie porządkowaliśmy teren wokół jeziora.Po sezonie letnim plaża i brzegi jeziora zanieczyszczone zostały szklanymi i plastikowymi butelkami, opakowaniami, papierkami. Śmieci zostały posegregowane, złożone w jednym miejscu i przygotowane do wywiezienia. W akcji brało udział 43 uczniów i cztery nauczycielki: p. Katarzyna Karpowicz , p. Barbara Woźniak, p. Ewa Żuchowska oraz p. Elżbieta Wysocka . Na koniec rozpalono ognisko, na którym upieczono kiełbaski.

Atlas ryb żyjących w Jeziorze Balewskim.

Atlas powstał na podstawie danych uzyskanych podczas wywiadu przeprowadzonego z wędkarzami.

Jezioro na Pojezierzu Iławskim (woj. pomorskie), na wysokości 64 m n.p.m., typu rynnowego, o powierzchni około 108 ha, długości 3400 m, szerokości 530 m, głębokości maksymalnej 12 m, głębokości średniej 6 m, linii brzegowej słabo rozwiniętej.

Jezioro Balewskie

Okoń (Perca fluviatilis)

Długość: 30-50 cm

Waga: do 1,5 kg

Występowanie: Okoń żyje w wodach prawie całej Europy, zasiedla jeziora, stawy, różne typy rzek, żyje również w wodach przybrzeżnych Bałtyku. Przeważnie przebywa wśród roślinności, np. na płytkich łąkach podwodnych.

Karaś srebrzysty (Carassius gibelio)

• gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae), długo uznawany za podgatunek Carassius auratus gibelio karasia chińskiego. Nazywany jest również japończykiem

Rozmiary Długość ciała przeciętnie do 15–35 cmMasa ciała przeciętnie do 1,5 kg

Szczupak (Esox lucius)

Długość: 80- 150 cm

Waga: 7-10 kg

Występowanie: Szczupak żyje w rzekach o umiarkowanym prądzie, w jeziorach i słonawych wodach przybrzeżnych całej Europy z wyj. płw. Iberyjskiego, Bałkanów. W Polsce występuje naturalnie na terenie całego kraju.

Ukleja (Alburnus alburnus )

Gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae),Młode żywią się zooplanktonem, dorosłe opadającymi do wody owadami, wodnymi larwami owadów, a największe osobniki narybkiem innych gatunków.

Długość ciała 10–20 cm masa 10–40 g

Węgorz (Anguilla anguilla)

Występowanie: stawy i wyrobiska, jeziora, zb. zaporowe, rzeki górskie, przybrzeżne Bałtyku, otwarte morze.

Do 200 cm długości, waga do 9 kg

Wzdręga krasnopiórka (Scardinius erythrophthalmus)

– gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae),

Długość 25–30 (maksymalnie 40) cm masa ciała do 1 kg.

Lin (Tinca tinca)

Występowanie: jeziora, zb. zaporowe, stawy i wyrobiska, rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne.

Długość :30–40 cm

Waga: 1–2 kg

Krąp (Blicca bjoerkna)Długość: 30- 36 cm

Waga: 0,5- 1 kg

Występowanie: na terenie Polski krąp jest bardzo rozpowszechniony, zarówno w rzekach jak i jeziorach nizinnych, zbiornikach zaporowych, rzekach średnich nizinnych, rzekach wielkich nizinnych, gdzie przebywa głównie przy dni.

Jazgarz (Gymnocephalus cernua)Długość : 15–20 cm

Waga: 100g

Występowanie: Żyje w jeziorach, zbiornikach zaporowych, dużych rzekach, starorzeczach, oraz słonawych wodach przybrzeżnych - unika szybko płynących rzek górskich oraz wód silnie zarośniętych. Przebywa w głębszych partiach wody w pobliżu dna, w mniejszych lub większych stadach, często w towarzystwie narybku okonia, sandacza, oraz karpiowatych. Dość odporny na zanieczyszczenia wody.

Występowanie : Iberyjskiego, Apenińskiego, zachodniej Francji, południowej części Półwyspu Bałkańskiego, północnej Szkocji oraz północnej Skandynawii. Występuje także w zachodniej Azji, został też zaaklimatyzowany na wielu obszarach Syberii. W Polsce jest pospolity w dużych jeziorach, rzekach nizinnych i w przybrzeżnej strefie Bałtyku.

Leszcz (Abramis brama)

Długość: 30-50cm

Waga: 2,5-4kg

Płoć (Rutilus rutilus)

Występowanie : w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawii, na wschodzie sięga daleko w głąb Azji. Występuje we wszystkich wodach słodkich w Polsce (w rzekach, jeziorach i stawach , z wyjątkiem gór), także w wodach przybrzeżnych Bałtyku.

Długość: 25-30cm

Waga: 0,5kg

Sandacz (Sander lucioperca)

Długość: 100–130 cm

Waga: 10–15 kg

Występowanie :Europa od dorzecza Renu i Rodanu po Morze Kaspijskie oraz południowa Anglia. Brak go w północnej Skandynawii, północnej Rosji oraz na półwyspach Apenińskim i Bałkańskim.Występuje w jeziorach, zbiornikach zaporowych, średnich i dużych nizinnych rzekach, wyrobiskach oraz w płytkich wodach przybrzeżnych Bałtyku. Preferuje głębokie, mętne wody o twardym, piaszczystym, żwirowatym bądź gliniastym dnie. Jest wrażliwy na niedobór tlenu.

ryby z rodziny ciernikowatych (Gasterosteidae). Pożywienie cierników jest bardzo różnorodne. Młode osobniki żywią się planktonem. Dorosłe żywią się głównie małymi zwierzętami wodnymi, takimi jak larwy owadów i skorupiaki. Poza tym lubią ikrę i narybek innych ryb, w tym także przedstawicieli własnego gatunku.

Ciernik (Gasterosteus aculeatus)

- gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych(Cyprinidae)

Tołpyga (Hypophthalmichthys nobilis)

Osiąga do 100 cm długości.

Słonecznica („olszówka”) (Leucaspius delineatus)

gatunek małej słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae)

Długość przeciętnie 6–9 cm

Glony i sinice w jeziorze Balewskim

Glony i sinice w Jeziorze Balewskim

Glony

Zielenice• Zielenice (Chlorophyta), typ roślin obejmujący

ok. 10 000 gatunków roślin o zróżnicowanej budowie - od mikroskopowych jednokomórkowych do dużych form wielokomórkowych. Cechy wspólne: występowanie chlorofilu typu a i b, materiałem zapasowym jest skrobia, a ściany komórkowe zbudowane są głównie z celulozy.

• Znaczenie biologiczne bardzo duże: jako

organizmy samożywne produkują wielką ilość biomasy, dostarczając pożywienia zwierzętom (niektóre spożywane są również przez ludzi), przyczyniają się do oczyszczania i natlenienia wód.

Ankistrodesmus falcatus

Toczek (Volvox)

Chlorella

Ramienica (Chara)

Skrętnica (Spirogyra)

OkrzemkiOkrzemki- klasa jednokomórkowych glonów występujących w środowisku wodnym na całym świecie. Znanych jest ok. 10 000 gatunków.Okrzemki występują niekiedy masowo, powodując zakwity wody, co wpływa niekorzystnie na życie w zbiornikach wodnych. Po śmierci okrzemek ich skorupki opadają na dno zbiornika i nie ulegają rozkładowi - w ten sposób tworzą się osady zwane ziemią okrzemkową, złożone w 90% z krzemionki. Ziemia okrzemkowa stosowana jest jako materiał szlifierski, w przemyśle spożywczym i chemicznym jako materiał filtracyjny, a także do wyrobu dynamitu.Mogą żyć pojedynczo lub tworzyć kolonie. Barwnikami asymilacyjnymi są chlorofil a, c, karotenoidy, głównie fukoksantyna, dzięki której okrzemki mają złotobrunatną barwę.

Cymatopleura solea

Amphora ovalis

Scendesmus quadricauda

SINICE

• Gromada organizmów samożywnych, dawniej uznawanych za rośliny, według nowszej taksonomii zaliczanych do Procaryota (prokarioty, królestwo bakterii).

• Sinice wodne mogą stanowić niepożądany składnik biocenozy w zbiornikach, szczególnie w czasie tzw. zakwitów, zwłaszcza niektóre szczepy wydzielające substancje trujące. Dla organizmów wodnych sinice są marginalnym źródłem pożywienia, gdyż zawierają mało substancji łatwo przyswajalnych. Ponadto forma nitkowata ich kolonii jest utrudnieniem dla typowych fitoplanktonożerców. Nici sinic dostając się do aparatów filtracyjnych wioślarek mechanicznie je blokują, utrudniając dalszą filtrację. W skrajnych przypadkach takie oddziaływanie może prowadzić do zmniejszenia liczebności dużych planktonożerców (nici sinic są zbyt duże, by dostać się do aparatów filtracyjnych małych wioślarek).

• Ostatnio trwają badania nad hipotezą wpływu obecności sinic w pożywieniu ludzi chorujących na choroby neurologiczne.

Oscillatoria rubescens

Microcystis aeruginosa

PRZEDSTAWIENIE PARAMETRÓW

FIZYKO – CHEMICZNYCH WODY JEZIORA BALEWSKIEGO

W Balewie zawartość pH wiosną w stosunku do jesieni każdego roku wzrasta .

PO4 , jesienią wzrasta.

wiosną maleje.

PO4

Badanie NO2 wykazało , że jego ilość największa była jesienią 2012r. Następnie znacznie zmalała a potem

utrzymywała stały poziom.

NO2

Poziom NO3 jest niższy jesienią , wzrasta na wiosnę .

NO3

Poziom Fe wzrasta jesienią każdego roku .

Fe

Zawartość pH utrzymuje się na tym samym poziomie.Wiosną 2014 obserwuje się nieznaczny wzrost.

pH

Zawartość PO4 jesienią wzrasta, wiosną maleje.

PO4

Zawartość NO2 gwałtownie wzrosła wiosną 2014 roku.

NO2

Ilość NO3 gwałtownie wzrosła wiosną 2013 r. , następnie zmalała i utrzymuje stały poziom.

NO3

Zawartość Fe była najwyższa jesienią 2013 r.

Fe

Jesień 2012 Wiosna 2013 Jesień 2013 Wiosna 20140

1

2

3

4

5

6

7

8

9

BalewoStążki

pH

Wartość pH w miejscowości Stążki jest zazwyczaj wyższa niż w Balewie.

Jesień 2012 Wiosna 2013 Jesień 2013 Wiosna 20140

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

BalewoStążki

PO4

W Balewie jesienią w stosunku do wiosny każdego roku poziom PO4 wzrasta, wiosną stężenie w obu miejscowościach jest zbliżone.

Jesień 2012 Wiosna 2013 Jesień 2013 Wiosna 20140

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1

BalewoStążki

NO2

Zawartość NO2 w wodzie w obydwu miejscowościach wykazuje wartości zmienne .

Jesień 2012 Wiosna 2013 Jesień 2013 Wiosna 20140

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

BalewoStążki

NO3

Wiosną każdego roku zawartość NO3 w wodzie jest zbliżona w obydwu miejscowościach .

Jesień 2012 Wiosna 2013 Jesień 2013 Wiosna 20140

0.005

0.01

0.015

0.02

0.025

0.03

0.035

0.04

0.045

0.05

BalewoStążki

Fe

Prócz jesieni 2012 roku zawartość Fe w obydwu miejscowościach jest zbliżona .

Wnioski z obserwacji i pomiarów :

Wartość badanych parametrów chemicznych Jeziora Balewskiego wskazuje na różną zawartość poszczególnych związków chemicznych w zależności od pory roku.

Przyczyną tego mogą być : 1. Ilość stosowanych nawozów 2. Rodzaj stosowanych nawozów 3. Ilość opadów po okresie nawożenia 4. Brak przepływu wody w jeziorze

• Jezioro mezotroficzne – o zielonkawej barwie wody, średnio przezroczyste, z obfitą roślinnością i piaszczysto mulistym dnem.• Jezioro rynnowe – powstałe w rynnie polodowcowej, posiadające strome brzegi, długie i wąskie.

W ramach tegorocznego projektu do szkoły zakupiono rzutnik multimedialny oraz tablicę interaktywną o wartości 7 tys. zł.

Założenia na przyszły rok :

• Wraz z p. K. Karpowicz zgłosiliśmy szkołę do kolejnej edycji konkursu „ Nasze jezioro – nasza sprawa ‘’.

• Uczniowie po raz trzeci będą brali udział w tym przedsięwzięciu .

W przyszłym roku planujemy :

• Monitorować punkty konfliktowe jeziora – sprawdzać jego przepływowość.

• Zbadać parametry fizyko – chemiczne.• Zbadać wpływ antropopresji. • Poszerzyć atlas gatunkowy ryb i glonów jeziora.• Utworzyć atlas bezkręgowców występujących

w jeziorze i strefie przybrzeżnej jeziora.• Sprzątać brzegi jeziora.

• Projekt powstał pod opieką i nadzorem p. Katarzyny Karpowicz oraz p. Elżbiety Wysockiej

• Badaniem parametrów fizyko-chemicznych zajęli się uczniowie klas 2 :Daria Kerber, Julia Kolińska, Julia Ciosek, Katarzyna Kruszyńska, Arkadiusz Branicki .

• Opracowaniem pomiarów a także sporządzeniem prezentacji zajęli się uczniowie klas 3 :Joanna Jarzembińska, Patrycja Lenga, Małgorzata Książak, Dawid Lewandowski, Dawid Dudziński .

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ