POŠTANSKE USLUGE I NOVA KATEGORIZACIJA

POŠTANSKIH USLUGA U EU

1. Poštanske usluge

1.1. Specifičnost tržišta poštanskih usluga.

Tržište poštanskih usluga se može definisati i kao kompleks odnosa, sa

mogućnošću usluživanja u unutrašnjem i međunarodnom saobraćaju koji se

formiraju između ponude i potražnje ovih usluga, a u funkciji velikog broja

kanala prodaje. Nagli razvoj privrede i društva u cjelini potražuju jedan

fleksibilan sistem koji će moći da odgovori na novo nastale zahtijeve.

Iz tog razloga poštanske organizacije poslednjih godina sve vise nastoje da im u

poslovanju i formiranju poslovne politike kao i osnova služe zahtijevi tržišta,

odnosno potrebe i želje klijenata izražene u obliku tražnje.

Da bi se uočili i ocijenili osnovni elementi i faktori koji utiču na zbivanja

na tržištu , neophodno je izvršiti analizu tržišta. Poštanske organizacije nemaju

ni svoj poseban put, niti posebne transportne kapacitete, već za prevoz svojih

pošiljaka kombinovano koristi sve vrste transportnih sredstava.Prema tome i

pošta i telekomunikacije po prirodi svoje opremljenosti i djelatnosti ne spadaju u

oblast saobraćaja, odnosno saobraćajnog tržišta.

Ovo tržište ima svoje određene specifičnosti po kojima se znat razlikuju od

ostalih tržišta,a to su:

- „monopolsko“ tržište

- poseban položaj poštanskog saobraćaja u društvenoj reprodukciji

- tržište je otvoreno i zatvoreno

- tržište je elastično i neelastično

- propisani rokovi za prenos kao i vrijeme rada

- masovno tržište

- razni uticaji okruženja na intezitet potražnje

- diversifikacija poštanskih usluga

- poseban tretman u pogledu utvrđivanja cijena [1]

Na tržištu poštanskih usluga monopolski oblik se historijski najprije pojavio i

razvio, a djelimično postoji i danas u nešto izmjenjenim uslovima.

Pod poštanskim monopolom podrazumjevamo „povlastice koje poštanske

uprave dobijaju od države za isključivu kontrolu prenosa pismenosnih ili drugih

pošiljaka“..

Jedna od specifičnosti ovog tržišta je i poseban položaj poštanskog

saobraćaja u društvenoj reprodukciji. Na cijeloj teritoriji moraju postojati

jedinice poštanske mreže odgovarajućeg tipa koje ce pružiti poštanske usluge

svakom fizičkom i pravnom licu pod određenim uslovima.

Poštansko tržište se može definisati i kao otvoreno (pristupačno) i kao

zatvoreno (nepristupačno) tržište.Kažemo da je tržiše otvoreno jer svi klijenti

koji ispune određene uslove mogu da potražuju sve vrste poštanskih usluga

preko svih kanala prodaje u zemlji. Ipak, to isto tržište ima i karakteristike

nepristupačnosti. Ako posmatramo samo dio poštanskog transporta , koji se bavi

prevozom poštanskih pošiljaka sopstvenim sredstvima, reći ćemo da se radi o

zatvorenom tržištu.

U pogledu prilagodljivosti za poštansko tržište se može reći da je elastično

ili da je neelastično.

Tržište je elastično ako se proizvodnja lako može prilagoditi tekućim

zahtijevima na tom tržištu ili postoji djelimična mogućnost zamjene jedne

usluge drugom.O neelastičnosti poštanskog tržišta govorimo onda kada su

kapaciteti nedovoljni da u određenom vremenskom periodu zadovolje potrebe

klijenata,kada se kasni u primjeni nove tehnike, kada se neblagovremeno

otvaraju određene jedinice poštanske mreže u novim naseljima.

U cilju efikasnijeg usluživanja i zaštite interesa klijenata,propisuju se i

rokovi prenosa i vrijeme rada pošte sa klijentima. Pošto su poštanske

organizacije dužne da obezbijede uredno i pravilno funkcionisanje PS-a na

svom području,one moraju raspolagati spremnim kapacitetom i radnom snagom

za prihvatanje i zadovoljenje klijenata, bez obzira na trenutnu potražnju usluga.

[1]

Na osnovu toga se može utvrditi da je poštansko tržište i masnovno tržište gdje

zadovoljava potrebe za prenosom korespodencije neogranicenog broja klijenata.

Od sprecifičnosti poštanskog težišta sigurno treba pomenuti i razne uticaje

okruženja na intezitet potražnje u prostorima i vremenskim relacijama.

Zadatak PS je da omogući sto efikasnije prilagođavanje zahtijevima tog

okruženja,odnosno nivou potreba klijenata, u pogledu dostupnosti kanala

opsluživanja, asortimana usluga, kvaliteta opsluživanja, cijena usluga i sl.

Dok se kod ostalih saobraćajnih djelatnosti usluživanje javlja u prevozu robe i

putnika,kao dva osnovna vida usluga,kod PS postoji velika diversifikacija

usluga.

Već kod klasifikacije poštanskih usluga moramo izvršiti podijelu na dvije

grupe usluga i to:

- usluge čija je klasifikacija izvršena neposredno

- usluge koje pošta obavlja na osnovu posebno sklopljenih ugovora

Usluge se najčešće naplaćuju prije izvršenja, a nekada i na kredit.

Cijene usluga se ne utvrđuju po čisto ekonomskim kriterijumima. U unutrašnjem

PS tarifski suverenitet je podijeljen između pošte i društvene zajendice, a u

međunarodnom PS i sa Svijetskim poštanskim savezom.[1]

1.2. Karakter tržišta poštanskih usluga

Osnovne karakteristike tržišta poštanskih usluga, kao dijela saobraćajnog

tržišta, proizilaze iz specifičnosti same poštanske usluge i specifičnosti procesa

rada.Proces pružanja poštanskih usluga obavlja se simultano. U poštama, kao i u

mjestima gdje dolazi do kontakta sa klijentima, se istovremeno vrši:

- prijem više vrsta pošiljaka za različita odredišta

- otpravljanje primljenih pošiljaka u više mjesta

- tranzitiranje više vrsta pošiljaka iz raznih mjesta u razna mjesta

- uručenje pošiljaka velikom broju klijenata

U integralnim procesima rada u PS, korisnik učestvuje samo parcijalno u

pojedinim fazama procesa rada.

To su sljedeći slučajevi:

- predaje pošiljku putem poštanskog kovčežića ili šaltera

(u okviru faze prijema)

- kupuje poštanske marke i vrijednosnice u poštanskim automatima instaliranim

na odgovarajućim mjestima

(takođe faza prijema)

- obrada i pakovanje pošiljaka od strane velikih korisnika (sortiranje,

frankiranje, pakovanje u posebne vreće-faza prijema)

- preuzimanje pošiljaka iz kućnih kovčežića ili zbirnih poštanskih kovčežića

(faza uručenja)

- preuzimanje pošiljaka preko pregradaka u pošti

(faza isporuke) [1]

1.3. Segmentacija tržišta poštanskih usluga

U centru pažnje poslovne politike pošte kao organizacije trebalo bi da se

nalaze klijenti. Ti ljudi,odnosno grupe ljudi, čine najčešće jedno krajnje

heterogeno tržište. Tržište može biti podjeljeno na manja podtržišta ili,kako ih

češće zovemo, segmente tj.homogene grupe. Svaki dio ili segment čine grupe

ljudi koji imaju slične karakteristike. Za segmentaciju tržišta poštanskih usluga,

mogu se primjeniti sljedeća tri kriterijuma:

- prema namjenskom korištenju

- prema motivima potražnje usluga

- po kategorijama usluga, s obzirom na opredjeljenje klijenata da potražuje ili ne

Sa aspekta namjenskog korištenja poštanskih usluga segmentiranje se vrši na tri

osnovne homogene grupacije koje međusobno imaju različite potrebe:

- usluge koje se koriste u proizvodne svrhe tj. od strane privrede,s tim da

vrijednost ovih usluga ulazi u cijenu proizvoda

- usluge koje se koriste za ličnu potrošnju,tj. za individualne potrebe,vrijednost

ovih usluga se uklapa u rashode za potrebe standarda

- usluge koje koriste državne i društvene ustanove,vrijednost ovih usluga

opterećuje rashode tih ustanova

Tržište poštanskih usluga najčešće dijelimo na tri cjeline :

- tržište pismenosnih usluga

- tržište paketskih usluga

- tržište bankarsko-finansijskih usluga [1]

2. Klasifikacija poštanskih usluga

U poštanskom saobraćaju postoji više osnova za klasifikaciju poštanskih

usluga.Objasnit ćemo neke od njih i to:

-prema oblicima usluživanja

-prema odgovornosti za integritet pošiljke

-prema područjima usluživanja

-prema načinu vršenja,sadržaju,vrijednosti,dimenzijama,masi i načinu pakovanja

Prema oblicima usluživanja razlikujemo:

-prenos poštanskih pošiljaka

-vršenje usluga, odnosno posredovanje između pošiljaoca i primaoca

Prema odgovornosti na integritet razlikujemo:

-obične pismonosne pošiljke sa posebnim uslugama bez označene vrijednosti

-vrijednosne pošiljke

Prema područjima usluživanja razlikujemo:

-usluge u unutrašnjem poštanskom saobraćaju

-usluge u međunarodnom poštanskom saobraćaju

Prema načinu vršenja,sadržaju,vrijednosti,dimenzijama,masi i načinu

pakovanja razlikujemo:

- pismonosne usluge

- paketske usluge

- ekspres usluge

- usluge novčanog poslovanja

- posebne usluge

- dopunske usluge

- usluge po posebnim ugovorima

- ostale usluge [1]

2.1. Osnovne karakteristike pismonosnih pošiljaka u UPS-u

Pisma su zatvorene pošiljke koje, po pravilu, sadrže pisano saopćenje bez

oznake vrijednosti.U ovu grupu spadaju i sve druge pošiljke koje u pogledu

pakovanja, dimenzija i mase odgovaraju uslovima predviđenim za pismo, iako

ne sadrže pisano saopćenje.Prema važećoj nomenkaturi poštanskih usluga

postoje sljedeće kategorije pisama:

- standardizovano pismo

- nestandardizovano pismo

- aerogram (u MPS-u)

- prodaja i zamjena međunarodnog kupona za odgovor (u MPS-u)

Standardizovano pismo je kovertirano pismo limitirano svojom masom koja ne

smije prelaziti 5g.Dopisnice su pošiljke sa otvorenim pisanim saopćenjem

izrađene od kartona ili dovoljno čvrstog papira.

U dopisnice se ubrajaju i sve vrste razglednica koje odgovaraju uslovi9ma

predviđenim za dopisnice.

Tiskovine su otvorene pošiljke čiji je sadržaj odštampan na papiru.

Sadrže knjige, novine, časopise i sl.Maksimalna masa tiskovina je 2 kg.

Sekogrami su otvorene pošiljke koje sadrže tiskovine sa znacima namjenjenim

slijepim licima, tj. čiji je sadržaj napisan sekografijom.

Pakuju se kao i tiskovina. Maksimalna dozvoljena masa je 7kg. [1]

2.2. Osnovne karakteristike paketskih pošiljaka u UPS-u

Paketi su zatvorene pošiljke sa označenom vrijednošću i registrovanim

brojem prijema.U zavisnosti od prirode sadržaja, visine označene vrijednosti,

mase, oblika i veličine zahtijevaju odgovarajuće unutrašnje i spoljašnje

pakovanje i zatvaranje. Maksimalna dozvoljena masa kod nas je 31,5kg.

Međutim postoji i ograničenje koje obavezuje pošiljaoce da pakete mase 20kg u

UPS-u, odnosno 15kg u MPS-u, predaju u poštama.

Paketi veće mase predaju se pod ugovorenim uslovima. Osnovni elementi kod

paketa su stope mase, skale vrijednosti i zone stvarne udaljenosti.

Postoje sljedeće kategorije paketa:

- standardizovan paket

- nestandardizovan paket [1]

2.3. Pismonosne pošiljke u MPS-u

Vrste pismonosnih pošiljaka, masu, posebne usluge, tarife i dr. Određuje

Svjetski poštanski savez posebnim aktom „ Svjetska poštanska konvencija “ i

Pravilnikom za njeno izvršenje.

Na osnovu njega pismonosne pošiljke dijelimo na dvije grupe i to:

- prioritetne pošiljke koje se prevoze najbržim putem vazdušno ili površinski

- neprioritetne pošiljke za koje je pošiljalac odabrao nižu tarifu,što

podrazumjeva i duži rok za uručenje.

Drugi kriterijum za podijelu pismonosnih pošiljaka je zasnovan na sadržini

pošiljke.One su tako podjeljene takođe u dvije grupe i to:

- pisma i dopisnice (nazvani LC pošiljke)

- tiskovine,sekogrami i mali paketi (nazvani AO-pošiljke) [1]

2.4. Paketske pošiljke u MPS-u

Usluga prenosa poštanskih paketa u MPS-u je fakultativa tj. primjenjuje se

samo kod onih zemalja koje su potpisnice Aražmana o poštanskim

paketima.Najveća masa paketa ne smije preci 31,5kg. [1]

2.5. Post Express pošiljke u UPS-u

Post Express je kurirski servis koji omogućuje prenos pošiljke „od vrata do

vrata“.Usluga ujedno podrazumjeva i obezbjeđeno praćenje najsavremenijom

barcode tehnologijom u najvažnijim tačkama.Najmanje dimenzije post express

pošiljke su (105x150)mm.Masa pošiljke zavisi od toga oju podvrstu usluge

korisnk potražuje. Razlikujemo tri grupacije post express pošiljaka i to:

- „danas za odmah“

- „danas za danas“

- „danas za sutra“

Usluga „danas za odmah“,posle poziva jedinstvenog telefonskog broja,kurir u

roku od 30 minuta dolazi na naznačenu adresu i preuzima pošiljku.Usluga će biti

izvršena,odnosno pošiljka uručena u najkraćem roku,ali ne dužim od tri sata od

momenta peuzimanja.

Usluga „danas za danas“,tj. predato-danas uručeno.Preuzimanje pošiljke se vrši

isključivo putem kurira na dogovorenoj adresi.Garantovani rok za uručenje

pošiljke je do 20 časova istog dana.Maksimalna masa pošiljke je 50kg s tom da

se ona može kretati i do 100kg ukoliko je sadržina nedjeljiva.

Usluga „danas za sutra“ garantuje da će danas predata pošiljka biti uručena

narednog radnog dana do 12 časova.Pošiljka može biti primljena u preko 160

mijesta,odnosno u oko 200 pošta ili putem kurira u 26 gradova.Pošiljka za koju

je klijent potražio ovu uslugu ,a koju predaje na šalter,ne može biti teža od 20kg.

[1]

2.6. Post Express pošiljke u MPS-u

U MPS-u expres usluge se obavljaju na osnovu propisa koji važi u

međunarodnom saobraćaju.Klijentima su garantovani rokovi uručenja do 3

radna dana ne računajući dan prijema pošiljke, subotu, nedjelju dane državnih i

vjerskih praznika. [1]

2.7. Pošiljke sa posebnim uslugama

U pošiljke sa posebnim uslugama spadaju:

- preporučene pošiljke

- vrijednosne pošiljke

- uputnice

- otkupne pošiljke

- avionske pošiljke

- pošiljke sa povratnicom

- sudska pisma

- izdvojeni paketi

- pošiljke sa ličnim uručenjem primaocu

- prijem poštanskih pošiljaka sa posebnim uslugama i obavljanje usluga

novčanog poslovanja noću, nedjeljom, danima državnih i vjerskih praznika i

drugim narednim danima.

Preporučene pošiljke su pismonosne pošiljke sa registrovanim brojem prijema.

Nemaju označenu vrijednost.

Vrijednosne pošiljke su zatvorene pošiljke sa označenom vrijednošću koje mogu

da sadrže predmete od vrijednosti, novac i pisano saopštenje.

Uputnice su pošiljke koje klijentima-pošiljaocima omogućavaju brzo i

jednostavno doznačavanje novca na teritoriji.

Poštanske uputnice se prenose poštansko-saobraćajnim vezama,pa za njih važe

i rokovi prenosa predviđeni za pismonosne pošiljke.

Otkupne pošilje su isključivo vrijednosne popiljke.Na njima se označava otkupni

iznos koji može biti jednak označenoj vrijenosti, uvećan za iznos poštarine.

Avionske pošiljke mogu biti sve pošiljke, osim post ekspres pošiljaka, ali tek ako

je ispunjen uslov da je na odnosnoj relaciji ili dijelu te relacije na kojoj se

pošiljka prevozi predviđena poštanska avionska veza za prevoz takve pošiljke.

Pošiljka sa povratnicom je usluga čije uručenje primalac mora da potvrdi na

posebnom obrazcu „Povratnica“.

Sudska pisma i pisma upravnom i prekršajnom postupku su pisma koja predaje

na prenos nadležni organ.

Izdvojeni paketi su pošiljke čiji sadržaj zahtijeva posebnu pažnju u prenosu.U

ovu grupu spadaju paketi koji sadrže žive životinje i predmete za čiji je prenos

potrebno posebno odobrenje nadležnih organa.

Pošiljke sa ličnim uričenjem primaocu uručuju se primaocu na adresu

stanovanja. Kao pošiljke sa oznakom „lično“, mogu se primiti sve pošiljke sa

posebnim uslugama, osim avionskih pošiljaka.

Prijem poštanskih pošiljaka sa posebnim uslugama i obavljanje usluga

novčanog poslovanja noću,nedjeljom,danima državnih i vjerskih praznika i

drugim narednim danima vrši se u poštama u radnom vremenu koje određuje

preduzeće poštnskog saobraćaja. [1]

2.8.Dopunske usluge

Dopunske usluge po zahtijevu pošiljaoca dijelimo u sljedeće grupe:

-nadoslanje pošiljaka na novu adresu

-vraćanje pošiljke iz primjene pošte prije otpreme

-potraživanje pošiljke sa posebnom uslugom

-prijem pošiljke sa reklamnom porukom

-izdavanje naknadne potvrde o prijemu pošiljke

-zahtijev da se pošiljka primi sa plaćenim odgovorom

-prijem pošiljaka u prostorijama korisnika

-pakovanje i adresovanje pošiljaka i popunjavanje obrazca

-dostava paketa

-upućivanje pošiljaka na post-restant

Dopunske usluge koje može zahtijevati primaoc pošiljke su:

-čuvanje pošiljaka sa posebnom uslugom

-dostava preporučenih pošiljaka

-korištenje poštanskih pregradaka

-dostavljanje post-restant pošiljke

-dostava pošiljaka određenog dana,u određeno vrijeme

-dostava pošiljaka na novu adresu

-dostava paketa [1]

2.9. Usluga po posebnom ugovoru

Usluge po posebnim ugovorima se obavljaju na osnovu ugovora koji su

zaključeni sa klijentima koji potražuju određenu uslugu koja će zadovoljiti

njihove potrebe. [1]

2.10. Ostale usluge

Ove usluge nisu obuhvaćene nomenkaturom poštanskih usluga.

Definišu se i obavljaju tek ako preduzeće poštanskog saobraćaja procijeni

njihovo uvođenje radi proširenja asortimana i zadovoljenja potreba klijenata. [1]

2.11. Pregled novih usluga

Nove usluge mogu biti:

- kataloška prodaja

- industrijski paket

- hibridna pošta

- elektornska razmjena podataka

- elektornska pošta

- direktni marketing

- ptt Net

- KDS.[1]

2.11.1.Kataloška prodaja

Kataloška prodaja predstavlja prodaju robe široke potrošnje. Usluga je svoj

naziv dobila po tome što proces započinje distribucijom kataloga u kome se

nalazi asortiman robe koja se nudi. Zadatak koji treba da se ispuni dobar katalog

je da kupca ubijedi da kupi nešto što nije vidjeo. Kataloška prodaja pruža niz

prednosti kako za poštu, tako i za proizvođača i kupca. Dobit pošte kao

organizacije koja se bavi ovim poslom bio bi taj što se ovakva kupoprodajna

transakcijarealizuje podsredstvom poštanskih usluga. [1]

2.11.2. Gift Shop

Uz telegrafsko saopštenje, korisniku će se na njegovoj destinaciji dostaviti i

poklon, po izboru korisnika iz predloženog asortimana.

Asortiman robe sa kojim raspolaže Gift shop treba da bude prilagođen

potrebama većine korisnika za pribavljanje lijepog i prigodnog poklona. [1]

2.11.3.Industrijski paket

To je nova kategorija paketa koja podrazumjeva blaže kriterijume u

pogledu pakovanja, dimenzija i mase. Cilj uvođenja ove usluge je da se

zainteresovanim klijentima koji predaju veću količinu paketa omogući slanje

nedjeljive robe i veće mase od propisane. [1]

2.11.4.Posredična trgovina

Posredična trgovina podrazumjeva prodaju robe široke potrošnje koja je

neophodna određenom tržištu s tim da se preko poštanske mreže na pogodan

način povežu kupac i prodavač.[1]

2.11.5.Hibridna pošta

Hibridna pošta je takva usluga koja podrazumjeva načelo „distribuiraj pa

odštampaj“ tj. putanju. Hibridna pošta je usluga prije svega koncipirana za

firme koje imaju potrebu slanja velikih količina računa, raznih saopštenja ili

vremenskih osjetljivih vijesti.Glavne prednosti hibridne pošte su : povećanje

dohotka, samnjenje troškova i poboljšanje imidza.

Da bi koncept hibridne pošte bio ostvariv neophodno je postojanje:

- elektonskih „uličnih“ kovčežića kojima će imati pristup pojedinačni klijenti za

slanje svojih ličnih pisama

- elektronske pošte kojoj će pristupiti mala preduzeća kako bi predavala svoje

„poštanske vreće“

- elektonskog poštanskog centra u koji bi veliki klijenti imali direktan pristup

Usluge hibridne pošte:

- računi

- razna pismena saopštenja

- adresovana i neadresovana promotivna saopštenja

- pisana saopštenja

- kovertirane liste za plate

Za korištenje sistema hibridne pošte najzainteresovanija su velika

preduzeća,zatim mala preduzeća.Cijena usluga zavisi od pojedinačnog slučaja

shodno ugovoru. [1]

slika:

2.11.6.Elektronska razmjena podataka

Elektronska razmjena podataka podrazumjeva razmjenu/prenos poslovnih

podataka između firmi,odnosno od jendog kompjuterskog sistema

drugom,elektonskim putem uz minimum ljudske intervencije.

slika:

FEDI – Prenose se samo informacije vezane za plaćanje, ali ne i same

vrijednosti. Uglavnom se koristi za prenos informacija izemđu preduzeća i

njihovih banaka, koje se odnose na instrukcije za prenos sredstava.

EFT – Generalno sinbolizuje elekttonske transfere,ali znači i samo razmjenu

vrijednosti bez pratećih informacija.EFT ( elektonski prenos informacija)

figurira u okruženju banka-banka. Pri tome, protok informacija znači i prenos

sredstava.

EDI/EFT – Elektrosnki transfer informacija i vrijednosti koji se vrše između

subjekta plaćanja. [1]

2.11.7. Elektronska pošta

Elektronska pošta je sigurno jedan od najčešće korištenih servisa na

internetu, koji obezbjeđuje slanje poruke drugom korisniku ili grupi korisnika.

Velika prednost elektronske pošte ogleda se u tome sto se primljeni tekst može

dalje obrađivati, komentarisati, štampati.

Elektronska pošta u poslovnoj komunikaciji sve više postaje neophodnost i

to iz slijedećih razloga:

-daleko jeftinija alternativa od slanja fax poruka ili kurirske pošte

-brza isporuka, obično se mjeri sekundama ili minutama

-elektronsku poštu korisnik može da primi i ako se ne nalazi na uobičajnoj

lokaciji,tako što se poveže sa serverom za elektronsku poštu,sa bilo kojeg mjesta

na svijetu i pristupi svojoj pošti.[1]

2.11.8. Direktni marketing

Direktni marketing podrazumjeva koncept baziran na sistemu informisanja

i/ili prodaje, gdje firma uspostavlja direktnu vezu sa pojedinačnim kupcima

putem interaktivnog komuniciranja.

Direktni marketing kroz poštanske tokove se može sprovesti putem:

- direktne pošte

- pošiljke sa plaćenim odgovorom

- oglašavanja u poštama

- ekspres prenosa dokumenata i robe

- e-mail marketinga

- telemarketinga i teleprodaje

- komercijalnog SMS-a

Direktna pošta je glavna komponenta multikanalnog marketing miksa,

predstavlja moćno marketinško oružje koje se pojavljuje samostalno ili u

kombinaciji sa ostalim sredstvima.

Pošiljka sa plaćenim odgovorom u osnovnoj podijeli poštanskih usluga spada u

grupaciju dopunskih usluga po zahtijevu pošiljaoca.Namjenjena je pravnim

licima.

Iznajmljivanje oglasnog prostora je novi i veoma efikasan vid poslovnog

oglašavanja.

Ekspres prenosu dokumenata i robe-najbrži i najsigurnije pošiljaka u zemlji i u

zemljama regiona, kreiran prema najsavremenijim potrebama klijenata.

E-mail marketing je promotivna tehnika koju koristi 75% kompanija u Velikoj

Britaniji koje se bave direktnim marketingom.Riječ je o atraktivnom,

povjerljivom i kompatibilnom vidu marketinga kome se predviđa sjajna

budućnost. Dostupnost informacija i efikasno obavljanje zadataka postavljenih

pred neku organizaciju. [1]

Telemarketing se najkraće može definisati kao umjetnost i vještina marketiranja

robe i usluga putem telefona. Osnovni zadatak je povezivanje većeg broja

klijenata, unutar neke ciljne grupe, radi marketinške obrade.

Teleprodaja predstavlja lak vid komunikacije sa velikim brojem klijenata iz

ciljne grupe i plasman proizvoda/usluga primjenom unakrsne i uvećane prodaje.

Komercijalni SMS je, također, usluga kontakt centra. Riječ je o novom vidu

promocije posebno popularnom kod tinejdžera. CePP nudi kreiranje i isporuku

SMS poruka, kao i odgovora ili poklona na traženi upit, komentara ili odgovora

na postavljeno pitanje.

2.11.9 PTT Net

PTT Net je osnovan 1998.godine.Danas je to najveći provajder Internet

usluga u zemlji za oko 150.000 registrovanih fizičkih lica i oko 5.000

registrovanih pravnih lica. Osnovne usluge PTT Net-a su:

HOBI - Usluga je namjenjena pojedincima koji žele pristupiti svim

resursima,informacijama i prednostima Interneta

PROFI – Preduzeća koja koriste ovu uslugu povezana su na Internet

modemskom vezom;

PROFI EKSTRA – Za razliku od predhodne usluge,preduzećima je omogućena

mogućnost plaćanja utrošenih sati mjesečno,što znači da ne postoji vremensko

ograničenje korištenja interneta;

BANNER – Korištenjem ove usluge fizičkim i pravnim licimaje

omogućenopostavljanje reklame na Internet prezentaciju PTT Net-a;

PROFI MAIL – Usluga koja pruža mogućnost pravnom licuda obezbjedi za sve

svoje korisnike razmjenu elektronske pošte sa poslovnim partnerima;

PROFI SERVER – Klijentima je ponuđena mogućnost postavljanje njihovog

servera u prostorije PTT Net-a koje raspolažu odogovarajućom opremom.

PROFI WEB – Firmama je omogućeno da postave svoju prezentaciju na server

PROFI PLUS – Stalna veza klijentove firme na Internet,preko iznajmljenih

linija uz dobijanje većeg broja IP adresa;

PROFI ISND – Stalna se veza ostavruje preko semipermanentnog ISDN-a

kapaciteta 64 Kbps ili 128 Kbps uz dobijanje određenog broja IP adresa;

VPDN ili DIAL-UP VIRTUALNE PRIVATNE MREŽE – Usluga omogućava

korištenje dial-up resursa PTT Net-a za pristup privatnoj mreži klijentove firme;

VPN ili VIRTUALNE PRIVATNE MREŽE - usluga omogućava povezivanje

geografskih udaljenih lokacija;

KABLOVSKI INTERNET –Internetupreko kablovske infrastrukture PTT

KDS-a brzinom od 2MB/s.

2.11.10 KDS

KDS je telekomunikaciona mreža koja,zahvaljujući dvosmjernom prenosu

signala, pored distribucije TV signala, omogućava pružanje velikog broja

raznovrsnih servisa. Usluge koje pruža KDS dijelimo u dvije grupe :

-distribucija TV i radio signala

-brz pristup internetu [1]

2.11.10.1. Distribucija TV i radio signala

KDS nudi veliki izbor zemaljskih kanala i garantuje kvalitetan signal radio i

TV programa.Izbor stanica koje se prenose kroz mrežu predstavljaju lični

izbor.Prava prikazivanja programa su plaćena i svi oni legalni distribuiraju.

Prijem velikog broja satelitskih programa bez dodatne opreme. [1]

2.11.10.2. Brz pristup internetu

Veliki broj internet servisa: Kućna banka i kupovina od kuće omogućuju

korisnikuda izvrši provjeru stanja svog bankovnog računa,da traži savjete u vezi

bankovnih ulaganja ili da koristi druge usluge vezane za finansijske transakcije.

IP telefonija je prenos govora na način na koji se prenose podaci preko Internet

protokola.Telenadzor je usluga koja omogućuje nadzor nad više udaljenih

objekata.Telemedicina predstavlja način da se,uz korištenje savremenih

informatičkih i komunikacionih tehnologija omogući prenos medicinskih

podataka sa jednog na drugo mjesto.

Video konferencija je komunikacija putem koje se zvuk i slika u porektu (video

slika) izmjenjuju između dvije ili više lokacija.

Telemetrija ovo je servis koji omogućava daljinsko očitavanje različitih

podataka na primjer na električnim ili gasnim brojilima.

Video na zahtijev je vrsta usluge koja omogućava sa liste filmova – korisnik bira

film koji želi gledati i kada želi da ga gleda.

Interaktivne igre ovo je vrsta usluge koja omogućava igranje igrica preko

Interneta i bez posredovanja CD-a sa konkretnom igricom. [1]

3. Nova kategorizacija poštanskih usluga u okviru EU

Evropsa ekonomska komisija je, uz široke konsultacije sa vladama zemalja članica i drugim zainteresovanim subjektima, kao proizvod obimnog istaživanja razvoja zajedničkog tržišta usluga u PS-u, objavila studiju „Zelena knjiga“.U okviru nje izdavaju se tri termina koja bi se mogla smatrati okvirom neke nove kategorizacije poštanskih usluga. To su:- univerzalne usluge,- bazične usluge – rezervisane usluge,- usluge namjenjene slobodnoj konkurenciji na tržištu – nerezervisane usluge koje mogu biti: obligatorne i neobligatorne Osnovnu sadržinu zahtijeva za univerzalnom uslugom čini univerzalni zahtijev, da se određene poštanske usluge pružaju na cijeloj teritoriji pod jednakim uslovima za sve korisnike. Okvir za definisanje univerzalne usluge jeste ustanovljenje skale bazičnog servisa od svake državne članice, garantovanje ovih monopolskih prava od strane države naziva se koncesija. Nadležni organ svake države može odlučiti da kategoriju univerzalne usluge i van domena bazične usluge, proširi na usluge namjenjene slobodnoj konkurenciji. U tom slučaju, na tržištu poštanskih usluga, poštanske uprave i privatni prevoznici konkurišu jedni drugima. Na taj način se izvršenje ove obaveze, osim poštanskim upravama,prepušta i drugim privatnim prevoznicima.Iz tog razloga se ove usluge nazivaju i oblatorne nerezervisane usluge.Grupa rezervisanih usluga obuhvatila bi adresovane stanbdardne pošiljke koje sadrže poruku lične individualne prirode i koje ne sadrže štampane stvari i robu.

U rezervisane usluge u svim zemljama članicama EU spada pružanje usluga prenosa pisama do određene stope mase.Paketske usluge ni u jednoj zemlji članici EU ne spadaju u domen rezervisanih usluga,što znači da poštanske uprave u ovoj oblasti nemaju monopol.Nove usluge se moraju zančajno razlikovati od standardnih da bi se mogle svrstati u sektor nerezervisanih usluga.U domenu nerezervisanih usluga poštanske uprave i privatni prevoznici konkurišu jedni drugima po cijeni i kvalitetu na slobodnom tržištu.U ovom slučaju uprave kojima su garantovana monopolska prava u javnom interesu, moraju da se ponašaju po pravilima konkurencije koja zabranjuje zloupotrebu dominantnog položaja na tržištu.[1]

Literatura:

[1] Poštanski saobraćaj Beograd 2006 dr.Dejan Marković i mag.Biljana GrgurovićSaobraćajni fakultet univerziteta u Beogradu 2006.