PORAKA Dekemvri 2016.pmd

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 4 godina XXIX

Vo prisustvo na golem broj na ~lenovi, prijateli, sorabotnici i poddrùva~i na Centarotza poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKA Demir Hisar, na 6 oktomvri2016 godina vo Demir Hisar, gradona~alnikot na op{tina Demir Hisar, Qup~o Blaèvski,pretsedatelot na RCPLIP – PORAKA, êdomir Trajkovski i pretsedatelot na CPLIP –PORAKA Demir Hisar, Qube Dim~evski oficijalno go pu{tija vo upotreba socijalniotklub za lica so intelektualna popre~enost.

Socijalniot klub }e funkcionira vo ramkite na CPLIP – PORAKA Demir Hisar i }eopfa}a lica so intelektualna popre~enost od op{tina Demir Hisar. Prostoriite naklubot se nao|aat vo zgradata na Zdruènieto na penzioneri – Demir Hisar i se otstapenina koristewe na CPLIP – PORAKA Demir Hisar od strana na ova zdruènie.

Oficijalno pu{ten vo upotrebasocijalniot klub za lica so

intelektualna popre~enost vo Demir Hisar







Facebook кампања на Платформата

за сексуално и репродуктивно здравје

и права на лица со попреченост

SRE]NINOVOGODI[NII BO@I]NIPRAZNICI


Vo renoviraweto i opremuvaweto na socijalniot klub se vklu~ija Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKA, Op{tina Demir Hisar, JPKomunalec – Demir Hisar, SOU Krste Petkov Misirkov, firmata Rute Grafika, kako i drugiinstitucii i kompanii od Demir Hisar.

Dekemvri 2016 g.

2

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost - PORAKA -

“PORAKA”Glasilo na Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost - PORAKAGlasiloto izleguva sekoi 3 meseci

Glaven i odgovoren urednik:Violeta Dimoska

Ureduva~ki odbor:Vasilka DimoskaVlado KrstovskiMaja Gacoska

Pe~ati:Data Pons, SkopjeTira` 1.000 primerociDekemvri 2016 g. Broj 4, god. XXIX

Adresa na RCPLIP - PORAKA:”Orce Nikolov” br. 122, 1000 Skopje;tel.: 329 69 61; faks: 329 69 60E-mail: [email protected]: www.poraka.org.mk

Spored Ministerstvoto za kulturana RM, so odluka 07-2613/2, zaglasiloto PORAKA se pla}apovlastena dano~na stapka od 5%.

Dadenite sogleduvawa i upotrebu-vanata terminologija vo odredeninapisi od odredeni avtori ne goodrazuvaat oficijalnoto misle-we i stavovi na RCPLIP - PORAKA.

PORAKA OD GENERALNIOT SEKRETARNA OBEDNIETITE NACII PO POVOD

3 DEKEMVRI, ME\UNARODNIOT DEN NALICATA SO POPREÊNOST

Pred to~no deset godini, Generalnoto sobranie na Obedinetitenacii, ja usvoi Konvencijata za pravata na lica so popre~enost. Kako edenod naj{iroko ratifikuvanite me|unarodni instrumenti za ~ovekovi prava,so 169 dràvi potpisni~ki, Konvencijata pottikna na zna~aen napredokvo zalo`bite i akciite za ednakvost, vklu~uvawe i zajaknuvawe nizsvetot, pri {to popre~enosta se pove}e se inkorporira vo globalniteagendi za ~ovekovi prava i razvoj.

Ovaa godina, dràvite ~lenki na Obedinetite nacii zapo~naaso implementacija na 2030 Agendata za odr`liv razvoj, na{iot plan zamir, prosperitet, dostoinstvo i mo`nosti za site na zdrava planeta. Sosvoite 17 vzaemno zavisni odr`livi razvojni celi, 2030 Agendata sezasnova na zalo`ba da ne se ostavi nikoj nazad. Za toa da se postignepotrebno e celosno vklu~uvawe i efektivno u~estvo na licata sopopre~enost vo op{testvoto i vo razvojot.

U{te mnogu treba da se postigne pred da se kaè deka licata sopopre~enost moàt da go realiziraat nivniot celosen potencijal kakoednakvi i vrednuvani ~lenovi na op{testvoto. Mora da gi eliminiramestereotipite i diskriminacijata koi gi ovekove~uvaat nivnotoisklu~uvawe i da gradime pristapna, pottiknuva~ka i inkluzivna sredinaza site. So cel 2030 agendata da uspee, nie mora da gi vklu~ime licataso popre~enost vo implementacijata i monitoringot i da ja koristimeKonvencijata kako vodi~.

Na ovoj me|unaroden den na licata so popre~enost, gi povikuvamnacionalnite i lokalnite vlasti, biznismenite i site akteri voop{testvoto da gi intenziviraat naporite za stavawe kraj nadiskriminacijata i na otstranuvawe na pre~kite koi proizleguvaat odopkruùvaweto i stavovite, a im popre~uvaat na licata so popre~enostda gi uìvaat nivnite gra|anski, politi~ki, ekonomski, socijalni ikulturni prava. Zaedni~ki da rabotime za celosno i ednakvo u~estvo nalicata so popre~enost vo inkluziven i odr`liv svet koj go prifa}a~ove{tvoto so seta svoja raznoli~nost.

SODR@INA

2 stranaPoraka od Generalniot sekretar naON po povod 3 dekemvri

3 stranaAktivnosti na RCPLIP - PORAKAza odbeleùvawe na 3 dekemvri

4 i 5 stranaCentralna manifestacija zaodbeleùvawe na 3 dekemvri

6 stranaOd ~lenstvoto na RCPLIP -PORAKA vo EASPD

6 i 7 stranaU~estvo na RCPLIP - PORAKA voevropski proekti

8, 9 , 10, 11 i 12 stranaAktivnosti na lokalniteorganizacii na RCPLIP - PORAKAza odbeleùvawe na 3 dekemvrina lokalno nivo

13, 14 i 15 stranaAktivnosti na servisnite slu`bi ilokalnite organizacii na RCPLIP- PORAKA

16 stranaNa{a stranica- Oficijalno otvorawe nasocijalniot klub vo Demir Hisar

3


Aktivnosti na RCPLIP - PORAKA

Republi~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA, po povod 3-tiDekemvri, Me|unarodniot den na licata so popre~enost,organizira{e Otvoren den na dnevniot centar zalica so intelektualna popre~enost – PORAKA Skopjevo naselba Aerodrom. Otvoreniot den se odrà na2.12.2016 godina (petok) so po~etok od 11:00 ~asot voprostoriite na dnevniot centar na bul. “JaneSandanski” br. 70, lokal 1.

Otvoreniot den se organizira{e so cel da sepodigne stepenot na poznavawe i razbirawe napotrebite i problemite so koi se soo~uvaat licata sointelektualna popre~enost i da se zgolemi svesta zapozitivnite pridobivki od nivnoto vklu~uvawe vosekojdnevniot ìvot na zaednicata. Vo tekot naotvoreniot den bea prezentirani aktivnostite nadnevniot centar – PORAKA Skopje, a prisutnite imaamo`nost da se druàt so korisnicite na dnevniot centar.

Vo ramkite na Otvoreniot den, RCPLIP –PORAKA vra~i 3-to Dekemvriska PLAKETA na GradSkopje, kako izraz na priznanie za kontinuiranatasorabotka i poddr{ka na programskite aktivnosti nadvata dnevni centri za lica so intelektualnapopre~enost na RCPLIP – PORAKA vo Skopje.

Odbeleùvawe na 3 dekemvri, Me|unarodniot den na licaso popre~enost na nacionalno nivo

„Gradot Skopje sekoja godina finansiski gi poddrùvadvata Dnevni centri za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA, za socijalizacijai integracija na licata nad 18 godini so umereni i te{kipre~ki vo intelektualniot razvoj vo mestoto naìveewe. Poddr{kata od Gradot Skopje }e prodolì ivo 2017 godina, i vo buxetot na Gradot se predvidenivkupno 3 milioni denari za dvata Dnevni centri, no sepredvideni i sredstva za poddr{ka na novi dnevnicentri za deca so posebni potrebi” istaknagradona~alnikot Trajanovski.

Otvoren den na dnevniot centar za lica sointelektualna popre~enost – PORAKA Skopje

Pretsedatelot na Republika Makedonija, d-r\orge Ivanov, vo presret na Me|unarodniot den na licataso popre~enost – 3 Dekemvri, na 30 noemvri 2016 godinaprimi pretstavnici od Nacionalniot sovet nainvalidskite organizacii na Republika Makedonija,me|u koi i ̂ edomir Trajkovski, Pretsedatel na RCPLIP- PORAKA.

Pretstavnicite na NSIOM go informiraapretsedatelot Ivanov za polo`bata na licata sopopre~enost, za predizvicite so koi tie se soo~uvaat,

Priem kaj Pretsedatelot na Republika Makedonijakako i za postignatite rezultati vo odnos na implemen-tiraweto na me|unarodnite normi od Konvencijata zapravata na licata so popre~enost.

Pretsedatel na Republika Makedonija izrazipoddr{ka za aktivnostite na invalidskite organizaciii pora~a deka, kako dosega taka i vo idnina, }e se zalagaza ponatamo{no unapreduvawe na pravata na licata soinvalidnost, preku podobruvaweto na zakonskatalegislativa, no i preku nejzinoto dosledno sprove-duvawe.

Republi~kiot centar za poddr{ka nalica so intelektualna popre~enost – PORAKApo povod 3 dekemvri, Me|unarodniot den nalicata so popre~enost, dodeli NAGRADA ZA@IVOTNO DELO na VIOLETA DIMOSKA, kakoizraz na priznanie i blagodarnost za uspe{-noto deluvawe i razvoj na organizacijata,sozdavawe na uslovi i servisni slu`bi zadostoinstven ̀ ivot na licata so intelektualnapopre~enost i nivnite semejstva vo RepublikaMakedonija.

NAGRADA ZA @IVOTNO DELO na VIOLETA DIMOSKA

4


Aktivnosti na NSIOM i zdruènite ~lenki

Po povod 3 dekemvri, me|unarodniot den nalicata so popre~enost, Nacionalniot sovet nainvalidski organizacii na Republika Makedonija vosorabotka so svoite organizacii ~lenki odràkonferencija na tema „Postignuvawe na 17 celi zaodr`liv razvoj za da ja gradime idninata koja japosakuvame”. Tribinata se odrà na 3 dekemvri voprostoriite na Domot na humanitarnite organizacii„Dare Xambaz”. Na konferencijata prisustvuvaapretstavnici na pogolem broj dràvni i lokalni

Centralna manifestacija za odbeleùvawe na 3 dekemvri,me|unaroden den na licata so popre~enost

Nacionalniot sovet na invalidski organizacii na Republika Makedonija ovaa godina 3dekemvri, me|unaroden den na licata so popre~enost, go odbeleà vo sorabotka so svoiteorganizacii ~lenki vo Domot na humanitarni organizacii „Dare Xambaz”.

institucii, nevladini organizacii i zainteresiranigra|ani.

Vo ramkite na temata na konferencijata svoividuvawa dadoa pretsedatelite na organizaciite~lenki na NSIOM. Pretsedatelot na RCPLIP –PORAKA, ̂ edomir Trajkovski govore{e za unapreduvawena pravata od socijalna za{tita, odnosno izedna~uvawena tretmanot i nadomestocite na biolo{kite semejstvana deca/lica so intelektualna popre~enost so zgriù-va~kite semejstva.

Svoe izlagawe na centralnata manifestacijaima{e i pretstavnikot od Ministerstvoto za trud isocijalna politika, g-|a Slobodanka Lazova –Zdravkovska. Vi go prenesuvame nejzinoto izlagawe vocelost.

Po~ituvani,

Najprvin dozvolete mi od moe li~no ime i odime na Ministerkata za trud i socijalna politika, d-rFrosina Ta{evska-Remenski koja {to poradi opravdanipri~ini povrzani so odbeleùvawe na dene{niov den,ne moè{e li~no da Vi se obrati, da Ve pozdravam siteVas prisutni denes, koga go odbeleùvame me|unarodniotden na licata so invalidnost 3 dekemvri, koj {to u{teod dale~nata 1992 godina, Organizacijata naObedinetite Nacii go ima proglaseno kako takov,prvenstveno da se unapredi svesta i da se mobilizirapoddr{kata od site nas zaedno, a toa e vklu~uvawe nalicata so invalidnost vo op{testvoto i niven celosenrazvoj, so {to treba da izgradime edno popristapnoop{testvo za site nas i vo koe {to }e gi uìvameosnovnite ~ovekovite prava site nie podednakvo.

Godine{nava tema na ovoj me|unaroden den e„Postignuvawe na 17 celi za idnina koja {to japosakuvame”, {to podrazbira deka ovaa tema opfa}a 17odr`livi i razvojni celi i ulogata koja {to ovie celija imaat vo izgradbata na eden poinkluziven i ednakovsvet za site lica koi {to imaat nekakov vid i stepen nainvalidnost.

Glavnata tema upatuva na toa deka licata soinvalidnost vo Republika Makedonija se u{te seisklu~eni od op{testvoto i ̀ iveat na negovite marginii poradi toa site nie so zaedni~ki sili treba vokontinuitet da go promovirame otstranuvaweto na sitevidovi na barieri, vklu~itelno i onie koi {to seodnesuvaat na pristapot vo sredinata koja {to neopkruùva, informaciite, komunikaciskata tehnologijaili nekoi drugi dopolnitelni barieri.

Isto taka, ovaa godina celite go vklu~uvaat ipristapot na nas kako dràva kon postojniot status naON Konvencijata za pravata na licata so invalidnost,koja {to patem Republika Makedonija zaedno soFakultativniot protokol kako 107 dràva jaratifikuva{e na 05.12.2011 godina, so {to na licata soinvalidnost treba{e da im se ovozmoì mnogu pove}eda gi uìvaat svoite osnovni ~ovekovi prava, koi {tovpro~em ne se nikakvi novi prava, tuku naprotiv istitepretstavuvaat edna op{ta globalna ramka kade {toosnovnite ~ovekovi prava }e bidat podednakvo uìvanii od strana na licata so invalidnost.

Istovremeno, ovaa 2016 godina e jubilejnagodina koga to~no se odbeleùva edna decenija oddonesuvaweto na ON Konvencijata za pravata na licataso invalidnost, eden od najpoznatite i najbrzo donesenii ratifikuvani me|unarodni dokumenti, napraveni odstrana na OON do denes.

Po~ituvani,Republika Makedonija ja garantira ednakvosta

i ramnopravnosta na svoite gra|ani. Imeno, soglasno~len 9 od Ustavot na Republika Makedonija „Gra|anitena Republika Makedonija se ednakvi vo slobodite ipravata nezavisno od polot, rasata, bojata na koàta,nacionalnoto i socijalnoto poteklo, politi~koto i

5


Aktivnosti na NSIOM i zdruènite ~lenki

verskoto uveruvawe; imotnata i op{testvenata polo`ba.Gra|anite pred Ustavot i zakonite se ednakvi.”

ON Konvencijata za pravata na licata soinvalidnost e eden zna~aen reper dokument koj {toukaùva na toa kako treba da se obezbedi uìvawetona ~ovekovite prava i osnovnite slobodi na licata soinvalidnost i vo Republika Makedonija. Istata zaednoso drugite me|unarodni instrumenti za ~ovekovi pravai razvoj, pretstavuva edna seopfatna me|unarodna ramkakoja {to e formirana so cel da go vodi nacionalnotokreirawe na politiki i zakonodavstvo, vklu~uvaj}i igradewe na edno poinkluzivno op{testvo za site naszaedno.

Deset godini podocna, odgovorno tvrdam dekase u{te ne se beleì zadovolitelen napredok onakovkako {to zasluùvate site Vie vo Republika Makedonija,vo odnos na ona {to zna~i sproveduvawe na ONKonvencijata, formulirawe i sproveduvaweto nasoodvetni zakonski re{enija, strategii, politiki iprogrami koi {to promoviraat ednakvost, vklu~uvawe iosposobuvawe na site Vas, licata so invalidnost vona{eto op{testvo.

Zo{to ova go velam. Ministerstvoto za trud isocijalna politika vo delot na svoite zakonskinadle`nosti koi {to gi ima vo oblasta na za{titata nalicata so invalidnost, so golema zagriènost ja primii ja sledi informacijata povrzana so novonastanatatasituacija koja {to e povrzana so nabavka na ortopedskipomagala koi {to se nameneti za licata so telesnainvalidnost i za koja {to po{irokata javnost se u{tenema celosna slika {to navistina se slu~uva.

Istovremeno, se u{te postoi praznina vosistemot na davawe na uslugi vo delot na ranataidentifikacija na popre~enosta, postojnite uslugi nesoodvetstvuvaat na postojnite potrebi na roditelitevo odnos na toa kolku uslugite se orientirani konrazvojot na decata, sistemot na za{tita se u{tenedostasuvaat me|uresorskite vrski pome|u uslugite, so{to istite bi stanale pofleksibilni i pove}eorientirani kon potrebite na licata so invalidnost kakokrajni korisnici, kreiraweto na politikite zasocijalnite uslugi nameneti za licata so popre~enostse u{te e mnogu centralizirano, centrite za socijalnarabota se u{te vo celost ne uspevaat da ja igraat svojatauloga na ~uvari na kapijata i to~ka za upatuvawe nadecata i vozrasnite so popre~enost poradi golem brojna sistemski ograni~uvawa povrzani so nivnoto u~estvovo donesuvaweto na odluki, planirawe na uslugite,nedostatok na obu~en kadar koj {to moè da deluva nateren, nemo`nost da se iznajdat i razvivaatalternativni uslugi na lokalno nivo, itn., itn.

So eden zbor, MTSP kako i site ostanati subjektivo dràvata koi {to se odgovorni da se griàt zaostvaruvawe na site zakonski prava na licata soinvalidnost, saka i bara da se za{titat site Va{i prava,so cel ednakvo i celosno da go uìvate ìvotot soostanatite gra|ani vo RM, na {to vpro~em ukaùva i ONKonvencijata za pravat na licata so invalidnost koja{to Sobranieto na Republika Makedonija jaratifikuva{e na 05.12.2011 godina i na koja {to

o~igledno se potsetuvame na eden den vo godinata, atoa e dene{niot 3.12.

Tokmu poradi ova, rabotite mora da gi dviìmenapred mnogu pobrgu, so mnogu pove}e konkretniaktivnosti i merki so cel da se otstranat barierite sokoi {to Vie sekojdnevno se soo~uvate, da se sozdadatdostapni uslovi i da se obezbedat ednakvi mo`nosti zau~estvo na site Vas licata so invalidnost, kakonajva`ni dvigateli za promeni vo ostvaruvaweto na 17-te odr`livi celi za razvoj na edna nade`na iprosperitetna idnina, koja {to site nie zaedno si japosakuvame za site nas.

Vo ramki na konferencijata Nacionalniot sovetna invalidskite organizacii na Makedonija nagradona~alnikot na Grad Skopje, Koce Trajanovski, mudodeli priznanie i plaketa za isklu~itelniot pridonesi zaslugi za podobruvawe na pravata na licata sopopre~enost.

- Sakam da Vi go ~estitam 3 dekemvri, me|unarod-niot den na licata so popre~enost. Gradot Skopje pravinapori {to e mo`no pove}e da gi podobrime usloviteza ̀ ivot na licata so popre~enost i invalidnost. GradotSkopje za poddr{kata na site kategorii na lica sopopre~enost, dali preku poddr{ka na konkretni merkiili poddr{ka za zdruènija, godi{no odvojuva okolu50 milioni denari. Za licata so intelektualnapopre~enost Gradot Skopje go finansira funkcioni-raweto na dvata dnevni centri, kade ovie lica imaatmo`nost da se druàt i da se steknuvaat so ve{tinikoi{to moè da im go olesnat ìvotot. Za licata sopote{ka telesna popre~enost Gradot Skopje obezbeduvabesplaten prevoz so 4 specijalni vozila, za {to godi{noodvojuvame 9 milioni denari. Dopolnitelno, davame 35milioni denari za prevoz na licata so popre~enost zakoristewe na javniot prevoz. Ovaa godina, Gradot Skopjeodvoi 1,5 milioni denari za noviot proekt, kade dvetesportski sali vo SUGS „Mihajlo Pupin” i SUGS „ZdravkoCvetkovski” se prilagodeni za ve`bawe na licata sorazli~en tip na invalidnost, kade tie moàt da ve`baati da se rekreiraat. Nie ovoj proekt }e go prodolìme ivo idnina i }e se zalagame za otvorawe i adaptirawena {to e mo`no pogolem broj na sportski objekti, so celistite da bidat poblisku i da bidat popristapni dolica so posebni potrebi – kaà gradona~alnikotTrajanovski.

6


Od ~lenstvto na RCPLIP - PORAKA vo EASPD

Po povod svojata 20godi{nina, Evropskataasocijacija na obezbeduva~i na servisni slu`bi za licaso popre~enost (EASPD) na 20 oktomvri organizira{ekonferencija „Da gi razvivame zaedno servisnite slu`bina utre{ninata”. Preku 250 delegati od cela Evropau~estvuvaa vo diskusiite za zaedni~ko razvivawe naservisnite slu`bi za poddr{ka na utre{ninata, so {to}e se ovozmoì celosna inkluzija vo op{testvoto zalicata so popre~enost. Konferencijata be{eorganizirana vo sorabotka so Evropskiot forum zapopre~enost, Evropskata mreà za samostojno ̀ iveewe,Evropska Inkluzija, Mentalno Zdravje Evropa iKonfederacija na organizacii na semejstvata Evropa.

Marianne Thyssen, Evropskiot komesar zavrabotuvawe, socijalni raboti, mobilnost i ve{tini jaotvori konferencijata na EASPD i potencira{e deka„ne popre~enosta, tuku sposobnosta na liceto e va`na.Od nas, kreatorite na politiki, zavisi sozdavaweto navistinskite ramkovni uslovi, ovozmoùvaj}i im nalicata da gi iskoristat do najgolema mera nivnitesposobnosti. Vie, kako obezbeduva~i na servisni slu`biza lica so popre~enost, ja imate klu~nata uloga voovozmoùvaweto samostojnoto ìveewe da stanerealnost na terenot. Va{iot glas e vaèn i tokmu poraditoa, od golema va`nost e da gi vospostavite vistinskitestrukturi za ova jasno i glasno da se ~ue na evropskonivo!”

Yannis Vardakastanis, pretsedatel na Evropskiotforum za popre~enost, gi istakna presvrtnicite zadvièweto za popre~enosta vo izminatite 20 godini,vklu~uvaj}i go i ~len 13 od Amsterdamskiot dogovor,organiziraweto na Evropskata godina na lica sopopre~enost (2003) i usvojuvaweto na Konvencijata naON za pravata na licata so popre~enost od strana na EU.Sepak, toj naglasi deka EU i dràvite ~lenki treba dago priznaat vlijanieto {to go imaa merkite za {tedewevrz obezbeduvaweto servisni slu`bi. „Iljadnici licaso popre~enost vo Evropskata unija se u{te se voinstitucii ili se soo~uvaat so institucionalizacija vosopstvenite domovi poradi nedostigot na servisnislu`bi”. Toj isto taka ja istakna va`nosta na odr`livostza da se zadrì visok kvalitet, individualiziraniservisni slu`bi na dolgoro~na osnova i povika za„institucionalen dogovor so cel Konvencijata na ON zapravata na lica so popre~enost da se vklu~i voredovnite tekovi vo site EU institucii na efektiven,koherenten i koordiniran na~in.”

Za vreme na konferencijata oficijalno sepromovira{e zaedni~ka deklaracija za zaedni~korazvivawe na poddr{kata vo utre{ninata, koja epotpi{ana od EASPD, Evropskiot forum za popre~enost,Evropskata mreà za samostojno ìveewe, EvropskaInkluzija, Mentalno Zdravje Evropa i Konfederacija

na organizacii na semejstvata Evropa. Zaedni~katadeklaracija se stremi da obezbedi generalno razbiraweza nasokata koja treba da ja imaat servisnite slu`bi zapoddr{ka za da ovozmoàt celosna inkluzija, kako ispodelena zalo`ba kon zaedni~ko rabotewe za da sepostigne ovaa cel.

Vo ramkite na odbeleùvaweto na 20 godi{nina-ta EASPD organizira{e i izlo`ba na fotografii„Otkrieni i sokrieni” koja be{e otvorena vo galerijataSaint – Gery vo Brisel, a ima{e za cel niz 20 fotografiikoi bea izbrani na konkurs vo tekot na 2016 godina, da japrikaè ulogata i zna~eweto na socijalnite servisnislu`bi za poddr{ka na lica so popre~enost. Za vremena nastanot bea proglaseni najdobrite tri fotografii,a isto taka nastapi inkluzivniot hor na lica so i bezpopre~enost od Irska.

Centralniot nastan za odbeleùvawe na 20godi{noto deluvawe na EASPD be{e odràn voEvropskiot parlament, so gala ve~era koja be{eispolneta so obra}awa od pratenici od Evropskiotparlament, pretstavnici na Evropska komisija – Sektorza popre~enost i inkluzija, Pretsedatelot na Evropskiotforum za popre~enost, Pretsedatel na Evropskatasocijalna platforma, Pretsedatelot na Socijalniservisni slu`bi – Evropa, kako i Pretsedatelot,Generalniot sekretar i osnova~ite na EASPD. Za vremena nastanot be{e istaknata ulogata na servisniteslu`bi kako isklu~itelno va`na alka vo obezbeduva-weto na kvaliteten ̀ ivot za lica so popre~enost. Istotaka, be{e odràna ceremonija za dodeluvawe nanagradi za ̀ ivotno delo na dvajca istaknati aktivistig-|a Marie-José Schmitt, koja e osnova~ na prvite centriza lica so autizam vo Francija pred 40 godini, iprofesor Gerard Quinn, koj e vode~ki praven ekspert vooblasta na prava na lica so popre~enost od Irska.

Za vreme na odbeleùvaweto na jubilejot, EASPDodrà i generalno sobranie koe ima{e izboren karakter.Na na{e golemo zadovolstvo, Dr. Vasilka Dimoska epovtorno izbrana vo sledniot ~etirigodi{en mandat za~len na Upravniot odbor na EASPD, {to e golemapridobivka za ponatamo{na uspe{na rabota na RCPLIP– PORAKA.

Da gi razvivame zaedno servisnite slu`bi na utre{ninataNe popre~enosta, tuku sposobnosta na liceto e toa {to e va`no!

Vo periodot od 19 – 21 oktomvri 2016 godina, Evropskata asocijacija na obezbeduva~i na servisni slu`biza lica so popre~enost - EASPD organizira{e niza nastani po povod 20 godi{ninata od svoeto deluvawe.

7


Partnerstva na RCPLIP - PORAKA vo evropski proekti

Aktivnosti vo ramkite na proektot“Rana inkluzija preku vzaemno u~ewe”

Republi~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost - PORAKA prodolùva sou~estvoto kako partner organizacija vo konzorcium so10 partneri vo Evropskiot proekt nasloven kako „Ranainkluzija preku vzaemno u~ewe”, koj e poddràn odAvstriskata agencija za me|unarodna sorabotka, a serealizira vo ramkite na Erazmus+ programata.Proektot se fokusira na zgolemeno znaewe i spodelenimetodi za rabota so deca od predu~ili{na vozrast koiimaat popre~enost ili se vo rizik da steknatpopre~enost. Proektot ima za cel da prenese informa-cii, konkretni metodologii i procena na kompetencii.

Vo izminatiot period, RCPLIP – PORAKAbe{e vo direktna komunikacija so konzorciumot napartnerski organizacii, predvoden od avstriskataorganizacija Sinn-Evaluation. Vo ramkite na proektot,prodolìja redovnite aktivnosti, soglasnoproektniot raspored. Timot na RCPLIP – PORAKArabote{e na unapreduvaweto na alatkite koi seovozmoèni so ovoj proekt. Poto~no se rabote{e zaunapreduvawe na alatkata: Pazar za metodi nainkluzija {to pretstavuva samoorganiziranametodolo{ka onlajn razmena na iskustva. Aktivnostitese odnesuvaat na adaptacija na onlajn platformataza razmena na iskustva me|u profesionalcite i sepostavuvaa pozitivni iskustva i praktiki od rabotataso lica so intelektualna popre~enost. Isto taka, bea

prezemeni golem broj aktivnosti od tehni~ki karakter,pred se za prevod i adaptacija na informativnimaterijali.

Vo periodot 25 - 26.10.2016 godina vo Skopje seodrà redoven sostanok na proektnite partneri ~ijdoma}in be{e Republi~kiot centar za poddr{ka nalica so intelektualna popre~enost – PORAKA. Nasostanokot proektnite partneri imaa mo`nost darazgovaraat za izve{tajot od proektot koj be{e podne-sen do Avstriskata agencija za me|unarodna sorabotka.Isto taka, se razgleduvaa i prezemanite aktivnostivo ramki na proektot, kako i pregled na aktivnostitekoi sledat za realizacija vo naredniot period.

Centarot za poddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost – PORAKA Skopje gi pokanuva profesional-cite, volonterite, socijalnite pretpriema~i iliistraùva~ite koi deluvaat vo oblasta na obezbeduvawena servisni slu`bi za lica so popre~enost da se prijavatza kandidati za obuka vo proektot Disability Leaders ofTomorrow (D-LoT).

CPLIP – PORAKA Skopje u~estvuva vo DisabilityLeaders of Tomorrow (D-LoT) project (www.dlot.eu),trans-nacionalen proekt razvien od EASPD - EuropeanAssociation of Service Providers for Persons withDisabilities (www.easpd.eu) za gradewe na kapacitetitena obezbeduva~ite na servisni slu`bi vo centralna iisto~na Evropa. Barame kandidati za obuka koi }eu~estvuvaat vo inovativno skroena programa za obuka{to }e se odrì od januari do april 2017 godina.Programata opfa}a:

1. Onlajn kurs za obuka: izbranite kandidati}e sledat seopfatna onlajn obuka (na angliski)sostavena od 10 moduli koi gi opfa}aat najzna~ajniterezultati od u~eweto za menaxerski pozicii vo sektorotza obezbeduvawe na servisni slu`bi za lica sopopre~enost. Platformata, isto taka, sodrì centar naznaewe so korisni informacii i resursi za poddr{ka

Povik za prijavuvawe za obuki – Besplaten kurs za obukaza Disability Leaders of Tomorrow!

na nivnoto iskustvo od u~eweto. Sesiite za obuka(onlajn i/ili lice vo lice) }e bidat organizirani da giobu~at u~esnicite za koristewe na platformata i }edobijat poddr{ka od mentor od Centarot za poddr{kana lica so intelektualna popre~enost – PORAKA Skopjeza vreme na celoto traewe na onlajn obukata.

2. Rabotilnici: Izbranite kandidati }e imaatmo`nost da u~estvuvaat vo serija na obuki na odnapredutvrdeni temi;

3. D-LoT Alumni Mreà: u~esnicite }e dobijatsertifikat od obukata i }e imaat mo`nost da stanatdel od D-LoT Alumni mreàta, Evropska mreà zarazmena na znaewa vo odnos na obezbeduvaweto servisnislu`bi za lica so popre~enost.

Site detali okolu povikot se dostapni nawww.poraka.org.mk.

8


Aktivnosti na lokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost - PORAKA Strumica na 02.12.2016godina so po~etok od 18:00 ~asot vo Dom na ARM –Strumica organizira{e humanitarna izlo`ba po povododbeleùvawe na 3 dekemvri – me|unarodniot den nalicata so popre~enost. Pred oficijalnoto otvorawe naizlo`bata, prisutnite gosti imaa mo`nost da prosledatprograma podgotvena zaedno so u~enici i stru~niot timod OOU „Vidoe Podgorec” – Strumica, u~enici/muzi~ariod OOMU „Boro Xoni” – Strumica i igroorci od Ansambl„Trimeri” – Strumica. Programata ja vodea dvajcavolonteri od Mladinskiot klub pri Op{tinskataorganizacija na Crven krst – Strumica, a isto takapretstavnik od Crven krst se obrati vo ime naorganizacijata za iskustvata i sorabotkata so CPLIP –PORAKA Strumica. Po obra}aweto na pretstavnikot odCrven krst, svoe pretstavuvawe imaa u~enicite od OOU„Vidoe Podgorec”, Strumica preku podgotvena pretstavaso naslov „Sedumte gran~iwa”, koja be{e vo duhot namakedonskata narodna tradicija i folklor. Po kratkatapretstava na u~enicite, sleduva{e muzi~ki nastap nau~enici od OOMU „Boro Xoni”, Strumica, koi beaoble~eni vo makedonski narodni nosii i svireamakedonski narodni pesni na tapan i kavali. Pomuzi~kata to~ka sleduva{e performansa na igroorciteod Ansamblot „Trimeri” – Strumica, a ~lenovite naSocijalniot klub na krajot od nastapot im se pridruìjana igroorcite, oble~eni vo narodni nosii, i zaednoizigraa makedonsko oro. Po zavr{uvawe na nastapite,pretsedatelot na CPLIP – PORAKA Strumica, SowaSa~evska i ~lenovite na Socijalniot klub dodelijablagodarnici na poddrùva~ite i sorabotnicite. Povra~uvaweto na blagodarnicite oficijalno be{eotvorena izlo`bata. Na humanitarnata izlo`ba beapretstaveni kreacii od serijata kreativni rabotilnicikoi CPLIP – PORAKA Strumica gi realizira{e vo tekotna 2016 godina zaedno so mladi (u~enici vo op{tinskiosnovni i sredni u~ili{ta i ~lenovi na mladinskilokalni organizacii) i ~lenovi na kulturno-umetni~kidru{tva, folklorni muzi~ki grupi i organizacii. Ovierabotilnici bea del od Godi{nata programa za rabotaza 2016 godina, finansirana od Op{tina Strumica iRepubli~kiot centar za poddr{ka na lica so

intelektualna popre~enost – PORAKA. Prisutnite gostina izlo`bata, za simboli~na suma, moèa da gi kupuvaatrakotvorbite i ukrasite, a parite sobrani od proda`batana kreaciite }e bidat iskoristeni za opremuvawe naSocijalniot Klub na CPLIP – PORAKA Strumica sopotrebnite didakti~ki materijali za rabota.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Demir Hisar organizi-ra{e pove}e aktivnosti za odbeleùvawe na 3 dekemvri,me|unarodniot den na licata so popre~enost. Vo vremetood 5-ti do 25-ti noemvri 2016 godina trae{e konkursotza likovni i literaturni tvorbi na tema „Na{ata makapodadena raka saka” za u~enicite od osnovnite u~ili{tai srednoto op{tinsko u~ili{te „Krste P. Misirkov”. Na2-ri dekemvri Centarot za poddr{ka na licata sointelektualna popre~enost – PORAKA Demir Hisar vosorabotka so osnovnite u~ili{ta i zdruènieto napenzioneri, a pod pokrovitelstvo na Gradona~alnikot naop{tinata i lokalnata samouprava vo prostoriite naklubot na penzioneri vo Domot na penzionerite DemirHisar go odbeleà ovoj den pod mototo „Na{ata makapodadena raka saka”. Na odbeleùvaweto prisustvuvaapretstavnikot na lokalnata samouprava DanielaKar~evska, u~ili{tata, ustanovi, institucii, nevladiniorganizacii, zdruènija na gra|ani, nastavnici,profesori, biznis sektorot, ~lenovi na CPLIP –PORAKA Demir Hisar – volonteri i drugi gra|ani.Prisutnite gi pozdravi g-din Qube Dim~evski,pretsedatel na CPLIP – PORAKA Demir Hisar, i potoagi prezentira{e aktivnostite {to organizacijata girealizirala vo 2016 godina. Za zna~eweto name|unarodniot den na licata so popre~enost zboruva{eZlatko Bo{evski – ~len na komisijata za obrazovanie ikultura. Vo ramkite na sve~enosta bea proglaseninajdobrite literaturni i likovni tvorbi od osnovnotoi srednoto obrazovanie od raspi{aniot konkurs: „Na{atamaka podadena raka saka”. Na nagradenite im bea dodeleninagradi vo knigi od poznati demirhisarski pisateli {togi obezbedi domot na kulturata – narodna biblioteka„Petre M. Andreevski” Demir Hisar. Za daden pridonesvo otvorawe na socijalniot klub bea vra~eniblagodarnici na: JKP „Komunalec” Demir Hisar i na SOU„Krste P. Misirkov” Demir Hisar. Posebna blagodarnost

Odbeleùvawe na 3 dekemvri, me|unaroden den na licataso popre~enost na lokalno nivo

9



se dade na u~enicite volonteri na CPLIP – PORAKADemir Hisar koi vo sorabotka so klubot na mladi odCrveniot Krst sobranite sredstva vo visina od 6.100denari gi doniraa za nabavka na mini {poret i grealkaza potrebite na socijalniot klub. Na krajot be{eotvorena izlo`ba na likovni tvorbi na tema „Na{atamaka podadena raka saka” nacrtani od u~enicite koiu~estvuvaa na konkursot.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Tetovo aktivnostiteza odbeleùvawe na me|unarodniot den na licata sopopre~enost gi realizira{e na 1 i 2 dekemvri 2016godina. Na 01.12.2016 godina vo 12 ~asot vo kulturniotdom „Iqo Antevski – Smok” Tetovo, od u~enicite odposebnite paralelki pri OOU „Lirija” Tetovo, od OOU„Sim~e Nastovski” od s. Vratnica i decata od Dnevniotcentar vo Tetovo be{e organizirana kulturno –umetni~ka programa. Za osoben pridones i uspe{nasorabotka so organizacijata na „Ve{ta èna” napretsedatelkata na organizacijata „Ve{ta èna”, g-|aSneàna Stojanovska i be{e dodelena blagodarnica.Na 02.12.2016 godina pretstavnici od CPLIP – PORAKATetovo ostvarija raboten sostanok so gradona~alni~katana op{tina Tetovo, g-|a Teuta Arifi, kade be{erazgovarano za problemite i potrebite na licata sointelektualna popre~enost vo sevkupniot op{testvenìvot. Na ovoj den sledea i niza drugi nastani koi serealiziraa vo ramki na osnovnite u~ili{ta vo op{tinaTetovo, a koi bea organizirani vo sorabotka so posebniteparalelki vo ovie u~ili{ta. Vo odbeleùvaweto na 3dekemvri se vklu~i i Dràvniot Tetovski Univerzitetkade na 02.12.2016 godina se organiziraa sportskinatprevari za u~enicite od posebnite paralelki vo OOU„Lirija”, a na 05.12.2016 godina studentite od otsekotdefektologija zaedno so u~enici od posebniteparalelki vo OOU „Lirija” odràa kulturno-umetni~kapriredba.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Radovi{ so svoiaktivnosti na lokalno nivo go odbeleà 3 dekemvri,me|unarodniot den na licata so popre~enost. Licata sointelektualna popre~enost, korisnici na dnevniotcentar – PORAKA Radovi{ se vklu~ija vo aktivnosti irabotilnici kade se promoviraat nivnite mo`nosti isposobnosti preku obrazovanie zaedno so u~enici odosnovnite u~ili{ta, kultura i socijalni aktivnosti vosredini koi im se poznati i dostapni. Na 29.12.2016godina vo prostoriite na dnevniot centar – PORAKARadovi{ se realizira{e likovna rabotilnica zaednoso u~enici od OOU „Nikola Karev” so cel da sepromoviraat sposobnostite za umetni~ko izrazuvawe itvorewe. Na ovaa rabotilnica se izrabotija dekorativnisuveniri od najrazli~ni materijali koi bea od prodaènkarakter na likovnata izlo`ba po povod 3 dekemvri.Na 2.12.2016 godina vo prostoriite na dnevniot centar –PORAKA Radovi{ se odrà sve~eno odbeleùvawe na3 dekemvri, me|unarodniot den na licata so popre~enostna koe prisustvuvaa pretstavnici od Sovetot naOp{tina Radovi{, pretstavnici na firmi od

privatniot biznis sektor, pretstavnici na javniinstitucii, centarot za socijalna rabota, fond zazdravstveno osiguruvawe, Zdravstven dom, fond zapenzisko i invalidsko osiguruvawe, detski gradinki,osnovni u~ili{ta i srednoto u~ili{te, nevladiniorganizacii i roditeli na lica so popre~enost, kako ilokalni mediumi. Za zbogatuvawe na programatapridonesoa i u~enicite od SOU „Kosta Susinov” Radovi{koi se pretstavija so teatarska pretstava od proektotna USAID za inkluzivno obrazovanie pod mototo „Sitenie sme ednakvi”. Prisutnite gi pozdravi pretsedatelotna CPLIP – PORAKA Radovi{, a kratok osvrt zazna~eweto na 3 dekemvri, me|unarodniot den na licataso popre~enost, pravata, potrebite i mo`nostite nalicata so popre~enost, nivnata integracija voop{testveniot ìvot dade Tatjana Kostadinova,angaìrana vo dnevniot centar – PORAKA Radovi{. Votekovnata godina na site poddrùva~i na dnevniotcentar kako servisna slu`ba, im se dodelijablagodarnici. Po povod 3 dekemvri vo sportskata salana OOU „Krste Petkov Misirkov” se odrà ko{arkarskinatprevar me|u korisnicite na dnevniot centar –PORAKA Radovi{ i u~enicite od ova u~ili{te. Voprostoriite na dnevniot centar – PORAKA Radovi{ serealizira{e izlo`ba na ra~ni izrabotki i suveniri nakorisnicite na dnevniot centar – PORAKA Radovi{ kojaima{e prodaèn karakter, a sobranite sredstva }e bidatnamenski iskoristeni za kupuvawe na rabotni materijaliza realizirawe na rabotno-okupacionite aktivnosti vodnevniot centar – PORAKA Radovi{.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Skopje vo ramkite naprogramata za odbeleùvawe na 3 dekemvri,me|unarodniot den na licata so popre~enostrealizira{e niza aktivnosti. Na 2.12.2016 godina voprostoriite na dnevniot centar na PORAKA Skopje vonaselbata Aerodrom be{e organiziran otvoren den zasorabotnicite na organizacijata i dnevnite centri. Naistiot den be{e dodelena Plaketa na gradona~alnikotna Grad Skopje, Koce Trajanovski, za kontinuiranatapoddr{ka na funkcioniraweto na servisnite slu`bina RCPLIP – PORAKA na teritorijata na Grad Skopje.Na 29.11. i na 2.12.2016 godina se realiziraa sportskiaktivnosti so treneri od fakultetot za fizi~ka kulturai korisnicite na uslugite na dnevnite centri na PORAKASkopje. Aktivnostite se sprovedoa so poddr{ka na Grad

10



Skopje vo sportskata sala na GUC „Zdravko Cvetkovski”.CPLIP – PORAKA Skopje aktivno se vklu~i vo Fejsbukkampawa za pravata na licata so popre~enost vo odnosna seksualnoto i reproduktivno zdravje. Kampawata seodviva{e vo periodot od 25.11.2016 do 04.12.2016, be{eorganizirana od strana na H.E.R.A. – asocijacija zazdravstvena edukacija i istraùvawe. Aktivno u~estvozede korisnik od dnevniot centar na PORAKA Skopje vonaselba Aerodrom ~ija fotografija be{e na naslovnatastrana na Fejsbuk stranicata na H.E.R.A. pritoa ispra}aj}iporaka so sodrìna za pravata na licata so popre~enostvo odnos na seksualnoto i reproduktivnoto zdravje. Na1.12.2016 godina se sprovede rabotilnica so studentiteod Fakultetot za likovna umetnost – Institut zagrafika i korisnicite na dnevnite centri na PORAKASkopje. CPLIP – PORAKA zede u~estvo na konkurs zaumetni~ko delo na tema „Volonteri za socijalnovklu~uvawe – Stereotipi vo op{testvoto”. Izlo`batatrae do fevruari 2017 godina. CPLIP – PORAKA Skopjezede u~estvo na NVO Saem na Grad Skopje na 06.12.2016godina koj se organizira{e vo prostoriite naMladinskiot kulturen centar. Saemot go organizira{eVolonterski Centar Skopje, so poddr{ka od Grad Skopje.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Kriva Palankapodgotovkite okolu odbeleùvaweto na me|unarodniotden na licata so popre~enost gi zapo~na na po~etokotod mesec noemvri koga zapo~na so konkurs za izrabotkana likovni tvorbi, poezija i proza. Na 29.11.2016 godinase izbraa najdobrite, odnosno po tri najdobri vo sekojaod trite kategorii. Vo ramki na programata zaodbeleùvawe na 3 dekemvri, kako i sekoja godina takai ovaa, CPLIP – PORAKA Kriva Palanka, odnosnonejzini pretstavnici, posetija tri semejstva, edno vos.Opila i dve vo Kriva Palanka na koi im dodelijaskromni podaroci. Centralnoto odbeleùvawe name|unarodniot den na licata so popre~enost se odràna 01.12.2016 godina vo sportskata sala na OOU „Ilinden”so po~etok vo 11 ~asot kade u~estvuvaa preku 200 u~eniciod trite osnovni u~ili{ta so nivna programa odrazli~ni u~ili{ni sekcii. U~estvo zedoa i korisnicitena dnevniot centar vo Kriva Palanka. Prisutni nanastanot bea golem broj na nastavnici, profesori,roditeli, pretstavnici od javnite institucii. Nastanotbe{e mediumski pokrien od regionalnata televizija.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA [tip so raznovidni

aktivnosti go odbeleà me|unarodniot den na licataso popre~enost. Na 23.11.2016 godina vo 17:00 ~asot voprostoriite na narodnata biblioteka vo [tip be{eotvorena izlo`ba na rakotvorbi i crteì od ~lenoviteCPLIP – PORAKA [tip. Izlo`bata se organizira{e vosorabotka so zdruènieto za pomo{ na socijalnoisklu~eni lica i rizi~ni grupi CIVITAS. Otvorawetona izlo`bata zapo~na so ~itawe na stihozbirki, a svoeizlagawe ima{e pretsedatelot na CPLIP – PORAKA[tip, Liljana Krsteva, kako i Sowa Maneva od narodnatabiblioteka „Goce Del~ev”. Golemata posetenost naizlo`bata be{e pottik za ponatamo{no rabotewe iunapreduvawe na sorabotkata so ovaa organizacija. Na02.12.2016 godina ~lenovi na CPLIP – PORAKA [tipprisustvuvaa na nastan organiziran od srednotou~ili{te „Iskra”. Istiot den ~lenovi na CPLIP –PORAKA [tip ja posetija narodnata biblioteka „GoceDel~ev” pri {to imaa mo`nost da ja prosledatproekcijata na serijata „Raskaz za Pinokio”.^lenovitena CPLIP – PORAKA [tip gi nacrtaa svoite dlanki nagolem list hartija koj se zaka~i na drvoto naprijatelstvo koe se nao|a vo bibliotekata. Na 03.12.2016se odrà tribina vo ZIO – [tip na koja u~estvuvaa golembroj od ~initelite vo oblasta na popre~enosta voop{tinata, kako i biznis sektorot so koj CPLIP –PORAKA ima ostvareno sorabotka. Del od niv, dodelijai skromni podaroci, i toa konfekcija „DA”, „ANGELO”,su{ara „LARS”, marketi „KIT-GO Evropa”, kako i svetite

hramovi Sv.Nikola i Sv.Petka. Tribinata be{emediumski pokriena od lokalnite i nacionalnitemediumi. Na 05.12.2016 godina ZIO-[tip organizira{ezabava vo hotel „IZGREV”. Na zabavata prisustvuvaa 14~lena od CPLIP - PORAKA [tip. Taa ve~er se izbiraanajhumana li~nost i najrazigran par za 2016 godina, aCPLIP -PORAKA [tip ja ima{e taa ~est i dvete nagradida im pripadnat na nivni ~lenovi. Stojka Gapeva ja dobinagradata za najhumana li~nost za 2016, a Lidija Zlatevai Metodi Stoimanov za najrazigran par.

Po povod 3 dekemvri, me|unarodniot den nalicata so popre~enost, Centarot za poddr{ka na licaso intelektualna popre~enost – PORAKA Velessprovede razli~ni aktivnosti. Na 28.11.2016 godina,CPLIP – PORAKA Veles odrà rabotilnica na tema„Podaj raka – zaedno sme posilni” na koja u~enicite odPOU „Maca Ov~arova” se druèa i izrabotuvaa eksponati

11



so svoite drugari od dnevniot centar za lica so pre~kivo razvojot vo Veles. Na 30.11.2016 godina, ~lenovite naCPLIP – PORAKA Veles, tradicionalno u~estvuvaa naRepubli~kata likovna rabotilnica vo POU „MacaOv~arova”.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Makedonska Kamenicaovogodine{noto odbeleùvawe na 3 dekemvri,me|unarodniot den na licata so popre~enost go zapo~naso humanitaren nastan vo sorabotka so zdruènieto„Beli Gulabi”, Op{tina Makedonska Kamenica i KICRomansa. Ovoj nastan be{e prosleden so izlo`ba naumetni~ki tvorbi izraboteni od ~lenovite na Centarotza poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA Makedonska Kamenica, koja ima{e prodaènkarakter. Lajons klubot od Skopje donira{e 100.000denari, a donacijata se realizira{e preku CPLIP –PORAKA Makedonska Kamenica. Sredstvata }e bidatnameneti za doopremuvawe na dnevniot centar za licaso intelektualna popre~enost koj naskoro treba da seotvori vo Makedonska Kamenica. Vo sobiraweto nafinansiskite sredstva u~estvuvaa NLB, Lynx Resources,Rudnik za olovo i cink „Sasa”, mobilniot operator VIP,Rade Kon~ar, Haus Majstor, FMS, Agrotehna, Rule Turs,Copin Sardich, odmori.mk i drugi. Na nastanotprisustvuvaa i g-din Maksim Prohorov, direktor zarazvoj i investicii vo Rudnikot „Sasa”, ~lenovi na Lajonsklubot, d-r. Darko Mitrevski, gradona~alnik na Op{tinaMakedonska Kamenica i ~lenovi na CPLIP – PORAKAMakedonska Kamenica. Gradona~alnikot na Op{tinaMakedonska Kamenica im dodeli skromni podaroci na~lenovite na organizacijata.

nameneti za kupuvawe lenta za tr~awe vo dnevniotcentar za licata so intelektualna popre~enost voVinica.

Po povod 3 dekemvri, me|unarodniot den nalicata so popre~enost, Centarot za poddr{ka nalicata so intelektualna popre~enost – PORAKAPrilep vo Domot na kulturata Marko Cepenkovorganizira{e odbeleùvawe na ovoj den so tribina ponaslov: „Site sme razli~ni, site sme isti”, vklu~uvaj}igi u~enicite od srednoto medicinsko u~ili{te „\or~ePetrov” od Prilep, volonterite od CPLIP – PORAKAPrilep i drugi ostanati gosti. Na tribinataprisustvuva{e gradona~alnikot na Op{tina Prilep,Marjan Risteski, pratenici, pretstavnici od pove}eu~ili{ta, drugi gosti koi ja poddrùvaat rabotata naCPLIP – PORAKA Prilep. Tribinata zapo~na najprvo sokratko obra}awe na pretsedatelot na CPLIP - PORAKAPrilep, Rade Aqakoski. Potoa slede{e izlagaweto napsihologot volonter od Peace Corps Macedonia, SabrinaNoel, koja gi iskaà svoite vpe~atoci i viduvawa odnejzinoto angaìrawe vo CPLIP – PORAKA Prilep.Odbeleùvaweto prodolì so prezentacija naAleksandra Simonoska defektolog-volonter vo CPLIP– PORAKA Prilep za celite i aktivnostite naorganizacijata i na socijalniot klub {to funkcioniravo ramkite na istata. Voedno, gi naglasi pravata iinteresite na licata so intelektualna popre~enost. Voramkite na tribinata slede{e i promocija na knigata@ivot vreden za ̀ iveewe vo koja se opi{ani 15 ̀ ivotniprikazni na semejstva na lica so popre~enost od stranana novinarkata Mimoza Petrevska-Georgieva, roditel nadete so Daunov sindrom. Posle nejzinoto izlagaweslede{e zabavniot del koj zapo~na so drama na angliskijazik vo izvedba na u~enici od angliskata sekcija namedicinskoto u~ili{te „\or~e Petrov”, a pod rakovodstvona profesorkata po angliski jazik Elizabeta Milo{eska.Potoa slede{e dramskata sekcija od istoto u~ili{teso izvedba na komedijata Luda ku}a pod rakovodstvo naprofesorkata po makedonski jazik Biljana Tintoska koja{to predizvika voodu{evuvawe i naide na dostapozitivni komentari od strana na prisutnite.Pet~lenata ènska muzi~ka grupa od medicinskotou~ili{te zaedno so Aleksandar Velkov na gitara i DavidAqakoski na sintisajzer se pretstavija so dve muzi~ki

Ovogodine{noto odbeleùvawe na me|u-narodniot den na licata so popre~enost Centarot zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA Vinica go organizira{e na 02.12.2016 godinaso otvorawe na izlo`ba od ra~no izraboteninovogodi{ni ~estitki i mini kreacii od glina koi beanapraveni vo ramkite na proektot „Kerami~kirabotilnici” realiziran od strana na Muzej „Terakota”.Na odbeleùvaweto prisustvuvaa pretstavnici nalokalnata vlast, biznis sektorot, osnovnite i srednotou~ili{te i javnite i dràvnite institucii voop{tinata. Izlo`bata na delata od kerami~katarabotilnica be{e proda`na, a sredstvata }e bidat

12



numeri so {to gi zadovolija interesite i na najmladite,no i onie povozrasnite. Na krajot slede{e dodeluvawena blagodarnici na onie koi bezuslovno i humanopodadoa raka na korisnicite na centarot i u~estvuvaavo realizirawe na aktivnostite na CPLIP – PORAKAPrilep.

Ovaa godina, Centarot za poddr{ka na licaso intelektualna popre~enost – PORAKA Debar popovod me|unarodniot den na licata so popre~enostorganizira{e javna tribina na koja u~estvo zedoapretstavnici od javnite institucii na lokalno nivo,pretstavnici od nevladini organizacii, i sorabotniciod Republika Albanija. Tribinata zapo~na soprezentacija na sprovedenite aktivnosti na CPLIP –PORAKA Debar vo tekot na godinata strana napretsedatelot na organizacijata, Bekim Ame.Sorabotnicite od Republika Albanija, inaku logopedivo servisni slu`bi vo Tirana, gi prenesoa nivniteiskustva od rabotata so licata so intelektualnapopre~enost. Tribinata prodolì so diskusii okolupote{kotiite na koi naiduvaat licata so intelektualnapopre~enost vo site sferi na ìveeweto, kako i sopotrebite koi treba da se zadovolat za pouspe{novklu~uvawe na ovie lica so sekojdnevnoto ìveewe.Pretstavnici na CPLIP – PORAKA Debar zaedno sologopedite od Albanija ostvarija sredbi so personalotvo dvete osnovni u~ili{ta vo Debar pri {to serazmenija iskustva od raboteweto i se prezentiraadobri praktiki.

Centarot za poddr{ka na lica so intelek-tualna popre~enost – PORAKA Bitola predvide isprovede nekolku aktivnosti za odbeleùvawe na 3dekemvri, me|unarodniot den na licata so popre~enost.Na 03.12.2016 godina, se odrà javna tribina voprostoriite na CPLIP – PORAKA Bitola. Za vreme nanastanot govorea pretsedatelot na CPLIP – PORAKABitola, Slobodan Velkovski, psihologot IrenaMilevska, za na kraj da se vklu~at i prisutnite so svoipra{awa i razmisluvawa, a voedno gi spodelija isvoite iskustva i problemi so koi se soo~uvaat vo svoetoìveewe. Na 06.12.2016 godina pretstavnici na CPLIP– PORAKA Bitola prisustvuvaa vo informativnaemisija na lokalnata televiziska stanica, kade giistaknaa problemite so koi se soo~uvaat licata so

intelektualna popre~enost no i nivnite potrebi voramkite na sekojdnevnoto ̀ iveewe vo zaednicata.

Soglasno predloènata tema od Obedinetitenacii za odbeleùvawe na 3 dekemvri, me|unarodniotden na licata so popre~enost „Postignuvawe na 17 celiza odr`liv razvoj za da ja gradime idninata koja japosakuvame”, Centarot za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost – PORAKA Gevgelija,organizira{e rabotna sredba na ovaa tema. Prisutni beagradona~alnikot na Op{tina Gevgelija, pretstavnici nainstituciite koi deluvaat vo oblasta na popre~enostana lokalno nivo i ~lenovi na CPLIP – PORAKAGevgelija, kako i pretstavnici na organizaciite na licaso telesen invaliditet i slepi lica. Se otvorijanekolku temi za diskusija, osobeno aktivnotovklu~uvawe na licata so intelektualna popre~enost napazarot na trudot, kako i mo`nosta za pristap doinformacii. Isto taka se razgovara{e i za pre~kite sokoi licata so popre~enost se sudruvaat vo sekojdnevniotìvot vo gradot. Gradona~alnikot na Op{tina Gevgelija,Ivan Frangov, vo potpolnost gi podrà dadenitepredlozi i veti deka }e se zaloì, vo ramkite nanegovite nadle`nosti, {to pobrzo tie problemi da seotstranat i vo idnina na ovie lica da im se ovozmoì{to e mo`no ponormalno dvièwe niz gradskitesoobra}ajnici, podobar pristap do dràvnite instituciii pomo{ za podobro funkcionirawe na nivnitezdruènija. Isto taka toj veti prilagoduvawe nanovoizgradenite trotoari za polesno dvièwe na ovielica, Frangov gi informira{e deka op{tina Gevgelijavo celost go po~ituva zakonot za zadolìtelnovrabotuvawe na invalidiziranite lica vo op{tinaGevgelija i taa e me|u retkite vo zemjata koja imavraboteno lica i vo op{tinskata administracija i vopretprijatieto Makedonski {umi. Vo ramkite nanadle`nostite, toj istakna deka }e se predloì vonaredniot buxet da vlezat sredstva za subvencionirawena prevozot na invalidiziranite lica od naselenitemesta vo gradot Gevgelija. Na 02.12.2016 godina voprostoriite na CPLIP – PORAKA Gevgelija se odràkviz natprevar na koj u~estvuvaa ~lenovite nasocijalniot klub na ovaa organizacija. Aktivnostite naCPLIP – PORAKA Gevgelija bea prosledeni i odlokalnite mediumi.

13


Aktivnosti na servisnite slu`bi i lokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA

Na 6-ti dekemvri 2016 godina, so po~etok vo 11~asot vo Mladinskiot kulturen centar - Skopje, po vtorpat se odrà Saem za zdruènija na gra|ani zavolonterstvo i aktivno gra|anstvo na Grad Skopje. Ovaagodina NVO saemot se odrà pod mototo “Prekuvolonterstvo do aktivno gra|anstvo”.

Na vtoriot NVO saem svoi prezentacii imaagolem broj na zdruènija na gra|ani i fondacii koi seregistrirani na teritorija na Grad Skopje, no iorganizacii/fondacii koi ne se registrirani vo Skopje,no del od svoite aktivnosti gi sproveduvaat za benefitna gra|anite na Skopje. Me|u niv na pokana na Grad Skopje,svoite aktivnosti gi prezentira{e i Centarot zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA Skopje.

I ovaa godina u~esnicite za podobrovmreùvawe imaa mo`nost da gi prezentiraat svoiteaktivnosti pred javnosta i drugite zdruènija, darazmenat iskustva i da dadat sugestii za ponatamo{nasorabotka, a bea organizirani i tri tematski minidiskusii.

Saemot za zdruènija na gra|ani za volonterstvoi aktivno gra|anstvo na Grad Skopje se organizira kakodel od aktivnostite za odbeleùvawe na 5-ti dekemvri,Me|unarodniot den na volonterstvoto. Ovoj saem e voorganizacija na zdruènieto na gra|ani „Volonterskicentar Skopje”, a finansiski e poddràn od Grad Skopje.

Vo organizacija na muzejot „Terakota” seorganizira{e petdnevnata kerami~ka rabotilnica kakoproekt finansiran so Programata za finansirawe naproekti od nacionalen interes za 2016 god. od strana naMinisterstvoto za kultura na R. Makedonija. Proektot serealizira vo sorabotka na muzejot so CPLIP -PORAKAVinica, Dnevniot centar za lica so intelektualnapopre~enost i u~enici od osnovnite u~ili{ta „GoceDel~ev” i „Slav~o Stojmenski” i srednoto u~ili{te„Van~o Prke” od Vinica zaedno so nivnite nastavnici polikovno obrazovanie. Rabotilnicata se odviva{e voprostoriite na dnevniot centar kade {to se izrabotuvaapredmeti od glina i se dekoriraa ve}e gotovi kerami~kipredmeti, a voedno se izrabotuvaa i novogodi{ni~estitki. Vo ramkite na proektot se realizira{e iposeta na gradot Berovo i manastirot sv. ArhangelMihail, a i drugite prirodni ubavini i kulturnoistoriski znamenitosti. Kako za zavr{etok na proektniteaktivnosti se organizira{e humanitarna izlo`ba kade{to se izloìja site predmeti i istite se stavija naproda`ba. Sobranite sredstva se nameneti za potrebitena dnevniot centar. Izlo`bata se otvori na vtoridekemvri, a po povod 3 dekemvri, me|unarodniot den nalicata so popre~enost.

U~estvo na vtor NVO Saem za volonterstvo i aktivnogra|anstvo vo Skopje

Sorabotka na CPLIP – PORAKA Vinica so muzejot“Terakota” - Vinica

Ovoj proekt ima edna blagorodna cel - da seprikaè razli~nosta t.e. ednakvosta na site u~esnicivo rabotilnicata. Idejata e budewe na svesta na sitenas „ostanatite”, na edno mesto zaedno so licata sopopre~enost me|usebno da se druìme, komunicirame, soedinstven zaklu~ok deka ne treba i ne smee da imarazliki osven onie {to lu|eto sami gi sozdavaat. A zo{toda ne sme razli~ni koga sekoja razli~nost ima svojaubavina.

14



Aktivnosti na dvata dnevni centri - PORAKA SkopjeVo tekot na zimskite meseci, dnevnite centri

PORAKA Skopje prodolùvaat so realizirawe nakontinuirani sportski aktivnosti. Blagodarenie nadobrata sorabotka so sektorot za sport i rekreacija priGrad Skopje, vo sportskata sala na SUGS „ZdravkoCvetkovski”, dvapati nedelno po eden ~as sepraktikuvaat razli~ni sportovi pod vodstvo naprofesionalni treneri angaìrani od strana na GradSkopje i volonteri na Crveniot krst. So memorandum zavzaemna sorabotka pome|u CPLIP- PORAKA Skopje iOOU „Quben Lape”, korisnicite na dnevniot centarPORAKA Skopje vo naselba Aerodrom edna{ nedelnosportuvaat vo sportskata sala na ova u~ili{te. Vo SRC„Boris Trajkovski”, korisnicite na dnevnite centriPORAKA Skopje edna{ mese~no imaat mo`nost dakuglaat vo kuglanata koja e vo sklop na centarot.

Na 26.10.2016 godina korisnicite na dvata dnevnicentri PORAKA Skopje go posetija lokalitetot„Makedonsko Selo” na padinite na planinata Vodno.Pritoa, imaa mo`nost da ja nabquduvaat osobenosta namakedonskata tradicionalna arhitektura. Vo sklopotna ovoj kompleks, korisnicite posetija grn~arskarabotilnica, rabotilnicata za filigran i tkaja~katarabotilnica. Vo grn~arskata rabotilnica aktivnou~estvuvaa vo boewe grnci. Na krajot od pro{etkata goposetija i etnolo{kiot muzej koj e del od ovoj lokalitet.

Vo izminatiov period dnevnite centri PORAKASkopje realiziraa i nekolku zaedni~ki rabotilnici.Kako plod na kontinuiranata sorabotka so umetniciteod Fakultetot za likovna umetnost, vo prostoriite na„Suli An” , se sprovedoa nekolku rabotilnici za boewena stakleni i glineni sadovi. Vo dnevniot centarPORAKA Skopje vo naselba Kapi{tec se odràrabotilnica za dekorirawe na stakleni sadovi soumetnikot @ivko Popovski - Cvetin nare~ena „Cve}ena mirot”. Na 28.10.2016 godina vo prostoriite na dnevniot

Korisnicite na dnevnite centri PORAKA Skopje na 19.10.2016 godina go posetija Kino „Milenium” i japrosledija proekcijata na filmot „Domot za neobi~ni deca na gospo|a Peregrin”.

centar - PORAKA Skopje vo naselba Aerodrom serealizira{e rabotilnica za izrabotka na nakit odmurano staklo koja ja vode{e sopstveni~kata naprodavnica za nakit vo TC „Biser”.

15



Aktivnosti na CPLIP - PORAKA Strumica

Korisnicite na dnevniot centar – PORAKARadovi{ na 10.11.2016 godina realiziraa ednodnevnapro{etka do Dojranskoto Ezero zaedno so volonterite ipretsedatelot na CPLIP – PORAKA Radovi{. Ovaaekskurzija be{e sprovedena vo ramki na proektot„Op{tinsko korisna rabota”, preku koj se vklu~enivolonteri vo rabotata na dnevniot centar, a istata be{efinansiski obezbedena od Op{tina Radovi{.

Golem broj od korisnicite na dnevniot centar zaprvpat imaa mo`nost da se pro{etaat po kejot naDojranskoto Ezero i da gi vidat negovite ubavini. Voednogi vidoa i golemiot broj na ribolovci koi go nao|aatsvojot mir i se rekreiraat so lovewe riba. Popro{etkata po Dojranskoto Ezero, pro{etkata prodolìkon kompleksot Carevi Kuli vo blizina na Strumica.Korisnicite imaa mo`nost da go vidat prekrasnouredeniot prostor so mala zoolo{ka gradina i malbazen.

CPLIP - PORAKA Strumica na 27.09.2016 godinavo OOMU „Boro Xoni” Strumica, odrà rabotilnica podnaslov „So muzika poblisku do narodnata tradicija”, kojae vo ramkite na Godi{nata programa za rabota za 2016godina, koja CPLIP - PORAKA Strumica ja sproveduvaso finansiska poddr{ka na Op{tina Strumica.Rabotilnicata be{e vo zaedni~ka sorabotka so muzi~kotou~ili{te vo Strumica. Ovaa aktivnost ima za celpribliùvawe na narodnata tradicija do licata sointelektualna popre~enost preku zapoznavawe sonarodnite muzi~ki instrumenti. Preku ovaa poseta izaedni~ka rabotilnica so u~enicite vo muzi~kotou~ili{te, licata so intelektualna popre~enost sezapoznaa so u~ili{teto, u~enicite – mladi muzi~ari inastavniot i stru~niot kadar.

Esenska podgotovka na zimnica – e motivot naaktivnosta koja CPLIP - PORAKA Strumica 29.09.2016ja realizira{e vo sorabotka so u~enicite od OOU„Vidoe Podgorec”- Strumica, zaedno so defektologotTawa Crvenkovska, logopedot Gordana Todorova ipredmetniot nastavnik Spase Krstev. Preku prakti~narabota, a po recept od na{ite babi, site zaedno se

Aktivnosti na dnevniot centar - PORAKA Radovi{

zapoznavme so podgotovka, pakuvawe i konzervirawe nasezonski zelen~uk vo korelacija so nastavniot predmet„Ve{tini na ìveewe”. Vo prijatna atmosfera,prosledena so makedonska narodna muzika, del odu~esnicite izrabotija ukrasi so elementi odmakedonskiot folklor, koi bea dekorot za napolnetitetegli so sezonski zelen~uk.

Preku ora i pesni, oble~eni vo narodni nosii,decata i mladincite - ~lenovi na CPLIP - PORAKAStrumica, na 13.11.2016 se druèa so igroorcite na KUDTRIMERI – Strumica. Ovaa aktivnost ima za celpribliùvawe na narodnata tradicija do licata sointelektualna popre~enost. Na sredbata, ~lenovite naCPLIP - PORAKA Strumica se zapoznaa so rabotata inastapite na KUD “TRIMERI” – Strumica, gi razgledaanivnite rekviziti i zaedni~ki ve`baa osnovni ~ekorina tradicionalnite makedonski ora. Na{ite ~lenovirazgleduvaa modeli na narodni nosii kako inspiracijaza rakotvorbite koi se izrabotuvaat vo socijalniot klubvo duhot na narodnata tradicija, a i samite tie beaoble~eni vo narodni nosii i ve`baa osnovni ~ekori namakedonski ora.

Ovaa ednodnevna pro{etka zavr{i so poseta nasocijalniot klub na CPLIP – PORAKA Strumica kadekorisnicite na dvete servisni slu`bi imaa mo`nostpovtorno da se druàt, a angaìranite lica razmenijaiskustva vo pogled na rabotnata okupacija sokorisnicite.

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 4 godina XXIX

Vo prisustvo na golem broj na ~lenovi, prijateli, sorabotnici i poddrùva~i na Centarotza poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKA Demir Hisar, na 6 oktomvri2016 godina vo Demir Hisar, gradona~alnikot na op{tina Demir Hisar, Qup~o Blaèvski,pretsedatelot na RCPLIP – PORAKA, êdomir Trajkovski i pretsedatelot na CPLIP –PORAKA Demir Hisar, Qube Dim~evski oficijalno go pu{tija vo upotreba socijalniotklub za lica so intelektualna popre~enost.

Socijalniot klub }e funkcionira vo ramkite na CPLIP – PORAKA Demir Hisar i }eopfa}a lica so intelektualna popre~enost od op{tina Demir Hisar. Prostoriite naklubot se nao|aat vo zgradata na Zdruènieto na penzioneri – Demir Hisar i se otstapenina koristewe na CPLIP – PORAKA Demir Hisar od strana na ova zdruènie.









Facebook кампања на Платформата

за сексуално и репродуктивно здравје

и права на лица со попреченост



Vo renoviraweto i opremuvaweto na socijalniot klub se vklu~ija Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost – PORAKA, Op{tina Demir Hisar, JPKomunalec – Demir Hisar, SOU Krste Petkov Misirkov, firmata Rute Grafika, kako i drugiinstitucii i kompanii od Demir Hisar.

Dekemvri 2016 g.

Documents

PORAKA Dekemvri 2016.pmd