M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

NR 10 (90)grudzień

2013 r.

Spotkanie kobietz obszarów wiejskich

Czytaj na stronie 44

XI Konferencja Kobiet Wiejskich na Litwie

Czytaj na stronie 46

Zagrożenia biologiczne w gospodarstwie

Czytaj na stronie 48

Z prac sejmowej i senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Czytaj na stronie 45

Nagroda specjalna za wyjątkowy wkład w rozwój polskiego eksportu dla izb rolniczych

Czytaj na stronie 44

Konferencję poprowadził prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz. Wzięli w niej udział także: sekretarz sta-

nu w Kancelarii Prezydenta RP Dariusz Młot-kiewicz, wicemarszałek Sejmu RP Eugeniusz Grzeszczak, wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński, minister rolnictwa i roz-woju wsi Stanisław Kalemba, posłowie do Par-lamentu Europejskiego – Czesław Siekierski i Jarosław Kalinowski, Senatorowie RP, z prze-wodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jerzym Chróścikowskim na czele, posłowie na Sejm RP – członkowie Sejmowej Komisji Rolni-ctwa i Rozwoju Wsi z przewodniczącym Krzysz-

tofem Jurgielem na czele, przedstawiciele Klu-bów Parlamentarnych, przedstawiciele minister-stwa finansów, prezesi rządowych Agencji Rol-nych, Szefowie Organizacji i Związków Rolni-czych oraz Przedstawiciele Krajowej Rady Spół-dzielczej.

Głównym tematem omawianym podczas konferencji była rola rolnictwa rodzinnego we współczesnej gospodarce w Polsce i na świe-cie. Komitet ds. Światowego Bezpieczeństwa Żywnościowego ONZ ponaglił rządy państw członkowskich ONZ do uwzględniania wspar-cia w pierwszej kolejności produkcji żywności w małych gospodarstwach rolnych oraz przy-

czynienia się do rozwoju terenów wiejskich – w celu poprawy sytuacji żywnościowej głodu-jących na świecie.

Poruszono także kwestie uwzględnienia gospodarstw rodzinnych w działaniach PROW 2014–2020 w kontekście działań: Modernizacja, młody rolnik, restrukturyzacja małych gospo-darstw, przetwórstwo i marketing produktów rolnych, tworzenie grup producentów oraz pre-mie na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Rozmawiano również o wyzwaniach współ-czesności:

■ globalnym problemie żywnościowym wobec rosnącego zapotrzebowania na produk-ty rolnicze ze strony sektora paliwowo–energe-tycznego oraz zdolności wyżywienia rosnącej liczby ludności a brakiem możliwości zwiększe-nia powierzchni gruntów uprawnych;

■ rolnictwie a środowisku w kwestii aktyw-nego wpływu na zarządzanie środowiskiem (przy stosowaniu odpowiednich praktyk rol-niczych), podtrzymania funkcjonowania eko-systemów i stwarzania warunków do zachowa-nia różnorodności biologicznej oraz wytwarza-nia dóbr i usług w procesie w pełni odnawialnym (biomasa wytwarzana w procesie fotosyntezy);

■ globalizacji a rolnictwie w kontekście upo-wszechnienia modelu industrialnego rolnictwa, zaniku funkcji społecznych rolnictwa a degra-dacji środowiska.

Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz podkre-ślił, że w Polsce większość gospodarstw rol-nych (ok. 70 proc.) nie przekracza 5 hektarów. Dużych gospodarstw – powyżej 50 ha – jest niewiele – zaledwie 27 tys., czyli 1,2 proc. Co roku gospodarstw małych ubywa, więc trzeba im pomagać przetrwać – one także przyno-szą korzyści całej gospodarce. Małe gospodar-stwa rodzinne potrzebują pieniędzy na rozwój, a takie środki będzie można pozyskać z Progra-mu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–

2014: Międzynarodowy RokRolnictwa Rodzinnego ONZRok 2014 został ustanowio-ny przez rezolucję ONZ A/RES/66/222 jako Międzynaro-dowy Rok Rolnictwa Rodzin-nego ONZ. W związku z tym, w dniu 14 listopada br. w Sali Kolumnowej Sejmu RP odbyła  się konferencja przedstawicie-li izb rolniczych pt. „Gospodar-stwa rodzinne szansą rozwoju gospodarczego Polski”. W spot-kaniu udział wzięło około 500 przedstawicieli samorządu rol-niczego z całej Polski.

PW 43grudzień 2013 NR 10

2020. Prezes KRIR zauważył także, że w nowym PROW przewidziane są działania, które mogą wspierać roz-wój małych gospodarstw rodzinnych. Są to m.in. dotacje dla młodych rol-ników, dopłaty do restrukturyzacji małych gospodarstw, pomoc w two-rzeniu grup producenckich, pomoc w rozpoczynaniu działalności gospo-darczej. Dodatkowo, małym gospo-darstwom trzeba pomóc poprzez stworzenie możliwości przetwór-stwa własnych płodów rolnych i ich sprzedaży bez obciążania podatka-mi. – Duży eksport produktów rol-

nych jest wynikiem dotychczasowej polityki rolnej w zakresie inwestowa-nia w rozwój gospodarstw i przetwór-stwo. Ten kierunek trzeba utrzymać – powiedział prezes KRIR.

Według art. 23 Konstytucji Rze-czypospolitej Polski – „Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospo-darstwo rodzinne.” Europejskie usta-wodawstwo rolne nie doprowadziło do jednolitej definicji gospodarstwa rodzinnego w UE , jednakże w orzecz-nictwie, doktrynie, a także preambu-łach do licznych europejskich aktów prawnych podkreśla się, iż ochrona i rozwój gospodarstw rodzinnych sta-nowi jedno z podstawowych zadań i celów Wspólnej Polityki Rolnej.

Wsparcie dla gospodarstw rodzin-nych jest ważne, ponieważ forma rol-nictwa rodzinnego bardziej przysta-je do wymogów rolnictwa zrówno-ważonego, gospodarstwo rodzinne to także rodzina, dom, ostoja naro-dowych tradycji, rolnictwo rodzin-ne zapewnia bezpieczeństwo żyw-nościowe bez zwiększenia presji na środowisko naturalne oraz stano-wi motor wzrostu i zatrudnienia na obszarach wiejskich UE. W celu utrzy-mania wymiany pokoleń, wszystkie rodzaje gospodarstw rodzinnych muszą stanowić rentowny i opłacal-

ny rodzaj działalności. Rolnicy pracu-jący w gospodarstwach rodzinnych powinni uzyskiwać godziwe zarob-ki. Stawiają oni czoła coraz poważ-niejszym wyzwaniom, jak wysokie koszty środków produkcji, ekstremal-ne wahania na rynkach czy zmienne warunki meteorologiczne.

Minister Dariusz Młotkiewicz prze-kazał pozdrowienia w imieniu Prezy-denta RP, a także wskazał na różne aspekty funkcjonowania gospodarstw rodzinnych w Polsce. Mówił również o zaangażowaniu prezydenta Bro-nisława Komorowskiego w spra-wy rolników.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Stanisław Kalemba podkreślił,

że na sytuację polskiego rolnictwa ma wpływ także fakt, że polski rolnik jest szczególnie przywiązany do zie-mi, na której pracuje, gdyż jest ona jego własnością, często przekazywa-ną z pokolenia na pokolenie. Mini-ster przypomniał, że podstawą funk-cjonowania rolnictwa są gospodar-stwa rodzinne. – Polska jest pań-stwem, które posiada konstytucyj-ny zapis, stanowiący o tym, że pod-stawą ustroju rolnego jest gospodar-stwo rodzinne. To również jest ele-mentem sukcesu polskiego rolni-ctwa i branży spożywczej. Eksport naszych produktów rolno-spożyw-czych to około 1/5 produkcji tego sektora i dodatnie saldo w handlu na poziomie 3,5 mld euro.

Stanisław Kalemba odniósł się tak-że do nowej perspektywy budżeto-wej Unii Europejskiej i poinformował, że w ramach Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2013 gospodarstwa rodzin-ne będą mogły liczyć na szczególne wsparcie. – W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich zostanie urucho-mione nowe działanie skierowane do niewielkich gospodarstw – powiedział.

Wiceprzewodniczący Komisji Rol-nictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Euro-pejskiego Czesław Siekierski przed-stawił swój raport na temat małych gospodarstw.

W dyskusji i pytaniach rolników obecnych na konferencji pojawiały się także kwestie dotyczące podat-ku dochodowego w rolnictwie, ubo-ju rytualnego, sprzedaży bezpośred-niej w gospodarstwach oraz sprzeda-ży ziemi z zasobów ANR.

W dniu 29 listopada br. w Bruk-seli Komisja Europejska zorgani-zowała konferencję nt. rolnictwa rodzinnego: dialog odnośnie bar-dziej zrównoważonego i odporne-go rolnictwa w Europie i na świecie. W konferencji wziął udział komisarz Dacian Cioloş oraz dyrektor general-ny José Graziano da Silva. W konfe-rencji uczestniczyli także przedstawi-ciele Copa-Cogeca oraz organizacje do niej należące, w tym prezes Kra-jowej Rady Izb Rolniczych – Wiktor Szmulewicz.

Opracowanie: KRIR

W związku z rozpoczęciem obchodów Międzynaro-dowego Roku Rolnictwa

Rodzinnego ONZ 2014 przedstawi-ciele europejskich rolników przyjęli deklarację podkreślającą olbrzymie znaczenie gospodarstw rodzinnych, które dostarczają europejskim kon-sumentom produkty wysokiej jako-ści oraz gwarantują wzrost i zatrud-nienie na obszarach wiejskich w UE. Zdefiniowali najważniejsze środki, dzięki którym gospodarstwa rodzin-ne będą opłacalne i konkurencyjne. Ma to wyjątkowe znaczenie w dzisiej-szej rzeczywistości, naznaczonej coraz większą niepewnością, wahaniami na rynku i wzrastającym zapotrzebowa-niem na żywność na całym świecie.

Deklaracja europejskich rolni-ków i spółdzielni rolniczych odnoś-nie roli rolnictwa rodzinnego

W dniu inauguracji Międzynaro-dowego Roku Rolnictwa Rodzinnego ONZ 2014 europejscy rolnicy i spółdziel-nie rolnicze podkreśliły olbrzymie zna-czenie gospodarstw rodzinnych, które dostarczają produkty wysokiej jakości europejskim konsumentom oraz gwa-rantują wzrost i zatrudnienie na obsza-rach wiejskich w UE. Stanowią one pod-stawę gospodarki wiejskiej.

Copa-Cogeca apeluje do Rady Europejskiej, Parlamentu i Komisji o zagwarantowanie gospodarstwom rodzinnym konkurencyjnej przyszło-ści i jakości życia, porównywalnej do innych sektorów, w których pragną odnaleźć się młodzi ludzie.

Znaczna część z 25 mln osób znajdujących zatrudnienie w sek-torze rolnym pracuje w gospodar-stwach rodzinnych, które gwarantują większość z rocznej produkcji państw UE-28, wartej ponad 400 mld euro. Stanowią one siłę napędową wzrostu i zatrudnienia na obszarach wiejskich UE, a także np. w Afryce. W Europie często przechodzą one z pokolenia na pokolenie i wytwarzają w spo-sób zrównoważony zróżnicowaną żywność wysokiej jakości, by spro-stać oczekiwaniom 500 mln konsu-mentów w UE, równocześnie dbając o środowisko naturalne. Gospodar-stwa rodzinne są naszą przyszłością.

W celu utrzymania wymiany pokoleń, wszystkie rodzaje gospo-darstw rodzinnych muszą stanowić opłacalny rodzaj działalności. Rolnicy pracujący w gospodarstwach rodzin-nych powinni uzyskiwać godziwe zarobki. Stawiają oni czoła coraz poważniejszym wyzwaniom, jak wysokie koszty środków produkcji, ekstremalne wahania na rynkach czy zmienne warunki meteorologiczne.

Aby rolnicy mogli tym wyzwaniom sprostać, Copa-Cogeca wzywa Radę Europejską, Parlament i Komisję do zagwarantowania, że:l Gospodarstwa rodzinne utrzymają dostęp do gruntów i zasobów natu-ralnych.l Inwestycje w sektor rolny znacznie wzrosną, a także będzie się promo-wać badania i innowacje oraz prze-kazywanie wiedzy rolnikom.l Stworzy się odpowiednie warunki do powoływania organizacji produ-centów, np. spółdzielni rolniczych, które pomogą rolnikom w pro-wadzeniu wspólnej sprzedaży ich towarów, dodadzą wartość do pro-duktów w celu zapewnienia wyż-szych dochodów oraz pozwolą na lepsze radzenie sobie z ekstremal-nymi wahaniami na rynku.l Rolnicy uzyskają dostęp do odpo-wiednich szkoleń i edukacji, które zapewnią im konkurencyjną przy-szłość.l Nie będzie się pomijać niezaprze-czalnego wkładu kobiet w funkcjo-nowanie gospodarstw rodzinnych na całym świecie ani zapominać o nim.l Młodzi rolnicy uzyskają wsparcie, które pomoże im stawić czoła trud-nościom towarzyszącym rozpoczy-naniu działalności.l Rozwiązany zostanie problem nad-użyć i nieuczciwych praktyk w łań-cuchu żywnościowym, aby rolni-cy mogli łatwiej uzyskać dochody z rynku.l Gospodarstwa rodzinne w takim samym stopniu co reszta społeczeń-stwa będą cieszyć się dostępem do Internetu oraz infrastruktury ogółem.l Obydwa filary nowej Wspólnej Polityki Rolnej zostaną prawidłowo wdrożone, a biurokracja zmaleje.

Międzynarodowy Rok Rolnictwa Rodzinnego 2014 Organizacji Naro-dów Zjednoczonych zwraca szcze-gólną uwagę na to, że gospodarstwa rodzinne przyczyniają się do ogra-niczenia głodu i ubóstwa, zapew-niając bezpieczeństwo żywnościo-we oraz poprawiając warunki życia wielu osób, jednocześnie troszcząc się o środowisko naturalne i chroniąc różnorodność biologiczną. Potrze-bujemy dynamicznego, nowoczes-nego i odpornego rolnictwa, które zapewni gospodarstwom rodzinnym świetlaną przyszłość.

Krajowa Rada Izb Rolniczych w pełni popiera deklarację COPA włączając się w działania krajowe dotyczące gospodarstw rodzin-nych.

Opracowanie: KRIR

Copa-Cogeca podkreśla olbrzymie znaczenie

gospodarstw rodzinnych

str. 44 grudzień 2013 NR 10

Z rąk pana ministra nominacje w dniu 25 listopada br. otrzy-mali: Władysław Piasecki –

prezes Lubuskiej Izby Rolniczej (Fun-dusz Promocji Mięsa Drobiowego), Grzegorz Leszczyński – prezes Pod-laskiej Izby Rolniczej (Fundusz Pro-mocji Mięsa Wołowego) oraz Andrzej Frąckowiak – delegat Wielkopolskiej Izby Rolniczej (Fundusz Promocji Mię-sa Wieprzowego).

Minister rolnictwa i rozwoju wsi powołał na podstawie zgłoszenia od zarządu Krajowej Rady Izb Rol-niczych do poszczególnych Komi-sji następujących przedstawicieli samorządu rolniczego:l   Fundusz Promocji Mleka – Miro-

sław Borowski (Warmińsko--Mazurska Izba Rolnicza),

l   Fundusz Promocji Mięsa Koń-skiego – Bogusław Włodarczyk (Świętokrzyska Izba Rolnicza),

l   Fundusz Promocji Mięsa Owcze-go – Ryszard Czaicki (Małopol-ska Izba Rolnicza),

l   Fundusz Promocji Ziarna Zbóż i Prze-tworów Zbożowych – Piotr Wal-kowski (Wielkopolska Izba Rolni-cza),

l   Fundusz Promocji Owoców i Warzyw – Bronisław Węglew-ski (Izba Rolnicza Województwa Łódzkiego),

l   Fundusz Promocji Ryb – Zenon Bistram (Pomorska Izba Rolnicza).

Zgodnie z procedurą wybo-ru członków komisji, w ich skład weszli przedstawiciele poszcze-gólnych sektorów stosownie do danej branży tzn. 4 przedstawi-cieli producentów, 4  reprezen-tantów podmiotów przetwórczych oraz po jednym przedstawicielu izb rolniczych.

Opracowanie: KRIR Zdjęcia: MRiRW

Powołanie dla przedstawicieli izb rolniczych do komisji zarządzających funduszami promocji

W dniu 21 listopada br. w War-szawie odbyło się spotka-nie kobiet z obszarów wiej-

skich, przedstawicielek wojewódz-kich izb rolniczych aktywnie działa-jących na wsi, zorganizowane przez zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych. W spotkaniu uczestniczyły reprezen-tantki izb rolniczych z województwa: dolnośląskiego, lubelskiego, łódzkie-go, małopolskiego, mazowieckiego, podlaskiego, śląskiego, świętokrzy-

skiego, warmińsko-mazurskiego, zachodniopomorskiego.

Dyskusja podczas spotkania dotyczyła utworzenia Rady Dorad-czej ds. Kobiet i Spraw Społecznych przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych, która będzie pomagała kobietom z obszarów wiejskich w rozwiązy-waniu problemów, z jakimi boryka-ją się na co dzień. Ważne jest, by lud-ność nie opuszczała terenów wiej-skich, a mogła na nich pracować, roz-

wijać się, aktywizować społecznie czy podejmować pracę zgodną ze swoi-mi aspiracjami. W skład Rady wejdą przedstawicielki działające w woje-wództwie i wskazane przez woje-wódzką izbę rolniczą.

Uczestniczki spotkania dyskuto-wały także o konieczności kontynu-owania spotkań kobiet z obszarów wiejskich zapoczątkowanych konfe-rencją zorganizowaną przez Kance-larię Prezydenta RP we współpracy z Krajową Radą Izb Rolniczych w Spa-le podczas Dożynek Prezydenckich w ramach Forum Debaty Publicznej pt. „Kobieta wiejska we współczes-nym świecie” pod patronatem Pre-zydentowej Anny Komorowskiej.

Opracowanie: KRIR

25 listopada br. mini-ster rolnictwa i rozwoju wsi Stanisław Kalemba powołał członków dzie-więciu komisji zarzą-dzających funduszami promocji produktów r o l n o - s p o ż y w c z y c h , jakie powstały na pod-stawie ustawy z dnia 22 maja 2009 roku o fun-duszach promocji pro-duktów rolno-spożyw-czych.

W Ministerstwie Gospodarki w dniu 2 grudnia br. odby-ła się Gala Rankingu Dobra

Firma 2013, podczas której prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wik-tor Szmulewicz oraz prezes Wiel-kopolskiej Izby Rolniczej Piotr Wal-kowski odebrali nagrodę specjalną – Sława Polski dla polskiej żyw-

ności za wyjątkowy wkład w roz-wój polskiego eksportu przyzna-ną przez Ministerstwo Gospodarki i dziennik „Rzeczpospolita” dla izb rolniczych. Nagrody były przygoto-wane dla wszystkich prezesów woje-wódzkich izb rolniczych.

Opracowanie: KRIR

Spotkanie kobiet z obszarów wiejskich

Nagroda specjalna za wyjątkowy wkład

w rozwój polskiego eksportu dla izb rolniczych

PW 45grudzień 2013 NR 10

l Projekt rozporządzenia MRiRW zmieniającego rozporządze-nie w sprawie wykazu punktów wwozu, przez które można wpro-wadzać rośliny, produkty roślin-ne lub przedmioty;

l Projekt rozporządzenia wyko-nawczego Komisji ustanawia-jącego zasady stosowania roz-porządzenia WE nr 1169/2011 w odniesieniu do oznaczania kra-jem pochodzenia lub miejscem pochodzenia świeżego, schło-dzonego i mrożonego mięsa wieprzowego, baraniego, kozie-go i drobiowego;

l Projekt ustawy o jakości han-dlowej artykułów rolno-spo-żywczych oraz ustawy o bezpie-czeństwie żywności i żywienia;

l Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmienia-jącego rozporządzenie w spra-wie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodar-skich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej;

l Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego roz-porządzenie w sprawie maksy-malnych cen mleka i przetwo-rów mlecznych dostarczanych do przedszkoli i szkół w roku szkol-nym 2013/2014;

l Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubez-pieczenia upraw rolnych i zwie-rząt gospodarskich w 2014 r.;

l Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w spra-wie stawki jednolitej płatności obszarowej za 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawek płatności uzu-pełniających za 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawki płatności cukrowej za 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawek wsparcia spe-cjalnego za 2013r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawki płatno-ści niezwiązanej do skrobi za 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawki płatności nie-związanej do tytoniu za 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie wysokości środków finansowych przeznaczonych na płatność do tytoniu w 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawki oddzielnej płatno-ści do owoców miękkich za 2013r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie stawki płatności do pomidorów za 2013 r.;

l Projekt rozporządzenia MRiRW zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warun-ków i trybu przyznawania pomo-cy finansowej w ramach działa-nia „Program rolno środowisko-wy” objętego Programem Roz-woju Obszarów Wiejskich PROW na lata 2007–2013;

l Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomoś-ciami rolnymi Skarbu Państwa;

l Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług;

l Projekt ustawy o ułatwie-niu wykonywania działalności gospodarczej;

l Projekt rozporządzenia Rady Mini-strów w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wyko-rzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2014 r.;

l Projekt rozporządzenia Rady Mini-strów w sprawie wprowadzenia programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wywo-łujących afrykański pomór świń;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie maksymalnych sum ubezpieczenia dla poszczegól-nych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na 2014 r.

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie wysokości krajowej rezerwy kwoty krajowej w roku kwotowym 2013/2014;

l Projekt rozporządzenia MRiRW w sprawie wysokości współczyn-nika przydziału kwot indywidual-nych z krajowej rezerwy przezna-czonej dla dostawców hurtowych w roku kwotowym 2013/2014;

l Projekt rozporządzenia w sprawie produkcji produktów pochodze-nia zwierzęcego pochodzących z obszarów podlegających ograni-czeniom, nakazom lub zakazom;

l Projekt rozporządzenia w spra-wie odstępstwa od obowiązku zaopatrywania w świadectwo fitosanitarne drewna uzyskane-go z roślin z rodzaju Thuja L., pochodzącego z Kanady;

l Projekt rozporządzenia zmienia-jącego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej ANR oraz gospodar-ki finansowej ZWRSP;

l Projekt rozporządzenia w sprawie szkoleń z zakresu oceny mate-riału siewnego, wymagań dla ośrodków szkoleniowych oraz nadzoru i kontroli pracy podmio-tów dokonujących oceny mate-riału siewnego;

l Projekt ustawy o zmianie usta-wy o ochronie przyrody;

l Projekt rozporządzenia MRiRW zmieniającego rozporządzenie w sprawach szczegółowych warun-ków i trybu przyznawania pomo-cy finansowej w ramach działania „Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastro-fy oraz wprowadzanie instrumen-tów zapobiegawczych” objętego PROW na lata 2007–2013;

l Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Opracowanie: KRIR

Do Biura KRIR wpłynęły do konsultacji następujące projekty:

06.11.2013 – Sejm RPl informacja Ministra Rolnictwa

i Rozwoju Wsi o udziale w pra-cach Rady Ministrów UE ds. Rol-nictwa i Rybołówstwa w paździer-niku 2013 r.;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat wdraża-nia innowacji w rolnictwie w latach 2007–2013;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat propozy-cji dotyczących innowacyjności w rolnictwie wynikających z pakie-tu legislacyjnego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2014–2020.

06.11.2013 – Senat RPl rozpatrzenie ustawy o zmia-

nie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz niektó-rych innych ustaw (druk senacki nr 474, druki sejmowe nr 1698, 1814 i 1814-A).

07.11.2013 – Sejm RPl informacja Ministra Zdrowia i Mini-

stra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w try-bie art. 157 regulaminu Sejmu na temat stanu negocjacji nad kształ-tem dyrektywy tytoniowej;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat stanu przygotowań do realizacji płat-ności bezpośrednich za 2013 r.,

rodzaju płatności oraz wysokości wsparcia finansowego;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat infra-struktury technicznej i społecz-nej na wsi.

12.11.2013 – Senat RPl informacja Ministra Rolnictwa

i Rozwoju Wsi na temat potencjal-nych kierunków rozwoju gospo-darstw ekologicznych w nowej perspektywie finansowej w latach 2014–2020;

l informacja prof. Jerzego Szymony na temat szans i zagrożeń polskie-go rolnictwa ekologicznego w per-spektywie lat 2014–2020

13.11.2013 – Senat RPl rozpatrzenie wniosków zgłoszo-

nych na 43. posiedzeniu Sena-tu do ustawy o zmianie usta-wy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaź-nych zwierząt oraz niektórych innych ustaw.

20.11.2013 – Sejm RPl rozpatrzenie poprawek zgłoszo-

nych w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie usta-wy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyroba-mi i organizacji rynku wina (druki nr 1793 i 1840);

l rozpatrzenie uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie usta-wy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1911);

l rozpatrzenie odpowiedzi na dezy-deraty Komisji nr 18, 19 i 20;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o sytuacji ekono-miczno-finansowej polskiego przemysłu spożywczego oraz planowanych działaniach rządu na rzecz poprawy konkurencyj-ności polskiej żywności w latach 2014–2020.

21.11.2013 – Sejm RPl rozpatrzenie sprawozdania Pod-

komisji nadzwyczajnej o sena-

ckim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o swobodzie działalności gospo-darczej (druk nr 1640);

l rozpatrzenie wniosku posła Zbi-gniewa Dolaty, złożonego na posiedzeniu Komisji w dniu 20.11.2013 r., o odrzucenie odpo-wiedzi Ministra Rolnictwa i Rozwo-ju Wsi na dezyderat nr 18, w spra-wie przygotowania programu odbudowy i rozwoju produkcji trzody chlewnej;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o dochodach lud-ności rolniczej w Polsce;

l informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o opłacalności pro-dukcji rolniczej w Polsce.

26.11.2013 – Senat RPl rozpatrzenie ustawy o zmia-

nie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (druk senacki nr 506, druki sejmo-we nr 1793 i 1840);

l informacja Ministra Gospodarki oraz Ministra Rolnictwa i Rozwo-ju Wsi na temat możliwości rozwo-ju rozproszonej energii odnawial-nej na obszarach wiejskich;

l rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o składkach na ubezpie-czenie zdrowotne rolników za lata 2012 i 2013 (druk senacki nr 501, druki sejmowe nr 1871 i 1896).

04.12.2013 – Sejm RPl rozpatrzenie informacji Najwyższej

Izby Kontroli o wynikach kontroli: – funkcjonowania systemu ochro-ny przeciwpowodziowej na przy-kładzie rzeki Serafa, – realizacji Projektu Ochrony Prze-ciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry przy wykorzystaniu pożycz-ki Banku Światowego, – koordynacji i realizacji działań z zakresu infrastruktury komunal-nej finansowanych ze środków UE na Wspólną Politykę Rolną i z fun-duszy strukturalnych.

Opracowanie: KRIR

Z prac sejmowej i senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

str. 46 grudzień 2013 NR 10

W dniach 17–18 października br. delegacja Podlaskiej Izby Rolniczej w skła-

dzie: Bogumiła Roszczyk-Parzych p.o. dyrektora Biura PIR, Dariusz Łostowski – delegat WZ z Sejn, Ewa Łempicka – prezes PROSPERITA Sp. z o.o. oraz Teresa Gaus – pracownik Biura PIR w Sejnach, przebywała na Litwie. Celem wizyty było uczestni-ctwo w odbywającej się w Kupiškis – niedaleko od łotewskiej granicy, już XI Konferencji Kobiet Wiejskich z Litwy, Łotwy i Estonii.

Początki spotkań kobiet wiej-skich z krajów bałtyckich sięgają roku 2003, kiedy to odbyła się pierw-sza konferencja z inicjatywy kobiet wiejskich z Łotwy. Co roku między-narodowa konferencja odbywa się w innym z trzech krajów bałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia). Zawsze orga-nizowana jest w okolicach połowy października, z racji tego, że 15 paź-dziernika obchodzony jest Świato-wy Dzień Kobiet Wiejskich. W tym roku po raz pierwszy na spotkanie została zaproszona również delega-cja z Polski.

Stowarzyszenia kobiet wiejskich na Litwie, Łotwie i w Estonii mają bardzo długą tradycję. Na Litwie pierwsze stowarzyszenie utworzy-ło się i aktywnie działało już w 1939

r. Obecnie Litewskie Stowarzysze-nie Kobiet Wiejskich zrzesza oko-ło 3 tys. kobiet, działających w 180 oddziałach. Głównym zadaniem stowarzyszenia jest praca na rzecz polepszenia warunków życia i pra-cy kobiet na wsiach, podejmowa-nie inicjatyw mających poprawić ich społeczną sytuację, zapewnić wykształcenie i rozwój zaintere-sowań. Stowarzyszenia inwestują również w młode pokolenie, sta-rając się wciągnąć je w swoją dzia-łalność i przekazując jak najwięcej informacji dotyczących dziedzi-ctwa kulturowego swojego kraju. Konferencja odbyła się w Szkole Technologii i Przedsiębiorczości – średniej szkole zawodowej. Szkoła kształci młodzież w wielu kierun-kach: są m.in. klasy budowlane, sto-larskie, gastronomiczne i handlowe. Uczestnicy konferencji mieli moż-liwość zwiedzenia szkolnych klas i pracowni.

Uczestniczki konferencji były witane przez przewodniczącą Litew-skiego Stowarzyszenia Kobiet Wiej-skich Virginiję Žliobiene, posła na Sejm Republiki Litewskiej Aleksan-drasa Zeltinisa oraz przedstawicie-la miejscowego samorządu – mera Jonasa Jarutisa. Swoimi doświadcze-niami podzieliły się przedstawicielki

delegacji łotewskiej, estońskiej, litew-skiej i polskiej. Rolę kobiety w dzisiej-szym świecie, wkład w formowanie polityki i społeczeństwa podkreśla-ła posłanka Rima Baškiene. Z kolei Simin Wieghard-Zeltinis – właś-cicielka Międzynarodowego kole-gium doskonalenia i wizażu, poło-żyła nacisk na dążenie współczes-nych kobiet do zdobycia wykształ-cenia, poprawy swojego statusu spo-łecznego i przede wszystkim, dba-nia o siebie i swoją rodzinę. Spotka-nie było okazją dla Litwinek, do uho-norowania najbardziej zasłużonych działaczek kobiecego ruchu w swo-im kraju.

Drugi dzień spotkania rozpo-czął się od zwiedzania farmy pro-

wadzonej przy szkole. Niespodzian-ką były zwierzęta hodowane na far-mie: osły, kucyki, króliki, kozy, lamy, strusie i wielbłąd.

Kolejnym punktem programu było zwiedzanie Muzeum Etnogra-ficznego, którego założycielem był Adomas Petrauskas. W oryginal-nych tradycyjnych obejściach moż-na podziwiać wyposażenie domostw, ówczesne sprzęty gospodarstwa domowego i stroje. Miłym akcen-tem wizyty w Muzeum było posa-dzenie przez kobiety litewskie, łotew-skie i estońskie 3 dębów na pamiąt-kę tego spotkania.

Gospodynie Konferencji zapro-siły uczestników do odwiedzenia pięknego gospodarstwa ekologicz-

nego Henrikasa Gineika we wsi Mazgeliškės. Gospodarstwo częś-ciowo położone jest na terenie sta-rego folwarku, którego budynki są wciągnięte na listę dworów litew-skich. Właściciel sprowadził się tu przed 14 laty i od razu założył hodowlę bydła mięsnego rozpoczy-nając od zakupu 5 jałówek i byczka. Obecnie Gineika na 300 ha, hoduje bydło mięsne rasy limousine (stado podstawowe 50 sztuk, wszystkich zwierząt około 120) i posiada włas-ną ubojnię. W ciągu miesiąca przez ubojnię przechodzi około 5 sztuk bydła. Wołowinę sprzedaje, w zasa-dzie tylko w Wilnie i okolicach ze względu na wyższą siłę nabywczą mieszkańców stolicy. Kilogram żyw-ca po uboju sprzedaje po 34 lity (około 10 euro), wykrojone mięso, nadające się na steki, sprzedawa-ne jest po 100 litów. Gospodarz żar-tował, że większość jego klientów to kulturyści.

Obecność na Międzynarodowej Konferencji pozwoliła nam poznać realia życia naszych sąsiadów, wymie-nić się doświadczeniami z liderkami Kobiet Wiejskich z krajów bałtyckich i nawiązać szereg znajomości, które na pewno zaowocują lepszą pracą na rzecz kobiet wiejskich i rolnictwa w naszym kraju.

Teresa Gaus, Ewa Łempicka

Podlaska Izba Rolnicza

XI Konferencja Kobiet Wiejskich na Litwie

Europejski Fundusz Rolny na rzeczRozwoju Obszar— w Wiejskich

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zaprasza do skadania wniosk— w o przyznanie pomocy w ramachnastpujcych dziaa finansowanych ze rodk— w Programu Rozwoju Obszar— w Wiejskich na lata 2007 - 2013:

1. "Uczestnictwo rolnik— w w systemach jakoci ywnoci". W ramach tego dziaania mona otrzyma wsparcie m.in. napokrycie koszt— w kontroli, kt— re niezbdne s do otrzymania stosownych certyfikat— w potwierdzajcych, e dany produkt przeznaczonydo spoycia przez ludzi, zosta wytworzony zgodnie z systemem np. Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalnoci, Chronionej Nazwy Po-chodzenia, Chronionego Oznaczenia Geograficznego, produkcji ekologicznej, integrowanej produkcji, specyfikacj i standardami sys-temu "Jako Tradycja" czy Quality Meat Program (produkcja woowiny). Zapraszamy do skadania wniosk— w w oddziaach regionalnychARiMR.

2. "Korzystanie z usug doradczych przez rolnik— w i posiadaczy las— w". ARiMR przyznaje dofinansowanie na pokrycieczci koszt— w usug doradczych poniesionych przez rolnik— w np. na opracowanie planu dziaalnoci rolnorodowiskowej, czy planudostosowania gospodarstwa do wymog— w wzajemnej zgodnoci. Posiadacze las— w mog natomiast otrzyma pomoc na pokrycieczci koszt— w usug doradczych zwizanych np. z ochron lenej r— norodnoci biologicznej. Wnioski mona skada w biurach po-wiatowych ARiMR.

3. "Grupy producent— w rolnych". W oddziaach regionalnych ARiMR mona skada wnioski o przyznanie pomocy finansowejna pokrycie koszt— w zakadania i funkcjonowania grup producent— w rolnych przez pi pierwszych lat od ich utworzenia. Grup pro-ducent— w moe zaoy ju piciu rolnik— w, kt— rzy prowadz, jedn z 29 rodzaj— w produkcji, naley do niej m.in. uprawa zb— , hodowlatrzody chlewnej, byda, koni, drobiu czy te produkcja mleka.

Do ARiMR po unijne pienidze

Wicej informacji o przedstawionej wyej pomocy finansowej mona uzyska na portalu internetowym www.arim.gov.pl, w plac— wkach ARiMR, a take u naszych konsultant— w obsugujcych bezpatn infolini 0 800 38 00 84.

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszar— w Wiejskich: Europa inwestujca w obszary wiejskiePublikacja opracowana przez Agencj Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Publikacja wsp— finansowana ze rodk— w Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznejInstytucja wdraajca Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Instytucja Zarzdzajca Programem Rozwoju Obszar— w Wiejskich na lata 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

247_154:Layout 1 29-11-2013 12:50 Strona 1

PW 7grudzień 2013 NR 10

Od  2004  r.  2,4  mln  dzieci  z  14  tys.  

szklanek  mleka.  

Telefoniczny  Punkt  Informacyjny:  22  661-­‐72-­‐72

145  mln  

„Szklanka mleka”Agencja  Rynku  Rolnego  realizuje  dwa  programy  skierowane  do  dzieci:

a4_pion1.indd 1 2013-11-18 15:04:29

str. 48 grudzień 2013 NR 10

Bardzo powszechnym zjawiskiem występującym w gospodar-stwach i środowisku rolniczym

są zagrożenia biologiczne. Rolnik nara-żony jest na działanie biologicznych czynników szkodliwych podczas wyko-nywania wielu różnych prac produkcyj-nych. Biologiczne czynniki szkodliwe to mikroorganizmy i makroorganizmy oraz substancje przez nie wytwarza-ne, które wywierają szkodliwy wpływ na organizm człowieka i mogą wywo-ływać choroby zawodowe, zwłaszcza układu oddechowego i skóry.

Wyróżnia się trzy grupy biolo-gicznych czynników szkodliwych:l czynniki zakaźne pochodzenia zwie-

rzęcego, czyli wirusy, bakterie, grzy-by i pierwotniaki,

l alergeny i toksyny wytwarzane przez rośliny uprawne, np: selery, paster-nak, rutę i inne,

l alergeny i toksyny wytwarzane przez drobnoustroje (bakterie, promie-niowce, grzyby), rośliny i zwierzęta.

Czynniki te występują w pyłach organicznych i są uwalniane w dużych ilościach do powietrza wdychanego przez rolnika. Szkodliwe czynniki bio-logiczne mogą mieć działanie zakaź-ne, alergizujące, toksyczne, drażniące i rakotwórcze.

Źródła biologicznych czynników szkodliwych w rolnictwie:1. Zwierzęta hodowlane:w wydzielinach, wydalinach i tkan-kach zwierzęcych mogą znajdować się zarazki i alergeny wytwarzane przez

same zwierzęta lub przez towarzyszą-ce im drobnoustroje, które wywołu-ją choroby odzwierzęce, czyli choro-by przenoszone ze zwierząt na czło-wieka. Zarazki i pasożyty wywołują-ce choroby odzwierzęce mogą wni-kać do organizmu człowieka różnymi drogami: drogą oddechową (np. zaraz-ki gruźlicy odzwierzęcej, choroby pta-siej), pokarmową (zarazki salmonelloz, włośnicy), przez skórę (zarazki różycy, wścieklizny, kleszczowego zapalenia mózgu) i błony śluzowe (zarazki wągli-ka) oraz przez łożysko matki (zarazki toksoplazmozy).

Do zakażenia dochodzi najczęściej przez bezpośredni kontakt:l ze zwierzętami – szczególne zagro-

żenie stanowią zwierzęta chore, któ-re mogą wydalać szkodliwe czynni-ki biologiczne;

l z produktami pochodzenia zwie-rzęcego: mięsem, przetworami mięsnymi, mlekiem, sierścią, weł-ną i skórami;

l z przedmiotami służącymi do pie-lęgnacji zwierząt.

Podkreślić należy, że niektóre obja-wy chorób odzwierzęcych mogą być podobne do objawów grypy czy ospy, takie są np. objawy choroby wywoły-wanej przez wirusy odzwierzęce wystę-pujące u bydła i owiec. Dlatego waż-ne jest nielekceważenie zaobserwo-wanych objawów i konsultowanie ich z lekarzem. O tym, jak poważne zagro-żenie stanowią choroby odzwierzę-ce, może świadczyć fakt, iż w Polsce w latach 1987-1996 odnotowywano

rocznie około 46 tysięcy przypadków tych chorób.

Na kontakt z zarazkami wywołu-jącymi choroby odzwierzęce naraże-ni są przede wszystkim rolnicy wyko-nujący następujące prace przy hodow-li zwierząt l bydła: dojenie, karmienie,l trzody chlewnej: karmienie i obsłu-

ga, l drobiu: robotnik zatrudniony

w zakładzie wylęgowym i brojlerni, l zwierząt futerkowych: przygotowy-

wanie paszy, karmienie, pielęgnacja, czyszczenie klatek, ubój.

2. Rośliny uprawne lub przechowy-wane produkty roślinne:

substancje roślinne mogą wywierać ujemny wpływ na organizm człowie-ka poprzez działanie trujące (toksycz-ne), drażniące i alergizujące. Niektóre z nich rozwijają swoje działanie pod wpływem dodatkowego czynnika, np. światła słonecznego. Substancje roślin-ne mogą wnikać do organizmu czło-wieka drogą oddechową i przez skó-rę. Mogą również oddziaływać bezpo-średnio na skórę.

Wdychanie pyłów drzewnych (m.in. dębu, jesionu, buku) i pyłków kwiatowych drzew owocowych oraz roślin uprawnych może być przyczy-ną wystąpienia chorób układu odde-chowego.

Choroby skóry są natomiast wywo-ływane przez uprawiane rośliny (np. sałata, cebula, czosnek), zioła (np. rumianek), kwiaty (np. żonkile, sto-

krotki). Zmiany na skórze mogą wystę-pować podczas pracy z jęczmieniem (jęczmienne zapalenie skóry). Podczas prac leśnych przyczyną zmian wypry-skowych na skórze może być kontakt z mchem, żywicą, sokiem drzew (buk, olcha, jodła biała, cis, kasztanowiec, jałowiec).

W wilgotnych paszach, w któ-rych nastąpił proces samozagrzewa-nia (do 55-70 °C) rozwijają się promie-niowce wywołujące alergiczne zapale-nie pęcherzyków płucnych. Do uczule-nia dochodzi podczas pracy z przegrza-ną paszą, w wyniku wdychania pyłu z zarodnikami promieniowców. Nie obojętne są również bakterie gram--ujemne występujące na powierzch-ni wielu roślin, zwłaszcza na ziarnie zbóż, w pyle z siana, jęczmienia i ziół, jak również w pyle z drobiu i przy hodowli świń.

Istotny udział w wywoływaniu chorób zawodowych u rolników mają grzyby pleśniowe rozwijające się na składowanych surowcach roślinnych i w pomieszczeniach hodowlanych w warunkach podwyższonej wilgot-ności i temperatury. Grzyby pleśnio-we mogą być przyczyną chorób takich, jak astma oskrzelowa, grzybica płuc.

Do chorób najczęściej wywoływa-nych przez szkodliwe czynniki biolo-giczne zawarte w pyłach organicz-nych należą:l choroby płuc,l choroby górnych dróg oddecho-

wych (w tym nowotwory),l choroby skóry,

l zapalenie spojówek,l choroby zakaźne i inwazyjne.

Najczęściej występującymi obja-wami związanymi z oddziaływaniem pyłów organicznych są: duszność o różnym nasileniu, kaszel, bóle gło-wy, dreszcze, ogólne złe samopoczu-cie, podwyższona temperatura ciała, kłucia w klatce piersiowej, podrażnie-nie spojówek.

3. Gleba – która stanowi najmniej-sze zagrożenie pod względem biolo-gicznym. Mogą znajdować się w niej grzyby wywołujące zakażenie skóry, bakterie i grzyby wywołujące alergie, rzadko natomiast obecne są w glebie zarazki chorób odzwierzęcych.

Podstawowe działania profilaktyczne

W celu zapobiegania chorobom wywoływanym przez szkodliwe czyn-niki biologiczne należy przestrzegać kilku podstawowych zasad: l przechowywać surowce roślinne

w odpowiednich warunkach nie dopuszczając do rozwoju drobno-ustrojów,

l dbać o czystość pomieszczeń inwen-tarskich,

l usprawniać i doskonalić wentyla-cję w pomieszczeniach inwentar-skich (redukować zapylenie w tych pomieszczeniach),

l stosować środki ochrony indywi-dualnej.

Opracowanie: KRIR na podstawie publikacji

na www.ciop.pl

Fundusz Składkowy USR

Zagrożenia biologiczne w gospodarstwie

W siedzibie Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsię-biorczości w Łomży 23 paź-

dziernika 2013 odbyło się Forum „Edu-kacja – Promocja – Przedsiębiorczość” – Aktywne kobiety partnerem w rozwo-ju obszarów wiejskich, w którym udział wzięło 240 osób – młodzieży i kobiet. Organizatorem Forum była Podlaska Izba Rolnicza z Instytutem Techno-logii Żywności i Gastronomii PWSIiP oraz Krajową Siecią Obszarów Wiej-skich. Wśród zaproszonych gości obecni byli: Wiktor Szmulewicz – prezes Kra-jowej Rady Izb Rolniczych, Katarzyna Szczepaniak – dyrektor Biura KRIR, Ewa Kulikowska – dyrektor Urzędu Marszał-kowskiego, a także dyrektorzy instytu-cji i organizacji pracujących na rzecz rol-nictwa. Głównym tematem konferen-cji było połączenie tradycji z nowoczes-ną kuchnią polską inspirowaną surow-cem ziemniaka. W związku z tym odby-ło się wiele prelekcji dotyczących sze-roko rozumianego produktu lokalne-

go. Jan Zwoliński wiceprezes Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalne-go mówił o unijnych i krajowych syste-mach jakości żywności. Odbyły się także warsztaty „uwierz w siebie” czyli wyko-rzystanie produktów żywnościowych do zainicjowania własnej działalności.

Głównym punktem programu był I Ogólnopolski Konkurs Kulinarny, któ-rego celem było stworzenie najsmacz-

niejszej potrawy z ziemniaka. W przed-sięwzięciu udział wzięło dziesięć trzy-osobowych zespołów z całego kraju. Uczestnicy rywalizowali o jednodniowy kurs w Akademii Kurta Schellera pod okiem mistrza, w dwóch kategoriach: szkół gastronomicznych oraz gospo-darstw agroturystycznych. Nagrodę za pierwsze miejsce otrzymali: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 CKP

w Garwolinie za sufletową wariację babki ziemniaczanej z sosem kurko-wym. „Babka ziemniaczana gości na naszych stołach od niepamiętnych czasów, często dodaje się do niej mię-so i cebulę, ale podanie jej w postaci sufletu z grzybami to dla mnie praw-dziwe zaskoczenie – powiedziała jedna z uczestniczek forum. Natomiast w kate-gorii gospodarstw agroturystycznych zwyciężył Carski Trakt z Sulina niedaleko Wizny pod kierunkiem Anny Elżbiety Nadolnej za „ogniatacze”. Pani Elżbie-ta zapytana co to takiego? Wyjaśni-ła, że jest to stara potrawa podawana w domu jej babci najczęściej z kwaśnym mlekiem (placki ziemniaczane z goto-wanych ziemniaków). Żeby zastoso-wać nowoczesność wprowadziła ona nadzienie z gęsi z boczkiem oraz sos grzybowy. I to był chyba sekret sukce-su. Pani Elżbieta mówi: – Dawno zapo-mniana gęś musi wrócić w wiejskie pro-gi. W jury znaleźli się: mistrz rondla Mar-cin Budynek gotujący dla takich osobi-

stości jak: Dalajlama i Lech Wałęsa oraz Wojciech Harapkiewicz. Po skosztowa-niu wszystkich potraw konkursowych obaj zgodnie stwierdzili, że potrawa z Carskiego Traktu była bezkonkuren-cyjna. Pani Nadolna utrzymuje, że tre-nowała robienie ciasta tylko 3 dni, a cały sekret tkwi w farszu. Sam przewodniczą-cy jury przypomniał stare powiedzenie „Na świętego Marcina najlepsza gęsina”. I widać coś w tym musi być. My jednak jesteśmy pewni, że wygrało doświad-czenie. Pani Nadolna wraz z rodziną pro-wadzi gospodarstwo agroturystyczne już 15 lat, przyjmuje różnych gości, a to nie lada wyzwanie sprostać wymaga-niom każdego z nich – Nasza kuch-nia jest ekologiczna, prosta, staramy się, żeby była smaczna – zaręcza pani Elżbieta. Jednak, żeby się o tym prze-konać, należy samemu spróbować spe-cjałów znad Biebrzy.

Anna Obermiler Podlaska Izba Rolnicza

„Tradycja w nowoczesnej kuchni polskiej – inspiracje ziemniakiem”

Forum „Edukacja – Promocja – Przedsiębiorczość”

PW 49grudzień 2013 NR 10

Szanowni Pastwo!

Z okazji zbliajcych si wit Boego Narodzenia i Nowego Roku wszystkim Beneficjentom patnoci udzielonych przez AgencjRestrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ycz wszelkiej pomylnoci, powodzenia w yciu osobistym i zawodowym oraz spenienia marze.

wita s czasem radoci spdzanym w gronie os— b najbliszych, ale jest to take okres w kt— rym sumujemy caoroczne dokonaniaoraz snujemy plany na nastpny rok i dalsz przyszo. Dla wielu mieszkac— w wsi i os— b pracujcych w sektorze rolno-spoywczym dobrpodstaw do budowania pomylnej przyszoci stay si rodki, kt— re trafiy do nich za porednictwem ARiMR. Przez 20 lat naszego dziaaniawypacilimy w sumie naszym Beneficjentom blisko 200 mld z. Te pienidze przyczyniy si do opacalnoci prowadzenia dziaalnoci rolniczeji pomogy w przeprowadzeniu wielu inwestycji. Tylko dziki wsparciu z PROW 2007-2013 rolnicy kupili okoo 34 tys. cignik— w, przeszo 230tys. maszyn i urzdze rolniczych oraz zrealizowali prawie 3 tys. inwestycji budowlanych. Wiele firm zajmujcych si przetw— rstwem ywnocimogo kupi nowe urzdzenia i doczy do grona najnowoczeniejszych na wiecie. Wane jest te to, e nasze rolnictwo stao si bardziejprzyjazne dla rodowiska naturalnego.

Niech nadchodzcy rok przyniesie dalszy rozw— j polskiego sektora rolno-spoywczego i polskiej wsi, a nowe rodki krajowe i unijne,kt— re bdziemy rozdziela, posu realizacji nowych pomys— w gospodarczych i dalszej poprawie warunk— w ycia na terenach wiejskich.

Skadajc naszym Beneficjentom, wsp— pracownikom z innych instytucji sektora rolno-spoywczego, a take ich bliskim, yczenia radosnychwit i pomylnoci w 2014 roku, chciabym podzikowa za dotychczasow, bardzo dobr wsp— prac i wyrazi nadziej na jej kontynuowaniew przyszoci.

Andrzej Gross Prezes ARiMR

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

yczenia_akcept_poziom2:Layout 1 03-12-2013 14:48 Strona 1

Niech to, co kryją w sobie Święta Bożego Narodzenia

- spokój, nadzieja, wzajemność i ciepło ludzkich serc towarzyszy również

przez cały Nowy Rok

Wszystkim Członkom Towarzystwa oraz Członkom Krajowej Rady Izb Rolniczych

życzenia składa