Plantilla normalizada para WORD
Diabetesaren Munduko Eguna
EUSKADIN HELDUEN % 10,6K DU DIABETES GOZOA, ESTATUKO BATEZ
BESTEKOA BAINO KOPURU TXIKIAGO BATEK
Eusko Jaurlaritzaren 2013-2020 aldirako Osasun Planak arreta
berezia jartzen du gaixotasun horretan, eta diabetesa saihesteko
ekimen bereziak ari dira sortzen, osasuna eta bizi-ohitura
osasungarriak sustatzeko eta arrisku-faktoreak gutxitzeko
Diabetesa da gaixotasun kronikorik ohikoenetako bat. Munduan 300
milioi lagunek baino gehiagok dute, eta Europan 56 milioi lagunek.
Kopuruak handitu egin dira eta handitzen jarraituko dutela
aurreikusi dute. Osasunaren Munduko Erakundearen arabera, diabetesa
XXI. mendeko epidemietako bat da.
Euskadin, bai eta Estatuaren gainerakoan eta Europan ere,
nabarmen areagotu da, populazioaren ezaugarri demografikoak eta
bizi-estiloaren aldaketak direla eta. Nolanahi ere, Euskal
Autonomia Erkidegoan, diabetesak duen prebalentzia Espainiako
batezbestekoa baino txikiagoa da, bai eta Estatuko beste komunitate
batzuetakoa baino nabarmen txikiagoa ere. Hori esaten du Osasuneko
sailburu, Jon Darponek gaur jakinarazi duen 2014ko irailean
Osakidetzako profesionalek egindako ikerketa proiektu batek.
Ikerlanaren arabera, Euskadin, 18 urtetik gorakoen artean %
10,6koa da diabetes mellitusaren prebalentzia. Espainian,
metodologia eta helburu berberekin egindako azterlanek ondorioztatu
dute prebalentzia % 13,8koa dela eta Andaluzian, adibidez, %
16,3koa.
Laster argitaratuko duten ikerketari esker, gainera, beste
asaldura batzuen prebalentzia eta horien eta diabetesaren arteko
lotura ezagutu ahal izan dituzte. Glukosaren metabolismoaren
asaldurak: gluzemia basal aldatua (% 3,8) eta glukosarekiko
tolerantzia aldatua (% 7,2); arterietako hipertentsioaren
prebalentzia (% 44,9); dislipemia LDL handituan (% 29,2);
triglizerido areagotuak (% 17) eta kolesterol handitua (% 61).
Hori dela eta, ikerketak ondorioztatu du Euskadin diabetes
mellitusa arrisku kardiobaskularreko faktoreei lotuta dagoela, eta
diabetesa eta obesitatea eta jarduera fisiko eskasa lotuta
daudela.
«Diabetesari buruzko ikerketa oso garrantzitsua da
osasun-baliabideen arreta klinikoa planifikatzeko eta prebentzio
jardueren abiaraztea eta ebaluazioa zehazteko oinarrizko
informazioa ematen duelako, baita oinarrizko ikerketako eta
ikerketa klinikoko politikak ezartzeko ere», nabarmendu du
Osasuneko sailburu Jon Darpónek.
Diabetesari buruzko jarduera: prebentzioa, osasunaren sustapena,
zerbitzu-zorroa, trebakuntza eta hezkuntzarako sarbidea
Diabetesari buruzko jarduerak prebentzioko ekintzak behar ditu,
gaixotasunaren prebalentzia txikitzeko.
Diabetesaren prebentzioa bizimodu osasungarrian oinarritzen da.
Izan ere, obesitatearen eta ariketa fisiko eskasaren eta
diabetesaren arteko lotura egiaztatuta dago. Ondorioz, ohitura
osasungarriek diabetesa izateko aukera txikitzen dute.
Zehazki, ohiturak aldatuta diabetesa izateko arriskua % 50
txikitu daitekeela egiaztatu dute. Botikekin lotutako murrizketa
txikiagoa da. Duela gutxi egindako azterlanek erakusten dute
ohitura osasungarriekin 2. motako diabetesaren kasuen % 90 saihestu
zitezkeela.
Eusko Jaurlaritzaren 2013-2020 aldirako Osasun Planak arreta
berezia jartzen du gaixotasun horretan, eta diabetesa saihesteko
ekimen bereziak ari dira sortzen, osasuna eta bizi-ohitura
osasungarriak sustatzeko eta arrisku-faktoreak gutxitzeko, esan du
Osasuneko sailburu Jon Darpónek.
Azaldu duenez, adin guztietan, haurtzarotik zahartzarora,
obesitatea saihesteko eta jarduera fisikoa sustatzeko ekintzak,
sektore arteko lankidetzaren eta tokiko eta eskualdeko lanaren
bitartez.
Arretari dagokionez, Osakidetzak hainbat diziplinatako
profesionalak ditu diabetesa eta haren konplikazioak zaintzeko,
baita diabetesean adituak diren profesionalak ere, gaixotasunaren
diagnostiko goiztiarra egiteko eta tratamendu egokirako.
Era berean, diabetesa ondo zaintzeko lanak pazienteek hezkuntza
izatea behar du ezinbestean. Osakidetzak «Diabetesaren maneiu
pertsonala» programa abiarazi du diabetesaren inguruko trebakuntza
eta hezkuntza emateko. Hala, gaixotasuna zaintzeko autonomoak
izaten ikasteko tailerrak, osasunaren gaineko erantzukizuna
hartzen, gaixotasunaren alderdi guztiak ezagutzeko eta eragin
ditzakeen emozio negatiboak kontrolatzeko tailerrak antolatzen
dituzte, osasuna hobetzeko. Programa honen bidez 1.500 paziente
trebatu dituzte.
Pazienteak prestatzeko lan horretan diabetesari buruzko
Euskadiko elkarteen lana bereziki baliotsua da. Osasuneko
sailburuak diabestesa duten pertsonei laguntzeko egiten duten lana
errekonozitu nahi izan du: «Nire errekonozimendua dute, diabetesa
duten pertsonei laguntza, esperientzia eta aholkuak ematen
dizkietelako, haien bizitza kalitatea hobetzeko, diagnosia egiten
dietenean beren bizi-kalitatea nabarmen txikitzen baita».
Diabetesaren Bizkaiko Elkarteak 2.000 bazkide baino gehiago
ditu, senideen, pazienteen eta profesionalen artean, eta 36 urte
daramatza hezkuntzako jarduerak antolatzen (tailerrak, ikastaroak,
hitzaldiak...) eta laguntza ematen.
Leticia López de Guereño presidenteak esan du urte horietan
guztietan ASVIDIAren helburu bakarra Bizkaian diabetesa duten
pertsonak laguntzea dela eta gaixotasunari buruzko prestakuntza
ematea. «Antolatzen ditugun jardueretan pertsonek esperientziak eta
ezagutzak partekatzen dituzte eta horri onura ateratzen diote, urte
askoan gaixotasuna izan duten pertsonengandik oso aholku
erabilgarriak lor ditzaketelako. Diabetesa duten beste pertsona
batzuekin harremanetan egoteak, gainera, funtzio psikologikoa du,
batez ere, diagnosiaren ondoko momentu gogorretan», azaldu du.
Diabetesaren Munduko Egunean, Osasuneko sailburu Jon Darpónek
azkenik prebentzioan eta diagnostikoan nabarmentzen jarraitzeko
konpromisoa azpimarratu du, baita arretarik onena ematekoa ere,
ikerketa babestuz eta profesionalentzako prestakuntza eta
espezializazio programak bultzatuz.
Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ
Tfno. 945 01 91 94 – Fax 945 01 93 02 – E-mail:
[email protected]
2
