14
Plan wynikowy * Lekcja niezamieszczona w podręczniku Numer lekcji Tytuł lekcji w podręczniku lub zeszycie ćwiczeń Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca). Uczeń: Wymagania podstawowe (ocena dostateczna). Uczeń: Wymagania rozszerzające (ocena dobra). Uczeń: Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra). Uczeń: Wymagania wykraczające (ocena celująca). Uczeń: Dział 1. CHROŃMY PRZYRODĘ – 12 godzin 1 Witaj, przyrodo! Planujemy wspólną pracę w szóstej klasie (lekcja organizacyjna)* poznaje zasady oceniania, możliwości poprawy oceny niedostatecznej i sposoby pracy na lekcjach przyrody; wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące na zajęciach 2 Lekcja 1. Człowiek i przyroda definiuje pojęcie „środowisko” (A) podaje pięć przykładów bogactw naturalnych wykorzystywanych przez człowieka (A) podaje 3 przykłady wzajemnych zależności między człowiekiem a przyrodą (A) wymienia materiały, z których są wykonane wybrane przedmioty używane na co dzień (A) wskazuje miejsca w najbliższym otoczeniu, w których zaszły korzystne i niekorzystne zmiany pod wpływem działalności człowieka (C) uzasadnia tezę, że człowiek nie może istnieć bez przyrody (B) przedstawia na przykładach innych niż w podręczniku, jak ludzie zmieniają środowisko, zaspokajając swoje potrzeby (B) wyjaśnia powody, dla których człowiek tworzy obszary chronione (B) ocenia skutki zmian wprowadzonych przez człowieka w najbliższej okolicy (D) wykonuje mapę myśli ilustrującą wpływ człowieka na powietrze, wodę i glebę (D) 3 Lekcja 1a. Przekształcenia krajobrazu w mojej okolicy 4 Lekcja 2. Zanieczyszczenie środowiska wymienia główne źródła zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody (A) podaje co najmniej 2 przykłady codziennych czynności ograniczających zanieczyszczenie środowiska (A) wyjaśnia mechanizm powstawania kwaśnych opadów (B) opisuje skutki zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody (B) określa związek między działalnością człowieka a zanieczyszczeniem powietrza, gleby i wody (C) wyjaśnia, w jaki sposób szkodliwe substancje znajdujące się w powietrzu dostają się do gleby i wód (B) ocenia wpływ kwaśnych opadów na środowisko przyrodnicze (D) uzasadnia wpływ zanieczyszczenia środowiska na zdrowie człowieka (B) projektuje ulotkę propagującą zachowania ograniczające zanieczyszczenie powietrza, gleby i wody (D) 5 Lekcja 3. Badamy zanieczyszczenie powietrza wykonuje (według instrukcji) przyrząd do pomiaru zapylenia powietrza (C) bada doświadczalnie (według instrukcji) zapylenie powietrza w najbliższej okolicy (C) opisuje przebieg doświadczenia badającego zapylenie powietrza w okolicy szkoły (B) wyjaśnia swoimi słowami, co to jest hipoteza (B) na podstawie wyników doświadczenia określa źródła zapylenia powietrza w najbliższej okolicy (C) opisuje etapy planowania doświadczenia naukowego (B) samodzielnie planuje doświadczenie wykazujące zależność między natężeniem ruchu samochodowego a zapyleniem powietrza (D) określa stopień zanieczyszczenia powietrza w miejscu zamieszkania, wykorzystując skalę porostową (C) 6 Lekcja 3a. Badamy, jak zanieczyszczenie powietrza wpływa na porosty

Plan wynikowy - sp1.opoczno.pl · opisuje przebieg doświadczenia badającego zapylenie powietrza w okolicy szkoły (B) wyjaśnia swoimi słowami, co to jest hipoteza (B)

  • Upload
    dangnga

  • View
    212

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Pla

n w

ynik

owy

* L

ekcj

a ni

ezam

iesz

czon

a w

pod

ręcz

niku

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

Dzi

ał 1

. CH

RO

ŃM

Y PR

ZYR

OD

Ę –

12 g

odzi

n

1W

itaj,

przy

rodo

! Pl

anuj

emy

wsp

ólną

pra

w s

zóst

ej

klas

ie (l

ekcj

a or

gani

zacy

jna)

*

pozn

aje

zasa

dy o

ceni

ania

, moż

liwoś

ci p

opra

wy

ocen

y ni

edos

tate

czne

j i s

poso

by p

racy

na

lekc

jach

prz

yrod

y; w

ymie

nia

zasa

dy b

ezpi

ecze

ństw

a ob

owią

zują

ce n

a za

jęci

ach

2Le

kcja

1.

Czł

owie

k i 

przy

roda

defin

iuje

poj

ęcie

„śr

odow

isko

” (A

)po

daje

pię

ć pr

zykł

adów

bog

actw

na

tura

lnyc

h w

ykor

zyst

ywan

ych

prze

z cz

łow

ieka

(A)

poda

je 3

prz

ykła

dy w

zaje

mny

ch

zale

żnoś

ci m

iędz

y cz

łow

ieki

em

a pr

zyro

dą (A

)w

ymie

nia

mat

eria

ły, z

 któ

rych

wyk

onan

e w

ybra

ne p

rzed

mio

ty

używ

ane

na c

o dz

ień

(A)

wsk

azuj

e m

iejs

ca w

 naj

bliż

szym

ot

ocze

niu,

w k

tóry

ch z

aszł

y ko

rzys

tne

i nie

korz

ystn

e zm

iany

po

d w

pływ

em d

ział

alno

ści

czło

wie

ka (C

)

uzas

adni

a te

zę, ż

e cz

łow

iek

nie

moż

e is

tnie

ć be

z pr

zyro

dy (B

)pr

zeds

taw

ia n

a pr

zykł

adac

h in

nych

niż

w p

odrę

czni

ku,

jak

ludz

ie z

mie

niaj

ą śr

odow

isko

, za

spok

ajaj

ąc s

woj

e po

trzeb

y (B

)

wyj

aśni

a po

wod

y, d

la k

tóry

ch

czło

wie

k tw

orzy

obs

zary

ch

roni

one

(B)

ocen

ia s

kutk

i zm

ian

wpr

owad

zony

ch p

rzez

czł

owie

ka

w n

ajbl

iższ

ej o

kolic

y (D

)

wyk

onuj

e m

apę

myś

li ilu

stru

jącą

w

pływ

czł

owie

ka n

a po

wie

trze,

w

odę

i gle

bę (D

)

3Le

kcja

1a.

Pr

zeks

ztał

ceni

a kr

ajob

razu

w

 moj

ej o

kolic

y

4Le

kcja

2.

Zani

eczy

szcz

e nie

śr

odow

iska

wym

ieni

a gł

ówne

źró

dła

zani

eczy

szcz

enia

pow

ietrz

a,

gleb

y i w

ody

(A)

poda

je c

o na

jmni

ej 2

pr

zykł

ady

codz

ienn

ych

czyn

nośc

i ogr

anic

zają

cych

za

niec

zysz

czen

ie ś

rodo

wis

ka (A

)

wyj

aśni

a m

echa

nizm

po

wst

awan

ia k

waś

nych

opa

dów

(B

)op

isuj

e sk

utki

zan

iecz

yszc

zeni

a po

wie

trza,

gle

by i 

wod

y (B

)

okre

śla

zwią

zek

mię

dzy

dzia

łaln

ości

ą cz

łow

ieka

zani

eczy

szcz

enie

m p

owie

trza,

gl

eby

i wod

y (C

)w

yjaś

nia,

w ja

ki s

posó

b sz

kodl

iwe

subs

tanc

je z

najd

ując

e si

ę w

 pow

ietrz

u do

staj

ą si

ę do

gl

eby

i wód

(B)

ocen

ia w

pływ

kw

aśny

ch o

padó

w

na ś

rodo

wis

ko p

rzyr

odni

cze

(D)

uzas

adni

a w

pływ

za

niec

zysz

czen

ia ś

rodo

wis

ka n

a zd

row

ie c

złow

ieka

(B)

proj

ektu

je u

lotk

ę pr

opag

ując

ą za

chow

ania

ogr

anic

zają

ce

zani

eczy

szcz

enie

pow

ietrz

a,

gleb

y i w

ody

(D)

5Le

kcja

3.

Bad

amy

zani

eczy

szcz

enie

po

wie

trza

wyk

onuj

e (w

edłu

g in

stru

kcji)

pr

zyrz

ąd d

o po

mia

ru z

apyl

enia

po

wie

trza

(C)

bada

doś

wia

dcza

lnie

(wed

ług

inst

rukc

ji) z

apyl

enie

pow

ietrz

a w

 naj

bliż

szej

oko

licy

(C)

opis

uje

prze

bieg

doś

wia

dcze

nia

bada

jące

go z

apyl

enie

pow

ietrz

a w

 oko

licy

szko

ły (B

)w

yjaś

nia

swoi

mi s

łow

ami,

co to

je

st h

ipot

eza

(B)

na p

odst

awie

wyn

ików

do

świa

dcze

nia

okre

śla

źród

ła

zapy

leni

a po

wie

trza

w n

ajbl

iższ

ej

okol

icy

(C)

opis

uje

etap

y pl

anow

ania

do

świa

dcze

nia

nauk

oweg

o (B

)

sam

odzi

elni

e pl

anuj

e do

świa

dcze

nie

wyk

azuj

ące

zale

żnoś

ć m

iędz

y na

tęże

niem

ru

chu

sam

ocho

dow

ego

a za

pyle

niem

pow

ietrz

a (D

)

okre

śla

stop

ień

zani

eczy

szcz

enia

po

wie

trza

w m

iejs

cu

zam

iesz

kani

a, w

ykor

zyst

ując

sk

alę

poro

stow

ą (C

)

6Le

kcja

3a.

B

adam

y, ja

k za

niec

zysz

czen

ie

pow

ietrz

a w

pływ

a na

por

osty

2

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

7Le

kcja

4.

Bad

amy

zani

eczy

szcz

enia

w

ody

i gle

by

prze

prow

adza

(wed

ług

inst

rukc

ji po

dane

j w p

odrę

czni

ku)

obse

rwac

ję z

anie

czys

zcze

nia

wod

y w

 oko

licy

(C)

prac

ując

w g

rupi

e, w

ykon

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji po

dane

j w

 pod

ręcz

niku

) doś

wia

dcze

nie

spra

wdz

ając

e, ja

k w

ybra

ny

czyn

nik

wpł

ywa

na w

zros

t i r

ozw

ój rz

eżuc

hy (C

)

wym

ieni

a el

emen

ty ś

wia

dczą

ce

o za

niec

zysz

czen

iu w

ody

(bar

wa,

za

pach

, męt

ność

, osa

d) (A

)po

daje

prz

ykła

dy ź

róde

ł za

niec

zysz

czen

ia w

ody

(A)

na p

odst

awie

obs

erw

acji

okre

śla

kolo

r, pr

zejrz

ysto

ść

i zap

ach

bada

nej w

ody

(C)

wyj

aśni

a, o

 czy

m m

oże

świa

dczy

ć ro

ślin

ny, g

niln

y i s

pecy

ficzn

y (n

p. b

enzy

ny,

smoł

y, c

hlor

u) z

apac

h w

ody

(B)

wyj

aśni

a w

pływ

zan

iecz

yszc

zeni

a gl

eby

na ro

ślin

y i z

wie

rzęt

a, k

tóre

si

ę ni

mi ż

ywią

(B)

korz

ysta

jąc

z ró

żnyc

h źr

ódeł

in

form

acji,

pod

aje

przy

kład

y za

leżn

ości

mię

dzy

czys

tośc

wód

a o

becn

ości

ą or

gani

zmów

bi

owsk

aźni

kow

ych

(inne

niż

w

 pod

ręcz

niku

) (D

)

uzas

adni

a, ż

e ni

e na

leży

up

raw

iać

rośl

in i 

wyp

asać

zw

ierz

ąt w

 pob

liżu

ruch

liwyc

h dr

óg (B

)pl

anuj

e i w

ykon

uje

dośw

iadc

zeni

e w

ykaz

ując

e w

pływ

oct

u na

kie

łkow

anie

faso

li (D

)

8Le

kcja

5. W

pływ

śr

odow

iska

na

zdro

wie

poda

je p

o 2

przy

kład

y po

zyty

wne

go i 

nega

tyw

nego

w

pływ

u śr

odow

iska

na

zdro

wie

cz

łow

ieka

(A)

wyj

aśni

a zw

iąze

k m

iędz

y re

gula

rnym

spr

ząta

niem

czys

tym

pow

ietrz

em w

 dom

u (B

)po

sług

ując

się

prz

ykła

dam

i, om

awia

wpł

yw te

mpe

ratu

ry

otoc

zeni

a na

zdr

owie

czł

owie

ka (A

)po

daje

spo

soby

och

rony

prz

ed

hała

sem

(A)

uzas

adni

a ko

niec

znoś

ć oc

zysz

czan

ia w

ody

do p

icia

(B)

opis

uje

wpł

yw c

o na

jmni

ej 2

zm

ian

wpr

owad

zony

ch p

rzez

cz

łow

ieka

w ś

rodo

wis

ku n

a sw

oje

zdro

wie

(B)

wym

ieni

a sk

utki

nie

dobo

ru

świa

tła s

łone

czne

go (A

)

omaw

ia w

pływ

zby

t duż

ej

wilg

otno

ści o

raz

zbyt

suc

hego

po

wie

trza

w d

omu

na z

drow

ie

mie

szka

ńców

(B)

ocen

ia z

asad

ność

mon

tow

ania

w

 dom

u ur

ządz

eń w

ykry

waj

ącyc

h tle

nek

węg

la w

 pow

ietrz

u (D

)

9Le

kcja

6.

Jak

ogra

nicz

zani

eczy

szcz

e­ni

a?

poda

je c

o na

jmni

ej 2

spo

soby

zm

niej

szan

ia il

ości

odp

adów

w

 gos

poda

rstw

ie d

omow

ym (A

)po

daje

co

najm

niej

2 p

rzyk

łady

od

padó

w n

adaj

ącyc

h si

ę na

ko

mpo

st (A

)

rozr

óżni

a sp

osob

y og

rani

czan

ia

zani

eczy

szcz

eń ś

rodo

wis

ka

przy

rodn

icze

go (B

)de

finiu

je p

ojęc

ie „

recy

klin

g” (A

)po

daje

co

najm

niej

2 p

rzyk

łady

od

padó

w n

adaj

ącyc

h si

ę do

re

cykl

ingu

(A)

okre

śla

korz

yści

, jak

ie p

rzyn

osi

recy

klin

g (C

)

wyj

aśni

a w

pływ

cod

zien

nych

za

chow

ań w

 dom

u, w

 szk

ole,

w

 mie

jscu

zab

awy

na s

tan

środ

owis

ka (B

)uz

asad

nia

potrz

ebę

recy

klin

gu

i kom

post

owan

ia ś

mie

ci (B

)uz

asad

nia

grom

adze

nie

azbe

stu

na s

pecj

alny

ch s

kład

owis

kach

(B)

korz

ysta

jąc

z ró

żnyc

h źr

ódeł

, w

yjaś

nia

znac

zeni

e po

jęć:

„o

dpad

y ko

mun

alne

”, „

suro

wce

w

tórn

e”, „

utyl

izac

ja o

dpad

ów”

(B)

uzas

adni

a ko

niec

znoś

ć sp

alan

ia o

dpad

ów p

last

ikow

ych

w s

pecj

alny

ch s

pala

rnia

ch (B

)

proj

ektu

je k

omik

s „J

ak ja

i m

oja

rodz

ina

moż

emy

przy

czyn

ić s

do o

chro

ny ś

rodo

wis

ka?”

(D)

10Le

kcja

7. C

o m

y m

ożem

y zr

obić

dl

a pr

zyro

dy?

przy

porz

ądko

wuj

e od

pady

do

odpo

wie

dnic

h po

jem

nikó

w n

a śm

ieci

(C)

poda

je c

o na

jmni

ej p

o 2

przy

kład

y co

dzie

nnyc

h cz

ynno

ści

zmni

ejsz

ając

ych

zuży

cie

wod

y i e

nerg

ii el

ektry

czne

j (A)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

nale

ży

ogra

nicz

ać k

orzy

stan

ie

z je

dnor

azow

ych

prze

dmio

tów

(B

)tw

orzy

ban

k po

mys

łów

na

ogra

nicz

enie

iloś

ci ś

mie

ci o

raz

oszc

zędz

anie

wod

y i e

nerg

ii el

ektry

czne

j (C

)

posł

uguj

ąc s

ię p

rzyk

łada

mi,

omaw

ia k

orzy

ści w

ynik

ając

e z 

ogra

nicz

ania

iloś

ci ś

mie

ci

w g

ospo

dars

twie

dom

owym

(B)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

segr

egow

anie

m ś

mie

ci a

 och

roną

śr

odow

iska

prz

yrod

nicz

ego

(B)

spor

ządz

a sp

is „

ekol

ogic

znyc

h za

kupó

w”

(C)

plan

uje

zmia

ny w

 sw

oim

za

chow

aniu

maj

ące

na c

elu

zmni

ejsz

enie

iloś

ci w

ytw

arza

nych

pr

zez

sieb

ie o

dpad

ów (D

)pr

ojek

tuje

pla

kat z

achę

cają

cy d

o zg

niat

ania

pus

tych

opa

kow

plas

tikow

ych

(C)

uzas

adni

a po

trzeb

ę po

szan

owan

ia d

ziko

żyj

ącyc

h or

gani

zmów

(B)

wys

zuku

je in

form

acje

na

tem

at

odpo

wie

dzia

lnyc

h za

kupó

w

i pro

ponu

je, j

ak w

prow

adzi

ć za

sadę

odp

owie

dzia

lnyc

h za

kupó

w w

 sw

ojej

rodz

inie

(D)

na p

odst

awie

dod

atko

wyc

h źr

ódeł

info

rmac

ji pr

zew

iduj

e sk

utki

kor

zyst

ania

ener

goos

zczę

dnyc

h ur

ządz

elek

trycz

nych

w g

ospo

dars

twie

do

mow

ym (D

)

11Le

kcja

8.

Pods

umow

anie

dz

iału

1

Pods

umow

anie

i sp

raw

dzia

n z 

dzia

łu „

Chr

ońm

y pr

zyro

dę”

12

3

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

Dzi

ał 2

. BU

DO

WA

I W

ŁAŚC

IWO

ŚCI S

UB

STA

NC

JI –

11

godz

in

13Le

kcja

9. Ś

wia

t je

st z

budo

wan

y z 

drob

in

wyk

onuj

e (w

edłu

g in

stru

kcji

poda

nej w

 pod

ręcz

niku

) do

świa

dcze

nia

wyk

azuj

ące

zmia

ny o

bjęt

ości

dw

óch

wym

iesz

anyc

h su

bsta

ncji

(C)

bada

doś

wia

dcza

lnie

(wed

ług

inst

rukc

ji) d

yfuz

ję d

wóc

h ci

eczy

(C

)

wyj

aśni

a, c

zym

jest

dro

bina

(B)

na p

odst

awie

doś

wia

dcze

ń om

awia

zm

ianę

obj

ętoś

ci

wym

iesz

anyc

h su

bsta

ncji

(B)

defin

iuje

poj

ęcie

„dy

fuzj

a” (A

)pr

ojek

tuje

i pr

zepr

owad

za

dośw

iadc

zeni

e ba

dają

ce ru

ch

drob

in w

 gaz

ach

(C)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

obję

tość

m

iesz

anin

y je

st m

niej

sza

niż

sum

a ob

jęto

ści m

iesz

anyc

h su

bsta

ncji

(B)

wyj

aśni

a m

echa

nizm

dyf

uzji

dwóc

h ci

eczy

(B)

wyj

aśni

a m

echa

nizm

dyf

uzji

gazó

w (B

)po

daje

co

najm

niej

2 p

rzyk

łady

dy

fuzj

i z ż

ycia

cod

zien

nego

(A)

na s

chem

atyc

znym

rysu

nku

prze

dsta

wia

ruch

dro

bin

w g

azac

h i w

 cie

czac

h (C

)

proj

ektu

je

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadc

zeni

e ba

dają

ce d

yfuz

ję d

wóc

h ci

eczy

(in

ne n

iż w

 pod

ręcz

niku

) (D

)

14Le

kcja

10.

D

robi

ny c

iał

stał

ych,

cie

czy

i gaz

ów

na p

odst

awie

sch

emat

yczn

ych

rysu

nków

iden

tyfik

uje

ułoż

enie

dr

obin

w c

iele

sta

łym

, cie

czy

i gaz

ie (A

)w

ykon

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji)

dośw

iadc

zeni

e ba

dają

ce z

mia

obję

tośc

i sub

stan

cji w

 różn

ych

stan

ach

skup

ieni

a (C

)

sam

odzi

elni

e ry

suje

i op

isuj

e uł

ożen

ie d

robi

n w

 cie

le s

tały

m,

ciec

zy i 

gazi

e (C

)op

isuj

e za

chow

anie

się

dro

bin

subs

tanc

ji w

 różn

ych

stan

ach

skup

ieni

a (B

)

posł

uguj

ąc s

ię m

odel

em,

wyk

azuj

e ró

żnic

e w

 bud

owie

dr

obin

owej

cia

ła s

tałe

go, c

iecz

y i g

azu

(C)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

gaz

moż

na

sprę

żyć,

a c

iecz

y i c

iała

sta

łego

ni

e m

ożna

(B)

plan

uje

i prz

epro

wad

za

dośw

iadc

zeni

e w

ykaz

ując

e ró

żnic

e w

 ksz

tałc

ie c

iał s

tały

ch,

ciec

zy i 

gazó

w (D

)

15Le

kcja

11.

R

ozpu

szcz

anie

si

ę su

bsta

ncji

poda

je p

o je

dnym

prz

ykła

dzie

to

pnie

nia

i roz

pusz

czan

ia

subs

tanc

ji (A

)w

ykon

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji)

dośw

iadc

zeni

e pr

ezen

tują

ce

wpł

yw te

mpe

ratu

ry n

a sz

ybko

ść

rozp

uszc

zani

a si

ę su

bsta

ncji

(C)

wyk

onuj

e (w

edłu

g in

stru

kcji)

do

świa

dcze

nie

prez

entu

jące

w

pływ

mie

szan

ia n

a sz

ybko

ść

rozp

uszc

zani

a si

ę su

bsta

ncji

(C)

poró

wnu

je z

jaw

iska

topn

ieni

a i r

ozpu

szcz

ania

na

przy

kład

zie

soli

i kos

tek

lodu

(C)

wym

ieni

a cz

ynni

ki w

pływ

ając

e na

rozp

uszc

zani

e su

bsta

ncji

(tem

pera

tura

, mie

szan

ie) (

A)po

daje

2 p

rzyk

łady

cie

czy

inny

ch

niż

wod

a (A

)

wyj

aśni

a ró

żnic

ę m

iędz

y to

pnie

niem

i ro

zpus

zcza

niem

, po

sług

ując

się

prz

ykła

dam

i z 

życi

a co

dzie

nneg

o (B

)w

yjaś

nia

mec

hani

zm p

owst

awan

ia

kam

ieni

a w

 cza

jnik

u (B

)

korz

ysta

jąc

z ró

żnyc

h źr

ódeł

in

form

acji,

oce

nia,

czy

zło

to

moż

na ro

zpuś

cić

w w

odzi

e, c

zy

stop

ić (D

)po

rów

nuje

skł

ad w

ód

min

eral

nych

pod

awan

y na

et

ykie

tach

(C)

plan

uje

dośw

iadc

zeni

e po

rów

nują

ce z

awar

tość

sol

i m

iner

alny

ch w

 wod

zie

z kr

anu,

w

odzi

e m

iner

alne

j i fi

ltrow

anej

(D)

16Le

kcja

12.

M

iesz

anin

y i i

ch

rozd

ziel

anie

wyj

aśni

a po

jęci

a „m

iesz

anin

a je

dnor

odna

”, „

mie

szan

ina

niej

edno

rodn

a” (A

)w

ykon

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji po

dane

j w p

odrę

czni

ku)

dośw

iadc

zeni

a pr

ezen

tują

ce

spos

oby

rozd

ziel

ania

skł

adni

ków

żnyc

h m

iesz

anin

(C)

wym

ieni

a sp

osob

y ro

zdzi

elan

ia

skła

dnik

ów m

iesz

anin

(A)

odró

żnia

mie

szan

iny

jedn

orod

ne

od n

ieje

dnor

odny

ch (C

)om

awia

spo

soby

rozd

ziel

ania

sk

ładn

ików

różn

ych

mie

szan

in

(filtr

owan

ie, o

dpar

owan

ie,

prze

siew

anie

) (B

)po

daje

prz

ykła

dy z

asto

sow

ania

pr

zesi

ewan

ia, o

dpar

owan

ia

i filtr

owan

ia w

 życ

iu

codz

ienn

ym (A

)

wyb

iera

spo

soby

rozd

ziel

ania

na

stęp

ując

ych

mie

szan

in: w

ody

z pi

aski

em, w

ody

z so

lą, p

iask

u i ż

wiru

(C)

poda

je in

ny n

iż w

 pod

ręcz

niku

pr

zykł

ad m

iesz

anin

y ni

ejed

noro

dnej

, któ

rej s

kład

nikó

w

nie

moż

na ro

zdzi

elić

za

pom

ocą

prze

siew

ania

(D)

plan

uje

i wyk

onuj

e do

świa

dcze

nie,

w k

tóre

go

wyn

iku

nast

ępuj

e ro

zdzi

elen

ie

mie

szan

iny

pias

ku z

 opi

łkam

i że

laza

(D)

4

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

17Le

kcja

13.

O

 prz

ewod

zeni

u ci

epła

bada

doś

wia

dcza

lnie

(w

edłu

g in

stru

kcji

poda

nej

w p

odrę

czni

ku) p

rzew

odni

ctw

o ci

epln

e ró

żnyc

h su

bsta

ncji

(C)

wym

ieni

a za

stos

owan

ia

term

osu

(A)

wym

ieni

a su

bsta

ncje

dob

rze

i sła

bo p

rzew

odzą

ce c

iepł

o (A

)w

ykon

uje

dośw

iadc

zeni

e (w

edłu

g in

stru

kcji)

spr

awdz

ając

e, c

zy

ubra

nia

grze

ją (C

)w

yjaś

nia

na p

rzyk

łada

ch

znac

zeni

e ub

rań,

pió

r i s

ierś

ci

w p

rzep

ływ

ie c

iepł

a (B

)

posł

uguj

ąc s

ię s

chem

atyc

znym

ry

sunk

iem

, wyj

aśni

a m

echa

nizm

pr

zew

odze

nia

ciep

ła (B

)uz

asad

nia

ocie

plan

ie d

omów

ytam

i ze

styr

opia

nu (B

)

poda

je p

rzyk

łady

zas

toso

wan

ia

dobr

ych

i sła

bych

prz

ewod

nikó

w

ciep

ła w

 życ

iu c

odzi

enny

m (C

)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

w m

roźn

y dz

ień

ptak

i stro

szą

piór

a (B

)

18Le

kcja

14.

El

ektry

zow

anie

si

ę ci

poda

je 2

prz

ykła

dy z

jaw

isk

elek

trycz

nych

w p

rzyr

odzi

e (A

)de

mon

stru

je (w

edłu

g in

stru

kcji)

el

ektry

zow

anie

się

cia

ł i ic

h od

dzia

ływ

anie

na

prze

dmio

ty

wyk

onan

e z 

różn

ych

subs

tanc

ji (C

)w

ymie

nia

zasa

dy b

ezpi

eczn

ego

zach

owan

ia s

ię p

odcz

as b

urzy

(A)

przy

goto

wuj

e i d

emon

stru

je

za p

omoc

ą ko

perty

(wed

ług

inst

rukc

ji) m

odel

wył

adow

ania

at

mos

fery

czne

go (C

)po

daje

co

najm

niej

3 p

rzyk

łady

za

stos

owan

ia e

lekt

ryzo

wan

ia s

ciał

w g

ospo

darc

e cz

łow

ieka

(A)

wyj

aśni

a, n

a cz

ym p

oleg

a el

ektry

zow

anie

się

cia

ł (B

)w

yjaś

nia

mec

hani

zm

pow

staw

ania

wył

adow

elek

trycz

nych

(B)

uzas

adni

a ko

niec

znoś

ć w

ypos

ażan

ia b

udyn

ków

w

 pio

runo

chro

ny (B

)

19Le

kcja

15.

B

adam

y pr

ąd

elek

trycz

ny

budu

je (w

edłu

g in

stru

kcji)

pro

sty

obw

ód e

lekt

rycz

ny (C

)po

daje

prz

ykła

d m

etal

u ja

ko s

ubst

ancj

i, kt

óra

jest

pr

zew

odni

kiem

ele

ktry

czny

m (A

)po

daje

naz

wy

i sym

bole

bi

egun

ów b

ater

ii (A

)

wyj

aśni

a po

jęci

a: „

prąd

el

ektry

czny

”, „

prze

wod

nik

elek

trycz

ny”

(B)

na p

odst

awie

doś

wia

dcze

nia

opis

uje

prze

pływ

prą

du

w o

bwod

zie

elek

trycz

nym

(B)

posł

uguj

ąc s

ię s

chem

atyc

znym

ry

sunk

iem

, wyj

aśni

a m

echa

nizm

pr

zepł

ywu

prąd

u w

 obw

odzi

e el

ektry

czny

m (B

)w

yjaś

nia,

jaką

funk

cje

pełn

i w

łókn

o w

żar

ówce

(B)

poró

wnu

je w

yład

owan

ie

elek

trycz

ne z

 prą

dem

el

ektry

czny

m (C

)w

ykaz

uje

zale

żnoś

ć m

iędz

y za

mkn

ięci

em lu

b ot

war

ciem

ob

wod

u el

ektry

czne

go

a pr

zepł

ywem

prą

du (C

)

proj

ektu

je o

bwód

ele

ktry

czny

mat

eria

łów

inny

ch n

iż u

żyte

w

 doś

wia

dcze

niu

na le

kcji

(C)

20Le

kcja

16.

Ja

k dz

iała

urzą

dzen

ia

elek

trycz

ne?

poda

je c

o na

jmni

ej 3

prz

ykła

dy

wyk

orzy

styw

ania

prą

du w

 życ

iu

codz

ienn

ym (A

)po

sług

ując

się

pro

stym

ob

wod

em e

lekt

rycz

nym

, sp

raw

dza,

jaki

e su

bsta

ncje

pr

zew

odzą

prą

d (s

zkło

, pap

ier,

plas

tik, m

etal

, dre

wno

) (C

)w

ymie

nia

zasa

dy b

ezpi

eczn

ego

obch

odze

nia

się

z ur

ządz

enia

mi

elek

trycz

nym

i (A)

wyj

aśni

a, c

o to

zna

czy,

że

subs

tanc

ja je

st iz

olat

orem

(B)

poda

je p

rzyk

łady

prz

edm

iotó

w

wyk

onan

ych

z iz

olat

orów

(A)

wym

ieni

a sk

utki

prz

epły

wu

prąd

u w

 dom

owyc

h ur

ządz

enia

ch

elek

trycz

nych

(A)

poda

je je

dnos

tkę,

w k

tóre

j się

m

ierz

y na

pięc

ie (A

)

wyj

aśni

a na

prz

ykła

dach

zn

acze

nie

prze

wod

nikó

w

i izo

lato

rów

prą

du w

 życ

iu

codz

ienn

ym (B

)w

ymie

nia

źród

ła p

rądu

i do

bier

a je

do

odbi

orni

ków

, uw

zglę

dnia

jąc

napi

ęcie

ele

ktry

czne

(C)

odsz

ukuj

e na

dom

owyc

h ur

ządz

enia

ch e

lekt

rycz

nych

in

form

acje

o w

ymag

anym

na

pięc

iu (C

)

pro

jekt

uje

i wyk

onuj

e pl

akat

do

tycz

ący

zasa

d be

zpie

czne

go

posł

ugiw

ania

się

urz

ądze

niam

i el

ektry

czny

mi (

B)

21Le

kcja

17.

Co

przy

ciąg

ają

mag

nesy

?

defin

iuje

poj

ęcie

„m

agne

s” (A

)w

ykon

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji)

dośw

iadc

zeni

e ba

dają

ce

mag

nety

czne

wła

ściw

ości

żnyc

h su

bsta

ncji

(C)

budu

je (w

edłu

g in

stru

kcji

poda

nej w

 pod

ręcz

niku

) pro

sty

kom

pas

(C)

poda

je c

o na

jmni

ej 3

prz

ykła

dy

mag

nesó

w z

e sw

ojeg

o ot

ocze

nia

(A)

bada

doś

wia

dcza

lnie

(w

edłu

g in

stru

kcji)

wza

jem

ne

oddz

iały

wan

ia m

agne

sów

(C)

praw

idło

wo

posł

uguj

e si

ę ko

mpa

sem

(C)

opis

uje

wła

ściw

ości

mag

nesó

w

i ich

wza

jem

ne o

ddzi

aływ

ania

(B)

wyj

aśni

a za

sadę

dzi

ałan

ia

kom

pasu

(B)

za p

omoc

ą do

świa

dcze

nia

okre

śla

czyn

niki

zak

łóca

jące

pr

awid

łow

e dz

iała

nie

kom

pasu

(C)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

kom

pas

moż

na w

ykor

zyst

ać d

o ok

reśl

ania

ki

erun

ków

geo

grafi

czny

ch (B

)

sam

odzi

elni

e pl

anuj

e i w

ykon

uje

dośw

iadc

zeni

e w

ykaz

ując

e is

tnie

nie

pola

mag

nety

czne

go

wyt

war

zane

go p

rzez

mag

nes

(D)

spra

wdz

a do

świa

dcza

lnie

, czy

m

agne

s pr

zyci

ąga

wsz

ystk

ie

met

ale

(C)

5

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

22Le

kcja

18.

Po

dsum

owan

ie

dzia

łu 2

Pods

umow

anie

i sp

raw

dzia

n z 

dzia

łu „

Bud

owa

i wła

ściw

ości

sub

stan

cji”

23

Dzi

ał 3

. SIŁ

Y I R

UC

H –

9 g

odzi

n

24Le

kcja

19.

Zj

awis

ko ru

chu

wym

ieni

a co

naj

mni

ej 2

pr

zykł

ady

ruch

u (A

)pr

awid

łow

o od

czyt

uje

wsk

azan

ia p

rędk

ości

omie

rza

w s

amoc

hodz

ie i 

row

erze

(C)

defin

iuje

prę

dkoś

ć ja

ko d

rogę

pr

zeby

tą w

 jedn

ostc

e cz

asu

(A)

prac

ując

w z

espo

le, w

yzna

cza

pręd

kość

sw

ojeg

o ru

chu

wyr

ażon

ą w

 met

rach

na

sek

undę

(C)

posł

uguj

ąc s

ię s

chem

atyc

znym

ry

sunk

iem

zaw

arty

m

w p

odrę

czni

ku, o

pisu

je ru

ch

ciał

a, u

wzg

lędn

iają

c to

r, po

kt

órym

to c

iało

się

por

usza

, ora

z zm

iany

prę

dkoś

ci ru

chu

(B)

pod

opie

ką n

aucz

ycie

la

prze

prow

adza

pom

iar p

rędk

ości

w

ody

w n

ajbl

iższ

ej rz

ece

(C)

sam

odzi

elni

e w

ykon

uje

rysu

nek

ilust

rują

cy fa

zy ru

chu

ciał

a (in

nego

niż

opi

sane

w

 pod

ręcz

niku

) ora

z op

isuj

e te

n ru

ch (C

)25

Lekc

ja 1

9a.

Ćw

iczy

my

wyz

nacz

anie

pr

ędko

ści

26Le

kcja

20.

Siły

i r

uch

posł

uguj

ąc s

ię il

ustra

cjam

i, w

ymie

nia

co n

ajm

niej

2 s

kutk

i si

ł, kt

óre

obse

rwuj

e w

 sw

oim

ot

ocze

niu

(A)

poda

je p

o 1

przy

kład

zie

z ży

cia

codz

ienn

ego,

kie

dy s

iła w

praw

ia

ciał

o w

 ruch

lub

zwię

ksza

pr

ędko

ść ru

chu

ciał

a (A

)w

ymie

nia

siły

opo

ru ja

ko c

zynn

iki

ham

ując

e ru

ch (A

)

wyj

aśni

a na

prz

ykła

dach

, jak

m

ożna

zm

niej

szyć

prę

dkoś

ć ci

ała

lub

je z

atrz

ymać

, zm

ieni

ć je

go

kszt

ałt l

ub je

zni

szcz

yć (B

)

prze

wid

uje,

co

by b

yło,

gdy

by n

ie

dzia

łały

siły

opo

ru (D

)an

aliz

uje

zale

żnoś

ć m

iędz

y w

łaśc

iwoś

ciam

i cia

ł sta

łych

(s

pręż

ysto

ść, p

last

yczn

ość,

kr

ucho

ść) a

 siłą

, któ

ra p

owod

uje

zmia

ny ic

h ks

ztał

tu lu

b zn

iszc

zeni

e (D

)

27Le

kcja

21.

M

asa

ciał

a i s

iła

graw

itacj

i

rozr

óżni

a po

jęci

a: „

mas

a”

i „w

aga”

(B)

wym

ieni

a po

dsta

wow

e je

dnos

tki

mas

y (g

ram

i ki

logr

am) (

A)pr

awid

łow

o po

sług

uje

się

wag

ą ku

chen

ną i 

odcz

ytuj

e je

dnos

tki

mas

y (C

)

defin

iuje

mas

ę ja

ko m

iarę

iloś

ci

subs

tanc

ji (A

)od

czyt

uje

z et

ykie

t mas

ę trz

ech

prod

uktó

w s

poży

wcz

ych

(A)

wyk

onuj

e (w

edłu

g in

stru

kcji

poda

nej w

 pod

ręcz

niku

) wag

ę sz

alko

i za

jej p

omoc

ą w

aży

wyb

rane

prz

edm

ioty

(C)

omaw

ia m

echa

nizm

dzi

ałan

ia s

iły

graw

itacj

i (B

)w

yjaś

nia

zasa

dę d

ział

ania

wag

i sz

alko

wej

(B)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

mas

ą ci

ała

a si

łą g

raw

itacj

i (D

)sa

mod

ziel

nie

wyk

onuj

e w

agę

wed

ług

wła

sneg

o po

mys

łu i 

za je

j po

moc

ą w

aży

prze

dmio

ty (C

)

28Le

kcja

22.

S

ubst

ancj

e ci

ęższ

e i l

żejs

ze

rozr

óżni

a po

jęci

a: „

mas

a”

i „ob

jęto

ść”

(B)

praw

idło

wo

odcz

ytuj

e je

dnos

tki

obję

tośc

i (A)

poda

je p

o 2

przy

kład

y za

stos

owan

ia s

ubst

ancj

i lek

kich

i c

iężk

ich

w ż

yciu

cod

zien

nym

(A)

wyk

onuj

e (w

edłu

g in

stru

kcji)

do

świa

dcze

nie

poró

wnu

jące

m

asy

ciał

maj

ącyc

h tę

sam

ą ob

jęto

ść, l

ecz

wyk

onan

ych

z ró

żnyc

h su

bsta

ncji

(C)

poró

wnu

je m

asy

i obj

ętoś

ci

ciał

zbu

dow

anyc

h z 

tej s

amej

su

bsta

ncji

(B)

porz

ądku

je w

ybra

ne s

ubst

ancj

e w

edłu

g ic

h m

asy

(C)

posł

uguj

ąc s

ię s

amod

ziel

nie

wyk

onan

ym w

ykre

sem

upko

wym

, por

ównu

je o

bjęt

ość

wyb

rany

ch s

ubst

ancj

i o m

asie

kg (D

)

29Le

kcja

23.

B

adam

y si

łę

tarc

ia

na s

chem

atyc

znym

rysu

nku

wsk

azuj

e m

iejs

ce i 

kier

unek

dz

iała

nia

siły

tarc

ia (C

)

bada

doś

wia

dcza

lnie

, od

czeg

o za

leży

siła

tarc

ia (C

)w

ymie

nia

czyn

niki

zw

ięks

zają

ce

i zm

niej

szaj

ące

siłę

tarc

ia (A

)

wyj

aśni

a za

leżn

ość

mię

dzy

siłą

tarc

ia a

 rodz

ajem

pod

łoża

, na

cisk

iem

cia

ła n

a po

dłoż

e i p

rzes

uwan

iem

lub

tocz

enie

m s

ciał

a (C

)

uzas

adni

a, ż

e si

ła ta

rcia

jest

ni

ezbę

dna

w ż

yciu

i go

spod

arce

cz

łow

ieka

(D)

twor

zy „

bank

pom

ysłó

w”

na

wyk

orzy

stan

ie s

iły ta

rcia

w ż

yciu

co

dzie

nnym

(D)

6

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

30Le

kcja

24.

Jak

dz

iała

ją s

iły

opor

u po

wie

trza

i wod

y?

wyk

onuj

e (w

edłu

g in

stru

kcji)

do

świa

dcze

nia

bada

jące

opó

r po

wie

trza

i opó

r wod

y (C

)w

ymie

nia

czyn

niki

, od

któr

ych

zale

żą s

iły o

poru

pow

ietrz

a i w

ody

(A)

poda

je p

o 2

przy

kład

y ob

serw

owan

ych

w p

rzyr

odzi

e sp

osob

ów z

wię

ksza

nia

i zm

niej

szan

ia o

poru

pow

ietrz

a i w

ody

(A)

wym

ieni

a po

2 s

poso

by

wyk

orzy

styw

ania

opo

ru p

owie

trza

i wod

y w

 życ

iu c

odzi

enny

m (A

)

wyj

aśni

a za

leżn

ość

mię

dzy

siła

mi o

poru

pow

ietrz

a i w

ody

a po

wie

rzch

nią,

ksz

tałte

m

i prę

dkoś

cią

poru

szan

ia s

ciał

(B)

prop

onuj

e i p

rzep

row

adza

do

świa

dcze

nie

wyk

azuj

ące

zale

żnoś

ć m

iędz

y op

ływ

owym

ks

ztał

tem

cia

ła a

 zm

niej

szan

iem

op

oru

wod

y i p

owie

trza

(D)

wyk

azuj

e do

świa

dcza

lnie

różn

icę

mię

dzy

siła

mi o

poru

wod

y i p

owie

trza

(D)

31Le

kcja

25.

Po

dsum

owan

ie

dzia

łu 3

Pods

umow

anie

i sp

raw

dzia

n z 

dzia

łu „

Siły

i ru

ch”

32

Dzi

ał 4

. ZIE

MIA

WE

WSZ

ECH

ŚWIE

CIE

– 1

1 go

dzin

33Le

kcja

26.

M

iejs

ce Z

iem

i we

Wsz

echś

wie

cie

iden

tyfik

uje

Sło

ńce

jako

cen

trum

U

kład

u S

łone

czne

go (A

)w

ymie

nia

plan

ety

Ukł

adu

Sło

necz

nego

(A)

wyj

aśni

a po

jęci

e: „

orbi

ta”

(B)

rozr

óżni

a ci

ała

nieb

iesk

ie:

plan

ety,

gw

iazd

y, k

sięż

yce

(B)

prze

dsta

wia

zał

ożen

ia te

orii

helio

cent

rycz

nej M

ikoł

aja

Kope

rnik

a (A

)w

yjaś

nia,

dla

czeg

o Zi

emia

jest

za

licza

na d

o pl

anet

(B)

opis

uje

plan

ety

Ukł

adu

Sło

necz

nego

(B)

char

akte

ryzu

je K

sięż

yc ja

ko

natu

raln

ego

sate

litę

Ziem

i (C

)

wys

zuku

je i 

prez

entu

je in

form

acje

Mik

ołaj

u Ko

pern

iku

(C)

obse

rwuj

e ci

ała

nieb

iesk

ie,

anal

izuj

e m

apy

nieb

a i n

a ic

h po

dsta

wie

wsk

azuj

e na

nie

bie

wyb

rane

gw

iazd

ozbi

ory

(D)

34Le

kcja

27.

Kul

ista

Zi

emia

opis

uje

kszt

ałt Z

iem

i z 

wyk

orzy

stan

iem

jej m

odel

u –

glob

usa

(B)

okre

śla

skal

ę, w

 jaki

ej w

ykon

ano

glob

us (C

)

wsk

azuj

e na

glo

busi

e oś

zi

emsk

ą or

az b

iegu

ny p

ółno

cny

i poł

udni

owy

(C)

okre

śla

kszt

ałt w

idno

kręg

u,

świa

dczą

cy o

 kul

isto

ści Z

iem

i (A)

opis

uje

mec

hani

zm d

ział

ania

siły

gr

awita

cji (

B)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

wys

okoś

cią

obse

rwat

ora

nad

pow

ierz

chni

ą Zi

emi

a ob

serw

owan

ym

wid

nokr

ęgie

m (D

)

dow

odzi

kul

isto

ści Z

iem

i, po

sług

ując

się

sam

odzi

elni

e w

ykon

anym

rysu

nkie

m, n

a kt

órym

prz

edst

awia

zni

kani

e od

dala

jący

ch s

ię s

tatk

ów z

 pol

a w

idze

nia

obse

rwat

ora

(D)

35Le

kcja

28.

Jak

od

nale

źć s

wój

kr

aj n

a gl

obus

ie?

wsk

azuj

e na

glo

busi

e: b

iegu

ny,

rów

nik,

poł

udni

k ze

row

y i 1

80°,

półk

ule

(B)

okre

śla

kier

unki

na

glob

usie

i na

m

apie

św

iata

(C)

omaw

ia s

posó

b po

dzia

łu k

uli

ziem

skie

j na

półk

ule

(B)

wyj

aśni

a, c

zym

się

różn

i rów

nik

od p

ozos

tały

ch

rów

nole

żnik

ów (B

)

omaw

ia ró

żnic

e m

iędz

y ró

wno

leżn

ikam

i i p

ołud

nika

mi (

B)

okre

śla

na m

apie

św

iata

obi

ekty

zn

ajdu

jące

się

na

wsc

hód,

za

chód

, pół

noc

i poł

udni

e od

Po

lski

(C)

uzas

adni

a po

trzeb

ę st

osow

ania

sia

tki p

ołud

nikó

w

i rów

nole

żnik

ów (D

)

36Le

kcja

29.

Ląd

y i o

cean

y na

Zi

emi

poda

je n

azw

y ko

ntyn

entó

w

i oce

anów

(A)

wsk

azuj

e na

glo

busi

e ko

ntyn

enty

i o

cean

y (B

)ok

reśl

a, n

a kt

óryc

h pó

łkul

ach

leży

Pol

ska

(C)

posł

uguj

ąc s

ię g

lobu

sem

i m

apą

świa

ta, o

kreś

la p

ołoż

enie

ko

ntyn

entó

w

i oce

anów

wzg

lęde

m ró

wni

ka

i poł

udni

ka z

erow

ego

(C)

poró

wnu

je p

ołoż

enie

Pol

ski

i Aus

tralii

(C)

wym

ieni

a ko

ntyn

enty

w

 kol

ejno

ści o

d na

jwię

ksze

go

do n

ajm

niej

szeg

o (A

)

opis

uje

poło

żeni

e po

szcz

egól

nych

kon

tyne

ntów

i o

cean

ów (z

e sz

czeg

ólny

m

uwzg

lędn

ieni

em E

urop

y) (C

)

prze

dsta

wia

pro

jekt

pod

róży

do

okoł

a św

iata

: wyz

nacz

a je

j tra

sę n

a m

apie

i op

isuj

e je

j pr

zebi

eg (D

)

7

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

37Le

kcja

30.

Ruc

h Zi

emi w

okół

w

łasn

ej o

si

poda

je k

ieru

nek

obro

tu Z

iem

i (A)

prez

entu

je n

a m

odel

u ru

ch

obro

tow

y Zi

emi (

B)

wym

ieni

a sk

utki

ruch

u ob

roto

weg

o Zi

emi (

A)

wyj

aśni

a, c

o to

jest

ruch

ob

roto

wy

Ziem

i (B

)za

pom

ocą

glob

usa

i lam

pki

prez

entu

je z

ależ

ność

mię

dzy

ruch

em o

brot

owym

Zie

mi

a na

stęp

owan

iem

dni

a i n

ocy

(C)

poda

je, i

le tr

wa

pełn

y ob

rót

Ziem

i (A)

bada

doś

wia

dcza

lnie

ośw

ietle

nie

Ziem

i pod

czas

ruch

u ob

roto

weg

o (C

)

anal

izuj

e ró

żnic

e cz

asu

na Z

iem

i (D

)pr

zygo

tow

uje

i prz

edst

awia

pr

ezen

tacj

ę na

tem

at s

kutk

ów

ruch

u ob

roto

weg

o Zi

emi (

inny

ch

niż

w p

odrę

czni

ku) (

D)

38Le

kcja

31.

Ruc

h Zi

emi d

ooko

ła

Sło

ńca

poda

je w

arto

ść k

ąta

nach

ylen

ia

osi z

iem

skie

j do

płas

zczy

zny

orbi

ty (A

)w

ymie

nia

nast

ępst

wa

ruch

u ob

iego

weg

o Zi

emi (

A)

wyj

aśni

a, c

o to

jest

ruch

ob

iego

wy

Ziem

i (B

)po

sług

ując

się

sch

emat

yczn

ym

rysu

nkie

m, o

maw

ia z

mia

ny

ośw

ietle

nia

Ziem

i pod

czas

ruch

u ob

iego

weg

o (B

)po

daje

, ile

trw

a je

den

obie

g Zi

emi

dook

oła

Sło

ńca

(A)

bada

doś

wia

dcza

lnie

zm

iany

wie

tleni

a Zi

emi p

odcz

as ru

chu

obie

gow

ego

(C)

uzas

adni

a w

prow

adze

nie

do

kale

ndar

za ro

ku

prze

stęp

nego

(D)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

nach

ylen

iem

osi

zie

msk

iej d

o pł

aszc

zyzn

y or

bity

a z

mia

nam

i oś

wie

tleni

a Zi

emi w

 cią

gu

roku

(D)

39Le

kcja

32.

Zm

iany

pór

roku

wym

ieni

a na

zwy

astro

nom

iczn

ych

pór r

oku

(A)

poda

je d

aty

rozp

oczę

cia

astro

nom

iczn

ych

pór r

oku

na

półk

uli p

ółno

cnej

(A)

posł

uguj

ąc s

ię s

chem

atyc

znym

i ry

sunk

ami,

omaw

ia o

świe

tleni

e Zi

emi w

 różn

ych

pora

ch ro

ku (C

)w

ymie

nia

obsz

ary

Ziem

i, do

kt

óryc

h do

cier

a na

jwię

cej

i naj

mni

ej e

nerg

ii sł

onec

znej

(A)

wsk

azuj

e zw

rotn

iki n

a gl

obus

ie

i na

map

ie o

raz

poda

je

ich

nazw

y (B

)w

skaz

uje

na g

lobu

sie

i na

map

ie

obsz

ary

Ziem

i, do

któ

rych

do

cier

a na

jwię

cej i

 naj

mni

ej

ener

gii s

łone

czne

j (B

)

wyk

onuj

e do

świa

dcze

nie

bada

jące

wpł

yw k

ulis

tośc

i Zie

mi

na il

ość

ener

gii s

łone

czne

j do

cier

ając

ej d

o po

wie

rzch

ni

Ziem

i (C

)op

isuj

e zm

iany

ast

rono

mic

znyc

h pó

r rok

u na

pół

kuli

połu

dnio

wej

(B)

wys

zuku

je i 

prze

dsta

wia

in

form

acje

na

tem

at s

tref

ośw

ietle

nia

Ziem

i (C

)

40Le

kcja

33.

D

lacz

ego

w A

fryce

jest

go

rąco

, a n

a bi

egun

ach

zim

no?

wym

ieni

a el

emen

ty

char

akte

ryzu

jące

klim

at (A

)od

czyt

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji)

dane

z w

ykre

su k

limat

yczn

ego

doty

cząc

e te

mpe

ratu

ry p

owie

trza

i opa

dów

(B)

wyj

aśni

a ró

żnic

e m

iędz

y po

godą

i k

limat

em (B

)na

pod

staw

ie d

anyc

h pr

zeds

taw

iony

ch w

 tabe

li ry

suje

pr

osty

wyk

res

klim

atyc

zny

(C)

char

akte

ryzu

je k

limat

obs

zaru

, na

któr

ym le

ży W

arsz

awa

(C)

na p

odst

awie

wyk

resu

kl

imat

yczn

ego

okre

śla

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy

klim

atu

dane

go o

bsza

ru (C

)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

klim

atem

a z

różn

icow

anie

m

kraj

obra

zów

na

Ziem

i (C

)

posł

uguj

ąc s

ię m

apą

stre

f klim

atyc

znyc

h św

iata

, cha

rakt

eryz

uje

ich

rozm

iesz

czen

ie n

a Zi

emi (

C)

41Le

kcja

33a

. Ć

wic

zym

y po

sług

iwan

ie

się

wyk

rese

m

klim

atyc

znym

42Le

kcja

34.

Po

dsum

owan

ie

dzia

łu 4

Pods

umow

anie

i sp

raw

dzia

n z 

dzia

łu „

Ziem

ia w

e W

szec

hśw

ieci

e”

43

8

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

Dzi

ał 5

. WO

KÓŁ

EUR

OPY

– 8

god

zin

44Le

kcja

35.

Po

znaj

emy

map

y św

iata

wys

zuku

je w

 atla

sie

map

ę fiz

yczn

ą św

iata

i w

skaz

uje

jej

elem

enty

(B)

wys

zuku

je w

 atla

sie

map

ę po

lityc

zną

świa

ta i 

wym

ieni

a je

j el

emen

ty (B

)

wym

ieni

a po

dobi

eńst

wa

i róż

nice

m

iędz

y fiz

yczn

ą a 

polit

yczn

ą m

apą

świa

ta (B

)po

rów

nuje

obr

az Z

iem

i na

glob

usie

i na

map

ie ś

wia

ta (C

)w

yszu

kuje

pod

ane

prze

z na

uczy

ciel

a ob

iekt

y ge

ogra

ficzn

e na

map

ie fi

zycz

nej i

 na

map

ie

polit

yczn

ej ś

wia

ta (C

)

omaw

ia tr

eść

map

fizy

czny

ch

i pol

itycz

nych

św

iata

(B)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

obra

z Zi

emi

na m

apie

jest

zni

eksz

tałc

ony

(B)

opis

uje

znie

kszt

ałce

nia

obra

zu

Ziem

i na

wyb

rany

ch m

apac

h (B

)sw

obod

nie

posł

uguj

e si

ę fiz

yczn

ą i p

olity

czną

map

ą św

iata

(C)

45Le

kcja

36.

Jak

po

znaw

ano

świa

t?

wym

ieni

a na

zwis

ka o

dkry

wcó

w

z ep

oki w

ielk

ich

odkr

geog

rafic

znyc

h (A

)w

skaz

uje

na m

apac

h w

 pod

ręcz

niku

tras

y w

ypra

w

Krzy

szto

fa K

olum

ba i 

Ferd

ynan

da

Mag

ella

na (A

)

opis

uje

prze

bieg

naj

wię

kszy

ch

wyp

raw

odk

ryw

czyc

h Kr

zysz

tofa

Ko

lum

ba i 

Ferd

ynan

da

Mag

ella

na (B

)

opis

uje

wyp

raw

y ta

kich

po

dróż

nikó

w, j

ak:

Vasc

o da

Gam

a, A

mer

igo

Vesp

ucci

, Jam

es C

ook,

Rob

ert

Pear

y, R

oald

Am

unds

en (B

)

wyj

aśni

a pr

zycz

yny

mor

skic

h po

dróż

y Eu

rope

jczy

ków

w X

V i X

VI w

ieku

(B)

na p

odst

awie

dos

tępn

ych

źród

info

rmac

ji us

tala

poł

ożen

ie W

ysp

Korz

enny

ch (C

)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

w p

rzes

złoś

ci

Wys

py K

orze

nne

były

cel

em

wyp

raw

mor

skic

h (D

)pr

zeds

taw

ia p

ozyt

ywne

i n

egat

ywne

sku

tki o

dkry

ć ge

ogra

ficzn

ych

(C)

46Le

kcja

37.

Eu

ropa

– m

ój

rodz

imy

kont

ynen

t

loka

lizuj

e Eu

ropę

na

map

ie

świa

ta (B

)od

czyt

uje

z le

gend

y m

apy

kraj

obra

zow

ej E

urop

y na

zwy

kraj

obra

zów

i w

skaz

uje

te

kraj

obra

zy n

a m

apie

(A)

okre

śla

poło

żeni

e Eu

ropy

na

kuli

ziem

skie

j (C

)w

skaz

uje

na m

apie

fizy

czne

j Eu

ropy

um

owną

gra

nicę

mię

dzy

Euro

pą i 

Azją

(B)

anal

izuj

e kr

ajob

razo

map

ę Eu

ropy

(C)

opis

uje

rośl

inno

ść

char

akte

ryst

yczn

ą dl

a pó

łnoc

nej,

środ

kow

ej i 

połu

dnio

wej

Eu

ropy

(B)

opis

uje

prze

bieg

um

owne

j gr

anic

y m

iędz

y Eu

ropą

i Az

ją (B

)w

yjaś

nia,

jak

zmie

nia

się

klim

at

Euro

py z

 pół

nocy

na

połu

dnie

ko

ntyn

entu

(B)

opis

uje

cech

y kr

ajob

razu

r wys

okic

h w

 Eur

opie

, np.

Pi

rene

jów

, Alp

, Kar

pat

dow

odzi

istn

ieni

e za

leżn

ości

m

iędz

y w

arun

kam

i klim

atyc

znym

i a 

zróż

nico

wan

iem

kra

jobr

azow

ym

Euro

py (D

)

na p

odst

awie

map

kr

ajob

razo

wyc

h ko

ntyn

entó

w

w a

tlasi

e lu

b m

apy

kraj

obra

zow

ej

świa

ta p

orów

nuje

kra

jobr

az

Euro

py z

 kra

jobr

azam

i inn

ych

kont

ynen

tów

(C)

47Le

kcja

38.

Pol

ska

jest

jedn

ym

z pa

ństw

Eur

opy

wsk

azuj

e na

map

ie p

olity

czne

j Eu

ropy

Pol

skę

i jej

gra

nice

(B)

poda

je n

azw

y pa

ństw

siad

ując

ych

z Po

lską

(A)

loka

lizuj

e na

map

ie p

ańst

wa

sąsi

aduj

ące

z Po

lską

(B)

poda

je n

azw

y st

olic

kra

jów

siad

ując

ych

z Po

lską

(A)

wsk

azuj

e na

map

ie E

urop

y w

ybra

ne p

ańst

wa

(B)

posł

uguj

ąc s

ię w

ykre

sam

i sł

upko

wym

i, od

czyt

uje

dane

na

tem

at w

ielk

ości

wyb

rany

ch

pańs

tw e

urop

ejsk

ich

i ich

za

ludn

ieni

a (B

)

opis

uje

poło

żeni

e Po

lski

w

 Eur

opie

(B)

wsk

azuj

e na

map

ie p

olity

czne

j Eu

ropy

pań

stw

a U

nii

Euro

pejs

kiej

(B)

poró

wnu

je w

ielk

ość

pańs

tw

euro

pejs

kich

i ic

h za

ludn

ieni

e (C

)w

yjaś

nia,

co

ozna

cza

dla

Pols

ki

czło

nkow

stw

o w

 Uni

i Eu

rope

jski

ej (B

)

korz

ysta

jąc

z do

stęp

nych

źr

ódeł

info

rmac

ji, p

roje

ktuj

e i w

ykon

uje

min

ileks

ykon

kra

jów

siad

ując

ych

z Po

lską

(C)

9

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

48Le

kcja

39.

W

 kra

jobr

azie

śr

ódzi

emno

­m

orsk

im

wsk

azuj

e na

map

ie ś

wia

ta

i wym

ieni

a co

naj

mni

ej 2

pa

ństw

a le

żące

nad

Mor

zem

Ś

ródz

iem

nym

(B)

wym

ieni

a ce

chy

klim

atu

śród

ziem

nom

orsk

iego

(A)

poda

je c

o na

jmni

ej 3

prz

ykła

dy

rośl

in ś

ródz

iem

nom

orsk

ich

(A)

wym

ieni

a co

naj

mni

ej 3

upr

awy

char

akte

ryst

yczn

e dl

a re

jonu

śr

ódzi

emno

mor

skie

go (A

)

opis

uje

poło

żeni

e M

orza

Ś

ródz

iem

nego

na

kuli

ziem

skie

j (B

)w

yjaś

nia

poję

cie

„kra

jobr

az

śród

ziem

nom

orsk

i” (B

)na

pod

staw

ie w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o ch

arak

tery

zuje

kl

imat

śró

dzie

mno

mor

ski (

C)

iden

tyfik

uje

na il

ustra

cjac

h el

emen

ty c

hara

kter

ysty

czne

dl

a kr

ajob

razu

śr

ódzi

emno

mor

skie

go (A

)

omaw

ia p

rzys

toso

wan

ia ro

ślin

śr

ódzi

emno

mor

skic

h do

ok

reso

weg

o ni

edob

oru

wod

y (B

)w

yjaś

nia,

czy

m je

st m

akia

(B)

omaw

ia c

zynn

iki w

pływ

ając

e na

po

wst

anie

mak

ii (B

)

uzas

adni

a at

rakc

yjno

ść

tury

styc

zną

rejo

nu M

orza

Ś

ródz

iem

nego

(B)

ocen

ia w

pływ

ruch

u tu

ryst

yczn

ego

na k

rajo

braz

śr

ódzi

emno

mor

ski (

D)

prac

ując

w z

espo

le, p

roje

ktuj

e i w

ykon

uje

fold

er o

 rejo

nie

śród

ziem

nom

orsk

im

dla

tury

stów

(C)

49Le

kcja

40.

W

śród

wys

okic

h sz

czyt

ów A

lp

wsk

azuj

e Al

py n

a m

apie

fizy

czne

j Eu

ropy

(B)

odcz

ytuj

e na

zwę

oraz

wys

okoś

ć na

jwyż

szeg

o sz

czyt

u Al

p (B

)id

enty

fikuj

e na

ilus

tracj

ach

elem

enty

cha

rakt

erys

tycz

ne d

la

kraj

obra

zu a

lpej

skie

go (A

)w

ymie

nia

pięt

ra ro

ślin

ne

wys

tępu

jące

w A

lpac

h (A

)

omaw

ia p

ołoż

enie

Alp

na

kont

ynen

cie

euro

pejs

kim

(B)

na p

odst

awie

map

y po

lityc

znej

od

czyt

uje

nazw

y kr

ajów

al

pejs

kich

(B)

wym

ieni

a el

emen

ty rz

eźby

tere

nu

char

akte

ryst

yczn

e dl

a Al

p (A

)w

ymie

nia

char

akte

ryst

yczn

e ce

chy

kraj

obra

zu a

lpej

skie

go

(ele

men

ty rz

eźby

wys

okog

órsk

iej,

lodo

wce

gór

skie

, pię

tra ro

ślin

ne)

(A)

wyj

aśni

a pr

zycz

yny

wys

tępo

wan

ia p

ięte

r roś

linny

ch

w A

lpac

h (B

)w

ymie

nia

czyn

niki

ksz

tałtu

jące

rz

eźbę

Alp

(A)

poró

wnu

je k

rajo

braz

y Al

p i T

atr

(wys

okoś

ci, p

iętra

rośl

inne

) (C

)uz

asad

nia

atra

kcyj

ność

tu

ryst

yczn

ą re

jonu

alp

ejsk

iego

(B)

na p

odst

awie

dos

tępn

ych

źród

info

rmac

ji an

aliz

uje

mec

hani

zm

twor

zeni

a si

ę i p

rzem

iesz

czan

ia

lodo

wcó

w g

órsk

ich

(D)

50Le

kcja

41.

Po

dsum

owan

ie

dzia

łu 5

Pods

umow

anie

i sp

raw

dzia

n z 

dzia

łu „

Wok

ół E

urop

y”

51

Dzi

ał 6

. DO

OKO

ŁA Ś

WIA

TA –

16

godz

in

52Le

kcja

42.

Ży

cie

ocea

nupo

daje

po

jedn

ym p

rzyk

ładz

ie

orga

nizm

ów ż

yjąc

ych

w w

odac

h pr

zybr

zeżn

ych,

w o

twar

tym

oc

eani

e or

az w

 mor

skic

h gł

ębin

ach

(A)

wyj

aśni

a, c

o to

jest

pla

nkto

n (B

)ro

zpoz

naje

na

ilust

racj

ach

wyb

rane

org

aniz

my

oc

eani

czne

(B)

ukła

da ła

ńcuc

h po

karm

owy

z or

gani

zmów

żyj

ącyc

h w

 oce

anie

(C)

char

akte

ryzu

je w

ybra

ne

orga

nizm

y oc

eani

czne

ze

szcz

egól

nym

uw

zglę

dnie

niem

ic

h pr

zyst

osow

ania

do

życi

a na

żnej

głę

boko

ści (

C)

wyj

aśni

a, c

o ut

rudn

ia p

ozna

wan

ie

życi

a w

 głę

bina

ch

ocea

nicz

nych

(B)

prze

wid

uje,

jaki

e m

ogą

być

skut

ki

rosn

ąceg

o za

niec

zysz

czen

ia w

ód

ocea

nicz

nych

(D)

10

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

53Le

kcja

43.

Stre

fy

kraj

obra

zow

e na

Zi

emi

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta p

oszc

zegó

lne

stre

fy k

rajo

braz

owe

(B)

iden

tyfik

uje

na il

ustra

cjac

h kr

ajob

razy

pos

zcze

góln

ych

stre

f (C

)po

daje

naz

stre

fy

kraj

obra

zow

ej, w

 któ

rej l

eży

Pols

ka (B

)

wyj

aśni

a, ja

kie

czyn

niki

wpł

ywaj

ą na

istn

ieni

e st

ref k

rajo

braz

owyc

h na

Zie

mi (

B)

defin

iuje

poj

ęcia

: „la

s ró

wni

kow

y”, „

saw

anna

”,

„pus

tyni

a go

rąca

”, „

step

”,

„kra

jobr

az ś

ródz

iem

nom

orsk

i”,

„taj

ga”,

„tu

ndra

”, „

pust

ynia

lo

dow

a” (A

)w

ymie

nia

kraj

obra

z gó

r wys

okic

h ja

ko p

rzyk

ład

kraj

obra

zu, k

tóre

go

wys

tępo

wan

ie n

ie z

ależ

y od

po

łoże

nia

mię

dzy

rów

niki

em

a bi

egun

em (A

)w

ymie

nia

kraj

obra

z m

iejs

ki ja

ko

przy

kład

kra

jobr

azu

stw

orzo

nego

pr

zez

czło

wie

ka (A

)

posł

uguj

ąc s

ię k

rajo

braz

ową

i pol

itycz

ną m

apą

świa

ta, o

kreś

la

stre

fy k

rajo

braz

owe,

w k

tóry

ch

leżą

wyb

rane

kra

je (C

)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

kraj

obra

z gó

r w

ysok

ich

nie

zale

ży o

d po

łoże

nia

mię

dzy

rów

niki

em a

 bie

guna

mi (

B)

anal

izuj

e sy

met

rycz

ne w

zglę

dem

wni

ka w

ystę

pow

anie

stre

f kr

ajob

razo

wyc

h (D

)

54Le

kcja

44.

W

 wilg

otny

m

lesi

e ró

wni

kow

ym

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta o

bsza

ry w

ilgot

nych

la

sów

rów

niko

wyc

h (B

)od

czyt

uje

dane

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o dl

a st

acji

leżą

cej

w le

sie

rów

niko

wym

(B)

poda

je c

o na

jmni

ej 3

pr

zykł

ady

rośl

in i 

zwie

rząt

lasu

wni

kow

ego

(A)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie la

sów

wni

kow

ych

na Z

iem

i (B

)w

ymie

nia

cech

y kl

imat

u st

refy

la

sów

rów

niko

wyc

h (A

)w

yjaś

nia,

dla

czeg

o la

s ró

wni

kow

y je

st w

iecz

nie

ziel

ony

(B)

rozp

ozna

je i 

iden

tyfik

uje

na

ilust

racj

ach

rośl

iny

i zw

ierz

ęta

typo

we

dla

lasu

rów

niko

weg

o (B

)op

isuj

e pr

zyst

osow

ania

w

ybra

nego

zw

ierz

ęcia

żyj

ąceg

o w

 lesi

e ró

wni

kow

ym d

o na

drze

wne

go tr

ybu

życi

a (B

)

opis

uje

węd

rów

kę S

łońc

a po

ni

ebie

na

rów

niku

(B)

na p

odst

awie

dan

ych

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o ch

arak

tery

zuje

kl

imat

stre

fy w

ilgot

nych

lasó

w

rów

niko

wyc

h (C

)w

ymie

nia

czyn

niki

wpł

ywaj

ące

na

boga

ctw

o św

iata

rośl

in i 

zwie

rząt

w

 lesi

e ró

wni

kow

ym (A

)

uzas

adni

a is

tnie

nie

zale

żnoś

ci

mię

dzy

dost

ępem

do

świa

tła

a ro

zmie

szcz

enie

m ro

ślin

w

 wie

czni

e zi

elon

ym le

sie

rów

niko

wym

(D)

poró

wnu

je ro

ślin

ność

wilg

otne

go

lasu

rów

niko

weg

o i l

asu

w n

ajbl

iższ

ej o

kolic

y (C

)

55Le

kcja

45.

Ja

k ży

ludz

ie w

 lesi

e ró

wni

kow

ym?

wym

ieni

a Pi

gmej

ów ja

ko

przy

kład

ludu

zam

iesz

kują

cego

ob

szar

y la

su ró

wni

kow

ego

(A)

poda

je, c

zym

zaj

muj

ą si

ę m

iesz

kańc

y la

su ró

wni

kow

ego

(A)

wym

ieni

a co

naj

mni

ej 3

rośl

iny

upra

wia

ne w

 lesi

e ró

wni

kow

ym (A

)

wyj

aśni

a w

pływ

klim

atu

na

zalu

dnie

nie

stre

fy la

sów

wni

kow

ych

(B)

char

akte

ryzu

je w

arun

ki ro

zwoj

u ro

lnic

twa

w le

sie

rów

niko

wym

(B)

rozp

ozna

je n

a ilu

stra

cjac

h w

ybra

ne ro

ślin

y up

raw

ne, b

ędąc

e źr

ódłe

m p

ożyw

ieni

a lu

dnoś

ci

w s

trefie

rów

niko

wej

(B)

uzas

adni

a st

wie

rdze

nie,

że

mie

szka

ńcy

lasu

rów

niko

weg

o są

na

raże

ni n

a w

iele

cho

rób

(C)

sam

odzi

elni

e w

yszu

kuje

i p

reze

ntuj

e in

form

acje

na

tem

at

prod

uktó

w p

ocho

dząc

ych

ze

stre

fy la

sów

rów

niko

wyc

h (C

)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

wyc

inan

iem

i w

ypal

anie

m la

su

rów

niko

weg

o a 

uboż

enie

m

gleb

y (D

)pr

zew

iduj

e sk

utki

nad

mie

rneg

o w

ycin

ania

lasó

w ró

wni

kow

ych

(D)

11

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

56Le

kcja

46.

Na

bezk

resn

ych

obsz

arac

h sa

wan

ny

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta o

bsza

ry s

awan

n (B

)od

czyt

uje

dane

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o dl

a st

acji

znaj

dują

cej s

ię n

a sa

wan

nie

(B)

wym

ieni

a po

ry ro

ku

na s

awan

nie

(A)

poda

je 3

prz

ykła

dy ro

ślin

sa

wan

ny (A

)po

daje

co

najm

niej

po

3 pr

zykł

ady

zwie

rząt

rośl

inoż

erny

ch

i dra

pież

nych

saw

anny

(A)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie s

awan

n na

Zie

mi (

B)

wym

ieni

a ce

chy

klim

atu

stre

fy

saw

ann

(A)

rozp

ozna

je n

a ilu

stra

cjac

h ro

ślin

y i z

wie

rzęt

a ty

pow

e dl

a sa

wan

ny

(B)

omaw

ia p

rzys

toso

wan

ia

wyb

rany

ch z

wie

rząt

saw

anny

do

zdob

ywan

ia p

okar

mu

(B)

ukła

da d

wa

łańc

uchy

pok

arm

owe

z or

gani

zmów

saw

anny

af

ryka

ński

ej (C

)

na p

odst

awie

dan

ych

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o ch

arak

tery

zuje

kl

imat

w s

trefie

saw

anny

(C)

omaw

ia p

rzys

toso

wan

ia

rośl

inno

ści s

awan

n do

okr

esów

su

szy

i nat

ural

nych

poż

arów

(B)

poró

wnu

je p

rzys

toso

wan

ia d

rzew

do

życ

ia n

a sa

wan

nie

i w le

sie

rów

niko

wym

(C)

posł

uguj

ąc s

ię w

ykre

sam

i kl

imat

yczn

ymi,

poró

wnu

je k

limat

sa

wan

ny i 

lasu

rów

niko

weg

o (C

)w

ykaz

uje

zale

żnoś

ć m

iędz

y kl

imat

em a

 rytm

em ż

ycia

rośl

in

i zw

ierz

ąt s

awan

ny (C

)

twor

zy g

aler

ię fo

togr

afii

poró

wnu

jący

ch s

awan

nę w

 por

ze

desz

czow

ej i 

such

ej (D

)

57Le

kcja

47.

Jak

ży

ją lu

dzie

na

saw

anna

ch?

wym

ieni

a M

asaj

ów ja

ko p

rzyk

ład

ludu

zam

iesz

kują

cego

sa

wan

nę (A

)po

daje

, czy

m z

ajm

ują

się

mie

szka

ńcy

saw

anny

(A)

wym

ieni

a co

naj

mni

ej p

o 2

przy

kład

y ro

ślin

upr

awia

nych

na

saw

anna

ch o

raz

hodo

wan

ych

tam

zw

ierz

ąt (A

)

wyj

aśni

a w

pływ

klim

atu

na ż

ycie

lu

dzi w

 stre

fie s

awan

n (B

)w

yjaś

nia,

na

czym

pol

ega

kocz

owni

czy

tryb

życi

a (B

)w

yjaś

nia,

dla

czeg

o m

iesz

kańc

y sa

wan

ny c

zęst

o ch

oruj

ą (C

)

omaw

ia p

rzyc

zyny

i sk

utki

ni

edob

oru

wod

y dl

a lu

dnoś

ci

żyją

cej n

a sa

wan

nach

(B)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

nast

ępow

anie

m p

o so

bie

pory

de

szcz

owej

i su

chej

a ry

tmem

ży

cia

mie

szka

ńców

saw

anny

(C)

przy

goto

wuj

e in

form

ację

na

tem

at tu

ryst

yczn

ych

ofer

t wyp

raw

na

saw

annę

(C)

wys

zuku

je i 

prez

entu

je ró

żne

opin

ie n

a te

mat

pus

tynn

ieni

a i z

wią

zku

mię

dzy

inte

nsyw

nym

go

spod

arow

anie

m c

złow

ieka

pust

ynni

enie

m s

awan

ny (D

)

58Le

kcja

48.

Kr

ajob

razy

pu

styń

gor

ącyc

h

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta o

bsza

ry p

usty

ń go

rący

ch (B

)od

czyt

uje

dane

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o dl

a st

acji

znaj

dują

cej s

ię n

a pu

styn

i go

rące

j (B

)po

daje

co

najm

niej

po

2 pr

zykł

ady

rośl

in i 

zwie

rząt

żyj

ącyc

h na

pu

styn

iach

gor

ącyc

h (A

)w

ymie

nia

rodz

aje

pust

gorą

cych

(A)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie p

usty

ń go

rący

ch n

a Zi

emi (

B)

wym

ieni

a ce

chy

klim

atu

stre

fy

pust

yń g

orąc

ych

(A)

rozp

ozna

je n

a ilu

stra

cjac

h ro

ślin

y i z

wie

rzęt

a ty

pow

e dl

a pu

styn

i go

rące

j (B

)po

sług

ując

się

prz

ykła

dam

i, op

isuj

e pr

zyst

osow

ania

w

ybra

nych

rośl

in i 

zwie

rząt

do

życi

a na

pus

tyni

(B)

wyj

aśni

a, c

o to

jest

oaz

a (B

)

na p

odst

awie

dan

ych

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o ch

arak

tery

zuje

kl

imat

stre

fy p

usty

ń go

rący

ch (C

)w

yjaś

nia,

dla

czeg

o ni

ektó

re

rośl

iny

pust

ynne

nie

wyt

war

zają

liś

ci (B

)ok

reśl

a w

arun

ki, w

 jaki

ch

wys

tępu

je w

oda

na p

usty

ni (B

)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

stop

niem

zac

hmur

zeni

a a 

wys

okoś

cią

dobo

wej

am

plitu

dy

tem

pera

tury

pow

ietrz

a

na p

usty

ni (C

)po

sług

ując

się

wyk

rese

m

klim

atyc

znym

, por

ównu

je k

limat

st

refy

pus

tyń

gorą

cych

i st

refy

sa

wan

n (C

)

na p

odst

awie

dod

atko

wyc

h źr

ódeł

info

rmac

ji an

aliz

uje

i prz

edst

awia

pro

ces

prze

kszt

ałca

nia

się

pust

yni

skal

iste

j w p

usty

nię

pias

zczy

stą

(D)

59Le

kcja

49.

Jak

ży

ją lu

dzie

na

pust

ynia

ch?

wym

ieni

a Tu

areg

ów ja

ko

przy

kład

ludu

zam

iesz

kują

cego

ob

szar

y pu

styn

ne (A

)po

daje

spo

soby

gos

poda

row

ania

w

 oaz

ach

(A)

wym

ieni

a po

3 p

rzyk

łady

rośl

in

upra

wia

nych

w s

trefie

pus

tyń

gorą

cych

i ho

dow

anyc

h ta

m

zwie

rząt

(A)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

na o

bsza

rach

pu

styn

nych

war

unki

życ

ia lu

dzi

są b

ardz

o tru

dne

(B)

uzas

adni

a ko

niec

znoś

ć na

wad

nian

ia p

ól w

 oaz

ach

na

pust

yni (

C)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

war

unka

mi k

limat

yczn

ymi

a ro

zmie

szcz

enie

m lu

dnoś

ci

w s

trefie

pus

tyń

gorą

cych

(C)

okr

eśla

wpł

yw z

asob

ów ro

py

nafto

wej

i ga

zu z

iem

nego

na

rozw

ój k

rajó

w le

żący

ch w

 stre

fie

pust

yń g

orąc

ych

(C)

przy

goto

wuj

e i p

rzed

staw

ia

prez

enta

cję

na te

mat

ko

czow

nicz

ego

trybu

życ

ia

bedu

inów

(D)

12

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

60Le

kcja

50.

W

 ste

pie

– kr

aini

e tra

w

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta o

bsza

ry s

tepó

w (B

)od

czyt

uje

dane

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o dl

a st

acji

leżą

cej

na s

tepi

e (B

)po

daje

co

najm

niej

po

2 pr

zykł

ady

rośl

in i 

zwie

rząt

st

epow

ych

(A)

wsk

azuj

e cz

arno

ziem

y ja

ko

char

akte

ryst

yczn

e gl

eby

st

epow

e (A

)w

ymie

nia

Mon

gołó

w ja

ko

przy

kład

ludu

zam

iesz

kują

cego

ob

szar

y st

epów

(A)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie s

tepó

w

na Z

iem

i ora

z po

daje

ich

nazw

y (s

tep,

pre

ria, p

ampa

, pus

zta)

(B)

wym

ieni

a ce

chy

klim

atu

stre

fy

step

ów (A

)ro

zpoz

naje

na

ilust

racj

ach

typo

we

rośl

iny

i zw

ierz

ęta

step

owe

(B)

posł

uguj

ąc s

ię p

rzyk

łada

mi,

opis

uje

przy

stos

owan

ia

wyb

rany

ch ro

ślin

i zw

ierz

ąt d

o ży

cia

na s

tepi

e (B

)

na p

odst

awie

dan

ych

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o ch

arak

tery

zuje

kl

imat

stre

fy s

tepó

w (C

)om

awia

spo

soby

za

gosp

odar

owan

ia s

tepó

w (B

)w

ykaz

uje

zale

żnoś

ć m

iędz

y w

arun

kam

i klim

atyc

znym

i a 

rozm

iesz

czen

iem

ludn

ości

na

step

ach

(C)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

tak

wie

le

step

owyc

h zw

ierz

ąt b

uduj

e

nory

(B)

uzas

adni

a st

wie

rdze

nie,

że

step

y za

gosp

odar

owan

e pr

zez

czło

wie

ka to

naj

waż

niej

sze

obsz

ary

upra

w ja

daln

ych

rośl

in

na ś

wie

cie

(D)

61Le

kcja

51.

W

 lasa

ch

igla

styc

h ta

jgi

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta ro

zmie

szcz

enie

ta

jgi (

B)

odcz

ytuj

e da

ne z

 wyk

resu

kl

imat

yczn

ego

dla

stac

ji

w ta

jdze

(B)

poda

je c

o na

jmni

ej p

o 3

przy

kład

y ro

ślin

i zw

ierz

ąt

wys

tępu

jący

ch w

 tajd

ze (A

)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie ta

jgi n

a Zi

emi (

B)

wym

ieni

a ce

chy

klim

atu

stre

fy

tajg

i (A)

rozp

ozna

je n

a ilu

stra

cjac

h ty

pow

e ro

ślin

y i z

wie

rzęt

a ta

jgi (

B)

posł

uguj

ąc s

ię p

rzyk

łada

mi,

opis

uje

przy

stos

owan

ia

wyb

rany

ch ro

ślin

i zw

ierz

ąt d

o ży

cia

w k

limac

ie s

trefy

tajg

i (B

)

wsk

azuj

e na

map

ie i 

odcz

ytuj

e na

zwy

pańs

tw, n

a kt

óryc

h te

reni

e zn

ajdu

je s

ię ta

jga

(C)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

tajg

a

nie

wys

tępu

je n

a pó

łkul

i po

łudn

iow

ej (B

)na

pod

staw

ie d

anyc

h z 

wyk

resu

kl

imat

yczn

ego

char

akte

ryzu

je

klim

at s

trefy

tajg

i (C

)

poró

wnu

je s

poso

by

prze

trwan

ia z

imy

w ta

jdze

prz

ez

nied

źwie

dzia

bru

natn

ego,

sa

lam

andr

ę sy

bery

jską

i za

jąca

am

eryk

ańsk

iego

(C)

przy

goto

wuj

e i p

reze

ntuj

e in

form

acje

na

tem

at z

wie

rząt

dr

apie

żnyc

h ży

jący

ch w

 tajd

ze

(inny

ch n

iż w

 pod

ręcz

niku

) (D

)

62Le

kcja

52.

Ja

k ży

ją lu

dzie

w

 tajd

ze?

wym

ieni

a Ja

kutó

w ja

ko p

rzyk

ład

ludu

zam

iesz

kują

cego

obs

zary

ta

jgi (

A)po

daje

trad

ycyj

ne z

ajęc

ia

mie

szka

ńców

tajg

i (A)

wym

ieni

a na

jwię

ksze

bog

actw

a na

tura

lne

stre

fy ta

jgi (

A)

wyj

aśni

a, c

o ut

rudn

ia lu

dzio

m

życi

e w

 tajd

ze (B

)de

finiu

je p

ojęc

ie „

wie

lole

tnia

zm

arzl

ina”

(A)

wsk

azuj

e na

map

ie

kraj

obra

zow

ej ś

wia

ta re

jony

tajg

i w

ykor

zyst

ywan

e ro

lnic

zo (B

)w

skaz

uje

na m

apie

kra

jobr

azow

ej

Euro

py, A

zji i

 Am

eryk

i Pół

nocn

ej

czte

ry m

iast

a le

żące

w s

trefie

ta

jgi i

 pod

aje

ich

nazw

y (B

)

wyj

aśni

a m

echa

nizm

szy

bkie

go

nisz

czen

ia d

róg

i lin

ii ko

lejo

wyc

h w

 tajd

ze (B

)

wyk

azuj

e za

leżn

ość

mię

dzy

war

unka

mi k

limat

yczn

ymi

a sł

abym

zal

udni

enie

m s

trefy

ta

jgi (

C)

wyk

orzy

stuj

ąc d

odat

kow

e źr

ódła

info

rmac

ji, o

pisu

je ż

ycie

m

iesz

kańc

ów J

akuc

ji (C

)

13

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Wym

agan

ia k

onie

czne

(o

cena

dop

uszc

zają

ca).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia p

odst

awow

e (o

cena

do

stat

eczn

a).

Ucz

eń:

Wym

agan

ia r

ozsz

erza

jące

(oce

na d

obra

).U

czeń

:

Wym

agan

ia d

opeł

niaj

ące

(oce

na b

ardz

o do

bra)

. Ucz

eń:

Wym

agan

ia w

ykra

czaj

ące

(oce

na c

eluj

ąca)

. Ucz

eń:

63Le

kcja

53.

B

ezle

śny

kraj

obra

z tu

ndry

wym

ieni

a In

uitó

w ja

ko p

rzyk

ład

ludu

zam

iesz

kują

cego

stre

tund

ry (A

)w

skaz

uje

na k

rajo

braz

owej

m

apie

św

iata

obs

zary

tund

ry (B

)od

czyt

uje

dane

z w

ykre

su

klim

atyc

zneg

o dl

a st

acji

znaj

dują

cej s

ię w

 tund

rze

(B)

poda

je c

o na

jmni

ej p

o 2

przy

kład

y ro

ślin

i zw

ierz

ąt

wys

tępu

jący

ch w

 tund

rze

(A)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie tu

ndry

na

Ziem

i (B

)w

ymie

nia

cech

y kl

imat

u st

refy

tu

ndry

(A)

rozp

ozna

je n

a ilu

stra

cjac

h ty

pow

e dl

a tu

ndry

rośl

iny

i zw

ierz

ęta

(B)

posł

uguj

ąc s

ię p

rzyk

łada

mi,

opis

uje

przy

stos

owan

ia

wyb

rany

ch ro

ślin

i zw

ierz

ąt d

o ży

cia

w k

limac

ie s

trefy

tund

ry (B

)

wyj

aśni

a po

jęci

a: „

dzie

ń po

larn

y”,

„noc

pol

arna

” (B

)na

pod

staw

ie d

anyc

h z 

wyk

resu

kl

imat

yczn

ego

char

akte

ryzu

je

klim

at s

trefy

tund

ry (C

)w

yjaś

nia,

dla

czeg

o w

 tund

rze

nie

rosn

ą dr

zew

a (B

)

poró

wnu

je k

limat

y st

ref t

ajgi

i t

undr

y (C

)w

yjaś

nia

przy

czyn

y w

ystę

pow

ania

w tu

ndrz

e lic

znyc

h je

zior

i te

renó

w p

odm

okły

ch (B

)w

ykor

zyst

ując

dod

atko

we

źród

ła in

form

acji,

opi

suje

życ

ie

mie

szka

ńców

pół

nocn

ych

krań

ców

Eur

opy,

Azj

i lub

Am

eryk

i Pó

łnoc

nej (

C)

64Le

kcja

54.

Kr

ajob

raz

pust

lodo

wyc

h

wsk

azuj

e na

kra

jobr

azow

ej

map

ie ś

wia

ta o

bsza

ry p

usty

ń lo

dow

ych

(B)

odcz

ytuj

e da

ne z

 wyk

resu

kl

imat

yczn

ego

dla

stac

ji le

żące

j na

Ant

arkt

ydzi

e (B

)po

daje

co

najm

niej

2 p

rzyk

łady

zw

ierz

ąt ż

yjąc

ych

na o

bsza

rze

pust

yń lo

dow

ych

(A)

opis

uje

rozm

iesz

czen

ie p

usty

ń lo

dow

ych

na Z

iem

i (B

)w

ymie

nia

cech

y kl

imat

u st

refy

pu

styń

lodo

wyc

h (A

)ro

zpoz

naje

na

ilust

racj

ach

typo

we

zwie

rzęt

a pu

styń

lo

dow

ych

(B)

posł

uguj

ąc s

ię p

rzyk

łada

mi,

opis

uje

przy

stos

owan

ia

wyb

rany

ch z

wie

rząt

do

życi

a na

pu

styn

i lod

owej

(B)

wym

ieni

a co

naj

mni

ej tr

zy ró

żnic

e m

iędz

y An

tark

tydą

i Ar

ktyk

ą (A

)w

yjaś

nia,

dla

czeg

o ob

szar

y pu

styń

lodo

wyc

h są

nie

mal

be

zlud

ne (B

)

opis

uje

mec

hani

zm p

owst

awan

ia

lądo

lodu

(B)

wyj

aśni

a, d

lacz

ego

pust

ynie

lo

dow

e są

naj

zim

niej

szym

i re

jona

mi Z

iem

i (B

)

uzas

adni

a w

ystę

pow

anie

dni

i n

ocy

pola

rnyc

h w

 stre

fie p

usty

ń lo

dow

ych

(C)

ukła

da ła

ńcuc

h po

karm

owy

z or

gani

zmów

żyj

ącyc

h w

 Ark

tyce

lu

b na

Ant

arkt

ydzi

e (C

)

przy

goto

wuj

e i p

reze

ntuj

e in

form

acje

na

tem

at z

nacz

ącyc

h w

ypra

w n

a bi

egun

y pó

łnoc

ny

i poł

udni

owy

(D)

65Le

kcja

55.

R

oślin

y i z

wie

rzęt

a na

św

ieci

e

wym

ieni

a cz

ynni

ki d

ecyd

ując

e o 

rozm

iesz

czen

iu o

rgan

izm

ów n

a Zi

emi (

A)w

ykon

uje

(wed

ług

inst

rukc

ji)

dośw

iadc

zeni

e ba

dają

ce, j

ak

obec

ność

i po

wie

rzch

nia

liści

w

pływ

a na

utra

tę w

ody

prze

z ro

ślin

ę (C

)w

ymie

nia

co n

ajm

niej

po

2 pr

zykł

ady

przy

stos

owań

rośl

in

i zw

ierz

ąt d

o ży

cia

na g

orąc

ych

i zim

nych

obs

zara

ch Z

iem

i (A)

na p

odst

awie

doś

wia

dcze

nia

wyj

aśni

a, ja

k ro

ślin

y ch

roni

ą si

ę pr

zed

utra

tą w

ody

(B)

poda

je p

rzyk

łady

rośl

in

ogra

nicz

ając

ych

utra

tę w

ody

(A)

poda

je p

rzyk

łady

zw

ierz

ąt, k

tóre

za

sypi

ają

na c

zas

zim

y lu

b na

cz

as p

ory

such

ej (A

)

uzas

adni

a, d

lacz

ego

w P

olsc

e dr

zew

a liś

cias

te z

rzuc

ają

liści

e je

sien

ią, a

 na

saw

anni

e pr

zed

nade

jści

em p

ory

such

ej (C

)na

pod

staw

ie il

ustra

cji o

kreś

la

różn

ice

w w

yglą

dzie

i bu

dow

ie

lisów

: pus

tynn

ego,

rude

go

i pol

arne

go (C

)

uzas

adni

a ró

żnic

e w

 wyg

lądz

ie

i bud

owie

lisó

w: p

usty

nneg

o,

rude

go i 

pola

rneg

o (C

)po

sług

ując

się

prz

ykła

dam

i, w

ykaz

uje

zale

żnoś

ć m

iędz

y śr

odow

iski

em ż

ycia

ubar

wie

niem

zw

ierz

ęcia

(C)

na p

odst

awie

dod

atko

wyc

h źr

ódeł

info

rmac

ji do

konu

je

anal

izy

poró

wna

wcz

ej tr

ybu

życi

a ni

edźw

iedz

ia b

runa

tneg

o i p

olar

nego

(D)

66Le

kcja

56.

Po

dsum

owan

ie

dzia

łu 6

Pods

umow

anie

i sp

raw

dzia

n z 

dzia

łu „

Doo

koła

św

iata

67

14

* L

ekcj

a ni

ezam

iesz

czon

a w

pod

ręcz

niku

Plan

wyn

ikow

y

Num

erle

kcji

Tytu

ł lek

cji

w p

odrę

czni

ku lu

b ze

szyc

ie ć

wic

zeń

Nau

czyc

iel o

ceni

a:

Proj

ekty

edu

kacy

jne

– 20

god

zin

68Ja

k re

aliz

ować

pr

ojek

t ed

ukac

yjny

?

znaj

omoś

ć za

sad

i eta

pów

twor

zeni

a pr

ojek

tów

edu

kacy

jnyc

hw

ybór

i uj

ęcie

tem

atu,

oryg

inal

ność

pom

ysłu

na

real

izac

ję w

ybra

nego

tem

atu,

stop

ień

real

izac

ji za

łożo

nych

cel

ów,

term

inow

ość

wyk

onyw

ania

pra

c pr

ojek

tow

ych,

zaan

gażo

wan

ie p

oszc

zegó

lnyc

h cz

łonk

ów z

espo

łu w

 wyk

onyw

anie

prz

ydzi

elon

ych

zada

ń,um

ieję

tnoś

ć pr

acy

w g

rupi

e,po

praw

ność

mer

ytor

yczn

ą i j

ęzyk

ową,

stru

ktur

ę w

ystą

pien

ia,

jasn

ość

i pły

nnoś

ć pr

zeka

zu,

dobó

r śro

dków

wyr

azu,

stop

ień

zain

tere

sow

ania

odb

iorc

ów,

zgod

ność

treś

ci z

 tem

atem

i za

łożo

nym

i cel

ami,

este

tykę

wyk

onan

ia,

trafn

ość

dobo

ru m

ater

iałó

w ź

ródł

owyc

h(W

 oce

nie

proj

ektu

edu

kacy

jneg

o po

moc

ne b

ędą

wyb

rane

nar

zędz

ia d

ostę

pne

na s

troni

eht

tp://

ww

w.n

owae

ra.p

l/o­m

etod

zie­

proj

ekto

w/s

yste

m­o

ceni

ania

­pra

cy­u

czni

ow.h

tml)

69–8

0R

ealiz

acja

pr

ojek

tów

ed

ukac

yjny

ch

w z

espo

łach

uc

znio

wsk

ich

81–8

7Po

dsum

owan

ie

proj

ektó

w

eduk

acyj

nych

*

88Po

żegn

anie

przy

rodą

*uc

zeń

wym

ieni

a m

ożliw

ości

dal

szeg

o po

szer

zani

a w

iedz

y pr

zyro

dnic

zej