Pembangunan Sektor Kewangan - bnm.gov.my teknologi dan jangkaan pelanggan yang ... Laporan Kestabilan Kewangan dan Sistem Pembayaran 2007 54 ... memperkenalkan "lorong hijau eksekutif"

Pembangunan Sektor Kewangan

Pembangunan KeinstitusianMeletakkan Malaysia sebagai Pusat Kewangan Islam Antarabangsa Rencana: Sukuk: Mekanisme Pempelbagaian yang Efisien dan Kelas Aset Baharu Meningkatkan Kecekapan dan Keberkesanan PengendalianPengukuhan Infrastruktur Pasaran KewanganMengeratkan Kerjasama Antara AgensiPembangunan Modal InsanMemperluas Akses Kepada Perkhidmatan KewanganCabaran dan Prospek Rencana: Landskap Sistem Kewangan Malaysia Hari Ini

535455

62636465697173

10th divider - Development of the Financial Sector

background colour lines

C 20M 80Y 10

C 10M 100

M 100Y 100K 70

53

Globalisasi pasaran kewangan, landskapekonomi yang berubah-ubah, kemajuan pesatdalam teknologi dan jangkaan pelanggan yanglebih tinggi terus mendorong pembangunansektor kewangan Malaysia. Memandangkansistem kewangan global semakin bersepadu dankompleks, sistem kewangan Malaysia berdepandengan cabaran untuk melakukan penyesuaiandengan realiti pasaran yang berubah-ubah, danpada masa yang sama menyokongpembangunan ekonomi dalam negeri. Industrikewangan Malaysia juga merupakan sumberpertumbuhan ekonomi yang penting,mencakupi 10.7% daripada keluaran dalamnegeri kasar (KDNK) pada tahun 2007. Dengansektor kewangan semakin penting kepadaekonomi negara, Bank Negara Malaysia terusmenumpukan perhatian terhadap langkah-langkah bina upaya dalam usahamempertingkatkan lagi daya saing dan dayatahan sistem kewangan bagi menyokongpertumbuhan yang dipacu faktor-faktor dalamnegeri. Usaha khususnya ditumpukan padapembangunan dan pengukuhan seterusnyainfrastruktur dan pasaran kewangan. Beberapainisiatif strategik juga dilaksanakan pada tahunitu untuk menjadikan Malaysia sebagai pusatkewangan Islam antarabangsa. Inisiatif-inisiatifini telah memperkukuh sistem kewangan yangkomprehensif, pelbagai, kukuh dan bersediauntuk bersaing dalam persekitaran yang lebihliberal dan global.

PEMBANGUNAN KEINSTITUSIAN

Institusi kewangan terus melaksanakanpenambahbaikan bagi mengukuhkankedudukan kewangan dan pasaran masing-masing, sekali gus mempertingkatkan prospekpertumbuhan dan kestabilan jangka panjang.Dalam sektor perbankan, lima kumpulanperbankan teratas mengikut saiz aset telahmenambah bahagian pasaran mereka kepada61.1% daripada jumlah pinjaman terkumpulpada tahun 2007 daripada 52.5% pada tahun2001. Keberuntungan kumpulan-kumpulanperbankan ini juga kian bertambah baik dan iniditunjukkan oleh pulangan ekuiti yang naikdaripada 14.4% pada tahun 2001 kepada19.4% pada tahun 2007. Kenaikan inimerupakan hasil usaha yang telah diambil untuk

memperbaik kecekapan kos dan untuk menjanaaliran hasil yang lebih tinggi setelahmenghadapi tekanan dan desakan sainganuntuk meninggikan nilai pemegang saham.

Dengan memanfaatkan prestasinya yangkukuh sejak beberapa tahun yang lepas, institusikewangan Malaysia menggunakan peluang iniuntuk mengukuhkan dan memantapkan lagikedudukan kewangan masing-masing pada tahun2007. Secara khusus, beberapa kumpulanperbankan domestik telah melabur sumbernyadengan banyak untuk menguatkan lagi keupayaanpengurusan risiko dan model pengendalianperniagaan masing-masing. Suntikan modalkepada beberapa institusi oleh pemegang sahambaharu dan sedia ada menambah fleksibilitikewangan untuk terus menampung perluasanperniagaan, pelaburan dalam teknologi, inisiatifbina upaya dan pembangunan tenaga kerja mahir.Pengurusan modal yang lebih cekap juga dicapaimelalui penyusunan semula modal yangmenyaksikan lebih banyak terbitan bon subordinatoleh beberapa institusi kewangan. Tadbir urusstruktur kumpulan kewangan juga diperkukuh,manakala bank-bank pelaburan berjaya mencapaikemajuan yang besar ke arah penggabungankakitangan, sistem dan proses yang sebelum inidikendalikan oleh entiti perbankan danpembrokeran saham yang berasingan.


Kumpulan perbankandomestik bangkit denganlebih kukuh dengankedudukan kewangan yanglebih mantap dan bahagianpasaran yang mapanmeskipun persekitaran operasiyang lebih bersaingan.

Hasil daripada perkembangan ini, kumpulanperbankan domestik muncul lebih kukuh dengankedudukan kewangan yang lebih mantap danbahagian pasaran yang mapan meskipunpersekitaran operasi yang lebih bersaingan.Penambahbaikan ini adalah menyeluruh,termasuklah institusi yang telah disuntik modal

Laporan Kestabilan Kewangan dan Sistem Pembayaran 2007

54

sebelum ini oleh Danamodal Nasional Berhad(Danamodal) semasa krisis kewangan Asia. Selarasdengan mandatnya untuk menggalakkankestabilan jangka panjang bagi sistem kewangan,Danamodal telah menyuntik sejumlah RM7.49bilion ke dalam institusi-institusi perbankan yangberdaya maju berdasarkan syarat-syarat komersialdan prinsip pasaran. Danamodal, selakupemegang saham strategik juga menerapkanamalan dan kecekapan pengurusan terbaik dalaminstitusi-institusi ini yang menghasilkanpengurusan risiko dan kecekapan kendalian yanglebih mantap. Dengan kedudukan institusikewangan yang kembali teguh, semua institusiyang menjalani permodalan semula ini berjayamembayar balik sepenuhnya modal yang disuntikoleh Danamodal. Kejayaan untuk pulih semula,keadaan kewangan yang lebih teguh dan prospekmasa depan yang cerah bagi institusi perbankanturut menarik minat yang tinggi beberapa institusikewangan asing untuk menjalin perkongsianstrategik. Kejayaan institusi-institusi yang telahmenjalani permodalan semula ini melakukantransformasi telah menyumbang kepada hasilbersih Danamodal yang positif, dengan mencatatkeuntungan sebelum cukai sebanyak RM200 juta.

Lebih banyak tumpuan kini diberikan padaperniagaan perbankan Islam setelah penukaransemua jendela perbankan Islam bagi kumpulanperbankan domestik kepada subsidiari padatahun 2007. Penukaran ini disokong olehkejelasan tanggungjawab hasil daripadakewujudan struktur Lembaga Pengarah danpengurusan yang berasingan. Dengan ini,bilangan bank Islam berlesen di Malaysia kiniberjumlah 16, termasuklah empat subsidiariIslam baharu yang dijangka memulakan operasipada tahun 2008. Untuk memanfaatkanpotensi besar pertumbuhan kewangan Islam,dua bank asing yang diperbadankan diMalaysia menubuhkan operasi jendelaperbankan Islam pada tahun 2007. Selain itu,

MELETAKKAN MALAYSIA SEBAGAI PUSATKEWANGAN ISLAM ANTARABANGSA

Malaysia menjadi peneraju dalam pembangunanperbankan dan kewangan Islam global. Sistemperbankan Islam telah muncul sebagai sebuah sistemkewangan alternatif yang memberangsangkan diMalaysia. Aset perbankan Islam (termasuk aset Islamyang dipegang institusi kewangan pembangunan,IKP) kini mencakupi 15.4% (11.5% pada tahun2003) daripada jumlah aset perbankan (termasukaset yang dipegang oleh IKP) bagi seluruh sistemkewangan Malaysia.

Dengan memanfaatkan infrastruktur sedia adadan sistem kewangan Islam yang menyeluruh diMalaysia, pembangunan strategik Malaysia sebagaipusat kewangan Islam antarabangsa mencapai satutahap yang lebih tinggi apabila inisiatif PusatKewangan Islam Antarabangsa Malaysia (MalaysiaInternational Islamic Financial Centre, MIFC)dilancarkan pada tahun 2006. Bagi mempercepatpembangunan kewangan Islam, lesen perbankan dantakaful baharu ditawarkan untuk menarik parapeserta global yang terkemuka menjalankan operasidi Malaysia. Pada tahun 2007, 16 kelulusan diberikanuntuk menjalan operasi perniagaan mata wangantarabangsa. Ini termasuk satu lesen perbankanIslam antarabangsa diberikan kepada pelabur dariBahrain, di samping kelulusan untuk menubuhkanunit perniagaan mata wang antarabangsa khususuntuk institusi kewangan domestik lain. Dua lagi lesentakaful semula juga dikeluarkan kepada pesertatempatan dan juga peserta asing yang layak padatahun 2007. Ini memperkukuh kedudukan Malaysiasebagai hab takaful semula antarabangsa, di sampingmenyumbang kepada pembangunan amalanpengunderaitan dan tuntutan yang dipertingkatkanserta inovasi produk dalam industri takaful. Untukmemudahkan lagi kendalian perniagaan takaful,pengolahan percukaian yang mengambil kira ciripengendali takaful yang unik telah diperkenalkan.Pengolahan cukai ini memperuntukkan dengansewajarnya pendapatan dan perbelanjaan yangberpunca daripada perniagaan takaful, setelahmengambil kira peranan pengendali takaful sebagaipengurus risiko berbanding dengan penanggunginsurans konvensional yang berperanan sebagaipengunderait risiko. Inisiatif lain yang diusahakanpada masa ini merangkumi kajian semula pengolahancukai bagi perniagaan pemajakan yang bertujuanmenangani isu-isu percukaian yang kini menghalangpembangunan dan pertumbuhan perniagaanpemajakan dan ijarah.

Semua jendela perbankanIslam kumpulan perbankandomestik telah bertukarkepada subsidiari Islam.

tujuh bank pelaburan juga menawarkanperkhidmatan perbankan Islam melaluistruktur jendela ini.


55

Kerajaan Malaysia terus memberikan sokonganyang padu kepada wawasan MIFC yang diberikanfleksibiliti untuk meningkatkan kecekapanperniagaan dan menarik tenaga kerja mahir keMalaysia. Pada tahun 2007, Kerajaanmemperkenalkan "lorong hijau eksekutif" bagiprosedur imigresen untuk pakar asing dalambidang kewangan Islam, dan telah mengadakanpas pekerjaan jangka panjang berserta visaberbilang kemasukan dan pas lawatan profesional.Di samping itu, Kerajaan juga telah melonggarkanbeberapa peraturan Jawatankuasa Pelaburan Asing

untuk peserta MIFC, termasuk membenarkanpemilikan 100% ekuiti asing dalam institusikewangan Islam yang ditubuhkan di bawah MIFCdan memberikan fleksibiliti untuk pemerolehanharta dan tanah untuk kegunaan sendiri dan jugauntuk tujuan komersial. Selain itu, banyak lagiinsentif cukai diberikan untuk mempromosikanMalaysia sebagai pusat originasi terbitan,pengagihan dan perdagangan sukuk (butiran lanjutinsentif cukai ini diterangkan dalam Rencana yangberjudul, "Sukuk: Mekanisme Pempelbagaian yangEfisien dan Kelas Aset Baharu").

Ciri-ciri Penting Sukuk

• Sukuk ialah perakuan atau amanahpemilikan bagi sesuatu aset atau usufruk.

• Sukuk merupakan instrumen berasaskanaset yang distrukturkan dengan mematuhikeperluan Syariah.

• Pulangan bagi sukuk terikat kepada asetyang mendasarinya. Justeru itu, sukuk perludisokong oleh aset atau usufruk tertentusepanjang tempoh pemegangannya.

Sukuk: Mekanisme Pempelbagaian yang Efisien dan Kelas Aset Baharu

Pertumbuhan Pesat Pasaran Sukuk GlobalIndustri sukuk global mengalami pertumbuhanyang amat memberangsangkan sejak lima tahunyang lalu dan kini menjadi tumpuan dalamperkembangan sistem kewangan Islam yangpesat. Saiz pasaran sukuk global, termasuk sukukdalam denominasi mata wang domestik, telahmeningkat daripada USD336 juta (atau RM1.3bilion) pada tahun 2000 kepada anggaran USD82bilion (atau RM281 bilion) pada akhir tahun 2007,dengan kadar pertumbuhan tahunan puratasebanyak 40%. Jumlah terbitan sukuk bagi tahun2007 bernilai USD47 bilion (atau RM161 bilion),iaitu peningkatan sebanyak 73% daripada jumlahnilai terbitan pada tahun 20061.

Sukuk yang pada awalnya dianggap instrumen pasaran modal yang bitara (niche) bagi penerbitkorporat, perusahaan milik kerajaan dan institusi kewangan dalam ekonomi Islam untuk tujuanpemerolehan modal, kini telah menarik perhatian bank-bank besar dan penerbit korporatantarabangsa. Pusat-pusat kewangan antarabangsa turut memainkan peranan yang lebih aktifdalam membangunkan pasaran bagi kelas aset ini, termasuk menggubal peruntukan perundanganyang diperlukan yang telah menyumbang dalam merangsang pembangunan pasaran sukuk global.

Prestasi Pertumbuhan Industri Sukuk MalaysiaMalaysia terus menerajui pembangunan kewangan Islam. Malaysia merupakan pasaran sukukterbesar di dunia dengan jumlah terbitan sukuk dari Malaysia sebanyak 68.9% atau USD62 bilion(atau RM213 bilion) daripada jumlah sukuk terkumpul global pada akhir tahun 2007. Jumlahterbitan sukuk korporat di Malaysia melebihi RM30 bilion pada tahun 2007. Malaysia bukan sahajamenerajui pembangunan pasaran sukuk dari segi jumlah terbitan sukuk, malah dari segi pengenalanstruktur sukuk yang inovatif dan kompetitif yang menarik minat lebih ramai pelabur.

Pasaran sukuk Malaysia bermula dengan saiz terbitan sederhana berjumlah RM125 juta olehShell MDS Sdn. Bhd. pada tahun 1990 dan kini saiznya kian berkembang dan semakin sofistikated.Perkembangan ini jelas terbukti dengan terbitan sukuk terbesar baru-baru ini yang bernilai RM15.4bilion (USD4.7 bilion) oleh Binariang GSM Sdn. Bhd., sebuah syarikat pemegangan pelaburan yangmemudahkan penswastaan sebuah pengendali telefon selular. Meskipun saiznya besar, sukukBinariang telah dua kali terlebih langgan.

1 Sumber: Perkhidmatan Maklumat Kewangan Islam (Islamic Financial Information Service)


56

Kini, pasaran sukuk utama di Malaysia adalah antara yang paling pesat berkembang di dunia, denganpertumbuhan tahunan purata terbitan sebanyak 22% bagi tempoh 2001-2007. Setelah memperkenalkansukuk global berdaulat yang pertama di dunia pada tahun 2002, Malaysia telah meneruskan usahaperintisannya dengan memperkenalkan struktur sukuk yang inovatif seperti sukuk musyarakah boleh tukaroleh Khazanah Nasional Berhad, iaitu syarikat pemegangan pelaburan Kerajaan Malaysia. Terbitanbersejarah ini adalah yang pertama seumpamanya di dunia, yang menggabungkan ciri-ciri kebolehtukaranpenuh yang dahulu lazimnya hanya digunakan bagi urus niaga berkaitan ekuiti konvensional.

Urus niaga sekunder dalam pasaran sukuk Malaysia telah meningkatkan kedalaman dan kecairanpasaran dengan penyertaan lebih banyak syarikat, termasuk syarikat milik asing yang berterusanmemanfaatkan pasaran ini bagi tujuan pendanaan. Sejumlah besar terbitan korporat adalah bagimembiayai keperluan pendanaan jangka panjang. Kepelbagaian dan saiz urus niaga sukuk yang semakinbertambah turut memberikan tawaran nilai menarik kepada pelabur yang ingin mempelbagaikanportfolio aset mereka, seterusnya mewujudkan pasaran sekunder yang memberangsangkan.

Faktor Pertumbuhan Penting yang Menyokong Pembangunan Sukuk yang MantapKelebihan sukuk terletak pada kelainan strukturnya. Sukuk merupakan instrumen berasaskan aset yangmemberikan tawaran nilai yang unik bagi pelabur dan penerbit. Bagi pelabur, sukuk menawarkanbanyak manfaat pempelbagaian portfolio dan peluang pelaburan dalam bentuk kelas aset baharu,manakala penerbit mendapat faedah melalui peningkatan mudah tunai dengan memanfaatkanpeningkatan permintaan individu yang memiliki aset kewangan dengan nilai bersih yang tinggi danpelabur institusi terhadap produk pelaburan yang berlandaskan prinsip Syariah.

Pertumbuhan sukuk yang memberangsangkan, terutamanya sepanjang lima tahunkebelakangan ini telah disokong oleh faktor-faktor utama berikut:

I. Struktur yang Makin CanggihStruktur sukuk yang fleksibel merupakan faktor utama yang menyumbang kepada peningkatanpermintaan terhadap instrumen ini. Sukuk disesuaikan untuk memenuhi keperluan dan pilihanpasaran sasaran tertentu. Struktur sukuk telah berkembang sejak beberapa tahun yang laludaripada struktur berasaskan pembiayaan yang berlandaskan perjanjian jualan kos tokok(murabahah), kepada sukuk berasaskan pajakan (ijarah), perkongsian untung (musyarakah) danberasaskan kontrak pembuatan (istisna) serta struktur hibrid yang berasaskan gabungan kontrakSyariah yang menarik minat pelabur yang pelbagai.

II. Pengolahan Pengawalseliaan yang JelasPengolahan pengawalseliaan yang lebih jelas terhadap sukuk memberi kepastian dari segipengawalseliaan kepada institusi kewangan Islam berhubung dengan pelaburan mereka dalaminstrumen ini. Usaha ini dicapai melalui penggunaan Piawai Kecukupan Modal yang dikeluarkanoleh Lembaga Perkhidmatan Kewangan Islam (Islamic Financial Services Board, IFSB), yang

Rajah 1Malaysia: Sukuk Terkumpul Berbandingdengan BonRM bilion

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Bon Sukuk

050

100

150200250300

350400

Rajah 2Malaysia: Jumlah Sukuk TerkumpulRM bilion

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Sektor Awam Sektor Swasta


57

menetapkan pengolahan berhemat terhadappelaburan sukuk bagi tujuan modalpengawalseliaan. Usaha selanjutnya turutdilaksanakan oleh IFSBuntuk menghasilkan piawaian berhemat bagipensekuritian sukuk.

III. Fokus Strategik untuk MembangunkanSistem Kewangan Islam yangKomprehensifBilangan instrumen yang lebih pelbagai disamping produk berstruktur yang ditawarkanoleh pasaran kewangan Islam untuk memenuhituntutan pelanggan turut menyebabkanpermintaan yang lebih tinggi terhadap sukuk.Sukuk kini penting dalam menyokongpeningkatan penawaran produk berstrukturoleh bank-bank Islam, pengendali takaful serta syarikat pengurusan dana. Sebagai contoh, pelaburanpengendali takaful dalam sukuk telah memberikan padanan yang sesuai untuk liabiliti dana takafuljangka sederhana dan panjang.

Musyarakah, 58%

Bai' Bithaman Ajil, 2%

Murabahah,19% Mudharabah, 1%

ljarah, 11%

Istisna', 9%

Sumber: Buletin Suku Tahunan 'Malaysian ICM' (Januari 2008), Suruhanjaya Sekuriti Malaysia

Rajah 3Sukuk yang Diluluskan pada Tahun 2007 Berasaskan Pelbagai Prinsip Syariah

� Berupaya menarik pelabur bon am dan pelabur yang melabur dalam dana berlandaskan Syariah. � Memberi akses kepada sumber dana baharu.� Memberi pilihan pengurusan risiko tambahan (sebagai contoh, dalam kes sukuk musyarakah, penerbit berkongsi risiko perniagaan dengan pelabur) dan mekanisme baharu bagi penentuan harga.� Di Malaysia, permintaan yang tinggi, seperti dibuktikan dari lebihan langganan terbitan sebanyak dua hingga 13 kali telah mengurangkan kos terbitan sekurang- kurangnya 10 hingga 20 mata asas.

� Mengizinkan perkongsian aset bersama dengan aliran tunai dan risiko berpadanan dengan pemilikan tersebut. Ini mengehadkan pendedahan kepada nilai asas aset tersebut kerana penerbit tidak boleh meleveraj melebihi nilai aset tersebut.� Kekurangan sukuk telah menyumbang kepada harga yang lebih tinggi dalam pasaran sekunder, seterusnya menjana pulangan pelaburan yang baik kepada pelabur. � Kelas aset baharu bagi kepelbagaian portfolio.

Sukuk: Tawaran Nilai Terbaik Faktor Pertumbuhan

Bagi Penerbit

Asas pelabur yang luas

Instrumen berasaskan

aset

Penentuan harga

kompetitif

Pulanganmenarik

Peningkatan kecanggihanstruktur

Pengolahan pengawalseliaan yang jelas

Fokus strategik bagi membangunkan sistem kewangan Islam yang

komprehensif

Bagi Pelabur


58

Kelebihan Malaysia sebagai Hab Sukuk GlobalMalaysia telah muncul sebagai hab sukuk yang memberangsangkan, yang menawarkanpenyelesaian menyeluruh bagi aktiviti sukuk melalui persekitaran terbitannya yang kondusif, dasaryang mempermudah aktiviti pelaburan dan infrastruktur kewangan Islam yang komprehensif.Semua faktor ini telah menarik pelabur dan penerbit global ke Malaysia, yang merupakan negaradestinasi terbitan dan pelaburan sukuk pilihan. Penerbit global ini termasuk institusi kewanganantarabangsa seperti International Finance Corporation dan International Bank for Reconstructionand Development.

Bagi memperkukuh kedudukan antarabangsa Malaysia, inisiatif Pusat Kewangan IslamAntarabangsa Malaysia (Malaysia International Islamic Financial Centre, MIFC) telah dilancarkanpada tahun 2006. MIFC berperanan untuk mempromosikan Malaysia sebagai pusat yangmenawarkan produk dan perkhidmatan kewangan Islam dalam pasaran global denganmenggalakkan pertumbuhan pelaburan pasaran kewangan Islam serta menghubungkanpusat-pusat kewangan Islam antarabangsa. Salah satu bidang fokus MIFC yang utama ialahkegiatan promosi bagi originasi, pengagihan dan perdagangan sukuk dalam mata wang domestikdan mata wang asing.

Pendekatan Menyeluruh

Persekitaran kondusif bagiterbitan sukuk

Saiz dan tahap pasarankewangan

Rangka kerjatadbir urus

Shariah yangjelas

Penentuan hargayang kompetitif

Strukturinovatif dan

pembangunanmodal insan

Insentif bagiaktiviti

pelaburan

Peraturan yangmempermudah

prosesterbitan

Infrastrukturkomprehensif

Malaysiasebagai

habsukukglobal

Peraturan yang Mempermudah Proses TerbitanSekretariat dan Unit Promosi MIFC di Bank Negara Malaysia, bertanggungjawab mengendalikanpenyelarasan dan promosi inisiatif strategik MIFC, termasuk dalam pasaran sukuk. Pengaturanformal antara agensi pengawalseliaan di Malaysia melalui MIFC memastikan pendekatan yangselaras untuk menambah baik saluran penyampaian dan kecekapan terbitan sukuk dalamdenominasi sebarang mata wang di Malaysia secara berterusan. Pada tahun 2007, fleksibiliti dibawah pentadbiran pertukaran asing telah diberikan kepada bank pembangunan pelbagai hala,institusi kewangan pelbagai hala, kerajaan dan separa-kerajaan, dan syarikat multinasionaltempatan atau asing untuk menerbitkan sukuk dalam denominasi mata wang asing di Malaysia.


59

Tatacara terbitan telah dipermudah bagi penerbit antarabangsa yang memiliki penarafan kredityang baik. Permohonan oleh penerbit yang memiliki penarafan kredit sekurang-kurangnya ‘A-’dianggap lulus apabila dokumen yang diperlukan difailkan kepada Suruhanjaya Sekuriti sekurang-kurangnya dua hari bekerja sebelum terbitan sukuk mata wang asing. Bagi terbitan sukuk ringgitoleh agensi kerajaan asing atau agensi separa-kerajaan asing bertaraf ‘AAA’, permohonan jugadianggap lulus setelah diterima oleh Suruhanjaya Sekuriti.

Untuk mempermudah lagi proses terbitan, tiada sekatan dikenakan bagi penggunaanperkhidmatan penarafan antarabangsa, pelindungan nilai kedudukan dan penukaran hasilperolehan terbitan kepada mata wang asing.

Rangka Kerja Tadbir Urus Syariah yang JelasRangka kerja tadbir urus Syariah Malaysia yang jelas telah memainkan peranan penting dalammempromosikan pembangunan kewangan Islam secara amnya, termasuk sukuk. Terbitan sukukperlu diluluskan oleh penasihat Syariah institusi kewangan yang menerbitkan sukuk tersebut. Bagiterbitan yang menggunakan konsep atau struktur baharu, pengesahan diperlukan daripada MajlisPenasihat Syariah Suruhanjaya Sekuriti, yang bertanggungjawab menasihat Suruhanjaya mengenaihal berkaitan dengan pasaran modal Islam. Majlis ini, bersama-sama Majlis Penasihat Syariah BankNegara Malaysia (yang merupakan badan penguasa berkaitan hal Syariah untuk institusi kewanganyang dikawal selia oleh Bank), memastikan prinsip Syariah yang menjadi asas kewangan Islamdipatuhi, di samping menyokong inovasi melalui resolusi mereka mengenai struktur inovatif yangmematuhi Syariah.

Penentuan Harga yang KompetitifSalah satu ciri sebuah pusat kewangan antarabangsa yang efisien ialah adanya persekitaran yangkondusif untuk menyediakan platform pemerolehan dana cekap kos. Dalam hal ini, permintaan yangtinggi terhadap sukuk, yang boleh dilihat daripada terbitan sukuk terlebih langganan, telah menjadikankos terbitan sukuk lebih rendah daripada bon konvensional dalam kelas penarafan yang sama.

Pelbagai insentif cukai dan pengawalseliaan telah mengurangkan lagi kos dan jangka masa bagiterbitan sukuk. Ini termasuk insentif berikut:• Syarikat Tujuan Khas (Special Purpose Vehicles, SPVs) yang digunakan bagi terbitan sukuk tidak

tertakluk kepada tatacara cukai pentadbiran di bawah Akta Cukai Pendapatan 1967;• Syarikat yang menubuhkan SPVs diberikan potongan cukai bagi kos yang ditanggung oleh SPV

tersebut bagi terbitan sukuk;

Rajah 4Keluk Hasil Bon Korporat dan Sukuk

3y 5y 7y 10y 15y 20y4.04.24.44.64.85.05.25.45.65.86.0

%

AAA Islam AAA Konvensional

AA Islam AA Konvensional

Sumber: Bondweb Malaysia (pada 31 Disember 2007)


60

• Kos terbitan bagi semua sekuriti Islam yang diluluskan oleh Suruhanjaya Sekuriti juga layakuntuk potongan cukai; dan

• Pengecualian duti setem diberikan bagi instrumen berkaitan dengan sekuriti Islam yangditerbitkan di bawah MIFC sehingga 31 Disember 2016.

Langkah serta insentif tersebut berupaya merangsang terbitan sukuk mata wang antarabangsa,seterusnya mengembangkan kepelbagaian sukuk di Malaysia.

Struktur Inovatif dan Pembangunan Modal InsanDi samping struktur Syariah berasaskan musyarakah, mudarabah, istisna dan ijarah yang sudahagak lazim, Malaysia telah merintis banyak struktur sukuk yang inovatif di dunia. Antara pelbagaistruktur sukuk yang diterbitkan di Malaysia ialah:

Kejayaan ini tidak mungkin dapat dicapai tanpa kumpulan modal insan yang diperlukan, yangada dalam industri kewangan Islam Malaysia. Kemahiran dan kepakaran dalam bidang kewanganini mempunyai permintaan yang tinggi dari seluruh dunia, dan ini mewujudkan keperluan untukmenambah kumpulan tenaga mahir bagi memenuhi keperluan semasa dan akan datang. Dalamkonteks ini, inisiatif strategik di bawah MIFC juga merangkumi agenda membangunkan Malaysiasebagai pusat antarabangsa bagi pendidikan kewangan Islam. Pusat Pendidikan Kewangan IslamAntarabangsa (International Centre for Education in Islamic Finance, INCEIF) yang ditubuhkan padatahun 2006 bermatlamat untuk menyokong industri kewangan Islam global yang kian dinamik danberkembang melalui penghasilan golongan profesional yang berkaliber dalam bidang kewanganIslam. Bagi tujuan ini, INCEIF menawarkan program kelayakan Profesional Kewangan IslamBertauliah (Chartered Islamic Finance Profesional, CIFP), iaitu program utamanya, serta programSarjana dan Doktor Falsafah.

Memandangkan sistem kewangan konvensional dan kewangan Islam beroperasi secara seiring diMalaysia, keperluan terhadap modal insan bagi aktiviti sukuk dan kewangan Islam negara bukanhanya dipenuhi oleh kumpulan profesional kewangan Islam, tetapi turut disokong oleh tenaga kerjadalam institusi kewangan konvensional. Keupayaan untuk memanfaatkan kepakaran merentas sektorini amat penting untuk memacu inovasi produk dengan struktur yang mantap dan asas pengurusanrisiko yang kukuh, serta berlandaskan prinsip-prinsip Syariah.

Insentif bagi Aktiviti PelaburanBeberapa insentif dan langkah telah diumumkan untuk merangsang dan menarik lebih banyakpelaburan sukuk oleh pelabur global. Ini merangkumi insentif dan langkah berikut:• Tiada cukai tertahan dikenakan terhadap pelabur bukan pemastautin bagi keuntungan atau

pendapatan yang diterima daripada sukuk mata wang asing yang diterbitkan di Malaysia dandiluluskan oleh Suruhanjaya Sekuriti;

• Pelabur asing di Malaysia dibenarkan melindung nilai kedudukan mereka menggunakan banktempatan bagi aliran dana komited, seperti penghantaran balik perolehan pelaburan, dividendan keuntungan dari Malaysia serta pembelian aset ringgit di Malaysia; dan

• Pergerakan masuk dan keluar yang bebas bagi dana berkaitan dengan pelaburan langsungasing dan pelaburan modal portfolio.

1990 – Sekuriti hutang Islam bai’ bithaman ajil pertama oleh Shell MDS Sdn. Bhd. (RM125 juta)1994 – Sukuk mudarabah pertama oleh Cagamas Berhad (RM30 juta)2001 – Sukuk ijarah korporat pertama oleh Kumpulan Guthrie Berhad (USD150 juta)2002 – Sukuk ijarah berdaulat pertama oleh Kerajaan Malaysia (USD600 juta)2003 – Sukuk istisna boleh dagang pertama oleh SKS Power Sdn. Bhd. (RM5.6 bilion)2005 – Sukuk musyarakah pertama oleh Musharakah One Capital Berhad (RM2.5 bilion)2006 – Sukuk boleh tukar pertama oleh Khazanah Nasional Berhad (USD750 juta)


61

Infrastruktur KomprehensifPasaran modal Islam Malaysia terus mencatat pertumbuhan kukuh seperti yang dapat dilihat padapertumbuhan tahunan aset yang makin meningkat serta kepelbagaian produk yang ditawarkan. Iniboleh dianggap kesan kewujudan sistem kewangan Islam yang lengkap dan mampan denganpasaran modal yang besar dan bertahap tinggi, persekitaran pengawalseliaan yang responsif danmudah, serta pengantara yang kian bertambah dan canggih yang terus berusaha meningkatkaninovasi produk.

Perancangan teliti dan pendekatan strategik yang telah diterapkan di Malaysia untukmembangunkan sistem kewangan Islam komprehensif yang wujud selari dengan sistemkonvensional dalam lingkungan sistem kewangan yang lebih luas, telah memberikan hasil yangpositif. Malaysia telah meningkatkan daya tarikannya sebagai sebuah destinasi pelaburan yangmenawarkan pelbagai peluang pelaburan dengan pasaran yang besar dan bertahap tinggi. Yanglebih penting, asas yang diperlukan bagi pasaran yang efisien dan berfungsi dengan baik, kinilebih kukuh.

Platform pemudah bagi aktiviti terbitan dan perdagangan sukuk juga telah menyokong terbitanyang lebih efisien dan menambah baik proses penetapan harga. Sistem pembayaran danpenyelesaian di Malaysia, termasuk sistem Pemindahan Elektronik Masa Nyata bagi Dana danSekuriti (Real-Time Electronic Transfer of Funds and Securities, RENTAS) menyediakan platformefisien bagi perdagangan bon, dengan tahap ketelusan pascadagangan dan kecairan pasaran yangtinggi. Bagi pelaburan global, pelabur asing turut dibenar menggunakan sistem penjelasan danpenyelesaian antarabangsa.

Malaysia terus memperkukuhkan rangka kerja undang-undang, pengawalseliaan dan Syariahyang menyokong sistem kewangan Islamnya. Undang-undang sekuritinya dirumus denganmemasukkan amalan terbaik dan setanding dengan undang-undang sekuriti pasaran maju, dankerap diperhalusi bagi memastikan undang-undang tersebut terus relevan dan efisien. Langkah iniperlu setelah diambil kira kemajuan pesat inovasi kewangan serta amalan institusi kewangan yangmakin berkembang. Undang-undang sekuriti Malaysia telah dikemaskinikan baru-baru ini denganpelulusan Akta Pasaran Modal dan Perkhidmatan 2007 yang berkuat kuasa pada bulanSeptember 2007. Akta ini mengukuhkan lagi rangka kerja perlindungan pelabur sertapembangunan pasaran yang teratur, dan pada masa yang sama menggalakkan amalan terbaikantarabangsa dalam pasaran modal dan di kalangan pesertanya. Akta ini turut memperjelasrangka kerja perundangan yang berkaitan dengan sekuriti Islam serta memberi sifat universalkepada lesen perbankan Islam di bawah Akta Bank Islam 1983. Dengan penguatkuasaanperundangan baharu ini, bank-bank Islam bersedia untuk memainkan peranan yang lebih pentingdalam pembangunan pasaran modal Islam.

Portal MIFC (www.mifc.com) dilancarkanpada tahun 2007 sebagai sumber maklumatutama tentang inisiatif dan perkembangan MIFCyang terkini kepada orang ramai. Hubungan yanglebih rapat juga sedang dijalin dengan pusatkewangan Islam yang lain untuk menggalakkankerjasama ekonomi dan kewangan antarabangsadalam bidang kewangan Islam. MemorandumPersefahaman (MoU) telah ditandatangani antaraBank Negara Malaysia dengan dua pihak berkuasakewangan Islam, iaitu Pihak BerkuasaPerkhidmatan Kewangan Dubai dan Pihak

Berkuasa Pengawalseliaan Pusat Kewangan Qatar.MoU ini menandakan komitmen bersama olehpihak-pihak berkuasa ini untuk menggalakkanpembangunan industri perkhidmatan kewanganIslam global dan membuka jalan ke arahkerjasama yang lebih baik antara pusat kewanganIslam yang beroperasi di zon waktu yang berbeza.Antara perkara yang terkandung dalam MoU iniialah bina upaya, pembangunan modal insan daninisiatif untuk menambah keluasan dankedalaman pasaran kewangan sertamenggalakkan pengharmonian amalan Syariah.


62

MENINGKATKAN KECEKAPAN DANKEBERKESANAN PENGENDALIAN

Dengan persaingan yang semakin sengit dalamsektor kewangan yang terus menekan marginkeuntungan, langkah-langkah mempertingkatkankecekapan pengendalian menjadi bertambahpenting untuk daya maju jangka panjang institusikewangan. Dalam sektor perbankan, marginfaedah kasar terus menurun daripada 3.2% padatahun 2001 kepada 2.7% pada tahun 2007. Inimenyebabkan keperluan bagi pengurusan strukturkos, risiko produk dan sinergi berkumpulan yanglebih strategik meningkat. Bagi menyokongkeupayaan institusi kewangan untuk bertindakdengan pantas terhadap perubahan keadaanpasaran, beberapa garis panduan dan prosespengawalseliaan telah dikaji semula untukmemberi institusi kewangan lebih banyakkelonggaran dari segi pengendalian. Kelonggaranini termasuklah:• Membenarkan syarikat-syarikat insurans

menggunakan perkhidmatan entiti luar yangberkaitan tetapi yang masih berada dalamlingkungan kumpulan kewangan masing-masing untuk menguruskan dana agar dapatmemanfaatkan kepakaran dan sumberkumpulan;

• Memperkenalkan sistem "lancarkan danfailkan" yang menggugurkan keperluanpemberitahuan dan kelulusanpengawalseliaan sebelum produk-produkbaharu diperkenalkan oleh institusikewangan, dengan itu menyingkatkantempoh produk memasuki pasaran. Sistem"lancarkan danfailkan" yang baharu ini bolehdigunakan bagi semua produk perbankankonvensional kecuali produk pelaburan yangmendedahkan pengguna kepada kerugianyang melebihi pelaburan pokok dan jugainstrumen pembayaran yang tertentu yangmesti mendapat kelulusan selaras denganperuntukan di bawah Akta SistemPembayaran 2003; dan

• Mempermudah prosedur pengawalseliaanbagi permohonan untuk melantik danmelantik semula para pengarah, pengurusankanan dan ekspatriat di institusi kewangan. Initelah menyingkatkan tempoh memprosespermohonan.

Para pelanggan yang semakin canggih danpersekitaran kendalian yang lebih kompleksmenuntut produk baharu dan inovatif untuk

memenuhi keperluan orang ramai yang berubah-ubah dan untuk menyokong transformasiekonomi. Dalam hal ini, lebih banyakkelonggaran diberikan kepada institusikewangan, termasuk:• Membenarkan syarikat-syarikat insurans

menawarkan produk pembiayaan hayatuniversal dan produk pembiayaan persaraanyang boleh disesuaikan secara khusus danmengandungi lebih banyak ciri yang dapatmemenuhi setiap keperluan pemegangpolisi. Misalnya, produk hayat universalbaharu membenarkan pemegang polisimembayar premium sama ada secarafleksibel ataupun tetap di sampingmenawarkan jaminan. Produk persaraanpula membenarkan pemegang polisi memilihpelbagai gabungan tempoh pengumpulandan pembayaran keluar yang palingmenepati keperluan mereka; dan

• Melonggarkan Garis Panduan bagi InstrumenDeposit Boleh Niaga (Negotiable Instrumentsof Deposits, NID) untuk membenarkanpenentuan kadar terapung NID denganberdasarkan sebarang indeks selain KadarTawaran Antara Bank Kuala Lumpur (KualaLumpur Interbank Offered Rate atau KLIBOR)dan membenarkan NID diterbitkan dalammata wang asing, sekali gus meluaskanrangkaian produk bagi memenuhi cita rasasetiap pelanggan yang mempunyaikesanggupan mengambil risiko yang berbeza.

Bank juga memperkenalkan beberapainstrumen pasaran wang baharu untuk tujuanpengurusan kecairan dan pelaburan, dan ini pulatelah meluaskan rangkaian instrumen pasaranwang. Antaranya:• Program Murabahah Komoditi yang

merupakan produk deposit tunai yangdilelong dalam Pasaran Wang Antara BankIslam melalui Sistem Penerbitan/PenawaranAutomatik Sepenuhnya (Fully AutomatedSystem for Issuing/Tendering, FAST) dan jugamerupakan urus niaga berasaskankomoditi yang pertama sekalimenggunakan minyak sawit mentahsebagai aset yang mendasarinya, denganitu menghasilkan pasaran wang Islam yanglebih mendalam; dan

• Nota Monetari Bank Negara kadar terapungyang ditawarkan melalui kaedah lelonganDutch (harga seragam) yang bersainganmenerusi rantaian peniaga utama.


63

Untuk menyokong pertumbuhan pembiayaanselanjutnya, suatu usaha sama diwujudkan antaraCagamas Berhad dengan Perbadanan Gadai JanjiHong Kong untuk membangunkan perniagaanjaminan gadai janji di Malaysia dan di sekitarrantau ini. Jaminan gadai janji ini merupakankaedah alternatif bagi institusi kewangan untukmelindungi nilai dedahan risiko kreditnya. Jaminanini juga membenarkan mereka memanfaatkanasas pasaran yang lebih luas dan merebut peluangpertumbuhan yang lebih besar, khususnya dalampasaran kewangan perumahan Islam.Perkembangan ini mencerminkan peranan pasaranmodal yang semakin besar sebagai sumberpembiayaan yang melengkapi peranan institusikewangan tradisional serta menawarkan kaedahtambahan untuk menguruskan risiko dengan lebihbaik. Dalam jangka sederhana, pengguna akanlebih mudah mendapatkan pembiayaan dalamkemampuannya untuk membeli rumah.

Bank terus melonggarkan peraturanpentadbiran pertukaran asing untukmemudahkan aktiviti perniagaan danmewujudkan persekitaran yang kondusif untukpertumbuhan ekonomi. Pada tahun 2007, Bankmengumumkan beberapa siri langkah liberalisasi,termasuk membenarkan pemastautin dan jugabukan pemastautin menerbitkan bon dan sukukdalam mata wang asing di Malaysia,memansuhkan had kedudukan terbuka bersihyang dikenakan terhadap bank tempatanberlesen dan meningkatkan had peminjamanmata wang asing yang boleh diperoleh syarikat-syarikat pemastautin daripada amaun bersamaanRM50 juta kepada RM100 juta secara agregat.Prosedur pengendalian pentadbiran pertukaranasing juga dipermudah dengan memansuhkankeperluan pendaftaran urus niaga tertentu,seperti kontrak hadapan pertukaran asing olehpemastautin, pinjaman mata wang asing olehpemastautin, dan prabayaran dan bayaran balikpinjaman mata wang asing oleh pemastautin.Laporan Bulanan Baki Akaun Mata Wang AsingPemastautin juga dimansuhkan, manakalaambang yang dikenakan terhadap pemastautinperseorangan untuk melaporkan urus niagadengan bukan pemastautin ditingkatkandaripada RM50,001 kepada RM200,001 (ataubersamaan dengannya dalam mata wang asing)bagi setiap urus niaga. Butiran mengenaiperaturan pentadbiran pertukaran asing yangdilonggarkan ini boleh dicapai diwww.bnm.gov.my/fxadmin.

Semua langkah ini dan juga langkah lain yangdiperkenalkan oleh Bank untuk memberikan lebihbanyak fleksibiliti dan meningkatkan kecekapanperniagaan telah berhasil membangunkan lagipasaran pertukaran asing dan pasaran bon. Padatahun 2007, nilai urus niaga pertukaran asingyang dijalankan oleh bukan pemastautinmeningkat lebih daripada sekali ganda berbandingdengan tahun sebelumnya. Selain itu, usaha untukmeletakkan Malaysia sebagai pusat originasiterbitan dan perdagangan sekuriti hutang,termasuk sukuk, menyebabkan minat syarikat-syarikat asing semakin bertambah untukmenerbitkan sekuriti hutang di Malaysia. Padatahun 2007, kelulusan untuk menerbitkan sekuritihutang dalam mata wang asing oleh syarikat-syarikat asing berjumlah USD12.3 bilion (68%daripadanya adalah sukuk dalam mata wangasing), iaitu peningkatan sebanyak 58%berbanding dengan tahun 2006. Pasaran sekuritihutang yang lebih maju dan persekitaran pasaranyang sesuai turut menggalakkan pertambahanbilangan produk berstruktur yang ditawarkan.Produk berstruktur yang telah diluluskanterbitannya bertambah empat kali ganda daripadaRM22 bilion pada tahun 2006 kepada RM94.2bilion pada tahun 2007. Bentuk inovasi pasaranmodal lain termasuklah sekuriti bersandarkan aset(asset-backed securities, ABS) dan obligasipinjaman bercagar. Salah satu instrumenseumpama ini ialah terbitan ABS sampingan olehinstitusi kewangan. Pasaran kewangan jugamenghasilkan lebih banyak terbitan sekuritihutang swasta (private debt securities, PDS)dengan tempoh matang yang lebih panjang.Terbitan PDS dengan kematangan sepuluh tahunatau lebih, bertambah daripada 8.4% daripadajumlah PDS yang diterbitkan pada tahun 2006kepada 16.4% pada tahun 2007.

PENGUKUHAN INFRASTRUKTUR PASARANKEWANGAN

Pelbagai usaha penting telah diambil untukmenyokong pembangunan sistem kewangan yanglebih pelbagai dan stabil. Krisis kewangan yangmelanda rantau Asia telah menonjolkan risikoakibat terlalu bergantung pada sektor perbankandan juga menunjukkan kepentinganmempelbagaikan sumber pembiayaan negarakepada pasaran modal. Pada akhir tahun 2007,jumlah sekuriti hutang terkumpul ialah RM557bilion, berbanding dengan RM225 bilion padaakhir tahun 1999. Sekuriti hutang juga semakin


64

lama semakin banyak diterbitkan sehinggaberjumlah RM302 bilion pada tahun 2007, iaitupeningkatan kira-kira 65.3% dari tahun 2006.Sebanyak 59% daripada jumlah yang diterbitkanini terdiri daripada sekuriti hutang awam.Pengurangan pergantungan terhadap pembiayaandaripada sektor perbankan oleh syarikat jugadapat dilihat daripada saiz sekuriti hutang swastayang meningkat sebagai peratusan daripadajumlah pinjaman dan pembiayaan bank kepadasyarikat daripada 33.3% pada tahun 1999 kepada56.2% pada akhir bulan Disember 2007.

2007 supaya garis panduan pengawalseliaan dapatdisampaikan kepada institusi-institusi kewangan dibawah kawal selianya dengan lebih cepat dancekap. Buku Panduan Pengawalseliaan inidisediakan melalui portal enterpris Bank,FI@KijangNet, yang dilengkapi fungsi-fungsi yangdapat mencepatkan urusan antara Bank denganinstitusi kewangan dan memudahkan pengaksesanrangka kerja pengawalseliaan oleh semua pegawaiyang berkenaan di institusi tersebut.

Sekuriti hutang juga semakinlama semakin banyakditerbitkan sehingga berjumlahRM302 bilion pada tahun 2007.

Bank Negara Malaysia, Bursa Malaysia danSuruhanjaya Sekuriti juga bekerjasamamembangunkan platform urus niaga secaraelektronik (electronic trading platform, ETP)untuk bon yang tidak tersenarai. ETP akanmenjalankan fungsi Sistem PenyebaranMaklumat Bon, yang pada masa ini dikendalikandan diuruskan oleh Bank, sebagai pangkalandata pusat yang menyimpan maklumat tentangurus niaga bon. ETP dijangka terus menambahbaik mekanisme penentuan harga yangmembolehkan para peserta pasaran membuatkeputusan masa nyata. Ini pula akanmerancakkan lagi aktiviti urus niaga bon yangkemudiannya akan mewujudkan pasaran modalyang lebih dinamik dan cergas.

Bagi menyokong fungsi penggubalan dasardan pengawasan Bank, Sistem Maklumat danPengawasan Sekuriti Hutang kini sedang dihasilkanuntuk menyatukan data dan maklumat berkaitandengan pasaran sekuriti hutang bagi menjadi satupangkalan data pusat yang mampu memberikangambaran menyeluruh tentang pasaran. Setelahsistem ini mula beroperasi, ia akan memudahkananalisis trend dan penilaian impak dijalankandengan lebih cekap dan menyediakan maklumatyang boleh digunakan oleh Bank dalampenggubalan dasar. FAST juga sedang dinaik tarafbagi memenuhi instrumen dan produk baharudalam pasaran kewangan.

Seiring dengan usaha untuk menzahirkan lagisistem pengawalseliaannya, Bank melancarkanBuku Panduan Pengawalseliaan pada bulan Jun

Bank melancarkan BukuPanduan Pengawalseliaanpada tahun 2007 supaya garispanduan pengawalseliaandapat disampaikan kepadainstitusi-institusi kewangan dibawah kawal selianya denganlebih cepat dan cekap.MENGERATKAN KERJASAMA ANTARA AGENSI

Semakin bersepadu sesuatu sistem kewangan itu,semakin besarlah keperluan menggunakanpendekatan yang lebih lengkap dan menyeluruhuntuk mengawal dan menyelia pengantara kewanganberlesen. Usaha sama dan penyelarasan yang lebihrapi antara agensi pengawalseliaan dalam memeliharakestabilan sistem kewangan menjadi lebih pentingapabila lebih ramai peserta menjalankan aktiviti yangtidak hanya terbatas kepada peranan biasa masing-masing yang turut menyebabkan lebih banyakpertindihan dalam skop perniagaan. Pada masa yangsama, hubungan yang semakin meluas antara pesertadengan pasaran, baik di dalam negeri mahupun padaperingkat antarabangsa, telah memberikan cabaranuntuk mengenal pasti punca kelemahan yangmungkin timbul.

Sebagai suatu langkah untuk menyediakanrangka kerjasama yang cekap dan berkesan, BankNegara Malaysia telah menandatangani tiga MoUdengan Suruhanjaya Sekuriti yang berkaitandengan bank pelaburan, sistem-sistempembayaran dan penjelasan, dan juga penasihatkewangan dan perancang kewangan. Perjanjianini mengandungi peruntukan bagi kedua-duapihak ini untuk mengeratkan kerjasama dalam hal-hal yang berkaitan dengan pengawasan bersamaterhadap pasaran modal, pengukuhan rangkakerja tadbir urus korporat untuk syarikat-syarikat


65

tersenarai awam dan entiti kepentingan awam,dan pembangunan Malaysia sebagai pusatkewangan Islam antarabangsa. Satu perjanjianpakatan strategik antara Bank Negara Malaysiadengan Perbadanan Insurans Deposit Malaysiajuga telah dimeterai untuk menjelaskan kewajipandan tanggungjawab kedua-dua agensi ini dalamusaha menggalakkan amalan pengurusan risikoyang mantap dalam institusi perbankan danmemastikan kestabilan kewangan.

Usaha sama dan kerjasama yang lebih meluasjuga dicapai pada peringkat negara untukmenangani isu-isu khusus yang menjejaskanpengendalian dan daya maju kewangan institusi-institusi berlesen. Khususnya, Vehicle TheftReduction Council of Malaysia Berhad (Majlis)ditubuhkan pada tahun 2007 bagi menanganikejadian kecurian kenderaan yang semakin banyakberlaku di negara ini. Majlis ini dianggotai wakildaripada Polis Diraja Malaysia, Bank NegaraMalaysia, Kastam Diraja Malaysia, KementerianPengangkutan, Jabatan Pengangkutan Jalan,Persatuan Insurans Am Malaysia, Persatuan TakafulMalaysia, Persatuan Automotif Malaysia danPersatuan Pelaras Kerugian Malaysia. Keutamaanyang harus diberikan perhatian segera oleh Majlisini ialah tindakan menyelaraskan pembentukansuatu wadah Pertukaran Maklumat KecurianKenderaan Kebangsaan. Wadah ini akanmenyediakan platform untuk pihak-pihak yangberkenaan bertukar maklumat terkini mengenaikenderaan yang dicuri. Pertukaran maklumat inidiharap dapat membantu usaha mengesan danmencegah kecurian dan juga menghalangpenjualan kenderaan yang dicuri itu.

PEMBANGUNAN MODAL INSAN

Dengan menyedari pentingnya kumpulan tenagakerja berkemahiran untuk menerajui danmenyokong strategi perkembangan danpembangunan jangka panjang institusi-institusikewangan, lebih banyak perhatian diberikan kearah menghasilkan usaha yang lebih tersusun danterselaras untuk membangunkan modal insan agardapat memenuhi keperluan industri ini. Samaseperti pasaran sedang pesat membangun lainyang berkembang dengan cepat, permintaan danpersaingan terhadap profesional kewangan yangberkemahiran tinggi kini menjadi lebih runcing.Berdasarkan kaji selidik yang dijalankan oleh Bankpada bulan Julai 2007 yang lepas, industriperbankan dan industri insurans melaporkan

bahawa terdapat kira-kira 2,300 jawatan kosongpada peringkat kemasukan dan kira-kira 1,700jawatan kosong pada peringkat pengurusanpertengahan. Untuk mengisi kekosongan ini,pendekatan yang menyeluruh untukmembangunkan modal insan telah diambil, yangmerangkumi inisiatif yang telah disesuaikankhususnya bagi setiap peringkat jawatan dalamindustri perkhidmatan kewangan. Inisiatifpembangunan modal insan ini juga mengambil kirakeperluan khusus para profesional perkhidmatankewangan pada setiap peringkat kerjaya mereka,iaitu daripada peringkat prapekerjaan sehinggalahke peringkat kepimpinan.

Pada peringkat terendah, institusi-institusipengajian tinggi menjadi sumber utama untukmendapatkan tenaga kerja mahir baharu bagiindustri kewangan. Oleh itu, kerjasama antaraindustri perkhidmatan kewangan dengan institusipengajian tinggi ditingkatkan untuk memastikanpara lulusan dipersiap dengan baik agar mampumenangani cabaran yang lebih mendesak dalamindustri perkhidmatan kewangan kelak. Dengankerjasama Kementerian Pendidikan Tinggi, Banktelah menganjurkan dialog antara industriperkhidmatan kewangan dengan institusipengajian tinggi pada tahun ini. Dialog inibertujuan merapatkan jurang kecekapan yangkritikal dalam kalangan lulusan baharu yang telahmengikuti kursus-kursus dalam bidang kewangan.Dialog ini menerima sambutan yang baik. Ia telahmembuka laluan bagi inisiatif kerjasama antaraindustri perkhidmatan kewangan dengan institusipengajian tinggi, yang diharapkan dapatmerapatkan jurang-jurang yang telah dikenalpasti, seperti yang berikut:• Melibatkan para pengamal industri dalam

usaha membangunkan kurikulum pengajiantinggi, mengenal pasti bidang-bidangpenyelidikan, mereka bentuk kajian kes, dantenaga pengajar; dan

• Melaksanakan program latihan amali sambilbekerja serta penyelidikan bagi pensyarah.Program ini memberi pensyarah institusipengajian tinggi peluang bekerja denganinstitusi kewangan supaya mereka mendapatpendedahan praktikal ataupun peluang untukmenjalankan kerja penyelidikan gunaandalam bidang yang berkaitan dan terkini dalamindustri perkhidmatan kewangan. Melaluiprogram ini, institusi kewangan, pensyarah danpenyelidik yang mengambil bahagian dapatmenggabungkan kepakaran masing-masing,


66

meningkatkan kemahiran dan pengetahuanyang ada, dan mencipta pendekatan, modeldan alat baharu yang boleh membantu merekamemahami dan menangani cabaran danpeluang perniagaan baharu dengan lebih baik.

Kumpulan pertama peserta FSTEP memulakanlatihan pada 10 Disember 2007.

Bagi memastikan tenaga kerja industri kewanganMalaysia setaraf dengan rakan sejawat mereka padaperingkat antarabangsa dan untuk menyokongpembangunan pekerja industri yang berkebolehandan berpengetahuan melalui pendekatan yang lebihsistematik dan teratur, Rangka Kerja KecekapanIndustri Perbankan dan Kewangan telah dihasilkanoleh IBBM. Kecekapan ini yang ditanda aras kepadaamalan terbaik antarabangsa, menggariskan sifat dankemahiran penting yang perlu ada pada kakitangandalam industri perbankan dan kewangan. Yang lebihpenting, rangka kerja ini akan membantu penyedialatihan dan institusi kewangan membangunkanprogram latihan dan penilaian, di samping membantumereka menguruskan pembangunan kakitangandengan cara yang lebih berkesan. Rangka KerjaKecekapan Industri Perbankan dan Kewangan initelah dilancarkan pada bulan November 2007.

Pada bulan September 2007, Bank NegaraMalaysia dan Suruhanjaya Sekuriti telah sama-sama mengetengahkan cadangan untukmenambah baik pengaturan institusi yang adabagi latihan profesional dan pembangunankakitangan industri kewangan. Secara umum,cadangan tersebut bertujuan meletakkan institusilatihan industri seperti IBBM, Institut InsuransMalaysia, Institut Perbankan dan Kewangan IslamMalaysia dan Pusat Pembangunan Industri Sekuritipada kedudukan yang strategik supaya dapatmemenuhi permintaan terhadap tenaga mahirmasa ini dan masa akan datang dengan lebihcekap dan berkesan, memandangkanperkhidmatan kewangan yang semakinbersepadu. Inisiatif yang strategik ini dijangkameningkatkan lagi mutu latihan yang disediakan,mengurangkan pertindihan, merapatkan jurangprogram dan kelayakan yang ada, danmembangunkan program latihan yang lebihmenyeluruh untuk industri ini.

Pusat Kepimpinan Kewangan Antarabangsadan Pusat Pendidikan Kewangan IslamAntarabangsa yang ditubuhkan oleh Bank NegaraMalaysia masing-masing pada tahun 2003 dan2006 terus memainkan peranan penting dalammemenuhi keperluan pembangunan modal insanindustri ini di Malaysia dan juga di seluruh rantauini. Mandat dan pencapaian kedua-dua pusattersebut sehingga kini dihuraikan secara terperincidalam rencana berikut.

Pendekatan yang holistik untukmembangunkan modal insantelah diambil untuk memenuhikeperluan khusus golonganprofesional perkhidmatankewangan pada setiapperingkat kerjaya mereka.

Perkongsian dan pakatan strategik juga telahdijalin antara beberapa pusat pengajian korporat,organisasi pengajian berasaskan industri danuniversiti untuk mengukuhkan usahapenyelidikan dan pembangunan, latihan, danjuga untuk menggalakkan pertukaran idea danmaklumat mengenai isu-isu berkaitan denganpembangunan modal insan. Salah satuperkongsian seumpama ini ialah penyertaanInstitut Bank-Bank Malaysia (IBBM) dalam ForumPenyelidikan Perkhidmatan Kewangan anjuranUniversity of Nottingham.

Untuk memenuhi permintaan segeraterhadap sumber manusia pada peringkatkemasukan, Program Meningkatkan TenagaMahir dalam Sektor Kewangan (Financial SectorTalent Enrichment Programme, FSTEP) telahdiwujudkan untuk membekalkan siswazahbaharu dengan pengetahuan dan kemahiranteknikal asas yang diperlukan untuk memikulperanan profesional dalam industri perkhidmatankewangan kelak. FSTEP, yang merupakan inisiatifyang diterajui oleh industri dan disokong olehBank Negara Malaysia, ialah program 12 bulanyang menggabungkan latihan dalam kelas danlatihan amali sambil bekerja dengan institusikewangan. Melalui FSTEP, peserta akan diberipendedahan mengenai perbankan komersial,perbankan pelaburan, perbankan Islam, insuransdan takaful, lantas memberi mereka gambaranyang menyeluruh tentang industri perkhidmatankewangan. Selain itu, peserta juga akanmenjalani latihan dalam pembangunankecekapan sahsiah diri yang diperlukan untukmenjalankan tanggungjawab dengan berkesandalam industri perkhidmatan kewangan.


67

Pusat Pendidikan Kewangan Islam Antarabangsa(International Centre for Education in Islamic Finance, INCEIF)

MisiINCEIF, sebagai sebuah pusat pendidikan kewangan Islam mempunyai matlamat untuk meninggikandan memajukan pengetahuan dalam bidang kewangan Islam secara global supaya dapatmelahirkan pengamal, ahli profesional dan penyelidik berkaliber tinggi, yang mahir dalamkewangan moden dan juga prinsip-prinsip Syariah. Dengan cara ini, INCEIF akan dapatmenyumbang kepada bekalan tenaga kerja mahir dan kepakaran dalam industri perkhidmatankewangan Islam.

Program• Sehingga kini, lebih daripada 1,300 penuntut dari 53 buah negara serata dunia, termasuk

Jepun, Arab Saudi dan Amerika Syarikat telah mendaftar sebagai peserta program utamaINCEIF, iaitu Profesional Kewangan Islam Berkanun (Chartered Islamic Finance Professional,CIFP). CIFP menggunakan sukatan pengajian yang holistik dan komprehensif yangdirumus khasdengan menggabungkan aspek amali dan aspek teori kewangan Islam.

• Memperkenalkan program doktor falsafah (PhD) dengan Kerja Kursus dan Disertasi, danprogram PhD dengan Penyelidikan yang bertujuan untuk memajukan lagi penggunaan teoridan amalan kewangan Islam berdasarkan penyelidikan kedoktoran yang dijalankan dalambidang kewangan Islam yang khusus. Sebanyak 29 calon telah mendaftar sebagai kumpulanpertama program ini.

• Program Ijazah Sarjana sedang dibangunkan dan dijadualkan bermula padatahun 2008.

Perkongsian Strategik• Menubuhkan 11 perkongsian strategik setakat ini dengan beberapa institusi kewangan Islam,

bank-bank pusat, institusi pengajian tinggi dan institusi latihan, dengan ini mencerminkankerelevanan program INCEIF pada peringkat global dan pengiktirafan antarabangsa yangsemakin meluas. Perkongsian strategik telah dimeterai dengan:i. Lembaga Pengembangan Perbankan Indonesiaii. Institut Perbankan Negara, Bank Negara Pakistaniii. Meezan Bank Pte. Ltd., Pakistaniv. Sekolah Perniagaan Ceylinco Sussex, Sri Lankav. Institut Perbankan dan Pengajian Kewangan Emiriah, Emiriah Arab Bersatuvi. Akademi Pengajian Kewangan Perbankan, Sudanvii. Bank Pusat Syriaviii. Universiti Al-Ghurair, Emiriah Arab Bersatuix. Universiti Sains dan Teknologi, Yamanx. Universiti La Trobe, Australiaxi. Universiti Malaysia Terengganu

• Usaha sama lain termasuklah bengkel lima hari Program Pembangunan Profesional Berterusanyang dianjurkan dengan Universiti Reading, United Kingdom dan Persatuan Peniaga SekuritiKebangsaan, New York, yang menyumbang lagi ke arah penggalakan dialog dan pemindahankemahiran dan kepakaran dalam perbankan dan kewangan Islam pada peringkat antarabangsa.

Menggalakkan Pembangunan Tenaga Kerja Mahir dan Penyelidikan dalam Kewangan Islam• Menyediakan peluang latihan kepada calon-calon yang layak:

i. Sebanyak 38 penuntut dari Malaysia, Algeria, Thailand, Pakistan, Uzbekistan dan Indonesiatelah ditaja melalui program biasiswa "Bright Scholars" untuk menyertai CIFP;

ii. Menubuhkan Dana Fisabilillah INCEIF (RM400,000) untuk menyokong pembangunankumpulan ilmuwan mahir;


68

iii. Menubuhkan Akademi Penyelidikan Syariah Antarabangsa bagi Kewangan Islam (ISRA)sebagai pusat penyelidikan Syariah yang khusus dan dikhaskan untuk menjalankanpenyelidikan tentang penerapan prinsip Syariah dalam pelbagai bidang kewangan Islam.Akademi ini akan:a. menerajui penyelidikan tentang isu-isu semasa Syariah dalam kewangan Islam,

termasuk dalam bidang teknik dan alat pengurangan risiko, inovasi produk,pengurusan mudah tunai dan perlindungan nilai;

b. mengukuhkan pembangunan modal insan dalam bidang Syariah dan kewangan Islam;dan

c. menyediakan platform bagi dialog dan perkongsian pengetahuan dalam kalanganpengamal, ilmuwan, pengawal selia dan ahli akademik, dengan itu menggalakkanpertumpuan Syariah dan hubungan bersama.

• Selain itu, Bank Negara Malaysia telah menganugerahkan 14 biasiswa Syariah dan dua geranpenyelidikan Syariah di bawah Dana Ilmuwan Syariah dalam Kewangan Islam. Dana iniditubuhkan untuk menyumbang ke arah pembangunan pakar Syariah dalam bidang fiqhmuamalat.

Pusat Kepimpinan Kewangan Antarabangsa(International Centre for Leadership in Finance, ICLIF)

MisiUntuk menyediakan pendekatan yang berfokus dan terlaras untuk melahirkan generasi pemimpinbertaraf dunia untuk semua sektor dan syarikat, dengan fokus khusus terhadap sektorperkhidmatan kewangan, agar dapat memenuhi keperluan yang pesat berubah di rantau Asiadengan menyediakan peluang pembelajaran dan pengalaman melalui program pembangunankepemimpinan yang berkesan.

Program• Membina Model Kecekapan Kepimpinan ICLIF yang menggariskan kecekapan penting bagi

kepemimpinan dan menyokong semua aspek pembangunan kepemimpinan.• Menjalankan tujuh Program Pembangunan Kepemimpinan Global untuk memupuk

pembangunan kemahiran kepemimpinan dan kemampuan pengurusan strategik yangdiperlukan untuk mencapai dan memelihara organisasi berprestasi tinggi dalam persekitaranyang pesat berubah. Program ini dirumuskan dan disediakan oleh ICLIF melalui kerjasamadengan beberapa institusi pengajian terkemuka di dunia dan para perunding tersohor.

• Merumuskan dan menyediakan program-program terbaik lain seperti Menerajui Perubahan,Menerajui Inovasi, Pemikiran dan Perancangan Senario, dan Pengurusan Tenaga Kerja Mahir.

• Memeterai kontrak lima tahun dengan "Indian Railways" untuk menjalankan enam BengkelPemikiran Senario dan Inovasi untuk lebih 1,000 kakitangannya.

Kerjasama Strategik• Menjalinkan kerjasama strategik dengan organisasi antarabangsa untuk:

i. membangunkan dan menyediakan kursus pembangunan kepemimpinan dalam perbankandan kewangan yang menyeluruh dan bermutu tinggi;

ii. memudahkan pertukaran data, risikan, bahan ilmiah, sumber rujukan dan pakar; daniii. membantu lawatan sambil belajar dua hala oleh persatuan alumni dan kumpulan pegawai

eksekutif perbankan.• Setakat ini, perkongsian strategik telah dijalinkan dengan:

i. Pusat Penyelidikan dan Latihan Bank-Bank Pusat Asia Tenggara (SEACEN) bagi KursusKepemimpinan Lanjutan dan Pertengahan tentang Program Pengurusan dan Dasar Bank Pusat;

ii. Lembaga Pengembangan Perbankan Indonesia; daniii. Institut Perbankan dan Kewangan India


69

MEMPERLUAS AKSES KEPADAPERKHIDMATAN KEWANGAN

Bank Negara Malaysia tetap mengutamakanusaha untuk menggalakkan pertumbuhanekonomi yang meluas dan seimbang supayadapat meninggikan taraf hidup setiap golonganrakyat, justeru menyumbang kepada kestabilansosial dan politik. Bagi tujuan ini, akses yang luaskepada perkhidmatan kewangan yangmembolehkan segenap lapisan masyarakatmenyertai kegiatan ekonomi, menjadi tumpuandasar utama Bank Negara Malaysia. Denganmenggunakan hasil positif inisiatif terdahulu,langkah-langkah terus dilaksanakan pada tahun2007 untuk menggalakkan lagi potensi sektorperusahaan kecil dan sederhana (PKS) danperusahaan mikro. Pembiayaan kepada PKS olehinstitusi perbankan mencatat pertumbuhankukuh, dengan pinjaman yang diluluskan kepadaPKS meningkat 37.1% kepada RM55.1 bilionpada tahun 2007. Pada tempoh sama, pinjamanyang diluluskan oleh enam IKP di bawah seliaanBank Negara Malaysia1 meningkat 17.9%kepada RM8.1 bilion.

memastikan penyaluran dana yang berkesankepada PKS, memberi sokongan berupa nasihatkewangan dan meningkatkan kesedaran tentangproduk kewangan dan program yang disediakanuntuk PKS.

Credit Guarantee Corporation MalaysiaBerhad (CGC) memulakan usaha transformasipada tahun 2005 untuk memperkasakan lagiperanannya sebagai pendorong pertumbuhandan pembangunan PKS yang berdaya saing.Selaku penyedia utama perkhidmatan jaminankepada PKS, transformasi ini bertujuanmeletakkan CGC sebagai institusi yang lebihresponsif dan mampan dari segi kewangan,yang akan lebih mampu memenuhi keperluanPKS semasa dan akan datang. Sejaktransformasi itu, CGC telah memperkenalkanrangkaian produk penambahbaikan kredit yanglebih luas dan juga khidmat nasihat tentangkewangan dan pembangunan perniagaan. Inimerangkumi pelancaran Skim PenambahbaikanKredit Secara Islam (Enhancer-i) dan SkimJaminan Akses Langsung untuk PerniagaanPermulaan (DAGS Start-up) pada tahun 2007.Enhancer-i menyediakan akses kepadapembiayaan sehingga RM10 juta danperlindungan jaminan sehingga 90%, manakalaDAGS Start-up menyasarkan PKS baharu, danmenyediakan pembiayaan sehingga RM2 jutadan perlindungan jaminan sehingga 100%.

Akses kepada pembiayaan bagi PKS jugadipertingkatkan dengan pewujudan Dana ProjekLuar Negeri bernilai RM1 bilion oleh Bank NegaraMalaysia pada bulan Disember 2006. Dana iniyang ditempatkan di Export-Import Bank ofMalaysia Berhad (EXIM Bank), menjamin danmenyediakan kemudahan pembiayaan bersamauntuk syarikat Malaysia yang ingin membiayaiprojek mereka di luar negeri. Institusi kewanganyang turut serta akan membiayai sehingga 90%daripada nilai kontrak dalam mata wang utama.Pada akhir bulan Disember 2007, sebanyakRM190.9 juta pinjaman telah diluluskan denganperlindungan jaminan sebanyak RM143 juta.Selain itu, Cagamas Berhad melancarkanprogram pengsekuritiannya yang pertama bagipinjaman PKS bernilai RM600 juta.Pengsekuritian ini akan memberi institusiperbankan lebih banyak kefleksibelan untukmenguruskan portfolio pinjaman PKS masing-

Langkah-langkah terusdilaksanakan pada tahun 2007untuk menggalakkan lagipotensi sektor PKS danperusahaan mikro.

Oleh sebab PKS merangkumi lebih 99%daripada jumlah pertubuhan perniagaan danmenyediakan pekerjaan kepada lebih 5.6 jutaorang di Malaysia, pembangunan sektor PKSsangat penting untuk menggalakkanpertumbuhan yang diterajui faktor dalam negeridan untuk mengukuhkan daya tahan ekonomi.Berdasarkan Banci Pertubuhan dan Enterpris yangdijalankan pada tahun 2005, sumbangan PKSMalaysia kepada KDNK ialah 32%. Apabiladibandingkan dengan sumbangan PKS di negaralain seperti Jepun (55.3%) dan Jerman (57%), iamenunjukkan potensi yang amat besar bagisumbangan sektor PKS Malaysia yang lebihbanyak kepada pertumbuhan ekonomi. Sebagaipelengkap bagi usaha pembaikan yangdijalankan terhadap infrastruktur institusi yangsedia ada untuk PKS, inisiatif telah diambil untuk

1 Bank Pembangunan Malaysia Berhad, Bank Perusahaan Kecil & Sederhana Malaysia Berhad, Export-Import Bank of Malaysia Berhad, Bank PertanianMalaysia, Bank Kerjasama Rakyat Malaysia Berhad dan Bank Simpanan Nasional.


70

masing, dan ini seterusnya dapat meningkatkankemampuan mereka untuk memberikanpinjaman kepada PKS.

Kekurangan rekod kewangan yang teraturdan juga tanggapan tentang risiko kewanganyang lebih tinggi yang dikaitkan dengan PKS, telahmenjadikan tugas menilai risiko kredit PKS yanglengkap oleh institusi kewangan menjadi lebihmencabar. Untuk mengatasi halangan ini, CGCtelah memeterai perkongsian strategik dengansebuah penyedia perkhidmatan maklumat kreditpada 3 Julai 2007 untuk menubuhkan Biro KreditPKS. Biro Kredit ini ialah bank data kredit PKS yangmendapatkan dan mengumpulkan data daripadaberbagai-bagai sumber, termasuk SuruhanjayaSyarikat Malaysia, institusi kewangan dan datakredit perdagangan perusahaan perniagaan.Maklumat tentang setiap PKS dan penarafankredit mereka akan disediakan untuk institusikewangan dan sektor perniagaan. Ini bertujuanmembantu mereka membuat keputusan masing-masing untuk mengunderait risiko bagi pinjamandan kredit perdagangan. Sokongan tambahandiberikan kepada PKS dengan menubuhkanRangkaian Penasihat Perniagaan PKS, iaitudirektori sehenti berasaskan web dalam portalSMEInfo (www.smeinfo.com.my). Direktori inimenyediakan platform kepada penasihatperniagaan PKS untuk berkongsi kepakaran,justeru memudahkan penyediaan khidmat nasihatyang menyeluruh kepada PKS. Untuk menambahbaik lagi akses kepada perkhidmatan perbankanyang kerap digunakan pada harga yang minimum,‘Rangka Kerja Perkhidmatan Perbankan Asas’ jugadiperluas kepada PKS pada tahun 2007.

Melangkah ke hadapan, PerbadananPembangunan Industri Kecil dan Sederhana(Small and Medium Industry DevelopmentCorporation, SMIDEC) akan ditukarkan menjadiAgensi Penyelaras Pusat PKS, iaitu agensi tunggalKerajaan khusus untuk menerajui pembangunanPKS dalam semua sektor ekonomi. Inisiatif inibertujuan mempercepat pembangunan sektorPKS dengan menumpukan pada usahamenyelaraskan dasar-dasar PKS dan program-program Kerajaan di semua sektor, danmenyediakan perkhidmatan maklumat dankhidmat nasihat sehenti kepada PKS. AgensiPenyelaras Pusat PKS ini akan melapor teruskepada Majlis Pembangunan PKS Kebangsaandan diletakkan di bawah KementerianPerdagangan Antarabangsa dan Industri.

Untuk membantu PKS yang menghadapimasalah kewangan, Skim Penyelesaian HutangKecil (Small Debt Resolution Scheme, SDRS)ditubuhkan oleh Bank Negara Malaysia padatahun 2003 untuk membantu perniagaan PKSyang masih berdaya maju untuk menyusun semulapinjaman tak berbayar (NPL) mereka. Skim initelah diperluas pada bulan Januari 2008 untukmerangkumi Bank Kerjasama Rakyat MalaysiaBerhad, Bank Pertanian Malaysia dan EXIM Banksebagai tambahan kepada bank perdagangan danbank Islam serta SME Bank yang sudah punmenyertai skim ini sebelum itu. Pada akhir tahun2007, sebanyak 726 permohonan diterima, dandaripada jumlah itu sebanyak 565 permohonanyang melibatkan NPL bernilai RM324 juta telahdiluluskan untuk disusun semula di bawah SDRS.

Peniaga kecil yang terjejas akibat banjir besaryang melanda seluruh negara pada tahun itujuga telah menerima bantuan khas kewangan.Pada bulan Januari 2007, Kemudahan JaminanBantuan Khas telah ditubuhkan denganpenyertaan CGC dan institusi kewangan untukmeringankan beban kewangan peniaga kecilyang terjejas akibat banjir. Kemudahan inimemberikan jaminan sebanyak 80% bagipinjaman baharu yang diambil oleh peniaga yangterjejas untuk memulakan semula perniagaan.Sebanyak 4,640 pinjaman bernilai RM472 jutatelah diluluskan di bawah kemudahan ini.

Bagi terus memperkukuh akses kepadaperkhidmatan kewangan bagi sektor pertanian yangsedang dibangunkan sebagai salah satu penggerakekonomi negara yang penting dalam RancanganMalaysia Kesembilan, pendekatan dan modelperniagaan baharu diperlukan untuk menyediakanperkhidmatan kewangan dengan cara yang palingberkesan. Sehubungan dengan itu, satu inisiatifpenting telah diambil untuk menyusun semula danmengukuhkan Bank Pertanian Malaysia melaluipengkorporatan bank ini pada bulan Disember2007. Berikutan pengkorporatan itu, modal berbayarBank Pertanian Malaysia telah meningkat daripadaRM42.5 juta kepada RM1 bilion, justerumenambahkan sumber kewangan yang diperlukanoleh bank ini untuk memainkan peranan lebihpenting sebagai penyokong pertumbuhan sektorpertanian. Pengkorporatan Bank Pertanian Malaysiaakan melengkapi dua dana modal usaha niagapertanian berjumlah RM300 juta yang ditubuhkanpada bulan September 2006 oleh Bank NegaraMalaysia bersama-sama dengan dua kumpulan


71

perbankan. Dana-dana ini bertujuan memodenkankaedah sekarang dan menghasilkan kaedah yanglebih bersepadu bagi perniagaan asas tani diMalaysia, khususnya perkebunan, perikanan danpenternakan, di samping untuk membiayai projekpertanian baharu yang berintensif teknologi,termasuk bioteknologi. Pada akhir bulan Disember2007, pelaburan sebanyak RM72.9 juta daripadadana-dana ini telah diluluskan kepada tujuh syarikat.

Inisiatif pembiayaan mikro yangdiperkenalkan pada tahun 2006 telah mencatatpencapaian yang besar. Kini, sembilan institusikewangan (enam institusi perbankan dan tigaIKP) menawarkan produk pembiayaan mikro.Pada akhir tahun 2007, pembiayaan sebanyakRM224.7 juta telah diberikan kepada 22,788akaun pelanggan pembiayaan mikro, dengan saizpembiayaan purata RM9,800. Untukmeningkatkan kesedaran orang ramai tentangkewujudan dan manfaat pembiayaan mikro ini,logo pembiayaan mikro kebangsaan dilancarkanpada bulan September 2007. Sejak logo inidilancarkan, institusi kewangan yangmenawarkan pembiayaan mikro mempamerkanlogo ini dan juga piagam pelanggan pembiayaanmikro mereka sebagai menunjukkan komitmenmereka ke arah penyediaan perkhidmatanpembiayaan mikro. Pelanggan yang telah berjayamendapat pembiayaan mikro ini digalakkanuntuk mempamerkan logo ini di premisperniagaan mereka.

penyedia perkhidmatan untuk menyediakanperkhidmatan perbankan dan pengiriman wangtertentu kepada pelanggan di kawasan luarbandar. Usaha untuk memperluas perkhidmatanini dan inisiatif serupa oleh institusi kewanganyang lain juga sedang dijalankan.

Kemajuan teknologi maklumat dankomunikasi turut menambah baik penyampaianperkhidmatan kewangan. Kemajuan terkinidalam perkhidmatan perbankan termasuklahpemindahan wang merentas sempadan melaluitelefon bimbit dan perkhidmatan perbankanbergerak melalui khidmat pesanan ringkas bagipertanyaan akaun, pembayaran bil danpindahan wang. Melalui penggunaan teknologiterkini, produk dan perkhidmatan bolehdisediakan pada kos yang lebih murah denganjangkauan yang lebih luas ke kawasan yangbiasanya tidak mendapat kemudahanperkhidmatan kewangan.

Inisiatif dan trend pembangunan berkaitandengan PKS dan pembiayaan mikro dibincangkandengan lanjut dalam rencana ‘PembangunanPerusahaan Kecil dan Sederhana’ dan‘Pembangunan Industri Pembiayaan Mikro yangMemberangsangkan dan Mampan’ dalam LaporanTahunan Bank Negara Malaysia 2007 yangditerbitkan bersama-sama dengan LaporanTahunan ini.

CABARAN DAN PROSPEK

Usaha pembangunan pada tahun 2008 akanditumpukan ke arah meningkatkan lagi keupayaandalam negeri, membangunkan infrastrukturkewangan, mengurangkan kelemahan strukturdan juga mengukuhkan asas-asas pasaran modal.Selanjutnya, memandangkan ketidakpastianpersekitaran kewangan dan kesalinghubunganyang semakin meningkat hasil daripada globalisasikewangan, usaha akan dijuruskan ke arahmengukuhkan kerjasama serantau dan sedunia,dan juga untuk meningkatkan pertukaranmaklumat yang tepat pada masanya sebagaisebahagian daripada usaha berterusan untukmemelihara kestabilan kewangan.

Pertumpuan yang lebih padu dan garispemisah antara industri perbankan, insurans dansekuriti yang semakin kabur akan terusmenggambarkan landskap kewangan yangberubah-ubah. Bank Negara Malaysia akan

Inisiatif pembiayaan mikrotelah mencatat pencapaianyang besar pada tahun 2007.

Langkah-langkah untuk meluaskanjangkauan perkhidmatan kewangan di kawasanluar bandar juga telah diambil. Dalam usahauntuk menjadikan Malaysia sebagai sebuahnegara perindustrian, penyertaan kewanganakan terus menjadi keutamaan Bank NegaraMalaysia pada tahun-tahun akan datang. VisiBank adalah untuk menyediakan akses kepadaperkhidmatan perbankan, insurans danperkhidmatan kewangan yang mudah dansenang kepada orang ramai. Institusi kewanganjuga akan mendapat manfaat daripada peluangbesar untuk direbut daripada segmen pendudukyang kini kurang diberikan perkhidmatankewangan. Beberapa institusi perbankan telahmenjalin perkongsian strategik dengan pelbagai


72

meneruskan usaha pengukuhan denganmewujudkan persekitaran operasi yangbersesuaian. Selain itu, pendekatan yang diambiluntuk liberalisasi sektor kewangan akan didorongoleh matlamat untuk menggalakkan sistemkewangan yang lebih cekap dan kompetitif sambilmemastikan pertumbuhan yang seimbang dankestabilan kewangan.

penggemblengan dana jangka panjang untukmemenuhi keperluan pembiayaan danmemudahkan pemindahan risiko secara berkesan.Pembangunan infrastruktur untuk memudahkanpeningkatan dalam penawaran instrumenkewangan Islam yang sesuai untuk menanganiketakpadanan pembiayaan dan menggalakkanamalan pengurusan aset liabiliti yang baik, akanterus ditingkatkan. Usaha juga akan dipergiatkanuntuk mencapai penjajaran dan pengharmonianyang lebih baik bagi model, proses dan prinsipperniagaan untuk pembangunan industriyang teratur.

Dengan prospek bagi pertumpuan yang lebihpadu dalam produk dan sistem penyampaian,bankasurans dan banktakaful akan digalakkanuntuk meningkatkan keupayaan saluranpemasarannya dan meningkatkan penembusaninsurans. Usaha juga sedang berjalan untukmenggalakkan penghasilan produk insuransberkaitan kesihatan dan produk pencen swastayang mampu dibeli sejajar dengan perubahanstruktur demografi penduduk. Untuk menyokongpembangunan ekonomi yang seimbang, inisiatifakan terus diambil untuk menyediakan segmenpenduduk yang pada masa ini kurang diberikanperkhidmatan kewangan, dengan akses yanglebih baik kepada produk dan perkhidmatanyang mampu dibeli. Usaha juga akan terusdiambil untuk menyokong sektor PKS dan sektorpembiayaan mikro yang pesat berkembang, yangbakal menjadi sektor yang lebih penting dalamekonomi negara.

Pendekatan yang diambiluntuk liberalisasi sektorkewangan akan didorong olehmatlamat untukmenggalakkan sistemkewangan yang lebih cekapdan kompetitif, sambilmemastikan pertumbuhanyang seimbang dan kestabilankewangan.

Dalam bidang kewangan Islam, Bank akanterus memperkukuh infrastruktur perundangandan Syariah untuk memantapkan amalankewangan yang baik dalam sektor ini, sambilmenggalakkan inovasi produk dan perkhidmatanuntuk menyokong perkhidmatan pengurusandana dan kekayaan Islam yang khusus.Pembangunan pasaran sukuk akan dipercepatuntuk menjadi saluran penting bagi

73


Landskap Sistem Kewangan Malaysia Hari Ini

PengenalanSistem kewangan telah mengalami transformasi yang ketara sejak tahun 1990-an untuk memenuhikeperluan ekonomi yang kian berkembang dan tuntutan pasaran yang berubah-ubah. Kini, sistemkewangan telah berkembang menjadi lebih pelbagai, efisien dan berdaya tahan sekali gusmembolehkannya melaksanakan fungsi pengantaraan dengan berkesan dan memperkukuhperanannya sebagai penyumbang utama pertumbuhan ekonomi. Dengan kadar pertumbuhantahunan purata sebanyak 7.4% sejak tahun 2001, sektor kewangan kini menyumbang 10.7%kepada keluaran dalam negeri kasar (KDNK) benar. Pertumbuhan ini diiringi oleh akses yang lebihbaik kepada rangkaian produk kewangan, perkhidmatan dan saluran penyampaian, kualitiperkhidmatan pelanggan yang bertambah baik dan inovasi teknologi yang lebih canggih.

Peserta Keinstitusian yang Pelbagai dan Pasaran Kewangan yang Memberangsangkanuntuk Menyokong Keperluan EkonomiPerubahan struktur selepas krisis kewangan Asia, yang dicetuskan oleh pertimbangan perniagaan daninisiatif pengawalseliaan, telah membentuk semula landskap kewangan dan meningkatkan keupayaandaya saing peserta keinstitusian. Walaupun institusi perbankan perdagangan, perbankan pelaburandan perbankan Islam merupakan teras sistem kewangan, sistem kewangan telah menjadi lebihpelbagai. Kini, sistem perbankan mencakupi kira-kira 50% daripada aset sistem kewangan.Penggabungan dan rasionalisasi industri perbankan domestik dan pengenalan rangka kerja perbankanpelaburan telah memperkukuh prestasi institusi perbankan domestik dan meningkatkan perananmereka dalam ekonomi. Aset sistem perbankan berkembang pada kadar tahunan purata sebanyak8.2% sejak tahun 2000, sebahagian besarnya didorong oleh pertumbuhan kukuh dalam pinjamandan pemegangan sekuriti hutang swasta (private debt securities, PDS) manakala jumlah depositbertambah pada kadar tahunan purata sebanyak 8.5% sepanjang tempoh yang sama.

Sempadan tradisional yang kian kabur antara jenis aktiviti kewangan yang berbeza danpermintaan yang makin meningkat untuk perkhidmatan kewangan yang ditawarkan di bawah satubumbung telah membawa kepada pembentukan konglomerat kewangan. Kini, semua kumpulanperbankan domestik melaksanakan rangkaian penuh aktiviti perbankan perdagangan (termasukperkhidmatan kewangan runcit), perbankan pelaburan dan perbankan Islam. Kebanyakankonglomerat turut mempunyai penanggung insurans, syarikat pengurusan dana dan syarikat

Jadual 1Sektor Kewangan: Bilangan Peserta

Institusi Kewangan 1999 2007

Bank Perdagangan 34 22Syarikat Kewangan 32 01

Bank Pelaburan/Bank Saudagar 12 14Broker Universal 5 1Syarikat Diskaun 7 0Bank-bank Islam 2 11Penanggung Insurans 56 41

Hayat 7 8Am 38 25Komposit 11 8

Penanggung Insurans Semula 11 7Pengendali Takaful 2 8Pengendali Takaful Semula 0 2Institusi Kewangan Pembangunan 14 132

1 Rasionalisasi syarikat kewangan dan bank perdagangan dalam kumpulanperbankan.

2 Antaranya enam institusi kewangan pembangunan dikawal selia di bawah AktaInstitusi Kewangan Pembangunan 2002 (AIKP).

74


Pasaran Wang Pasaran Bon Pasaran Ekuiti Pasaran Derivatif

Landskap Kewangan Malaysia Kini IN

STIT

USI

KEW

AN

GA

N D

AN

INST

ITU

SI B

ERK

AIT

AN

PASA

RA

N K

EWA

NG

AN

*SI

STEM

PEM

BA

YA

RA

N &

PE

NY

ELES

AIA

N

Bank Perdagangan

Bank Pelaburan/ Bank Saudagar

Penanggung Insurans

Penanggung Insurans Semula

Perbankan Luar Pesisir

Pasaran Pertukaran Asing

Sistem Penjelasan Dana

Sistem Penjelasan Cek

Sistem Penjelasan Sekuriti/Ekuiti

Sistem Penjelasan Derivatif

* Termasuk Pasaran Kewangan Islam

Pengendali Sistem Pembayaran

Penerbit Instrumen Pembayaran

Insurans Luar Pesisir

Institusi Kewangan

Pembangunan

Pengendali Takaful

Pengendali Takaful Semula

Bank-bank Islam

Pemberi Pinjaman

Wang

Syarikat Broker Saham

Cagamas Bhd

Kumpulan Wang

Simpanan & Pencen

Modal Usaha Niaga/Ekuiti

Swasta

Perancang/Penasihat Kewangan

Pengurus Dana

BrokerUniversal

Broker Wang

Pelaras Insurans

Broker Insurans

SyarikatPemajakan

SyarikatPemfaktoran

Syarikat Amanah Saham

PertubuhanKoperasi

Credit Guarantee Corporation

Bhd

amanah saham dalam kumpulan masing-masing. Hal ini telah menyumbang ke arah realisasimanfaat daripada ekonomi ikut bidangan, dan juga pempelbagaian risiko dan sumber hasil.

Kewangan Islam, yang beroperasi secara selari dengan kewangan konvensional, telahmengalami pertumbuhan pesat sejak beberapa tahun ini sekali gus meningkatkan kepentingannyadalam sistem kewangan negara. Penubuhan subsidiari yang khusus oleh kumpulan perbankanuntuk menawarkan produk perbankan Islam dan kemasukan peserta asing baharu dalam sektorperbankan Islam, takaful dan takaful semula telah merangsang pertumbuhan aset perbankan Islam,yang berkembang pada kadar tahunan purata sebanyak 19.3% sejak tahun 2003, mencakupi15.4% daripada jumlah aset sistem perbankan pada tahun 2007. Jumlah aset sektor takaful secarapurata meningkat 18.9% setiap tahun sejak tahun 2003, mencakupi 6.9% daripada jumlah asetindustri insurans dan takaful. Kepelbagaian peserta telah menambah dimensi baharu kepadaperkhidmatan kewangan, bukan sahaja dari segi penyampaian produk kewangan malah juga dalampengenalan struktur pembiayaan inovatif seperti mudarabah dan musyarakah untuk memenuhikeperluan ekonomi yang berbeza-beza.

75


Institusi kewangan pembangunan (IKP) dalam sistem kewangan Malaysia turut mengalamitransformasi ketara beberapa tahun kebelakangan ini. Enam daripada 13 IKP di Malaysia diletakkandi bawah pengawasan penyeliaan Bank sejak tahun 2002. Tumpuan dasar untuk memperkukuh IKPmelalui rasionalisasi dan penjajaran semula peranan dan fungsinya dengan lebih baik telahmembolehkan IKP memberikan sumbangan yang bermakna kepada ekonomi dan melengkapkaninstitusi perbankan dalam penggemblengan dan peruntukan dana untuk bidang pertumbuhanekonomi utama seperti pertanian, perdagangan antarabangsa dan yang paling penting, perusahaankecil dan sederhana (PKS). Pinjaman PKS yang diberikan oleh enam IKP yang dikawal selia oleh Bankkini mencakupi 12.1% (RM13.8 bilion) daripada jumlah pinjaman terkumpul yang disalurkankepada industri PKS manakala jumlah pinjaman terkumpul yang diberikan oleh enam IKP itu kepadasektor pertanian mencakupi 12.9% (RM3.9 bilion) daripada jumlah pinjaman yang diberikan kepadasektor ini pada akhir tahun 2007.

Lebih terkini, Suruhanjaya Koperasi Malaysia, yang diusulkan oleh Bank Negara Malaysia, telahditubuhkan pada bulan Januari 2008 sebagai sebuah badan pusat untuk menerajui pembangunankoperasi dalam cara yang holistik, dengan memberikan tumpuan khas pada kestabilan dankekukuhan sektor koperasi. Berdasarkan rangkaian pengagihannya yang luas di seluruh negara,koperasi dapat menyediakan satu wahana tambahan bagi perusahaan mikro untuk mendapatkanakses kepada pembiayaan, justeru melengkapkan peranan institusi perbankan dan IKP. Suruhanjayaini yang mengawal selia lebih daripada 4,000 koperasi di seluruh negara, dijangka dapatmeningkatkan sokongan kepada sektor koperasi, lantas membolehkannya menyumbang kepadapembangunan sosioekonomi negara.

Jadual 2Aset Sistem Kewangan

1999 2007a

RM bilion

Sistem perbankan 803.4 1,651.8Bank Negara Malaysia 147.0 424.9Bank perdagangan 471.0 1,050.2Bank-bank Islam 11.7 81.8Bank pelaburan t.d. 94.9Syarikat kewangan 115.9 t.d.Bank saudagar1 39.2 t.d.Syarikat diskaun1 18.6 t.d.

Pengantara kewangan bukan bank 367.2 824.1Kumpulan wang simpanan, pencen dan

insurans 243.6 526.1Kumpulan Wang Simpanan Pekerja 168.6 318.3Kumpulan wang simpanan dan pencen

lain 28.5 76.4Kumpulan wang insurans hayat 32.3 110.02

Kumpulan wang insurans am 14.2 21.32

Institusi kewangan pembangunan3 22.4 128.3Institusi kewangan lain 101.24 169.75

Jumlah 1,170.6 2,475.91 Institusi-institusi ini telah dirasionalisasikan menjadi bank pelaburan.2 Termasuk aset dana takaful.3 Termasuk IKP bukan di bawah kawal selia langsung Bank Negara Malaysia.4 Termasuk unit amanah (ASN, ASB, ASW 2020 dan ASM Mara), syarikat

pembinaan, institusi simpanan, Lembaga Tabung Haji, Credit GuaranteeCorporation, Cagamas Berhad, syarikat pemajakan, syarikat pemfaktoran dansyarikat modal usaha niaga.

5 Termasuk unit amanah (ASN dan ASN Mara), pertubuhan koperasi, syarikatpemajakan dan syarikat pemfaktoran, dan institusi kredit perumahan (termasukCagamas Berhad, Borneo Housing Mortgage Finance Berhad dan MalaysiaBuilding Society Berhad).

a Awalant.d. Tidak diperolehNota: Angka-angka tidak semestinya terjumlah disebabkan oleh penggenapan

76


Dengan berkembangnya sistem kewangan yang makin pelbagai, pasaran modal telahmengambil peranan yang semakin penting dalam menggembleng dan memperuntukkan sumberuntuk membiayai perbelanjaan modal bagi sektor awam dan swasta. Dalam pasaran sekuritihutang, jumlah sekuriti hutang terkumpul telah meningkat daripada RM225 bilion pada akhir tahun1999 kepada RM557 bilion pada akhir tahun 2007. Yang penting ialah pertumbuhan pesat dalamterbitan sukuk yang mencakupi 40.7% daripada jumlah terbitan sekuriti hutang pada tahun 2007(RM122.9 bilion) berbanding dengan hanya 13.4% pada tahun 1999 (RM20.3 bilion). Malaysia kinimerupakan peneraju global dalam terbitan sukuk dengan 68.9% daripada sukuk terkumpul globaladalah diterbitkan dari Malaysia pada tahun 2007. Ini adalah sejajar dengan agenda untukmembangunkan Malaysia sebagai sebuah pusat kewangan Islam antarabangsa dan pusat utamaterbitan, originasi dan perdagangan sukuk. Dalam pasaran sekunder, jumlah sekuriti hutang yangdidagangkan meningkat dengan ketara sejak beberapa tahun kebelakangan ini, dengan transaksipenjualan dan pembelian yang lebih tinggi berjumlah RM387.5 bilion pada tahun 2007 (1999:RM151.2 bilion). Sekuriti Kerajaan Malaysia (Malaysian Government Securities, MGS) kekal sebagaisekuriti yang paling aktif didagangkan, mencakupi 57.8% daripada jumlah aktiviti perdagangandengan nisbah pusing ganti 1.16 kali pada tahun 2007 (1999: 0.81 kali).

RM bilion

Rajah 1Malaysia: Jumlah Sekuriti Hutang Terkumpul

050

100150200250300350

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Sektor Awam Sektor Swasta

Sektor korporat semakin banyak menggunakan pasaran bon untuk memperoleh danamasing-masing. Sektor kewangan, insurans, harta tanah dan perkhidmatan perniagaan telah menjadipenerbit utama PDS sejak tahun 1999, mencakupi sebanyak 37.7% daripada jumlah dana yangdiperoleh pada tahun 2007 (1999: 21.5%). Sektor pengangkutan, penyimpanan dan komunikasimencakupi 31.8% daripada jumlah dana (1999: 35.7%) manakala 15.2% berpunca daripada sektorutiliti (1999: 0.3%). Meskipun terbitan PDS dengan tempoh antara satu hingga 10 tahun terus

RM bilion

Rajah 2Saiz Pasaran Sekuriti Hutang Korporat Berbandingdengan Pinjaman Korporat

0

50

100

150

200

250

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Sekuriti Hutang Korporat Pinjaman Korporat

77


membentuk sebahagian besar daripada terbitan PDS baharu, keluk hasil PDS telah memanjang denganketara dalam beberapa tahun kebelakangan ini. Ini memberikan pilihan pelaburan jangka panjang untukpelabur, khususnya penanggung insurans yang memerlukan instrumen pelaburan jangka panjang untukmengurangkan ketidakpadanan aset-liabiliti masing-masing.

Justeru, penanggung insurans hayat kini merupakan pelabur yang aktif dalam pasaran modalselepas institusi perbankan dan Kumpulan Wang Simpanan Pekerja. Pelaburan oleh penanggunginsurans langsung dalam MGS telah meningkat daripada RM6.2 bilion pada tahun 1999 kepadaRM18.7 bilion pada tahun 2007, mencakupi lebih 10% daripada jumlah pemegangan MGS padaakhir tahun 2007. Pelaburan penanggung insurans dalam PDS turut meningkat daripada RM6 bilionkepada RM32.3 bilion sepanjang tempoh yang sama, mencakupi lebih 16% daripada jumlah PDSterkumpul pada akhir tahun 2007.

Pemegangan pelabur asing dalam pasaran sekuriti hutang telah meningkat daripadaRM0.8 bilion atau 0.3% daripada jumlah sekuriti hutang terkumpul pada akhir tahun 2001kepada RM81.4 bilion atau 14.7% pada akhir tahun 2007 dan ini membuktikan peningkatandaya tarikan pasaran Malaysia kepada pelabur keinstitusian asing memandangkan persekitarankendalian dan perundangan yang kondusif. Sebagai peserta yang lebih besar dalam pasaransekuriti hutang, pelabur-pelabur tersebut menyumbang ke arah meningkatkan kecairan keseluruhanpasaran melalui jumlah bilangan pelabur yang lebih besar dan dengan menyediakan sumberalternatif bagi permintaan terhadap sekuriti. Peluasan infrastruktur penyelesaian sistemPemindahan Dana dan Sekuriti Secara Elektronik Masa Nyata (Real-time Electronic Transfer ofFunds and Securities, RENTAS) untuk merangkumi transaksi USD-RM melalui pelaksanaanpenghubung Pembayaran-semasa-Pembayaran (Payment versus Payment) dan Penyerahan-semasa-Pembayaran (Delivery versus Payment) dengan Hong Kong masing-masing pada tahun2006 dan 2007 turut memudahkan penyelesaian serentak pembayaran ringgit dan dolar AS sertasekuriti dalam waktu perniagaan Malaysia. Langkah ini membolehkan peserta pasaranmenguruskan risiko penyelesaian pertukaran asing dengan lebih baik.

Komponen pasaran kewangan yang lain, iaitu ekuiti, wang, pertukaran asing dan pasaranderivatif telah menunjukkan prestasi yang meningkat sepanjang dekad yang lepas. Jumlahpermodalan pasaran Bursa Malaysia telah bertambah daripada RM553 bilion pada akhir tahun 1999kepada RM1.1 trilion pada akhir tahun 2007. Pembangunan kukuh pasaran wang juga telahmemudahkan penyaluran dana jangka pendek antara institusi kewangan untuk memenuhi keperluan

> 5-10 thn22.6%

> 1-5 thn15.2%

> 20 thn4.0%

> 15-20 thn2.4%

>10-15 thn10.0%

< 1 thn45.8%

> 10-15 thn17.8%

> 5-10 thn32.7%

> 1-5 thn6.4%

> 15-20 thn0.7%

< 1 thn60.1%

Rajah 3Terbitan PDS Mengikut Tempoh Pemegangan

1999 2007

78


pelarasan pendanaan dan portfolio, dengan jumlah nilai urus niaga pasaran wang pada tahun 2007meningkat kepada RM2.8 trilion (1999: RM1.4 trilion). Demikian juga, pasaran pertukaran asingturut menyaksikan peningkatan dalam urus niaga pertukaran asing termasuk urus niaga perlindungannilai. Spread bida-tawaran yang mengecil dalam pasaran pertukaran asing menandakan pasaranyang lebih baik dan semakin matang. Kontrak derivatif yang dahulunya bukan merupakan suatukebiasaan, telah meningkat dengan munculnya inovasi kewangan yang membawa kepada penawaranproduk yang lebih maju dan canggih dalam pasaran derivatif. Selain digunakan sebagai instrumenperlindungan nilai, derivatif turut digunakan oleh institusi kewangan untuk meluaskan lagi kepelbagaianproduk pelaburan yang ditawarkan kepada pelanggan yang sofistikated.

Kehadiran Peserta Mantap di Dalam Negeri dan di RantauKompleksiti perniagaan yang kian meningkat ekoran daripada penumpuan aktiviti yang meningkatdan persaingan yang makin sengit telah memaksa institusi kewangan merekayasa (reengineer) dirimasing-masing dan memberikan tumpuan pada kebolehan teras, mengoptimumkan kecekapankendalian dan mempelbagaikan saluran hasil untuk meningkatkan produktiviti. Antara lain, kecekapandan produktiviti yang meningkat telah dapat dicapai menerusi penggunaan perkhidmatan pihakketiga, sama ada di dalam negeri atau di luar pesisir, untuk mengendalikan operasi perniagaan bukanteras seperti pemprosesan data, pemasaran produk dan perkhidmatan serta infrastruktur teknologimaklumat dan komunikasi. Institusi perbankan domestik dan institusi perbankan asing yangdiperbadankan di negara ini turut mewujudkan pusat pemprosesan data berpusat di Malaysiayang dapat memberikan perkhidmatan kepada perniagaan masing-masing di dalam dan di luarnegeri. Perkembangan ini memberikan petanda baik ke arah menggalakkan Malaysia sebagaipusat perkhidmatan perkongsian dan penggunaan perkhidmatan pihak ketiga (shared servicesand outsourcing).

Evolusi sistem kewangan turut dipacu oleh kepelbagaian pemegang saham yang membawaperspektif strategi dan pengurusan baharu, inovasi baharu dan peluang perniagaan yangbertambah. Kefleksibelan yang diberikan kepada institusi kewangan untuk menjalin perkongsianstrategik dengan institusi asing dan domestik telah menjanakan peluang yang lebih banyak bagipengaturan sinergistik dan kerjasama yang dapat memaksimumkan potensi institusi domestik.Peserta domestik dapat menggunakan kepakaran dan keupayaan antarabangsa yang dibawa olehinstitusi asing ini dan meraih manfaat daripada pemindahan pengetahuan, kemahiran, teknologidan inovasi.

Keupayaan institusi kewangan domestik yang lebih kukuh berikutan langkah rasionalisasi danusaha bina upaya telah membolehkan pengembangan operasi perniagaan institusi kewangandomestik ke luar negeri. Sehingga kini, enam kumpulan perbankan domestik telah menembusi19 buah negara dalam bentuk cawangan, pejabat perwakilan dan subsidiari. Pengembangan serantaudan luar negeri yang semakin giat oleh kumpulan perbankan domestik merupakan pengiktirafanterhadap peluang perniagaan yang kian bertambah dalam rantau ini disebabkan liberalisasi danintegrasi yang kian meningkat dalam kalangan ekonomi serantau. Usaha niaga sedemikian akanmempelbagaikan keupayaan pendapatan dan meningkatkan potensi perniagaan mereka menjangkauipasaran dalam negeri. Jumlah aset operasi kumpulan perbankan domestik di luar negeri merangkumihampir RM111.6 bilion manakala sumbangan purata daripada jumlah keuntungan luar negeri kepadajumlah keuntungan kumpulan ialah 10.7% (2002: -4.3%). Sumbangan hasil dan keuntungandaripada operasi di luar negeri dijangka meningkat lagi dengan ketara dalam tempoh beberapa tahunyang akan datang dengan pengukuhan kehadiran institusi kewangan domestik di luar negeri danapabila pelaburan di negara-negara tersebut bertambah matang.

Jenis Produk dan Perkhidmatan yang Komprehensif untuk Menyokong Keperluan EkonomiProduk deposit yang ditawarkan oleh institusi perbankan telah berkembang sejak beberapa tahunyang lalu untuk memenuhi perubahan dalam pilihan risiko-pulangan dan kecairan pelanggan.Kini, produk deposit menjadi semakin pelbagai dari segi jenis, bermula daripada deposit biasa

79


kepada produk berstruktur yang menawarkan pulangan yang ditambat kepada prestasi aset yangmendasarinya, pergerakan mata wang atau indeks. Sejajar dengan pertumbuhan ekonomi yangpesat, jumlah deposit dengan institusi perbankan dalam tempoh 2000-2007 bertambah padakadar tahunan purata 8.5%. Kini, deposit mencakupi 172.5% daripada KDNK. Denganpenubuhan Perbadanan Insurans Deposit Malaysia pada tahun 2005, pendeposit diberi jaminansehingga RM60,000 bagi jumlah deposit dengan sesebuah institusi ahli, iaitu bank perdagangandan bank-bank Islam.

Dari segi pembiayaan, pertumbuhan sejak sedekad yang lalu sebahagian besarnyadisebabkan oleh pemberian pinjaman kepada sektor isi rumah. Ini dijana oleh peningkatanperbelanjaan pengguna yang meningkat dan disokong oleh pertambahan pendapatan dankeadaan pasaran pekerja yang positif. Bahagian pinjaman terkumpul bagi individu dan sektor isirumah meningkat daripada 35% pada tahun 1999 kepada 55.9% daripada jumlah pinjamanterkumpul pada akhir tahun 2007. Oleh sebab syarikat-syarikat besar beralih kepada pasaranmodal untuk memenuhi keperluan pembiayaan mereka, strategi pemberian pinjaman jugaditumpukan untuk mendapatkan bahagian pasaran yang lebih besar bagi PKS. Pada akhir tahun2007, pinjaman kepada PKS mencakupi 43.6% daripada pinjaman perniagaan terkumpulberbanding dengan 30% pada tahun 1999. Kebanyakan institusi perbankan telahmengembangkan peranan pembiayaan masing-masing untuk merangkumi penyediaanperkhidmatan pembangunan dan khidmat nasihat kepada pelanggan PKS masing-masing,dengan itu menyumbang ke arah memperkukuh potensi pertumbuhan sektor PKS.

Jadual 3Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewangan

1999 2007a

RM bilion

Sumber:Modal, rizab dan keuntungan 113.2 227.6Mata wang 30.5 42.2Deposit 561.3 1,147.1Peminjaman 31.9 112.8Dana dari institusi kewangan lain1 69.6 122.7Kumpulan wang insurans, simpanan dan 213.9 486.2

pencenTanggungan lain 153.9 337.2

Jumlah 1,174.3 2,475.9

Kegunaan:Mata wang 9.4 9.0Deposit dengan institusi kewangan lain 178.8 468.8Pinjaman dan pendahuluan2 489.4 861.4Sekuriti 261.3 661.2

Bil Perbendaharaan 3.7 2.0Bil Perdagangan 12.8 10.9Sekuriti Kerajaan Malaysia (MGS) 75.4 202.0Korporat3 163.0 355.8

Sekuriti Hutang Swasta (PDS) t.d. 175.1Ekuiti t.d. 180.8

Asing 1.5 5.2Lain-lain 4.9 85.3

Emas dan rizab pertukaran asing 113.8 334.4Aset lain4 121.5 141.11 Bersamaan deposit tabungan, tetap, dan lain-lain (NIF, LPHT, dll.) deposit + NID +

repo.2 Termasuk rizab berkanun institusi perbankan.3 Pecahan Sekuriti Korporat kepada Sekuriti Hutang Swasta dan Ekuiti mula

diperoleh sejak tahun 2003.4 Sebahagian daripada ‘Aset lain’ telah diklasifikasikan semula mulai tahun 2006.

a Awalant.d. Tidak diperolehNota: Angka-angka tidak semestinya terjumlah disebabkan oleh penggenapan

80


Memandangkan kira-kira 80% daripada PKS di Malaysia merupakan perusahaan mikro,beberapa institusi perbankan mula menawarkan produk pembiayaan mikro untuk merebutpeluang dalam pasaran ini yang masih belum dimanfaatkan sepenuhnya.

Institusi perbankan terus berkembang daripada peranan memberi pinjaman tradisional kepadapenyediaan penyelesaian kewangan yang lebih komprehensif yang menawarkan perkhidmatan nilaitambah yang komprehensif kepada pelanggan mereka. Memandangkan pasaran pengguna kini yangmakin canggih dan mewah, perkhidmatan pengurusan portfolio dan pengurusan kekayaan sertaperbankan persendirian yang memenuhi keperluan pelanggan yang mempunyai aset kewangandengan nilai bersih yang tinggi telah berkembang pesat sejak beberapa tahun yang lepas.

Dari segi saluran penyampaian, konsep tradisional cawangan bank telah berkembang untukmemenuhi keperluan segmen pasaran khusus institusi perbankan. Penyusunan semula cawanganmenjadi pusat khusus yang berteraskan pelanggan membolehkan institusi perbankan memberikanperkhidmatan kepada pelanggan dalam cara yang lebih efisien dan berkesan. Kemajuan teknologijuga turut menyediakan rangsangan yang selanjutnya bagi perkembangan rangkaian cawangan,dengan terminal elektronik dan kemudahan perbankan internet 24-jam yang makin menggantikanperkhidmatan yang sebelum ini dilakukan di kaunter. Penawaran produk insurans melalui cawanganinstitusi perbankan di bawah pengaturan bankasurans juga menjadi bertambah penting sejakbeberapa tahun kebelakangan ini. Lebih terkini, institusi perbankan telah membentuk perkongsianstrategik dengan syarikat amanah saham dan pengurusan kekayaan untuk menawarkan rangkaianproduk berkaitan pelaburan dan berkaitan pasaran modal yang lebih luas kepada pelanggan.Kerjasama lain termasuk penggunaan gudang runcit sebagai tempat pungutan cek danmenyediakan perkhidmatan pengiriman wang secara kerjasama dengan penyedia perkhidmatankhusus. Aktiviti ini telah menyumbang kepada peningkatan pendapatan berasaskan fi yang dijanaoleh sistem perbankan dengan kadar tahunan purata sebanyak 11.3% semenjak tahun 2000.

Penanggung insurans turut meluaskan rangkaian produk mereka untuk merangkumi pembiayaangadai janji. Kemudahan pembiayaan gadai janji lazimnya merupakan aset jangka panjang bagipenanggung insurans hayat, yang memberikan perlindungan nilai matang semula jadi (naturalmaturity-hedge) bagi liabiliti insurans jangka panjang mereka. Pinjaman gadai janji yang diberikan olehpenanggung insurans hayat meningkat 7.4% pada tahun 2007 untuk mencakupi 3.4% daripadajumlah aset dana insurans hayat (1999: 2.8%). Produk insurans juga berkembang daripada produkhayat tradisional yang sekadar menawarkan perlindungan semata-mata kepada produk yangberkaitan pelaburan. Pada akhir tahun 2007, premium berkaitan pelaburan mencakupi 50% daripadajumlah premium perniagaan baharu yang dijana, berbanding dengan 9.6% pada tahun 1999.

Berkaitan Pelaburan50.0%

Endowmen16.2%

Sepanjang Hayat7.5%

Sementara13.9%

Lain-lain12.5%

Lain-lain16.4%

Sementara27.1%

Sepanjang Hayat23.0%

Berkaitan Pelaburan9.6%

Endowmen23.9%

Rajah 4Agihan Premium Perniagaan Baharu Penanggung Insurans Hayat Langsung

1999 2007

81


Perkembangan Keinstitusian

Perkembangan Utama dalam Sektor Kewangan Malaysia

• Penggabungan seluruh industri menjadi sembilan konglomerat kewangan tempatan• Rasionalisasi bank perdagangan dan syarikat kewangan• 14 bank pelaburan dari integrasi syarikat diskaun, bank saudagar, syarikat pembrokeran saham dan broker universal• Penubuhan subsidiari bank-bank Islam • Perkongsian strategik bersama institusi asing/penyedia perkhidmatan khusus• Enam kumpulan perbankan tempatan dengan kehadiran di 19 negara• Penyusunan semula dan rasionalisasi IKP• Produk dan perkhidmatan institusi kewangan yang kian canggih dan pelbagai• Saluran penyampaian yang diperluas dan lebih cekap

Perkembangan Pasaran Kewangan

• Pasaran bon ketiga terbesar di Asia secara relatif kepada KDNK (Asian Bonds Online)• Penerbit sukuk terbesar di dunia, mencakupi 68.9% daripada jumlah sukuk terkumpul global pada akhir tahun 2007• Penyertaan sektor korporat yang lebih aktif dalam pasaran sekuriti hutang dengan sekuriti hutang korporat mencakupi 56.2% daripada jumlah pembiayaan korporat (1999: 36%) • Pegangan pelaburan asing dalam pasaran sekuriti hutang mencakupi 14.7% dari jumlah sekuriti hutang terkumpul (2001: 0.3%)• Permodalan pasaran Bursa Malaysia: RM1.1 trilion (1999: RM553 bilion)• Jumlah urus niaga pasaran wang: RM2.8 trilion (1999: RM1.4 trilion)• Jumlah urus niaga semerta (spot) dan swap di pasaran pertukaran mata wang asing: RM1.2 trillon (1999: RM647.8 bilion)

Perkembangan Infrastruktur

• Akses kepada pembiayaan o Credit Guarantee Corporation Bhd o Suruhanjaya Koperasi (2008)• Akses kepada bantuan dalam hal-hal kewangan o Skim Penyelesaian Hutang Kecil (2003) o Biro Pengantara Kewangan (2005) o Perbadanan Insurans Deposit Malaysia (2005) o Agensi Kaunseling & Pengurusan Kredit (2006)• Akses kepada maklumat kewangan o Laman web Pasaran Wang Antarabank Islam (2004) o Sistem Terbitan/Penawaran Automatik Sepenuhnya (FAST) (2005) o Laman Informasi, Nasihat & Khidmat (LINK) (2005) o BNM TELELINK (2007) o Bond Info Hub (2007) o Portal-portal BankingInfo, InsuranceInfo & SMEInfo• Pengurusan risiko kredit o Sistem Maklumat Rujukan Kredit Pusat (CCRIS) (2001)• Perkembangan modal insan o Pusat Kepimpinan Kewangan Antarabangsa (ICLIF) (2003) o Pusat Pendidikan Kewangan Islam Antarabangsa (INCEIF) (2006) o Program Meningkatkan Tenaga Mahir dalam Sektor Kewangan (FSTEP) (2008)• Kajian semula rangka kerja perundangan o Akta Institusi Kewangan Pembangunan 2002 o Akta Sistem Pembayaran 2003

82


Sejajar dengan matlamat menggalakkan peningkatan akses kepada perkhidmatan kewanganbagi semua pihak dan pertumbuhan yang seimbang dalam ekonomi, strategi untuk menggalakkaninstitusi kewangan untuk memperluas jangkauan mereka kepada pelanggan sudah mulamembuahkan hasil yang memberangsangkan. Pelbagai inisiatif telah diambil untuk menggalakkaninstitusi perbankan menggunakan kaedah alternatif berkaitan dengan cawangan bank seperti unitbergerak dan penyedia perkhidmatan lain untuk memberikan perkhidmatan kepada segmenpenduduk yang lebih luas. Hari ini, anggaran saiz penduduk yang diberi perkhidmatan bagi setiapcawangan bank di seluruh negara telah menurun daripada 8,262 pada tahun 1999 kepada 7,931pada akhir tahun 2007. Pada akhir tahun 2007, 27% daripada cawangan bank ditempatkan dikawasan bukan metropolitan.

KesimpulanSistem kewangan Malaysia telah berkembang dan menjadi semakin matang sejak krisis kewanganAsia. Sektor ini telah maju daripada sekadar menjadi pemboleh pertumbuhan ekonomi kepadasumber pertumbuhan, didorong oleh pencapaian yang berterusan dan progresif dalampembangunan keinstitusian selain pembinaan dan penambahbaikan infrastruktur. Peserta dalamsistem kewangan terus berinovasi dan mencipta semula diri masing-masing untuk memberikanperkhidmatan yang lebih baik kepada pelanggan dan ekonomi secara keseluruhan selain untukterus relevan dalam landskap kewangan yang semakin kompetitif. Pasaran kewangan juga terusberkembang secara mendalam dan meluas, dan melengkapkan peranan sektor perbankan dalammembiayai aktiviti ekonomi. Sambil sistem kewangan mara ke tahap pembangunan seterusnya,perubahan ini penting bagi memastikan ia terus menyokong keperluan ekonomi, dan pada masayang sama mengekalkan kestabilan kewangan.

Documents

Pembangunan Sektor Kewangan - bnm.gov.my teknologi dan jangkaan pelanggan yang ... Laporan Kestabilan Kewangan dan Sistem Pembayaran 2007 54 ... memperkenalkan "lorong hijau eksekutif"