Pieter Roelf Jeugdconcerten 2011

DoMu 1 in samenwerking met

Het Noord Nederlands Orkest

Pieter Roelf Jeugdconcerten 2011

Peer Gynt

Inhoudsopgave

Les 1: Noorwegen, Grieg en trollen. (blz. 3 t/m 6)Les 2: Het orkest, wie spelen er wat? (blz. 7 t/m 9)

Les 3: De hal van de Bergkoning (blz. 10 t/m 12)Les 4: Gevoel in de muziek (blz. 13 t/m 18)

2

Werkblad 1: Noorwegen, Grieg en trollen

In deze les leer je van alles over het muziekstuk ‘ Peer Gynt’ van Edvard Grieg. Je leert over het land Noorwegen, over het verhaal en over trollen.

Noorwegen

De Noorse vlag

Noorwegen is een land in Noord Europa. Het land heeft een mooie natuur met bossen, meren, fjorden en gletsjers. Door de imposante natuur is het makkelijk om te fantaseren over spannende avonturen.

3

Hieronder staan twee plaatjes uit Noorwegen. De ene is een fjord, de andere is een gletsjer. Weet jij welk plaatje de fjord en welk plaatje de gletsjer is?

In oude Noorse mythologie komen veel verhalen voor over trollen. Ze zien er reusachtig en lelijk uit. Het zijn onvriendelijke wezens die mensen eten. Ze zijn gek op goud en rijkdom.Peer Gynt ontmoet ook trollen, in de bergen, waar ze wonen. Hij wil bijna trouwen met de dochter van de trollenkoning! Gelukkig doet hij het op het laatste moment niet, anders was hij ook trol geworden…

Als je zoekt op internet kun je veel meer verschillende trollen vinden. Probeer de engste en de lelijkste te vinden. Wist je trouwens dat er ook vriendelijke trollen zijn? Kun je daar ook een voorbeeld van geven?

4

De Peer Gynt suite is gemaakt door Edvard Hagerup Grieg. Edvard Hagerup Grieg werd geboren in 1843 in Bergen. Dat is een stad in Noorwegen. Hij was een Noors componist en pianist. Een componist is iemand die muziek schrijft.

Hij komt uit een muzikale familie. Toen Grieg 6 jaar was kreeg hij les van zijn moeder in piano en theorie. Zijn eerste muziekstuk schreef hij toen hij 12 jaar was. Toen hij 15 was ging hij naar het Conservatorium in Duitsland.

Tussen 1865 en 1866 kwam Grieg vaak in contact met de toneelschrijver Henrik Ibsen, voor wie hij componeerde. In 1874 schreef Grieg muziek voor Peer Gynt.

5

Peer Gynt: Het verhaal.

Luister naar het verhaal en lees mee.

Verhaal:

Peer Gynt is een jonge vrijbuiter van een jaar of 18, die zich gevangen voelt in zijn dorp. Hij wil niets weten van werk of een vak leren. Hij wil leven, dansen en vrolijk zijn. Hij gaat naar de bruiloft van zijn vriend Matz. Maar de bruid, Ingrid, wil helemaal niet met Matz trouwen omdat ze eigenlijk verliefd is op Peer. Op de bruiloft ontmoet Peer Solvejg en vraagt haar ten dans. Zij mag van haar vader echter niet met Peer dansen en Peer zet het op een drinken. Stomdronken ontvoerd hij dan maar de bruid Ingrid. Eenmaal in de bergen stuurt hij haar weer terug omdat hij Solvejg niet kan vergeten.

Hij hoort dat zijn moeder ernstig ziek is en gaat 's nachts terug om haar te verzorgen. Als zij gestorven is gaat hij weer op pad en ontmoet de dochter van de Trollenkoning. Zij voert hem mee naar haar vaders hof, een grot in de bergen, waar de trollen wild feesten en dansen. Peer wil niet met de koningsdochter trouwen en vlucht. Hij kan ternauwernood ontsnappen en is nergens meer veilig, want ook de trollen hebben nu een appeltje met hem te schillen.

Hij ontvlucht Noorwegen en trekt de wijde wereld in. Na veel omzwervingen belandt Peer in de Afrikaanse woestijn waar hij in de ban raakt van Anitra, de dochter van een sheik. Zij maakt hem al zijn bezittingen afhandig en volkomen platzak keert hij terug naar zijn vaderland. Voor de kust van Noorwegen steekt een geweldige storm op en zijn schip vergaat. Meer dood dan levend weet hij het strand te bereiken waar Solvejg, die al die tijd op hem heeft gewacht, hem troost.

1. Je hebt nu het verhaal van Peer Gynt gehoord en gelezen. Verzin nu zelf een ander einde en schrijf deze op.

2. Laat één persoon uit het groepje het verhaal nog een keer voorlezen. De rest maakt geluiden die passen bij het verhaal.

6

Les 2: Het orkest, wie spelen er wat?

Deze les gaat over het orkest. Wat voor instrumenten spelen er. En hoe klinken ze eigenlijk?

Arabische dans.

De Arabische dans is een deel uit de Peer Gynt suite. Je hoort verschillende muziekfragmenten uit dit deel.

Kleine trom (Snare) Bekkens (Cimbalen) Tamboerijn Grote trom (Bass)

In de luisterfragmenten hoor je de vier slagwerkinstrumenten die hierboven staan. In welke volgorde hoor je deze?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

7

Hallo ik ben Stefan . Ik ben slagwerker in het Noord Nederlands Orkest. Ik heb het altijd ontzettend druk tijdens een concert. Ik moet heel erg goed opletten dat ik op tijd bij het juiste instrument ben. Een slagwerker speelt namelijk veel verschillende instrumenten. Heel veel mensen denken dat ik als slagwerker altijd erg veel lawaai mag maken. Maar af en toe moet ik ook zachte en kleine geluiden maken, met bijvoorbeeld de triangel. Hieronder heb ik wat plaatjes van verschillende instrumenten die ik speel.

In het volgende muziekfragment hoor je verschillende slagwerkinstrumenten. In welke volgorde hoor je de instrumenten in de muziek? Kies de juiste volgorde hieronder.

1.

2.

3.

8

Deel 2: Morgenstemming)

De Morgenstemming is ook een deel uit de Peer Gynt suite.

Tuba Dwarsfluit Viool Hobo

Luister naar de geluidsfragmenten van de verschillende instrumenten. In welke volgorde hoor je deze?

……………………………………………………………………………………………………………

Luister nu naar De Morgenstemming en beantwoord de volgende vragen.

1. Welk instrument speelt in het begin de melodie?

2. Welk instrument neemt de melodie van het eerste instrument over?

3. Welke instrumenten nemen de melodie over, als de muziek sterker wordt?

4. Speelt de tuba ook in dit fragment?

9

Werkblad 3: De hal van de Bergkoning

Je krijgt straks een fragment te horen van ‘In de Hal van de Bergkoning.’ Dit is een muziekfragment uit de Peer Gynt suite.

Opdracht 1: Beantwoord tijdens het luisteren de volgende vragen. Omcirkel de mogelijkheid die jij het meest bij de muziek vindt passen.

De muziek klinkt vooral:

1 hoog laag van laag naar hoog van hoog naar laag

2 sterk zacht van sterk naar zacht van zacht naar sterk

3 ik hoor stemmen ik hoor instrumenten

4 veel korte tonen veel lange tonen

5 veel instrumenten weinig instrumenten van veel naar weinig van weinig naar veel

6 spannend rustig

7 vloeiend puntig

8 dreigend vrolijk

10

Opdracht 2: Toneelstukje bij de poort

Peer komt aan bij de hal van de bergkoning. Daar staat een groep trollen op wacht, die hem niet zomaar naar binnen laat gaan..

Speel met enkele kinderen de volgende scene.

Peer Gynt: (Peer klopt aan)

Trol 1: Hee, wat mot dat daar! (brommend)

Peer Gynt: Euhh.. Ik ben op zoek naar de bergkoning. (aarzelend)

Trol 2: Wie ben je? Vertel me je naam!!! (geïrriteerd)

Peer Gynt: Ik ben Peer Gynt, ik moet de koning nodig spreken. (haastig)

Trol 3: Dan heb je pech! Zo’n scharminkel als jij. De koning woont helemaal bovenin de berg.

Trol 4: De trap naar hem toe overleef jij niet. Je glijdt uit! Of raakt uitgeput.

Peer Gynt: Het maakt me niet uit. Ik ben misschien niet sterk, maar wel slim!

Trol 1: Wees voorzichtig op de trap! (waarschuwend)

Trol 2: Stap voor stap..

Trol 3: Appelflap… (mompelend)

Trol 3 & 4 samen: Wees voorzichtig op de trap straks val je naar benee! (beledigend)

11

Wees voorzichtig op de trap, stap voor stap, appelflap, wees voorzichtig op de trap straks val je naar benee!

Opdracht 3: Met de muziek kun je de bovenstaande tekst meespreken. Teken een traptrede voor elke keer als je de spreektekst kunt meespreken. De eerste twee traptreden zijn al getekend.

Opdracht 4: Ergens in het stuk verandert de muziek. Op welke tree is dat? Teken een trol op die traptrede. Wat verandert er?

……………………………………………………………………………………………………………

12

Les 4: Gevoel en sfeer in muziek

De Peer Gynt Suite – Edvard Grieg

Opdracht 1: Welke afbeelding past volgens jouw steeds het beste bij de muziek die je hoort? Leg uit waarom die afbeelding erbij past.

Luistervoorbeeld 1:

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

......

13

Luistervoorbeeld 2:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14

Luistervoorbeeld 3:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

15

Luistervoorbeeld 4:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

16

Opdracht 2.

Luister naar het muziekfragment. Wat voor gevoel krijg je bij deze muziek?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

En waarom krijg je dat gevoel erbij.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Waar denk je aan als je deze muziek hoort? Zet alles wat in je op komt in de spin hieronder.

Wat zou de titel van dit muziekfragment kunnen zijn?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

17

Waar denk je aan bij de muziek ?

Opdracht 3.

Elfje: een elfje is een gedicht van 11 woorden verdeelt over 5 regels.

Waterwie gaat

ik ben eerstwat is het lekker

vakantie

Luister nog eens naar de muziek. Schrijf een elfje.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _

18