1

1. Inženjersko geoloska podjela stijena i osnovna svojstva.Sve stijene u prirodi mogu se podijeliti u 3 osnovne grupe:- čvrsto vezane stijene, bitno zavise od vrste mineralnih sastojaka i mineralne

vrste veziva, sklopa stijenskih masa kao i raznih defekata građe stijena- njihovih uklopaka, pora, pukotina i dr diskontinuiteta

- poluvezane stijene, sva njihova svoljstva su uslovljena odnosom cvrstih cestica, vode i vazduha u jedinici zapremine, kao i mineralnim i granulometrijskim sastavom.

- Nevezane ili sipke stijene, izgrađene su od mineralnih čestica ili odlomaka stijena, koje se samo međusobno dodiruju, a njihov oblik obzaruje se uglavnom pod dejstvom gravitacije.

2. Opste inzenjersko geoloske karakteristike cvrsto vezanih stijena.Opšte inženjersko geološke karakteristike čvrsto vezanih stijena su to da su stijene sa relativno velikim vrijednostima cvrstoca, velikom kohezijom i unutrašnjim trenjem.3. Sta je građevinsko tlo?Uobičajeno u građevinskoj praksi građevinsko tlo čine poluvezane i nevezane stijene4. Uslovi građenja u magmatskim stijenama.Tereni izgrađeni od svjezih intruzivnih i efuzivnih stijena su veoma povoljni za temeljenje najrazlicitijih objekata.5. Uslovi građenja u nevezanim sedimentnim stijenama.Uslovi za rad su uglavnom povoljni ako se radovi izvode iznad nivoa podzemne vode.6. Od cega zavise uslovi rada u cvrsto vezanim klastičnim stijenama?- mineralnog sastava čestica i veziva,- veličine, oblika, rasporeda i načina vezivanja mineralnih čestica, i- različitim defektima u građi stijene7. Uslovi građenja u laporcima.Laporci su stijene povoljne za temeljenej i izgradnju podzemnih građevinskih objekata naročito ako ne sadrže veći procenat minerala glina, ukoliko imaju vise CaCO3 oni su čvršći. Slabo su otporni na uticaj atmosferilija.8. Od čega zavise uslovi gradnje u glinama?Stabilnost terena izgrađenih od glina i razlicitih glinovitih stijena zavisi od kohezije (c) i ugla trenja (Ø).9. Koje su faze slijeganja kod glina?Kod glina postoje 2 faze slijeganja:- prva, koja se pojavljuje neposredno nakon opterecenja i traje kratko, a

manifestuje se bocnim istiskivanjem, i - druga, lagano i dugotrajno slijeganje koje moze trajati desetinama godina.10.Karakteristike glinovitih stijena prema stepenu zbijenosti.- sedimente visoke zbijenosti – polucvrste stijene, karatkeristika između

okamenjenih i plastičnih glinovitih stijena, koje pod malim opterećenjem pokazuju elasticna svojstva, a pod vecim i dugotrajnim opterecenjem su plasticne,

- sedimente srednje zbijenosti – plastične i visoko plastične gline koje osušene prelaze u čvrsto stanje, a u dodiru sa vodom bubre,

- sedimente male zbijenosto – pod opterecenjem se izrazito slijezu i mogu imati tiskotropna svojstva

2

11.Uslovi građenja u glinovitim stijenama.U pogledu radova u i/ili na glinama i glinovitim stijenama ne moze se govoriti uopsteno o njihovom ponašanju jer neke gline, u pogledu temeljenja imaju povoljne karakteristike dok druge zbog svoje stišljivosti, bubrenja i tiskotropije se ne mogu dovoljno opteretiti.12.Šta je fliš i koji su uslovi nastanka?Fliš je tipičan kompleks klastičnih marinskih naslaga koji se odlikuje izrazitom izmjenom krupnozrnih i sitnozrnih stijena među kojima preovladavaju pješčari i detritični krečnjaci, te laporci i dr glinovite stijene. Nastanak fliša, njegove strukturne i teksturne karakteristike povezane su sa uticajem mutnih struja koje graduiraju cestice i erozijski djeluju na talozeni sediment ostavljajuci tragove tečenja, vrtloženja, kotrljanja, uzdužne brazde, erozijske kanale i sl.13.Koji je osnovni problem građenja u flišu?Osnovni problemi pri izvođenju radova proizilaze iz njegove heterogenosti i brzih izmijena litoloških članova različitih fizičko-mehaničkih karakteristika i uhorizontalnom i u vertikalnom profilu. Problemi se dodatno usložnjavaju zbog razlicitih i veoma čestih strukturnih promijena.14.Uslovi građenja u krečnjacima i dolomitima.Predstavljaju terene povoljne za temeljenej i podzemne radove jer imaju visoku nosivost i dobru stabilnost. Ove povoljne karakteristike gube se u razlomljenim zonama i podrucjima sa jače izraženim pukotinskim sistemima ispunjenih crvenicom.15.Uslovi građenja u krškim terenima.16.Uslovi građenja u vulkano-sedimentnom kompleksu stijena.

Imaju povoljne karakteristike kod temeljenja i povrsinskih radova, ali su nepovoljni za izgradnju saobracajnica jer se pri svakom zasijecanju i usijecanju, i na blazim padinama mogu aktivirati klizista17.Uslovi građenja u metamorfnim stijenama.Tereni izgrađeni od metamorfnih stijena uglavnom su nepovoljni za izvođenje građevinskih radova zbog razlomljenosti i velike raspadnutosti, osim terena izgrađenih od mermera, kvarcita i škriljaca višeg stepena kristaliniteta.18.Uslovi građenja u škriljcima.Tereni od škriljaca ukoliko nisu izrazito škriljavi, imaju povoljne karkteristike za temeljenje objekata na povrsini i radove u podzemlju. Kod radova u podzemlju veci problemi se javljaju samo u zonama gdje su stijene izrazito škriljave, jače razlomljene i raspadnute.19.Primjena magmatskih intruzivnih stijena.Intruzivne stijene su po pravilu povoljnije zbog izotropnih svojstava, homogene strekture i masivne teksture. Povoljna je i mala poroznost ograničena na međukristalne prostore i pukotine cjepljivosti materijala. Daju prirodan građevinski materijal koji se može koristiti kao tehnički i arhitektonsko-građevinski kamen.20.Primjena magmatskih efuzivnih stijena.Svježe efuzivne stijene daju kvalitetan prirodni građevinski materijal, ali se zbog teškoće poliranja koriste pretežno kao tehnički kamen.21.Primjena šljunka i pijeska.Šljunak i pijesak koriste se pri spravljanju betona, asfalta, te za održavanje i nasipanje makadamskih puteva.

3

22.Primjena breča, konglomerata i pješčara.Breče, konglomerati i pješčari koriste se kao tehnički i arhitektonsko-građevinski kamen:- breče se koriste za dekorativne svrhe; oblaganje fasada, stubova i stepeništa.- Pješčari su sirovina za proizvodnju vatrostalnih silikatnih opeka za oblaganje

metalusrkih peci te za proizvodnju ferosilicija.23.Primjena glina i laporaca.Gline se u građevinarstvu najviše koriste za izradu opeka i crijepa, a određene vrste zbog svojstva tiksotropnosti kao isplaka kod bušenja, kao suspenzije za injektiranje, kod izgradnje brana i akumulacija u cilju smanjivanja gubitaka vode.Laporci su ekonomski značajni za proizvodnju cementa.24.Primjena krečnjaka.Primjena krečnjaka u građevinarstvu je raznolika: kao tehnički i arhitektonsko-građevinski kamen, kao sirovina za dobijanje kreča i ostalih veziva, te u cementnoj industriji.25.Primjena metamorfnih stijena.Od metamorfnih stijena samo njih nekoliko ima praktičnu primjenu. Opšta svojstva metamorfnih stijena su mala poroznost i uglavnom dobra mehanička svojstva.26.Šta su podzemne vode i podjela prema porijeklu.Podzemne vode u one vode koje se nalaze u unutrasnjosti zemlje. Prema porijeklu podzemna voda može biti: vadozna, juvenilna i konatna.27.Zone u hidrogeologiji i njihove glavne karakteristike.To su prozračna zona ili zona aeracije i zona vode temeljnice ili freatske vode.Prozračna zona je područje blizu površine u kojem ispunjenost šupljina vodom ovisi o količini padavina. Zona vode temeljnice nalazi se ispod prozračne zone. U ovoj zoni voda ispunjava prazne prostore do nepropusne podloge ili do dubine u kojoj je temperatuta toliko visoka da dolazi do isparavanja.28.Šta je poroznost i vrste poroznosti.Poroznost predstavlja zapreminu šupljina u jedinici zapremine stijene. Imamo: primarnu poroznost, sekundarnu poroznost i pukotinsko-disolucijsku poroznost.29.Šta su izdani i vrste izdani prema poroznosti.Izdanima se nazivaju sve geoloski značajne akumulacije slobodnih podzemnih voda, bez obzira na njihovo porijeklo i geološke uvijete u kojima se sada nalaze u zemljinoj kori. Obzirom na vrstu poroznosti razlikuju se razbijene i zbijene izdani.30.Hidrauličke vrste izdani.Na osnovu uzajamnog položaja hidrogeoloških izolatora i kolektora mogu se formirati dvije osnovne hidrauličke vrste izdani: zatvorene i otvorene.31.Šta je piezometarski nivo i pritisak?Vertikalna komponenta hidrauličkog pritiska u arteškim izdanima naziva se pijezometarski pritisak, dok se nivo do koga dopire arteški pritisak naziva pijezometarski nivo.32.Načini prihranjivanja i pražnjenja izdani.Prihranjivanje izdani vodom iz atmosferskih taloga ili iz povrsinskih voda najčešće je difuzno. Pražnjenje slobodnih izdani može se vršiti na više načina, među njima osnovni su prirodno i vještačko pražnjenje.33.Objasni vrste kretanja podzemnih voda.Kretanje podzemnih voda može biti ustaljeno i promjenjljivo. Pri ustaljenom kretanju svi elementi filtracionog toka ne mjenjaju se tokom vremena. Kretanje podzemnih voda postaje promnjenjljivo, tj zadobija promjenjljiv karakter pod dejstvom različitih prirodnih i tehničkih činilaca.

4

34.Hidrogeoloska istrazivanja u građevinarstvu.Hidrogeološka istraživanja obavljaju se u različite svrhe pri čemu je za izbor metode bitno da li se podzemne vode istrazuju radi njihovog korištenja, ili se tretiraju kao štetne pa ih stoga treba odstraniti. Hidrogeološka istrazivanja mogu biti: prospekcijska, regionalna i detaljna.35.Podaci potrebni za isušivanje temeljnih iskopa.- Količina predpostavljenog dotoka vode u otvoreni iskop iz stijenske mase- Mogućnosti procjeđivanja površinskih voda i njihovoj predpostavljenoj količini- Stabilnosti kosina, odnosno vjerovatnoca pojave klizanja kosine iskopa,- Optimalna medota i nacin snizavanja nivoa podzemne vode, odnosno

isušivanja temeljnog iskopa za gradnju u kontaktnom podrucju.36.Načini crpljena temeljnih iskopa.- Otvoreno crpljenje iz građevinske jame,- Crpljenje iz cijevnih bunara postavljenih oko jame, cime se snizava nivo

podzemne vode

5

1. Šta su Inženjersko geološki procesi i pojave?Procesi koji nastaju isključivo djelovanjem prorodnih geoloških faktora nazivaju se geološki procesi, ako povremeno nastaju još i djelatnošću čovjeka onda su to inženjesko geološki procesi. Pojave koje nastaju djelovanjem ovih procesa nazivaju se inženjesko geoloske pojave.2. Šta je inženjerska geodinamika i osnovni zadaci?Oblast inženjeske geologije koja proučava uticaje štetnih geoloških i inženjesko geoloških procesa i pojava na uslove građenja i eksploatacije objekata naziva se inženjerska geodinamika.- Specijalizovano izučavanje geoloških i inženjerskogeoloških procesa radi

definisanja njihovog uticaja na stabilnost i sigurnost objekta,- Prognoza promjena geodinamičkih uslova u toku građenja, i pod dejstvom

građevinskih objekata, - Proučavanje i predlaganje mjera za zaštitu objekata i okolnog terena od

njihovih štetnih uticaja3. Šta su egzodinamički procesi, nabroj najzastupljenije?Egzodinamički procesi izazvani su djelovanjem vanjskih faktora(atmosfere i hidrosfere) na stijene. Najzastupljeniji su:- procesi raspadanja- eroziono razaranje stijena- padinski procesi- sufoziono rastvaranje i ispiranje- procesi koji nastaju neodgovarajucim ljudskim aktivnostima.4. Šta je raspadanje stijena i glavni produkt raspadanja?Pod raspadanjem stijena podrazumjeva se skup fizičkih, hemijskih i biohemijskih procesa koji dovode do promjene sastava, stanja i svojstava stijena u površinskim djelovima terena. Krajnji produkti raspadanja posljedica su geološke građe sredine, klimatskih uticaja, kao i fizičke i hemijske kompozicije početne sredine.5. Šta je fizičko raspadanje i najznačajniji fizički procesi?Rezultat fizičkog raspadanja je hemijski nepromijenjen fragment stijene koji moze biti razlicitih velicina, od razlomljenog kristala do masivnog bloka.- naponi u povrsinskim djelovima- temperaturno raspadanje- rast kristala- neizmjenicno vlazenje i susenje6. Temperaturno raspadanje.Temperaturno raspadanje vezano je za zagrijavanje i hlađenje stijena pod uticajem temperature sunca ili vještacki izazvanog temperaturnog rezima.7. Rast kristala.Rast kristala, bilo da su to oni kristali leda, soli ili novoformiranih minerala, moze vrsiti pritiske na zidove pukotina dovoljne jacine da izazovu pucanje stijene.8. Naizmjenično vlaženje i sušenje.Naizmjenicno vlazenje i susenje je dosta cest proces dezintegracije ili slabljenja sitnozrnih stijena koji moze ukljucivati djelovanje i vode i zraka.9. Šta su procesi hemijskog raspadanja, nabroj glavne egzogene faktore?Procesi hemijskog raspadanja mogu se odvijati na samoj povrsini zemlje ili plitko ispod nje, kao i pod vodom. Glavni egzogeni alteracioni faktori su voda i vazduh.

6

10.Rastvaranje.Rastvaranje je obicno prva faza hemijskog raspadanja.11.Oksidacija i redukcija.Oksidacija kao proces oznacava reakciju stijena i minerala sa kiseonikom i rastvaranje oksida i hidroksida u prisustvu vode. Redukcija predstavlja proces suprotan oksidaciji i obicno se ostvaruje anaerobnim uslovima stajacih voda.12.Razlika između hidrolize i hidratacije.Hidratacija je proces u kojem minerali adsorbuju molekule vode pri cemu nastaju novi minerali. Hidroliza je hemijska reakcija između minerala i vode u kojoj molekula vode podjeljena na OH ili H jona ucestvuje kao reaktant, ne samo kao rastvarac.13.Biološko raspadanje.Biolosko raspadanje uzrokovano je aktivnostima zivih organizama i predstavlja kombinaciju fizickog i hemijskog raspadanja koje se moze odvijati na razne nacine.14.Ljudski uticaj.Određene ljudske aktivnosti, a posebno ispuštanje industrijskih zagađivača u atmosferu, ima znatan efekat na brzinu raspadanja.15.Šta je alteracija i gdje se događa?Promjena primarnih svojstava stijena, pod uticajem spoljasnjih faktora, je prorodni proces i naziva se Alteracija. Prema mjestu događanja u zemljinoj kori alteracije mogu biti u unutrasnjosti ili u povrsinskoj zoni terena.16.Koliko ima zona raspadanja i razlika između 1 .i 6. zone?Imami 6 zona raspadanja. U 1. zoni imamo svjezu neraspadnutu stijenu, a u 6. imamo rezidualno tlo.17.Značaj kore raspadanja u građevinarstvu.18.Šta su procesi erozije i dedundacije i po čemu se razlikuju.Erozija je proces kojim se vrsi eroziono razaranje i odnosenje stijena u povrsinskom dijelu terena. Dedundacija ili spiranje je proces kojim se usljed djelovanja padavinskih voda vrsi odnošenje sitnih djelica stijenske mase, iz vidih u niza podrucja. Razlika između procesa erozije i dedundacije je u tome sto dedundacija ravnomijerno spira teren cijelom povrsinom, dok erozija znatno jače žlijebi teren duz privilegovanih pravaca kretanja jacih mlazeva vode.19.Kako se naziva tvorevina procesa dedundacije i njene karakteristike?Akumulaciona tvorevina procesa dedundacije je deluvijum. To je uglavnom slabo konsolidovan i stisljiv materijal, podlozan velikom i neravnomijernom slijeganju, lakom daljem razaranju, a zasijecen i raskvašen jos i kliženju.20.Šta je jaružanje i koji oblici nastaju?Jaružanje je proces linijskog spiranja i odnosenja stijenske mase, tako da se kao posljedica stvaraju žlijebovi, jaruge, potoci i erozione plavine.21.Načini saniranja jaruga?Proces se relativno lako zaustavlja, ili sprijecava njegovo napredovanje, pošumnjavanjem područja, regulisanim slivanjem povrsinskih voda, eventualno izgradnjom odgovarajucih pregrada i zastitom usjecenih kosina.22.Šta je bujična erozija i koji oblici nastaju?Bujicna erozija odvija se u svim vrstama stijena. Proces je brzi i laksi u poluvezanim i nevezanim stijenama, bez obzira na njihovo genetsko porijeklo, a sporiji ili potpuno zaostaje u čvrstim neizmjenjenim stijenama. Nastaju bujicni tok i bujicna plavina.

7

23.Saniranje terena sa bujicama.Za saniranje terena sa bujicama primjenjuju se razlicite sanacione mjere: posumljavanje, terasiranje povrsine terena, izrada razlicitih protivbujicnih pregrada od drveta, kamena i betona čiji je zadatak da priguse energiju toka, a djelimicno i da zadrze nanos.24.Riječna erozija i koji oblici nastaju fluvijalnom erozijom?Rijecna erozija je proces kojim se vrsi erozioni rad vode u rijekama. Nastaju: kanjoni, klisure, vodopadi, meandri i mrtvaje, ade i delte.25.Koji su akumulacioni oblici rijeka i njihov značaj u građevinarstvu?Akumulacioni oblici rijeka su riječne terase. To su podrucja koja se pri maksimalnom vodostaju rijeka ne plave.26.Šta su močvare i vrste?Zamočvarenje terena je specifican geoloski proces obrazovanja manjih ili vecih akumulacija stajacih voda u reljefnim depresijama usljed zadrzavanja atmosferskih voda, voda izlivenih za vrijeme poplava, a ponekad i izdizanjem podzemnih voda, sa taloženjem posebnih sedimenata. Na taj nacin nastaju mocvare. Mocvare se dijele na: niske, visoke i prelazne.27.Saniranje močvarnih terena.Saniranje mocvarnih terena sastoji se u isusivanju pomocu drenažnih kanala i drenaznih rovova, a kod visokih mocvara vrsi se prihvatanje povrsinskih voda i njihovo sprecavanje da se sliju u mocvaru.28.Šta je abrazija i kako se odvija proces abrazije?Abrazija predstavlja proces kojim morski i jezerski talasi vrse eroziono dejstvo na stijenske mase. Odvija se tako sto veliki talasi udaraju u stijenske mase priobalnog podrucja. Time se otkidaju i ruše manji ili veci blokovi, zavisno od jacine talasa, odnosno njihove vidine,duzine i brzine kretanja.29.Šta je selektivna abrazija i koji oblici nastaju?U terenima izgrađenim od stijenskih masa sa razlicitom mehaniskom otpornoscu razvija se selektivna abrazija. Njeni oblici su zalivi, rtovi i poluostrva..30.Zaštita od abrazije.Zastita obala od abrazije je izvodljiva ali nije jednostavna. Najsigurnija mjera zastita je regulacija dinamike talozenja materijala pored obala. To se postiže valobranima ili valolomima u vidu podvodnih betonskih ili kamenih blokova u priobalnom podrucju.31.Šta je lednička erozija i koji oblici nastaju?Lednička erozija predstavlja rad leda na stvaranju erozionih ledničkih oblika. Nastaju cirk i valov.32.Karakteristike morenskog materijala.Morenski materijal zbog svoje heterogenosti moze biti nepogodna sredina za izvođenje radova zbog pojava nestabilnosti.33.Šta je eolska erozija i gdje se događa?Eolska erozija nastaje radom vjetra, a sastoji se u izduvanju, prenosenju i odlaganju cestica prasine i pijeska, ponekad i sitnog sljunka. Događa se u suhim pustinjskim predjelima bez vegetacije, odnosno tamo gdje nema skoro nikakvih atmosferskih taloga i gdje je rastresiti materijal lahko pokretljiv.34.Koji su erozioni i akumulacioni oblici eolske erozije?Eolski akumulacioni oblici su: kamene pustinje, oaze uadi i pečurkasti ostenjaci. Eolski akumulacioni oblici su najcesce pjescane pustinje i dine.

8

35.Šta je hemisjka sufozija i gdje se dešava?Hemijska sufozija predstavlja vid hemijskog rastvaranja stijenskih masa. Desava se u krecnjacima, dolomitima, kredi, gipsu i halitu. 36.Nabroj površinske i podzemne oblike karstne erozije.Povrsinski: škarpe, vrtače, uvale i karstna polja. Dubinski: karstni kanali, ponori, jame i pecine.37.Šta obuhvata inženjersko geološko izučavanje karsta?- vrste i brojnosti karstnih oblika- pravilnosti ili zakonitosti prostornog polozaja pojava,- starosti karsta,- karstne aktivnosti,- stabilnosti karstnih terena,- uslova izgradnje pojedinih objekata.38.Saniranje terena sa procesima mehaničke sufozije.Saniranje terena sa procesom mehanicke sufozije je dosta tesko, a najcesce se izvodi kada ugrožava neke znacajne objekte: silikatizacijom ili izradom betonskih kanala sa filterima kojima se sprijecava iznosenje cestica iz nevezanih i slabo vezanih stijenskih masa.

9

1. Šta je klizanje a šta klizište?Klizanje je kretanje mase stijena ili tla niz padinu pod uticajem gravitacije, bez direktne pomoći drugih medija kao što su voda, vazduh ili led. Klizište je tvorevina procesa klizanja.2.3.4.5.6.7.8. Podjela materijala klizanja na osnovu vlažnosti?

Suh materijal, vlažan materijal, mokar materijal, vrlo mokar materijal.9. Šta je čelo klizišta?Celo ili kruna klizista je hipsometriski najvisocije mjesto, prakticno nepokrenuti materijal uz najvise dijelove oziljka.10.Šta je ožiljak klizišta?Oziljak, glavna pukotina ili skarpa je strma povrsina u neporemecenom terenu na gornjoj ivici klizista otvorena kretanjem pokrenutih materijala niz padinu.11.Šta je vrh klizišta?Vrh je najvisa tacka kontakta između pokrenutih materijala i glavnog oziljka.12.Šta je glava klizišta?Glavom ili prednjom stranom klizista smatraju se gornji dijelovi klizista duz kontakta pokrenutih materijala i glavnog oziljka.13.Šta je stopa klizišta?Stopa ili podnozje klizista je dio koji je premjesten izvan nozice povrsine loma i lezi na originalnoj povrsini terena.14.Šta je glavno tijelo klizišta?Glavnim tijelom klizista smatra se samo onaj dio pokrenutog materijala klizista koje lezi na povrsini loma između glavnog oziljka i nozice povrsine loma.15.Šta je originalna površina terena?Originalna povrsina terena je povrsina padine koja je postojala prije nastanka klizista.16.Vrste pukotina na klizištu?Mogu se javiti pod razlicitim specificnim uticajima kretanja klizne mase, a genetski se mogu podijeliti: tjemene, poprecne, tangencijalne, radijalne, pukotine isusivanja.17.Šta je širina pokrenute mase a šta širina povrsine loma?Sirina pokrenute mase Wd je maksimalna sirina pokrenute mase okomito na duzinu Ld, Sirina povrsine loma Wr predstavlja maksimalnu udaljenost između bokova klizista, okomito na duzinu Lr.18.Šta je ukupna duzina a sta duzina pokrenute mase?Ukupna duzina L je maksimalna udaljenost od cela do vrha nozice, Duzina pokrenute mase Ld je maksimalna udaljenost od vrha pokrenutih materijala do vrha nozice.19.Šta je dubina pokrenute mase, a sta dubina povrsine loma?Dubina pokrenute mase Dd je maksimalna dubina pokrenute mase, mjerena okomito na ravan definisanu sa Wd i Ld, Dubina povrsine loma Dr je maksimalna dubina povrsine lomamjerena od originalne povrsine okomito na ravan definisanu sa Wr i Lr.

10

20.Cime je određena velicina klizista?Velicina klizista određena je njegovom povrsinom i zapreminom.21.Nabroj termine koji se koriste za stanje aktivnosi klizista?Stanje aktivnosti opisuje se u sledecim terminima: aktivno, trenutno neaktivno, reaktivirano, neaktivno, privremeno umireno, trajno umireno, stabilizirano, reliktno.22.Sta je reaktivirano kliziste?Reaktivirano kliziste je aktivno kliziste koje je prije bilo neaktivno23.Sta je reliktno kliziste?Reliktno kliziste je neaktivno koje je bilo aktivno u klimatskim i geomorfoloskim uslovima koji vise ne vladaju.24.Sta je privremeno umireno kliziste?Privremeno umireno kliziste je neaktivno kliziste koje se moze reaktivirati zbog istih ili nekih drugih uzroka.25.Sta je regresivna distribucija aktivnosti?Povrsina loma se prosiruje u smijeru obrnutom od kretanja pokrenutog materijala26.Sta je progresivna distribucija aktivnosti?Povrsina loma se prosiruje u smjeru kretanja.27.Sta je ogranicavajuca distribucija aktivnosti?Nema vidljivu povrsinu loma vec samo oziljak vidljiv u stopi pokrenute mase.28.Sta je krecuca distribucija aktivnosti?Pokrenuti materijal se kontinuirano krece bez vidljive promjene povrsine loma i zapremine pokrenutog materijala.29.Kakav je kompleksan stil aktivnosti klizišta?Sastoji se od najmanje dva tipa kretanja (odron, prevrtanje, klizanje, sirenje, tecenje) koja se nastavljaju jedno na drugo.30.Kakav je mješovit stil aktivnosti klizišta?Sastoji se od najmanje dva tipa kretanja koja se odvijaju simultano u razlicitim djelovima pokrenute mase.31.Kakav je sukcesivan stil aktivnosti klizista?Dva ili vise susjednih klizista, istog tipa kretanja, ali po odvojenim povrsinama loma i sa zasebnim pokrenutim masama.32.Kakav je pojedinacan stil aktivnosti klizista?Pojedinacno kretanje pokrenutog materijala.33.Kakav je visestruk stil aktivnosti klizista?Ponovljeni razvoj istog tipa kretanja.34.Podjela klizista prema brzini kretanja?Ekstremno sporo, vrlo sporo, sporo, srednje brzo, brzo, vrlo brzo i ekstremno brzo.35.Prirodni uzroci klizanja?Mogu se grupisati u tri glavna pokretacka mehanizma: voda, seizmicke aktivnosti i vulkanske aktivnosti.36.Ljudska aktivnost u formiranju klizista?Ogleda se u narusavanju stabilnosti padina povecanjem nagiba kosina podsijecanjem dna i opterecenjem vrha kosine, uklanjanjem vegetacije, promjenama drenaza, navodnjavanjem, crpljenjem tecnosti iz rezervoara, neprikladnim kopanjem, neplanskom gradnjom i dr.

11

37.Objasni uticaj gravitacije na mehanizam klizanja?Sila koja pokrece klizanje je gravitacija, a njen uticaj se moze razloziti na dvije komponente: normalnu i silu smicanja. Normalna sila je okomita na kosinu i ukazuje na sposobnost bloka da se trenjem zadrzi na mjestu, ona predstavlja silu koja se suprostavlja klizanju. Sila smicanja je paralelna kosini i ukazuje na sposobnost bloka da se pokrene, ona predstavlja pokretacku silu.38.Objasni uticaj vode na mehanizam klizanja?Voda predstavlja najcesci uzrok poremecaja ravnoteze prirodne padine i kriticni faktor pokreta na padinama. Kada je tlo zasiceno vodom postaje teze i povecava se sila smicanja, a smanjuje smicuca cvrstoca pa je veca vjerovatnoca klizanja tla na padini.39.Sta je faktor sigurnosti?Predstavlja odnos smicuce cvrstoce materijala i smicucih naprezanja odnosno otpornih i pokretackih sila.40.Podjela padina prema faktoru sigurnosti?Razlikuju se stabilne od nestabilnih padina.41.Sta su preduslovi klizanja?Cine padinu osjetljivom na kliznje, ali ga ne iniriraju, vec samo dovode padinu u stanje granicne ravnoteze.42.Sta su inicijalni uzroci klizanja?Su procesi koji iniciraju kretanje, jer padinu iz granicno stabilnog stanja dovode u nestabilno stanje.43.Nabroj 4 glavne mjere sanacije?Modifikacija geometrije padine, drenaze, potporne konstrukcije, unutrasnje ojacanje padine-ankeri.44.Nabroj indikatore nestabilnih terena?Labilni, nestabilni i klizavi tereni mogu se prepoznati po određenim karakteristicnim indikatorima među kojima su najznacajniji morfoloski, geoloski, hidrogeoloski, bioloski i tehnicki.45.46.47.Glavni tipovi razmicanja?Razliku je se sirenje blokova, likvifakciono sirenje i bocno razmicanje.48.Sta je tok debrisa?Je najcesce kanalisani tok. To je vrlo brzo do ekstremno brzo (56km/h) kretanje zasicenog, neplasticnog materijala niz strmu padinu nagiba od 20° do 40°.49.Sta je lavina debrisa?Je vrlo brzo do ekstremno brzo, plitko tecenje djelimicno ili potpuno zasicene fluidne mase debrisa na dugim i strmim padinama. Brzina moze iznositi nekoliko stotina km/h i moze zahvatiti podrucja na udaljenostoi vecoj od 30km50.Sta je tecenje u permafrostu?Lomovi u uslovima permafrosta ukljucuju kretanej sitnozrnog, prethodno ledom obogacenog tla i mogu se pojaviti na blagim padinama.

12

51.Vrste i karakteristike glavnih tipova puzanja?Razlikujemo 3 tipa puzanja:- Sezonsko kada se kretanje odvija unutar dubine tla koja je povezana sa sezonskim promjenama vlaznosti i temperature.- Kontinuirano puzanje pri cemu sile smicanja kontinuirano prevazilaze otpornost materijala- Napredno puzanje kod kojeg padine dostizu tacku sloma kao i u drugim tipovima pokreta na padinama.52.Sta su inzenjerskogeoloski procesi?Su procesi koji nastaju djelatnoscu covjeka, a podrazumjevaju vjestacke promjene geoloskih uslova razlicitim građevinskim i drugim zahvatima u terenu.53.Sta je slijeganje?Je vertikalno pomijeranje povrsine terena na lokaliziranom podruzju ili sirokoj regiji. Slijeganje moze biti postepeno soustanje ili kolaps i moze prouzrokovati velike materijalne stete ostecenjem objekata i infrastrukture.54.Glavni uzroci slijeganja?Slijeganja terena mogu biti posljedica prirodnih procesa ( rastvaranje krecnjaka, zemljotresi, rasjedanja, sezonski efekti, izostazija i dr) ili mogu biti uzrokovana razlicitim ljudskim aktivnostima: crpljenjem nafte, prirodnog gasa ili vode, podzemnom eksploatacijom mineralnih sirovina i dr55.Podzemna eksploatacija kao uzrok slijeganja?Podzemna eksploatacija mineralnih sirovina, a posebno koristenje metoda obrusavanja dovesti ce do slijeganja n povrsini terena. Rudarstvom izazvana slijeganja su uglavnom loklizovana iznad rudarskih radova i relativno su predvidiva u velicini, obimu i manifestacijama na povrsini terena.56.Koji procesi uzrokuju slijeganja vezana za podzemne vode?3 razlicita procesa slijeganja povezana su sa podzemnom vodom: zbijanje sistema akvifera, drenaža i naknadna oksidacija organskog tla te rastvaranje i kolaps rastvorljivih stijena.57.Na koji način ljudske aktivnosti uticu na kolaps kaverni?Najveci urzok slijeganaj tla je zbijanje sistema akvifera koje je uzrokovano pretjeranim crpljenjem podzemne vode.

1.grupa geologija 1.odronjavanje,cvrsto vezane stijene,oziljak.primjena intruzivnih mag.stijenazone u bih,stil aktivnosti,denudacija,egzodinamicki procesi,poroznost,faze slijeganja glina,uslovi nastanka klizista,isusivanje2.grupa Izdani i vrste, upotreba metamorfnih stijena, prevrtanje, tipovi distribucija aktivnosti, vrste pukotina na klizistu, vrste granica izmedju tekt.ploča, građevinsko tlo, uslovi građenja u laporcima, uslovi građenja u metamorfnim stijenama, podaci potrebni za isusivanje temeljnih iskopa, riječna erozija i koji oblici nastaju, sta su mocvare i vrste

13

1. Šta su savremeni endodinamički procesi i pojave?Endodinamički procesi događaju se zbog promjena u unutrašnjosti zemlje koje mogu nastati djelovanjem vanjskih sila i unutrasnjih sila izazvanih uglavnom temperaturom i pritiskom. Pojave koje nastaju djelovanjem endodinamickoh sila odrazavaju se i u graditeljskoj praksi, posebno u podrucjima u kojima je njihova aktivnost i danas neposredno izražena.2. Objasni teoriju tektonike ploča.Njemački naučnih A. Wegener je predlozio hipotezu o kretanju kontinenata. Prema ovoj koncepciji litosfera se sastoji od nekoliko ploca koje se krecu po plasticnom sloju litosfere. Osnovni uzroci tih kretanja su konvekcijska strujanja, odnosno prenos toplote strujanjem magme u astenosferi i gravitacijske sile.3. Vrste granica na granicama između ploča.Divergentne, konvergentne i transformne.4. Šta su divergentne granice?U području divergentnih granica ploče se udaljavaju jedna od druge te se nazivaju jos i zone širenja.5. Šta su konvergentne granice?Konvergentne granice su mjesta gdje se ploče krecu jedna prema drugoj, a odlikuju se nizom geoloskih aktivnosti.6. Razlika između subdukcije i kolizije.7. Šta je orogeneza?To su izrazito jaki horizontalni, vertikalni ili kosi pokreti koji dovode do znatnih deformacija stijena u litosferi i promjenu njihovih međusobnih odnosa.8. Šta je orogen?Izdignuta podrucja nazivamo Orogen, a izgrađeni su od magmatskih, sedimentnih i metamorfnih stijena sa razlicitim međusobnim odnosima.9. Šta su štitovi, a šta platforme?Štitovi su nesimetrična, blago uzvisena, velika stabilna podrucja, izgrađena od najsitnijih stijena koja su bila izložena jakom ubiranju i metamorfizmu, bez mladih sedimenata. Platforme su stabilizirana, pretežno horizontalna, velika podrucja, izgrađena od jako ubranih i metamorfiziranih starijih stijena, ali prekrivena mlađim i slabo poremecenim sedimentima.10.Objasni magnetizam/vulkanizam.Magnetizam predstavlja niz procesa vezanih za magmu i njeno kretanje iz unutrasnjosti zemlje prema povrsini kroz razlicite pukotine i kanale. Sve manifestacije izlaska magme na povrsinu zemlje nazivaju se jos vulkanizam.11.Ukojem području je najizraženija vulkanska aktivnost?Na podrucju sredozemlja: vezuv, etna vulcano, na kavkazu elbrus i kazbek, u turskojararat, u iranu krakatau, kilauea na havajima, fuji u japanu, kilimanjaro u africi i dr12.Šta su potresi?Potresi su endogeni procesi iznenadnog i kratkotrajnog oslobađanja velikih kolicina energije koja proizvodi podrhtavanje zemljine kore.13.Vrste potresa?Tektonski, vulkanski, urvinski, i vjestacki.14.Najaktivnija seizmicka podrucja na zemlji.Cirkumpacifičko i mediteransko-tranzicijsko podrucje.

14

15.Šta su longitudinalni seizmički talasi?Longitudinalni talasi su najbrži, vibriraju u smjeru širenja potresnog udara, izazivaju stezanje i rastezanje stijenske mase, šire se konveksno prema sredistu zemlje, brzina im raste sa dubinom, krece se na povrsini 4-7km/s.Prvi su nakon potresa nazivaju se primarni16.Šta su transferzalni seizmički talasi?Vibriraju okomito na smjer širenja, oko 1,7 puta sporiji od primarnih talasa, brzina i povrsinskim stijenama krece se od 2-5km/s,nailaze nakon potre pa se nazivaju sekundarni17.Šta su dugi seizmički talasi?Dugi ili L talasi šire se samo kroz litosferu paralelno njenim zonama, sporiji su od P i S talasa, uzrokuju ostecenja samo zbog podrhtavanja tla, imaju najmanju vaznost.18.Šta je hipocentar?Hipocentar ili žarište je mjesto u unutrašnjosti zemlje gdje nastaje potres odakle se šire seizmički talasi.19.Šta je epicentar?Vertikalna projekcija hipocentra na povrsinu zemlje naziva se epicentar u kome se osjeti najjaci udar.20.Šta je intenzitet potresa?Intenzitet ili jacina potresa je njegov efekat na povrsini zemlje.21.Šta je magnituda potresa?Jacina potresa u hipocentru ili magnituda M oznacava kolicinu oslobođene energije.22.Koje skale se koriste za mjerenje intenziteta i magnitude potresa?MSK-64, MSK-78, EMS u evropi najčesce 3 su ove23.Šta je seizmograf, a šta seizmogram?Seizmograf je instrument koji se koristi za mjerenje i bilježenej potresa, a zapis vibracija naziva se seizmogram.24.Šta prati glavni potres?Prate ga prethodni udar i naknadni udar.25.Kako se računa seizmičnost nekog podrucja?Seizmičnost nekog područja određena je karakteristikama potresa u prostoru i vremenu, a racuna se prema odnosu ucestalosti potresa N i magnitude M.26.Seizmicke zone u BiH?Sjeverna, centralna i juzna zona.27.Seizmicka mikrorejonizacija?Preciznije se određuje očekivani intenzitet potresa na manjim podrucjima, npr nekog grada ili vaznijeg objekta.28.Seizmicki neopasne stijene?Magmatske stijene,gnajsevi,kvarciti,krečnjaci,dolomiti,pjescari,kongomerati,glin.skriljci29.Seizmicki opasne stijene?Pripadaju sve nevezane stijene stim sto su nepovoljnije sa krupnijim zrnima30.Značaj izučavanja endodinamičkih procesa u građevinarstvu?Praktičan značaj endodinamicnih procesa u građ. Ogleda se u saznanjima o savremenim strukturnim promjenama terena sa cime je usko povezana seizmicnost i vulkanska aktivnost, ali i promjene hidrogeoloskih karakteristika, nastanak i razvoj inženjerskogeoloskih procesa i pojava.

15