Paragraf Bilgisi, Paragraf Çeşitleri, Paragrafın Yapısıportal.uzem.omu.edu.tr/dersler/2014-2015/G5i2/TDI102/TDI102_unite3/TDI... · Paragraf Bilgisi, Paragraf Çeşitleri, Paragrafın

Paragraf Bilgisi, Paragraf Çeşitleri, Paragrafın Yapısı

2

Paragraf, herhangi bir yazının bir satır başından öteki satır başına kadar olan

bölümüdür. Düz yazılarda bir düşüncenin, duygunun, durumun vb. değişik şekillerde

ifade edildiği metin birimine ''paragraf'' denir.

Bu yapı daha çok bir temel cümle çerçevesinde , yardımcı cümlelerden oluşan cümleler

topluluğudur.

Paragrafın Yapısı

3

Her paragraf başlı başına bir metin, aynı zamanda da, o metnin bir parçasıdır.

İyi düzenlenmiş bir metinde her düşünce, olay, durum vb. ayrı paragraflarda işlenir.

Yazının kendi olan metinde paragrafların sayısı için bir sınır olmadığı gibi paragrafı

oluşturan cümleler için de bir sınır yoktur.

Daha önce de vurgulandığı gibi her paragraf metnin bütünü içinde bir anlam

adacığıdır.

Bu yönüyle, okuyucu için okumayı ve metni anlamayı kolaylaştırma; yazar için de

metindeki iletiyi daha sistemli aktarabilme imkanı sağlar.


4

Bu özelliklerinin yanında, iyi kurulmamış paragrafların okumayı zorlaştırdığı da

bilinmektedir.

Örneğin;

Uzun cümlelerden kurulu ya da iç tutarlılığı bulunmayan paragraflar, okuyucu için

anlamanın önünde birer engel olarak duracaktır.


5

Okumaya yeni başlayanlara yönelik yazılan kitaplardaki paragrafların kısa tutulması bu

yüzdendir.

Örneğin;

OKS ile ÖSS paragraf uzunlukları birbirinden farklıdır. Bu tür sınavlarda en uzun

paragrafların ALES'te kullanılması anlamlıdır.

O halde paragrafların kuruluşu, metnin kuruluşunun ilk basamağıdır. Bu ilk basamakta

dikkat edilmesi gereken bazı kurallar bulunmaktadır.


6

Paragrafta ele alınan düşünceyi, olayı vb. kısaca ifade etmeye yarayan cümle; ''temel

cümle''dir.

Bu cümle başta bulunabileceği gibi, sonda veya paragrafın bütününde yer alabilir.

Edebi metinlerde, iletilmek istenen duygu, düşünce, olay, durum vb. metnin dokusu

içinde eritilmiştir.

İyi Bir Paragrafın Özellikleri

7

Tam bir hüküm belirtme,

Açık,

Duru,

Yalın bir anlatım

Belirli anahtar sözcükleri içine alma,


8

Örnekleme,

Tartışma,

Karşılaştırma metotlarına uygunluk,

Konuyu işlemedeki tavrı ortaya koyucu ipuçlarını verme

temel cümlede bulunması gereken niteliklerdir. Bu cümlenin izlerini taşıyan daha

sonraki cümleler, temel cümledeki düşünceyi, olayı geliştirerek açar.


9

Temel cümledeki ana fikir, düşünceyi geliştirme yollarıyla ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Tanıtma ve açıklama,

Tasvir,

Örnekleme,

Karşılaştırma

en önemli düşünce geliştirme yollarıdır.


10

Paragraftaki her cümle, ana fikirden uzaklaşmadan temel cümleyi tamamlamalıdır.

Çünkü düşüncelerin etkili bir şekilde ifadesi ancak böylece mümkün olur.

Konunun bir bütünlük içerisinde kavranmasının, düşüncelerin ana düşünceye

uygunluğu ölçüsünde mümkün olabileceği unutulmamalıdır.


11

Şimdi Aşağıdaki Tek Paragraflık Yazıda Paragraf Özelliklerini İnceleyelim;

Kalaycı

Çocukluğumun en esrarlı seyyar satıcıları bunlardı.‘ 'Kalaycı!'' Diye bağırır ve tıpkı

bileyeci gibi kendini, sunduğu hizmeti övmeye girişmez. Zaten her mahalleye uzun

aralıklarla gelirler. İki kişidirler. Boş bir arsada bir ateş yakar, aletlerini açar, tıpkı bir

bileyeci gibi ev ev, mutfak mutfak gezip topladıkları bakırı iyice çıkmış, yeşillenmiş

tencereleri bir güzel kalaylayıp ''yeni gibi'' yaparlar.

(Orhan pamuk)


12

Temel Cümle;

«Çocukluğumun en esrarlı seyyar satıcıları bunlardı.''Kalaycı!'' Diğer cümleler yan

cümleler olarak bu ana cümleyi destekler durumdadır. Konudan uzaklaşmadan

kalaycının çalışma yerleri, sayıları ve iş ortamı anlatılarak okuyucuya kalaycının

özellikleri ve işini hangi ortamda yaptığı anlatılmaktadır.

Burada paragraf konusuyla başlığın birbiriyle ilgili olması önemli bir ayrıntıdır. Okuyucu

bu paragrafın başlığına bakarak hangi konuyu okuyacağını sezer.


13

Paragraf oluşturulurken cümle vurgusuna da dikkat etmek gerekir. Cümle vurgusu fiil

cümlelerinde, yüklemin önündeki sözcüktedir. Konuşmada cümle vurgusunu, vurgu

ve tonlamayla verebiliriz ama yazıda dikkat çekilmek istenen sözcük, genellikle

yükleme yaklaştırılır.

Paragraflar; planı, konusu, ana düşüncesi olan kısa birer metindir. Okuma esnasında

paragrafların bu özelliğini dikkate almak, yazının ana düşüncesini anlamayı

kolaylaştıracaktır. Paragrafları anlaşıldığında zaten yazının bütünü de kavranmış olur.


14

Paragrafların ilk cümleleri giriş, son cümlesi de sonuç bölümüdür. Aradaki cümleler

de gelişme bölümünü oluşturur.

Sonuç bölümünü oluşturan cümle ile bir sonraki paragrafın giriş cümlesi uyum içinde

olmalıdır. Böylece yazının konu bütünlüğü, daha sonraki paragraflarla sağlanmış olur.


15

Ulviye Sultan'ın dadısı, odanın bir köşesinde duran seccadeyle ateşi söndürmeyi başarır.

Nazikeda Kadın yaralı olarak kurtulsa da, Dolmabahçe Sarayı'nda doğan biricik kızı

yaşamını kaybeder. Kızının öldüğünü duyan Abdülhamit öylesine üzülür ki, çöktüğü

koltukta baygınlık geçirir.


16

İstanbul'da büyük bir üzüntü yaratan bu korkunç olaydan sonra, anneler ve babalar

çocuklarını kibritle oynamamaları konusunda uyarırlar. Uyarılar günümüze dek gelmiştir

ama Ulviye Sultan'ın dramı ne yazık ki unutulmuştur.

(Sunay Akın)


17

Yukarıdaki iki paragrafta görüldüğü üzere, birinci paragrafta, yangın sonrası Saray'da

yaşananlar anlatılmakta ve sonuç cümlesi bu olayın neticesini vermektedir.

İkinci paragrafta ise ilk cümlede yan giriş bölümünde bu korkunç olay ifadesi

kullanılarak yangın ve ölüm kavramları vurgulanmıştır.

Yazının bütünlüğü olmakla birlikte aslında paragraflar birbirinden bağımsız olarak

incelenmelidir. Bu bağımsızlık asla birbirinden kopukluk olarak değerlendirilmemeli

ve paragraflar arası geçiş ve bağlantı noktaları iyi gözlenmelidir.


18

Olay Paragrafı

Uzun ya da kısa bir olay anlatılır. Duygu ve düşünceler gerçek ya da kurmaca bir olayın

içinde verilir. Olaylar anlatılırken genellikle kronolojik akışa uyulur. Daha çok sanatsal

metinlerde (hikâye, roman vb.) kullanılır.

Paragraf Türleri

19

Olay Paragrafı

Örnek

Sınavların yapıldığı okul, karşı yöne düşüyordu. Yeniden geçtiler caddeyi, ürke ürke. Ara

sokaktan yürüdüler. Yüksek bir duvarın yanındaki kapıda durdular. Okulun öğrenci giriş

kapısıydı bu. İçerden uğultular geliyordu. Yağmur, taş duvarların arasından çıkan aykırı

yeşillikleri parlatmıştı.

Paragraf Türleri

20

Olay Paragrafı

"Bizden de erken gelenler olmuş. Geç meç kalmış olmayalım?" Hademe giyimli bir

kadın, onlara doğru yürüdü taşlı yoldan. Bezgin, alışık bakışlarıyla anne, kızın üstünden

dışarı bir şeye bakıyordu. Anne, saygılı sordu: "Geciktik mi acaba? Çocukların çoğu

gelmiş." Hademe kadın ilgisiz, şöyle dedi: "Parasız yatılı imtihanlarının çocukları hep

erken gelir. Hiç gecikmezler."

Paragraf Türleri

21

Fikir Paragrafı

Belirli bir alanda bilgi vermek, bir düşünceyi anlatmak, okurları aydınlatmak üzere

yazılan paragraflardır. Daha çok öğretici metinlerde (makale, eleştiri vb.) kullanılır.

Tartışma paragraflarında olduğu gibi karşı çıkılan bir düşünce yoktur.

Paragraf Türleri

22

Fikir Paragrafı

Örnek

Yazar, okuruna söyleyeceği bir sözü, ileteceği bir mesajı olan insandır. Okur, yazar

açısından hem bitmez tükenmez bir konu kaynağı hem de yaşamına yön vermek, renk

katmak istediği bir topluluktur. Yazar, okuruna yerine göre bilgi, yeni bir görüş aktarır;

yerine göre de yaşanmış olayları başka bir açıdan seyrettirir, yani yaşam deneyleri

sunar.

Paragraf Türleri

23

Fikir Paragrafı

Örnek

Yazar, okurunu insanlık sürecinde her yönden eğitme ve bilinçlendirme çabasındadır.

Kendisinin ve yapıtının da ancak okurun ilgisiyle geçerli ve gerçek olabileceğini bilir. Bilir

ki kendisini okursuz yapamayacak, okuru da yazarsız.

Paragraf Türleri

24

Betimleme Paragrafı

Sözcüklerle varlıkların, mekânların resimlerinin çizildiği paragraflardır. Sanat

metinlerinde (özellikle roman ve hikâyede) betimleme paragraflarına geniş yer

verilir.

Betimlemeler; açıklayıcı betimlemeler (nesnel, fotoğraf gerçekliğinde) ve sanatsal

betimlemeler (izlenimsel, kişisel) biçiminde karşımıza çıkmaktadır.

Paragraf Türleri

25


Örnek

Büyükçe bir oda... Sade döşenmiş. İç karartıcı bir yeşil kadifeyle kaplı ikili, üçlü

koltuklar... Akçaağaç ve siyah deri bantların oluşturduğu ürkütücü bir renk zıtlığına

sahip sandalyeler... Külleri temizlenmemiş yanmayan bir şömine... Çok açık bir krom

sarısına boyanmış duvarlardan birini tümüyle kaplayan ağır meşe ahşaplı ve kesme

camlı bir kütüphane...

Paragraf Türleri

26


Örnek

Kalın perdelerle kapatılmış pencerelerden bir kanat, içeriye biraz hava girmesi için açık

bırakılmış. Fazla uzak olmayan Davos dağının tepesinden kopup gelen kar kokulu bir

rüzgâr perdeyi havalandırıp odaya doluyor.

Paragraf Türleri

27

Çözümleme (Tahlil) Paragrafı

Bir konunun, bir yapıtın çözümlendiği ya da bir kişinin psikolojik yapısının tahlil edildiği

paragraflardır. Sanatsal metinlerde (hikâye, roman vb.) ağırlıklı olarak kullanılır.

Paragraf Türleri

28


Örnek

Sanki herkesin bütün işleri yolunda ve bütün dilekleri gerçekleşiyordur da bir onun

işleri bozuktur, bir onun istekleri gerçekleşmiyordur. Kızgındır, ağlamak, haykırmak,

isyan etmek çözüm değildir ki içindeki sıkıntıdan kurtulmak için yapmak istediği tüm

şeyler, birilerinin onu akıl hastası olarak addetmesinden başka bir işe de

yaramayacaktır; bilir bunu, bilir ve derin bir nefes alıp herhangi biri, sorunsuz, tanıdık

biri olmaya çalışır yeniden.

Paragraf Türleri

29


Örnek

Evine gelir sonra odasına saklanır belki kaçmak için her gün gördüklerinden ve dünya

yeniden başına yıkılır yalnız kaldığında.

Paragraf Türleri

30

Açıklama Paragrafı

Bir konuyu (bir sözü, kapalı bir ifadeyi, bir kavramı vb.) geniş kitlelerin anlayabileceği

biçimde basitten karmaşığa, bilinenlerden bilinmeyenlere doğru açıklamayı hedefleyen

nesnelliğin ağır bastığı paragraflardır.

Paragraf Türleri

31

Açıklama Paragrafı

Örnek

Edebiyat eserlerinden seçme parçaları bir araya toplayan kitaplara "antoloji" denir.

Yunanca'daki "anthos" (çiçek) ile "legein" (toplamak) kelimelerinden türemiştir. İlk

antolojileri Eski Yunanlılar derlemişlerdir. Bilinen ilk antoloji MÖ II. yüzyılda

derlenmiştir. "Çelenk" adındaki bu antolojinin derleyicisi Meleagros'tur.

Paragraf Türleri

32

Tartışma Paragrafı

Bir düşünceye karşı çıkıp onu çürütmenin hedeflendiği, kendi görüşünü okura

benimsetmek amacıyla yazılmış paragraflardır.

Tartışma paragraflarında karşıt düşüncelere de yer verilir; bu yer verişin ardından "ama,

fakat" gibi bağlaçlarla başlayan cümlelerle karşıt düşüncenin yanlışlığı ortaya

konulmaya çalışılır.

Paragraf Türleri

33


Örnek

Çocukluğunda kâşif olmayı düşleyenlerin kimsenin ayak basmadığı topraklara gitmek

isteyişi gibi, neredeyse yazıyla uğraşan herkes de o güne kadar kimsenin yazmadığı

cümleler yazma peşinde. Peki bu mümkün müdür sence? Hiç kimsenin yazmadığı bir

cümle yazılabilir mi?

Paragraf Türleri

34


Örnek

Kimileri bunu deneyebilir, ama gramer kuralları doğrultusunda ilerleyeceğin için daha

önce hiç yazılmamış anlamlı bir cümle yazmak neredeyse imkânsızdır. İşte bu sebepten

yazarlar artık üsluba ve konulara daha çok önem vermelidir.

Paragraf Türleri

35

Düşsel (Fantastik) Paragraf

İnsanın hayal gücünün hiçbir sınırlamaya yer vermeden yansıtıldığı, olağanüstü olay, kişi

ve durumlarla örülmüş paragraflardır.

Örnek

Kitapçı düzenlediği senetleri "Birinci Kadın"a uzatır, sırıtarak alır kendisine ikram edilen

suyu. Bir dikişte içtikten sonra, "Ne tatlıymış, hiç böyle su içmemiştim ben." der. Sözü

biter bitmez de boncuk boncuk terlemeye başlar, titrer. Enine boyuna küçülmeye başlar

büyük bir hızla.

Paragraf Türleri

36

Düşsel (Fantastik) Paragraf

Örnek

Şimdi sokak kapısının önünde, bir hamam böceğinin boyutlarına inmiştir. "İkinci Kadın"

avucuna alır kitapçıyı, hızla oturma odasına seğirtir ve adamı iki kalın ansiklopedinin

arasına koyar.

Paragraf Türleri

37

Mizahi Paragraf

Okuyucu güldürmeyi, güldürürken de genellikle düşündürmeyi hedefleyen paragraflardır.

Örnek

Kalabalık bir akşam yemeği sonrasında, kendisine bir konuşma yapması için ricada bulunulan

büyüklerden biri, kalkıp yemekleri övmeye başlamış ve konuşmasını da uzatmış... Bir ara: "Bu

güzel sofrada, eğer bir lokma daha yeseydim bu konuşmayı yapamayacaktım." deyince, Aziz

Nesin seslenmiş: "Efendiye bir tabak daha verebilir miyiz?"

Paragraf Türleri

38

Anlatım tekniklerinden hangisini seçersek seçelim, asıl amacımız, duygu ve

düşüncelerimizi okuyucuya ulaştırmaktır. Bu ulaştırma işinde belli metotları kullanmak

zorunluluğu vardır.

Bu metotlara, düşünceyi geliştirme yolları denilir.

Paragraflarda Düşünceyi Geliştirme Yolları

39

Tanımlama

Bir kavram veya nesneyi, ayırt edici yönlerinden ve özelliklerinden hareketle açıklamaya

denilir. Bir yazının anlaşılması için, yazının içinde geçen kavramların okuyucuya

tanıtılması gerekir. Kavramlarla tanışmamış okuyucu, okuduğunu tam olarak anlayamaz.


40

Tanımlama

Örnekleri İnceleyelim

Makine; insanın maddeye şekil vermesi, onu kendi emrinde kullanmasıdır.

Her şeyden önce aydın; düşünmesini bilen ve düşüncelerini açıkça ortaya koyarak

halka önderlik eden kimsedir...


41

Tanımlama

Asıl büyük eserler, geçici görünüşlerin ötesinde, ebedi insanlığı, ölümsüz duyguları ve

hayalleri içinde yaşatmış olanlardır.

Özgünlük; taklit etmemek değil, taklit edilmemektir.

Dahiler; en az değil, en çok etki altında kalmış adamlardır.


42

Örneklendirme

Yazarlar, yazdıkları bazı ifadelerin daha iyi anlaşılması için, okuyucunun yakınlık

hissedeceği birtakım ifadelerden faydalanırlar. Bu uygulama, okuyucu ile yazı arasında

uyuşumu sağlar.


43

Örneklendirme


Sözlü geleneğin eserlerinin kaybolup gitmesi çok kolaydır. Bunlar, birtakım

edebiyatçılar veya işin meraklıları tarafından derlenip yazıya geçirilmemiş olsaydı, ne

değerler yok olup giderdi. Ahmet Kutsi Tecer'in, Aşık Veysel ile ilgili çalışmalarını

hatırlayın.


44

Örneklendirme

Ahmet Kutsi Tecer'in bu çalışması sayesinde, Aşk Veysel'in nice şiiri unutulmaktan

kurtuldu.

(Yazar, sözlü gelenek ürünlerinin kurtulmasında, derlemecilerin önemini Ahmet Kutsi

Tecer'i örnek göstererek vurgulamaktadır)


45

Örneklendirme

Toplum, sorunlarla boğuşurken, duyarlı bir sanatçının olup biteni seyretmesi mümkün

mü? Sanatçı, toplumun sorunlarının çözümünde önderlik yapmayı, kişisel çıkarlarının

üstünde tutar. Namık Kemal'in, Magosa'ya sürgün nedeni, sanatçının, toplumsal

konuları dile getirmesi ve bunun da yönetim tarafından uygun bulunmamasıydı. Namık

kemal, toplum için sürgünü göze alabilmiştir..

( Yazar, sanatçıların toplumsal konulara olan duyarlılığını, Namık kemal'i örnek

göstererek vurguluyor.)


46

Örneklendirme

Toplum, sorunlarla boğuşurken, duyarlı bir sanatçının olup biteni seyretmesi mümkün

mü? Sanatçı, toplumun sorunlarının çözümünde önderlik yapmayı, kişisel çıkarlarının

üstünde tutar. Namık Kemal'in, Magosa'ya sürgün nedeni, sanatçının, toplumsal

konuları dile getirmesi ve bunun da yönetim tarafından uygun bulunmamasıydı. Namık

kemal, toplum için sürgünü göze alabilmiştir..

( Yazar, sanatçıların toplumsal konulara olan duyarlılığını, Namık kemal'i örnek

göstererek vurguluyor.)


47

Benzerliklerden Faydalanma

Yazar; yazısına konu olan şeyle, kavramla veya nesne ile benzerliği bulunan başka şey,

kavram veya nesneleri, okuyucuya sunarsa, benzerliklerden faydalanmış olur.


48



Bir insanın iç dünyası hakkında bilgi edinmek istersek, o insanın dış görünüşü bize

yardımcı olabilir. Bu görüşe ben katılıyorum. Bir portakalın dışı çürükse içi de mutlaka

çürüktür. (Yazar; dış görüntüsü bozuk olan insanların iç dünyalarında da sorun

olabileceğini, çürük portakal benzerliğiyle açıklıyor.)


49


Tiyatro eserinin ruhunu aydınlatacak olan maddi vasıtaların başında dekor gelir.

Romanda çevre tasviri ne ise sahne üzerinde de dekor odur. ( Romandaki tasvir ile

sahnedeki dekor benzerliği)

Onun yemek yeyişini görenler, aç kurtların avlarına saldırışlarını hatırlamışlardır.

(Adamın yemek yeyişi ile kurtların avlarına saldırması benzerliği)


50

Karşıtlardan Faydalanma

Bir durumu veya kavramı anlatmanın en keskin yollarından biri de karşıtlardan

faydalanmaktır. Böylece okuyucu, değerlendirme fırsatı bulur.

Bu tür anlatımda, sadece, yazıya konu olan husustan bahsedilmez. Anlatılmak

istenen hususun zıtları da söylenir.


51



İnsan; düşünen ve konuşabilen bir varlıktır. Düşünüyor olması, onun farklı

davranışlar göstermesini gerektirir. Bunca kötülüğü, bu açıdan bakınca anlamak

zorlaşıyor. Hayvanlar; düşünemezler ve konuşamazlar. Böyle olunca, onlardan her

çeşit davranışı beklemek mümkündür? Ama insan öyle mi?

(Yazar, insanla hayvanları karşılaştırmıştır)


52



Romanda; söz söylemenin olduğu kadar susmanın da faydası vardır. Gerçek romancı,

sözünü yeterince söyler. Geri kalan sözleri okuyucu söyleyecektir.

(Yazar, söz söyleme ile susmayı karşılaştırıyor.)


53

Tanık Gösterme (Alıntı Yapmak)

Savunduğumuz duygu veya düşünceyi okuyucuya daha iyi sunabilmek için, konumuz

hakkında söz söylemiş kişilerin sözlerinden faydalanırız.


54


Bunu iki şekilde yaparız :

Birinde, tanık gösterdiğimiz kişinin görüşünü alır, sonra kendi görüşlerimizi sunarız.

İkincisinde ise önce kendi görüşlerimizi sunar, daha sonra tanık gösterdiğimiz kişinin

sözüne başvururuz.


55



Alman ünlü şairi ve düşünürü Goethe; okumayı öğrenmek, sanatların en gücüdür,

der. Bu, tartışma götürmeyecek kadar açık bir gerçektir.

Bir yazar, hemencecik yazıveren bir kişi olmamalı. Çok durmalı yazılarının üstünde,

onları çok incelemeli. Bualo "Ara sıra ekleyin ama çoğunlukla silin." der. Bu görüşe

aynen katılıyorum.


56

Tekrarlama

Bir yazı içinde, söylenilen görüş, başka kelimelerle bir kez daha söylenirse, tekrarlama

yapılmış olur.


Sanatta, kelimenin tam anlamıyla, yeni bir şey yok. Sanat; önceden var olanların,

süslenip püslenip tekrar sahneye çıkarılması işine dönüşmüş.


57

Tekrarlama


Cümlelerde, sıfatların kaldırılması, cümlenin anlamını genişletir. Yani sıfatlar,

cümlede anlamı daraltmak için kullanılır.


58

Sorulardan Faydalanma

Yazar, duygu ya da düşüncelerini okuyucuyla daha samimi olarak paylaşmak isterse

bu yola başvurur.

Aslında, sorulan sorunun cevabını yazar bilmektedir. Buradaki amaç, yazıda akıcılığı

sağlamak, okuyucuyu zihinsel olarak yazıya bağlamaktır.


59

Sorulardan Faydalanma


Niçin yazarız? Yazmak, bir çeşit paylaşmak değil midir? Paylaşma duygusu, insanı

insan yapan özelliklerdendir. Bilim adamları, bildiklerini yazmayıp insanlarla

paylaşmasaydı ne kötü olurdu değil mi?

Atatürk'ün, bu millet ve vatan için yaptıklarını kim inkar edebilir? Bu gerçek

karşısında bize düşen görev, onun gösterdiği hedeflere ulaşmak için, çatlarcasına

koşmaktır.


60

Önerme

Yazarın, herhangi bir konudaki görüşünü öneri olarak sunmasıdır. Yazar, önerisini

sunduktan sonra, önerisinin dayanaklarını anlatır.


61

Önerme


Ben, edebiyatta sosyal konuların fazlaca yer almasına karşıyım. Sosyal konuları,

sosyoloji bilimi ve sosyologlar ele alsın. Edebiyatçılar, sosyal konulara dalınca,

mecburen taraf oluyorlar ve edebiyatçı kimlikleri politika içinde eriyip gidiyor.


62

Önerme


Doğu Anadolu'da hala sanayinin kalkındırılması için çalışmalar yapılıyor. Çok denendi

bu. Olmuyor işte. Bu ısrardan vazgeçip hayvancılığın en üst seviyede yapılması için

bilimsel girişimleri başlatmamız gerekiyor. Hayvancılıkla beraber, hayvancılığın

gerektirdiği sanayi kendiliğinden gelişecektir.


63

İspatlama (Kanıtlama)

Yazar, önce fikrini sunar. Daha sonra bu önerisinin haklılığını ispat eder. Bu yapılırken

sağlam deliller kullanılır.


64



Edebiyat kitapları, sadece bilgi veren kitaplar değildir. Böyle olsaydı, edebiyat kitapları

hiç okunmazdı. Çünkü bilginin asıl kaynağı, bilimsel eserlerdir. Demek ki okuyucu,

edebiyat kitaplarında, bilginin yanı sıra başka şeyler de buluyor. Ben de böyle

düşünenlerdenim. Edebiyat kitaplarını daha çok estetik ihtiyaçlarımı gidermek için

okurum ben.


65



Fındık üretiminde yeterince bilimsel davranmıyoruz. Fındık ağacı dikili alanlarımız

artmasına rağmen, üretim artmıyor. Bu, neyi gösterir? Demek ki ilkel metotlarla üretim

yapılıyor. Resmi kaynaklardan aldığımız verilere göre, bir önceki yıl fındık dikili

alanlarımız % 5 artmış; ancak, üretim buna rağmen %12 oranında düşmüştür.


66

Diyalog (Konuşturma)

Olaylı türlerin temel anlatım şeklidir. Kişilerin konuşmasıyla gerçekleşir.


67


Örnekleri inceleyelim

Benim kim olduğumu biliyor musun?

Amirinle konuşmak istiyorum.


68


Örnekleri inceleyelim

Benim şu anda amirim yasalardır. Yasaların ne dediğini ben sana anlatabilirim.

Sizin kim olduğunuz değil, işlediğiniz trafik suçu ilgilendiriyor şu anda beni.


69

Sayısal Verilerden Faydalanma

Genellikle öğretici yazılarda karşılaşılır. Yazıda, düşünceleri açmak veya desteklemek

için sayısal verilerden yararlanılır.


70



Birçok uygar ülkede kişi başına yirmi beş metre kareye çıkan yeşil alan, İstanbul'da

bir metre kareye bile ulaşamıyor.

Patates üretimimiz sürekli düşüyor. 2001 yılında 450.000 ton olan üretim 2002

yılında 387.000 tona kadar gerilemiştir.


71



Birçok uygar ülkede kişi başına yirmi beş metre kareye çıkan yeşil alan, İstanbul'da

bir metre kareye bile ulaşamıyor.

Patates üretimimiz sürekli düşüyor. 2001 yılında 450.000 ton olan üretim 2002

yılında 387.000 tona kadar gerilemiştir.


72

Neden Sonuç İlişkisini Gösterme

Yazıda, okuyucuyla paylaşılan düşüncenin nedenleri okuyucuya sunulur. Böylece

okuyucunun inanma oranı artar.


73

Neden Sonuç İlişkisini Gösterme


Sizinle gece gündüz uğraşacağız. Çünkü biz, öğretmeniz ve bizim mesleğimizin

hammaddesi sizsiniz. Sizlere biz sahip çıkmazsak kim sahip çıkacak? Bizim varlığımız,

size bağlıdır.

Kitapları seviniz. Onlar, sevilmeyi en çok hak eden varlıklardır. Kitaplar sayesinde;

biletsiz, parasız gezersiniz tüm dünyayı. Bir psikologdur kitaplar bazen; bizimle

dertleşirler.


74

TeşekkürlerYrd. Doç. Dr. Cafer ÖZDEMİR

Türk Dili II

Paragraf Bilgisi, Paragraf Çeşitleri, Paragrafın Yapısı

Ünite 3

Documents

Paragraf Bilgisi, Paragraf Çeşitleri, Paragrafın Yapısıportal.uzem.omu.edu.tr/dersler/2014-2015/G5i2/TDI102/TDI102_unite3/TDI... · Paragraf Bilgisi, Paragraf Çeşitleri, Paragrafın