ČELIČNI PROIZVODI I OBLICIPOPREČNIH PRESEKA

P2 - Uvodni deo

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 1

• Dobijanje čelika

• Prerada čelika

• Vruće-valjani proizvodi

• Hladno oblikovani proizvodi

• Ostali proizvodi

• Materijal za spajanje

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 2

Sadržaj predavanja

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 3

Dobijanje čelika

• Čelik je legura gvožđa (Fe) i ugljenika (C).

• Sadržaj ugljenika bitno utiče na svojstva čelika.

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 4

Dobijanje čelika

• Sirovo gvožđe se dobija u visokim pećima preradom rude gvožđa na visokim temperaturama i sadrži oko 5 % C.

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 5

Dobijanje čelika

• Daljom preradom u čeličanama od sirovog gvožđa dobija se čelik.

• Zbog visokog sadržaja C sirovo gvožđe je krto i nije pogodno za upotrebu u konstrukcijama.

• Sadržaj ugljenika u čeliku se kreće od 0,05-1,7%.

• Konstrukcioni čelici imaju manje od 0,25% C

Prerada čelika deformacijom

• Postupci obrade su:

– valjanje

– kovanje

– presovanje

– izvlačenje

• Najviše se primenjuje valjanje (90%).

• Valjanje može biti:

– u vrućem stanju - vruće valjani proizvodi,

– u hladnom stanju - hladno valjani (oblikovani) proizvodi.

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 6

Standardni vruće valjani proizodi

• Štapasti proizvodi,

• Limovi,

• Profilisani nosači,

• Šuplji profili.

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 7

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 8

Štapasti proizvodi

Jednakokraki ugaonici Raznokraki ugaonici

T- profili Z- profili

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 9

Štapasti proizvodi

Pljošti čelik Široki pljošti čelik

Okrugli čelik Kvadratni čelik

Limovi• Prema debljini se dele na:

– fine limove t < 3 mm

– srednje limove i 3 < t < 4,75 mm

– grube limove t > 4,75 mm.

• Za primenu u konstrukcijama koriste se limovi debljine:

– 5, 10, 15, 20, 25... i 6, 8, 10, 12, 14...

• Prema obradi površine dele se na:

– glatke (ravne),

– rebraste,

– bradavičaste i

– perforirane.U obliku suzeU obliku romba

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 10

Profilisani nosači• U profili

– UPN - unutrašnja ivica nožice u nagibu

– UPE – nožica sa paralelnim ivicama

• I profili sa uskim nožicama:

– IPN – unutrašnja ivica nožice u nagibu

– IPE – nožice sa paralelnim ivicama

• I profili sa širokim nožicama:

– HEA

– HEB

– HEM

– HD

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 11

U profili i I profili sa uskim nožicama

U-profili U-profili sa paralelnim nožicama

I-profili IPE-profili

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 12

I profili sa širokim nožicamaHEA- profili HEB-profili

HEM-profili HD- profili

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 13

Šuplji profili

Kružni Kvadratni Pravougaoni

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 14

Hladno oblikovani proizvodi

• Dobijaju se hladnim valjanjem ravne trake ili previjanjem ravne trakepritiskom (u posebnim alatima).

• Dele se na:– hladno oblikovane profile: a) otvorenog ili b) zatvorenog preseka

– c) hladno oblikovane profilisane limove

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 15

Ostali proizvodi

• Automatski zavareni profili;

• Saćasti i olakšani nosači;

• Užad i kablovi

• Rešetkasta gazišta (“rost”)

• Istegnuti metal

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 16

Automatski zavareni profili

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 17

Saćasti i olakšani nosači

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 18

Saćasti nosači

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 19

Užad i kablovi

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 20

Istegnuti metal i rešetkasta gazišta

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 21

Materijal za spajanje

Zavrtnjevi,

Zakivci,

Samonarezujući zavrtnjevi

Ankeri i sidra

Elektrode i elektrodne žice

Metalne i drvene konstrukcije (MK) - P2 - Čelični proizvodi i oblici poprečnih preseka 22