№47 (307) 11 декабри соли 2013 E-mail:ozodagon@mail.ru

Ман душманам ба њар чї ѓуломию бандагист!

ДИДГОЊ 4 САРНАВИШТ 5 ИЉТИМОЪ 5

Лентабур њамешапайдо мешавад

ЯК КЛИПИНИМАУРЁН...

12 солинафаќахўриву10 солисемичкафурўшї

ТАЗОЊУРОТ ДАР ДАФТАРИ ЊИЗБИ СИЁСЇ

"Инњо боз пеши Њољї Мирзомераванду дуъо металабанд".

"Дигар ба Русиянаоед"

Ў дар зиндон аст,аммо аќидањояшозоданд

№47 (307) 11 декабри соли 2013

рухдод

Иттифоќи истеъмолгарони Тољикистон, ки сатњитаъминот бо барќ дар навоњии кишварро пайгирї ме-кунад, њисоб кардааст, ки аз 10-уми ноябр то аввалимоњи декабр ноњияи Данѓара ба њисоби миёна дар якшабонарўз 11 соат барќ гирифтааст, ки аз меъёри ли-мит барзиёд аст. Ин дар њолест, ки ба иттилои ин итти-фоќ дар навоњии дигари Тољикистон лимит риоя наме-шавад ва мардум ба љои 9 соат дар як шабонарўз 5-8соат барќ мегиранд.

Тибќи њисоби Иттифоќи истеъмолгарони Тољикис-тон, давоми моњи ноябр дар навоњии тобеи марказЊисор, Файзобод, Турсунзода ба њисоби миёна 6 соат,Нуробод - 8 соат ва дигарон 7 соатї барќ гирифтаанд.Дар вилояти Суѓд ноњияи Зафаробод 5 соат ва навоњиидигар 6-7 соатї барќ гирифтаанд. Дар вилояти Хатлонба њисоби Иттифоќи истеъмолгарони Тољикистонноњияи Данѓара 11 соат, Ховалингу Сарбанд 8 соат ванавоњии дигари вилоят 7 соатї барќ дастрас кардаанд.Шањри Кўлоб дар моњи ноябр ба њисоби миёна 14 соатдар як шабонарўз бо барќ таъмин будааст.

Ширкати "Барќи тољик" соли равон барои сарфаи

Воњидова гуфт, ба иттилоиВКД гўиё 5 корманди пулисишањри Исфара дар пайи азошёнаи 3-юм худро партофта-ни Умедљон Тољиев аз кор озодшудаанд, ки асоси воќеї надо-рад. Ў афзуд, айни њол њамаикормандони шуъбаи умури до-хилии Исфара дар љойњои худкор карда истодаанд ва санљи-ше њам дар ин самт пеш на-рафта истодааст.

Файзинисо Воњидова, вакили мудофеи Зуњур Иброњимов, ки њамроњбо Тољиев дар узвият дар Њаракати исломии Узбакистон муттањам ме-шавад, афзуд, ки ахиран бо Тољиев низ суњбате доштааст: "Се соате,рўзи 9-уми декабр бо онњо будам Умед Тољиев мегиристу мегуфт гу-нањгор нестам, маро лату куб карданд. Лекин бо вуљуди ин њама азобушиканља ў ягон нишондоди иќрорї надодааст."

Умедљон Тољиев, узви ЊНИТ, моњи гузашта аз беморхонаи Исфараба СИЗО-и Хуљанд интиќол ёфт. Ў 30 октябр аз сўи маъмурони пулисба љурми "њуќуќвайронкунии маъмурї" боздошт шуда, баъдан ба таш-кили иттињоди љиної айбдор гардид.

Аммо рўзи 2 ноябр ў бо љароњатњои вазнин ба бемористон интиќолёфт ва маќомот дар шарњи ин њодиса гуфтанд, ки Умедљон Тољиев худроаз ошёнаи севуми бинои Идораи пулис ба зер афканда, талош кардааст,аз боздошт фирор кунад. Дар пайи ин њодиса, Вазорати умури дохилииТољикистон бо пахши як хабар аз барканории чанд тан аз кормандонипулиси Исфара дар робита ба ин ќазия хабар дод. Масъулон ин нињодгуфтанд, бемасъулияти ин афрод сабаб шудааст, ки Тољиев худро азтирезаи Шўъбаи корњои дохилї ба зер афканда ва маљруњ кунад.

Тавре аз ин нињодба "Озодагон" иттилоъдоданд, аллакай бензи-ни навъи АИ 98 дарнуќтањои фурўшисўзишвории Душанбе6,3 сомонї, АИ 95 - 6сомонї, АИ 92-5,2 со-монї ва АИ 80 4,8 со-монї сари як литтроташкил медињад.

Манбаъ таъкид на-муд, ки арзонишавиинарх ба лаѓви бољи со-диротии Русия ва вуру-

ди сўзишвории бебољ рабт дорад. Хадамоти зиддиинњисории Тољикис-тон гуфт, "Газпром" пешнињодњои наваш дар бораи нархро рўзи љумъаињафтаи гузашта ироа намуд ва имкон дорад баъди омўзишњо нархњобоз арзонтар шаванд.

"Газпром", калонтарин ширкати воридкунандаи сўзишворї дар киш-вар аз вуруди аввалин сўзишвории бебољ ба кишвар хабар дода, таъ-кид намудааст, ки нархњоро дар нуќтањои сўзишвории шимоли кишварниз поён бурдааст, ки нисбати нархњо дар Душанбе њудуди 40 дирамарзонтар мебошанд.

Созишнома миёни њукумати Тољикистон ва Русия оиди лаѓви бољисодиротї зимни интиќоли маводи сўхт аз Русия ба Тољикистон аз рўзи12-уми ноябри соли равон мавриди иљро ќарор гирифт.

Тибќи ин созишнома Русия уњдадор мешавад, ки аз маводи сўхт, киба Тољикистон равона шудааст, бољи содиротї наситонад. Тољикистонуњдадор шудааст, ки маводи сўхти тариќи имтиёз гирифтаашро ба киш-варњои сеюм содир накунад. Дар созишнома омадааст, ки дар суратиошкор шудани содироти сўзишвории Русия ба кишвари сеюм, љонибиРусия огоњинома мефиристад ва давоми ду моњ њаќ дорад, созишно-маро яктарафа ќатъ кунад.

Ин дар њолест, ки то њол аз њар тонна маводи сўхти Русия зимниинтиќол ба Тољикистон њудуди 300 доллар бољи содиротї ситонда мешуд.

Данѓара аз "лимит" барзиёд барќ мегирадДанѓара, ягона ноњияи Тољикистон аст, ки лимит дар он риоя мешавад ва њатто аз меъёр барзиёд барќмегирад.

ЊИКМАТИ ЊАФТА

2

ИМТИЁЗ

обу энержї рељаи мањдудияти барќ ё худ лимитро њанўз26-уми октябр љорї намуда, баъдтар онро шадидтар на-муд. Айни њол ба иттилои ин ширкат мардуми навоњиикишвар бояд аз соати 5-00 то 9-00-и субњ ва аз соати17:00 то 22:00-и шаб барќ гиранд, ки дар амал пурраиљро нашуда истодааст. Ин дар њолест, ки ќаблан гуфтамешуд, мањдудият ба шањрњои Душанбе, Хуљанд,Ќўрѓонтеппа, Турсунзода ва Чкалов дахл надорад.

Оѓози гуфтушуниди Душанбею Тошканд барои интиќоли газТољикистон барои харидории газ дар соли 2014 бо Узбакистон гуфтушунидро оѓоз кардааст.

ЊАМСОЯДОРЇ

Саидањмад Шарофиддинов, сардори "Тољиктрансгаз", рўзи 9 декабр, дарсуњбат бо хабаргузории "Озодагон" гуфт, аллакай тариќи хаттї гуфтушунид-ро бо маќомоти узбак барои харидории газ дар соли 2014 оѓоз кардаем: "Модархостро ирсол карда, умед дорем, ки љавоби мусбат хоњем гирифт."

Ин дар њолест, ки Узбакистон аз аввали соли равон интиќоли гази табиироба Тољикистон ќатъ намудааст, ки дар натиља ба гуфтаи раиси "Тољиктранс-газ" айни њол 50 дарсади коргарони ширкат бекор мондаанд: "Нисфи коргар-њоямон дар рухсатии бемуњлат ќарор доранд ва боќимонда њоло дар љоикоранд. Умед дорем, аз соли оянда њама ба љои кори худ бармегарданд."

Узбакистон то аввали соли равон ягона таъминкунандаи Тољикистон богази табиї мањсуб меёфт, ки газаш асосан барои таъмини талаботи корхо-наи "Талко" ва "Тољиксемент" равона мешуд. Аммо аз аввали соли равонинтиќоли газ аз Узбакистон пурра ќатъ гардид.

МУЖДА

Хадамоти зиддимонополї азарзоншавии сўзишворї хабар додХадамоти зиддиинњисории Тољикистон мегўяд, сар аз њафтаи равон,нархи маводи сўхт дар кишвар то 20 дарсад коњиш хоњад ёфт.

ИДДАО

Файзиннисо Воњидова: "ИттилоиВазорати дохила дурўѓ аст"Файзиннисо Воњидова, вакили мудофеъ, иттилои Вазоратиумури дохилиро дар бораи барканории маъмурони пулис дарпайи аз ошёнаи 3-юм ба замин партофтани Умедљон Тољиев, яксокини ноњияи Исфара, дурўѓ номид.

Њамаи мо дар ботлоќ гирифторем, фаќат баъзењо ба ситорањо менигаранд. Оскар УАЙЛД

Як масъули Раёсат, ки бо "Озодагон" сўњбат ме-кард, гуфт, ин хулосаи пешакист ва њанўз тафтишотињодиса ба анљом нарасидааст. Вале, ба ќавли мусоњи-би мо, ду нафар, ки яке сокини Бадахшону дигарї азХатлон будааст, ба гумони даст доштан дар ќатли Му-нирхон Хољаев боздошт шудаанд.

Њарчанд аз муттањамон ном бурда намешавад, валемаќомот мегўянд, онњо баъд аз он ки Хољаевро латтукўб намудаанд, аз љайбаш маблаѓ гирифтаанд. Ќаблан,бархе аз огоњони њодиса дар шабакањои иљтимої на-вишта буданд, ки гўиё дар марги номзади илм Мунирхон

Маќомот: "Ќатли Мунирхон Хољаев ба муаллимияш рабт надорад"Маќомоти Раёсати умури дохилии вилояти Суѓд мегўянд, латту кўб ва марги Мунирхон Хољаев, устодиДонишгоњи давлатии Хуљанд (ДДХ), ба фаъолияти ў рабт надорад.

ИЌРОР

Хољаев яке аз донишљўёни Донишгоњи давлатии Хуљанддаст дорад. Вале Раёсати умури дохилї ин фарзиярорад карда ва гуфт, гумонбарон аслан донишљў нестанд.

Љасади Мунирхон Хољаеви 49-сола субњи 5 декабрисоли љорї дар мањаллаи "Гулистон"-и Хуљанд ёфт шуда,сипас дар бемористон љон додааст. Маќомот мегўянд,ў мавриди латту кўби шадид ќарор гирифтааст. Дарсўњбат бо "Озодагон" њамкорони Хољаев аз ў бо некї ёдкарда, вайро марди њалиму беозор донистанд. Онњогуфтанд, мавриди латту кўб ќарор гирифтани ў њанўзбоварнакарданист ва суолњои зиёдеро халќ кардааст.

Гулдаста Њайдарова, ин сокини пойтахт, мегўяд,маъмурияти таълимгоњи мазкур ба ў иљоза намеди-њанд, то дар яке аз дарсњои фарзандаш - Аниса, хонан-даи синфи 3-и мактаби миёнаи №14, иштирок кунад.

Хонум Њайдарова рўзи 10 декабр дар суњбат бо"Озодагон" гуфт, маъмурияти ин таълимгоњ ба ў гуф-таанд, "ту наметавонї дар дарси тарбияи љисмониифарзанди худ иштирок намої." Ба гуфтаи ин модаритољик, маъмурияти таълимгоњ ба ў сабаби ин мамнўи-ятро шарњ дода, изњор намудаанд, ки муаллим мегўяд,хонум Њайдарова набояд, дар дарсњои ман иштироккунад, чун "она меня раздражает."

Аз сўи дигар, маъмурияти таълимгоњ ба хонум Њайда-

"Она меня раздражает" Ё дари баста ба рўи модари АнисаЯк сокини шањри Душанбе аз бархўрди номуносиби маъмурияти мактаби миёнаи раќами 14-и пойтахтбо волидайни донишомўзон шикоят дорад.

МАВЌЕЪ

рова гуфтаанд, њар волидайне, ки мехоњад дар яке аз дар-сњои фарзандаш иштирок намояд, сараввал ў бояд ба рањ-барияти мактаб ариза пешнињод кунад: "Азбаски Шумо бамо ариза нанавиштаед, мо њаќќи иљоза доданро надорем."

Модари Аниса меафзояд, дар њоле тасмим гириф-тааст, дар яке аз дарсњои фарзандаш иштирок кунад,ки ваќтњои охир духтари ў аз муаллими тарбияи љис-монї бисёр шикоят дорад. Аниса гуфтааст, ин муаллимпайваста ўро ба хотири ранг ва навъи сару либосашмиёни њамсабаќон мавриди мазамат ќарор медињад.Мо барои дарёфти шарњи маъмурияти мактаби раќами14-и пойтахт тамос гирифтем, вале онњо аз гуфтанињарфе дар ин замина худдорї карданд.

№47 (307) 11 декабри соли 2013 3

сиёсат

Як гурўњи тазоњуротчиён, кивориди ќароргоњи ЊСДТшуда буданд, гуфтанд, Зоиров яке аз ташкилкунандаго-

ни ноамнињо дар тобистони соли гузаштадар Хоруѓ, маркази Бадахшон, буд. "Ўрогўш накунед. Зоиров кист, ки рафта дарУкраина ва Ќирѓизистон эълон медорад,интихобот дар Тољикистон ѓайридемок-ратї баргузор шудааст ва Эмомалї Рањ-мон президенти ќонунї нест? Ба гапњоивай гўш надињед",-таъкид карданд онњодар хитоб ба журналистон.

Яке аз ин занњо, ки худро Назокат Али-мова муаррифї кард, гуфт, ў дар тазоњу-роти шањрвандон дар назди сафоратхо-наи Амрико дар моњи апрел низ иштироккардааст. Вай афзуд, аслан хабар на-дошт, ки дар дохил чї мешавад: "Аз пешидарвоза омадам, гуфтанд, ки даровусўњбат кун. Ман њам даромада гапњоямрогуфтам. Охир, њамин тинљии кишвар ба кїнамефорад? Њамин президенти мо Эмо-малї Рањмон аст." Ин дар њолест, ки тамо-ми гурўњи тазоњургарон худро дар дохилидафтари Рањматилло Зойиров њамчунњамсояњои ў муаррифї карданд.

Ин гурўњи занон худро муаррифї на-карда ва гуфтанд, хабари нишасти матбу-отии Зоировро аз шабакаи интернет фањ-мидаанд. Њарчанд Зоиров ва дигар масъ-улони ЊСДТ гуфтанд, ин нишасти хабарїба президент Рањмон дахл надорад, валезанњо бовар накарданд. Чун ба гуфтаионњо, "Зоиров њамеша ва дар њама љо дарбораи њукумату Рањмон менависад ва су-хан мегўяд." "Мо як гурўњ заноне њастем,ки оромї мехоњем. Монед, оромона зин-дагї кунем",-афзуданд онњо.

Дар пайи чунин шўру маѓали тазоњур-гарон нишасти хабарии Рањматилло Зои-ров ќатъ шуд ва худи ў эълон кард, кисўњбатро ба ваќти дигар мемонад.

"Љанг"-и занон дар ќароргоњиЊСДТ: Махсус ё тасодуф?

Агарчї маќомоти Тољикистон дар бо-раи эътирози як гурўњи 20-нафарї дарќароргоњи Њизби сотсиал-демократ ва ха-лалдор кардани нишасти хабарии Рањма-

Њумайрои БАХТИЁР

ЗУЊУРИ НАВБАТИИ"ЉОМЕАИ ШАЊРВАНДЇ"ДАР ДАФТАРИ ЗОЙИРОВ

Рањбари ЊСДТ субњи 10-умидекабр нишасти матбуотїбаргузор намуда, бештаратрофи бардошти худ доир бањаводиси Киев сўњбат мекард.Аммо якбора њудуди 20 тан,аксаран занону љавонон, баќароргоњи Њизби сотсиал-демократи Тољикистон (ЊСДТ), кинишаст он љо баргузор шудабуд, ба нишони эътироз љамъомада, аз хабарнигоронхостанд, ба њарфњои ў гўшнадињанд.

барои сурат гирифтани он мусоидат на-мудааст. Дар робита ба шикоят бурдан ёнабурданаш ба Вазорати умури дохилї,Зоиров гуфт, њоло тасмим нагирифтаааства эњтимол шикоят набарад.

Чаро ва барои чї?Парвиз Муллољонов, тањлилгари масо-

или сиёсї, њам мегўяд, ЊСДТ имкони ши-коят бурдан ба маќомотро надорад. Зеро,ба ќавли ў, аз хабарњо бармеояд, ки ингурўњ танњо эътироз аз суханони Зоировкардаанд, ки ин тибќи ќонунгузории киш-вар њаќќи њар шањрванд аст: "Аммо ин кизанону мардон, умуман эътирозгарон,худро муаррифї накардаанд, ки шубњавубањсњоеро ба вуљуд меорад. Њоло даќиќкардани шахсияти ин ашхос мушкил хо-њад шуд."

Ба назари ин тањлилгари тољик, дардафтари кории Зоиров тазоњуроте рухдодааст, ки њаќќу ноњаќ будани он исбот-ношаванда аст. Ин дар њолест, ки ба ид-даои Мањмадалї Њайит, муовини раиси

Њизби нањзати исломии Тољикистон, эъти-роз дар дафтари кории Зоиров амалифармоишї ва паём ба њамаи мухолифонаст. Ба гуфтаи оќои Њайит, гурўњи мазкурбо дархости махсус даст ба ин тазоњуротзадаанд. "Ин паёми манфї барои тамомињизбњои сиёсї ва љомеаи шањрвандї ме-бошад",-илова намуд Мањмадалї Њайит.

Норушанї…Аммо талоши мо барои дарёфти ма-

вќеи Вазорати умури дохилии Тољикистондар бораи ин эътироз ва занону мардо-не, ки алайњи Зоиров шиор медоданд,бенатиља буд. Њарчанд гуфта мешавад,бархе аз эътирозгарон дар тазоњуротирўзи панљуми апрели соли љорї дар на-зди Сафорати Амрико дар Душанбе низњузур дошта, алайњи озодии АбдумаликАбдуллољонов аз боздоштгоње дар Киевсадо баланд карда буданд.

тилло Зоиров дар он љо њарфе нагуфта-анд, мухолифон онро як амали тарњрези-шуда медонанд.

Рањматилло Зоиров, рањбари ЊСДТ,мегўяд, эътирозгарон танњо бо њадафихалалдор кардани нишасти хабарии ўвориди дафтари кориаш нашуда буданд:"Ин гурўњ мехостанд, ман ба эњсосот додашуда, ба ягонтои онњо даст бардорам. Баман њамњизбињо гуфтанд, ки ду-се нафа-ри онњо миёни дафтару китоби худ кадомашёеро њам доштаанд. Онњо мехостанд,кор ранги дигар бигирад, задухўрде баамал ояд. Аммо мо њамаи суханњои онњо-ро хеле оромона ќабул кардем."

Раиси Њизби сотсиал-демократ ва азмухолифони ашаддии њукумати ЭмомалїРањмон мегўяд, њатто замоне ки аз дафта-ри кориаш берун омад, занон аз паси ўќадам монда, дашном медоданд. "Онњоинтизори он буданд, ки як љанљоле бавуќўъ пайвандад",-афзуд Зоиров.

Рањматилло Зоиров мутмаин аст, киин тазоњурот сад дарсад аз тарафи маќо-мот тарњрезї шуда, њукумати ноњияи Сино

№47 (307) 11 декабри соли 20134

дидгоњ

Вуруди сўзишвории бебољ ќочоќи онро љилавгирї мекунад?

ЗулфиќориИСМОИЛИЁН,

коршиносииќтисодї

Дар Тољикистон як чиз ќочоќро аз байн мебарад,ки агар ќимати бољро ба маводи сўзишворї ило-

ва накунанд. Ќочоќ замоне аз байн меравад, ки агар нар-хи бензинро ба таври маснуї боло набардоранд. Ба њисо-би пешакї дар сурати бидуни бољ ворид шудани сузиш-ворї нархи он дар Тољикистон бояд на бештар аз 3,80 ё 4сомонї бошад. Агар ќимати маводи сузишворї дар шак-ли ќаблї боќї монад, яќин аст, ки ширкатњои русї бозбарои воридоти он аз Ќирѓизистон даст хоњанд зад. Дав-лати Тољикистон бояд пеши роњи ќочоќро бигирад, чун инба буљаи кишвар фоида надошта, зарар дорад. Дар инсурат бидуни пардохти бољ ворид кардани сузишворїтанњо барои њамон ширкатњое манфиатовар хоњад буд,ки онро мефурўшанд. То љое ман иттилоъ дорам дарњоли њозир Тољикистон аз Русия 1 миллион тонна маво-ди сўзишворї дархост кардааст. Ин њам дар њолест, китибќи иттилои расмї дар соли 2011-12 Тољикистон њамагїба 220 њазор тонна сўзишворї ниёз дорад. Шояд сабабиаз меъёр зиёд дархост кардани маводи сузишворї инфурўши он ба кишвари саввум бошад, њарчанд атрофибоќї мондани ин банди созишнома миёни масъулиниТољикистон ва Русия хеле бањсњо шуда буд. Њоло дигармаълум нест, ки билохира Русия фурўши маводи сўзиш-вориро ба кишвари саввум аз тарафи Тољикистон иљозадод ё хайр. Ба њар сурат эњтимол меравад, баъди бидунибољ ворид шудани сўзишворї масъулини Тољикистонандози аксизиро баланд бардоранд.

ЗафарАБДУЛЛОЕВ,тањлилгари

масоили иќтисодї

Б а назари манќочоќи сўзиш-

ворї он ваќт дар Тољики-стон аз байн меравад, кинархи он камтар бошад.Нахуст ќимати сузиш-ворї бояд бо Ќирѓизистонбаробар шавад. Дар аслмаводи сўзишворї баТољикистон аз Ќирѓизис-тон ќочоќ мешавад. ЗероЎзбакистон баъзан бароимуддати тулонї воридшудани вагонњои Тољики-стонро дар њудуди киш-вари худ нигоњ медорад.Бо ин вазъият масъули-ни ширкати "Газпром"њам шояд худ барои ха-ридории маводи сўзиш-ворї аз Ќирѓизистониќдом кунанд. Албаттаќочоќ он ваќт аз байн хо-њад рафт, ки нархи ба-ланди сўзишворї аз байнравад.

ТўрахонСАМАДОВ,

вакили парлумон

Албатта ин таѓйиротбойиси љилавгирї

аз ќочоќи маводисўзишворї хоњад шуд.Ќаблтар парлумони киш-вар як ќонун ќабул кар-да буд, ки он дар суратиамалї гардидан инњисо-ри воридоти сўзишвори-ро аз байн мебарад.Умуман њамин гуна ша-роитро бояд ба вуљудовард, ки њар ширкатињавасманд тавонад боворидоти маводи сўзиш-ворї ба Тољикистон ма-шѓул гардад. Набояд фа-ромўш кард, ки бе бољшудани воридоти маво-ди сўзишворї аз тарафидигар боийси паст гарди-дани ќимати он хоњадшуд.

СЕ НАЗАР

"ДИГАР БА РУСИЯ НАОЕД"

А бдуманоф Амонов, шањрванди ихрољшудаи Тољикистон аз Русия, шоми 8 декабр њангоми берун шудан

аз фурудгоњи Душанбе дар суњбат бо"Озодагон" гуфт, шурўъ аз 1 декабри солиљорї дар шањри Самараи Русия амалиё-ти берункунии муњољирони тољик оѓоз гар-дидааст, ки дар пайи он то кунун дањњосокини кишвар ба ватан фиристода шу-даанд.

Ин муњољири тољик мегўяд, шањрван-дони Тољикистон аз сўи кормандони Ха-дамоти федеролии муњољирати Русиядар фурудгоњи Самара дар њоле боздоштмешаванд, ки онњо њеч мушкиле дарњуљљатњои худ надоранд. "Рўзи 5 декабр,ки ман њамроњ бо 10 нафар аз шањрван-

Хадамоти федеролии муњољирати Русия (ХФМР) бо роњандозии як амалиёти махсус ба ихрољи иљбориишањрвандони Тољикистон, ки дар ќаламрави ин кишвар машѓул ба коранд, оѓоз намудааст.

дони Тољикистон бояд соати 24:00 азфурудгоњи Самара ба самти Хуљанд пар-воз мекардам, аз сўи кормандони Хада-моти муњољирати Русия боздошт шуда, бањуљраи махсус интиќол ёфтем ва таќри-бан баъди як соат эълон гардид, ки мо банаќзи ќавонини будубош дар Русия мут-тањам мешавем ва њаќќи парвоз ба ва-танро надорем. Сипас, моро ба яке азшўъбаи корњои дохилии шањри Самараинтиќол доданд",-афзуд ў.

Ба гуфтаи Амонов, аз ин шањрвандонибоздоштшудаи Тољикистон, ки гўиё ба ќавлиХадамоти федеролии муњољирати Русиядар наќзи ќавонини буду бош дар ќалам-рави ин кишвар муттањам мешаванд, пешаз ихрољ ба ватан, тариќи додгоњ аз њар якиэшон ба маблаѓи 2 њазор рубли русї љари-

ма ситонда мешавад: "Моро баъд аз ду-серўзи боздошт ба додгоњ њозир намуда, боќарори ин нињод њар як нафарамонро 2000рубли русї љарима намуда аз Русия ихрољкарданд."

Дар њамин њол, муњољири дигари то-љик ва њамсафари Амонов, ки худро Шањ-боз муаррифї намуд, гуфт, ў низ бе ягондалел аз тарафи кормандони Хадамотимуњољирати Русия дар њоле боздошт шу-дааст, ки ба таври ќонунї дар Самара корва зиндагї мекард, вале бо вуљуди ин ўниз аз хоки ин кишвар ихрољ гардидааст.Мусоњиби мо афзуд, намояндагони Хада-моти федеролии муњољирати Русия батаври ошкоро ба ў гуфтаанд, ки дигар баватани онњо наояду дар кишвари худ дун-боли пайдои ризќу рузияш бошад.

Ин шањрвандони Тољикистон, ки баќавли эшон, ба таври иљборї ва ѓайриќо-нунї аз ќаламрави Русия берун кардашудаанд, мегўянд, дар њоле ки чунин ама-лиёт дар шањри Самараи Русия алайњимуњољирони кории тољик идома дорад,нафаре аз консулгарї ё Хадамоти муњо-љирати Тољикистон дар Русия садо ба-ланд намекунад. "Аз намояндагони Ха-дамоти муњољират ва консулгарии Тољи-кистон дар ин ду рўзи боздошт касеронадидем",-афзуд ў.

Њар сол њудуди 2 миллион шањрван-ди Тољикистон барои љустуљўи кор ба Ру-сия рафта, солона њудуди 4 миллиарддоллар ба кишвар пул мефиристанд.

Х. ЉУМЪАЗОДА

№47 (307) 11 декабри соли 2013 5

иљтимоъ

Д остони зиндагиизани "семичка"-фурўше, ки дар акссуробашро меби-

нед, кўтоњ вале пурмаъност. АгарМопассан, нависандаи забар-дасти Фаронса зинда мебуд,достони зиндагии ин занро баќалам мекашиду мо љараёнирўзгори худро дубора аз сар ме-гузарондем. Чун Мопассан зин-да несту ин замон нависандаемисли ўро њам надорем, ќањра-монњое амсоли зани "семичка"-фурўш аз назарњо дур афтода-анд ва мо аз дарки воќеиятирўзгори худ бебањра мондаем...

...Баъд аз нисфирўзињо, на-здики шом таќрибан њар рўз инзани "семичка"-фурўш дар гар-диши мањаллаи маъруф ба Як-качинори пойтахт "дукон" мегус-турад. Дуконаш оддист, њамагїаз як ќуттии картонї иборат аст.Асосан донаи офтобпараст ме-фурўшад. Гоњ-гоњ носу ќуруту"жвачка" њам ба савдо мегузо-рад. Мегўяд, савдояш бад нест.4 то 5 соате, ки дукон-ќуттияш-ро мегустарад, аз 10 то 30-35сомонї савдо мекунад. Дарома-ди холисаш аз 5 то 20 сомонїдар рўзро ташкил медињад.

Гоњ намози асру шомро дарназди дукон-ќуттиаш адо меку-над. Нишастан рўи санги сарироњ, мегўяд, агарчи сард аст,вале љисми ў одат кардааст. Роњ-гузарњои давру бараш ба ў эъти-бор намедињанд. Оне, ки хари-дори "семичкаву" носу ќурут аст,

12 СОЛИ НАФАЌАХЎРИВУ10 СОЛИ СЕМИЧКАФУРЎШЇ

хостаашро мебардораду мера-вад, дигар на нозир кордорашмешавад ва на ходим.

Имсол хазони 70 - уминропушти сар мекунад. Рўзгориљавониаш аз "одамњои советї"фарќияти кам дорад; мактаб-манзил, кори сањро дар колхо-зу совхоз, тўйи арусї, таваллу-ди фарзанд - дар маљмуъ зоњи-ран як зиндагии осуда. 7 фар-занд таваллуд кардааст, ки њоло6 нафари эшон дар њаётанд.Яке писар, боќимонда духтар.Бештар дар бораи духтаронашсуњбат мекунад, аз хубии онњонаќл мекунад. Кўшиш мекунадписарашро камтар ёдовар ша-вад, вале намегўяд чаро. Шавњ-араш чанд сол муќаддам фав-тидааст.

Баъд аз пошхўрии шўравїсаргардонињои зиёде насибашшудааст. Фаррошї њам карда-аст, дар маѓозањои бузург фур-ўшандагї њам... Аммо аз дањ солба ин сў "семичка" мефурўшадва аз ин њисоб рўз мегузаронад.Мегўяд, 100 сомонї нафаќа ме-гирад, ки бо маблаѓи даромадаз фурўши "семичка" дар моњњудуди 400-500 сомонї харљирўзгораш мешавад.

Њарчанд аз маишати рўзго-раш шикоят намекунад, валеандуњи гароне даври чашмонашхона нињодааст, ки гувоње барќалби пурдардаш аст. Мегўяд,гарчи тангии рўзгор водор ба"семичка"-фурўшиаш кардааст,аммо ин шуѓлро бештар барои

Оё Тољикистон давлати иљтимої аст?он пазируфтааст, ки намехоњадтан ба бекориву беорї биспо-рад...

Ин достон гарчи њамин андо-за аст, вале умќи нопайдое до-рад. Пирзане, ки мебоист инайём давлати пирї биронад вашањди зиндагї биошомад, инакрўзњо бори сангини рўзгор ме-кашонад ва шабњо хаставукўфтаву озурда сар ба болинмегузорад, то соате марг ба су-роѓаш ояд ва ў ин љањонро ноо-судаву роњатнадида падруд гўяд.Ў мебоист 12 сол инљониб (азсинне, ки ба нафаќа баромада-аст) аз таваљљуњ ва ѓамхории бе-миннати давлат бархурдор ме-шуд. То љое, ки камтарин камбудїва дасткўтоњиро эњсос намекард.Вале баръакс, мисли ин ки бамањзи бознишаста шудан, ма-шаќќату кулфати зиндагиаш ду-бора оѓоз шудааст.

Мушоњида ва дарки рўзгориин пирзан зиндагї дар Тољикис-тонро лухту урён ба намоишмегузорад. Агар то аз пой афто-дан андўхтеду сарф накардедва ё фарзандони дастгире тар-бият намудед, аз ранљи пирїосуда хоњед буд. Дар ѓайри су-рат, то аз пой дарафтодан зањ-мат кашидеду танњо маошхўрдед ва дуздиву ѓарї накар-дед, ањволи пирзан домангира-тон аст.

Ёќуби САИД,вижаи "Озодагон"

Темур Тошев, додари Мањмадрўзї Искандаров ва рањ-бари пешини дастгоњи Њизби демократ, дар як тамос бо "Озо-дагон" гуфт, "то њол талош дорем, бегуноњияш исбот шавадуаз кунљи зиндон рањо гардад. Додгоњи Тољикистон, дарвоќеъ,ўро ноњаќќона зиндонї кард."

Вай мегўяд, бовар доранд, боздошти мармузи Мањ-мадрўзї Искандаров дар Русия ва зиндонї кардани ў дарТољикистон аз аввал то ба охир ќазияи сиёсї буд, на иќти-содї: "Баъд аз ў чандин нафар рањбари "Тољикгаз" шуд. Ќарзиин корхона зиёдтар гардиду камтар не. Вале касе дар мањ-бас нест. Ин њама гувоњи он аст, ки боздошту зиндонї карда-ни ў љанбаи сиёсї дошт. Чаро њатто баъд аз ду соле, ки азрањбарї канор рафта буд, ягон додгоњ ўро даъват накард?!"

Темур Тошев мегўяд, њарчанд бародари ў дар зиндон астурўзгори ширинашро паси панљара мегузаронад, аммоаќидањои сиёсии ў дар озодиянд: "Бародарам дар охиринсуханронияш дар додгоњ гуфта буд, маро зиндонї мекунед,вале баъдтар чандин Искандаровњои љавон пайдо мешаванд.Ваќтњои охир мебинам, ки дар Интернет љавонњо дар дохиликишвар ва берун аз он фаъол шудаву баъзеяшон босаводо-на мубоњисањои сиёсї мекунанд. Он гуфтањои бародарам баёдам меоянд ва фикр мекунам, ѓалат нагуфтааст."

Додари Мањмадрўзї Искандаров, ки дар њоли њозир бе-рун аз Тољикистон ќарор дорад, гуфт, бо хонаводааш тамосителефонї дорад ва аз онњо пайваста дар бораи вазъи баро-дараш мепурсад. "Ањволаш хуб аст. Саломатиаш хуб аст. Маназ сабаби он ки дар ѓарибї њастам, бо хешу табор телефонїсўњбат мекунаму аз ањволи ў њам мепурсам",-гуфт ў. Дар бо-раи он ки хонаводаи Искандаровро кї нигоњубин мекунад варўзгорашонро кї пеш мебарад, вай чунин посух дод: "Фар-занди хурдиаш дар Тољикистон аст ва аз роњи тиљорат аро-баи зиндагиро мекашад."

Мањмадрўзї Искандаров, раиси Њизби демократ ва муди-ри собиќи "Тољикгаз" соли 2005 бо љурми терроризм ва сўис-тифода аз маќом ба 23 соли зиндон мањкум шуда, соли гу-зашта натавонист дар дафни модараш дар Тољикобод ишти-рок кунад. Аммо Искандаров борњо худро бегуноњ дониста,гуфтааст, парвандааш ангезањои сиёсї дорад.

Соли 2010 Додгоњи њуќуќи башари Аврупо низ боздоштираиси Њизби демократи Тољикистон дар Русия ва интиќоли ўба Душанберо ѓайриќонунї дониста, Маскавро 30 000 еврољарима баст. Темур Тошев мегўяд, то њозир Русия ин маблаѓ-ро пардохт накардааст. "Аслан мо ба ягон маблаѓ эњтиёљ на-дорем. Фаќат мехоњем, фарзанди падарамон дар озодї вадар канори хонаводааш бошад. Дар пањлўямон набудани ўросахт эњсос мекунем. Чаро ки ў натанњо бародари мо, балкироњбари мо буд",-таъкид дошт ў.

Додари Мањмадрўзї Искандаров:

"Ў ДАР ЗИНДОН АСТ, АММОАЌИДАЊОЯШ ОЗОДАНД"Наздикони Мањмадрўзї Искандаров, раиси Њизбидемократи Тољикистон ва мудири собиќи "Тољикгаз",мегўянд, бо гузашти 8 сол аз замони зиндонї шудани ўњанўз барои озодияш талош доранд.

№47 (307) 11 декабри соли 20136

пурсиш

Исмоил ТАЛБАКОВ,вакили парлумон

Ба гарм шуданиравобит бо Ўзбаки-стон ман боварїдорам, чун мо ре-шањои амиќи њамљ-аворї, њаммазњабї,њамсарњадї ва њатто хешутаборї дорем.Њазорон сол пеш сиёсатмадорони могуфта буданд, ки аз хеши дур дида њам-сояи наздик хуб аст. Њамин њамљаво-рињои иќтисодиву иљтимоиву фарњангїмаљбур мекунад, ки сарфи назар аз муш-килоти мављуда муносиботи Тољикисто-ну Ўзбакистон дар оянда гарму мўъта-дил ва ба манфиъати њар ду миллатбошад.

Мањдии СОБИР,корманди масъулиМТС

Тавре президен-ти кишвар гуфта буд,Тољикистон дар њардавру замон омода-

аст бо Ўзбакистон муносибати дўстонадошта бошад. Ислом Каримов њам даряк баромади худ гуфта буд, ки нафаро-не мехоњанд моро бо Тољикистон љангандозанд, вале мо сўи сухани онњо на-меравем ва мо як халќем, ки бо ду забонбо њам гуфтугў мекунем ва бояд ба њамоем. Ин нишон медињад, ки њар ду роњ-бари кишвар мехоњанд муносибатидўстона дошта бошанд. Ўзбакистон дарОсиёи Марказї аз љињати иќтисодивуљамъиятї як кишвари ќавист ва ояндаикалон њам дорад. Барои њамин Ўзбакис-тон мехоњад, як давлати озод бошад васиёсатеро пеш гирад, ки ба манфиатихуди ин кишвар бошад. Русия кўшишмекунад, кишварњои Осиёи Марказиродар Иттињоди АвруОсиё гирди њам ова-рад, вале агар ду кишвар- Туркаманис-тон ва Ўзбакистон ба ин иттињод вориднашаванд, ин масъала то андозае њал-нашуда боќї мемонад.

Абдуќаюм ЮСУПОВ,њуќуќшинос

Ман ба гарм шу-дани муносибатиТошканду Душанбебоварї дорам. Зероин муносибатњо бай-ни ду давлати њамсоява дўст мебошад. Аз дигар пањлў, муно-сибатњои байни давлатњо характерисиёсї доранду доимї нестанд ва онњодоимо гарм ё сард буда наметавонанд.Сиёсати геополитикии минтаќа водормекунад, то давлатњои минтаќа бо якди-гар муносибати хуб дошта бошанд. Зеромуносибатњои экологї ва иќтисодї мороба якдигар вобаста мекунад. Чун поёно-бњои Сирдарё ва Амударё аз Тољикис-тон баромада, ба Ўзбакистон мерезанд.Муносибатњои иќтисодї њам тариќи роњи

БА ГАРМШАВИИ МУНОСИБОТИТОШКАНДУ ДУШАНБЕ БОВАР ДОРЕД?

оњани Ўзбакистон сурат мегирад ва То-љикистон тариќи ин кишвар бо дигар дав-латњо тиљорати коло вуљуд дорад. Њар-чанд мо аз Аф?онистону Чин роњњои ав-томобилгард сохтему ба воситаи инроњњо бор интиќол мегардад, аммо инба талаботи имрўзаи Тољикистон љавобгўнамебошанд. Бе роњи оњан ин талабот-ро таъмин карда наметавонем.

Шариф МУЛЛОЕВ,устоди ДСРТ

Муносибати њам-дигарии халќи тољиква ўзбак, робитаибайни ТољикистонуЎзбакистон аз муб-рамтарин мавз-ўъњои воситањои ахбори омма мебошад.Аз пайдоиши матбуоти шўравии тољик тоба имрўз замоне нест, ки матбуот ба тав-ри љиддї ба ин чиз муносибат накардабошад. Натанњо имрўз, балки дар замо-ни шўравї низ масъалаи миллї, муно-сибатњои этникї мавриди эътироз вабањсњои шадид ќарор мегирифт. Дарматбуоти Тољикистони соњибистиќлол инмаъно бо сабабњои маълум хеле тезу-тунд инъикос меёбад. Матбуоти Тољики-стон аз зикри мушкилоти љойдошта миё-ни Тољикистон ва Ўзбакистон кўшиш ме-кунанд, камбудињои асосиро нишон ди-њанд. Рўзномањо зикр менамоянд, кидавлати њамсоя нархи гази табииро њарсол барои Тољикистон боло мебарад,њатто гази табииашро бо нархи љањонїбарои Тољикистон мефурўшад. Новоба-ста аз ин мушкилињо боварї дорам, ки

муносибат байни ду кишвари њамсоя хубхоњанд шуд.

ПарвизМУЛЛОЉОНОВ,сиё сатшинос

М у н о с и б а тњ о иТошканду Душанбечун пештара боќї ме-монад. Вале муноси-батњои иќтисодї њамеша дар њамоншакли мављуд вуљуд дошт ва хоњад монд.Албатта, муносибатњои иќтисодиву ти-љорї њамеша боќї хоњанд монд, чун дукишвари њамсоя ба якдигар вобастаанд.

АмниятАБДУЛНАЗАРОВ,муовини раиси ЊСДТ

Баъди иваз шу-дани сарвазир мум-кин ин маќомдоринав бо Ўзбакистонзабон биёбад. Вале

баъзан аз тариќи радиову телевизио-нњои Тољикистон ба мардуми ўзбак су-ханони пасту баланд гуфта мешавад,ки ин метавонад муносибатњоро сард-тар кунад. Барои ин ки муносибати дукившар бењтар шавад, хуб мешуд ав-вал вазорати умури хориљаи Тољикис-тон бо сафорати Ўзбакистон мулоќотугуфтушунид мекард ва оиди ин вохўрїдар расонањо сухан мегуфтанд. Со-лњои пеш агар муносибати ду давлат

сард буд, имрўз ин сардї байни мар-думи ду кишвар њам вуљуд дорад. Инметавонад хилофи муносибатњои дав-латии Тољикистон шавад. Агар сарва-зири феълї дорои ваколати комил бо-шад, метавонад масъаларо њал намо-яд, чун шимоли Тољикистон бо марду-ми Ўзбакистон муносибати хуб дорад.

АбдулмаликЌОДИРОВ,коршино с

Албатта муно-сибатњои ду њамсо-якишвар хоњ-нохоњяк рўз не як рўз гарм мешаванд, чуннамешавад, ки ду њамсоя як умр дарњолати "љанги сард" ќарор дошта бо-шанд. Мутаассифона, дар кишварњоипасошўравї муносибатњои байнидав-латї аз муносибатњои шахсии сарониин давлатњо вобастагии сахт дорад.Яъне, барои мисол, агар ситораи љано-би Каримов бо ситораи љаноби Рањмон"рост" наомад, пас њарорати муноси-батњои байни Тољикистон ва Ўзбакис-тон дар сардї ќарор мегирад. Вале инњарорат њамчунин аз мањорату мала-каи касбии дипломатњо ва шахсиятњоињамсоякишварњо низ вобастагї дорад.Ва бо таъин шудани љаноби Ќоњир Ра-сулзода ба вазифаи сарвазирї ва са-фари ў ба Тошканд умеде пайдо шу-дааст, ки ин муносибатњо њадди аќќалдар сатњи иќтисодї рушд мекунанд, киин худ як ќадаме ба пеш аст.

№47 (307) 11 декабри соли 2013 7

одат

Б иное, ки 5 декабр бо буридани лентаи рамзїпрезидент онро мавридибањрабардорї ќарор

дод, дар хиёбони Саъдии Шерозиипойтахт воќеъ аст. Ба иттилои сомо-наи расмии раиси љумњур бинои навипанљошёна ва дигар иншооти навсох-ти Дастаи таъиноти махсуси милитсиябо тарњи замонавї сохта шуда, дорои"тањхона, утоќњои барњавою муљањња-зи корї, толори калони варзишї боолоту ашёи обутоби бадан ва бозињоиварзишї, толори махсуси тирпаронїаз аслињаи муњорибаи наздик, утоќутолорњои зебо барои хоб, истироња-ту фароѓат, гармобаю обхона, толо-ри бузурги маљлисї ва ошхона барои250 нафар" аст.

ОМОН ё Дастаи таъиноти махсуси

ЛЕНТАБУР ЊАМЕШАПАЙДО МЕШАВАДмилитсия вазифањои сангинеро бардуш дорад, ки мубориза бо терро-ризму экстремизм, безараргардо-нии гурўњњои муташаккилу мусал-лањи љиної ва гузарондани амали-ётњои махсус аз ќабили онњо аст.ОМОН-и Тољикистон 5 декабри соли1995 бо њайати шахсии иборат азњамагї 66 нафар ба фаъолият оѓозкардааст.

Иттифоќан, нимаи дуюми њамонрўз, яъне 5 декабр аз як садамаи на-ќлиётї бо ширкати як афсари Дастаитаъиноти махсуси милитсия хабар ра-сид. Ба иттилои "Тољнюс" ин сонињадар хиёбони Саъдии Шерозии пой-тахт, рўбарўи бинои Сирки давлатїчанд метр дуртар аз бинои ОМОН бавуќуъ пайваста ва як занро захмї кар-дааст. "Ба ќавли шоњидон ин њодиса,корманди милиса дар њолати мастїќарор доштааст", -хабар додаастманбаъ.

Љабрдида, ки дар беморхонаиЌарияи Боло бистарї будааст, гуфта,ки "нисбат ба майори милиса ягондаъво надорад", зеро "дар интиќолиў ба беморхона ва табобати љароња-таш кўмак кардаанд".

Аммо суњбат аз нахустин лентаирамзии буридаи президент баъди ин-тихобот буд, ки он аз маќомоти њифзињуќуќ оѓоз шуд. Шояд ин паёме бароиназдик шудани милиса бо мардум бо-шад, ки солњои ахир аз фосилаи зиё-ди байни онњо зиёд мегўянд. Умедмекунем, ки он танњо њамин паёмро

дошта бошад, на он чиро ки ањён-ањён дар борааш мегўянд.

Шояд ин танњо як иттифоќе бешнест. Агар ќабл аз солгарди оѓозифаъолияти Дастаи таъиноти махсу-си милитсия кадом як нињоди дигарљашн медошт ё кадом як иншоотимуњими дигарро ба истифода медо-данд, президент нахуст лентаи онромебурид.

Аммо њар чї њам буд, рўзе, ки пре-зидент барои лентабурї рафт, боринахуст баъди солњои тўлони фавво-рањои пеши бинои Муљтамаи табъунашри мавсум ба "Шарќи озод" бакор даромад. Ин њам дар њоле, ки онрўз аз осмон барф мерехт. Аслан дармо њамаваќт талош мекунанд, ки њамачиро танњо барои президент анљомдињанд. Ваќте наќшаи сафари пре-зидент ба ягон ноњия тасдиќ меша-вад, масъулон дасту остин барзадаба таъмири роњњову рангу бори би-ноњои наздик ба роњи асосї иќдоммекунанд. Ёдатон њаст, ки њатто дардохили замини пахта, ки онљо прези-дент сафар кард, ќолин густурданд.Ва њатман ки дар ин сафарњо раиси-љумњур лентаи рамзии як ё ду иншо-отро мебурад. Борњо шунидаем, киаксари ин биноњо баъди сафарипрезидент аз фаъолият бозмонда-анд. Масъулин танњо ба хотири худ-ро дар чашми рањбари давлат "ши-рин" кардану худнамої мекўшанд, кибисёртар аз иншоотњои навсохт дарњузури президент сухан бигўянд.

Аввалин лентаи буридаиЭмомалї Рањмон баъдипирўзияш дар интихоботипрезидентии рўзи шашуминоябр бинои нави панљошёнава дигар иншооти навсохтиДастаи таъиноти махсусимилитсия ё ОМОН буд. 5декабр ваќте аз оѓозифаъолияти ин даста 18 солпур шуд, раисиљумњур лентаирамзии ин биноро бурид ваонро мавриди бањрабардорїќарор дод. Оѓози ширкат дармаросимњои бањрабардорїаз иншоотњо бо лентабурїдар бинои ОМОН танњо якиттифоќ аст ё дар худ паёмењам дорад?

Шояд барои бархењо ин мояи ифти-хор бошад, ки лентаи иншооташрохуди раисиљумњур буридааст. Шоядбо ин кор худро аз санљишњои пай-вастаи маќомоти андоз ва дигаронхалос мекунанд. Аммо ба назари инљониб шарт нест, ки рањбари давлатлентаи ягон сех ё корхонаи истењсо-ли шарбатро бибурад. Бигзор ин кор-ро рањбарони ноњияњо анљом дињанд.Президент ваќте лентаи иншоотњоихеле муњим, масалан назири НОБ-иРоѓунро мебурад, ба обрўяш меаф-зояд. Барои рањбари давлат фикрмекунам буридани лентаи як фавво-ра айб аст. Бигзор шањрдор ин кор-ро кунад. Президент бояд лентаимактабњоеро аз нав таъмиру таљдидшудааанд, набурад. Бигзор ин масъ-улиятро вазири маориф бар уњдабигирад. Шарт нест, ки президентлентаи кадом як маѓозаи китобробибурад. Ин корро бигузор вазирифарњанг анљом дињад. Президентвазифа ва масъулияти аз ин бузург-тар ва муњимтаре дорад. Њамаваќтмасъули лентабур пайдо мешавад.Мардум президенти самимї, њалол-кор ва пуштибони халќро бидуниширкати ў дар маросими ифтитоњииншоотњои хурду бузург ва лента-бурї низ мешиносанд ва эњтиром ме-кунанд.

Ин танњо нуктаи назари шахсииман аст. Шумо метавонед бо он розїнабошед.

НУФАРН-4

№47 (307) 11 декабри соли 20138

оина

5 -уми декабр дар шањриСанкт-Петербурги Русиясабќати дуюми "ЗебосанамиИттињод-2013" баргузор

шуд, ки дар он намояндагони 15 кишва-ри аъзои собиќ Иттињоди Шўравї шир-кат карданд. Тољикистонро дар ин кон-курс Мадина Олимшоеваи бистсола на-мояндагї дошт ва њаќќи то соли дигарба сар гузоштани тољи ѓолибиятро бадаст овард. Сомонаи интернетии "Ру-сия барои њама" бо ин зебосанам му-соњиба анљом дода, маълум намуд, киин ѓалабаро Мадина ба кї мебахшад,чаро дастболо шудан осон буд ва иш-тирок дар озмун барояш чї ањамиятедорад.

- Мадина, бори дигар туро боѓалаба табрик мегўем. Пас азчунин дастовард, чї эњсос ме-кунед? Њангоме исми шумороњамчун ѓолиб эълон намуданд,чиро пеши назар овардед?

- Ташаккур. Ман аз хушбахтї худродар осмонњо њис мекунам. Ман шодам,ки бо сарбаландї кишвари худро намо-яндагї кардам ва исбот намудам, кидухтарони тољик аз њама зебоянд.

- Ваќте дар хусуси озмун шу-нидї, дарњол ќарор кардї, ки дар

он иштирок мекунї, ё ваќт дар-кор шуд, ки ба хулосаи нињоїбирасї?

- Ман дар соли 2012 бори аввал дарин озмун њамчун тамошобин иштирокнамудам. Омада будам то дугонаи худГулнозро, ки соли гузашта Тољикистон-ро намояндагї мекард, дастгирї кунам.Имсол бошад, Гулноз ба ман пешнињодкард дар озмун иштирок кунам. Манрозї шудам, чун аз рўи њама талаботииштрок ќабул шуда метавонистам. Бадаври интихобї (кастинг) маро даъваткарданд, сипас озмун ва инак, ман ѓоли-бам!

- Ба довталабон чї талабот пешгузошта буданд?

- Талаботи асосї, албатта, ба афтуандом бастагї дошт. Аммо дар бароба-ри ин донистани урфу одатњои миллїва ягон њунари эљодї низ муњим буд.

- Ваќте кас ба болидагие, ки азту ба атроф пањн мешавад, балабханду рўи зебоят нигоњ ме-кунад, фикр мекунад тамоми оз-мун њамин тавр сабуку осон гу-зашта аст. Аммо њамчун духтарман мефањмам, ки паси ин њамазањмати зиёд меистад. Ту бо чїмушкилот ру ба рў шудї? Ба ди-

лат тарсу њарос роњ наёфт?- Албатта ки чунин њолат буд. Ме-

дидї, ки дар хонаи рангу бори мо чїњолат буд… Аммо он давра давраи азњама дўстона буд ва њама духтарон дарњаќиќат њамдигарро ёрї мекарданд.Њатто руњияи раќобат набуд ва мо боњам дўст шудем.

Аммо бо баромади эљодї мушкил љодошт. Миёни 15 духтар, ман ягона на-фаре будам, ки ба танњої раќсидам вањеч кас бо ман рўи сањна набуд, ки ин,албатта, осон нест. Аммо њар боре басањна мебаромадам, дастгирии назди-кону пайвандон ва њамватанонамонродар толор њис мекардам. Ин ба ман тас-кин мебахшиду роњи ѓалабаро њамвормекард...

-Либосатон помирї аст, раќс низпомирї буд?

-Ман тањти навои мусиќии овозхононШабнами Сурайё ва Фарзонаи Хуршед- "Илоњо" раќсидам.

-Оё ѓалабаро интизор будї? Вараќиби аслиат кї буд?

-Ростї, ман чунин гумон доштам, кияке аз довталабони асосї ва пешсафонмебошам. Духтарони дигарро бошад,њамчун раќиб намедонам, чун бо онњодугона шудаам. Ба хусус, намояндаго-

ни Арманистон, Озарбойљон, Гурљистонва Малдова.

-Бахти шумо хандидааст, ода-тан чунин барор дар озмунњо наба њама даст медињад. Ягон хелнобарорї, масалан гум шуданиягон чиз ашёву љињозатон љойнадошт?

-Чунин њолат боре њам рух надода-аст. Мо баръакс ба њамдигар дар ли-боспўшї ёрї мекардем, лавозимотро бамонанди пойпўши раќс, зару зевар боњам интихоб мекардем.

-Дар гурўњи дастгирии ту кињо бу-данд ва кўмаки киро бештарэњсос мекардї?

-Барои дастгирии ман њама љавоно-ни бадахшонии муќими Питер, оилаиман, хешон, шиносон ва њама ононе, кимехостанд ин намоиши зеборо буби-нанд, омада буданд.

-Чанд ваќт боз Русия зиндагї ме-кунї?

-Нуњ сол аст, ки бо хонаводаамондар Санкт-Петербург ба сар мебарем.

-Яъне, мактабро низ дар њаминљо хатм кардаї? Њоло дар куљотањсил мекунї?

Мадина Олимшоева: ЌАБЛАННАМЕДОНИСТАМ ВАТАН ВАЃАРИБЇ ЧИСТ, АКНУН МЕДОНАМ!

Ѓолиби сабќати "Зебосанами Иттињод - 2013" дар Русия, тољикдухтари бистсола Мадина Олимшоеваахиран эълом дошт,ки ѓалабаи худро ба кї мебахшад, чаро ин пирўзї барояш даст дод ва иштирокдар ин сабќат чї ањамияте дар њаёташ хоњад дошт.

№47 (307) 11 декабри соли 2013 9

оина

-Мактаби миёнаро њамин љо хатм кар-дам, ихтисосам менељер дар соњаи сайёњїаст. Дипломи ин бахшро дорам. Њоло ме-хоњам маълумоти дуюми олиро гирам.

-Њоло ба чї машѓулї, дар куљокор мекунї?

-Ман аслан мехоњам ба пайроњаипадар раваму ба кишваре, ки дар онзиндагї мекунам, хидмат кунам. Њолобошад, барои дар хона нанишастан,дар як кинотеатр дар маркази Питер бањайси фурўшанда кор мекунам. Ба манкори фаъол лозим аст, оромии дафта-ри корї барои ман писанд нест.

-Пирўзиатонро ба кї мебахшед?-Дар мавриди он ки ѓалабаамро ба

кї мебахшам... Худхоњ будан намехо-њам, аммо ќабл аз њама ба худам ме-бахшам. Дар љањон дурўѓ, њасад, ѓаразхеле зиёд аст ва ман на як бору ду борбо он рў ба рў шудаам. Ин озмун маротањрик кард то ба худам боз бештарбовар дошта бошам. Албатта, њамчунинмехоњам ѓалабаамро ба волидайни худбубахшам. Мањз бо шарофати онњо ман

ба ин сањна баромадам.-Барои оянда чї наќшањо дорї?Ѓалаба дар озмун наќшањои шу-моро дигар накард?

-Суоли мушкил. Аз як љињат, хушбах-тии занонаро мехоњам - оила, шавњар,кўдак... аз љониби дигар, мехоњам даркори худ пешрафт дошта бошам... Кордар соњаи зебої доимї нест ва фикрнамекунам њаётамро ба он бахшам.Аммо агар ба чунин озмунњо, аксу на-ворбардорињо даъват кунанд, бо камо-ли майл ширкат хоњам кард, чун ин чо-рабинињо эњсосоти форам ва тањрико-мезеро бароям эљод мекунанд.

-Ба њамватанони худ, ки аз Ва-тан дуранд, онњое ки дар Русиякор ва зиндагї мекунанд, чї гуф-танї дорї?

-Ќабл аз њама, ба онњо сабру тамки-ну бурдборї мехоњам. Ман пештар инронамефањмидам, ки Ватан ва ѓарибїчист. Акнун медонам. Аз њама муњимаш- гузаштаи худ, решаи худро набоядфаромўш кунем...!

Мутарљим: Рустами МАЉИД

Ин хабар дар як фурсати кўтоњ дар ќато-ри матлабњои серхонандаи торнамои мо ба-рои худ љой дуруст кард ва корбарон њам зерионро шарњборон карданд. Мавзўи аслии бањ-си онњо пўшиши либосњои нимбарањнаи гу-руње аз раќќосон аст, ки дар ин клип мераќ-санд. Баъзењо одоби бањсро сарфи назар на-муда, ба тањќиру дашном гузаштанд, аммомасъулини нашри матлабњои "Озодагон" чу-нин комментњоро иљозаи нашр надоданд.

Њоло як чашмандозе ба ин шарњњо хоњемдошт. Тавре болотар ишора рафт, шарњнави-сон аслан ба ду гуруњ људо шудаанд: онњое,ки иддао мекунанд, дар љомеае, ки маќомидемократиро дорад, њар нафар дар интихобилибос озод аст ва онњое, ки мегўянд, дарљомеае, ки бахши аъзамаш мусалмон аст,набояд нимурёнњо намоиш дода шаванд. На-хустин шарњи омада интиќод аз "Озодагон"аст, ки онро корбаре бо номи "Сорбон" на-вишта: "Хай Озодагон рафта онњоро дар суддењ! Шумо ба либоси онњо чї кор доред охир?"Шояд, ба Сорбон љумлаи "...аммо ба назармерасад, дар баробари њаводорон, мунаќид-дони ин клип њам кам нахоњанд буд. Дар инклип гурўњи духтарон бо либосњои нимурёнраќс мекунанд ва чунин наворњо дар љомеаисуннатии кишвар њамеша бо вокунишњои те-зутунд рўбарў мешавад",-и ин хабар писанднаомадааст. Ва як шарњнависи дигар низ мородар пањн намудани ба ќавли ў навори фањшомуттањам кардаву гуфта, мо њам дар "гуноњ"-и Шабнаму Фарзона шарикем.

Нафароне њам ба пуштибонї аз мо шарњкоштаанд. Аммо ин љо бояд зикр кард, ки њада-фи хабаргузории мо танњо пешнињоди хабараст ва њеч мавќееро пуштибонї намекунем.Агар аз ин шарњ бигзарем, бо комментњоизиёди мунаќќидону тарафдорони клип рўбарўмешавем.

"А" менависад, ки "AЛЛОЊ безор аст азчунин мусалмонї". Аввалин вокуниши манфїдар нисбати ин клипро љонибдорони он зуд бояк коммент мусовї кардаанд. "Сомон" даршарњи худ гуфта: "Ееее Мулоњо ай паи корихутон шен кортон чияй? Мон касе да чї хелемефора пуша. Ба шумо боша ами духтарорањамаша мекушен меген духтар дар љомеаимо даркор нест".

"Руслан" мегўяд: "Озодагон" шумо бо инмаќолањоятон якхел "муллоњо"-и чашмгурус-наи тангфикро аз хоб мехезонед-да". "А Шаб-нам басай охи. Бо сар каден",-навиштааст"Иброњим", аммо нагуфта ки чиро дар назардорад ва ба чї ишора мекунад. Корбари ди-гар ба ин аст, ки "чун љои ин ду нафарро дарсањнањои "њукуматї" танг карданд, бо ин роњмехоњанд гўянд, ки "Агар мањдуд њам кунед,њаводоронамонро аз даст намедињем".

"Салим" бошад, ба Фарзона аз "тоату ибо-датњояш" ёдрас кардааст: "Он тоату ибода-тњои дар мањбас мекардї чї шуд? Бо Холиќиякто ваъдањоят баъди озод шудан њамин буд?"Аммо "Алї" ба ќазияи пурсарусадои соњиб-кори маъруф Зайд Саидов ишора кардааст:

"Хайрат ин килип аз тарафи Зайд Саидов банавор набаромадааст агане кормандони Аген-тии коррупсия боз як делаи нав мекушоданбарои вайрон кардани тартиботи миллї ё су-натии миллати тољик гуфта. Худованд рањм-та хурдай Акаи Зайд".

"Зафар" бошад, гуфта, ки "ба њамааш де-мократия гунањкор". "Суруш" аз тарафдоро-ни Шабнаму Фарзона ба назар мерасад: "Охиршумоён, ки худ даъвои демократия доред, мо-нед онњо њам озодона фаъолият намоянд. Яккас мегўяд, ки шумо чї кор мекунед? Мо кињоло дар кишвари исломї нестем-ку? Дигарин ки онњо бињишт мераванд ё дузах ин коришумо не. Ин кори Худо. Мисссияи Худорошумо иљро накунед. Ба љои эрод гирифтанрафта китоб хонед!!!"

"Фирўз" навишта: "Инњо боз пеши ЊољїМирзо мераванду дуъо металабанд".

"Модари тољик": "Ба Шабнаму Фарзона!!!Ба хонандагони ин расона! Рости гап диламсахт андуњгин шуд аз хабари клипи нави инду санъаткори тољик, наход Фарзона ва Шаб-нам шарм надошта баъди ду моњ аз даргу-заштани падарашон сурудхонї ва раќсидан-ро сар карданд. Куљост он мењри фарзандї?Аќлу фаросат, нангу номус,муњаббат ба па-дару модар, ќадрдонї нисбаташон... Эй кош-ки Худованд агар фарзанд атоят намояд та-нњо банангу номусдоштаашро... бехтар ме-буд агар чунинњоро насиб нагардонад. Фар-зона! Кори наѓз накардї наход дилат ба пада-ри ѓурамаргат насухт ва кайфу сафои љаво-нии худро аз пос доштани хотири падар болодонистї... Санъат ин фарњанг аст, аммо агардарки он кардан хоњї аќлу фаросат, одамуодамгарї, шарму њаё дохили онанд ва агардар њаќиќат њамаи ин шумурдањоро санъат-кор фањмад дар њаќиќат њам санъаткори асиласт..."

"Ростгў": "Аслан њамин ду хоњар хуб ме-донанд, ки њунаре чуз нимурён баромад кар-дан дигар коре наметавонан ва бо ин роњ диќ-ќати мардуми ба худашон монандро љалбмекунанд на овоз доранду на дигараш бо крас-каи бисёр рўи сањна мебароянд ман бисёрмехостам ки инњо рафта дар назди Манижаяк дањ сол шогирд мешуданд, аќќалан тарзидуруст хонданро ёд мегирифтанд. Њамаи су-рудњои њофизони номиро расво кардиян ваќ-те суруди инњоро мешунавам дилхарош вабисёр нороњат мешавам".

"Сафї" танњо ба гуфтани "шармовар аст"иктифо кардааст.

"Њитлер": "Шабнаму Фарзонаро, ки Худоњидоят накунад, касе коре карда наметаво-над. Наход њамон њодисаи бо Фарзона рухдо-да (аз панљара мекард нигоњ, бо ду то чашмо-ни сиёњ) барояш дарси ибрат нашуда бошад?"Бањсњо њамоно идома дорад. Муњарриронмисли њамешагї шарњњои олудаи тањќирутавњинро иљозаи нашр намедињанд. Зимнан,аз Шумо эњтиромона хоњиш мешавад, ки агармехоњед шарње бинависед, пас, марзи одобуахлоќро убур накунед.

ЉОНИБДОРОНУ МУХОЛИФОНИШАБНАМУ ФАРЗОНАНашри хабари вориди бозор шудани клипи нави хоњарон -- ШабнамиСурайё ва Фарзонаи Хуршед дар "Озодагон" корбарони торнамои моро, кионро хондаанд, ба ду гуруњи асосї таќсим кард. Аммо онњое низ њастанд,ки аз "Озодагон" интиќод кардаанд.

PS: Имлои комментнависон бе таѓйир гузошта шудааст.

№47 (307) 11 декабри соли 201310

минтаќа

аз муваффаќияти Маскав дар раќобат боѓарб дар Киев дошт аммо талош бароиузвият дар Иттињодияи Аврупоро њамчу-нон љузъи авлавиятњои Украина дониства дар айни њол саъй дошт, ки таодулимуносибтаре байни Русияву ѓарб дараънои куллї эљод кунад.

Ин давраи оромиш беш аз 3 сол да-вом наовард ва нињоят талошњои Киевбарои узвият дар Иттињодияи Аврупо му-љиби руёруии дубораи Русия бо ѓарб вањузури мардум дар хиёбонњо шуд, ки им-тиноъи якбораи Янкович аз имзои таво-фуќномаи тиљорї бо Иттињодияи Авруподар иљлоси Вилнюси Латвия баъд аз чанддавраи музокираи фишурда оѓозгари инбўњрон буд.

Мардум ба суръат ба хиёбонњо саро-зер шуданд ва хотираи рўзњои сахт дардаврони инќилоби норанљї бори дигарзинда шуд. Гуруњњои мухолифи давлат

хоњони истеъфои Янукович буданд ваќонуни манъи тазоњурот низ таъсире дарон надошт ва њатто ба хушунат рафтанидаргирињои пойтахт шароитро барои дав-лат беш аз пеш душвор кард.

Дар њамон соати аввалияи бўњрон киш-варњои ѓарбї, Русияро бар эъмоли фишорба Украина љињати худдорї аз имзои та-вофуќнома муттањам карданд ва ин иќдом-ро дахолат дар умури дохилии ин кишвардонистанд.

Дар ин байн ѓарбу Амрико бо њимоятигурўњњои мухолифи Русия ва ташвиќи мар-дум ба тазоњурот умедворанд бо сарнагу-нии давлат, Украина аз њавзаи нуфузиКремл хориљ шавад. Бар њамин асос та-момии аъзои Иттињодияи Аврупо ва њаттоРасмусен дабири кулли НАТО низ дар инхусус мавќегирї карданд.

Яке аз абзорњои ѓарб дар ин байнЮлия Тимошенко нахуствазири собиќ буд,

ки ѓарб умедвор аст бо кўмаки мањбуби-яти вай мардумро њар чї бештар ба хи-ёбонњо бикашонад, бар њамин асос ў дарпаёме аз даруни зиндон аз мардуми Ук-раина хост худро ба пойтахт бирасонандва то сарнагунии давлат аз тазоњуротдаст бар надоранд.

Албатта ин ба маънои як даст буда-ни назарот дар байни кившарњо ва сиё-сатмдаорони ѓарбї нест. Иддае дар Ав-рупо ва Амрико бо таваљљўњ ба мавзўичолишбарангези пешорў миёни ѓарбуРусия ба вижа дар њавзаи Сурия талошмекунанд аз доѓтар шудани шароитљилавгирї кунанд.

Аммо Кремл дар њамон соати авва-лияи бўњрон њар гуна дахолат ва эъмо-ли фишор бар давлати Украина аз сўиМаскавро такзиб кард ва онро як тасми-ми шахсї хонд. Сергей Лавров вазирихориљаи Русия низ ба шиддат кишва-рњои ѓарбиро аз дахолат дар Украинабар њазар дошт. Равиши Маскав аз як-дастии бештаре нисбат ба ѓарб бархўр-дор аст. Маскав ба њаргиз њозир нестњавзаи нуфузи бисёр муњиме чун Укра-инаро аз даст бидињад ва аз сўи дигарабзорњои лозим барои ин кор низ дарихтиёр дорад.

Дар поён бояд гуфт, ки њарчанд даршаклгирии ин бўњрон фишорњои Русиябар Украина, имтиёзоти пешнињодї азљониби Русия ба ин кишвар ва ниёзњоиКиев ба Маскав инкорнопазир аст, аммоба назар мерасад Иттињодияи Аврупониз натавониста имтиёзоти арзандае-ро ба ин кишвар пешнињод дињад ва хи-сороти ношї аз коњиши равобити сун-натии иќтисодии Киев ва Маскавро, кидар сурати нињої шудани тавофуќ батаври ќатъ эљод мешавад ва зарарњоифаровоне бар иќтисоди шиканандаи инкишвар ворид шударо љуброн кунад.

Тањаввулоти рўзњои оянда нишонхоњад дод, ки Украина байни Русия ваИттињодияи Аврупо киро интихоб хоњадкард...

Иддае дар Украина тасаввурмекарданд, ки пирўзии инќилоби норинљии соли 2004-2005 поёни бўњронњои иќти-

содиву сиёсї ва оѓозе барои тавсеъавусулњ дар ин кишвар аст. Аммо комиланќобили пешбинї буд, ки иќдомоти ѓарб-гароёнаи давлати баромада аз инќило-би махмалї, ки њолате ифротгароёна бахуд гирифта буд ба таври њатм аз сўиМаскав бепосух нахоњад монд.

Украина пас аз инќилоби норинљї барањбарии Виктор Юшенко саъй кард бофосила гирифтан аз Русия сарнавиштихудро њарчи бештар дар иртибот бо ѓарбтаъриф кунад. Талош барои узвият дарНАТО, Иттињодияи Аврупо ва њамкорињоигустарда бо ИМА барои даврае табдилба ањдофи аслии сиёсати хориљии Киевшуд. Дар ин байни Русия чун намехост,ки Украинаро ба унвони як минтаќаи ну-фузии суннатии бисёр муњим аз дастрафта бинад ва њавзаи кишварњое, кирусњо дар асноди стратегии худ ба онњохориљи наздик мегўянд, беш аз пеш кўчакшавад. Аммо Маскав намехост ин киш-варро монанди Маљористони соли 1956ба масири Кремл бозгардонд ва аз сўидигар шароит ва фазои байналмилалїниз ба њеч ваљњ ин имконро барои Мас-кав фароњам намекард. Зеро агар ин гунабуд, ќатъан Русия дар истифода аз зўрмонанди љанги 2008 Гурљистон кучакта-рин тардиде ба худ роњ намедод.

Русия дар сиёсати нави худ саъй кардбо истифода аз дигар фишангњои фишорва ташвиќ Украинаро аз њаракати њар чїбештар ба самти ѓарб боз дорад. Ниёзњоимолии Украина, иќтисоди шикананда, пай-вандњои таърихї, ки аз њукумати таърихиирусњо бар Киев идома дошт, ќудрати сиё-сии Маскав ва њимоят аз гурўњњои мутамо-ил ба Русия дар Украина, нињоятан мунљ-ар ба пирўзии Виктор Янукович шуд.

Янукович дар аввалин иќдом узвиятдар НАТО-ро аз дастури кори сиёсатихориљии Украина хориљ кард, ки нишон

УКРАИНАИ ТАХТАБАНДБАЙНИ ЧОР ДАРЁ

Ѓарб ба хусус Амрико батањаввулоти ахири Украина баунвони як фурсати тиллої нигоњмекунанд, то битавонанд инкишварро аз њавзаи нуфузи Кремлхориљ кунанд, њарчанд ѓарбнатавонист имтиёзи арзандаеробарои љуброни хисороти ношї азљудоии Киев аз Маскав ироа кунад.

№47 (307) 11 декабри соли 2013 11

маориф

Мактаби мазкур даряке аз рустоњои инноњия љойгир буда,

шумораи толибилмону омўзго-рон ва кормандони техникие, кињамарўза даруни он равуо до-ранд, ба 690 нафар дакка мехў-рад. Дар њамин њол, масъулинишуъбаи маорифи ноњия ба инбоваранд, ки масъалаи мазкурпас аз ифтитоњи мактаби наве,ки сохтмонаш чанд сол боз дур-тар аз мактаби 12 идома дорад,њалли мусбати худро хоњад ёфт.

Аммо суоли матрањ ин аст, кито ба истифода супурдани оннамешавад њамин мактабикўњнаро барои саломатї бехавфгардонд? Зимнан, бо оне ки фа-нерњои саќфи коридор бинобармуддати тўлонї иваз нагаштанкандаву овезон, деворњо љо-љо

МАКТАБИВАЙРОНАИБОХТАР

Новобаста аз он ки эњтимоли афтидани ќисматњоидевору саќф дар мактаби раќами 12-и ноњияиБохтари вилояти Хатлон њар лањза тањдид дорад, онто њол аз одам холї нест.

рехта, тахтањои фарш ларзонак,устохонаи таълимї, толори вар-зишї ва китобхона бо дару ти-резањои баркандаю фарши но-маќбул њастанд, њукумати ноњияиБохтар дар соли 2013 бароитаъмири он њамагї 8 њазор со-монї ихтисос додааст.

Вале ба ќавли ходимони Раё-сати молияи ноњияи Бохтар, бароитаъмири мактабњо дар соли 2013аз њисоби буљети мањаллї маблаѓ-гузорї гўиё 100 дарсад иљро гар-дида будааст. Пас, сабаби дар чу-нин њоли табоњ ќарор доштанимактаби раќами 12, ки њанўзљонњои зиндаро дар дохил дорад,дар чист? Дар таќсими нобароба-ри маблаѓњо, кам људо гаштани онва ё дигар? Посухи инро аз маъ-мурони Вазоратњои маорифу илмва молияи кишвар интизорем.

№47 (307) 11 декабри соли 201312

таќриз

Соли 2008 мардумони ориёинажод, пеш аз њама, форсизабонони љањон ва кишварњои Ховарзамин 1150 со-

лагии зодсоли падари шеъри форсї,одамушшуаро Абўабдуллоњ ЉаъфариРўдакиро ба тарзи хотирмон баргузор на-муданд.

Ба муносибати ин санаи фархунда онрўзњо бо ташаббуси донишманди фарњ-ехта, пажуњишгари варзидаи пайвандњоиадабї, мудири кафедраи адабиёти клас-сикии ўзбеки Донишгоњи давлатии омўз-гории Тошканд ба номи Низомї, докториулуми суханшиносї, профессор Њамид-љон Њомидї дар шањри Тошканд анљу-мани илмї-амалие баргузор гардид, кидар он маърўзаву гузоришњои дониш-мандони ўзбаку тољик оид ба зиндагино-ма ва вижагињои ашъори Рўдакї маври-ди баррасї ќарор гирифта. Ин аст, ки бокўшишу зањмати Њ. Њомидї ва дастгирииСафорати Љумњурии Тољикистон дарЎзбакистон, ба вижа сафири ваќт, инсо-ни шарифу донишманд Бобохон Мањма-дов матни маърўзањои ироа гардида, дарсурати маљмўаи људогона бо унвони "Ода-мушшуаро Рўдакї" манзури њаводорониин шоири бузург гардидааст. Азбас инмаљмуъа ба наздикї дастраси мо шуд,таќризе барояш навиштем, то арљгузориеба зањматњои мураттибон ва муаллифо-наш бошаду бархе норасоињо, ба вижатањќирњо, бељавоб намонда бошад.

Маљмўаи "Одамушшуаро Рўдакї" 14маќолаи илмии ба пањлуњои гуногунирўзгор ва осори Рўдакї бахшидаи олимо-ни ўзаку тољикро фарогир аст. Дар бахшиохири маљмўа порае аз драмаи СотимУлуѓзода "Рўдакї" дар тарљумаи профес-сор Натан Маллаев илова гардидааст.

Дар маќолаи аввал, ки ба ќалами до-нишманди номвари адабиёти классикииўзбак, профессор Азиз Ќаюмов1 марбутбуда, "Дањои Рўдакї" унвон дорад, ба тав-

ЃАРАЗ ТАЊЌИЌРОБА ТАЊРИФМЕКАШОНАД

ри хеле кўчак аз таърихи кўњани Бухороиолиму шоирпарвар ва маркази тамадду-ни халќњои ориёї, ба вижа дар замонињукмронии сулолаи Сомониён, дар дав-рони њукмронии Насри П ибни Ањмад(914-943) ба дарбор даъват шуданиРўдакиро басо мењрбор ба хонандаиўзбак пешкаш намудааст. Вай зимни ан-дешаронї дар њошияи маќолааш аз ки-тоби "Таърихи Наршахї" ва тарљумаи онба форсии тољикї, ки дар соли 1128 азтарафи Абў Наср Ањмад ибни Наср алЌубавий (дар шањри Ќувваи водии Фарѓ-она- В.С. А.Х.) ва соли 1966 аз форсиитољикї ба забони ўзбакї аз љониби Абду-ќодир Расулов ба анљом расидааст, ёдо-вар шуда, аз њаммиллатони худ даъватба амал меоварад, ки барои ошної батаърихи Сомониён аз тарљумаи охирїистифода бубаранд.

А. Ќаюмов дар маќола баробари зик-ри вижагињои эљодиёти пурмазмунурўњнавози Рўдакї, ки дар он ѓоя ва мавз-ўњои муњаббат ба ватан, модар, њимояинангу номуси халќу миллати хеш, адлуинсоф ва инсондўстї тараннум ёфтааст,изњори андеша намуда, њамзамон азќасидаи ѓарро ва ќадру эътибори љањонїпайдо намудаи "Бўйи љўйи Мўлиён"-иРўдакї, ки ба он беш аз 123 шоир аз ади-бони Шарќу Ѓарб назира навишта ва ёпайравї намудаанд, бо мењрварзї азоњангнокии тасвир ва пурсўзии рўњи ва-танхоњии шеъри мазкур ёдовар шуда, бахонанда ќиссаи эљод шудани онро, ки дар"Чањор маќола"-и Низомии Арўзии Сама-рќандї ва тазкирањои баъдї зикрашрафтааст, сухан меронад.

Маќолаи пажўњишгари сермањсулитољик М. Муллоањмадов, ки "Ѓояњои ин-сонпарварї дар шеърњои Рўдакї" унвондорад, маќолаи навбатии маљмўа буда,масъалањои басо арзишманди осориРўдакиро мавриди пажўњиш ќарор дода,ба хонандаи ўзбакзабон аз ќадру эъти-

бори љавњари ормони Рўдакї њикоят кар-дааст. М. Муллоањмадов аз шеърњои ин-сонпарваронаи устод Рўдакї симои ин-сонї ва шоирии ўро барои хонандагонва ихлосмандони шеърњояш дар Ўзба-кистон равшан ба љилва меорад.

"Шоислом Шомуњаммадов пажўњиш-гари забардаст ва тарљумони адабиётифорсу тољик" ном маќолаи профессорЊамидљон Њомидї, ки ба таври муколамабо ин ховаршиноси шинохта сурат гириф-тааст, маводи зиёди марбут ба адабиётифорсу тољик матрањ гардидааст. ВоќеанШ. Шомуњаммадов дар шинохт, тарѓибуташвиќ, ошно намудан ва баргардониосори классикони адабиёти форсии то-љикї Рўдакї, Фирдавсї, Умари Хайём,Саъдии Шерозї, Њофизи Шерозї, АмирХусрави Дењлавї, Абдурањмони Љомї,Эњсон Табарї, Маликушшуаро Бањор вадигарон барои халќи ўзбак хизмати шои-стаеро анљом додааст.

Хонанда аз маќолаи "Азалї ваабадї"-ии Камолиддин Камолов, ки мух-тасартарин навиштор ба њисоб меравад(4 сањифа) маълумоти басо арзишманд-ро дар бораи он, ки дар арафаи баргузо-рии 1150 солагии љашни устод Рўдакїдар шањру вилоятњои гуногуни Ўзбакис-тон ташкил шудани мањфилњои Рўдаки-хонї маълумот пайдо менамояд. Мушо-њида ва хулосањои К. Камолов сари ќадруэътибори шеъри Рўдакї, љойгоњи таърихїва адабии он асосан самимї ба тамад-дуну адаби тољикии форсї мебошад.

Дар маќолаи донишманди заррабинНаљмиддин Комилов "Рўдакї ва адабиё-ти Шарќ" нозуктарин пањлуњои шеъри Ру-дакї, таърих ва замони эљод шудани оншеърњо дар асоси баќадртарин сарчаш-мањо, пеш аз њама тазкираи МуњаммадАвфии Бухорої мавриди андешаронїќарор гирифтааст.

Маќолаи "Юсуф Хос Њољиб ваРўдакї"-и Б. Тўхлиев ба масъалаи басо

"Одамушшуаро Рўдакий". Базабони ўзбакї. Тањия ва банашр омодасоз, виросторимасъул профессорЊамидљон Њомидї.Тошканд,2008.-120 сањ.

арзишманд-таъсири шеъри Рўдакї баэљодиёти шоири асри Х1- и ўзбак ЮсуфХос Њољиб мавриди пажуњиш ќарор ги-рифтааст. Муаллиф пеш аз њама ба ада-биёти форсии тољикї ошноии пурра дош-тани шоир ва дар пайравии "Шоњнома"-иЊаким Фирдавсї иншо шудани "Ќутадѓубилик"-ро, ки худи шоир Шоњномаи туркїномидааст, таъкид мекунад.

Ба андешаи мо яке аз маќолањоиљолибу арзишманди маљмўаи мазкур ин"Бухорони шарафлаган илк ќасида ваунинг ўзбек тилидаги тўрт таржимањаќида" ном маќолаи Охунљон Сафаровмебошад. Вай дар ибтидо аз маълумо-тњои тазкиранависон Њамдуллоњи Мус-таъфї, Низомии Арўзии Самарќандї,Абдурањмони Љомї ва Давлатшоњи Са-марќандї, инчунин андешањои олимонитољику эронї доир ба таърихи суруда шу-дани ќасидаи "Бўйи љўйи Мўлиён…"-Рўдакї андешаронї намуда, дар нимаидуюми садаи бист аз чор маротиба бар-гардон шудани ќасидаи мазкур ба забо-ни ўзбакї сухан меронад.

Дар маќолањои "Талќини ишќ даршеъри Рўдакї"-и Њ. Ќудратуллоев,"Рўдакї аз нигоњи Ќаюмї"-и М. Сулаймо-нов, "Бобур ва Рўдакї"-и Њ. Љўраева вамаќолањои "Мероси Рўдакї ва санъатимусиќї" -и Ш. Салимов, "Асарњои Рўдакїба забони ўзбакї"-и Эргаш Очилов пањ-луњои гуногуну арзишманди эљодиётиРўдакї мавриди тањлилу баррасї ќароргирифта бошанд, маќолаи "Ватан адаби-ёти" тушунчаси, адабиёт сиёсати ва Рўда-кий ижодига муносибат" -и Султон Оли-мовро ба вижа бояд таъкид намуд. Зеро,чунин њис мешавад, ки ў чун "фарзандибовафои миллати ўзбак" (шояд ў дар аслтољик бошад) бо як њарорату ифтихор азватани хеш -Ўзбакистон њарф мезанад.Њар рисолаву китоб ё шоиру олиме, кидар ин шањрњои бузурги тољикнишининшо шудаву дар ин шањрњои соњибта-

Ќуния ва Кўлоб боз њамназдиктар мешавандФаррух Шарипов, Сафири фавќулодда ва мухтори Тољикистондар Туркия бо волии Ќунияи ин кишвар Муаммер Ерол вашањрдор Тоњир Акюрек дидору мулоќот дошт.

Бино ба иттилоъи хабарнигори Озодагон дар ин нишаст ма-соили марбут ба њамкории тарафњо баррасї гардида, инчунинпањлўњои иљрои санади имзошуда дар бораи бародаршањрииКўлобу Ќуния муњокима шуд. Зикр гардид, ки дар њоли њозиртаќвияти њамкории фарњангї ва тањкими равобит миёни ин душањр зарур аст.

Љињати њар чї зудтар дар амал татбиќ намудани муоњидањоитасвибшуда ќарор карда шуд, ки љонибњо аз шањри Кўлоб ва Ќуниядидан намоянд. Протоколи мазкур соли гузашта зимни сафариЭмомали Рахмон, президенти Тољикистон ба Туркия ба имзо ра-сида буд.

№47 (307) 11 декабри соли 2013 13

таќриз

маддун ба воя расидаанд ва имрўз боњукми гирябори таърих, ин зодбумњоитољикон- Самарќанду Бухоро, ФарѓонавуСурхондарё ва Хоразм ба њудуди Ўзба-кистон муштамил гаштаанд, чун меросимиллии халќи ўзбак ба ќалам медињад.Њатто "Авасто" барин китобе, ки ба мил-лату ќавмњои турк умуман иртиботе на-дорад, чун мероси халќи ўзбак муаррифїмекунад ва ба сухани он бебасарон "Аве-сто"-нинг 2700 йиллигини халќаро миќёс-да зур тантаналар билан нишонладик.Нега? Чунки у бизники-узимизнинг Хо-размда яратилган. Шунинг учун у бево-сита миллий меросимиз њисобланади"("2700 солагии "Авасто"-ро дар миќёсибайналхалќї бисёр зўр ва ботантанаљашн гирифтем. Ба чї сабаб? Зеро он азмост ва дар Хоразми мо эљод шудааст.Аз ин сабаб он бевосита мероси миллиимо ба њисоб меравад" (сањ.78). Гузаштааз ин њатто забони суѓдї ва мероси дарзабони суѓдї эљодшударо низ меросимиллии ўзбакњо мењисобад: "Юртимиздабугун ўлик тиллар сафидан жой олган суѓдтилида яратилган барча адабий ёдгорик-лар њам бизнинг миллий меросимиздир.Чунки сўѓдлар, асосан, њозирги Бухоро ва

Самарќанд Ўзбакистон вилоятларињудудларида яшаган" ("Имрўз забонисуѓдї дар кишвари мо дар сафи забонњоимурда љой гирифта бошад њам ёдгорињоиадабии дар ин забон эљодшуда меросимиллии мост. Зеро суѓдњо асосан дарБухоро ва Самарќанди кунунї, њудуди ви-лоятњои Ўзбакистон зиндагї кардаанд"(сањ. 78). Чунин ба назар мерасад, киОлимов аз чопи шеъри 30 нафар шоиро-ни форсинажоду форсигўй, ки дар бар-гардони Самандар Воњидов ба маљмўаи"Боѓи бухорињо" (1996) дохил шудааст,изњори таассуф менамояд, ки барои чїмо ба чунин мероси бой бефарќ менига-рем. Мурод аз чунин шеваи андеша вайњамоно ба мулки Ўзбакистон шомил гар-дидани Бухороро чун молу колои ўзбакїтаъкиду талќин намудан мебошад.

Хулосаи С. Олимов сари љойгоњи шеъ-ри Рўдакї ва симои Рўдакї як доѓи лаъ-нат бар сари адабиёти тољик ва сарна-вишти миллати тољик аст: "Ўзбекистони-мизда яшаб, баракали ижод этган буюкфорсийзабон шоирларнинг биринчиси-Абу Абдулло Жаъфар бинни МуњаммадРўдакий. У њозирги Тожикистон Респуб-ликасининг Панжакентида туѓилган бул-

са њам, умрининг ката ќисмини мамлакатпойтахти булмиши Бухоро шањрида ке-чирган, асосий асарлари, табиийки, шу-ерда яратилган. Шу сабаб биз учун Рўда-кий ижоди бевосита Ватан адабиётинингтаркибига киради" ("Аз нахустин шоиро-ни сермањсули кулли форсизабонон, кидар Ўзбакистони мо зиндагї кардааст,Абўабдулло Љаъфар бинни МуњаммадиРўдакї мебошад. Вай дар Панљакентињозираи Љумњурии Тољикистон ба ин дунёомада бошад њам, бештари умри худродар пойтахти онрўзаи кишвар шањри Бу-хоро гузаронида, табиист, ки асарњоиасосии худро дар њамин љо эљод карда-аст. Аз њамин сабаб эљодиёти Рўдакї бе-восита ба таркиби "Адабиёти ватан"-иЎзбакистон дохил мешавад" (сањ. 79).Дар иртиботи ин андешањо С. Олимов аззабони мењмоне оид ба ќасидаи "Бўи љўиМўлиён ояд њаме" ривоятеро наќл мена-мояд ва боз њамон шеваи ѓалати худроталќин мекунад, ки Бухоро азони худа-мон, яъне аз Ўзбакистон аст ("Бу ривоят-да тарих бор. Бу тарих бизники. Бухоро-Ўзбекистонимизнинг юраги янглиѓ биргўзал, кечмишларга бой, миллий фахрбулгулик гўшаси. Кўрганимиз каби, Рўда-кийни Бухородан, ўз-ўзидан, БухорониРўдакийдан айри тасаввр ќилиб булмай-ди" ("Ин ривоят таърихи худро дорост. Интаърих аз мост. Бухоро дар Ўзбакистонимо дилеро мемонад ва яке аз мавзењоизебо, соњиби гузаштаи бой ва фахри мил-лии мост. Бинобар ин, Рўдакиро бе Бухо-ро ва Бухороро бе Рўдакї тасаввур кар-дан нашояд" (сањ. 81). С. Олимов зина базина ба он мекўшад, ки Рўдакиро дарбањри тамаддуни туркї-ўзбакї ѓарќ бисо-зад! Вай дар асоси хулосаи духураи ди-гари пажуњишгари ўзбак - А. Шарофид-динов навиштааст, ки "хорижий ва тожиколимларининг ягона хулосаси: Рўдакийузининг тарихий хизмати ва маќомигакўра тожик халќи маданияти њудудиданташќари чиќади. Рости гап Рўдакийнингмероси кенг маънода Ўзбекистон мада-нияти деган тушунчага киради" ("Хулосаиягонаи олимони хориљї ва тољик чунинаст: агар ба рисолати таърихии Рўдакїва маќоми ў нигарем, бармеояд, ки он аздоираи фарњанги халќи тољик берун ба-ромадааст. Ба ростї, мероси Рўдакї бамаънои васеаш мафњуми тамаддуниЎзбакистонро ифода мекунад" (сањ. 84).Шоири ўзбак Ортиќи Љўра аз ин андеша-ронї ва хулосабарорињои С. Одинаевба ваљд омада, дар арзиши шеъриРўдакї чунин њукм баровардааст:

Буюк Љаъфар2 она тилидаЊамон ўзбек дардин (и) сўзлайди3

Хулосаи "мушоњида" ва андешаро-нињои С. Олимов сари "љойгоњи" устодРўдакї басо аламангез аст: "Ўзбекистонхалќи ќачон ва ќайси тилда яратилгани-дан ќатъи назар шу юртда дунёга келганњар ќандай маънавий меросининг бирин-чи ва асосий вориси њисобланади. Бумасъалада энг тўѓри йўл-шу! Шунинг учунњам, Рўдакий ижодига муносибат мисо-лида кўриб ўтилганидек" ("Халќи Ўзбаки-стон ќатъи назар аз он, ки кай ва ба ка-

дом забон эљод шудааст, дар ин маконба дунё омадани њар мероси маънавировориси асосї ва нахустин медонад. Дарин масъала роњи дуруст њамин аст! Бино-бар ин, ба эљодиёти Рўдакї низ аз њаминмавќеъ назар бояд кард" (сањ. 86-87).

С. Олимов ба ин њама аз "Авасто"-вуРўдакї турксозињо ќаноат накарда, њам-чунин рўњ ва осори адибони модарзодва љигарсўхтаи тољик- Пањлавон Мањмуд,Адиб Собир, Асириддини Асхикатї, ХољаИсмати Бухорої, Носири Бухорої, Муш-фиќї, Ањмади Дониш, њатто устод Айнї,Љ. Икромї, С. Улуѓзодаро мањсули таъ-рих ва муњити "Ўзбекистондир" мењисо-баду мехонад (сањ. 82).

Дар заминаи ин ќазия ба тањрифитаърих роњ дода, зикр кардааст, ки њаќќуњуќуќ дорем "онњоро шоирони форсиза-бони ўзбек" муаррифї намоем ва ба ган-љинаи "Ватан адабиёти", яъне "ўзбек ада-биёти" ворид намоем. Чунин мулоњи-зањои адабиётшиноси таърихбехабар якнавъ давом ва инкишофи андешањои ГогаЊидоятовро, ки бешармона баромадииљтимоии сомониёнро турк хондааст, бахотир меоварад: "Саманиды были тюрк-ского происхождения. Балх откуда онибыли родом был населен в подавляющембольшинстве тюрками. Племя Огузовбыло их родным племенем…При двореСаманидов нашли прибежеще два гени-альных поэта Востока Фирдоуси и Руда-ки"4. Во аљабо, дидаву дониста, ба чунинамали носавоб, тањрифи таърихи ада-биёту фарњанг, моли як халќро тараканамуда, ба номи худ навиштану аз худнамудан дар маќолаи мазкур ва баъземаќолањои дигари маљмўа ба назар ме-расад, ки чунин ифтихори нољо ба муно-сибатњои илмиву адабї ва фарњангии инхалќњои давоми садањои зиёд дар њамсо-ягї зиста, халали љиддї ворид месозад. Моаз он дар њайрат афтодаем, ки чунин ан-дешањои ботил ва нисбат ба таърих варўњи миллии тољикон доѓовар чї хел азназари виростори маљмўа Њамидљон Њоми-дии аз нохуни по то фарќи сар дарду ормо-ни тољикї дошта ва Сафири ваќти МухториЉумњурии Тољикистон дар Љумњурии Ўзба-кистон Бобохон Мањмадови таърихбоха-бар ва донишманди ватандўст гузашта-аст?! Худоё, аз мост, ки бар мост!

Сарфи назар аз чунин камбудињоихурду бузург маљмўаи "ОдамушшуароРўдакї" дар шинохти Рўдакї, рўзгор, ме-роси адабї, пажўњишу тањлил ва пањлуњоигуногуни ашъори шоир дар Ўзбакистонљойгоњи хубе гузоштааст.

ВАЛИИ САМАДАЪЗАМИ ХУДОДОД

1Азиз Ќаюмов- доктори илмњои филология,профессор, соли 1958 - замони љашни 1100солагии Рўдакї директори Институти забонва адабиёти АИ Ўзбекистон буд.2 Абўљаъфар Рўдакї3 Маљаллаи "Гулистон", 1991, №1, с.74 Г. Хидоятов. Крушение Саманидов.- Моск-ва-Ташкент, 2002, сањ. 140-141.

Вакилони МН дар АнќараТайи чанд рўз ахир як њайате иборат аз вакилони палатаи поёнии парлумониТољикистон тањти сарварии Сафаралї Наљмиддинов, Раиси Кумитаи Маљлисинамояндагон оид ба иќтисоду молия дар шањри Анќараи Туркия ќарор дорад.

Намояндагони Тољикистон бо маќсади омўзиш ва шиносої бо фаъолият ва корибахши молия ва буљаи парлумони Љумњурии Туркия дар шањри Анќара чанд вохўрїанљом доданд. Оќои Раљабов зимни як сўњбати кўтоњаш бо хабарнигори Озодагонгуфт, нишастњои мо аз њар љињат муфиду барои њар ду љониб мусоид буданд.

-Панљ вакили парлумони Тољикистон дар панљ рўз мулоќоти зиёде анљом дода,бо намояндагони кумитањои мухталифи парлумони Туркия, масъулини вазоратимолия, палатаи њисоб ва ашхоси баландпояи њукумати Туркия вохўрданд,-иловакард Раљабов.

Гуфтанист, бо ибтикори Сафорати Тољикистон дар Туркия мулоќоти донишљўё-ни тољик, ки дар шањрњои мухталифи ин кишвар тањсил доранд бо вакилони парлу-мони Тољикистон низ баргузор гардида, намояндагони мардумї аз њолу ањвол, ша-роити зисту тањсили њамватанонамон аз наздик огоњ шуданд.

Зафар МАЌСУДОВ

№47 (307) 11 декабри соли 201314

чашмандоз

ДОРУЛФУНУНИ ЊАЁТ

(Охираш. Идома аз шуморањои гузашта)

ЊАЁТ НЕЪМАТИСАМАРЌАНДЇ

ГУРЕЗАГЇАгарчи Мулло Њасан Чўља солњои ќатли

оми истолинї, бо сабабњои номаълум аз на-зари таъќибкунандагони шўравї дур мондабошанд њам, доимо дар зери хавф зиндагїмекарданд. Њар замон аз тарафи шўравиён,ходимони маъмури Кўмитаи Њифзи Бехатарї(КГБ) таъќибкунии муллоњои дин суръат ме-гирифт. Ходимони маъмурї аз сокинони дења-ашон бо чї кор машѓул будан ва дар куљобудани мўйсафедро пурсуљў мекарданд. Њарсари чанд ваќт андозѓундорони идораи мо-лия "андозситонї" мекарданд ё ба идораидодситон даъват намуда, истинтоќ мекар-данд.

Њар дафъае, ки таъќиби муллоњо ављ ме-гирифт, Мулло Њасан ба дењањои дурдастиЌашќадарё, Сурхандарёву Панљакент гурех-та дар хонањои ёру дўстонашон пинњон ме-шуданд. Аммо дар гурезагї хам осуда буданаметавонистанд ва њар замон гурезгоњашон-ро иваз мекарданд.

Сокинони дењаи Ёрии Панљакент наќл ме-карданд, ки солњои 1953-54 ваќте, ки МуллоЊасан аз таъќиб гурехта, дар дењаи Ёрї, дархонаи яке аз дўстонашон пинњон буданд, ода-мони чарминапўши аспсавори ношинос ома-да ба писарчањои дења "конфетњои шањрї"дода аз онњо куљо будани "муллои самарќ-андї"-ро пурсуљў мекарданд. Аммо писар-чањо аз љавоб гурехта, сўи теппањо медави-данд.

Солњои шастум таъќиби навбатии мул-лоњо суръат гирифт ва тирамоњи соли 1961Мулло Њасан ба дењаи Ёрии ноњияи Пнљакен-ти Тољикистон, ки аз маркази ноњия таќри-бан 24 километр дуртар воќеъ буд, гурехтанд.Дар дењаи Ёрї мўйсафед дўстони зиёд дош-танд, аз љумла Мулло Нарзиддин, Мулло Бур-њониддин, Мулло Камол. Мулло Њасан дархонаи Мулло Нарзиддин паноњ ёфтанд. Сеписари Мулло Нарзиддин- Мулло Сафар, Си-рољиддин ва Субњониддин мўйсафедро фар-зандвор, бо мењру муњаббати аз њад зиёд па-расторї мекарданд.

Хаме аз мушфиќию дилдорї,Карданд ќибларо парасторї.

Ман, ки ба сўњбатњои пурмаърифату дар-сњои "зиндаи"-и Мулло Њасан одат карда бу-дам ва њамеша сўњбатњояшонро ёд мекар-дам, аз падарам хоњиш кардам, то маро бадењаи Ёрї, назди устодам баранд. Моњи де-кабри њамон сол њамроњи падарам дењаи Ёрїравон шудем. Дар сарои Паљакенти Самарќ-анд, моро Мулло Ањрор таксисти Панљакентїмунтазир буданд ва пас аз яку ним-ду соатба дењаи Ёрї расидем .

Дењаи Ёрї аљаб манзараву табиати сењ-рангез дошт. Табиати сокинонаш нињоят сод-да, поку беѓараз, самимона, мисли табиатипоку беолоиши одамони љамъияти ибтидоїбуд. Ба назарам гўё ба он љо ќадами харобко-ри шўъравиён, "навоварии цивилизатция"нарасида бошад. Дар дења айёми тўйњои чук-бурї - писартўй буд.

Он ваќтњо тўйњои Самарќанд одатан серўз давом мекард. Як рўз "оши маслихат"мекарданд. Ёру дўстону хешони наздики со-њиби тўй љамъ омада, аввал маросими "ли-боспўшонї" карда, ба писарчањо либосњои навпўшонида, мисли "домодча"-њо меоростандва пас бо чї тартиб гузаронидани тўй масли-њат мекарданд. Барои кўмак ба соњиби тўйњар кас бозёфти њолаш- яке гўсфанд, дигаребиринљ, пул тўёна меоварданд ва пас як шабуяк рўз тўй барпо мегашт. Тўйњо асосан рўзњоиљумъа , шанбе ва якшанбе - рўзњои истиро-њати мардум аз кори давлатї баргузор ме-гардид. Хурсандињо як шабу як рўз даво ме-кард. Гўё тамоми дења тўй дошт.

Тўйњои Самарќандро як сарояндаи са-ришта карда наметавонист. Камаш ду- сенафар њофизон хизмат мекарданд. Баландг-ўякњо набуд. Њофизон миёни давраи тўйхўронгашта бо навбат сурудхонї мекарданд. Аз њарсў садои тўйхўрон мебаромад:-"якто аз Њофизшавад!", "якто аз Бедил шавад!", "якто аз Зе-

бунисо шавад!", "кош, ягонто аз Туѓрал ме-шунидем!" ё "якта аз Њољї бобо шавад!" (яънеаз Њољї Абдулазиз ), "Аз Шоњназар шавад!","ягонта аз Мулло Тўйчи ё Содирохон шавад!". Баъзе тўйхурон номи оњангњоро гирифта,"Бебокча" шавад!, Ушшоќи Самарќанд ша-вад!", "Ќўшчинор шавад!", "Чўли Ироќ шавад"-гўён аз њофизон талаб мекарданд. Худо на-карда, мабодо сароянда матнро ѓалат мехонд,ё аз ўњдаи ба љо овардани талаби тўйхўроннамебаромад, дигар ўро ба маъракањо даъ-ват наме-карданд.

Муттаасифона, њоло тўйњои Самарќандбо ќарори њукумат њамагї ду-се соат ба тар-зи "оши нањор" мегузаранд. Намефањмед, тўйбуд ё зиёфат. Аз кадом гўру лањад "поп музи-ка" гуфтагї дарди сар пайдо шуд , бо дапара-дупури бемантиќу садои ду-се баландгўякгўшњоро ба ќомат меоварад. Дар як муддатикўтоњ, таќрибан дањ-понздањ соли охир њамсарояндагон ва њам мардум Њофизу БедилуЗебунисову Њилоливу Туѓралро фаромўшкарданд. Завќи њама паст шуд.

Тўйњои Ёрї тарзи ба худ хос дошт. Мислитўйњои Самарќанд аввал як бегоњ ёру дўсто-ну хешони наздики соњиби тўй ба "маслињат"омада маросими "либоспўшонї" мекардандва њар кас аз рўи имкон "як тарафи тўй"-ромебардошт. Рўзи сонї "Њезумхабарон" номдошт. 40-50 нафар мард дар миёнбанд таба-ру теша, харсавор меомаданд. Соњи-би тўйаввал назди њар хар як банд беда ва ба охўряк коса љав андохта, шиками харњоро сермекард, пас назди соњибони харњо оши палавмекашиданд. Сањарии барваќти рўзи савумњама харсавор сўи кўњсор мерафтанд вабегоњї, наздики шом њар кадоме бо як харњезуми арча бармегаштанд. Боз аввал харњ-оро "зиёфат" карда, пас ба соњибони хар-њоош медоданд.

Рўзи чањорум "тўи кадхудо " ном дошт, китанњо мардони зандори оиладор меомадандва рўзи панљум "тўи сарфу љамъ" ном дошт.Ба тўи "сарфу љамъ" хурду калон, духтарузанони дења меомаданд. Њатто кўдакони шир-хорро оварда , ба лабњошон аз равѓани ошмелесонданд.

Дар тўйњои Ёрї асосан Искандар ЊофизБобоев бо дастаи худ сурудхонї мекарданд.Писарони Искандар Њофиз- Олимљону Обид-љон њунарпешагони шоистаи Љумњурии Тољ-кистон, бењтарин сарояндагони "Шашмаќом"-и тољик, љоизадорони фестивали байналха-лќии "Таронањои Шарќ" дар Самарќанд.

Мулло Њасан мењмони олиќадри тўйњоиЁрї буданд. Ман доимо дар пањлўяшон ме-нишастам ва мардум "набераи муллои сама-

рќандї" гуфта, маро бо самимият тоза "эрка-ву анзурат" мекарданд. Сафари ман ба дењаиЁрї як моњ давом кард.

Мулло Њасан зиндагиро бе Самарќандтасав-вур карда наметавонистанд. Ёди ватанбошад, ки охири зимистон, аввали бањорисоли 1962 сахт бемор шуда, рўи бистар хоби-данд. Падарам дењаи Ёрї рафта, бо таксииМулло Ањрори Панљакентї он касро ба хонаимо оварданд. Дар хона аз мўйсафед пурси-дам:- Бобољон! Худатон табиби хозиќ шуда,аз чї сабаб бемор шудед?

-Мулло ! Ёди Ватан! Ёди Ватан!-оњи бадард кашида, оњиста гуфтанд Мулло Њасан.

Ман рўзу шаб дар пањлўяшон менишас-там. Дар бисотам љуз "Мунтахаботи девониЊофиз", ки соли 1957 аз тарафи нашриётидавлатии Тољикистон нашр шуда буд, дигаркитобе надоштам. Ба Мулло Њасан аз њамонкитоб ѓазалњои Њофизро мехондам ва таќри-бан пас аз як моњ мўйсафед бе доруву дар-монњои тиббї, бо сењри ѓазалњои Њофиз си-њат шуда , ба хонаашон рафтанд.

Ба хотири дўстї, Мулло Њасан духтарихурдиашон Саодатро, ба набераи духтарииМулло Нарзиддини Ёригї - Наљмиддин башавњар доданд.

Рўзи васли дўстонро ёд бод!Ёд бод он рўзгорон, ёд бод!

ХОТИМАМулло Њасани Чўља соли њазору њаштса-

ду њаштоду хафт дар гузари Ќурѓончаи шањ-ри Самарќанд, дар оилаи Носири алочабоф(Носири алочабоф писари Љўраќули алоча-боф буданд) таввалуд шуданд.

Мулло Њасан ду маротиба издивољ кар-данд. Аз њамсари якумашон - Муаттарой(ваф.1926) ду фарзанд - писар Неъматљон(1915-1989) ва духтар шафоат (1919-2002) вањамсари дуюмашон -Мукаррамой (1903-1987)ду духтар - Саноат (тав.1939) ва Саодат(тав.1944) ба дунё омаданд.

Рўзе Мулло Њасан ба ман гуфтанд:-Мул-ло, ба Шумо як насињате дорам.Зинњор мул-лои дин нашавед!

-Чаро?- пурсидам ман.-Азбаски дар ин замони бединиву гум-

рањї дониши ман ба кор намерафт, барои зин-дагии рўзмарра маљбур шудам, ки худро баин пеша занам. Ба шумо худои мењрубонэњсони олитарини худ, илњоми шоирї бахши-дааст, бар болои ин касби хуб доред. Шеъруилматонро барои њаёти асили инсониатонсарфа намоед ва рузќу рўзиро аз паси касба-тон гузаронед!- гуфтанд Мулло Њасан.

Як чанд соат пеш аз вафоташон, ман дар

сари болинашон бо падарам менишастам,сарашонро аз болин набардошта, бо чашмо-ни пўшида гуфтанд:

Мулло! Байти маќтаи ѓазали Вањширо, киба он Сайидо мухаммас бастааст, дар ёд до-ред?

Ман аз ин саволи мўйсафед дар њайратафтода, хомўш мондам. Мўйсафед бори ди-гар пурсиданд: Ба хотиратон омад? Ман бозхомўш мондам. Падарам гуфтанд: Агар донї,мўйсафедро мунтазир накарда гўй!

Ман ноилољ монда, байтро ќироат кардам:Гуфтаї, тадбири корат мекунам,

Вањшї, манол,Рафт кор аз даст кай тадбири

корам мекунї?Мулло, ваќти тадбир расид! - Гуфтанд

мўйса-фед, бо чашмони пўшида.-Њоло умри бисёре мебинед, бобољон!

Њамроњ суњбатњои бисёр мекунем!- гуфтамман.

-Не, Мулло! "Зи буди хештан бигзар, ки ўнобуда мехоњад!"- фармудааст НаќибхонТуѓрали Самарќандї. Дар ин дунёи номукам-мал њељ кас буд нашудааст. Ба њисоби њиљрииМуњаммадї як кам сад сол умр дидам, њами-наш кофист!

Пас, њар ду, "мону-гир" бо навбат чандсоат байтгўї кардем. Таќрибан соати чорисубњ, Мулло Њасани Чўља дар навбати худ якмисра гуфтанд, вале мисраи дигар дар дањо-нашон монд.

Ин марди фозил, алломаи ношинохта,сања-рии барваќт, рўзи панљшанбе , савуминоябри соли њазору нўњсаду њаштоду се, дарсинни наваду њафт олами фониро падруд гуф-та , аксари дониши худро бо худ ба хок бур-данд. Ќабрашон дар мазори дењаи Даштисўхта воќеъ аст.

Мўйсафеди худоназаркарда то дами во-пасин аз забону аќлу њуш кам нашуда, бочашми бедор, бо забони гуфтор, љон бе мин-нат ба парвардигор супориданд.

Падарам Неъматљон фарзанди нахустин,писари ягонаи Мулло Њасан буданд ва маннабераи нахустини бобоям.

Ман аз бобоям Мулло Њасан Чўља, дорул-фунуни њаётам, барои меъроси маънавї-га-нљинае, ки бар маѓзи сари ман гузоштанд якумр миннатдорам.

Кош, дар њаёти њар инсон, Мулло ЊасаниЧўља барин мардони фозил, рањнамоён, до-рулфунунњои зинда, меъморони маънавїбисёртар мебуданд.

Худо рањмат кунад, рўњи покашон то фар-до рўзи ќиёмат шод бод ва он рўзи доварї бадидори якдигар мушарраф шавем! Омин!

№47 (307) 11 декабри соли 2013 15

МУАССИС :Зафари СЎФЇ

Азизи НАЌИБЗОД

Абдулазизи ВОСЕЪ, ИсфандиёриХАЛИЛЇ, Њумайрои БАХТИЁР, СиёвушиЌОСИМЗОДА

МУЊАРРИР :

ХАБАРНИГОРОН :

ТАРРОЊ:Аслиддини ЉУМЪА

МЕНЕЉЕР :

Њафтанома дар Вазорати адлияи љумњурї зери раќами001-3446 сабти ном шудааст

Њафтанома ба хотири чандандешї маводеро низ ба табъ мерасонад, ки ба мўњтавои он мувофиќ нест. Ба дурустии арќом ва далелњо муаллифон љавобгўянд. Дар њафтанома аз навиштањо ва аксњои интернет истифода

шудааст. Ба мўњтавои матолиби хусусияти рекламавї дошта, идораи

њафтанома масъул нест.

С. НЕЪМАТУЛЛО

ЧП ГАЗЕТА «ОЗОДАГОН»Расчетный счет

№ 20202 972314030017600МФО: 350101403

Корр. счет: 20402972714031 ОАО Агроинвестбанк

г. ДушанбеИНН № 030012573

Тољикистон, Душанбе, к. МирзоТурсунзода– 45, х. 401.

Телефон: 37-880- 07-09; 907- 82-55-77, 93-593-34-70; 93-510-16-99

НИШОНЇ:

Дар чопхонаи «Интишор» ба нашр расидааст

www.ozodagon.com

МУДИРИ ИЉРОИЯ:Хилватшоњи МАЊМУД

e-mail: ozodagon@mail.ru

таърих

e-mail: ozodagon@mail.ru

Ба гузориши хабаргузории "Форс", њангоми холикунии маљбурии минтаќаи Со-

фиётовен ( дар наздикии Ёњан-сберг) дар соли 1955, ки давро-ни апартеиди Африќои љанубїбуд, њудуди 65 њазор нафар си-ёњпуст аз ин манотиќ берун рон-да шудаанд, аммо танњо чандсол пештар аз ин њодиса, яънедар соли 1948 режими Исроилбодиянишинињои сањрои Наќаб-ро ба зур аз ин манотиќ, ки сар-заминњои аљдодии онњо буд,хориљ ва аз онњоро ба минтаќаемуњосира шуда ба номи " Сиёг"мунтаќил карда буд.

Акнун, ки марги Манделабори дигар сиёсатњои даврониапартеид Африќои љанубиродар зењнњо љилвагар кардааст,душвор битавон аз монандињоиошкор байни ин иќдомоти онрежим ва режими сањюнистїчашм пўшид.

Нигоње гузаро ба бархе азиќдомоти режими Исроил дарКаронаи Бохтарї, ки муњаќиќо-ни Созмони милал њам борњо баон ишора кардаанд, мизони мо-нандии апартеиди Африќоиљанубї бо апартеиди режими

сањюнистиро ошкор мекунад:эљоди шањракњои махсуси*яњудињо*, ташкили љодањоиљудогона ба исроилињо ва фа-ластинињо, бозрасињои низомї,ќавонини табъизомези издивољ,сохтани девори Исроил дар за-минњои ишѓолии Фаластин, ис-тифода аз фаластинињо ба ун-вони неруи кори арзон, нобаро-барињои зерсохторї, дастрасиинобаробар дар заминњо ва ма-нобеъ.

Собиќаи муќоисаи Исроилбо апартеид

Дар соли 1961 сарвазириАфриќои љанубї буд, ки раъйИсроил дар Созмони милалалайњи иќдомоти апартеиди инкишварро ба интиќод гирифт вагуфт, ки "нигаришњои зиддиапартеиди Исроил зидду наќизњастанд... онњо Исроилро азарабњо, ки њазорон сол дар онњозиндагї карда буданд, гириф-танд. Ман аз ин лињоз бо онњомувофиќ њастам. Исроил њаммонанди Африќои љанубї яккишвари апартеид аст.*

Аз он замон ба баъд муќои-саи апартеиди Исроил ва Аф-

риќои љанубї ба амре маъмултабдил шуд, то љое, ки имрўзњатто дар кишвари Амрико, киинтиќод аз Исроил љузви мамн-ўиятњо мањсуб мешавад, ин му-ќоиса афзоиши чашмгире дода-аст.

То кунун маќомот ва шахси-ятњои бисёр зиёде ин муќоиса-ро ба кор бурдаанд, аммо моба изњороти маќомоти Созмонимилал, ки ин муќоисаро ба корбурдаанд, ишора мекунем.

Љон Догорд, гузоришгарисобиќи вижаи Созмони милал,вазъияти мављуд дар КаронаиБохтариро вазъияте бадтар азапартеиди Африќои Љанубї тав-сиф кард. Вай дар соли 2007навишт, ки ќонунњо ва иќдомотиИсроил дар сарзаминњои ишѓо-лии Фаластин, ба таври ќатї баљанбањое аз апартеид шабењаст.

Ин маќоми собиќи Созмонимилал бо ишора ба таърифирасмии апартеид менависад:Оё метавон инкор кард, ки њада-фи ин иќдомот тасаллути як гур-ўњи нажодї бар гуруњи нажодиидигар ва зулм кардан ба онњ-ост? Исроил инкор мекунад, кињадафаш ин бошад, аммо инният ё њадафро метавон аз њола-тњое, ки дар ин гузориш ба онњоишор мешавад, дарк кард.

"Дар октябри 2010 РичордФолк, гузоришгари вижаи Со-змони милал дар умури Исро-ил, ба кумитаи сеюми Маљмаиумумї гузориш дод, ки назаригузоришгари вижаи Созмони

ШАБОЊАТЊОИАПАРТЕИД ВАМОЊИЯТИ РЕЖИМИСАЊЮНИСТЇАкнун, ки марги Мандела бори дигар сиёсатњоидаврони апартеиди Африќои љанубиро дар зењнњољилвагар кардааст, душвор аст битавон табъизњоинажодии асри навро нодида гирифт.

БОЗГАШТИ ЊАМА БА СЎИ ЎСТХатмкардагони соли 1980-и факултети филологияи тољики ДДТ

(њоло ДМТ) ба шарикдарсашон, рўзноманигори љомеашинос Ла-тиф Њадязода даргузашти модари гиромияшро таслият гуфта, аздаргоњи Худованд ба он марњума рањмату маѓфират ва барои боз-мондагон сабри љамил хоњонанд.

милал ин аст, ки моњияти ишѓол-гарии Исроил то соли 2010, ид-даъоњои пешин дар бораи ис-теъморгарї ва апартеидротаќвият мекунад. Вазъият нисбатба њатто се сол пеш бадтар шу-дааст. Вижагињои истеъморї ва

Диёрбакр ва Юкесковои Туркия ноором аст 5 нафар аз неруњои полиси Диёркбар бар асари партоби бомбњоикучаки дастсоз маљруњ шуданд ва яке аз бонкњои бузургиЮкесково ба таври комил ба оташ кашида шуд.

апартеиди режими Исроил якфароянди афзоишї буда аст.Њарчи ин фароянд бештар за-мон мебарад, ѓалаба бар ондушвортар ва бозгардонданињуќуќи асосии мардуми фалас-тин, љиддитар мешавад."

ДАР ЊАМИН ЊОЛ

Ба гузориши хабаргузории Форс ба наќл аз пойгоњи хабарии"Љањон" ба дунболи он, ки дар нооромињои рўзњои ахир дар шањриЮкесковои вилояти Њакорї, 2 љавони курд ба дасти неруњои полисиТуркия кушта шуданд, мавље аз нооромињо дар чанд шањри курдни-шин шакл гирифт.

Ин манбаъ навишт, дирўз гуруње аз аъзои њизби сулњ ва демок-ратия ва њаводорони ЊКК(Њизби коргарони Курдистон) дар Диёр-бакр роњпаймої карданд ва роњ надодани онон ба яке аз хиёбо-нњои аслї, боиси даргирї байни полис ва љавонон шуд. Бинобариттилооте, ки аз њукумати Диёрбакар дар ихтиёри расонањо ќароргирифт, 3 нафар аз љавонони узви шохањои махфии ЊКК, ки худродар сафњои рањпаймоикунандагон љо дода буданд, ба суи неруњоиполис чанд бомби дастсози кучак ва норинљаки садодињанда ан-дохтанд, ки бар асари таркиши бомбњо, 5 полис маљруњ шуда ва бабемористон интиќол ёфтанд.

Дирўз њамчунин дар шањри Юксеково яке аз бонкњои бузурги иншањр тавассути гуруње аз љавонони узви њизби сулњ ва демократияба оташ кашида шуд ва компютерњо, дастгоњњои пулдињанда, сан-далињо ва дигар таљњизоти бонк ба таври комил аз байн рафт.

Њасиб Копулон, намояндаи мардуми Шарнох ва аз сарони њизбисулњ ва демократия ба расонањо гуфт, куштани 2 љавони курд аз суинеруњои амниятї, ба монанди он аст, ки аз пушт ба музокироти сулњбайни ЊКК ва Туркия ханљар зада шавад.

Абдуллоњ Уљолон рањбари зиндонии ЊКК дирўз дар дидор бо 3намояндаи курд, паёми тасаллияти худ барои хонаводањои 2 куш-ташударо баён дошт.

№47 (307) 11 декабри соли 201316

њафтранг

ДАР ОЛАМИ САНГИНДИЛУБЕМЕЊРУ МАДОРО

Дар олами сангиндилу бемењру мадоро,Шоир ба чи кор ояду шеъраш ба чи коро?!

Ку гўш, ки оњанги писанде бишиносад?Ку шавк, ки девона кунад синаи моро?!

Њангомафурўшон сари бозори замонанд,Афсонаашон номи Самарќанду Бухоро

Аммо чи Самарќанд, агар ќанд набошад?Аммо чи Бухоро, ба дили санги чу хоро?!

Баѓдоду Димишќ аз назари дину дил афтод,Дар кишвари нафсанд мусалмону насоро!

Он кудаки афѓон, ки бизоданд дами љанг,Пирона сўи сулњ кашидаст асоро…

Пайваста ба як њаста чи Эрону чи Нирон,Афканда ба як варта чи шоњу чи гадоро!

Буњрони самоиву заминиву замонї,Афтода, ки бишнос ту худрову Худоро!

Моему шунидан ба њамон одати тифлї,Афсонаи гургу бузаки чингилапоро…..

АВВАЛИН ХАБАРГУЗОРИИ МУСТАЌИЛИ МИНТАЌАВЇ

ХОБИ ТАЪРИХЇУстоди фанни таърихи Ватан имшаб,Боз дар хоби парешонам сухан дорад,Мисли як булбул, хуморї, дар фироќи гул,Нолањо аз сарнавишти хештан дорад:

"Кош будам моњтобе, то ба ранги нур,Дар тани девори таърихи Бухоро,Номи Исмоили Сомонї нависам ,Аз сафо, аз сидќ, зебову дилоро.

Об гардам, кош, то бо шеваи шодї,Дар хумористони гулбоѓи Самарќанд,Байти зебои Зарафшонї сароям,Њамнавои Рўдакї, ширинтар аз ќанд!

Офтобе бошаму аз токи айвонеШеъри ноби Њофизи Шерозро хонам,То ба даст орад диламро турки Шерозї,Як ѓазал руъё ба холи њиндуяш монам..."

Устоди фанни таърихи Ватан њар шаб,Дарси таърихии моро мекунад такрор,Хоби таърихии дилро медињад барбод,Дарди таърихии дилро мекунад бедор...ТОЛИБИ ОЗАРАХШ