magazineMAART 2011

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 44 nr. 2

Hongarije terug naar afDromen van trage wegenSterke vrouwen

141636

‘Verdriet staat in de kast’ blz. 28

2

Win een

weekend

Domburg (NL)

blz. 50

okra.beAfgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

magazinemaandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 44 nr. 2

Laatsteeerste

Bij SKM begint de lente vroegerKOM VANAF NU DE MOOISTE LENTE- EN ZOMERKLEDING PASSEN

5 EURO REISVERGOEDING - BIJ AANKOOP VAN 125 EURO (DIRECT VERREKEND AAN DE KASSA) 10 EURO REISVERGOEDING OF ÉÉN FLES CHAMPAGNE - BIJ AANKOOP VAN 250 EURO

MEESTER-KLEERMAKER SINDS 1870

A12 • BOOMSESTEENWEG 35 • 2630 AARTSELAAR • 03 887 38 41

Alle dagen open van 9u30 tot 18u • Zon- en feestdagen gesloten • 4.500 m2 winkelruimte • Gezellig restaurant • Parking voor 300 wagens • Winkel toegankelijk voor rolstoelgebruikers • Rolstoelen ter beschikking • Lift • Airco • Kinderafdeling met speelruimte • Autobus lijn 50.0 aan de Roosevelt-plaats te Antwerpen en station Mechelen tot aan de halte ‘Leugstraat’/SKM • www.skm.be

1533_okra_sommerman.indd 1 02/02/11 14:38

3

okra

mag

azin

e m

aart

2011

3

okra

mag

azin

e m

aart

2011

Vorige zondag vond de OKRA-reisbeurs plaats. De onrust in Noord-Afrika kleurde de gesprekken. “Zouden we naar Egypte vertrekken? Ik geloof het nooit. Een beetje jammer maar tegelijk ben ik blij. Als je ziet wat de kracht van mensen vermag. Opvallend ook dat het internet zo’n cruciale rol speelt. Ik moest terugdenken aan mijn kajotstertijd. Wij reden met de fiets van de ene naar de andere met strooibriefjes, voor een fabrieksactie of een groot congres. En ze waren present. Nu gaat de oproep via een andere weg maar het resultaat blijft hetzelfde.” Marie-Jeanne krijgt het er warm van.

’s Avonds denk ik aan haar bij het zien van de pakkende beelden uit Caïro. Tegen de kracht van mensen samen, is inderdaad geen leger of machtsap-paraat opgewassen. Later zal wat daar nu gebeurt misschien een nieuw en belangrijk hoofdstuk van de geschiedenis blijken. Tegelijk zie ik de vele voorbeelden van sterke mensen die nooit het nieuws halen, laat staan de geschiedenisles. Sandhya is zo iemand. Ze werkt voor een betere gezond-heidszorg in Bangladesh. Je leest haar verhaal op bladzijde 24. Over haar inzet en die van vele andere helden in de derde wereld hoor je meer tijdens het OKRA-paasfeest in je trefpunt. Dankzij jouw financiële bijdrage, groeit dat netwerk wereldwijd.

Ook hier zijn mensen samen tot veel in staat. Als OKRA straks, volgende week of volgende maand of nog later, een oproep lanceert om voor waar-dige pensioenen op straat te komen, denk dan even terug aan de mensen-massa op het Tahrirplein in Caïro. Ik weet het wel, we hoeven hier geen dictator naar huis te sturen of extreme werkloosheid en armoede aan te pakken, maar toch.

Voorwaarde voor verandering is dat we elkaar aansteken, figuurlijk dan. Bij OKRA gebeurt dat van mond tot mond maar ook via onze compleet opge-friste okra.be. De boodschap die we met elkaar delen, waar we op reage-ren, waar we over discussiëren blijft de kern. Vanaf volgende maand is op deze bladzijde trouwens een nieuwe boodschapper aan het woord. Hij of zij zal jou en de 376 000 andere trouwe lezers maand na maand verrassen met een stukje dat er toe doet. 376 000 lezers, inderdaad, OKRA-magazine wordt niet alleen door de 213 000 OKRA-leden gelezen maar bovendien door duizenden andere mensen. Dat aantal groeit als ook jij je uitgelezen ledenblad in de wachtkamer van de dokter achterlaat en het niet bij het oud papier legt.

Wat mij betreft zijn voor de laatste keer de laatste letters van dit voor-woord geschreven. Straks zet ik de eerste stappen als gepensioneerde. Zonder vrees want dankzij jou weet ik dat mensen samen, ook bij OKRA, leven aan het leven toevoegen. Bedankt daarvoor en tot ziens?

Lieve Demeester

Laatsteeerste

Bedankt en tot ziens

© Jürgen Doom

4

okra

mag

azin

e m

aart

2011

okramagazine maart 20117 STANDPUNT Luisterbereidheid, respect en

openheid graag!

8 PRIKKERTJES

10 OKRA-ZINGEVING Hefboom van verandering

12 VRAAG EN AANBOD Kantkloskussen

14 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Hongarije, terug naar af

16 OKRA-MOBIEL Dromen van trage wegen

18 OVER GENERATIES HEEN Vrienden van de toneelmicrobe

20 OVER WAT TELT Leven, daar gaat het om

24 WERELDSOLIDARITEIT ‘Elke student moet een oudere

adopteren’

26 OKRA-ZORG

32 OKRA-REIZEN Naar het oosten!

33 MENU Appelsien, laat je zien!

36 FILM Sterke vrouwen

38 OKRA-SPORT Jog mee!

40 TENTOONSTELLING Hongarije ontmoet Parijs

42 BOEKEN Een kleurrijk allegaartje

44 GEDICHT Lentekind

45 UITJES

46 UIT ‘Vang het Zeeuwse licht’

49 SPEEL EN WIN Twintig winnaars!

50 KRUISWOORDRAADSEL

52 DE DINGEN Wolken

53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, leden-voordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

33inhoud

5

okra

mag

azin

e m

aart

2011OKRA-ZORG IN DE KIJKER

16

30

20 Leven, daar gaat het omKwetsbare vrouwen, hier en in Afrika. Naar hen gaat het

hart van Marleen Temmerman uit. Als gynaecologe en poli-

tica vecht ze voor meer rechten voor deze groep. Een rijk

gevuld leven in dienst van het leven.

24 ‘Elke student moet een oudere adopteren’Wereldsolidariteit vecht voor meer gezondheidszorg in het

Zuiden. In Bangladesh doet ze dat samen met partnerorga-

nisatie GK. Verpleegsters fietsen van dorp tot dorp en

bezoeken wie ziek is. Ook ouderen worden niet vergeten.

40 Hongarije ontmoet ParijsRond 1900 trokken heel wat Hongaarse kunstenaars naar

Parijs en lieten zich beïnvloeden door het fauvisme.

Resultaat waren schilderijen vol kleur en licht. Je kan ze nog

tot eind deze maand bewonderen in het Brusselse stadhuis.

okra.be

‘Artsen herkennen kwetsbare ouderen’

26 Ontmoet en draag zorg26 ‘Maak het leven de moeite waard’28 ‘Mijn verdriet staat in de kast’30 ‘Artsen herkennen kwetsbare ouderen’31 OKRA-ZORGRECHT?32 Waar kan ik terecht?

ITEM

Andere kleuren en aangepaste vormen!OKRA kiest voor een nieuw digitaal tijdperk.

Surf en ontdek de vernieuwde look van de OKRA-website.

okra.be is de webstek voor OKRA-leden.

Overzicht activiteiten

Infofiches

Downloads

Webshop

Zoekertjes

okra.bein het nieuw

7

okra

mag

azin

e fe

brua

ri 20

11

STANDPUNT

Waarover we het dan wel kunnen hebben? De studie- en de pen-sioendienst volgen de politieke actualiteit op de voet, we overlo-pen de mogelijkheden. De betut-teling van ouderen door hen voor-behouden parkeerplaatsen ter beschikking te stellen. Of het idee om aan het tarief van het open-baar vervoer te sleutelen ten nadele van de ouderen. Of we kunnen dieper ingaan op wat er in het ontwerp van beheersovereen-komst van de VRT staat en betrek-king heeft op ouderen. Zij zijn immers volwaardige deelnemers in het mediagebeuren. Al is het maar om de stijgende vulgariteit en eenzijdige berichtgeving in sommige programma’s met hoge kijk- of luistercijfers een beetje te neutraliseren. We willen zeker niet oproepen om een nieuwe oude-renzender in het leven te roepen zoals dit voorzien wordt voor de jeugd. En er is nog meer dat ons als ouderenvereniging nauw aan het hart ligt.

ImpasseOp dit ogenblik biedt informateur Johan Vande Lanotte definitief zijn ontslag aan bij de koning. De poli-tieke impasse ten top. Niemand weet nog waaraan of waaraf. De juiste en volledige informatie voor de burger ontbreekt volledig. Onderhandelaars laten het achter-ste van hun tong niet zien. Steevast ligt de schuld bij de anderen. Ze geraken er niet uit en niemand stuurt aan op nieuwe verkiezingen.

DebatStilaan beginnen we te denken aan een breed politiek, sociaal, economisch en cultureel debat van en door het middenveld als antwoord op het uitblijven van een politiek akkoord. Intussen groeit immers bij vele lagen van de bevolking het ongenoegen over wat zich nu afspeelt. We hopen dat dit ongenoegen zich niet ver-taalt in afstand nemen, onver-schilligheid, nog meer extremisme

of zelfs tot de weigering om nog te gaan stemmen.

VerantwoordelijkheidHet huidige politieke establish-ment draagt een grote verant-woordelijkheid. Als ze schrik heb-ben om de macht te verliezen, dat ze het dan zeggen. Als ze schrik hebben om stemmen te verliezen, dat ze het dan zeggen. Als ze niet meer willen samenwerken met andere politieke formaties, dat ze het dan zeggen.Eén ding is echter zeker: tot besluitvorming komen in de poli-tiek, veronderstelt luisterbereid-heid, respect, openheid en com-promissen.

Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

In deze rubriek reflecteren we vaak over een overheidsmaatregel die impact heeft op het leven van ouderen. Maar omwille van de moeilijke regeringsvorming is er slechts een beperkte politieke besluitvorming. Dat maakt het ons zeer moeilijk.

Luisterbereidheid, respect en openheid graag!

Het huidige politieke establishment draagt een grote verantwoordelijkheid.

7

8

okra

mag

azin

e m

aart

2011

Prikkertjes

‘Op vertrouwen kan je bouwen!’ Met deze inspirerende boodschap gaan de Oost-Vlaamse OKRA-regio’s in juni naar Lourdes. De bedevaart is prima georgani-seerd en begeleid. Op het pro-gramma staan knappe OKRA-vieringen, de traditionele licht-processie en andere vaste ingre-diënten en uiteraard ook boeien-

de uitstappen. Zingeving en vakantie gaan bij OKRA hand in hand. Vriendschap en contact, de ontspannen sfeer en de vele beklijvende momenten geven dat tikkeltje meer.

De Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) is een sociale bij-standsuitkering voor mensen zon-der of met een laag pensioen. Ze wordt toegekend na een streng onderzoek van de bestaansmid-delen. Het basisbedrag van de IGO bedraagt 916,33 euro per maand voor alleenwonenden en 610,89 voor samenwonenden. Wanneer mensen op hun 65ste met pensioen gaan, berekent de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) automatisch of ze recht hebben op de IGO. In andere gevallen gebeurt deze berekening echter niet automatisch en moeten

betrokkenen zelf een aanvraag indienen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij mensen die met pensi-oen gaan voor hun 65ste. Dan zou de RVP in principe automatisch moeten onderzoeken of de betrok-kenen recht hebben op een IGO op het moment dat ze 65 worden. In de praktijk gebeurt dit nog niet. De RVP is echter volop bezig om deze situatie recht te zetten. Denk je zelf recht te hebben op een IGO omwille van een gewij-zigde gezins- of inkomenssituatie, kan je steeds een verzoek tot IGO indienen bij de RVP of het gemeen-tebestuur.

PraktischMet de hst: van 22 tot 27 juni 2011, 570 euro, toeslag single 110 euro. Met het vliegtuig: van 24 tot 27 juni 2011.Met de autocar: van 18 tot 27 juni en van 20 tot 27 juni 2011. CM-leden genieten een korting van 15 euro.Info en inschrijven via OKRA-Midden-Vlaanderen, OKRA-Waas en Dender of OKRA-Algemeen, 02 246 44 41, secretariaat@okra.be.

Lourdes: op bedevaart en zoveel meer

Recht op IGO?

De bedevaart is prima georganiseerd en

begeleid.

SS11

Okr

a

Leef niet langer als in een luchtbel en vind een oplossing voor uw hoorprobleem bij Dialogue.

Een gezonde levensstijl, correcte hygiëne en regelmatige preventie helpen u om goed te blijven horen. Hebt u last van lichte hoorproblemen of bent u ouder dan 50 jaar? Dan is het moment daar voor een test.

SS11

Okr

a

Dialogue biedt u een GRATIS hoortest aan.

VOOR HET DICHTSTBIJZIJNDE DIALOGUE HOORCENTRUM: 0800 94 229 of www.dialogue.be

De door u verstrekte gegevens worden opgenomen in een gegevensbestand van Dialogue Hoorcentra NV - Technologiestraat 65 - 1082 Brussel, voor commerciële doeleinden. De gegevens kunnen ook worden doorgegeven aan derden. U heeft recht op inzage, verbetering en schrapping van gegevens.

Adres :

Naam :

Telefoon : E-mail :

Postcode : Plaats :

Gelieve deze coupon af te geven in het Hoorcentrum of op te sturen naar Dialogue - Technologiestraat 65 - 1082 Brussel.

Okra 297Hx210B.indd 1 05/01/11 12:13

10

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-ZINGEVING

Het getal veertig heeft in de Bijbel een symbolische betekenis. Veertig jaar ligt er tussen de uittocht van de Joden uit de slaver-nij van Egypte en de intocht in het beloofde land. Veertig dagen vertoefde Jezus in de woestijn bij het begin van zijn openbaar leven.

Hefboom van verandering

ness en wholeness te openen voor het welzijn van wie het minder goed heeft.

SamenlevenDe verhalen over Mozes met zijn vluchtende Joden in de woestijn en over Jezus met zijn duivelse bekoringen - ook in de woestijn - gaan veel verder dan minder eten en drinken. Vasten beper-ken tot versoberen, doet de die-pere geest van de veertigdagen-tijd uit het oog verliezen. Kunnen weerstaan aan aantrekkelijke afleidingen die een mens zijn wezenlijke doelen in de weg staan, daar gaat het om in de veertigdagentijd. Met zo’n opvatting kan de joods-christelijke traditie naadloos aansluiten bij het grootste maat-schappelijke debat in het begin van de 21ste eeuw. Zal de wereld er in slagen om op korte termijn te komen tot een wereldwijd gedragen rechtvaardige en duur-zame levensstijl en samenle-vingsopbouw? De Bijbel geeft ons lessen in verandering: begin er tijdig aan, maak er genoeg werk van want het gaat om een lastig en lang proces. Vasten in de Bijbelse traditie is sociaal geladen. Veel meer dan

We zijn niet zeker of de Bijbelse verhalen over de uittocht van de Joden en de vasten van Jezus helemaal exact zijn. Zoals zo vaak hebben Bijbelse schrijvers eerder een symbolische boodschap op het oog. Met veertig jaar en veer-tig dagen wordt een lange tijd bedoeld want het was een moei-zaam proces. Als een volk zich wil bevrijden uit slavernij, vraagt dat tijd. Als een mens zich wil losma-ken van zijn verlangens naar meer

bezit, eer en macht, moet hij lange tijd aan zichzelf schaven. De veertigdagentijd staat in de Bijbel voor bevrijdingstijd: tijd van menselijke en sociale ver-nieuwing. Het beeld van de veer-tigdagentijd is de woestijn. Het staat voor een lastige en eenzame strijd tegen bekoringen en verlei-dingen. Het is de kunst onrust om te zetten in innerlijke tevreden-heid. Het gaat om het vermogen de zorg voor eigen wellness, full-

11

okra

mag

azin

e m

aart

2011

De veertigdagentijd is bezorgd zijn om de kwaliteit van leven en samenleven.

de egocentrische vasten die de laatste jaren in is. De veertigda-gentijd heeft niets te maken met vasten als tijd van zuivering van het lichaam dat te veel genoten heeft van de welvaart of als tijd van afslanking. Zulk populair vasten ligt helemaal in het verlengde van de modieuze maatschappelijke waardeschaal: begaan zijn met jezelf, je status, je fysiek voorkomen. De veertig-dagentijd daarentegen is bezorgd zijn om de kwaliteit van leven en samenleven, bezorgd zijn om de verdieping van een al te opper-vlakkige waardeschaal.

VervullingDe laatste jaren leren rijke lan-den uit schade en schande dat de overvloed hun bevolking niet gelukkiger en rechtvaardiger maakt en dat welstand nieuwe ziektes en onbehagen met zich meebrengt. Maar tegelijk slagen de leiders en de bevolking er vooralsnog niet in om deze wijs-heid om te zetten in een passend politiek beleid van nieuwe recht-vaardige duurzaamheid. Het zou ons nochtans zoveel gelukkiger maken. In dit kader wordt het beeld van de veertigdagentijd steeds actu-

eler. Ons bevrijden van onszelf wordt dringend en dwingend. Onze gehechtheid aan eigen belangen omsmeden tot zorg voor het algemeen belang is een prioritaire strijd. Wat een zegen als het zou lukken. Wat een droom van een samenleving als we het zouden waarmaken.Eén van de mooiste Bijbelse tek-sten over vasten als tijd van humane en sociale omkering staat bij de profeet Jesaja in hoofdstuk 58. De tekst ver-woordt zo raak dat de strijd om verandering tegelijk een bron is van nieuw geluk en nieuwe zalig-heid. “De vasten die Ik wil, dat is: wat onrechtvaardig is verande-ren; waar mensen gekneld wor-den ze ruimte geven en waar ze verdrukt worden vrijheid bren-gen. Met al wie honger heeft uw brood delen, arme zwervers in uw huis opnemen, aan havelozen kleding geven en u niet onttrek-ken aan de zorg van uw verwan-ten. Dan zal het licht doorbreken van een nieuwe morgen en het geluk zal met u zijn. Dan zal Ik u altijd blijven leiden en in de woestijn uw honger stillen. Dan zult gij zijn als een goed ver-zorgde tuin, als een bron die altijd water geeft.”

Droom van een wereldIn de beste godsdienstige tradities gaat vasten gepaard met zorg om de naaste in nood, dichtbij en veraf. Er is sprake van ‘tienden’: een tiende van het eigen inkomen voor solidariteit. Stel je voor dat de meer gegoede mensen tijdens de veertigdagentijd vrijwillig tien procent van hun maandinkomen zouden overmaken aan steun voor de minderbedeelden. Stel je voor dat regeringen van rijke landen gedurende een paar maanden tien procent van hun begroting zouden besteden aan het wegwerken van armoede in het Zuiden. Stel je voor dat de vasten het begin zou worden van echte ‘Wereld-solidariteit’. Zou dat geen zalige wereld worden? Zou dat niet Gods droom van de wereld zijn? Zou dat niet Pasen zijn hier en nu? Die droom wordt waar als OKRA op steeds meer plaatsen werk maakt van steun aan wie het moeilijker heeft hier en in het Zuiden. De veertigdagentijd zou in OKRA niet onopgemerkt mogen voorbijgaan. Geen gemakkelijke opdracht, wel een heel kostbare.

Tekst Jean-Paul Vermassen

12

VRAAG EN AANBOD

■ ZakhorlogesIk verzamel zakhorloges en/of onderdelen ervan. F. De Wit, 0486 87 39 77, ddewit@levi.com

■ KantklosIk heb een eiken kantklostafel, klos-sen, kussens, een lamp, een moleken. Prijs overeen te komen.Chris Moonen, 014 22 02 75, chris.habu@telenet.be

■ Lied Sint-DimphnaWie kent de tekst nog van het liedje Het leven van Sint-Dimphna? Het begint als volgt: ‘Wat lijdt een arme maagd, die haar hart aan God opdraagt, die in haar jonge jeugd wil leven in eer en deugd’.Louis Verlooy, Meren 18, 2250 Olen, 014 21 93 26

■ Bond van het Heilig HartIk ben op zoek naar het speldje dat leden van de Bond van het Heilig Hart op de revers van hun jas speld-den. R. Vanderheyden, J.B. Tassynsstraat 32, 2070 Zwijndrecht, 03 252 94 99, ro.vanderheyden@skynet.be

■ PaternosterIk zoek benodigdheden om pater-nosters te maken voor verschillende missies.Reimonda Dusselier, P. Paguaylaan 46, 3550 Heusden-Zolder, 011 57 26 57

■ Stan OckersWie kent de tekst over oud-wielren-ner Stan Ockers? De tekst begint als volgt: ‘Het was alleen maar onze Stan, die kleine werd een grote man. Hij werd de wereldkampioen.’Oscar Van Wesemael, Wijde Wereld 17, 9340 Lede

■ KruissteekIk zoek naar patronen in kruissteek met afbeelding van iconen.Gerda De Vliegher, Moeshofstraat 58, 2170 Merksem, 03 646 46 93

■ GedichtWie bezorgt mij de tekst van het gedicht dat als volgt begint: ‘Thuis zijn wij met zeven kinderen. Moe is fier op hare schat, vader ook maar soms toch zegt hij zeven koppen kosten wat.’Hilda Kuypers, Palmbosstraat 37, 2990 Loenhout

Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbie-dingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar chris.vanriet@okra.be. Vermeld het liefst je telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.

Heel veel lezers sturen ons zoekertjes voor deze rubriek. Je vraag wordt zo snel moge-lijk gepubliceerd maar je houdt er het best rekening mee dat je zoekertje pas een jaar nadat je het verstuurde verschijnt op deze bladzijden. Uiteraard plaatsen we het onmiddellijk op www.okra.be.

■ CommunieprentjesIk zoek oude communieprentjes van voor 1975. Ik heb ruilmateriaal.Jacqueline Taillieu, Veldstraat 3, 8720 Dentergem, 051 63 44 15

■ Angele DalschaertIk verzamel alles van Angele Dalschaert, een schrijfster van kin-der- en jeugdboeken. Monique Van Quickelberghe, Kerkstraat 2a, 9870 Olsene

■ Florence van BogaertIk zoek Florence van Bogaert, pleegkind van Stan en Fanny Roeibergs. Ze woonde in de periode 1940–1958 in Villa ’t Krekeltje (Brasschaat) en zal nu ongeveer zeventig jaar zijn.Madeleine Beirens, 0473 81 00 36

■ Tony SandlerIk zoek een cassette met het liedje Als ’t maantje lacht gezongen door Tony Sandler. Graag ook de tekst.Omer Dedeyster, Sint-Pietersnieuwstraat 22, 9600 Ronse

■ Jos HeyvaertIk zoek foto’s van schilderijen (jaar-tal vermelden), krantenartikelen en andere documentatie over mijn vader en kunstschilder Frans Joseph Heyvaert (1920-1987).Magda Heyvaert, Henri Jasparlaan 176 bus 606,8434 Westende, 0477 98 65 01

■ Foto’sIk bied een verzamelaar twintig mooie foto’s aan over de kledij van spoorwegarbeiders uit de periode 1838–1918.Celesta Van Lierde, Nieuwstraat 13 bus 12, 9420 Erpe-Mere, 053 83 00 13

■ HallaarHet heemmuseum zoekt foto’s van René Theunen (1920-1948), oud-gemeentesecretaris van Hallaar en van Jozef Van Den Bergh (1901-1972), oud-burgemeester van Hallaar.René Van Loo, Lange Rechtestraat 24,2220 Hallaar, 015 24 19 82

■ LegerdienstWie deed zijn legerdienst of was in opleiding in de Dossinkazerne in Mechelen gedurende de maanden mei, juni en juli 1958?Roger Vercruysse, Herdersbruggestraat 39, 8380 Dudzele, 050 67 01 27

Kantklos-kussen

okra

mag

azin

e m

aart

2011

13

okra

mag

azin

e m

aart

2011

■ Aster BerkhofIk zoek het boek Dikkop van Aster Berkhof.M. Smits, 03 658 69 02

■ GedichtIk zoek de tekst van een oud gedicht dat als volgt begint: ‘Neen Liesbeth neen, waarlijk neen. Gij moogt mij voor geen ontrouw honen. Al had ik de keuze uit alle schonen.’Tilly Verhulst, Westrodestraat 7, 1861 Westrode-Wolvertem, 052 30 52 27

■ HandwerkIk heb overschot van dmc, anchor, kaders en stof voor handwerk. Noella Meyfroodt, Heuvelhoek 39, 8720 Dentergem, 0495 77 82 35

■ LpIk zoek de lp van Joseph Schmidt HMV 045-28497 M en van Richardt Auber HMV 045-30223 M.A. Vertez, G. Gezellestraat 16, 2070 Zwijndrecht, 03 219 29 76

■ BierviltjesIk verzamel bierviltjes en -etiketten van de brouwerijen Eylenbosch, Timmermans, De Neve en Goossens.Willy Longin, 02 466 24 09, willy_lon@hotmail.com

■ PostzegelsMijn invalide echtgenoot verzamelt postzegels uit alle landen.Teresa Malit, Fonteinstraat 137 bus 2, 3000 Leuven

■ StoffenMijn dochter maakt kostuums voor een toneelgroep. Allerlei stoffen zijn zeer welkom.Sonia Merckx, Sint-Gillis-Waas, 0472 92 11 28, smetmerckx@skynet.be

■ LiedboekIk ben op zoek naar een liedboekje met de begeleiding van 25 sinter-klaas- en kerstliedjes. De liedjes zijn omlijst met groene bladeren en klei-ne rode bolletjes.Omer Klaes, Brugstraat 209, 2960 Sint-Job-in-’t-Goor,03 636 11 54

■ MeccanoMijn vader, die in een rolstoel zit, zoekt een meccano.Wim Dedrie, 056 70 37 92

■ GlasraamIk bied een glas-in-loodraam aan van Vlaanderen (44x37 cm) aan.Lucienne Meyts, Kortenberg, 02 759 86 79, lucienne_meyts@base.be

■ BakelandtIk zoek het boek van Bakelandt en zijn roversbende en van Jan de Lichte.Albert Braekevelt, Kruisbesstraat 12, 2811 Hombeek, albert.braekevelt@telenet.be

■ FietsbatterijIk zoek een tweedehands fietsbat-terij van het type NIMH 7.0 voor een elektrische fiets Sparta Pharos Finesse.Jozef Heyde, Ardense Jagersstraat 32, 9800 Gottem, 051 63 44 55,florist.giovanni@pandora.be

■ PostzegelsIk verzamel en ruil postzegels uit alle landen, bij voorkeur van bloe-men, dieren, sport en Olympische spelen.J. Hanssens, Bredabaan 312, 2930 Brasschaat, 03 652 16 81

■ Noten rapenIk zoek de tekst van het gedicht Noten rapen. Het begint als volgt: ‘Hoort hoe het waait, zegt Jan tot Piet. Morgenvroeg vergeet het niet.’Noël Yperman, Steenstraat 20, 9500 Geraardsbergen, 0497 32 25 50, nyp@telenet.be

■ KuifjespuzzelIk zoek twee puzzelstukken van de puzzel Kuifje op de maan (1954-1956).Ginette Wybo, Werkenstraat 12, 8610 Handzame, 051 57 02 50, ginette.wybo@euphonynet.be

■ Dia’s op dvdWij zetten dia’s over op dvd.André Huwel, Veldstraat 89, 8340 Sijsele, huwel.a@skynet.be

■ OorlogssoldaatIk ben op zoek naar het huidige adres of telefoonnummer van Louis Roggen, vermoedelijk geboren in Willebroek. Hij is de zoon van J. Beyens en van Benonie Roggen, een soldaat die sneuvelde op 28 mei 1940 te Loppem.M. Wittevrongel, 050 82 25 24, anva@telenet.be

■ BolspelWij bezitten een bolspel dat bestaat uit elf bollen met een diameter van 16,5 cm en een dikte van 11,5 cm. In het midden is een rode bol geschilderd. Graag meer info.Mieke Cocquyt, 050 50 06 20, mieke.cocquyt@skynet.be

■ KantkloskussensIk bezit twee ronde kantkloskussens (diameter 57 en 67 cm) in goede staat.Martha De Maesschalck-Gils, Gillès de Pélichylei 156, 2970 ’s Gravenwezel, 03 383 26 27

■ Scheiden doet lijdenWie kan mij Scheiden doet lijden instrumentaal bezorgen?Frans Van Lommel, 014 22 09 64 ■ VVE/UDADe vriendenkring van oud VVE/UDA en Air Commandos zoekt contactge-gevens van oudgedienden om gezel-lige bijeenkomsten en ontspannende activiteiten te organiseren.Jean-Pierre Van Doorselaer, Jan Sobieskilaan 4/1, 1020 Brussel, 0495 30 31 33, jpvd@uda.be

■ Plus magazineWie heeft er belangstelling voor een collectie Plus magazine, vanaf het eerste exemplaar tot 2008?René Boehme, Eksterstraat 41, 8400 Oostende, 0473 38 06 59, rene.boehme@skynet.be

■ AvionNaar aanleiding van een onderzoek over de geschiedenis van de vroe-gere breigoedfabriek Avion te Gent, zoek ik ex-werknemers voor een interview.Marc Hanson, 0476 46 93 69, marc.hanson@telenet.be

■ PianoIk bezit een oude piano Golden Medailie, preis, J.N. & Ausland Patente. Wie vertelt me daar meer over?Felicien Verdoodt, Jagershoek 165, 9320 Erembodegem, 053 70 00 56

■ FotobewerkingIk zoek iemand die mij fotobewer-king op computer kan leren en iemand die mij een snelcursus Spaans kan geven. Ik kan mij moei-lijk verplaatsen.Diane Debrabandere, Goudwinde 4 bus 02, 8530 Harelbeke, 056 70 70 82

14

okra

mag

azin

e m

aart

2011

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Sinds de verkiezingen van vorig jaar wordt Hongarije bestuurd door de rechts-conservatieve regering van premier Victor Orbán. Die kan rekenen op een absolute meerderheid in het par-lement en heeft dus ruim armslag om zijn politiek door te drukken. Het kostte hem dan ook niet de minste moeite om een nieuwe mediawet goedgekeurd te krij-

gen, al kon hij wel weten dat die een storm van protest zou losma-ken in binnen- en buitenland. En zo geschiedde, toen de wet op één januari van kracht werd. Weg persvrijheidDe tekst is een ware aanfluiting van de persvrijheid zoals die in de beginselen van de Europese Unie is ingeschreven. Er komen sanc-

ties voor berichtgeving die poli-tiek niet evenwichtig wordt geacht of die een aantasting zou zijn van het openbaar belang, de publieke orde of de moraal. Dat geldt zowel voor de schrijvende pers en de audiovisuele media als voor het internet, zelfs voor de blogs van een redactie. Openbaar zowel als privé. De boetes kunnen oplo-pen tot 750 000 euro. De inhoud van de berichten mag expliciet of impliciet geen belediging inhou-den van personen, gemeenschap-pen, naties, religies, minderhe-den of meerderheden, zeg maar iedereen. De wet bepaalt ook dat wanneer een mediabedrijf een ernstige waarschuwing heeft gekregen, het niet meer mag sol-liciteren bij aanbestedingen voor nieuwe frequenties of telefoonli-centies. Dat verbod geldt ook voor eventuele filialen van zo’n bedrijf.

Raad van toezichtDe vraag is natuurlijk: wie gaat daarover beslissen? Er is een raad van toezicht opgericht die bestaat uit leden van de regeringspartij Fidesz en vertrouwelingen van premier Orbán. Die raad mag huiszoekingen verrichten op de redacties en eisen dat de journa-listen hun bronnen prijs geven. De enige reden die daarvoor zal worden aangegeven is de ‘natio-nale veiligheid’. Zonder verdere verklaring, zonder dat er een gerechtelijk onderzoek aan de gang is. De voorzitster van de raad is aangesteld voor een duur van negen jaar en haar ambtster-

Hongarije, terug naar af

In 1989 maakte Hongarije komaf met het communistische bewind. Daarmee kwam een einde aan een regime dat, net als in de andere Oost-Europese landen, vrije meningsuiting uit zijn woordenschat had gebannen. Het is nu terug naar af.

15

okra

mag

azin

e m

aart

2011

De nieuwe perswet zal leiden tot zelfcensuur want niemand zal het aandurven om de toekomst van zijn medium in gevaar te brengen.

Hongarije, terug naar af

mijn is hernieuwbaar. Zelfs indien Fidesz de volgende verkiezingen zou verliezen, zou ze dus op post blijven.

IntimidatieVoor de Hongaarse journalisten lijdt het geen twijfel: de nieuwe perswet zal leiden tot regelrechte zelfcensuur. Niemand zal het aan-durven om de toekomst van zijn medium in gevaar te brengen. Ze hebben al betoogd. Er zijn enkele bladen verschenen met een witte voorpagina ten teken van protest. Maar het gebeurt allemaal vrij voorzichtig want het risico is niet te overzien. Enkele uren na de goedkeuring van de wet in het parlement heeft de sterpresenta-tor van Radio Kosuth, de voor-naamste openbare radio, één minuut stilte in acht genomen op uitzending. De man is een echt icoon in zijn land. Samen met zijn hoofdredacteur is hij prompt op non-actief geplaatst. Weliswaar niet ontslagen, neen, maar hij moet de hele duur van wat zijn ochtenduitzending was ter beschikking blijven. Geen vervol-ging zoals in communistische tij-den maar wel verregaande peste-rij en intimidatie tegenover de collega’s. Zelfs al hebben enkele bladen aangekondigd dat ze niets zullen veranderen aan hun inhou-delijke aanpak, het zwaard van Damocles boven hun hoofd zal zijn uitwerking niet missen.

Zwak EuropaWas het toeval? Feit is dat de omstreden wet is ingegaan op

de dag zelf dat Hongarije - voor het allereerst - het roterende voorzitterschap van de Europese Unie op zich nam. Het was zeker geen gelukkige samenloop van omstandigheden dat een rege-ring die zich totnogtoe uitdruk-kelijk anti-Europees heeft opge-steld de zes maanden van haar voorzitterschap inzette met wat is overgekomen als een regel-rechte provocatie. Als er intus-sen al iets is aangetoond - en dat zal Viktor Orbán zeker ple-zieren - dan is het de zwakheid van Europa, dat beweert de mensenrechten hoog in het vaandel te dragen. Een Unie die er niet in slaagt die rechten - zo’n recht is persvrijheid toch - in haar eigen schoot te doen naleven.

De eerste dagen kwam er protest van Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Luxemburg. Daarna van België dat het voorzitter-schap in Budapest plechtig was gaan overdragen. En, aarzelend, van Frankrijk. Maar Parijs hoedde er zich voor zijn nek te ver uit te steken toen Orbán arrogant repli-ceerde dat hij geen lessen te ontvangen heeft van landen zoals Frankrijk waar de president per-soonlijk het hoofd van de open-bare televisiezender uitkiest. Daar heeft hij overigens wel een punt.

Trage procedureMisschien is dat de reden waar-om de Hongaarse premier zo zeker is van zijn stuk. Hij heeft

gespeculeerd op de zwakke reac-tie van de Europese Commissie. Theoretisch kan die wel degelijk sancties nemen tegen de beknot-ting van de persvrijheid want het gaat hier duidelijk om een over-treding van de gemeenschappe-lijke beginselen van de Unie. Maar in de praktijk belooft het een hele trage procedure te wor-den die misschien maar afgehan-deld zal raken wanneer het voor-zitterschap van Hongarije al afgelopen is. Om te beginnen hebben de Europese ambtenaren weken moeten wachten op de vertaling van de 194 bladzijden tellende tekst.

Toen Eurocommissaris Barroso zijn ongenoegen liet blijken, heeft premier Orbán uiteindelijk in afgemeten bewoordingen geantwoord dat zijn land eventu-eel bereid zou zijn wijzigingen aan te brengen aan de wet. Maar hoe concreet en hoe verregaand die wijzigingen kunnen zijn, daar hebben wij vooralsnog het raden naar. De stugge anti-Europese houding die zijn partij in het ver-leden heeft aangenomen, voor-spelt alleszins niet veel goeds. Het is weinig waarschijnlijk dat de eerste minister en zijn radi-caal-nationalistische aanhangers bereid zullen zijn gezichtsverlies te lijden tegenover een Europese Unie die ze grondig verachten. En die - voor de zoveelste maal - niet in staat blijkt een vuist te maken.

Tekst Liesbet Walckiers

16

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-MOBIEL

In tegenstelling tot de snelle wegen voor koning auto, zijn trage wegen bedoeld voor wandelaars en fietsers. Er zijn verschillende soorten. Zo zijn er de officiële buurtwegen die voorzien zijn in de wet van 1841 op de buurtwegen. Ze zijn aangeduid op de Atlassen der Buurtwegen die je kan inkij-ken bij je gemeente- of provincie-bestuur. Deze buurtwegen zijn openbaar: iedereen mag er dus gebruik van maken. Ze mogen niet afgesloten worden, hoewel dat in de praktijk helaas maar al te vaak gebeurt.Naast de officiële buurtwegen zijn er ook verschillende trage wegen die onder een andere wetgeving vallen. Zo vallen de wandelwegen in bossen onder het bosdecreet,

die in natuurgebieden onder het natuurdecreet en dijkpaden wor-den beheerd door Polders en Wateringen. Het juridisch statuut van vroegere trein- of trambed-dingen is meestal afhankelijk van de bestemming op het gewest-plan. Verder zijn er trage wegen die spontaan gegroeid zijn en onder geen enkel juridisch statuut vallen.

Waar zijn ze gebleven, mijnheer?Hoewel ons Vlaamse landje bezaaid ligt met trage wegen zijn heel wat van onze kerkwegels, jaagpaden, vroegere treinbeddin-gen, holle wegen en bospaden verdwenen of bedreigd. Oorzaak is vaak de aanleg van

nieuwe verkavelingen of industrie-terreinen. Andere trage wegen werden verhard en vervolgens ingeschakeld in het autowegennet waardoor ze hun functie van trage weg verloren. Soms worden kleine wegeltjes ingepalmd door aanpa-lende eigenaars of omgeploegd door landbouwers. Of ze worden niet of nauwelijks onderhouden en dreigen daardoor in de nabije toe-komst ook te verdwijnen.

Is dat dan zo erg?Het verdwijnen van trage wegen is een spijtige zaak. Trage wegen bieden immers heel wat mogelijk-heden en voordelen. Zo kunnen ze gebruikt worden als wandel-, fiets- of ruiterpad. Op die manier worden ze ingeschakeld in wan-

Dromen van trage wegen

Neem even de tijd om te mijmeren. Doe je ogen dicht en wandel door je dorp zoals het vroeger was. Probeer je alle oude veldwe-gen, kerkwegels en doorsteekjes voor te stellen. Pure nostalgie maar ook brandend actueel. Meer en meer mensen raken opnieuw overtuigd van het belang van deze trage wegen. En terecht.

17

okra

mag

azin

e m

aart

2011

del- en fietsroutes. Veldwegen en kerkwegels zijn immers ideaal voor wandelaars of fietsers die op een rustige manier van het land-schap en de natuur willen genie-ten. Trage wegen hebben ook een belangrijke cultuurhistorische waarde, het zijn vaak historische verbindingen. De geschiedenis van sommige veld- of kerkwegels gaat terug tot de Romeinse tijd! Trage wegen zijn getuigen van vroegere verbindingen tussen dorpskernen (kerkwegels), van oude doorgangen voor landbou-wers (karrensporen), van wegen die werden gebruikt om boten voort te slepen (jaag- en dijkpa-den op oeverstroken) of van vroe-gere trein- en tramverbindingen (voormalige beddingen). Als trage wegen verdwijnen, gaat dus ook een deel van ons collectief geheu-gen verloren.

NatuurTrage wegen zijn, zeker in Vlaanderen, ook van belang voor natuurontwikkeling. In het dicht-bebouwde Vlaanderen zijn de overgebleven natuurpareltjes klein en sterk versnipperd. Trage wegen zorgen voor een ecologi-sche verbinding tussen natuurge-bieden waardoor tal van planten en dieren zich kunnen verspreiden over een groter gebied. Daarnaast zijn trage wegen een specifieke biotoop voor verschillende planten en insecten. Holle wegen nemen hierbij een specifieke plaats in door hun hoge ecologische en landschappelijke waarde.Veel wandelaars en fietsers gebruiken trage wegen als veilige verbinding. Ze bieden zeker voor korte afstanden een alternatieve en verkeersveilige route voor bij-voorbeeld schoolgaande kinde-ren. Heel wat trage wegen maken een verbinding tussen dorpsker-nen. Ook in een stad kunnen bij-voorbeeld jaagpaden naast water-lopen een veilige verbinding garanderen voor de zachte weg-gebruiker.

Wat moeten we nu doen? Wilen we de trage wegen behou-den, moeten we ze in de eerste plaats zelf gebruiken. We moeten ook onze ogen open houden en van onze oren maken als ze inge-palmd, afgesloten of verwaarloosd worden. Samen met andere orga-nisaties moeten we aan de kar trekken en het belang van de trage wegen op de gemeentelijke agenda droppen. Op heel wat plaatsen in Vlaanderen is men aan een inhaalbeweging bezig en wor-den afgedankte trage wegen terug in volle glorie hersteld. Onder impuls van de vzw Trage Wegen, provincies en heel wat lokale orga-nisaties zoals wandelclubs en natuurverenigingen gaat men aan

de slag. Inwoners maken een inventaris op van de trage wegen in hun gemeente en smeden plan-nen om ze te herwaarderen. Ouderen hebben de ervaring en de kennis van heden en verleden om daaraan een bijdrage te leve-ren. Zeker in het kader van het jaarthema OKRAmobiel. Veel traag plezier!

Tekst Pat RooseleersFoto’s Pasar

Met je vragen over wetgeving rond trage wegen, voor voorbeelden van projecten en aanpak, voor meer info over de werking in Vlaanderen kan je terecht bij de vzw Trage Wegen via 09 331 59 20, info@tragewegen.be of www.tragewegen.be.

De geschiedenis van sommige veld- of kerkwegels gaat terug tot

de Romeinse tijd.

18

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OVER GENERATIES HEEN

Twaalf jaar geleden leerden ze elkaar kennen. Dré speelde zijn jubileumstuk voor vijfentwintig jaar op de planken bij het amateurto-neelgezelschap Voor God en den Evenmensch in Hamme. Do debu-teerde in dat stuk. “Ik zie ons nog na de repetitie aan de toog samen praten, weet je nog Dré? Uren had-den we het over toneel, over het leven, over van alles. Je kan alleen maar zeggen dat het meteen klikte tussen ons.”

Kinderen op de plankenDo stelde Dré voor om met een kindertoneel te starten in Hamme. “Ik was er onmiddellijk voor gewon-nen. Do kan makkelijker met de kinderen om, hij heeft jongere ideeën dan ik. Maar hij is wat non-chalant. Bij de start van het kinder-toneel was ik Do’s toneelvader. Do was vooral met de creatieve uit-werking bezig, ik was zijn geheu-gen. Ik volgde alle praktische zaken op, ik wist waar alles lag, ik hield het geheel in de gaten. Aanvankelijk schreef Do de toneelstukken en ik regisseerde ze. Maar Do is beter in de aankleding van een stuk en hij kent meer van muziek die bij kin-dertoneel past. Gaandeweg deden we samen de regie. Het laatste stuk waaraan ik meewerkte was Romeo en Julia. Daar houd ik zeer goede herinneringen aan over. Dat was een stuk waar we echt samen aan gewerkt hebben, ook de regie.”

Elk zijn ideeToneel bindt de mannen ook van-daag. Dré regisseert een keer per

Twee mannen, twee generaties. Vrienden voor het leven. “We hebben veel gemeen: toneel en we drinken graag een glas bier”, zegt de jongste. Do Van Ranst is 36, André Fobe 68. “Ik ben zijn toneelvader, dat vat onze band het beste samen”, vertelt André.

Vrienden van de toneelmicrobe

jaar een toneelstuk bij Schakels, een lokale toneelvereniging. “Iedereen die goesting heeft om mee te spelen, krijgt een rol. Dat is het principe. Alleen: je vindt niet altijd een toneelstuk dat past bij het aantal spelers dat je hebt. Dus vroeg ik aan Do of hij voor mij geen stuk kon schrijven met precies het aantal rollen dat ik nodig heb.” “Ondertussen schreef ik al zes stukken voor zijn gezelschap. Ik lever de tekst af en Dré neemt de regie op zich. Ik bemoei me er niet meer mee. Naar een van de laatste repetities kom ik kijken en dan ben ik altijd tevreden. Meer zelfs, ik blink van trots. Nog geen enkele keer was ik in de uitvoering door Dré teleurgesteld. En wees gerust, ik zou het echt wel zeggen als ik niet tevreden ben. Bovendien, geen enkel toneelstuk dat ik schreef is niet eerst door mezelf of Dré gere-gisseerd. Ik schrijf ook kinder- en jeugdboeken. Ook daar heb ik dezelfde houding. Ik schrijf en de illustrator maakt de tekeningen. Ieder zijn stiel. Als het niet goed is, zal ik het wel zeggen. Maar ik dring mijn ideeën niet op.”

Om te lachen“Ik haal er persoonlijk plezier uit om de stukken van Do te regisse-ren. Het moet bij ons altijd een toneelstuk om te lachen zijn. Maar soms is de humor in het stuk niet onmiddellijk zichtbaar. En dan stuit het wat op weerstand van de acteurs. Als ik er toch in slaag hen te overtuigen van de humor, vind ik het een succes. Al zou ik eerlijk

Do Van Ranst: “We lopen elkaars deur niet plat maar ik weet, ik kan altijd bij Dré terecht.”

19

okra

mag

azin

e m

aart

2011

verrassende benadering. Het ver-haal van Mombakkes was een geweldige invalshoek voor een ver-haal over autoriteit en overspel. Trouwens Dré, ik gebruik je in mijn volgende boek ook. Je speelt er een rol in, ik laat je een toneelstuk regisseren. Maar je mag gerust zijn, je mag niet naar de boekvoor-stelling komen (lacht).”

Toneelvader en WestvleterenWat leerde Do van Dré? “Zoals ik al zei, Dré heeft op de planken een beetje de vaderrol op zich geno-men.” Dré: “Op een bepaald ogen-blik lag Do in de toneelvereniging onder vuur. Ik heb het voor hem opgenomen, zoals een vader het voor zijn zoon opneemt. Ik heb gepleit om hem niet te veroordelen op basis van dingen waarvan nie-mand het fijne wist. En ze hebben naar mij geluisterd.” “Dat is zo fijn aan Dré: we lopen elkaars deur niet plat, we hebben elk ons eigen leven maar ik weet, ik kan altijd bij Dré terecht voor raad. Drie jaar lang zei Dré telkens we elkaar zagen ‘ik heb thuis Westvleteren staan, kom af en we kraken de fles’. Na drie jaar hebben we hem gedronken… nadat ik bij hem thuis iets moest komen vragen over toneel.”

Eerlijk en rechtlijnigEn wat leerde Dré van Do? “Zijn rechtlijnigheid, hij komt altijd uit voor zijn gedacht. Dat probeer ik zelf ook meer te doen, door op ver-gaderingen te zeggen wat ik meen.” Do: “We hebben allebei het hart op de tong, we denken soms te weinig na over wat we zeggen maar we vergeten ook snel. Eigenlijk zijn we twee emotionele mannen hé Dré.”

Tekst Katrien VandeveegaeteFoto François De Heel

‘Zonder Dré had ik dit boek niet geschreven.’

gezegd ook graag eens een drama-stuk regisseren maar in dit gezel-schap zal dat niet lukken. We spe-len maar een keer per jaar en mensen zijn gewoon dat ze naar ons komen om te lachen.”“Soms vraag ik aan Dré of hij geen stuk nodig heeft. Ik doe het graag eens ter afwisseling. Ik wil het zelf wel goed vinden maar critici zitten er niet op te wachten, het krijgt geen recensies. Ik gebruik het als vingeroefening, als ontspanning. En als het dan ook nog eens opge-voerd wordt, graag.”

Carnaval met mombakkesIn een van Do’s laatste boeken, Mombakkes, schrijft hij het dank-woord voor Dré. “Ik had hem ooit verteld over hoe we als jonge gas-ten met carnaval gingen aanbellen bij de notabelen. We waren hele-maal verkleed, onze gezichten ver-momd met een mombakkes. We gingen hen een beetje hekelen, wat spotten. De notabelen probeerden te ontdekken wie we waren. Een van ons sprak een beetje Frans, daardoor dachten ze dat we een van hen waren. Maar ze konden ons niet kennen, we behoorden niet tot hun klasse. Omdat we dat enkele jaren na elkaar deden, werden we op de duur verwacht en uitgebreid ontvangen.”Do: “Ik vond het een grandioos verhaal en ik wist, ooit dient dit ter inspiratie voor een boek.” “Do had wel gezegd dat hij een boek aan het schrijven was maar dat hij zijn voorwoord over mij geschreven heeft, was een com-plete verrassing. Bij de boekpre-sentatie stond ik plots mee in de schijnwerpers. Ik was eerlijk gezegd een beetje gegeneerd. Zoveel lof, terwijl het voor mij maar om een klein verhaaltje ging.”

De muzeDo: “Het is simpel: zonder Dré had ik dit boek niet geschreven. Over de grote thema’s worden boeken vol geschreven. Ik doe dat ook maar ik ga altijd op zoek naar een

20

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OVER WAT TELT

Marleen Temmerman komt voluit op voor de rechten van vaak rech-teloze vrouwen. Ze laat zich in deze boeiende, veeleisende, soms ont-goochelende job niet ontmoedigen. “Het is een langzaam proces, de spreekwoordelijke druppels op een hete plaat. Maar als ik terugkijk op al die kleine druppels, zie ik een beekje dat misschien ooit een rivier wordt.” Zo schrijft ze in haar pak-kend boek Mama Daktari over haar werk in Afrika. Ook in Vlaanderen heeft Marleen Temmerman de han-den vol met onder meer het Moederhuis, de Vrouwenkliniek, het doceren van gynaecologie en ver-loskunde, het leiden van een onder-zoeksgroep en het commissiewerk in de Senaat. Een rijk gevuld leven in dienst van het leven.

Leven, daar gaat het om

Kind in ZevenekenMarleen Temmerman: “Wij woon-den in Zeveneken, een mooi, oud dorp in Oost-Vlaanderen. Mijn vader was postbode, mijn moeder huisvrouw. Een gewoon gezin met vier kinderen. Ik was de oudste en na mij kwamen drie broers. Toen de jongste zeven jaar na mij gebo-ren werd, zou ik boos gezegd heb-ben: ‘Alweer een jongen!’ Maar we konden goed met elkaar opschie-ten en ik denk niet dat ik een zus gemist heb.In onze socio-economische klasse lag het aan het eind van de jaren zestig niet voor de hand dat meis-jes verder studeerden, laat staan naar de universiteit gingen. Regentaat of onderwijzeres, dat stond in de sterren geschreven voor meisjes en dat raadde mijn vader mij ook aan. ‘Want als er dan kinderen komen en je voor een gezin moet zorgen.’ Maar aan de andere kant had ik goede cij-

Vrouwenkliniek, UZ Gent, de thuisbasis van gynaecologe Marleen Temmerman. De warme levenslust van het Afrikaanse continent waar deze dokter al meer dan twintig jaar met zwangere en zieke vrouwen werkt, straalt van haar af.

21

okra

mag

azin

e m

aart

2011

ner al mee. De verwondering dat er zoveel ongelijkheid kan zijn, de verontwaardiging daarover en daar iets willen aan veranderen, die drie v’s, zijn nog altijd de moti-vatie voor mijn werk.”

Geneeskunde “Ik koos bewust voor Grieks-Latijnse omdat ik graag talen stu-deerde en geschiedenis en filoso-fie. Dat hield mij bezig. Wetenschapsvakken deed ik ook graag maar ik was er minder door begeesterd. Anderzijds dacht ik aan politieke en sociale weten-schappen maar eigenlijk kon je als arts toch veel meer richtingen uit in de wereld. Huisarts worden, wetenschappelijk onderzoek doen, naar een ontwikkelingsland trek-ken of verder specialiseren. Daarom heb ik uiteindelijk voor geneeskunde gekozen.Al heel jong wou ik in de ontwik-kelingssamenwerking. Een kleine bijdrage aan een betere wereld leveren, hoe naïef dat ook klinkt. Gaan werken voor de mensen die het minder goed hebben dan wij, dat is altijd mijn droom geweest. Niet met de bedoeling een over-tuiging uit te dragen, meer vanuit een humanistische, sociale visie waar de mensheid beter van wordt. Alle mensen zullen nooit gelijk zijn. Dat zou ook jammer zijn. En een zeker verschil tussen hogere en lagere inkomens is nor-maal maar het is hoog tijd voor een eerlijke herverdeling. Die extreme rijkdom en die extreme armoede, die zijn mensonwaardig. Geld maakt gelukkig in de zin dat je het nodig hebt om je goed te voelen in de samenleving. Maar eens dat gevoel bereikt, leidt méér geld niet tot meer geluk. Dat is wetenschappelijk onderzocht. Ik

heb één huis en één auto. Ik denk er niet aan om een tweede exem-plaar te kopen of een buitenver-blijf aan te schaffen. Vroeger moest ik rondkomen met heel wei-nig geld. Ik heb het nu veel rui-mer. Ik kan gewoon een winkel binnenlopen en kopen wat ik nodig heb zonder dat ik zoals vroeger moest uitkijken waar de koffie of de groenten het goedkoopst waren. Ik vind het een luxe dat ik met het geld dat ik over heb goede projecten kan steunen zelfs zon-der dat ik er armer van word. Zo voel ik me heel rijk.”

Afrika ontdekken“Ik wou niet speciaal naar Afrika, wel naar een ontwikkelingsland, naar een arm land waar ik iets nut-tigs kon doen. Toen ik afgestudeerd was en mijn man zijn diploma rech-ten op zak had, zijn we eind jaren zeventig naar Nicaragua getrokken waar net de Sandinistische revolu-tie achter de rug was en de alfabe-tisering begon. Maar om allerlei redenen is ons project daar niet gelukt.Een paar jaar later zocht professor Peter Piot van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen iemand met scholing in gynaecologie, verloskunde en tropi-sche geneeskunde om in Kenia mee te stappen in een onderzoekspro-ject over HIV/AIDS en seksueel overdraagbare infecties. Daar zijn we meteen ingevlogen. In plaats van één jaar werden het er vijf. Dit stuk van Afrika werd een beetje onze roots. Ik voel me overal goed, het is in Vlaanderen aangenaam om te werken en te leven en ik voel me Belg en Europeaan. Maar toch heeft Afrika een andere dimensie. Ik heb het gevoel dat je daar met bepaalde inspanningen meer kan realiseren.

fers in de Grieks-Latijnse, wat ook al geen evidente keuze was. Daarom mocht ik toch genees-kunde proberen.Mijn broers zijn heel anders dan ik. Ze zijn nooit uitgezworven. Ze wonen allemaal in de buurt van het ouderlijk huis, zijn sociaal geëngageerd maar eerder in de klassieke dingen en hier ter plaat-se. Ze werden ingenieur, psycho-loog, maatschappelijk werker en hebben elk een goede job. Maar ze leefden duidelijk niet met die onrust die ik als kind al had. Ik was een revolterende puber, ik stelde alles in vraag en mijn vader en ik hadden daarover altijd dis-cussie. Ik was geïnteresseerd in andere culturen en altijd zeer getroffen door sociale onrecht-vaardigheid. Ja, zo’n eeuwige naïeve wereldverbeteraar die ziet dat kinderen het moeilijk hebben in Afrika en daar moest je toch iets aan doen. Daar zat ik als tie-

Hoe meer rijkdom je verzamelt, hoe meer deuren en sloten je nodig hebt om die te behouden.

Marleen Temmerman: “Mensen hier zagen soms zo over onbenullig-heden en over wat ande-ren allemaal fout doen.”

22

okra

mag

azin

e m

aart

2011

En ook - en dat is overal in de wereld zo - als je niet veel hebt, heb je niet veel te verliezen. Dan gaan je deuren meer openstaan. Hoe meer rijkdom je verzamelt, hoe meer deuren en sloten je nodig hebt om die te behouden.Ik herinner me als kind dat de mensen in mijn dorp tijdens de zomers ’s avonds buiten aan de deur zaten op een stoel. Iedereen babbelde met iedereen en men keek naar de enkele auto’s die passeerden en de kinderen die samen speelden. Er was niets anders te beleven en er was geen tv. Maar men kende de straat en de buurt en dat is allemaal weg. Niet in Afrika waar dat wij-gevoel nog sterk aanwezig is. Totaal anders dan bij ons. Er is een mooi Afrikaans gezegde dat ik steeds herhaal: ‘Je bent met twee om een kind te maken maar je hebt een dorp nodig om het op te voeden.’

En het dorp neemt in Afrika zijn verantwoordelijkheid. Waar zijn onze dorpen heen? Ik bedoel niet de terugkeer naar de controle en de kerktorenmentaliteit maar wel terug naar meer open deuren, naar het meerwaardendebat: waar zijn we mee bezig, wat maakt ons gelukkig en wat niet?Als je in Afrika door de straten loopt, zie je overal heel veel jonge mensen met meestal lachende gezichten. Een aanstekelijke levensblijheid komt je tegemoet.Dat gevoel heb ik helemaal niet als ik ’s morgens om acht uur de metro neem in Brussel en om me heen kijk. Je hoort mij niet zeggen dat een mens die heel weinig heeft, zoals vele Afrikanen, geluk-kiger is. Dat is niet waar. Wie echt niks heeft en geen uitweg ziet, pleegt wanhoopsdaden. Kijk naar de vele zelfverbrandingen die er de laatste tijd gebeuren. Maar wat

mij hier steeds opvalt, zeker als ik terugkom uit Afrika, is dat mensen soms zo zagen over onbenullighe-den en over wat anderen, de over-heid bijvoorbeeld, allemaal fout doen. ‘Ze’ doen het allemaal ver-keerd, niet ‘wij’ of ‘ik’. Mensen zagen omdat ze in de file staan, moeten wachten in de wachtka-mer, en omdat ze oud worden. Er gaat zoveel tijd en energie verlo-ren aan al dat gezaag. En dan denk ik: mensen, we weten niet hoe goed we het hier hebben.Ik denk dat ons waardendiscours niet meer juist zit. Je voelt dat we in onze maatschappij de verschil-len te veel beklemtonen, in plaats van daaruit te leren. We zijn een land met twee grote culturen, twee ‘stammen’ zeg maar en we slagen er niet in om overeen te komen. We ergeren ons aan elkaar. Gelukkig gaan we nog niet op de vuist maar ik vind het bij-zonder jammer dat we de talen niet meer leren zoals vroeger. Onze taalkennis was onze rijkdom, onze meerwaarde. Mensen die de tweede en de derde taal kunnen gebruiken, dat maakt ons meer tot wereldburgers.”

Enorme noden“Alle druppels die in de derde wereld neervallen, zijn belangrijk. De noden daar zijn enorm. Maar meehelpen aan opleiding voor vrouwen en meisjes rendeert als je structuren kan opzetten die mensen helpen en kansen geven. We hebben Afrikaanse studenten die dankzij een beurs naar hier kunnen komen. Wij zorgen ervoor dat wie echt bekwaam is, hogerop geraakt. Zo kan je met relatief weinig geld veel realiseren.Na al die jaren in Afrika heb ik in 1994 aan de Gentse universiteit een centrum opgezet dat onder-tussen uitgegroeid is tot een net-werk met centra in Kenia, Mozambique en in andere landen. We doen aan onderzoek, opleiding en capaciteitsondersteuning. Zo zijn we in Mombasa in Kenia vijf

Marleen Temmerman: “Ik ben niet zo gauw ontmoedigd, ik kijk naar wat verbetert.”

23

okra

mag

azin

e m

aart

2011

jaar geleden met een centrum gestart in een bestaand provinciaal ziekenhuis. Ik werk altijd in bestaande structuren, want ze zijn er. We hebben daar samen met de Keniaanse autoriteiten in de spoed-afdeling een hoek kunnen inrichten voor meisjes en vrouwen die slachtoffer werden van seksueel geweld. De ziekenhuisdirectie en het ministerie staan erachter maar het blijft werk van lange adem. We vonden wat geld bij Deense dono-ren om dat hoekje op te knappen tot een ruimte waar deze vrouwen op een respectvolle en discrete manier geholpen worden. Er is ook een vergaderlokaal waar we oplei-ding geven aan gezondheidsperso-neel, politiemensen en lokale lei-ders om te sensibiliseren. Dat is heel belangrijk.De besnijdenis van vrouwen is een lang en pijnlijk hoofdstuk. Dat gaat terug op oude, plaatselijke tradities en heeft niets met gods-diensten te maken. Ze zorgen nog steeds voor veel pijn en verdriet.”

AIDS en moedersterfte“Miljoenen mensen in Afrika zijn aangetast en er worden nog dage-lijks mensen besmet met HIV. Maar het aantal besmettingen stagneert al zijn er nog steeds veel te veel en zijn de gevolgen dramatisch. Nationale en interna-tionale organisaties doen hun

best, men heeft het virus ontdekt en de goede medicamenten ge-vonden. De medicatie wordt dank-zij de organisatie van Peter Piot meer betaalbaar en beschikbaar voor Afrika. AIDS is nog altijd een enorme belasting maar er is ver-betering op het gebied van vac-cins en medicatie. Moedersterfte is een andere gesel in Zwart Afrika. Elke minuut sterft er één vrouw aan de gevolgen van een zwangerschap en niemand ligt daar wakker van. We zijn samen met de Verenigde Naties hard bezig om daaraan te verhelpen. De millenniumdoelstellingen! In 2000 hebben we luid geroepen dat we streven naar een betere wereld, met onder meer het indijken van HIV, het realiseren van een seri-euze ecologie en een eerlijke eco-nomie. Daar raken we nooit tegen 2015. Op sommige domeinen is al vooruitgang geboekt maar op de

Marleen Temmerman en Désirée De Poot, Onrust in de onderbuik, Van Halewijck, 2004.Marleen Temmerman en Désirée De Poot, Bekentenissen uit de onderbuik, Van Halewijck, 2007.Marleen Temmerman en Désirée De Poot, Mama Daktari, Van Halewijck, 2009.Marleen Temmerman en Els Leye, Vrouwen onder druk, Lannoo, 2010.

aanpak van moedersterfte zit de minste vooruitgang. En waarom? Het gaat immers ook over vrou-wenrechten. Afrikaanse vrouwen hebben dikwijls geen toegang tot geboorteregeling, voorbehoeds-middelen of veilige abortus als het nodig is. Dat heeft allemaal te maken met religie en cultuur, met dominantie van mannen over vrouwen, met de positie van de vrouw in de maatschappij. Daarop kan je zeggen: het is triestig. En dan kan je niets doen. Maar je kan ook iets proberen. Ik ben niet zo gauw ontmoedigd, ik kijk naar wat verbetert.”Na ons gesprek holt Marleen Temmerman naar het Moederhuis, ze hebben haar daar nodig. Moederhuis, zegt ze, niét kraam-kliniek. Zo hoor ik het ook graag.

Tekst Hilde MasuiFoto’s François De Heel

In onze maatschappij beklemtonen we de verschillen te veel in plaats van daaruit te leren.

24

okra

mag

azin

e m

aart

2011

WERELDSOLIDARITEIT

GK blijven en de filosofie van GK onderschrijven: tot in de kleinste uithoek van het land medische zorgen verstrekken - per fiets - en betaling vragen aan de patiënten naargelang hun inkomen. We heb-ben momenteel 39 gezondheids-centra en 2 200 verpleegsters. GK redt levens, vooral dat van vrou-wen en baby’s. In de streken waar GK actief is, sterven er zestig pro-cent minder baby’s en vrouwen in het kraambed! GK runt ook een eigen fabriek waar generische geneesmiddelen worden gemaakt. Die zijn veel goedkoper.”

Een oudere adopterenOok in Bangladesh vergrijzen de inwoners. Meer dan zes procent van de bevolking is ouder dan zes-tig. Dit gaat gepaard met een afbrokkelende familietraditie waardoor er meer en meer alleen-staande ouderen zijn die gezond-heidsproblemen krijgen of vereen-zamen. Sandhya: “De laatste jaren

‘Elke student moet een oudere adopteren’

Wereldsolidariteit werkt aan een betere gezondheid, wereldwijd. In de Dominicaanse Republiek en in Benin. In Haïti en in Bangla-desh. Daar werkt Wereldsolidariteit samen met de organisatie GK.

Sandhya Roy (58) verwelkomt me met een bescheiden glimlach. Haar warme donkere ogen stralen warmte uit. Ze lijkt eerder stil en teruggetrokken maar als ze begint te vertellen over haar werk straalt ze pure kracht uit. In 2005 was zij één van de duizend vrouwen die genomineerd waren voor de Nobel-prijs voor de vrede. Sandhya is verantwoordelijk voor het vrou-wenprogramma van GK, een part-ner van Wereldsolidariteit in Bangladesh. Met haar veertig jaar ervaring geeft ze mee leiding aan de organisatie. Recent zet de orga-nisatie in op ouderenzorg.

Toegankelijke zorgGonoshasthaya Kendra (GK) is een combinatie van een ziekenfonds, een verpleegstersschool en ‘ge-

neeskunde voor het volk’. GK doet het allemaal omdat niemand anders in Bangladesh een toegan-kelijke zorgsector organiseert. De privéziekenhuizen zijn onbetaal-baar voor de doorsnee Bengaal en de overheid neemt weinig initiatie-ven op vlak van gezondheidszorg. Sandhya is er van het prille begin bij: toen GK werd opgericht als veldhospitaal tijdens de onafhan-kelijkheidsoorlog begin jaren zeventig. Momenteel heeft de organisatie 5 450 werknemers.

Per fietsSandhya: “GK organiseert gezond-heidszorg over heel Bangladesh. We leiden mensen op tot verpleeg-kundigen, hoofdzakelijk vrouwen. De opleiding is gratis maar in ruil moeten de studenten vier jaar bij

Sandhya Roy: “Een goede gezondheid heeft minder met medicatie dan met

warme relaties te maken.”

25

okra

mag

azin

e m

aart

2011

hebben we speciale aandacht voor ouderen. In vele dorpen blijven zij alleen achter, verlaten, soms ziek omdat de jongeren naar de hoofd-stad migreren op zoek naar werk. GK bezoekt deze mensen thuis. Bloeddruk meten, nagels knippen, persoonlijke hygiëne verzorgen. En niet vergeten: het sociaal con-tact onderhouden. Soms is het voldoende gewoon een praatje te maken. Waar nodig komt een fysiotherapeut langs. In sommige dorpen brengen we ouderen samen om te praten bij een kopje thee of een rijstschotel. Niet min-der dan 19 113 ouderen kregen vorig jaar het bezoek van de ver-pleegster. De eenzaamheid is het grootste probleem. Rusthuizen zijn geen oplossing. GK zet in op adop-tie: elke student moet een oudere adopteren. Voor hen is het beste medicijn de warmte van een hand en een glimlach. Maar ook wande-len en zelfs zwemmen werken heilzaam. Een goede gezondheid heeft minder met medicatie dan met warme relaties te maken. GK probeert ook de problemen van ouderen op de politieke agenda te krijgen. Het wordt hoog tijd dat de regering een degelijk gezond-heidsbeleid voor hen uittekent. Je kan de ziel van een samenleving afleiden uit de manier waarop ze met haar ouderen omgaat.”

Tekst Jaklien Broekx

‘Kom op voor gezondheid, wereldwijd’Elke dag sterven 30 000 kinderen aan ziekten die te voorkomen zijn zoals diarree, malaria en mazelen. Hoe kan dat? Omdat ouders de dokter of de medicijnen niet kunnen betalen, omdat gezondheidscentra te ver zijn. Ook een gevolg van regeringen die te weinig belang hechten aan de gezondheid van hun bevolking. Het goede nieuws is dat mensen zich verenigen en hun gezond-heid zelf in handen nemen. Door ziekenfondsen op te richten, betaalbare geneesmiddelen aan te bieden, te zorgen voor een ziekteverzekering en toegankelijke gezondheidszorg. Ook voor arme en kwetsbare mensen.Wereldsolidariteit voert samen met OKRA campagne en onder-steunt organisaties in het Zuiden zoals GK in Bangladesh, die werken aan een toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen. Doel is beleidsmakers in Noord en Zuid onder druk te zetten een degelijk gezondheidsbeleid uit te werken in samenwerking met sociale bewegingen en ziekenfondsen in hun land.

Meer info: www.wereldsolidariteit.be. Doe een gift via rekeningnummer BE96-7995-5000-0005 met als medede-ling ‘OKRA Bangladesh’.

kom op voorgezondheidwereldwijd

TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG WERELDWIJDSTEUN ONZE PARTNERS: BE 96 7995 5000 0005

WWW.WERELDSOLIDARITEIT.BE

V.U

. And

re K

ieke

ns, H

aach

tses

teen

weg

579

, 103

0 B

russ

el -

Vri

j van

zeg

el, a

rt 1

98, C

odex

7 |

© g

eva

ertg

rap

hics

|

26

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-ZORG

Voor andere mensen kiezen, dat is wat telt voor Marie-Jeanne Vanparys. Dat doet ze zelf ook dankzij haar vele contacten binnen Ziekenzorg CM. Bovendien is ze inspiratieverantwoordelijke voor KAV. Voor OKRA gaf ze intussen enkele vormingen aan zorgvrijwilli-gers. “Want er zijn voor wie ziek of eenzaam is, is geen vanzelfspre-kende opdracht”, aldus Marie-Jeanne. “Een goede babbel kan heel veel deugd doen, zeker voor wie kwetsbaar, ziek of beperkt is in zijn mogelijkheden. Maar om een goede zorgvrijwilliger te zijn, moet je in de eerste plaats goed voor jezelf zorgen. Drie e’s zijn daarbij

belangrijk. In de eerste plaats moet je de energie hebben om naar men-sen toe te stappen. Daarvoor moet je goed in je vel zitten. Ten tweede moet je enthousiast zijn, je moet zin hebben om mensen te ontmoe-ten, ervan houden mensen te bele-ven. Ten slotte moet je ook over een flinke dosis empathie beschik-ken. Je moet je inleven in het ver-haal van de persoon die je bezoekt, je komt daar niet om je eigen ver-haal te vertellen. Empathisch zijn, is moeilijk. Het lukt nooit helemaal. Lotgenoten hebben hier een streep-je voor, ze maken hetzelfde mee en staan daarom dichter bij de per-soon die ze bezoeken.”

Ontmoet en draag zorgEen simpele groet van je buurman of een kennis, elke dag opnieuw, is leuk. Nog fijner is een gesprek over alledaagse zorgen of de belangrijke dingen des levens. Voor wie in een woonzorgcentrum verblijft of voor wie zorg nodig heeft maar thuis woont, zijn zulke gesprekken niet enkel fijn maar levensbelangrijk. Zulke echte gesprekken maken de dag zinvol. Tal van OKRA-vrijwilligers zor-gen dag in dag uit voor deze kleine ontmoetingen. Aan hen en aan al wie zorg nodig heeft, schenken we tijdens de Week OKRA-ZORG van 24 tot 30 april extra aandacht. Maar in OKRA-magazine wach-ten we zo lang niet. Wij bedanken hen vandaag al uitvoerig.

‘Maak het leven

de moeite waard’

Een luisterend oor bieden, een bezoekje af en toe, het betekent veel voor wie hulpbehoevend is. Maar hoe doe je dat het best? Marie-Jeanne Vanparys geeft enkele tips.

27

okra

mag

azin

e m

aart

2011

WinnaarsMarie-Jeanne Vanparys: “We leven in een maatschappij van win-naars. Maar als je ouder wordt en ziek, verlies je op het vlak van con-tacten, mogelijkheden of mobiliteit. Toch ben je ook een winnaar: je krijgt meer levenservaring en wijs-heid. Ook omdat je door het ven-ster van de kwetsbaarheid mag kijken, win je. Toch zien weinig mensen dit, zowel jongeren als ouderen. Wie oud is en beperkt in zijn mogelijkheden, wordt vaak geconfronteerd met eenzaamheid. Bijna de helft van de bewoners van een woonzorgcentrum krijgt geen bezoek. Dat is toch verschrikkelijk. Er is dus heel veel nood aan vrijwil-ligers die mensen die hulpbehoe-vend zijn bezoeken. Een netwerk van verbondenheid maakt gelukki-ger, voor iedereen. Mee gaan op de weg van kwetsbaarheid, is een grote maar mooie opdracht.”

Kwaliteit“Er op een goede manier zijn voor iemand, is niet altijd zo eenvoudig. Je moet vooral goed luisteren. Dat wil zeggen dat je het niet de hele tijd over jezelf moet hebben en dat je niemand de les gaat spellen. Horend aanwezig zijn, betekent dat je mensen erbij laat horen. Net zoals je vroeger naar de zee in een schelp luisterde, moet je je oor helemaal dichtstoppen om enkel het verhaal van de ander te horen. Jouw verhaal zet je even in de wachtkamer.Als je iemand bezoekt die het moei-lijk heeft, moet je dat ook voorzich-tig doen. Zij moeten er deugd aan hebben en mogen zich dus niet druk maken. Pas je aan aan wat er ver-wacht wordt. Steek niet ongevraagd de lichten aan, herschik geen din-gen op de tafel en trek letterlijk en figuurlijk je schoenen uit. Benader de ander op een voorzichtige, res-pectvolle manier. Trek je schoenen

uit, want de plaats die je nadert is heilig. Doe je dat niet, zou je zijn droom kunnen vertrappelen.”

Luisteren“Weten dat er iemand luistert naar jouw verhaal, kan veel deugd doen. Maar enkel als dat op een goede manier gebeurt. Vaak hebben we de neiging om snel te gissen naar wat er komen gaat. Je maakt vele veronderstellingen. Maar je vergist je snel. Je vraagt beter hoe het is en stelt daarna nog enkele andere vragen: ‘hoor ik je zeggen dat je het lastig hebt?’ ‘waar heb je pijn?’ Wat je niet mag doen is er vanuit gaan dat het weer die lastige knie zal zijn. Zo geef je de ander geen kans om het te hebben over wat voor hem op dat ogenblik belangrijk is. En uiteraard doe je er goed aan actief te luisteren. Laat voelen dat je goed hoort wat er bedoeld wordt, toon interesse, vraag extra uitleg, maak oogcontact, hum af en toe en stel open vragen.”

Zinvol“Net als iedereen vindt wie het moeilijk heeft, het belangrijk dat hij erkend wordt voor wie hij is en wat hij deed of doet. Als bezoeker moet je laten voelen dat je in de ander gelooft.Ondersteun de per-soon. Praat over wat nog kan of lukt. Bewonder mensen in hun schoonheid. Liefst in het heden maar je kan het ook hebben over dingen waarin de hulpbehoevende vroeger uitblonk. Zo heb je het ook niet de hele tijd over de beperkingen van vandaag. Natuurlijk moet je aanvoelen of deze piste de persoon wel ligt. Kiezen voor zorg, is kiezen voor het

belangrijkste. Zo maak je het leven voor elkaar de moeite waard, je investeert een beetje maar je krijgt er heel veel voor terug.”

Tekst Nele JoostensFoto Violet Corbett Brock

Zet jouw verhaal even in de wachtkamer.

Marie-Jeanne Vanparys: “Erken de persoon die je bezoekt voor wie hij is en in wat hij deed of doet.”

28

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-ZORG

Hoe kwam je ertoe een voor-stelling over je dementerende moeder te brengen?Leen Persijn: “Ik had er nooit aan gedacht iets te doen over mijn moeder. Maar twee jaar geleden vroeg de directeur van het woon-zorgcentrum waar mijn moeder verblijft of ik over haar wilde pra-ten in een praatcafé over demen-tie. Ik heb lang getwijfeld, ik vond het ook confronterend voor mezelf. Maar uiteindelijk heb ik toegezegd. Ik heb daar verteld hoe ik met vallen en opstaan omga met mijn dementerende moeder en met het verdriet. Het publiek reageerde zeer positief, achteraf ontving ik veel telefoon-tjes en mails. En ik werd vrij snel in andere dementiecafés gevraagd. Stilaan groeide het huidige stuk, ik voegde anekdotes en een paar liederen toe en gaf het meer structuur. Al wil ik het uitdrukke-lijk geen toneelstuk noemen, het is een getuigenis, verteltheater.”

Hoe verklaar je het succes van het stuk?Leen Persijn: “Ik breng een heel open getuigenis, ik vertel eerlijk hoe moeilijk het soms is om met mijn dementerende moeder om te gaan. Maar ik heb het ook over de humor. Je mag met de situatie lachen, zo verwerk je verdriet. Dat doet vele mensen deugd merk ik. Intussen bracht ik het stuk al meer dan honderd keer en de vraag neemt niet af, integendeel.”

Hoe werd de ziekte ontdekt bij je moeder?Leen Persijn: “Dat is heel traag gegaan. Mijn moeder woonde al tien jaar alleen na het overlijden van mijn vader. Af en toe was ze wel een beetje verward en vergat ze het een en ander. Maar we leg-den de link met dementie niet meteen. Of we wilden de realiteit niet onder ogen zien, het was te confronterend. Mijn vader leed ook aan dementie, bij hem is het heel snel gegaan. Bij mijn moeder daarentegen gaat het zeer lang-zaam, na een valpartij stelden de artsen in het ziekenhuis de diag-nose dementie. Daarna is ze niet meer naar huis gegaan. Bij haar kinderen wonen, wilde ze niet, daarvoor was ze een veel te zelf-standige vrouw. Maar de dag dat we haar naar het woonzorgcen-trum brachten, was ik volledig van de kaart. Het schuldgevoel was immens.”

Hoe evolueerde de ziekte ver-der? Leen Persijn: “De eerste drie jaar had moeke nog redelijk veel heldere momenten. Ze was opge-wekt, we konden nog samen op restaurant gaan. Maar nu is dat niet meer mogelijk, ze is hard afgetakeld en herkent ons niet meer. Ze praat nog wel, ze heeft altijd veel gebabbeld. Maar je ver-staat niets meer van wat ze zegt. Ik praat ook tegen haar maar eigenlijk zeggen we niets. Het

enige dat rest is lichaamscontact. Ik streel haar handen, of neem haar eens goed vast. Niemand anders dan wij kunnen haar die warmte geven, ik vind dat belang-rijk.”

Hoe ervaar jij de aftakeling bij je moeder?Leen Persijn: “De onmacht vind ik het moeilijkst. Je kan zo weinig doen. We hebben zo goed als geen contact meer. Ik kan niets meer vertellen of vragen, ik ben voor haar een compleet vreemde. Elke week ga ik een keer naar het woonzorgcentrum. Soms is dat frustrerend, als ze duidelijk laat weten dat ze ons niet wil zien. Dan zijn we twee uur onderweg om dat te horen. Maar ik probeer het ver-driet een plaatsje te geven. Bijna letterlijk. Ik ben een verzamelaar. Ik heb hier een kast waarin ik heel veel bewaar. Mijn verdriet staat daar ook. Zo kan ik af en toe de

Ze is actrice, zangeres en cabaretière. Al twee jaar toert Leen Persijn door Vlaanderen met de voorstelling Mist, mijn moeder en ik. Al was ze niet van plan het op een podium te hebben over haar dementerende moeder, Mist werd beklijvend verteltheater.

‘Mijn verdriet staat in de kast’

Leen Persijn: “De onmacht vind ik het moeilijkst.”

29

okra

mag

azin

e m

aart

2011

deur dichttrekken en dan is het verdriet er even niet. Doe je dat niet, word je zo chagrijnig. Ik wil niet zwelgen in verdriet en daar-door afhaken. Ik wil er het beste van maken. Humor is mijn wapen. Ik probeer de plezante dingen te zien. Af en toe doet ze gekke din-gen, dan trekt de mist even op. Bij sterke emoties komt haar taal terug. Zo zaten mijn man en ik bij haar, hij hield haar hand vast en zij keek verliefd naar hem. Toen ik hem aanraakte, zei ze: ‘Afblijven, gij kunt er zo wel honderd krij-gen.’”

Helpt Mist je om je verdriet te plaatsen?Leen Persijn: “In het begin had ik schrik dat ik met de voorstelling op de kap van mijn moeder geld zou verdienen. Dat wilde ik abso-luut niet. Daarom houd ik de prijs bewust heel laag. Maar nu heb ik heel sterk het gevoel dat het zin-

vol is wat ik doe. Ik krijg nog steeds veel positieve reacties en tijdens de vragenronde achteraf, zijn er vaak discussies waarvan ik zelf ook nog iets opsteek. Langzaam heb ik ook het gevoel dat het taboe op dementie ver-dwijnt, en dat is een goede zaak.Ik ben een twijfelaar, ik wil dat wat ik doe zin heeft, dat het goed is. Misschien komt dat ook omdat ik geen kinderen heb en bewust koos voor mijn carrière. Daarom wil ik heel hard dat wat ik doe de moeite is, dat het mijn keuze rechtvaar-digt. Ik maak geen vrijblijvende programma’s, dat is niet aan mij besteed.”

Ben je bang om zelf dementie te krijgen?Leen Persijn: “Die vraag krijg ik regelmatig maar ik lig daar niet wakker van. Natuurlijk is die kans reëel maar het is niet omdat je moeder blond is dat jij ook blond zal zijn hé. Ik wil daar niet te veel aan denken. Af en toe lachen mijn man en ik er mee. Dan belooft hij me dat hij goed voor me zal zor-gen. Ook al is hij dertien jaar ouder dan ik.”

Tekst Nele JoostensFoto Emy Elleboog

Wil je zelf naar een voorstelling van Mist, mijn moeder en ik? Kijk op www.leenpersijn.be, mail theater.leenpersijn@telenet.be of bel 09 360 39 25.

30

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-ZORG

Hoe ouder mensen worden, hoe vaker ze te kampen kunnen heb-ben met verschillende gezond-heidsproblemen. Hierdoor worden ze kwetsbaar en kunnen ze zich vaak niet meer zelfstandig redden. Liesbeth Daniels: “Huisartsen spe-len een cruciale rol in dit proces. Zij moeten deze kwetsbaarheid op tijd herkennen en stappen onder-nemen. Ik vroeg me af of dat ook werkelijk gebeurde. Kwetsbaarheid is een bekend begrip in de medische weten-schap. Maar er zijn vele definities in omloop. Ouderen die zelfstandig wonen, balanceren vaak op een slappe koord. Als er iets kleins mis gaat, komt dit evenwicht in gevaar en verliezen ze hun zelfstandig-heid gedeeltelijk of helemaal. Een val, een mantelzorger die wegvalt, het zicht dat snel vermindert. Zulke dingen volstaan voor een groeiende afhankelijkheid. Artsen doen er goed aan zulke kwetsbare ouderen tijdig op te sporen. Daartoe ontwikkelde de Leuvense universiteit een model dat de risi-cofactoren in kaart brengt. In dit model wordt rekening gehouden met onder andere de voedingsge-woonten, het zicht en het gehoor, de activiteiten die ouderen nog in huis kunnen ondernemen, hun

sociale contacten en of ze al dan niet depressief zijn. Zulk model is natuurlijk een goede zaak maar slechts weinig artsen gebruiken het. Uit mijn onderzoek blijkt ech-ter dat dat niet noodzakelijk is, huisartsen voelen intuïtief aan wanneer hun oudere patiënt kwetsbaar wordt.”

AanpakDat huisartsen kunnen inschatten wanneer hun patiënten kwetsbaar worden, kunnen we toejuichen. Vraag is wel wat ze doen met deze wetenschap. Liesbeth Daniels: “De aanpak verschilt van patiënt tot patiënt. Dat is goed, een aanpak op maat van de oudere is immers het best. Wel doen de artsen er goed aan tijdig multidisciplinair overleg te organiseren. Dikwijls zijn er nog heel wat andere zorg-verleners betrokken bij deze patiënt: gezinshulp, thuisverple-ging en kinesitherapie. En natuur-lijk nemen familieleden of buren vaak een deeltje van de zorg op zich. Als al deze zorgverleners en de patiënt hun bevindingen samenleggen, kan de zorg beter op elkaar en op de patiënt worden afgestemd.Huisartsen doen er goed aan het initiatief te nemen voor zulk

zorgoverleg. Vaak gebeurt dat nu pas wanneer er al iets is misge-gaan. Maar preventief overleg zou ideaal zijn. Het Wit-Gele Kruis doet al hard zijn best op dit vlak. Zij komen vaak bij de patiënt in huis en hebben een goed beeld van de noden. Maar huisartsen kunnen hierin ook een belangrijke rol spelen.”

StructuurLiesbeth Daniels vindt bovendien dat het zorgoverleg beter kan. “Belangrijk is dat dit overleg op een goede manier verloopt. Al te vaak ontaardt het vandaag in een oeverloos heen en weer gepraat zonder echte conclusies te trek-ken of afspraken te maken. Het zou beter zijn om hierin wat struc-tuur aan te brengen. We ontwik-kelden daarom een sjabloon dat makkelijk gebruikt kan worden. Daarin hechten we veel belang aan het maken van afspraken en het ondernemen van acties. Tijdens een volgende vergadering moet er nagegaan worden of die afspraken zijn nageleefd. We heb-ben niet de middelen om dit sja-bloon op grote schaal te versprei-den. Maar we stelden het voor tij-dens een overleg van alle huisart-sen en alle zorgverleners hier in de buurt. Het werd positief ont-haald.”

AandachtIn de toekomst zullen huisartsen veel meer aandacht moeten heb-ben voor kwetsbare ouderen. Deze groep zal immers enkel groeien en veel meer ouderen wil-len thuis blijven wonen, een woon-zorgcentrum is pas een laatste uitweg. Liesbeth Daniels: “Maar tijdens de geneeskundeopleiding komen kwetsbare ouderen amper ter sprake. Dat zou veel beter moeten. Zowel in de studie als in

Voor vele huisartsen vormen ouderen een belangrijk deel van hun patiëntenbestand. Dat zal niet veranderen, integendeel. Kersvers huisarts Liesbeth Daniels onderzocht hoe huisartsen omgaan met de groeiende groep kwetsbare bejaarden en deed enkele aanbevelingen.

‘Artsen herkennen kwetsbare ouderen’

Het zorgoverleg zou preventief georganiseerd moeten worden.

31

okra

mag

azin

e m

aart

2011

allerlei bijscholingen, zouden art-sen hiermee vertrouwd moeten gemaakt worden. Nu ik zelf huisarts ben, heb ik het instrument dat kwetsbaarheid meet, ingebouwd in het elektro-nisch medisch dossier van mijn patiënten. Zo kan ik het risico op kwetsbaarheid snel inschatten. Uiteraard volstaat het niet deze meting één keer uit te voeren. Telkens je de patiënt ziet, moet je de resultaten evalueren. Is het zicht verslechterd? Zit de patiënt slechter in zijn vel? Natuurlijk spelen ook allerlei ziek-tes een rol. Cardiovasculaire aan-doeningen, diabetes type twee en osteoporose kunnen een grote invloed hebben op de kwetsbaar-heid van ouderen. Ook het gebruik van verschillende medicijnen en het wegvallen van sociale contac-ten vormen risicofactoren. Als arts moet je ingrijpen waar nodig en er vooral voor zorgen dat de oudere actief blijft.”

Tekst Nele JoostensFoto Jürgen Doom

OKRA-ZORGRECHT?OKRA is meer dan een vereniging voor gepensioneerden. Wist je dat OKRA ook erkend is als vereniging van (zorg)gebruikers en mantelzorgers? We doen er alles aan ook hun belangen zo goed mogelijk te verdedigen. Stel, je verblijft in een OCMW-rusthuis en ontvangt ook financiële steun van het OCMW. Heb je recht op zakgeld en hoe gaat dat dan?Of je ouders zouden graag naar een woonzorgcentrum verhuizen maar hebben slechts een klein pensioen, een eigen huis of spaargeld is er ook niet. Hoe zit dat dan met de onderhoudsplicht? Heb jij ook een vraag over zorg, dan kan je voortaan bij OKRA terecht. We behandelen je vragen in alle discretie. Soms bieden we meteen de ant-woorden, soms verwijzen we door en anders bemiddelen we.Je kan OKRA-ZORGRECHT bereiken via 02 246 57 72 (tijdens de kantoor-uren), zorgrecht@okra.be of www.zorgrecht.be.

Liesbeth Daniels: “Een aanpak op maat van de oudere is het best.”

32

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-ZORG

OKRA-REIZEN

Bij de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds kan je terecht voor informatie, advies en ondersteuning. De maat-schappelijk werker geeft je infor-matie over wetgeving, sociale voordelen en tegemoetkomin-gen en over instanties en voor-zieningen waar je terecht kan. In complexe thuiszorgsituaties biedt de dienst Maatschappelijk Werk de mogelijkheid tot lang-durige zorgbegeleiding. De zorg-begeleider biedt hulp bij de organisatie van de zorg en bemiddelt bij de zorgverleners.De dienst Maatschappelijk Werk kan bepalen of je al dan niet in aanmerking komt voor de Vlaamse zorgverzekering. Deze verzekering betaalt een financië-le tegemoetkoming van 130 euro

aan personen die thuis wonen en zwaar zorgbehoevend zijn en aan ouderen die in een woon-zorgcentrum verblijven. Om in aanmerking te komen, moet je aan bepaalde voorwaarden vol-doen.De dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds is voor iedereen toegankelijk en de hulpverlening is gratis.

Het CM-infopunt Chronisch Zieken opent deuren naar alle vormen van hulpverlening en informatie. Je kan er terecht met allerlei vragen over financiële ondersteuning, contacten met lotgenoten, sociale voordelen zoals financiële tegemoetkomin-gen, parkeerkaart, sociaal tele-foontarief en thuiszorg zoals ver-

pleging, gezinszorg, poetshulp, op-pas en hulpmiddelen.Bel 078 05 08 05 (zonaal tarief), van maandag tot donderdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 17.00 uur en op vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur of mail naar infochronischzieken@cm.be.

Bij het CM-Thuiszorgcentrum kan je terecht met al je vragen rond thuiszorg. Je kan er terecht voor informatie en advies over hulpmiddelen en technologie in de thuiszorg, over ergotherapeu-tisch advies en de mogelijkheden tot woningaanpassing. Thuiszorg-patiënten, mantelzorgers, vrijwil-ligers en beroepskrachten kun-nen ook kiezen uit een ruim aan-bod infosessies en cursussen. Het CM-Thuiszorgcentrum organi-seert en coördineert ook het zor-goverleg tussen alle betrokken hulp- en zorgverleners met de zorgbehoevende en zijn mantel-zorgers en leent personenalarm-toestellen uit.

Stel, je hebt onverwacht extra zorg nodig. Onmiddellijk word je met een aantal vragen geconfronteerd. Waar vind ik hulp? Wie wil mijn dossier eens bekijken? Heb ik recht op extra tegemoetkomingen? We zetten enkele nuttige diensten op een rijtje.

Waar kan ik terecht?

Heb jij zin om samen met OKRA het onbekende Oost-Europa te ontdek-ken? Het middeleeuwse Vilnius, Talinn, de huidige culturele hoofdstad of het majestueuze Krakau en Malbork, het grootste Teutonenkasteel van Europa. Zoek je het liever nog een beetje verder, is Oekraïne ongetwijfeld iets voor jou: de cultuurstad L’viv, de indrukwekkende Karpaten en het mondaine Jalta. Je zal zeker onder de indruk zijn!■ Baltische staten: van 12 tot 20 juli 2011, 1 260 euro.■ Polen: van 19 tot 30 augustus 2011, 1 380 euro.■ Oekraïne: van 3 tot 15 september 2011, 2 160 euro.CM-leden genieten 15 euro korting.

Meer info en boeking bij Lucie Van Hemelrijk via 02 246 39 44 (niet op vrijdag) of lucie.vanhemelrijk@okra.be.

Naar het oosten!het majestueuze Krakau en Malbork, het grootste Teutonenkasteel van Europa. Zoek je het liever nog een beetje verder, is Oekraïne ongetwijfeld iets voor jou: de cultuurstad L’viv, de indrukwekkende Karpaten en het

Meer info en boeking bij Lucie Van Hemelrijk via 02 246 39 44

33

okra

mag

azin

e m

aart

2011

MENU

“Hoe donkerder het is, hoe groter de vraag naar sinaasappelen.”Nick Blomme spreekt uit ervaring, zijn bedrijf importeert sinaasappelen.

Nick Blomme: “We voeren het hele jaar door sinaasappelen in. Van okto-ber tot april of mei komen ze uit Spanje, van juni tot september uit Zuid-Afrika en van juli tot oktober uit Argentinië en Brazilië. Ook uit Turkije halen we sinaasappelen. Onze aanko-pers trekken naar verschillende telers op zoek naar de beste sinaasappelen. Voor ons staat kwaliteit voorop. En dat heeft met verschillende aspecten te maken. Voor de consument is het uitzicht heel belangrijk, voor ons de voedselveiligheid. Telers moeten vol-doen aan de Europese normen wat betreft het gebruik van pesticiden en insecticiden. We voeren ter plaatse tests uit en ook als de sinaasappelen hier aankomen, gaan we na of de kwa-liteitsnormen gehaald worden. Maar ik

kan je geruststellen, de voedselveilig-heid is zeer hoog. Telers moeten ten slotte ook een voldoende groot volu-me kunnen leveren. Hoeveel sinaas-appelen we hier verwerken, hangt van de vraag af. Die schommelt erg maar over het algemeen kan je stellen dat hoe donkerder en guurder de dagen zijn, hoe groter de vraag naar sinaas-appelen. Ze brengen wat zon in huis hé. Gemiddeld komen hier ongeveer vijftien wagens per week binnen of een honderdtal pallets per dag. We verpakken de sinaasappelen zelf: in netjes, kratten, hoe je maar wil.Onze chauffeurs zijn gemiddeld twee

dagen onderweg met sinaasappels uit Spanje. Uiteraard gebruiken we daarvoor koelwagens. Sinaasappels worden trouwens bij de teler ook even in koelcellen bewaard. Dat doet niets af aan de kwaliteit, fruit dat al even geoogst is, is vaak beter dan vruchten die maar net van de boom komen. En veel heeft ook te maken met de soort. Er bestaan tientallen soorten sinaasappelen. Je hebt vroe-ge en late soorten, pers- en eetsi-naasappelen. De beste perssinaasap-pel is de Salustiana, die geeft heel veel sap. Qua eetsinaasappel is de Navel een aanrader.”

Appelsien, laat je zien!

Voor de consument is het uitzicht heel belangrijk, voor ons de voedselveiligheid.

Wortelsoep met sinaasappel1 grote aardappel | ½ kg jonge wortelen | 2 sinaasappelen | peper | zout | 1 l kippenbouillon (1 l water + 1 blokje kippenbouillon).

Was en schil de aardappel en snijd in stukken. Schil de wortelen met een dunschiller. Was de wortelen en snijd in stukken. Schil 1 sinaasappel en haal de partjes van tussen de vliezen en snijd in stukken. Doe dit boven de kookpot, zodat het sap niet verloren gaat. Breng alles aan de kook met de kippenbouillon. Mix de soep wanneer alles gaar is. Pers de ande-re sinaasappel en voeg het sap bij de soep. Breng de soep op smaak.

34

okra

mag

azin

e m

aart

2011

re sinaasappel en voeg het sap bij de soep. Breng de soep op smaak.

Wortelsoep met sinaasappel

Eend met sinaasappel1 eend | 2 sinaasappels | 2 soeple-pels suiker | 1 dl witte wijn | olie | 30 gr bloemsuiker | 1 gesnipperde ui | ½ dl wijnazijn | sausbinder | peper en zout. Pel één sinaasappel en snijd in plakjes. Vul de eend met de gesnipperde ui en de plakjes sinaasappel. Kruid met peper en zout. Bak de eend aan alle kanten bruin en laat gaar stoven. Voeg indien nodig een weinig water toe. Haal de eend uit de stoofpot en houd warm. Voeg suiker, wijnazijn en witte wijn toe aan het braad-vocht. Leg de eend terug in de stoofpot en laat alles nog eens 15 min. stoven. Haal de eend uit de pot, verdeel in stukken en houd warm. Bind de saus met de saus-binder en breng op smaak met peper en zout of een blokje kip-penbouillon. Snijd de tweede sinaasappel in schijfjes en gebruik die als decoratie op het bord. Verse vijgen zijn er ook lekker bij.

Garnaalsla met rucola en sinaasappel (voorgerecht)Voor 4 personen: 2 sinaasappels | 2 eetlepels olijfolie | knoflookpoe-der (1/2 koffielepel) | 250 gr reu-zengarnalen (indien uit diepvries vooraf laten ontdooien) | 100 gr chorizo in reepjes | 1 eetlepel peter-selie | 40 gr rucola. Voor de dressing: 5 eetlepels olijf-olie | 2 eetlepels citroensap | ½ rode peper zonder zaadjes (fijn-gehakt) | 1 soeplepel sherry | peper en zout.

Maak eerst de dressing. Pel daarna de sinaasappels, snijd het vruchtvlees in plakjes en verdeel over vier borden. Verhit de olijfolie en bak de garnalen ongeveer 3 min. tot ze een roze kleur hebben. Bak de chorizo en de peterselie eventjes mee. Verdeel het mengsel over de sinaasappelplakjes en bespren-kel met de dressing. Versier met rucola.

Iedereen kent de sinaasappel. In Zuid-Nederland en Vlaanderen spreekt men ook van appelsien. De sinaasappel komt oorspronkelijk uit China. Vandaar de naam appelsien (appel-China). Het vruchtvlees is licht oranjegeel van kleur met een frisse smaak. Er bestaan ook sinaasappels met rood vruchtvlees, de bloedsinaasappel. Onze sinaasappel komt vaak uit Spanje. De sinaasappel is een heerlijke citrusvucht. Sinaasappels pellen beter wanneer je de vruchten

eens tussen de handen wrijft. Je kan ze zo geschild opeten of uitpersen tot sap. Een sinaasappel op kamertemperatuur levert bij het persen meer sap op dan een koude sinaasappel. Sinaasappels zijn het hele jaar door verkrijgbaar bij de groenteboer of in de supermarkt. Zorg er bij de aankoop voor dat de vruchten stevig aanvoelen. In de koelkast of op een donkere, koele plaats kan je ze een paar weken vers houden.Sinaasappels zitten ook barstensvol vitamine C.

Tekst Nele Joostens en Blanche VanbelleFoto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog

35

okra

mag

azin

e m

aart

2011

Sinaasappels zitten barstensvol vitamine C.

Sinaasappelbavarois½ dl water | 2 ½ dl sinaasappelsap (van ongeveer 5 sinaasappelen) | 3 eetlepels citroensap | 20 gr gela-tine | 3 eiwitten | 2 ½ dl slagroom | 125 gr suiker.

Week de gelatine in koud water. Klop eiwit en slagroom afzonder-lijk stijf. Breng het water aan de kook en voeg de suiker toe. Voeg er de geweekte gelatine bij en meng goed. Giet er het sinaasap-pelsap en citroensap bij en laat even afkoelen. Meng na enige tijd het geklopt eiwit en de slagroom erdoor. Schep de bavarois in champagneglazen en versier eventueel met wat slagroom, sinaasappelstukjes of gekonfijt fruit.

Sinaasappelmilkshake½ l melk | sap van 3 sinaasappe-len | 2 soeplepels suiker | 1 pakje vanillesuiker | 1 glaasje rum.

Mix de melk, de suiker, het sinaas-appelsap en het pakje vanillesui-ker. Voeg naar eigen smaak wat rum toe. Meng 1 à 2 bolletjes vanille-ijs door de milkshake. Dien op in een geschikt glas, voor-zien van een rietje.

Iedereen kent de sinaasappel. In Zuid-Nederland en Vlaanderen spreekt men ook van appelsien. De sinaasappel komt oorspronkelijk uit China. Vandaar de naam appelsien (appel-China). Het vruchtvlees is licht oranjegeel van kleur met een frisse smaak. Er bestaan ook sinaasappels met rood vruchtvlees, de bloedsinaasappel. Onze sinaasappel komt vaak uit Spanje. De sinaasappel is een heerlijke citrusvucht. Sinaasappels pellen beter wanneer je de vruchten

Sinaasappel

36

okra

mag

azin

e m

aart

2011

FILM

Dat vrouwen gelijk loon zouden krij-gen voor gelijk werk, is een sociale eis die al lang bestaat. Made in Dagenham zet deze eis in de schijn-werper en vertrekt daarbij van een staking in de Fordfabriek van het Britse Dagenham. Daar legden op 7 juni 1968 850 vrouwen het werk neer. Zij vroegen hetzelfde loon als hun mannelijke collega’s. In eerste instantie werd hun actie niet al te ernstig genomen door de fabrieksdi-rectie en de vakbond. Maar dat ver-anderde toen de hele fabriek stilviel.Regisseur Nigel Cole legt de focus bij Rita O’Grady. Zij wordt ongewild één van de leiders van de vrouwensta-king. Rita moet het niet alleen tegen de fabrieksdirectie opnemen maar ook tegen de vakbondsbonzen die niet meteen achter de eis van de vrouwen staan. Hoewel Cole de dra-matiek achter het gebeuren niet uit de weg gaat, werd Made in Dagenham toch een aangename goedgevoel-film. Cole bevestigt hiermee zijn reputatie als feelgood regisseur. Die bouwde hij op met films als Saving Grace en Calendar girls. De prettige

sfeer die in Made in Dagenham over-heerst, wordt mee bepaald door de geluidsband waarop hits uit de jaren zestig (zoals Wooly Bully en Israelites) uitstekend gebruikt wor-den. Actrice Sally Hawkins, vooral bekend door haar rol in Happy-go-lucky, speelt de rol van Rita O’Grady op een schitterende manier. Ze weet de evolutie in dit personage geloof-waardig over te brengen. Made in Dagenham is een van die films die door het aansnijden van een sociaal thema niet helemaal vrijblijvend zijn maar je toch met de glimlach op de lippen de zaal doet verlaten. (Vanaf 9 maart in de bioscoop.)

Gevoelig drama16 juli 1942 vormt een zwarte blad-zijde in de Franse geschiedenis. Toen pakte de Franse politie in Parijs duizenden joden op om afgevoerd te worden naar de uitroeiingskampen. In Elle s’appelait Sarah vertelt regis-seur Gilles-Paquet Brenner het fic-tieve verhaal van een van die weg-gevoerde kinderen. Hij doet dit via het al even fictief, hedendaags ver-

haal van Julia Armond, een in Parijs werkende Amerikaanse journaliste. Zij schrijft een artikel naar aanlei-ding van de zestigste verjaardag van de gebeurtenissen en daarbij probeert ze het spoor van Sarah, een van de weggevoerde kinderen, te volgen.In Elle s’appelait Sarah weeft de cineast de verhalen van Sarah en Julia door elkaar. Dit maakt het mogelijk om heel wat thema’s aan te snijden zoals de houding van de Franse regering Pétain, de stilte in Frankrijk rond de gebeurtenissen van 16 juli 1942, de onverwerkte schaamte hierover maar ook de onbaatzuchtige hulp die sommige Fransen hun joodse medeburgers boden. Daarnaast heeft Brenner ook oog voor het verhaal van Julia die met een onverwachte zwanger-schap wordt geconfronteerd terwijl haar man nog een kind echt niet ziet zitten. Een veelheid aan the-ma’s dus die afdoend gedoseerd worden zodat de film niet aan de overvloed ten onder gaat. Zonder een tranentrekker te worden is Elle s’appelait Sarah toch een zeer emo-tionele film die geen enkele toe-schouwer onberoerd kan laten. (Vanaf eind februari in de video-theek.)

Tekst Willy Verbestel

Sterke vrouwenLeun jij graag achterover in het rode pluche van de bioscoop? En geniet je graag van een sociale goedgevoelfilm? Dan is Made in Dagenham iets voor jou. Maar ook als je liever thuis geniet van een historische film, hebben we iets in petto.

Made in Dagenham. Elle s’appelait Sarah.

37

okra

mag

azin

e m

aart

2011

OKRA-SPORT

Jog mee!SeLenJo, het Open Vlaams Joggingcircuit 50+, bestaat uit vijf joggings die enkel openstaan voor 50-plussers. Tijdens deze loopwedstrijden kan je je meten met leeftijdsgenoten in een gezellige competitiesfeer. Ook wandelaars zijn wel-kom. Bovendien is SeLenJo er voor iedereen. Van wandelaar of occasionele jogger over de recreant tot prestatieloper.

■ Vlaams-Brabant: SeLenJo Wambeek (2,5 km, 5 km en 8,5 km)

Dinsdag 15 maart 2011, start om 13.15 uur.■ Oost-Vlaanderen: SeLenJo Wachtebeke (2,5 km, 5 km en 8 km)

Zaterdag 16 april 2011, start om 13.15 uur. ■ Limburg: SeLenJo Maaseik (2,5 km, 5 km en 8,5 km)

Maandag 25 april 2011, start om 13.15 uur.■ West-Vlaanderen: SeLenJo Harelbeke (2,5 km, 4 km, 8 km en 12 km)

Woensdag 4 mei 2011, start om 13.15 uur.■ Antwerpen: SeLenJo Tongerlo (4 km, 8 km en 12 km)

Vrijdag 13 mei 2011, start om 19.30 uur.

Deelnameprijs: Je betaalt 5 euro per deelname, leden van OKRA-SPORT en Sporta-federatie betalen 3 euro. Inschrijven ter plaatse.Meer info: 02 246 44 36, info@okrasport.be, www.okrasport.be.

38

okra

mag

azin

e m

aart

2011

BADMODE EN LINGERIE

www.thuiszorgwinkel.be

LINGERIEOok voor vrouwen met een borstprothese is hetdragen van aangepaste lingerie belangrijk. Maak kennis met onze nieuwste beha’s voor een perfecte pasvorm en uitstekend draagcomfort. Onze lingerie is of wordt aangepast voor vrouwen met een prothese. Wij zijn ook gespecialiseerd in stevige beha’s met bredere schouderbandjes.

Wij bieden je een modieuze collectie badmode van uitstekende kwaliteit. Onze collectie is in de eerste plaats bedoeld voor vrouwen met een borstprothese maar valt ook in de smaak bij vrouwen die hetgraag een beetje discreter willen.

De nieuwe BADMODE oogt sportief, vlot enstijlvol. De badpakken, tankini ’s en bikini ’s zijnniet te ver uitgesneden en beschikken overgeïntegreerde hoesjes om de prothese onopvallend en met maximale zekerheid op haar plaats te houden. Verschillende modellen geven dubbele stevigheid ter hoogte van de buik en zorgen zo voor een mooi silhouet.

* In een aantal regio’s gaan er in de loop van de maand maart modeshows door met de nieuwe collectie van badmode en lingerie. Voor informatie over deze activiteiten kan je best terecht in de Thuiszorgwinkel in je buurt. Adressen vind je op onze website of via 02 246 49 49.

-15 % op badmode en lingerie*

03 maart algemeen.indd 1 03-02-2011 17:33:08

39

okra

mag

azin

e m

aart

2011

R

esu

lta

at

va

nde PROTEFIX

res

ea

rch

Een kunstgebit datelke hap doorstaat?

Vast en zeker.Protefi x®. Voor een goedzittend kunstgebit.Miljoenen mensen zijn ervan overtuigd. Protefi x®, syno-niem voor betrouwbaarheid op gebied van kleefmiddelen en verzorging van kunstgebitten, biedt een oplossing voor elk kleefprobleem. Kies Protefi x® kleefcrème, kleefpoeder of kleefblaadjes om de kleefkracht van uw tandprothese te versterken en het binnendringen van etensresten te voorkomen. Zo kunt u weer actief en in alle vrijheid genie-ten van het dagelijkse leven.

Surf naar www.protefi x.be voor meer info.

Protefix_adv_210x297_OKRA 1 10/5/10 3:23:54 PM

40

okra

mag

azin

e m

aart

2011

TENTOONSTELLING

In het begin van de twintigste eeuw waren alle ogen gericht op Parijs. Daar pakte de schilderkunst uit met het fauvisme. Matisse en andere bekende namen zoals Vlaminck, Van Dongen, Marquet en Braque waren de voorbeelden voor veel kunstenaars. Zij zakten uit de ver-schillende hoeken van Europa naar de Franse hoofdstad af om daar inspiratie op te doen. Zo namen onder andere Hongaarse kunste-naars met hetzelfde enthousiasme het gebruik over van grote vlakken met felle kleuren. Deze route naar een geëngageerde moderniteit, getint door lokale eigenheden, is het interessante uitgangspunt van Dialoog onder Fauves. Deze ten-toonstelling loopt nog tot 20 maart in het Brusselse stadhuis.

GauguinFauves betekent wilden. Een Franse criticus gebruikte de term het eerst toen hij een tentoonstelling van deze werken bezocht. Vandaag wordt de term gebruikt om een bepaalde manier van schilderen aan te duiden waarbij kleuren en vormen centraal staan. Een stijl die gekenmerkt wordt door kleurpatro-nen, vereenvoudigingen, vlakheid, intensiteit en niet-natuurgetrouwe weergave. Eén van de voorlopers van deze kunststroming was zeker Paul Gauguin. Hij introduceerde de felle kleuren van overzeese gebie-

den. Maar wat de fauvisten vooral onderscheidde van andere kunst-stromingen, was het feit dat ze zich afzetten tegen het impressionisme. Vanuit hun emoties gaven zij de dingen weer zoals ze die zelf zagen en aanvoelden.

VoorzitterJoan Vandenberghe is wetenschap-pelijk medewerker bij de dienst Cultuur van de stad Brussel. Hij legt uit waarom deze tentoonstel-ling inzoomt op de Hongaarse fau-visten. “Deze tentoonstelling moet je plaatsen in het kader van het Europees voorzitterschap van Hongarije. De Hongaren willen hiermee aantonen dat zij vanuit hun geschiedenis cultureel zeker bij Europa aansluiten. De Hongaarse kunstenaars trokken naar Parijs om daar te kijken naar de werken van hun Franse collega’s. Ze verbleven er een tijd en schilderden vooral om den brode, in ruil voor kost en onderdak. Voor schilderkunst was Parijs de bakermat bij uitstek en de stad bleef heel lang toonaange-vend. De Hongaren studeerden in Parijs meestal aan privéscholen. Dat is trouwens goed te zien in enkele werken die hier hangen. In de Franse hoofdstad werden de Hongaren overdonderd door de immense visuele experimenten van de kunstenaars. De benadering van die jonge generatie Hongaren

kreeg vorm door wat ze leerden en zagen. Ze kregen niet alleen de basiskennis mee maar leerden er andere kunstenaars kennen, deden rijke ervaringen op bij colloquia in de kunstcafés. De invloed van de moderne Franse schilders op de Hongaarse studenten was daar het grootst.”

BruggeJoan Vandenberghe leidt ons rond doorheen de werken van Robert Berény, Geza Bornemisza, Tibor Boromisza, Béla Czóbel, Valéria Dénes, Vilmos Huszár, Jozsef Rippl-Rónei en Ödön Márffy. Zo komen we bij enkele schilderijen die ons onmiddellijk aan Brugge doen denken. “Ja, de Hongaarse kunstenaars hebben niet alleen in Parijs geschilderd. Ze maakten jaarlijks een uitstap naar Brugge en verbleven daar meestal bij par-ticulieren. Ook daar betaalden ze voor kost en onderdak met schil-derijen. Daarom vermoeden we dat er nog heel wat werken van Hongaarse fauvisten in Brugs pri-vébezit zijn. De schilders trokken ook naar Zeebrugge om daar tafe-relen op doek vast te leggen. De meeste werken die hier te zien zijn, komen trouwens uit privébe-zit. Het is wel de eerste maal dat er zoveel zijn samengebracht.” De tentoonstelling laat ook zien hoe de schilders hun kennis en ervaringen uit Parijs gebruikten eens ze terug thuis waren. Joan Vandenberghe: “Je merkt dat ze hier en daar afstapten van de felle

Net voor de Eerste Wereldoorlog lieten Hongaarse kunstenaars zich in Parijs beïnvloeden door het fauvisme. Het resultaat daar-van kan je nu bewonderen in het Brusselse stadhuis.

Hongarije ontmoet Parijs

De Hongaarse schilders trokken ook naar Brugge om te schilderen.

41

okra

mag

azin

e m

aart

2011

kleuren. Eens terug in Hongarije, schilderden zij vooral landelijke taferelen. Maar de invloed uit Parijs is toch duidelijk te merken.”

Eigenheid“De Hongaarse schilders waren niet dogmatisch. Zij wisselden tussen Parijs, Brugge en Hongarije met slechts één doel: schilderen. Ze trokken zich niets aan van ideologie. Ze pasten elementen uit uiteenlopende trends die ze modern of mooi vonden aan hun stijl aan. Ze werden geen slaafse kopieerders van eender welke schilder of school. Ze voelden zich

verwant met de fauvisten maar noch een Frans, noch een Hongaars fauvisme kende een zelfstandig bestaan. Zoals Louis Vauxcelles in één van zijn essays schreef: ‘Het fauvisme was geen school maar een beweging die ontstond, groeide en wortelde op willekeurige plaatsen.’ De bewe-ging duurde slechts enkele jaren en ging over naar andere expres-sievormen en naar het abstracte. Deze tentoonstelling toont aan dat de reizende Hongaarse kunste-naars vooral visueel bijleerden, het filosofische discours verme-den (niet alleen omwille van de

taal maar ook bij gebrek aan inte-resse) en dat ze niet schilderden in ateliers maar veeleer op straat. Daar gebeurden immers de dingen en was van alles te zien. Voor hen was het belangrijk dat ze konden schilderen vanuit hun gevoel.”Laat je gerust onderdompelen in de speciale sfeer van het Hongaars fauvisme. Of zoals in de catalogus vermeld: ‘Laat je zonder voorbe-houd verleiden door werken die van een verbazingwekkende moderniteit getuigen.’

Tekst Erik Lauwers

InfoStadhuis, Grote Markt, Brussel (5 min. te voet vanaf station Brussel Centraal) Open: van dinsdag tot zondag van 10.30 tot 18.00 uur, tot 20 maart.Tickets: 6 euro, groepen 4,50 euro, jonger dan vijftien gratis.

Vilmos Huszár.

Robert Berény. Geza Bornemisza.

42

okra

mag

azin

e m

aart

2011

BOEKEN

BrooklynIn zijn zesde roman leidt de Ierse schrijver Toibin (1955) ons binnen in de wereld van Eilis Lacey. Ze is een eerder passief, grijs meisje uit het zuidoosten van Ierland in de jaren vijftig. Ze heeft een opleiding boekhouding gevolgd maar vindt geen werk. Daarom vult ze haar dagen als hulpje in de plaatselijke kruidenierszaak. In het weekend gaat ze dansen. Een ietwat flets mussenbestaan, lijkt het. Haar zus Rose daarentegen is frivoler. Ze heeft een goede baan, vrienden en collega’s, kleedt zich modieus en speelt golf. Les extremes se tou-chent dus. Door toedoen van Rose ontmoet Eilis een priester uit Brooklyn. In een mum van tijd zit ze op de boot, op weg naar de Verenigde Staten. Daar is haar werk en een toekomst beloofd. Ze gaat er wonen in een Iers pension en werkt als verkoopster in een grootwarenhuis. In de hoop een kantoorbaantje te bemachtigen,

schrijft ze zich nogmaals in voor een cursus boekhouden. Heimwee maakt de eerste maanden in de VS moeilijk. Stilaan past ze zich aan en wordt ze verliefd op een Italiaanse loodgieter. Het echte leven schijnt te wenken. Als ze echter door omstandigheden na twee jaar naar huis terugkeert, wordt ze voor een verscheurende keuze geplaatst die de rest van haar leven zal bepalen. De zoveelste migrantenroman over mensen die het maken in de Nieuwe Wereld? Nee, een roman van de grootste eenvoud die je toch bij de keel grijpt door zijn soberheid en echtheid.

VaslavOp 19 januari 1919 besluit Vaslav Nijinski, de sterdanser van Les Ballets Russes en de meest gevier-de danser van het moment, er voor altijd mee op te houden. Deze dag vormt de kapstok waaraan Arthur Japin zijn roman Vaslav ophangt. Aan de hand van het dagboek van

de danser, de herinneringen van ex-minnaar Diaghilev, de getuige-nissen van zijn vrouw en butler neemt de auteur de lezer mee door die laatste dag maar ook door het bewogen leven van Nijinski.Zijn ex-minnaar die hem gemaakt heeft, Romola, zijn echtgenote, die alles heeft gedaan om hem te ver-overen en hem ook de rest van haar leven trouw zal blijven en Peter, zijn butler, die meer en meer zijn vertrouweling wordt. Vanuit hun perspectief vertellen deze per-sonages de opgang en ondergang van dit wereldwonder van de dans.Komt de roman misschien een beetje traag op gang, hoe verder je leest, hoe meer je wil weten en hoe vlotter het boek leest. Weet je niets af van dans of ballet, vormt dat zeker geen probleem. Wie van Japin houdt, zal het boek zeker kunnen smaken. Vaslav is een aan-rader.

Wolf HallWolf Hall: een dikke turf over Cromwell, Hendrik VIII, Anne Boleyn, Thomas More en de koude oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Kortom, alles in letters wat je in beeld krijgt te zien in de serie The Tudors. Maar letters laten zoveel meer aan de verbeelding over dan beelden. Heb je letters, kan je zelf je beelden scheppen. Het film- of tv-beeld ligt vast, het begrenst je fantasie. Het beeld is genieten van het moment, letters

Een kleurrijkallegaartjeVan Brooklyn naar Les Ballets Russes met een tussenstop in Engeland. Van de zestiende eeuw tot vandaag. Van groot naar klein. We bieden je een verscheiden aanbod.

Colm Toibin. Arthur Japin. Hilary Mantel.

43

okra

mag

azin

e m

aart

2011

De Plezantste Expovan het Land!

Loop één van de acteurs tegen het lijf, ontdek de echte decors

en rekwisieten en duik in de geschiedenis van het televisie-monument FC De Kampioenen!

B-Dagtrip:trein + toegang. Beschikbaar in alle NMBS-stations

BELEEF ZELFDE WERELD VANAntwerpen Centraal Station

Nog tot 30 mAARt!

KijK hiERNAAst VooR

VooRDEELtARiEVEN!

www.fcdekampioenenexpo.bewww.fcdekampioenenexpo.be

boek nu voordelig online via sherpa.be of kom naar de kassa

10 €! Tickets al vanaf

OPENINGSTIJDENwoensdag 14-17.30 uur

zaterdag en zondag 10-17.30 uur

FCDK_85x124_OKRA.indd 1 07-02-11 09:38

blijven langer hangen. Je kan dus zelf kiezen: het boek of de film. Maar je kan ook voor beide gaan: de tv-reeks en het boek. Wolf Hall, de Booker-prijs van 2009, flikkert en fonkelt van de eerste letter tot het laatste woord. Het is geschie-denis op haar best: goed te begrij-pen en vlot leesbaar. Kleinheid en grootheid, adel en grootmenselijk-heid, corruptie en verraad, mens-lievendheid en meedogenloosheid, het husselt allemaal door elkaar. Of: hoe mensen zijn, wat ze ook bereikt hebben. Je hoeft niet bang te zijn voor te grote historische ballast, voorkennis is niet vereist. In de bijlage legt de auteur alles uit: van stambomen tot persona-ges. Met Wolf Hall heeft de Engelse auteur Hilary Mantel zichzelf over-troffen. Zulke historische roman

schrijf je niet om de tien jaar. Een verbluffend boek.

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Colm Toibin, Brooklyn, De Geus, Amsterdam, 2010, 316 blz., 19,90 euro.Arthur Japin, Vaslav, De Arbeiderspers, Amsterdam-Antwerpen, 2010, 376 blz., 21,95 euro.Hilary Mantel, Wolf Hall, Signatuur, Amsterdam, 2010, 672 blz., 25 euro.

Zulke historische roman schrijf je niet om de tien jaar.

Wie hing niet voor het scherm gekluisterd toen het bekende introdeun-tje van FC De Kampioenen van wal stak? Al enkele decennia zijn jong en oud in de ban van deze ontspannende serie. Daverende lachsalvo’s klinken door de huiskamer wanneer het zoveelste chocomelkske Markske uit handen glipt, Boma’s worsten de vuilbak in vliegen of Carmen in sprankelende outfit alweer een stommiteit uithaalt.

Zin om zelf eens deel uit te maken van het decor? Dat kan in het Centraal Station van Antwerpen. Tot 30 maart staan de slaapkamer van Boma, de living van Carmen en Xavier en het café van Pascaleke en Maurice opgesteld in deze ongewone omgeving. Je kan er in een leuke quiz je kennis testen over FC De Kampioenen. En je kan er zelfs een portoke of dagschotel drinken!

Maak gebruik van het seniorenduoticket: 25 euro of van het grootou-derpakket: 39 euro voor vier personen op woensdagnamiddag. Bovendien rijd je met de trein zo de expo binnen.

Wandel door decors

Beleef de Wereld van FC De KampioenenCentraal Station Antwerpen, tot 30 maart 2011.

Open op woensdag, zaterdag en zondag.

PUBLIREPORTAGE

44

okra

mag

azin

e m

aart

2011

GEDICHT

ze telt de krullen

in de haren van de fee

ze danst uitbundig het sprookje in

legt klemtonen

in de eigen taal van de verbeelding

vrouw in de knop

kind in het theater van doornen

ze lacht nog

verwacht dat morgen

de tijd komt als nooit tevoren

ze speelt kus

zingt binnensmonds

een liefdeslied over rozen

erik lauwers

Lentekind

45

okra

mag

azin

e m

aart

2011

UITJES

Van oudsher bond de Brusselse Marollenwijk de strijd aan tegen armoede en sociale uitsluiting. In elke periode reikten overheid en particulieren oplossingen aan. Ze richtten stichtingen, godshuizen, gasthuizen, een liefdadigheidsate-lier, een armenschool en diver-se verenigingen op. Sommige ini-tiatieven werden snel afgevoerd, andere ontwikkelden zich tot heuse instellingen zoals de Sint-Pietersleprozerij en het Sint-Janshospitaal. Ook andere vormen van bijstand ontstonden. De Ar- mentafel had bijvoorbeeld tot doel de behoeftigen die recht hadden op bijstand te registreren en te helpen. Een initiatief dat ook van-daag actueel is!

Een nieuwe naam voor de bloem-bollententoonstelling van Groot-Bijgaarden. Geniet van het buiten-gewoon schouwspel van een ont-luikende natuur in het voorjaar.Tussen de eeuwenoude bomen van het prachtige kasteeldomein kan je van april tot mei opnieuw meer dan één miljoen bloembollen bewonderen. Naast de talrijke voorjaarsbloeiers werd in deze grote kasteeltuin een tuin met azalea’s en rododendrons van Exbury Garden aangeplant. Deze tuinen in het zuidwesten van Engeland waren de eerste tuinen waar deze rododendrons te zien waren.

Wervik is vooral bekend om zijn tabak. Het Tabaksmuseum bij de Briekenmolen vertelt er alles over. Van snuifdoos over pruimtabak tot sigaret.De bijzondere tijdelijke tentoon-stelling Gauloises, Franse sigaret-tentrots met Gallische roots rond het Franse sigarettenmerk Gauloises brengt het verhaal van ‘het blauwe pakje’. Dit bekendste Franse sigarettenmerk was ‘straf-fen toeback’ en niet voor mietjes bestemd! Ook al kenden de Romeinen waarschijnlijk geen tabak, ze rookten ongetwijfeld hennep en bilzekruid. De fameuze blauwe Gauloises hebben dus Gallische roots.

InfoTot 30 april 2011 in de Hallepoort, Zuidlaan, 1000 Brussel, 02 534 15 18, www.kmkg-mrah.be.Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur.Tickets: 5 euro, +60: 4 euro.Bereikbaarheid: met de trein tot Brussel-Zuid; met de metro Lijn 2, 3, 4 en 6 (halte Hallepoort). Parkeren kan naast de Hallepoort (betalend).

InfoVan 8 april tot 8 mei 2011 in het Kasteel van Groot-Bijgaarden, Is. Van Beverenstraat 5, 1702 Groot-Bijgaarden, 0494 47 72 56, www.kasteelgrootbijgaarden.be.Tickets: 10 euro, +60: 9 euro.Open iedere dag van 10.00 tot 18.00 uur. Ticketverkoop tot 17.00 uur.Bereikbaarheid: met trein/tram/bus: Groot-Bijgaarden station: de Brusselstraat volgen tot aan het Gemeenteplein. Brussel-Zuid: bus De Lijn 136 – halte kerk; Brussel-Noord: bus De Lijn 355 – halte kerk; tram 19 vanaf Simonis, halte station.

InfoTot 26 juni 2011 in het Nationaal Tabaksmuseum, Koestraat 63, 8940 Wervik, 056 95 24 25, toerisme.wervik.be.Open van dinsdag tot vrijdag van 9.00 tot 12.00 en van 14.00 tot 18.00 uur.Zaterdag en zondag van 10.00 tot 12.00 en van 14.00 tot 18.00 uur.Tickets: 3 euro, senioren 2 euro.Bereikbaar: A19 (Kortrijk-Ieper) afrit 2A (Wervik) of 3 (Beselare). Rijd naar het centrum van Wervik en volg daar de bordjes naar het Tabaksmuseum. Met de trein: het station van Wervik bevindt zich op circa 1 kilometer van het museum.

1210-2010 Marollen iedereen welkom

Floralia Brussels Straffen toeback

Maak kans

op gratis

duoticket(s)!

Kijk blz. 53.

Edouard Gelhay, Aux Enfants-Assisté: l’abandon, Olieverf op doek, 1875-1900, © Musée d’Art et

d’Archéologie de Senlis, Bernard Mandin

46

okra

mag

azin

e m

aart

2011

UIT

‘Vang het Zeeuwse licht’

Gids Corry Arendse is enthousiast over haar stad. “Domburg is prach-tig gelegen. Heel dicht bij de zee, het strand en de eikenbossen. Zo’n strook eikenbossen langs de dui-nenrand zoals hier tussen Domburg en Oostkapelle vind je nergens anders. In de 17de eeuw kwamen de dames van de gegoede klasse hierheen voor een natje en een droogje in de herberg. In 1834 reed in Domburg de eerste bad-koets de zee in: de start van de badcultuur in navolging van Vlaanderen en Scheveningen. Een enorm succes! Het is hier heerlijk toeven. De Domburgers tonen zich gastvrij en tolerant. Al heel snel arriveerde de eerste fysiothera-peut in Domburg, dokter Mezger. Hij hield spreekuur in Amsterdam en Parijs en behandelde zijn patiënten door massage in combi-

natie met een zeebad. Het kuren deed zijn intrede. Dit nieuws ver-spreidde zich als een lopend vuur-tje door Europa. Drommen adellij-ke en vermogende mensen spoed-den zich in de zomermaanden richting Domburg. Vanaf 1850 bouwden ze hier hun villa’s.”

Van Mies Elout-Drabbe tot Mondriaan“We schrijven 1900. Deze mooie plek trok ook kunstenaars aan. Je moet weten dat de Domburgers zeer eenvoudige mensen waren, vooral boeren en knechten. De kleine landarbeidershuisjes be-paalden het straatbeeld. Wanneer je je hand omhoog stak, raakte je de dakpannen. Het verhaal gaat dat als je een dakpan omhoog tilde, je de bedstede inkeek. De straatjes waren bijzonder nauw,

bestemd voor paard en koets.In het Koetshuis of huize Astoria in de Weststraat, de hoofdstraat van het dorp, woonden twee gezinnen. Aan de rechterkant huisde gene-raal Drabbe, aan de linkerkant zijn dochter Mies Elout-Drabbe samen met haar man, de burgemeesters-zoon. Mies was kunstenares en had haar atelier in de tuin. Ze kreeg les van Jan Toorop en maak-te van hem een portret in 1907. Rond 1900 nodigden Jan Toorop en zij een aantal kunstenaars uit naar Domburg. Er ontstond een vrien-dengroepje en al snel groeide de behoefte om te exposeren. Waarschijnlijk op uitnodiging van Toorop belandde Piet Mondriaan in 1906 voor het eerst in Domburg. In 1909 tekende Mondriaan de kerk van Domburg in Oost-Indische inkt. Vijf jaar later tekende hij die-

Nergens voel je je zo verbonden met de natuur. Nergens is het licht zo intens. Nergens worden kunstenaars zo gegrepen. Het verhaal van Domburg wijkt af van dat van andere badplaatsen in de buurt.

Nergens is het licht zo intens als in Domburg.

47

okra

mag

azin

e m

aart

2011

zelfde Domburgse toren in een totaal andere stijl maar met een herkenbare kerk. Hij maakte hier dus een grote ontwikkeling door.”

Mondriaan voor 150 euro“Van 1903 tot 1921 huurde Jan Toorop een huisje met uniek uit-zicht op de kerk. Hij stelde zich heel sociaal op en haalde de men-sen naar zich toe. In kunstenaars-kringen sprak men over een ver-nieuwing in het kunstgebeuren, het ‘luminisme’. Met deze techniek probeerden kunstenaars het licht op doek te vangen. Het Zeeuwse licht is zeer intens in Domburg, de kleuren zijn hier bijzonder helder. Dat inspireerde kunstenaars. Alleen hier kan je deze ervaring op doek vastleggen, zo fluisterden ze. Hoe dat komt? In tegenstelling tot veel badplaatsen kende Domburg weinig bebouwing. De combinatie van het blauw van de lucht en de steeds veranderende zee, het geel van het strand en de omringende duinen en het rood van de daken van de arbeidershuisjes creëerde dit intense lichteffect. Wanneer je deze primaire kleuren dicht bij elkaar zet zoals in het pointillisme, ontstaat een helderheid in je werk. De kunstenaars wilden deze ver-

nieuwing tonen aan de buitenwe-reld. In 1911 ontwierp Toorop een gebouwtje dat lijkt op een houten strandhuis. Hierin exposeerden zij hun werken. De rijkelui kochten massaal de toen nog betaalbare werken. In 1912 kon je namelijk voor 150 euro een Mondriaan kopen! Dit houten strandhuis had echter geen glas in de ramen en verkommerde. In 1994, vijftig jaar na Mondriaans dood, zette men een replica neer. Het kreeg de naam Marie Tak van Poortvliet Museum, naar een verzamelaar-ster die als eerste de vernieuwen-de kunst kocht in 1912. Je kan er werken van Mondriaans tijdgeno-ten bewonderen.”

‘Lopen zal je’Op Het Groentje prijkt een buste van dokter Johann Georg Mezger. Het is een schenking uit 1910, nauwelijks een jaar na zijn dood, van een dankbare patiënt. “De inwoners van Domburg behandel-de hij gratis. De rijken kregen een gepeperde rekening. De man was zeer geliefd en sociaal bewogen. Een boer wiens schuur afbrandde

Het badpaviljoen werd verbouwd in een verantwoorde stijl.

en die geen duit meer bezat, schonk hij een som geld. Men noemt hem de man met de gou-den duimen maar ook de zielen-knijper. Want niet altijd ging het na een behandeling beter met de patiënt. Het verhaal gaat dat een patiënt wiens genezing niet zo vlot verliep, achter paard en koets werd gebonden met de bood-schap: ‘lopen zal je’. Na de komst van de eerste bad-gasten steeg de behoefte aan een gastenverblijf met uitstraling. In 1866 bouwde men het eerste bad-hotel. Hier logeerden de kunste-naars en buitenlanders die hier weken verbleven. Het hotel was open van Pinksteren tot eind sep-tember. De gasten genoten een bijzonder goede service en het hotel kende een glorietijd rond 1900. Tijdens de twee wereldoor-logen verminderde het succes aanzienlijk. Het hotel verpauper-de. In 1990 brandde heel het com-plex af door toedoen van een roe-keloze zwerver. In 1992 kwam er een nieuw hotel in dezelfde chique stijl met suites voor een gefortu-

Drommen adellijke en vermogende mensen spoedden zich richting Domburg.

okra

mag

azin

e fe

brua

ri 20

11

48

okra

mag

azin

e m

aart

2011

neerd publiek. Hier moet je wel iedere avond een andere outfit aan voor het diner”, lacht Corry.

Een duuntje pikken “De zilte zeewind is heel resoluut met de natuur. De jonge twijgjes van de zomereiken worden gebom-bardeerd met zoute nevel waardoor ze hun typische gedrongen kreupel-groei krijgen. Dit inspireert de kun-stenaars. Via een paadje tussen de eikenbossen en het badhotel klim-men we de duinen in. ‘Even een duuntje pikken’, noemen de Domburgers dit. Tijdens de eerste en tweede eeuw van onze jaartel-ling aanbaden vele kustvolkeren de

InfoVVV Domburg, Schuitvlotstraat 32, 4357 EB Domburg, Nederland, +31 (0)900 2020280, www.vvvzeeland.nl, www.holland.com.

Maak kans op een gratis arrangement voor twee in Aparthotel Bommeljé in Domburg! Kijk blz. 50.

ze lazen en concerten beluister-den. Je moest lid zijn om er in te mogen en het was voorbehouden voor de elite. Er werden speciale kinderbals gehouden. ’s Avonds speelden de volwassenen in de eikenbossen en organiseerden er speurtochten en vossenjachten. Ook dit gebouw dreigde te verpau-peren. Tot vier jaar geleden iemand op het idee kwam het paviljoen te verbouwen in een verantwoorde stijl. Nu omvat het negen dure appartementen met een restau-rantgedeelte aan zeezijde. Verderop gaat het naar de hoogste duintop, de Hoge Hil. Van hieruit zie je bij helder weer landinwaarts de hoofdtoren van de abdij in Middelburg, de Lange Jan, in het zuiden de Belgische kust en in het noorden de kerk van Oostkapelle.Honderd jaar later is men hier nog steeds met kunst bezig. Vroeger was Domburg een voorrecht voor een klein groepje mensen. Nu kan iedereen ervan genieten. Toch een apart en afgerond verhaal, niet?”

Tekst en foto’s Chris Van Riet

De kerktoren van Domburg.

De godin Nehalennia op een Mondriaanbank.

inheemse zeegodin Nehalennia voor een behouden vaart. Ze komt ook voor aan de Belgische kust, name-lijk in Lissewege bij Brugge. De Domburgenaren plaatsten de godin in een tempeltje. In die tijd reikte het land een kilometer verder dan vandaag. Door de eeuwen heen pakte de zee steeds meer land. In de 17de eeuw zagen inwoners van Domburg bij heel laag water opeens altaren met beelden opdoemen. Een nooit gezien natuurverschijn-sel. De altaren werden snel ontgra-ven en in de kerk tentoongesteld. Maar een grote kerkbrand in 1848 verpulverde de beelden. Erg jam-mer want ze zijn onvervangbaar. Vandaag zit Nehalennia hier op een duin op een Mondriaanbankje en kijkt uit naar de zee. Dit kunstwerk bevat de geschiedenis van Domburg in een notendop.”

KinderbalsHet duinpad voert ons naar het sierlijke badpaviljoen. “Wie het strand rond de vorige eeuwwisse-ling bezocht, bleef niet zonnen zoals nu. De gasten brachten de dag door in het badpaviljoen waar

49

okra

mag

azin

e m

aart

2011

SPEEL EN WIN

■ Wie kan genieten van een arrangement in Gouda voor twee? Marc Van Poucke uit Lummen.■ Wie krijgt er een waardebon van 125 euro? Maria Smets uit Langemark.■ Wie kan spelen met Zoom!? Magda Cumps uit Heist-op-den-Berg, J. Cornilly uit Kapellen.■ Wie wint Het Grote Belgiëspel? Magdalena Bruyland uit Lierde-Deftinge, Jos Bastiaens

uit Mol.■ Wie kan aan de slag met Kariba? Gerard Acke uit Moorsele.■ Wie kan lezen in De jonge honden van Miraflores? Jules De Groef uit Humbeek, Maria Meeus uit Wijgmaal,

Jacqueline Verstraeten uit Stekene, Guido Frans uit Duffel, Frieda Van Vlaenderen uit Lovendegem.

■ Voor wie is Naar de letter? Lea Van Der Meiren uit Beveren.■ Wie kan beginnen aan De 100 mooiste dagwandelingen in de Pyreneeën? Theo Pletinckx uit Menen.■ Wie wint De 500 groene toppers? Paula Indestege uit Zutendaal.■ Wie kan genieten van Het zevende zegel? Denise Van Hoyweghen uit Temse.■ Wie geniet een nieuwe leeservaring met Lustrum? Monique Baetens uit Lier.■ Wie zet het nieuwe jaar in met Uw gezondheid van A tot Z? Jenny Verlinden uit Hasselt.■ Wie kan zich verliezen in de Alchemie van liefde & lusten? Smets uit Tervuren.■ Wie reist in gedachten mee met Mama Daktari, gynaecologe in Afrika? Juliana Wouters uit Meerbeek-Kortenberg.

Oplossing: verzoening.Antwoord op de schiftingsvraag: De Goudse Glazen.

Twintig winnaarsWinnaars kruiswoord december 2010-januari 2011. Meer dan 4 000 deelnemers!

3 6 1 9

1 8 2 3

5

4 5 2

8 1 9 4

5 9

1 6 5

3 6 7

9 2 7 3

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

723 846 519649 175 823815 392 467364 758 192287 619 354591 234 786176 983 245432 561 978958 427 631

Oplossing kruiswoordraadseldecember 2010-januari 2011.

Oplossing sudokufebruari 2011.

Bel gratis

info@monolift.be

Thys

senK

rupp

Makkelijk de trapop en af?

Met een traplift vanThyssenKrupp Monolift natuurlijk!

§

KRUISWOORDRAADSEL

SUDOKU

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13 14 15

16 17 18 19

20 21 22 23 24

25 26 27 28

29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

40 41 42

43 44 45

46 47 48 49 50 51 52 53 54

55 56 57 58 59 60 61

62 63 64 65

66 67 68

69 70 71

HORIZONTAAL

1 kleine hoeveelheid 5 drinkbakje 8 wereldberoemd hertje 13 bewerkte dierenhuid 14 spij-kerstof 15 zangvogel 16 toegangsweg voor voertuigen 18 enzovoort 19 manieren 20 schelpdier 22 windrichting 24 touwkleurig 25 onbenullig, dwaas 27 rechtsterm 30 hoger bod 32 honingdrank 34 communicatiemiddel 36 strijdmacht 38 calorie 40 besluit 41 hout-soort 42 balletrokje 43 bevel 44 prik 45 teken in de dierenriem 46 vaatwerk 47 arbeidzaam 50 vlinder 52 zuiver, onvermengd 55 Bijbelse figuur 57 stormloop 59 volkomen 62 rommel 63 muurholte 65 voorval 66 schaakstuk 67 toegang 68 vorstentitel 69 begin 70 lidwoord 71 als in de stad.VERTICAAL

1 flauw schijnsel 2 plaats in de VS 3 aanvankelijk 4 bloem 5 ontkenning 6 in het jaar 7 Itali-aans gerecht 9 eencellig organisme 10 dank je 11 roofdier 12 thema 17 vaart 21 werkplaats 23 van zekere houtsoort 26 dun bladmetaal 28 Europeaan 29 Caraïbische staat 30 of iets dergelijks 31 dekkleed 33 een bepaalde dag 34 zaak (Lat.) 35 erfelijk materiaal 37 nijdig ge-twist 38 regieaanwijzing 39 windvrij 41 wondvocht 42 voorzetsel 44 zeepwater 45 buigzaam 46 schoolartikel 48 telwoord 49 gewoon 50 leesteken 51 maaltijd 53 Guinees biggetje 54 niets uitgezonderd 56 kameraad 58 plaats in Frankrijk 60 broedplaats 61 inborst 64 sportterm.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

G R E I N N A P B A M B IL E E R D E N I M M E E SI N R I T E N Z M O R E SM O S S E L O Z O E C R UP T M A F A L I B I EH O P B O D M E E D

R A D I O L E G E R C A LE I N D E I K E N T U T US T A S T E E K L E E U WI P O T N IJ V E R M

A K A P E L F IJ N C AA M O S R U N F I N A A LR A M S J N I S G E V A LD A M E A C C E S S I R ES T A R T H E T S T A D S

2

HORIZONTAAL1 kleine hoeveelheid 5 drinkbakje 8 wereldberoemd hertje 13 bewerkte dierenhuid 14 spijkerstof 15 zangvo-gel 16 toegangsweg voor voertuigen 18 enzovoort 19 manieren 20 schelp-dier 22 windrichting 24 touwkleurig 25 onbenullig, dwaas 27 rechtsterm 30 hoger bod 32 honingdrank 34 communicatiemiddel 36 strijdmacht 38 calorie 40 besluit 41 houtsoort 42 balletrokje 43 bevel 44 prik 45 teken in de dierenriem 46 vaatwerk 47 arbeidzaam 50 vlinder 52 zuiver, onvermengd 55 Bijbelse figuur 57 stormloop 59 volkomen 62 rommel 63 muurholte 65 voorval 66 schaak-stuk 67 toegang 68 vorstentitel 69 begin 70 lidwoord 71 als in de stad.

VERTICAAL1 flauw schijnsel 2 plaats in de VS 3 aanvankelijk 4 bloem 5 ontkenning 6 in het jaar 7 Italiaans gerecht 9 een-cellig organisme 10 dank je 11 roof-dier 12 thema 17 vaart 21 werk-plaats 23 van zekere houtsoort 26 dun bladmetaal 28 Europeaan 29 Caraïbische staat 30 of iets dergelijks 31 dekkleed 33 een bepaalde dag 34 zaak (Lat.) 35 erfelijk materiaal 37 nijdig getwist 38 regieaanwijzing 39 windvrij 41 wondvocht 42 voorzetsel 44 zeepwater 45 buigzaam 46 schoolartikel 48 telwoord 49 gewoon 50 leesteken 51 maaltijd 53 Guinees biggetje 54 niets uitgezonderd 56 kameraad 58 plaats in Frankrijk 60 broedplaats 61 inborst 64 sportterm.

Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord maart 2011, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 maart 2011. De winnaars verschijnen in het meinummer 2011. Voeg één postzegel van 0,61 euro toe (niet vastkleven).

1 2 3 4 5 6

Naam:

Straat: Nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Hoe heet de beste perssinaasappel?

Vergeet niet een postzegel van 0,61 euro toe te voegen!

7 8 Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolom-men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

1 3 6

2

5 9 2

9 5 7 3

8 4 6 2

7 9

8 9 3

9 1 5 8

5 2 6

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

913 654 827284 137 956657 892 341492 586 713835 971 462176 243 598728 469 135369 715 284541 328 679

Oplossing kruiswoordraadsel maart 2011

50

3

6

1

2

5

8

4

7

51

okra

mag

azin

e m

aart

2011

Waardebon van 125 euro Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

Info■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59,

info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01,

fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

SPEEL EN WIN

Verwenarrangement voor twee in Aparthotel Bommeljé in het Zeeuwse Domburg (waarde 380 euro).Inbegrepen: twee overnachtingen met ontbijt en diverse diners. Op vertrekdag late check-out met verrassing.

InfoHotel Bommeljé, Herenstraat 24, 4357 AL Domburg (Nederland), +31 (0)118 58 16 84, fax +31 (0)118 58 22 18.

prijzen27

Vijfentwintig boeken ■ Tien exemplaren van Brooklyn van Colm Toibin (waarde 19,90 euro).■ Vijf exemplaren van Vaslav van Arthur Japin (waarde 21,95 euro).■ Vijf exemplaren van Wolf Hall van Hilary Mantel (waarde 25 euro).■ Vijf exemplaren van Wereldberoemde dwarsliggers, ettertjes en

doordouwers van Ed Franck (waarde 19,95 euro).

52

okra

mag

azin

e m

aart

2011

DE DINGEN

De techniek kan veel en de weten-schap heeft een enorme ontwikke-ling doorgemaakt. We sturen astro-nauten voor maanden de ruimte in maar de wolken kunnen we niet bevelen of behandelen. Als een grote massa klaarstaat met hun speciale brilletje om een uitzonder-lijke zonsverduistering te zien en er schuift juist een ondeugende wolk voorbij, dan is het om zeep. Als de vulkaan Eyjafjallajokull in IJsland spuwt, ligt het vliegverkeer plat. De aswolk kent geen grenzen. Dan moeten we nederig erkennen: de natuur is uiteindelijk baas.

Als de regenwolken maar niet willen verdwijnen en de regen met bakken uit de lucht valt, moeten wij ook dat ondergaan. Spijtig voor de mensen in ons land die met waterellende in hun woning geconfronteerd wer-den. Om moedeloos van te worden als het je voor de zoveelste keer overkomt. Maar waarom wordt er nog altijd gebouwd in waterziek gebied of overstromingsgebied?

Gelukkig bestaat hier ten minste een brandverzekering en een ram-penfonds om het leed financieel wat te verzachten. Ook de huizen zijn sterk gebouwd zodat ze overeind blijven staan. In ontwikkelingslan-den ligt dat anders. Bij overstro-mingen zoals in Pakistan storten de woningen als kaartenhuisjes in elkaar. Mensen zijn heel hun heb-ben en houden kwijt. Rampenfonds? Geen sprake van. Internationale hulp, ja. Maar de nood is zo hoog, de ramp is zo veelomvattend en de verbindingsmogelijkheden zo slecht dat het voor velen nog jaren kan duren voor ze weer een woning hebben. Ter zelfdertijd smeken ze in de droge gebieden van Afrika dat de regenwolken nu eindelijk moeten komen. Ze dansen en zingen als er dan een ferme regenbui losbreekt want het betekent voedsel voor mens en dier. De natuur laat zich niet dwingen!

We hebben ook al uitzonderlijk veel sneeuw gekend vroeg in de winter.

En weer moeten we vaststellen dat alles in een knoop geraakt. Vliegtuigen kunnen niet vliegen, treinen hebben moeite met de aan-gevroren wissels en auto’s en vrachtwagens lijken soms schaat-sers die een mooie pirouette draai-en. Hoe mooi is sneeuw op de idyl-lische prentkaarten, in de tuinen, parken en bossen. Voor de moderne mens die het vanzelfsprekend vindt dat hij overal kan gaan en staan waar en wanneer hij wil, is sneeuw een spelbreker. Maar de natuur zegt: niet te hoogmoedig worden!

Wolken kennen geen grenzen. Ze zeilen van land tot land, waar de wind hen meevoert. Als in Tsjernobyl een kerncentrale ontplofte, waar kwamen dan alle minuscule radio-actieve deeltjes terecht? Niemand durfde een uitspraak te doen.

En toch hebben wolken iets magisch. Kinderen kijken er naar en zien meteen een hele dierentuin. Een schaap, een kameel, een vlinder, zelfs het hondje Samson. En zeggen we niet dat we in de wolken zijn als we ons zielsgelukkig voelen? De mens kan veel maar de natuur bedwingen, daar zijn we een maatje te klein voor.

Griet Trioen

WolkenWolken in de lucht hebben mooie maar moeilijke Latijnse namen gekregen. Specialisten spreken van een altostratus of een cumu-lonimbus. Ik houd het liever eenvoudiger. Een schattig schapen-wolkje, een donkere donderwolk, een ruisende regenwolk of snoezige sneeuwwolkjes zeggen zo veel meer. En we hebben er vorig jaar een fenomeen bij gekregen: de ambetante aswolk.

De mens kan veel maar de natuur bedwingen, daar zijn we een maatje

te klein voor.

52

Griet Trioente klein voor.

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

meer info:

056 35 85 85

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NAAM

stuur ons deze bon voor meer inlichtingen

STRAAT - NR.

POSTNR. - GEMEENTE TEL.

V04.1209

Onze traplift ... ... Uw comfort

V04_0109.indd 1 28-12-2009 17:29:44

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro) voor de tentoonstelling 1210-2010. Marollen iedereen welkom in de Hallepoort te Brussel.Stuur deze bon vóór 31 maart 2011 naar OKRA-magazine, Chris Van Riet, Marollen, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Marollen.

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de Floralia Brussels in het kasteel van Groot-Bijgaarden.Stuur deze bon vóór 31 maart 2011 naar OKRA-magazine, Chris Van Riet, Floralia Brussels, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Floralia Brussels.

Info zie blz. 45.

Info zie blz. 45.

Info zie blz. 45.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 6 euro) voor de tentoonstel-ling Gauloises, Frans sigarettentrots met Gallische roots in het Nationaal Tabaksmuseum van Wervik.Stuur deze bon vóór 31 maart 2011 naar OKRA-magazine, Chris Van Riet, Gauloises, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Gauloises.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

54

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet

RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Nic Fruru, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne, Kristel Wijshof

Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

VormgevingGevaert graphics nv

Coverbeeld Emy Elleboog

DrukCorelio Printing, Erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 172 930 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het aprilnummer verschijnt uiterlijk op 26 maart 2011.

colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be |02 246 44 41

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 44 39

02 246 39 44

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 57

02 246 57 72

55

okra

mag

azin

e m

aart

2011

www.omnibionta3.be

P/03A/009/07-2008

GinsengLuteïne

MINERALEN

Versterk uw natuurlijke weerstand!Omnibionta®3 50+,het eerste voedingssupplement op basis van probiotica dat de lichamelijke en geestelijke vitaliteit helpt te stimuleren vanaf 50 jaar.Dankzij zijn unieke samenstelling met probiotica, vitaminen, mineralen, ginseng, luteïne en bosbes, helpt Omnibionta®3 50+ uw natuurlijke weerstand te versterken. De probiotica die het bevat, ook bekend als ‘goede bacteriën’, brengen uw darmfl ora in evenwicht. Ze helpen uw lichamelijke en geestelijke veerkracht te stimuleren!

Omnibionta®3 bestaat in 4 vormen:

Vraag raad aan uw apotheker of dokter.

, e e e

New!90TABS

MERCK_omb_50_OKRA_297x210_FRNL.indd 1 5/01/11 11:41:10